FUNDUSZE STRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ

FUNDUSZE STRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ Mgr Agata Wrbel

FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ SPJNOCI, T. KIERZKOWSKI, A. JANKOWSKA, R. KNOPIK ,WARSZAWA 2009

europa.eu

POLITYKA REGIONALNALONDYNHAMBURGLONDYNHAMBURGMONACHIUMMEDIOLANPARY14% terytorium43% produkcji Unii Europejskiej1/3 ludnoci

*

Poziom krajowy: Luksemburg > Rumunia pod wzgldem dochodu na jednego mieszkacaPoziom regionalny:Inner London PKB per capita 290% redniego PKB UEp-wsch. Rumunia 23% redniego PKB UE

*

PRZYCZYNY i SKUTKI RNIC W ROZWOJU REGIONWPRZYCZYNY geograficzne - peryferyjne pooenia regionu, trudne warunki klimatyczne i geograficznehistorycznespoeczne i gospodarcze - niedostatecznie rozwinita infrastruktura, niekorzystna struktura gospodarki, niski poziomu kwalifikacji zawodowych ludnoci

SKUTKIZuboenie spoeczestwa, Za jako szkolnictwa, Wysze bezrobocie Niewydolno infrastruktury

Trudna sytuacja niektrych spord pastw czonkowskich UE wynika czciowo z dziedzictwa gospodarki centralnie planowanej.*

*

EWOLUCJA POLITYKI REGIONALNEJ Preambua Traktatu Rzymskiego z 1958 : Pastwa czonkowskie pragn wzmocnienia jednoci swoich gospodarek i zabezpieczenia ich harmonijnego rozwoju przez redukowanie zrnicowa istniejcych midzy regionami oraz agodzenie zacofania regionw mniej uprzywilejowanych.

PRZYCZYNY PRZEOBRAE:Zmiany w sytuacji przemysu Wsplnoty pod wpywem KRYZYSU lat 70, spadki koniunktury w kolejnych latach POSZERZANIE integracji o nowe kraje czonkowskiePOGBIANIE integracji

*

PIERWSZY ETAP POLITYKI REGIONALNEJ 1958-1974

Polityka regionalna => kompetencja pastw

EWWiS projekty z zakresu restrukturyzacji wgla i staliEBI dziaalno poyczkowa; projekty , ktrych celem by harmonijny rozwj WsplnotyEFS nowe miejsca pracy/ zapobieganie bezrobociuEFGiOR

Mechanizm antydumpingowy1968 Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej1972 EFRR mia korygowa podstawowe dysproporcje wewntrz Wsplnoty Europejskiej wynikajce przede wszystkim z przewagi rolnictwa, zmian w przemyle lub strukturalnego bezrobocia1973 akcesja Wielkiej Brytanii, Irlandii i Danii

*

DRUGI ETAP POLITYKI REGIONALNEJ 1975-1985

Kryzys lat 70 => spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego 1. stycznia 1975 EFRRPodzia pienidzy midzy pastwa i refundacja wydatkwZasada wspfinansowania 20-30%Zgodno z priorytetami Pomoc uzyskiway pastwa a nie podmioty gospodarcze

REGION? REGION MNIEJ ROZWINITY?

*

NUTS -nomenklatura jednostek terytorialnych dla celw statystycznych

NUTS 0 - KRAJNUTS 1 MAKROREGIONY (grupa wojewdztw 6)NUTS 2 REGIONY (wojewdztwa 16)NUTS 3 PODREGIONY (grupa powiatw 66)NUTS 4 powiaty i miasta na prawach powiatwNUTS 5 gminy

* NUTS 4 i 5 Local AdministrativeUnits(LAU)*

C.D. DRUGIEGO ETAPU POLITYKI REGIONALNEJ KRYTERIA POMOCY DLA REGIONWPKB per capita znaczco niszy ni rednia kraju Wysokie znaczenie rolnictwa i lub przemysw schykowych Wysoko stopa bezrobocia lub migracja

SZCZEGLNE ZASADY PODZIAU RODKWZasada susznego zwrotu 1979 reforma EFRR 5% rodkw do dyspozycji Komisji1981 akcesja Grecji zwikszenie rozpito w rozwoju regionalnym

*

REFORMA POLITYKI REGIONALNEJ 1984Obszary Polityki Regionalnej 1.okresowa analiza sytuacji spo-ekonom. 2. koordynacj narodowych polityk 3. ocena regionalnych skutkw wszystkich gwnych politykSystem widekowy Rozszerzenie kompetencji Komisji 11,5%Regionya. regiony cechujce si dugotrwaym niedorozwojem b. regiony o niskim poziomie dochodw, wysokiej stopie bezrobocia i wysokim wskaniku migracji c. regiony naraone na ujemne skutki dziaalnoci WEd. regiony przygraniczne

*

TRZECI ETAP ROZWOJU POLITYKI REGIONALNEJ 1986-1992decyzja o utworzeniu rynku wewntrznego akcesja Hiszpanii i Portugalii 1986nacisk Wielkiej Brytanii na bardziej sprawiedliwy podzia rodkw

JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI (JAE)1986Spjno ekonomiczna i socjalna1988 reforma funduszy strukturalnych

*

CZWARTY ETAP ROZWOJU POLITYKI REGIONALNEJ 1993-1999Traktat z Maastricht Unia Gospodarcza i WalutowaFundusz SpjnociEuropejski Fundusz InwestycyjnyKomitet RegionwWzmocnienie EBCPrzeksztacenie sektorowego instrumentu skierowanego do rybostwa w nowy instrument FIOR1995 Austria, Finlandia i Szwecja*

PITY ETAP 2000-2006AGENDA 2000CELE 6=>3CEL 1- wspieranie rozwoju regionw zapnionych w rozwoju oraz sabo zaludnionych regionw pnocnej EuropyCEL 2- wspieranie gospodarczej i spoecznej konwersji obszarw stojcych w obliczu problemw strukturalnychCEL 3 - wspieranie adaptacji i modernizacji polityk oraz systemw ksztacenia, szkolenia i zatrudnieniaINICJATYWY: INTERREG, URBAN, EQUAL, LEADERPOMOC HARMONIZACYJNA instrument pomocy przedakcesyjnej ISPA I SAPARDINSTRUMENTY FINANSOWANIA:Europejski Fundusz Spoeczny Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Finansowy Instrument Orientacji Rybowstwa7 letnie okresy programowania*

2007 - 2013

Traktat o Unii Europejskiej:Preambua [Pastwa] WYRAAJC MOCN WOL popierania postpu gospodarczego i spoecznego swych narodw poprzez urzeczywistnienie rynku wewntrznego oraz umacnianie spjnoci i ochrony rodowiska naturalnego, przy uwzgldnieniu zasady staego rozwoju, oraz prowadzenia polityk, ktre zapewni, e integracji gospodarczej towarzyszy bdzie rwnoczesny postp w innych dziedzinach,Art. 3Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej preambua: W TROSCE o wzmocnienie jednoci swych gospodarek i zapewnienie ich harmonijnego rozwoju, poprzez zmniejszenie rnic istniejcych midzy poszczeglnymi regionami oraz opnienia regionw mniej uprzywilejowanychArtyku 107TYTU XVIII SPJNO GOSPODARCZA, SPOECZNA I TERYTORIALNA

*

AKTY PRAWNERozporzdzenie 1083/2006 ustanawiajce przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spoecznego oraz Funduszu Spjnoci1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego1081/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Spoecznego1084/2006 ustanawiajce Fundusz Spjnoci

* rozporzdzenia wykonawcze*

FINANSOWANIE* 12% (tzw. tradycyjne zasoby wasne Unii), 11% z dochodw z VAT 76 % ze rodkw uzalenionych od dochodu narodowego kadego z pastw czonkowskich (0,73 proc.swojego Produktu Narodowego Brutto (PNB)

WYDATKI*

*Polityka regionalna: 4,6 mld Euro CELE POLITYKI REGIONALNEJ:to cele suce osigniciu spjnoci spoeczno-gospodarczej Unii Europejskiej. Liczba i definicja celw polityki strukturalnej ulegaj zmianom w kolejnych okresach budetowych. Fundusze strukturalne na okres 2007-2013 maj spenia nastpujce cele kluczowe:Cel 1: KonwergencjaCel 2: Konkurencyjno i zatrudnienie w regionachCel 3: Europejska wsppraca terytorialna

KONWERGENCJA *rzeczywiste zniwelowanie zapnie w najsabiej rozwinitych pastwach czonkowskich i regionach

PKB per capita < 75 % przecitnej UE - 84 regiony NUTS 2, 154 milionw ludnoci+ 16 regionw przejciowych 16,4 mln

282,8 miliardw EUR,

KONKURENCYJNO I ZATRUDNIENIE*

umocnienia konkurencyjnoci i atrakcyjnoci regionw, jak rwnie do zwikszenia zatrudnienia

168 regionw o ludnoci liczcej ogem 314 milionw

55 miliardw

EUROPEJSKA WSPPRACA TERYTORIALNA *umocnienie wsppracy transgranicznej w drodze wsplnych inicjatyw na szczeblu lokalnym i regionalnym, wsppracy midzynarodowej sucej zintegrowanemu rozwojowi przestrzennemu oraz midzyregionalnej wsppracy i wymiany dowiadcze

3 obszary wsparcia:Umacnianie wsppracy transgranicznejUmacnianie wsppracy transnarodowejUmacnianie wsppracy midzyregionalnej URBACTINTERACT IIEPSON

*

INSTRUMENTY FINANSOWE POLITYKI REGIONALNEJ*

Fundusze Strukturalne: EFS, EFRRFUNDUSZ SPJNOCI

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNYInicjatywy wsplnotowe: JASPERS, JEREMY I JESSICArodki w ramach INSTRUMENTU POMOCY PRZEDAKCESYJNEJ, EUROPEJSKIEGO INSTRUMENTU SSIEDZTWA

GEOGRAFICZNY ZASIG ODDZIAYWANIA FUNDUSZY*

EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO*przyczynia si do finansowania pomocy majcej na celu wzmocnienie spjnoci gospodarczej i spoecznej w drodze korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych poprzez wspieranie rozwoju oraz dostosowania strukturalnego gospodarek regionalnych, w tym przeksztacania upadajcych regionw przemysowych i regionw opnionych w rozwoju, jak rwnie wspieranie wsppracy transgranicznej, transnarodowej i midzyregionalneCEL 1BADANIA I ROZWJ TECHNOLOGICZNY, INNOWACYJNO IPRZEDSIBIORCZO SPOECZESTWO INFORMACYJNE, INICJATYWY W ZAKRESIE ROZWOJU LOKALNEGO, RODOWISKO, TURYSTYKAZAPOBIEGANIE ZAGROENIOMINWESTYCJE TRANSPORTOWE, INWESTYCJE W EDUKACJ, INWESTYCJE W INFRASTRUKTUR OCHRONY ZDROWIA I INFRASTRUKTUR SPOECZNCEL 2 INNOWACJE I GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY, DOSTP DO USUG TRANSPORTOWYCH I TELEKOMUNIKACYJNYCH, DZIAANIA PREWENCYJNE W ZAKRESIE OCHRONY RODOWISKA I ZAPOBIEGANIA ZAGROENIOMCEL3 WSPPRACA TRANSGRANICZNA, WSPPRACA TRANSNARODOWA, WZMOCNIENIE POLITYKI REGIONALNEJ POPRZEZ WSPIERANIE WSPPRACY MIDZYREGIONALNEJ

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOECZNY*przyczynia si do realizacji priorytetw Wsplnoty w zakresie wzmacniania spjnoci gospodarczej i spoecznej przez popraw moliwoci zatrudnienia i pracy, stymulowanie wysokiego poziomu zatrudnienia oraz tworzenia liczniejszych i lepszych miejsc pracy. Realizuje to przez wspieranie polityki pastw czonkowskich zmierzajcej do osignicia penego zatrudnienia oraz jakoci i wydajnoci pracy, wspierania integracji spoecznej, w tym poprawy dostpu do zatrudnienia osb znajdujcych si w niekorzystnej sytuacji, oraz zmniejszenia dysproporcji w zatrudnieniu na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym

CEL 1ZWIKSZENIE ZDOLNOCI ADAPTACYJNEJ PRACOWNIKW PRZEDSIBIORSTW I PRZEDSIBIORCWWZMOCNIENIE KAPITAU LUDZKIEGO WZROST INTEGRACJI SPOECZNEJ OSB ZNAJDUJCYCH SI W NIEKORZYSTNEJ SYTUACJIZWIKSZANIE DOSTPU DO ZATRUDNIENIA, DENIE DO ZAPEWNIENIA INTEGRACJI NA RYNKU PRACY OSB POSZUKUJCYCH ZATRUDNIENIA I NIEAKTYWNYCH ZAWODOWO ORAZ ZAPOBIEGANIA BEZROBOCIUWSPIERANIE WSPPRACY NA RZECZ ZATRUDNIENIA RNYCH RODOWISKCEL 2 ZWIKSZENIE I POPRAWA INWESTYCJI W KAPITA LUDZKI WZMACNIANIE ZDOLNOCI SUB I ORGANIZACJI DZIAAJCYCH NA RZECZ ZATRUDNIENIA I RYNKU PRACY