-
20 i 21 NFM, Sala Gwna KGHMgrudnia wtorek i roda 19:00 Magda
Umer i wity MikoajAndrzej Kosendiak dyrygentNicholas Sharratt
tenorMagda Umer piewWojciech Borkowski fortepianAnna
Rutkowska-Schock fortepianMicha Rot fortepianTomasz Guchowski
organyChr NFMAgnieszka Frankw-elazny kierownictwo artystyczne Chr
Chopicy NFMMagorzata Podzielny kierownictwo artystyczne Izabela
Polakowska-Rybska przygotowanie chrwUczestnicy Akademii
Orkiestrowej NFM
Program:Benjamin Britten (19131976) wity Mikoaj kantata op. 42
[47']I Introduction II The Birth of Nicolas III Nicolas devotes
himself to God IV He journeys to Palestine V He comes to Myra and
is chosen Bishop VI Nicolas from Prison VII Nicolas and the Pickled
Boys VIII His Piety and Marvellous Works IX The Death of
Nicolas***Koldy i pastoraki polskie (opr. Wojciech Borkowski):
Bardzo smutna kolda, Cicha noc, Kolda dla nieobecnych, Lulaje,
Jezuniu, My te pastuszkowie, Na gocicu egiptowym, Oj, maluki,
maluki, Szara kolda, Kolda do Tczowego Boga [40']
Sponsor Akademii Orkiestrowej NFM
B. Britten
-
OmwienieKrzysztof Komarnicki
Zadziwiajc cech brytyjskiej kultury muzycznej jest zamiowanie
synw i cr Albionu do muzyko-wania amatorskiego. Amatorski w tym
wypadku oznacza jedynie, e nie jest to rdo dochodu gr na
instrumencie traktuje si bardzo po-wanie. Wyksztacony Brytyjczyk
najpewniej na czym gra albo gra. Orkiestry amatorskie istniej
zarwno w wielkich orodkach, jak i maych mia-steczkach. Wiemy
oczywicie, e wszyscy Wosi piewaj i kochaj oper Anglicy s Wochami
muzyki instrumentalnej, cho, jako protestan-ci, nie zaniedbuj te
sztuki piewu chralnego. W zasadzie dobr angielsk szko mona pozna po
poziomie jej orkiestry (a dziw, e orkiestra nie peni prominentnej
funkcji w Hogwarcie). Wiele wietnych dzie wybitnych kompozytorw po-
wstao na zamwienie konkretnych szk utwo-ry takie pisywali choby
Gustav Holst i Benjamin Britten, ale te kompozytorzy obcy, jak Arvo
Prt.
Kantata wity Mikoaj Brittena powstaa w roku 1948 na zamwienie
Lancing College w Sussex dla uczczenia 100. rocznicy powstania
szkoy. Zapew- ne w zamwieniu dziea u Brittena mia udzia Pe- ter
Pears, wybitny tenor i przyjaciel kompozytora, a take wychowanek
Lancing. Temat kompozycji wie si rwnie z sam szko, ktrej jednym z
patronw jest w. Mikoaj. Libretto stworzy Eric Crozier, pisarz i
reyser, ktry przygotowa m.in. prapremier Petera Grimesa, a w 1948
r. wraz z Brittenem i Pearsem powoa do ycia festiwal w
Aldeburghu.
wity Mikoaj Ten najpopularniejszy jest tak popularny, e Rada
Jzyka Polskiego w odniesie-niu do jego rozpoznawalnego imageu kae
stoso-wa pisowni wity mikoaj to ten zaywny jegomo podrujcy z elfami
i reniferami, w ku- braczku w kolorze sponsora (popularny napj
gazowany). W kolejnych krajach ma rny modus operandi w Anglii
prezenty lduj w skarpetach, w Czechach w butach, a u nas pod
poduszk. W kadym razie odbywa si to 6 grudnia. Wedle
niektrych odpowiada te za prezenty pod cho- ink, chocia tu nie
ma zgody, bo kontrkandyda-tami s anioowie, jeden z Trzech Mdrcw, a
nawet sam Jezus. Mao tego Holendrzy wierz w rozdajcego prezenty
eglarza; ta wiara miaa realne empiryczne podstawy, gdy Niderlandy
byy morsk potg.
Gdzie mieszka wity Mikoaj? Nie wiadomo, w kadym razie listy
odbiera w Kanadzie, Norwe-gii i Finlandii
O Mikoaju, witym Kocioa wschodniego i za- chodniego, zdawaoby
si, wiemy wicej. Biskup- -cudotwrca yjcy na przeomie III i IV w.
wyda-je si postaci na wskro realn, jego ywot jest opisany w wielu
rdach. Czy aby na pewno? Niestety, nie. Jest jednak postaci tak
wspania, pen dobroci, natchnion przez Boga, hojn, wspczujc i
pomocn, e jego kult powsta ju we wczesnym redniowieczu i trwa do
dzi. w. Mikoaj jest jednym z najpopularniejszych pa-tronw w samym
Rzymie s pono 34 witynie, ktrym patronuje Mikoaj, a na caym wiecie
jest ich ze dwa tysice. Jednak gdy Koci katolicki podj wysiek
zbadania historycznych rde do ywotw witych, wielu z nich znikno z
oficjal-nego kalendarza jako postaci legendarne, fikcyjne bd
alegoryczne. Biskup z Miry by jednym z nich. Nie znaleziono jego
imienia wrd uczestnikw soboru nicejskiego z 325 r., w ktrym mia wzi
udzia, cho znamy ponad sto osb, ktre tam si pojawiy. Pierwsze
zapiski o Mikoaju pochodz dopiero z VI w., 200 lat po jego
domniemanej mierci. Oficjalnie zatem Koci rzymski usun Mikoaja z
listy witych, a i powicony mu dzie 6 grudnia jest obecnie witem
dowolnym inny-mi sowy, ze wzgldu na due rozpowszechnienie kultu w.
Mikoaja nadal zezwala si na czczenie go lokalnie. Czyny
przypisywane witemu stano-wi wszak budujcy moralnie przykad, a
legendy obfituj w dramatyczne wydarzenia, zrcznie uka- zane przez
ulubionego librecist Brittena.
Kantata wity Mikoaj jest pierwszym z dwunastu utworw
skomponowanych przez Brittena z myl
-
o wykonawcach amatorach. Potrzeba ledwie kil-ku muzykw
profesjonalnych. S to: tenor solo, liderzy poszczeglnych grup
smyczkw, ktrzy maj pocign za sob amatorw, oraz per-kusici. Reszta
moe by pozostawiona modym, wci jeszcze uczcym si muzykom, std ten
utwr jest czsto wykonywany przez orkiestry szkolne w Anglii oraz
zespoy modzieowe na caym wiecie. Cho skomponowana dla Lancing
College kantata miaa prawykonanie, za zgod szkoy, na pierwszym
festiwalu w Aldeburghu, krytycy zostali poproszeni o wstrzymanie si
z recenzjami do czasu oficjalnej premiery. Oba koncerty poprowadzi
kompozytor, a Peter Pears wykonywa parti solow, ktra powstaa z myl
o jego gosie.
Utwr ma dziewi czci i przedstawia ywot witego Mikoaja od
narodzin do mierci. Tenor wciela si w posta tytuow (a w scenie
narodzin parti t piewa najmodszy chopiec z chru, jak szczegowo
wyjania kompozytor), chr za przyjmuje rne role w zalenoci od
rozwoju ak-cji. Bywa nawet personifikacj nieoywionej przy-rody, jak
w scenie burzy morskiej, gdy chr eski uosabia rozszalay ywio. W
finale czci pitej i dziewitej, przynajmniej w Anglii, do wykonania
docza si publiczno Britten wykorzysta tu popularne psalmy, znane
kademu Brytyjczykowi.
Akcja zaczyna si wspczenie: chr piewa in-wokacj do witego
Mikoaja, ktry odpowiada zza zasony szesnastu stuleci. Nastpuje
scena narodzin. Przyszy wity wyskakuje z ona mat-ki i natychmiast
piewem zaczyna chwali Boga, a w kolejnej scenie decyduje si powici
swe ycie Najwyszemu. Ten epizod okazuje si wyjt- kowo wysmakowany
brzmieniowo: obsada jest zredukowana tylko do tenorw i smyczkw.
Scena czwarta to morska podr do Palestyny. Na morzu stakiem miota
miertelnie niebezpieczny sztorm, ktrego niszczycielsk si ucisza
Mikoaj moc swej modlitwy. Nic wic dziwnego, e wierni z Miry
wybieraj Mikoaja na swego biskupa. Sce- na szsta rozgrywa si w
wizieniu, w ktrym Mi- koaj nawouje do nawrcenia, sidma za jest
najbardziej dramatyczna i dzieci nie powinny jej sucha bez
wiedzy rodzicw. W gospodzie Mikoaj pragnie si poywi, ale wyczuwa co
dziwnego w podanej potrawie. Ze zgroz uwiadamia sobie, e s to ciaa
trzech zaginionych chopcw, kt- rych oberysta zabi i zakonserwowa w
soli. Bi- skup dokonuje cudu: przywraca chopcw do ycia.
Przedostatnie ogniwo opowiada o hojnoci Mi-koaja. Pojawia si
synna scena wrzucenia przez komin trzech sakiewek zawierajcych
posag dla trzech ubogich panien to std bior pocztek wszystkie
opowieci o dyskretnym darczycy, od-wiedzajcym noc pokoje grzecznych
dzieci.
Fina to scena mierci; w przeciwiestwie do wielu wczesnych
chrzecijan, biskup Miry unikn losu mczennika. Umar jako starzec,
mierci natu-raln. W kantacie jest to pogodna scena, gdy Mikoaj
przyjmuje do wiadomoci to, e ycie doczesne skoczy si musi, mier za
postrzega jako narodziny do nowego ycia. Cao zamyka chr Niezbadane
s wyroki boskie, czcy afirmacj Boga i podziw dla witego Mikoaja (tu
wanie doczy si mog suchacze).
-
Andrzej KosendiakDyrektor Narodowego Forum Muzyki im. W. Luto-
sawskiego we Wrocawiu, dyrygent i pedagog, naley do
najaktywniejszych muzykw i orga-nizatorw ycia muzycznego w Polsce.
Jest ab-solwentem Wydziau Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki
Akademii Muzycznej we Wrocawiu, w 2013 r. uzyska stopie doktora
habilitowanego. Przez wiele lat prowadzi intensywn dziaalno
pedagogiczn na wrocawskiej Akademii Muzy-cznej, m.in. w latach
20012009 peni funkcj kierownika Midzywydziaowej Pracowni Muzy-ki
Dawnej. W latach 20142016 by profesorem Akademii Muzycznej w
Gdasku, a od 2016 r. ponownie wykada we wrocawskiej uczelni.
Zainicjowa cykl wydawnictw pytowych 1000 lat muzyki we Wrocawiu,
jest pomysodawc i kie- rownikiem artystycznym projektu nagrania
dzie wszystkich Witolda Lutosawskiego. Dziki jego staraniom
realizowany jest wsplny projekt fonograficzny P. McCreesha i Chru
NFM obej- mujcy nagrania wielkich dzie oratoryjnych. Szczeglnym
zainteresowaniem artysty cieszy si muzyka dawna: w 1985 r. wspzaoy
zesp Collegio di Musica Sacra i do dzi nim kieruje. Koncertowa w
wielu krajach Europy, a take w USA, wystpowa na najbardziej
prestiowych festiwalach i w renomowanych salach koncer-towych.
Nagra nieznane dotd dziea z Biblio-teki Uniwersyteckiej we
Wrocawiu, z Biblioteki w Strasburgu, a take pyty zawierajce dziea
A.M. Bononciniego, G.G. Gorczyckiego, W.A. Mo-zarta, B. Pkiela i M.
Mielczewskiego. Regularnie dyryguje NFM Filharmoni Wrocawsk i Chrem
NFM, Wrocawsk Orkiestr Barokow oraz ze-spoami filharmonicznymi z
caej Polski. W 2016 r. zosta laureatem Nagrody Prezydenta
Wroca-wia; ponadto otrzyma Dolnolski Klucz Sukcesu w kategorii
Najwiksza osobowo w promocji regionu.
Nicholas SharrattUkoczy Royal Northern College of Music w Man-
chesterze oraz londysk National Opera Studio. Po zdobyciu nagrody
im. E. Vietheera w Glynde- bourne zosta przyjty do renomowanej
Peter Moores Foundation. Ostatnio zadebiutowa w Royal Opera House w
operze Nos Szostakowicza, ponadto wystpi w nastpujcych rolach:
Nanki-Poo w operze Mikado, Remendado w operze Carmen i Richard w
operze The Devil Inside (Scottish Opera), Ja w operze Piotru Pan
(Welsh Natonal Opera), Lucano/onierz w Koronacji Poppei (Opera
North), Fernando w Il Furioso allisola di San Domingo (English
Touring Opera). Artysta wyko- nuje te repertuar oratoryjny i
koncertowy wyst- powa w Pasji wg w. Jana z zespoem Trondheim
Baroque, Mesjaszu w Cadogan Hall, Petite Messe Solennelle w St
Johns Smith Square, kreowa rwnie rol Parryego Jonesa w A Serenade
to Music podczas BBC Proms. Bra udzia w nagraniach dla wytwni
Chandos i Naxos. W planach ma wystpy podczas Aldeburgh
Festival.
Andrzej Kosendiak, fot. ukasz Rajchert
Nicholas Sharratt, fot. archiwum artysty
-
Nicholas Sharratt, fot. archiwum artysty
-
Magda UmerPieniarka, aktorka, scenarzystka i reyserka. Laureatka
pierwszych nagrd na festiwalu FAMA w 1969 i 1970 r. Perfekcyjne
poczenie wiersza, muzyki i aktorstwa w jej wykonaniu sprawio, e
upowszechnia si moda na piosenk poetyck. Artystka tworzy widowiska
poetyckie dla teatru, estrady i telewizji, programy powicone twrcom
piosenki literackiej i studenckiej m.in.: M. Grechu- cie, A.
Osieckiej, J. Przyborze, J. Wasowskiemu i K. Jdrusik. W kwietniu
2009 r. podczas jubile- uszowego recitalu z okazji 40-lecia pracy
arty- stycznej Minister Kultury Bogdan Zdrojewski od-znaczy artystk
Zotym Medalem Zasuony Kulturze Gloria Artis. W padzierniku 2016 r.
ukazaa si jej najnowsza pyta pt. Bezsenna noc.
Wojciech BorkowskiPianista, kompozytor, araner. Absolwent PWSM
im. F. Chopina w Warszawie (1977). Wykadowca teje uczelni w latach
19771990. Od 1977 r. zwizany z teatrami, m.in. Teatrem Narodowym,
Teatrem Nowym i Teatrem Powszechnym, od 25 lat jest kierownikiem
muzycznym Teatru Ateneum. Wsp- twrca muzycznych przedstawie, m.in.
K. Jandy (Kobieta zawiedziona, Callas, Marlena), M. Umer (Zimy al,
Big Zbig Show), i koncertw, m.in.: Zielono mi (Opole 1997),
Mynarski, czyli trzy elementy, Trzymaj si swoich chmur. Wojciech
Borkowski jest autorem piosenek, m.in. do sw W. Mynarskiego, A.
Poniedzielskiego, J. Kofty, M. Sosnowskiego i J. Woka, oraz muzyki
teatralnej i filmowej (Pestka).
Akademia Orkiestrowa NFMTo organizowany ju po raz drugi przez
Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosawskiego we Wrocawiu program
edukacyjny, ktry jest znakomit form przygotowania modych muzykw do
pracy w orkiestrach. Trwajcy od padziernika 2016 r. do maja 2017 r.
projekt skada si z comiesicznych zaj prowadzonych przez
koncertmistrzw i liderw NFM Filharmonii Wrocawskiej. Uczestnicy
bior udzia w zajciach indywidualnych, sekcyjnych i orkiestrowych,
poznaj literatur orkiestrow, a take uczestnicz w spotkaniach z
artystami, takimi jak Jacek Kaspszyk, Nicholas Sharratt,
Marzena
Diakun, Andrzej Kosendiak, Micha Klauza, Piotr Tarcholik oraz
Magda Umer.
PENE BIOGRAMY ARTYSTW: www.nfm.wroclaw.pl/repertuar/biogramy
Wojciech Borkowski, fot. Magdalena Tasarz
Magda Umer, fot. Woody Ochnio
-
Magda Umer, fot. Woody Ochnio
-
Partner: Sponsor zoty: