Memari & tabiat

وطبیعتمعماری مهدی حمزه نژاد

دانشگاه علم و صنعت ایران

جزوه کالسی درک عمومی و مبانی نظری 0395 101 15 42محمد حسینی

ي تفاوتها در‌سرچشمه مكاتب طراحي در طبيعت

را شرايط طبيعت ‌انسان نمي تواند همه . از طبيعت است تحمل كند و ناچار به جدايي

محدوديت هاي مادي طبيعت

‌انسان در مورد جايگاه طبيعت‌هاي‌بينشبا خود كه گاه آن را باالتر يا ‌آن‌ونسبت

.تر از سطح انسان تعريف مي كند ‌پايين

محدوديت هاي نظري طبيعت

علل همشكلي معماريها تجهيزات مكانيكي به كار گيري درعصر حاضر

كنار گذاشتن انديشه هاي ماورايي

تحليل ديدگاه گروتر از رابطه ميان انسان ، طبيعت و خداوند

جزوه کالسی درک عمومی و مبانی نظری 0395 101 15 42محمد حسینی

انسان

ارتباط غير سامانه اي گسسته يك طرفه و مصرفي-1

ستهــــه اي گســـــاط سامانـ‌‌‌‌‌‌ـ‌ارتب -2 (mechanicalSystem )

ارتباط سامانــــه اي پيوســــــته -3

( Organical System )

ارتباط فراسامانه اي و نقش -4 خالفت الهي انسان در طبيعت و مديريت هوشمند آن

انواع‌ارتباط‌میان‌انسان‌وطبیعت

انسان طبیعت

طبیعت انسان

طبیعت

انسان

طبیعت

)

ارتباط فرا گير ( وطبيعت خداوند پاية هويت انسان)

. آنچه كه هم سنخي و مشابهت ميان انسان و طبيعت ايجاد كرده خداوند است • .ردتي داـة هسـانـامـل سـكه بت بـستمي نس‌ــراسيـف و دهـت كننـان كامل نقش مديريــنسا •

، ( خودآگاهي ) طبيعت مانند انسان ولي در سطحي بسيار نازل تر جلوه گر كننده صفات خدا همچون علم • .است ... ، آفرينندگي ، قدرت و( آزادي ) اراده

ی

ک عمومی و مبانی نظرجزوه کالسی در

محمد حسینی

42

15

101

0395

( حكمت عملي ) توصيه راهبردي (حكمت نظري ) توصيف سامانه اي عنوان مكتــــب

(رودررويي با طبيعت ) تضاد بي ساماني مكاتب طبيعت ستيز

(جدايي از طبيعت ) بي ارتباطي ( گسسته ) سامانة مكانيكي مكاتب طبيعت گريز

( يكي شدن با طبيعت ) هماهنگي (پيوسته) سامانة ارگانيكي مكاتب طبيعت گرا

( نظريه اشتمالي ) تكميل فرا سامانه مكاتب طبيعت ساز

:انواع مكاتب در ارتباط با طبيعت

جزوه کالسی درک عمومی و مبانی نظری 0395 101 15 42محمد حسینی

يونان باستانatomism

عصر حاضرmodenism

طبيعت . تـدر نظر گرف ت كليـبراي طبيعت يك هوي نمي توان كند‌اتفاقـي داردوعلت وهدف خاصي رادنبال نمي ‌سرشتي

ان و ــغيير در نسبت بين انست روحيه تسخير گري و مهار طبيعت ، ت واصالت دادن به آنــانسان به جاي تفسير طبيع. طبيعت است .ردازد ـي پــود مــن خـه ذهـالت دادن بـو اص تـبه تغيير طبيع

(ياحداكثر سيستمي گسسته ومكانيكي)تفكرناشي از تعريف غير سيستمي .رابطه انسان با طبيعت

رودررويي با طبيعت – طبيعت ستيزمكاتب -1

رويكردهاي اصلي

نگرش انسان به طبيعت

ارتباط ماهوي انسان و طبيعت

رابطه معماري مكتب نظري نوع سامانه و طبيعت

سبكهاي معماري

معمار

نگرش چيره طبيعت ستيز جو بر طبيعت

طبيعت كااليي در دست

انسان

-نوگرايي بي ساماني مدرنيسم

باغ فرانسوي تضاد

ساختار شكني

ليبسكيند

آيزنمن

الگوی باغ فرانسوی از دید گروتر

: نمونه ها باغ فرانسوی -1

حالت كالبد پردازانه و تنديس وار -1

استفاده گسترده از مجسمه در اين باغها -2

پرداخت و تزيين درختان تا حد مجسمه -3

بكارگيري سطوح چمن گسترده و تك درختان -4

: نمونه ها معماری سامان شکن -2

، پيتر آيزنمن( كاستل وكيو) باغ گام هاي گمشده

: ليبسكيند -موزه يهود معمـاري كامال در بـرابـر چـشـم ، منظر را

.ميدهد‌قرار‌الشعاع‌تحت‌را‌مي پوشاندو چشم انداز طبيعت

‌

صوفیان مولوی (جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء ) اصالت با روح است

هندوئیسم .طبيعت و ماده نازلترين سطح عالم كيهان است، هنر مي تواند ما را از اسارت آن خارج كند

افالطون مقابله با طبيعت پرستي پيش از سقراط/ اصالت عالم مثل و اعتباري بودن عالم طبيعت

مسيحيت قرون وسطي تركيب نظريه ي افالطون و رهبانيت شكل حادي از طبيعت گريزي

جدايي از طبيعت –گريز طبيعت مكاتب -2

در شرق

در غرب

در اسالم

رويكردهاي اصلي

نگرش انسان به طبيعت

ارتباط ماهوي انسان و طبيعت

رابطه معماري و مكتب نظري نوع سامانه طبيعت

سبكهاي معماري

معمار

نگرش بي طبيعت گريز تفاوتي با طبيعت

سامانه اي عدم ارتباط ذاتي گسسته

-نئو كالسيك رنسانس

باغ انگليسي بي ارتباط

نئو –كالسيك -كالسيك مدرنيزم

-واگنر –بوتا گروپيوس

نگرش طبيعت گريز فراطبيعت

( عرفان انفسي)

طبيعت زندان انسان

(اصالت روح )

سامانه اي گسسته

–افالطون ) صوفيان كهن

آيين –( موالنا هندو

معابد غاري هند باستان تقابل شكل

: نمونه ها انگلیسیباغ -1

الگوی باغ انگلیسی از دید گروتر

یک عمومی و مبانی نظر

جزوه کالسی در

محمد حسینی 42

15

101

0395

محـيـط طـبيعي تابع قـوانين هندسي نيست وضع موجود تا جاييكه عملي است حفظ شده است تحميل يك هندسه مصنوعي به عنوان امري غير طبيعي

.مردود شمرده مي شود

نمونه مصداقی طبیعت گریز -مدرسه ی باهاوس -والتر گروپیوس

: نمونه ها معماری مدرن -2

طبيعت

معبود

معبود

طبيعت

‌شرق‌‌ذن‌وبوديسم

‌زرتشت سرخپوستي‌فرهنگ

‌غرب‌يونان‌باستان

‌(از‌افالطون‌پيش)‌عصرجديد

(ناتوراليسم)

ت اوـي كه طبيـــشكلانسان به ‌كند‌كند ، حركت مي‌را هدايت مي

تا مرتبة‌باالبردن شأن طبيعت ت و تقدس دادن به آنـالوهي

الوهيت ،خدايان‌پايين آوردن شأن ‌ت در آورده اندــرا به رنگ طبيع

يكي شدن با طبيعت –گرا طبيعت مكاتب -3

رويكردهاي اصلي

نگرش انسان به طبيعت

ارتباط ماهوي انسان و طبيعت

رابطه معماري و مكتب نظري نوع سامانه طبيعت

سبكهاي معماري

معمار

نگرش طبيعت طبيعت گرا گراي شكلي

طبيعت آرام بخش انسان

سامانه اي پيوسته

ناتوراليسم

رومانتيسيسم

–تكنوارگانيك هم شكلي

–فراكتال

معماري سبز

–فراي اوتو

كاالتراوا –گري

نگرش يكي طبيعت گرا شدن با طبيعت

( عرفان آفاقي)

طبيعت هدف ذاتي انسان

سامانه اي پيوسته

دين هاي كهن –چين و ژاپن

–ايران باستان

يونان باستان

باغ –ارگانيك تجانس ژاپني و چيني

آندو -رايت

تغيير ظاهر طبيعت ‌عدم عدم تحميل هندسه معماري به طبيعت

‌طبيعي هاي استفاده از بركه درختان آزاد شكل

استفاده از پل محوطه ي شني به عنوان باغ تفكر

ها و سنگهاي طبيعي استفاده ازصخره

: نمونه ها ژاپنیباغ -1

الگوی باغ ژاپنی از دید گروتر

: نمونه ها معماری ارگانیک -2

هيچ خانه اي » ، اين گفته رايت 1937خانه آبشار، فرانك لويد رايت ، نبايد روي تپه باشد، بلكه بايد جزئي و برآمده از طبيعت باشد، متعلق به آن باشد، تا تپه و خانه بتوانند با هم زندگي كنند و خوشحالي هر يك به

به بهترين شكل ممكن در اين خانه طراحي و « لحاظ وجود ديگري باشد . اجراء شده است

منظور من از معماري ارگانيك نوعي از » معماري است كه از درون به برون مي رود

وجودي خود در و در هماهنگي با شرايط حال رشد است ؛ درمقابل گونه اي از معماري كه بدون توجّه و هماهنگي با

«‌.محيط شكل گرفته است

‌فرانک‌لوید‌رایت

Frank Lloyd Wright

: نمونه ها معماری فراکتال و آشوب -3

موزه برلين، آلمان، دانيل ليبسكيند، نمايش گسترش غير خطي، آشفتگي و جهش در معماري غير خطي بخش

الحاقي يهودي به اين موزه

طراح ( 1992-97) اسپانيا بيلبائو در گوگنهايم موزه خورده، پيچ معماري طرح اين در .گهري فرانك مركزي هسته درون از منقطع و نرم استمرار مواج،

است شكفتن حال در گل هاي گلبرگ همانند

: نمونه ها معماری طبیعت گرای شکلی -4

. ی

ک عمومی و مبانی نظرجزوه کالسی در

محمد حسینی

42

15

101

0395

آيات‌قرآن

نظريه سوم طبيعت بسترشكل گيري بعد جسماني و روحاني انسان ( هو انشأ كم من االرض )

(به تعبيري مادر اوست) است

حكمت‌متعاليه

االنسان جسمانيه الحدوث و روحانيه البقاء

طبيعت ظرف پرورش روح است براي روح تكامل يافته طبيعت حجاب است

.بعد از تكامل، روح هادي طبيعت است

نظريه اول (سخر لكم االرض( ) استعمركم فيها ) دمار و تسخير طبيعت را دارتعانسان وظيفة اس

نظريه دوم.است‌نارزش طبيعت از لحاظ وجود شناسي پايين تر از بعد روحاني انسا

(لقدخلقنا النسان في احسن تقويم ثم رددناه اسفل سافلين)

تكميل طبيعت –ساز طبيعت مكاتب -4

رويكردهاي اصلي

نگرش انسان به طبيعت

ارتباط ماهوي انسان و طبيعت

رابطه معماري مكتب نظري نوع سامانه و طبيعت

سبكهاي معماري

معمار

نگرش آيه اي طبيعت ساز به طبيعت

طبيعت بستر آغازين رشد روح

انسان ، ولي حجاب نهايي او

معماري اسالمي تكميل حكمت متعاليه فرا سيستمي باغ ايراني –

-

: نمونه ها باغ ایرانی -1

. طبيعت نشانه و آيه خداوند -

. معماري مكمل طبيعت مي شود و جزئي از سامانه طبيعت است -

. طبيعت و معماري در پديد آوردن يك چشم انداز يگانه با هم همكاري مي كنند -

. حداكثر بهره برداري از طبيعت ، بدون صدمه زدن به آن -

: نمونه ها معماری اسالمی -2

رويكردهاي

اصلينگرش انسان بر

طبيعتارتباط انسان

و طبيعت مكاتب نظري نوع سامانه

رابطه معماري و طبيعت

معمار سبكهاي معماري

طبيعت ستيز

نگرش چيره جو بر طبيعت

طبيعت كااليي در

دست انسان

غير سامانه اي

عصر نوگرايي غربي

(مدرنيسم ) باغ فرانسوي تضاد

ساختار شكني

ليبسكينــــد Libeskind

Eisenmanآيزنمن

طبيعت

گريز

نگرش بي تفاوتي

با طبيعتدم ارتباط ع

ذاتي

غير سامانه اي

فرهنگ نئوكالسيك

رنسانس

بي ارتباط

كالسيك

نئوكالسيك

مدرنيزم

باغسازي انگليسي

Bottaبوتا

Wagnerواگنر

Grupiusگروپيوس

نگرش فراطبيعت

(عرفان انفسي )

طبيعت زندان انسان

اصالت روح ) )

غير سامانه اي

افالطون

صوفيان كهن

(موالنا ) آيين هندويي

معابد غاري شكل هند باستان تقابل

طبيعت گرانگرش طبيعت

گراي شكليطبيعت آرام بخش انسان

سامانه اي گسسته

ناتوراليسم

رومانتيسيسم همشكلي

تكنوارگانيك

فراكتال

معماري سبز

فراي اوتو /كاالتراوا گري

تكرش يكي شدن با طبيعت

(عرفان آفاقي )

طبيعت هدف ذاتي انسان

سامانه اي پيوسته

(Organic

system)

دين هاي كهن چين و ژاپن

ايران باستان يونان باستان

ارگانيك تجانس

باغ ژاپني و چيني Wrightرايت

Andoآندو

طبيعت سازنگرش آيه اي به

طبيعت

طبيعت بستر آغازين رشد روح انسان ولي حجاب

نهايي او

فراسيستمي

Hyper

System

تكميل حكمت متعاليهمعماري اسالمي ،

معماري ژاپني ،

باغ ايراني