Uniwersytety Trzeciego Wieku

Uniwersytety Trzeciego Wieku

Badanie ankietowe marzec – maj 2009

Instytut Studiów Społecznych Uniwersytet Warszawski

Marta Cieślak

Informacje o badaniuW prezentacji przedstawione są wyniki badania

kwestionariuszowego polskich UTW, prowadzonego pod kierunkiem Pani Profesor Renaty Siemieńskiej-Żochowskiej

Realizacja badania trwała od marca do maja 2009 r. Odpowiedzi udzieliło 71 UTW.

Główne zagadnienia badawcze to: Kwestia aktywizacji osób starszych poprzez

uczestnictwo w UTW: tworzenie i wykorzystywanie potencjału osób starszych

Kontekst zewnętrzny działalności UTW: ich relacje z otoczeniem i mechanizmy wzajemnego oddziaływania pomiędzy UTW a innymi instytucjami

UTW i ich słuchacze – informacje ogólne

Formy organizacyjne:Połowę badanych UTW stanowiły samodzielne stowarzyszenia, dalsze 15% stanowiły jednostki funkcjonujące w ramach istniejących już wcześniej organizacji pozarządowych. UTW funkcjonujące w ramach uczelni wyższych i prowadzone przez samorządowe jednostki organizacyjne stanowiły odpowiednio 16 i 15% badanych instytucji.

Większość z nich powstała po roku 2000 – co odzwierciedla gwałtowny wzrost liczby UTW w ostatnich kilku latach.

Zdecydowaną większość słuchaczy UTW stanowią KOBIETY – w badanych UTW odsetek kobiet szacowany jest na ok. 87%.

Rok założenia badanych UTW

Liczebność UTW

Większość słuchaczy wiąże się z UTW na dłuższy okres.

W ok. 85% badanych UTW osoby uczęszczające do nic od co najmniej 2 lat stanowią zdecydowaną większość słuchaczy

Średni odsetek nowych słuchaczy przyjętych przez badane UTW w bieżącym roku akademickim to ok. 24%.

Słuchacze UTW – struktura wieku

OK. 40% UTW deklarowało, iż słuchaczami mogą zostać osoby będące na emeryturze lub rencie.

Limit wieku stosuje ok. 30% badanych UTW, przy czym najczęściej jest to 50-55 rok życia.

Pełną otwartość na wszystkich zainteresowanych deklaruje ok. 18% UTW.

Wykształcenie

Wykłady Podstawowym elementem

działalności UTW są wykłady, organizowane zazwyczaj raz w tygodniu.

W 70% UTW wykłady bywają organizowane przez słuchaczy, przy czym najczęściej – w UTW funkcjonujących jako organizacje pozarządowe lub ich części.

Jest to jednak raczej zaangażowanie okazjonalne. Regularnie i często wykłady przez słuchaczy są prowadzone w co siódmym UTW.

Aktywność słuchaczy

Działalność UTW w znacznej mierze opiera się o pracę słuchaczy.

W realizację zadań takich jak: prowadzenie zapisów, udzielanie informacji, opracowywanie programu dydaktycznego, zapraszanie wykładowców, ubieganie się o granty i dotacje

- w 75 – 80% UTW zaangażowani są słuchacze.

W ok 50% zadania te realizowane są wyłącznie przez słuchaczy pracujących bezpłatnie.

Jeszcze wyższe jest zaangażowanie słuchaczy w przypadku zajęć dodatkowych, takich jak organizacja imprez okolicznościowych czy wyjazdów. W ponad 80% UTW w realizację tych zadań zaangażowani są słuchacze, natomiast wyłącznie słuchacze pracujący bezpłatnie prowadzą je w blisko 60% UTW.

Jedynym wyjątkiem są kwestie administracyjne i księgowe.

Słuchacze są w nie zaangażowani w ok. 56% UTW, natomiast w wyłącznie na bezpłatnej pracy słuchaczy opiera się odpowiednio 38 i 24% UTW.

Aktywność słuchaczy – ocena zaangażowania

W prowadzenie prac UTW angażuje się średnio 15% słuchaczy, przy czym wartość ta różni się zależnie od formy organizacyjnej UTW. Najwyższa jest w UTW działających jako organizacje pozarządowe lub ich części, najniższa natomiast –w UTW działających w ramach jednostek samorządowych.

Jako potrzebną, pracę słuchaczy oceniło 83% respondentów. Wskazywane uzasadnienia, to:

Obniżenie kosztów funkcjonowania UTW

Możliwość aktywizacji osób starszych

Możliwość wykorzystania wiedzy i potencjału osób starszych

Integracja słuchaczy, zwiększenie ich identyfikacji z UTW

Otoczenie zewnętrzne UTW – instytucje, z którymi najczęściej nawiązywana jest współpraca

UTW

Inne UTW w Polsce (18%)

Uczelnie wyższe(40%)

Przedstawiciele władz(48%)

Kościół i organizacje religijne (13%)

Organizacje pozarządowe i społecznezajmujące się:• edukacją (30%)• turystyką i regionem (22,5%)• zdrowiem i medycyną (22,5%)• problemami osób starszych (22,5%)• sportem (17%)

Akcje „międzypokoleniowe” W badanych UTW w niemal połowie przeprowadzono

wspólne akcje słuchaczy z dziećmi i/lub młodzieżą. Inicjatorem tych akcji w przeważającej liczbie

przypadków był UTW. Zainteresowanie młodzieży udziałem w takich akcjach

oceniane jest jako relatywnie niższe, niż pozostałych uczestników.

Czy w ostatnich trzech latach nastąpiły zmiany w pozyskiwaniu przez UTW:

Dziękuję za uwagę

[email protected]