Program Kesihatan Sekolah (Tugasan Kumpulan)

PROGRAM KESIHATAN SEKOLAH

Pengenalan

Rancangan Kesihatan Sekolah ( RKS ) telah dimulakan sejak tahun 1967 dengan tujuan

utamanya untuk melahirkan pelajar-pelajar dan masyarakan sekolah yang sihat cergas dan

prodaktif. Pada tahun 1996, Kementerian Kesihatan Malaysia ( KKM ) dengan kerjasama

Kementerian Pendidikan Malaysia telah melaksanakan projek " Health Promoting School"

(HPS ) atau Program Kesihatan Sekolah (PKS) di enam buah negeri iaitu Johor, Kedah,

Melaka, Sarawak, Selangor dan Terengganu. Ini adalah berdasarkan konsep "HPS" yang

diperkenalkan oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia ( WHO ) berteraskan Ottawa Charter.

Persidangan " HPS " yang telah diadakan pada bulan Disember 1996 di antara

Kementerian Kesihatan Malaysia dan Kementerian Pendidikan Malaysia telah mencadangkan

supaya RKS sedia ada diberi nafas baru, dengan mewujudkan Program Bersepadu Sekolah

Sihat ( PBSS ).

Tujuan PBSS ialah untuk menyatupadukan dan menyelaras semua aktiviti berkaitan

dengan kesihatan sekolah. Berkaitan kesihatan, KPM telah mengeluarkan beberapa pekeliling

ikhtisas, surat siaran dan buku-buku panduan seperti

1. Garis Panduan amalan kebersihan sekolah 1997,

2. Panduan Melaksanakan PBSS,

3. Buku Panduan PROSTAR dan Modul Latihan PROSTAR,

4. Garis Panduan Rancangan Makanan Tambahan,

5. Garis Panduan Program Susu Sekolah,

6. Panduan Pengurusan Pendidikan Pencegahan Denggi di Sekolah 2005.

Perkhidmatan kesihatan di bawah PBSS termasuklah menilai status kesihatan murid,

memberi khidmat rawatan dan rujukan, memberi bimbingan kaunseling, memberi penjagaan

rawatan/kecemasan, mencegah dan mengawal kejadian penyakit serta mendiagnosis dan

membantu penempatan kanak-kanak keperluan khas.

Rasional

Usaha ini diwujudakan berdasarkan beberapa rasional seperti berikut:

2.1 Terdapat beberapa program kesihatan sekolah sedia ada yang perlu diselaraskan di bawah satu program bersepadu .

2.2 Untuk mewujudkan satu sistem yang fleksibel , inovatif dan kreatif serta menjurus kepada keperluan sekolah berlandaskan kepada keperluan semasa.

2.3 Hasrat untuk mewujudkan satu program kesihatan yang mampu melahirkan rasa kekitaan dan komitmen di kalangan warga sekolah.

2.4 Keperluan untuk mewujudkan satu program bersepadu yang menghasilkan impak serta dapat dinilai keberkesanannya.

2.5 Satu usaha untuk meningkatkan kesefahaman dan kerjasama diwujudkan antara sekolah dan masyarakat dalam menangani isu kesihatan.

2.6 Satu usaha yang teratur dan berfokus ke arah amalan kesihatan perlu dipraktikkan melalui program yang terancang dan bersepadu.

Berdasarkan pernyataan di atas PBSS perlu dirancang, dilaksanakan dan dinilai di setiap

sekolah.Ini adalah sejajar dengan hasrat dan wawasan negara untuk melahirkan rakyat yang

sihat, produktif dan berkualiti.

Matlamat.

Membentuk sikap dan perlakuan yangg positif terhadap kesihatan. Melahirkan warga

sekolah dan persekitaran yang selamat, sihat dan berkualiti ke arah pencapaian wawasan

negara.

Objektif.

Objektif Program Bersepadu Sekolah Sihat agar dapat:

1. Menetapkan polisi atau dasar kesihatan sekolah.

2. Memelihara dan meningkatkan persekitaran sekolah yang bersih, ceria, selamat dan

sihat.

3. Membina satu persekitaran sosial sekolah yang menggalakkan amalan cara hidup

sihat.

4 Meningkatkan pengetahuan, sikap dan amalan yang berkaitan dengan kesihatan

supaya setiap warga sekolah yang bertanggungjawab terhadap penjagaan kesihatan

diri, keluarga dan masyarakat.

5. Meningkatkan kerjasama dan penglibatan komuniti di dalam program kesihatan

sekolah.

6. Menyediakan Perkhidmatan Kesihatan Sekolah bagi:

6.1 Menilai taraf kesihatan murid

6.2 Memberi khidmat rawatan dan rujukan.

6.3 Menggalakkan bimbingan dan kaunseling berdasarkan keperluan dan masalah

kesihatan murid.

6.4 Memberi penjagaan/rawatan kecemasan terhadap penyakit- penyakit di sekolah.

6.5 Mencegah dan mengawal kejadian penyakit.

6.6 Mengenalpasti, merujuk dan membantu penempatan kanak-kanak kurang upaya.

Bagi mencapai matlamat dan objektif sekolah sihat, kerajaam telah melaksanakan

beberapa Program Bersepadu Sekolah Sihat, pihak program kesihatan di sekolah.

menunjukkan beberapa program kesihatan yang dijalankan di sekolah:

a) Rancangan Makanan Tambahan (RMI)

b) Program Kebersihan, Keceriaan dan Kesihatan (3K) .

c) Program Susu Sekolah (PSS)

d) Sekolah kawasan larangan merokok

e) Perkhidmatan pergigian

f) Perkhidmatan Kesihatan Sekolah (PKS)

g) Sekolah bebas denggi.

A. RANCANGAN MAKANAN TAMBAHAN (RMT)

Program ini bertujuan untuk membantu meningkatkan taraf pemakanan murid yang

terlibat supaya golongan ini dapat memberi tumpuan sepenuhnya dalam usaha pengajaran

dan pembelajaran di sekolah. Program ini diharap dapat memastikan pertumbuhan fizikal,

kesihatan mental dan kesihatan umum murid sekolah bertambah baik selain membantu murid

mendapat makanan yang seimbang.

Program ini telah dimulakan dalam tahun 1976 sebagai sebahagian daripada

Rancangan Amalan Makanan dan Pemakanan (AMP), kelolaan Jabatan Perdana Menteri

(JPM). AMP merupakan satu program pembangunan masyarakat berteraskan usaha

kesihatan, pertanian dan pendidikan. Pada peringkat awal pelaksanaan tumpuan telah diberi

kepada murid sekolah rendah dan kawasan luar Bandar. Mulai awal 1980an, apabila

Kementerian Pelajaran Malaysia mengambil alih sepenuhnya pengurusan program, ia telah

diperluaskan ke semua kawasan di seluruh negara. Sejak tahun 1990an, taraf sosio ekonomi

keluarga menjadi criteria utama pemilihan murid.

Kriteria pemilihan

Murid sekolah rendah terutama dari luar Bandar dan keluarga yang berpendapatan bulanan

RM 400 dan kurang, iaitu RM 800 per kapita.

Kadar dan Peruntukan

Kadar yang ditetapkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia adalah RM 1.80 sehari bagi

murid di Semenanjung dan RM 2.05 sehari bagi Sabah, Wilayah Persekutuan dan Sarawak

mulai 1 Mac 2007. Kadar ini dikira berdasarkan kos bahan mentah di pasaran dan tidak

mengambil kira keperluan perkhidmatan, bahan api dan minuman. Program ini dilaksanakan

sepanjang 190 hari persekolahan dalam setahun.

Strategi Perlaksanaan

Jawatankuasa RMT akan memilih pembekal makanan yang bertanggungjawab

mengurus bekalan bahan, menyedia dan menghidang makanan, membersih peralatan serta

tempat hidangan. Sekolah akan memilih 5 atau 10 menu daripada senarai 20 menu yang

disediakan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia dan menu ini diulangi setiap minggu atau

dua minggu mengikut cita rasa setempat, kemampuan bekalan bahan makanan dan sesuaian

dengan peruntukan kewangan. Dari segi proses penyediaan makanan, 95% sekolah di

Semenanjung dikendalikan oleh pihak kantin dan makanan akan dinikmati oleh murid

beberapa minit sebelum waktu rehat.

B. PROGRAM SUSU SEKOLAH (PSS)

Program Susu Sekolah (PSS) dilaksanakan serentak dengan Rancangan Makanan

Tambahan (RMT). Program ini dilaksanakan untuk murid daripada keluarga miskin yang

berpendapatan isi keluarga di paras status sosio ekonomi yang rendah agar mendapat

makanan seimbang semasa berada di sekolah.

Program ini juga bertujuan untuk meningkatkan taraf kesihatan dan pemakanan murid

sekolah rendah bagi memastikan pertumbuhan fizikal, kesihatan mental dan kesihatan umum

murid sekolah bertambah baik. PSS juga bertujuan menggalakkan murid meminum susu di

peringkat awal. Kriteria pemilihan murid adalah terdiri daripada murid sekolah rendah

terutama dari luar Bandar dan keluarga yang berpendapatan bulanan RM 400 dan kurang,

iaitu RM 800 per kapita.

PSS juga merupakan satu program yang dilaksanakan oleh Kementerian Pelajaran

Malaysia bersama syarikat pengeluar susu selaras dengan konsep Pensyarikatan Malaysia.

Program ini yang dilancarkan pada tahun 1983 telah diperluaskan ke seluruh negara mulai

tahun 1995 kecuali Sabah yang mempunyai program susu yang tersendiri.

Program ini mengandungi dua skim iaitu:

a. Skim Susu Bayaran – melibatkan penyertaan murid sekolah secara sukarela, sama ada

secara subsidi atau tanpa subsidi kerajaan.

b. Skim Susu Percuma – melibatkan bekalan susu percuma kepada murid sekolah yang

dipilih di bawah anjuran syarikat susu yang menyertai Kementerian Pelajaran

Malaysia dan atau pertubuhan masyarakat yang lain sama ada berbentuk persendirian

atau sukarela.

Objektif Program:

i. Meningkatkan tabiat meminum susu di kalangan murid sekolah rendah dalam Skim

Susu Bayaran

ii. Membekalkan susu kepada murid terpilih daripada golongan taraf sosio ekonomi yang

rendah dan mengalami kekurangan zat melalui Skim Susu Percuma

iii. Meningkatkan perancangan, perlaksanaan dan penilaian program melalui penglibatan

bersama agensi kerajaan di bawah konsep pensyarikatan Malaysia.

iv. Mengurangkan perbelanjaan sector awam melalui penglibatan agensi sector swasta.

v. Mengembangkan pengetahuan, sikap dan amalan yang diingini khususnya berhubung

dengan makanan, pemakanan dan kesihatan serta aspek pelajaran.

vi. Meningkatkan usaha pembangunan masyarakat dan perindustrian yang melibatkan

pengeluaran, pemprosesan dan bekalan susu.

C. Perkhidmatan Pergigian Sekolah

Perkhidmatan pergigian sekolah telah diperkenalkan pada tahun 1957. Penjagaan

kesihatan pergigian yang komprehensif dan sistematik ini diberi untuk memastikan murid-

murid sekolah mempunyai kesihatan mulut yang baik apabila mereka tamat zaman

persekolahan.

Jururawat pergigian bertanggungjawab memeriksa dan merawat murid-murid tersebut

diberikan oleh jururawat pergigian dan pegawai pergigian.

Perkhidmatan Kesihatan Pergigian Sekolah disampaikan melalui:

1. Klinik Pergigian Sekolah

Klinik-klinik pergigian sekolah terletak dalam bilik khas di sekolah-sekolah rendah

atau menengah tajaan kerajaan yang terpilih.

2. Pasukan Pergigian Bergerak

Pasukan ini memberikan perkhidmatan kesihatan pergigian kepada murid-murid

sekolah, termasuk yang tinggal di kawasan pedalaman. Klinik pergigian sementara diadakan

di tempat yang sesuai di sekolah, menggunakan peralatan mudah alih.

3. Klinik Pergigian Bergerak

Merupakan sebuah kenderaan yang diubah suai serta dilengkapi dengan kerusi dan

peralatan pergigian. Klinik ini memberikan perkhidmatan kepada murid-murid di sekolah-

sekolah yang mempunyai ruang terhad.

Jenis Perkhidmatan Yang Disediakan

Perkhidmatan yang disediakan di sekolah adalah penjagaan pergigian asas termasuk

pemeriksaan, pendidikan kesihatan pergigian, tampalan, cabutan, penskaleran dan profilaxis.

Jika rawatan yang kompleks diperlukan, murid-sekolah tersebut akan dirujuk kepada pakar

pergigian. Rawatan asas yang diberikan kepada murid-murid di sekolah tidak dikenakan

sebarang bayaran kecuali dentur, korona dan ortodontik. Semua murid sekolah rendah dan

menengah yang mendapat keizinan / kebenaran rawatan daripada ibu bapa atau penjaga,

layak menerima rawatan.

D. Pencegahan Denggi di Sekolah-sekolah.

Program Sekolah Bebas Denggi bertujuan untuk menjadikan amalan kebersihan

sebagai budaya cara hidup sihat. Ia juga berperanan memupuk sikap keprihatinan dan

komitmen yang tinggi di kalangan warga sekolah tentang Pendidikan Pencegahan

Demam Denggi. Menjadikan murid sebagai agen perubahan terhadap pencegahan

pembiakan nyamuk aedes. Mewujudkan persekitaran sekolah yang bersih, selamat, kondusif

dan bebas pembiakan nyamuk aedes.

Peranan Jawatan Kuasa Pencegahan Denggi.

1. Merancang dan melaksanakan Pelan Tindakan Pencegahan Pembiakan Nyamuk

Aedes ke arah menjadikan kawasan sekolah sebagai kawasan bebas denggi.

2. Memberi garis panduan kepada guru bagi menyelaras aktiviti Pendidikan Pencegahan

Denggi Dan Peranan Murid Sebagai Agen Perubahan Di Sekolah.

3. Menyebar maklumat tentang bahaya nyamuk aedes dan demam denggi dalam

pelbagai kaedah dan media.

4. Melibatkan Pihak Luar Seperti Agensi Kerajaan Dan Swasta Dalam Merancang Serta

Melaksanakan Program Pencegahan Denggi.

5. Memantau Dan Melaporkan Pelaksanaan Pendidikan Pencegahan Denggi Di Sekolah

Kepada JPN / PPD.

6. Memantau, Melapor Dan Merujuk Kes-Kes Yang Disyaki Demam Denggi Kepada

Pihak Berwajib.

Peranan Guru.

1. Meningkatkan Pengetahuan Dan Kemahiran Murid Mengenai Cara Menjaga

Kebersihan Diri Dari Aspek Rohani Dan Jasmani.

2. Meningkatkan Kesedaran Murid Pentingnya Kesihatan Dalam Kehidupan Seharian.

3. Meningkatkan Amalan Menjaga Kesihatan Diri Sepanjang Hayat.

Peranan Murid.

Di Sekolah.

1. Mengetahui Dan Memahami Bahaya Nyamuk Aedes Dan Demam Denggi.

2. Membantu Menjaga Kebersihan Kawasan Sekolah.

3. Memaklumkan Kepada Guru Sekiranya Melihat / Mengetahui Ada Tempat-Tempat

Pembiakan Aedes.

4. Mengambil Bahagian Dalam Aktiviti Gotong Royong Membersihkan Kawasan

Sekolah.

5. Memaklumkan Kepada Guru Jika Diri Dan Rakan-Rakan Demam.

Di Rumah.

1. Memberikan Penerangan Kepada Keluarga Berkaitan Bahaya Nyamuk Aedes Dan

Demam Denggi.

2. Membersih Kaeasan Rumah Bersdama Keluarga Setiap Minggu.

3. Membuat Pemeriksaan Tempat-Tempat Pembiakan Nyamuk Aedes Di Dalam Dan Di

Luar Rumah. Menghapuskan Tempat-Tempat Pembiakan Nyamuk Aedes Dengan

Membersihkannya Atau Membubuh Ubat Jentik-Jentik.

4. Elakkan Berada Di Luar Rumah Pada Masa Nyamuk Aedes Aktif Menggigit Iaitu

Pada Awal Pagi ( 5.00 - 8.00 ) pg dan Lewat Petang ( 5.00 - 7.00 ). Memakai Baju

Berlengan Panjang Dan Seluar Panjang Jika Perlu Berada Di Luar Rumah.

Di Dalam Masyarakat.

1. Memaklumkan Kepada Jiran Dan Masyarakat Setempat Tentang Bahaya Nyamuk

Aedes Dan Demam Denggi.

2. Melibatkan Diri Dalam Aktiviti-Aktiviti Kemasyarakatan Seperti Gotong Royong,

Pameran Dan Sebagainya.

3. Melakukan Aktiviti-Aktiviti Pencegahan Pembiakan Nyamuk Aedes Seperti

Menanam Semua Jenis Bekas Terbuang Yang Boleh Menakung Air Dan Membubuh

Ubat Jentik-Jentik Ke Dalam Bekas-Bekas Air Simpanan Dan Sebagainya.

4. Memaklumkan Kepada Masyarakat Untuk Mendapatkan Rawatan Di Klinik Atau

Hospital Jika Ada Tanda-Tanda Demam.

Perancangan Aktiviti.

1. Mengadakan Mesyuarat 4 kali setahun.

2. Penyebaran Maklumat Kepada Warga Sekolah Dan Ibubapa.

3. Gotong-Royong.

4. Pemeriksaan Mingguan Kawasan Sekolah Dengan Menggunakan Borang Senarai

Semak Pencegahan Denggi ( SSPD ).

5. Menghantar Laporan Bulanan Ke JPN.

6. Melaksanakan Secara Berterusan Program Aktiviti Pendidikan Pencegahan Denggi,

Ceramah, Pameran, Sudut Kesihatan, Minggu Kesihatan Dan Lain-lain.

7. Mewujudkan Kawasan Angkat Kepada Murid / Komuniti Untuk Pembersihan

Kawasan.

Tindakan Untuk Sekolah Yang Berada Di Kawasan Yang Diwartakan "Hot Spot" Denggi :

1. Wujudkan Task Force / Flying Squad Bagi Memantau Dan Mengambil Tindakan

Segera Menangani Masalah Pembiakan Nyamuk Aedes.

2. Pemeriksaan Harian Kawasan Sekolah Menggunakan Senarai Semak Pencegahan

Denggi ( SSPD ).

3. Menghantar Laporan Secara Mingguan Ke JPN.

4. Berhung Dengan Pusat / Jabatan Kesihatan Bagi Mendapat Khidmat Nasihat /

Bantuan Bagi Menangani Masalah Pembiakan Nyamuk Aedes.

5. Memantau / Membuat Laporan Segera Jika Warga Sekolah Disyaki Mengidap

Penyakit Demam Denggi.

Antara Tempat-Tempat Pembiakan Nyamuk Aedes.

1. Pam Tandas.

2. Bawah Penutup Longkang.

3. Tong Deram Berisi Air.

4. Kanvas.

5. Parit Bangunan.

6. Tanki Septik.

7. Tempurung Kelapa.

8. Celah Rekahan Simen.

9. Seludang Kelapa.

10. Mangkuk Tandas Yang Tidak Berfungsi.

11. Kolam.

12. Pelapik Rak Pinggan.

13. Pasu Hiasan.

14. Botol Kosong.

15. Bekas Minuman.

16. Tin-Tin Kosong.

17. Tayar Buruk.

18. Pasu Bunga.

19. Alas Pasu Bunga.

20. Talam Peti Sejuk.

21. Tempayan.

22. Baldi.

E. Sekolah Kawasan larangan Merokok

Sekolah adalah kawasan bebas rokok. Kegiatan merokok di kalangan pelajar kini

amat membimbangkan. Berdasarkan pemerhatian dan kajian yang dijalankan, semakin ramai

pelajar yang merokok malah ada yang bermula sejak sekolah rendah. Jika perkara ini tidak

dapat ditangani, ia mungkin membawa masalah yang lebih besar lagi seperti masalah disiplin,

penyalahgunaan dadah dan sebagainya.

Semua guru, kakitangan, ibu bapa atau mana-mana individu yang berurusan dengan

sekolah adalah dilarang dari menghisap rokok di kawasan sekolah. Larangan ini meliputi

keseluruhan premis sekolah, sama ada di kawasan terbuka mahupun di dalam bilik atau

tempat-tempat yang terselindung dari pandangan murid.

Sehubungan dengan itu, semua sekolah diminta untuk menguatkuasakan Sekolah

Sebagai Kawasan Larangan Merokok. Sila rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/1997 untuk

perhatian dan tindakan semua pihak.

Satu amkluman daripada Pejabat Kesihatan, pemantauan dan tangkapan boleh dibuat di

premis sekolah seandainya terdapat guru atau kakitangan yang merokok di kawasan sekolah.

Penilaian dan pemantauan kantin juga merangkumi hal rokok. Pejabat Kesihatan juga akan

membuat tangkapan/ saman kompaun / notis terhadap pelajar yang merokok di luar kawasan

sekolah.

F. Perkhidmatan Kesihatan Sekolah

Perkhidmatan Kesihatan Sekolah adalah satu perkhidmatan yang diberikan oleh

Kementerian Kesihatan Malaysia khusus untuk murid-murid sekolah yang berada di sekolah-

sekolah bantuan kerajaan di seluruh Malaysia. Perkhidmatan kesihatan ini telah dimulakan di

negara ini pada tahun 1967 dan mulai 1975, pasukan-pasukan kesihatan sekolah mula

ditubuhkan bagi membolehkan lawatan dibuat ke sekolah-sekolah rendah dan menengah di

Malaysia.

Di bawah perkhidmatan kesihatan sekolah, murid-murid menerima perkhidmatan

pencegahan penyakit, saringan kesihatan, rawatan ringan dan rujukan ke klinik atau hospital.

Perkhidmatan ini adalah bertujuan seperti berikut:

1) Mengekalkan tahap kesihatan murid di paras paling optima melalui promosi kesihatan,

pencegahan penyakit, rawatan dan rujukan.

2) Mengesan masalah-masalah kesihatan yang boleh menghalang pencapaian akademik

murid di sekolah dan seterusnya membuat rujukan awal bagi membolehkan intervensi awal

dan penempatan murid dalam sistem pendidikan khas.

3) Menggalakkan penglibatan masyarakat bagi membentuk sekolah sebagai institusi yang

sihat dan selamat bagi membolehkan pembelajaran yang berkesan.

Secara Umumnya, setiap tahun hampir 1.8 juta murid sekolah rendah dan menengah di

Malaysia mendapat faedah langsung melalui perkhidmatan kesihatan sekolah ini. Kategori

murid yang diberi pemeriksaan kesihatan adalah:

1. Pra- Sekolah (Kebersihan diri, kepentingan penjagaan kesihatan,kepentingan kedatangan

ke klinik bagi kanak-kanak, pemakanan, demonstrasi cuci tangan)

2. Tahun 1(Perkembangan diri remaja, kebersihan diri, bahaya rokok, demam denggi, jagaan

semasa haid)

3. Tahun 6 (Perkembangan diri remaja, kebersihan diri, bahaya rokok, demam denggi, jagaan

semasa haid)

4. Tingkatan 3 (Merokok- kanser-paru, perkembangan diri remaja, Gejala sosial)

Perkhidmatan kesihatan di sekolah boleh dibahagikan kepada tiga komponen utama.

Iaitu:

i) Perkhidmatan Kesihatan Sekolah

ii) Perkhidmatan Pergigian Sekolah

iii) Perkhidmatan Alam Sekitar

Tujuan: mengenai meningkatkan amalan pengetahuan kesihatan diri, menggalakkan amalan

cara hidup sihat dan memastikan persekitaranm sekolah yang bersih, ceria, selamat dan sihat.

Kepentingan Program Kesihatan Sekolah

Program Kesihatan Sekolah (RKS) meliputi semua kegiatan dan pengalaman yang direka

untuk mempertahankan , mengalakkan dan menjaga kesihatan murid-murid dan kegiatan

sekolah secara optima untuk mengalakkan keadaan hidup sihat di sekolah serta membina

pengetahuan , sikap dan kebiasaan yang diingini mengenai kesihatan . Kesihatan adalah

disasarkan kepada tiga kelompok masyarakat iaitu individu, keluarga dan komuniti.

Kerjasama di antara masyarakat (individu,keluarga dan komuniti) dan sekolah mengalakkan

penglibatan masyarakat dan sekolah dalam semua aktiviti kesihatan , melalui Persatuan Ibu

Bapa dan Guru (PIBG), Jawatankuasa Keselamatan dan Kemajuan Kampung (JKKK),

Persatuan-persatuan , Jabatan-jabatan Kerajaan dan Bukan Kerajaan. Kerjasama tersebut

membolehkan beberapa tindakan yang berfaedah seperti berikut :

a) Pemeliharaan Persekitaran

1) Kawalan pembiakan vector

2) Pembuangan sampah dan saliran air limpah yang sempurna

3) Kawasan yang cantik,bersih,selesa dan selamat

b) Struktur Fizikal

1. Lokasi yang sesuai

2. Bangunan yang selamat.

3. Pengudaraan yang sempurna

4. Pencahayaan yang cukup

5. Kemudahan bilik darjah dan asrama yang mencukupi, peralatan yang

sesuai ,menyediakan bilik rawatan yang sesuai.

PROGRAM 3K (KESELAMATAN, KESIHATAN DAN KECERIAAN)

Program 3K dimulakan pada tahun 1991, bertujuan memastikan semula sekolah

mempunyai sistem yang mantap bagi menangani sebarang isi berkaitan dengan keselamatan,

kesihatan serta keceriaan sekolah. Selepas 13 tahun perlaksanaannya, mulai tahun 2004,

program ini tampil dengan konsep baru yang menggabungkan tiga program berasingan

menjadi satu program sahaja yang dikenali sebagai Insiatif Meningkatkan Keselamatan,

Kesihatan dan Kecerian Sekolah atau Insiatif 3K meliputi Program Sekolah Selamat,

Program Kesihatan dan Kebersihan serta Program Keceriaan dan Keindahan Sekolah.

Penyusunan semula program 3K dilakukan untuk mengelakkan pertindihan objektif bagi dua

program yang dilaksanakan sebelumnya iaitu Program 3K dan Program Peningkatan

Keselamatan Sekolah. Pada tahun itu didapati sebanyak 90 buah sekolah rendah dan

menengah di seluruh negara menyertainya berbanding 30 sekolah pada tahun sebelumnya.

Program Peningkatan Keselamatan, Kebersihan dan Keindahan Alam Sekitar Sekolah

(3K) member peluang kepada mana-mana sekolah yang terpilih merasai hakikat bahawa

keceriaan itu sememangnya ada dalam pendidikan. Tanpa mengira dalaman mahu pun luaran,

program 3K dilihat mampu menyerlahkan keceriaan sesebuah sekolah yang menyertainya

menerusi penekanan kepada meningkatkan tiga aspek utama program tersebut. Sesebuah

sekolah yang ‘ceria’ dari pelbagai segi bukan sahaja sedap di pandang mata atau dibanggakan

oleh warga masyarakat sekitarnya, malah yang lebih penting ia juga mampu melahirkan

pelajar yang cemerlang dalam bidang akademik.

Program 3K yang dilaksanakan di sekolah bukan sahaja telah berjaya menambahkan

keindahan dan keceriaan sekolahnya, malah turut merapatkan hubungan sesama pihak

sekolah dan juga dengan Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) serta masyarakat setempat.

Program inisiatif 3K ini diletakkan di bawah tanggungjawab Bahagian Sekolah Kementerian

Pelajaran Malaysia.

c) masyakarat boleh sumbangkan kepada sekolah kerjasama meliputi :- 1) 2) 3) Jadual 1 :

Tindakan dengan kerjasama masyarakat Kerjasama di antara Masyarakat dan sekolah

Penyediaan tandas yang mencukupi untuk muridmurid dan kakitangan Kemudahan bekalan

air yang selamat dan mencukupi. Keadaan kantin yang bersih dan selamat di samping

pengendalian makanan yang sempurna

Enam teras utama PBSS Terdapat eman teras utama yang digariskan untuk

mewujudkan satu pendekatan bersepadu di antara sektor awam , sektor swasta dan

masyarakat ke arah melahirkan sekolah sihat. Gambarajah 2 menunjukkan teras utama

PBSS. Polisi Kesihatan Sekolah Kemahiran Kesihatan Diri Persekitaran Fizikal

Sekolah PBSS Perkidmatan Kesihatan Sekolah Persekitaran Sosial Sekolah

Penglibatan Komuniti Gambarajah 1 : Enam teras utama PBSS 5.1 Polisi Kesihatan

Sekolah Polisi kesihatan sekolah ialah pernyataan yang menentukan tindakan dan

keperluan sumber bagi mempromosikan kesihatan. Polisi ini berfungsi sebagai : a)

Menyediakan piagam sekolah sebagai panduan kepada warga sekolah danmasyarakat

luar. b) Merancang dan mengawasi pelaksanaan polisi kesihatan. Beberapa polisi

yang boleh dibentuk oleh sesebuah sekolah yang berkaitan dan bersesuaian dengan

keperluan sekolah. Gambarajah 2 menunjukkan beberapa polisi yang dibentuk di

sekolah.

Polisi kawalan penyakit Polisi keselamatan sekolah Polisi persekitaran fizikal sekolah

Polisi pertolongan cemas Polisi persekitaran sosial sekolah Polisi sekolah Polisi

keselamatan makanan di kantin sekolah Polisi pendidikan kesihatan Gambarajah 2:

Polisi yang dibentuk di sekolah. 5.2 Persekitaran Fizikal Sekolah Persekitaran fizikal

sekolah yang sihat dan selamat ialah keadaan sekolah yang mempunyai kemudahan

asas dan fizikal yang sentiasa bersih, ceria, selamat dan sihat . Persekitaran tersebut

berfungsi untuk: a) Mewujudkan persekitaran fizikal yang bersih dan selamat b)

Mewujudkan persekitaran yang bebas daripada risiko jangkitan penyakit. c)

Memastikan semua kemudahan asas di sekolah mencukupi dan sentiasa dalam

keadaan bersih , ceria , selamat , dan sihat yang merangkumi : i. Bangunan sekolah ii.

Bilik darjah iii. Tandas iv. Bekalan air v. Telefon vi. Kebun/landskap

vii. Makmal viii. Kantin ix. Asrama x. Klinik xi. Dewan xii. Tempat letak kereta xiii.

Pagar xiv. Perparitan xv. Sistem pembangunan sisa pepejal xvi. Pili bomba dan xvii.

Padang permainan Bagi memastikan persekitaran fizikal sekolah yang sempurna

beberapa perkara perlu diambil kira, iaitu: 1) Persekitaran yang bersih dan selamat

bagi menggalakkan amalan kesihatan, mengurangkan risiko jangkitan penyakit-

penyakit dan kejadian kemalangan di sekolah. 2) Kebersihan kantin , dapur asrama

dan dewan makan sekolah sentiasa bersih , selamat dan mematuhi peraturan-peraturan

kesihatan yang terdapat dalam ’’ Garis Panduan Kantin Sekolah’’ dan ’’ Pekeliling

Pembangunan dan bekalan Bil.2/1994 (pengendalian Asrama)’’. 3) Memastikan

pengalaman , penyediaan dan pengambilan makanan berkhasiat dan bermutu oleh

warga sekolah selaras dengan dasar pemakanan Kementerian Kesihatan Malaysia

semasa. 4) Mewujudkan kawasan sekolah sebagai kawasan bebas asap rokok dan

Pengetua , Guru Besar atau guru diberikan kuasa untuk mengkompaun di bawah

Peraturan-peraturan Kawalan Hasil Tembakau1993. 5) Memastikan sekolah bebas

dari pembiakan nyamuk Aedes mengikut ’’ Buku Panduan Program Bebas Denggi di

Sekolah 1994 ’’. 6) Memastikan persekitaran sekolah bebas dari pencemaran udara ,

air dan

bunyi bising. Pemantaun dan penilaian Petunjuk-petunjuk yang diambil kira ialah ; 1)

Peratus sekolah mempunyai ’rating’> 70% untuk 3K (keceriaan,keindahan dan

keselamatan ). 2) Peratus sekolah melaksanakan program bebas denggi di sekolah. 3)

Peratus sekolah mencapai >75% ’rating’ premis makanan . 4) Peratus sekolah

mencapai 75% ’rating’ premis makanan. 5) Peratus sekolah mematuhi 100%

peraturan larangan merokok. 6) Peratus sekolah bebas daripada kemalangan di

sekolah. 5.3 Persekitaran Sosial Sekolah Persekitaran sosial yang sihat dan selamat

ialah persekitaran yang boleh membentuk sikap dan amalan ke arah membina sahsiah

warga sekolah yang murni dapat mengatasi segala cabaran sama ada cabaran mental

atau fizikal. Persekitaran sosial sekolah yang baik berupaya menyediakan beberapa

perkara iaitu: 1) Menyediakan persekitaran yang kondusif untuk perkembangan

mental yang sihat dan mengurangkan tekanan (stress) di kalangan warga sekolah. 2)

Menyediakan persekitraran sosial yang sihat untuk perkembangan yang seimbang dari

segi jasmani , emosi , rohani, dan intelek warga sekolah. Persekitaran sosial yang

sihat dan selamat boleh membantu membentuk pelajar yang seimbang dari kesihatan

mental dan fizikal . Beberapa aktiviti boleh dilaksanakan bagi merealisasikan

matlamat tersebut . Aktiviti-aktiviti yang dijalankan perlu berupaya : 1) Membina

ketahanan mental dan keyakinan diri warga sekolah melalui penghayatan agama dan

nilai-nilai murni. 2) Mewujudkan pelbagai aktiviti untuk mengurangkan tekanan

(stress) dalam kalangan warga sekolah seperti kegiatan Pembimbing Rakan Sebaya ,

rekreasi , hobi, ”punching bag’’, sudut pidato dan papan conteng. 3) Memberi

perkhidmatan kaunseling terhadap kes-kes yang memerlukan.

4) Melaksanakan amalan cara hidup sihat pada setiap masa. 5) Menangani kes-kes

disiplin warga sekolah mengikut peruntukan Peraturan peraturan Disiplin yang sedia

ada. 6) Menggalakkan pembentukan sahsiah yang murni melalui proses pengajaran

dan pembelajaran , Kem Motivasi , Kem Bina Semangat , Kem Ibadat , Kursus

Kepimpinan, Rakan Muda , PROSTAR dan lain-lain aktiviti yang bersesuaian. 7)

Memberi bantuan/sokongan moral , khidmat nasihat dan sokongan kewangan seperti

Biasiswa , Tabung Kebajikan dan Insurans Takaful. Pemantauan dan Penilaian

Indikator-indikator: 1) Peratus sekolah bebas daripada penggunaan dadah 2) Peratus

sekolah bebas dari kes jenayah 3) Peratus sekolah menjalankan program PROSTAR

4) Peratus sekolah menjalankan aktiviti khidmat nasihat/ kaunseling / anti stress. 5.4

Penglibatan Komuniti Penglibatan komuniti adalah suatu bentuk kerjasama di antara

warga sekolah, ibubapa serta masyarakat yang menyokong dan meningkatkan tahap

kesihatan warga sekolah. Penglibatkan tersebut berfungsi seperti berikut:

1) Penglibatan aktif dalam aktiviti kesihatan

2) Melibatan diri dalam bentuk tenaga kepakaran /bahan /kewanagan. 3) Memberi

dorongan dan sokongan moral kepada murid. 4) Menjadi ’role model ’ amalan cara hidup

sihat. Untuk mencapai matlamat PBSS , beberapa aktiviti boleh dijalankan untuk

memenuhi fungsi penglibatan komuniti. Gambarajah 3 menunjukkan aktitivi yang

dijalankan di sekolah dengan kerjasama komuniti.

PROSTAR (Program Sihat Tanpa AIDS untuk Remaja) •Aktiviti meningkatkan

pengetahuan dan kesedaran komuniti dan warga sekolah tentang bahaya , cara

pencegahan dan kawalan AIDS di samping menanam sikap positif dan prihatin gejala

sosial terutama gelaja seks bebas dan penagihan dadah. Gambar 1: Aktiviti

perkhemahan di bawah Program PROSTAR Anti merokok. •Aktiviti promosi anti

merokok dan penguatkuasaan di sekolah sebagai kawasan larangan merokok

melibatkan warga sekolah dan komuniti. Gambar 2: Kempen dan pameran anti

merokok di sekolah. Sekolah bebas denggi. •Aktiviti meningkatkan kefahaman ,

kesedaran dan kemahiran dalam mencegah dan mengawal demam denggi yang

melibatkan warga . sekolah dan komuniti

Gambar 3; Aktiviti gotong royong di bawah program sekolah bebas denggi. Kempen

cara hidup sihat •Mengadakan aktiviti-aktiviti kempen cara hidup sihat mengikut tema

tahunan. Gambar 4: Aktiviti dan kempen cara hidup sihat yang dijalankan di sekolah.

program kantin sihat •Merancang , melaksana dan mengawasi penyediaan,

pemprosesan, hidangan dan penjualan makanan sihat di kantin sekolah oleh warga

sekolah dan komuniti. Gambar 5: Kempen kantin sihat. Sekolah bersih •

Mempertingkatkan dan mempromosikan kebersihan dan keceriaan sekolah.

Gambar 6: Akvitivi gotong-royong dan kitar semula yang dijalankan di sekolah.

Bebas dadah • Melaksanakan Program Sijil Lencana Anti-Dadah , aktiviti

peningkatan kesedaran pelajar akan bahaya penyalahgunaan dadah serta langkah

pencegahan dan pengawalan. Gambar 7: Ceramah Agenti Anti Dadah Kebangsaan di

sekolah Keselamatan • Melibatkan warga sekolah dan komuniti dalam aktiviti

mempertingkatkan keselamatan murid. Gambar 8: Demonstrasi kebakaran yang

dijalankan di sekolah Rekreasi • Melaksanakan program rekreasi bersama komuniti

dan warga sekolah.

Gambar : Aktiviti rekreasi seperti rakit, kayak, perkhemahan yang dijalankan oleh

pihak sekolah. Agama dan kerohanian. • Melibatkan diri secara aktif dalam penerapan

nilai agama,moral,dan kerohanian Gambar 10: Slot moral dan ceramah agama yang

dijalankan disekolah. Kekeluargaan •Penglibatan komuniti dan warga sekolah dalam

aktiviti Gambar 11: Aktiviti hari keluarga yang diadakan di sekolah rendah. Program

Doktor Muda •Program yang mempromosikan kasihatan di kalangan murid sekolah

rendah. •kelolaan bersama Bahagian Promosi Kesihatan, Kementerian Kesihatan

Malaysia dan Bahagian Sekolah, Kementerian Pelajaran Malaysia.

Gambar 12: Aktiviti Kelab Doktor Muda di sekolah. 5.5 Kemahiran kesihatan diri

Merupakan suatu usaha untuk membentuk sikap yang positif ke arah amalan cara

hidup dalam kalangan warga sekolah. Kemahiran tersebut penting bagi mengadakan

pembelajaran dan pengajaran yang formal dan tidak formal dalam mengendalikan

kesihatan fizikal , mental , rohani , dan sosial serta alam sekeliling ke arah amalan

cara hidup yang sihat. Beberapa aktiviti kemahiran Kesihatan Diri boleh

dijalankan,samaada melalui pendidikan formal dan tidak formal di sekolah. Aktiviti-

aktiviti tersebut adalah seperti berikut: i. Kesihatan fizikal a) Kebersihan diri 1) Murid

–murid mestilah diajar tentang kebersihan diri yang ditetapkan di dalam kurikulum

sekolah. 2) Sekolah perlu memastikan setiap murid mengamalkan kebersihan diri

setiap masa melalui kaedah pemeriksaan oleh guru , latihan amali dan demontrasi 3)

Murid perlu bertanggungjawab terhadap kebersihan diri sepanjang masa seperti

berpakaian kemas dan bersih,rambut kemas dan bersih , kuku pendek dan bersih serta

gigi dan mulut/hidung yang bersih. Gambar menunjukkan pemeriksaan yang

dijalankan oleh guru demi menjaga kebersihan murid di sekolah.

b) Kesihatan Pergigian 1) Sekolah perlu memastikan supaya aktiviti kesihatan

pergigian diajar dan diamalkan di sekolah. 2) Sekolah perlu mengadakan kemudahan

untuk latihan amali kebersihan gigi. Gambar menunjukkan latihan amali yang

dijalankan di sekolah c) Senaman dan kecergasan 1) Sekolah perlu memperuntukan

sekurang-kurangnya dua masa pelajaran dalam seminggu untuk senaman yang

dijalankan Gambar menunjukkan latihan amali dan kecergasan. di sekolah 2) Sekolah

perlu mengadakan kemudahan dan peralatan untuk senaman dan kecergasan 3) Murid

dikehendaki melibatkan diri secara aktif dalam aktiviti senaman dan kecergasan. d)

Makan secara sihat Gambar menunjukkan aktiviti senamrobik yang dijalankan di

sekolah. 1) Sekolah mestilah mengajar konsep makan secara sihat kepada setiap

murid melalui kurikulum dan lain-lain aktiviti yang tidak formal. 2) Sekolah perlu

memastikan makanan yang dijual di kantin sekolah adalah bersih, selamat dan berzat

3) Murid mestilah digalakkan untuk memilih makanan yang berzat , bersih dan

selamat. Gambar menunjukkan aktiviti senamrobik yang dijalankan di sekolah.

e) Anatomi dan fisiologi tubuh badan 1) Guru dan murid perlu diberi pengetahuan

asas mengenai struktur dan fungsi tubuh badan melalui pendidikan formal. 2) Guru

dan murid perlu didedahkan kepada pengetahuan tentang perkembangan dan

pertumbuhan fizikal. 3) Guru dan murid perlu didedahkan kepada masalah yang

berkaitan dengan perkembangan dan pertumbuhan fizikal. Gambar menunjukkan

pameran tentang anatomi dan fisiologi tubuh badan. Gambar menunjukkan pameran

tentang anatomi dan fisiologi tubuh badan. f) Pertolongan cemas 1) Sekolah perlu

melatih guru dan warga sekolah berkaitan pertolongan cemas. 2) Sekolah perlu

menyediakan sekurang-kurangnya satu peti kecemasan dalam setiap bilik darjah. 3)

Murid perlu mempelajari kaedah pertolongan cemas. Gambar menunjukkan aktiviti

pertolongan cemas yang dijalankan oleh pelajar sekolah.

ii. Kesihatan mental dan sosial a) Perkembangan mental dan sosial 1) Guru dan murid

perlu didedahkan kepada pengetahuan mengenai perkembangan mental dan sosial

yang normal. b) Tekanan rakan sebaya dan keluarga 1) Murid perlu diberi kemahiran

untuk menangani masalah berkaitan dengan rakan sebaya dan keluarga. 2) Guru

hendaklah didedahkan kepada cara-cara mengenal pasti masalah kesihatan mental dan

sosial dalam kalangan murid. 3) Sekolah perlu menyediakan perkhidmatan bimbingan

dan kaunseling kepada warga sekolah. Pemantauan dan penilaian Pemantauan dan

penilaian Pendidikan Kesihatan Sekolah meliputi aspek-aspek berikut: a) Pendidikan

kesihatan formal 1) Ujian bertulis selepas topik / penggal / tahunan 2) Ujian lisan

selepas setiap topik / penggal / tahunan 3) Kajian semula Kurikulum Sekolah yang

Formal 4) Skor tingkah laku berkala 5) Laporan untuk setiap projek 6) Senarai semak

setiap penyeliaan berkala yang dijalankan b) Pendidikan Kesihatan Tidak Formal i.

Laporan Tahunan Oleh: 1) Jawatankuasa kesihatan sekolah 2) Kelab kesihatan

sekolah 3) Biro kesihatan ii. Senarai semak bagi pemeriksaan fizikal dan persekitaran

sekolah. iii. Skor pemeriksaan kesihatan diri.

iv. Hadiah dan penghargaan bagi setiap aktiviti promosi kesihatan di sekolah iaitu

pertandingan kesihatan,kuiz kesihatan dan pameran kesihatan. v. Skor tingkahlaku

selepas kaunseling. 5.6 Perkhidmatan Kesihatan Sekolah Perkhidmatan kesihatan

sekolah merangkumi promosi kesihatan dan pemakanan , penjagaan kesihatan ,

rawatan , rujukan serta penempatan di dalam kelas khas yang diberi oleh doktor

perubatan dan pergigian, kakitangan kejururawatan dan guru-guru untuk pencapaian

kesihatan optimum warga sekolah. Perkhidmatan kesihatan sekolah berperanan untuk:

1) Memaklumkan guru dan ibu bapa mengenai tahap kesihatan murid bagi

membolehkan rawatan lanjut dan tindakan susulan bagi kes tertentu. 2) Membina

kefahaman dan kesedaran warga sekolah mengenai kepentingan kesihatan optimum

dan amalan cara hidup sihat. 3) Rancangan khas seperti rancangan makanan tambahan

dan program susu sekolah kepada murid dilaksanakan dengan sempurna. 4)

Menyediakan khidmat pertolongan cemas dan rujukan kepada warga sekolah . 5)

Mengesan masalah kesihatan,merawat dan merujuk kes yang memerlukan perhatian

serta tindakan lanjut. 6) Menyediakan pemantauan dan penilaian ke atas aktiviti-

aktiviti kesihatan sekolah. 7) Mencegah dan mengawal kejadian penyakit. Aktiviti –

aktiviti Perkhidmatan kesihatan sekolah adalah:

1) Penilaian Status Kesihatan 2) Rujukan dan Tindakan Susulan 3) Khidmat

Kaunseling 4) Pemakanan 5) Pergigian 6) Pertolongan cemas 7) Pendidikan

Kesihatan 8) Kanak-kanak dengan Keperluan Khas Pemantauan dan Penilaian a)

Pemeriksaan Status Kesihatan 1) Peratus murid yang diperiksa oleh jururawat dan

doktor. 2) Kadar pengesanan cacat penglihatan. 3) Liputan imunisasi 4) Kadar

kejadian penyakit b) Rujukan dan Tindakan Susulan 1) Bilangan kes dirujuk 2)

Bilangan kes keciciran daripada kes rujukan c) Pemeriksaan Status Pemakanan d)

Pemeriksaan Status Kesihatan Pergigian 1) Peratus murid dengan tahap kebersihan

gigi yang optima. 2) Peratus murid yang diberi rawatan sehingga tahap ” demofitness”

e) Pertolongan Cemas 1) 6.0 Bilangan dan peratus peti pertolongan cemas yang

lengkap Surat- surat pekeliling Surat pekeliling merupakan satu Warta Kerajaan yang

dikeluarkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia yang diedarkan dari semasa ke

semasa.Merupakan satu arahan dan garis panduan dalam melaksanakan satu tugasan

dan perkhidmatan.Surat tersebut juga merupakan satu punca kuasa yang perlu

dipatuhi oleh penjawat awam. Terdapat beberapa tujuan untuk mewartakan surat

pekeliling tersebut. Antaranya ialah surat pekeliling adalah merupakan satu peringatan

dan tindak

awal atau langkah keselamatan. Ia juga sebagai langkah kawalan dan pencegahan bagi

tujuan penjimatan dan salah guna. Tujuan SPI diwartakan sebagai satu peraturan dan

perlindungan dan juga merupakan satu arahan dan garis panduan dalam melaksanakan

suatu tugasan dan perkhidmatan. Sasaran surat pekeliling tertumpu kepada pelajar,

guru, pentadbir( sekolah, PPD, JPN), ibu bapa dan agensi luar ( NGO & GO). Surat

pekeliling diwartakan untuk setiap perkara mahupun program yang dijalankan di

sekolah. Program kesihatan sekolah juga mempunyai surat pekeliling yang khas.

Dalam surat pekeliling tidak dinyatakan khusus tentang program kesihatan sekolah

malah ia merangkumi segala tentang kesihatan murid di sekolah.

Surat Pekeliling Iktisas berkaitan Program Kesihatan Sekolah

i. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/ 1998 – Menjaga kesihatan pelajar di sekolah.

Kandungan surat pekeliling tersebut adalah menyatakan tentang lapan langkah untuk

menjaga kesihatan pelajar di sekolah untuk mewujudkan sekolah sihat iaitu sesuai dengan

konsep dan matlamat Program Bersepadu Sekolah Sihat.

ii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 17/2003 – Inisiatif meningkatkan keselamatan

kesihatan dan keceriaan Sekolah ( 3K ) .

Kandungannya adalah seperti berikut iaitu dikeluarkan dengan tujuan untuk

memaklumkan bahawa mulai tahun 2004, hanya terdapat satu program sahaja yang dikenali

sebagai Inisiatif Meningkatakan Keselamatan, Kesihatan dan Keceriaan Sekolah ( 3K). Di

bawah proram ini terdapat tiga program berasingan iaitu Program Sekolah Selamat, Program

Kesihatan dan Kebersihan dan Program Keceriaan danKeindahan Sekolah. Pihak berkuasa

mengambil berat tentang kesihatan pelajar sekolah bagi memastikan mereka mencapai tahap

kesihatan yang optimum.

iii. Surat Pekeliling ikhtisas Bil. 6 /1998 - Menjaga Kesihatan Pelajar Di Sekolah.

(Bertarikh 31 Mac 1998)

Kementerian Pendidikan Malaysia sentiasa memberikan perhatian berat terhadap

kepentingan kesihatan dan keselamatan pelajar.Usaha-usaha untuk melindung, menjaga dan

memelihara kesihatan dan keselamatan pelajar hendaklah diberi keutamaan.Surat Pekeliling

lkhtisas ini bertujuan untuk mengingatkan semua JabatanPendidikan Negeri, Pejabat

Pendidikan Daerah/Bahagian dan sekolah supaya proaktif danprihatin terhadap aspek-aspek

kesihatan pelajar, khususnya yang ada kaitan denganperkembangan kesihatan rohani, emosi

dan sosial mereka.

Sedutan Surat Pekeliling ikhtisas Bil. 6/ 1998 4.

Antara tindakan-tindakan yang digerakkan dengan segera adalah:

4.1 Elakkan aktiviti yang boleh mendedahkan pelajar, untuk jangka masa yang lama, kepada

keadaan cuaca yang boleh menjejaskan kesihatan mereka, seperti jerebu dan cuaca panas.

4.2 Pastikan premis dan persekitaran sekolah , termasuk asrama dan kantin ,sentiasa dalam

keadaan bersih, selesa dan selamat, supaya pelajar tidak dijangkiti penyakit.

4.3 Melaporkan semua kes penyakit berjangkit kepada Pejabat Kesihatan yang berhampiran

dan tidak membenarkan pelajar yang disahkan menghidapi penyakit berjangkit hadir ke

sekolah untuk suatu tempoh yang difikirkan wajar.

4.4 Mengawal selia penyediaan dan penjualan makanan di kantin dan asrama supaya kejadian

keracunan makanan di sekolah dapat dielakkan.

4.5 Mengawasi secara berterusan penjualan makanan di kantin, supaya makanan untuk

pelajar mencukupi, harga jualan dipatuhi seperti dalam perianjian, dan sesuai dengan

kemampuan perbelanjaan harian pelajar

4.6 Menangani masalah disiplin pelajar dengan mewujudkan persekitaran sosial sekolah yang

dapat membantu perkembangan emosi, rohani dan sosial yang sihat.

4.7 Menggalakkan penyertaan dan kerjasama ibu bapa, komuniti setempat serta agensi -

agensi kesihatan dalam mewujudkan sekolah sihat sesuai dengan konsep dan matlamat

Program Bersepadu Sekolah Sihat yang telah dilancarkan oleh Y.B. Menteri Pendidikan

Malaysia pada tahun 1997.

4.8 Melaksanakan saranan dan cadangan yang terkandung dalam surat-surat siaran,

pekeliling-pekeliling ikhtisas dan buku-buku panduan yang disediakan dan disiarkan dari

semasa ke semasa.

iv. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1983- Garis Panduan Kempen Anti Merokok.

(Bertarikh 25hb Februari, 1983)

Semua guru-guru- dan kakitangan sekolah mempunyai peranan dalam menunjukkan contoh

dan tauladan yang baik kepada murid-murid. Mereka mempunyai tanggungjawab dalam

mencegah pelajar dari amalan merokok kerana ia boleh merosakka n kesihatan. Sekolah perlu

mengambil beberapa langkah untuk menyajakan kempen anti merokok.

Berikut adalah garis panduan bagi menjayakan kempen ini.

4.1 Guru-guru dan kakitangan sekolah Menghisap rokok di kawasan sekolah dan dalam

mesyuarat-mesyurat/ majlismajlis rasmi di sekolah adalah dilarang kecuali di:

a. bilik guru / bilik rehat bagi guru-guru(apabila di bilik ini diadakan mesyuarat rasmi atau

diadakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran maka merokok adalah dilarang).

b. bilik pekerja atau di tempat-tempat yang terselindung dari pandangan murid-murid bagi

kakitangan-kakitangan sekolah; dan

c. bilik pekerja kantin bagi pekerja-pekerja kantin. Mereka juga dilarang merokok semasa

bertugas.

d. Penyimpanan dan Penjualan Rokok di Kantin sekolah Menyimpan dan menjual rokok

serta memaparkan iklan-iklan rokok di kantin adalah dilarang.

v. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1982 – Kempen anti denggi di sekolah-sekolah.

Demam denggi adalah satu jenis penyakit yang merbahaya yang kian menular di

nagara kita.Semua pihak dikehendaki memainkan peranan masing-masing dalam usaha

pencegahan dan pengawalan penyakit tersebut. Perkara-perkara berikut perlu diberi perhatian

dan tindakan:

a) Membersihkan kawasan-kawasan Sekolah, Asrama dan Persekitarannya.

b) Membunuh Nyamuk Aedes dan Mencegah Pembiakannya

c) Menegaskan usaha-usaha pendidikan mengenai Penyakit Denggi sama ada secara formal

atau tidak.

d) Menggalakkan penyertaan dan penglibatan masyarakat serta bekerjasama dengan agensi-

agensi lain bagi usaha pencegahan dan pengawalan penyakit ini.

vi. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/ 1981 – Kebersihan di sekolah- sekolah. (bertarikh 16hb

September 1981) Sedutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/ 1981

Guru-guru besar perlu diingatkan bahawa kebersihan sekolah adalah perlu dititikberatkan

setiap waktu. Kementerian Pelajaran melalui surat pekeliling ini menegaskan bahawa

tindakan positif hendaklah di ambil ole tiap-tiap Guru Besar menentukan kebersihan sekolah

dan kawasannya.Bukan hanya bangunan dan perkarangan sekolah mesti berada dalam

keadaan bersih setiap masa, tetapi adalah menjadi tanggungjawab Guru Besar menentukan

bahawa semua bilik darjah termasuk pejabat sekolah, bilik setor dan lain-lain.

vi. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/ 1997 – Sekolah Sebagai Kawasan Larangan

Merokok .Bertarikh 22 Mei 1997

Sedutan.

Dimaklumkan bahawa suatu ketetapan telah dibuat oleh Kementerian Pendidikan

untuk menjadikan bangunan dan kawasan sekolah sebagai KAWASAN LARANGAN

MEROKOK mengikut peruntukkan peraturan-Peraturan Kawalan Hasil Tembakau, 1993.

Berikutan dengan surat pekeliling ini, semua guru, kakitangan, ibu bapa atau manamana

individu yang berurusan dengan sekolah dilarang merokok di kawasan sekolah.

vii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/1995- keracunan makanan di sekolahsekolah.

Punca masalah keracunan makanan seringkali wujud disebabkan makanan yang dijual di

kantin sekolah, program- program makanan seperti rancangan makanan tambahan dan

program susu.

SedutanSurat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/1995 2.

Antara langkah-langkah yang boleh diambil adalah seperti berikut:

a) Pastikanpekerjaatau pengendali makanan sentiasa mengamalkan kebersihan diri setiap

masa sama ada semasa menyedia, memasak ataupun menghidang makanan

b) Pastikan alat-alat ataupun perkakas-perkakas yang digunakan, seperti pinggan mangkuk

sentiasa dalam keadaan bersih.

c) Pastikan bangunan dan semua kemudahan seperti tempat meneyedia dan menghidang

makanan di dalam keadaan bersih dan kemas.

d) Pastikan pekerja atau pengendali makanan mengamalkan amalan-amalan yang baik seperti

menjaga tubuh badan dan sentiasa dalam keadaan bersih dan kemas.

2.1 Pihak sekolah juga diminta untuk:

a) Menggalakkan seboleh-bolehnya pengusaha/pengendali makanan,memasak makanan di

dalam kawasan sekolah.

b) Mempastikan makanan yang disediakan tidak dimasak terlalu awal sehingga semalaman,

terutama makanan-makanan yang bersantan

c) Menubuhkna jawatankuasa-jawatankuasa di peringkat sekolah bagi menyelia dan

mengadakan pemeriksaan harian.

d) Mengadakan kempen kesedaran mengenai kebersihan makanan dan kebersihan premis

makanan.

e) Bekerjasama dengan Jabatan Kesihatan bagi usaha-usaha peningkatan dan penggalakkan

kebersihan dan kesihatan.

3. Untuk maklumat pihak sekolah, di antara tanda-tanda dan symptom keracunan makanan

adalah seperti berikut: Rasa loya, muntah, sakit perut dan cirit-birit, rasa letih, kejang otot,

sakit kepala dan pening. 4.

Ambil tindakan berikut apabila mengesyaki pelajar-pelajar mengalami masalah keracunan

makanan.

a) Laporkan dan bawa murid yang disyaki ke klinik/ hospital yang paling hampir.

b) Laporkan ke PPD/JPN

c) Maklumkan dan hubungi ibu bapa murid yang terlibat.

d) Sediakan laporan awal tentang kejadian tersebut dan hantarkan satu salinan ke JPN dan

Kementerian Pendidikan.

e) Elakkan daripada membuat sebarang kenyataan akhbar.

viii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/1997- Amalan Kebersihan di Sekolah.(Bertarikh

9hb Julai 1997)

Surat pekeliling ikhtisas ini dikeluarkan dengan tujuan memperingatkan pihak sekolah

mengambil tindakan ke atas perkara-perkara berikut iaitu, mewujudkan iklim sekolah yang

menekankan aspek kebersihan pada setiap masa, menyediakan panduan kebersihan bagi

sekolah.Melibatkan penyertaan semua warga sekolah dalam program meningkatkan

kebersihan di sekolah. Pihak sekolah mengambil inisiatif bagi memastikan sekolah mereka

bersih mengikut surat pekeliling yang dikeluarkan. Amalan kebersihan harus dipupuk

sewaktu di sekolah dan menanam sifat menyayangi sekolah mereka.Dengan itu, para pelajar

tidak berani mencacatkan sekolah mereka.Sesetengah sekolah mengadakan pertandingan

kebersihan. Bilik darjah yang bersih akan di beri anugerah. Ini dapat memotivasikan pelajar

tersebut.

Sedutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/1997 2. Surat pekeliling ikhtisas ini dikeluarkan

dengan tujuan memperingatkan semua Pengetua dan Guru Besar supaya mengambil tindakan

ke atas perkara-perkara seperti berikut:

2.1 Mewujudkan iklim sekolah yang menekankan aspek kebersihan pasa setiap masa.

2.2 Menyediakan panduan kebersihan bagi sekolah.

2.3 Melibatkan penyertaan semua warga sekolah dalam program meningkatkan kebersihan di

sekolah

2.4 Melaksanakan saranan dan cadangan yang terkandung dalam Buku Garis Panduan

Amalan Kebersihan Sekolah.

ix. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 9/1978 – Kad Rekod Persekolahan ( pupil’s cumulative

record card).

Terdapat dua jenis kad iaitu kad rekod persekolahan murid sekolah rendah: 001R

( warna kuning ) dan kad rekod persekolahan murid sekolah menengah : 001M ( warna biru ).

Kad rekod 001 dan 002 yang lama telah dicantumkan dalam satu kad baharu, iaitu kad rekod

persekolahan murid sekolah rendah 001R untuk kegunaan di sekolah rendah kad rekod

persekolahan murid menegah 001M untuk kegunaan sekolah menengah. Butir- butir tertentu

mengenai kesihatan murid telah ditinggalkan oleh kerana unit pendidikan kesihatan akan

menyediakan satu kad berasingan mengenai komponen ini. Semua murid darjah satu

hendaklah mengadakan kad rekod persekolahan 001R. Kad- kad tersebut hendaklah

digunakan oleh tiap-tiap murid sehingga tamat persekolahan.

xi. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1983 – Kantin Sekolah. (Bertarikh 3hb. Februari, 1983)

Kantin merupakan satu kemudahan yang penting di sekolah seperti kemudahankemudahan

yang lain. Dalam surat pekeliling ini menegaskan bahawa guru besar harus memainkan

peranan yang penting dalam mengawasi semua aspek yang berkaitan dengan kantin sekolah.

Sedutan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/1983.

Tindakan yang positif hendaklah diambil terhadap pengurusan dan penyeliaan perkaraperkara

berikut:

a) Banggunan dan kemudahan – kemudahan yang sedia ada termasuk alat-alat dan

kelengkapan.

b) Kebersihan kemudahan kemudahan dan alam sekitar’

c) Kebersihan makanan dan minuman

d) Keselamatan

e) Pekerja-pekerja

f) Mutu dan kesesuaian bahan-bahan makanan dan minuman yang dijual.

g) Pentadbiran dan pengelolaan harian.

2. Perkara-perkara berikut perlu diberi perhatian:

I. Bangunan kantin mestilah dalam keadaan yang memuaskan iaitu dari segi kebersihan,

kecantikan, keselesaan, keselamatan dan kekesanan fungsinya.

II. Kemudahan-kemudahan di kantin seperti tempat membasuh tangan dan tong sampah serta

lain-lain alat kelengkapan yang digunakan perlu ditinjau dari segi kebersihan, keselamatan

dan kegunaan dari semasa ke semasa.

III. Semua perkakas/ alat untuk menyedia, menyimpan dan menghidangkan makanan tidak

berkarat, retak, sumpik atau kotor.

IV. Pekerja-pekerja yang telah diakui sihat oleh Jabatan Perubatan dan Perkhidmatan

kesihatan dibenarkan kerja di kantin sekolah.

V. Semua pekerja menjaga kebersihan dirinya dan mengelakkan amalan- amalan yang boleh

menyebabkan kekotoran atau pencemaran bahanbahan makanan dan minuman.

VI. Makanan yang dijual dikantin mestilah bersih, bermutu, berzat, selamat untuk dimakan

dan harganya pula berpatutan.

VII. Semua makanan yabf bermasak dijual kepada murid-murid sebaikbaiknya disediakan di

kantin sekolah.

VIII. Segala persediaan yang munasabah bagi kepentingan ugama membelipemneli adalah

diambilkira oleh pengusaha kantin apabila menyedia dan menyimpan makanan dan minuman

untuk dijual kepada pengguna – penguna tersebut.

IX. Makanan dan minuman yang halal dari segi ugama islam mestilah disedia dan dijual di

semua Sekolah Rendah/Menengah Kebangsaan. Jualan makanan dan minuman di SRJK

(Cina dan Tamil) seperti yang dilakukan sekarang ini bolehlah diteruskan. Sekiranya sekolah-

sekolah jenis ini mengandungi guru-gur dan murid-murid berugama islam, Guru besar yang

berkenaan hendaklah mengaturkan persediaan untuk menjual makanan dan minuman bagi

orang islam secara berasingan.

X. Rokok dan minuman alcohol tidak disimpan dan/ dijual di kantin sekolah.

XI. Binatang-binatang belaan seperti anjing, kucing, kambing, ayam, burung dan lain-lain

tidak dibenarkan berada di kawasan kan tin sepanjang masa.

XII. Kantin sekolah seboleh-bolehnya tidak dijadikan sebagai tempat kediaman.

XIII. Sagala punca kemalangan adalah sentiasa diawasi oleh pihak pengusaha kantin dan

piohak sekolah menyediakan peraturan-peraturan yang sitematik untuk mencegahnya.

XIV. Pengendalian yang sistematik mengenai perjalanan dan pengelolaan kantin, seperti

megadakan Jawatankuasa Kantin Sekolah, Sistem tender atau sebut harga, syarat-syarat

berkaitan dengan semua perkara yang tersebut di atas dan penyeliaan kantin, sama ada harian

atau jangkamasa panjang adalah diperuntukan.

XV. Peraturan-peraturan yang berkenaan bagi penggunaan kantin sekolah diadakan.

xi. Surat Pekeliling Kewangan Bil. 7 Tahun 2010- Rancangan Makanan Tambahan Di

Sekolah Rendah. Bertarikh 15 Julai 2010

Sedutan Tujuan Surat Pekeliling ini bertujuan untuk menggariskan peraturan dan tatacara

pentadbiran, pengurusan kewangan dan perakaunan dalam melaksanakan Rancangan

Makanan Tambahan ( RMT) di sekolah rendah mulai bulan Januari tahun 2011.

4. Kriteria kelayakan RMT adalah seperti berikut:

i. Murid warganegara Malaysia dari Darjah 1 hingga Darjah 6 bersekolah di semua Sekolah

Kebangsaan dan Sekolah Bantuan Kerajaan

ii. Ketua Isi Rumah (KIR) yang berdaftar dengan Bank Data Kemiskinan Nasional

(eKASIH) yang dibangunkan ole Unit Penyelarasan Pelaksanaan ( ICU), Jabatan Perdana

Menteri dan disahkan sebagai kategori miskin atau miskin tegar sahaja. Kadar dan tempoh

pelaksanaan 5. Kadar RMT adalah RM1.80 sehari bagi setiap murid di Negeri Semenanjung

Malaysia dan RN2.05 bagi setiap murid di Negeri Sarawak, Sabah dan Wilayah Persekutuan

Labuan.

Tatacara perakaunan dan pembayaran

Semua peruntukan disalurkan terus ke Akaun Kumpulan Wang Kerajaan ( KWK) bagi

sekolah yang mempunyai akaun bank atau ke Akaun Khas di PPD yang berkenaan bagi

sekolah yang tidak mempunyai akaun bank. Perjanjian penyediaan makanan . Pihak sekolah

hendaklah menyediakan dokumen perjanjian dengan pembekal untuk tempoh tertentu dan

boleh menamatkan khidmat pembekan tersebut pada bila-bila masa sekiranya berlaku

penyelenggaraan

xii. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 6/1976- Panduan untuk menjaga Kesihatan Murid dan

Kebersihan di Kantin Sekolah. (Bertarikh 7 Mei 1976)

Sedutan

Tujuan Menjaga keselamatan dan kesihatan murid-murid serta member pelajaran di

sekolah supaya murid-murid itu dapat mempunyai sikap tanggungjawab serta mengamalkan

aktiviti-aktiviti untuk memelihara kesihatan diri mereka sendiri dan juga masyarakatnya.

Untuk mengawal keadaan kesihatan dan kebersihan yang optima di kantin sekolah, maka

guru besar adalah bertanggungjawab untuk menentukan iaitu:i. Barang – barang makanan yan

g dijual di kantin hendaklah:

a) Jenis yang baik

b) Kuantitinya berpatutan denga harga

c) Mengandungi makanan yang seimbang

ii. Peraturan – peraturan di kantin dipatuhi seperti:

a) Pemeriksaan perubatan bagi pekerja-pekerja kantin

b) Kebersihan pekerja, bangunan, makanan, minuman, kelengkapan

c) Disiplin murid-murid di kantin

d) Waktu rehat yang diperingkat-peringkatkan supaya mengelakkan dari kesesakan dalam

kantin

e) Penyeliaan kantin setiap hari oleh guru bertugas

f) Pemeriksaan kantin oleh pegawai dari Jabatan Kesihatan dari masa ke semasa.

Kempen –kempen pelajaran kesihatan diadakan untuk:

a) Murid-murid

b) Pekerja-pekerja kantin

iv. Barang- barang yang tiodak berfaedah, yang berbahaya dan yang bercorak judi hendaklah

dikawal penjualnya dengan sewajarnya. Peraturan tentang pekerja kantin dan pengolah

makanan ( food handlers)

1. Pemeriksaan perubatan Semua pekerja kantin dan pengolah makanan hendaklah diperiksa

dan disahkan sihat oleh doctor kerajaan.

2. Pakaian Semua pekerja kantin hendaklah memakai pakaian bersih dan seberapa boleh,

yang berwarna putih.

3. Kuku Kuku tangan pekerja kantin hendaklah sentiasa pendek lagi bersih

4. Kebersihan tangan Sebelum mulai tugas dalam kantin semua pekerja mesti membasuh

tangan hingga ke siku. Dibasuh dengan sabun setiap kali, selepas membuang air kecil atau

besar.

5. Rambut Rambut hendaklah dijaga supaya jangan terjuntai dari muka. Pekerja yang

berambut panjang digalakkan memakai jaring rambut, memakai topi atau diikat dengan

kemas.

6. Memegang barang yang tidak berbungkus Barangan makanan yang tidak berbungkus

janganlah dibenarkan disentuh dengan tangan.

7. Kebersihan pinggan mangkok Tidak boleh digunakan oleh lebih dari seorang tanpa

dibasuh denga air yang bersih.

8. Membasuh pinggan mangkok Hendaklah direndam dalam air panas sekurang-kurangya

selama ½ minit dicuci dengan gunakan sabun.

9. Pinggan mangkok yang tidak sesuai Alat pemasak atau tembikar yang sumbing dan retak

adalah tidak sesuai digunakan

10. Kemudahan membasuh Kemudahan yang mencukupi untuk membasuh Tempat pengering

alat perkakas hendaklah disediakan

11. Kain untuk mengelap alat perkakas Kain atau tuala yang digunakan untuk mengelap dan

mencuci alat perkakas. Untuk mengelap meja dan bangku, kain khas yang asing hendaklah

digunakan

12. Kain untuk mengesat tangan Kain mengesat tangan tidak boleh digunakan leh lebih dari

seorang

13. Barang makanan yang mudah rosak Benda-benda makanan yang mudah rosak, eloklah

disimpan di dalam peti sejuk kecuali semasa mengerjakannya

14. Kebersihan peti sejuk Ruang udara yang mencukupi Dilap dengan air sabun sekali

seminggu

15. Tempat menjual makanan Barang makanan yang dijual itu hendaklah disediakan di

tempat khas yang teratur

Peraturan – peraturan bangunan kantin

1. Kemudahan kantin -Bangunan kantin sekolah mempunyai semua kemudahan asas

2. Lantai -Lantai diperbuat daripada simen atau papan dan sentiasa kemas

3. Dinding Dibuat daripada simen atau papan dan sentiasa kemas

4. Bumbung Dibuat daripada genting, zing atau simen asbestos

5. Parit saluran air -Di keliling bangunan hendaklah disediakan parit saluran air yang baik

dibuat dari simen

6. Tong sampah Daripada besi, plastic atau getah dengan mem[unyai penutup khas dan

diadakan di kawasan kantin. Peraturan tentang kebersihan dan keperluan am

1. Perabot kantin - Kemudahan tempat duduk dan meja yang mencukupi

2. Sisa-sisa makanan - Ubat pencegah kuman hendaklah diadakan di mana perlu untuk

pembuangan sisa-sisa makanan.

3. Membersih lantai kantin - Hendaklah dibersihkan setiap hari dengan ubat pencegah kuman

4. Kemudahan membasuh tangan - Tempat membasuh tangan yang mencukupi serta

pembekal air yang bersih dan sabun.

Peraturan –peraturan tentang perjalanan kantin sekolah

1. Disiplin murid-murid di kantin

2. Penyeliaan tentang perjalanan kantin sekolah

3. Pemeriksaan kantin oleh pegawai kesihtan umum

4. Waktu rehat yang berperingkat-peringkat.

Pelajaran Kesihatan dan Pendidikan Alam Sekitar Pendidikan Pengguna berhubung

dengan kantin sekolah.

1. Kempen – kempen Kesihatan untuk murid- murid

2. Kursus/ orientasi khas untuk pekerja-pekerja kantin

3. Harga dan nilai pemakanan barang-barang makanan yang dijual di kantin sekolah

xiii. Surat Pekeliling Ketua Pengarah Kesihatan Malaysia Bil. 24/2010Pengukuhan

Program Eliminasi Measles Kebangsaan( Measles Eliminatian Program-MEP).

Bertarikh 27 Oktober 2010

Sedutan

Tujuan Untuk pengukuhan pelaksanaan Program Eliminasi Measles Kebangsaan

( Measles Eliminatian Program-MEP) a. Pengukuhan Program Eliminasi Measles

Pelaksanaan Program Eliminasi Measleas Kebangsaan bagi memastikan Malaysia mencapai

status eliminasi measles menjelang tahun 2012. b. Penyiasatan kes Penyiasatan ke atas semua

kes hendaklah dijalankan dalam masa 48 jamdari tarikh penerimaan notifikasi. c. Kes

klasifikasi Kes dengan demam dan ruam digunakan sebagai kes definasi untuk kes disyaki

measles.Kes definisi ini juga digunakan bagi tujuan untuk eliminasi measles dan rubella. d.

Survelan rubella Sistem survelan Rubella perlu dijalankan bagi memastikan objektif pelalian

serta eliminasi rubella dan congenital rubella syndrome ( CRS) tercapai. e. Keperihatinan

terhadap program Taklimat dan latihan hendaklah diberikan kepada kakitangan yang terlibat

secara langsung dan tidak langsung di dalam pelaksanaan Program Eliminasi Measles. 7.0

RUMUSAN

Program Bersepadu Sekolah Sihat(PBSS) diwujudkan dengan tujuan untuk

menyatupadukan dan menyelaras semua aktiviti berkaitan dengan kesihatan sekolah yang

mampu meningkatkan taraf kesihatan dalam kalangan warga sekolah. Program ini

mengandungi satu program yang terancang dan bersepadu, fleksibel, inovatif dan kreatif

berlandaskan keperluan semasa dan setempat melalui kerjasama serta penglibatan komuniti.

Dengan in, enam teras utama PBSS yang telah digariskan untuk mewujudkan satu

pendekatan bersepadu di antara sektor awam, sektor swasta, dan masyarakat ke arah

melahirkan sekolah sihat adalah seperti Polisi Kesihatan Sekolah, Persekitaran Fizikal

Sekolah, Persekitaran Sosial Sekolah, Penglibatan Komuniti, Kemahiran Kesihatan Diri dan

Perkhidmatan Kesihatan Sekoloah. Seterusnya , kerjasama di antara sekolah dengan

masyarakatbertujuan untuk mengintegrasikan aktiviti-aktiviti kesihatan sekolah dan kesihatan

masyarakat. Seterusnya , program ini merupakan satu proses dua hala di mana kedua dua

sekolah dan masyarakat memikul tanggungjawab bersama untuk mengawasi dan

membertingkatkan lagi tatus/ taraf kesihatan kanak-kanak. Dalam konteks ini, Perkhidmatan

Kesihatan di bawah PBSS termasukalah menilai stutus kesihatan murid, memberi khidmat

rawatan dan rujukan, memberi bimbingan dan kaunseling, memberi penjagaan

rawatan/kecemasan, mencegah dan mengawal kejadian penyakit serta mendiognosis dan

membantu penempatan kanak-kanak berkeperluan khas. Antara program berkaitan kesihatan

yang dilaksanakan di sekolah adalah Perkhidmatan Kesihatan Sekolah, Perkhidmatan

Pergigian, Rancangan Makanan Tambahan(RMT), Program Susu Sekolah(PSS), Pendidikan

Pencegahan Denggi, menjadika sekolah kawasan larangan merokok, menyediakan

pertolongan cemas dan bilik khas kesihatan (sick-bay), mewujudkan Pogram Sihat Tanpa

AIDS ntuk remaja (PROSTAR), mengadakan program bebas dadah dan kempen cara hidup

sihat. Seterusnya, melalui program ini dapat memupuk pengetahuan , sikap dan amalan yang

berkaitan dengan kesihatan supaya setiap warga sekolah lebih bertanggungjawab terhadap

penjagaan kesihatan diri, keluarga dan masyarakat. Akhirnya, Program Bersepadu Sekolah

Sihat perlu dirancang, dilaksana dan dinilai di setiap sekolah.Program ini adalah sejajar

dengan hasrat dan wawasan Negara untuk melahirkan rakyat yang sihat, produktif dan

berkualiti.

PENTADBIRAN DAN ORGANISASI

CONTOH JAWATAN KUASA KESIHATAN SEKOLAH

Jawatankuasa Kesihatan Sekolah

Pengerusi : Guru Besar

Naib Pengerusi : Penolong Kanan HEM

: Penolong Kanan Pentadbiran

: Penolong Kanan Petang

: Penolong Kanan Kokurikulum

Setiausaha : Pn Padmarani a/p Kaliaperumal

Pen.Setiausaha : Pn Chan Nyuk Yin

AJK

: Pn Padmarani a/p Kaliaperumal - Rawatan & Buku Kesihatan

: Pn Chan Nyuk Yin - Rawatan & Buku Kesihatan

: Pn Ooi Sook Ping - Kad 001

: Pn Raja Noraini bt Raja Khalib -Kad 001

: Pn Lee Ngan Siew – Rawatan Pergigian

: Cik Aida bt Ismail – Rawatan Pergigian

: Cik Nurdhaniah bt Ruslan – Derma Darah

: En Ho Kin Sing – Bilik & Peti Rawatan

: Cik Chang Yuet Ching – Bilik & Peti Rawatan

3.6 Jawatankuasa Keceriaan Dan Kebersihan Sekolah

Pengerusi : Pengetua





Setiausaha : En Tan Kiat Hoe

Pen. Setiausaha : Cik Aida bt ismail @ Ariffin

AJK : Cik Ooi Huey Ling - Kebersihan Bilik Kelas

:Pn Kamalia bt Abdul Majid - Kebersihan Bilik Kelas

: Semua Guru Penasihat Persatuan, Kelab & Unit Beruniform

–

Kebersihan Persekitaran Sekolah

: Semua Pekerja Swasta– Kebersihan Persekitaran Sekolah

Jawatankuasa Pengurusan Pendidikan Pencegahan Denggi Di Sekolah





:Penolong Kanan Kokurikulum

Setiausaha : En Tan Eng Chiang Pen.

Setiausaha : Cik Nur Sakinah bt Sulaiman

AJK : Cik Tang Poh Ling – Makmal Sekolah

: Pn Lee Ngan Siew –Bengkel KH

: En Rusli b Idris – Pembantu Makmal

: Pn Jamie Choi – Pengusaha Kantin

: Pn Yee Kam Foong – PRA Pejabat Sekolah

: Soo Pooi Pooi – Ketua Pengawas Sekolah

Jawatankuasa Kesihatan Sekolah






Setiausaha : Pn Padmarani a/p Kaliaperumal Pen.

Setiausaha : Pn Chan Nyuk Yin

AJK : Pn Padmarani a/p Kaliaperumal- Rawatan & Buku

Kesihatan

: Pn Chan Nyuk Yin- Rawatan & Buku Kesihatan

: Pn Ooi Sook Ping – Kad 001

:Pn Raja Noraini bt Raja Khalib-Kad 001

: Pn Lee Ngan Siew – Rawatan Pergigian

: Cik Aida bt Ismail – Rawatan Pergigian

: Cik Nurdhaniah bt Ruslan – Derma Darah

: En Ho Kin Sing – Bilik & Peti Rawatan

: Cik Chang Yuet Ching – Bilik & Peti Rawatan

Jawatankuasa Kantin Sekolah

Pengerusi : Pengetua Naib

Pengerusi : Penolong Kanan HEM




Setiausaha : Pn Sharifah Mastura bt Syed

Ariffin. Penolong Setiausaha : Cik Yong Sook Fong

AJK :Pn Wong Wai Peng :Cik Radhika a/p

Nathan

: Wakil Lembaga Pengurus Sekolah

: Wakil PIBG

: Wakil Murid (Ketua Pengawas)

CARA DAN PANDUAN LAWATAN

Pasukan Perkhidmatan Kesihatan Sekolah terdiri daripada:

• Seorang Doktor (Ketua pasukan)

• Seorang Jururawat Kesihatan Umum dan Jururawat Terlatih

• Dua OrangPenolong Jururawat

• Seorang Atendan

• Seorang Pemandu

Pasukan PKS akan memberi keutamaan kepada kanak-kanak pra sekolah, Tahun 1,

Tahun 6, Tingkatan 3, dan Tingkatan 5 di mana tiap-tiap murid diperiksa oleh doktor semasa

lawatan. Penilaian tahap kesihatan adalah merangkumi pemeriksaan, ujian saringan dan

pengesanan awal bagi menentukan tahap kesihatan murid-murid di sesebuah sekolah.

Rawatan dan rujukan kesihatan

Rawatan diberikan kepada semua murid-murid yang dikesan mengalami masalah

ringan seperti luka kecil, kudis buta, jangkitan cacing, kutu kepala, rawatan demam dan

selesema. Kes-kes yang dirujuk pula adalah kes-kes yang memerlukan pemeriksaan lanjut

untuk pengesahan kes. Antara masalah kesihatan yang dirujuk adalah masalah ketajaman

penglihatan, rabun warna, masalah degupan jantung dan kes disyaki menghidap skoliosis.

Lawatan ke rumah

Pasukan kesihatan sekolah juga menjalankan lawatan ke rumah pada masa cuti

persekolahan. Lawatan ke rumah ini dilaksanakan sama ada dengan menelefon ibu bapa di

rumah ataupun jururawat akan membuat lawatan ke rumah untuk memastikan murid-murid

yang terlepas peluang mendapat imunisasi di sekolah datang ke klinik kesihatan untuk

pelalian ataupun untuk mendapatkan maklum balas mengenai status rujukan yang dibuat ke

hospital.

Lawatan ulangan ke sekolah sekurang-kurangnya 1 kali setahun yang melibatkan

pemeriksaan, ujian saringan dan pengesanan awal tahap kesihatan murid.

Lawatan pertama ;

- butir2 perihal kesihatan dan pelalian;

- berat badan dan ukuran tinggi;

- penglihatan dan pendengaran;

- imunisasi;

- rawatan kgas.

Lawatan ulangan :

-pemeriksaan perubatan oleh doktor bagi murid yang tidak hadir lawatan pertamadan

memerlukan pemeriksaan dan,kes tindakan susulan termasuklah kes rujukan dan

imunisas, rawatan cacing serta rawatan khas.

Masalah-masalah kesihatan yang dikesan di kalangan murid sekolah

Antara masalah-masalah kesihatan yang dikesan di kalangan murid sekolah adalah:

Obesiti

Ketajaman penglihatan

Rabun warna

Tulang rangka yang tidak normal

Jangkitan cacing

Kudis buta

pendengaran

PENYAKIT YANG KERAP DITEMUI DI SEKOLAH

Perkhimatan Kesihatan Sekolah merangkumi :

1. Penjagaan kesihatan

2. Pemakanan

3. Promosi kesihatan

4. Rawatan rujukan penempatan kelas khas oleh doktor perubatan dan pergigian, jururawat,

guru-guru, dan sebagainya.

Penglibatan komponen ini untuk memastikan pencapaian optimum kesihatan warga sekolah.

Definisi: Penyakit dalam ilmu epidemiologi ialah suatu penyakit yang menghinggapi ramai

orang dalam sesuatu daerah pada sesuatu masa, (wabak).

“Kamus Dewan Edisi 4)

a)Penyakit sebagai titik tolak yang merbahaya daripada keadaan yang normal pada individu.

b)Penyakit adalah keadaan tidak normal pada badan atau minda yang menyebabkan

ketidakselesaan atau tekanan kepada orang yang terbabit atau berhubung rapat dengannya.

“Wikipedia”

Kadang kala istilah ini digunakan secara umum untuk menerangkan kecederaan, kecacatan,

sindrom, simptom, keserongan tingkah laku, dan variasi biasa sesuatu struktur atau fungsi.

A. Demam

Demam terjadi kerana kenaikan takat suhu tetap di dalam badan yang ditunjukkan

dengan kenaikan suhu badan melebihi daripada suhu biasa. Ianya ditentukan melalui

pengukuran suhu badan pada tapak ukuran yang disyorkan. Pengesahan kenaikan

suhu badan ini boleh ditentukan dengan mengunakan jangkasuhu.

Ketika demam, suhu yang diukur pada bahagian mulut akan menunjukkan

bacaan melebihi 37.8ºC (100ºF) )atau 37ºC (98.6ºF) apabila disukat di celah ketiak.

Punca deman :

1. Selepas bersenam

2. Jangkitan kuman

3. Bahan – bahan

i. ubat-ubatan

ii. Racun dan dadah

4. Kejutan panas akibat suhu persekitaran yang tinggi

Cara mengatasi atau rawatan

1. Mengambil cecair yang mencukupi.

2. Pakai-pakaian yang tidak tebal

3. Suhu bilik yang tidak panas

4. Pengambilan ubat-ubatan

5. Jumpa doktor.

B. Ekzema

Ekzema atau dermatitis atopik ialah satu penyakit yang disebabkan oleh sentuhan atau

alergi. Ia terjadi kepada orang yang mewarisi kulit yang terlalu peka terhadap keadaan seperti

sejuk, panas dan lembap. Tekanan emosi, mandi yang berlebihan dan penggunaan sabun yang

kuat juga boleh menggalakkan ekzema.Bagi ekzema yang serius, kulit menjadi kemerah-

merahan dan membengkak.

C Keracunan makanan

Keracunan makanan lazimnya disebabkan pencemaran makanan yang terkena bakteria

atau toksin bakteria. Keracunan makanan yang paling cepat kesannya adalah yang disebabkan

bahan kimia.

Punca keracunan makanan:

a. Penggunaan bahan-bahan memasak yang tercemar.

b. Sumber air yang tercemar dan kotor

Cara mengatasi atau rawatan :

1. Pastikan kantin sekolah bersih daripada binatang pembawa penyakit. Seperti tikus, lalat

dan lain-lain.

2. Sumber air bersih .

3. Melupuskan sisa buangan dengan teratur.

4. Basuh tangan.

D. Gestrik.

Gastrik atau istilah perubatannya gastritis, adalah sejenis penyakit keradangan pada

dinding perut. Yang berpunca daripada jangkitan bakteria helicobacter pylori. Ia berpunca

keranan beberapa faktor seperti :

1. Penggunaan kerap ubat penahan sakit seperti aspirin, ibuprofen dan naproxen

2. Pengambilan alkohol yang berlebihan

3. Pengambilan kokain

4. Merokok

5. Stres

6. Rembesan asid gastrik yang berlebihan

7. Jangkitan kuman/parasit, terutamanya di kalangan mereka yang lemah sistem ketahanan

badannya

8. Lain-lain masalah perubatan seperti HIV/AIDS, penyakit buah pinggang.

Cara mengatasi atau rawatan:

1. Mengambil sarapan pagi

2. Kurangkan makanan berasid

3. Kurangkan makan makanan pedas.

4 Minum susu segar atau susu tepung full cream (bukan HL atau low fat atau annelene) pada

awal pagi (6.30 pagi), 10.00 pagi, 4.00 ptg dan 9.30 malam setiap hari sehingga benar-benar

sembuh.

Selain itu, perubatan tradisional yang diamalkan oleh generasi terdahulu boleh

diamalkan sebagai langkah kecemasan. Kalau sakit perut teramat sangat, muntah atau

demam, ambil secekak pucuk jambu batu, rebus dengan tiga sudu ketumbar, rebus dengan

tiga gelas air dan masak hingga menjadi segelas. Bahagikan air ini kepada tiga bahagian,

minum satu bahagian air rebusan ini tiga kali setiap empat jam.

Program Kesihatan Sekolah (Tugasan Kumpulan)

Documents