TANIYA ULAŞIM-2 Prof.Dr.Bülent Erbay
TANIYA ULAŞIM-2
Prof.Dr.Bülent Erbay
32 yaşında erkek hasta inşaat mühendisi
• Hastanın yakınmaları:Baş ağrısı, burun kanaması
• Öyküsü:Uzun zamandır, özellikle yorgunluk ile artan oksipital bölgeden başlayıp öne doğru yayılan baş ağrısı oluyormuş. Çalıştığı kurumda birkaç kez kan basıncı hafif yüksek bulunmuş. Uyarılara karşın doktora gidip incelenmemiş. 15 gün içerisinde 2 kez şiddetli baş ağrısı ve beraberinde burun kanaması, retrosternal baskı ve taşikardi olmuş. Son yakınması 3 gün önce olan hasta acil servise başvurmuş ve fizik muayenesinde kan basıncı 195/115 mmHg saptanmış. Yapılan girişimler ile kan basıncı regüle olan hasta incelenmek üzere başvurdu.
Alışkanlıkları: Sigara 1 pak/gün 10 yıldırÖz geçmişi: Evli 1 çocukluSoy geçmişi: Babası ASKH+HT, annesi DM
Sistemlerin sorgulaması (pozitif bulgular):• Baş ağrısı (efor ve stres ile artıyor,oksipital)• Baş dönmesi (baş ağrısına eşlik ediyor)• Burun kanaması• Taşikardi (eforla)• Retrosternal baskı (angina?)• Efor dispnesi
Sistemik fizik muayene• Koopore,zorunlu pozisyonu yok
• Vital bulguları:
KB:sağ kol 160/95 mm/Hg
sol kol 165/95 mm/Hg
sağ bacak 170/95 mm/Hg
N:90 Solunum:20/dakika Boy:178 cm Ağırlık:76 Kg
• Kalp tepe vurusu 6.İCA, 1. ses şiddeti artmış
• Akciğerlerde ronküsler
• Abdominal üfürüm ±
Spesifik semptom ve bulgular
• Hipertansiyon
• Retrosternal baskı
• Efor dispnesi
Spesifik olmayan semptom ve bulgular
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Burun kanaması
• Taşikardi
Spesifik semptom ve bulgular
• Hipertansiyon***
• Retrosternal baskı
• Efor dispnesi
KLİNİK AYIRICI TANI
Spesifik semptom-bulgu
Fizyopatolojik mekanizma Sistemler***
Klinik patoloji Klinik patoloji
Yok Var Kuşkulu Yok Var Kuşkulu
LABORATUVAR İNCELEMESİ
KESİN TANI
HipertansiyonPrimer (esansiyel) Hipertansiyon
%90
Sekonder Hipertansiyon
%10
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-2
• Kardiyo-vaskülerAort yetmezliğiAterosklerozAort kuartasyonu
• Santral sinir sistemiPrimer beyin tümörleri
• İlaçlarDoğum kontrol ilaçlarıNSAİ ilaçlar
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Renal parankimal paroloji
• Mutlak laboratuvar gereksinimi Tam idrar• Düşündüren bulgular:
Ödem
Pollaküri, poliüri,noktüri
Böbrek taşı öyküsü
D.Mellitus öyküsü
Kollajen doku hastalıkları
Ailesel böbrek hastalıkları (polikistik böbrek, alport sendromu..)
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Renal vasküler patolojilerFibromusküler displazi-Renal arter stenozuAteromatöz renal arter stenozu
• Düşündüren bulgular:
Abdominal üfürüm
Erken ve ileri yaşta başlayan ani KB
Ciddi yaygın ateroskleroz ve risk faktörleri
Hipopotasemi semptomları
Laboratuvar gerekli:
Renkli doppler renal arter USG, radyonüklid renal dinamik sintigrafi, renal anjiyografi
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
FeokromositomaSürrenal adenomu• Düşündüren bulgular:
Hipertansiyon ataklar şeklinde olabilirOrtostatik hipotansiyonTerlemePalpitasyonSolukluk, flushingTremorAnksiyeteRetrosternal baskı
Laboratuvar gerekebilir 24 saatlik idrar Metanefrin- katekolamin, Sürrenal CT
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Primer hiperaldosteronizim
Sürrenal adenom• Düşündüren bulgular:
Hipopotasemi bulguları (diüretik ile şiddetlenen)
Hafif metabolik alkaloz
Laboratuvar gerekli Serum Na+ K+
İdrar Na+ K+
Plazma renin,aldosteron Sürrenal CT
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Tirotoksikoz• Düşündüren bulgular:
İzole sistolik hipertansiyon
Tiroid bezinde diffüz nodüler hiperplazi
Taşikardi
Terleme
Tremor
Kilo kaybı
Anksiyete
Laboratuvar gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Cushing sendromu
• Düşündüren bulgular:
Aydede yüzü
Akne
Hirsutismus
Gövdesel obezite (boyun, karın,kalça)
Verjitürler (mor)
Anksiyete
Tremor
Laboratuvar gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Akromegali• Düşündüren bulgular:
Uç kemiklerde büyüme (çene,ayak,el)(eski resim ile karşılaştırma)Ses kalınlaşmasıDilde büyümePoliüriGörme alanı değişiklikleriTerlemeHipersomnolans
Laboratuvar gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Metabolik sendrom (sendrom-x)
• Düşündüren bulgular:
Obezite
Hiperinsulinemi
Hiperürisemi
Dislipidemi
Laboratuvar ? gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-1
• Renal (%3)Renal parankimal patolojiler (2/3)Renal vasküler patolojiler (1/3)
• EndokrinFeokromositoma (%0.1)Primer hiperaldosteronizm (%0.1)Tirotoksikoz (%0.1)Cushing sendromu (%0.1)Akromegali (%0.1)Metabolik sendromPrimer hiperparatiroidi
Primer hiperparatiroidi
• Düşündüren bulgular:Sık tekrarlıyan nefro-ürolitiazisPolidipsi, poliüriYaygın kemik ve eklem ağrılarıHiperkalsemi, hipofosfatemi
Laboratuvar ? gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-2
• Kardiyo-vaskülerAort yetmezliğiAterosklerozAort kuartasyonu
• Santral sinir sistemiPrimer beyin tümörleri
• İlaçlarDoğum kontrol ilaçlarıNSAİ ilaçlar
Aort yetmezliği
• Düşündüren bulgular:Sistolik hipertansiyon(diyastolik kan basıncı çok düşük)
Kardiyak AY oskültasyon bulgularıAY periferik bulguları
Laboratuvar gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-2
• Kardiyo-vaskülerAort yetmezliğiAterosklerozAort kuartasyonu
• Santral sinir sistemiPrimer beyin tümörleri
• İlaçlarDoğum kontrol ilaçlarıNSAİ ilaçlar
Ateroskleroz• Düşündüren bulgular:
İzole sistolik hipertansiyon
Uzun süreli ateroskleroz risk faktörleri
Obezite,dislipidemi,D.Mellitus,sigara,genetik
Ciddi ateroskleroz organ hasarları
Serebrovasküler
Kardiyovasküler
Renal
Periferik ateroskleroz(klaudikasyo)
Laboratuvar gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-2
• Kardiyo-vaskülerAort yetmezliğiAterosklerozAort kuartasyonu
• Santral sinir sistemiPrimer beyin tümörleri
• İlaçlarDoğum kontrol ilaçlarıNSAİ ilaçlar
Aort kuartasyonu
• Düşündüren bulgular:
Alt ekstremitelerde kan basıncı düşük
Alt ekstremite arteryel pulsasyonları zayıf
Vücut üst kısım gelişimi daha belirgin
Sırt ve interkostal arterler üzerinde üfürüm
Laboratuvar gereksiz
Sekonder hipertansiyon(sistemler)-2
• Kardiyo-vaskülerAort yetmezliğiAterosklerozAort kuartasyonu
• Santral sinir sistemiPrimer beyin tümörleri
• İlaçlarDoğum kontrol ilaçlarıNSAİ ilaçlar
Santral sinir sistemi