PEMBELAJARAN
BERFIKRAH
PROSES
KANDUNGAN
Konsep
Prinsip
Pengitlakan
Masalah
Fakta
Hukum
Teori
RANGKA KERJA
TIGA PENDEKA
TAN
SENARIO
PENILAIAN
ALAT BERFIKI
R
KURIKULUM
Kemahiran Berfikir
Strategi Berfikir
Kemahiran Proses SainsKemahiran ManipulatifMetakognisiKemahiran Sosial
Kemahiran BerbahasaKemahiran Matematik
KEADAAN DUNIA BERUBAH BEGITU PESAT SEKALI MASYARAKAT GLOBAL SEMAKIN MENJADI SATU
KENYATAAN KEHIDUPAN, MASYARAKAT DAN EKONOMI MENJADI
LEBIH KOMPLEKS CIRI PEKERJAAN BERUBAH BEGITU PANTAS SETENGAH BIDANG PEKERJAAN TERHAPUS ATAU
LENYAP BEGITU SAJA ILMU BARU DIHASILKAN SEMENTARA ILMU LAMA
DIOLAH SEMULA PENEMUAN BARU BIDANG SAINS & TEKNOLOGI
DILAPOR HAMPIR SETIAP HARI ZAMAN YANG TIDAK MENENTU MASA LALU MENJADI TIDAK BEGITU PENTING
SEBAGAI PEDOMAN MASA DEPAN PENGETAHUAN & MAKLUMAT, BUKAN TANAH,
BURUH DAN MODAL SEBAGAI INPUT YANG PENTING KEPADA SISTEM PENGELUARAN MODEN
WARGA YANG BERFIKRAH MEMPUNYAI PELUANG YANG LEBIH BAIK UNTUK BERJAYA DAN MENCAPAI CITA-CITA DALAM KEHIDUPAN YANG SEMAKIN BERORIENTASIKAN SAINS DAN TEKNOLOGI
Swartz & Parks, 1989
Sir Winston Churchill
Empayar masa depan adalah empayar pemikiran …
KEUTAMAAN SEHARUSNYA DIBERIKAN KEPADA
BAGAIMANA PELAJAR BELAJAR DAN BAGAIMANA PELAJAR BERFIKIR
Digunakan untuk membantu berfikir dengan lebih sistematik dan tersusunJenis Alat Berfikir:
• Penyusun Grafik• Soalan dan Penyoalan• Peta Minda
Aspek yang dinilai dalam P&P Sains:
Pengetahuan
Kemahiran
Sikap dan Nilai
PEMBELAJARAN BERFIKRAH MENYEPADUKAN KANDUNGAN DAN PROSES SEBAGAI PENDEKATAN UTAMAResnick, 1989
APAKAH OBJEK ITU? APAKAH KEGUNAANNYA? BAGAIMANA
MENGGUNAKANNYA? ADAKAH IA MEMBERI
MANFAAT?
PENGETAHUAN [ APA YANG ANDA TAHU TENTANG OBJEK ITU? ]
KEMAHIRAN [ MENYOAL DIRI SENDIRI TENTANG OBJEK ITU ]
SIKAP ATAU NILAI [ KEINGINAN UNTUK MENGETAHUI TENTANG OBJEK ITU ]
PENGETAHUAN
KEMAHIRAN
KOGNITIF
SIKAP/NILAI
MENCIRIKAN MEMBANDING &
MEMBEZAKAN MENGUMPUL &
MENGELAS MEMBUAT URUTAN MENYUSUN IKUT
KEUTAMAAN MENGANALISIS MENGESAN
KECONDONGAN MENILAI MEMBUAT KESIMPULAN
KEMAHIRAN BERFIKIR
KRITIS
MENJANA IDEA MENGHUBUNGKAIT MEMBUAT INFERENS MERAMALKAN MEMBUAT HIPOTESIS MENSINTESISKAN MENGITLAK MEMBUAT GAMBARAN
MENTAL MENGANALOGIKAN MEREKA CIPTA
KREATIF
INDUKTIF DEDUKTIF
MENAAKUL
MENGKONSEPSI MENYELESAIKAN
MASALAH MEMBUAT KEPUTUSAN
STRATEGI BERFIKIR
Memerhati Mengelas Mengukur &
menggunakan nombor Membuat inferens Meramal Berkomunikasi Menggunakan
perhubungan ruang & masa
Mentafsir maklumat Mendefinisi secara
operasi Mengawal
pembolehubah Membuat hipotesis mengeksperimen
KEMAHIRAN SAINTIFIK
KEMAHIRAN PROSES SAINS
Mengguna & mengendali peralatan sains & bahan dengan betul
Menyimpan peralatan sains & bahan dengan betul & selamat
Membersihkan peralatan sains dengan cara yang betul
Mengendali spesimen hidup & bukan hidup dengan betul dan cermat
Melakar spesimen, bahan & peralatan sains dengan tepat
KEMAHIRAN MANIPULATIF
BERFIKIR TENTANG PROSES BERFIKIR
TujuanTujuanMembantu mengawal dan menjalankan proses berfikir dengan berkesan
Strategi Strategi Merancang pemikiranMemantau pemikiranMenilai pemikiranPendekatan Pendekatan
Dengan bimbingan guruGuru & pelajar merancang bersamaKolaborasi antara pelajar
KEMAHIRAN PROSES SAINS
KEMAHIRAN BERFIKIR
MEMERHATI• MENCIRIKAN• MEMBANDING & MEMBEZAKAN• MENGHUBUNGKAITKAN
MENGELASKAN• MEMBANDING & MEMBEZAKAN• MENGUMPUL & MENGELASKAN• MENCIRIKAN
MENGUKUR & MENGGUNAKAN NOMBOR
• MEMBANDING & MEMBEZAKAN
MEMBUAT INFERENS
• MENGHUBUNGKAIT• MEMBANDING & MEMBEZAKAN• MENGANALISIS• MEMBUAT INFERENS
MERAMALKAN• MENGHUBUNGKAITKAN• MEMBUAT GAMBARAN MENTAL
BERKOMUNIKASI • SEM UA KEMAHIRAN BERFIKIT
KEMAHIRAN PROSES SAINS
KEMAHIRAN BERFIKIR
MENGGUNA PERHUBUNGAN RUANG & MASA
• MEMBUAT URUTAN• MENYUSUN MENGIKUT
KEUTAMAAN
MENTAFSIR DATA• MEMBUAT KESIMPULAN• MENGITLAK
MENDEFINISI SECARA OPERASI
• MENGANALOGI• MEMBUAT GAMBARAN MENTAL• MENGANALISIS
MENGAWAL PEMBOLEHUBAH
• MENCIRIKAN• MEMBANDING & MEMBEZAKAN• MENGHUBUNG KAIT• MENGANALISIS
MEMBUAT HIPOTESIS• MEMBUAT HIPOTESIS• MERAMAL
MENGEKSPERIMEN • SEMUA KEMAHIRAN BERFIKIR
BIDANG BIDANG PEMBELAJARAPEMBELAJARANN
HASIL PEMBELAJARANHASIL PEMBELAJARAN CADANGAN AKTIVITI CADANGAN AKTIVITI PEMBELAJARANPEMBELAJARAN
KEPELBAGAIAN HIDUPAN & PENGELASANNYA
1. MEMAHAMI KEPELBAGAIAN HIDUPAN DI BUMI
ARAS 1• Menerangkan
kepelbagaian hidupan dalam suatu habitat
• Mengenal pasti habitat pelbagai hidupan
ARAS 2• Menyatakan ciri am
pelbagai hidupan• Menerangkan
kepelbagaian dalam ciri am hidupan
ARAS 3• Menerangkan
kepentingan kepelbagaian kehidupan
Memadankan tumbuhan & haiwan dengan habitat
Mengumpulkan & mentafsirkan data kepelbagaian rupa & saiz manusia … ….
BIDANG BIDANG PEMBELAJARAPEMBELAJARANN
HASIL PEMBELAJARANHASIL PEMBELAJARAN CADANGAN AKTIVITI CADANGAN AKTIVITI PEMBELAJARANPEMBELAJARAN
KEPELBAGAIAN HIDUPAN & PENGELASANNYA
2. MENSINTESIS SISTEM PENGELASAN HIDUPAN
ARAS 1• Mengelaskan pelbagai
haiwan berdasarkan ciri sepunya
• Mengelaskan pelbagai tumbuhan berdasarkan ciri sepunya
• Membina sistem pengelasan
Memadankan tumbuhan & haiwan dengan habitat
Mengumpulkan & mentafsirkan data kepelbagaian rupa & saiz manusia … ….
BIDANG BIDANG PEMBELAJARAPEMBELAJARANN
HASIL PEMBELAJARANHASIL PEMBELAJARAN CADANGAN AKTIVITI CADANGAN AKTIVITI PEMBELAJARANPEMBELAJARAN
KEPELBAGAIAN HIDUPAN & PENGELASANNYA
3. MENILAI SISTEM PENGELASAN HIDUPAN YANG DIBINA OLEH AHLI SAINS
ARAS 1• Mencerakinkan sistem
pengelasan haiwan yang telah dibina oleh ahli sains
• Mencerakinkan sistem pengelasan tumbuhan yang dibina oleh ahli sains
ARAS 2• Membanding dan
membezakan sistem pengelasan yang dibina oleh ahli sains
Memadankan tumbuhan & haiwan dengan habitat
Mengumpulkan & mentafsirkan data kepelbagaian rupa & saiz manusia … ….
KONSEP, PRINSIP & KONSEP, PRINSIP & APLIKASI SAINSAPLIKASI SAINS
SIKAP & NILAI SIKAP & NILAI MURNIMURNI KEMAHIRAN SAINTIFIKKEMAHIRAN SAINTIFIK
PENGELASAN BENDA-BENDA HIDUPPengelasan benda-benda hidup kepaa haiwan dan tumbuhan dan seterusnya kepada kelas-kelasnya berdasarkan sifat dan ciri yang sama
Haiwan dikelaskan kepada vertebrata dan invertebrata. Kumpulan vertebrata dibahagikan kepada kelas ikan, amfibia, reptilia, burung dan mamalia
Membuat pemerhatian dengan tepat terhadap sifat dan ciri pada haiwan untuk :i. Mengelaskannya kepada vertebrata dan invertabrataii. Mengelaskannya kepada kelas-kelas vertebrataiii. Mengenal pasti serta menamakan haiwan invertebrata
KONSEP, PRINSIP & KONSEP, PRINSIP & APLIKASI SAINSAPLIKASI SAINS
SIKAP & NILAI SIKAP & NILAI MURNIMURNI KEMAHIRAN SAINTIFIKKEMAHIRAN SAINTIFIK
Manusia juga mempunyai ciri-ciri mamalia
NOTA: Manusia tidak seharusnya dijadikan contoh haiwan mamalia
Bagi invertebrata memadai memberikan pelbagai contoh haiwan invertebrata tanpa mengelaskannya lagi
1. MENGAJAR CARA BERFIKIR [ PELAJAR MEMPELAJARI TENTANG PERINCIAN KBSB ]
2. MENGAJAR UNTUK BERFIKIR [ PELAJAR MENGALAMI PROSES BERFIKIR ]
3. MENGAJAR TENTANG BERFIKIR [ PELAJAR MENGAWAL SERTA MENGURUS PROSES BERFIKIR ]
SEMAKIN EKSPLISITNYA PENGAJARAN KEMAHIRAN BERFIKIR SEMAKIN BESAR KESANNYA KEPADA PELAJAR
SEMAKIN BANYAK PENGAJARAN YANG MERANGKUMKAN SUASANA BERFIKRAH SEMAKIN TINGGI KESEDARAN PELAJAR TENTANG KEPENTINGAN BERFIKIR SECARA BERSISTEM
SEMAKIN BANYAK PENGAJARAN BERFIKIR DISEPADUKAN DENGAN KANDUNGAN SEMAKIN RAMAI PELAJAR MEMIKIRKAN APA YANG MEREKA SEDANG PELAJARISwartz & Parks, 1989
MEMPERKENALKAN KBSB/KPS
MEMPRAKTIKKAN KBSB/KPS DENGAN BIMBINGAN GURU
MEMPRAKTIKKAN KBSB/KPS TANPA BIMBINGAN GURU
MENGAPLIKASIKAN KBSB/KPS DALAM SITUASI BARU DAN DIPERKEMBANGKAN DENGAN BIMBINGAN GURU
KBSB/KPS DIGUNAKAN BERSAMA DENGAN KEMAHIRAN YANG LAIN UNTUK MENCAPAI TUGASAN BERFIKIR