Proton Holdings Berhad

Mastura_805356

UNIVERSITI UTARA MALAYSIACOLLEGE OF LAW, GOVERNANCE AND INTERNATIONAL STUDIES

MASTER IN PUBLIC MANAGEMENT

GMGG 5383 – CORPORATE GOVERNANCE

TUGASAN INDIVIDU

DISEDIAKAN OLEH :

MASTURA BINTI SAPIFEE

1

Mastura_805356

NO. K.P 820106025454NO. MATRIK 805356

PROTON HOLDINGS BERHAD

2

Mastura_805356

PROTON HOLDINGS BERHAD

1.0 PENGENALAN

Perusahaan Otomobil Nasional Berhad (PROTON) telah ditubuhkan pada

tahun 1983 dengan inisiatif oleh mantan Perdana Menteri, Tun Dr

Mahathir Mohamad dengan tiga objektif pembangunan nasional iaitu:

i. Menerajui proses perindustrian pembuatan dan automatif

dalam negara.

ii. Meningkatkan pengetahuan dan penguasaan teknologi

dalam bidang industry pembuatan automatif.

iii. Memperkukuhkan keupayaan industri automatif Malaysia

bagi menembusi pasaran antarabangsa.

Setelah 28 tahun, PROTON telah berupaya berkembang pesat dan

menguasai pasaran otomobil tempatan. PROTON juga telah berjaya

menembusi pasaran luar seperti pasaran Negara ASEAN, China, India,

United Kingdom, Afrika Selatan, Timur Tengah dan Afrika Utara.

Aktiviti utama PROTON adalah merangkumi bidang Kejuruteraan

Kenderaan, Penyelidikan dan Pembangunan (R&D), Pengilangan

Otomobil, Pengedaran Kenderaan, Jualan Kenderaan, dan Perkhidmatan

Selepas Jualan.

3

Mastura_805356

Sehingga kini, model kereta yang dikeluarkan PROTON merangkumi

Waja, Gen.2, Perdana V6, Arena, rangkaian model Saga, Savvy, Satria

Neo, Persona dan Exora. Manakala, selepas pengambilalihan LOTUS,

model keluaran PROTON juga termasuklah model Elise, Esprit, Exige,

Europa dan Evora.

2.0 AMALAN TERBAIK

2.1 LEMBAGA PENGARAH

Lembaga komited sepenuhnya dalam memastikan prinsip dan

amalan terbaik dalam tadbir urus digunapakai secara konsisten di

dalam syarikat dan di seluruh kumpulan. Lembaga Pengarah

PROTON komited dalam mematuhi Amalan Terbaik seperti yang

digariskan di dalam Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia (semakan

2007) dalam memastikan kepentingan para pemegang saham.

Lembaga juga komited sepenuhnya untuk mematuhi garispanduan

yang dikeluarkan Jawatankuasa Putrajaya bagi Prestasi Tinggi

GLC berkaitan usaha meningkatkan keberkesanan Lembaga dan

memperkukuh tadbir urus korporat GLC.

Jadual 2.1 menunjukkan senarai ahli Lembaga Pengarah PROTON

bagi tahun kewangan berakhir Disember 2009.

4

Mastura_805356

Bil Nama Pengarah Jawatan Tarikh lantikan

1. Dato’ Mohd Nadzmi bin Mohd Salleh

Pengerusi bukan eksekutif bukan bebas

1 Januari 2009

2. Dato’ Haji Syed Zainal Abidin bin Syed Mohamed Tahir

Pengarah Urusan 1 Januari 2006

3. Tuan Haji Abdul Jabbar bin Abdul Majid

Pengarah bukan eksekutif bebas

12 April 2004

4. Tuan Haji Abdul Kadir bin Md Kassim

Pengarah bukan eksekutif bebas

10 March 2005

5. Dato’ Michael Lim Heen Peok Pengarah bukan eksekutif bebas

15 Sept. 2006

6. Datuk Zalekha binti Hassan Pengarah bukan eksekutif bukan bebas

11 Februari 2008

7. Encik Oh Kim Sun Pengarah bukan eksekutif bebas

13 May 2009

Jadual 2.1

2.1.1 KOMPOSISI LEMBAGA

Berdasarkan Laporan Tahunan (2009), Lembaga pada masa

ini mengandungi tujuh (7) ahli lembaga yang mempunyai

kemahiran dan pengalaman luas, yang mana empat (4) ahli

lembaga merupakan pengarah bukan eksekutif bebas.

Perkara ini mematuhi peraturan dalam kod Tadbir Urus

Korporat Malaysia (semakan 2007) yang menggariskan

5

Mastura_805356

bahawa satu pertiga daripada jumlah ahli lembaga pengarah

hendaklah terdiri daripada pengarah bukan eksekutif bebas.

Selain pengarah urusan, kesemua pengarah bukan eksekutif

mempunyai latar belakang perniagaan yang berbeza dan

pengalaman mereka membolehkan mereka menjalankan

pertimbangan yang bebas dalam proses pembuatan

keputusan Lembaga.

Kesemua ahli Lembaga pengarah tidak mempunyai konflik

kepentingan dalam syarikat dan tidak mempunyai hubungan

kekeluargaan dengan mana-mana pengarah atau

pemegang saham major syarikat. Selain itu, kesemua ahli

lembaga pengarah juga tidak mempunyai latar belakang

politik yang boleh mempengaruhi keputusan dan arah tuju

syarikat.

2.1.2 JAWATANKUASA LEMBAGA

Lembaga telah membahagikan tanggungjawab tertentu

kepada lima (5) jawatankuasa Lembaga yang akan melapor

kepada Lembaga dalam membantu proses pembuatan

keputusan untuk menjaga kepentingan aset kumpulan dan

para pemegang saham. Setiap jawatankuasa ini mempunyai

6

Mastura_805356

peranan dan bidangkuasa masing-masing dan tidak

bertindih antara satu sama lain.

2.1.2.1 JAWATANKUASA AUDIT

Jawatankuasa Audit terdiri daripada tiga (3) pengarah

bukan eksekutif bebas yang bertanggungjawab dalam

memastikan sistem kawalan dalaman syarikat adalah

dalam keadaan terbaik. Jawatankuasa ini akan

mengkaji perkara-perkara berkaitan integriti kawalan

dalaman termasuk dasar dan tatacara kendalian

formal berkaitan perlindungan aset, penyelenggaraan

rekod perakaunan secara betul, kebolehpercayaan

maklumat kewangan, pematuhan undang-undang,

dan peraturan dan amalan terbaik yang diterima pakai

oleh pengurusan syarikat.

Penubuhan jawatankuasa audit ini mematuhi

garispanduan amalan terbaik di dalam Kod Tadbir

Urus Korporat Malaysia (semakan 2007).

2.1.2.2 JAWATANKUASA EKSEKUTIF (BOARD

EXCO)

7

Mastura_805356

Board EXCO berperanan dalam membantu pihak

pengurusan dalam proses perlaksanaan dan

pemantauan projek-projek syarikat. Keahlian di dalam

Board EXCO terdiri daripada dua (2) orang wakil

daripada ahli Lembaga Pengarah PROTON dan dua

(2) orang wakil daripada pihak pengurusan atasan

syarikat.

2.1.2.3 JAWATANKUASA PENCALONAN DAN

GANJARAN

Jawatankuasa ini terdiri daripada seorang pengarah

bukan eksekutif bukan bebas (pengerusi), seorang

pengarah bukan eksekutif bebas, dan dua orang ahli

bebas.

Jawatankuasa ini bertanggungjawab untuk mengkaji /

menilai perlantikan pengarah bagi jawatankuasa

lembaga, selain mengkaji keberkesanan gabungan

kemahiran dan pengalaman Lembaga Pengarah, dan

membuat cadangan kepada Lembaga mengenai

sebarang penyesuaian yang dirasakan perlu.

8

Mastura_805356

Dalam hal ganjaran kepada pengarah, jawatankuasa

ini juga bertanggungjawab dalam mengesyorkan

rangka kerja ganjaran kepada para pengarah.

2.1.2.4 JAWATANKUASA PENGURUSAN RISIKO

Jawatankuasa Pengurusan Risiko mengawasi

keseluruhan pengurusan semua risiko yang memberi

impak kepada perjalanan syarikat dan kumpulan.

Jawatankuasa ini terdiri daripada seorang pengarah

bukan eksekutif bebas sebagai pengerusi dan dua (2)

orang ahli bebas yang dilantik oleh Lembaga.

2.1.2.5 JAWATANKUASA DISIPLIN

Jawatankuasa disiplin terdiri daripada seorang

pengarah bukan eksekutif bukan bebas yang

bertindak sebagai pengerusi dan tiga (3) ahli

daripada pengarah bukan eksekutif bebas.

Jawatankuasa ini merupakan sebuah platform bagi

Lembaga dalam menangani dan menyelesaikan isu

disiplin dan ia juga merupakan satu mekanisme bagi

menyelesaikan kes-kes yang mungkin timbul selepas

pelaksanaan polisi Pengisytiharan Harta oleh

9

Mastura_805356

Pengarah, dan juga Whistleblower. Jawatankuasa ini

mempunyai kuasa untuk menyiasat, membuat

pertimbangan dan mengambil tindakan perlu bagi

setiap kes yang dirujukkan kepadanya sama ada

secara lisan atau bertulis.

2.1.3 KENYATAAN TANGGUNGJAWAB

Menurut Akta Syarikat 1965, Lembaga dikehendaki

menyediakan laporan kewangan yang mematuhi standard

piawaian perakaunan yang memberikan gambaran sebenar

dan adil bagi aliran tunai syarikat dan kumpulan pada

penghujung tahun kewangan.

Lembaga juga bertanggungjawab memastikan syarikat

menyimpan maklumat perakaunan yang menunjukkan

kedudukan kewangan yang tepat dan mematuhi Akta

Syarikat 1965.

2.2 GANJARAN PENGARAH

Jawatankuasa Pencalonan dan Ganjaran bertanggungjawab

mencadangkan kepada Lembaga berkenaan pakej ganjaran yang

akan dibayar kepada setiap pengarah berdasarkan prestasi,

pencapaian, dan beban tanggungjawab mereka. Lembaga secara

keseluruhannya akan menentukan ganjaran para pengarah bukan

10

Mastura_805356

eksekutif dan pengarah eksekutif dengan pengarah yang

berkepentingan dikecualikan daripada terlibat dalam perbincangan

mengenai ganjaran mereka.

Jadual 2.2 (a) di bawah menunjukkan jumlah ganjaran yang dibayar kepada para

pengarah PROTON bagi tahun kewangan berakhir 31 Mac 2009.

Pengarah Gaji asas, Bonus, dan Lain-lain

Yuran dan Elaun

Faedah Jumlah

Pengarah Eksekutif

814,464 - 81,126 895,590

Pengarah bukan eksekutif

- 1,522,454 59,276 1,581,730

TOTAL 814,464 1,522,454 140,402 2,477,320

Jadual 2.2(a)

Jadual 2.2(b) pula menunjukkan maklumat agregat imbuhan mengikut kategori :

Imbuhan Bilangan PengarahAgregat imbuhan mengikut kategori

Pengarah eksekutif

Pengarah Bukan Eksekutif

Jumlah

Kurang daripada RM50,000 - - -RM50,001 – RM100,000 - 2 2RM100,001 – RM500,000 - 2 2RM500,001 – RM1,000,000 1 2 3JUMLAH 1 6 7

Jadual 2.2(b)

2.3 PEMEGANG SAHAM

2.3.1 PERHUBUNGAN DENGAN PARA PEMEGANG SAHAM

11

Mastura_805356

Lembaga menekankan kepentingan amalan ketelusan

(transperancy) dan akauntabiliti kepada para pelabur /

pemegang saham. Sehubungan itu, Mesyuarat Agung

Tahunan telah menjadi medium utama bagi Lembaga

berkomunikasi dengan para pemegang saham dalam

menyalurkan maklumat yang tepat dan lengkap mengenai

prestasi syarikat.

Unit Perhubungan Pelabur telah ditubuhkan bagi

menyediakan maklumat yang berguna seperti yang

dikehendaki oleh para pelabur dan menyelesaikan segala

persoalan yang timbul. Lembaga juga ada membuat

pengumuman di dalam Bursa Malaysia Securities Berhad

bagi memastikan setiap pelabur/pemegang saham

mendapat maklumat yang tepat dan terkini mengenai

perkembangan syarikat.

Selain itu, Lembaga juga dari masa ke semasa sentiasa

mengadakan sesi dialog dengan pemegang-pemegang

saham terbesar PROTON dan wakil-wakil daripada Institut

Tadbir Urus Korporat Malaysia dan Kumpulan Pemerhati

Pemegang Saham Minoriti (Minority Shareholder Watchdog

Group). Saluran komunikasi lain pula termasuklah seminar,

12

Mastura_805356

siaran akhbar, dan laporan interim syarikat. Website

PROTON juga menjadi salah satu cara bagi para pemegang

saham mendapatkan maklumat terkini mengenai perjalanan

syarikat.

2.4 PERHUBUNGAN DENGAN JURUAUDIT

Jawatankuasa Audit sentiasa mengamalkan hubungan yang telus

dengan juruaudit dalaman dan luaran syarikat. Juruaudit luar akan

dipanggil menyertai mesyuarat Jawatankuasa Audit dan

membentangkan penemuan audit mereka selepas laporan

kewangan tahunan dikeluarkan. Jawatankuasa Audit mengadakan

pertemuan dengan juruaudit sekurang-kurangnya sekali setahun

tanpa kehadiran pengarah eksekutif dan juga pihak pengurusan.

Peranan juruaudit dan penyertaan mereka sepanjang tahun akan

dinyatakan di dalam Laporan Jawatankuasa Audit yang akan

dibentangkan kepada Lembaga Pengarah syarikat.

2.5 PENYATA KEWANGAN

Lembaga bertanggungjawab bagi menyediakan laporan kewangan

yang seimbang, jelas dan boleh memberikan maklumat yang

berguna kepada semua pihak berkepentingan termasuklah para

pemegang saham, komuniti pelabur, dan juga pihak berkuasa

seperti Suruhanjaya Sekuriti. Dalam hal ini, Lembaga telah

mengambil langkah perlu dan tepat dengan menubuhkan

13

Mastura_805356

Jawatankuasa Audit bagi memastikan keperluan piawaian

perakaunan dipatuhi sepenuhnya untuk melindungi dan menjaga

aset syarikat.

2.6 TANGGUNGJAWAB SOSIAL KORPORAT (CSR)

Kerajaan menggalakkan pihak korporat dalam memainkan peranan

membantu golongan masyarakat dalam bidang/perkara yang tidak

dapat disumbangkan oleh kerajaan secara langsung. Dalam hal ini,

PROTON telah memenuhi tanggungjawab sosial korporatnya

dalam empat segmen utama iaitu segmen pasaran, tempat kerja,

masyarakat, dan persekitaran.

Bagi segmen pasaran, PROTON telah menubuhkan program i-

CARE bagi menjaga kepentingan pelanggan, di mana para

pelanggan akan diberi layanan mesra dalam perkhidmatan lepas

jualan (after-sale-services) sama ada melalui pusat panggilan atau

pusat servis. PROTON juga dari masa ke semasa akan

mengadakan pengumunan awam sama ada melalui akhbar atau

laman web bagi menjaga kepentingan dan memberikan maklumat

yang tepat dan berguna kepada pelanggan. Sebagai contoh terkini,

PROTON telah mengadakan tindakan bijak dan bertanggungjawab

dengan menarik semula kereta keluarannya bagi Model Gen-2

14

Mastura_805356

kerana masalah pada stereng demi memastikan keselamatan dan

kepentingan pengguna terbela.

Bagi segmen di tempat kerja pula, PROTON telah mengamalkan

polisi Keselamatan dan Kesihatan, dimana syarikat menggalakkan

latihan berterusan bagi setiap pekerja. Program Pengurusan Bakat

(Talent Management Programme) telah memperkenalkan program

latihan bagi meningkatkan kepakaran pekerja seperti model

“PROTON Core and Leadership Competency Model” bagi pekerja

bahagian pengurusan, dan model “Technical and Functional

Competency Model” bagi pekerja bahagian teknikal.

Dalam segmen tanggungjawab dalam masyarakat sekitar,

PROTON telah menjalankan aktiviti philanthropic, derma serta

menganjurkan program belia, aktiviti bersama NGO dan lain-lain

lagi. PROTON telah memperuntukkan RM200,000 setahun dalam

bentuk biasiswa kepada anak-anak tempatan. Yayasan PROTON

pula mengadakan program Sekolah Angkat dan Program Pintar

bagi membantu meningkatkan kecemerlangan pelajar-pelajar

dalam PMR dan SPM. Aktiviti-aktiviti dalam program ini

termasuklah kelas tusyen, seminar motivasi, dan aktiviti

kesukanan. Selain itu, PROTON juga telah mengadakan Program

Bantuan Mangsa Banjir dimana PROTON telah mewujudkan Pakej

15

Mastura_805356

Diskaun Pembaikan Kereta, dan Kempen “Save Your Car From

Further Damage” kepada mangsa-mangsa banjir. PROTON juga

telah membangunkan pusat perkhidmatan dan pembaikan

kenderaan bagi mangsa banjir di Tampoi, Johor dan juga member

bantuan kemanusiaan kepada mangsa-mangsa bencana alam di

Malaysia.

Akhir sekali, PROTON juga komited dalam menjaga Alam Sekitar

dan Kesihatan, dimana PROTON telah mengamalkan polisi Kitar

Semula Sisa Air dan Rawatan Sisa Toksik bagi memastikan

persekitaran adalah sihat dan selamat untuk masyarakat.

3.0 ISU / PENGAJARAN

3.1 PEMBELIAN SAHAM MV AGUSTA MOTORS SPA ITALY

(MVAM)

PROTON telah membeli 57.7% saham MVAM tahun 2004 pada

nilai 70 juta Eiro atau RM367.6 juta. Namun begitu, akibat kerugian

yang berterusan, PROTON telah menjual kesemua pegangan

dalam MVAM dengan nilai RM4 atau 1 euro kepada GEVI spA,

Italy. Peristiwa ini telah member kejutan besar kepada rakyat

Malaysia. Alasan penjualan saham MVAM adalah :

i. Model perniagaan MVAM tidak boleh dikekalkan

daripada segi operasi serta kewangan

16

Mastura_805356

ii. MVAM memerlukan pelaburan yang besar bagi

tempoh yang panjang

iii. Integrasi PROTON-MVAM tidak akan member skala

yang besar atau sinergi

iv. Terdapat kemungkinan MVAM akan jatuh muflis dan

ini akan membawa risiko komersial, kewangan, dan

reputasi terhadap PROTON.

Akibat penjualan ini, PROTON menerima kritikan yang

menyalahkan pihak pengurusan yang disifatkan sebagai gagal

menilai potesi teknologi yang dapat diadaptasi daripada MVAM.

PROTON, sebagai GLC juga dibidas kerana tidak mahu menerima

pandangan awam sebelum membuat keputusan yang besar.

Seterusnya, pada tahun 2008, terdapat laporan menyatakan

bahawa Harley Davidson dan BMW telah membeli saham MVAM

pada nilai RM 680 juta. Akibat penjualan ini, PROTON terus

menerima kritikan mengenai kegagalan PROTON dalam

menganalisis perniagaan. PROTON seharusnya lebih bijak dalam

menentukan nilai perniagaan sebelum memutuskan menjual

pemilikan saham MVAM pada harga 1 euro.

Pada tahun 2010, dunia dikejutkan dengan penjualan MVAM oleh

Harley Davidson pada nilai 1 euro. Alasan penjualan ini oleh Harley

17

Mastura_805356

Davidson adalah kerana syarikat ingin memotong kos dan

memperkemas struktur perniagaan.

Sebagai kesimpulannya, kegagalan pihak pengurusan PROTON

dalam menganalisis risiko dan potensi perniagaan ke atas syarikat

yang ingin diambil milik (MVAM) telah merugikan syarikat dan

menjejaskan prestasi syarikat. Namun begitu, PROTON telah

mengambil langkah pemulihan dengan melepas pegangan dalam

MVAM telah membantu mengelak syarikat dari terus menanggung

kerugian dan beban hutang yang tinggi.

Dalam hal ini, peranan pihak pengurusan / lembaga pengarah

adalah penting di mana lembaga pengarah perlulah professional

dan mempunyai kepakaran yang luas dalam bidang perniagaan

supaya dapat membuat keputusan yang tepat dan menjaga

kepentingan para pemegang saham serta pihak berkepentingan

yang lain di dalam syarikat.

4.0 KESIMPULAN

Pentadbiran yang baik dalam sesebuah badan korporat bukan setakat

hanya mematuhi undang-undang, sebaliknya ia melangkauinya serta tahu

apa yang benar, etika, standard individu dan berkumpulan yang tinggi

serta tanggungjawab peribadi dan profesionalisma. Dalam amalan tadbir

18

Mastura_805356

urus yang baik, amalan piawaian perakauan yang berlandaskan prinsip

ketelusan dan kebertanggungjawaban, berupaya menghindarkan

kesangsian dalam perniagaan dan boleh menutup ruang untuk berlakunya

penyelewengan. Dalam hal ini, fungsi audit dalaman memainkan peranan

penting dalam memastikan syarikat mengamalkan pematuhan kepada

piawaian perakaunan.

Langkah PROTON melantik pengarah bebas dalam lembaga pengarah

dapat mengawal tindakan eksekutif yang bersifat membuat keputusan

sesuka hati. Menurut Ahmad Atory Hussain (2007), tadbir urus korporat

korporat yang baik bermula daripada bilik lembaga pengarah itu sendiri.

Adalah penting bagi sesebuah syarikat memiliki ahli lembaga pengarah

yang bebas dan kukuh. Bebas dalam konteks ini bermaksud bebas

daripada pengaruh pengurusan dan bebas daripada sebarang hubungan

perniagaan yang boleh mempengaruhi seseorang pengarah apabila

membuat keputusan. Langkah PROTON ini dilihat sebagai mematuhi

peraturan Penyenaraian BSKL dan Kod Tadbir Urus Korporat yang

menetapkan satu per tiga daripada ahli lembaga pengarah terdiri daripada

pengarah-pengarah bebas. Namun begitu, latar belakang dan

pengalaman setiap pengarah juga penting dalam memastikan setiap

keputusan yang dicapai adalah tepat, berupaya melindungi syarikat

daripada risiko kerugian yang besar, dan mampu menjaga kepentingan

dan aset syarikat.

19

Mastura_805356

Akhir sekali, amalan standard penzahiran dan ketelusan (disclosure and

transperancy) serta akauntabiliti pengarah dan pihak pengurusan adalah

penting dalam usaha mengekalkan daya tarikan para pelabur dalam

syarikat. Kaji selidik oleh McKinsey (2000) mendapati kebanyakan pelabur

sanggup membayar harga yang tinggi untuk saham-saham syarikat yang

mengamalkan tadbir urus yang baik daripada saham-saham syarikat yang

ditadbir urus dengan lemah, walaupun prestasi kewangan kedua-duanya

adalah sama. Dalam hal ini, PROTON perlu sentiasa memastikan

akauntabiliti dan ketelusan pengarah dan pihak pengurusan dalam usaha

menarik pelabur dan menjaga prestasi syarikat.

RUJUKAN

Ahmad Atory Hussain (2007). Tadbir Urus Korporat : Ke Arah Tadbir Urus Yang Berkualiti Dalam Sektor Awam dan Swasta. Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd.

PROTON Holdings Berhad (2009). Laporan Tahunan. Source: www.proton.com

Securities Commission (2007). Malaysian Code on Corporate Governance (Revised 2007),

http://beritasemasa.com/mv-agusta-memang-malang

http://www.carigold.com/portal/forums/archive/index.php

http://www.proton.com

20

Mastura_805356

ADELPHIA COMMUNICATION CORPORATION

21

Mastura_805356

ADELPHIA COMMUNICATION CORPORATION

1.0 PENGENALAN / LATAR BELAKANG

Adelphia Communications merupakan syarikat kabel terkenal yang diasaskan

oleh John Rigas dan abangnya, Gus di Pennsylvania pada tahun 1972. Seterusnya,

pengurusan Adelphia diteruskan bersama anak-anak Rigas sehinggalan Adelphia

terlibat dengan skandal korporat terbesar selepas kejatuhan Enron pada tahun

2002.

Ketika terlibat dengan skandal korporat pada tahun 2002, Adelphia merupakan

syarikat kabel ke-enam terbesar di Amerika Syarikat. Melalui rangkaian anak

syarikatnya, Adelphia telah menyediakan perkhidmatan kabel televisyen dan

kabel telefon kepada 5.7 juta pengguna di dalam 29 negeri dan Puerto Rico.

(AICPA 2003,2005).

Adelphia lebih merupakan sebuah syarikat keluarga dimana majoriti eksekutifnya

adalah dikalangan ahli keluarga. Ketika skandal Adelphia terbongkar pada tahun

2002, keluarga Rigas yang menerajui Adelphia terdiri daripada:

- John Rigas, Pengasas dan Pengerusi (Bapa)

22

Mastura_805356

- Timothy Rigas, CFO dan Ahli Lembaga Pengarah, dan Pengerusi

Jawatankuasa Audit bagi tahun antara 1992 hingga 2001 (Anak)

- Michael Rigas, Timbalan Presiden Eksekutif, dan Ahli Lembaga

pengarah (Anak)

- James Rigas, Timbalan Presiden Eksekutif, dan Ahli Lembaga pengarah

(Anak)

- Peter Venetis , Ahli Lembaga Pengarah (Menantu)

Pada Jun 2002, Adelphia diisytiharkan muflis. Adelphia dan kumpulannya

beroperasi dibawah kawalan Bab 11, Kod Muflis A.S (SEC Litigation Release

No. 17627,2002) sehinggalah ia dibeli oleh Time Warner NY Cable LLC and

Comcast Corporation pada tahun 2006. Kini, Adelphia dikendalikan sepenuhnya

oleh syarikat Time Warner.

Penemuan skandal penipuan oleh Adelphia bermula apabila pada tahun 2002,

apabila Tim Rigas yang merupakan CFO Adelphia telah mendedahkan bahawa

syarikat telah terlibat dengan pemberian pinjaman berjumlah $2.3 bilion kepada

syarikat-syarikat usahasamanya (partnerships) yang dimiliki oleh ahli keluarga

Rigas sendiri (Nuzum, 2004). Dalam perkara ini, pemberian pinjaman itu tidak

didedahkan dalam laporan syarikat. Terdapat laporan menyatakan bahawa

keluarga Rigas telah menggunakan pinjaman berkenaan bagi membeli semula

saham dalam Adelphia, membeli peralatan pejabat Adelphia dengan syarikat

keluarga Rigas pada harga yang tidak munasabah (nilai tinggi), dan pembinaan

padang golf peibadi keluarga Rigas. Keluarga Rigas juga telah menggunakan aset

23

Mastura_805356

dan dana syarikat seperti kapal terbang syarikat dan lain-lain kemudahan untuk

kegunaan persendirian/ peribadi selain menggunakan wang syarikat bagi

membayar gaji pekerja/ orang gaji keluarga Rigas. Securities and Exchange

Commission (SEC) telah menjalankan siasatan berkenaan perkara ini dan telah

berjaya mengesan aktiviti penipuan dalam syarikat sejak pertengahan 1999.

Akibatnya, John Rigas bersama ahli keluarganya telah berhenti daripada syarikat.

Harga pasaran saham Adelphia telah jatuh menjunam daripada $28 pada Mac

2002 kepada 79 sen pada Jun 2002. Selepas itu, Adelphia telah diisytiharkan

muflis dan distrukturkan semula, akibat penemuan penipuan korporat ini.

2.0 PENGAJARAN (LESSON LEARNED)

2.1 PERNIAGAAN SYARIKAT KELUARGA (FAMILY RUN FIRM)

Adelphia bermula sebagai syarikat kecil yang ditubuhkan oleh John Rigas

pada tahun 1952 bersama abangnya. Syarikat ini diuruskan secara bersama

ahli keluarga dengan perniagaan utamanya adalah menyediakan

perkhidmatan kabel televisyen dan kabel telefon. Selepas syarikat ini

berkembang pesat sehingga menjadi syarikat korporat yang berjaya,

pengurusan syarikat masih gagal dalam menjalankan transformasi daripada

amalan syarikat keluarga kepada perbadanan awam yang disenaraikan di

bursa saham.

Dalam perniagaan kecil, perhatian selalunya diberikan kepada langkah-

langkah mengesan penipuan yang dilakukan oleh pekerja, dan bukannya ahli

24

Mastura_805356

keluarga. Ini adalah kerana sifat ahli keluarga yang akan sentiasa menjaga

kepentingan syarikat untuk terus berkembang. Namun begitu, kes skandal

korporat Adelphia telah menunjukkan bahawa ahli keluarga juga mempunyai

risiko untuk melakukan penipuan (fraud) dan berupaya menghancurkan

perjalanan sesebuah syarikat. Ini adalah kerana sentimen warisan

(entitlement) yang ada dalam diri mereka, yang menyebabkan mereka

bertindak sewenang-wenangnya tanpa memperdulikan peraturan sedia ada

demi menjaga kepentingan dan aset syarikat. Mereka beranggapan bahawa

mereka mempunyai hak sepenuhnya dalam menggunakan aset syarikat demi

kepentingan peribadi.

Menurut Akta Sarbane-Oxley 2002, syarikat keluarga yang berkembang

menjadi syarikat senaraian awam perlu mengamalkan sistem kawalan

dalaman yang kuat dan berkesan. Sistem kawalan dalaman mestilah dikawal

oleh pengurusan, dengan prosedur pengauditan dan laporan dijalankan oleh

firma audit luar yang bebas daripada sebarang kepentingan dengan syarikat.

2.2 SALAHNYATA DALAM PENYATA KEWANGAN

Menurut laporan SEC (2002), di antara pertengahan tahun 1999 hingga 2001,

Adelphia telah melakukan salahnyata dengan tidak mengisytiharkan hutang

bank berjumlah $2.3bilion dalam penyata kewangan disatukan syarikat,

sebaliknya liabiliti berkenaan hanya dinyatakan di dalam akaun anak

25

Mastura_805356

syarikatnya yang tidak disatukan. Perkara ini adalah menyalahi peraturan di

dalam GAAP (General Accepted Accounting Standard), di mana Adelphia

didapati dengan sengaja memesongkan fakta kepada umum dengan

menyembunyikan liabiliti sebenar yang ditanggung oleh syarikat. Adelphia

juga didapati telah melakukan pemalsuan dokumen untuk memberikan

gambaran yang menunjukkan Adelphia mampu menyelesaikan hutang dan

kedudukan kewangannya adalah kukuh. Namun pada sebenarnya, ia telah

mengubah liabiliti itu kepada akaun syarikat-syarikat keluarga Rigas yang

tidak disatukan.

Pada tempoh yang sama juga, Adelphia dan lain-lain juga telah melakukan

salahnyata dalam siaran akhbarnya termasuk maklumat berkenaan laporan

perolehan, dan juga didalam laporan di Wall Street mengenai bilangan

pengguna yang melanggan kabel, maklumat menaiktaraf @ bina semula

kabel, dan maklumat perolehan syarikat, termasuklah pendapatan bersih

sebelum cukai, cukai, susut nilai dan pelunasan hutang (EBITDA).

Hasil siasatan Suruhanjaya juga mendapati Adelphia telah melakukan

penipuan dengan menyembunyikan maklumat dan mengabaikan fakta yang

material kepada syarikat iaitu menyembunyikan perbuatan salahguna kuasa

@ penyelewengan ahli keluarga Rigas. Terdapat bukti yang menunjukkan

keluarga Rigas telah memaksa pengurusan Adelphia membiayai hartanah

26

Mastura_805356

percutian dan membeli pangsapuri persendirian yang mewah di New York,

membangunkan padang golf persendirian di atas hartanah milik ahli keluarga

Rigas, dan juga menerbitkan saham Adelphia berjumlah $772 juta dan nota

berjumlah $563 juta untuk kepentingan ahli keluarga Rigas.

Namun begitu, Rigas dalam pembelaannya mengaku tidak bersalah kerana

berpendapat pembiayaan ini tidak mendapat bantahan dari pihak

pengurusan syarikat.

2.3 PENIPUAN DALAM SISTEM PERAKAUNAN

Adelphia mempunyai 63 anak syarikat (subsidiaries) yang secara eksklusifnya

dimiliki atau diuruskan oleh ahli keluarga Rigas sendiri. Daripada jumlah itu,

14 daripadanya menjalankan aktiviti perniagaan sistem kabel televisyen dan

lain-lain yang berkaitan dengannya. Manakala 49 anak syarikatnya yang lain

menjalankan lain-lain aktiviti perniagaan yang tiada kaitan langsung dengan

syarikat induk (Adelphia).

Adelphia didapati telah menggabungkan sistem perakaunan dengan kesemua

anak syarikat Rigas dengan menggunakan sistem pengurusan tunai gabungan

yang dikendalikan sepenuhnya oleh Adelphia. Keadaan ini menyebabkan

dana kesemua syarikat adalah bercampur-aduk antara satu sama lain.

Amalan perkongsian pihak pengurusan yang sama, sistem lejer am yang

27

Mastura_805356

sama, dan sistem pengurusan tunai yang sama telah membuka ruang

kepada penipuan (fraud) di dalam Adelphia. (SEC Litigation Release No.

17627 2002)

Amalan perakaunan yang bercampur aduk ini tidak memberikan gambaran

yang tepat dan adil kepada prestasi kewangan syarikat. Amalan perakaunan

yang diamalkan oleh Adephia juga boleh mengelirukan dan memberikan

gambaran yang salah mengenai aliran tunai syarikat. Ia seolah-olah memberi

gambaran bahawa syarikat sedang menjana keuntungan dan mampu

menanggung liabiliti walau pada hakikatnya tidak begitu.

2.4 PERANAN JURUAUDIT LUAR

Deloitte merupakan juruaudit luar Adelphia semenjak tahun 1986 hingga

2002. Deloitte enggan meneruskan kerja-kerja pengauditan pada Dec 2001

kerana mendakwa mereka tidak boleh bergantung sepenuhnya kepada

maklumat yang dibekalkan oleh pihak pengurusan Adephia dan mereka juga

memerlukan skop audit yang lebih luas dalam Adelphia. Selepas itu, Adelphia

telah berhenti menggunakan khidmat Deloitte sebagai juruaudit luar syarikat.

(SEC Vs Deloitte & Touche LLP, 2005)

Siasatan Suruhanjaya telah mendakwa Deloitte gagal menjalankan kerja-kerja

pengauditan secara professional, melakukan perlanggaran kontrak,

28

Mastura_805356

melakukan fraud dan kegagalan dalam mengesan penipuan besar dalam

Adelphia semenjak tahun 1999 hingga 2000. Dalam perkara ini, Deloitte telah

bersetuju membayar $50 juta bagi menyelesaikan dakwaan tanpa mengaku

atau menafikan kesalahan berkenaan. Dua juruaudit bertauliah Deloitte,

Dearlove dan Caswell yang menguruskan auditan di Adelphia telah didakwa

tidak mengamalkan etika profesionalisme. (SEC, 2005)

Sepanjang tempoh pengauditan (1999 hingga 2000), Deloitte didakwa tidak

menjalankan prosedur audit yang dapat mengesan salahnyata hutang

syarikat dalam kunci kira-kira, maklumat ekuiti yang terlebih nyata dan rekod

yang tidak sempurna mengenai maklumat transaksi antara anak syarikat

Adelphia. Dalam hal ini, Deloitte menyalahkan pengurusan Adelphia yang

memesongkan (misled) juruaudit melalui pemalsuan dokumen dan

menyembunyikan maklumat.

Siasatan Suruhanjaya mendapati Deloitte mempunyai pengetahuan

mengenai beban hutang yang disembunyikan dan ada melakukan

perbincangan dan memberi cadangan penambahbaikan, namun Deloitte

hanya mengambil tindakan berdiam diri apabila pihak pengurusan Adelphia

enggan mengisytiharkan liabiliti berkenaan dan menerima sahaja penjelasan

pihak pengurusan berkenaan. Selain itu, hubungan Deloitte - Adelphia yang

panjang selama lebih 15 tahun juga menimbulkan isu juruaudit luar yang

29

Mastura_805356

benar-benar bebas. Hubungan yang lama ini menunjukkan Deloitte boleh

mengabaikan etika profesionalisma kerana bergantung kepada yuran

juruaudit sebagai pendapatan firma.

Secara kesimpulannya, walaupun bukanlah menjadi tanggungjawab juruaudit

untuk membasmi penipuan dalam syarikat yang diaudit, namun begitu

Deloitte boleh memainkan peranan sebagai juruaudit untuk mengesan

penipuan lebih awal dan mengambil tindakan perlu bagi mengelakkan

keadaan menjadi bertambah buruk untuk menjaga kepentingan aset syarikat

dan pihak berkepentingan yang lain.

2.5 KELEMAHAN SISTEM KAWALAN DALAMAN

Sistem kawalan dalaman yang diamalkan oleh Adelphia dilihat sebagai lemah

dan tidak efektif kerana meletakkan ahli keluarga yang juga merupakan CFO

syarikat, Tim Rigas sebagai pengerusi Jawatankuasa Audit yang memainkan

peranan penting dalam menjaga kepentingan dan aset syarikat serta pihak

berkepentingan. Keadaan ini tidak menggambarkan jawatankuasa audit yang

bebas dalam membuat pertimbangan dalam memastikan amalan pematuhan

kepada standard perakaunan yang telus dan tepat.

Akta Sarbane-Oxley telah menggariskan bahawa adalah menjadi kesalahan

sekiranya meletakkan salah seorang pihak pengurusan syarikat menjadi

30

Mastura_805356

pengarah ataupun pengerusi jawatankuasa audit. Ini kerana keadaan ini akan

membawa risiko pertimbangan yang dibuat akan menjadi tidak adil, dan

lebih kepada menjaga kepentingan diri sendiri.

3.0 KESIMPULAN

Kejatuhan Adelphia yang berlaku selepas kejatuhan Enron adalah akibat daripada

kelemahan dalam tadbir urus korporat yang diamalkan oleh syarikat. Dalam kes

Aldephia, penglibatan ahli keluarga sepenuhnya dalam pengurusan tertinggi

syarikat dan juga penguasaan ahli keluarga dalam lembaga pengarah telah

menjadi punca kejatuhan syarikat kabel televisyen ini. Secara teorinya, dalam

syarikat milik keluarga, masalah yang akan didapati ialah konflik antara pemilik

dan pengurus yang dilantik. Pemilik dikatakan mempunyai kuasa kawalan ke atas

operasi syarikat mereka sendiri. Permasalahan ini terjadi kerana tidak timbul

kepentingan pihak luar di syarikat (Ahmad Atory Hussain,2007). Seterusnya,

keadaan ini akan menyebabkan awam terlepas pandang perkara-perkara yang

material yang boleh menjejaskan kepentingan pihak minoriti dan para pekerja

syarikat itu sendiri apabila syarikat terpaksa ditutup akibat kerugian.

Lembaga pengarah berperanan untuk mengawal pihak pengurusan dan

memastikan kepentingan para pemegang saham terjaga. Bagi memastikan

perkara ini berlaku, lembaga pengarah mestilah bersifat bebas dari mempunyai

sebarang hubungan sama ada pertalian kekeluargaan mahunpun hubungan

perniagaan yang boleh menjejaskan pertimbangan yang adil terhadap keputusan

31

Mastura_805356

pengurusan. Dalam kes Adelphia, komposisi ahli keluarga Rigas yang memegang

majority 5/9 dalam ahli lembaga pengarah telah menyukarkan lembaga

mencapai keputusan yang adil dan menjaga kepentingan para pelabur dan

pemegang saham serta aset syarikat. Tambahan pula, hubungan baik bagi

tempoh yang panjang dengan firma audit Deloitte telah memberikan kelebihan /

peluang kepada keluarga Rigas melakukan kesalahan dan penipuan dalam akaun

syarikat.

Secara kesimpulan, walaupun terdapat banyak panduan dan peraturan yang

telah digariskan oleh Suruhanjaya Sekuriti dan lain-lain badan berkanun, adalah

sukar untuk mengawal jenayah penipuan sebegini sekiranya pihak pengurusan

dan lembaga pengarah yang mempunyai kuasa besar dalam menentukan hala

tuju syarikat tidak mempunyai kesedaran mengenai kepentingan kepada

pematuhan kepada peraturan dan standard yang telah ditetapkan. Sehubungan

itu, penguatkuasaan dan hukuman ke atas mereka yang terlibat dalam jenayah

kolar putih ini perlu ditingkatkan sebagai pengajaran dan panduan kepada orang

ramai khususnya kepada mereka yang berada dalam dunia korporat yang penuh

mencabar ini.

RUJUKAN ARTIKEL

Andrew M. Sroka, Sarbanes-Oxley Act Hastily Extinguishes Executive Loans:

32

Mastura_805356

Recommending Less Drastic Regulatory Alternatives. (Electronic version)

Jeffrey Cohena, Yuan Dingb*, Cédric Lesagec And Hervé Stolowyc. Corporate

Fraud And Managers’ Behavior: Evidence From The Press. School Of

Management At Boston College USA, China-Europe International Business

School (Ceibs),China; and HEC Paris, France (Electronic version)

Karen Van Peursem, Maiqing Zou, Tracey Flood, And James Buttimore. Three

Cases Of Corporate Fraud : An Audit Perspective. Department Of Accounting,

University Of Waikato, New Zealand. (Electronic version)

LKidwell. Family business influences on the fraud triangle: The case of John

Rigas and Adelphia Communications (Electronic version)

Therese Thoresen and Anita Rakstad Jakobsen (2008), Master Thesis in the

area of Business Analysis and Performance Management. Greed at the Top:

Fraud and the Failure of Oversight at Adelphia Communications Corporation and

Tyco International Ltd; Norwegian School of Economics and Business

Administration Bergen. (Electronic version)

33