Fysische & revalidatie therapie · Fysisische en revalidatie therapie - Ergotherapie Praktische informatie bij een totale heupprothese 3 2. Stappen De eerste 6 weken is het aangeraden

Fysische & revalidatie therapie Ergotherapie (praktische info bij een totale heupprothese)

Fysisische en revalidatie therapie - Ergotherapie Praktische informatie bij een totale heupprothese

2

Af te raden houdingen

1. Rechtstaan Vermijd langdurig rechtstaan, ga regelmatig zitten. STEUN altijd op

beide benen, en bij voorkeur spreidt u lichtjes uw voeten.Probeer zo

weinig mogelijk zware gewichten te dragen. Indien het niet anders kan,

draagt u de last beter voor uw lichaam of aan de geopereerde zijde.

TIP: Boodschappen kunt u vervoeren met boodschappenwagentje!


3

2. Stappen

De eerste 6 weken is het aangeraden om te stappen met 2 krukken, deze geven

u voldoende steun. Na deze 6 weken kunt u met één kruk aan de gezonde

zijde stappen. Tijdens het stappen verplaatst u altijd eerst het geopereerde been.

NOOT: Als u zich wilt omdraaien, draait u altijd de benen en bekken samen en verplaatst u uw voeten. Niet draaien op uw voeten.

TIP: Tijdens het stappen draagt u gesloten schoeisel. Het beperkt het risico van vallen!!!

3. Voorwerpen oprapen

Raap nooit iets op van de grond tot uw behandelende arts u de toestemming geeft.Nadien kunt u als volgt te werk gaan: Steun met de hand op een tafel,

stoel, … steun volledig op het niet- geopereerde been. Buig naar voor en breng

tegelijkertijd het geopereerde been naar achteren.

TIP: Met een grijphulp kunt u op een veilige en een gemakkelijker manier kleine voorwerpen van de grond oprapen.


4

4. Zitten Gaan neerzitten en opstaan van een stoel of zetel.

Stap bij het neerzitten achteruit tot u met uw knieholten de stoel voelt. Strekt

het geopereerd been lichtjes vooruit en neem de armleuningen van de stoel

vast. Laat u langzaam zakken terwijl u het geopereerde been uitgestrekt houdt. Wanneer u wil rechtstaan van een stoel, gaat u eerst

vooraan op de stoel zitten. Duw uzelf op met beide

handen terwijl u het geopereerde been lichtjes

uitgestrekt houdt. Indien er geen armleuningen

aanwezig zijn, kunt u gebruik maken van uw krukken

of u opduwen aan de stoelzitting en tafel of

rugleuning.

TIP: U kunt gemakkelijker rechtkomen van een hoge stoel met een stevige zitting, arm-en rugleuning.

5. Zithouding

Bij het zitten mogen uw knieën niet hoger komen dan uw heupen. De hoek

tussen uw heupen en benen moet groter of gelijk zijn dan

90°.Tevens is het belangrijk dat bij het zitten uw beide

voeten op de grond kunnen steunen.U kiest bij voorkeur

een stoel met een stevige zitting en een goede

rugleuning, die voorzien is met armleuningen.


5

De ideale houding bij het zitten is rechtop zitten, met beide benen recht voor

het lichaam.

nooit met gekruiste benen zitten om

bijvoorbeeld uw schoenen aan te trekken

Buig niet voorover om iets van de grond te

rapen.

TIP: maak gebruik van een schoenlepel om uw schoenen aan te trekken en maak gebruik van een grijphulp om voorwerpen van de grond op te rapen.

6. Bed – transfers Het liggen In de beginfase is de ruglig de meest aangewezen lighouding. Door een kussen

tussen uw benen te plaatsen, vermijdt u een

binnenwaartse draaiing van uw voeten. In

een latere fase en met goedkeuring van uw dokter kunt u eventueel op uw zij slapen,

waarbij u beter een kussen tussen uw benen

plaatst, om te voorkomen dat uw benen

gaan kruisen.

Het is aangewezen om op de geopereerde zijde te slapen.


6

In bed gaan Achteruit totdat uw knieholten het bed aanraken; strekt uw

geopereerde been uit en ga zo ver mogelijk op de bedrand zitten.

Plaatst 1 hand op de rand van het bed en de andere in het midden van

het bed.

Hef beide benen op en draai vervolgens uw benen en romp samen in

het bed. ALTIJD UW BENEN MOOI NAAST ELKAAR HOUDEN

Indien dit moeilijk gaat, steekt u uw voet van het niet-geopereerde been onder

de voet van het geopereerde been .

Uit het bed komen Ga overeind zitten. Steun met beide handen op het bed,

terwijl u samen beide benen en romp draait naar de

rand van het bed.

Indien dit moeilijk gaat, plaatst u de voet van het niet-

geopereerde been onder de voet van het geopereerde

been. Ga op de rand van het bed zitten, doe stevige

pantoffels of schoenen aan door eventueel gebruik te

maken van een lange schoenlepel.

Duw jezelf op met beide handen aan de bedrand, terwijl

u het geopereerde been uitgestrekt houdt.


7

TIPS:

De ideale bedhoogte is minimum gelijk aan de hoogte van uw knieholte, 10cm hoger maakt het u gemakkelijker om recht te komen.

Een bed kunt u verhogen met houtenboxen. Zorg ervoor dat de bedpoten niet van de houtenboxen kunnen schuiven, maar dat ze verzonken zijn in de blokken.

Bedden die verstelbaar zijn in hoogte, kunt u huren bij uw mutualiteit.

7. Toilet gebruik

Vele toiletten zijn te laag,

waardoor u dieper door uw knieën

moet zakken en moeilijker kunt

rechtkomen van het toilet.

Is het toilet toch te laag dan kan u

gemakkelijker rechtkomen door

één kruk aan het geopereerde been te plaatsen en uw andere hand op de

toiletbril te plaatsen, waarbij u zichzelf langzaam opduwt.

Het is aan te raden om gebruik te maken van een toiletverhoog. Die kunt u

aankopen in de thuiszorgwinkels van uw mutualiteit.


8

8. Wassen

Aan de wastafel

Zich wassen aan de lavabo vormt op zich geen enkel

probleem, enkel de voeten kunnen een probleem

vormen.Uw voeten wast u beter vanuit zit. U plaatst

uw voeten op een laag bankje. Gebruik een badborstel

die voorzien is van een lange steel, zodanig dat u niet

voorover moet buigen. Om uw voeten te drogen kunt

u gebruik maken van een lange badhanddoek.

U kunt ook de voet van uw geopereerde been wassen door uw knie op een

stoel te plaatsen. Hou rekening dat u uw heup niet teveel buigt en uw voeten

niet naar binnen draait.

TIPS:

Het is veiliger om in de beginfase je bovenlichaam al zittend te wassen, zodanig dat u niet te lang hoeft rechtstaan en minder je heup belast.

U kunt uw voeten wassen door gebruik te maken van een stevige vliegenmepper die voorzien is met een wasdoekje. Op deze manier kunt u ook tussen uw tenen wassen.


9

Het nemen van een douche of een bad

In de beginfase is het aan te raden om een douche te nemen. Maak gebruik van

een antislipmat en bij voorkeur ook een douchestoel. Laat pas

water lopen als u neer zit om gevaar voor vallen te beperken.

Hebt u een bad dan is het toch afgeraden om op de bodem

van uw bad te gaan zitten, vraag hiervoor toestemming aan de

behandelende geneesheer.

U maakt best gebruik van een badplank eventueel in

combinatie met een badzitje en met een antislipmat. Ga zijdelings, aan de buitenkant van het bad, neerzitten op de badplank. Hef

vervolgens het ene been na het andere been over de badrand. Vanuit uw

zittende positie op de badplank kan u nu voorzichtig plaats nemen om het

badzitje.

TIPS:

Leg buiten uw bad/douche ook een antislipmat zodat u niet uitglijdt. Door het plaatsen van handgrepen in combinatie met een badplank

kunt u op een veiligere manier in/uit bad stappen.


10

9. Trappen

Degoeiegaannaardehemel

De slechte naar de hel

Probeer dit geheugensteuntje goed te onthouden bij het

nemen van de trap.

Naar boven:

Met uw niet-geopereerde been gaat u eerst naar boven

(goeie-hemel), nadien zet u uw geopereerd been bij.

Met 1 trapleuning en 1 kruk .

Met 1 hand neemt u de leuning vast en met andere hand een kruk.

Indien u nog met 2 krukken moet wandelen moet u deze

ook mee naar boven nemen, want die zal u daar nodig

hebben.

Steun goed op de trapleuning en op uw kruk, zet de voet

van uw niet geopereerde zijde op de eerste trede. Uw geopereerde zijde en kruk volgen en wordt erbij gezet.


11

Naar beneden:

U zet eerst uw geopereerde been (slechte=hel) en nadien volgt uw niet-

geopereerde been.

Met 1 trapleuning en 1 kruk.

Neem voldoende steun aan de trapleuning, verplaats uw kruk en voet van de

geopereerde zijde. Zorg dat u ook voldoende steunt op uw kruk. Vervolgens

zet u de voet van uw niet geopereerde been erbij.

TIP: hou de regels voor het nemen van de trap ook in acht wanneer u een voetpad op en af moet, uw huis binnen gaat, de bus neemt of met ander vervoer mee gaat.

10. Kleden

Aantrekken van slip, broek, rok

Ga altijd zitten om u aan te kleden.

Buig niet voorover om aan uw voeten te kunnen.

Kruis uw benen niet.

Hef uw voet van uw geopereerde zijde niet omhoog om aan uw voet te kunnen.

Maak in het begin gebruik van hulpmiddelen.

Wasknijperstok of lint met wasknijpers

(vb. refletteband)


12

Bij het aankleden steeds het geopereerde been eerst aankleden.

Maak het hulpmiddel vast aan het kledingstuk, laat

het kledingstuk zakken op de grond.

Steekt het geopereerde been in het kledingsstuk,

nadien uw ander been.

Trek het kledingsstuk omhoog tot u het kan bereiken, verwijder het hulpmiddel

en trek uw kledij verder aan.

Aantrekken van kousen en schoenen Ga altijd zitten om u aan te kleden.

Buig niet voorover om aan uw voeten te kunnen.

Kruis uw benen niet.

Hef uw voet van uw geopereerde zijde niet omhoog om aan uw voet te kunnen.

Maak in het begin gebruik van hulpmiddelen: kousenaantrekker, lange schoenlepel

Schuif uw kousen over het hulpmiddel.

Laat deze zakken en schuif uw voet in de goot van het hulpmiddel.

Trek nu het hulpmiddel omhoog aan de linten.


13

TED-kousen (anti-flebitis kousen) kunt u niet zelf aandoen, vraag

hiervoor hulp.

Zorg dat u gemakkelijke stevige schoenen hebt. Liefst zonder veters,

want deze verplichten u anders om voorover te buigen om ze dicht te

doen.

Uw schoenen doet u aan met een lange schoenlepel.

Draag geen open pantoffels, deze kunnen er alleen maar voor zorgen

dat u valt en zijn niet praktisch bij het uitvoeren van de dagdagelijkse

oefeningen en activiteiten.

Indien u gesloten pantoffels draagt, zorg er dan voor dat u ze ook

correct draagt, de hielboord niet plat lopen.

TIP: om uw schoen van het geopereerde been aan te trekken kan u ook uw knie op de stoel plaatsen en zo uw schoen verder aantrekken. Het is hierbij ten strengste verboden uw voet naar binnen of naar buiten te draaien.


14

11. Huishouden

De eerste 6 weken raden wij aan om niet teveel huishoudelijke taken uit te

voeren. Laat deze taken (vegen, dweilen, stof af doen,…) uitvoeren door een

familielid, een poetsvrouw en/of familiaal helpster. (Vraag dit aan via uw

mutualiteit of in het Sociaal Huis of door de sociale assistente van het ziekenhuis.) Probeer zoveel mogelijk taken al zittende uit te oefenen en wissel

rust en werk voldoende af.

Schoonmaken Maak zoveel gebruik van hulpmiddelen: zwabbers, ruitenwissers en borstels met

telescopische stelen, stofzuiger, zodat u zo weinig mogelijk moet bukken. En…

nooit gehurkt gaan zitten.

Iets uit de kast halen Als u zich moet bukken om iets in of uit de kast te halen, staat u beter recht

voor de kast: ga op de knie van het geopereerde been zitten.

TIPS: Werk steeds recht voor u !!!

Gerief dat u veel nodig heeft, plaatst u beter in de bovenste laden op reikhoogte. Zodat u zich zo weinig mogelijk moet bukken om iets in/uit de kast halen.

Om te koken verzamelt u beter eerst alle benodigdheden en begin dan pas te koken, zodat u niet onnodig heen en weer moet stappen.

Zorgt dat er dicht bij het fornuis een tafel staat, zodat zo weinig mogelijk lasten (=borden, pan,…) moet dragen.

Stopcontacten ter hoogte van de plint kunt u op een gemakkelijk manier verhogen, door gebruik te maken van een verdeelstekker die op reikhoogte aan de muur wordt bevestigd. Hierdoor moet u veel minder bukken om uw stopcontacten te hanteren.


15

Strijken en allerlei andere taken Het is belangrijk dat u uw taken verdeelt en niet allemaal na elkaar uitvoert. Er

moet een evenwicht zijn tussen rust en arbeid!

Probeer zoveel mogelijk huishoudelijke taken al zittend uit te voeren. Kies voor

een stabiele stoel met een stevige rugleuning.

12. Wandelen

Het is een gezonde sport, het zorgt ervoor dat u in conditie blijft, maar overdrijf de eerste weken niet. Hou het bij korte afstanden!

De eerste 6 weken wandelt u steeds met 2 krukken, daarna nog een paar

weken met één kruk.

Bij het wandelen raden we u aan om goede wandelschoenen aan te doen.

Hou rekening met:

losliggende tegels: hobbelige voetpaden mulle, gladde grond met losliggende takken in bossen bij regenweer kunnen sommige voetpaden verraderlijk glad zijn.

Tijdens het op- of afstappen van bussen, treinen, trams, voetpaden, past u de

regel van de trappen toe:

“De goeie gaan naar de hemel”“De slechte naar de hel”

TIP: goede wandelschoen, zijn gesloten schoenen die voorzien zijn van een goeie rubberzool en antislip.


16

13. Fietsen

Vooraleer u fietst, vraag u beter toestemming van uw behandelende

arts.

Zowel dames en heren rijden beter op een damesfiets. Om op een

herenfiets te stappen, moet u de heup forceren. NOOIT HET BEEN OVER HET ZADEL ZWAAIEN!!!

Zet uw zadel niet te laag, zodat u uw heup niet teveel buigt. De hoogte

van het zadel kunt u bepalen door naast uw fiets te staat, het zadel

moet +/- overeenkomen met de hoogte van uw heup in rechtstaande

houding.

U stapt op de fiets langs de niet – geopereerde zijde en stapt af langs

de geopereerde zijde.

TIP: Vermijd hellingen en gebruik de laagste versnelling, om uw heupgewricht niet te overbelasten.

12. Autorijden

De eerst 6 weken mag u zeker niet met de wagen rijden, omwille van de

verzekering, vraag toestemming aan uw behandelende arts.

In en uit de wagen stappen:

Vraag aan uw chauffeur om de passagierszetel zo ver mogelijk achteruit te

plaatsen.


17

Stapt achteruit tot dat u met de knieholten de wagen voelt en ga dan zijdelings

in de wagen zitten.

Steun met één hand op de rugleuning van de zetel en met de andere hand op

het dashboard. Draai in één keer benen en romp samen in de auto.

Om uit te stappen volgt u dezelfde werkwijze maar dan omgekeerd.

TIP: Door een dik hard kussen te plaatsen op de zetel, kunt u gemakkelijker in en uit de auto stappen.


18

15. Tuinieren

Draag stevig schoeisel (geen klompen of loszittend schoeisel).

Klein handgereedschap verlengt u best met een lange steel, zodat u zich niet

onnodig hoeft te bukken.

In de aarde werken

Plaatst de knie van de geopereerde heup op de grond.

Zorg ervoor dat u de heup niet meer dan 90° buigt!

Werkt steeds recht voor u. Zorg dat al uw gerieft voor u

ligt, zodat u zich tijdens het werken niet hoeft te draaien.

Om op te staan steunt u op knie van de niet-geopereerde zijde, of aan een laag

bankje.

Spitten

Duw de spade met het geopereerde been in de grond. Let erop als u de aarde

op de grond wilt leggen, dat u de romp niet teveel draait.

16. Zwemmen Vraagt eerst toestemming aan uw behandelende arts. Bij het zwemmen

vermijdt extreme bewegingen, dit vooral bij schoolslag.

TIP: Crawl is een meer aangewezen zwemstijl, omdat u minder extreme bewegingen maakt met uw heupgewricht.


19

17. Seksuele betrekking

Na uw heupoperatie kunt u terug geslachtgemeenschap hebben als u rekening

houdt met alle voorgaande regels. Doe dit wel voorzichtig, omdat het tijdens

geslachtsgemeenschap vaak moeilijk is om aan de positie van de benen te

denken.

Vermijd posities die pijn veroorzaken en vermijd elke belasting van de heup.

De beste positie is in ruglig, maar vermijd dan in elke geval om met gebogen

knie uw geopereerde been naar buiten te draaien; probeer hem zoveel mogelijk

gestrekt te houden.


20

Het ganse team wenst u een spoedig herstel toe.

Bij vragen of problemen kunt u steeds terecht bij:

Fysische & Revalidatiegeneeskunde / Reumatische aandoeningen

Dr. Devos / Dr. Decorte T: 059 555 120

Afdeling: Ergotherapie T: 059 555 508

Afdeling: kinesitherapie T: 059 555 500

Nota’s:

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………….

az sint-jan brugge - oostende av Campus Henri Serruys • Kaïrostraat 84 • 8400 Oostende • t: 059 555 111 • f: 059 555 166 • [email protected] • www.azsintjan.be artikelnummer ADDW3535/2015-03-31

Fysische & revalidatie therapie · Fysisische en revalidatie therapie - Ergotherapie Praktische informatie bij een totale heupprothese 3 2. Stappen De eerste 6 weken is het aangeraden

Documents