Top Banner
Bureaudocumentatie
72

Faro Architecten

May 24, 2015

Download

Documents

faroarchitecten

Een overzicht van onze bureaufilosofie en projecten.
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Faro Architecten

Bureaudocumentatie

Page 2: Faro Architecten
Page 3: Faro Architecten

Alledaags utopia

Het werk van FARO baseert zich op een grote maatschappelijke betrokkenheid. Deze betrokkenheid uit zich zowel in werkwijze als in het gebouwde resultaat. Sociaal, ecologisch en architectonisch zijn de trefwoorden.

Voor wie doe je het eigenlijk en, gelukkig steeds vaker, mét wie. De mens staat centraal. We bouwen in de context van de omgeving en in samenhang met de maatschappij die je omringt. We bouwen met stadsbewoners, voor kinderen, in dorpen, langs het water of in het bos. We zoeken draagvlak, de resultaten van ons werk zijn immers voor iedereen. Bruikbaar, prettig, toegankelijk en begrijpelijk.

We zoeken naar wegen om ons werk duurzamer te maken, in de brede zin van het woord: Zuiniger, mooier, flexibeler, beter, sterker, schoner…… We onderzoeken het nieuwe, we koesteren de waarde van de eenvoud, we willen de middelen beheersen.

Een gebouw past zijn gebruikers goed. Soms licht en luchtig, dan weer stevig en robuust. Er zit altijd iets in van onszelf maar het laat een ieder de keus hoe het te lezen. En, een gebouw is fris en glimlacht, een beetje humor doet een mens goed.

0. | Bureaufilosofie

FARO architecten is een bureau dat uitdagingen zoekt: van oudsher staan wij bekend als goede puzzelaars. Vanuit een sterke naam in de (complexe) woningbouw verbreden wij ons werkterrein de laatste jaren naar onderwijs en zorg. Opgaven waarin onze kernwaarden ook goede aansluiting vinden bij de thematiek van de opgave.

Entree FARO vestiging Lisserbroek

‘..De jury is onder de indruk van de wijze waarop FARO het architectenberoep weer maatschappelijk maakt. Niet door telkens opnieuw (zoals vele anderen) het vak zelf te herdefiniëren, maar door juist aan de 'andere kant' te beginnen, te weten bij de feitelijke gebruikers en beschouwers van de gebouwde omgeving....’

Wij zijn trots op het winnen van de publieksprijs bij de verkiezing van ‘architect van het jaar 2009. Voor het jaar 2010 zijn we wederom genomineerd.

Page 4: Faro Architecten
Page 5: Faro Architecten

Inhoudsopgave

1. Woningbouw

2. Scholenbouw

3. Zorgprojecten

4. Duurzaam bouwen

5. Bijzondere projecten

Page 6: Faro Architecten
Page 7: Faro Architecten

1 | Woningbouw

Page 8: Faro Architecten
Page 9: Faro Architecten

1 | De Groote Wielen, Rosmalen

Broekland, onderdeel van de Groote Wielen in Rosmalen ligt midden in het groen. FARO ontwierp voor twee verschillende opdrachtgevers, maar in een soortgelijke opzet, 32 en 37 woningen in Broekland. Wonen in Broekland is enerzijds intiem dankzij de uitgekiende bebouwing en anderzijds groots en ruimtelijk vanwege het vrije uitzicht over grasland en water.

De bebouwing heeft verschillende rijen en 2-kappers, passend in de context van Broekland. Op de koppen zijn de woningen gedraaid, zodat ze zich richten op Het Broek of de Lage Ring. De binding tussen de woningen wordt versterkt door een boven de erkers en entrees doorgaande daklijn en boeiboord.

De woonstraten zijn autoluw. Hier hebben we optimaal gebruik van gemaakt met veranda's en tuinen aan de voorzijde. In straten waar meer verkeer doorheen rijdt, hebben we de veranda's op de eerste verdieping geplaatst en hebben we er deels ook erkers van gemaakt. De geparkeerde auto staat voor een belangrijk deel op binnenterreinen. Een gecombineerde oplossing van bergingen en erfscheiding zorgt hier voor eenheid.

Ten tijde van het ontwerp waren deze projecten vooruitstrevend op duurzaam gebied met een EPC van 0,67. De gebouwen hebben vraaggestuurde ventilatie, warmteterugwinning via de douche, zeer goede isolatie, verbeterde HR ketels en regenwaterinfiltratie. Ook was er extra aandacht voor duurzaam materiaalgebruik.

Zoals in heel Groote Wielen profiteert ook dit plan van het duurzame karakter én de schoonheid van ‘de watermachine’ een innovatief watersysteem om regenwater in de wijk zelf te zuiveren en te gebruiken.

Page 10: Faro Architecten

1 | Scala, Amsterdam

Page 11: Faro Architecten

De Kolenkitbuurt in Amsterdam wordt geherstructureerd. Op een voormalige strook met volkstuinen langs de Ringspoorzone in Bos en Lommer is het plan Scala gerealiseerd als een van de eerste onderdelen van deze herstructurering. Woonkwaliteiten verbeteren en verbindingen leggen met het vooroorlogse Amsterdam, dat is wat we wilden. Op een compacte locatie van 230x30 meter is een zeer divers programma van 210 woningen gerealiseerd waaronder verschillende zorgwoningen. Het plan is zorgvuldig ingepast, rekeninghoudend met geluid van twee kanten, en prachtig gematerialiseerd met hoogwaardige materialen waarvan we weten dat ze lang mee gaan.

Voor een groot deel bestaat het plan uit koopwoningen, maar er zijn ook sociale huurwoningen, zorgwoningen en WIBO-woningen. Zes groepswoningen voor dementerende ouderen en 34 WIBO woningen (wonen in beschermde omgeving) bevinden zich boven de buurthuiskamer, een zorgsteunpunt en het kantoor van de wijkbeheerder.

1 | Scala, Amsterdam

Onder het blok is een half verdiepte parkeergarage met 135 parkeerplaatsen opgenomen. De beide uiteinden hebben een robuust accent: aan de Erasmusgracht een hoge toren van 15 lagen en aan de Bos en Lommerweg een “kopgebouw” van zeven lagen. De toren bevat woningen, drie per verdieping, het kopgebouw kent een zorgprogramma. Aan de Leeuwendalersweg is in zes verdiepingen gebouwd. Om daarmee toch voldoende levendigheid aan de straat te garanderen, zijn de onderste twee woningen met eigen voordeuren direct vanaf de straat toegankelijk. De lengte van het blok is genuanceerd door terugliggende transparante insneden met trappen en liften voor de hoger gelegen appartementen.

De architectuur is geïnspireerd op de zorgvuldig gedetailleerde baksteenarchitectuur uit de gordel 20-40. Vooroorlogse architectuur met oranje en bruine bakstenen gecombineerd met witte accenten heeft aangetoond duurzaam gewaardeerd te worden. Dit is echt Amsterdams idioom dat past bij de ambitie van de stad om binnen en buiten de ring één geheel te laten ontstaan.

Page 12: Faro Architecten

1 | Haveneiland, Amsterdam

Page 13: Faro Architecten

1 | Haveneiland, Amsterdam

Aan de andere zijde van het grachtje liggen koopwoningen, waarvan de duurdere een flinke tuin en een ruime garage hebben. Deze garages zijn via een straatje te bereiken dat refereert aan de Engelse 'Mew', de achterstraatjes die bedoeld waren om de koetshuizen te ontsluiten in Engelse steden en die nu verlevendigd worden door leuke ateliers en winkeltjes. Deze mogelijkheid bestaat hier ook, met op de hoeken een extra ruimte op de verdieping.

Architectonisch is Blok 25 'strak met een knipoog'. Een helder blok met moderne architectuur in een kleurstelling die past op het Haveneiland, maar die wel wat frisser is dan gebruikelijk. Mooie stenen in warme kleuren met helder witte accenten, zoals de erkers en de kaders rondom de ramen, zorgen ervoor dat Blok 25 zich straks van de omgeving onderscheidt. De raampartijen volgen de trend op IJburg waar verticale ramen zorgen voor een stedelijke uitstraling. De binnenkanten hebben hun eigen sfeer: een lichte kleurstelling in grijs en wit met veel groen vormt een contract met de buitenzijde.

Ons ontwerp van blok 25 past naadloos in het stedelijk ensemble van het Haveneiland: het heeft een heldere stedelijke buitenkant met aan de binnenzijde verrassende extra's. Het blok bestaat uit twee appartementenblokken en 19 ruime eengezinswoningen.

Blok 25 bevat echter meer dan woningen: Een kinderdagverblijf aan het park en een bedrijfsruimte gericht op horeca in het huurblok. Beide zijn ontworpen met een maximale uitstraling aan de buitenzijde van het blok is, zonder overlast aan de binnenzijde. Daarbij heeft dit blok twee flinke parkeergarages, waardoor er in blok 25 meer parkeerplaatsen dan woningen zijn: uniek op IJburg!

Een doorsnijding met een grachtje vormt een heldere scheiding tussen koop en huur. Het huurgedeelte vormt een U-vormig blok met bijzondere galerijen rondom een mooi aangelegd dek met bomen. In dit blok bevindt zich een breed scala aan woningtypen: maisonettes op de begane grond, meer gericht op gezinnen, 'normale' huurappartementen en een flink aantal woningtypes die zijn aangepast voor verschillende doelgroepen met een zorgbehoefte. Deze verschillende woningtypes liggen aan ruime overdekte galerijen met buitenruimtes gericht op de lichte binnenzijde.

Page 14: Faro Architecten

1 | Coornhertkade, Alkmaar

Page 15: Faro Architecten

boven: onthulling spuwer als hwa door bewonersbeneden: zicht vanuit park

1 | Coornhertkade, Alkmaar

Het gebouw aan de Coornhertkade herbergt een programma wat in deze buurt normaal gesproken in een straat vormt: 60 woningen en 60 parkeerplaatsen. Over de plaatsing in de wijk is lang nagedacht. In plaats van een serie lagere gebouwen tussen wijk en park hebben wij in samenspraak met de bewoners gekozen voor het concentreren van de opgave in een compact gebouw van 10 lagen hoog. De vrije uitzichten van en naar het park zijn hierdoor voor de zittende bewoners zo min mogelijk geblokkeerd. Het grote blok is een bewuste gezamenlijke keuze uit inspraak voortgekomen.

Het stedenbouwkundig plan hebben FARO en de gemeente samen met de bewoners gemaakt, daarin is dit programma op deze plek vastgelegd. Vervolgens is het gebouw samen met de bewoners ontworpen: FARO heeft 3 varianten bedacht en de bewoners en de corporatie hebben en 1 gekozen. Dit ontwerp is verder uitgewerkt waarvan de resultaten steeds zijn teruggekoppeld naar de bewoners. Met als resultaat: een trotse buurt en een vlekkeloos proces zonder klachten met een soepele bestemmingsplan-procedure.

Page 16: Faro Architecten

1 | Geuzenveld, Amsterdam

Page 17: Faro Architecten

1 | Geuzenveld, Amsterdam

De hoofdopzet van dit project was het maken van een eigentijdse tuinstad waarin de groene stedeling met trots kan wonen. Het 'licht, lucht en ruimte' uit de jaren vijftig wordt uitgebreid naar 'licht, lucht, groene ruimte en keuzevrijheid.' Het project Geuzentuinen leverde een eigentijdse tuinstad op waarin de groene stedeling met trots kan wonen. De belangrijkste uitgangspunten waren: voortbouwen op tuinstadgedachte, het groen definiëren en begrenzen, collectieve tuin, parkeren structureel oplossen, architectonische en ruimtelijke expressie, huur en koop gemengd en hoge woningdichtheid

In de Amsterdamse wijk Geuzenveld heeft FARO 134 woningen in verschillende types ontworpen en gerealiseerd. Aansluitend op het omliggende stratenpatroon is het grote terrein opgedeeld in drie delen met daartussen wegen voor voetgangers. In elk deel is, rondom een collectieve tuin een mix van grondgebonden en gestapelde woningen, zowel huur als koop, ontworpen in een combinatie van hoge en lage volumes. Met het oog op optimale bezonning zijn de gestapelde woningen op niet storende punten geplaatst. Zo is het grootste en hoogste gebouw aan de noordzijde gesitueerd. Onder ieder binnenterrein met een, deels

collectieve, tuin is een halfverdiepte parkeergarage verborgen. Rondom de tuinen staat een muur die een krachtige grens maakt tussen het openbare en het collectieve gebied. De gevels bestaan uit aluminium en baksteen. Aan de buitenzijde van het plan is de baksteen de baas, aan de binnenzijde het aluminium. Op sommige punten vloeien ze in elkaar over.

Alle woningen hebben zeer flexibele plattegronden en zijn daar waar mogelijk voorzien van een ingang aan de straat. Er is naar gestreefd om bij zoveel mogelijk woningen met de deur in huis te vallen. Deze woningen zonder hal geven meer mogelijkheden voor contact met de straat. Alle woningen hebben hoge verdiepingen, de woningen met eigen parkeerplaats hebben door hun split-level-principe aan de straat zelfs een hoogte van meer dan vier meter. Door veel verschillende kwaliteiten aan te bieden is gestreefd naar een duurzame bewoning van deze 'Tuinstad Nieuwe Stijl'.

Page 18: Faro Architecten

1 | Droste, Haarlem

Page 19: Faro Architecten

1 | Droste, Haarlem

Op het historische Droste-terrein aan het Spaarne zijn 229 woningen en appartementen ontwikkeld tot een nieuw centrum van eigentijds wonen en werken. Hiervoor is op het voormalige fabrieksterrein een aantal bestaande gebouwen omgebouwd en een aantal nieuwe gebouwen verrezen. Het stedenbouwkundig concept van DKV ging uit van een stedelijke dichtheid en een openbare ruimte met een goede structurele parkeeroplossing. Het gehele gebied is autovrij en al het parkeren bevindt zich inpandig en uit het zicht. De smalle tussenstraatjes die zo ontstaan zorgen voor een “knusse” stedelijkheid.

De meeste woningen liggen aan deze straatjes. Deze woningen hebben woonkamers op de eerste verdieping, met veel privacy, die nog wordt versterkt door de verschuifbare schermen die het zicht naar buiten niet belemmeren. De begane grond is voornamelijk open wat uitnodigt om een goede relatie met de straat te leggen. Hier liggen de woonkeukens. De straat wordt uitgenodigd in de woningen en omgekeerd waarmee de levendigheid

Page 20: Faro Architecten

1 | Twuyverhoek

Page 21: Faro Architecten

1 | Twuyverhoek

Een dorps karakter, ruimte voor specifieke doelgroepen als jongeren en ouderen en nadruk op energiezuinig en duurzaam bouwen. Dat zijn enkele uitgangspunten uit de ambitie die aan de basis staat van de ontwikkeling van Twuyverhoek, de nieuwste uitbreiding van het Noord Hollandse dorp Sint Pancras.

De basis van het plan Twuyverhoek werd gelegd in 2004 toen FARO samen met Heren5, van der Waals Zeinstra, SVP en Min2 'opgesloten' werd door de gemeente Langedijk in een hotel in de duinen om een integraal plan te maken. Het hele dorp keek mee, de gemeentelijke diensten, de gemeenteraad, een cultuurhistorica en een klankbordgroep uit het dorp. Dat was bijzonder. Het komt zelden voor dat eerst de ontwerpers geselecteerd worden om een plan te maken en dat er daarna pas marktpartijen geselecteerd worden.

Via workshops hebben we een concept gemaakt voor een dorpse uitbreiding van Sint Pancras. Na een collectieve analyse van de kwaliteiten van Sint Pancras en eerdere ervaringen van de ontwerpers bleek het een goed startpunt om zo veel mogelijk planingrediënten schijnbaar toevallig te mixen. Gecombineerd met het maken van afspraken over een materiaal- en kleurpallet zodat het leidt tot een goede samenhang. Er doen ook 40 vrije kavels mee in dit spel. Deze staan niet gesorteerd in een hoek van het plan maar zijn volledig gemixt door de hele wijk.

FARO ontwierp 171 woningen voor twee verschillende opdrachtgevers. Dit zijn twee dorpse appartementengebouwen van ieder tien woningen, een via de garage geschakelde woning, twee typen twee-onder-een-kapwoningen, en drie typen rijwoningen.

Page 22: Faro Architecten

1 | Biesland

Page 23: Faro Architecten

1 | Biesland

Biesland bestaat uit 479 woningen waarbij het handschrift van vijf verschillende architecten ondergeschikt is aan het ensemble van een dorpse buurt. Voor de identiteit van het stedenbouwkundig plan en de architectuur van de woningen is een keuze gemaakt voor woningen met kappen volgens de oude boerenverhoudingen van 3:4:5 (53 graden) en een duurzaam en ingetogen palet aan materialen. Door de integrale benadering van architectuur, stedenbouw en landschap is een 'eenheid in verscheidenheid' ontstaan die de wijk een prettige vanzelfsprekendheid geeft.

Voor een prijsvraag bedacht FARO samen met Heren5 het winnende stedenbouwkundig plan dat, tien jaar later onder de naam “Biesland” is voltooid. Hier is nu de harmonieuze balans tussen eenheid en verscheidenheid gerealiseerd doordat de vijf architecten zich hebben geschikt naar de afspraken van het beeldkwaliteitplan en doordat het plan door één opdrachtgever en aannemer is gerealiseerd. Biesland is als een dorp met heel verschillende woningen die een samenhangend ensemble vormen.

Alle woningen hebben dezelfde dakhelling en alle dakpannen en bakstenen zijn familie van elkaar wat betreft kleur en materiaal. Alle huizen zijn in verschillende architectuurnuances gebouwd. Het resultaat is een informele en ontspannen woonomgeving.

Een heldere en zorgvuldig vormgegeven overgang van het kavel naar de openbare ruimte is van invloed op de duurzaamheid van stedenbouwkundige plannen. In Biesland is geen enkel kavel gelijk aan de ander. Daarom is per kavel een soort microstedenbouw bedreven: heel exact is bepaald hoe de woning op elk kavel staat, wat de maat van de voortuin is, wat de bijpassende goothoogte en nokrichting is, wat de plek van de berging, de garage en de auto is en welke erfscheidingen toegepast moesten worden.

Page 24: Faro Architecten

1 | Hoogwoud

Page 25: Faro Architecten

1 | Hoogwoud

In opdracht van Zeeman Vastgoed heeft FARO in Hoogwoud ‘Hollands Glorie’ ontworpen na eerst een selectieprijsvraag (voor ontwerp en ontwikkeling) te hebben gewonnen. Geïnspireerd op de Hollandse traditie van dorpsuitbreidingen, passend bij Hoogwoud als typisch Noord Hollands dorp. Een plan met een variatie in woningtypen: rijwoningen met bijzondere koppen, tweekappers en appartementen in koop en huur.

'Hollands Glorie' verwijst naar de Hollandse traditie in de architectuur. Met kleuren die van alle tijden zijn: rode daken en bakstenen, accenten in hout, stand rood geschilderd en witte kozijnen en boeidelen.

Door verschillende maatregelen, zoals verbeterde isolatie, HR++ ketel met zonneboiler, mogelijkheden voor zonnepanelen en een HR ventilatiesysteem scoren de woningen 10 tot 15% beter dan de vereiste EPC van 0,8.

Veel aandacht is besteed aan een goede detaillering wat een gebouw tijdloos en dus duurzaam maakt. We hebben gekozen voor hoogwaardige materialen die mooi verouderen, zoals baksteen en keramische pannen. Voor de witte lijsten, dakkapellen, erkers en ‘houtwerk’ in de gevels zijn innovatieve onderhouds-arme materialen toegepast van aluminiumcomposiet, kunststof en vezelcement waarbij steeds is gezocht naar een strakke detaillering passend bij het materiaal en architectuur.

Page 26: Faro Architecten

1 | Riethoeve, Hoogeveen

Page 27: Faro Architecten

1 | Riethoeve, Hoogeveen

Minder verouderde flatjes, meer eengezinswoningen, dat was de opgave. In de plaats van een aantal gesloopte portiek-etageflats zijn 30 grondgebonden woningen gerealiseerd in een parkachtige omgeving rondom een haventje. Op de locatie Riethoeve heeft FARO vier twee-onder-een-kapwoningen, 13 rijwoningen aan de haven en 13 rijwoningen aan het park ontworpen.

Deze woningen zijn in feite gewone woningen voor de gewone man. Ze dienden dan ook met een “krap” budget te worden gebouwd te worden. FARO heeft voorgesteld deze woningen te bouwen met de uitstraling van een Drentse schuur. Dat betekende een unicum: rijtjeswoningen met een rieten dak. Budgettair gesproken zijn deze woningen op alle punten sober, alleen voor het rieten dak is extra geld geïnvesteerd. En met groot succes, want wat bleek: deze smaakmaker, dé identiteitsdrager van het plan sloeg zo aan dat alle woningen in korte tijd voor zeer goede prijzen, ondanks de moeilijke markt in Hoogeveen, zijn verkocht.

De rieten kap is een 100% duurzaam materiaal, geheel Co2 neutraal. Het riet geniet zo'n brede waardering, zoveel mensen vinden het mooi, dat de woningen nu al een hogere waardeontwikkeling lijken te hebben dan veel andere (nieuwe) woningen in de buurt. De woningen voldoen voor het overige aan alle hedendaagse eisen die gesteld worden op het gebied van duurzaamheid. Ons motto was te investeren in die dingen die lang mee moeten: duurzame materialen, zeer goede isolatie, eenvoudige installaties en degelijke detaillering.

Page 28: Faro Architecten

1 | de Goorn

Page 29: Faro Architecten

1 | de Goorn

FARO heeft in opdracht van Zeeman Vastgoed en USP Vastgoed 69 nieuwe woningen ontworpen voor de rand van de uitbreidingswijk ‘Burgtlanden’ in Westerkoggenland. Deze rijtjes en twee-onder-één-kap-woningen zijn ontworpen naar een eigentijdse vertaling van architectuur zoals deze bekend is van Dudok. Een uitgebalanceerde vlakverdeling en horizontale belijning is gecompleteerd met krachtige verticale accenten in de vorm van torentjes op of net naast de hoeken.

Horizontale lijnen zijn luifels, goten of in kaders gevatte ramen en scheppen eenheid in het hele plan. De verticale ‘torentjes’ zorgen voor extra ruimte op de verdieping en zijn start of eindpunt in de compositie. De woningen hebben hellende kappen die aansluiten op kappen in de twee andere deelplannen.

Ondanks de rijke architectuur zorgen de heldere casco’s en een uitgekiende detaillering voor een zeer goede prijs-kwaliteitsverhouding met een (voor dit segment woningbouw) zeer lage m3’s prijs.

De formele architectuur vraagt om een heldere afbakening. Woningen kunnen aan de binnenzijde van de blokken op diverse manieren worden uitgebreid, terwijl gebouwde en groene erfscheidingen het beeld vanaf de straat bepalen.

Page 30: Faro Architecten

1 | IJmuiden

Page 31: Faro Architecten

1 | IJmuiden

Op een plein, onderdeel van 'de groene loper', midden in de Binnenhaven komen 2 bijzondere appartementengebouwen. Vriendelijk, helder wit vormgegeven verkrijgen de appartementen een bijzondere plek in het ensemble van de Binnenhaven.

Te midden tussen de overwegend rode eengezinswoningen leek het FARO architecten belangrijk de grotere volumes van deze appartementen te verzachten door een lichte kleurstelling. De gedachte aan lichte gebouwen riep bij ons al snel een beeld op van traditionele 'badarchitectuur', de architectuur die je vindt in mooie oude badplaatsen. Witte volumes met opvallende buitenruimtes in de vorm van veranda's.

Voor blok 4 en 5 van de Binnenhaven is een eigentijdse vertaling gevonden waarbij de grote balkons op de hoeken van het gebouw zijn geplaatst en zijn vormgegeven als veranda's. De vormgeving van de balkons is doorgezet als arcade voor de entrees om deze te benadrukken. De blokken kennen een subtiele traditionele opbouw vanuit de zogenaamde klassieke driedeling: een plint die het gebouw stevig op de grond zet, een middenstuk en een beëindiging van het gebouw door middel van een andere raamverdeling en metselwerkdetaillering.

Binnen in het gebouw zijn verschillende typen appartementen ontworpen: Grote appartementen met flexibiliteit in indeling bieden goede mogelijkheden voor levensloopbestendig wonen. Een aantal kleinere appartementen zorgt voor een gemengde doelgroep: ook starters op de koopmarkt kunnen hier terecht. De appartementen zijn voorzien van ruime buitenruimtes in de eerder genoemde veranda's.

De blokken staan op een verdiepte parkeergarage. Vanuit deze garage kunnen de bewoners direct met de lift hun appartement bereiken. De garage zorgt voor iets extra's in de maaiveldinrichting. Door een klein hoogteverschil staan de blokken op een soort podium ten opzichte van de rest van de wijk. De landschapsarchitecten van Buro Lubbers pakken dit thema op in een fraaie inrichting van dat maaiveld.

Afbeeldingen deze en tegenoverliggende pagina: impressies van het ensemble van de 2 gebouwen uit de verkoopstukken

Page 32: Faro Architecten
Page 33: Faro Architecten

2 | Scholenbouw

Page 34: Faro Architecten

2 | Dubbele basisschool Den Haag

Page 35: Faro Architecten

3) De allerjongsten hebben afgezonderde en afsluitbare kleine pleintjes waar ze besloten en veilig kunnen spelen, de zogenaamde “Pleintjes voor de Kleintjes”.

4) Het manifesteert zich als twee scholen die overduidelijk familie van elkaar zijn maar toch hun eigen karaktertrekken hebben.

Het gebouw functioneert ook als een maatschappelijke ontmoetingsruimte voor de bewoners van de buurt. Het ontwerp heeft hier rekening mee gehouden door eigen ingangen te maken zodat na- en buitenschoolse activiteiten makkelijk toegankelijk zijn.

Deze dubbele basisschool staat in het hartje van de Schilderswijk in Den Haag. Het gebouw biedt plaats aan twee 16-klassige basisscholen met peuterspeelzalen en gymzalen. Het ontwerp wordt mede bepaald door de volgende uitgangspunten:

1) Stedenbouwkundige randvoorwaarden hebben er toe geleid dat het blok tot de rooilijn wordt volgebouwd, zo wordt de bloktypologie uit de directe omgeving gevolgd en het blok afgemaakt.

2) De gevels worden bepaald door robuust metselwerk, gelardeerd met poorten en echte schoolramen. De poorten tussen het hoofdplein en de kleine pleintjes zijn ontworpen door de winnaars van een prijsvraag die gehouden is onder de kinderen van de school.

2 | Dubbele basisschool Den Haag

Page 36: Faro Architecten

De Bonifaciusschool heeft een aantal duurzame maatregelen genomen die verder gaan dan het bouwbesluit. Zo ligt de energieprestatie van het gebouw 10% hoger dan de eis van het bouwbesluit.

Er is gestreefd naar een compact gebouw met een gunstige verhouding tussen inhoud en geveloppervlak. Hierdoor is er al meteen veel minder energieverlies. Verder zijn de voorwaarden van Duurzaam Bouwen geheel in acht genomen en gebruiken we zo veel mogelijk duurzame materialen.

De school heeft een gebalanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning. De warmteweerstand van de vloer, wanden en het dak ligt met > 3m²K/W ook boven de eisen van het bouwbesluit. Verder wordt er gebruik gemaakt van HR++ isolerende beglazing en kit- en schuimvrije detaillering.

Met het inpassen van het gebouw op de bouwlocatie hebben we al meteen rekening gehouden met de standen van de zon. De zonwering wordt in het gebouw geïntegreerd in de vorm van verticale screens en zonwerend glas. Ook de bomen op het plein geven in de zomer schaduw op de momenten dat je het het meest nodig hebt. Op het dak komen PV-panelen.

Begane grond

Tweede verdieping

2 | Bonifaciusschool, Alphen aan den Rijn

Page 37: Faro Architecten

Het algemene deel bestaat uit een grote hal, centraal gelegen, herkenbaar een zeer flexibel te gebruiken. Dit is de belangrijkste ruimte van het gebouw waarmee de school een extra dimensie aan zijn onderwijsprogramma kan toevoegen. Musicals, theater, voorlichtingsdagen, teambijeenkomsten, etc., etc. deze ruimte biedt er aanleiding voor. Hij loopt door naar het schoolplein waar er ook een amphitheaterachtige stukje schoolplein aan gekoppeld is. Het schoolplein wordt ingericht met een grote boom.

Via de hoofdingang komt men in een trappenhuis dat apart de ruimtes bedient. Zo kunnen alle verschillende gebruikersgroepen hun eigen deel van de school gebruiken, ook derden die bijvoorbeeld ‘s avonds alleen de gymzaal willen gebruiken.

De bestaande Bonifaciusschool in de binnenstad van Alphen aan den Rijn gaat verhuizen van een oud gebouw aan de Paradijslaan naar een nieuw gebouw er vlak achter. In de ontwikkeling van Alphen naar een echte stad met een echt stedelijk klimaat wordt de ”Bonifaciuslocatie” een gebied met een flinke stedelijke bebouwing. De nieuwbouw van de Bonifaciusschool past in deze ontwikkeling en zal een belangrijke rol gaan spelen in de intensivering van dit klimaat. Een school voegt immers levendigheid toe aan een stad.

Het gebouw zal wat betreft zijn uiterlijk passen in de stedelijke architectuur van Alphen, d.w.z. een stenen plint met daarboven een lichte, metalen gevel. De robuuste, stenen plint wordt “versierd” met bogen: karakteristiek, herkenbaar en krachtig. De lichter ogende opbouw heeft een horizontale belijning, contrasteert zowel qua kleur als qua textuur.

De schoolgebouw bestaat uit twee delen: een deel met lokalen en een deel met meer algemene functies en de gymzaal. De lokalen zijn per bouw gegroepeerd rondom een ruime tussenruimte waarin op verschillende manieren les gegeven kan worden. Hierbij is de vorm en de maat van de tussenruimte aangepast aan de leeftijd van de kinderen.

2 | Bonifaciusschool, Alphen aan den Rijn

Page 38: Faro Architecten
Page 39: Faro Architecten

3 | Zorg projecten

Page 40: Faro Architecten

3 | Krakeel

schets van bankje op patiobuitenzijde: robuust/stevig

binnenzijde: zacht/hout/groen

Page 41: Faro Architecten

gebouw verwerkt zijn om de duurzaamheid te vergroten. Er zijn ventilatieroosters opgenomen met een geïntegreerde zonnewering. Ook komt er een warmtepompsysteem dat voor de vloerverwarming en koeling gebruikt kan worden. De multifunctionaliteit van het gebouw wordt versterkt door het feit dat de zorgwoningen zo ontworpen zijn dat er makkelijk volledige, zelfstandige appartementen van gemaakt kunnen worden. Ook de (medische) kantoorruimte op de begane grond kunnen eenvoudig veranderd worden in ruimtes voor andere functies.

Start bouw is gepland voor 2011.

3 | Krakeel

Het woon-servicegebouw is een belangrijk onderdeel van de vernieuwing van het centrum. Het zal gebruikt worden door tenminste negen verschillende gebruikersgroepen. Het gebouw markeert door zijn hoogte aan de westzijde en sluit aan op het multifunctioneel centrum aan de oostzijde. Het laat toe aan de noordzijde en omarmt aan de zuidzijde. Het gebouw is aan elke zijde toegankelijk en kent geen achterkanten. Het bevat winkels die aansluiten op het winkelcentrum, 46 eigentijdse en flexibele zorgwoningen voor verschillende soorten zorg en 2000m2 bijbehorende zorgfuncties.

Na een periode van onderzoek en zorgvuldig overleg met gebruikers is een schets gemaakt voor dit gebouw. Verschillende types bewoners zullen dit gebouw gaan bewonen, zij hebben verschillende vormen van zorg nodig. Psychogeriatrische patiënten wonen, continue verzorgd, op één etage. Geestelijk gehandicapte jongeren zoeken hun weg naar zelfstandigheid in een ander deel van het gebouw. Voor andere groepen zijn er, naar eigen behoefte, verschillende zorgpakketten.

Het gebouw oogt van buiten robuust en stevig, met metselwerk in verschillende verschijningsvormen. Van binnen is het daarentegen zacht en anders, met natuur en natuurlijke materialen, en zodanig gemaakt dat het flexibel gebruikt kan worden en duurzaam is. Er is een aantal innovatieve ontwerpdetails die in het

Page 42: Faro Architecten

3 | Zorgerf Apeldoorn

Gebouw D Verstandelijk gehandicapt + dagactiviteit (bruto 505m2)kleinschalig groepsverblijfkamer: netto 24m2totaal opp bruto: 1370m2

Gebouw A Somatisch Psychogeriatrischkoffie cornerkapsalonzaaltje voor feestjesindividueel verblijfwoning: netto 40m2totaal opp bruto: 2640m2

Begane grond Eerste verdieping Begane grond Eerste verdieping

Tweede verdieping Zolder Tweede verdieping

Page 43: Faro Architecten

3 | Zorgerf Apeldoorn

Op een boerenerf in Apeldoorn ontwerpt FARO vier verschillende gebouwen - een herenboerderij, de grote schuur, de hooiberg en de nieuwe schuur - voor 114 verschillende mensen met verschillende beperkingen.

We maken een herkenbare en op het programma aansluitende groene woon- en leefomgeving geïnspireerd op de boerderijarchitectuur uit het verleden, maar stevig verankerd in het heden. Midden op het erf staat een grote boom, deze vormt het centrum van het erf. Elk gebouw heeft eveneens zijn eigen ontmoetingsplek; de hooiberg heeft bijvoorbeeld een zonneterras met boom op het dak en de nieuwe schuur een geheime tuin. Deze verschillende ontmoetingsplekken bieden ruimte voor de mogelijkheden van de desbetreffende groep mensen, waarbij rekening wordt gehouden met hun beperkingen.

De typologie van de gebouwen en de specifieke plaatsing op het erf is ingegeven door de bewegingsvrijheid die voor de verschillende doelgroepen mogelijk is. Daarbij is de structuur zodanig dat ingespeeld kan worden op een veranderende zorgvraag. Inzichten van nu kunnen in de toekomst veranderen en met de gebouwen wordt daarop ingespeeld.

Begane grond Eerste verdieping

Tweede verdieping

de Hooiberg,

Individuele kleine woningenvoor verstandelijk gehandicapten.12 woningen; netto 30m Gemeenschappelijke ruimte op de tweede verdieping met zonneterras en boom.

Page 44: Faro Architecten

3 | Zorgboederij de Hulst, Oterleek

Page 45: Faro Architecten

3 | Zorgboederij de Hulst, Oterleek

Het erf kent 2 delen: een pleintje binnenin de groep van gebouwen als informele ontsluiting van de verschillende planonderdelen, en een erf om te verblijven en te bewerken daaromheen binnen de boomsingel. Het bewerken van de tuin en de omgang met dieren op het erf past binnen de filosofie van Warm thuis om haar bewoners geborgenheid te bieden die aansluit bij hun belevingswereld.

FARO heeft in Oterleek, op het voormalig agrarisch bedrijf “de Hulst”, voor de stichting Warm thuis een modelboerderij voor psychisch geriatrische patiënten ontworpen. De bestaande boerderij wordt gerestaureerd, een deel van de schuren wordt gesloopt en biedt plaats aan nieuwbouw. Daarbij worden ook 2 schuren behouden als hobbyschuur en parkeervoorziening.

De modelboerderij bestaat straks uit vijf groepswoningen die op het erf gebouwd worden. Elke woning biedt huisvesting aan zes mensen met dementie. Vier van deze woningen zijn bestemd voor permanente bewoning. Eén woning is bestemd voor tijdelijke bewoning in het kader van “werken en leren”. Er komt een grote gemeenschappelijke activiteitenruimte (De Deel) op de begane grond van de gerestaureerde boerderij. Verder komt er een “hotelaccommodatie” bestaande uit 4-6 logeerappartementen inclusief een individuele sanitaire ruimte en beperkte ruimte voor kantoor en vergaderfuncties. Er komen ook zes eenvoudige slaapkamers en een gemeenschappelijke sanitaire voorziening ten behoeve van medewerkers.

De architectuur van de nieuwbouw sluit aan bij de agrarische sfeer: groepswoningen met een schuurachtig uiterlijk, ontspannen gegroepeerd rondom een erf, uitgevoerd in massief hout. Het geheel doet daarmee recht aan de omgeving als aan de bedoeling van het programma. Het biedt een kleinschalige, herkenbare en veilige omgeving voor de toekomstige bewoners.

Basisplattegrond zorgwoning

Page 46: Faro Architecten

3 | Zorgappartementen Nijmegen

Verdieping met zeven woningen aan de corridor

Page 47: Faro Architecten

3 | Zorgappartementen Nijmegen

Hatert, een Vogelaarwijk, in Nijmegen vernieuwt: Er komen nieuwe woningen in vele segmenten en, met de vergrijzing in beeld, ook vele zorgwoningen. Op het Circusterrein, nu een leeg stuk grond in de wijk, verrijst dit appartementengebouw.

comfort en contactHet bestaat uit appartementen die bestemd zijn voor ouderen met een zorgindicatie. Ruime appartementen met afsluitbare buitenruimtes, maar ook een ruime toegangshal, grote brede gangen, vides en fraaie daklichten maken een aangenaam verblijf in dit gebouw als vanzelfsprekend. De brede corridor laat ruimte, geen lange smalle gang maar plekken voor ontmoeting. De woningen zelf kunnen eenvoudig geschikt gemaakt worden voor invaliden, er is een goede relatie tussen de woonkamer en de hoofdslaapkamer zodat mensen die bed moeten houden toch met het bezoek kunnen praten, de badkamer is op de verpleegbehoefte ingesteld, op elke verdieping is een separate berging aanwezig voor scootmobiles.

duurzaam en lichtHet gebouw is zeer energiezuinig. De warmte in het gebouw wordt opgewekt door een bodemwarmtewisselaar. Met deze duurzame techniek wordt verwarmd met lage temperatuurverwarming en is tevens in de zomer koeling mogelijk. Daarnaast wordt via een wtw de warmte uit de afgevoerde ventilatielucht onttrokken en aan de koude lucht toegevoerd. Op het dak zijn tevens zonnecollectoren aangebracht ten behoeve van warmtapwater. Om gebruik te maken van passieve zonne-energie zijn in de gevel zijn horizontale betonbanden aangebracht die aan de zuidzijde 's zomers de zon weren en 's winters juist toelaten. Ook de afgesloten afsluitbare buitenruimtes fungeren als serres die zowel warmte als koude kunnen bufferen.

Page 48: Faro Architecten

3 | Beekpark, Apeldoorn

Page 49: Faro Architecten

3 | Beekpark, Apeldoorn

In Apeldoorn groeit het centrum mee met het gestaag groeiend aantal inwoners. Binnen een groter stedenbouwkundig plan hebben wij een stedelijk blok ontworpen dat aansluit bij de moderne buren, maar toch warmte uitstraalt.

Rondom een collectief binnenterrein liggen een 3-tal blokken (de 4e zijde is bestaande bebouwing) met privé terrassen aan de collectieve tuin. Aan de kleinere zijstraten zijn grondgebonden stadshuizen en slechts drie lagen hoge appartementengebouwjes gerealiseerd. Deze appartementen zijn klein en bedoeld voor starters. De stadshuizen zijn naar Brits voorbeeld met een zogenaamde “Basement-flat-entrance” ontworpen. Zo wordt met Britse allure en privacy boven straatniveau gewoond met eventueel een trapje naar het souterrain. Dit biedt extra gebruiksmogelijkheden zoals werken aan huis, koken in de kelder of een inwonende oma. De auto wordt onder de ruime en comfortabele woning binnenshuis geparkeerd.

Het grotere appartementengebouw aan de Vosselmansstraat heeft een plint met winkels en zorgvoorzieningen. Daarboven zijn appartementen voor ouderen met een lichamelijke handicap

ontworpen. Deze seniorenwoningen hebben mogelijkheden voor diverse zorgpakketten en er is een aantal volledig aan rolstoelgebruik aangepaste zgn. Fokuswoningen, waarin mensen met een lichamelijke handicap toch zelfstandig kunnen wonen. De woningen worden ontsloten via een binnengang als comfortabele verwarmde ontsluiting die ruimtelijk veel extra kwaliteit heeft gekregen.

Page 50: Faro Architecten
Page 51: Faro Architecten

4 | Duurzaam

Page 52: Faro Architecten

4 | Integrale duurzaamheid

Zoals in de inleiding gesteld steunt ons gedachtegoed op 3 pijlers: sociaal, ecologisch en architectonisch. Pijlers die je niet los van elkaar kunt zien, maar die we tot 1 geheel integreren. Je zou dit integrale duurzaamheid kunnen noemen, hoewel de term 'duurzaamheid' inmiddels aardig uitgekauwd begint te raken.

Onze werkwijze, en het (gebouwde) resultaat daarvan leggen we liever niet uit aan de hand van die 3 pijlers. We doen dat liever aan de hand van een 6-tal thema's die samen het basement onder ons gedachtegoed vormen. Deze thema's zijn Betrokkenheid, Schoonheid, Kwaliteit, Flexibiliteit, Herbruikbaarheid en Energie. De volgorde is willekeurig als het gaat om het belang dat we aan de thema's hechten, hoewel we niet voor niets beginnen met betrokkenheid. In onze projecten zullen wij altijd trachten de juiste balans tussen deze thema's te vinden.

1. BetrokkenheidIs dus waar het allemaal mee begint en eindigt. De reden waarom we doen wat we doen en een basishouding die nodig is om te komen tot integrale duurzaamheid. En daarmee eigenlijk het overkoepelende thema… FARO wil betrokken zijn, wil werken aan opgaven waarmee we een verschil kunnen maken voor de gebruiker. En FARO gelooft in het bij de opgave betrekken van die gebruiker. Echt luisteren naar de gebruiker en uitleggen wat je beoogt met je ontwerp. Niet kritiekloos, maar samen proberen verder te komen tot een optimaal ontwerp.

Luisteren kun je organiseren. Zo werkt FARO bijvoorbeeld in processen met actieve (bewoners-) participatie. Ook doen we vernieuwend onderzoek naar 'smaak' (zie www.architectuursmaaktest.nl) om een gemeenschappelijk draagvlak onder 'leken' en 'professionals' te zoeken voor hedendaagse architectuur.

FARO wil met haar ontwerpen ook betrokkenheid bij de gebruikers organiseren. We willen mensen verbinden met elkaar en hun omgeving. Een omgeving die betekenis moet krijgen voor de mensen, zodat ze goed voor die omgeving zullen zorgen. En een omgeving met ruimte voor (ongedwongen) ontmoeting, om te komen tot sociale cohesie.

2. SchoonheidSchoonheid is de essentie van het vak van de architect. Daarnaast is schoonheid een voorwaarde voor duurzaamheid: als er van iets gehouden wordt garandeert dat een lange levensduur. Het gaat FARO om schoonheid op meerdere niveaus. Natuurlijk: een mooi gebouw, met mooie details. Maar ook een gebouw dat mooi blijft in de tijd, fraai verouderd. En een gebouw dat zich wortelt in zijn omgeving en als vanzelfsprekend zijn plek in neemt in onze architectuurtraditie.

Een recept voor schoonheid is moeilijk in korte bewoordingen te geven. FARO heeft het begrip gedurende haar bestaan in een aantal teksten, verspreid op ansichten, geprobeerd te duiden. Voor ons ontstaat schoonheid uit een manier van werken, belangrijke kernbegrippen zijn daarbij:Smaakmakers: Een FARO plan heeft een duidelijk karakter. Geen eendimensionaal karakter, maar vaak dubbel of soms tripel leesbaar.Maatpakken: Wij ontwerpen maatpakken. In eerste instantie voor de opdrachtgever, een goed en correct (maar eigenzinnig) antwoord op de vraag. Waar voor je geld! Maar ook een maatpak voor de maatschappij, passend voor de mensen als gebruiker en passant. Kaaskoppen: we kennen onze achtergrond, en stralen deze uit. We gebruiken zeker niet alleen 'Hollandse' inspiratiebronnen, maar durven wel uit te gaan van datgene wat 'naast ons op de grond ligt'. Op intelligente wijze, en altijd met onze eigen draai, zoeken wij onze eigen weg vanuit onze rijke architectuurhistorie.

Visie op gebruik, duurzaamheid en architectuur

Betrokkenheid Schoonheid

Page 53: Faro Architecten

3. KwaliteitEen open deur, natuurlijk staat FARO voor kwaliteit. Toch zien we om ons heen veel middelmatigheid, dus omschrijven waar voor ons kwaliteit in zit lijkt niet overbodig. FARO richt zich op een duurzaam resultaat: een gebouw moet goed in elkaar zitten van hoofdlijn tot detail. Gemaakt van goede materialen die mooi verouderen en goed onderhouden kunnen worden. Daarbij willen we materiaal efficiënt inzetten, verspilling is geen duurzame activiteit.

4. FlexibiliteitWe stellen onder 'schoonheid' dat we maatpakken maken. Deze moeten echter wel kunnen inspelen op een veranderende vraag in de toekomst. We kijken hier naar levensduur van onderdelen en richten onze aandacht op die delen die lang mee gaan. Vooral in het casco moet een goed evenwicht worden gevonden tussen efficiëntie en toekomstgerichtheid. Evenwicht tussen ruimtelijkheid en overmaat (vaak voorwaarden voor flexibliteit) en kostenbewustzijn. Een evenwicht dat we keer op keer met onze opdrachtgevers zullen onderzoeken.

5. HerbruikbaarheidGaat over materialen, maar ook over (bestaande) casco's, hele gebouwen of stedenbouwkundige structuren. Onderliggende gedachte is dezelfde als bij de bekende 'Cradle tot Cradle' filosofie: we moeten (steeds meer) cyclisch denken. Gebouwdelen, producten of materialen moeten passen in een biologische of technologische cyclus waarbij ze (na huidig gebruik) grondstoffen vormen voor nieuwe producten of materialen.

6. EnergieMet in het achterhoofd de stijging van energiekosten lijkt het ook rendabel te worden om te investeren in dit thema. We volgen daarbij zoveel mogelijk de 'Trias-energetica': begin bij het beperken van verliezen (bijvoorbeeld het maken van een beter geïsoleerde schil), gebruik slimme systemen en maak gebruikers bewust van hun gedrag. De nog benodigde energie probeer je zoveel mogelijk uit duurzame bronnen te winnen. In de bestaande voorraad hebben we het meeste te winnen. FARO richt zich dan ook nadrukkelijk op opgaven in die bestaande voorraad.

4 | Integrale duurzaamheid

Visie op gebruik, duurzaamheid en architectuur

Page 54: Faro Architecten

4 | Energieneutraal in Amsterdam

Page 55: Faro Architecten

Na het succes van een energie-efficiënte woning op Steigereiland, heeft FARO voor een tweede versie de lat hoger gelegd. Woonhuis 2.0 is energie-neutraal en volgens de normen van Cradle to Cradle gebouwd waarbij materialen of composteerbaar zijn of na gebruik weer kunnen worden ingezet in een ander product. De CO2-reductie is 100%.

Het ontwerp, de bouw en het monitoren van de exploitatie van dit huis wordt door FARO gezien als testcase: hoe kun je zo duurzaam mogelijk ontwerpen, wat komt je tegen tijdens de bouw en bewijst de theorie zich ook in de exploitatie van de woning? En vooral ook: wat kan het architectonisch aan nieuwe mogelijkheden op? FARO deelt de opgedane kennis door de uitgave van een magazine, het geven van lezingen en rondleidingen.

Een kleine greep uit de toegepaste techniek: Het huis is op passiefhuis-niveau gebracht (het eerste gecertificeerde passiefhuis van Nederland) met een isolatiewaarde van Rc=10, drievoudige beglazing, volledige kierdichting en balansventilatie met WTW volgens Duitse normen. Verwarming gebeurt door zeer efficiënte zonnecollectoren in de borstweringen van het dakterras, ondersteunt (voor zeer donkere dagen) door een paletkachel. Een windmolen op datzelfde dakterras levert de benodigde elektriciteit.

Het bouwen met hout is niet alleen vanwege de schoonheid en het cradle to cradle principe, maar ook voor het comfort en de akoestiek. Hout is duurzaam en het isoleert goed. De gevel bestaat uit gebrand lariks, een verduurzaming volgens een oude Japanse traditie. De verbrande toplaag maakt verduurzaming door schilderwerk of impregneren overbodig. Een enorme boomstam draagt aan ijzeren staven de eerste verdieping. De boom komt van de Korte Prinsengracht waar hij moest worden gekapt omdat hij te groot geworden was. Een ultiem hergebruik!

4 | Energieneutraal in Amsterdam

Page 56: Faro Architecten
Page 57: Faro Architecten

4 | Deurne

Trudo heeft, in samenwerking met Adriaans Projectontwikkeling, aan FARO de vraag gesteld een plan te maken voor de centrale hof in het plangebied de Rijtse Vennen in Deurne. Deurne heeft als doelstelling gezet dat deze locatie duurzaam ontwikkeld dient te worden.

Dit project is bedoeld als voorbeeld voor duurzaam ontwikkelde woningbouw op grotere schaal. Doel is het zoeken naar een andere manier van denken over bouwen, ontwikkelen en wonen, om zo tot een duurzame investering in de gebouwde omgeving te komen. Duurzaam is breed ingestoken van sociale doelstellingen, via energie tot rigoureuze afvalscheiding tijdens de bouw.

Het project bestaat uit 44 woningen in de sociale huursector en enkele koopwoningen rond een centraal hof. De veranda voor het huis vormt de overgang tussen de individuele woningen en het openbare hof. Er gaat speciale aandacht uit naar het terugbrengen van het energiegebruik en het realiseren van een aangename leefomgeving. De 44 woningen hebben een gezamenlijk dak dat ook voor een deel van de energievoorziening zal zorgen. De overstekken dienen tevens als zonwering. De woningen krijgen naast goede isolatie een HRE ketel, vloerverwarming, WTW ventilatie en een

zonneboiler. Een leuke extra is een regenton, om drinkwater te sparen. Met al deze maatregelen gaan we veel verder dan de door de gemeente voorgestelde EPC van 0,55. De gemiddelde GPR score van dit project is 8,2.

Ondanks de bijzondere vorm van het compex is er een zeer rationeel casco ontstaan. Samen met een handige uitwerking zorgt dit voor een laag kostenniveau van € 275 / m3. De materiaalkeuze is duurzaam bepaald: degelijke en (deels) natuurlijke materialen. Het slim inzetten van ruime dakoverstekken zorgt voor langere onderhoudsintervallen.

Page 58: Faro Architecten

4 | Enexishuis

begane grond

verdieping

elektrische auto smart grid

PV-cellen

lage temperatuurverwarming

zonnecollectoren warm tapwater

warmtepomp met bodemwisselaar

Page 59: Faro Architecten

4 | Enexishuis

Om te kunnen voorzien in de behoefte aan warm tapwater en ruimteverwarming, is er vanuit de wens van Enexis om een all-electric huis te maken gekozen voor een combinatie van 12,5m² zonnecollector in de vorm van vacuümbuizen met een elektrische warmtepomp met bodemwisselaar.

Hiermee zal middels een lage temperatuur systeem zowel verwarmt als beperkt gekoeld kunnen worden. De zonneboiler kan tevens gebruikt worden om hot-fill apparatuur te voorzien van warmwater.

Om alle elektrische energie op te wekken, die benodigd is om het gebruik van de woning inclusief het gebruik van een gemiddeld gezin te compenseren zou minimaal 100m2 PV-cellen op het dak aangebracht moeten worden.

In het ontwerp is echter op het zuidgeörien-teerde dakvlak, buiten de zonnecollectoren en het dakraam, nog circa 140m² beschikbaar. Deze zal volledig worden voorzien van PV-cellen, waardoor er voldoende capaciteit over is voor terug levering aan het smartgrid of het opladen van de elektrische auto.

Het Enexishuis is een showcase voor modern leven in een energienetwerk. Een huis dat energie oogst uit natuurlijke hulpbronnen en die energie uitwisselt met zijn (directe) omgeving via een smartgrid.

Het huis is duurzaam in al zijn facetten. Niet alleen op het punt van energie, maar in alle ontwerpkeuzes. Keuzes die gaan van materiaal tot en met gebruik en betrokkenheid met de omgeving. Het heeft ook een educatieve taak: geschikt voor uitleg en gericht op interactie. De layout van de woning zorgt voor een interessante routing door het huis waarbij het innovatieve karakter beleefd kan worden. Daarnaast is het echter vooral ook een woonhuis: zonder grote ingrepen is het een ruime comfortabele woning met leuke extra's dat een levenlang mee kan.

Het Enexishuis ligt in de bosrijke omgeving van Vught wat bijdraagt bij aan het wooncomfort. Een stevig basement van stenen muren geïntegreerd in het landschapsontwerp verankert het Enexishuis met die omgeving en doet ook iets terug. Het kan een inspiratie zijn voor de verdere ontwikkeling van de omgeving en wil nadrukkelijk een relatie aangaan met die omgeving.

Page 60: Faro Architecten
Page 61: Faro Architecten

Woonstede heeft FARO gevraagd om, in samenwerking met een ontwikkelteam, een haalbaarheidsonderzoek te doen voor 14 CO2-neutrale, energieneutrale, levensloopbestendige sociale huurwoningen. Deze 14 woningen maken onderdeel uit van de uitvindersbuurt te Ede waar FARO architecten 3 van 9 velden ontwerpt.

CO2 neutraal betekent in dit geval dat alle CO2 uitstoot veroorzaakt door het bouwen, onderhouden en slopen van de woning, en de uitstoot door het energiegebruik moeten worden gecompenseerd over een exploitatietermijn van 75 jaar. Ook het energiegebruik voor de toekomstige elektrische auto is hierbij meegerekend.

In de woningen zijn diverse maatregelen genomen om de energievraag zoveel mogelijk te beperken zoals het toepassen van hoge isolatiewaarden, luifels, luiken en een veranda. Er zijn verschillende energieconcepten onderzocht zoals passiefhuis-technologie, warmtepompen, een (collectieve) biomassaketel en een mini warmtekrachtkoppeling. Integratie van PV panelen en zonnecollectoren in de architectuur van de woningen is ook hier een belangrijke en uitdagende architectonische opgave.

Op materiaalniveau zijn verschillende studies gedaan om een zo laag mogelijke CO2 uitstoot te bewerkstelligen, rekening houdend met productie, bouw en onderhoud. Op dit moment is Woonstede bezig de resultaten van het onderzoek met een nieuw verdienmodel door te rekenen (raming bouwkostenniveau ca € 335,=/m3 ondanks de zeer hoge ambities). De eerste resultaten zijn zeer hoopgevend en naar verwachting wordt nog dit jaar gestart met het uitwerken van het plan, zodat in 2011 kan worden gestart met de bouw.

4 | CO2 neutraal in Ede

Pakketopbouw

co2

Page 62: Faro Architecten
Page 63: Faro Architecten

5 | Bijzondere projecten

Page 64: Faro Architecten
Page 65: Faro Architecten

5 | Supermarkt en wonen, Almere

Door Ahold is ons gevraagd om een studie te doen met als onderwerp een buurtsupermarkt met aanvullende functies. Dit compacte winkelcentrum met parkeren en wonen is gesitueerd in het 'aanstaande' Columbuskwartier, een woonwijk dat onderdeel uitmaakt van Almere-Poort, de grote toekomstige stadsuitbreiding van Almere. Dit project is een pilot voor een duurzame supermarkt. Het geeft de contouren van een gebouw dat goed presteert wat betreft people, planet en profit. Doel is het zoeken naar een andere manier van denken over bouwen, winkelen en wonen, om zo tot een duurzame investering in de gebouwde omgeving te komen.

De supermarktlokatie ligt strategisch op de snijlijn van de belangrijkste richtingen in het plan en bij de entree van de wijk vanaf de Pampusweg. Met de bus, lopend en met de fiets is het buurtcentrum goed en direct te bereiken, evenals met de auto.

begane grond 1e etage

Page 66: Faro Architecten
Page 67: Faro Architecten

5 | Camping Schoonoord

Staatbosbeheer wil voor al haar campings een herkenbaar uiterlijk dat bijdraagt aan de identiteit van de organisatie. FARO is gevraagd ontwerpen te maken voor ontvangstgebouwen en sanitaire eenheden. In 2009 is een pilot gereed gekomen op kampeerterrein De Kijl te Schoonoord. Het ontvangstgebouw bestaat voornamelijk een groot expressief dak dat plaats biedt aan een vuurplek, een incheckautomaat en een tafel. Het ontvangstgebouw heeft als doel om de mensen op het kampeerterrein een haast vanzelfsprekende gelegenheid te geven tot ontmoeting: dus geen privébarbecues bij de tenten maar gezamenlijk rond een kampvuur beetje kletsen, drankje drinken, verhalen uitwisselen. Het sanitairgebouw is een meer gesloten gebouwtje dat een duurzaam energieconcept heeft.

Het zwaartepunt van het duurzaam energieconcept ligt bij de verwarming en de warmwatervoorziening. De gebouwen zijn volledig recyclebaar en voldoen aan de eisen van het GreenKey keurmerk. Samen met Trecodome en Bureau Buitenom is het ontwerp gemaakt voor het energieconcept, materiaalkeuzes en het meubilair. De duurzame onderdelen zijn als vanzelfsprekend geïntegreerd en niet als zodanig herkenbaar. De in samenspraak ontworpen en speciaal voor dit project geproduceerde meubels zijn een integraal onderdeel van het ontwerp. Het belangrijkste bouwmateriaal is lariks, uiteraard uit Nederlandse bossen van Staatsbosbeheer.

Page 68: Faro Architecten
Page 69: Faro Architecten

5 | Atelier in Oeken

Een 150 jaar oud boerenwoninkje in het buitengebied tussen de Veluwe en IJssel is gerestaureerd en uitgebreid met een atelier. Het atelier knipoogt naar het verleden maar staat midden in deze tijd en representeert moderne plattelandsarchitectuur: eenvoudig, trefzeker en welsprekend. De traditionele romantiek wordt versterkt door de zwart witte kleurstelling. Al eeuwenlang worden schuren als vanzelfsprekend zo geschilderd.

De hoofdbestanddelen zijn hout en glas, en dat laten we graag zien. De gesloten wanden en daken bestaan uit houten delen, de glasvlakken halen het landschap naar binnen of leiden de blik naar buiten. Het atelier laat zien dat je met minimale middelen heel veel kunt bereiken. De zichtbaar houten balken, spanten en muren geven het atelier karakter. De lamellen aan de buitenkant spelen met het licht en geven verassende effecten en variaties aan het interieur. Het hele atelier straalt 'hout' uit.

Het atelier heeft een grote ruimte met een houtkachel, kitchenette, badkamer met douche en een vide. Het eenvoudige design gaat niet ten onder aan onnodige toevoegingen en details.

Page 70: Faro Architecten
Page 71: Faro Architecten

5 | Kerkje Elspeet

FARO heeft een kerkje ontworpen op een uitzonderlijke plek: midden in de bossen, bij Elspeet. Vanzelfsprekend maken we deze kerk van hout, een materiaal uit de directe omgeving. De kerk heeft een buitenkerk in de beschutting van het bos. Gebouw en landschap lopen hier op een subtiele wijze in elkaar over. Zo ontstaat er zowel binnen als buiten het gebouw een plaats voor ontmoeting.

Het is een doopsgezinde kerk. De kerk refereert in vorm en materiaal aan de doopsgezinde schuilkerken uit vroeger tijden, met dat verschil dat deze kerk gezien mag worden.

Deze eigentijdse kerk is herkenbaar en straalt eenvoud uit, is duurzaam, biedt ruimte voor ontmoeting en voegt zich op een vanzelfsprekende wijze in het omliggende landschap.

Page 72: Faro Architecten