J A A r G A N G | N U m m e r 2 Reisindrukken van ... nieuwsbrief... · kerk ten tijde van ons bezoek gesloten. Deze is alleen in juli en augustus op be - paalde tijden geopend. Vlakbij

Ook dit jaar werd, van 24 tot en met 26 mei, in Hamburg weer de zogenaamde Evangelium21-Konferenz gehou-den. Al voor de achtste keer konden Duitsers met een min of meer reformatorische achtergrond elkaar ontmoeten in het gebouw van de Archegemeinde te Hamburg. Het thema van de conferentie was dit jaar “Christus im Mit-telpunkt”.

Ieder jaar probeert ook een aantal bestuursleden van onze stichting de conferentie te bezoeken. Graag willen wij op die manier onze betrokkenheid tonen en contac-ten leggen en onderhouden. Nieuw dit jaar was dat ons een stand was toegewezen waar wij met wat brochures en boeken mochten staan, mede ook door de welwillende medewerking van het bestuur van de RGH (Reformations-gesellschaft Heidelberg) die wat van de aanvankelijk aan hen toebedeelde ruimte aan ons wilde afstaan.

Onze stand is gedurende de conferentie bemand ge-weest door onze voorzitter, ds. Sonnevelt en zijn echtge-note. Vele Duitse bezoekers, zo hoorden wij, bezochten de stand en konden op die manier kennismaken met het werk van onze stichting. Met blijdschap mochten we be-merken dat aanwezigheid met een stand duidelijk meer gelegenheid geeft voor ontmoetingen dan wanneer men slechts als bezoeker de conferentie bijwoont.

Aanvankelijk was het ook de bedoeling dat ondergeteken-de samen met zijn zus op vrijdag 25 mei (een deel van) de conferentie zou bijwonen. Door pastorale zaken, die veel aandacht vroegen, konden wij echter pas aan het begin van de middag vanuit Vriezenveen vertrekken. Normaal gesproken duurt de reis vanuit Twente naar Hamburg drieënhalf uur. Toen wij uit Vriezenveen wegreden, leek het erop dat wij in elk geval nog de middag- en avondle-zing konden bijwonen en ook bij het avondeten aanwezig konden zijn. De reis kostte ons echter zesenhalf uur. Na-dat wij onderweg al voor Bremen, door een combinatie

van wegwerkzaamheden en lichte aanrijdingen, ruim een uur fileleed gehad hadden, moesten wij ook op de weg tussen Bremen en Hamburg nog een kleine twee uur lang volkomen stil staan. Wij zullen niet licht vergeten wat het Duitse woord voor file is: Stau.

Uiteindelijk mochten wij tegen zeven uur toch Hamburg bereiken. Zelfs was er nog eten over, zodat wij nog een maaltijd konden gebruiken. Wellicht zou na bovenstaan-de alinea de indruk kunnen ontstaan dat het beter was geweest als wij niet naar Hamburg waren afgereisd. Ter-wijl wij in de file stonden is die gedachte zeker wel eens opgekomen.

Echter, onze reis naar Hamburg bleek toch niet geheel te-vergeefs. De reden daarvan was de lezing die wij moch-ten horen. Deze ging over de vraag wat het betekent dat de Heere Jezus zegt dat wij moeten bidden in Zijn Naam: “Christuszentriertes Gebet – Was bedeutet es in Jesu Namen zu beten?” Op heldere wijze werden door de Amerikaanse predikant Dr. D.A. Carson - hij werd ver-taald in het Duits - de gedeelten die hier-over handelen uit het Johannesevangelie en uit de Eerste Brief van Johannes uitgelegd en toegepast. Dit ge-beurde op een zoda-nige wijze dat het mij niet meer “losliet” en ik er de daaropvol-gende zondagmorgen in eigen gemeente over gepreekt heb.

Nieuwsbriefs e p t e m b e r 2 0 1 8 | 1 4 e J A A r G A N G | N U m m e r 2

Bestuur:Ds. C. Sonnevelt, voorzitter (Ger.Gem.), Ds. M.A. Kempeneers, 2e voorzitter (Chr.Geref.), J. de Vin, secretaris (Ger.Gem.), K. Timmermans, 2e secretaris (Ger.Gem.), J. Timmer, penning-meester (PKN-Herv.), Ds. IJ.R. Bijl (HHK), C. Bremmer (GGiN), G. Mostert (OGGiN), Ds. J.J. Mulder (PKN-Herv.)

Secretariaat:Kerkdreef 36bNL-2922 BH Krimpen aan den IJsselTel.: 0180-510890E: [email protected]: www.svvhed.orgIBAN NL35 ABNA 0548 9879 20ISSN: 2468-3841

Colofon

STICH

TING

VRIEND

EN VA

N

HEIDELBERG & DORDRECHT

STICH

TING

VRIEND

EN VA

N

HEIDELBERG & DORDRECHT

Comité van aanbeveling: Ds. G.J. van Aalst (Geref. Gem.) • Ds. R. Bakker (Oud Geref. Gem. in Ned.) • Dr. R. Bisschop (Herst. Herv.) • Dhr. H. Bor (Chr. Geref.) • Ds. D.J. Budding (PKN-Hervormd) • Ds. P. den Butter (Chr. Geref.) • Ds. J. van Dijk (PKN-Hervormd) • Ds. M. Goudriaan (PKN-Hervormd) • Ds. A.J. Gunst (Geref. Gem.) • Ds. H. van der Ham (Chr. Geref.) • Prof. Dr. W.J. op ’t Hof (Herst. Herv.) • Ds. M. Karens (Geref. Gem.) • Ds. J.M.J. Kieviet (Chr. Geref.) • Dr. M. Klaassen (PKN-Hervormd) • Ds. M.A. Kuyt (PKN-Hervormd) • Ds. J. de Lange (PKN-Hervormd) • Ds. G.M. de Leeuw (Geref. Gem.) • Dhr. J. Mastenbroek (Geref. Gem.) • Mevr. M.A. Mijnders-van Woerden (Herst. Herv.) • Ds. J.C. den Ouden (Herst. Herv.) • Ds. N. den Ouden (Herst. Herv.) • Ds. P. den Ouden (Herst. Herv.) • Ds. G.R. Procee (Chr. Geref.) • Ds. J. Roos (Geref. Gem. in Ned.) • Ds. W. Roos (Herst. Herv.) • Ds. P. van Ruitenburg (Geref. Gem.) • Ds. A.T. Vergunst (Geref. Gem.) • Dr. W. van Vlastuin (Herst. Herv.) • Dr. P. de Vries (Herst. Herv.) • Ds. A. van de Weerd (Chr. Geref.) • Ds. J. Westerink (Chr. Geref.) • Ds. J.A. Weststrate (Geref. Gem. in Ned.) • Ds. A. van der Zwan (Chr. Geref.)

Voor alle in deze nieuwsbrief genoemde data geldt: INDIEN DE HEERE WIL EN WIJ LEVEN

UW (ADRES)MUTATIES: Het actueel houden van het adresbestand van onze nieuwsbrieflezers is voor ons van groot belang. Daarom verzoeken wij u vriendelijk mutaties direct aan ons door te geven via het contactformulier op onze website: www.svvhed.org of via ons

emailadres: [email protected]. Via ( 0180510890 mag het natuurlijk ook.

Over een Duitse Autobahn, een Amerikaanse voorganger en een Ethiopische kamerling(n.a.v. Konferenz Evangelium 21)

Dr. D.A. Carson, bron: Evangelium21

vervolg op pagina 3

Eén van onze vrienden reisde recent naar Dillenburg en Herborn. We heb-ben hem gevraagd om een reisindruk, die wij hierna weergeven.

Na een voorspoedige reis van ca. 5 uur kwamen wij in Dillenburg aan, alwaar we de toren van de Dillenburg bezoch-ten. Deze heeft een paar verdiepin-gen met een uitgebreide verzameling van het Oranjehuis. Ook wordt er het een en ander over het leven van Wil-lem van Oranje verteld en is er een gedeelte dat gaat over de geschiedenis van het Slot.

Het kasteel waar Willem van Oranje is geboren is in de 7-jarige oorlog he-laas verwoest; dat was in het jaar 1760. Tussen 1872 en 1875 werd de Wil lems-toren gebouwd op de plek waar eens het kasteel stond. Diverse informatie-borden geven weer wat waar heeft ge-staan. Slechts een paar ruïnes en een oude, hoge muur is wat rest van het oorspronkelijke kasteel. Onderaan de berg staat de Slotkerk, waarin Willems ouders zijn begraven: Willem de Rijke en Juliana van Stolberg. Helaas was de kerk ten tijde van ons bezoek gesloten. Deze is alleen in juli en augustus op be-paalde tijden geopend. Vlakbij de Wil-lemstoren staat een oude lindeboom. Het bordje bij deze boom vermeldt dat Willem van Oranje op deze plek door Nederlandse gezan-ten is verzocht om deel te nemen aan de strijd tegen de Spanjaarden. Hoewel de Willemstoren in deze periode wordt gerestaureerd, ziet het geheel erom heen er mooi genoeg uit voor een bezoek.

Vlakbij Dillenburg ligt Herborn, met de witte Evangelische kerk. Vooraf had-den wij met het Gemeindeburo ge-maild, zodat we daar de sleutel van de kerk konden ophalen, om de kerk ook van binnen te kunnen bekijken. Aan de buitenkant ziet de kerk er mooi uit. Van binnen is zij niet erg bijzonder. Na wat zoeken vonden wij de grafstenen/gedenkstenen van de bekende Caspar Olevianus en van Johannes Piscator aan de muur. Achterin de kerk is een grafkapel. In deze kapel is in 1757 Isa-bella Charlotte von Nassau-Dillenburg bijgezet. Zij heeft lange tijd in Herborn gewoond. Na de sleutel weer terug gebracht te hebben, maakten we een wandeling door het Oude Herborn. Een leuk en oud stadje met wat winkel-straten, mooie huizen en een decoratief stadhuis. Tenslotte liepen we langs het huis van drukker Corvin en namen een kijkje in het (streek-)museum “Hohe Schule”. In verschillende kamers en vertrekken is het een en ander tentoon-gesteld, b.v. over de Kelten, die daar vroeger gewoond hebben, blijkend uit allerlei opgegraven voorwerpen. Eén kamer laat iets zien over de reformatie. Er liggen een Bijbel van Johannes Pis-cator en wat boeken van hem, verder boeken van Calvijn, Luther en anderen, zoals zelfs een Latijns boek van Witsius.

Na een mooie en leerzame dag reden wij door een prach-tig bosgebied tussen Herborn en Keulen vol indrukken huiswaarts. Op het internet zijn diverse links te vinden met nuttige informatie over Dillenburg en Herborn. Van harte aanbevolen, Klaas-Jan Boer.

Reisindrukken van Dillenburg en Herborn

Foto: Slot Dillenburg met standbeeld Willem I van Oranje, bron: internet

Foto: Stadskerk Herborn, bron: Wikipedia

Zeg het voort!

Van de penningmeester

De inkomsten, in de vorm van giften van particulieren, bedrijven en kerken, tot het eind van de maand juni 2018 zijn uit-gekomen op € 29.300,-. De uitgaven be-droegen € 22.600,-, hetgeen een positief resultaat geeft van € 6.700,- per 30 juni 2018. Hierbij willen wij opmerken dat er dit jaar in totaal € 3.500,- mocht worden uitgegeven voor het vertalen van boeken. Zoals al eerder aangegeven hebben we een tijdlang wat moeilijk vertalers kun-nen vinden, maar daar zijn wij nu wel in voorzien (zie ook de bijdrage van een ver-taalster in deze nieuwsbrief). Dit zal ook betekenen dat wij nog dit jaar weer wat nieuwe, in het Duits en Turks vertaalde boeken, hopen te kunnen uitgeven. Na de Heere, Die harten neigt, zeggen wij u heel hartelijk dank voor uw bijdragen en meeleven in de afgelopen periode. Onze Stichting doet graag een voortgaand be-roep op uw vrijgevigheid om het mooie werk in Duitsland en andere Duitstalige landen, maar ook (op bescheiden schaal) in Turkije te kunnen voortzetten.

Er komen steeds weer verzoeken om hulp en steun uit Duitsland en ook Tur-kije om daar, door brede publicatie, be-kend te maken hoe waardevol de op de Bijbel gegronde boeken, zoals de Heidel-bergse Catechismus voor iedere christen zijn. Dat troostboek mag ook ons boeg-beeld zijn.

Heeft u vragen? Neem gerust contact met ons op! Helpt u mee? Gebruik de ingeslo-ten acceptgirokaart of boek rechtstreeks over naar IBAN NL 35 ABNA 0548 9879 20.

J. Timmer, penningmeester.Mail: [email protected].: 0345623611

Hoewel we maar goed anderhalf uur in Hamburg zijn geweest en we op de terugweg in de tunnel onder de Elbe weer in de file – dit-maal kortstondig – terecht kwa-men, mochten we toch terugzien op een gezegende ontmoeting. Wij gevoelden iets van wat we ook le-zen in de geschiedenis van Filippus en de kamerling in Handelingen 8: “want hij reisde zijn weg met blijd-schap”.

Vriezenveen, ds. IJ.R. BijlHet Woord moet voort. Door Zijn Woord wil de Heere immers wer-ken, ja zondaars behouden. We mochten al heel wat boeken, waarin het Woord verklaard en toegepast wordt, in de Duitstalige landen, maar ook in Turkije op de markt brengen. Op dit moment werken we hard aan de uitgave van het Woord in kin-dertaal. Verschillende kinderbijbels worden vertaald en voor de druk gereed gemaakt. Uiteraard vergen deze uitgaven behoorlijke investe-ringen. Echter bovenal is ons uitzien dat ze met uw gebed begeleid mo-gen worden. Een meelevende achterban is hierbij onmisbaar!Als voorlichters trokken we in de afgelopen maanden weer door het land om dan hier, dan daar een boeiende presentatie te geven om het waardevolle werk steeds breder onder de aandacht te brengen. Zen-dingsdagen, verkoop-evenementen, zendingsmarkt, seniorenbijeen-komsten, gemeente-avonden. Zo mochten we het werk, het Woord, weer bij velen onder de aandacht brengen. Daarnaast hebben we een groot aantal ‘vrienden van Middelburg en Dordrecht’ rondgeleid. Prachtige plaatsen met boeiende verhalen uit onze vaderlandse kerk-historie voor groot en klein. Wandelaars, bedankt voor jullie bijdrage voor Duitsland. We zien uw aanmeldingskaart voor onze nieuwsbrief tegemoet. We hopen dat u genoten heeft van het geschenkboek over de catechismus: Van Heidelberg naar Dordrecht en terug. Ook in het komende seizoen zullen we graag een presentatie voor u verzorgen en… voor elke nieuwe nieuwsbrieflezer ligt het cadeautje gereed. Bel of mail gerust, we komen graag.

De voorlichters:(voor Zeeland) P.C. Beeke, mail: [email protected], tel.: 0118633828(overig Nederland)G. Verhoef, mail: [email protected], tel.: 0104512343

vervolg van pagina 1

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)Ook onze stichting is vanaf 25 mei 2018 gebonden aan de Algemene ver-ordening gegevensbescherming (AVG). De organisatie van het beheer van uw persoonsgegevens is daarop aangescherpt. Door u aan ons verstrekte persoonsgegevens werden niet en worden niet (zonder uw toestemming) aan derden verstrekt, met uitzondering van de naam- en adresgegevens die wij periodiek aan de drukker van onze nieuwsbrief, Van der Perk in Groot-Ammers, ter beschikking stellen t.b.v. de verzending van onze nieuwsbrief. Met Van der Perk is daartoe een zogenaamde Verwerkers-overeenkomst gesloten. Intern hebben alleen de secretaris en de pen-ningmeester toegang tot bestanden met uw persoonsgegevens. Vragen of opmerkingen over de toepassing van de AVG binnen onze organisatie kunt u richten aan ons mailadres [email protected] of aan ons secretariaat.

Geheel verzorgde kerkhistorische reis van D.V. maandag 15 t/m vrijdag 19 oktober 2018

Thema: Johannes Calvijn, de beste leerling van Luther!

Een reis vol kerkhistorie in Duitsland en Zwitserland met op het programma onder meer: • Neustadt – Zacharias Ursinus• Neuchâtel – Willem Farel• Genève – Johannes Calvijn• Straatsburg – Martin Bucer

Onderweg genieten en bewonderen van Gods schone schepping, o.a. via een rondvaart over de Moezel. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar. Ga snel naar: www.svvhed.org.

De taal van een vertalerRecent is de vertaling in het Duits van de Bijbelse Vertel-lingen van H. van Dam uit het Oude Testament gereed ge-komen. Een belangrijk project voor onze stichting. Wij wil-len deze vertaling, en later ook van de vertellingen uit het Nieuwe Testament, graag onder de aandacht van Duits-talige kinderen en hun ouders brengen. We vragen u dit project in gebed en gave te willen steunen. Hieronder laten wij ver-taalster Jentje Roks-Kuiper aan het woord, die u een inkijkje geeft in wat vertalen in-houdt.

Welke taal spreekt een vertaler? Engels, Duits, Spaans... Zo zouden we nog even door kunnen gaan. Nee, ik bedoel een an-dere taal. Namelijk de taal van de schrijver. Nu denkt u: dat is toch logisch. Een verta-ler zet de tekst van een auteur één-op-één over in een andere taal. Is het zo eenvou-dig? Als vertaler weet ik wel beter. Voordat ik een tekst kan vertalen, moet ik me eerst de taal van de auteur zien eigen te maken. De ene auteur is de andere niet. Denk maar eens aan auteurs die vijf lange zinnen gebruiken en daar-mee nog weinig zeggen en anderen die met vijf woorden al alles lijken te zeggen. En juist deze kenmerkende en eigen stijl van een auteur wil je als vertaler behouden.

Een ander punt waar een vertaler mee te maken heeft, is het soort tekst dat vertaald moet worden. Vertaal ik een tekst voor een bedrijf, dan spreek ik een andere taal dan wanneer ik een meditatie vertaal. Een meditatie of ander theologisch

werk vertalen vraagt om kennis van Bijbelse begrippen. Hoe ik dat bedoel? Omdat er niet in alle talen voor ieder Bijbels woord een directe vertaling is, moet je soms zoeken naar een woord dat er het dichtst bij in de buurt komt of naar een omschrijving die de inhoud van het woord goed

weergeeft. En dat is een moeilijke en ver-antwoordelijke taak!

En hoe zit het met de Bijbelse vertellingen van H. van Dam, die ik onlangs vertaald heb? Ik ben van mening dat de vertaler daarin nog een taal spreekt, namelijk die van zichzelf. Het is een boek, geschreven voor kinderen. Als ik dan zit te vertalen, zie ik als het ware een groep kinderen voor me zitten, die ik met de tekst wil bereiken. Kinderen die misschien nog nooit uit Gods Woord gehoord hebben, en die ook zon-der God niet kunnen leven en sterven. Als hun nood dan mijn nood wordt, dan kan het niet anders of dat wordt merkbaar in de tekst. Ik voeg dan (on)bewust weleens een woordje toe om de woorden van de

auteur nog meer te benadrukken. Mag dat? Ik vind van wel. Zolang de taal van de auteur en de taal van de tekst maar behouden blijven.

Welke taal spreekt een vertaler? Een vraag die moeilijk te beantwoorden is. Het is in ieder geval een taal die zo veel-zijdig is, dat er een boek over te schrijven zou zijn. Wie wil het vertalen?

Jentje Roks-Kuiper

Secretaris en notulist(e) gezochtI.v.m. het terugtreden van onze secretaris zijn wij op zoek naar een opvolger. Graag komen wij met u in contact om onze, en uw wensen/mogelijkheden te bespreken. Voor het profiel van deze functie en onze contactgegevens ver-

wijzen wij naar onze website: www.svvhed.org. Tevens zijn wij op zoek naar een notulist(e) voor onze bestuursverga-deringen. Ook het profiel e.d. voor deze functie staat op onze website.