SOFIA V. KOVALVSKAYA | MARA JOSEFA WONENBURGER | GRACE MURRAY
HOPPER | LYNN MARGULIS | MARIE CURIE | BARBARA McCLINTOCK | EMILIA
PARDO BAZN | ROSALA DE CASTRO | VIRGINIA WOOLF | BEATRICE ALICE
HICKS | IRMGARD FLGGE-LOTZ | EDITH CLARKE | BERTA DVILA | EVA VEIGA
| YOLANDA CASTAO | AUGUSTA ADA KING | FRANCES ELIZABETH ALLEN |
ROSALIND W. PICARD | LIL LVAREZ | MARION LUCY MAHONY GRIFFIN | LINA
BO BARDI | BERNICE ALEXANDRA EAMES | EXERIA | CONCEPCIN ARENAL
PONTE | BERTA BOBATH | FLORENCE NIGHTINGALE | CATHERINE MULLER |
MARJANE SATRAPI | JANE GOODALL | DOROTHY CROWFOOT HODGKIN | IRNE
JOLIOT-CURIE | ELVIRA BAO MACEIRAS | MARA BARBEITO CERVIO |
ERNESTINA ELENA OTERO SESTELO | HANNAH ARENDT | OLYMPE DE GOUGES |
CHARLOTTE PERRIAND | MATILDE UCELAY MARTUA | DENNISE SCOTT BROWN |
JOAN ROBINSON | ELINOR OSTROM | FRED VARGAS | PATRICIA MELO | P. D.
JAMES | ANITA BORG NAFFZ | RADIA JOY PERLMAN | NGELA RUIZ ROBLES |
MARA NGELES DURN HERAS | SASKIA SASSEN | NGELES ALVARIO | VANDANA
SHIVA | MARY WALTON | LISE MEITNER | INMACULADA PAZ ANDRADE | MARTA
BOBO ARCE | ALICE MILLIAT | DICK, KERR LADIES F.C. | CAROLINE
LUCRETIA HERSCHEL | MARA GOEPPERT MAYER | MILIE DU CHTELET | MAGAN
KANWAR | MENCHU LAMAS | RUTH MATILDA ANDERSON | TINA MODOTTI |
FRIDA KAHLO | ROSALIND FRANKLIN | MARIA SIBYLLA MERIAN | SELWA
AL-HAZZAA | CHUS LAGO | CONCEPCIN ARENAL | GEORGE ELIOT | CELIA
SNCHEZ RAMOS | MARY LOU JEPSEN | SHAFRIRA GOLDWASSER | MRIA TELKES
| HARRIET MARTINEAU | SOFIA V. KOVALVSKAYA | MARA JOSEFA
WONENBURGER | GRACE MURRAY HOPPER | LYNN MARGULIS | MARIE CURIE |
BARBARA McCLIN-TOCK | EMILIA PARDO BAZN | ROSALA DE CASTRO |
VIRGINIA WOOLF | BEATRICE ALICE HICKS | IRMGARD FLGGE-LOTZ | EDITH
CLARKE | BERTA DVILA | EVA VEIGA | YOLANDA CASTAO | AUGUS-TA ADA
KING | FRANCES ELIZABETH ALLEN | ROSALIND W. PICARD | LIL LVAREZ |
MARION LUCY MAHONY GRIFFIN | LINA BO BARDI | BERNICE ALEXANDRA
EAMES | EXERIA | CONCEPCIN ARENAL PONTE | BERTA BOBATH | FLORENCE
NIGHTINGALE | CATHERINE MULLER | MARJANE SATRAPI | JANE GOODALL |
DOROTHY CROWFOOT HODGKIN | IRNE JOLIOT-CURIE | ELVIRA BAO MACEIRAS
| MARA BARBEITO CERVIO | ERNESTINA ELENA OTERO SESTELO | HANNAH
ARENDT | OLYMPE DE GOUGES | CHARLOTTE PERRIAND | MATILDE UCELAY
MARTUA | DENNISE SCOTT BROWN | JOAN ROBINSON | ELINOR OSTROM | FRED
VARGAS | PATRICIA MELO | P. D. JAMES | ANITA BORG NAFFZ | RADIA JOY
PERLMAN | NGELA RUIZ ROBLES | MARA NGELES DURN HERAS | SASKIA
SASSEN | NGELES ALVARIO | VANDANA SHIVA | MARY WALTON | LISE
MEITNER | INMACULADA PAZ ANDRA-DE | MARTA BOBO ARCE | ALICE MILLIAT
| DICK, KERR LADIES F.C. | CAROLINE LUCRETIA HERSCHEL | MARA
GOEPPERT MAYER | MILIE DU CHTELET | MAGAN KANWAR | MENCHU LAMAS |
RUTH MATILDA ANDERSON | TINA MODOTTI | FRIDA KAHLO | ROSALIND
FRANKLIN | MARIA SIBYLLA MERIAN | SELWA AL-HAZZAA | CHUS LAGO |
CONCEPCIN ARENAL | GEORGE ELIOT | CELIA SNCHEZ RAMOS | MARY LOU
JEPSEN | SHAFRIRA GOLDWASSER | MRIA TELKES | HARRIET MARTINEAU
|
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA
4. EDICIN
MULLERES NAS BIBLIOTECASDA UDC
LISTAXE DE MULLERES DENTRO DA EXPOSICIN:
Sofia Vaslievna Kovalvskaya 3 Mara Josefa Wonenburger 4 Grace
Murray Hopper 5 Lynn Margulis 6 Marie Curie 7 Barbara McClintock 8
Emilia Pardo Bazn 9 Rosala de Castro 10 Virginia Woolf 11 Beatrice
Alice Hicks 12 Irmgard Flgge-Lotz 13 Edith Clarke 14 Berta Dvila 15
Eva Veiga 16 Yolanda Castao 17 Augusta Ada King 18 Frances
Elizabeth Allen 19 Rosalind W. Picard 20 Lil lvarez 21 Marion Lucy
Mahony Griffin 22 Lina Bo Bardi 23 Bernice Alexandra Eames 24 Berta
Bobath 25 Florence Nightingale 26 Catherine Muller 27 Marjane
Satrapi 28 Jane Goodall 29 Dorothy Crowfoot Hodgkin 30 Irne
Joliot-Curie 31 Elvira Bao Maceiras 32 Mara Barbeito Cervio 33
Ernestina Elena Otero Sestelo 34 Hannah Arendt 35 Olympe de Gouges
36 Charlotte Perriand 37 Matilde Ucelay Martua 38 Dennise Scott
Brown 39 Joan Robinson 40
Elinor Ostrom 41 Fred Vargas 42 Patricia Melo 43 P. D. James 44
Anita Borg Naffz 45 Radia Joy Perlman 46 ngela Ruiz Robles 47
Concepcin Arenal Ponte 48 Mara ngeles Durn Heras 49 Saskia Sassen
50 ngeles Alvario 51 Vandana Shiva 52 Mary Walton 53 Lise Meitner
54 Inmaculada Paz Andrade 55 Marta Bobo Arce 56 Alice Milliat 57
Dick, Kerrs Ladies F.C. 58 Exeria 59 Caroline Lucretia Herschel 60
Maria Goeppert Mayer 61 milie du Chtelet 62 Magan Kanwar 63 Menchu
Lamas 64 Ruth Matilda Anderson 65 Tina Modotti 66 Frida Kahlo 67
Rosalind Franklin 68 Maria Sibylla Merian 69 Selwa Al-Hazzaa 70
Chus Lago 71 Mary Ann Evans (George Elliot) 72 Celia Snchez Ramos
73 Mary Lou Jepsen 74 Shafrira Goldwasser 75 Mria Telkes 76 Harriet
Martineau 77
EXPOSICIN MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC8 de marzo DA
INTERNACIONAL DAS MULLERES
clicke sobre cada nome para ir a sa ficha
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA3
Foi a primeira muller que conseguiu unha praza de profesora
universitaria en Europa, concretamente en Suecia en 1883.De
ascendencia xitana e descendente do rei de Hungra, viviu a sa
infancia en Bielorrusia. Desde moi nova desenvolveu o gus-to polas
matemticas, apoiada polos seus tos, que tamn eran uns apaixonados
desta ciencia. Sonia, como lle gustaba que a chamaran, estudaba de
noite polos libros do seu irmn. O seu primeiro profesor de xeometra
foi Nikolai Tyrtov, un vecio que se decatou das sas dotes para as
matemticas pola rapidez con que aprenda. Chegou a explicarse a si
mesma o concepto de seno tal como fora inventado orixinalmente.
Tyrtov discutiu co seu pai para que a deixara estudar, mais a este
non lle pareca axeitado que unha muller accedese educacin
superior.
Sonia, con todo, conseguiu vencer a oposicin da sa familia aps
aceptar un matrimonio de conveniencia. Deste xeito puido sar de
Rusia e ter acceso universidade. Primeiramente asis-tiu a clases na
Universidade de Heildeberg, anda que s como onte. Mis tarde, xa en
Berln, estudara de xeito particular co matemtico Karl Weierstrass.
Non tardou en desenvolver varios traballos orixinais sobre
matemticas e astronoma, que enviou Universidade de Gttingen, onde
obtivo por eles o doutora-mento cum laude no 1874, mais non foi at
1983 cando gaara unha praza de profesora de matemticas na
Universidade de Es-tocolmo. Cinco anos mis tarde, sera tamn a
primeira muller elixida membro da Academia das Ciencias de
Rusia.
Deixou moitas obras de matemticas sobre ecuacins diferen-ciais,
integrais, funcins, os aneis de Saturno, a propagacin da
luz, a rotacin de slidos... Algunhas das sas demostracins son
tan claras se expoen anda hoxe nos libros de texto.Destacan Sobre a
teora das ecuacins diferenciais, aparecido en Journal de Crelle; e
Sobre a rotacin dun corpo slido arredor dun punto fixo, polo que
obtn o Premio Bordin outorgado pola Academia das Ciencias de
Francia en 1888.
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- O Da das Matemticas Sonia Kovalevsky, que se celebra nos high
school dos EUA, un programa da Asociacin para as Mu-lleres nas
Matemticas (AWM) en que se organizan obradoiros para alentar as
rapazas a exploraren esta ciencia.- A Conferencia Sonia Kovalevsky
patrocinada anualmente pola AWM para destacar as contribucins das
mulleres nos campos da matemtica aplicada ou computacional.- O
crter lunar Kovalvskaya nomeado as na sa honra.- O Premio Sofa
Kovalvskaya para mozos investigadores con-vocado bianualmente pola
Fundacin Humboldt.
Referencias bibliogrficas:
- Casado, M. J. (2006). Las damas del laboratorio: mujeres
cien-tficas en la historia. Barcelona: Debate.- Momdedeu, X.
(2004). Sofa: la lucha por saber de una mujer rusa. Tres Cantos
(Madrid): Nivola.- Rios Fachal, M. (2008). As mulleres nas
matemticas. A Co-rua: Baha.
SOFIA (SONIA)VASLIEVNAKOVALVSKAYAMoscova, 1850-Estocolmo,
1891
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&SORT=D/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&SORT=D&SUBKEY=Las+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient%C3%ADficas+en+la+historia/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&SORT=D/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&SORT=D&SUBKEY=Las+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient%C3%ADficas+en+la+historia/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XSof{226}ia%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa&searchscope=1&SORT=D/XSof{226}ia%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBKEY=Sof%C3%ADa%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XSof{226}ia%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XSof{226}ia%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa&searchscope=1&SORT=D/XSof{226}ia%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBKEY=Sof%C3%ADa%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XSof{226}ia%3A+la+lucha+por+saber+de+una+mujer+rusa&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XAs+mulleres+nas+matem{226}aticas&searchscope=1&SORT=D/XAs+mulleres+nas+matem{226}aticas&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBKEY=As+mulleres+nas+matem%C3%A1ticas/1%2C3%2C3%2CB/frameset&FF=XAs+mulleres+nas+matem{226}aticas&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA4
Experta na teora de grupos clsicos e no estudo dos
automor-fismos, as como nas lxebras de Clifford. Anda que naceu
nun-ha poca en que ser muller supoa un obstculo para acceder aos
estudos superiores, a sa familia sempre a apoiou tanto no eido dos
estudos como no do deporte, xa que lle gustaba practi-car
baloncesto e hckey sobre patns.
Recibiu estudos primarios e secundarios na Corua. En 1945
trasladouse a Madrid para cursar estudos universitarios. A sa
familia respectou o seu desexo de estudar matemticas, malia o seu
pai preferir que se dedicase enxeara industrial.
Xa instalada en Madrid, na Residencia de Seoritas da ra
For-tuni, Mara sentase plenamente satisfeita cos seus estudos.
Redactaba os seus propios apuntamentos unha vez rematadas as
clases, proba da sa mente prodixiosa. Comezou tamn o doutoramento
na Universidade de Madrid, e na primavera de 1953 solicitou e
recibiu unha bolsa Fullbright para continuar estudando nos EUA.
A sa etapa americana iniciouna traballando con Nathan Jacob-son,
un dos alxebristas mis destacados do sculo XX. Douto-rouse na
Universidade de Yale en 1957 co traballo dirixido por Jacobson On
the Group of Similitudes and Its Projective Group.En 1957 regresou
a Espaa e obtivo unha bolsa no Instituto Ma-temtico Jorge Juan do
CSIC, onde levar a cabo mis estudos de doutoramento e outra tese.
Con todo, por motivos administra-tivos nunca obtivo o seu ttulo
espaol de doutora, anda que a sa tese foi defendida, aprobada e
publicada.
Pasados tres anos, recibiu a oferta dunha bolsa de
posdouto-ramento do profesor Israel Halperin, importante alxebrista
ca-nadense. Permanecer seis anos en Ontario e volver aos EUA,
primeiro Universidade de Bfalo como profesora axudante, e logo de
Indiana, onde xa exerceu como full professor. Neste momento xa
recibira moitas ofertas de diferentes universidades americanas (non
as de Espaa) e dirixa os seus propios grupos de traballo.
En 1983, por motivos familiares, retornou a Espaa.
En 2010 foi nomeada doutora honoris causa pola UDC.
A sa contribucin s matemticas cntrase no estudo dos problemas de
clasificacin dos grupos finitos simples: teora de grupos e lxebras
de Lie, teora de Kac-Moody (considrase a nai desta teora). Tamn
dedicou varios anos ao estudo dos automorfismos de grupos para
espazos vectoriais de dimensin maior ou igual que seis.
Referencias bibliogrficas:
- Listado de referencias en Dialnet de y sobre Mara
Wonen-burger.- Souto Salorio, M. J., Tarro Tobar, A.D. (2006). Mara
Josefa Wonenburger Planells. Mujer y matemtica. En Gaceta de la
Real Sociedad Matemtica de Espaola.- Rios Fachal, Matilde (2008).
As mulleres nas matemticas. Ma-ra Wonenburger. A Corua: Baha.
MARA JOSEFAWONENBURGERMontrove (Oleiros), 19 de xullo de
1927
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Mar%C3%ADa+Josefa+Wonenburger+Planells.+Mujer+y+matem%C3%A1tica&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XAs+mulleres+nas+matem%7B226%7Daticas%26SORT%3DDhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Mar%C3%ADa+Josefa+Wonenburger+Planells.+Mujer+y+matem%C3%A1tica&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XAs+mulleres+nas+matem%7B226%7Daticas%26SORT%3DDhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=As+mulleres+nas+matem%C3%A1ticas.+Mar%C3%ADa+Wonenburger&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XAs+mulleres+nas+matem%7B226%7Daticas.+Mar%7B226%7Dia+Wonenburger%26SORT%3DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=As+mulleres+nas+matem%C3%A1ticas.+Mar%C3%ADa+Wonenburger&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XAs+mulleres+nas+matem%7B226%7Daticas.+Mar%7B226%7Dia+Wonenburger%26SORT%3DDZ
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA5
Coecida pola alcua de Amazing Grace, foi unha cientfica
especializada en matemticas, e tamn militar estadounidense con grao
de contraalmirante, que considerada unha pioneira no mundo da
informtica.
Desde moi nova amosou un grande interese polas matemticas e
polos aparellos mecnicos. De feito, aos sete anos desmontou todos
os reloxos da casa para coecer o seu funcionamento. Os seus pais,
que queran tivese as mesmas oportunidades que os seus irmns,
matriculrona en varias escolas privadas para mulleres, e en 1924
ingresou no Vassar College de Nova York, onde se licenciou con
honores en Matemticas e Fsica. En 1934 doutorouse en Matemticas na
Universidade de Yale.
Seguindo a tradicin familiar, en 1943 decidiu unirse s Forzas
Armadas e rematou na Escola de Cadetes co nmero 1 e o grao de
tenente. Coecida a sa habilidade matemtica, foi destina-da ao
Departamento de Computacin de Harvard, onde traba-llou cos
primeiros ordenadores. Concretamente participou na construcin do
Mark I xunto co comandante Howard H. Aiken.Permaneceu en Harvard at
1949. Nese ano trasladouse a Fi-ladelfia e comezou a traballar na
Eckert-Mauchly Corporation, onde se encontraban a desenvolver as
computadoras BINAC e UNIVAC I. Traballou nesta compaa e as sas
sucesoras at se retirar en 1971. En 1952 creou o primeiro
compilador da his-toria, o A-0. Deseguida deseara o que tamn foi o
primeiro compilador para o procesamento de datos que usaba ordes en
ingls, o B-0 (FLOW-MATIC), que est na orixe da linguaxe de
programacin COBOL, de que foi a inventora.
Ao longo sa carreira, Grace foi moi solicitada como oradora en
eventos relacionados coa informtica. Tia un estilo de oratoria
animado e irreverente, e sempre contaba ancdotas da guerra tiradas
da sa faceta militar. Aps o seu retiro laboral, dedicouse a
impartir conferencias, asesorar equipos e participar en foros
industriais e programas educativos, at que en 1990 se retirou
definitivamente.
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- 1969, nomeada, paradoxalmente, Home do Ano en Ciencias da
Computacin (premio concedido pola Data Processing Ma-nagement
Association).- 1973, trtase da primeira muller en ser membro
distinguida da British Computer Society.- 1986, Medalla do Servizo
Distinguido de Defensa.- 1988, Premio Gonden Gavel.- 1991, Medalla
Nacional de Tecnoloxa e Innovacin.- 1996, btase o buque de guerra
USS Hopper (coecido como Amazing Grace na sa honra).- 1971,
establcese o Premio Grace Murray Hopper, concedido pola Association
for Computing Machinery.
Referencias bibliogrficas:
- Hopper, Grace Murray (1988). The Education of a computer. En:
Annals of the History of Computing, vol. 9, n 3/4.- Rios Fachal,
Matilde (2008). As mulleres nas matemticas. Gra-ce Hopper Murray. A
Corua: Baha.
GRACEMURRAYHOPPERNew York, 1906-Condado de Arlington, 1992
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=As+mulleres+nas+matem%C3%A1ticas.+Grace+Hopper+Murray&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XThe+Education+of+a+computer%26SORT%3DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=As+mulleres+nas+matem%C3%A1ticas.+Grace+Hopper+Murray&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XThe+Education+of+a+computer%26SORT%3DDZ
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA6
Esta muller brillante e precoz graduouse en Bioloxa pola
Univer-sidade de Chicago en 1957, con dezanove anos, e en 1960
obtivo o ttulo de mestrada en Zooloxa e Xentica pola Universidade
de Wisconsin. En 1965, logo de se doutorar na Universidade de
Ber-keley, comezou a traballar como profesora na Universidade de
Massachusetts.
En 1967 publicou unha das sas obras fundamentais, o artigo On
the Origin of Mitosing Cells. Asinrao en solitario como Lynn Sagan
(daquela estaba casada co coecido astrnomo Carl Sagan) e foi
rexeitado por 15 revistas antes de ser publicado no Journal of
Theo-retical Biology. Con el sentou os alicerces da teora da
endosimbiose seriada (SET), unha das sas grandes achegas ao estudo
da orixe da vida na Terra, anda que tiveron que pasar case vinte
anos para que fose aceptada pola maiora da comunidade
cientfica.
A teora da endosimbiose seriada describe a aparicin das clulas
eucariotas como efecto da sucesiva incorporacin simbioxentica de
diversas clulas procariotas. Con todo, Margulis mesmo vai aln e
sostn que a orixe simbitica de novas formas de vida e de novas
especies un proceso moito mis frecuente do que nunca imaxi-naron os
evolucionistas, polo que acenta o papel da cooperacin fronte ao da
competicin en termos de evolucin.
Nesta lia de pensamento estn os seus traballos posteriores
xun-to a James Lovelock, en que defenden que todos os habitantes da
Terra pertencen mesma unin simbitica: Gaia, o maior ecosiste-ma.
Con Karlene V. Schwartz publicara en 1982 Five kingdoms: an
illustrated Guide to the Phyla of Life on Earth, un volume en que
se revisa todo o sistema de clasificacin biolxica, a presentar unha
taxonoma en dous niveis (Prokaria e Eukarya) e cinco reinos,
que
reflicte estreitamente a historia evolutiva e mellora as
anteriores; pouco despois Carl Woese propora unha nova clasificacin
baseada na anlise do ARNr e ambas teen vixencia arestora.
Foi ademais unha gran divulgadora da ciencia, soa ou xunto ao
seu fillo Dorion, en libros como Origins of Sex: three Billion
Years of Genetic Recombination ou Acquiring Genomes: A Theory of
the Origins of Species.
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- 1983, nomeada membro da Academia Nacional de Ciencias dos
EUA.- 1997, convrtese en membro da Academia de Ciencias de Rusia.-
2000, recibe a Medalla Nacional das Ciencias dos EUA.- 2002 e 2005,
recibe o Premio Alexander von Humboldt.- 2008, outrgaselle a
Medalla Darwin-Wallace.- Sera nomeada doutora honoris causa por
diversas universidades, entre elas a de Vigo.
Referencias bibliogrficas:
- Margulis, L. (1985). Cinco reinos: gua ilustrada de los phyla
de la vida en la tierra. Barcelona: Labor.- Margulis, L. (2003).
Una revolucin en la evolucin escritos seleccionados. Valencia:
Universitat de Valncia.- Margulis, L. & Dolan, M. F. (2009).
Los inicios de la vida: la evo-lucin de la Tierra precmbica.
Valencia: Universitat de Valncia.
LYNNMARGULIS
Chicago, 1938 2011
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XCinco+reinos%3A+gu{226}ia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra&searchscope=1&SORT=DZ/XCinco+reinos%3A+gu{226}ia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Cinco+reinos%3A+gu%C3%ADa+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XCinco+reinos%3A+gu{226}ia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XCinco+reinos%3A+gu{226}ia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra&searchscope=1&SORT=DZ/XCinco+reinos%3A+gu{226}ia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Cinco+reinos%3A+gu%C3%ADa+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XCinco+reinos%3A+gu{226}ia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Una+revoluci%C3%B3n+en+la+evoluci%C3%B3n+escritos+seleccionados&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XCinco+reinos%3A+gu%7B226%7Dia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra%26SORT%3DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Una+revoluci%C3%B3n+en+la+evoluci%C3%B3n+escritos+seleccionados&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XCinco+reinos%3A+gu%7B226%7Dia+ilustrada+de+los+phyla+de+la+vida+en+la+tierra%26SORT%3DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLos+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci{226}on+de+la+Tierra+prec{226}ambica&searchscope=1&SORT=DZ/XLos+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci{226}on+de+la+Tierra+prec{226}ambica&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Los+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci%C3%B3n+de+la+Tierra+prec%C3%A1mbica/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLos+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci{226}on+de+la+Tierra+prec{226}ambica&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLos+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci{226}on+de+la+Tierra+prec{226}ambica&searchscope=1&SORT=DZ/XLos+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci{226}on+de+la+Tierra+prec{226}ambica&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Los+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci%C3%B3n+de+la+Tierra+prec%C3%A1mbica/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLos+inicios+de+la+vida%3A+la+evoluci{226}on+de+la+Tierra+prec{226}ambica&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA7
Nada Marie Salomea Skodowska, foi unha estudante precoz que se
graduou con 15 anos dominando, entre outros idiomas, o polaco, o
ruso, o alemn e o francs. Con 17 anos daba clases particulares
mentres participaba nunha organizacin estudantil revolucionaria.
Nos anos seguintes traballou de institutriz, orga-nizou unha escola
para fillos de obreiros e labregos e estudou matemticas avanzadas e
qumica.
En 1891 inscribiuse na Facultade de Ciencias Matemticas e
Na-turais da Universidade da Sorbona, onde se licenciou en 1893 en
Fsica como primeira da promocin e en 1894 en Matemticas, neste caso
como segunda da promocin. Neste mesmo ano obtivo unha bolsa da
Fundacin Alexandrowitch e comezou a traballar co profesor de fsica
Pierre Curie.
Pierre e Marie casaron en 1895. O vestido de noiva, azul escuro,
sera durante anos a sa roupa de laboratorio. Nesta poca co-mezou a
estudar os traballos de Henri Becquerel sobre as sales de uranio e
en 1903 doutorarase cum laude coa tese titulada Investigacins sobre
as substancias radioactivas.
A parella estudara o uranio en forma de pechblenda, do que
illaron dous novos elementos qumicos: o polonio e o radio. As
precarias condicins en que tian que investigar, nunha barraca sen
chan, e as doenzas derivadas da exposicin continua ra-dioactividade
supoanlles un esforzo fsico esgotador. Tomaron a decisin de non
patentar a tcnica de obtencin do radio e ofrecer a informacin
comunidade cientfica. Todo Londres quera coecelos e Marie mercou un
vestido novo, negro, para usalo no laboratorio.
Becquerel, Marie e Pierre Curie recibiron o Premio Nobel de
Fsica en 1903 polos seus traballos sobre a radioactividade. Marie
foi a primeira muller que obtivo tal galardn. Ese mesmo ano o
matrimonio recibira a Medalla Davy da Royal Society de Londres.
Logo da morte de Pierre en 1906 ofrecronlle unha pensin que
Marie rexeitou alegando que anda era nova e forte para manter a sa
familia. En 1906 obtivo a ctedra de Fsica na Sorbona, onde foi a
primeira muller en dar clases.
Tras obter por primeira vez un gramo de radio puro, recibiu o
Premio Nobel de Qumica en 1911. Sera a primeira persoa en recibir
dous premios Nobel en campos diferentes. En 1913 inau-gurou o
Instituto do Radio, dedicado investigacin mdica, fsica e qumica. Na
Primeira Guerra Mundial puxo en funcio-namento mis de douscentos
vehculos radiolxicos, chamados petite Curie, para utilizar na
fronte. En 1995 os seus restos foron trasladados ao Panten de Pars.
Foi a primeira muller enterrada nel.
Referencias bibliogrficas:
- Casado, M. J. (2006). Las damas del laboratorio: mujeres
cien-tficas en la historia. Barcelona: Debate.- Snchez Ron, J.M.
(2009). Marie Curie y su tiempo. Barcelo-na: Crtica.- Strathern, P.
(1999). Curie y la radiactividad. Madrid: Siglo XXI.
MARIECURIE
Varsovia, 1867 1934, Passi
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=D/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBKEY=Las+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient%C3%ADficas+en+la+historia/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=D/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBKEY=Las+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient%C3%ADficas+en+la+historia/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XMarie+Curie+y+su+tiempo&searchscope=1&SORT=D/XMarie+Curie+y+su+tiempo&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBKEY=Marie+Curie+y+su+tiempo/1%2C4%2C4%2CB/frameset&FF=XMarie+Curie+y+su+tiempo&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XCurie+y+la+radiactividad&searchscope=1&SORT=DZ/XCurie+y+la+radiactividad&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Curie+y+la+radiactividad/1%2C3%2C3%2CB/frameset&FF=XCurie+y+la+radiactividad&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA8
Filla dun mdico, foi vivir parte da sa infancia cos seus tos en
Brooklyn, Nova York, para axudar economicamente a familia men-tres
o pai estableca a sa consulta. Completou a sa educacin secundaria
no Erasmus Hall High School de Brooklyn e decidiu con-tinuar
estudando na Universidade de Cornell, mais a familia anda tia
problemas econmicos e a sa nai opoase a que estudara, xa que isto
diminuira as sas posibilidades de casar. Finalmente, grazas ao
apoio do seu pai, graduouse en Botnica en Cornell en 1923 e obtivo
o doutoramento catro anos mis tarde.
Tanto nos seus estudos de grao como no seu traballo de
profeso-ra de botnica posgraduada centrarase na citoxentica do
millo, daquela un novo campo para cuxo estudo creara un grupo de
in-vestigacin formado por melloradores vexetais e citlogos. No seu
seo experimentou coa nova tcnica de carmn para a visualizacin dos
cromosomas, obtivo a morfoloxa dos dez cromosomas deste cereal e
detectou os trazos que se herdan de maneira conxunta. Anda en
Cornell, describiu o proceso de interaccin cruzada (ou
entrecruzamento cromosmico) entre cromosomas homlogos du-rante a
meiose, e demostrou a hiptese da existencia dunha recom-binacin
xentica durante este proceso. Tamn publicou o primeiro mapa xentico
do millo.
A comezo dos anos 30 comezou a traballar na Universidade de
Mis-souri e no California Institute of Technology. Al coeceu os
raios X e comezou a usalos para aumentar a taxa de mutacin do
millo, o que lle permitiu identificar os cromosomas en anel ou
mecanismos de mutacin que teran grande influencia no posterior
estudo do cancro.
A condicin de muller puido ser a causa de que, nos anos 40,
aban-donase Missouri por falta de promocin e fose ao Laboratorio
Cold Spring Harbor. Nesta dcada dos 40 foi nomeada acadmica da
Academia Nacional de Ciencias e presidenta da Genetics Society of
Amrica (a primeira muller). Ademais desenvolveu a teora sobre a
existencia de elementos controladores dos xenes e o seu mecanis-mo
regulador, que non sera aceptada at os anos 60.
En 1983 converteuse na primeira muller en recibir en solitario o
Premio Nobel de Fisioloxa e Medicina polo seu traballo sobre os
elementos transpoibles, trinta anos despois de que o levase a cabo.
Anda que se xubilou oficialmente en 1963 permituselle continuar
traballando como cientfica emrita no Laboratorio Cold Spring Harbor
e seguiu investigando at o seu falecemento en 1992.
Referencias bibliogrficas:
- Fedoroff, N. & Botstein, D. (1992). The Dynamic genome
Bar-bara McClintocks ideas in the century of genetics. New York:
CSHL Press.- Martnez Pulido, C. (2000). Tambin en la cocina de la
ciencia cinco grandes cientficas en el pensamiento biolgico del
siglo XX: estudios y ensayos. Santa Cruz de Tenerife: Universidad
de La Laguna, Servicio de Publicaciones.
BARBARAMcCLINTOCK
Hartford, 1902 Huntington, 1992
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/X+las+ideas+de+la+din{226}amica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l&searchscope=1&SORT=AX/X+las+ideas+de+la+din{226}amica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=+las+ideas+de+la+din%C3%A1mica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=X+las+ideas+de+la+din{226}amica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/X+las+ideas+de+la+din{226}amica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l&searchscope=1&SORT=AX/X+las+ideas+de+la+din{226}amica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=+las+ideas+de+la+din%C3%A1mica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=X+las+ideas+de+la+din{226}amica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX/XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=Tambi%C3%A9n+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient%C3%ADficas+en+el+pensamie/1%2C20705%2C20705%2CB/frameset&FF=XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX/XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=Tambi%C3%A9n+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient%C3%ADficas+en+el+pensamie/1%2C20705%2C20705%2CB/frameset&FF=XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX/XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=Tambi%C3%A9n+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient%C3%ADficas+en+el+pensamie/1%2C20705%2C20705%2CB/frameset&FF=XTambi{226}en+en+la+cocina+de+la+ciencia+cinco+grandes+cient{226}ificas+en+el+pensamie&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA9
Lectora voraz, aos nove anos compn os seus primeiros versos, e
aos quince o seu primeiro conto. Con dezaseis anos casa con Jos
Quiroga, estudante de Dereito, e trasldase a Santiago de
Compostela, onde coece a vida universitaria vedada s mulleres.
En 1873 realiza unha viaxe por Europa que esperta nela unha
grande inquietude intelectual. Xa en Espaa, entra en contac-to co
krausismo a travs do seu amigo Francisco Giner de los Ros. En 1880,
escribe a sa primeira novela, Pascual Lpez, e comeza a dirixir a
Revista de Galicia, en que alternan o galego e o casteln.
Toda a obra de Emilia Pardo Bazn intrinsecamente feminista no
sentido de ser escrita por unha muller e a prol da muller. Os seus
primeiros artigos feministas publcanse na revista lon-diniense
Fortnightly Review e na publicacin creada por ela Nuevo Teatro
Crtico, as titulada en homenaxe ao padre Feijoo e en que defende o
dereito da muller educacin en todos os mbitos, igualdade co home e
ao libre exercicio de calquera profesin. En 1982 funda e dirixe La
Biblioteca de la Mujer para ofrecer unha coleccin de obras clave
para o feminismo, mais as sas escasas vendas acrecentan a crenza da
escritora en que o peor mal da muller da poca a sa ignorancia e a
falta de interese pola aprendizaxe.
O discurso feminista est tamn latente en toda a sa obra de
ficcin, encuberto s veces por outros discursos como o do
naturalismo, presente nas sas novelas La tribuna (1882), Los
pazos de Ulloa (1886-1887) ou La madre naturaleza (1887) e na
serie de artigos que publica entre 1882 e 1883 baixo o ttulo La
cuestin palpitante. Este ltimo libro resultara moi polmico, polo
que o seu marido Jos Quiroga intentou afastala da escrita, feito
marcou o punto e final ao seu matrimonio: Emilia abando-nara o seu
home, algo impensable na poca.
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- 1908, Afonso XIII outrgalle o ttulo de condesa de Pardo Bazn
pola sa importancia na literatura espaola.- 1910, primeira muller
conselleira de Instrucin Pblica.- 1914, recibe a Banda da Orde de
Mara Lusa, e tamn a Cruz Pro Ecclesia et Pontifice de mans do papa
Bieito XVI.- 1916, convrtese na primeira catedrtica de Literatura
Con-tempornea de Linguas Neolatinas na Universidade Central de
Madrid.- Non lograr, porn, ser admitida na Real Academia Espaola en
ningunha das tres ocasins en que o intentou.
Referencias bibliogrficas. Obras dispoibles na biblioteca:
- Pardo Bazn, E. (2001). Os Pazos de Ulloa. A Corua:
Toxo-soutos.- Pardo Bazn, E. (1989). La Cuestin palpitante (edicin,
estu-dio introductorio, notas y apndice de J. M. Gonzlez Herrn).
Barcelona: Anthropos; Universidad de Santiago de Compostela.- Pardo
Bazn, E. (1984). La Tribuna (edicin de Benito Varela Jcome).
Madrid: Ctedra.
EMILIAPARDOBAZNA Corua, 1851 - Madrid, 1921
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Os+Pazos+de+Ulloa&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=AX&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=X+las+ideas+de+la+din%7B226%7Damica+del+genoma+Barbara+de+McClintock+en+el+siglo+de+l%26SORT%3DAXhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLa+Cuesti{226}on+palpitante&searchscope=1&SORT=AX/XLa+Cuesti{226}on+palpitante&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=La+Cuesti%C3%B3n+palpitante/1%2C10%2C10%2CB/frameset&FF=XLa+Cuesti{226}on+palpitante&searchscope=1&SORT=AX&2%2C2%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/tLa+tribuna+%3A+novela+original/ttribuna+novela+original/-3%2C-1%2C0%2CB/frameset&FF=ttribuna+novela+original&1%2C1%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA10
Naceu froito das relacins entre unha fidalga e un sacerdote.
Desde ben nena pasa a vivir coa sa nai, primeiro na zona de Padrn,
onde ten contacto directo coa lingua galega e coa cul-tura
campesia, e a partir de 1850 en Santiago de Compostela.
A sa literatura fala dunha precoz vocacin e xa antes de come-zar
a escribir intervn nas sociedades culturais mis activas de
Santiago, como o Liceo de la Juventud, lugar de encontro dos
intelectuais comprometidos co movemento provincialista, onde coece
outros escritores mozos.
En 1856 marcha a Madrid e en 1858 casa con Manuel Murgua. nesta
cidade onde publicar o seu primeiro poemario, La Flor (1857), e a
novela La hija del mar (1859), con que inicia unha fecunda
traxectoria como novelista que se adhire aos principios feministas
de defensa dos dereitos da muller.
O seu matrimonio non foi convencional, xa que por razns
la-borais e econmicas ela e o seu home botaban moito tempo
separados e facan constantes cambios de domicilio, e deixa ver nos
seus escritos a reclamacin da necesidade dun lugar propio (un
cuarto de seu, como Virginia Wolf) para poder dedicarse sa
vocacin.
En 1863 publica Cantares gallegos e en 1880 Follas Novas. Con
Cantares gallegos, primeiro libro escrito integramente en lingua
galega, sitase como precursora, xunto a Curros Enrquez e Eduardo
Pondal, do Rexurdimento cultural de Galicia.
Rosala a primeira escritora contempornea en usar a cues-tin da
identidade feminina como eixe da composicin literaria e en aplicala
aos suxeitos literarios por ela utilizados ou ficcio-nalizados.
Redefine o xnero feminino a travs do conxunto de mulleres, e de
varios subconxuntos significativos delas que son vtimas da
violencia do sistema. Ao tempo, constite un exem-plo nico de
intelectual feminista comprometida co futuro da sa nacin.O cancro
acaba coa vida de Rosala en 1885, non sen que an-tes deixara unha
importantsima obra potica (En las orillas del Sar) e narrativa (El
primer loco, Ruinas, El caballero de las botas azules) en
espaol.
No centenario da publicacin de Cantares Gallegos, a Real
Academia Galega consagrou o 17 de maio celebracin do Da das Letras
Galegas, que lle foron dedicadas a Rosala na sa primeira
edicin.
Referencias bibliogrficas. Obras dispoibles na biblioteca:
- de Castro, R. (1989). El caballero de las botas azules. La
hija del mar. Padrn: Patronato Rosala de Castro.- de Castro, R.
(1911). Cantares Gallegos. Madrid: Pez. - de Castro, R. (2010). O
clamor da rebelda: Rosala de Castro, ensaio e feminismo (o
nacemento do ensaio na literatura galega contempornea, simultneo ao
nacemento da conciencia de xnero: anlise e interpretacin de textos
rosalianos de Mara Pilar Garca Negro). Santiago de Compostela:
Sotelo Blanco.
ROSALADE CASTRO
Santiago de Compostela, 1837-Padrn,1885
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XEl+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar&searchscope=1&SORT=AX/XEl+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=El+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar/1%2C4%2C4%2CB/frameset&FF=XEl+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XEl+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar&searchscope=1&SORT=AX/XEl+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=El+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar/1%2C4%2C4%2CB/frameset&FF=XEl+caballero+de+las+botas+azules.+La+hija+del+mar&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XCantares+Gallegos&searchscope=1&SORT=AX/XCantares+Gallegos&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=Cantares+Gallegos/1%2C40%2C40%2CB/frameset&FF=XCantares+Gallegos&searchscope=1&SORT=AX&3%2C3%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XO+clamor+da+rebeld{226}ia%3A+Rosal{226}ia+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo&searchscope=1&SORT=AX/XO+clamor+da+rebeld{226}ia%3A+Rosal{226}ia+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=O+clamor+da+rebeld%C3%ADa%3A+Rosal%C3%ADa+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo/1%2C6106%2C6106%2CB/frameset&FF=XO+clamor+da+rebeld{226}ia%3A+Rosal{226}ia+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XO+clamor+da+rebeld{226}ia%3A+Rosal{226}ia+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo&searchscope=1&SORT=AX/XO+clamor+da+rebeld{226}ia%3A+Rosal{226}ia+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=O+clamor+da+rebeld%C3%ADa%3A+Rosal%C3%ADa+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo/1%2C6106%2C6106%2CB/frameset&FF=XO+clamor+da+rebeld{226}ia%3A+Rosal{226}ia+de+Castro%2C+ensaio+e+feminismo&searchscope=1&SORT=AX&1%2C1%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA11
Adeline Virginia Stephen, mis coecida como Virginia Woolf, naceu
no seo dunha familia acomodada. O seu pai foi Sir Leslie Stephen,
crtico literario e o primeiro editor do Dicionario da biografa
nacional, as que non de estraar que a sa vocacin estivese clara
desde a nenez, cando adoitaba escribir artigos para un peridico da
familia. A sa primeira gran crise mental ocorreu tras a morte da
nai en 1895.
Virginia medrara nun ambiente frecuentado por literatos,
artis-tas e intelectuais. Logo do pasamento do seu pai en 1905,
esta-blcese cos seus irmns no barrio londiniense de Bloomsbury,
onde comezou a se xuntar un heteroxneo grupo de intelectuais da
altura do escritor E. M. Forster, o economista J. M. Keynes e os
filsofos Bertrand Russell e Ludwig Wittgenstein que compar-tan o
interese pola literatura, a filosofa, a historia e as artes e
pasaran historia coa denominacin de Crculo de Bloomsbury.En 1912
casa con Leonard Woolf, economista e membro tamn do grupo, con quen
fundou en 1917 a clebre editorial Hogarth Press, en que se editou a
obra da propia Virginia e a doutros importantes escritores da poca
como Katherine Mansfield, T. S. Eliot ou Freud.
A Segunda Guerra Mundial foi un perodo conflitivo para os Woolf,
xa que Leonard era xudeu. O 28 de marzo de 1941, afec-tada polo
conflito e as implicacins que tia para o seu home, a destrucin da
sa casa en Londres durante o Blitz e a fra acolli-da da sa biografa
realizada por Roger Fry, afgase no ro Ouse.Novelista consumada,
manexa de xeito inigualable as voces narrativas e a introspeccin
psicolxica dos personaxes, va-
lores que fan dalgunhas das sas obras en especial A seora
Dalloway, Cara ao faro ou Orlando exemplos difciles de supe-rar da
tcnica que coecemos como monlogo interior. Mais cmpre non
esquecermos a sa faceta de ensasta feminista, representada
fundamentalmente polo volume Un cuarto de seu, en que se recollen
os textos de das conferencias que deu na Universidade de Cambridge
sobre as mulleres e a novela.
A liberdade que reclamaba Woolf no Londres dos anos trinta a
mesma que seguimos a perseguir as mulleres no sculo XXI. Esta
necesidade de reclamar unha independencia persoal precisa-mente a
maior orixinalidade de Virginia Woolf e o que fai que o seu
feminismo sexa universal e imperecedoiro.
Referencias bibliogrficas. Obras dispoibles na biblioteca:
- Woolf, V (1992). A Room of ones own; Three guineas (edited
with an introduction by Morag Shiach). Oxford University Press,
USA.- Woolf, V (1992). Mrs. Dalloway (introduction and notes by
Elaine Showalter, text edited by Stella McNichol). London: Penguin
Books.- Woolf, V (1992). To the lighthouse (edited with an
introduction by Margaret Drabble). Oxford University Press,
USA.
VIRGINIAWOOLF
Londres, Reino Unido, 1882-Lewes, id., 1941
(Adeline Virginia Stephen)
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XUn+cuarto+de+las+guineas+de+Tres+propios&searchscope=1&SORT=AX/XUn+cuarto+de+las+guineas+de+Tres+propios&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=Un+cuarto+de+las+guineas+de+Tres+propios/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XUn+cuarto+de+las+guineas+de+Tres+propios&searchscope=1&SORT=AX&4%2C4%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XMrs.+Dalloway&searchscope=1&SORT=AX/XMrs.+Dalloway&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=Mrs.+Dalloway/1%2C7%2C7%2CB/frameset&FF=XMrs.+Dalloway&searchscope=1&SORT=AX&2%2C2%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XTo+the+lighthouse&searchscope=1&SORT=AX/XTo+the+lighthouse&searchscope=1&SORT=AX&extended=0&SUBKEY=To+the+lighthouse/1%2C13%2C13%2CB/frameset&FF=XTo+the+lighthouse&searchscope=1&SORT=AX&9%2C9%2C
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA12
Beatrice amosou desde pequena unha capacidade especial para as
matemticas e as ciencias. Con 13 anos dxolle ao seu pai enxeeiro
qumico que quera estudar unha enxeara, malia non se considerar unha
carreira propia de mulleres. Despois de se graduar na Orange High
School en 1935, inscribiuse no Newark College of Engineering e en
1939 recibiu o seu Bachelor of Sciences en Enxeara Qumica. Quedara
tres anos na escola como asistente de investigacin.
A Segunda Guerra Mundial fixo que nos EUA numerosos pos-tos de
traballo ocupados por homes quedasen vacantes, o que lles
proporcionou a Beatrice e a moitas outras mulleres unha
oportunidade que doutro xeito non poderan ter. En 1942 con-verteuse
na primeira muller enxeeira empregada pola Wes-tern Electric
Company, filial da Bell Telephone, onde traballou durante tres anos
no campo da telefona de longa distancia. Al desenvolveu un
oscilador de cristal que xera frecuencias de radio e que unha
tecnoloxa utilizada nas comunicacins de aeronaves. Paralelamente,
cursara un posgrao en enxeara elctrica na Universidade de
Columbia.
En 1945 deixou a Western Electric Company para traballar como
consultora. Ao ano seguinte, ao morrer o seu pai, unirase Newark
Controls Company, empresa metalrxica fundada por el. Inicialmente
asumiu os cargos de vicepresidenta e enxeeira xefa, ao tempo que
realizaba un mestrado en fsica no Stevens Institute of Technology
(obtn o ttulo en 1949). Converteuse en presidenta da compaa en
1955. Beatrice deseou e pa-tentou un interruptor da densidade do
gas e foi pioneira no
eido dos sensores, desenvolvendo sensores ambientais para a
calefaccin e refrixeracin. Esta tecnoloxa sera utilizada polo
programa espacial dos EUA.
En 1950 funda con outras compaeiras a Sociedade de Mulle-res
Enxeeiras (SWE) para fomentar o incremento da presenza feminina no
mbito das enxearas. Foi a primeira presidenta desta sociedade, de
1950 a 1952. O ano da sa fundacin, a SWE apenas contaba con 60
membros. Hoxe en da superan os 16 000.
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- 1952, Muller de Negocios do Ano segundo a revista
Made-moiselle.- 1958, doutora honoris causa polo Hobart and William
Smith College.- 1963, Premio ao Logro da SWE.- 1965, doutora
honoris causa polo Rensselaer Polytechnic Insti-tute (foi a
primeira muller en recibir este honor).- 1978, doutora honoris
causa polo Stevens Institute of Techno-logy e o Worcester
Polytechnic Institute.- Foi membro da Sociedade Americana de
Enxeeiros Mecni-cos (ASME) e do Instituto de Enxeeiros Elctricos e
Electrni-cos (IEEE).
BEATRICEALICEHICKSNew Jersey, 1919-1979
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA13
O seu pai transmitiulle o gusto polas matemticas, mais na sa
carreira houbo outras influencias que a achegaron enxeara, como as
visitas que faca de pequena s obras que realizaba a familia da sa
nai, de enxeeiros da construcin, ou o seguimen-to das probas do
dirixible que levaba a cabo preto da sa casa o conde von
Zeppelin.
Despois de se graduar en 1923 na escola secundaria, fixo
es-tudos de matemticas e enxeara na Universidade Tcnica de
Hannover. En 1927 conseguiu o Diplom-Ingenieur e en 1929 o grao de
doutora coa tese Mathemathische Theorien im Bereich der Wrmeleitung
kreisfrmiger Zylinder, en que estudou a teo-ra dos cilindros
circulares e a conducin de calor. Mis tarde aceptara un posto como
enxeeira investigadora junior no Ins-tituto de Investigacin
Aerodinmica de Gttingen. En 1931 des-envolvera o mtodo Lotz para
calcular a distribucin da carga nas s dun avin, tcnicas estndar
utilizadas anda hoxe en da.
Casou con Wilhem Flgge en 1938 e en 1939 a parella mudouse a
Berln para traballar na Deutschland Versuchsanstalt Luftfahrt, onde
Irmgard desempeara tarefas de consultora en aerodin-mica e dinmica
do voo. Ao rematar a Segunda Guerra Mundial foron contratados pola
Office National dEtudes et de Recher-ches Aronautiques para
dirixiren un equipo de investigacin. Viviron en Pars at 1948, ano
en que Irmgard publicou a sa teora do control automtico, a
aerodinmica e os problemas derivados da velocidade dos avins, e en
que se trasladaron aos
IRMGARDFLGGE-LOTZ
Hameln (Alemaa)1903-Stanford (California), 1974
EUA para daren clase na Universidade de Stanford.
A devandita universidade tia a poltica de que, de estaren
casados dous membros do mesmo departamento, non podan ter ambos a
condicin de professor. Ao ser nomeado Wilhem, Irmgard tivo que
aceptar o posto de lecturer de mecnica de fludos, mtodos numricos e
control automtico. Realizara unha extensa investigacin plasmada a
travs das sas nume-rosas publicacins, at conseguir o posto de
catedrtica. Foi a primeira profesora a tempo completo na Escola de
Enxeara da Universidade de Stanford (1961).
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- 1970, outrgaselle o Premio ao Logro da Sociedade de Mu-lleres
Enxeeiras.- 1971, seleccionada para impartir a prestixiosa
Conferencia von Krmn no Instituto Americano de Aeronutica e
Astro-nutica.- 1973, nomeada doutora honoris causa pola
Universidade de Maryland.- Foi a primeira muller membro do
Instituto Americano de Aero-nutica e Astronutica, membro snior do
Instituto de Enxeei-ros Elctricos e Electrnicos e membro de Sigma
Xi.
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA14
Estudou matemticas e astronoma no Vassar College co dieiro que
herdou ao quedarse orfa. Graduarase en 1908. Despois de dar clase
nunha escola para nenas durante algns anos, matriculouse na Escola
de Enxeara Civil da Universidade de Wisconsin, anda que abandonou
os estudos para traballar como axudante de computacin do enxeeiro
G. A. Campell na Compaa Americana de Telfonos e Telgrafos. Nesta
empresa dirixiu un grupo de expertos en computacin durante a
Primei-ra Guerra Mundial, vez que continuaba os seus estudos. Foi a
primeira muller en obter o ttulo de mestrada en Enxeara Elctrica do
MIT no 1919.
Desde 1919 at a sa xubilacin, Edith traballou na General
Electric Company, nun principio como supervisora dos equipos de
turbina. En 1921 conseguiu unha patente coa sa calcula-dora grfica,
un dispositivo que foi utilizado para resolver pro-blemas das lias
de enerxa elctrica de transmisin. En 1921 abandonou temporalmente a
compaa para facer unha estada como profesora de Fsica no
Constantinopla Womenss College, en Turqua. Ao seu regreso no ano
seguinte sera contratada como enxeeira no Departamento de Enxeara
da Estacin Central. Retirouse da General Electric Company en
1945.
A sa formacin en matemticas valeulle para atinxir unha gran
notoriedade no seu campo. As, en 1926 Edith foi a primeira muller
en presentar un relatorio na reunin anual do Instituto Americano de
Enxeeiros Elctricos, no cal amosou o uso das funciones hiperblicas
para o clculo da potencia mxima que unha lia pode levar sen
inestabilidade. Anda que retirouse a
EDITHCLARKE
Maryland, 1883-1959
unha graxa de Maryland no 1945, volveu a la comunidade
cient-fica al ser nomeada profesora, no 1947 converteuse na
primeira profesora de Enxeara Elctrica na Universidade de Texas,
Aus-tin. Os seus logros foron premiados en 1954 pola Sociedade de
Mulleres Enxeeiras en recoecemento polas sas numerosas contribucins
orixinais teora da estabilidade e anlise de cir-cutos. Retirouse da
ensinanza en 1956. Volveu definitivamente a Maryland no 1956 onde
faleceu tres anos despois.
Edith Clarke marcou unha diferenza no eido da enxeara elc-trica
ao lles abrir o camio s novas xeracins de mulleres e foi unha
precursora da revolucin tecnolxica Posua unha extraor-dinaria
memoria e deseou mapas grficos de ecuacins tcni-cas para facilitar
os procesos de computacin e a resolucin de problemas. A sa obra
Circuit analysis of A-C power systems; symmetrical and related
components segue a ser unha referen-cia obrigada.
Entre os honores que recibiu, podemos citar:
- Foi a primeira muller en lograr prestixio profesional en Tau
Beta Pi.- 1948 primeira muller membro do Instituto Americano de
Enxe-eiros Elctricos.- 1954 premio Achievement Award da Sociedade
de Mulleres Enxeeiras.
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA15
Escribn unha vez nunha autopotica que mia nai foi parirme cun
libro na man e tera que contar tamn que, antes de berce, tiven unha
biblioteca agardando por min, que me acolleu mellor e durante moito
mis tempo que as mantias de beb. Cando era nena quixen ser
escritora ou directora de orquestra, mais tiven que conformarme con
dirixir o ritmo dos versos e compo-er pargrafos de palabras,
intentando converter o idioma en msicas que falen das cousas que me
importan. O que escribn moito menos do que risquei e o mellor dos
meus libros coi-do que quedou anotado polas marxes. Nesta
biblioteca estn algns deles: Corpo baleiro (2007), Dentro (Premio
Avelina Va-lladares de Poesa 2008) ou Bailarei sobre a ta tumba
(Premio Biblos de Novela, 2008). O libro que a min mis me gusta A
arte do fracaso (2010) e, sobre todo, os que estn por chegar este
ano e o prximo: un poemario (Raz da fenda, Premio Jo-hn Carballeira
2012) e unha novela para o pblico xuvenil que acontece nun edificio
coma este, cando unha estudante coma ti testemua dun crime sobre o
que tratar de botar luz. As que se os atopas nas libraras e che
apetece achegarte a eles, xa o sabes.
Non teo moitas teimas hora de escribir, fgoo normalmente no
ordenador e case nunca a horas intempestivas. Cando uso cadernos,
gstame que leven pauta e non me sinto cmoda coa tinta azul. Corrixo
moito. Estiven obsesionada coas bonecas rusas e cos paxaros de
origami e a mido mia gata Mafalda prstalle observarme cando
escribo. Existen certos lugares que me motivan especialmente, como
as reas de servizo das auto-
estradas e os aeroportos. Non sei moi ben por que, pero sempre
escribo cando viaxo. Iso todo, ou case todo. S unha cousa mis:
penso que son mellor poeta que narradora, mais sei que non podo
prescindir de ningunha das das formas de escrita.
Son mestra de primaria de formacin e creo que case todos os
nenos levan dentro un/ha escritor/a. Os adultos abrrenme mis que os
pequenos. Gstame cociar, os edificios altos, os misterios e o
outono. Non creo na inspiracin nin na bohemia. Vivn nesta cidade
durante cinco anos e non me gustaba o ven-to. Agora fgoo en
Santiago de Compostela, onde nacn un xo-ves, 31 de decembro, antes
das badaladas das doce.
Referencias bibliogrficas. Obras dispoibles na biblioteca:
- Dvila, B. (2008). Bailarei sobre a ta tumba. Cesuras (A
Coru-a): Biblos clube de lecturas. - Dvila, B. (2008). Dentro. A
Estrada (Pontevedra): Fervenza. - Dvila, B., & Vello, p. M. A.
F. (2008). Corpo baleiro. O Burgo, Culleredo (A Corua): Espiral
Maior.
BERTADVILA
Santiago de Compostela, 1987
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Bailarei+sobre+a+t%C3%BAa+tumba&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=AX&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XTo+the+lighthouse%26SORT%3DAXhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aD{226}AVILA+BERTA/adavila+berta/1%2C1%2C7%2CB/frameset&FF=adavila+berta&4%2C%2C7/indexsort=-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aD{226}AVILA+BERTA/adavila+berta/1%2C1%2C7%2CB/frameset&FF=adavila+berta&3%2C%2C7/indexsort=-
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA16
Nacn en Ombre, nas terras do Eume, no ano 1961. Desde a mia casa
natal vese como o ro se entrega ao mar, a ese espazo de luz e tamn
de sombra a que se abre a ra de Pontedeume. Esta xeografa, anelada
de montes con castelos e igrexas rom-nicas, aprendeume non s a amar
a natureza, senn igualmente a pensar e mesmo percibir a beleza como
acontecemento fugaz que, porn, nos deixa a sa marca indeleble.
Aos catro anos tiven a fortuna de que me admitiran na escola
unitaria da mia parroquia e xa no primeiro da a mestra leulle s
alumnas maiores un poema sobre a metamorfose dun verme de seda en
bolboreta. Eu fiquei tan marabillada que a partir dese intre quixen
ser poeta. As que empecei a escribir axia e, sobre todo, a ler,
pois considrome fundamentalmente lectora.
Tamn me apaixonou sempre a comunicacin, por iso me me-tn a
xornalista e durante nove anos traballei na Televisin de Galicia,
en especial na direccin e presentacin de programas culturais como
De perfil, Mesa reservada ou o documental Ga-licia no tempo. Por
este traballo recibn algns recoecementos como dous premios TP ou o
Premio Galicia de Comunicacin, Non obstante, unha enfermidade grave
obrigoume no seu da a abandonar esta profesin. Mais, xa se sabe que
cando a vida che pecha unha porta, abre outra, e daquela empecei a
dedicarme por enteiro poesa, anda que segun colaborando na escrita
de artigos para revistas e xornais. Formo parte tamn do Grupo
Ouriol xunto aos msicos Bernardo Martnez e Fito Ares, e rea-lizamos
recitais potico-musicais dentro e fra de Galicia. Por outra banda,
sempre me sentn atrada polo teatro e o cinema,
mbitos en que teo traballado esporadicamente. En concreto neste
ano de 2013 estrase a longametraxe A cicatriz branca, da directora
Margarita Ledo, en que interpreto a protagonista.
Ademais de participar en diversas obras colectivas, publiquei os
libros Santiago. Cidade de peregrinacin (2002); Alfonso Costa, un
exhaustivo estudo da vida e obra deste artista, xun-to a nxeles
Penas; e os seguintes poemarios: Fuxidos (1929, Paisaxes do baleiro
(1999), A pedra insomne (2002), A luz e as sas cicatrices (2006),
Desconcerto (2006), A frecha azul do teixo (2010) e Nesta hora
imposible (2012), con fotografas de Mada Carballeira.
Referencias bibliogrficas. Obras dispoibles na biblioteca:
- Cccamo, X. M. A.; Bahamonde, S.; Blanco, R.; Valds, J. L. B.;
Canitrot, M. X.; Creus, E. e Veiga, E. (2006). (Antologa) 37
poe-mas por man propia. Ribeira: Bourel. - Cora, G. P.; Cobas, c.
e. i. X., prlogo e Veiga, E. (2006). Final de pelcula. A Corua:
Deputacin Provincial da Corua. - Fonte, R. M.; Veiga, E. e Letria,
E. J. J. (2005). O raio verde. O Burgo, Culleredo (A Corua):
Espiral Maior. - Veiga, E. (2006). Desconcerto (ilustracins Alfonso
Costa). Ce-suras (A Corua): Biblos Clube de Lectores. - Veiga, E.
(2010). A frecha azul do teixo. O Burgo, Culleredo (A Corua):
Espiral Maior.
EVAVEIGA
Ombre (Pondedeume), 1961
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aVeiga%2C+Eva/aveiga+eva/1%2C4%2C9%2CB/frameset&FF=aveiga+eva+1961&1%2C%2C4http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aVeiga%2C+Eva/aveiga+eva/1%2C4%2C9%2CB/frameset&FF=aveiga+eva+1961&1%2C%2C4http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aVeiga%2C+Eva/aveiga+eva/1%2C4%2C9%2CB/frameset&FF=aveiga+eva+1961+pr&1%2C%2C2http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aVeiga%2C+Eva/aveiga+eva/1%2C4%2C9%2CB/frameset&FF=aveiga+eva+1961+pr&1%2C%2C2http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aVeiga%2C+Eva/aveiga+eva/1%2C4%2C9%2CB/frameset&FF=aveiga+eva+pr&2%2C%2C2http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=t&searcharg=Desconcerto&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=aDesconcertohttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/aVeiga%2C+Eva/aveiga+eva/1%2C4%2C9%2CB/frameset&FF=aveiga+eva+1961&4%2C%2C4
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA17
No ano 1990 trasldase Corua, onde se licencia en Filoloxa
Hispnica e realiza estudos audiovisuais. Foi secretaria xeral da
Asociacin de Escritores en Lingua Galega e parte da sa directi-va
durante anos, articulista semanal en varios xornais galegos e
copresentadora do concurso da TVG Cifras e letras ao longo de mis
de 1100 programas. Anteriormente fora guionista, dirixira e
presentara na TVE-Galicia Mercuria, un programa dedicado s
vangardas artsticas galegas polo que gaou o Premio Mestre Mateo ao
Mellor Comunicador de TV 2005.
Publicou o seu primeiro poemario, Elevar as plpebras, que obtivo
o Premio Fermn Bouza Brey, en 1994. Catro anos mis tarde, en 1998,
gaara o Premio John Carballeira e o Premio da Crtica Espaola por
Vivimos no ciclo das Erofanas. A sa obra Profundidade de campo foi
merecedora en 2007 do Pre-mio Espiral Maior de Poesa, e en 2009 do
Premio Ojo Crtico de Poesa.
Foi cofundadora da editora Letras de Cal e dirixiu xunto con
Olga Novo a revista de artes Valdeleite. Activa dinamizadora
cultural, dirixe desde 2009 a iniciativa Poetas di(n)versos na
Coru-a coa presentacin de poetas galegos e internacionais cada mes
e o Festival de Poesa Pontepotica en Pontevedra. Co-laborou en
numerosos medios de comunicacin escrita, libros colectivos,
antoloxas galegas e estatais, congresos, festivais e infinidade de
recitais dentro e fra de Galicia. As mesmo, traba-llou en
obradoiros de poesa e clubs de lectura, foi comisaria de mostras de
arte e poesa e redactou textos para espectculos e colaboracins
escritas de todo tipo.
autora dos poemarios infants Punver (2006), Cando eu saiba ler
(2009), Punver de volta (2009) e Verdedades (2012), diversos
traballos como editora e tradutora, e unha orixinal pescuda das
relacins entre a cocia e a escrita xunto fotgrafa Andrea Costas que
foi Premio Gourmand ao segundo mellor libro de fotografa culinaria
do mundo en 2011. Nese mesmo ano reci-biu das bolsas internacionais
como escritora en residencia en institucins de Rodas (Grecia) e
Mnic. Os seus poemas foron traducidos a mis de quince linguas.
Fortemente interesada na fusin entre poesa e outras linguaxes
creativas, desenvolveu diversas experiencias en que a mestura coa
msica, a danza, a performance, a plstica, a arquitectura ou o
audiovisual. En 2011 fundou o grupo interdisciplinar Ten-der a man
coa bailarina Branca Novoneyra, os msicos Jess Andrs e Isaac
Garabatos e a cantante Mnica de Nut.
Referencias bibliogrficas. Obras dispoibles na biblioteca:
- Castao, Y. (2000). Ednica. A Corua: Espiral Maior. - Castao,
Y. (2000). Vivimos en el ciclo de las erofanas (Ed. bilin-ge ed.).
Madrid: Huerga & Fierro editores. - Castao, Y. (2006). Libro de
la egosta. Madrid, Hiperin. - Castao, Y. (2007). Profundidade de
campo. O Burgo, Culleredo (A Corua): Espiral Maior. - Castao, Y.
(2009). Erofana: Triloxa potica (1995-1998). Cu-lleredo (A Corua):
Espiral Maior. - Castao, Y. (2009). Profundidad de
campo=profundidade de campo. Madrid: Visor.
YOLANDACASTAO
Santiago de Compostela, 1977
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Ed%C3%A9nica&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=aVeiga%2C+Evahttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Vivimos+en+el+ciclo+de+las+erofan%C3%ADas&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=DZ&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XEd%7B226%7Denica%26SORT%3DDhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLibro+de+la+ego{226}ista&searchscope=1&SORT=DZ/XLibro+de+la+ego{226}ista&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Libro+de+la+ego%C3%ADsta/1%2C5%2C5%2CB/frameset&FF=XLibro+de+la+ego{226}ista&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XProfundidade+de+campo&searchscope=1&SORT=DZ/XProfundidade+de+campo&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Profundidade+de+campo/1%2C3%2C3%2CB/frameset&FF=XProfundidade+de+campo&searchscope=1&SORT=DZ&2%2C2%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XErofan{226}ia%3A+Trilox{226}ia+po{226}etica+%281995-1998%29&searchscope=1&SORT=DZ/XErofan{226}ia%3A+Trilox{226}ia+po{226}etica+%281995-1998%29&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Erofan%C3%ADa%3A+Trilox%C3%ADa+po%C3%A9tica+(1995-1998)/1%2C1013%2C1013%2CB/frameset&FF=XErofan{226}ia%3A+Trilox{226}ia+po{226}etica+%281995-1998%29&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Profundidad+de+campo%3Dprofundidade+de+campo&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XErofan%7B226%7Dia%3A+Trilox%7B226%7Dia+po%7B226%7Detica+%281995-1998%29%26SORT%3DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Profundidad+de+campo%3Dprofundidade+de+campo&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XErofan%7B226%7Dia%3A+Trilox%7B226%7Dia+po%7B226%7Detica+%281995-1998%29%26SORT%3DDZ
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA18
Augusta Ada King, nada Augusta Ada Byron e coecida arestora polo
xeral como Ada Lovelace, foi unha matemtica britnica. A sa nai fixo
todo o posible para que non seguise os pasos do seu pai, o famoso
poeta Lord Byron, polo que desde pequena a guiou polo camio das
ciencias e as matemticas.
Foi unha muller adiantada ao seu tempo, malia que se viu moi
influda polas ideas clsicas da sociedade vitoriana e relegada a un
segundo plano pola sa condicin de muller. Co paso dos anos recibira
un gran recoecemento polo labor desenvolvido no daquela incipiente
campo da informtica, co cal o seu primei-ro contacto se producira
en 1833 ao asistir a unha conferencia sobre a mquina analtica do
matemtico Charles Babbage. A xurdira a colaboracin entre ambos.
Entre 1942 e 1943 traduciu un artigo sobre esta mquina anal-tica
do matemtico italiano Luigi de Menabrea, ao que Babbage lle pediu
que engadise as sas propias ideas. As notas de Ada incluron
demostracins de como calcular funcins trigonom-tricas que
contivesen variables coa mquina de Babbage, aln dun plan para esta
mquina calculase os valores dos nmeros de Bernoulli que constite o
primeiro programa de ordenador. Por isto considerada a primeira
programadora da historia.
Suxeriu o uso de tarxetas perforadas como mtodo de entrada de
informacin e instrucins mquina analtica. Ao se decatar de que un
clculo grande poda conter moitas repeticins na mesma secuencia de
instrucins, anotou que usando un salto condicional sera posible
preparar soamente un xogo de tarxe-tas para as instrucins
recorrentes.
AUGUSTAADA KING
Londres, 1815-1852
Como primeira muller no mundo dos ordenadores, Lovelace, a
encantadora de nmeros, ocupa un espazo sensible no cadro de figuras
histricas. Sendo moitas as mulleres que realizaron grandes achegas
informtica, s Ada conta cunha linguaxe de programacin que leve o
seu nome: en 1979 o Departamento de Defensa dos EUA creou unha
linguaxe de programacin ba-seada en Pascal chamada na sa honra
linguaxe de programa-cin Ada. Foi o primeiro recoecemento ao seu
labor tras a sa morte. Ada adoita ser a mido estandarte do
ciberfeminismo.
Referencias bibliogrficas:
- Andino, L. (2009). Vida y obra de Ada Byron. Madrid: Eila.-
Casado, M. J. (2006). Las damas del laboratorio: mujeres
cien-tficas en la historia. Barcelona: Debate.- Snyder, L. J.
(2011). The philosophical breakfast club: four remarkable friends
who transformed science and changed the world. Nova York: Broadway
Books.- Toole, B. A. (1996). Ada Byron, Lady Lovelace, An Analyst
and Metaphysician. IEEE Ann. hist. comput. 18(3), pp. 4-12.
Condesa de Lovelace
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=X&searcharg=Vida+y+obra+de+Ada+Byron&searchscope=1&sortdropdown=-&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=XProfundidad+de+campo%3Dprofundidade+de+campo%26SORT%3DDhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=DZ/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Las+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient%C3%ADficas+en+la+historia/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=DZ/XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=DZ&extended=0&SUBKEY=Las+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient%C3%ADficas+en+la+historia/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XLas+damas+del+laboratorio%3A+mujeres+cient{226}ificas+en+la+historia&searchscope=1&SORT=DZ&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D/XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D&SUBKEY=The+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D/XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D&SUBKEY=The+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D/XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D&SUBKEY=The+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s/1%2C32000%2C32000%2CB/frameset&FF=XThe+philosophical+breakfast+club%3A+four+remarkable+friends+who+transformed+s&searchscope=1&SORT=D&1%2C1%2Chttp://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=511939&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fxpls%2Fabs_all.jsp%3Farnumber%3D511939http://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=511939&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fxpls%2Fabs_all.jsp%3Farnumber%3D511939
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA19
Coecida como Fran Allen, unha pioneira no campo da optimi-zacin
de compiladores.
En 1954 graduouse en Matemticas na Albany State Teachers
College. Tres anos mis tarde, en 1957, obtivo o ttulo de mestrada
en Matemticas pola Universidade de Michigan. Ese mesmo ano comezou
a traballar para IBM, e o que a ser un tra-ballo temporal mentres
pagaba os seus prstamos para estudos rematou nunha longa carreira
de 45 anos nesta empresa. Aqu participou activamente en diferentes
proxectos innovadores como o IBM 7030 (Stretch), o IBM Advanced
Computing System e o PTRAN (Parallel Translation).
Desde o prestixioso Thomas Watson Research Center, cuartel xeral
da Divisin de Investigacin de IBM, Frances sentou as bases das
tcnicas de optimizacin automtica en compiladores (a parte do
computador que traduce as instrucins dun progra-ma a cdigos
entendibles polas mquinas) e traballou na base terica da
paralelizacin automtica (realizacin dunha tarefa repartida en
procesos feitos ao mesmo tempo).
membro do Instituto de Enxeeiros Elctricos e Electrnicos (IEEE),
da Association for Computing Machinery (ACM), do Computer History
Museum, da American Academic of Arts and Sciences e da U.S.
National Academy of Engineering. O seu extraordinario traballo para
IBM foi recoecido co seu nomea-mento como IBM Fellow, isto , membro
integrante da Xunta de Conselleiros de IBM. Foi a primeira muller
en conseguilo.
FRANCESELIZABETHALLENNew York, 1932
En 2007 converteuse tamn na primeira muller galardoada co Premio
Turing, considerado o Nobel das ciencias da computa-cin, polas
unhas investigacins que melloraron fundamental-mente o rendemento
dos programas de computador e acele-raron o uso de sistemas de
computacin de alto rendemento.
Namorada da sa rea cientfica, alenta os mozos a se uniren ao seu
campo de investigacin, un mundo apaixonante que est a cambiar o
mundo, and we re just at the beginning of the change, nas sas
propias palabras.
Aln dos seus xitos cientficos, Frances Allen distinguiuse polo
seu traballo en defensa do acceso da muller ciencia, especialmente
nos campos da enxeara e a computacin. Na actualidade contina
participando activamente en proxectos desta natureza. En 2002
foille concedido o Premio Augusta Ada Lovelace que concede
anualmente a Association for Women in Computing.
Referencias bibliogrficas:
- Allen, F. E. (1981). The History of Language Processor
Technolo-gy in IBM. IBM Journal of Research and Development.-
Allen, F. E. (1999). Turning points in interaction with computers.
IBM Systems Journal.
http://domino.research.ibm.com/tchjr/journalindex.nsf/9fe6a820aae67ad785256547004d8af0/a8c22fa2848e0eaa85256bfa0067f4da!OpenDocumenthttp://domino.research.ibm.com/tchjr/journalindex.nsf/9fe6a820aae67ad785256547004d8af0/a8c22fa2848e0eaa85256bfa0067f4da!OpenDocumenthttp://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=5387086&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fiel5%2F5288519%2F5387084%2F05387086.pdf%3Farnumber%3D5387086
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA20
Aps se graduar en Enxeara Informtica no Georgia Institute of
Technology en 1984, doutorouse en Enxeara Elctrica e Ciencias da
Computacin no Massachussets Institute of Te-chnology (MIT) en 1991
coa tese titulada Texture Modeling: Temperature Effects on
Markov/Gibbs Random Fields. Mentres se doutoraba traballou para a
AT&T Bell, onde deseou chips VLSI (very large scale
integration) para o procesamento de si-nais dixitais, e desenvolveu
novos mtodos de compresin e anlise de imaxes. Desde 1991 profesora
no MIT, onde ocupa o posto de full professor. A investigacin do
grupo de traballo que dirixe est centrada no campo da computacin
afectiva. Defende que as computadoras deben ser capaces de
recoe-ceren e mesmo expresaren emocins para resultar realmente
intelixentes e servir mellor ao seu propsito. O seu un grupo de
traballo interdisciplinar con especialistas en psicoloxa, cien-cia
cognitiva, neurociencia, socioloxa e diferentes capacidades tcnicas
e humanas.
Aplicou estas tcnicas ao problema do autismo. O seu grupo de
traballo desenvolveu a ferramenta denominada emotio-nal-social
intelligence prosthesis (ESP), que permite as persoas autistas
monitorizaren as sas reaccins faciais para recoe-ceren sinais
sociais nos demais. Ten unha precisin do 65% na pescuda da situacin
emocional dun individuo. Deu a coecer a sa tecnoloxa no 11th Annual
International Symposium on Wearable Computers.
codirectora do Things that think Consortium, que busca a
migracin da computacin a obxectos cotins como xoguetes
ROSALINDW. PICARD
Massachusetts, 1962
intelixentes ou sensores de automocin. Escribiu preto de 200
artigos e captulos de libros sobre a modelaxe de sinais
multi-dimensional, a visin artificial, o recoecemento de patrns, a
aprendizaxe automtica e a interaccin persoa-computadora (IPO). As
mesmo autora de varias patentes e consultora de empresas como
Apple, AT&T, HP, iRobot e Motorola. Formou parte do Comit de
Consulta do Directorate for Computer & Information Science
& Engineering (CISE) da National Science Foundation. En 2005
foi nomeada fellow do Instituto de Enxe-eiros Elctricos e
Electrnicos (IEEE) polas sas contribucins anlise de imaxe e vdeo e
na computacin afectiva.
Os logros do seu equipo foron destacados en medios xeneralis-tas
como The New York Times, The London Independent, Time, Vogue ou
Wired.
Profundamente cristi, sostn que os cientficos non poden
de-fender que non haxa nada mis para aln do que eles poden medir.
Asinou a declaracin A Scientific Dissent From Darwi-nism, que
cuestiona a teora de Darwin para explicar toda a complexidade dos
seres viventes.
Referencias bibliogrficas:
- Tao, J.; Tan, T. e Picard, R. W. (eds.) (2005). Affective
Computing and Intelligent Interaction: First International
Conference.- Paiva, A.; Prada, R. e Picard, R. W. (eds.) (2007).
Affective Computing and Intelligent Interaction: Second
International Conference.
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/tAffective+Computing+and+Intelligent+Interaction/taffective+computing+and+intelligent+interaction/-3%2C0%2C0%2CB/frameset&FF=taffective+computing&1%2C1%2C/indexsort=-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/tAffective+Computing+and+Intelligent+Interaction/taffective+computing+and+intelligent+interaction/-3%2C0%2C0%2CB/frameset&FF=taffective+computing&1%2C1%2C/indexsort=-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/tAffective+Computing+and+Intelligent+Interaction/taffective+computing+and+intelligent+interaction/-3%2C0%2C0%2CB/frameset&FF=taffective+computing&1%2C1%2C/indexsort=-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/tAffective+Computing+and+Intelligent+Interaction/taffective+computing+and+intelligent+interaction/-3%2C0%2C0%2CB/frameset&FF=taffective+computing&1%2C1%2C/indexsort=-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag?/tAffective+Computing+and+Intelligent+Interaction/taffective+computing+and+intelligent+interaction/-3%2C0%2C0%2CB/frameset&FF=taffective+computing&1%2C1%2C/indexsort=-
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA21
Elia Mara Gonzlez lvarez y Lpez Chicheri, mis coecida como Lil
lvarez, unha figura chave na historia do deporte espaol, tanto na
sa faceta de deportista como de escritora, xornalista e
feminista.
Criada en Suza no seo dunha familia aristcrata, comeza desde moi
nova a practicar diferentes deportes como o tenis, a equita-cin, o
esqu, o automobilismo, a esgrima, o billar, o montais-mo ou o golf.
Competindo e salientando en moitos deles, de resaltarmos que en
1924 gaou o Campionato de Catalua de Automobilismo, anda que a sa
maior popularidade atinxiuna a travs da prctica do tenis.
Foi a primeira espaola, con Rosa Torras, en participar nuns
xogos olmpicos, os de Pars de 1924. Chegou a xogar a final de
Wimbledon durante tres anos consecutivos, mentres que quedou
semifinalista outros dous anos. Campioa de dobres de Roland Garros
en 1929, conquistou tamn os campionatos de Arxentina (1930), Italia
(1931) e Espaa (1929 e 1940). Malia que en 1926 o promotor
deportivo do circuto profesional de tenis dos Estados Unidos lle
ofreceu un cheque en branco para que deixase de ser amateur xunto a
Suzanne Lenglen, ela rexei-touno. Foi considerada unha das dez
mellores xogadoras de tenis entre 1926 e 1931.
Na sa faceta de xornalista foi contratada polo Daily Mail e
cola-borou con diferentes xornais. En 1927 escribiu o seu primeiro
li-bro, Modern lawn tennis. Aps a sa decepcionante experiencia como
formadora de profesoras de tenis e esqu para a Seccin
LILLVAREZ
Roma, 1905-Madrid, 1998
Feminina da Falanxe, publicou a sa primeira obra en casteln,
Plenitud, en 1946.
Pronunciou conferencias sobre a temtica das mulleres e do
deporte. Colaborou na fundacin en 1965 do partido Esquerda Demcrata
Cristi e na creacin do Seminario de Estudos Socio-lxicos da Muller,
para o cal publicara en 1967 o libro Habla la mujer. Esta obra
constituirase no primeiro estudo sociolxico realizado en Espaa con
datos relativos participacin e moti-vacin das mulleres respecto ao
deporte.
No ano seguinte publica El mito del amauterismo deportivo, onde
trata diferentes cuestins deportivas. Outras das sas obras foron
Diagnosis sobre el amor y el sexo (1977) ou Mu-jer y aceleracin
histrica (1972), onde afonda na perspectiva feminista. Entre as sas
obras de temtica relixiosa atpanse Ideario de una beata atpica,
Feminismo y espiritualidad, El seglarismo y su integridad ou La
religiosidad masculina y su desdicha. Reflexionou sobre feminidade,
deporte e relixin en Mi testamento espiritual, Revivencias, La vida
vivida e La gran explicacin desde la vida y el deporte, que
presentou en pblico pouco antes da sa morte.
Referencias bibliogrficas:
- Riao Gonzlez, C. (2004). Historia cultural del deporte y la
mu-jer en la Espaa de la primera mitad del siglo XX a travs de la
vida y obra de Elia Mara Gonzlez lvarez y Lpez Chicheri, Lil
lvarez. Madrid: Consello Superior de Deportes.
http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=t&searcharg=Historia+cultural+del+deporte+y+la+mujer+en+la+Espa%C3%B1a+de+la+primera+mitad+d&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=tAffective+Computing+and+Intelligent+Interactionhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=t&searcharg=Historia+cultural+del+deporte+y+la+mujer+en+la+Espa%C3%B1a+de+la+primera+mitad+d&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=tAffective+Computing+and+Intelligent+Interactionhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=t&searcharg=Historia+cultural+del+deporte+y+la+mujer+en+la+Espa%C3%B1a+de+la+primera+mitad+d&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=tAffective+Computing+and+Intelligent+Interactionhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1*gag/?searchtype=t&searcharg=Historia+cultural+del+deporte+y+la+mujer+en+la+Espa%C3%B1a+de+la+primera+mitad+d&searchscope=1&SORT=D&extended=0&SUBMIT=Busca&searchlimits=&searchorigarg=tAffective+Computing+and+Intelligent+Interaction
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA22
Marion Mahony foi unha das primeiras mulleres do mundo en
graduarse en arquitectura, o que fixo no prestixioso Instituto
Tecnolxico de Massachusetts en 1894. Tamn foi esposa e socia do
egrexio arquitecto Walter Burley Griffin, con quen colaborou no
planeamento da cidade de Canberra (Australia)Comezara a traballar
no estudio dos seus curmns, un espa-zo compartido por varios
arquitectos, entre eles o prestixioso Frank Lloyd Wright En
setembro de 1909, Wright trasladarase a Europa, polo que lle
encargou a Herman Von Holst que re-matase os traballos que tia
pendentes. Holst, que viu que ne-cesitaba algun que introducise un
maior concepto de deseo para contentar os clientes, fixouse en
Marion Mahony. Era unha excelente proxectista, cuns debuxos de
presentacin dos traba-llos inspirados no estilo xapons en que os
edificios aparecan rodeados de amendoeiras en flor
Unha das encargas mis importantes de Wright, a casa proxec-tada
para Henry Ford, pasou s mans de Marion, mais o nico que queda do
seu magnfico deseo son os planos: debido a desavinzas co cliente,
este encargoulle a casa a outro estudo. Posteriormente traballou en
varias casas dunha ra privada de Decatur (Illinois).
Destacan desa ra as seguintes, as das primeiras feitas no ano
1909 y a ltima en 1910.
Residencia para Edward P. Irving no nmero 2 de Millikin Place.
Residencia para Robert Mueller no nmero 1 de Millikin
Place.Residencia para Adolph Mueller no nmero 4 de Millikin
Place.
MARION LUCYMAHONYGRIFFINChicago, 1871-1961
Na ltima delas, construda para Adolph Mueller, usou algns dos
elementos que inclura no deseo para a vivenda de Ford, anda cando
estaba baseada no estilo de Wright, e puido amosar o seu talento
artstico. Cubriu completamente o teito do ves-tbulo con aceiro
inoxidable e realizou un patrn continuo de xanelas. Von Holst, por
recomendacin de Marion, contratara a Walter Burley Griffin para
desenvolver o plano para o paisaxis-mo de toda a zona. Mahony
proxectou un cerramento perime-tral e mesmo a luminaria urbana para
integrar o seus deseos de residencias nos de paisaxe de Walter.
No ano 1917, depois de vinte anos de carreira nos Estados Unidos
o matrimonio Griffin trasladouse a Australia , al convo-couse un
concurso para o desee da cidade de Camberra. O 1 de xaneiro de 1910
foi escollido o proxecto de Walter Burley Griffin. No 1913 foi
nomeado director de deseo e construcin da capital de Australia.
Como obras destacadas do seu traballo al destacamos:
- Fern Room, Cafe Australia, Melbourne, 1916.- Capitol Theatre,
Swanston Street, Melbourne 1921-23.- Stokesay, residencia para o
matrimonio Onians no nmero 289 da ra Nepean Highway en Victoria
rematada no ano 1925.
MULLERES NAS BIBLIOTECAS DA UDC 4. EDICIN
EXPOSICIN BIOGRFICA COLECTIVA23
Estudou na Facultade de Arquitectura da Universidade de Roma
durante a dcada de 1930. Tras graduarse trasladouse a Miln, onde
traballou para Gi Ponti, editor da revista Quaderni di Do-mus, da
cal chegar a ser editora. Xa posuidora de certa notorie-dade,
estableceu o seu propio estudio, que resultara destrudo durante
transcurso da Segunda Guerra Mundial en 1943 aps un bombardeo
areo.
En 1944, xunto con Carlo Pagani, asumiu o posto de
vicedirecto-ra da revista Domus. No ano seguinte fundan e dirixen
Quaderni di Domus e, co apoio de Bruno Zevi, crean a revista A
Cultura della vita. Nese perodo Lina participara na resistencia
ocupa-cin alem como membro do Partido Comunista Italiano.
En 1946, rematada a guerra, casou co xornalista Pietro Maria
Bardi, con quen decidiu emigrar ao Brasil, pas en que se con-verter
nun referente dentro da arquitectura modernista, cun traballo no
que o tradicional/popular e o moderno dialogan, que fala dun espazo
para ser construdo polo habitar cotin das persoas.
Para Lina Bo Bardi a arquitectura moderna perde o seu prestixio
ao convertirse nunha arquitectura de masas. A modernizacin
industrial esquece os valores da arquitectura tradicional e a
cul-tura autctona, elementos sempre respetados pola arquitecta e
que aparecen reflectidos nos seus proxetos. A arquitectura moderna
camiar da man da tradicin verncula e definirn a obra de lina Bo
Bardi ao longo de toda a sua carreira.
LINABO BARDI
Roma, 1914-So Paulo, 1992
En 1951 proxecta a coecida como Casa de Vidro, que foi in-cluda
dentro do patrimonio histrico brasileira en 1987 e que se
caracteriza tanto polo emprego de elementos asociados s tcnicas
industriais avanzadas como por ser unha casa aber-ta. Nela
observamos a das vertentes da obra de Lina, coloca diante un volmen
moderno, acristalado e aberto e atrs outro tardicional.
Esta dualidade tamn se reflicte no deseo de mveis, fabrica-dos
para seeren reproducidos en serie polo artesanado. Mobles econmicos
fabricados cas mellores tcnicas e materiais do mo-mento co toque
artesanal que os fan nicos..
En 1957 comezou a construcin do Museo