MATERIAŁ NAUCZANIA Monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych 712616 Nr programu 712616/WODiDZ/Kluczbork/2017/B Przedmiot: Sieci komunalne Spajanie jest to metoda łączenia materiałów, w wyniku której uzyskuje się połączenie o fizycznej ciągłości materiałowej. Pojęcie spajania obejmuje spawanie, napawanie, zgrzewanie, lutowanie, klejenie i inne. Spawanie polega na łączeniu materiałów przez ich nagrzanie i stopienie w miejscu łączenia z dodaniem lub bez dodania spoiwa. Metal części łączonych nazywa się metalem rodzimym. Stopione spoiwo łącznie ze stopionymi brzegami części łączonych, czyli materiałem rodzimym, tworzy po ostygnięciu spoinę. W zależności od źródła ciepła rozróżnia się: 1. spawanie elektryczne: o łukowe: elektrodą topliwą: elektrodą otuloną: MMA (111)
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Nr programu 712616/WODiDZ/Kluczbork/2017/B
Przedmiot: Sieci komunalne
Spajanie jest to metoda czenia materiaów, w wyniku której uzyskuje
si poczenie o
fizycznej cigoci materiaowej. Pojcie spajania obejmuje spawanie,
napawanie,
zgrzewanie, lutowanie, klejenie i inne.
Spawanie polega na czeniu materiaów przez ich nagrzanie i stopienie
w miejscu czenia z
dodaniem lub bez dodania spoiwa. Metal czci czonych nazywa si
metalem rodzimym.
Stopione spoiwo cznie ze stopionymi brzegami czci czonych, czyli
materiaem
rodzimym, tworzy po ostygniciu spoin.
W zalenoci od róda ciepa rozrónia si:
1. spawanie elektryczne:
elektrod proszkow: bez gazu (114), w osonie gazu
aktywnego (136), w osonie gazu obojtnego (137)
ukiem krytym (121)
Spawanie elektryczne ukowe polega na wytworzeniu midzy elektrod
spawalnicz a
materiaem spawanym uku elektrycznego wydzielajcego ciepo, pod
wpywem którego
topi si brzegi czonych czci i dodawane zwykle spoiwo, oraz na
tworzeniu zcza
zwanego spoin.
metali, który polega na nagrzewaniu miejsca czenia przy pomocy
wizki elektronowej. Do
spawania t technik suy spawarka elektronowa, w której ródem
elektronów jest dziao
elektronowe. Elektrony s przyspieszane napiciem rzdu dziesitków
kV.
Charakterystycznymi cechami spawania elektronowego jest to, e
spawanie odbywa si
najczciej w rodowisku próni rzdu 10-5 Tr a take to, e spoina tworzy
si przez stopienie
brzegów czonych detali. Spawanie elektronowe odznacza si szeregiem
korzystnych
waciwoci. Technika ta pozwala czy metale (np. wolfram-mied,
niob-mied), których nie
daje si czyc innymi technikami
spawalniczymi.
wizk promieni laserowych. Spawanie takie prowadzone jest w osonie
gazu obojtnego i
zapewnia du wytrzymao spoin. Powszechnie stosowane jest w produkcji
wielkoseryjnej,
np. w przemyle motoryzacyjnym.
Spawanie laserowe wykorzystuje wizk o duej gstoci energii (okoo 1
MW/cm2). Efektem
spawania laserowego jest maa szeroko strefy wpywu ciepa i niskie
oddziaywania
temperatury na konstrukcj, szybkie odprowadzanie ciepa i stygnicie
spoiny. Moliwa do
uzyskania szeroko uzyskiwanych spoin to 0.2mm do 13mm, praktycznie
wykorzystywane
s gównie spoiny o maych szerokoci. Gboko penetracji materiau przez
wizk
laserow jest proporcjonalna do energii zasilania, ale zaley równie
od lokalizacji punktu
skupienia wizki. Maksymalizacje przenikania wizki uzyskuje si, gdy
punkt skupienia
znajduje si nieco poniej powierzchni czonych materiaów. Spawanie
laserowe stosowane
jest do spawania stali stopowych, wysokowytrzymaych stali
niskostopowych (HSLA), stali
wglowych, aluminium i tytanu.
elektrycznego. Metoda spawania plazmowego (PAW Plasma Arc Welding)
jest bardzo
podobna do metody TIG. W zasadzie stanowi jej rozszerzenie, majce
na celu zwikszenie
wydajnoci procesu.
W procesie spawania plazmowego s wykorzystywane dwa osobne
strumienie gazu: gaz
plazmowy, który przepywa otaczajc elektrod wolframow i który tworzy
sup uku
plazmowego, oraz gaz osonowy, który chroni jeziorko ciekego
metalu.
Do wytworzenia plazmy czyli zjonizowanego gazu wymagane jest
nagrzanie go do
dostatecznie wysokiej temperatury. Podobnie jak podczas spawania
metod TIG, uk przy
spawaniu plazmowym powstaje pomidzy nietopliw elektrod wolframow a
materiaem
podstawowym. Temperatury wystpujce w uku w metodzie TIG s rzdu 6000
oC, a
kolumna uku ma ksztat stoka. Natomiast przy spawaniu plazmowym uk
jest ogniskowany
dziki specjalnie zaprojektowanej dyszy chodzonej wod. Zalet takiego
rozwizania poza
zaweniem uku jest wzrost jego temperatury do okoo 20000 oC. Gaz ten
wypywajc z
dyszy jako zjonizowany strumie o wysokiej temperaturze niesie
olbrzymi energi, która
jest niezbdna do spawania z oczkiem. Taka technika spawania pozwala
w jednym
przejciu wykona spoin w materiale o gruboci od 3 do 15 mm, z bardzo
korzystnym
zarysem wtopienia i minimalnym odksztaceniu po spawaniu. Umoliwia
take uzyskiwanie
prdkoci spawania o 40 - 80% wysze ni przy metodzie TIG. Spawanie
plazmowe znalazo
zastosowanie m.in. przy spawaniu rur. Ale wiksze rozpowszechnienie
zyskaa odmiana
niskoprdowa jako spawanie mikroplazmowe, szczególnie korzystne przy
czeniu bardzo
cienkich blach o grubociach od 0,1 mm. Gazy stosowane podczas
spawania plazmowego
speniaj trzy róne zadania:
1. gaz plazmotwórczy medium do tworzenia plazmy pomidzy elektrod a
materiaem
spawanym, argon lub argon z wodorem dla stali chromowo-niklowych
lub argon z
helem przy spawaniu metali nieelaznych (np. aluminium i jego
stopów, tytanu i
materiaów z miedzi).
2. gaz osonowy do ochrony spoiny i strefy wpywu ciepa. Najczciej
stosuje si ten
sam gaz plazmotwórczy i osonowy.
3. gazy formujce przeznaczone do ochrony grani spoiny oraz strefy
bezporednio do
niej przylegej a dostarczane do tych miejsc przy pomocy specjalnych
przyrzdów
(PDF, 400.0Kb).
Do spawania plazmowego jako gaz formujcy zwykle stosuje si argon i
mieszanin argonu z
wodorem.
Stosowane s trzy odmiany metody PAW:
1. Spawanie mikroplazmowe (natenie prdu spawania mieci si w
przedziale od 0,1
A do 20 A).
2. Spawanie plazmowe (natenie prdu spawania mieci si w przedziale
od 20 A do
100 A).
3. Spawanie plazmowe z tzw. oczkiem (natenie prdu spawania
przekracza 100 A),
w którym uk plazmowy przenika przez ca grubo spawanego
materiau.
Metoda ta jest szeroko stosowana, gdy trzeba uzyska zcza wysokiej
jakoci, w przemyle
lotniczym (take w konstrukcjach kosmicznych), przetwórczym,
chemicznym i
petrochemicznym.
Spawanie atomowe (wodorem atomowym) Spawanie atomowe jest zwane
wodorowym,
gdy odbywa si w atmosferze wodoru. Nonikiem ciepa jest wodór
atomowy, ródo ciepa:
uk elektryczny jarzcy si midzy 2 elektrodami wolframowymi w osonie
H wypywajcego
z dysz, w których osadzone s elektrody;
Elektrody s umieszczone w rurkach, przez które dopywa wodór;
podczas jego przejcia
przez uk elektryczny czsteczki wodoru rozszczepiaj si na atomy,
pochaniajc ciepo. W
pobliu spawanego przedmiotu atomy wodoru cz si w czsteczki, oddajc
ciepo i
wytwarzajc, wysok temperatur w miejscu spawania.
Zadania wodoru (H):
1. porednik w przenoszeniu ciepa z uku do spawanego materiau. W
wysokiej temp. H
ulega dysocjacji na pojedyncze atomy. Po zetkniciu si atomów H z
chodniejszym
metalem spawanym nastpuje czenie si atomów H;
2. chroni przed dostpem atmosfery;
3. zapobiega wypalaniu si skadników stopowych;
4. chroni elektrody przed zbyt szybkim utlenianiem si;
Metoda ta stosowana jest do spawania stali stopowych, m.in. do
naprawy narzdzi
skrawajcych, matryc itp. stale wysokostopowe, nierdzewne,
kwaso-ognioodporne;
Rysunek: Schemat metody spawania atomowego: 1 - elektrody
wolframowe; 2 - uk
elektryczny; 3 - osona wodorowa; 4 - przedmiot spawany
Spawanie elektroulowe (ESW) : Metoda spawania oparta na nagrzewaniu
oporowym (RI2)
stopionego ula przewodzcego elektryczno. Zcza (w ukadzie pionowym)
o gruboci
powyej 15 mm (bez górnej granicy ich gruboci) mog by spawane jednym
przejciem
stosujc prostopade przygotowanie brzegów.
Metoda ta jest podobna do pionowego odlewania, poniewa stopiony
metal spoiny jest
zawarty pomidzy dwoma spawanymi pytami i par chodzonych przykadek
miedzianych.
Oprócz samego momentu rozpoczcia spawania elektroulowego, nie ma
tutaj zjawiska
uku. Elektrody podawane w sposób cigy topi si w procesie
nagrzewania rezystancyjnego
przy przechodzeniu przez przewodzc warstw stopionego ula (kpiel
ulowa).
Kpiel ulowa topi równie przylegajce brzegi spawanej pyty i chroni
stopiony metal przed
wpywem atmosfery. Temperatura kpieli wynosi okoo 1.900°C. Aby
rozpocz proces
elektroulowy, na dnie zcza umieszczany jest topnik i zajarza si uk
pomidzy elektrodami
a blokiem lub podkadk, w celu przygotowania kpieli ulowej. W miar
postpu procesu
spawania, przykadki miedziane oraz zespó podawania drutu przesuwaj
si w gór zcza z
prdkoci okoo 30 mm/min. Wspóczynnik stapiania metalu wynosi okoo
350 g/min.
Skad drutu spawalniczego zazwyczaj odpowiada skadowi metalu
podstawowego.
Najczciej spotykane wielkoci rednic elektrod to: 1,6 mm, 2,4 mm i
3,2 mm.
Struktura metalograficzna pocze elektroulowych jest odmienna ni w
innych
poczeniach spawanych. Powolne chodzenie i krzepnicie moe prowadzi
do powstawania
struktury gruboziarnistej. Z tego wanie powodu, technologia ta jest
zalecana tylko do stali
austenitycznych.
Spawanie gazowe polega na stopieniu brzegów czonych metali za pomoc
róda ciepa w
postaci pomienia gazowego, najczciej acetylenowo tlenowego. Spoina
powstaje z
nadtopionych brzegów czonego materiau oraz dodatkowego spoiwa (
prta metalowego )
stapianego w pomieniu. W wyniku spalania pomie osiga u wylotu
palnika wysok
temperatur okoo 3100 stopni C. Spawanie przeprowadza si za pomoc
palnika, którego
zadaniem jest zmieszanie w odpowiednim stosunku gazu palnego i
tlenu oraz ich spalenie.
Metoda pozwala na wykonywanie pocze we wszystkich pozycjach i
uzyskanie spoin o
gadkim nadlewie (licu).
Spawanie gazowe wci zajmuje istotne miejsce wród metod czenia
metali. Jest
szczególnie przydatne w pracach remontowych i pracach w terenie.
Gównym obszarem
zastosowania tej metody jest spawanie rur i blach w cienkociennych
konstrukcjach
stalowych. Ze wzgldu na stosunkowo nisk wydajno oraz due koszty,
spawanie gazowe
jest coraz bardziej wypierane przez inne metody spawania.
Spawanie termitowe stosuje si np. do czenia szyn tramwajowych i
kolejowych i polega na
naoeniu na miejsce czenia formy spawalniczej odpowiadajcej
przekrojowi szyny danego
typu. ródem ciepa jest reakcja chemiczna zachodzca w mieszaninie
sproszkowanych
tlenków elaza i aluminium, tzw. termicie. W wyniku przeprowadzonej
w tyglu reakcji
otrzymuje si cieke elazo (na dnie tygla) i tlenek glinu. elazo
spuszcza si do formy
odlewniczej, w której ujte s koce czonych przedmiotów, np. szyn.
Kolejnym krokiem
jest szlifowanie miejsca czenia.
Termit to sproszkowana mieszanina tlenków elaza i glinu wchodzca w
skad spoiwa
spawalniczego. Pojemnik ze spoiwem zwany tyglem podpala si od rodka
co powoduje
reakcj redukcji tlenku elaza z glinem w wyniku której powstaje
tlenek glinu w postacji ulu
oraz elazo. Podczas reakcji termitowej wydziela si bardzo duo
ciepa, które
wykorzystywane jest do spawania wraz z wydzielonym w reakcji elazem
sucym jako
cznik spawanych elementów.
Rysunek: Schemat spawania termitowego szyn: 1 - termit; 2 -
zatyczka tygla; 3 - cieky tlenek
aluminium; 4 - cieke elazo; 5 - forma odlewnicza; 6 - spoina; 7 -
kana sucy do suszenia
formy
Spawanie ukiem krytym - elektrod jest goy drut w postaci krgu
nawinitego w kasecie
lub na bbnie, skd mechanicznie jest on wycigany i podawany w
kierunku spawanego
materiau. uk elektryczny, jarzcy si midzy kocem elektrody (drutu) a
spawanym
materiaem jest niewidoczny, gdy zakryty jest warstw sypkiego
topnika, dostarczanego ze
zbiornika umieszczonego na urzdzeniu spawajcym. Mechanizm podawania
drutu
elektrodowego, kaseta z drutem elektrodowym, zbiornik topnika oraz
przyrzdy pomiarowe i
niektóre elementy sterowania s umieszczone na wózku napdzanym
silnikiem
elektrycznym. Spawanie ukiem krytym zalicza si do automatycznych
metod spawania, gdy
zautomatyzowane jest zarówno podawanie elektrody jak i posuw
urzdzenia spawalniczego
wzdu spoiny. W przypadku gdy zautomatyzowane jest tylko podawanie
drutu a przesuw
gowicy spawalniczej odbywa si rcznie mamy do czynienia ze
spawaniem
póautomatycznym ukiem krytym. Spoina powstaje ze stopionego drutu
elektrodowego i
gboko nadtopionego materiau rodzimego. W procesie spawania pewna
ilo topnika ulega
stopieniu tworzc uel pokrywajcy spoin. Nadmiar topnika, który nie
uleg stopieniu,
zbierany jest z powrotem do zbiornika. Odmian metody jest spawanie
wieloelektrodowe.
Dwa lub trzy druty elektrodowe s stapiane kady swoim ukiem we
wspólnym jeziorku
metalu i ula lub w oddzielnych jeziorkach. W tym ostatnim przypadku
nastpny uk musi
stopi wówczas uel powstay na poprzednim ciegu spoiny. Wymaga to
uycia topnika o
odpowiednich wasnociach. Schemat spawania automatycznego ukiem
krytym
przedstawiono na rysunku poniej.
Rysunek: Schemat metody spawania automatycznego ukiem krytym: 1 -
drut elektrodowy; 2
- napd posuwu elektrody; 3 - uk, 4 - spoina; 5 - uel cieky; 6 - uel
zakrzepy; 7 - zbiornik
topnika; 8 - odcig nadmiaru topnika; 9 - styki prdowe
Lutowanie jest procesem technologicznym polegajcym na czeniu czci
metalowych za
pomoc specjalnych stopów, zwanych lutami, które maj nisz od
lutowanych metali
temperatur topnienia. Rozróniamy dwa rodzaje lutowania: mikkie
(temperatura
topnienia lutu do 450 stopni ) i twarde (temperatura topnienia lutu
powyej 450 stopni).
Zjawisko spajania, zachodzce midzy nagrzanym metalem lutowanym a
stopionym
spoiwem, polega na cisym przyleganiu ciekego lutu do oczyszczonej
powierzchni czonych
metali (zjawisko adhezji ). Czsteczki ciekego lutu przenikaj w gb
czonych metali
wskutek dyfuzji. Proces ten jest zwizany z si przycigania midzy
atomami ciekego lutu a
atomami lutowanego metalu. Sia przycigania atomów metalu lutowanego
musi by
wiksza ni sia topionego lutu, aby lut dobrze pokrywa (zwila)
materia lutowany. Proces
ten jest zaleny od rodzaju metalu lutowanego i lutu oraz czystoci
lutowanej powierzchni,
temperatury nagrzania, przewodnoci cieplnej i czasu nagrzewania.
Lutowanie stosuje si do
czenia miedzi i jej stopów, cynku, stali, aluminium i jego stopów.
W wikszoci przypadków
jako ródo ciepa stosuje si pomie acetylenowo-tlenowy.
Zgrzewanie to sposób czenia metali polegajcy na tym, e czci
metalowe w miejscu
czenia doprowadza si przez nagrzewanie do stanu plastycznego (
ciastowatego ) lub do
nadtopienia powierzchni czonych przekrojów ( zgrzewanie iskrowe ) i
nastpnie czy si je
z zastosowaniem odpowiedniej siy, np. przez kucie, prasowanie lub
zgniatanie, bez uywania
metalu dodatkowego, tj. spoiwa. Zalenie od róda ciepa, które suy do
nagrzania czci
czonych do stanu plastycznego lub do nadtopienia powierzchni
czonych, rozróniamy
nastpujce zasadnicze rodzaje zgrzewania: elektryczne oporowe,
tarciowe, zgniotowe i
wybuchowe.
czci w celu uzupenienia ubytków materiau spowodowanych zuyciem,
wykruszeniem lub
wyamaniem. Napawanie stosuje si take do pokrywania powierzchni
niektórych czci
warstw materiau bardziej odpornego na cieranie, uderzenia lub
korozj ni materia, z
którego dana cz jest wykonana. Za pomoc napawania mona uzyska
warstw spoiny
dowolnej gruboci i o rozmaitych wasnociach. W ostatnich latach
nastpi znaczny rozwój
techniki napawania, zwizany midzy innymi z mechanizacj tych
procesów. Sporód
rónych metod napawania najczciej stosuje si napawanie rczne ukowe,
ukiem krytym
(automatyczne, póautomatyczne, drutem elektrodowym), ukowe w osonie
gazów,
wibrostykowe, prdami wielkiej czstotliwoci, gazowe i inne.
Lutowanie twarde - proces lutowania
Lutowanie twarde - proces lutowania Lutowanie twarde - dobór lutów
i topników
Wstp
tej temperatury (lutowanie mikkie), przy oddziaywaniu efektu
kapilarnego. Efekt ten jest opisywany jako sia dziki której
szczelina
lutownicza penetrowana jest przez pynny lut. Gówn zalet
lutowania
jest moliwo czenia materiaów o rónej temperaturze topnienia i
gruboci, równoczenie zachowujc geometryczne i fizyczne
waciwoci
dziki stosunkowo niskiej temperaturze procesu
Proces lutowania zwizany jest z pojciem kapilarnoci, która jest
zjawiskiem penetrowania szczeliny lutowniczej przez stopiony lut. W
celu
prawidowego wypenienia szczeliny powinny zosta rozwaone zarówno
waciwoci metalu podstawowego jak i stopu lutowniczego.
Odpowiednia
wielko szczeliny lutowniczej musi by zachowana przy temperaturze
lutowania. Mona przyj zasad, e aby osign optymaln
wytrzymao zcza zakadkowego, dugo poczenia powinna wynosi 3
do 4 gruboci cieszego z lutowanych materiaów.
Wybór spoiwa dokonywany jest z uwzgldnieniem materiaów, które maj
zosta poczone, kwestii ekonomicznych (% zawarto srebra)
odnoszcych si do poziomu trudnoci realizacji poczenia, która jest
proporcjonalna do zakresu temperatur topnienia stopów.
dobr zwilalnoci materiau podstawowego,
moliwoci tworzenia pocze cechujcych si odpowiednimi waciwociami
mechanicznymi i fizycznymi w warunkach roboczych,
moliwoci uniknicia tworzenia si kruchych zwizków z metalem
lutowanym.
Proces lutowania
1. Przygotowanie zcza
szczotki, maty) oraz chemicznie(za pomoc rozpuszczalnika) w celu
usunicia tlenków i tuszczu.
2. Aplikacja topnika Wybór topnika jest równie wany jak wybór lutu.
Topnika naoony
na powierzchnie czonych materiaów powinien stopi si i sta si
aktywny przy niszej temperaturze ni temperatura topnienia
lutu.
Jego aktywno musi trwa w caym cyklu procesu lutowania, usuwajc
chemicznie tlenki z czonych powierzchni.
3. Podgrzewanie oraz aplikacja lutu Proces podgrzewania moe zosta
przeprowadzony z uyciem
palnika zasilanego takimi gazami jak acetylen, propan lub gaz
ziemny lub poprzez zastosowanie urzdze indukcyjnych lub
oporowych. Lut powinien zosta zaaplikowany dopiero wtedy, gdy
zostaa osignita wymagana temperatura niezbdna do szybkiego
stopienia stopu lutowniczego oraz do szybkiego rozprowadzenia
lutu
w szczelinie lutowniczej dziki wykorzystaniu siy kapilarnej.
Stopiony stop lutowniczy zawsze pynie w kierunku miejsca o
wyszej temperaturze - mona to wykorzysta sterujc odpowiednio
pomieniem przy uyciu palnika do podgrzewania czonych
materiaów. 4. Usunicie resztek topnika
Po skrzepniciu lutu, poczenie moe zosta schodzone w wodzie, co
pozwoli równie na usunicie resztek topnika. Naley zachowa
ostrono, aby nie uszkodzi poczenia poprzez zbyt wczesne rozpoczcie
chodzenia, jeszcze w fazie krzepnicia lutowiny.
Lutowanie - przykady zcz
Korzyci stosowania lotnego topnika:
zwiksza pynno lutów poczenia lepszej jakoci nie pozostawia nalotów
charakterystycznych dla tradycyjnych
topników umoliwia stosowanie prostszych i taszych metod czyszczenia
cz
skraca czas czyszczenia
Urzdzeniem zaprojektowanym w celu automatycznego dostarczania
lotnego topnika podczas procesu lutowania jest dozownik. Napenia si
go
topnikiem w pynie i instaluje w obwodzie gazu palnego. Gaz
przepywa
przez dozownik, w którym nasczany jest oparami lotnego topnika.
Nastpnie nasczony gaz pynie w kierunku palnika, gdzie w poczeniu
z
dopywem gazu wspomagajcego proces spalania (np. tlen) wytwarza
charakterystyczny zielony pomie. Topnik moe by stosowany
zarówno
w rcznym jak i automatycznym lutowaniu propanem i acetylenem
Lutowanie twarde - rodzaje i dobór lutów i topników
Dobór lutu
Luty z cyn - S wraliwe na nage ochadzanie, zwaszcza przy lutowaniu
elementów
rónicych si wspóczynnikami rozszerzalnoci cieplnej.
Luty z krzemem Dziki krzemowi zcze jest bardziej estetyczne. Nie
polecane do zczy,
które bd naraone na uderzenia, wibracje lub zwikszone naciski, gdy
krzem moe
tworzy kruche zwizki.
Luty do zasolonego rodowiska - S takimi lutami, które cechuj si
wysok zawartoci
srebra (> 40 %) oraz, cho nie koniecznie, dodatkiem cyny. Przy
takich lutach,
wykorzystywanych w konstrukcjach morskich, straty cynku w procesach
galwanicznych s
zredukowane. Lutowanie wielostopniowe - Naley stosowa stopy
lutownicze o wskim
zakresie temperatur topnienia. Dobiera si luty o kolejno to niszej
wymaganej temperaturze
lutowania, aby unikn zjawiska powtórnego topnienia wczeniejszych
pocze.
Lutowanie niklu i jego stopów - Nikiel i jego stopy s materiaami
wraliwymi na pknicia
podczas lutowania. Wskazana jest niska zawarto cynku w takich
lutach oraz podwyszona
wymagana temperatura procesu lutowania.
Luty z kadmem - Cechuj si dobr pynnoci dobrymi waciwociami
mechanicznymi oraz
s bardziej ekonomiczne od tych bez kadmu. Su do czenia wielu
materiaów - od miedzi
do stali, a nawet czenia stali kwasoodpornej i wglików
spiekanych.
Luty do czenia wglików - Obecno niklu i manganu podwysza zwilalno
czonego
materiau. Polecane s szczególnie luty o niszej temperaturze
topnienia, zwaszcza w
przypadku maych elementów. Bardzo zalecane s luty w postaci tam
warstwowych, które
posiadaj wewntrzn miedzian warstw czon zdoln do pochaniania
wibracji oraz
uderze. Wgliki cechuj si niszym wspóczynnikiem rozszerzalnoci
cieplnej ni elementy
metalowe, dlatego naley stosowa powolne, jednolite podgrzewanie w
celu uniknicia
pkni. Unika nagego chodzenia po lutowaniu.
Luty do stali nierdzewnych - Przy wyborze lutu naley mie na uwadze
warunki, w jakich
zcze ma pracowa, ze szczególnym uwzgldnieniem wilgotnoci.
Szczególnie wraliwe s
stale bez niklu, z nisk zawartoci niklu oraz stale serii
400-410-420-430, w przeciwiestwie
do stali austenicznej serii 300. Luty bez kadmu, ale zawierajce
nikiel, daj wysz
wytrzymao, zwaszcza przy lutowaniu stali. W przeciwiestwie do nich,
luty z kadmem
znajduj czsto zastosowanie w zczach naraonych na korozj
powierzchniowa i
wewntrzn.
Srebrne
Luty srebrne otulone i nieotulone s to luty o najszerszym zakresie
zastosowa do
czenia wszelkich metali elaznych jak i nieelaznych oprócz
aluminium.
Charakteryzuj si dobrymi waciwociami mechanicznymi, dobr pynnoci
i
kapilarnoci.
Srebrne z kadmem
Luty srebrne z kadmem (otulone i neotulone) s to luty o szerokim
zakresie
zastosowa do czenia wszelkich metali elaznych jaki nieelaznych
oprócz
aluminium. Charakteryzuj si dobrymi waciwociami mechanicznymi,
dobr
pynnoci i kapilarnoci.
Dodatek kadmu powoduje znaczne obnienie temperatury pracy. Ze
wzgldu na
szkodliwo dla zdrowia par kadmów, Lut-Spaw zaleca stosowanie
zamienników w
postaci lutów srebrnych bezkadmowych
Luty miedziano-fosforowe ze wzgldu na cen i waciwoci s
powszechnie
stosowane w przemyle sanitarnym, chodniczym, klimatyzacyjnym i
instalacyjnym.
Charakteryzuj si dobr pynnoci. Stosowane tam gdzie czenia nie s
naraone
na przecienia mechaniczne.
Mosine
Luty mosine gównie stosuje si w czeniu stali, niklu, eliwa oraz ich
stopów.
Aluminiowe
Luty aluminiowe su do czenia aluminium z aluminium, aluminium ze
stopami
aluminium oraz aluminium i miedzi
Akcesoria lutownicze
Palnik Minitherm jest lekkim palnikiem przeznaczonym do lutowania.
Rkoje palnika jest uniwersalna. Moe pracowa na acetylenie lub
na
propanie, naley jedynie dobra odpowiedni do gazu palnego kocówk. Ze
wzglu na may cir i niewielkie rozmiary nadaje si doskonale do
cigej pracy i lutowania w trudnych pozycjach zapewniajc dostateczn
swobod ruchu.
Palnik Perun PL 006 PZ Palnik propanowo-tlenowy do lutowania. W
zestawie 7 wymiennych dysz
rónej mocy z kluczem, komplet uszczelek zapasowych. Zuycie
propanu-
butanu do 100 dm3/h, tlenu do 350 dm3/h. Istnieje moliwo wyposaenia
palnika w kocówk widekow (podwójn).
Palnik JETSOUD PB (propan + tlen)
Palniki gazowe JETSOUD s palnikami inektorowymi niskocinieniowymi z
moliwoci zastosowania dysz o rónych wydajnociach. Dziki
wygitej
nasadce, duej atwoci regulacji pomienia oraz dziki
ergonomicznemu
ksztatowi, palnik ten oferuje operatorowi wysoki komfort.
Oszczdzacze gazu
Oszczdzacz gazu ma za zadanie obnienie zuycia gazów oraz
wyeliminowanie czynnoci zwizanej z kadorazow regulacj palnika
po
jego odpaleniu. Po zakoczeniu pracy palnik odoony na wideki dzwigni
oszczdzacza odcina pod swoim ciarem dopyw gazu po czym palnik
ganie. Po przygotowaniu kolejnego detalu wystarczy zdj palnik
z
dwigni oszczdzacza (odblokowany zostaje dopyw gazu), nastpnie
odpali palnik od wiecznego pomienia i ponownie rozpocz prac
bez
koniecznoci jego
lotnym topnikiem.
Zestaw do lutowania twardego
tlenowa,wymienna butla propanowa, reduktor tlenowy, mini
reduktor
propanowy, we tlen i propan, palnik propanowo - tlenowy.
PARAMETRY TECHNICZNE Wysoko: 63 cm
Szeroko: 35 cm Masa: 14 kg
Butla propan: pojemno 1,2 L Butla tlen: pojemno 2 L
Palnik: PERUN PL-006PZ (w komplecie klucz z 6 dyszami rónej mocy
+
komplet uszczelek zapasowych).
Cicie gazowe, znane równie jako tlenowe jest bardzo popularn metod
rozdzielania
metali, zwaszcza cicia stali niskowglowych i niskostopowych.
Proces cicia gazowego polega doprowadzeniu materiau do tzw.
temperatury zaponu, a
nastpnie spaleniu i wydmuchaniu pynnych tlenków metalu za pomoc
strumienia
tlenowego pod duym cinieniem. Metoda jest skuteczna dziki
konstrukcji stosowanego
tu palnika, który wydmuchuje tlen, wczeniej mieszajc go w
odpowiedniej proporcji z
gazem palnym. Jako gaz palny, sucy do podgrzania, stosuje si zwykle
acetylen, bd
propan-butan. Cicie acetylenowo-tlenowe pozwala na szybkie
osignicie bardzo
wysokiej temperatury, jednak bardzo czsto ze wzgldu na oszczdno i
brak potrzeby
bardzo szybkiego nagrzewania (np. przy ciciu zautomatyzowanym),
ekonomiczniejsze
jest cicie propanowo-tlenowe.
Cicie metod tlenow pozwala na rozdzielenia stali o grubociach
dochodzcych nawet
do 300mm, jednak niestety ze wzgldu na duy obszar strefy wpywu
ciepa praktycznie
niemoliwe jest rozdzielania cienkiej blachy (poniej 3mm). Wpyw na
grubo cicia ma
dobór palnika, które dziel si na uniwersalne (do spawania i cicia)
oraz przeznaczone
wycznie do cicia, drugie z nich mog wydmuchiwa tlen pod wyszym
cinieniem.
Cechy uytkowe metody cicia gazowego
Zalety:
o prostopade krawdzie cicia
Wady
o dua strefa wpywu ciepa
o brak moliwoci cicia stali wysokostopowych i o wysokiej zawartoci
wgla
o wyduony czas przebicia przez materia
o maa prdko cicia
Zastosowanie metody cicia gazowego
Cicie gazowe znajduje zastosowanie wszdzie tam gdzie istnieje
potrzeba cicia
grubszych materiaów wykonanych ze zwykej stali. Ze wzgldu na niskie
koszty sprztu
oraz eksploatacyjne, a zarazem due moliwoci, zakres stosowania tej
metody jest
bardzo szeroki i swoim zasigiem obejmuje zarówno prace przydomowe,
warsztaty jak i
due przedsibiorstwa.