Opleidingsgids Leergangen Coachen Coachen vanuit Systeemdenken Leergang Individueel Coach erkend door St!R leidt op voor het PHBO-diploma Individueel Coach NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner Leergang Professioneel Coach erkend door St!R leidt op voor het PHBO-diploma Professioneel Coach NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner Leergang Teamcoach erkend door St!R leidt op voor het PHBO-diploma Teamcoach Leergang Individueel Coach & Teamcoach erkend door St!R leidt op voor het PHBO-diploma Individueel Coach & Teamcoach NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner Leergang LeanTeamcoach (aparte brochure) leidt op voor het PHBO-diploma LeanTeamcoach
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
2. Opleidingshuis Coachboulevard ................................................................................................................................................................................ 11 2.1 Missie en Visie Coachboulevard ........................................................................................................................................................................ 11 2.2 Visie op coachen: systeemgericht coachen ................................................................................................................................................... 11
2.2.1 Kader van systeemdenken .....................................................................................................................................................................................................11 2.2.2 Toepassing van systeemdenken op het coachen .........................................................................................................................................................12
2.3 Visie op opleiden en leren ................................................................................................................................................................................... 12 2.3.1 Competentiegericht onderwijs ............................................................................................................................................................................................13 2.3.2 Gerichtheid op leren ..................................................................................................................................................................................................................15
De opbouw van onze leergangen zijn gebaseerd op het beroepsprofiel van een (team)coach. Een beroepsprofiel geeft de essentie
aan van een beroep en een omschrijving van de belangrijkste en meest voorkomende activiteiten in de beroepsuitoefening.
Beroepsprofielen vormen het fundament voor de kenmerkende competenties die uitgewerkt worden in vaardigheden, kennis en
inzichten en beroepshouding/attitude, waarover een bekwame beroepskracht moet beschikken.
In §1.1 en §1.2 wordt het beroepsprofiel van een (team)coach weergegeven met taken en resultaatgebieden. Vanuit het
beroepsprofiel zijn de beroepskritieke situaties (BKS) en kritieke momenten voor coach en coachee/team leidend in de thema’s van
de lesdagen van Coachboulevard. Vanuit het beroepsprofiel wordt het competentieprofiel (§1.3) uitgewerkt. Het competentieprofiel
bevat de doelen en de inhoud van de opleiding, en bevat de noodzakelijke kennis en vaardigheden voor de professionele beroeps-
of functie-uitoefening. Ofwel wat moet een erkende coach weten en kunnen.
1.1 Beroepsprofiel Individueel Coach
Beschrijving beroepsprofiel Individueel Coach
Vanuit de St!R wordt benadrukt dat je visie op coachen de waarden weergeven van hoe je je beroep invulling geeft. Zowel NOBCO
als St!R benadrukken dat in de beroepsuitoefening van een coach de kwaliteit in coaching in hoge mate bepaald wordt door de
bijdrage die de coach biedt aan:
– het leerproces van de coachee(s) in relatie tot diens werkcontext;
– de eigen betekenisgeving en zelfsturing van de coachee(s) en daarin een perspectiefverandering laat ontstaan die leidt tot
effectieve acties en gewenste resultaten.
Tevens is de coach in staat om zich op een professionele wijze te verantwoorden over zijn handelen en visie op leren.
Een coach richt zich op:
– het leerproces van de coachee in relatie tot diens werkcontext,
o bewustwording en persoonlijke groei;
o het vergroten van zelfvertrouwen/eigenwaarde en
o het exploreren, ontwikkelen en toepassen van eigen mogelijkheden èn
– de eigen betekenisgeving en zelfsturing van de coachee
door op interactieve wijze de coachee aan te zetten tot effectief gedrag, waarbij de coach in staat is om zich op een professionele
wijze te verantwoorden over zijn handelen en visie op leren.
Kerntaken Individueel Coach
De kerntaken van een Individueel Coach richten zich op de volgende beroepskritieke situaties:
1. het houden van intakegesprekken;
2. het analyseren van ‘wat maakt het probleem tot een probleem’;
3. het eventueel houden van een driegesprek met opdrachtgever/leidinggevende;
4. het formuleren van doelen of doorverwijzen;
5. een stappenplan/plan van aanpak maken;
6. het -in verschillende bijeenkomsten- methodisch uitvoeren van plan van aanpak;
7. het evalueren, tussentijds en eindresultaat;
8. het afronden van een coachtraject.
Samengevat zijn de kerntaken: informatie verstrekken, analyseren, exploreren, interveniëren en evalueren.
Resultaat beroepsuitoefening Individueel Coach
– Coachee leert zijn doelstelling te formuleren (meetlat), en daarnaar te handelen.
– Coachee leert eigenaarschap te nemen over de vier communicatieniveaus te weten: inhoud, procedure, proces en gevoelens.
– Coachee wordt zich bewust van de relatie doelstelling, hier-en-nu interactie en werkcontext en kan zijn gedrag aanpassen
waar nodig is.
– Coachee leert perspectiefwisseling toe te passen om de relatie met de werkcontext te doen optimaliseren.
– Coachee leert eigen resultaten (productevaluatie) en handelen (procesevaluatie) te evalueren in relatie met de
organisatiedoelen.
– Coachee leert eigenaarschap te nemen over beroepsmatig handelen (context), in relatie met eigen drijfveren en t.a.v. de
ontwikkeling van het eigen leervermogen (ijsberg).
– Coachee leert reflecteren (single en double loop) over eigen handelen en aannames (ijsberg).
– Coachee leert eigen mogelijkheden en drijfveren in te zetten.
– Coachee leert zijn adaptief vermogen te vergroten.
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
8
1.2 Beroepsprofiel Teamcoach
Beschrijving beroepsprofiel Teamcoach Een teamcoach richt zich op:
– het leerproces van het team in relatie tot diens werkcontext,
o bewustwording en ontwikkeling van het team;
o het vergroten van het teamleren waaronder reflectie op teamactie en eigenwaarde en
o het exploreren, ontwikkelen en toepassen van eigen mogelijkheden
– de eigen betekenisgeving en zelfsturing van de team
door op interactieve wijze het team aan te zetten tot effectief gedrag, waarbij de teamcoach in staat is om zich op een professionele
wijze te verantwoorden over zijn handelen en visie op circulair en collectief leren.
De St!R1 benadrukt dat een teamcoach een coach is, wiens klant een team is; d.w.z. meerdere mensen die met elkaar (moeten)
samenwerken (gezamenlijk eigenaarschap) vanuit een gezamenlijke doelstelling en een gezamenlijk resultaat moeten behalen.
De teamcoach focust zich op het functioneren van het team vanuit een teamcoachvraag in relatie tot de verwachting.
Teamcoaching is een vorm van coaching-on-the-job met teams als klant(systeem). Coaching vindt plaats in een setting dat het
team als team bij elkaar is en tijdens de coachingsbijeenkomsten ook als team functioneert. Waarin collectieve patronen in gedrag
en denken bewust kunnen worden en aangepakt en nieuwe mogelijkheden en denkbeelden kunnen worden gecreëerd.
Zo richt de competente teamcoach zich vanuit het beroepsprofiel Teamcoach op collectieve leerprocessen en gezamenlijk
eigenaarschap van een team. De interactie in de hier-en-nu situatie en het vormgeven aan de coachrelatie lijkt complexer dan bij
individuele coaching. Vanuit het systeemdenken is dit juist eenvoudiger, omdat je je richt op patronen in de interacties.. De houding
van de teamcoach is van belang.
Teamcoaching is gericht op het beïnvloeden van de interactie in teams. Met als doel dat het team als geheel beter gaat
functioneren. Concreet richt een teamcoach zich op teamvraagstukken als:
– de onderlinge samenwerking en verhoudingen;
– het meer nemen van gezamenlijke verantwoordelijkheid;
– de communicatie met de organisatie;
– het nemen van gedragen besluiten;
– het ontwikkelen van gemeenschappelijk beleid;
– de zelfsturing van het team;
– het genereren van meer ideeën en initiatieven;
– het resultaatgericht werken;
– het beter om kunnen gaan met belangentegenstellingen.
Teamcoaching en werkcontext zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Er is altijd aansluiting bij organisatiethema’s.
Teamcoaching staat nooit los van de organisatiecontext. In de voorbereiding van een teamcoachtraject wordt de
organisatieontwikkeling, die van invloed kan zijn op een team, besproken.
Denk hierbij o.a. aan:
– missie/visie;
– werkprocessen;
– producten/diensten en
– reorganisaties.
Wijzigingen in de organisatieontwikkeling vragen van individuen binnen teams en tussen teams onderling vaak een andere houding
en aangepaste werkwijze en vraagt van een teamcoach dat hij of zij in staat is deze contextuele factoren op het begeleidingstraject
te betrekken.
Kerntaken Teamcoach
De kerntaken van een Teamcoach richten zich op de volgende beroepskritieke situaties:
1. het houden van intakegesprekken;
2. het circulair analyseren van ‘wat maakt het probleem tot een probleem’;
3. het houden van een driehoekgesprek met leidinggevende;
4. het formuleren van gezamenlijke doelen; teamcoachvraag;
5. een gezamenlijke stappenplan/plan van aanpak (laten) maken;
1 NOBCO/EMCC accrediteert geen geaccrediteerde teamcoach-opleidingen
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
9
6. het -in verschillende bijeenkomsten- methodisch uitvoeren van plan van aanpak ten behoeve van het bevorderen van het
teamleren en teamprestaties;
Tijdens de uitvoering is de focus gericht op het hier-en-nu op:
het team te leren reflecteren over het gezamenlijk handelen (meetlat en ijsberg);
het toepassen van perspectiefwisseling om de relatie team en haar werkcontext te optimaliseren (context);
het team te leren gezamenlijk eigenaarschap te nemen over interne interactie en relaties buiten het team (eigenaarschap);
het team ideeën om te laten zetten in teamactie (ijsberg, eigenaarschap en meetlat).
7. het evalueren, tussentijds, en van het eindresultaat;
8. het afronden van een coachtraject.
Samengevat zijn de hoofdtaken: informatie verstrekken, circulair exploreren, circulair interveniëren en evalueren
Resultaat beroepsuitoefening startbekwame Teamcoach – Het team leert haar gezamenlijke doelstelling te formuleren, afstemmingsafspraken rondom taken en daarnaar te handelen.
– Het team leert gezamenlijk eigenaarschap te nemen over de vier communicatieniveaus te weten: inhoud, procedure, proces en
gevoelens.
– Het team leren gezamenlijk eigenaarschap te nemen over interne interactie en relaties buiten het team in relatie met
gezamenlijke doelstelling.
– Het team wordt zich bewust van de relatie doelstelling, hier-en-nu interactie en werkcontext en kan haar gedrag aanpassen
waar nodig is.
– Het team leert perspectiefwisseling toe te passen om de relatie team en haar werkcontext te doen optimaliseren.
– Het team leren eigen resultaten (productevaluatie) en handelen (procesevaluatie) te evalueren in relatie met de
organisatiedoelen.
– Het team leert gezamenlijk eigenaarschap te nemen over beroepsmatig handelen en t.a.v. de ontwikkeling van het eigen
leervermogen.
– Het team leren reflecteren over gezamenlijk handelen.
– Het team leert haar adaptief vermogen te vergroten in relatie met veranderingen in de context.
De uitwerking van het beroepsprofiel in onderstaande competenties met resultaatgebieden leidt tot het profiel van een
startbekwame teamcoach die in aanmerking komt voor registratie tot erkend teamcoach bij de St!R. De NOBCO/EMCC kent geen
registratie tot teamcoach niveau Practitioner.
1.3 Competenties De centrale vraag is: ‘Wat kan de afgestudeerde coach aan werkzaamheden uitvoeren?’, ’Wat maakt een coach onderscheidend
van een adviseur, een trainer, een therapeut?’ Het gaat hierbij om beoogde competenties van afgestudeerden.
Een competentieprofiel is de bron voor de inhoud van het onderwijs (Van Doorn, 2013).
McClelland (1993) geeft de meest krachtige omschrijving van competenties: ‘Basale persoonlijke eigenschappen die bepalend zijn
voor succesvol handelen in een functie of situatie. Daarbij zijn competenties meer dan alleen de zichtbare deskundigheid en
vaardigheid, maar ook de achterliggende drijfveren en kwaliteiten.’
1.3.1 Competenties Coach St!R en NOBCO Coachboulevard sluit zich aan bij de beroepsprofielen Coach van St!R en NOBCO, en de bijbehorende competenties.
St!R benadrukt verder dat een competente professional iemand is die in een bepaalde context:
– ziet of merkt wat nodig is,
– in staat is om dat ook te doen, en
– daartoe ook bereid is.
Een competentieprofiel vergt een omschrijving van deelcompetenties die dekkend zijn voor wat een professional geacht wordt te
doen. Het competentieprofiel van de coach dat volgt uit bovenstaande omschrijving heeft volgens St!R de volgende deelaspecten
van de coachcompetenties:
1. Begeleiden van leerprocessen
2. Gerichtheid op de werkcontext
3. Resultaatgerichtheid
4. Gerichtheid op zelfsturing in werken en leren
5. Interactie als begeleider vormgeven
6. Professioneel werken
7. Ethisch handelen
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
10
Deze deelaspecten van de coachcompetenties zijn volgens St!R 'noodzakelijk en voldoende'. Dat wil zeggen dat ze essentieel zijn
om coaches te beoordelen op hun bekwaamheid (www.stir.nu). De deelcompetenties zijn uitgewerkt in bijbehorende vaardigheden.
De St!R geeft hierin richtlijnen (zie bijlage 1, klik hier). De uitwerking van de St!R teamcoachcompetenties zijn in bijlage 3
opgenomen, klik hier.
NOBCO/EMCC benoemt 8 competenties, te weten:
1. Zelfinzicht
2. Gerichtheid op zelfontwikkeling
3. Omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst
4. Vormgeven aan de coachrelatie
5. Stelt de cliënt in staat inzicht te verkrijgen en te leren
6. Doel- en actiegerichtheid
7. Gebruik van modellen en technieken
8. Evalueren
Deze 8 competenties zijn uitgewerkt in 72 aantoonbare indicatoren. EMCC/NOBCO maakt een onderscheid in aantoonbare
indicatoren op basis/Foundationniveau en op gevorderd/Practitioner niveau. De deelnemer dient deze in lesdagverslagen (formats)
en in coachverslagen (toepassing in de praktijk) alle indicatoren aan te tonen (zie bijlage 2, klik hier).
1.3.2 Competentieprofiel Coach CB De deelnemer aan de Leergang Coachen van Coachboulevard heeft aantoonbaar laten zien over de volgende competenties
(St!R/NOBCO/EMCC/ICF) te beschikken.
– De coach stelt de coachee(s) in staat intra- en interpersoonlijk inzicht te verkrijgen en is in staat om zelfstandig leerprocessen
te begeleiden c.q. te bevorderen op individueel niveau en/of op teamniveau. De coach kan in werkwijze variëren naar gelang
het ontwikkelingsniveau en de context van de coachee(s)/het team en de fase van het leerproces.
– De coach is in staat het leerproces te plaatsen binnen de organisatiecontext en betrekt de (team)coachvraag op de
werkcontext.
– De coach kan een coachrelatie opbouwen: omgaan met coachcontact en -contract.
– De coach is gericht op doel, resultaat en dus actiegerichtheid en daadwerkelijke performanceverbetering en kan van daaruit
aansluiten bij de (team)coachvraag en weet voorwaarden daarvoor te scheppen.
– De coach weet vorm te geven aan de coachrelatie. Daarbij is van belang dat:
de coach gericht is op zelfsturing, eigenaarschap in werken en leren.
de coach gericht is op interactieprocessen en de samenwerking vorm kan geven op grond van een contract en de daarbij
passende doelstellingen.
– De coach kan het ontwikkeltraject methodisch vorm geven met diverse modellen en technieken op basis van een geformuleerd
stappenplan, aansluitend bij ontwikkelingsniveau en leerproces van de coachee/het team.
– De coach kan zijn/haar overwegingen in het handelen benoemen en de eigen ontwikkeling in het professioneel handelen vorm
geven. Is gericht op zelfinzicht en zelfontwikkeling.
– De coach is gericht op evaluatie met daarbij feedback op de effectiviteit van eigen werkwijze. Evaluatie is een onderdeel van
een (individueel/team)coachgesprek en (individueel/team)coachtraject als onderdeel van de coachportfolio.
– De coach onderschrijft in denken en doen de Ethische Gedragscode van NOBCO en St!R. Zie hiervoor www.stir.nu en
www.nobco.nl
In het volgende hoofdstuk verantwoorden we hoe Coachboulevard het opleidingshuis vormgeeft.
Centraal staat de vraag: Hoe moeten coaches-in-opleiding deze competenties volgens Coachboulevard verwerven? Ofwel hoe
organiseert en geeft Coachboulevard vorm aan de leerprocessen?
In dit hoofdstuk wordt de constructie van het CB-opleidingshuis zichtbaar gemaakt. We starten met het expliciteren van onze
missie en visie. Deze wordt vervolgens uitgewerkt op onze visie op coachen, namelijk systeemgericht en progressiegericht
coachen, en de visie op leren, namelijk opbouw in complexiteit (Romiszowski, 1983, en Bloom, 2001) de leeractiviteiten van
Bolhuis, 2001), en de betekenis- en toepassingsgerichtheid in de leerhouding van deelnemers (Vermunt, 1998). Deze
uitgangspunten vormen de basis voor de leerlijnen van voor de coaches-in-opleiding. Deze visies hebben hun uitwerking naar de
opleiding toe. Een kwaliteit van Coachboulevard is de expertise in de kleine theorie (De Bie, 2003). CB weet als geen ander
opleidingsbureau in haar lesdagen grote Theorie, de concepten, te verbinden aan praktijkervaring in de hier-en-nu situaties. Door
het handelen van de coach-in-spé plenair en in subgroepjes worden kritieke momenten in het hier-en-nu zichtbaar en leert de
deelnemer zijn coachhandelen praktisch, professioneel en verantwoord in het hier-en-nu vorm te geven met praktische en
creatieve werkmodellen. CB werkt met ingebrachte casuïstiek, niet met rollenspellen. De deelnemer kan de volgende dag met het
geleerde aan de slag in de praktijk.
2.1 Missie en Visie Coachboulevard De missie van Coachboulevard is het aanbieden van coachopleidingen die coaches-in-spé opleiden tot systeemgericht coach. Het
is onze visie dat coachen alleen duurzaam en effectief kan zijn als coachen systeem-/contextgericht is. In het systeemgerichte is
Coachboulevard progressiegericht. We sluiten aan bij de (on)mogelijkheden van het systeem om vervolgens die mogelijkheden te
benutten om tot de gewenste veranderingen te komen.
2.2 Visie op coachen: systeemgericht coachen Het theoretisch kader is systeemdenken. Hieronder geven we kort de lijnen weer van systeemdenken, vervolgens de toepassing op
het coachen en de impact daarvan op het leerplan.
Systeemdenken geeft kaders hoe sociale complexe systemen en delen van een systeem onderling leren. Einstein zei al dat
problemen op een ander niveau moeten worden opgelost dan waarop ze gecreëerd zijn. Ofwel: als systemen willen leren moet er
iets anders gebeuren dan meer van hetzelfde. Hetzelfde geldt ook voor de coach in zijn handelen.
In de opleidingen van Coachboulevard leer je coachen vanuit systeemdenken. Je leert wat systeemdenken is, het belang van
systeemdenken voor de coach, en hoe je dat systeemdenken vertaalt in je handelen als coach. We eindigen met tips voor de coach
waar hij op kan letten.
2.2.1 Kader van systeemdenken
Systeemgericht werken betekent analyseren en interveniëren vanuit het perspectief van het grotere geheel. Een individu is een
onderdeel van een groter geheel, en belangrijk is zijn bijdrage aan het totaal.
Het accent ligt op de kwaliteit van de verbindingen: de onderlinge interacties. Deze interacties geven in het hier-en-nu patronen
weer (herhalingen) van gedrag en van opvattingen. Deze patronen geven een structuur van denken weer. Lukt het die structuur
van aannames om te buigen dan zijn er vanuit het hernieuwde perspectief meer mogelijkheden om te handelen. Tijdig aanpassen
van zienswijzen en interactie maakt een sociaal systeem krachtig. Opdracht geven om te veranderen geeft een korte termijn- of
een tegengesteld effect; veranderingen vanuit het systeem door anders over zaken te denken zijn duurzaam. Dit noemen we het
leervermogen van een systeem. Bij individuele coaching neem je de onzichtbare anderen mee, met teamcoaching heb je ze
allemaal voor je neus. Een teamcoach kan in het hier-en-nu werken met gedeelde ervaringen.
Systemisch en/of systeemgericht
Tegenwoordig wordt er ook over systemisch coachen gesproken. Daarmee wordt het raken van de energetische emotionele laag
bedoeld. Opstellingen is een specialisatie daarin. Dit vereist van de coach ‘verbinding’ maken met het systeem om vandaaruit te
interveniëren. Door die verbinding ervaart de coachee/het team vaak ‘ruimte’ voor nieuw denken en handelen.
Systeemdenken richt zich op structuren in gedrag en opvattingen en betekenissen die de betrokkenen toekennen aan
gebeurtenissen. Dit vereist van de coach meta-cognitieve vaardigheden en vermogen te analyseren. De combi van systemisch
systeemgericht coachen is effectief. Nabijheid en afstand gaan samen, snel schakelen en switchen van perspectief zijn belangrijke
vaardigheden voor een (systemisch) systeemgerichte coach. Zo voorkomt hij dat hij ‘ingezogen wordt in het systeem’ en behoudt
hij zijn professionele ruimte.
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
12
Het belang van systeemdenken voor de coach
Als iemand een coachvraag heeft, dan betekent dat hij met zijn huidige zienswijze én interactie tot zover komt en niet verder,
anders had hij geen coachvraag. De coachee/het team heeft een blokkade in de interactie die hij/zij met anderen uit zijn omgeving
niet weet op te lossen. Systeemdenken dwingt de coach niet direct ‘de diepte in te gaan’, maar maakt de interactiepatronen en
bijbehorende ‘mindset’ bewust. Vandaaruit kan gezamenlijk eigenaarschap geactiveerd worden. Door het systeemdenken vormt de
context, waar het verhaal van de coachee/het team zich afspeelt, nadrukkelijker een essentieel onderdeel van het coachproces.
Patronen in de interactie en in de emoties in het hier-en-nu maken denkpatronen, die belemmerend werken op teamhandelen,
duidelijk.
Systeemdenken vertaald in coachhandelen
Oplossingen zijn niet interessant, die kan iedereen verzinnen. Een systeemgerichte coach richt zich op hoe een ongewenste
situatie in stand wordt gehouden, met welke patronen in gedrag en opvattingen. Je kunt alleen aan het hier- en-nu betekenis geven
als je weet wat het doel is. De intake & analyse is een belangrijk moment voor de coach. Een systeemgerichte coach stelt geen
diagnose (‘Zo is het’), maar maakt een Functionele Analyse, van contextaspecten en persoons- of teamaspecten om die
wisselwerking zo helder mogelijk te krijgen. Vandaaruit wordt duidelijker waar ‘de energie‘ niet stroomt en hoe de huidige situatie in
stand wordt gehouden. Een goede analyse (‘Zou het kunnen dat ..) met de coachee of het team vergroot het eigenaarschap,
verfijnt de meetlat in relatie met een veranderende context, en maakt de ijsberg-opvattingen en drijfveren helder. Vaak is dit genoeg
voor het systeem, alle betrokkenen, om zelf/ gezamenlijk acties die nodig zijn op te pakken.
2.2.2 Toepassing van systeemdenken op het coachen
Het systeemdenken kent een aantal regels:
1. De interactie geeft de wederzijdse beïnvloeding weer. Je kijkt naar de circulaire processen. Er is geen schuldige; we
beïnvloeden elkaar met gedrag en opvattingen. Bijvoorbeeld een zwijger en een prater; praat de prater omdat de zwijger zwijgt
of is het omgekeerd? Ze houden met elkaar de huidige communicatie -waarin bijvoorbeeld eenzijdige besluiten genomen
worden- in stand.
2. Het advies voor een oplossing is niet van belang, -die kan iedereen in het systeem wel verzinnen-, als wel het inzicht hoe een
ieder met de huidige interactie bijdraagt de huidige situatie in stand te houden.
3. Dat gedrag wordt zichtbaar in het hier-en-nu in patronen. Patronen zijn herhalingen, herhalingen in gedrag en uitspraken. Door
het gesprek in de groep te laten plaatsvinden i.p.v. via de teamcoach worden patronen zichtbaar en vanuit de gedeelde
ervaring bespreekbaar.
4. Dit noemen we voorgrond (een praatjesmaker) en achtergrond (zwijgende collega’s). Voorgrond houdt achtergrond in stand en
omgekeerd (circulair dus), dankzij de achtergrond kan de voorgrond het podium pakken en omgekeerd.
5. Er is vaak sprake van onuitgesproken of niet geadresseerde verwachtingen. Bijvoorbeeld iemand is leidinggevende, ‘Die wordt
er toch voor betaald’.
6. Gewoonterecht is een ongeschreven regel: zo doen we het altijd (en onhoorbaar: ‘en daarom veranderen we nu niet’). Een
informeel leider kan macht naar zich toe trekken, omdat de formele leider zijn positie niet pakt. Een informele leider ‘moet’ wel.
7. Veel gebeurt er dus op relatie- c.q. betrekkingsniveau. Hoe we met elkaar omgaan is belangrijker dan wat we zeggen.
8. Vanuit systeemdenken praten we over ‘winst’ van het systeem om te blijven hangen in een ongewenste situatie. Bijvoorbeeld
een managementteam vindt dat het zo niet door kan gaan, en legitimeert vervolgens met gedrag en uitspraken dat ze niet
anders kunnen dan zo in de ongewenste situatie blijven zitten. De ‘winst’ van een mopperende afdeling op de leidinggevende
is dat de teamleden elkaar geen feedback hoeven te geven: daar is de leidinggevende toch voor?
9. Systeemdenken kent het woord weerstand niet . Homeostase: een sociaal systeem heeft de neiging terug te keren naar het
oude bekende. Vanuit een vanzelfsprekendheid vervallen we in handelingen die we gewend zijn. En degene die last heeft van
weerstand, ziet niet dat weerstand een reactie op zijn gedrag kan zijn. Kan weerstand ook meedenken zijn?
10. Tot slot, want er valt veel te vertellen: de aanwezigheid van de coach is ook een interventie. Met het te lang in een coachtraject
blijven, zeg je als (team)coach op relatieniveau: ‘Je hebt mij nodig, ik ben dus knap en jij bent dus dom.’
2.3 Visie op opleiden en leren Naast de inhoudelijke visie op coachen zijn de 1-daagsen, Opleidingen en Leergangen vormgegeven door onze visie op leren en
opleiden.
Hierin onderscheiden we drie manieren van gerichtheid, namelijk :
1. Competentiegericht (§2.3.1)
2. Gerichtheid op leren (§2.3.2) en
3. Leerlijngericht (§2.3.3).
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
13
2.3.1 Competentiegericht onderwijs
In competentiegericht onderwijs vinden we drie zaken essentieel:
1. Beroepsrelevante opdrachten
2. Diversiteit in leeractiviteiten
3. Opleiden met de 5 Kritieke Succesfactoren (KSF’en)
Beroepsrelevante opdrachten
Beroepsrelevante opdrachten spelen een sleutelrol in competentiegericht onderwijs
De CB-coachopleidingen zijn opdrachtgericht (dit i.t.t. leerstofgerichtheid). Niet de leerstof is belangrijk, ‘zodat ze daar láter iets
mee kunnen’, maar de praktijk is belangrijk: de taken en opdrachten waarvoor de coach-in-spé zich dagelijks gesteld zal zien. De
leerstof is daarom voorwaardelijke kennis; het ‘gereedschap’ voor de practicus (Boekaerts & Simons, 2012).
De leer- en praktijkstof wordt aangeboden in een logische volgorde en samenhang, passend bij de eindtermen (doelstellingen), en
gericht op de gewenste beroepskwalificaties.
CB-onderwijs is competentiegericht: het gaat om de uiteindelijk gewenste professionele vaardigheden, de daarbij verlangde
beroepshouding of professionele attitude, met de daaronder liggende noodzakelijke voorwaardelijke kennis (het ‘gereedschap’).
Coachboulevard heeft de competenties gerelateerd aan de 5 KSF’en en voor de deelnemers als volgt ingevuld.
Begeleiden van leerprocessen (St!R:1)/Stelt de cliënt in staat inzicht te verkrijgen en te leren (NOBCO:5)
Zowel voor NOBCO/EMMC als voor St!R is dit een essentiële competentie.
Deelnemers geven van tevoren aan wat ze willen leren tijdens de Leergang Coachen. Per 1-daagse wordt van deelnemers
gevraagd dit te concretiseren, gekoppeld aan het thema van een 1-daagse. Coachopleiders krijgen deze leerbehoeften van tevoren
en iedere 1-daagse start met het opvragen van deze leerbehoeften en -doelen. Op deze manier is voor ieder helder wat
deelnemers willen leren. Deze leerbehoeften zijn uitgangspunt voor alle oefensituaties tijdens de 1-daagsen; deelnemers krijgen
feedback van coachopleider en mededeelnemers. In het coachen leert de (team)coach te analyseren: wat heeft dit systeem te
leren c.q. te ontdekken c.q. te ontwikkelen om haar coachvraag vorm te geven. De derde KSF van CB ijsberg verwijst hiernaar.
Gerichtheid op de werkcontext (St!R:2)
Bij NOBCO is dit een onderdeel van de competentie Doel- en actiegerichtheid (6), bij de St!R wordt deze competentie expliciet
genoemd. Dat coachen op de werkcontext is gericht, maakt de visie van Coachboulevard helder. Immers, als het niet op de
werkcontext gericht zou zijn, zou het in onze visie geen coachen zijn, maar therapie of andere vormen van
psychosociale/therapeutische begeleiding. Vanuit systeemgerichtheid komt de gerichtheid op de werkcontext iedere 1-daagse aan
bod. De vijfde KSF van CB context verwijst hiernaar.
Resultaatgerichtheid (St!R:3)/Doel- en actiegerichtheid (NOBCO:6)/Evalueren (NOBCO:8)
Zowel NOBCO/EMCC als St!R noemen deze competentie.
Zonder gewenste situatie is er geen coachvraag en is coachen niet mogelijk. Het resultaat toont het adequate van de interactie op
het moment aan.
Niet de intentie is het criterium maar of de intentie en het gedrag dat wordt ingezet, het gewenste resultaat oplevert. Door te
luisteren naar de taal die een coachee of het team gebruikt in het hier-en nu wordt dit duidelijk: is het actie-taal of intentie-taal?
Expliciet noemt NOBCO de competentie Evalueren, waarin de coach de resultaten van het coachproces aantoont door expliciet te
evalueren en feedback op eigen handelen te vragen. Doel is bijdrage te leveren aan de cultuur waarin het gewoon is informatie te
verzamelen over de effectiviteit van de eigen werkwijze. St!R benoemt deze competentie niet expliciet, deze competentie is
ondergebracht onder de competentie Resultaatgerichtheid (3). De eerste KSF van CB meetlat verwijst hiernaar.
Gerichtheid op zelfsturing in werken en leren (St!R:4)/Omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst (NOBCO:3)
Deze competentie wordt door St!R expliciet genoemd, bij NOBCO valt ‘eigenaarschap’ onder de competentie Omgaan met het
coachcontract/de coachovereenkomst. Het begrip Zelfsturing wordt bij de NOBCO niet benadrukt. Vanuit de visie van
Coachboulevard op coaching, is zelfsturing een centraal begrip. Eigenaarschap, de 2e succesfactor, verwijst daarnaar.
et creëren van bewegingsruimte in denken en handelen vergroot zelfsturing. Reflecterend vermogen en het incasseren van feedback,
als belangrijke voorwaarden om te leren, vergroten de eigenheid van coachee en deelnemer en daarmee ook de zelfsturing. Van de
deelnemer wordt eigenaarschap voor eigen leerproces verwacht.
Interactie als begeleider vormgeven (St!R:5)/Vormgeven aan de coachrelatie (NOBCO:4)
NOBCO benoemt de competenties Vormgeven aan de coachrelatie (4). Deze competentie wordt door St!R expliciet genoemd.
Interactie als begeleider vormgeven vloeit voort uit systeemdenken als kader voor de Leergangen Coachen. Persoonlijke
ontwikkeling, alsook teamontwikkeling en organisatieontwikkeling wordt in interactie zichtbaar. Enkel aandacht voor het intra-
persoonlijke perspectief heeft de neiging in zich te verworden tot ‘getherapeutiseer’, het naar binnen gericht zijn. Omdat
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
14
ontwikkeling in interactie (naar buiten gericht zijn) zichtbaar wordt, is de focus van de (team)coach mede gericht op het versterken
van de interactie. Vanuit de vijf succesfactoren is de hier-en-nu situatie hier een krachtig instrument voor. Immers, in de hier-en-nu
situatie van een coachgesprek benoemt de coach het effect van hetgeen de coachee doet en zegt, om van daaruit de verbinding te
leggen met hetzelfde effect in de daar-en-dan situatie. Daarin zit de kracht van coaching, omdat daarmee daar-en-toen naar hier-
en-nu wordt gehaald. Ook in teamcoaching ligt de focus op het versterken van de onderlinge interactie als voorwaarde
voor gezamenlijk eigenaarschap op het resultaat van de benodigde ontwikkeling in samenwerkingscompetenties. Om de
afhankelijkheidsrelatie te minimaliseren is het noodzakelijk een helder coachcontract af te sluiten.
In de Leergangen Coachen komt de gerichtheid op patronen in interactieprocessen in de vijf succesfactoren prominent naar voren
en in de voorbeeldinterventies van de coachopleiders. Op iedere lesdag leert de deelnemer de kracht van het zelf toepassen van
hier-en-nu-interventies. De vierde KSF van CB hier-en-nu verwijst hiernaar.
Professioneel werken (St!R:6)/Zelfinzicht (NOBCO:1)/Gerichtheid op Zelfontwikkeling (NOBCO:2)/Gebruik van diverse
modellen en technieken (NOBCO:7)
Deze competentie wordt door St!R expliciet genoemd. Met daarin de focus op transparantie in handelen, zelfontwikkeling en
hanteren van methoden. Bij NOBCO vindt er een onderverdeling plaats in 3 competenties, namelijk: competentie 1: Zelfinzicht,
competentie 2: Gerichtheid op zelfontwikkeling en competentie 7: Gebruik van diverse modellen en technieken.
Van de deelnemer wordt verwacht dat hij een relatie legt tussen theorie en zijn handelen als (team)coach en zo zijn handelen kan
verantwoorden.
Ethisch handelen (St!R: 7)
Voor iedere professional geldt dat deze zich weet te houden aan de beroepscode van ethisch handelen. Voor coaches kan het
venijn in ethisch handelen in kleine dingen zitten. De vraag ‘Kan dit, mag dit? En waarom wel of niet,?’ maakt het bewustzijn
hierover scherper. Coachboulevard onderschrijft in haar denken en doen de Ethische Gedragscode van NOBCO en St!R. Zie
hiervoor www.stir.nu en www.nobco.nl.
Diversiteit in leeractiviteiten
Een goede coach hoeft nog geen goede opleider te zijn. Opleiden is net als coachen een vak apart. Zienswijzen moeten op zo’n
manier aangeboden worden dat een deelnemer in zijn proces kan groeien.
De grondstructuur van een competentiegerichte leeromgeving kent een onderscheid in leeractiviteiten (De Bie, 2003), namelijk: (1)
LeanTeamcoach download de brochure Leergang LeanTeamcoach!
Al onze Leergangen Coachen beginnen na de aanmelding met een intakegesprek. De coachopleider, veelal Marijke Lingsma
bevraagt de deelnemer op leermotivatie, reflectievermogen en basishouding en focust samen met de deelnemer op specifieke
persoonlijke leerdoelen, die het professioneel handelen voor de deelnemer als (team)coach versterken. De portfolio wordt
gedetailleerd besproken. Er volgt direct een uitspraak over wel of niet kunnen volgen van de erkende Leergang, al dan niet onder
voorwaarden.
De 1-daagsen vertegenwoordigen thema’s die in het coachen veelvuldig voorkomen. De dagen zijn verlengde opleidingsdagen:
van start om 9.00 uur tot einde van de lesdag om 18.00 uur. Zo doet u in relatief weinig dagen heel veel. Vooraf leest u de
verplichte en noodzakelijke literatuur. Deze literatuur dient u zelf aan te schaffen, de prijzen staan in de literatuurlijst vermeld. Per
1-daagse vraagt dat zo’n 15 - 25 uur voorbereiding in leestijd. De deelnemer formuleert vooraf zijn leerbehoeften n.a.v. de bij die
dag behorende competenties. Dit in het kluisje geplaatste document wordt door de coachopleider voor de lesdag gelezen.
De dagen hebben een hoog ‘Doe-gehalte’. Dat kan omdat iedereen zich vooraf heeft ingelezen. Op de dag zelf volgt de kleine
theorie themagericht, verantwoorde interventies n.a.v. de ingebrachte praktijksituaties, de leerbehoeften en de analyse van het
coachgesprek.
Na het volgen van elke 1-daagse en het invullen van de evaluatie ontvang je digitaal een bewijs van deelname.
De 1-daagsen van de Leergang Coachen zijn intensief, boeiend en vooral levendig. De stijl van de coachopleiders is nuchter,
direct, en met focus op feedback op werkwijze, manier van analyseren en denken en eigen stijl van de deelnemers. De Leergangen
worden getoetst halverwege met een mini-ontwikkelassessment en met coachverslagen (als toepassing in de praktijk) en wordt
afgesloten met een Coachboulevard assessment. Voorwaarde voor deelname aan het assessment is een voldoende beoordeling
voor je coachportfolio. In principe meld je je 2 maanden voor je assessment definitief aan en 1 maand voor de datum van je
assessment lever je je portfolio in. Na het assessment hoort de deelnemer direct of hij geslaagd is.
De deelnemer beslist zelf over zijn tempo van leren en de lengte van de Leergang; dat kan in een halfjaar, bijvoorbeeld met de
Summercourse. Aanbevolen wordt 1-1,5 jaar, maar 2-3 jaar is mogelijk. Plan niet te krap. Je kunt schuiven tijdens het traject in
data, met inachtneming van de annuleringsregeling. Beter is om vooraf bij twijfel je leerpad telefonisch met Jan Storck of een
coachopleider te bespreken.
De grootte van de groep kan variëren van 7 tot en met 18 deelnemers. Iedere deelnemer loopt zijn eigen leerpad. De
intervisiegroepen hebben in principe het gehele traject dezelfde samenstelling.
In de samenstelling van de opleiding is gekeken naar:
– Veel voorkomende momenten in de beroepsuitoefening: themagericht. En daarbij focus op kritieke momenten. De relatie
tussen lesdagen wordt in het Studentenhandboek duidelijk aangegeven.
– Opbouw 1-daagse: iedere 1-daagse kent eenzelfde didactische opbouw:
1. Vooraf literatuur lezen, formuleren van leerbehoeften en leerdoelen, invullen van Lesdagverslag.
2. Start: inleiding met vragen over leerbehoeften en responsie op de voorstudie.
3. Maximaal 3 à 4 subthema’s per dag.
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
21
4. Opdrachten t.a.v. onderdelen/ werkmodellen en reflectie daarop.
5. Oefenen met clinics; puntjes op de i vanuit praktijksituaties, plenair, demo en in subgroepjes.
6. Na afloop: completeren van Lesdagverslag rondom literatuur, leerdoelen en het geleerde tijdens de
1-daagse in eigen logboekje t.b.v. Reflectieverslag Leergang en/of supervisielogboek.
– De opdrachten kenmerken zich door opbouw in leerdynamiek, toenemende zelfsturing door deelnemers, en in verhouding met
de leerlijnen
Intervisie als vaste leerkern
De leer-intervisiegroepen2 vormen de vaste leercellen binnen Coachboulevard. Iedere deelnemer aan een Leergang Coachen is
verplicht zich aan te sluiten bij een intervisiegroep, grootte van deze groep is minimaal 3 en maximaal 5 à 6 deelnemers.
Doelstelling is leren van en met elkaar. Uitgegaan wordt van 10 intervisiebijeenkomsten, van elk 3 uur. Bijvoorbeeld 1 x per maand.
Kernpunten van deze bijeenkomsten zijn inbreng van eigen leerbehoeften, spellen samen spelen, literatuur en inzichten bespreken
in relatie met eigen coachhandelen en uitwerken van eigen en elkaars leerdoelen. De coachverslagen worden eerst in de
intervisiegroep besproken voordat ze ter beoordeling worden gemaild naar Marijke Lingsma. In het Reflectieverslag
Intervisiebijeenkomsten (onderdeel van Portfolio Leergang) reflecteer je waar je in intervisie mee aan de slag bent geweest en hoe
dat heeft bijgedragen aan je ontwikkeling als coach (single, double en triple loop-reflectie).
De deelnemers komen tussen iedere 1-daagse (na lesdag BC3) een dagdeel bij elkaar.
Er zijn een paar terugkerende of vaste ‘agenda’punten, zoals:
– reflectievragen;
– literatuur bespreking voor de komende 1-daagse;
– diverse spellen met elkaar ‘spelen’, zoals reflectiespellen, spelen met conflicten en een paar keer De Competente Teamcoach;
– praktijksituaties die op dat moment spelen;
– eigen inbreng van persoonlijke thema’s ten aanzien van coachhandelen;
– tussentijds evalueren van de intervisiegroep op groepsprocesniveau en eigen bijdrage hierin;
– elkaar feedback geven op de coachverslagen voordat ze naar de coachopleider worden gestuurd;
– indien de deelnemer op het mini-ontwikkelassessment in IC5 onvoldoende ontwikkeling in de competenties toont, dan vindt er
een Voortgangspracticum met DVD-opname (na IC5) plaats. Daarna vindt terugkoppeling naar de coachopleider plaats;
– afronding.
Transfer naar de eigen coachpraktijk & praktijkervaring opdoen
De opleiding biedt de ingrediënten die vanuit de visie van Coachboulevard nodig zijn om het vak van coach competent uit te
voeren. Om deze transfer te waarborgen, krijgen deelnemers oefenopdrachten mee, zodat deelnemers heel gericht oefenen, o.a.
met de aangeboden theorie, methodes en technieken, maar ook met de eigen leerdoelen. Daarnaast is het volgende van belang:
– De opleiding is uitgebreider dan de 1-daagsen zelf; deze zijn slechts een onderdeel in het leren en
ontwikkelen.
– We gaan uit van hoog eigenaarschap voor eigen ontwikkeling: zelfstudie, diverse coachtrajecten, intervisie, reflectie en visie-
en theorievorming. Het accent ligt op leren in de praktijk; de opleiding is een brug, niet meer en niet minderCoachboulevard
stelt als voorwaarde dat deelnemers tijdens de Leergangen Coachen praktijkervaring opdoen.
De opgedane coachervaring dient te bestaan uit individuele en/of teamcoachtrajecten.
De voorwaarde die Coachboulevard stelt aan de praktijkervaring, is dat het echte coachgesprekken betreft, dat wil zeggen: er is
sprake van een coachvraag c.q. -probleem in de werkcontext.
– Een ander onderdeel van de portfolio PC en IC is het opdoen van coachee leerervaring. Hierbij kunnen Leergangers die niet in
eenzelfde intervisiegroep zitten worden gecoacht door andere Leergangers. Ook is mogelijk coachee-leerervaring op te doen met
een ervaren supervisor/coach van buiten de opleiding.
– Na het volgen van de opleiding Basis Coachen (en IC1) heb je voor de aanvang van een coachgesprek voldoende basis gelegd.
Het fundament Foundation is gelegd (NOBCO/EMCC) en kan worden aangetoond.
Het handelingsresultaat laat zich zien in de uitvoering van diverse coachtrajecten (minimaal 40 uren St!R/100 uur NOBCO).
Door te reflecteren over de handelingen en het coachresultaat, en de handelingsreflectie onder woorden te brengen, wordt het
leren door doen verder ontwikkeld. Dit wordt in de diverse verslagen van de coachportfolio aangetoond. Van een professioneel
coach wordt verwacht dat deze single en double loop reflectie weet toe te passen.
2 (F. Siegers, Intervisie: Onbegeleid en begeleid. Uit: Supervisie in opleiding en beroep, 15 (1998) 1/2, 3-39). Siegers spreekt van leerintervisie, als de intervisie een
verplicht onderdeel is met opdrachten binnen een opleiding. De samenstelling is niet geheel vrijwillig gekozen en ook de inbreng is niet geheel zelfstandig. Daarin heeft Siegers o.i. een punt. We noemen de begrippen in het lesmateriaal, maar nemen de term niet over. De spreektaal blijft intervisie, vergelijk coachee-ervaring versus coachee-leerervaring.
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
22
3.3 Leergangen in schema
Hieronder wordt de opbouw van de 4 Leergangen schematisch weergeven. Van iedere 1-daagse wordt een samenvatting gegeven.
Leergang (aantal dagen)
LGIC
(12)
LGPC
(13)
LGTC
(12)
LGICTC
(17)
Leerlijn 1 +
2a + 2b
Leerlijn 1 +
2a+ 3a
Leerlijn 1 +
3a + 3b
Leerlijn 1 +
2a + 3a + 3b
Mondeling Intakegesprek ja ja ja ja
Basis Coachen Leerlijn 1
Competentieprofiel & de 5 Succesfactoren BC1 1e 1e 1e 1e
Werkwijzen & Beroepshouding BC2 2e 2e 2e 2e
Contextgericht Coachen BC3 3e 3e 3e 3e
Dynamiek van Intervisie BC4 4e 4e 4e 4e
Individuele Coaching Leerlijn 2
Leerlijn 2a IC1 – IC5
Intake: van Coachvraag tot Contract IC1 5e 5e 5e
Coachen op Gedrag IC2 6e 6e 6e
Coachen op Opvattingen & Overtuigingen IC3 7e 7e 7e
Coachen op Waarden & Drijfveren IC4 8e 8e 8e
Afronding Coachtraject & Mini-assessment IC5 9e 9e 9e
Leerlijn 2b IC6 – IC8
Coachen in het Hier-en-Nu IC6 10e
Individu in Groepscontext IC7 11e
Kritieke Momenten Individueel Coach IC8 12e
Teamcoaching Leerlijn 3
Leerlijn 3a TC1 – TC5
Teamintake, Analyse & Ontwikkelingsfasen TC1 10e 5e 10e
Teaminterventies TC2 11e 6e 11e
Coachen van Conflicten TC3 12e 7e 12e
Intervisiecoaching TC4 13e 8e 13e
Afronding Teamcoachtraject &
Kritieke Momenten
TC5 9e 14e
Leerlijn 3b TC6 – TC8
Coachen van Regressieve & Stagnerende Teams TC6 10e 15e
Teamcoaching vanuit Organisatiecontext TC7 11e 16e
Kritieke Momenten Teamcoach TC8 12e 17e
Assessments LGIC/LGPC/LGTC/LGICTC
(dagdeel)
Assessment Individueel Coach (na IC8) ass ass
Assessment Professioneel Coach (na TC4) ass
Assessment Teamcoach (na TC8) ass ass
Overige voorwaarden
Coachportfolio (voldoende beoordeling voorwaarde
voor het Assessment)
ja ja ja ja
Coachgesprekken &
coachee-leerervaring in uren
40 40 PHBO/St!R: 30
(20 TC en 10
IC)
PHBO/St!R: 60
(40 IC en 20 TC)
Deelname aan intervisiegroep in uren 10 x 3 10 x 3 10 x 3 15 x 3
Het kan zijn dat de deelnemer voor hem moverende redenen een andere volgorde kiest anders dan de advieslijn. We adviseren dit
te overleggen met de coachopleider. Voor verplaatsen van lesdagen zijn de annuleringsvoorwaarden van toepassing.
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
23
4. CB Leergangen: inhoud & resultaat per lesdag Leergang Welke Leerlijn en welke 1-daagsen volgt u?
Individueel Coach (LGIC) Leerlijn 1, 2a en 2b BC1-BC3, IC1-IC8
Het assessment is onderdeel van de Opleiding of Leergang Teamcoach of als onderdeel van de Leergang Individueel Coach &
Teamcoach.
Het accent van deze dag ligt op de toetsing van Teamcoaching middels een DVD-opname van een teamcoachgesprek van een
team. Twee weken voor het assessment stuurt de deelnemer zijn Eindverslag behorende bij de DVD-opname én de DVD-opname
zelf (USB-stick of DVD) naar de assessor en de groep deelnemers met wie hij het assessment doet.
In dit verslag beschrijft hij context en reflecteert hij hoe hij in de scenes zijn competenties toont.
In groepen van 4 deelnemers komt het DVD-assessment aan de orde. Per persoon 45 – 60 minuten.
In de portfolio staan de criteria en de procedure eenduidig beschreven waar het Eindverslag, de DVD en de tijdsprocedure van het
assessment aan moet voldoen.
De deelnemer hoort direct of hij geslaagd is. Indien hij is gezakt, krijgt hij een nieuwe DVD-opdracht voor herkansing.
Daarna is er een korte afronding van de Leergang Individueel Coach & Teamcoach en de Leergang Teamcoach centraal middels
een kwalitatieve evaluatie. Aan de hand van eigen leerdoelen, wordt geëvalueerd op proces en product, effectiviteit van de
Leergang en hoe verder als alumni. De Leergang wordt definitief afgerond.
Resultaat
– U geeft aantoonbaar blijk van de indicatoren van de diverse competenties.
– U geeft blijk van voldoende zelfinzicht en ontwikkeling.
– U kent de competenties van de teamcoach en kunt mededeelnemers daarop adequate feedback geven.
– U kunt op eigen wijze kwalitatief de Leergang evalueren en afronden.
– U kunt met succesvolle afronding met het CB-certificaat uw St!R erkenning teamcoach aanvragen.
4.4 Coachportfolio & SBU’s Een portfolio geeft je ontwikkeling als coach naar erkend coach weer. Het geeft als het ware de weg weer naar het assessment toe.
Alle Leergangers krijgen een kluisje waarin de benodigde downloads en formats zitten.
Het volgen van alle 1-daagsen is een van de onderdelen van de portfolio. Andere onderdelen zijn Reflectieverslagen over de eigen
ontwikkeling middels de Leergang en intervisiegroep. De portfolio kent een format.
Het portfolio is een instrument en bestaat uit diverse verslagen waarin de deelnemer de eigen competentieontwikkeling zichtbaar
maakt en aantoont. Het eigen leerproces wordt beschreven aan de hand van de zeven competenties van St!R en het aantonen van
de 72 NOBCO/EMCC-indicatoren. Beoordeling van deze portfolio vindt plaats op basis van aanwezigheid van alle gevraagde
documenten en de kwaliteit daarvan. De deelnemer ontvangt vooraf criteria waaraan deze verslagen moeten voldoen. Voor het
assessment dient je portfolio goedgekeurd te zijn. De portfolio dient uiterlijk een maand voor de datum van je assessment (digitaal)
te zijn ingeleverd. Indien je portfolio op delen onvoldoende scoort krijg je 1x de gelegenheid je portfolio voor de afgesproken datum
van het assessment aan te passen aan de hand van de feedback van de beoordelaar.
Tijdens het intakegesprek wordt de coachportfolio van de betreffende Leergang in detail met de deelnemer doorgenomen.
Na aanmelding krijgt u digitaal de portfolio-eisen die voor de gekozen Leergang gelden. De formats die voor u van toepassing zijn,
staan in uw kluisje zodra u aan uw Leergang begint. De uitwerking in SBU’s staat in de bijlage 4 klik hier.
De portfolio kent in het algemeen de volgende documenten:
1. Intakeformulier Erkende Leergang Coachen: je motivatie om professioneel coach te worden en je eigen score op de
nulmeting van St!R en NOBCO competenties.
2. Overzicht presentie tijdens de Leergang Coachen; presentie wordt door Coachboulevard digitaal bijgehouden.
3. Coachverslag 1 (Intake, Functionele Analyse en 1e gesprek) voor lesdag IC5 En bij de Leergang Teamcoaching is dat vóór
lesdag TC5.. et verslag moet voldoen aan de vooraf gegeven criteria.
4. Mini-assessment IC5 en TC5 middag: heeft tevens voor de Leergangers) ten doel een pas op de plaats te maken in de eigen
competentieontwikkeling voor de tweede helft van de Leergang Coachen.
5. Voor LGIC, LGPC en LGICTC: Coachverslag 2; dit verslag (format Criteria en Beoordelingsformulier Coachverslag 2) moet
voldoen aan de vooraf gegeven beoordelingscriteria van Coachboulevard voor professioneel coach. In dit verslag moet
nadrukkelijk een verbinding worden gemaakt tussen de verplichte literatuur en het coachhandelen
6. Voor LGTC en LGICTC: DVD-opname met Eindverslag
Dit verslag hoort bij de DVD-opname t.b.v. het assessment Teamcoach (na TC8). De deelnemer geeft de context weer en
verwijst naar momenten van DVD-opname en onderbouwt de competenties die hij aantoont (format DVD Eindverslag en
Beoordelingsformulier t.b.v. Assessment TC9 Teamcoach). Hij reflecteert op zijn handelen, waarom zo en niet anders, en
relateert theorie aan zijn handelen.
7. Overzicht van de uitgevoerde coachtrajecten: hoeveel, hoe lang, coachvragen en resultaten, minimaal 40 uur individuele
coachgesprekken of 20 uur Teamcoachgesprekken.
8. Reflectieverslag Leergang (max. 10 A4-tjes), ook dit verslag kent een format.
9. Reflectieverslag Ontwikkeling als Coach op basis van competentieprofiel.
4.5 Assessment Nadat uw portfolio en het Coachverslag 2 is goedgekeurd door de 2 beoordelaars of uw Eindverslag behorend bij de DVD voldoet
dan krijgt u een uitnodiging voor de assessment.
Er zijn 2 momenten van assessment:
1. Een assessment over een real-life individueel coachgesprek. Dit assessment is alleen bedoeld voor deelnemers aan de
– Leergang Individueel Coach (na IC8)
– Leergang Professioneel Coach; (na TC4)
– Leergang Individueel Coach & Teamcoach (na TC4).
U voert een real-life gesprek met daarop volgend een reflectiegesprek met de assessor, aangevuld met de
feedbackformulieren op de competenties van de mede assessment-collegae. U hoort direct of uw assessment voldoet. Het
assessment dagdeel eindigt met de uitreiking van het CB Instituutscertificaat Leergang Coachen.
Met dit certificaat kunt u binnen een week de titel Erkend Coach (St!R) aanvragen en activeren.
U komt in aanmerking voor PHBO-diploma Professioneel Coach. U kunt opgaan voor NOBCO/EMCC Practitioner.
2. Een assessment met een DVD-opname en Eindverslag over een teamcoachgesprek.
Dit assessment is alleen bedoeld voor deelnemers aan de:
– Leergang Teamcoach
– Leergang Individueel Coach & Teamcoach
U toont aan de hand van een DVD-opname uw teamcoachcompetenties. De procedure is vergelijkbaar met die van het onder
1 beschreven assessment. Deze assessment dag eindigt met de uitreiking van het CB Instituutscertificaat Teamcoach. U komt
in aanmerking voor PHBO-diploma Teamcoach of Individueel Coach & Teamcoach.
Met dit certificaat kunt u binnen een week de titel Erkend Teamcoach (St!R) aanvragen en activeren.
Opleidingsgids Coachboulevard 06022015
36
5. Kwaliteitsborging
Als bevlogen coaches-in-uitvoering én coachopleiders, hecht Coachboulevard aan het leveren van een bijdrage aan de
professionaliteit van het vak. Dit betekent onder andere dat de Leergang Coachen bewezen heeft te voldoen aan de eisen zoals
NOBCO/EMCC en St!R die stellen aan een erkende coachopleiding (inhoudelijke erkenning) en dat de drie Leergangen het PHBO-
predicaat dragen met bijbehorende diploma’s (onderwijskundige erkenning).
5.1 Eisen aan een erkende coachopleiding Erkende coachopleidingen moeten voldoen aan een aantal eisen.
– PHBO-opleidingen hebben een eigen adviescommissie en moeten jaarlijks aan de CPION een evaluatie aanleveren.
– De opleiding maakt qua organisatie, inhoud, opzet en werkwijze aannemelijk, dat afgestudeerden aan de opleiding zich
voldoende kwaliteit als coach op een professioneel niveau hebben verworven en zich derhalve als Erkend Coach bij de St!R
kunnen aanmelden. Voor meer informatie over deze procedure zie www.stir.nu
– De Leergang Individueel Coach en de Leergang Professioneel Coach en daardoor ook de Leergang Individueel Coach &
Teamcoach zijn geaccrediteerd door de NOBCO/EMCC op Coach niveau Practitioner.
– De opleiding heeft een heldere visie op het coachvak en maakt helder hoe de visie zich verhoudt tot het competentieprofiel van
NOBCO en St!R.
– De opleidingsgroep mag niet te klein en niet te groot zijn, minimaal 7 en maximaal 18 deelnemers. Bij meer deelnemers is er
een tweede coachopleider.
– De opleiding garandeert de waarborg van het individuele leerproces van deelnemers (ook in relatie tot het collectieve
leerproces van de groep deelnemers) gedurende de opleiding.
– De opleiding is van voldoende omvang om alle onderscheiden aspecten van het competentieprofiel van een coach te kunnen
verwerven. Dit betekent minimaal 100 contacturen.
– De leerroute bestaat uit theorie en praktijk in een verhouding van ongeveer 1:1, waarbij we tijdens de lesdag de NOBCO
onderverdeling van 40% praktijkvaardigheden, 25% reflectietijd, 25% theorie en 10% overig volgen
– De praktijk bestaat uit het oefenen met coachen binnen de lesdagen en binnen de intervisiegroep en het zelfstandig coachen
binnen het werk of als stage-/leer-/eigen praktijk. Dit kan teamcoaching en/of individuele coaching zijn. Indien je de Leergang
Teamcoach of de Leergang Individueel Coach & Teamcoach volgt, is teamcoaching verplicht
– Voor de verplichte oefening in de praktijk wordt een richtlijn van ongeveer 40 uur individuele coaching en 30 uur teamcoaching
aan uitvoeringsomvang (exclusief voorbereiding) gehanteerd.
– Opleidingen expliciteren de onderwerpen en de hoeveelheid tijd die aan die onderwerpen wordt besteed. Hierbij wordt
aangegeven wat de relatie is met het competentieprofiel. In ieder geval is er aandacht voor:
o het maken van een offerte/contract;
o aandacht voor de ethische code voor coaches;
o feedback van coachees aan wie coaching gedurende de opleiding wordt gegeven wordt expliciet gemaakt;
o het vermelden van de verplicht gestelde literatuur;
o de samenhang tussen visie op het vak, competentieprofiel en didactiek;
o explicitering van de beoordeling en de beoordelingsprocedure: hoe deelnemers het competentieprofiel zich eigen hebben
gemaakt.
– Coachboulevard participeert in diverse overleggen waarin het vak en de professionalisering van het vak centraal staan.
– De kwaliteit van de opleiding wordt systematisch getoetst door deelnemersevaluaties per 1-daagse, die in het
opleidingsoverleg per kwartaal worden besproken.
– Alle Leergangonderdelen worden geëvalueerd, getoetst en beoordeeld naar het competentieprofiel.
– Om de beoordeling zo objectief mogelijk te houden, wordt bij twijfel een tweede beoordelaar ingeschakeld. Het Eindverslag
c.q. Coachverslag 2 wordt in ieder geval door een tweede beoordelaar mede beoordeeld.
5.2 Competente coachopleiders Als ‘cracks’ in het vak, zowel als opleider maar ook als coach, hecht Coachboulevard aan de professionaliteit van het vak en de
overdracht daarin. De coachopleiders die meewerken aan de uitvoering van de Leergangen, zijn allen erkend of gecertificeerd
coach en uitstekende coachopleiders. Coachboulevard werkt met Docentenhandboeken, van waaruit iedere coachopleider werkt.
Vanuit dat kader en de expertise is er een vanzelfsprekende professionele lenigheid om met de hier-en-nu situaties tijdens de
lesdag om te gaan. Op een aantal manieren wordt die professionele lenigheid als coachopleider en als ervaren coach verweven in
de opzet en vormgeving van de Leergangen Coachen. We werken met een klein team.
– ‘Walk your talk’: coachopleiders zijn congruent in wat ze doen en hoe ze het doen. Daarmee zijn ze voorbeeld voor de rol en
het vak van coach. Door hierin consequent de vijf succesfactoren en de 8 competenties van NOBCO en de 7 competenties
6.1 Eerder Verworven Competenties (EVC's) Indien u in aanmerking denkt te komen voor Eerder Verworven Competenties vanuit een vergelijkbare opleiding, dan dient u
hiervoor een schriftelijke aanvraag inclusief onderbouwing en certificaten/diploma’s in te dienen bij de opleidingscommissie van
Coachboulevard. Deze commissie doet hierover schriftelijk uitspraak.
Binnen twee weken na ontvangst van de aanvraag krijgt u schriftelijk bericht over de uitkomsten.
6.2 Aanmeldingsprocedure U meldt zich aan via de website www.coachboulevard.nl. U krijgt dan direct een bevestiging van uw inschrijving. Na uw aanmelding
voor een Leergang ontvangt u een uitgebreid Intakeformulier Leergang Coachen op basis waarvan het intakegesprek plaatsvindt.
6.3 Inlogcode Na aanmelding en betaling krijgt de deelnemer een inlogcode waarmee hij divers lesmateriaal vóór de 1-daagsen kan downloaden.
U blijft als u dat wilt uw leven lang Coachboulevaarder met deze inlogcode. Nieuwe informatie blijft voor u toegankelijk. Iedere
Leerganger onderschrijft vertrouwelijkheid van de informatie en geeft de code niet aan anderen. Degene die dat wel doet wordt
onmiddellijk ontcoded.
6.4 Locatie De 1-daagsen worden in Meeting Plaza op Centraal Station in Utrecht gehouden. Kom je met de auto, dan adviseren we je naar
het Transferium Utrecht - P+R Westraven te rijden. Het transferium Westraven ligt aan de Ring Utrecht Zuid (A12, afrit nr. 17). Je
kunt je auto verwisselen voor het openbaar vervoer. Bijna iedere 7 minuten vertrekt er een sneltram vanaf halte 'Westraven' naast
het transferium. In iets minder dan een kwartier brengt deze je naar het Centraal Station. Voor parkeren inclusief een sneltramkaart
betaal je circa €5. Dat scheelt tijd, geld en de nodige frustratie.
6.5 Ervaringsgerichte Informatiemiddagen 2015 Om de twee maanden werden er gratis informatiemiddagen gehouden. Deze middag is getransformeerd in een ‘proeverij’. Tijdens
deze gratis middag (Meeting Plaza te Centraal Station, Utrecht van 14.00 uur - 16.30 uur) geeft Marijke Lingsma u in korte tijd
inzicht in het hoe en waarom van Coachboulevard en het praktische karakter van onze themagerichte 1-daagsen.
De 1-daagsen zijn gebaseerd op systeemgericht coachen, met de 5 Kritieke Succesfactoren als leidraad. We laten u daarmee
kennismaken in de vorm van een tweetal korte interactieve workshops: één over individueel coachen en één over teamcoaching.
U ervaart uw ontwikkelmogelijkheden in het coachen en u ervaart hoe het is om binnen Coachboulevard te leren.
Marijke Lingsma staat borg voor de hoge kwaliteit van de opleidingen en voor het efficiënt verkrijgen van de goede resultaten.
Na deze middag heeft u ruim inzicht in de achtergrond, de inhoud en de resultaten van de Opleidingen en de Leergangen.
Binnen Coachboulevard kiest u zelf voor een 1-daagse, een Opleiding, een Leergang of een complete Erkende Leergang Coachen.
Marijke geeft u advies over het voor u meest toepasselijke leertraject, binnen of buiten Coachboulevard. U kunt altijd per e-mail
([email protected]) advies inwinnen over de te kiezen volgorde van de 1-daagsen. Ook voor incompany-mogelijkheden kunt
u op de informatiemiddag bij Marijke Lingsma terecht.
Uw aanmelding voor de informatiemiddag ontvangen wij graag via [email protected] onder vermelding van de gewenste
datum, uw naam en evt. uw mobiele nummer.
De data van de informatiemiddagen in zijn: 16 maart, 17 april, 11 mei, 5 juni, 31 augustus, 9 oktober, 6 november,
11 december. Tijd: 13.30 uur - 16.30 uur.
De data van de speciale informatiemiddagen over de Leergang LeanTeamcoach in zijn: 14 januari, 18 maart, 26 juni, 2 september.
Kunt u die data niet, stel uw vragen dan via [email protected] of bel ons 030-2519195 of 06-53936458.