Systemy Rozrachunku Papierów Wartościowych w Polsce i Unii Europejskiej – Prezentacja publikacji

Systemy Rozrachunku Papierów Wartościowych w Polsce i Unii

Europejskiej – Prezentacja publikacji

Warszawa, dnia 3 marca 2009 r.

Beata WróbelKarolina Nakoneczny

Małgorzata Kapis

Anna Zielińska

Elżbieta Budrewicz

Geneza i historia powstania publikacji

• Grudzień 2005 r. – inicjatywa zgłoszona na posiedzeniu Rady ds. Systemu Płatniczego

• 2007-2008 – prace nad publikacją• Przygotowanie przy współpracy:

– NBP (DSP, DOK)– KDPW– GPW

• Koordynacja współpracy – NBP

Cel publikacji

• Usystematyzowanie i rozpowszechnienie wiedzy na temat procesów zachodzących na rynku kapitałowym ze szczególnym uwzględnieniem funkcji depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkowych i świadomości, jakie znaczenie mają te procesy dla prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego

• Popularyzacja wiedzy nt. polskiego systemu rozrachunku papierów wartościowych poza granicami kraju (publikacja w wersji językowej angielskiej i rosyjskiej)

Zakres tematyczny1. Procesy zachodzące na rynku kapitałowym

oraz podmioty biorące udział w tych procesach

2. Historia i obecna działalność centralnych kontrpartnerów oraz depozytów papierów wartościowych w krajach Unii Europejskiej i w Polsce

3. Kierunki zmian funkcjonowania izb rozliczeniowych, centralnych kontrpartnerów oraz depozytów papierów wartościowych na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce

Procesy zachodzące na rynku kapitałowym (1)

* Dla uproszczenia na schemacie pominięto, analogiczne do rejestracji, pojęcie deponowania, odnoszące się do powierzania instytucji świadczącej usługi depozytowe papierów wartościowych występujących w formie materialnej.

Procesy zachodzące na rynku kapitałowym (2)

– emisja papierów wartościowych– rejestracja i deponowanie papierów

wartościowych– zawieranie transakcji– rozliczenie– rozrachunek

Procesy zachodzące na rynku kapitałowym – Emisja papierów

wartościowych

– Cele i korzyści wynikające z emisji– Proces emisji

• Publiczna oferta papierów wartościowych

• Oferta papierów wartościowych niebędąca ofertą publiczną

Zawieranie transakcji

Podmioty działające na rynku kapitałowym i ich rola (1)

– Emitenci• Zapewniają podaż• Dwie główne kategorie emitentów: emitenci

akcji i obligacji– Inwestorzy

• Reprezentują stronę popytową• Dwie główne kategorie inwestorów:

indywidualni oraz instytucjonalni– Operatorzy platform obrotu

• Organizują obrót instrumentami finansowymi• Platformy obrotu na rynku kapitałowym w

Polsce

Podmioty działające na rynku kapitałowym i ich rola (2)

– Firmy inwestycyjne– Izby rozliczeniowe i centralni

kontrpartnerzy (CCP)– Depozyty papierów wartościowych (CSD)– Nadzorcy i regulatorzy– Banki centralne

Historia i obecna działalność CCP oraz depozytów papierów

wartościowych w krajach UE i w Polsce

• Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku papierów wartościowych w UE – rozwój i stan obecny

• Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku w Polsce – historia i stan obecny

Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku papierów wartościowych

w UE – rozwój i stan obecny• Rozwój i obecna rola centralnych

kontrpartnerów

• Rozwój i obecna rola depozytów papierów wartościowych

• Obecny stopień integracji kapitałowej i operacyjnej depozytów papierów wartościowych oraz centralnych kontrpartnerów

Rozwój i obecna rola centralnych konrpartnerów

• Historia tworzenia izb rozliczeniowych i CCP

• Obecna rola CCP

• Regulacje i nadzór

• Tendencje

• Docelowy model rozliczeń na rynku UE

• Historia tworzenia CSD

• Obecna rola CSD

• Regulacje i nadzór

• Tendencje

• Model docelowy

Rozwój i obecna rola depozytów papierów wartościowych

• Poziom integracji krajowej i międzynarodowej

• Działalność w zakresie integracji infrastruktury świadczącej usługi posttransakcyjne

Obecny stopień integracji depozytów papierów wartościowych oraz centralnych kontrpartnerów

Infrastruktura deponowania, rozliczeń i rozrachunku w Polsce – historia i

stan obecny

• Historia i obecna rola Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych SA (KDPW SA), charakterystyka systemu KDPW

• Historia i obecna rola Rejestru Papierów Wartościowych (RPW), charakterystyka systemu RPW

Historia i obecna rola KDPW SA (1)

• 1991 - utworzenie GPW, depozyt w ramach giełdy

• 1994 – utworzenie KDPW SA

• Podstawowe funkcje:– rejestracja instrumentów finansowych,– prowadzenie kont depozytowych i rachunków

papierów wartościowych,– obsługa realizacji praw z papierów wartościowych i

operacji na papierach wartościowych,– prowadzenie rozliczeń transakcji (rynek regulowany,

transakcje poza rynkiem regulowanym)– prowadzenie rozrachunku– zarządzanie ryzykiem

Historia i obecna rola KDPW SA (2)

• Pozostałe funkcje:– nadawanie kodów ISIN– fundusz gwarancyjny dla OFE– obsługa wypłat transferowych– zarządzanie systemem rekompensat

• Współpraca operacyjna z depozytami zagranicznymi

Historia i obecna rola RPW

• Historia powstania RPW :– 1990/1991 -pierwsze emisje bonów pieniężnych NBP

i bonów skarbowych– 1995/1996 - dematerializacja bonów skarbowych i

bonów pieniężnych NBP– 2003 - powstanie Rejestru Papierów Wartościowych

• Podstawowe funkcje RPW– Prowadzenie rachunków i kont depozytowych

papierów wartościowych oraz obsługa operacji na tych papierach

– Przeprowadzanie przetargów skarbowych papierów wartościowych przy wykorzystaniu elektronicznego system przetargowego

Kierunki zmian funkcjonowania izb rozliczeniowych, CCP oraz depozytów

na świecie, w UE i w Polsce• Cele integracji w zakresie infrastruktury

depozytowo-rozliczeniowo-rozrachunkowej

• Inicjatywy międzynarodowe w zakresie integracji infrastruktury depozytowo-rozliczeniowo – rozrachunkowej

• Inicjatywy podejmowane w ramach UE

• Rozwój infrastruktury rynku kapitałowego w Polsce

Cele integracji w zakresie infrastruktury depozytowo-rozliczeniowo-

rozrachunkowej• Integracja rozumiana szeroko:

– konsolidacja i tworzenie wspólnych struktur– harmonizacja zasad działania

• Dążenia integracyjne w UE (likwidacja barier, harmonizacja, konsolidacja, tworzenie struktur paneuropejskich, tj. T2S, CCBM)

• Dążenia integracyjne na świecie (harmonizacja, konsolidacja)

Inicjatywy międzynarodowe w zakresie integracji infrastruktury depozytowo–

rozliczeniowo–rozrachunkowej• Międzynarodowe inicjatywy normatywne:

– konwencja haska– UNIDROIT

• Międzynarodowe rekomendacje dla systemów rozrachunku papierów wartościowych i centralnych kontrpartnerów (BIS, CPSS-IOSCO)

• Międzynarodowe inicjatywy branżowe (G-30, ISSA, SMPG)

Inicjatywy podejmowane w ramach UE

• Rada Europejska i Rada UE oraz Komisja Europejska

• Europejski System Banków Centralnych (ESBC) i Europejski Bank Centralny (EBC)

• Europejskie inicjatywy branżowe

Inicjatywy Rady Europejskiej, Rady UEi Komisji Europejskiej

• Dyrektywy

• Komunikaty

• Biała księga w sprawie polityki usług finansowych na lata 2005 - 2010

• Raport Lamfalussy’ego

• Raporty Giovanniniego

• Przyjęcie Code of Conduct i utworzenie Grupy Monitorującej

Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank

Centralny (1)• Rola nadzorcza ESBC

– Nadzór typu oversight– Przyczyny sprawowania nadzoru– Podstawy prawne nadzoru (art. 105 TWE)

• ESBC jako użytkownik infrastruktury posttransakcyjnej– Operacje kredytowe EBC – Ocena infrastruktury względem User standards

Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank

Centralny (2)

• Udział ESBC w tworzeniu infrastruktury posttransakcyjnej– CCBM– TARGET– TARGET2-Securities

• Rola ESBC w promowaniu bezpieczeństwa i efektywności rozliczeń i rozrachunku

Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank

Centralny (3)

• ECSDA– standardy dotyczące dni i godzin pracy systemów

rozrachunku oraz ostateczności rozrachunku, – standardy dotyczące obsługi zdarzeń

korporacyjnych, – standardy dotyczące harmonizacji zasad

zestawiania instrukcji rozrachunku (we swpółpracy z European Securities Forum)

• EACH – standardy zarządzania ryzykiem przez centralnych

kontrpartnerów

• FESE

Europejskie inicjatywy branżowe (1)

European Code of Conduct on Clearing and Settlement

• Wprowadzenie przejrzystości opłat za usługi (zawieranie transakcji, rozliczanie, rozrachunek) – publikacja porównywalnych cenników

• Przyjęcie niedyskryminujących, przejrzystych zasad dostępu do instytucji infrastruktury i współpracy operacyjnej między nimi

• Wprowadzenie podziału usług na kategorie i sposobu księgowania przychodów generowanych przez poszczególne kategorie usług

Europejskie inicjatywy branżowe (2)

Rozwój infrastruktury rynku kapitałowego w Polsce

• Programy rządowe• Wpływ rozwoju giełdy na ewolucję

infrastruktury deponowania, rozliczeń i rozrachunku papierów wartościowych

• Kierunki rozwoju systemu KDPW oraz udział w pracach harmonizacyjnych

• Działalność NBP w zakresie rozwoju usług posttransakcyjnych

Programy rządowe

• Harmonogram rozwoju rynku kapitałowego w Polsce do 2001 r. (1998 r.)

• Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca (2002 r.)– Zarys strategii rozwoju rynku kapitałowego– Program działań mających na celu rozwój rynku

kapitałowego

• Agenda Warsaw City 2010 (2004 r.)

– Konieczność zapewnienia efektywnej infrastruktury rozliczeniowej w związku z umiędzynarodowieniem rynku, dywersyfikacją oferty produktowej oraz rynkowej

– Potrzeba usuwania ograniczeń regulacyjnych w celu zapewnienia możliwości stosowania rozwiązań obecnych na innych rynkach m.in. uruchomienie krótkiej sprzedaży, umożliwienie prowadzenia rachunków zbiorczych dla pośredników zagranicznych

– Spójna polityka konkurencyjności w zakresie opłat transakcyjnych i rozliczeniowych

Wpływ rozwoju GPW na rozwój systemu rozliczeniowego

• Realizacja strategii KDPW SA– Poszerzanie oferty świadczonych usług– Modernizacja technologiczna, wprowadzanie światowych

standardów komunikacyjnych– Współpraca operacyjna z zagranicznymi instytucjami

depozytowo-rozliczeniowymi– Prace standaryzacyjne i harmonizacyjne

• Udział w pracach stowarzyszeń międzynarodowych (ECSDA, EACH, SMPG)

• Udział w pracach RRRF• Udział w pracach legislacyjnych

Kierunki rozwoju systemu KDPW oraz udział w pracach harmonizacyjnych

• Na poziomie krajowym:– Udział w pracach legislacyjnych– Operator systemów płatności w złotych i euro– Operator systemu RPW

• Na poziomie międzynarodowym– Udział w inicjatywach ESBC

Działalność NBP w zakresie rozwoju usług posttransakcyjnych