Top Banner
Ocieplenie gobalne fakty, mity, interpretacje...
67

fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Feb 28, 2019

Download

Documents

vokhanh
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Ocieplenie gobalne

fakty, mity, interpretacje...

Page 2: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Ocieplenie globalne

• Mit• Fakt

– przyczyny naturalne– skutek działalności człowieka

• nic nie moŜemy zrobić• moŜemy zaradzić

– moŜemy przewidywać– moŜemy regulować

Page 3: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Wydawnictwo: KURPISZRok wydania: 2008Oprawa: TwardaFormat: 18.4x25.5cmJęzyk: polskiIlość stron: 216ISBN: 9788375249699

Page 4: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Czy współczesne ocieplenie globalne jest faktem?

• Tak, mamy niezbite dowody, stały trend• Tak, ale to chwilowe fluktuacje• Nie, w ogóle złudzenie, złe metody

Page 5: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 6: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 7: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Anomalie temperatury w stosunku do średniej wieloletniej

Page 8: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

2006

Page 9: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 10: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

5 km

18 km

Tendencja zmian temperatury atmosfery 1979-2005

NASA

Page 11: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

....... obserwacja Topex/Poseidon co 10 dni___ średnia roczna----- składowa termiczna-.-.-. reszta

ZMIANY POZIOMU MORZA (DANE SATELITARNE)

Page 12: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 13: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 14: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 15: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 16: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

17 lutego 1993(Landsat 5)

21 lutego 2000(Landsat 7)

Page 17: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 18: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Czy zmiany globalne są naturalne?

• Nie, dopiero człowiek je wywołał• Tak, zawsze były

Page 19: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 20: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 21: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Crowley & BernerScience 29216.V.2001

Fragmentaryczna zgodność modeliOpisujących zmiany zawartościCO2, danych geochemicznychoraz paleoklimatologicznych (wyraźna rozbieŜność 120-220 mlnlat temu)

Page 22: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Zmiany zawartości atmosferycznego CO2

w kenozoiku

Page 23: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 24: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

ZMIANY SKŁADU ATMOSFERY W FANEROZOIKU

Lane 2002

TLEN

CO2

Page 25: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

KORELACJA AKUMULACJI śELAZA I ZMIAN TEMPERATURY

Page 26: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

ZMIANYCHEMIZMUATMOSFERY

RDZEŃ„VOSTOK”

Jacobson et al..2003

Page 27: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 28: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 29: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Pieter Bruegel Starszy1565„My śliwi na śniegu”

Page 30: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Jakie są natutralne przyczyny zmian globalnych?

• zmiany aktywności słonecznej (ewolucja gwiazdy)

• cykl Milankovica• cykl 11-letni aktywności Słońca• wulkanizm• katastrofy kosmiczne (zderzenia)

Page 31: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Aktywność Słońca a klimat

• Stała słoneczna rośnie w tempie 1% na 100 mlnlat

• Na to nakłada się wyraźny, ale słaby cykl 11-letni (efekt: amplituda zmian temperatury 0.06 -0.1 deg; zakres zmian promieniowania docierającego 1.1 W/m2, efekt klimatyczny 0.2 W/m2)

• Obecny wpływ człowieka oceniany na 0.35W/m2 przez 10 lat– Lean & Rind, Science 292, 13.04.2001

Page 32: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 33: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Cykl plam słonecznych

Page 34: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

11-letni cykl aktywności słonecznej

2008

Page 35: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Hipoteza Milankovica

Page 36: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

292, 27.04.2001

EFEKT MILANKOVICA

A. ZMIANA MIMOŚRODUORBITY

B. ZMIANA NACHYLENIAOSI ZIEMI

C. PRECESJA

Page 37: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 38: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Erupcja Pinatubo

Filipiny, 1991

• pyły i gazy sięgnęły stratosfery• 15 mln ton SO2 do stratosfery →aerozol siarczanowy• absorpcja promieniowania słonecznego• obniŜenie temperatury globalnej średnio o 0.6 ºC

Page 39: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Antropogeniczne zmiany klimatu: czy istotne?

• Zagadka bilansu węgla:– Zmiany klimatu są spowodowane

antropogenicznym wzrostem CO2

– Zmiany klimatu są spowodowane naturalnym wzrostem CO2

– Zmiany klimatu w ogóle nie sa spowodowane wzrostem CO2

Page 40: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Atmosfera Ziemi

Page 41: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 42: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 43: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 44: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 45: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 46: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 47: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Wzrost „efektu cieplarnianego”spowodowanego przez róŜne gazy

Page 48: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Wpływ róŜnych gazów na zmianę efektu cieplarnianego

Page 49: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

C

Page 50: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

BILANS WĘGLA W BIOSFERZE 109 ton/rok

dopływySPALANIE PALIW KOPALNYCH 6 do 7DEFORESTACJA I ROLNICTWO 5.5 ± 0.5

2.5 ± 0.6ujścia

ROZPUSZCZANIE WĘGLANÓW 3.2 ± 0.2W MORZU 50% ?

ROŚLINNOŚĆ LĄDOWA 10% ?MATERIA ORGAN. GLEBY 10% ?OSADY MORSKIE

(„POMPA CUKROWA”) 30% ?AKUMULACJA W POWIETRZU 3.2 ± 0.2

_______________________________________________________BRAKUJE 1.8 ± 1.3

Dane wg. Siegentaler & Sarmiento (około 2.5 ?)

Page 51: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

NOWE DANE (2007) o SEKWESTRACJI WĘGLA:Większa rola lasów tropikalnych

Page 52: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

POśARY W AFRYCE SPOWODOWANE SUSZĄW ROKU EL NINO

Page 53: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

„SADZA”

aerozolwęglowyze spalonejw poŜarachlasówbiomasy(susza poel Nino1997/98: Indonezja,Meksyk,Am. Środk.)

[NASA]

Page 54: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

UWOLNIENIE W ĘGLA DO ATMOSFERY WSKUTEK PO śARÓW

W ROKU EL NINOWYśSZE O 30% OD SUMY

PRODUKCJI CO 2 PRZEZ POJAZDY I SPALANIE PALIW KOPALNYCH

(wg NASA)

Page 55: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

WPŁYW AEROZOLU SIARCZANOWEGO NA LOKALNE ZMIANY TEMPERATURY

SPOWODOWANE EFEKTEM CIEPLARNIANYM

Page 56: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Zmiany zawartości metanu spowodowane precesjąi modyfikowane przez cywilizację

Page 57: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne
Page 58: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Jakie to ma znaczenie?

• Ma ogromne znaczenie dla Ŝycia ludzi na Ziemi

• Ma niewielkie, lokalne znaczenie• W ogóle nie ma znaczenia, mamy inne

problemy

Page 59: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

SKUTKI ZMIAN GLOBALNYCHDLA CZŁOWIEKA

• EKONOMICZNE• ETYCZNE• ESTETYCZNE

(głód, migracje, wojny = HISTORIA)

• KAśDA ZMIANA JEST NIEKORZYSTNA•NIE MOśNA ZJEŚĆ CIASTECZKA I MIEĆ GO NADAL•PRZYRODA JEST OBOJĘTNA

JAKOŚĆ śYCIA

Page 60: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Znaczenie zmian klimatu

• Muchołówki Ŝałobne wracają do Holandii o zwykłym czasie (regulacja fotoperiodyczna), ale zmienione warunki klimatyczne w Europie zmuszają je do wcześniejszych lęgów.

• MoŜe dojść do wymierania gatunków• (Both & Visser, Nature 411, 17.05.2001)

Page 61: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Co moŜemy realnie zrobić?

• Nic, regulacja planety poza naszym zasięgiem

• Nic, bo się nie dogadamy• MoŜemy prognozowac i dostosowac sie

do zmian• MoŜemy regulować klimat

Page 62: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

FOURTH ASSESSMENT REPORT OF THE IPCC

Page 63: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Czynniki wymuszające zmiany klimatu półkuli płn. (symulacje) IPCC Report 2007

Page 64: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

GORĄCE ŚREDNIOWIECZE I „MAŁA EPOKA LODOWA”Rekonstrukcje temperatury płn. Półkuli (symulacje)Raport IPCC 2007

Page 65: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

PROGNOZA ZMIAN TEMPEREATURY GLOBALNEJWG RÓśNYCH SCENARIUSZY (IPCC 2007)

Page 66: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

PROGNOZA ZMIAN TEMPERATURYDLA PN EUROPY (RAPORT IPCC 2007)

Page 67: fakty, mity, interpretacjeeko.uj.edu.pl/laskowski/Globalne/W02a_Ocieplenie globalne.pdf · fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne • Mit ... • Muchołówki Ŝałobne

Ziemia