Vygotsky sosyal gelişim kuramı

SOSYAL GELİŞİM KURAMILev Vygotsky

Rus psikolog ve eğitimci

o 1896’da doğdu (Piaget ile aynı yıl)

o Orta sınıf bir ailenin çocuğu

o Özel eğitim aldı

1917 Moskova Devlet Üniversitesini bitirdi

o 7 yıl edebiyat ve psikoloji dersleri verdi

o 100’den fazla kitap ve makalesi var

1960’lara kadar kuramı İngilizce konuşulan ülkelerde

bilinmedi. Sonrasında çevrildi.

o Yaşarken çok az akademik eseri yayınlandı

o Ölümünden sonra 20 yıldan fazla süre eserleri Rusya’da

yasaklandı.

Vygotsky’ye göre eğitim, bilişsel gelişim için bir

temel değil aynı zamanda sosyokültürel bir

aktivitedir.

Çocuğun bilişsel gelişiminde içinde bulunduğu

sosyal çevrenin önemli bir rolü vardır.

Sosyal çevre bizi belli bir kategoriye yerleştirir.

(zengin-fakir-uzun-kısa vb.)

Çocuklar yetişkinlerle ve diğer çocuklarla işbirliği

içinde çalıştıklarında bilişsel gelişimleri beslenir.

Birçok öğrenme durumunda yetişkinler

çocukların düşünme ve problem çözme

etkinliklerini kontrol eder.

Bu kontrol sonucunda çocuklar öğrendiklerini

içselleştirebilmelidir.

Bilişsel gelişim «yakınsal gelişim alanı» ile

sınırlıdır.

Çocuğun bilgiyi içselleştirebilmesi için iki nokta

belirlenmelidir.

o 1. Çocuğun herhangi bir yetişkinin rehberliği olmadan,

kendi kendine sağlayabileceği gelişim düzeyi (Actual

Development Level)

o 2. Çocuğun yetişkin rehberliğinde çalıştığında

gösterebileceği potansiyel gelişim düzeyi (Level of

Potential Development)

“...yakınsal gelişim alanı

denen şey...varolan gelişim

düzeyi (kendi başına

çözebildiği bir problem) ile

Potensiyel gelişim düzeyi

(bir alan uzmanı, aile,

öğretmen ya da daha iyi

bilen akranlarıyla beraber

yapabildiği

problemler.)(Vygotsky 1978, p.86).

Beyond reach at present

ZPD

Child’s current

achievement

Vygotsky, L 1978, Mind in society: The Development of Higher Mental Processes, Cambridge, MA, Harvard University Press.

Çocuğun yardım olsa

bile yapamadığı

işler

Çocuğun yardım ve rehberlikle yapabileceği

işler

Çocuğun bağımsız

yapabildiği işler

Yakınsal

Gelişim

alanının

ötesinde

Yakınsal gelişim

alanı içinde

yardımla

yapılabilir.

Tek başına

yapılabilir.

Öğrenme ve bilişsel gelişim sosyal, işbirlikli bir

etkinliktir.

Yakınsal Gelişim Alanı (ZPD) program hazırlama

ve ders planlaması için bir kılavuzdur.

Öğrenme anlamlı bağlamlar içinde meydana gelir.

Öğrenme ve bilgi, çocukların ‘gerçek dünya’

gelişimlerinden ayrı düşünülemez.

Okul-içi deneyimler çocuğun okul-dışı

deneyimleriyle ilişkili olmalıdır.

Anne: Burada senin için 4 kitap var, abin için de.

Çocuk: Aynı mı? (Abisinin kitap sayısını

araştırıyor.) Hayır, onun daha fazla. (kızgın bir

ifadeyle konuşur)

Anne: Hayır, gerçekten aynı. Onlara da bak.

Çocuk: Onun daha fazla.

Anne: Onunkileri bir sıraya diz. Sonra da

seninkileri sırala ve karşılaştır.

Çocuk: (denileni yapar) Bir, iki, üç, dört. Bir, iki,

üç, dört. Aynı. (Mutlu olmuştur.)

Çocuk yeni kelimeler öğrenirken okumakta

zorlanıyorsa ebeveynleri bu kelimeleri okuyarak

çocuğun kelimeleri işitmesine yardımcı olabilir.

Vygotsky bu kavramı çocuğun tek başına

yapmakta zorlandığı ancak yetişkin rehberliğinde

başarabileceği görevler için kullanmaktadır.

Bireyin sosyal

gelişimi

Yakınsal gelişim

alanı (Zone of

Proximal

Development )

Öğrenme sosyal

etkileşim sürecinde

meydan gelen

bilişsel gelişimdir.Bireysel öğrenme

-Bilişsel gelişim

-Çocuğun yetenekleri

Bireysel

yetenek

sınırı

Yakınsal

gelişim alanı

Uzmanın (öğretmen) yol

göstermesi ve işbirliğine dayalı

öğrenme ile sosyal etkileşim

sonucu potansiyel yetenek sınırı