Top Banner
TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu Tamamlandı
48

TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Jul 01, 2019

Download

Documents

vongoc
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

TMMOB Orman Mühendisleri Odası

44’üncü Olağan Genel Kurulu Tamamlandı

Page 2: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

TMMOB Orman Mühendisleri Odası

44’üncü Olağan Genel Kurulu

Tamamlandı4İSTANBUL ŞUBESİ

YENİ ANAYASA VE ORMAN

KONULU PANEL GERÇEKLEŞTİRDİ8

BAŞYAZI2

DOĞU AKDENİZ ŞUBESİ

SÜZÜLEN KUŞLAR ve HATAY

KONULU ÇALIŞTAY

GERÇEKLEŞTİRDİ16

DOĞU KARADENİZ ŞUBESİ

“ORMANLAR ve SU”

KONULU PANEL DÜZENLEDİ12

İÇİN

DE

KİL

ER

Ali KÜÇÜKAYDIN

Prof. Dr. Devlet TOKSOY

Okan ÇANÇİN

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

Sevda ERGİZ

Hüseyin AYTAÇ

Serkan ERİKGENOĞLU

Ali İzzet BAŞER

Fatih SARAÇ

Emre TOPBAŞ

Prof. Dr. Ender MAKİNACI

Prof. Dr. Erol BURDURLU

Prof. Dr. Mustafa AVCI

Prof. Dr. Özden GÖRÜCÜ

Prof. Dr. Selman KARAYILMAZLAR

Prof. Dr. Semra ÇOLAK

Prof. Dr. Sezgin AYAN

Page 3: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Değerli meslektaşlarımız,

Sevgili okurlarımız…

Kırk sekiz yıldır aralıksız yayınlanan dergimizle yeni

bir döneme daha hep birlikte merhaba diyoruz. 44.

Dönemde yılda 4 sayı olacak şekilde 44 sayfa olarak

karşınıza çıkmaktan onur duyacağız.

Yıl olmuş, on iki ay kesintisiz yayınlanmış.

Yıl olmuş yaşanan güçlükler nedeniyle yılda bir ya-

yınlanmış ancak yine de ara verilmemiş.

Yıl olmuş oda yönetimlerine gelir kaynağı olmuş.

Dergimize olan ilgi hiç azalmamış. Dergimiz okur-

ları için her zaman ilgi odağı olmayı başarmış.

Yayınlanmasında gösterdikleri özen, gayret ve fe-

dakarlıklar için emeği geçen meslektaşlarımızı min-

netle, aramızdan ayrılanları rahmetle bir kez daha

anıyoruz…

İletişimin, haberleşmenin hızla geliştiği bir dönem-

de geleneklerimizi ve yayınlarımızın kalıcılığını ko-

ruyabilmek adına ORMAN MÜHENDİSLİĞİ DERGİSİ

yayınlanmaya devam ediyor. Sözün gideceğine, ya-

zının kalacağına bizler de inanıyoruz.

Kağıt üzerinde yazma ve paylaşma alışkanlıkları-

mızın giderek azalmaya başladığı günümüzde tüm

üyelerimize, tüm meslektaşlarımıza dergimizde ye-

rimiz var. Orman mühendisleriyle yayınlanmaya

başlayan dergimiz bugün, orman endüstri mühen-

disleri ve ağaç işleri endüstri mühendislerini de yanı-

na alarak yoluna devam ediyor.

Dergimizin kırk dokuzuncu yılı ilk sayısında;

İstanbul, Doğu Karadeniz ve Doğu Akdeniz Şube

yönetimlerince gerçekleştirilen çalışmaları, devem

eden sayfalarda ise; orman fakültelerinde akademik

çalışmalarını sürdüren arkadaşlarımızın araştırma

sonuçlarını ve ormancılığımızın gündemine ilişkin

üyelerimizin görüşlerini bulacaksınız.

Dergimizin yayına hazırlandığı aylarda yaşadığımız

21 Mart Dünya Ormancılık Günümüz ve 23 Nisan

Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramımız, dergimiz eli-

nize geçtiğinde 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve

Spor Bayramımız hepimize kutlu olsun.

Bir sonraki sayımızda buluşmak üzere

saygılarımızla…

1

YAY

IN K

UR

ULU

ND

AN

20DOĞAL KAYNAKLARIN

PLANLANMASINDA

KATILIMCI YAKLAŞIMIN

GELİŞTİRİLMESİ VE EĞİTİMİProf.Dr. Ahmet YEŞİL

Yrd.Doç.Dr. Ulaş Yunus ÖZKAN

Araş.Gör. Serhun SAĞLAM

36ÜYELERİMİZDEN

30ORMANCILIK ARAŞTIRMA

KURUMLARINCA ORMAN

ÜRÜNLERINE YÖNELIK

YAPILAN ÇALIŞMALARA

İLİŞKİN BAZI

DEĞERLENDIRMELERMustafa BURAK ARSLAN

26KASNAK MEŞESİ’NDE

(QUERCUS VULCANICA BOISS.)

FİDECIK OLUŞUMU VE FİDAN

GELIŞIMI ÜZERINE TOHUM

BÜYÜKLÜĞÜNÜN ETKİSİYRD.DOÇ.DR. Ayşe DELİGÖZ

PROF.DR. Musa GENÇ

YRD.DOÇ.DR. Dilek YILDIZ

42HABERLER

Orman Mühendisliği Dergisi

Yayın Kurulu

Page 4: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Saygıdeğer Meslektaşlarımız

Odamızın 44. Dönem Genel Kurulunun ardından yapılan seçimlerle işbaşına getirdiğiniz Yönetim Kurulumuza gös-

terdiğiniz teveccühe sonsuz teşekkürler. Bu güveninize layık olmaya çalışacağız. Şimdiye kadar olduğu gibi mesleğimizin

geleceği ve gelişimi için her türlü işbirliğine açık olacağız, ancak işbirlikçi olmayacağız. Mesleğimizin ve meslektaşımızın

onurunu her şeyin üzerinde tutacağız. Şahısları değil, politikaları konuşacağız. Net olacağız. Gücü elinde bulunduran-

ların baskılamalarına izin vermeyeceğiz. Meslektaşlarımızı da bu yönde motiveye gayret edeceğiz. Kurumsal kimliklere

saygılı olacağız, kurumsal kimliğimize zarar vermek isteyenlerle de mücadele edeceğiz.

Değer yargılarının yıpratıldığı günümüzde, meslektaşlarımızın onurlu duruşunu da takdir etmeden geçemeyeceğiz.

Anayasamız, ormanların korunması, geliştirilmesi, genişletilmesi görevini kamu adına ormancılık kurumlarına ver-

miştir. Bu kurumlarımızın ve cefakâr Türk ormancısının bilgi birikiminin yeri ülkemiz için müstesnadır. Ormancılık hiz-

metlerinin ağırlık merkezini teşkil eden Orman Genel Müdürlüğü, özel kanunla kurulmuştur. Bağlı kuruluş olma özeliği

ve özel bütçeli yapısıyla, bölgesel ağıyla, ormanları koruma amaçlı dava açma ehliyetiyle, yüksek hareket kabiliyetiyle

yıllarca sınanmış güçlü bir kuruluştur. Bu yapının devamlılığı, Anayasal koruma altındaki ormanlarımızın korunması için

son derece önemlidir.

Bu kurumlarımızı yönetme şerefine nail olan meslektaşlarımızdan ve siyasi erkden, bu köklü yapıya yaraşır politika-

lar üretmesi ve uygulaması beklenir. Üretilen politikalar kadar, üreten ve uygulayan insanların da moral motivasyonu

önemlidir.

Üzülerek ifade etmek gerekir ki, ne kadar iyi niyetle bakarsak bakalım çok kötü bir tablo ile karşı karşıyayız. Men-

supları hoşnutsuz, yersiz-yurtsuz, sahipsiz, moral motivasyonu bozulmuş..! parçalanmış..! Bir ormancılık teşkilatı bütün

çıplaklığıyla gözümüzün önündedir.

Gelinen son nokta, ormancılığın kalbi, Gazi Yerleşkesinin boşaltılma işlemi tamamlanmak üzeredir. Yerleşkeyi boşal-

tan çalışanların uzaktan dudak kıpırtılarını görebilirsiniz. Yaklaştığınızda, sebep olanlara edilen beddualara şahit olur-

sunuz. Gazi Yerleşkesi Başkent’in merkezinde botanik bahçesi… Doğal park… 173 yıllık orman teşkilatının kimliği…

Birinci derece doğal sit alanı iken, 60 yıllık ağaçların 20 yaşında gösterildiği Orman Genel Müdürü imzalı yazı dayanak

gösterilerek, üçüncü derece sit alanı ilan ediliyor ve inşaat imkanı sağlanıyor. 3234 sayılı Teşkilat Yasası, 6831 sayılı Or-

man Yasası, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Yasasına rağmen; hukuk zorlanarak, Başbakanlık binası inşası gerekçesiyle

yerleşke boşaltılıyor. Gerekçenin doğruluğunu ise zaman gösterecek. Sit, imar, yerleşkenin boşaltılmasına dair Y.D li,

Odamızın ve diğer örgütlerin açtığı davalar devam etmektedir.

Odamız Genel Merkez ve şubelerinin genel kurullarına katılan, kurumlarımızın üst düzey yöneticileri görüşlerini

açıklarken sıkça şu beyanlarda bulunuyorlar;

Efendim, Başbakanlık istiyor ne yapabilirdik? Gazi Yerleşkesinde bir konferans salonu dahi yok, biz modern tesisler

kuracağız 600 adet lojman yapacağız…! Çok önemli ormancılık politikaları ortada iken, her şeyin yerleşkeye indirgen-

mesi doğru değil…! Sesinizi çok çıkarmayın, bu yıl kadroya 800 kişi alacağız(800 mühendis algısıyla söyleniyor)…! Genç

meşcerelerin bakımı başta olmak üzere serbest mühendisleri çalıştıracağız…!

Bir meslek örgütünün genel kurullarında orman idaremizin üst düzey yöneticileri, görüşlerini açıklamanın ötesinde

sanırsınız seçimlere katılıyorlar da seçim vaadinde bulunuyorlar…!

Bu yöneticilerimizin söylemlerine, elbette bizim de söyleyeceklerimiz var:

Başbakanlık yada diğerleri neden başka kurumların yerini istemiyor da hep orman idaresinin arsalarını istiyor. Siz

arsa ofisi misiniz? Bunun nedeni, cefakâr teşkilat çalışanlarının sırtına basarak, ikbal peşinde koşan idarecilerimiz ol-

masın? Bu kadar Anayasal ve yasal güce rağmen, Gazi Yerleşkesi gibi, taş bina gibi kurumsal kimliğimizin sembolü olan

yerleri kolayca verebilen, neredeyse bir yazı bile olmadan bu yerleri boşaltmaya hazır olan, koca teşkilatı göçebe haline

getiren idarecilerle hangi yüksek ormancılık politikalarını yada ormancılık sorunlarını konuşabileceğimizi merak ediyo-

ruz. Yerleşkelerin dışında ormancılık politikaları konuşalım diyen idareciler en az 7-8 yıldır görev başındalar. Konuşmanın

ötesinde icra makamında olduklarını ne zaman fark edecekler.

600 lojman ve idare binaları yapılacağı vaat edilen Söğütözü mevkiindeki tapulu mülkünüzden de emin değilsiniz.

Maazallah birileri çıkarda buralar bize lazım, hiçbir şey yapamazsınız derse ne yaparsınız?

Yine 800 mühendis vaadine karşılık, OGM’nin bu yıl için aldığı 550 kadronun ancak 250 sine mühendis ataması ya-

pabilecek gibi gözüküyor. Bir yandan milyonlarca hektar genç meşcere bakımlarından, ağaçlandırma ve rehabilitasyon-

dan bahsedilirken, rakamlar havada uçuşurken, kadroya alınması gereken mühendisler ve ormancılık büro ve şirketlerin

den yapılması gereken hizmet alımları sadece meslek örgütümüzün genel kurullarındaki vaatlerde kalıyor. Gerçekten

ormancılığımızın nitelikli hizmetlere ihtiyacı var.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 20122

BA

ŞY

AZ

I

Page 5: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Düşünmek dahi istemiyoruz ancak kurum yöneticilerinin; kurumda çalışan personeli, kural tanımaz atama ve yer

değiştirmelerle tehdit edilerek ya da beklentiye sokarak yapmaya çalıştığı kontrol altına alma gayretinin benzerini, or-

mancılık büro ve şirketleri kanalıyla çalışan serbest mühendislere de uygulamaya çalıştığı izlenimleri kaygı vericidir. Ni-

yet istismar değilse, 5531 sayılı Yetki Kanununu anlamama söz konusudur. Mühendisler hizmet üretirler, ürettiklerinin

karşılığını alırlar. Bu işleri kimsenin himmetine muhtaç olmadan, hizmete ihtiyacı olan kurumların, objektif kriterlere

bağlı olarak kurdukları ihale vb sistemlerle hizmet sunarlar. Ancak aldığımız duyumlar, OGM’nin kurum personeline

yaptığı hizmet içi eğitimlere bazı genç serbest mühendisleri de katarak belirli sürelerle çalıştırma vaadinde bulunulduğu

noktasındadır. Serbest mühendislerin eğitimi, sertifika ve ruhsatlandırma işleri, 5531 sayılı Yetki Kanunu ve ilgili mevzuat

gereği Odanın yetkisindedir. Diğer meslekler için de böyledir. Bu girişimi iyi niyetli kabul etsek dahi, yapılan iş mühen-

dislik nosyonuna, mesleğe, meslektaşa ve ülke ormanlarına yapılan en büyük kötülük olur. Yasayla kazanılmış mesleki

hakların kullanılmasının da sulandırılması olur.

Burada bir paragraf açalım; özel sektör ağırlıklı çalışan orman endüstri mühendisi üyelerimizin, Yetki Yasası ile ka-

zanılan hakların, sektörde yeterince kullanılamadığı bir gerçektir. Ancak burada sektörü zorlamanın yerine, mühendi-

sin işletmeye yapacağı katkıyı anlatarak ve diyalog kurarak sektöre girmek daha sağlıklı yoldur. Şu an için olmasa dahi

gelecekte aynı sıkıntılar ağaç işleri endüstri mühendisi üyelerimiz için de söz konusu olabilir. İstihdam ve sektördeki

gelişmeleri takip yönüyle süregelen gayretler, önümüzdeki dönemde de artarak devam edecektir. Ayrıca üyelerimizin

talebi doğrultusunda Hacettepe Üniversitesi Ağaç İşleri Bölümünün yeniden faaliyete geçirilmesi için Hacette Üniversi-

tesi Rektörlüğü nezdinde girişimde bulunulacak, gayret sarf edilecektir.

Devam edecek olursak; ormanlarımızın korunmasının güvencesi olan Anayasamızın 169 ve 170. Maddelerine aykırı

olarak TBMM Genel Kurulunda yasalaşmak üzere olan 2B, yaylacılık gibi kanun tasarıları gelecek adına olumsuz sinyaller

vermektedir. Şüphesiz ormanlarımız rant çevrelerinin her dönem ilgi odağı olmuştur. Anayasal korumaya rağmen, 2B

alanları oluşmuş, kamu yararı adı altında çöp alanına varıncaya kadar hektarlarca alana izin verilmiştir. Oysa orman-

larımız, üstün kamu yararı olan doğal kaynaklarımızdır. Bazı çevrelerce, Yeni Anayasa çalışmalarında ormanlarla ilgili

maddeler ayak bağı olarak görülebilir. Anayasal koruma mutlaka devam etmelidir. Örgütlerimiz başta olmak üzere tüm

camia bu konuda diri olmalıdır. Bu konuda Odamızın görüş ve önerileri, TBMM Başkanlığına ve TBMM Anayasa Uzlaşma

Komisyonuna gönderilmiş, genel ağ sayfamızda da yayınlanmaktadır.

Değerli Meslektaşlarımız

Bakanlıkta ve OGM’de üzülerek ifade etmek gerekir ki hakkaniyete dayanan ve liyakati ön plana çıkaran bir personel

politikası oluşturulamamıştır. Objektif kriterlere dayanmayan personel yönetmelikleri mahkeme kararlarıyla durdurul-

masına rağmen; keyfilik devam etmiş, yenileri yapılmamış, atama ve yer değiştirmeler İdareye yakın sendikaların vicda-

nına terk edilmiştir. Yeniden yapılanma adı altında çıkarılan KHK’lerle teşkilatın genleriyle oynanmış birileri kadro sahibi

yapılmıştır.

Bir yandan yeni kadrolar oluşturulurken, diğer yandan da istenmeyenler Bakanlığın görevleri arasında bulunmayan

görevlerle, hukuksuzca taşraya görevlendirilerek emekliliğe zorlanmaktadırlar. Müşavir kadrolarında görev yapan bu

meslektaşlarımız, mesleğin her kademesinde önemli hizmetlerde bulunmuşlardır. Gerçekten verimli olabilecek insan-

lardır. Görevlendirilen meslektaşlarımızdan bazıları, kanser tedavisi dahil ağır tedaviler görmektedirler. Hak etmedikleri

bu zulme haklı isyanları vardır. Durumun düzelmesi noktasında sayın Bakana inanç kalmamıştır. Sayın Başbakanın bil-

gilendirilmesi halinde zulmün önüne geçilebileceği inancı vardır. Bu haklı talep mektupla Sayın Başbakana iletilecektir.

Son olarak; katılımcılık noktasında yoğun söylemlere rağmen, kurum yöneticilerinin ciddi zafiyetlerinin olduğunu

belirtmek isteriz. Mesleki eleştirilere yada farklı söylemlere hiç tahammül kalmamıştır. Kurum çalışanlarının farklı görüş

beyan etmesi bir yana, meslek ve sivil toplum örgütlerinin de sesi kısılmaya çalışılmaktadır. İşte son üç aydır yapılan

odamız şubelerinin kongrelerinde yapılan baskılar en taze örnektir. Kurumun üst düzey yöneticileri, özellikle taşrada

bölge müdürleri olmak üzere şubelerimizde başkanlık dahil yönetim kurullarına ve delege listelerinin başına aday olarak

bulundukları makamı tartışılır hale getirmişlerse, gerisinin takdirini kamuoyuna bırakıyoruz.

Önümüzdeki dönemde; ormancı meslek kamuoyu için üniversitelerimizle, kurumda ya da serbest çalışanlarımızla,

meslek ve sivil toplum örgütlerimizle bir bütün olduğumuzu, aynı gemide yer aldığımızı, üzerinde tasarrufta bulundu-

ğumuz doğal kaynaklarımızın ülkemiz ve dünyamız açısından değerini bildiğimizi hatırlatır gösterdiğiniz güvene ve

desteğe layık olmaya çalışacağımızı bilmenizi isteriz.

Saygılarımızla

Yönetim Kurulu

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 3

Page 6: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

TMMOB Orman Mühendisleri Odası

44’üncü Olağan Genel Kurulu Tamamlandı

OD

AM

IZD

AN

“ “Genel Başkan Muhammet Saçma,Orman Genel Müdürlüğü Gazi Yerleşkesinin terk edilmesi hususunda meslek kamuoyunun rahatsızlığını, Orman ve Su İşleri Bakanlığında sürekli OGM nin önemli olduğunu duymamıza karşın personel atamalarında orman mühendislerinin sayıca az olmasını sürekli sorguladıklarını ve etkin bir orman mühendisleri Odası için çaba sarf ettiklerini dile getirdi.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 20124

Page 7: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Şube genel kurullarının ta-

mamlanmasından sonra,

31 Mart 2012 Cumartesi

günü yapılan Genel Kurula dele-

geler ve çok sayıda konuk katıldı.

Saygı duruşu ve İstiklâl Marşının

okunmasıyla başlayan Genel Ku-

rulda divan seçimi sonucu; Durha-

san KOCA Divan Başkanlığına, Er-

kan İSPİRLİ Divan Başkan Yardım-

cılığına, Sevda ERGİZ ve Mustafa

ÜNER yazman üyeliklere seçildiler.

Geçtiğimiz dönem çalışma-

ları hakkında bilgi vermek üzere

kürsüye gelen Orman Mühendis-

leri Odası 43üncü Dönem Genel

Başkanı Muhammet SAÇMA,

Genel Kurul için iyi dilek ve te-

mennileriyle başlayan konuşma-

sında üzerinde önemle durduğu

konu; Orman Genel Müdürlüğü

Gazi Yerleşkesinin terk edilmesi

hususunda meslek kamuoyunun

rahatsızlığını, Orman ve Su İşle-

ri Bakanlığında sürekli Orman

Genel Müdürlüğünün ne kadar

önemli olduğunu duymamıza

karşın personel atamalarında Or-

man Mühendislerinin sayıca az

şilliğinden başka bir özelliği olma-

dığını, ihtiyaçlarına cevap vermedi-

ğini, büyük bir toplantı salonlarının

bile olmadığını, 45 000 metrekare

sözü aldıklarını modern tesislerin

projesini yaptıklarını ve 600 lojman

yapacaklarını söyledi.

Mustafa TAPAN, Orman Genel

Müdürün Taş Binayı alacakları sözü-

ne çok sevindiğini,

Mustafa ÖZKAYA, sendikaları-

nın en çok orman mühendisi üyesi

olduklarını ve özlük haklarda yapı-

lan iyileştirmelerde yoğun çabaları-

nın olduğunu,

Yüksel BİLGİN, orman mühen-

disinin emekliliğinde insanca ve

kendine yaraşır bir yaşam biçimi

sürdürebilmesi için gayret göster-

diklerini,

Şükrü DURMUŞ, 173 yıllık bir

geçmişin en kötü dönemini yaşa-

dıklarını, mal mülk ne varsa satıldı-

ğını, haksız ve liyakatsiz atama ve

görevlendirmelerin en yoğun bi-

çimde yaşadıklarını,

olmasını sürekli sorguladıklarını

ve etkin bir Orman Mühendisleri

Odası için çaba sarf ettiklerini dile

getirdi.

Daha sonra delege ve konuk-

lara söz verildi.

Mehmet ŞANDIR, “Gazi Yer-

leşkesinin kaybedilmesinin üzücü

olduğunu, Bakanlık olarak hizmet

beklediğimiz bir disiplinin kendi-

ne yakışır yerinden de olmasının

daha da üzücü bir hale geldiğini,

Seyfettin YILMAZ, 2/B Yasası-

nın görüşmelerinde Mecliste, Par-

tisi adına verdiği mücadeleden

bahsetti. Yasanın uygulanması

ile elde edilecek gelirin %90 lık

kısmının Çevre ve Şehircilik Ba-

kanlığına devredilmesini kabul

edemediklerini, yasa çıkarılırken

elde edilecek gelirin orman köy-

lüsü için ayrılacağı biçiminde yola

çıkıldığını,

Şükrü ABBASOĞLU, 2/B Ya-

sası 2 nci maddesinde söz edilen

orman niteliğini kaybeden yerler

kavramının ormanlarımızın aley-

hine olduğunu,

Nevşat ÖZER, Gazi Yerleşke-

sinin elden çıkması ile ilgili üzün-

tülerini ve teşkilatımızın bugün-

lere gelmesinde emeği geçenlere

minnet borçlu olduğumuzu,

Yasin BOZKURT, mesleğimi-

zin önünü açan yasanın getirdik-

leri üzerinde durdu ve gördük-

lerimizden daha da iyi olacağına

inandığını,

Cemal AKIN, Genel kurula iyi

dilek ve temennilerde bulundu ve

son yirmi beş yıldır mesleğimizin

çok zor dönemlerden geçtiğini

ne yazık ki verilen tavizlerin ağır

olduğunu,

Hanifi AVCI, meslektaşlarımı-

zın genelde kamuda çalıştıklarını

ve ayrıcalıklı olunduğunu ve or-

mancılık eğitiminin daha iyi olma-

sı gerektiğini,

Mustafa KURTULMUŞLU,

personelimizin çadırda ya da sa-

rayda görev yapmasının önemli

olmadığını, Gazi Yerleşkesinin ye-

52012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ

Page 8: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 20126

OD

AM

IZD

AN

Yunus ENSARİ, genel kurula

iyi dilek ve temennilerini,

İyigün PULAT, kapatılan or-

man bölge müdürlüklerinin ne-

den kapatıldığının asla anlaşıla-

mayacağını, birlik ve beraberliğe

en fazla ihtiyacımızın olduğu bir

dönemde olduğumuzu,    

Dr. Hasan SELÇUK, hatıra-

larını ve OGM Gazi Yerleşkesinin

ormancılar tarafından nasıl alın-

dığını,

Kenan ÖZTAN, İzmir Şu-

besi olarak sevinçli bir dönem

geçirdiklerini çünkü bundan

böyle  odamız mülkiyetinde bir

çalışma ortamına kavuştukları-

nı, şubeler arasında Çağdaş Grup

olarak seçim kazanan tek şube ol-

duklarını,

Nafi ALTINÖZ, 43 üncü dö-

nem başlarken farklı guruplarla

seçime giren ama sandıktan bir-

likte çalışma olarak görevlendi-

rildiklerini, zannettiğinin tersine

uyumlu bir çalışma ortamı yaka-

ladıklarını, istenince hep birlikte

mesleğimiz adına daha çok güzel

şeylerin yapılabileceğine inandı-

ğını,

   Hasan Basri AVCI, yönetim-

de bulunduğumuz sürede yaptık-

larının mutluluğunun yanında ya-

pamadıklarının üzüntüsünün  çok

daha fazla olduğunu, ormancı-

lıkta yapılagelen rehabilitasyon,

kent ormanı gibi öne çıkan uygu-

lamaların meslek kamuoyu tara-

fından yeterince irdelenemediği-

ni ve buna Oda yönetiminin de

yeterince  önderlik yapmadığını, 

ifade ettiler.

Genel Kurulda daha sonra

gündemin diğer maddelerine

geçildi.      43 üncü Dönem yöne-

timinin ibra edilmesinin ardından

yeni dönem tahmini bütçeleri

oylandıktan sonra Genel Kurul ta-

mamlandı.     01 Nisan Pazar günü

Odamızın Genel Merkez binasın-

da yapılan oy verme işleminin ar-

dından 44 üncü dönem Yönetim

Kurulu belirlendi.

Page 9: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 7

ORMAN MÜHENDİLERİ ODASI GENEL MERKEZİ YÖNETİM KURULUAli KÜÇÜKAYDIN

Prof. Dr. Devlet TOKSOY

Muhammet SAÇMA

İsmail Hakkı BARI

Ergün ÇETİN

İsmail Cengiz METİN

Cemal SUNAR

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ

MERKEZ ŞUBESİ

Cengiz NAHARCI

Mustafa ÜNER

Adem YILMAZEL

Serkan

ERİKGENOĞLU

Şenel KARABAL

Efgan AĞBAL

Hakan TAN

İSTANBUL ŞUBESİ

Yüksel YÜKSEL

Aynur Aydın

ÇOŞKUN

Adnan YALÇIN

Sabit TUNÇEL

Ali SUKAS

Levent TANTOĞLU

Ekrem OFLUOĞLU

DOĞU KARADENİZ (TRABZON) ŞUBESİ

Devlet TOKSOY

Metin ERDİN

Turgay ÖZDEMİR

Süleyman ALKAN

Nazan ARAZ

Zafer YÜCESAN

Cenk DEMİRKIR

İZMİR ŞUBESİ

A.Kenan ÖZTAN

Rafet ERŞEN

Hayriye DUMAN

Devrim YILMAZ

Yasemin BİLGİLİ

Özlem ÇÖL

Namık HALAVURT

BATI AKDENİZ (ANTALYA) ŞUBESİ

Hüseyin ÖZDOĞAN

Salih YILMAZ

Vahdet Afşin

KARACAN

Abdullah YÜKSEL

Osman Zeki ERYİĞİT

Celal EMİR

Güner GÜLER

DOĞU AKDENİZ (ADANA)ŞUBESİ

Selami TECE

Mustafa PEKEL

Cumali AKIN

Burhanettin ERDEM

Kahraman İsmail

KILIÇ

Abdullah AKTAŞ

Adnan İZGİ

ELAZIĞ ŞUBESİ

Okan KURŞUN

M.Kaan TIRAŞ

Mehmet YAZICI

Z.Evre ÇANAKÇI

Yaşar SELÇUK

Mehmet Emin TEKİN

İbrahim BÖRÜ

BATI KARADENİZ (KARABÜK)ŞUBESİ

Aydın KIRIMLI

Temel NATIR

Azize Toper KAYGIN

Cem BEKTAŞ

Hayrullah NERGİZ

Mehmet Nazif AKEL

Mehmet Rıdvan

ÇÖRTÜ

BURSA ŞUBESİ

Nejdet ATAY

Mehmet AKİF AKAN

Muhammed ÇOLAK

Şerafettin BAYRAKTAR

Serdar ALİM

Mehmet GELERİ

İbarhaim ERGÜVEN

DENİZLİ ŞUBESİ

Mustafaf KALLİMCİ

Ali YAPMIŞ

Musa ŞİMŞEK

Mustafa

DEĞİRMENCİ

Fedai ERDEMLİ

Arif TEKKOYUN

Sadettin BAYSAL

AMASYA ŞUBESİ

Ahmet CEYLAN

Arif CAN

Menderes ÖZKALAY

Nedim İPEK

Necmettin ÇINGIL

Sefer CENGİZ

Cengiz ŞAHİN

ERZURUM ŞUBESİ

Kubilay SUVARİ

Ömer ÖNCÜL

Vedat AYTAŞ

Zafer ÖLMEZ

Orhan BIYIKLI

Kemal ESER

Cengiz GÖKÇE

SAKARYA ŞUBESİ

Ahmet AKBULUT

Mesut GÜLER

Şaban BIYIKLI

Çoşkun KARAOĞLU

Ali BİLGİ

Emrah ÇİÇEK

Erhan VELİOĞLU

ŞUBELERİN YENİ YÖNETİM KURULLARI

Page 10: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Panel sonunda yayınlanan

bildiri ile özet olarak şun-

lar açıklanmıştır.

1982 Anayasasının 169

ve 170. maddeleri ve Anaya-

sa Mahkemesi kararları ışığın-

da sözkonusu kanun tasarısının

Anayasa’ya aykırılığı ortadadır. Bu

şekilde, hukuki mesnedi olmadan

yapılan düzenlemeler, kamu vic-

danını yaraladıkları gibi, kamuo-

yunda uzlaşma zemini yaratmak-

tan uzak endişe verici ortamlara

neden olacaktır. Hiçbir hukuk dü-

zeninin haksız bir nedene dayana-

rak bir hak elde edilmesine olanak

tanımayacağı açıktır. Bu noktada,

2-B tasarısı şüphesiz üzerinde yo-

ğun emek sarfedilmek suretiyle

bir sorunun çözümünü sağlama-

ya yönelik bir çalışmanın ürünü-

dür. Ancak, bir sorunu çözerken

İSTANBUL ŞUBESİ

YENİ ANAYASA VE ORMANKONULU PANEL GERÇEKLEŞTİRDİ

Devam eden Anayasa yapma sürecinde; katkıda bulunmak, desteklenen,karşı ya da farklı düşünce ve görüşlerin Odamızın vizyon ve üstlenmiş olduğu

misyonu gereğince, başta orman olmak üzere tüm doğal varlıklara olan hassasiyetleri, anayasa yapma sürecine dahil olmak amacıyla kamuoyu ile

paylaşma istek ve çabası ile Orman Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarakbir panel düzenlenmiştir.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 20128

OD

AM

IZD

AN

Page 11: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

başka ve daha büyük sorunların

meydana gelmesinden kaçınılma-

sı gereklidir. Bu nedenle, sorunun

doğru çözümüne katkıda buluna-

bilmek için tasarıya ilişkin görüş

ve endişelerimizi paylaşma gereği

doğmuştur.

Anayasa’nın emredici 169. mad-

de hükmünün varlığı karşısında,

söz konusu maddelerde gerekli

değişiklik yapılmadan yasa ko-

yucunun, bu alanların kullanı-

cılarına veya başkalarına, hatta

orman köylüsüne satılmasını

veya bu amaçla devredilmesini

sağlayacak bir düzenleme yap-

ması olanaklı değildir.

Tasarının amaçları içinde yer

alan, yeni orman alanlarının

oluşturulması ve orman köylü-

lerinin kalkındırılmasının des-

teklenmesi konularına gereken

önem verilmemiş aksine tasarı,

2924 sayılı Orman Köylülerinin

Desteklenmesi Hakkında Ka-

nunu yürürlükten kaldırmıştır.

Oysa tasarının başlığı dahi, or-

man köylülerinin desteklenme-

si ile başlamaktadır.

Tasarının ilgili maddesinde, belli

amaçlar için orman sınırları dı-

şına çıkarma işlemi devam et-

mektedir. Burada yapılan işlem

aslında ikinci kadastro hükmün-

de olacaktır. Bu durumun tasarı

ile hukuka uygun hale getirilme

çabası kanunlar arası çatışmaya

neden olacak ve artık Anayasa

ve Kanundan tasfiye edilmesi

görüşünde olduğumuz orman

sınırları dışına çıkarma işlemi-

nin devamlılığına yol açacak-

tır. Bunun yerine, farklı hukuki

usuller bulunması yerinde ola-

caktır. Ayrıca, bu alanların işlem

sonrasında Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı’nın tasarrufuna geç-

mesi sözkonusudur. Bu da ta-

sarıda tam yetki ile donatılmış

Bakanlığın yetkilerini daha da

artırmaktadır.

Burada ilginç olan bir husus da,

2-A alanlarının tarıma uygun

olup olmadığı, nakledilecek

köyler halkının kalkındırılması-

na uygun olup olmadığı, çıkar-

ma işleminden sonra yapılacak

“ “

Proje alanı olarak

2-B alanlarının

yanısıra, proje

bütünlüğünü

sağlamak üzere

gerektiğinde bu

proje alanı dışında

kalan yerler de

dahil edilmek

suretiyle kapsam

tehlikeli biçimde

genişletilmiştir.

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 9

Page 12: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

nunda orman köylülerinin yer-

leştirilmesi amaçlı orman sınır-

ları dışına çıkartılan bu yerlerin

iskân hizmetlerinde kullanılmak

üzere re’sen Çevre ve Şehircilik

Bakanlığı’na tahsis edilmiş sayı-

lacağı ifade edilmektedir. Bura-

da, ilgili kamu idaresinin veya

Orman genel Müdürlüğü’nün

sözkonusu alanlar üzerinde her-

hangi bir tasarruf yetkisi bulun-

mamaktadır.

Tasarının uygulanmasından

sağlanacak gelirin, %90 ını geç-

meyen kısmının genel bütçeye

gelir olarak kaydedilmesi ve

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ta-

rafından afet riski altındaki alan-

ların dönüştürülmesinde kulla-

nılması sözkonusudur. Burada,

ayrılacak kısmın alt sınırının de-

ğil de üst sınırının belirlenmesi,

siyasi iradeye kanundan sağla-

nan gelirden gerektiğinde “hiç

kaynak ayırmama” veya “tüm

geliri afet riski altındaki yerle-

rin dönüşümünde kullanma”

gibi geniş bir takdir yetkisi do-

ğurmaktadır.

ve eğer uygun olmadığı sonu-

cuna varılırsa, işlem iptal edile-

cektir.

Tasarıda yer alan “proje alanı”

tanımı ve proje alanı konusun-

daki yetkili idareler ve işlemin

usul ve esasları dikkat çekicidir.

Proje alanı olarak 2-B alanları-

nın yanısıra, proje bütünlüğünü

sağlamak üzere gerektiğinde

bu proje alanı dışında kalan

yerler de dahil edilmek sure-

tiyle kapsam tehlikeli biçimde

genişletilmiştir. Ayrıca, proje

alanına ilişkin temel yetki ön-

celikli olarak Çevre ve Şehircilik

Bakanlığında toplandığı gibi

ardından TOKİ de tam yetkiyle

donatılmıştır. Bu süreçte Orman

ve Su İşleri Bakanlığı ve Orman

Genel Müdürlüğü’nün etkisiz-

leştirilmesi sözkonusudur. Tasa-

rıda, tarım ve tarım dışı amaçlı

arazi kullanım planları yapılması

ve bu planlar dikkate alınarak

yerleşim plan ve uygulamaları

yapılmasına hükmolunmuştur.

Ancak, madde düzenlemesi so-

siyasi iradeye kanundan sağla-

nan gelirden gerektiğinde “hiç

kaynak ayırmama” veya “tüm

geliri afet riski altındaki yerle-

rin dönüşümünde kullanma”

gibi geniş bir takdir yetkisi do-

ğurmaktadır.

rıda, tarım ve tarım dışı amaçlı

arazi kullanım planları yapılması

ve bu planlar dikkate alınarak

yerleşim plan ve uygulamaları

yapılmasına hükmolunmuştur.

Ancak, madde düzenlemesi so-

““

Proje alanına

ilişkin temel yetki

öncelikli olarak

Çevre ve Şehircilik

Bakanlığında

toplandığı gibi

ardından TOKİ

de tam yetkiyle

donatılmıştır. Bu

süreçte Orman ve

Su İşleri Bakanlığı

ve Orman Genel

Müdürlüğü’nün

etkisizleştirilmesi

sözkonusudur.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201210

OD

AM

IZD

AN

Page 13: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Hazine arazilerini, Tasarının

yasalaşıp yürürlüğe girdiği

tarihten önceki en az üç yıl

boyunca kiralayanlar, kira söz-

leşmeleri süren kiracılar ya da

tarımsal amaçlarla kullandıkları

belirlenenler, satış bedelini iti-

razsız kabul ettiklerinde “hak

sahibi” sayılabilecek ve bu

arazileri satın alabilecektir. Böy-

lece, özellikle Ege ve Akdeniz

Bölgelerinde geniş Hazine ara-

zilerini kiralayarak zeytin başta

olmak üzere tarımsal amaçlarla

kullananlar bu arazileri, rayiç

bedellerinin % 70‘ini ödeyerek

satın alabilecektir. Ancak, Tasa-

rıda, ne amaçla ve nasıl tarım

yaptıkları ve yapacakları, çok

daha önemlisi, satıştan sonra

da tarım yapıp yapmayacakları

vb konularda hiçbir düzenleme

yapılmamıştır.

Son söz olarak, Orman Mü-

hendisleri Odası İstanbul Şubesi,

Anayasa’da bulunmasını istediği

temel ilkeler konusunda kesin

çizgilerini belirlemiş ve yukarıda

açıklamıştır.

Orman sınırları dışına çıkarma

işlemi Anayasa’dan geçici mad-

deye konulmak suretiyle geri dö-

nüşü olmayacak biçimde tasfiye

edilecektir.

31/12/1981 tarihi itibariyle

bilim ve fen bakımından orman

niteliğini tam olarak kaybettiği

belirlenip hazine adına orman

sınırları dışına çıkarılan alanların,

Anayasa Mahkemesi kararları dik-

kate alınmak suretiyle, anayasal

zemin oluşturularak tasfiye edil-

mesini ve bu konunun bir daha

geri dönüşü olmamak üzere ülke

gündeminden düşürülmesini is-

temektedir.

Saygılarımızla….

ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASI

İSTANBUL ŞUBESİ

Panel dokümanı tamamı için www.ormuh.org.tr 2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 11

Page 14: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Panel yöneticiliğini KTÜ

Orman Fakültesi Öğre-

tim üyesi Prof. Dr. Can-

türk GÜMÜŞ’ün yaptığı

panele; İTÜ Avrasya Yer Bilimleri

Enstitüsü’nden Prof. Dr. Mehmet

KARACA “Orman, Su ve İklim De-

ğişikliği”, İÜ Orman Fakültesi’nden

Prof. Dr. Aynur AYDIN COŞKUN

“Orman-Su İlişkilerinin Hu-

kuksal Analizi ve KTÜ Orman

Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Oğuz

KURDOĞLU “Doğa Koruma-Su-

Enerji Tartışması” konulu sunum-

ları ile katıldılar.

çeşitliliğin korunması, doğal risk-

lerin azaltılması gibi karmaşık ve

birbiriyle bağıntılı birçok evrensel

sorunun çözümünde ormanların

ve ağaçların oynadığı önemli role

değinen Toksoy, bütün önemine

rağmen dünyadaki ormanların

azaldığının altını çizdi.

Ormancılık örgütünün yapı-

lanmasında sıkça değişikliğe gi-

dildiğini, yapılan değişikliklerin

çoğu kez ormanlar ve meslek-

taşlarımızın aleyhine önemli ka-

yıplara yol açtığına vurgu yapan

Toksoy, değişiklerin temel nede-

DOĞU KARADENİZ ŞUBESİ

“ORMANLAR ve SU”KONULU PANEL DÜZENLEDİ

TMMOB Orman Mühendisleri Odası Doğu Karadeniz Şubesi’nin “Orman Haftası” etkinlikleri çerçevesinde düzenlediği “Ormanlar ve Su” konulu panel

24 Mart 2012 günü Trabzon’da yapıldı.

Panelin açış konuşmasını ya-

pan Orman Mühendisleri Odası

Doğu Karadeniz Şubesi Başkanı

Prof. Dr. Devlet TOKSOY; orman-

ların önemi konusundaki bilgi ve

bilinç düzeyinin, bu doğal kay-

nağın gördüğü işlev düzeyine

kıyasla küçük kalmasına karşın

günümüzde hızlı bir gelişme gös-

terdiğini vurguladı.

Kalkınma, yoksulluğun önlen-

mesi, çevresel sürdürülebilirlik,

su, gıda güvenliği ve tarım, enerji,

iklim değişikliğinin hafifletilmesi,

çölleşme ile mücadele, biyolojik

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201212

OD

AM

IZD

AN

Page 15: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

nin her dönemin iktidarlarının

orman varlığının sürekliliğini sağ-

lamak yerine kısa vadeli popülist

politikaları tercih etmelerinden

kaynaklandığının altını çizdi. Son

değişikliklerin de ormancılık teş-

kilatının kurumsal kimliğinin ze-

delenmesine, meslektaşlarımızın

liyakat ve ehliyetlerine uygun bir

şekilde görevlendirilmemesine ve

birikim sahibi meslektaşlarımızın

bilgi ve becerilerinin siyasi hesap-

lar uğruna yok sayılmasına neden

olmuştur.

2B olarak bilinen ve yasal dü-

zenleme için TBMM de onay bek-

leyen kanun tasarısının ve yeni

Anayasa çalışmalarının da bizleri

yakından ilgilendirdiğini, hazırla-

nacak yeni Anayasanın ormanla-

rın korunması ve geliştirilmesiyle

orman köylülerinin kalkındırılma-

sı konularını içeren, ormanlardan

yararlanmada ise “üstün kamu ya-

rarını” dikkate alan bir Anayasanın

olması gerektiğine inandıkların

belirterek panele destek veren

bilim adamları ile izleyenlere te-

şekkür ederek konuşmasını son-

landırdı.

Panelin ilk konuşmacısı İTÜ

Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü

öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet

KARACA sunumunda; ormanın

çevresinde bulunan bütün can-

lılara büyük faydalar sağladığını,

ormanlar, toprak ve suyun birlikte

düşünülmesi gerektiğini, bunlar-

dan birinin azlığının dengenin bo-

zulacağını ve sonucunda da çev-

renin zararlar göreceğini anlattı.

İklimin değişimi konusunda

çeşitli modeller ortaya koyan Ka-

raca, şöyle konuştu: ‘’Batı Akdeniz,

Ege ve Marmara bölgesinin gü-

neyinde ortalama sıcaklıkta artış,

yağışlarda azalma bekleniyor.

Doğu Akdeniz’de kış yağışlarında

önemli azalma bekleniyor. Kara-

deniz kıyıları için ise yağışta artış

beklenirken, bunun sonucunda

da bu bölgede canlı popülasyo-

nunda değişim meydana gelecek.

Bazı türler kaybolurken, yeni tür-

ler ortaya çıkabilecek. Doğu Ana-

dolu bölgesinde kar kalınlığında

yüzde 24’e yakın bir azalma olu-

şacak ve kar yağışı azalırken, yağ-

mur şeklinde yağışlar artacaktır.

Bunun için de suyun etkin kullanı-

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 13

“ “Ormanların önemi

konusundaki bilgi

ve bilinç düzeyinin,

bu doğal kaynağın

gördüğü işlev

düzeyine kıyasla

küçük kalmasına

karşın günümüzde

hızlı bir gelişme

göstermektedir.

Page 16: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

enerjiyi azaltarak küresel ısınmayı

yavaşlatan bir etkiye sahiptir. Şe-

hirleşmenin, şehir ısı adalarının

yani şehirlerde çevrelerine göre

cileri salarken, diğer taraftan yer

yüzeyinde de önemli değişiklikler

meydana getirmektedir. Tarım

alanlarının hızla genişlemesi, or-

manlık alanların hızla yok edil-

mesi, yarı kurak alanların çölleşti-

rilmesi ve şehirleşme, insan eliyle

yer yüzeyinde yapılan en önemli

değişikliklerdendir. Bu değişiklik-

ler, küresel iklim sistemi üzerinde

önemli etkilere sahiptir. Örneğin,

ormansızlaştırma faaliyetleri at-

mosferdeki karbondioksit miktarı-

nı, dolayısıyla sera etkisini, artırıcı

bir etkiye sahip olurken, çölleşme

atmosfere geçen toz miktarında

artışa neden olması dolayısıy-

la güneşten yer yüzeyine gelen

mı ve yönetiminin önemini daha

da arttırmaktadır.’’

İnsanoğlu bir taraftan atmos-

fere sera gazları ve diğer kirleti-

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201214

OD

AM

IZD

AN

Page 17: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

daha sıcak alanların oluşmasına

yol açmaktadır.”

Karaca, ormanların önemli

karbon yutakları olduğuna ve ar-

tırılmaları gerektiğine dikkat çe-

kerek konuşmasını tamamladı.

Prof. Dr. Aynur AYDIN COŞKUN

ise tebliğinde;

“Yerkürede bulunan suyun çe-

şitli fazlar arasında geçiş yapabil-

me yeteneği bir döngü oluşturur.

Yeryüzündeki bitki örtüsü veya

genel olarak ormanlar; bu döngü

içerisinde özellikle suyun kalite-

si ve miktarı açısından, oldukça

önemli bir yer tutar. Gerek ulusal,

gerekse uluslar arası çalışmalarda,

ormanların özellikle içme suyu-

nun kalitesi üzerindeki olumlu et-

kisi üzerinde durulmaktadır.

Bu olumlu gelişmeler yaşanır-

ken konunun mevzuat bölümü-

nün yeterince doldurulamamıştır.

Özellikle iki kaynak arasındaki iliş-

kinin yeterli düzeyde ortaya koyu-

lamadığı açıktır. Zira sular konu-

sunda pek çok hukuki düzenleme

olmasına rağmen, 40 yılı aşan

çalışmalar sonucu halen bir Su

Yasası çıkarılamamıştır. Özellikle

orman içi sulardan yararlanma

konusunda, yasal ve kurumsal

bir yetki karmaşasının varlığı gibi

bazı sıkıntılardan da söz etmek

mümkündür.

Özellikle su ile ilgili kanunların

artık zamanın ihtiyaçlarının karşı-

lamadığı, uzun zamandır çıkarıl-

ması planlanan su kanunu, orman

içi suları da kapsayacak biçimde

yürürlüğe girmeli ayrıca mevcut

Orman Kanununu da yine orman

içi suları kapsayacak şekilde revize

edilmelidir.

Ülkemiz doğal varlıklar konu-

sunda oldukça varsıl bir karakter

göstermektedir. Ancak su, kıyı, or-

man, yayla, mera gibi bozulmamış

doğal kaynakların ölçüsüz yatırım

baskısı altındadır. Yıllardır turizm,

tarım, yerleşme, üniversite, yol ve

benzeri amaçlarla kullanım şekil-

leri değiştirilen doğal alanlar, son

zamanlarda da enerji amaçlı bü-

yük bir baskı ile karşı karşıya bu-

lunmaktadır.

Panelin son konuşmacısı Yrd.

Doç. Dr. Oğuz KURDOĞLU; hidro-

lik enerjinin dünyada %19 civarın-

da olduğunu ülkemizde %16 Ba-

raj Tipi HES, %49,5 doğalgaz, %31

Termik, %0,7 termal, rüzgar ener-

jisi olduğunu, dere tipi HES’lerin

oranının toplamın %2,75’ i oranın-

da bulunduğunu belirterek ko-

nuşmasına başladı. Kurdoğlu;

“Tüm dere tipi HES’lerin 2025

yılı elektrik talebinin sadece %

10’unu karşılayacak oysa enerji

ithalatı HES’lerle karşılanacakmış

gibi gösterilmektedir.

HES Projelerinde yöre halkı

hatta kamu bölge idareleri ol-

mamakta bu projelerin hayata

geçirilmesinde kazanç kamu ya-

rarından önde tutulmakta, özetle;

sorun kamulaştırılıp kâr özelleştiril-

mektedir. Projelere karşı çıkan yöre

halkı dikkate alınmamaktadır.

HES projelerinde % 10 luk can

suyu “Can çekişme suyu” dur ve bu

asla mevcut dere ekosistemlerini

çevirecek bir oran değildir. Oran

%10 olunca atık su ve kirletici kon-

santrasyonları derelerde hastalık

etmeni haline gelecektir.”

Tüm yatırımlarda öncelikle or-

man ve su kaynaklarını koruma-

nın geleceği korumak anlamına

geldiğini, henüz el değmemiş, su

veya enerji yapılarıyla bozulmamış

dereler/nehirler, ülkenin doğa mü-

zeleri kabul edilmesi ve “yaşayan

nehirler” olarak korunması gerekti-

ği önerisinde bulunarak sunumunu

noktaladı.

Panelin ardından katılımcılara

birer teşekkür andacı takdim edildi.

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 15

Page 18: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Ç alıştay, Mustafa Kemal

Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Hüsnü Salih

Güder’in konuşmasıyla

başladı. Rektör özetle; “Üniversi-

te olarak üzerinde bulundukları

doğal hazinenin farkında ve bilin-

cinde olduklarını bildirerek, gerek

gönüllü gerekse resmi kurumla-

rın, doğa bilincinin oluşması ko-

nusunda düzenlediği çalışmalara

her zaman akademik destek ver-

meye çalıştıklarını” söyledi.

Daha sonra söz alan Orman

Mühendisleri Odası Genel Başkanı

Ali Küçükaydın, “Yörenin biyolojik

çeşitliliğinin çok zengin olduğunu

vurgulayarak, bu zenginliğin sür-

dürebilir şekilde gelecek kuşakla-

ra aktarılması gerektiğini, Orman

Mühendisleri Odası olarak bu tür

etkinliklerin yapılması için üni-

versiteler ve sivil toplum örgütleri

DOĞU AKDENİZ ŞUBESİ

SÜZÜLEN KUŞLAR ve HATAYKONULU ÇALIŞTAY GERÇEKLEŞTİRDİ

Orman Mühendisleri Odası Doğu Akdeniz Şubesi tarafından Antakya’da düzenlenen çalıştay, Mustafa Kemal Üniversitesi Tayfur Sökmen Yerleşkesi

Atatürk Konferans Salonu’nda yapıldı.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201216

OD

AM

IZD

AN

Page 19: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ile işbirliği içerisinde olacaklarını”,

Orman ve Su İşleri Bakanlığı 7.

Bölge Müdürlüğü Avcılık ve Ya-

ban Hayatı Şube Müdürü Mehmet

Yüksel Çevirgen “dünyadaki göl ve

göletlerin tahrip edilmesiyle göç-

men kuşların yaşam alanlarının

sınırlandırıldığını, tüm bu neden-

lerden dolayı göçmen kuş türleri-

nin tehlike altında bulunduğunu”,

Türkiye Bilimsel Kültürel ve Stra-

tejik Araştırmalar Merkezi (TÜBİ-

KAM) Başkan Yardımcısı Özer Öz-

güç de “göçmen kuşlar açısından

Hatay’ın önemli bir noktada yer

almasına karşın, Amik Gölü’nün

kurutulmasının bu kuşlara büyük

zarar verdiğini”, Türkiye Tabiatı

Koruma Derneği Hatay Şube Baş-

kanı Abdullah Öğünç de “Amik

gölünün kurutulmasıyla oluşan

ekolojik kırımın Kırıkhan Gölbaşı

Gölünün rehabilitesinin gerçek-

leştirerek doğal yaşamın nefes al-

ması sağlanmalıdır” dediler.

Çalıştaya; ayrıca Doğu Akde-

niz Şube Başkanı Selami Tece,

Rektör Yardımcısı Prof Dr. Ali Koç,

Antakya Belediye Başkan Yardım-

cısı Mehmet Çaparali, Antakya

Orman İşletme Müdürü Mehmet

Harbi, Mustafa Kemal Üniversitesi

Öğretim Üyeleri, Doğa Araştırma-

ları Derneği Yönetim Kurulu Baş-

kanı Osman Erdem, Subaşı Kuş

Gözlem Topluluğu Başkanı Uzm.

Dr Ali Atahan, Doğa Koruma ve

Milli Parklar Genel Müdürlüğünün

Şube Müdürleri, sivil toplum ör-

gütlerinin yöneticileri ve öğrenci-

ler katıldılar.

Çalıştay sonrasında, meslek-

taşımız Alptuğ Tekeli’ye, Doğu

Akdeniz Bölgesinde bulunan

korunan alanların ilan edilmesin-

de, sulak alanlar, yaban hayatı ve

kuşların korunmasında göstermiş

olduğu gayret ve çalışmalarından

dolayı Mustafa Kemal Üniversi-

tesi Rektörü Prof. Dr Hüsnü Salih

Güder tarafından şükran andacı

verildi.

Çalıştayın ardından “Süzülen

Göçmen Kuşlar Gözlem Günü”

etkinliği Belen’de yapıldı. Gözlem

Gününe, Çalıştay konuklarının ya-

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 17

Yörenin biyolojik

çeşitliliğin çok

zengin olduğunu

vurgulayarak,

bu zenginliğin

sürdürebilir şekilde

gelecek kuşaklara

aktarılması

gerektiğini, orman

mühendisleri

odası olarak bu

tür etkinliklerin

yapılması için

üniversiteler ve sivil

toplum örgütleri ile

işbirliği içerisinde

olacaktır.

Page 20: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

6- İnsanoğlunun hayatta kal-

ması diğer yabanıl türlerin hayat-

ta kalmasıyla doğru orantılıdır.

Bu bağlamda Hatay ilinde nesli

tehlikede türler tespit edilerek bu

türlerin korunmasına yönelik ön-

lemlerin alınması.

7- Samandağı ve çevresin-

de yoğunlaşan yırtıcı kuş avının

önlenmesi için Doğa Koruma ve

Milli Parklar Genel Müdürlüğünce

koruma ve kontrol hizmetlerinin

kuş göç zamanlarında ilkbahar

ve sonbahar dönemleri olmak

üzere artırılması ayrıca göç yolu

üzerinde bulunan doğal kaynak

değerleri ve ekoturizm açısından

Doğa Koruma ve Milli Parklar Ge-

nel Müdürlüğünce Samandağı

ilçesi Hıdırbey Köyü’nde bulunan

en az 1500 yaşındaki çınar ağacı-

nın (Platanus Orientalis) anıt ağaç

statüsüne alınması için gerekli ça-

lışmaların yapılması.

8- Doğa Koruma ve Milli Park-

lar Genel Müdürlüğünce doğaya

duyarlı avcılardan 4915 sayılı kara

2- Mevcut Hatay Hava

Alanı’nın konumu irdelenerek

hava alanının yeniden sular altın-

da kalmaması için bundan böyle

hangi tedbirler alınması bilimsel

olarak ortaya konulması ve ilgili

kurumlara bu raporun gönderil-

mesi.

3- Hatay ve özellikle Samanda-

ğı çevresinde ekolojik bölgelerin

tahribatını önlemek için ekolojik

etkilenme bölgeleri tespit edile-

rek gerekli çalışmaların yapılması

için Doğa Koruma ve Milli Parklar

Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesi.

4- Mevcut mülkiyet durumla-

rı irdelenerek kamuya ait uygun

yerlerde yapay (geçiçi veya kalı-

cı) sulak alanların oluşturulması

projelerinin hayata geçirilmesi

için fon kaynak arayışlarının bir an

önce yapılması.

5- Sulak alanların önemi, işlev

ve değerleri hakkında başta karar

vericiler olmak üzere yöre halkına

yönelik eğitim ve bilgilendirme

çalışmalarının yürütülmesi.

nında Orman ve Su İşleri Bakanlığı

7. Bölge Müdürü Ethem Boz, kuş

gözlem topluluk üyeleri ve üni-

versite öğrencileri yoğun ilgi gös-

terdi.

Gözlem gününde kuş gözlem-

cileri Subaşı Kuş Gözlem Toplu-

luğu Başkanı Uzm.Dr Ali Atahan

liderliğinde gün boyunca 9 484

leylek, 31 küçük orman kartalı, 16

şahin, 8 yılan kartalı, 4 kara leylek,

3 kara çaylak, 2 saz delicesi 1 at-

maca,1 kerkenez ve 1 gökdoğa-

nın sayımı yapıldı.

“Süzülen Göçmen Kuşlar ve Hatay”Çalıştay SonuçBildirgesi07 Nisan 2012 Antakya

1- Amik Gölü’nün kurutul-

masından dolayı oluşan ekolo-

jik yıkıntının Kırıkhan Gölbaşı

Gölü’nün geliştirilerek rehabilite

edilmesi ve sulak alanlar statüsü-

ne alınması için Orman ve Su İşleri

Bakanlığı nezlinde harekete geçil-

mesi.

OD

AM

IZD

AN

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201218

Page 21: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

avcılığı kapsamında fahri av mü-

fettişleri sınavlarla tespit edilerek

av koruma ve kontrol çalışmala-

rında yer almaları sağlanması.

9- Bu koruma ve kontrol ted-

birlerinin yanında yerel halkın bi-

linçlendirilmesine yönelik eğitim

faaliyetlerine (konferanslar, köy

toplantıları, poster çalışmaları vb)

ağırlık verilmesi.

10- Göç güzergahı üzerinde

bulunan ve kuş kırımlarının en

fazla olduğu yerlerde (Samanda-

ğı Ziyaret Tepesi ve Belen Geçiti

vb) kuş gözlem festivallerinin ya-

pılması ve bunu geleneksel hale

getirilmesi.

11- Doğada kuş kemiriciler ve

leşlerle beslenen yırtıcı kuşların

birçok hastalıkları taşıdıkları bilim-

sel raporlarla ortaya konularak,bu

yırtıcı kuşları vurarak yiyen Sa-

mandağı ve çıvarında yaşayan

halka anlatılması.

12- Doğal hayatın korunma-

sında en önemli mihenk taşı doğa

eğitimidir. Açılacak bir doğa oku-

lunda başta Mutafa Kemal Üni-

versitesi Öğretim Üyeleri olmak

üzere sivil toplum örgütlerinden

oluşacak kadrolar ile özellikle ço-

cuk ve gençlerden başlamak üzere

toplumun tüm katmanlarına yay-

gın ve örgün eğitim verilmesi.

13- Özellikle Belen geçidi ol-

mak üzere Samandağı Ziyaret Tepe

ve diğer yerlerde bulunan rüzgar

türbinlerinin göçmen kuşlara olası

Zararlarının göç dönemlerinde dü-

zenli olarak izlenerek oluşturulacak

raporların ilgili kurumlar ve kamuo-

yu ile paylaşılması.

14- Göçmen kuşların göç yol-

ları üzerinde bulunun enerji nakil

hatlarına uyarıcı görsel aparatla-

rın takılması.

15- Doğa Koruma ve Milli

Parklar Genel Müdürlüğünce ya-

ralı göçmen kuşlar için tedavi ve

rehabilitasyon merkezinin kurul-

ma çalışmalarının başlatılması.

16-Yukarıda belirtilen çalıştay

sonucunda ortaya çıkan bildirge-

deki konuların takibi açısından

Orman Mühendisleri Odası Doğu

Akdeniz Şubesi’nin koordinatör-

lüğünde Mustafa Kemal Üniversi-

tesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı

7.Bölge Müdürlüğü,Türkiye Tabi-

atı Koruma Derneği Hatay Şubesi,

Doğa Araştırmaları Derneği, Su-

başı Kuş Gözlem Topluluğu, TÜBİ-

KAM ve diğer çevreci sivil toplum

örgütleri ile her yıl tespit edilecek

bir tarihte toplantılar düzenlen-

mesi.

Bildiride imzası bulunanlar;

Ayhan Küyük, Doç.Dr Yaşar

Ergün, Doç.Dr Hüseyin Korkmaz,

Osman Erdem Riyat Gül, Ali Ata-

han, İtri Levent Erkol, Yunus Köker

“ “Gerek gönüllü

gerekse resmi

kurumların, doğa

bilincinin oluşması

konusunda

düzenlediği

çalışmalara her

zaman akademik

destek vermeye

çalışıyoruz.

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 19

Page 22: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

1. GİRİŞ

Günümüzde hem aşırı madde tüketimi ve hem de hızlı endüst-rileşmenin neden olduğu hava kirliliği ve diğer çevre sorunları nedeniyle dünyada başta orman-lar olmak üzere doğal kaynaklar-daki azalma tehlikeli sınırlara da-yanmıştır. Bu temponun sürmesi halinde yerkürede ortaya çıkacak olumsuz koşulların insan yaşamı-nı tehdit edeceğinin fark edilmesi üzerine, son zamanlarda dünya gündemine “Sürdürülebilir Kalkın-ma” adıyla yeni bir kavram getiril-miştir. Sürdürülebilir kalkınma, in-san ile doğa arasında denge kura-rak doğal kaynakları tüketmeden, gelecek nesillerin ihtiyaçlarının karşılanmasına ve kalkınmasına imkan verecek biçimde, bugünün ve geleceğin yaşamını ve kalkın-masını programlama anlamını taşımaktadır. Temelde ormancılık faaliyetleri dışında endüstriye üre-tim planlamaları için söz konusu edilmesi gereken bu kavram, “Sür-dürülebilir Ormancılık” adı altında

ormancılık uygulamalarına da so-kulmuştur (Yeşil ve ark., 2003).

Sürdürülebilir orman işletme-ciliğinin küresel ölçekte başarılı olabilmesi, orman kaynaklarının yönetimi ve işletilmesinde katı-lımcı yaklaşımın benimsenmesine bağlı olduğundan, ormanlar ve or-mancılıkla ilgili uluslar arası bütün projelerde başarı kriteri olarak bu sürecin ne ölçüde gerçekleştirildi-ğine bakılmaktadır. Ayrıca, doğal bir kaynak olan ormanların çok amaçlı, rasyonel ve optimal kulla-nım ilkeleri doğrultusunda sürdü-rülebilirliğini sağlayabilmek için bu bağlamda öne çıkan en önemli koşul, planlamanın her aşamasın-da katılımcı yaklaşımı benimse-mektir (Asan ve ark., 2003). Katılım anlayışının gerçekleştirilmesi, o ülkenin demokrasi anlayışındaki gelişmelere parelel şekilde olmak-tadır. Herhangi bir demokratik toplumda, doğal kaynakların plan-lanması ve çevre yönetimi, çeşitli disiplinlerdeki uzmanların işbirliği, kurumlar arası işbirliği ve paydaş-ların katılımı yoluyla çeşitli bilgi,

değerler ve çıkarların göz önüne alınmasını gerektirir (Linde et all, 2007). Doğal kaynakların yöneti-minde, katılımcı planlama anlayı-şının geliştirilmesi ve katılımcılık sürecinin tam anlamıyla işletile-bilmesinde en önemli olgu, doğal kaynakların yönetimi alanında eğitim sağlayan gerek üniversite-ler gerekse mesleki eğitim kurum ve kuruluşlarında verilen katılımcı planlama eğitim ve öğretiminde-ki gelişmelerdir. Çek cumhuriye-ti, Finlandiya, Almanya, İrlanda, Hollanda, Slovakya’nın katılımıyla doğal kaynak ve çevre planlama-cılarının katılımcı planlama beceri-lerini ve performansını geliştirmek amacıyla 2005-2007 yılları arasın-da “Doğal Kaynakların Yönetimin-de Katılımcı Planlama Eğitimin Ge-liştirilmesi (EnTraCop)” adlı ortak bir proje gerçekleştirilmiştir. Yine doğal kaynak planlamacılarına katılımcı planlamada konusunda yeni beceriler katmak amacıyla, Finlandiya, Çek Cumhuriyeti, Al-manya, Avusturya, Macaristan, Slovakya, Hollanda’nın katılımıyla

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201220

UZ

MA

N S

AH

AS

I

Prof.Dr. Ahmet YEŞİL Yrd.Doç.Dr. Ulaş Yunus ÖZKAN Araş.Gör. Serhun SAĞLAM1

İ.Ü. Orman Fakültesi Orman Amenajmanı A.B.D.

ÖzetDoğal kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesinde öne çıkan önemli konulardan bir tanesi,

planlamanın her aşamasında “katılımcı yaklaşımı” benimsemektir. Planlamanın her aşamasında katılımcı

yaklaşımın benimsenmesi ve katılımcılık sürecinin tam anlamıyla gerçekleştirilebilmesinde, doğal kaynak

planlamacıların katılımcı planlama konusunda almış olduğu mesleki eğitim oldukça önemlidir. Bu çalış-

mada, ülkemiz orman kaynaklarından sürdürülebilir faydalanmanın sağlanabilmesi için oldukça önemli

bir olgu olan katılımcı planlama konusunda verilen eğitimin ve planlamacıların bu konudaki performan-

sını geliştirmek amacıyla Avrupa ülkelerinde gerçekleştirilen ENTraCop ve TRACOPI projelerinin tanıtılması

amaçlanmıştır.

DOĞAL KAYNAKLARIN PLANLANMASINDA KATILIMCI YAKLAŞIMIN

GELİŞTİRİLMESİ ve EĞİTİMİ

Page 23: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2010 yılında “Peyzaj ve Doğal Kay-naklar Perspektifinden Yenilik ve Gelişim Temelli Bölgesel Program Geliştirme (TRACOPI)” adlı yeni bir ortak projeye başlanmıştır.

Bu çalışmada, ülkemiz orman kaynaklarından sürdürülebilir fay-dalanmanın sağlanabilmesi için oldukça önemli bir olgu olan katı-lımcı planlama konusunda verilen eğitimin ve planlamacıların bu ko-nudaki performansını geliştirmek amacıyla Avrupa ülkelerinde ger-çekleştirilen ENTraCop ve TRACOPI projelerinin tanıtılması amaçlan-mıştır.

2. DOĞAL KAYNAKLARIN

YÖNETİMİNDE KATILIMCI

PLANLAMA EĞİTİMİNİN

GELİŞTİRİLMESİ(EnTraCop - Enhancing the

Teaching of Collaborative

Planning in Natural Resource

Management)

EnTraCop, Oulu Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Bölümü tarafın-dan koordine edilen bir projedir. Proje 2005 yılında başlamış ve 2007 yılında tamamlanmış olup Leonardo da Vinci programı tara-fından desteklenmiştir. Projede altı Avrupa ülkesinden (Çek cum-huriyeti, Finlandiya, Almanya, İr-landa, Hollanda, Slovakya) 14 ku-ruluş ortak olarak katılmıştır.

EnTraCop, doğal kaynak ve çevre planlamacılarının katılımcı planlama becerilerini geliştirmek için gerçekleştirilmiştir. Projenin genel amacı, proje ortağı ülkeler-de katılımcı planlama becerilerini ve planlamacıların performansını geliştirmektir. Projenin kısa vade-de hedefi; katılımcı planlamada bilgi, yöntemler ve eğitim araçla-rını geliştirerek planlamacılara ve-rilen eğitim kalitesini artırmaktır. Projenin nihai yararlanıcıları, proje ortağı ülkelerde doğal kaynak ve çevresel planlama öğrencileri ve

profesyonel planlamacıların yanı sıra profesyonel planlamacılar ta-rafından hizmet verilen karar veri-ciler ve vatandaşlardır.

Projenin ana çıktılarının başında;

- Katılımcı planlama açısından öncelikli sektörlerde doğal kaynak ve çevre planlamacıla-rının temel beceri analizi

- Öncelikli sektörlerdeki doğal kaynak ve çevre planlamacıları için mevcut olan mesleki eği-tim ve öğretimin değerlendiril-mesi ve katılımcı planlama açı-sından geliştirilme ihtiyaçları

- Katılımcı planlamada eğitimci-ler için yeni bir araç paketi (Co-Pack) gelmektedir. Projenin sonunda, proje ortağı

kuruluşların eğitim müfredatları ile planlamacı ve eğitimciler için doğal kaynak ve çevre planlaması ve katılımcı planlama kurslarının hazırlanması ve uygulanmasın-da proje çerçevesinde geliştirilen metodolojiler ve eğitim araçlarını kullanması planlanmıştır (Anonim 1; Anonim 2). Projenin ana ürünü, katılımcı planlamada eğitimcinin yardımcı araç paketidir. CoPack’ın kullanılabilirliğini geliştirmek için, doğal kaynaklar ve çevre yöneti-minin katılımcı planlanmasında çalışma hayatı gereksinimleri ve mesleki eğitim ve öğretim için ön-celikli ihtiyaçlar, proje ortağı her bir ülkenin “Temel Beceri Anali-zinde” (CSA – Core Skill Analysis) değerlendirilmiştir. Ayrıca proje ortağı her bir ülkede, katılımcı planlamada eğitimin ve eğitim materyallerinin mevcudiyeti ve kalitesini öğrenmek ve eğitmenler ve öğretmenlerin ek destek mater-yallerine olan öncelikli ihtiyaçlarını tanımlamak için mevcut mesleki eğitim ve öğretimin (VET – Voca-tional Education and Training) bir değerlendirmesi gerçekleştirilmiş-tir (Linde et all, 2007).

2.1. Mesleki Eğitim ve Öğ-retimin Değerlendirilmesi (VET – Vocational Education and Tra-ining)

VET analizi ile katılımcı plan-lama açısından doğal kaynak ve çevre planlamacılar için mevcut mesleki eğim ve öğretimin ve eğitim materyallerinin miktar ve kalitesini incelenmektedir. Doğal Kaynakların Yönetiminde Katılımcı Planlama Eğitiminin Geliştirilme-si” projesi doğrultusunda altı adet proje ortağı ülke aynı amaç için bu çalışmaları gerçekleştirmiştir (Pe-ters et all., 2006).

Mesleki eğitim ve öğretimin değerlendirilmesinde amaç;

- proje ortağı ülkelerde, doğal kaynaklar ve çevre yönetimi planlamacılarının farklı eğitim düzeylerinde dahil olduğu ka-tılımcı planlama elemanlarının türleri

- ilgili çalışma alanlarında katı-lımcı planlama elemanlarının miktarı

- ilgili lisan programlarının mes-leki yeterliliklerinin mevcudi-yeti

- katılımcı planlamada kapasite gelişimi ve eğitim için gerek-sinimler ve öncelikleri ortaya çıkarmaktır. Değerlendirme için proje orta-

ğı her ülkede doğal kaynaklar ve çevre planlama odaklı sektörler ve kuruluşlar seçilmiştir. Örneğin, Finlandiya da gerçekleştirilen VET değerlendirmesinde hedef alanın kuruluşlar; mesleki eğitim prog-ramlarının yanı sıra teknik okullar ve doğal kaynaklar ve çevre yöne-timi ve peyzaj mimarlığı alanında planlamaya yönelik lisans prog-ramlarına sahip üniversiteler. Proje ortağı ülkelerde gerçekleştirilen değerlendirmelerde kullanılan metotlar, belgelerin değerlendiril-mesi, mülakatlar ve anketleri içer-mektedir. (Linde et all, 2007)

Mesleki eğitim ve öğretimin değerlendirilmesi çalışmalarına ilişkin örnek olarak Finlandiya da

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 21

Page 24: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201222

UZ

MA

N S

AH

AS

I

muştur. Ayrıca hangi eğitimlerinde eksik olduğu yine eğitimciler ile konuşularak rapor da belirtilmiştir. Her iki uzmanlık dalının planlama açısından mevcut derslerin mik-tarı, uygulanışı ve eksiklikleri eği-timcilerin görüşleri alınarak belir-lenmiştir. Eğitim verilen kursları ve uygulanışı, derslerin kaç saatinin ne oranda planlama, oryantasyon ve benzeri olduğu işlenmiştir. Ay-rıca profesyonel eğitim açısından Fin Çevre Enstitüsü ve Ormancılık Geliştirme Merkezinin gerçekleş-tirdiği kurslar da incelenmiştir. Ra-porda katılımcı planlama eğitimini ve öğretimini gerektiren faktörler her iki uzmanlık dalı için incelen-miştir. Başlıca araştırma konusu ya-salar olmuştur. Katılımcı planlama elemanlarının uygulanmasında öğretmen ve eğitimcilerin karşı-laştığı en büyük sorunlar yine her iki uzmanlık dalı için belirtilmiştir. Ayrıca geleceğe yönelik eğitim ve eğiticilere verilen öncelikler ça-lışmada ortaya konmuştur. Rapor sonucunda CoPack için her iki uz-manlık dalı (Orman Planlanması ev Peyzaj Planlaması) açısından Finlandiya ölçeğinde değerlendi-rerek sonuçlar değerlendirilmiş ve öneriler sunulmuştur.

2.2. Temel Beceri Analizi (CSA – Core Skill Analysis)EnTraCop projesi doğrultu-

sunda proje ortağı ülkelerin her birinde gerçekleştirilen ülke çalış-malarından bir diğeri de “Temel Beceri Analizi” dir. CSA katılımcı planlama eğitiminin bir sistematik çerçevesinin formüle edilmesine ve eğitimin öncelikli ihtiyaçları ve yardımcı materyallerin belirlen-mesine yaramaktadır. Bu katılımcı planlamada Copack’ın başarılı bir şekilde ortaya koyabilmek için ge-reklidir. (Graumann, 2006)

Temel beceri analizinin amacı;

- proje ortağı ülkelerde, seçilen doğal kaynaklar ve çevre yö-

konulara odaklanmıştır. Sonuçlar 6 ülke için rapor edilmiştir.

A. VETA'nın Finlandiya'daki Çalışma AlanıFinlandiya eğitim sisteminde

Doğal Kaynaklar ve Çevre (NRE) adlı bir eğitim alanı bulunmakta-dır. Çalışma bu alan üstünde ger-çekleştirilmiştir. Helsinki Üniver-sitesinde olan bu bölüm 7 farklı master programı içermektedir. Finlandiya'da VET'in ayrıntılı ana-lizi, ormancılık ile peyzaj planla-yıcıları için katılımcı çalışmanın yüksek eğitimdeki durumu, uygu-lanabilirliği konusunda yapılmıştır. Çalışmada bu iki temel dalın hangi üniversitelerde eğitimi olduğu da ayrıntılı incelenmiştir. Bazı üniver-siteler NRE konusunda uzmanlık programlarına sahiptirler. VETA değerlendirmesi, konu ile ilgili en çok uzmanlığa sahip olan üniver-sitelerle işbirliği yapılarak gerçek-leştirildi.

Çalışmada Orman plancılarının ve peyzaj plancılarının eğitimleri konusunda ayrıntılı inceleme ya-pılmıştır.

B. Çalışmanın Amacı ve MetodolijisiFinlandiya'da lisans eğiti-

mi seviyesinde, NRE plancıları için katılımcı planlama da ne tür elemanlar(konular) mevcut oldu-ğu belirlenmiştir. Öncelikle, Or-mancılık ve peyzaj tasarım konu-ları detaylı analizler için seçilmiştir. İkinci olarak, planlama kursları içerisinde, eğitime rehberlik yapan profesyonel anlayış betimlenmiş-tir. Konu ile ilgili olarak eğitimciler üstünde durulmuştur. Üçüncü ola-rak, NRE plancılarının Profesyonel eğitimi betimlenmiştir. Bu amaçla da e-mail yolu ile anket yapılmıştır.

Çalışmada Ormancılık ve Pey-zaj Plancıları aşısından var olan eğitimler ayrıntılı incelenmiştir. Hangi derslerin katılımcı planla-ma önemli ve gerekli olduğu her iki uzmanlık dalı için ortaya kon-

gerçekleştirilen çalışma aşağıda verilmiştir.

2.1.1. VET değerlendirme - Finlandiya Ülke RaporuFinansal olarak Leonardo da

Vinci programı tarafında destek-lenen proje, Avrupa da mesleki eğitimin, çalışma sisteminin ve pratiğinin kalitesinin geliştirilme-sini amaçlamaktadır. Bu raporda, "katılımcı planlama" teriminin bir-çok konu (çalışma grupları, bilgi çeşitliliği, partnerlerin ilgi alanları, toplumla paylaşma vb.) açısından etkileşimleri incelenmiştir.

Doğal Kaynaklar ve Çevresel Planlama (NREP) konusunda işbir-liğinin geliştirilmesi Avrupa Birliği tarafından yasalarla da destelene-rek önerilmiştir. Planlamacılar da işlerinde karşılarına çıkan yenilik-lerle bunları görmüşlerdir. Sonuç olarak, yeni becerilerin, yetkinlikle-rinin belirlenmesi ile planlamacı ve eğitimcilerin öğrenme ihtiyaçlarını giderilmesine gereksinim vardır. Bu, değişen rolleri ve yeterlilik şart-lar göz önünde bulundurularak, planlamacılar için eğitim veren ku-rumların öğretim programlarının adaptasyon yardımcı özel önlem-ler, uygulamalar ve araçları belirle-mek ve geliştirmek için gereklidir. EnTraCop'un amacı doğal kaynak planlayıcılarının ve çevre yöneti-mi için kaliteli eğitim sağlamak, bunun içinde bilgi, metotlar ve plancıların eğitim araçlarının pro-je de ki partnerler (Çek Cumhuri-yeti, Finlandiya, Almanya, İrlanda, Hollanda ve Slovakya) aracılığı ile geliştirilmesidir. Ana ürün ise yeni eğiticilerin desteklendiği CoPack tir. CoPack eğitim ve öğretiminin yararlığını sağlamak için katılımcı planlama her bir ülke (EnTraCop a katılmış) için analiz edilmiştir. Bu değerlendirmenin kısa adı VETA' dır. NREP kapsamı her ülke şartları nedeniyle farklı noktalara odakla-nılmıştır. Doğru noktalara odak-lanmak için ve pratik planlamacı-ların her ülke şartlarına göre belli

Page 25: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

netimi odaklı sektörlerde plan-lamacıların katılımcı planlama becerileri için çalışma hayatı gereksinimlerini

- Katılımcı planlamada, planla-macıların var olan sistemleri, becerileri ve yetkinlikleri

- Katılımcı planlamada kapasite gelişimi için gereksinimler ve öncelikler ile destek materyali değerlendirmektir (Linde et all, 2007).

Proje ortağı ülkelerin her birinde gerçekleştirilen bu ça-lışmada kullanılan metotlar yine, mevcut belgelerin de-ğerlendirilmesi, mülakatlar ve anketleri içermektedir (Linde et all, 2007). Finlandiya tara-fından yapılan Temel Beceri Analizi örnek olarak aşağıda sunulmuştur.

2.2.1. Finlandiya Temel Beceriler Analizi(Final Raporu)CoPack in yararlılığını göre-

bilmek için beceri gerekliliği ve katılımcı planlamanın mesleki eği-tim ve öğretim ihtiyaçları, her bir EnTraCop ülkesi için araştırılmış ve Temel Beceri Analizleri ile be-lirlenmiştir. Sonuçlar 5 ülke için ra-por edilmiştir (Çek Cumhuriyeti ve Slovakya ülke raporları tek bir ra-por altında toplanmıştır). Bu özet, Aralık 2005 - Şubat 2006 arası Fin-landiya raporundan derlenmiştir.

A. Çalışmada Kullanılan MetotlarTemel Beceri Analizinin ama-

cı, EnTraCop ile paralel olarak VET değerlendirmesinde olduğu gibi, eğiticiler için katılımcı planlama da sağlam bir temel kurmak için destek paketi sağlamak amacıy-la dizayn edilmiştir.Her bir ülke-de, proje partnerleri, CSA ve tüm EnTraCoP'un odaklandığı doğal kaynak ve çevre planlama sektör-lerini seçmiştir.

Finlandiya'nın proje kapsamın-da odaklandığı sektörler ve orga-nizasyonlar ise;

1) Bölgesel Çevre Merkezi tara-fından organize edilen; nehir hav-zası yönetimi planlaması

2) Bölgesel Ormancılık Merkez-leri tarafından yürütülen endüst-riyel olmayan, özel ve belediye orman sahipleri için orman plan-laması

Finlandiya CSA ülke çalışma-sında aşağıdaki yöntemler kulla-nılmıştır:

a) Belge analizi: İlgili mevzuat, Makaleler ve örnek çalışmalar

b) Anket çalışmaları: Su konu-sunda uzmanlar ile orman plancı-ları ile yapılan anketlere dayanır.

c) Görüşmeler: Yönetici pozis-yonundaki 2 planlamacı ve 5 ko-ordinatör ile yapılan görüşmeleri kapsar.

B. Çalışmada Odaklanılan Planlama Organizasyonları ve Süreçleri Havza Yönetimi Planlama; or-

ganizasyon açısından ilgili ensti-tüler ve bakanlığa bağlı kuruluşlar-dan oluşurken, Planlama süreçleri ise ülke su kaynakları ile ilgili yasa-lar ve sorumluluk sahibi kuruluşları içermektedir.

Özel ve Belediye Orman Plan-laması; Organizasyon açısından ormanların çoğu (% 62 si) özel şa-hıslara ait iken, Tarım ve Ormancı-lık Bakanlığı kendisine bağlı birçok kuruluşla başı çeken kurumdur. Bu organizasyonlara ek olarak Or-mancılık Merkezleri(envanter ve planlamayı yaparlar) ve Tapio Or-mancılık Gelişim Merkezi(Ürün ve hizmetleri geliştirme) diğer önemli kuruluşlardır. Son olarak ise orman sahipleri tarafından kurulmuş bir organizasyon olan "Orman Yöneti-mi Birlikleri" mevcuttur.

Özel ormanların Planlama Süreçleri ise beş seviyeden oluşmaktadır;Ulusal Ormancılık ProgramıOrman Bölge Programları;Bölgesel Orman Stoklar;Arazi düzeyinde Orman Ame-najman Planları;

Orman operasyonların ayrıntılı planlama.

C. Finlandiya da Katılımcı Planlama için gerekenler ise 3 başlık altında toplanmıştır. Bunlar;

1. Yasal Gereksinimler (Havza Yö-netimi ile Özel ve Belediye Or-man Planlaması için)

2. Planlama organizasyonları, Stratejileri ve Yönetmelikler

3. Deneyimler, Dersler ve Vizyon-lar

D. COPACK için ÖnerilerFinlandiya'da Katılımcı Plan-

lamada beceri gereksinimleri ve eğitim ihtiyaçları ise Havza Yöne-timi Plancıları ile Özel ve Belediye Ormancılık planlayıcıları için belir-lenmiştir.

COPACK için aşağıdaki öneriler sunulmuştur;

1.Katılımcı planlamaya giriş ve motivasyonOrtak planlamanın temeli (teo-rileri) ve çatışma yönetimiKatılımcı planlama için yasal ve kurumsal ihtiyaçlarKatılımcı planlamanın ihtiyaç-ları ve faydalarının değerlendi-rilmesi

2. Hazırlık ve ortak planlama süreçlerinin başlatılmasıİşbirliği planlarının hazırlanma-sı ("Referans Koşulları"), örne-ğin: işbirliğinin hedeflerinin tanım-lanması İşbirliğinin ölçülerinin tanım-lanması ve paydaşların belir-lenmesi İşbirliği için uygun yöntem ve tekniklerin seçimi İş planları, bütçeleri, vb. hazır-lanması·Planlama ekipleri ve katılımcı-ların bilgilendirilmesi, motive edilmesi ve talimatlar

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 23

Page 26: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

3. Ortak planlama ve karar verme yöntemlerinin başarılı bir şekilde kullanımı ve teknikleriPlanlamanın düzenlenmesi ve sergilenmesiMedya işbirliğiÇeşitli teknikler ile anketlerin yürütülmesiKişisel iletişim becerileri ve su-num teknikleriIlımlı ve kolaylaştırıcı kamu toplantıları düzenlemekÇalışma gruplarını talimatlan-dırma, yönetme ve grup çalış-ma metotlarından etkili fayda-lanmaKamuya saha ziyaretleri ve ge-ziler düzenlemekİlgi grupları arasındaki çatış-maların analiz edilmesi ve yö-netilmesi

4. Katılımcı planlama da bilgi yönetimiPlanlama alternatiflerini karşı-laştırmak için sistematik yön-temler kullanılmasıBilgisayar destekli karar verme yöntemleri kullanılmasıKatılımcı planlamada coğrafi bilgi sistemlerinden yaralanıl-masıKatılımcı planlamada interne-tin kullanabilmesiKatılımcı planlamanın belge-lenmesi

5. Katılımcı planlamanın değerlendirilmesiDeğerlendirme kriterleri ve yöntemleri

2.3. Eğitimcinin Yardımcı Araç Paketi (CoPack - The Trainers’ Support Material Package for Collaborative Planning)EnTraCop projesi sonunda elde

edilecek ana ürün CoPack'dır. Co-Pack ile başlıca, doğal kaynaklar ve çevre yönetiminin katılımcı planlanmasında mesleki eğitim ve öğretimin gelitirilmesi amaçlan-

maktadır. CoPack’ın temel amacı, eğitimcilere katılımcı planlama eğitimi için genel danışmanlık ve rehberlik ile katılımcı planlama metotlarının geliştirilmesi ve uy-gulanması eğitiminde kullanabile-cekleri bir dizi pratik destek mater-yali sağlayarak doğal kaynaklar ve çevre planlama ve yönetimi bilgisi, becerileri ve eğitim araçlarını ge-liştirmektir (Linde et all, 2007).

Farklı kısımlarda oluşan Co-Pack, her bir bölümde eğitimci, uygulamacı ve öğrencilere ka-tılımcı planlama ile ilgili önemli katkılarda bulunmaktadır. CoPack, eğitimcinin çeşitli ihtiyaçlar için bir ortak planlama müfredatı veya programı tasarlayabilmesini ya da olası iyileştirmeler için mevcut programı kontrol edebilmesini sağlamaktadır. Pratik uygulama-larının detaylarına geçilmeden önce katılımcı planlamanın teorik altyapısının anlaşılması önemli-dir. CoPack ile öğrenciler, özellikle planlama teorisi ve katılımcı plan-lama yaklaşımı konusunda temel bir fikre sahip olmakta, katılımcı planlamanın avantaj, dezavantaj ve sınırlamalarının yanı sıra alan-daki mevcut en yaygın teoriler hakkında bilgi sahibi olmaktadır. Hazırlık katılımcı planlama süre-cinde çok önemli bir aşamadır. CoPack, öğrenciler ve uygulama-cıların katılımcı bir yaklaşımla plan hazırlamanın önemini ve ayrıca iyi bir katılımcılık sürecinin nasıl

gerçekleştirileceğini anlamalarını

sağlar. Katılımcı planlama süre-

cinde çeşitli metotlara gereksinim

duyulmaktadır. Metotların seçimi,

toplumdan alınacak tepki ve katı-

lımcılık sürreci ile üretilecek bilgi

üzerinde en önemli etkiye sahip

olmasından dolayı oldukça önemli

bir adımdır. Copack, öğrencilerin

farklı metotlara karşı karşılaştır-

malı bir bakış açısına ve metotların

nasıl seçileceği ve spesifik planla-

ma durumları için metotların nasıl

uygulanacağına dair genel bir fikre

sahip olmasını sağlamaktadır. Pro-

jelerin tüm katılımcılar için açık ve

anlaşılır olması için, planlama süre-

ci ile ilgili tüm bilgilerin belgelen-

mesi gereklidir. CoPack ile katılım-

cılar belgelemenin farklı formlarını

kullanabilmektedir.

Katılımcı bir planlama süre-

cinde, gerçekleştirilen her adımın

değerlendirilmesi sürecin yeterlilik

düzeyinin belirlenmesi açısından

oldukça önemlidir. CoPack, katı-

lımcı planlamada değerlendirme-

nin kullanımı hakkında bir eğitim

modülünün hazırlanması ve uygu-

lanmasında eğitimcilere yardımcı

olmaktadır. Eğitime katılanlar,

- farklı değerlendirme kriterleri-

nin nasıl belirleneceğini

- farklı planlama durumları için

yeterli değerlendirme kriteri-

nin nasıl seçileceği

- farklı durumlar ile ilgili değer-

lendirme kriterlerine uygun

soruların nasıl oluşturulacağını

- ortak amaçların değerlendir-

me içine nasıl dahil edileceğini

- farklı değerlendirme teknikle-

rinin nasıl uygulanacağını öğ-

renmektedir (Anonim 3).

3. PEYZAJ VE DOĞAL KAYNAKLAR PERSPEKTİFİNDEN YENİLİK VE GELİŞİM TEMELLİ BÖLGESEL PROGRAM GELİŞTİRME (TRACOPI – Enhancing local

program based innovation and

development-a landscape and

natural resources perspective)

Proje, Finlandiya, Çek Cumhuri-yeti, Almanya, Avusturya, Macaris-tan, Slovakya, Hollanda’nın ortak katılımıyla 2010 yılında başlamış-tır. Doğal kaynak planlamacılarına katılımcı planlama alanında yeni beceriler sağlanması hedeflenen projenin amaçları şu şekilde sıra-lanmıştır.

- Yeni katılımcı planlama ve ka-rar destek yöntemleri araştır-mak ve tanıtmak

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201224

UZ

MA

N S

AH

AS

I

Page 27: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

- Doğal kaynakların program tabanlı planlanması sürecine adapte edilebilir metotlar ve modelleri belirlemek

- İçinde planlama ve karar des-tek yenilikleri içeren CoPack+ oluşturmak için CoPack’ın ye-niden tasarımı

- Planlamacılar için ileri eğitim kurslarıyla yeniden tasarlanmış CoPack+’ın yaygınlaştırılması

- Güncel materyal ve deneyim-lerin proje ortağı ülkeler ve di-ğerlerine aktarılmasıÖncelikli hedef grubu, planla-

macılara ileri eğitim sağlayan ens-titülerdeki eğitimcilerdir. İkincil hedef grubu ileri eğitime katılan planlamacılar olup son yararlanıcı-lar doğal kaynakların kullanımında vatandaşlar, arazi sahipleri, sivil toplum kuruluşları, KOBİ gibi ilgi gruplarıdır (Anonim 4).

Projenin 2012 yılında tamam-lanası planlanmıştır.

4. SONUÇ VE ÖNERİLER

Doğal kaynakların sürdürü-lebilirliğinin sağlanabilmesinde öne çıkan önemli konulardan bir tanesi, planlamanın her aşama-sında katılımcılık sürecinin tam olarak işletilmesidir. Planlamanın her aşamasında katılımcı yaklaşı-mın benimsenmesi ve katılımcılık sürecinin tam anlamıyla gerçek-leştirilebilmesinde, doğal kaynak planlamacıların katılımcı planlama konusunda almış olduğu mesleki eğitim oldukça önemlidir.

Doğal kaynak ve çevre plan-lamacılarının katılımcı planlama becerilerini ve performansını ge-liştirmek amacıyla, 2005-2007 yılları arasında Çek cumhuriyeti, Finlandiya, Almanya, İrlanda, Hol-landa, Slovakya’nın ortak katılı-mıyla EnTraCop olarak adlandırılan ortak bir proje gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında proje ortağı her ülke, katılımcı planlama konusun-da ülkelerindeki eğitimi değer-lendirmek ve katılımcı planlama

eğitimin gerçekleştirilmesinde eğitimcilerin öncelikli ihtiyaçları-nı saptamak için mesleki eğitim ve öğretim değerlendirildiği bir ülke raporu hazırlamıştır. Doğal kaynaklar ve çevre yönetiminin katılımcı planlanmasında çalışma hayatı gereksinimleri ve mesleki eğitim ve öğretim için öncelikli ih-tiyaçlar proje ortağı ülkeler tarafın-dan hazırlanan “Temel Beceri Ana-lizi” adlı raporlar ile değerlendi-rilmiştir. Proje sonunda, ana ürün olarak eğitimciler için yardımcı araç paketi CoPack ortaya konul-muştur. CoPack’ın yeniden tasarla-narak CoPack+’ın oluşturulması ve bundan faydalanmanın yaygınlaş-tırılması için 2010 yılında TRACOPI isimli yeni bir ortak katılımlı proje başlatılmıştır.

Ülke ormancılığımızda katılım yapılabilecek konular ana hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir;

- Ülke düzeyinde ormancılık po-litikalarının belirlenmesi

- Bölgesel doğal kaynak planlan-ması

- Milli parkların planlanması- Orman amenajman planlarının

hazırlanması- Orman fonksiyonlarının belir-

lenmesi- Mevcut kent korularının veya

kent ormanlarının yönetimi ve planlaması

- Büyük şehirler içi yeşil kuşak ağaçlandırma projeleri

- Ülke düzeyinde ağaçlandırma seferberliği projeleri

- İnsan kaynaklı orman yangın-larının azaltılması

- Yanan alanların hemen ağaç-landırılması projeleri

- Tarıma uygun olmayan alanla-rın ormancılığa kaydırılmasıÜlkemizde gerçekleştirilen or-

mancılık çalışmalarında, katılım-cılık sürecinin tam anlamıyla ger-çekleştirildiği söylenemez. Bunda ana etken, planlamacılar ve karar verici konumunda bulunan kişiler

katılımcılık kavramını tam olarak anlayamamış olmaları ve bu süre-cin nasıl gerçekleştireceklerini bil-memeleridir. Planlama sürecinde katılımın amacı, daha geniş kitleler tarafından kabul gören planların hazırlanması ve planlamanın başa-rısını artırmaktır. Bu nedenle ülke-mizde planlama sürerice katılım-cılık sürecinin entegrasyonu çalış-malarına biran önce başlanmalıdır. Bunu gerçekleştirmenin en ideal yolu, EnTraCop ve TRACOPI gibi dünyada gerçekleştirilen çalışma-lardan ve yaşanmış deneyimler-den faydalanmaktır.

5. KAYNAKLARAnonim 1. EnTraCop - Enhancing the Te-

aching of Collaborative Planning in Natural Resource Management, http://www.oamk.fi/luova/hankkeita/entracop/index.php, (Son Erişim Tarihi: 23.09.2011)

Anonim 2. EnTraCop, Project Introdec-tion, http://www.oamk.fi/luova/hankkeita/entracop/ introduction.php, (Son Erişim Tari-hi: 23.09.2011)

Anonim 3. CoPack, The Trainers’ Support Material Package for Collaborative Planning, http://www.oamk.fi/luova/hankkeita/ent-racop/copack/index.html, (Son Erişim Tarihi: 23.09.2011)

Anonim 4. TRACOPI, Project Introducti-on, http://www.oamk.fi/hankkeet/tracopi/introduction/, (Son Erişim Tarihi: 23.09.2011)

Asan, Ü., Yeşil, A., Özdemir, İ., Özkan, U.Y., 2003, Ormancılık Planları ve Katılım, II. Ulusal Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, ISBN 975-93478-2-2, s.114-122, Ankara.

Graumann, U., 2006. Core Skill Analy-sis, Country Study of Germany, http://www.oamk.fi/luova/hankkeita/entracop/docs/CSA_report_germany.pdf, (Son Erişim Tarihi: 23.09.2011)

Linde, D.V.D., Hirvonen, O.M., Salminen, P., 2007. VET Assessment and Core Skills Analysis, http://www.oamk.fi/luova/hankke-ita/entracop/docs/VETA_CSA_Synthesis_Re-port. pdf (Son Erişim Tarihi: 23.09.2011)

Peters, J., Schlette, K., Hempp, S., Greve, K., 2006. Assessment of Available VET and Re-lated Development Needs COUNTRY STUDY OF GERMANY, http://www.oamk.fi/luova/hankkeita/entracop/docs/VET_report_ger-many.pdf, (Son Erişim Tarihi: 23.09.2011)

Yeşil, A., Asan, Ü., Özdemir, İ., Özkan, U.Y., 2003, Ormancılıkta Katılımcı Yaklaşımın Gelişmiş Ülkelerdeki Uygulama Örnekleri ve Türkiye için Öneriler, II. Ulusal Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, ISBN 975-93478-2-2, s.297-310, Ankara

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 25

Page 28: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

GİRİŞ

Kasnak meşesi (Quercus vulca-

nica Boiss. and Heldr. Ex Kotschy)

ülkemize özgü endemik bir tür-

dür. Ülkemizde Göller Bölgesi’nin

batı kesimi, Anamas Dağları, Sul-

tan Dağları (Afyon), Ahır Dağı,

Murat Dağı (Kütahya), Türkmen

Dağı (Kütahya), Amanos Dağları

(Osmaniye, Üçgöz), Hasan Dağı,

Erciyes Dağı (Hacılar) ve Karadağ

(Karaman) da 1300-1800 m. ler

arasında yayılış gösterir. En ge-

niş yayılışını Göller Bölgesi’nde

Konya-Sultan Dağı, Afyon-De-

rekaya yaylası, Isparta-Şarkika-

raağaç, Yenişarbademli ve Eğir-

dir-Yukarıgökdere yapmaktadır

(Davis,1965; Avcı, 1996). 25-30 m

boya ve 120 cm çapa ulaşabilen

geniş ve yaygın tepeli bir ağaç-

tır (Yaltırık, 1998). Özellikle yıllık

halkaları son derece dar olduğun-

dan, kaplamaya elverişli değerli

odunu nedeniyle parke ve fıçı ya-

pımında tercih edilen bir türdür

(Şanlı, 1998; Sabuncu, 2002). Bu

endemik türümüze ait ormanlar

özellikle otlatma nedeniyle uzun

yıllar tahrip edilmiştir. Ne yazık ki

odunu bu kadar değerli ve korun-

maya muhtaç olan kasnak meşe-

sine ait, bugüne kadar yapılmış

çok az çalışma bulunmaktadır.

Özellikle, tohum ve fidan üretimi

konusunda yapılan çalışmalar ol-

dukça yetersizdir. Dolayısıyla, ye-

niden ormanlaştırma (orman içi

ağaçlandırma) ve ormanlaştırma

(orman dışı ağaçlandırma) çalış-

malarında da neredeyse hiç kulla-

nılmamaktadır.

Yeniden ormanlaştırma, or-

manlaştırma ve endüstriyel

ağaçlandırma çalışmalarının ya-

pılabilmesi için kaliteli tohuma,

dolayısıyla kaliteli fidanlara ihti-

yaç vardır. Fidan kalitesi her türlü

ormanlaştırma ve ağaçlandırma

başarısını direkt olarak etkile-

mektedir. Sağlıklı tohum temini

yanında, tohum büyüklüğü ve

ağırlığı, fidan kalitesi bakımından

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201226

UZ

MA

N S

AH

AS

I

Yrd.Doç.Dr. Ayşe DELİGÖZ Prof.Dr. Musa GENÇ Yrd.Doç.Dr. Dilek YILDIZ

Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Müh. Bölümü

ÖzetBu çalışmada, ülkemizin endemik türlerinden birisi olan kasnak meşesinde (Quercus vulcanica Boiss.)

meyve (palamut) büyüklüğünün fidecik oluşumu ve fidan gelişimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Ekimden

önce palamutlar küçük (<3 g), orta (3-6 g) ve büyük (> 6 g) olmak üzere üç ağırlık sınıfa ayrılmıştır. Palamut

ekimleri ekim ayı ortasında gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, palamut büyüklüğünün fidecik

oluşumu ile yaşama yüzdesi üzerinde önemli etkileri vardır. Çalışmamızda fidecik oluşum yüzdesi ile yaşama

yüzdesi aynı değerlerlere sahiptir. Büyük palamutlarda elde edilen fidecik oluşum yüzdesi ve yaşama

yüzdesi (% 93,3), küçük palamutlardan elde edilen fidecik oluşum yüzdesi ve yaşama yüzdesinden (% 77,3)

oldukça yüksektir. Fidan morfolojik özelliklerinden kök boğazı çapı ve fidan boyu, palamut büyüklüğünden

olumlu yönde etkilenmiştir. Büyük palamutlardan elde edilen fidanların boyu ve kök boğazı çapı, küçük

palamutlardan elde edilenlere kıyasla daha büyüktür.

Anahtar kelimeler: Kasnak meşesi, palamut, fidan çapı, fidan boyu

Kasnak Meşesi’nde(Quercus vulcanica Boiss.)

Fidecik Oluşumu ve Fidan Gelişimi Üzerine

Tohum Büyüklüğünün Etkisi

Page 29: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

önem taşımaktadır. Bu çalışmada,

palamut büyüklüğünün, kasnak

meşesinde fidecik yüzdesi, fidan

boyu ve kök boğazı çapı gelişimi-

ne etkisi araştırılmıştır.

MATERYAL VE YÖNTEM

Araştırmaya konu kasnak me-

şesi palamutları Isparta Orman

Bölge Müdürlüğü, Eğirdir Orman

İşletmesi, Yukarıgökdere şefliği

sınırları içinde kalan “Kasnak Or-

manı Tabiatı Koruma Alanı’ndan”

(Enlem 37º 44” 80’, Boylam 30º 49”

90’, Yükseltisi 1540 m) toplanmış-

tır. Palamutlar 10 Ekim 2003 tari-

hinde populasyonu temsil edecek

şekilde belirlenen 20 ağacın, tepe

tacı altından ve yerden alınmıştır.

Örneklenen palamutlara, öncelik-

le suda yüzdürme testi uygulan-

mış; içi boş, kurtlu veya çürük pa-

lamutlar ayıklanmıştır. Ardından

örneklenen her palamudun boyu,

çapı ve ağırlığı belirlenmiştir. Pala-

mut boyu; palamudun uzun ekse-

ni yönündeki boy olup, milimetre

olarak ölçülmüştür. Palamut çapı;

palamudun uzun eksenine dik

ve en geniş yerinden milimetre

hassasiyetinde belirlenmiştir. Pa-

lamut ağırlığı ise, palamutların

gram duyarlılığında tartılmasıyla

bulunmuştur. Çap ve boy ölçüm-

leri milimetrik kumpasla, ağırlık

tespitleri ise 0.001 g’a duyarlı has-

sas terazide yapılmıştır. Ölçümler

tamamlandıktan sonra tohumlar,

ağırlıklarına göre 3 sınıfa (küçük:

<3 g; orta: 3-6 g) ve büyük: >6 g)

ayrılmıştır. Büyüklük sınıfları bağ-

lamında tespit edilen ortalama

tohum ağırlığı, çapı ve boyu de-

ğerleri Çizelge 1’de verilmiştir.

Palamutlar, ekim tarihine ka-

dar, ağzı kilitli polietilen torbalar

içinde ve +4 °C de saklanmıştır.

Palamut ekimleri, Eğirdir Orman

Fidanlığında (Enlem 37°53’, Boy-

lam 30°52’, Bakısı batı, Yükselti

926 m), 11x25 cm ebadındaki

polietilen tüplerde, 16 Ekim 2003

tarihinde, açık alan koşullarında

gerçekleştirilmiştir. Ekim derinliği

1 cm olup, harç malzemesi olarak

2:2:1 oranında humus + kum+

toprak karışımı kullanılmıştır. Her

bir tohum büyüklük sınıfı için, 150

(50 x 3 yineleme) palamut ekil-

miştir. Fidanlıkta, açık alan şart-

larındaki fidecik oluşumu, nisan

başından haziran ortasına kadar,

15 gün arayla düzenli aralıklarla

4 defa, adet olarak saptanmış ve

fidecik yüzdeleri hesap edilmiş-

tir. 2005 yılı mart ayı sonunda,

1+0 yaşındaki fidanlarda yaşama

yüzdesi, kök boğazı çapı ve fidan

boyu tespitleri yapılmıştır.

Palamut büyüklüğünün, fide-

cik ve yaşama yüzdelerine, fidan

boyu ve kök boğazı çapına etki-

si, SPSS istatistik paket programı

kullanılıp, varyans analizi ile de-

ğerlendirilmiştir. Varyans analizi

sonucunda benzerlik ve farklılık

gösteren gruplar, “Duncan testi”

ile ortaya koyulmuştur (Kalıpsız,

1981).

BULGULAR

Palamut büyüklük sınıflarında

fidecik oluşumu, nisan başında

başlamış ve haziran ortasına ka-

dar devam etmiştir. Sırayla 15., 30.

ve 45. günde belirlenen fidecik

oluşum yüzdeleri bakımından, pa-

lamut büyüklükleri arasında ista-

tistiksel anlamda önemli bir farklı-

lık belirlenememiştir. Buna karşın,

60. gün fidecik oluşum yüzdeleri

bağlamında palamut büyüklüğü,

<0.05 düzeyinde önemli etkiye

sahiptir (Çizelge 2). Palamut bü-

yüklüğü arttıkça, fidecik oluşum

yüzdesi de artmaktadır. En büyük

değer (% 93,3), büyük palamutlar-

da elde edilirken, en düşük yüzde

(% 77,3) küçük palamutlarda be-

lirlenmiştir (Çizelge 2).

Fidan boyu ve kök boğazı ça-

pına ait değerler incelendiğinde,

ortalama kök boğazı çapı 4,45

cm (küçük palamutlar) ile 6,37 cm

(büyük palamutlar) arasında de-

ğişmektedir. Büyüklük sınıfına ba-

kılmaksızın, ortalama kök boğazı

çapı ise 5,49 cm’dir. Fidan boyu

değerleri ise, 7,68 cm ile 8,89 cm

arasında olup, büyüklük sınıfı-

na bakılmaksızın ortalama fidan

boyu, 8,24 cm’dir (Çizelge 3).

Fidan yaşama yüzdesi, boyu

ve kök boğazı çapı üzerinde, pa-

lamut büyüklüğü, istatistiksel ola-

rak da etkili çıkmıştır (Çizelge 4).

Ancak birinci gelişme dönemi so-

nunda belirlenen yaşama yüzde-

leri, 60. günde belirlenen fidecik

yüzdeleri ile aynıdır. Kök boğazı

çapı; küçük palamutlarda ortala-

ma 4,45 cm, orta büyüklükteki pa-

lamutlarda 5,64 cm ve büyük pa-

lamutlarda 6,37 cm’dir. Küçük ve

büyük palamutlardan elde edilen

fidanlarda belirlenen kök boğazı

çapı değerleri arasındaki farklar,

istatistiksel düzeyde önemli çıkar-

ken; küçük ve orta palamutlar ile

orta ve büyük palamutlardan elde

edilenler arasındaki farklar önem-

siz bulunmuştur. En boylu fidanlar

(6,37 cm), büyük palamutlardan

üretilmiştir. Büyük ve orta pala-

mutlardan yetiştirilen fidanların

boyları arasındaki farklar, istatis-

tiksel olarak önemsizdir.

TARTIŞMA VE SONUÇ

Tohum büyüklüğündeki deği-

şim, tür içinde bile tohum çimlen-

mesini etkileyebilmektedir (Cor-

dazzo, 2002). Farklı tohum büyük-

lerinin, özellikle derin ekimlerde,

farklı çimlenme değerleri göstere-

bileceği belirtilmektedir (Molatu-

di ve Mariga, 2009). Çalışmamızda

da, palamut büyüklüğünün, fide-

cik oluşumunu önemli düzeyde

etkilediği saptanmıştır. Nitekim

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 27

Page 30: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

fidecik oluşumu, küçük palamut-

lardan % 77,3, orta palamutlardan

% 86,7 ve büyük palamutlardan

% 93,3’dür. Benzer sonuç Çiçek ve

Tilki (2007) tarafından da tespit

edilmiştir. Araştırıcılar, geniş yap-

raklı türlerden Castanea sativa’da

çimlenme yüzdesinin tohum bü-

yüklüğü ile ilişkili olduğunu be-

lirtmektedir.

Genellikle büyük tohumlar-

dan gelişen fidanların, özellikle

gelişmenin ilk aşamasında, küçük

tohumlardan gelişen fidanlar-

dan daha büyük olduğu belirtil-

mektedir (Tecklin ve McCreary

1990; Castro, 1999; Wennström

vd., 2002; Blade ve Vallejo, 2008).

Nitekim Gökdemir (1991) tarafın-

dan kızılçamda ve sahil çamında

yapılan araştırmada da, tohum

büyüklüğünün, fidan boyu ve kök

boğazı çapı üzerinde olumlu et-

kileri tespit edilmiştir. Yine Çiçek

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201228

UZ

MA

N S

AH

AS

I

Büyüklük Sınıfı 15. Gün 30. Gün 45. Gün 60. Gün

Küçük 46,0a* 70,7a 76,0a 77,3a

Orta 54,6a 76,7a 84,7a 86,7ab

Büyük 64,0a 86,7a 92,0a 93,3b

Önem düzeyi ns ns ns P <0,05

*Sütunlardaki aynı harfler homojen grupları göstermektedir. ns: Farklar önemsizdir. P <0,05: Farklar 0,05 yanılmayla önemlidir.

Çizelge 2. Palamut büyüklüğünün fidecik oluşum yüzdesine etkisi

Özellikler Sınıf Ortalama Asgari Azami OSH

Kök boğazı çapı

Küçük 4,45 2,30 7,12 ,1972

Orta 5,64 4,03 7,79 ,1773

Büyük 6,37 3,56 10,56 ,3621

Toplam 5,49 2,30 10,56 ,1701

Fidan boyu

Küçük 7,68 2,90 10,40 ,2679

Orta 8,15 6,40 11,90 ,2109

Büyük 8,89 4,90 13,40 ,3374

Toplam 8,24 2,90 13,40 ,1668

OSH: Ortalamanın standart hatası

Çizelge 3. Palamut büyüklük sınıfına göre fidan boyu ve kök boğazı çapı değerleri

Özellik Önem Düzeyi Palamut Büyüklük Sınıfları

Küçük Orta Büyük

Yaşama yüzdesi (%) P <0,05 77,3a* 86,7ab 93,3b

Kök boğazı çapı (mm) P <0,05 7,68a 8,15ab 8,89b

Fidan boyu (cm) P <0,01 4,45a 5,64b 6,37b

*Satırlardaki aynı harfler homojen grupları göstermektedir.

Çizelge 4. Palamut büyüklüğünün yaşama yüzdesi, boy ve kök boğazı çapına etkisi

Çizelge 1. Palamut büyüklük sınıfları ve bu sınıflara ait ortalama değerler

Büyüklük Sınıfı Ağırlık Tohum Ağırlığı Tohum Çapı Tohum Boyu

Küçük < 3 g 2.40±0.07 12.56±0.19 22.15±0.37

Orta 3,1-6,0 g 4.91±0.15 16.03±0.25 28.57±0.35

Büyük > 6 g 7.67±0.20 18.72±0.19 32.58±0.49

Page 31: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ve Tilki (2007), Castanea sativa

tohumlarından elde edilmiş 1+0

yaşındaki fidanlardaki tespitlerin-

den yola çıkarak, fidan yüzdesi,

boyu, ağırlığı ve kök boğazı çapı

üzerinde, tohum büyüklüğünün

etkili olduğunu bildirmektedir.

Meşe türlerinde yapılmış araş-

tırmalara baktığımızda; Taşdemir

(2006), Quercus brantii Lindl ve

Quercus cerris L. türlerinde, pala-

mut büyüklüğünün fidan gelişi-

mini doğrudan etkilediğini ortaya

koymuştur. Kormanik vd. (1998)

Quercus rubra L. türüne ait 20 aile-

den toplayıp, 3 büyüklük sınıfına

ayırdıkları palamutların ekimini,

dört farklı fidanlıkta gerçekleş-

tirmiştir. Deneme sonunda, 1+0

yaşındaki fidanlarda fidan boyu,

kök boğazı çapı ve yaşama yüzde-

si ile palamut büyüklüğü arasında

önemli ilişkiler saptamıştır. Aynı

şekilde Tecklin ve McCreary (1990)

Quercus douglasii Hook. & Am. tü-

ründe, palamut büyüklüğünün

fidecik oluşum yüzdesini, yaşama

yüzdesini ve birinci ve ikinci yılda-

ki boy gelişimini olumlu yönde et-

kilediğini ortaya koymuştur. Yine

Q. mongolica var. grosseserrata

fidanlarının gelişimi ve yaşama

yüzdesinin tohum ağırlığından

güçlü bir şekilde etkilendiği belir-

lenmiştir (Seiwa, 2000).

Benzer sonuçlar çalışmamızda

da elde edilmiştir. Çalışmamızda

fidecik oluşum yüzdesi ile yaşama

yüzdesi aynı çıkmıştır. Bu sonuç,

yaz ve kış döneminde fidan ölüm-

lerinin olmadığı anlamına gel-

mektedir. Ayrıca kasnak meşesin-

de palamut büyüklüğünün fidan

boyu ve kök boğazı çapı üzerinde

olumlu etkileri tespit edilmiştir.

Büyük palamutlardan daha boylu

ve daha kalın fidanlar elde edil-

miştir. Bu çok önemlidir; zira fidan

boyu ve kök boğazı çapı, fidan

kalitesinin değerlendirilmesinde

kullanılan en önemli iki morfolo-

jik özelliktir. Fidan boyu, fidanın

ağaçlandırma alanına uyum gücü-

nü gösterir. Çünkü fidan boyu ile

ağaçlandırma sahasında fidanın

gösterdiği ilk büyüme hızı arasın-

da yakın bir ilişki bulunmaktadır.

Yoğun ve boylu diri örtünün ol-

duğu alanlarda fidan boyu kadar

kök boğazı çapı da önemlidir. Çap

kalınlığı, özellikle fidanın daya-

nıklılığını göstermesi bakımından

önem arz etmektedir (Ürgenç vd.,

1991; Özbay ve Tosun, 1993). Do-

layısıyla kasnak meşesinde büyük

ve ağır palamutlardan daha boy-

lu ve kalın çaplı kaliteli fidanların

elde edilebileceği söylenebilir.

Bununla birlikte, özelikle mahallî

tohum kaynağının kullanımı veya

genetik çeşitliliğin devamı için,

küçük palamutların kullanımı da

zorunlu hale gelebilir.

KAYNAKLARAvcı, M., 1996. Endemik Bir Meşe Türü,

Kasnak meşesi (Quercus vulcanica (Boiss.

Heldr. ex) Kotschy)’nin Türkiye’deki Yeni Bir

Yayılış Alanı. Türk Coğrafya Dergisi 31: 283-

289, İstanbul.

Blade´ C., Vallejo V.R., 2008. Seed mass

effects on performance of Pinus halepensis

Mill. seedlings sown after fire. Forest Ecology

and Management 255, 2362–2372.

Castro J., 1999. Seed mass versus seed-

ling performance in Scots pine: A maternally

dependent trait. New Phytologist 144 (1),

153-161.

Cordazzo C.V., 2002. Effect of seed mass

on germination and growth in three domi-

nant species in Southern Brazilian Coastal

Dunes. Braz. J. Biol. 62 (3) 

Çiçek, E., Tilki, F., 2007. Seed size ef-

fects on germination, survival and seedling

growth of Castanea sativa Mill. Journal Bio-

logical Sciences 7 (2), 438-441.

Davis, P.H.,1965. The Flora of Turkey and

East Aegean Islands, vol.7, Edinburgh: Edin-

burgh University Pres, Pp: 670.

Gökdemir, Ş., 1991. Sahil Çamı ve Kı-

zılçamda Tohum Büyüklüğü ve Ağırlığının

Çimlenme Yüzdesine, Fidan Boyuna ve Fidan

Kalitesine Etkisi. OAE Dergisi, 37 (73) 28-40.

Kalıpsız A., 1981. İstatistik Yöntemler,

İ.Ü. Orman Fakültesi, Yayın No: 2837/294,

558 s, İstanbul.

Kormanik, P.P, Sung, S.S., Kormanik, T.L.,

Schlarbaum, S.E., Zarnoch, S.J., 1998. Effect

of acorn size on development of northern

red oak 1-0 seedlings. Can. J. For. Res., 28:

1805-1813.

Molatudi R.L., Mariga I.K., 2009. The ef-

fect of maize seed size and depth of planting

on seedling emergence and seedling vigour.

Journal of Applied Sciences Research, 5(12):

2234-2237

Özbay, Z., Tosun, S., 1993. Kayın (Fa-

gus orientalis Lipsky.) Fidanlarının Kalite

Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırma-

lar. Orm. Arş. Enst. Yayınları, Teknik Bülten

No:238-241, 109-137, Ankara.

Sabuncu, R., 2002. Meşe Ormanlarımı-

za Genel Bir Bakış ve Kasnak Meşesi Örneği,

Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü

Dergisi, Orman Bakanlığı Yayını, No: 171,

Sayı:4, Antalya.

Seiwa K., 2000. Effects of seed size and

emergence time on tree seedling establish-

ment: importance of developmental cons-

traints. Oecologia 123, 208–215.

Şanlı, İ., 1998. Quercus vulcanica

(Boiss.&Heldr.Ex) Kotschy. Odununun Mak-

roskopik ve Mikroskopik Yapısı Morfolojik

Özellikleri. Kasnak Meşesi ve Türkiye Florası

Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 244-250, İÜ

Orman Fakültesi, Orman Botaniği Anabilim

Dalı, Çantay Kitabevi, İstanbul.

Taşdemir, C., 2006. İran Palamut Meşesi

(Quercus brantii Lindl.) ve Saçlı Meşe (Quer-

cus cerris L.) Türlerinin Elazığ Yöresinde Fi-

danlık ve Ağaçlandırma Tekniği Üzerine Bir

Araştırma. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dok-

tora Tezi, Trabzon.

Tecklin J., McCreary, D.D., 1990. Acorn

Size As A Factor in Early Seedling Growth of

Blue Oaks. Symposium on Oak Woodlands

and Hardwood Rangeland Management,

October 31-November 2, 1990, Davis, Cali-

fornia.

Ürgenç, S., Alptekin, C.Ü., Dirik, H., 1991.

Orman Fidanlıklarımızda Üretim ve Kalite

Sorunları. Türkiye 1. Fidancılık Sempozyu-

mu, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Yayın Dai-

resi Başkanlığı Matbaası, 325–331, Ankara.

Wennström U., Bergsten U., Nilsson J.E.,

2002. Effects of seed weight and seed type

on early seedling growth of Pinus sylvestris

under harsh and optimal conditions. Scand.

J. For. Res. 17, 118–130.

Yaltırık, F. 1998. Dendroloji II (Angios-

permae). İÜ Orman Fakültesi Yayını, No.

4104/420, İstanbul

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 29

Page 32: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201230

UZ

MA

N S

AH

AS

I

Ormancılık Araştırma KurumlarınınTarihçesine KısaBir BakışYirminci yüzyılın ikinci yarısı-

nın başlarında ormancılık faali-

yetlerini konu alan bir araştırma

birimine ihtiyaç olduğu gündeme

gelmiştir. Bu doğrultuda ilk so-

mut adım 1951 yılında atılmıştır.

O zamanki adıyla Bolu Başmü-

dürlüğü bölgesi ormanlarının

sorunlarının ortaya koyulması,

bu sorunların çözümüne ilişkin

çalışmaların programlaştırılması

ve Teknik Araştırma İstasyonu ku-

rulmasına yönelik çalışmalar baş-

latılmıştır. Bu amaçla Ankara’dan

Orman Başmühendis Yardımcısı

Kuddusi SAVRAN 16 Temmuz

1951 tarihi itibariyle Bolu’ ya ge-

çici olarak görevlendirilmiştir. 3

Ekim 1951’ de ise Bolu Araştırma

İstasyon Şefliği’ne atanmıştır. Ön

hazırlık çalışmaları yapıldıktan

sonra Kuddisi SAVRAN ve Ma-

cit GÜLÇUR tarafından 2 Mayıs

1952 günlü “Bolu Orman Araş-

tırma İstasyonu Kuruluş Raporu”

Orman Genel Müdürlüğü’nün o

zamanki adı olan “Orman Umum

Müdürlüğü”ne sunulmuştur. Ku-

ruluş raporu hazırlandığında,

raporu hazırlayanların dışında İs-

tasyonda görevli dört tane daha

Orman Mühendisi bulunmuştur.

Fen Kurulunca onaylanan kuruluş

Orman Umum Müdürlüğü’nce Zi-

raat Vekaleti (Tarım Bakanlığı)’nin

onayına sunulmuş ve Bakanlık-

ça uygun bulunmuştur. 6 Ara-

lık 1952 günü itibariyle “Orman

Araştırma İstasyon Müdürlüğü”

Bolu ilinde kurulmuştur. Sadece

Batı Karadeniz Bölgesinde çalış-

malar yapmasına rağmen kısa

sürede önemli bir araştırma birimi

haline gelen Araştırma İstasyon

Müdürlüğü’nün ülke genelindeki

ormancılık sorunlarına çözüm ge-

tirmesi arzu edilmiştir. Ancak ülke

genelini kapsayacak böyle bir ya-

pının Bolu’ da oluşturulmasının

uygun olmayacağı öngörülmüş

ve yeni birimin Ankara kurulması

kararlaştırılmıştır. Nihayetinde Ta-

rım Bakanlığı’nın 08.03.1955 tarih

ve 7892 Sayı’lı Makam Olur’u ile

Merkezi Bolu’da bulunan Orman

Araştırma İstasyon Müdürlüğü

Mustafa Burak ARSLAN

Orman Endüstri Yüksek Mühendisi

Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

ÖzetKuruluşundan itibaren yarım asrı geride bırakan Ormancılık Araştırma Enstitüleri tarafından çok önemli

projeler ve çalışmalar yapılmıştır. Odun ve odun dışı orman ürünlerine ilişkin yapılan projelerden 98

tanesinin sonuçları Teknik Bülten olarak yayınlanmıştır. Bu makalede söz konusu Teknik Bültenlere

ilişkin bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca Araştırma Kurumlarının tarihsel gelişiminden, orman

ürünleri araştırmalarının mevcut durumundan, karşılaşılan sıkıntılardan ve bundan sonraki süreçte neler

yapılabileceğinden söz edilmiştir.

Ormancılık Araştırma Kurumlarınca

Orman Ürünlerine Yönelik Yapılan Çalışmalara İlişkin Bazı

Değerlendirmeler

Page 33: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 31

Ankara’ya taşınarak Ormancılık

Araştırma Enstitüsü’ne dönüş-

türülmüştür. Enstitü 09.07.1955

tarihi ile çalışmalarına başlamıştır

(Anıl, 1978).

Ormancılık Araştırma Enstitü-

süne paralel olarak İzmit’ de 1956

yılında Kavak Fidanlık Müdürlüğü

olarak faaliyete başlayan ve 1962

yılında Enstitü haline dönüştü-

rülen “Kavakçılık Araştırma Ensti-

tüsü” kurulmuştur. 1969’a kadar

Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı

olarak çalışan Enstitü 07.08.1969

tarihinde Orman Bakanlığı’nın

kurulması ile Bakanlığa bağlı ola-

rak çalışmalarını sürdürmüştür.

14.12.1983’ de Tarım Orman ve

Köy İşleri Bakanlığının kurulma-

sıyla kapatılarak Ormancılık Araş-

tırma Enstitüsüne bağlanmıştır.

1985 yılından itibaren tekrar Müs-

takil Enstitü olarak faaliyetlerine

devam etmiştir (Anonim 1).

Bu iki enstitüye ilaveten

1964’de çalışmalarına Orman

Tohumları Laboratuvar Müdür-

lüğü olarak başlayan ve 1969’ da

Enstitü olan, “Orman Ağaçları ve

Tohumları Islah Enstitüsü” kurul-

muştur (Anonim 2).

07.08.1991 Tarihli ve 442 Sayılı

Kanun Hükmünde Kararname ile

Orman Bakanlığı yeniden kurul-

muş olup, akabinde 21.05.1992

tarihinde 3800 sayılı “Orman Ba-

kanlığının Kuruluş ve Görevlerine

Dair Kanunun” kabulü ile Orman-

cılık Teşkilatı tekrar yapılandı-

rılmıştır. 07.12.1992 tarihinde

Resmi Gazetede yayınlanan 3553

Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu

tarihe kadar Orman Genel Müdür-

lüğü bünyesinde faaliyetlerini sür-

düren Enstitüler kapatılarak, Or-

man Bakanlığı bünyesinde Müs-

takil Araştırma Müdürlükleri ku-

rulmuştur. Bu şekilde; Doğrudan

Bakanlığa bağlı 9 tane bölgesel

ve genel ormancılık konularında,

2 tane ülke genelinde konu ba-

zında faaliyetler göstermek üzere

(“Kavak ve Hızlı Gelişen Orman

Ağaçları Araştırma Müdürlüğü”

ile “Orman Ağaçları ve Tohumları

Islah Araştırma Müdürlüğü”) top-

lam 11 Araştırma Müdürlüğü’nde

ormancılık araştırmalarına devam

edilmiştir.

1964 yılında kurulan Orman

Toprak Tahlil Laboratuvarının

1999’da, Orman Toprak ve Ekolo-

ji Araştırmaları ismiyle Enstitüye

dönüştürülmesi (Anonim 3) ile

Araştırma Kurumlarının sayısı 12’

ye ulaşmıştır.

01.05.2003 tarihinde Bakanlar

Kurulu tarafından kabul edilen ve

08.05.2003 günü Resmi Gazetede

yayılan 4856 Sayılı Kanun ile kuru-

lan Çevre ve Orman Bakanlığı’nın

Ana Hizmet Birimlerinden olan

Araştırma ve Geliştirme Dairesi

Başkanlığı’nın koordinasyonunda

yine doğrudan bakanlığa bağ-

lı olarak çalışmalarını sürdüren

Araştırma Müdürlükleri 2011 yı-

lında tekrar yapılandırılmıştır.

Araştırma Müdürlükleri, Ba-

kanlar Kurulunca 29.06.2011

tarihinde kararlaştırılan ve

04.07.2011 tarihinde Resmi Gaze-

tede yayınlanan 645 Sayılı Kanun

Hükmünde Kararname kapsa-

mında Orman ve Su İşleri Bakan-

lığının kurulması ile Orman Ge-

nel Müdürlüğüne devredilmiştir.

Yapılanma sürecinde Araştırma

Müdürlükleri 24.10.2011 tarih ve

2223 Sayılı Bakanlar Kurulu Kara-

rı ile Araştırma Enstitüsü Müdür-

lüklerine dönüştürülmüştür olup,

2004 yılında kapatılan Marmara

Ormancılık Araştırma Müdürlüğü

tekrar kurulmuştur. Bu durumda;

bölgesel düzeyde ve genel or-

mancılık konularında çalışan 9,

ülke düzeyinde ve konu bazında

çalışan 3 olmak üzere toplamda

12 tane Araştırma Enstitüsü Mü-

dürlüğü faaliyetlerine Orman Ge-

nel Müdürlüğü Dış İlişkiler, Eğitim

ve Araştırma Dairesi Başkanlığın-

da koordinasyonunda devam et-

mektedir. Söz konusu Araştırma

Enstitüsü Müdürlükleri Çizelge 1

de gösterilmektedir.

Orman Ürünlerineİlişkin Sonuçlandırılan ProjelerinDeğerlendirilmesi

Ormancılık Araştırma Ens-

titüsünün kurulmasıyla birlikte

orman ürünlerine ilişkin çalış-

malar da başlatılmıştır. Orman

Umum Müdürlüğü Fen Kurulunca

23.11.1952 Gün ve 952-62 Sayılı

Kararıyla Ormancılık Araştırma İs-

tasyonu Müdürlüğünün kuruluşu,

araştırma bölümleri ve bu bölüm-

lerde çalışacak personellerin isim-

leri belirlenmiş ve 6 Aralık 1952

tarihli Bakanlık Makam Olur’uyla

onaylanmıştır. Bahsi geçen Olur’a

göre 4. Bölüm “Orman Ürünlerin-

den Yararlanma” olarak belirlen-

miştir (Anıl, 1978). Orman ürün-

lerine ilişkin çalışmaların yapıldığı

bölümün ismi zaman içerisinde

değişliklere uğramıştır. Son olarak

yapılanma sürecinde 28.10.2011

tarih ve 53 No’lu Bakanlık Ma-

kam Olur’u ile “Odun ve Odun

Dışı Orman Ürünleri Araştırmaları

Başmühendisliği” ismini almıştır.

Bahsi geçen bölüm Doğu Anado-

lu Ormancılık Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü dışında bütün Bölge-

sel Araştırma Kurumlarında yer

almaktadır.

Yarım yüzyılı aşkın bir süredir

Ormancılık Araştırma Enstitülerin-

de orman ürünlerine ilişkin Teknik

Bülten, Muhtelif Yayın, Teknik Ra-

por ve Araştırma Bülteni olarak ya

da Enstitü Dergilerinde yayınlan-

mış olan çok sayıda çalışma yapıl-

mıştır. Bu makalede sadece Tek-

nik Bülten olarak yayınlanmış pro-

jeler için değerlendirmeler yapıl-

mıştır. Odun ve odun dışı orman

Page 34: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Grafik 2’ de ise tamamlanan proje

sayılarının araştırma kurumlarına

dağılımı sunulmaktadır.

proje bulunmaktadır. Sonuçlandı-

rılmış projelerin yıllara göre dağı-

lımı Grafik 1’ de gösterilmektedir.

ürünlerine ilişkin tamamlanmış ve

Teknik Bülten olarak yayınlanmış

ya da yayına kabul edilmiş 98 tane

Bölgesel Düzeyde

ve Genel Ormancılık

Konularında

Faaliyet Gösteren

Araştırma Enstitüsü

Müdürlükleri

Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Antalya

Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü – Bolu

Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Tarsus

Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Erzurum

Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Trabzon

Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü – İzmir

Güneydoğu Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Elazığ

İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü – Ankara

Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü – İstanbul

Ülke Düzeyinde ve

Konu Bazında

Faaliyet Gösteren

Araştırma Enstitüsü

Müdürlükleri

Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü – İzmit

Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü - Ankara

Orman Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü - Eskişehir

Çizelge 1. Faaliyet Gösteren Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlükleri

Grafik 1. Sonuçlandırılmış Projelerin Yıllara Göre Dağılımı

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201232

UZ

MA

N S

AH

AS

I

Page 35: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 33

Odun ve odun dışı orman ürün-

lerini esas alan çalışmalar 10’ar yıllık

seriler oluşturularak, proje sayıları-

nın yıllara göre değerlendirilmesi

yapılmıştır. Grafik 1’ de görüldüğü

üzere 3 proje ile başlanılan çalış-

malar zamanla artış göstermiştir.

En fazla proje 1982-1991 yılları

arasında sonuçlandırılmıştır. Söz

konusu yıllar arası 32 adet proje-

nin sonucu yayınlanmıştır.

Enstitü / Müdürlük Adı1952-1961

1962-1971

1972-1981

1982-1991

1992-2001

2002-2011

Toplam

Ormancılık Araştırma Enstitüsü 3 7 11 30 8 - 59

Kavakçılık Araştırma Enstitüsü - 5 7 2 - - 14

İç Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü - - - - 6 3 9

Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü - - - - 2 2 4

Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü

- - - - 2 2 4

Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü - - - - 1 3 4

Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü - - - - 2 1 3

Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü - - - - - 1 1

Toplam 3 12 18 32 21 12 98

Çizelge 2. Enstitü ve Yıllara Göre Projelerin Değerlendirilmesi

*Ormancılık Araştırma Enstitüsü 1992’ de mülga olmasına rağmen devam eden çalışmalar 1996 yılına kadar söz konusu enstitünün yayını olarak basılmıştır.

1996 yılından sonra Müstakil Müdürlüklerin yayını olarak sunulmuştur.

Grafik 2. Tamamlanmış Projelerin Araştırma Kurumlarına Göre Dağılımı.

Page 36: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201234

UZ

MA

N S

AH

AS

I

loz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş Genel

Müdürlüğü’nün bünyesinde bulu-

nan tesislerin özelleştirme kapma-

sına alınmasıdır. Orman ürünlerine

ilişkin projelerin azalma nedenleri

genel olarak üç madde ile açıklana-

bilir.

Devletin bünyesinde bulunan

orman ürünleri sanayine ilişkin

tesislerin özelleştirmesi.

Özel sektör ile Enstitüler arasın-

da koordinasyonun sağlanama-

ması.

Araştırma Enstitülerinde orman

ürünleri üzerine araştırma yapa-

bilecek araştırmacı sayısının az

oluşu.

Şuan odun ve odun dışı orman

ürünlerine ilişkin devam eden pro-

jeler Nisan 1999’da Antalya’ da dü-

zenlenen “Türkiye İçin Ormancılık

Araştırma Öncelikleri Çalıştayı” ve

Mayıs 1999’da hazırlanan “Türkiye

Tarımsal Araştırma Projesi Orman-

cılık Araştırma Master Planı”nda be-

lirlenen araştırma stratejileri doğ-

rultusundadır.

Odun ve odun dışı orman ürün-

leri disiplinini konu alan 13 adet

proje çalışması devam etmektedir.

Asli ağaç türlerimizin anato-

mik, kimyasal ve teknolojik

özelliklerini,

Ahşap esaslı malzemelerin çe-

şitli yöntemler ile korunması-

nı,

Odun hammaddesinin işlen-

mesi, verimi ve sanayide kulla-

nılan makineleri,

Yonga levha, lif levha, kontr-

plak ve kağıt gibi kompozitle-

rin üretimini,

Odun dışı orman ürünlerini

(reçine, tanen, tıbbi ve aroma-

tik bitkiler)

konu edinen 100’ e yakın Tek-

nik Bülten olarak yayınlanmış

yada yayına kabul edilmiş pro-

je bulunmaktadır.

Devam EdenProjelerin Durumu

Kısa sürede artış gösteren pro-

je sayısında 90’lı yıllardan sonra

belirgin bir azalma dikkat çek-

mektedir. Bunun en önemli nede-

ni 1992 yılında Orman Ürünleri Sa-

nayii A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün,

sonrasında 1997’de Türkiye Selü-

Orman ürünlerini konu alan

projelerinin %60’ı 1992 de ka-

patılan Ormancılık Araştırma

Enstitüsü tarafından yapılmıştır.

Kavakçılık Araştırma Enstitüsü ve

onun devamı niteliğindeki Kavak

ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları

Araştırma Müdürlüğü tarafından

tamamlanan projeler ise %19’luk

bir oranı kapsamaktadır. Orman-

cılık ve Kavakçılık Araştırma Ens-

titülerinin kapatılmasıyla birlikte

kurulan Müstakil Araştırma Mü-

dürlüklerinin sonuçlandırmış ol-

dukları projeler %21’lik bir dilim

oluşturmaktadır.

Grafik 1 ve Grafik 2 birlikte de-

ğerlendirildiğinde Çizelge 2’ deki

verilere ulaşılmaktadır.

Orman ürünlerini konu edinen

98 Teknik Bülten’ den 80 tanesi

odunu esas alırken 18 tanesi odun

dışı orman ürünlerine ilişkindir.

Grafik 3’ de yapılan projelerin ko-

nulara göre dağılımı sunulmakta-

dır.

Üçüncü çeyrek asır içerisinde

bulunan Ormancılık Araştırma

Enstitülerince yapılan projelerin

içerikleri aşağıdaki alt başlıklarda

toplanabilir.

Grafik 3. Sonuçlandırılmış Projelerin Konulara Göre Dağılımı

Page 37: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Ayrıca 2 projenin bu yıl tamam-

lanması öngörülürken, bu sene

için teklif edilen 3 adet proje bu-

lunmaktadır. Hali hazırda devam

eden projelerden 7’si İç Anadolu

Ormancılık Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü’nce, 5 tanesi Batı Ak-

deniz Ormancılık Araştırma Ens-

titüsü Müdürlüğü’nce ve diğer bir

proje de Ege Ormancılık Araştırma

Enstitüsü Müdürlüğü’nce yürü-

tülmektedir. Söz konusu projeler

konu ekseninde incelendiğinde

Odun Teknolojisine ilişkin 2, Odun

Kimyası, Ahşap Malzemeyi Koru-

ma ve Kağıt Endüstrisini içeren

1’er, Odun Dışı Orman Ürünlerini

kapsayan 8 adet proje bulunmak-

tadır. Tamamlanması öngörülen

projelerden biri Odun Kimyası di-

ğeri Odun Dışı Orman Ürünlerine

yöneliktir. Teklif edilen 3 proje ise

Odun Dışı Orman Ürünlerine iliş-

kindir.

Devam eden ve teklif edilen

projeler göz önünde bulundu-

rulduğunda İç Anadolu, Ege, Batı

Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu

Ormancılık Araştırma Enstitüsü

Müdürlükleri’nde Odun ve Odun

Dışı Orman Ürünleri Bölümü ak-

tif olarak faaliyet göstermektedir.

Odun ürünleri üzerine teknik ve

personel alt yapı sadece İç Anado-

lu Ormancılık Araştırma Enstitüsü

Müdürlüğü’nde mevcuttur. Dola-

yısıyla odun ürünleri esaslı çalış-

malar sadece bu araştırma kuru-

munda yapılabilmektedir. Yakın

zamanda Ege Ormancılık Araştır-

ma Enstitüsü Müdürlüğü’nde de

odun ürünleri üzerine çalışmalara

başlanacaktır. Odun dışı orman

ürünlerine ilişkin çalışmaların ya-

pıldığı araştırma enstitülerinin sa-

yısı daha fazladır.

Sonuç ve Öneriler

Ormancılık Araştırma Enstitü-

lerince odun ve odun dışı orman

ürünlerine ilişkin önemli projeler

tamamlanmıştır. Söz konusu pro-

jeler Teknik Bülten olarak yayınla-

narak ilgili kurum ve kuruluşların

hizmetine sunulmuştur.

Devam eden projelerin sayısı

yeterli değildir. Yapılanma süre-

cinde araştırma stratejileri gü-

nümüz şartlarına göre yeniden

düzenlenmektedir. Gerekli araş-

tırmacı personel takviyesinin ya-

pılması ve orman ürünleri (odun

ve odun dışı) esaslı işletmeler ile

koordinasyonun sağlanması so-

nucu yeni projeler üretmenin önü

açılacaktır. Odun enerjisinden

yaralanma ve odun dışı orman

ürünlerinin kullanımı önem arz

eden güncel konulardır. Orman-

cılık Araştırma Enstitüleri, Üniver-

siteler ve Özel Sektör işbirliğiyle

hem bilimsel yönü olan hem de

sanayiye hitap edebilen çalışma-

lar yapılabilir.

2007 yılında Varşova’da yapı-

lan Avrupa Ormanlarının Korun-

ması 5. Bakanlar Konferansı’nda

hali hazırda bulunan kararlara ila-

ve edilen iki maddeden biri “Odun

ve Enerji” temasını içermektedir.

Odunun yanı sıra enerji bitkileri,

orman ve tarımsal artıklar ile or-

man endüstri atıkları gibi diğer

biyokütle kaynaklarının da enerji

üretimine katkı sağlamasına yö-

nelik araştırmalar yapılabilir. Bi-

yokütle enerjisinden yaralanmaya

yönelik teknik bir alt yapı oluştu-

rularak uygulamaya aktarılması-

nın önü açılabilir. Bu suretle ülke-

miz enerji ihtiyacının bir kısmını

yerli kaynaklar kullanılarak yenile-

nebilir şekilde, çevreye fazla zarar

vermeden üretilebilir.

Dünya ve üzerinde yaşayan

canlıların sağlıklı bir hayat sür-

dürebilmeleri için kimyasal mad-

delerden kaçınılmaktadır. Bu du-

rumda önemini arttıran odun dışı

orman ürünleri ilaç, kozmetik ve

gıda sanayiden, orman içi sular ile

av ve yaban hayatına kadar geniş

yelpazede çalışma alanına sahip

olan bir disiplindir. Ayrıca ekotu-

rizm önemini arttıran bir turizm

dalıdır. Orman köylüleri için gelir

kapısı olan odun dışı orman ürün-

leri Orman Genel Müdürlüğü’nce

de oldukça önemsenmektedir.

60. yılına yapılanma ile giren

Ormancılık Araştırma Enstitüle-

rince odun ve odun dışı orman

ürünlerine yönelik uygulamaya

aktırılabilecek güncel projeler

yapılarak çevreye, topluma ve

ekonomiye önemli katkılar sağla-

nacaktır.

Kuruluşundan bu güne kadar

Ormancılık Araştırma Enstitüleri-

ne emek vermiş Araştırmacılara

saygılarımı sunar, vefat edenlere

Allahtan rahmet, hayatta olanlara

mutlu ömürler dilerim.

KAYNAKÇA1. Anıl, Y., 1978. Ormancılık Araştır-

ma Enstitüsünün 25 Yılı. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergi seri No: 47, Cilt:24, Sayı:1.

2. Anonim 1, 2012. http://www.kavak.gov.tr/turkce.html

3. Anonim 2, 2012. http://www.ortohum.gov.tr

4. Anonim 1, 2012. http://www.o r m a n e k o l o j i . g o v . t r / d e f a u l t .asp?id=1&bid=1&ty=0

5. Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun. 08.05.2003 Tarihli ve 25102 Sayılı Resmi Gazete.

6. Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görev-leri Hakkında Kanun (Orman Bakan-lığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında 07.08.1991 Tarihli Ve 442 Sayılı KHK’nın Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun). 04.06.1992 Tarihli ve 21248 Sayılı Res-mi Gazete.

7. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayın Kataloğu,1995. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Muhtelif Yayınlar Serisi No: 68.

8. Orman Genel Müdürlüğünün Taşra Teşkilatında ve Kadrolarında Bazı Dü-zenlemeler Yapılması Hakkında Bakan-lar Kurulu Kararı. 24.10.2011 Tarihli ve 28094 Sayılı Resmi Gazete.

9. Orman ve Su İşleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmün-de Kararname. 04.07.2011 Sayılı ve 27984 Sayılı Resmi Gazete.

10. Türkiye İçin Ormancılık Araştırma Ön-celikleri 2000-2005 Workshop Raporu. 4-7 Nisan 1999, Antalya.

11. Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi Or-mancılık Araştırma Master Planı 2000-2005. Mayıs 1999, Ankara.

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 35

Page 38: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201236

ÜY

EL

ER

İMİZ

DE

N

Orman ve Su İşleri Bakanlığı

üst yönetimi; “GÖREVLENDİRME”

adı altında, bazı Bakanlık Müşa-

virleri üzerinde adeta, cezalandır-

ma, yıldırma ve emekliye zorlama

politikalarına devam etmektedir.

Önceki yıllarda, İdarenin taşra

teşkilatının mutad görevleri ile

ilgili konularda da (ağaçlandırma

projelerinin takibi, rehabilitasyon

sahalarının kontrolü v.s.) eziyet

maksatlı görevlendirmeler yapıl-

mışsa da idari yargı bu tür uygula-

malara engel olmuştu.

Sayın Bakan bu defa 645 sayılı

KHK ile sayısı 108’e çıkan bakanlık

müşavirlerinin 36’sını bulunduğu

illerde 55’ini Bakanlık merkez teş-

kilatında 17’sini de çeşitli bakanlık

bölge müdürlüklerinde görevlen-

dirmiştir.

Adı geçen bu görev ise; “Böl-

gesel düzeyde turizm faaliyetlerinin

yoğunlaşma ihtimali olan Bakanlı-

ğımız sorumluluğundaki alanların

tespiti, bu alanlarda ilgili olarak

turizm faaliyetlerinin olumsuz etki-

lerinin minimize edilmesine ilişkin

strateji ve eylem planları, doğal

zenginliklerimizin sürdürülebilir

yararlanma imkânlarının araştırıl-

ması, bu çerçevede halen yürütül-

mekte olan “doğa turizmi master

Planı”nda Bakanlığımız adına ya-

pılabilecek katkıların belirlenmesi.

Bakanlığımızca doğa turizmi konu-

sunda yapılması gereken idari veya

yatırım işlerinin belirlenmesi, plan-

lanması, turizmi geliştirecek faali-

yetler, gezi ve dolaşım planlarının

hazırlanmasında dikkate alınması

gerekli hususların belirlenmesi,

yöre halkının doğa turizmine ba-

kış açısının belirlenmesi bu konuda

yöre halkının bilgilendirilmesi, ko-

naklama imkânlarının araştırılma-

sı ve geliştirilmesi, bu konuda ya-

pılmasında fayda görülecek işlerin

belirlenmesi, doğa turizmi ile ala-

kalı istatistikî bilgilerin toplanması

eksik olan istatistikî bilgilerin elde

edilmesi için alt yapının oluşturul-

ması çalışmalarına katkı sunmak.”

şeklinde tanımlanmıştır.

Anlaşılacağı üzere, Kültür ve

Turizm, Çevre ve Şehircilik Bakan-

lıklarıyla DİE ve Devlet Planlama

Teşkilatı ile Devletimizin bazı Ba-

kanlık ve Kuruluşlarının uzman

heyetlerle müşterek yapması ve

hatta alt yapı çalışmalarına 3-4

yıl önceden başlanılması gereken

bütün bu konular, sadece Bir Ba-

kanlık Müşavirinden hiçbir yetki

verilmeden üstelik özlük hakları

da (harcırah, yolluk v.s.) gasb edi-

lerek yerine getirilmesi istenmek-

tedir.

Görevlendirme öncesi müşa-

virlerin görüş ve düşüncelerine

tenezzül edilemdiği gibi sağlık

ve ailevi durumları da dikkate

alınmamıştır. Bunların içinde; ha-

len KANSER tedavisi gören, kalp

ameliyatı ve anavizma tedavisi

görmüş, şeker ve tansiyon hasta-

sı olan, eşi son 10 ay içerisinde 3

defa ameliyat olmuş ve halen aile-

si evde bakıma muhtaç kişiler de

vardır.

Burada niyet ne? ZULMETMEK

mi? Yoksa bu kişilerden ciddi cid-

di istifade etmek mi? Bunlar za-

manında; genel müdürlük, genel

müdür yardımcılığı, daire başkan-

lığı, bölge müdürlüğü gibi görev-

leri başarıyla yerine getirmiş kişi-

lerdir. Birikim ve tecrübelerinden

istifade etmekte önemli yararlar

vardır.

Atalarının, tarih boyunca fet-

hettiği yerlerde farklı din ve ırktan

insanlara bile eziyet etmemiş, za-

limlik yapmamış bir milletin evladı

olarak; Devletimizin kendi evlatla-

rına da HAKSIZ uygulamaları reva

görmeyeceğini umuyor, Sayın

Bakan’ın konuyu yeniden değer-

lendirerek gerekli düzeltmeleri

yapacağını bekliyor, YUNUS’un di-

zeleriyle sağlıklı günler diliyorum.

Tekin Bayrak

Orman Yüksek Mühendisi

İCRAATIN İÇİNDEN

e ailevi durumları da dikkate

Bir kez gönül yıktın ise

Bu kıldığın namaz değil

Yetmiş iki millet dahi

Elin yüzün yumaz değil

Bir gönülü yaptın ise

Er eteğin tuttun ise

Bir kez hayır ettin ise

Binde bir ise az değil

Yol odur ki doğru vara

Göz odur ki Hak’kı göre

Er odur alçakta dura

Yüceden bakan göz değil

Erden sana nazar ola

İçin dışın pür nur ola

Beli kurtulmuştan ola

Şol kişi kim gammaz değil

Yunus bu sözleri çatar

Sanki balı yağa katar

Halka matahların satar

Yükü gevherdir tuz değil

Page 39: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 37

Yazıma sayın Abdurrahman

Sağkaya’yı anarak başlamak isti-

yorum. Genel Müdürlüğü döne-

minde bence en önemli icraatı

“2/B yapılmayacak” talimatı olmuş

ve kendisi döneminde 1 m2 alan

orman sınırları dışına çıkarılma-

mıştı.

Orman Kanunu’nun 1 madde-

si, orman sayılmayan yerleri tarif

etmiştir. Orman tarifini ise İsmail

Eraslan Hocamızın Amenejman

kitabından öğrendik. Günümüz-

de orman tarifi bilime göre değil

siyasilere göre olduğu için Kanun

kendine göre bir tarif yaparak, or-

man sayılmayan yerleri tarif edip

gerisi ormandır demiş. Bunu ka-

nun yapıcılar daha iyi düşünür

elbet ama ben oradaki 3 ha. dan

küçük alanların orman sınırları

dışına çıkarılmasını hiç anla-

mamışım ve çok hatalı bulmu-

şumdur. Oysa rahmetli Hocamıza

göre yarım ha alan dahi orman

sayılmakta ve orada doğal hayat

oluşmaktadır.

Diğer bir konu ise Orman Ka-

nununun 2. Maddesi B fıkrasınca

orman sınırları dışına çıkarma

işlemidir. Bir yer kanunla orman

niteliğini kaybeder mi? Hepimiz

kayaların üstünde bile ağaçları

görmüşüzdür. Binlerce dönüm

kumul ağaçlandırmaları var. Dün-

ya üzerinde orman yetişmeyecek

bir yer yoktur. Öyleyse orman ni-

teliğini kaybetmek mühendislik

bilimine aykırıdır.

31 Aralık 1981 tarihinden

önce orman vasfını bilim ve fen

bakımından tam olarak kaybettiği

orman kadastro komisyonlarınca

belirlenip orman sınırları dışına

çıkarma çalışmasına konu olan ve

kesinleşen saha miktarı 31 Aralık

2002 tarihi itibarıyla 473 bin hek-

tar idi. diğer bir başka deyişle 473

ha orman yok oldu. İnsanlar 2/B

yapılacak diye binlerce dönüm

ormanı kesti fındık diktiler. Aynı

yerde ormanını koruyan köylü-

nün ormanı elinden alınıp dev-

let ormanı yapıldı ama koruma-

yıp üstünü açarak fındık diken

köylünün ormanı 2/B yapılarak

namuslu vatandaş cezalandırıl-

dı, kötülük ödüllendirildi. Ayrı-

ca orman sınırları dışına çıkarıl-

mış yerlerin kullanıcılarına ön-

celik verilerek de olsa satışının

yapılabilecek olması, Orman

Yağması''nı artıracak.

Burada kanun yapıcılarına çok

hata bulmuyorum. Bunun çözü-

mü kanunda zaten vardı ama ko-

nuyu doğru yönüyle ele alan yok.

Meslek mensuplarını yukarıdan

aşağıya hatalı buluyorum. Kadast-

ro ile yetkili olanlar ya da kadastro

yapanlar özel orman hükümlerini

işletseler hiç sorun olmayacak.

Adam ormanını kesmemiş ko-

rumuş. Özel orman olarak çevir-

sen sorun kalmayacak. Hemen

devlet ormanı diye yapıştırıyor.

Halbuki genel tapulama kanunu

her türlü belgeyi geçerli buldu-

ğu gibi zilyetlik kavramı ile tapu

işlemi yapabiliyor. Aynı görüş ve

maddelerin geçerli olmadığını

gösteren orman kanununda bir

hüküm yok. Orman kadastrosu

yaparken de her türlü belge, şa-

hit ve zilyetliği esas kabul edip

özel orman olarak tescil etmek

lazım. Burada da %6 ya kadar

inşaat izni vardır ve binaları bile

orman olarak çevirmek müm-

kündür. Bu gidişle ormancıların

eliyle ormanlar yok olmaktadır.

Başta OGM Kadastro Dairesi Baş-

kanlığı, meslek büyükleri ve bü-

tün ormancılar bu işte sorumluluk

taşımaktadır.

KTÜ Orman Fakültesinde 2-B

ile ilgili sempozyumlarda güzel

çalışmalar yapıldı. Orada dikkati

çeken diğer bir soru ve kadastro-

da çalışan arkadaşların endişeleri

anayasanın 169. 170. maddeleri

ile ormanların mülk edinileme-

yeceği ve daraltılamayacağı ko-

nusunda ise özel orman yapıldığı

için orman alanlarında bir daralt-

ma söz konusu değildir.

Kadastro Dairesinde çalışan

arkadaşlarımın tekrar düşünme-

lerini, doğruyu bulmak adına or-

manların korunması düşüncesi ile

bu konudaki yasaları tekrar hatır-

latmayı görev bildim.

2-B İLE

ELDEN GİDENLERAbdulkadir Eroğlu

Orman Yüksek Mühendisi

Page 40: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Ormancılığımızın en önemli

sorunlarından biri de; artık gün-

cel koşullara uymayan, tarihi

geldisine bağlı mevcut idari alt

yapının, yanı kuruluş şemalarının

topyekûn ele alınıp ama doğal ve

yerel şartlarına ve icaplarına göre

yeniden düzenlenmesi gereğidir.

Yapılması zorunlu değişiklik, çok

eski yıllara dayanan mevcut idari

yapıda kısmi, anlık değişmeler-

le ifade edilemez. Yani Bakanlık

Bölge Müdürlüklerini kapatmak,

sonra yeniden açmak; Ormancılık

iş ve işlevlerine uzak merkezler-

de başmühendislikler üretmek,

şube müdürlüklerinin sayılarını

çoğaltmak, daire başkanlığı ihdas

etmek, isim değişiklikleri, oradan

buraya bağlamalar olmamalıdır.

Sivri ucunun üzerine dikilmiş, ge-

niş tabanı Ankara’da ve havada

kalan bir konik yapı yerine; Geniş

tabanı ormancılık iş ve işlevleri-

nin yürütüldüğü taşramıza Etkin

ve sağlam bir şekilde oturtulmuş

bir “Orman İdaresine” ivedilikle

kavuşturulmamız gerekmektedir.

İdari yapı günün realitelerine ters

olunca; Teknik ormancılığın iş gü-

cünü reel çalışma merkezlerinden

uzaklaştırmış, çalışanlarını toplan-

ma merkezlerindeki etkisiz yetkili

bürokratların kafasına yığmış olu-

yoruz. Tecrübesi olgunlaştırılmış

hale henüz gelmiş Orman mühen-

disi teknik elemanlardan yeterli

verimi alamamak bir yana, “ka-

şarlanma” teriminin hat safhada

işlerlik kazandığı personel sorun-

ları ile uğraşıyoruz. Tüm mesleki

sorunların çözümüne yönelik zo-

runlu ormancılık işleri hep askıda

kalıyor? Çok kıymetli birikimlere

sahip uzmanlaşmış kadroları ne

yazık ki; her dönemde heba edi-

yoruz. Zira uyarlanmış, ayarlanmış

sunular bütünüyle gerçeği gör-

mekten, realiteden uzaklaştırıyor-

lar. İşte ileri bilişim teknolojilerinin

bunca yararları yanında ormancı-

lığımıza en önemli zararlarından

biri de budur. Ormancılığımızı iyi

işleyen idari altyapıya kavuştur-

mak, teknik idari personel poli-

tikalarının yeniden yapılanma

üzerine “norm kadro” ile yerinde

sabitlenmesi, birinci derecede

konuyu teşkil etmelidir. Böyle bir

konuda yazı yazmayı ve fikir üret-

meyi uzun süredir müzmin so-

runlar hep düşündürüyor; meslek

erbabı olanı olmayanı, yetkili ve

yetkisizleri hatta değerli akade-

misyenlerimizi gücendiririz diye

yutkunuyoruz. Çünkü hallerinden

memnun görünmek istiyorlar.

Ama binlerce orman fakültesi me-

zunları işsiz olduğu halde; onlarca

orman fakültesi açmak, gece bö-

lümü de ilave etmek maharet mi-

dir? 22’Milyon Hektar Milli servet

olan orman varlığımızın, orman

rejimine tabi alanların maddi ve

manevi verim gücü nispetinin

yüzde kaçını istihdama yönelte-

biliyor; yetişmiş kadrolarımızın %’

kaçını ormancılığımızın taşradaki

aktif iş ve işlevlerinde görebiliyo-

ruz? Ne kadarı fiili ormancılıkta,

kaçı yönetimde, kaçı denetimde

araştırdık mı? Ezici çoğunluğu yö-

netim ve denetimde olacak söy-

leyebilir miyiz? Veciz bir ifada ile

“aslanı kediye boğdurmadığımızı”

diyebilir miyiz? Günün koşulları-

na ve ormancılık gereklerine çok

daha uygun yönetim ve denetim

sistemlerini kurmamız mümkün

olamaz mı? Mantığı, kutsal mes-

leğimizin gereklerine ve gerçek-

lerine dayanmayan beyin israfları

neden? Sorumluları kim?

Ne yapılmalıdır? “İdarede ve

orman halk ilişkilerinde; adil, aktif,

objektif, olumlu yapıcı uzlaştırıcı

barıştırıcı ve fakat etkin ve fonk-

siyonel bir yaklaşımı sergileyecek

bir orman idaresi idari alt yapısı

ile bir orman idaresi mevzuatı

sistemlerinin; ama doğal ve yerel

şartlarına ve icaplarına göre yeni-

den kurulması ile “norm kadro”

uygulamasına geçilmesidir”. Bu

tanımlamanın en basit bir şekil-

de açılımı; konik yapının tabanı-

nı Ankara’da genişletmek, bölge

müdürlüklerinde ortasını şişirmek

yerine; her ilde ve ilçemizde bir

orman işletme müdürlüğü değil,

bir “Orman İdaresi Müdürlüğü”

kurarak; ormancılığın ve çevrecili-

ğin yoğun olduğu taşraya koninin

geniş tabanını bir şekilde oturt-

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201238

ÜY

EL

ER

İMİZ

DE

N

ORMAN İDARESİNİN İDARİ ALT YAPISI İLE

“NORM KADRO”UYGULAMASINI GEREKTİREN GÜNCEL SORUNLARI VE ÖNERİLERİ:

Mehmet Sadık Ayan

Orman Yüksek Mühendisi

Page 41: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

mak, her türlü yetki ve sorumluluk

devrini yapmaktır. Ankara merke-

zinde “Orman Genel Müdürlü-

ğü” Daha etkin ve verimli bir reel

yapıya kavuşturulmalı, ayrıca da;

“Ormancılık çalışmalarını İzle-

me, Araştırma, Planlama, uygu-

lama ve Denetleme Genel Mü-

dürlüğü” kurulmalı, İlgili daireler

başkanlıkları bu iki genel müdür-

lüğün bünyesinde yeniden teşki-

latlanmalıdır. Yani adama makam

ve ormancılığımıza, fayda yerine

zarar veren bir işsiz kadroyu bul-

mak yerine, işin olduğu yerde; işe

adam bulmak, verimli etkin ve

fonksiyonel makamlar tesis et-

mektir. “Orman İdaresi Müdür-

leri” yerel durumlarının gerektir-

diği şekilde, uygulama projelerini

yaparlar, ilgili genel müdürlüğün

onayından sonra uygulamalar

yapılır; bu tür projelerde çalışan-

ların denetlemeler sonucu elde

ettikleri boğanların toplamı, yö-

netici olmalarında birinci kriteri

teşkil eder. En ileri düzey yönetici;

meslek kamuoyunun saygı ile tak-

dir ve tasvip ettiği; yabancı dilleri,

çeşitli yayınları olan, uluslar arası

mesleki kariyeri bulunan bir kişilik

olarak karşımıza çıkar. Göreceğiz

ki Türkiye ormancılığı Milli ekono-

miye ve istihdama daha çok kat-

kılar sunar hale gelecektir. Türkiye

Ormancılığında en ücra köşelerde

bile çağdaş ormancılık projeleri-

nin yarıştığını artık görmek istiyo-

ruz.

Zira yaklaşık her ilde ve ilçede

işletme şefliği binalarımız mev-

cuttur. Taşrada işler çok, orman

halk ilişkileri sıkıntılı; kadrolar

taşra için açılır dolarlar, bazen

asaleti bile tastık olmamış me-

murlar sosyal itesi daha uygun

merkezlere önce geçici görevle

kayarlar, olmazsa bilgi birikimleri

ormancılığın tüm konularındaki

işlerini yapmaya yeterli hale ge-

lir gelmez, sosyal rahatlıklarını

merkezi yerlerde arar bulurlar. Bu

keyfi’den değil, çoğunlukla siyasi

ve idari zorlamaların mantıksız ve

anlamsızlığından olur. Bilgi biri-

kimi ve idealizmi ile işinin erbabı

olabilenler de muhtelif baskılarla

işlerinden koparılır, sonuçta ka-

şarlanırlar. Bu masrafların, böylece

teknik işgücü kayıplarının vebali

kimdedir? O halde tüm atama-

lar “norm kadroya” yapılmalı ve

ormancılığın iş ve işlev merkez-

lerinde tutulmalıdır. Orman İda-

resi bünyesinde önemli sarsıntıya

da yol açılmadan; 27’adet bölge

müdürlüğünde, orman işletmele-

ri tecrübesinden geçmiş onlarca

Orman İdaresi Müdürü olabilecek

orman mühendisini yerinde ma-

kamla taltif edelim; mesleki bilgi

birikimlerini ormancılığımızın hiz-

metine sunma imkânını bulsun-

lar. Orman işletme müdürlüğü ve

orman işletme şefliği binalarımız

%90 yerde arşivleri ile birlikte hiz-

mete hazır vaziyettedir.

Orman İdaresi il Müdürü veya

orman idaresi ilçe müdürlükleri

bünyesinde yerel ihtiyaç durumu-

na göre; Orman İşletme Şefliği,

Orman Koruma Şefliği, Silvikültür

Şefliği, Orman Araştırma Şefliği,

Milli parklar Şefliği, Orman Ka-

dastrosu ve mülkiyeti Şefliği, Or-

man Ağaçlandırma Şefliği, Orman

Fidanlık Şefliği gibi v.b şefliklerini

kurmak çok kolaydır. Orman mü-

hendisliği daha etkin ve verimli

hale getirilecektir. Teknik ve idari

iş gücüne önemli miktarda maddi

yük getirmeyecek, Sadece düzen

tesisi ve makamla taltif etmek ye-

terli olacaktır. Ormancılık iş ve iş-

levleri, çok daha etkin ve daha az

masrafla, tek elden sevk ve idare

edilebilecektir. Personele, Devlete

maliyetlerinin iki katını kazandır-

ma ve branşlaşmış ormancılık fa-

aliyetleri ile huzur bulma imkânı

sağlanmış olacaktır. Bunu yapmak

Türkiye Ormancılık sektörünün

etkili ve yetkililerinin ivedi göre-

vidir. Ormancılığımıza, Devlete ve

Millete karşı büyük sorumluluktur.

Çok çeşitli inisiyatifleri kullanarak

lüks masalarda oturmanın, sonun-

da emeklilik maaşını katlamanın

hesabı ilahi âlemde ağırdır. Or-

man mühendisinin ormancılığın

her kademesinde görev alabilme

imkânı olmalı, makam yükselişine

fırsat eşitliği içinde erebilmelidir.

Bu açıdan bakışla incelendiğinde;

geçmişte artık sıfırları kâğıt üzeri-

ne sığmaz hale gelmiş Türk lirasın-

dan 6’sıfırı atmaktan daha kolay

ve önemli bir görevle karşı karşıya

olduğumuzu anlamalıyız.

Ormancılık mesleği hakikat-

ten çok onurlu, verimli, bilimsel ve

kutsaldır. Takva ile görevini dört

dörtlük yürütebilen bir din ada-

mında olduğu gibi huzur içerisin-

de, Dünyada geçiminizi sağlarken;

öteki dünyanızı da kazanırsınız.

Başka bir deyişle doğaya, tabiata,

orman köylüsü ile birlikte “orman

ekosistemlerine”; aktif, olumlu,

yapıcı, uzlaştırıcı, barıştırıcı, etkin

ve fonksiyonel müdahalelerde

bulunarak; hizmetin ve nimetle-

rin ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını

sağlarken, doğal kaynaklarının

devamlılığını da teminat altında

tutmaya çalışmak; aynı zamanda

bir ibadettir. Ormancılığımızın

temel anlayış ve kavrayışı da bu

olmalıdır. Artık yetkililer etkili ola-

bilsinler, mesleki kaderleri yatkısız

etkililerin elinden dönmesin. Ve

artık günün şartlarına ve ormancı-

lığımızın gereklerine ve gerçekle-

rine hiç uymayan mevcut idari alt

yapımız; mesleğin kurmaylığını

temsil eden orman işletme şefleri-

mizin günlük ajandalarına, acı ve

hazin hatıra notları ile dolmasın.

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 39

Page 42: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Orman Mühendisleri Odası

Genel Merkezi dört yıldan bu yana

fotoğraf yarışmaları düzenliyor.

“Doğa – Doğa ve İnsan” konu-

lu fotoğraf yarışmalarına orman

mühendisleri, orman endüstri

mühendisleri, ağaç işleri endüstri

mühendisleri fotoğraflar gönder-

di. Yarışmaya katılan ya da derece

alan eserler odamızın çeşitli ya-

yınlarında, takvimlerinde ve de-

ğişik etkinliklerde sergilenerek iz-

leyenlerin beğenisine sunuldular.

Bu yıl; CEPA alışveriş merke-

zinin 21 Mart Dünya Ormancılık

Günü’ne gösterdiği yakınlık, mes-

lektaşlarımızın eserlerinden olu-

şan fotoğraf sergisini Ankaralılarla

paylaşma fırsatı verdi bizlere…

Sergi izlenimlerini meslektaş-

larımızla paylaşmak istiyoruz. Bu

nedenle sergimizin anı defterine

düşen sözcükleri dergimizde ara-

lıklarla yayınlamayı planladık.

Sevgili meslektaşlarımız; Ahmet Nezir, Alper Çimen, Arif Güngör, Atakan Baykal, Ayhan Ercan, Ba-

rış Sevinç, Burak Yavuz Kara, Burcu Uysal, Cumhur Ertekin, Emin Güzenge, Emrah Ersoy, F. Alptekin Ka-

rahan, Ferruh Fatih Albayrak, Güzide Devrim Özlem Baykal, Hasan Uysal, Hüseyin Fakir, İsmail Gübeş,

M.akif Okutucu, Mehmet Önal, Mehmet Salih Tomaç, Muammer Zeki Güven, Muörat Aksu, Mustafa

Gözübenli, Nazmi Kaplan, Ogün Çağlayan Türkay, Özcan Kukkuk, Ragıp Sarı, Rasim Çetiner, Rüknettin

Tekdemir, Serap Usanmaz, Serdar Akyay, Serdar Göktepe, Süleyman Alkan, Talip Kavlak, Tamer Yılmaz,

Tansu Fidan, Terzan Gürbüz, Turgay Dindaroğlu, Turgut Balık, Ulaş Ahatoğlu‘na sonsuz teşekkürler…

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201240

ÜY

EL

ER

İMİZ

DE

N

MESLEKTAŞLARIMIZA

TEŞEKKÜRLER

Page 43: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 41

Page 44: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

Orman ürünleri ve ağaç

işleri sektöründe çalışan

mühendis ve mimarlara

yönelik eğitim 23 Mart 2012 ta-

rihinde İkitelli Keresteciler sitesi

lokalinde yapıldı.

Eğitime katılan sektörümüzün

değerli mühendislerine ilk bö-

lümde masif ahşap malzeme, yani

ahşabın tomruk halinden başla-

yıp, kereste, kaplama ve tabakalı

kereste haline gelmesine kadar

olan süreç en ince ayrıntısına ka-

dar aktarılmıştır.

Eğitimin ikinci bölümünde ise

YL, MYL, laminat ,akrilik,kaplama

vb gibi mobilya sanayinin kullan-

dığı hammaddeler incelenmiş her

iki gün boyunca tanıtılan malze-

meler ile ilgili kullanım alanları ve

burada kullanılma nedenleride

incelenmiştir.

Eğitim süresince üzerinde du-

rulan en önemli konu malzeme-

nin doğru tanınması ve malzeme-

nin doğru kullanım alanlarında

kullanılması olmuştur.

Uygulamada bu konuda çok

büyük sıkıntılar olmakta hatta

teknik şartnamelerde birçok mal-

zeme yanlış ifade edilmektedir.

Orman Endüstri Yüksek Mü-

hendisi Metin Kahveci ve Ağaç

İşleri Endüstri Yüksek Mühendisi

Sabit Tunçel tarafından birlikte

verilen eğitim sonunda katılımcı-

lar bilgi ve tecrübelerin paylaşıldı-

ğı eğitimden son derece memnun

ayrıldılar.

Sektörümüzde ilk olarak nite-

lendirilek bu eğitim ile bir başlan-

gıç yapılmış devamında sektörde

eksikliği görülen ve ihtiyaç du-

yulan alanlarda eğitimler devam

edecektir.

Eğitim sonunda katılımcılara

konu ile ilgili eğitim notları ve ka-

tılım sertifikası verilmiştir.

Eğitim süresince eğitimciler

tarafından 28 senelik iş tecrübesi

ile harmanlanmış teorik ve pra-

tik bilgiler katılımcıların konuyu

daha büyük ilgiyle izlemesine ne-

den olmuştur.

Bu ve benzer eğitimlerin ileriki

dönemlerde daha yüksek katılım-

lar ile devam edeceği, bunun da

ahşap sanayinin gelişimine katkı

sağlayacağı açıkça görülmektedir.

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201242

HA

BE

RL

ER

Ağaç Malzeme ve Türevleri Eğitimi

Page 45: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

2012 OCAK/ŞUBAT/MART ORMAN MÜHENDİSLİĞİ 43

Amasya Orman İşletme

Müdürlüğü, Gümüş-

hacıköy Orman İşlet-

me Şefliği’nce İlçe Halk Kütüp-

hanesi Bahçesi’ne yerleştirilen

ağaçlar, büyük ilgi topladı.

Meslektaşımız raf haline getir-

diği ağaçları kitaplarla donattı.

Orman İşletme Şefi Turgay

Deligöz, Gümüşhacıköy Halk

Kütüphanesi yöneticileriyle

birlikte hayata geçirdikleri ça-

lışmayla, ilçe halkının eğlen-

celi biçimde kitaplara ulaşarak

okuma alışkanlıklarını artırma-

yı hedeflediklerini söyledi.

BU AĞACIN MEYVESİ “KİTAP”

Odamız Merkez Şubesi tarafından or-

ganize edilen ve Ankara-Çankaya Ata-

türk Anaokulu öğrencilerinin katıldığı,

“Doğa’ya Geri Dönüş Projesi” kapsamında

200 fidanı minik eller toprakla buluşturdu. Fidan

dikme etkinliği çocukların çok neşeli olduğu ve

eğlendikleri bir ortamda gerçekleştirildi.

MİNİK ELLER MERKEZ ŞUBEMİZ YÖNETİCİLERİ İLE BİRLİKTE FİDAN DİKTİ

Page 46: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

ORMAN MÜHENDİSLİĞİ OCAK/ŞUBAT/MART 201244

HA

BE

RL

ER

Kamu görevlerine devam eden ve bilirkişilik yapan

meslektaşlarımıza, orman teşkilatında görev yapan

avukatlara; orman kadastro, mülkiyet, orman işletme,

orman koruma, orman ceza davaları, bilirkişilik vb konular-

da yardımcı olabilmek amacıyla günümüze kadar tüm yasal

düzenlemeleri-değişiklikleri içine alan ve önemli bir eksiği ta-

mamlayacağı düşünülen  “BİLİRKİŞİLİK KILAVUZU” adlı kitap

meslektaşlarımıza sunulmuştur.

Mehmet Polat kılavuz kitabını, alışılmış hukuk kitapların-

dan farklı bir yazı tekniği kullanarak, uygulamaya yardımcı

olabilecek, orman nitelik araştırması, kesme, açma, işgal ve

faydalanma suçları üzerine geliştirdiği anahtar çözümleri ve

rapor örnekleriyle hazırlamıştır.

BİLİRKİŞİLİK

KILAVUZ KİTABI

www.ormuh.org.tr adresinden kılavuz kitabın içeriği hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Kitap ücreti 30 TL olup aşağıda bulunan iletişim bilgilerinden kitaba ulaşabilirsiniz

Kitap İsteme Adresi:

1991 yılı İstanbul Orman Fakültesi mezunu olan meslektaşımız, DSİ

bursunu kazanarak halen Edirne DSİ 'de mesleğine devam etmek-

tedir. Aynı zamanda edebiyat konusunda da başarılara imza atan

meslektaşımızın  son romanı olan "Osmanlının Sırrı" Paraf Yayınları tara-

fından okuyucuna ulaştırılmak üzere basımı gerçekleştirilmiştir.

M.Akif Ersoy'un "Mâzîsi yıkık milletin âtîsi olur mu?" sözüne atfen tarihi

bilmeyen ve anlamayan nesillerin geleceğe dair hiç bir şey bırakamaya-

cağı gerçeği ile meslektaşımızın Osmanlı üzerinde yaptığı araştırmaları

roman olarak ele alması ormancılık camiası olarak bizleri mutlu etti.

“Ecdâdını unutan-

lar, kaynaksız ırmağa,

köksüz ağaca ben-

zerler” Atasözünden

yola çıkan Murat

ÇAVGA, Anadolu in-

sanının köklerindeki

tarihi macerasını ro-

manlaştırarak tarihe

bir not düşmüştür.

Değişik alanlarda başarılara imza atan meslektaşımız

Murat Çavga’ya Orman Mühendisleri Odası olarak başa-

rılarının devamını diliyoruz.

Meslektaşımız Murat ÇAVGA’nın 5. romanı tarihimizin izlerinin peşinde koşuyor

Page 47: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA
Page 48: TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu · TMMOB Orman Mühendisleri Odası 44’üncü Olağan Genel Kurulu 4 Tamamlandı İSTANBUL ŞUBESİ YENİ ANAYASA

TMMOB

ORMAN MÜHENDİSLERİ ODASI