(Entity-Relationship Diagrams) · (Entity-Relationship Diagrams) ปี ค.ศ. 1976 Peter Chen ได้พัฒนาแบบจ าลอง E-R (Entity-Relationship Model ,

บทท 6

การออกแบบฐานขอมลดวยแผนภาพ E-R

(Entity-Relationship Diagrams)

ป ค.ศ. 1976 Peter Chen ไดพฒนาแบบจ าลอง E-R (Entity-Relationship

Model , ERM) ขนมาใชเปนเครองมอในการน าเสนอโครงสรางของฐานขอมลใน ระดบ

ความคด (Conceptual Level) ออกมาในลกษณะของแผนภาพ (Diagram) ทเขาใจได

งายในการสอความหมายระหวางนกออกแบบฐานขอมล และผใชขอมลเกยวกบ

ความสมพนธของเอนทตกบเอนทต และความสมพนธของเอนทตกบแอททรบวท และ

นบจากนนเปนตนมา แผนภาพ E-R กไดมการน าไปใชงานอยางกวางขวาง มการ

พฒนารปแบบทหลากหลาย แตละรปแบบของแผนภาพ E-R ทหลากหลายดงกลาว

ลวนอยบนพนฐานแนวความคด

แผนภาพ E-R (E-R Diagram) เปนแบบจ าลองทใชอธบายโครงสรางของ

ฐานขอมลซ งเขยนออกมาในลกษณะของรปภาพ การอธบายโครงสรางและ

ความสมพนธของขอมล ความสมพนธของเอนทต ทชวยในการออกแบบฐานขอมล

และไดรบความนยมเปนอยางมาก แผนภาพ E-R เปนแบบ จ าลองเชงแนวคด

(Conceptual Data Model) ทแสดงออกมาในลกษณะของแผนภาพ โดยใชหลกการจาก

โมเดลฐานขอมลเชงสมพนธในการแสดงลกษณะโดยรวมของขอมลในระบบ ชวย

สอสารใหเกดความเขาใจรวมกนระหวางผวเคราะหและผใชไดเปนอยางด แผนภาพท

นยมใชในการน าเสนอโครงสรางฐานขอมลทนยม คอแผนภาพ E-R ซงประกอบไป

ดวยเอนทต แอททรบวทของแตละเอนทต ความสมพนธระหวางเอนทตและดกรของ

ความสมพนธ (Degree Of A Relationship)

แผนภาพ E-R มความส าคญตอการพฒนาระบบงานฐานขอมล แอพลเคชน

(Applications) ตาง ๆ ทตองการการเกบขอมลอยางมระบบ แผนภาพ E-R จงใชเพอ

เปนเอกสารในการสอสารระหวางนกออกแบบระบบ และนกพฒนาระบบ เพอให

สอสารอยางตรงกน และเปนสากล

ก า ร อ อ ก แ บ บ ฐ า น ข อ ม ล ด ว ย แ ผ น ภ า พ E - R | 114

1. องคประกอบของแผนภาพ E-R

1.1 เอนทต (Entity)

เอนทตหมายถงสงทมอยจรง จบตองได หรออาจจะเปนจนตภาพทแสดงความ

เปนหนงเดยว ซงเมอกลาวถงแลวทกคนเขาใจตรงกน แตโดยทวไปแลวเอนทต มกจะ

อยในรปของนาม ซงอาจเปนสงทเปนรปธรรมคอสามารถมองเหนไดดวยตา หรออย

ในรปของนามธรรมคอไมสามารถมองเหนไดดวยตากได เชน บคคล (นสต อาจารย

ลกคา พนกงาน คนไข) สถานท (โรงเรยน หองเกบสนคา คลงสนคา รานคา) วตถ

(หนงสอ เครองจกรกล เครองยนต สนคา วตถดบ ) เหตการณ (การยม การคน

ลงทะเบยน การฝาก-การถอนเงน) หรอ แนวคด (วน วชา บญช หลกสตร ความ

ช านาญ) ทท าใหเกดกลมของขอมลทตองการจดเกบรวมทงสามารถบงชถงความเปน

เอกลกษณเฉพาะตวได เอนทตมคณสมบตไดหลายอยาง และเอนทตเปนสงทผใชงาน

ฐานขอมลจะตองเกยวของดวยเมอมการออกแบบระบบฐานขอมล

สญลกษณรปสเหลยมผนผาแทนเอนทตหนงเอนทตและมชอเอนทตก ากบอย

ภายใน ชอทใชจะตองเปน ค านาม และโดยปกตมกจะเขยน ตวพมพใหญ

ภาพท 6.1 เอนทตและเอนทตเซต

เอนทตสามารถแบงออกไดหลายประเภทดวยกน เชน

1) เอนทตปกต (Strong Entity หรอ Regular Entity) เปนเอนทตทม

คณสมบตเฉพาะ (Identity) ในตวเอง สามารถเกดขนไดดวยตวเอง การคงอยของ

เอนทตจะไมขนกบเอนทตอน เชน นสต หรอ อาจารย หรอ สนคา สญลกษณทใชคอ

รปสเหลยมผนผา


2) เอนทตออนแอ (Weak Entity) เปนเอนทตทไมสามารถเกดขนได

ตามล าพง จะขนอยกบเอนทตอน จะมคยหลกจากการสบทอดเอนทตทอางองอยมา

ใชเปนคยหลกหรอสวนหนงของคยหลก และจะถกลบออกไปดวยเมอเอนทตหลกถก

ลบ สญลกษณทใชคอรปสเหลยมผนผาเสนค

เอนทตทง 2 ประเภทอธบายไดดงน เชน ในมหาวทยาลยแตละแหง นสตแตละ

คนจะม รหสนสต ชอ-สกล หมายเลขโทรศพท ทไมซ ากน ดงนนเอนทตนสตจะ

จดเปน เอนทตปกต และนสตในมหาวทยาลยแตละคน จะมสมดบนทกชวโมงกจกรรม

นสตแตละคนอาจจะมรายการกจกรรม หรอมชวโมงกจกรรมทเหมอนกน หรอไม

เหมอนกนกได ดงนนถาไมมเอนทตนสต กจะไมสามารถทราบวานสตคนใดท า

กจกรรมอะไร จ านวนชวโมงกจกรรมเปนเทาใด ดงนนเอนทตสมดบนทกชวโมง

กจกรรม จงจดเปนเอนทตออนแอ เพราะเอนทตนจะคงอยไดตองอาศยเอนทต นสต

3) คอมโพสตเอนทต หรอเอนทตเชงความสมพนธ (Composite /

Associate Entity) เปนเอนทตทสรางขนมาแปลงความสมพนธของเอนทตสองเอนทตท

มความสมพนธแบบ M : N ใหเปนแบบ 1 : M เพอใหเขาใจไดงาย โดยการน าเอาคย

หลกของเอนทตทงสองมารวมกนกบแอททรบวตอนๆ ทสนใจ สญลกษณทใชคอ

สเหลยม ผนผาทภายในมรปสเหลยมขนมเปยกปน เชน อาจารยหนงคนสอนไดหลาย

วชา และวชาหนงรายวชามอาจารยสอนไดหลายคน

นสต

รหสนสต คณะวชา

สาขาวชา

รหสนสต

สมดบนทกชวโมง

กจกรรม ม

ภาพท 6.2 เอนทตปกต (Strong Entity) และเอนทตออนแอ (Weak Entity)


1.2 แอททรบวท หรอ พรอพเพอต (Property)

เอนทตหนงๆ จะประกอบไปดวยคณสมบต หรอ ลกษณะทแตกตางกน

ออกไป ขอมลทแสดงถงคณลกษณะของเอนทตเรยกวาแอททรบวท ดงนนความหมาย

ของแอททรบวทกคอ คณสมบตของเอนทตหรอขอมลของเอนทตทเราสนใจจะเกบ

หรออาจจะหมายถงกลมของคาความจรงใด ๆ ทเปนรายละเอยดของเอนทตซงแสดง

ลกษณะและคณสมบตของเอนทต แตละเอนทตสามารถมคณสมบตตาง ๆ ได

มากมาย ขนอยกบวาตองการจดเกบขอมลอะไรบาง เชน คณสมบตหรอขอมลของ

นสต ประกอบไปดวย ชอ,ทอย, หมายเลขโทรศพท รหสนสต, คณะวชา, สาขาวชา, วน

เดอนปเกด, เพศ, สวนสง, น าหนก ฯลฯ

แอทรบวทสามารถแบงออกไดหลายประเภทเชน

1) ซม เพลแอททรบวท (Simple Attribute) เปนแอททรบวทแบบ

งาย ๆ มเพยงองคประกอบเดยวหรอขอมลเดยว ภายในแอททรบวทไมสามารถ

แบงยอยไดอก เชน ขอมล เพศ, อาย, สวนสง, น าหนก,รหสนสต, คณะวชา, สาขาวชา

เปนตน จะประกอบดวยคาขอมลเดยว สญลกษณทใชแทนแอททรบวท ชนดน คอวงรท

มเสนเชอมตอไปยงเอนทตของแอททรบวท นนๆ โดยมชอแอททรบวท อยภายในวงร

อาจารย วชา สอน M M

วชา M M อาจารย สอน

1 1

ภาพท 6.3 คอมโพสตเอนทต หรอเอนทตเชงความสมพนธ


ตวอยาง แอททรบวท “รหสนสต” “เพศ” “ทอย” “หมายเลขโทรศพท” “คณะ

วชา” ของเอนทต “นสต”

2) คอมโพสต แอททรบ วท (Composite Attribute) หมายถ ง

แอทรบวตทมองคประกอบหรอขอมล ซงจะตรงกนขามกบซมเพลแอททรบวท

คาภายในแอททรบวท สามารถแบงยอยออกมาไดอก แตมอสระตอกน เชน

แอททรบวท “ทอย” จะประกอบดวย บานเลขท หมท

ต าบล อ าเภอ และจงหวด

แอททรบวท “ชอ” จะประกอบดวย ค าน าหนาชอ ชอ

ตว และ นามสกล

นสต

ชอ

ค าน าหนาชอ

ภาพท 6.5 คอมโพสต แอทรบวท

สตแอท

รบวท

คอมโพสต แอททรบวท

นสต

รหสนสต

คณะวชา

ทอย

ภาพท 6.4 ซมเพล แอททรบวท


3) แอททรบวท คาเดยว (Single-value Attribute) คอ แอททรบวทท

มคาขอมลทเกบเพยงคาเดยว เชน รหสนสต ชอ ภาควชา ในเอนทต “นสต” ซงนสต

แตละคนกจะมคาขอมลเหลานเพยงคาเดยวเทานน หรอเอนทต “เพศ” กจะมคาขอมล

ทเกบเพยง 1 คา คอ หญง หรอ ชาย เทานนเชนกน

4) แอททรบวท หลายคา (Multivalued Attribute) คอ แอททรบวทท

สามารถมไดหลายคา เชน คนหนงคนสามารถม “วฒการศกษา” ไดหลายระดบ เชน

ระดบปรญญาตร ระดบปรญญาโท และระดบปรญญาเอก หรอ คนหนงคนอาจจะม

“หมายเลขโทรศพท” ไดหลายหมายเลข หรอขอมล. “โรงเรยนทเรยนจบ” ตงแตระดบ

อนบาล ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา อาจจะมาจากหลายโรงเรยน เปน

ตน สญลกษณของแอททรบวท หลายคา คอรปวงรสองวงซอนกน

5) แอททรบวท ประยกต (Derived Attribute) หมายถง แอททรบวทท

ไมไดเกบอยในฐานขอมล แตไดจากการประยกตใชแอททรบวทอน เชน แอททรบวท

รายไดรวมของพนกงานขายของ ไดมาจากการรวมเงนเดอน คาโบนส คาบ าเนจ

(Commission) ของแตละเดอน หรอ แอททรบวท อาย ไดจากการค านวณจากวนเดอน

ปเกด สญลกษณของแอททรบวทประยกต เปนรปวงรแบบเสนประ

6) คย แอททรบวท (Key Attributes) หรอ คยหลก หรอ กญแจหลก

เปนแอทรบวตทบอกเอกลกษณของเอนทตนนๆได จะมคาของขอมลทไมซ ากน เชน

รหสนสต จดเปนคยแอททรบวท ใชระบความแตกตางของแตละคนในเอนทต

สญลกษณของคยหลกคอรปวงรภายในมชอแอททรบวททมการขดเสนใตแทนคยหลก

ภาพท 6.6 แสดงแอทรบวทชนดตาง ๆ

นสต

อาย


1.3 ความสมพนธระหวางเอนทต (Entity Relationship)

ในป ค.ศ. 1976 Chen ไดเสนอโมเดลขอมลเชงสมพนธ (Entity Relationship

Model) หรอ E-R Model และไดรบการพฒนาจนสมบรณในป ค.ศ.1979 เพอใชในการ

อธบายฐานขอมลในรปแบบของแผนภาพ เรยกวา “E-R diagram” ซงจะใชพนฐานของ

โมเดลขอมลเชงตรรกะท Fleming ทไดเสนอไวในป ค.ศ. 1989 เปนการสรางโครงราง

ววของผใช จะแสดงขอมลในขอบเขตทผออกแบบสนใจโดยมสงทตองก าหนดเปน

พนฐานไดแก ความสมพนธระหวางเอนทตและแอททรบวท ในฐานขอมลนน

ความสมพนธ หรอ Relationship จะหมายถงความสมพนธระหวางเอนทต

หรอความสมพนธระหวางขอมล เปนลกษณะของความสมพนธระหวางเอนทตหนงกบ

ตวของมนเองหรอกบเอนทตอน(มากกวา 2 เอนทตกได) วามความสมพนธของขอมล

เปนแบบใด ความสมพนธระหวางเอนทตในแผนภาพ E-R จะแทนดวยรปสเหลยมขาว

หลามตดทมชอของความสมพนธอยภายในและมเสนเชอมระหวางเอนทตและ

ความสมพนธระหวางเอนทต

ความสมพนธระหวางขอมลท เราสนใจ ซ งพจารณาได 2 แบบ คอ

ความสมพนธ แบบจ าเปน หรอแบบบงคบ (Mandatory) หมายถงความสมพนธท

จะตองม หรอ จะตองเกดขนอยางแนนอน นยมแทนดวยสญลกษณเสนตรงทบ หรอ

เสน ตรงสองเสน และความสมพนธแบบไมจ าเปน (Optional) เปนความสมพนธท

อาจจะมหรอไมมกได นยมแทนดวยสญลกษณเสนตรงประหรอเสนตรงหนงเสน

จากภาพท 6.7 อธบายไดดงน : ถาขอมล A มความสมพนธกบขอมล B อยาง

แนนอน หรออยางนอยจะตองมสมาชก (Element) ของขอมล A หนงสมาชกทม

ความสมพนธกบสมาชกของขอมล B และแทนความสมพนธดวยเสนตรงทบออกจาก

ขอมล A ไปยงขอมล B แตในขณะเดยวกนขอมล B อาจจะมความสมพนธกบขอมล A

หรอไมมกได เสนตรงทออกจาก ขอมล B จงแทนดวยเสนประ

B A

A B

ภาพท 6.7 แสดงความสมพนธระหวางเอนทต หรอระหวางขอมล


ถาก าหนดให A และ B เปนขอมล สญญลกษณทใชแทนชนดความสมพนธ

ระหวางขอมล A กบขอมล B คอ เสนตรงเสนเดยวหรอจะใชลกศร 1 หว กบ ลกศร

2 หวกได

1.3.1 ชนดความสมพนธระหวางขอมล

1) ความสมพนธแบบหนงตอหนง (One to One Relationships

;1 : 1) เปนการแสดงถงความสมพนธของขอมลของเอนทตหนงวามความสมพนธกบ

ขอมลในอกเอนทตหนงในลกษณะหนงตอหนง หมายถงขอมลหนงขอมลของเอนทตท

1 มความสมพนธกบขอมลในเอนทตท 2 เพยงขอมลเดยวเทานน ซงใชตวเลขก ากบท

เสนเพอระบความสมพนธ เชนขอมล A จะเกยวของสมพนธกบขอมล B ไดเพยง 1 คา

เทานน และ ขอมล B จะเกยวของกบขอมล A ไดเพยง 1 คาเชนกน

ภาพท 6.9 แสดงความสมพนธหนงตอหนง หรอแบบ 1:1

ตวอยางท 1 เชน มเอนทต 2 เอนทต คอเอนทต “อาจารย” และเอนทต “คณะ

วชา” มความสมพนธกนชอ “บรหาร” แบบ 1 : 1 ซงหมายถง อาจารย 1 คน จะ

สามารถบรหาร หรอเปนคณบดไดพยง 1 คณะวชาเทานน และในขณะเดยวกน แตละ

คณะวชา กจะมคณบด ไดเพยง 1 คน เชนกน หรอความ สมพนธระหวางนสตกบรหส

นสต จะเปนแบบ 1 : 1 เพราะนสต 1 คน จะมรหสนสตไดเพยง 1 รหสเทานน และใน

ขณะเดยวกนรหสนสต 1 รหส จะใชกบนสตไดเพยง 1 คนเชนกน

ชอวชา

คณะ

วชา

รายวชา นสต ลงทะเบยน

ภาพท 6.8 แสดงตวอยางความสมพนธของขอมล

B A


ความสมพนธระหวางขอมลนสตกบรหสนสต : นสต 1 คน จะมรหส

นสตไดเพยง 1 รหสเทานน ในขณะเดยวกนรหสนสต 1 รหส จะใชกบนสตไดเพยง 1 คน

เชนกน

ภาพท 6.10 ความสมพนธระหวางขอมลนสตกบรหสนสต แบบ 1:1

ความสมพนธระหวางคณบดกบคณะวชา : คณบด 1 คน จะบรหาร

คณะวชาไดเพยง 1 คณะวชาเทานน ในขณะเดยวกน 1 คณะวชาจะมคณบดบรหารได

เพยง 1 คนเชนกน

ภาพท 6.11 ความสมพนธระหวางคณบดกบคณะวชา แบบ 1:1

ความสมพนธของเอนทต นสต และเอนทตสาขาวชา ซงก าหนดให

แตละสาขาวชามนสตเปนหวหนาหองไดเพยงคนเดยวเทานน

2) ค ว า ม ส ม พ น ธ แ บ บ ห น ง ต อ ก ล ม ( One to Many

Relationships ;1 : N หรอ 1 : M ) เปนความสมพนธ ระหว าง เอนทตหน ง ไปม

ความสมพนธกบอกเอนทตหนงไดมากกวาหนงรายการ ในลกษณะหนงตอกลม

(ขอมลหนงขอมลของเอนทตทหนงมความสมพนธกบขอมลในเอนทตทสองหลาย

ขอมล) เชนขอมล “A” มความสมพนธกบขอมล “B” ไดมากกวาหนงรายการ

นสต 1 1

1 : 1

คณบด 1 1

1 : 1


ชอสาขา รหสสาขา


นสต

รหสนสต คณะวชา สาขาวขา

เปนหวหนา

หอง

1 1

ภาพท 6.12 แสดงตวอยางความสมพนธแบบหนงตอหนง หรอ 1 : 1

รหสนสต

คณะวชา


ความสมพนธแบบนขอมล A จะเกยวของกบขอมล B ไดมากกวา 1 คา แต

ขอมล B จะเกยวของกบขอมล A ไดอยางมากทสดเพยง 1 คาเทานน ดงตวอยาง

ภาพท 6.13 แสดงความสมพนธแบบหนงตอกลม หรอ 1 : M

ตวอยางท 2 ความสมพนธแบบหนงตอกลม

ความสมพนธระหวางแมกบลก : แมหนงคนอาจจะมลกไดหลาย

คน แตลกหนงคนจะมแมไดเพยงคนเดยวเทานน

ภาพท 6.14 แสดงความสมพนธระหวางแมกบลกแบบ 1 : M

ความสมพนธระหวางอาจารยทปรกษากบนสต : อาจารยทปรกษา

หนงคนจะมนสตไดหลายคน แตนสตคนหนง จะมอาจารยทปรกษาไดเพยง 1 คน

ภาพท 6.15 แสดงความสมพนธระหวางอาจารยทปรกษากบนสต

3) คว ามส มพ น ธ แ บ บกล ม ต อ ก ล ม ( Many to Many

Relationships, M : N) เปนความสมพนธแบบหลายรายการระหวางสองเอนทต เปน

ความสมพนธของขอมลของเอนทตหนงมความสมพนธกบขอมลในอกเอนทตหนง ใน

ลกษณะกลมตอกลม เชนขอมล “A” มความสมพนธกบอกขอมล “B” ไดมากกวาหนง

รายการ ในขณะ เดยวกนแตละรายการของขอมล “B” กมความสมพนธกบขอมล “A”

ไดมากกวาหนงรายการเชนเดยวกน ตวอยางเชน นสต 1 คน สามารถลงทะเบยนเรยน

ไดมากกวา 1 รายวชา และ 1 รายวชาจะมนสตลงทะเบยน เรยนไดมากกวา 1 คน

B A

ลก แม 1

1:M

M

นสต อาจารยทปรกษา

1

1:M

M


ความสมพนธแบบกลมตอกลม น ขอมล A จะเกยวของกบขอมล B ไดหลาย

คา และในท านองเดยวกนขอมล B เกยวของกบขอมล A ไดมากกวา 1 คาเชนกน ดง

ตวอยาง

ภาพท 6.16 แสดงความสมพนธแบบกลมตอกลม หรอ แบบ M:N

ตวอยางท 3 ความสมพนธแบบกลมตอกลม

ความสมพนธระหวางนสตกบรายวชาทเปดสอน : นสต 1 คน

ลงทะเบยนเรยนไดหลายวชาและวชาหนง ๆ จะมนสตลงทะเบยนไดมากกวา 1 คน

ภาพท 6.17 ความสมพนธระหวางนสตกบรายวชาทเปดสอน

1.3.2 ดกรของความสมพนธ (Degree of Relationship)

ดกรความสมพนธ หรอระดบชนของความสมพนธ หมายถงจ านวนเอนทตทม

สวนรวมกบความสมพนธนน ๆ ดกรความสมพนธแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

M:N A B

ภาพท 6.18 แสดงความสมพนธแบบกลมตอกลม หรอ M : N

M:N

MM

นสต รายวชา

ลงทะเบยน

M M นสต

คณะวชา

ลงทะเบยน รายวชา

ชอวชา


1) ความสมพนธแบบยนาร (Unary Relationship) หรอ

ความสมพนธแบบรเคอซพ (Recursive Relationship) หรอความสมพนธเอนทตเดยว

เปนความสมพนธระหวางเอนทตชนดเดยวกน หรอความสมพนธในตวเอง เชน

ความสมพนธระหวางเอนทต “วชาทบงคบเรยนกอน” และ “วชา”

(วชาเรยนบางวชาบงคบใหตองเรยนบางวชากอนจงจะสามารถเรยนวชาดงกลาวได)

2) ความสมพนธแบบไบนาร หรอ ความสมพนธระหวางสอง

เอนทต (Binary Relationship) เปนความสมพนธเปนความสมพนธแบบ 2 ทางระหวาง

เอนทต 2 เอนทต คอ เอนทตหนงมความสมพนธกบเอนทตอนทตางประเภทกน เปน

ความสมพนธทพบไดบอยทสด

ภาพท 6.20 แสดงความสมพนธแบบไบนาร

ตวอยางท 4 ความสมพนธแบบไบนาร

นสต <สงกด> คณะวชา

อาจารย <ทปรกษา> นสต

ภาพท 6.19 ความสมพนธแบบยนาร

วชาบงคบกอน

วชา

ภาพท 6.21 แสดงตวอยางความสมพนธแบบไบนาร

นสต สงกด คณะวชา

อาจารย ทปรกษา นสต


3) ความสมพนธทมเอนทตมาเกยวของตงแตสามเอนทตขน

ไป (N-ary Relationship) เปนความสมพนธแบบสามทาง หรอเปนความสมพนธระหวาง

เอนทตตางประเภทกนตงแต 3 เอนทตขนไป โดยท N จะหมายถงจ านวนเอนทตทมา

สมพนธกบความสมพนธหนง เชน

ความสมพนธแบบสามทางหรอ เทอนาร (Ternary Relationship)

เปน ความสมพนธระหวางสามเอนทต อธบายไดดงน

ภาพท 6.22 แสดงความสมพนธแบบสามทาง

ตวอยางท 5 ความสมพนธแบบสามทาง

จากภาพท 6.23 เปนความสมพนธระหวางเอนทตสามเอนทต คอระหวาง

เอนทต ผผลต (Supplier) เอนทต ชนสวน (Parts) และเอนทต โครงการ (Project)

สามารถอธบายความสมพนธระหวางเอนทตทงสามเอนทตไดดงน

Parts

Project

Proj_name

Supplier

Sname

Supply

Quantity

ภาพท 6.23 แสดงตวอยางความสมพนธแบบสามทาง


ความสมพนธคทหนง คอ ความสมพนธ ระหวาง เอนทต ผผลต

กบเอนทต ชนสวน ดวยความสมพนธ สามารถจดสง (CAN_SUPPLY) คอ ผผลต

สามารถจดสง ชนสวน (SUPPLIER CAN_SUPPLY PART)

ความสมพนธคทสอง คอ ความสมพนธระหวาง เอนทต ผผลต

กบเอนทต โครงการ ดวยความสมพนธจดสงให (SUPPIES) คอ ผผลต จดสงใหกบ

โครงการ (SUPPLIER SUPPIES PROJECT)

ความสมพนธคทสาม คอ ระหวางเอนทตโครงการ กบเอนทต

ชนสวน ดวยความสมพนธ ใช (USES) คอ โครงการใชชนสวน (PROJECT USES PART)

ตวอยางท 6 ความสมพนธแบบสามทางหรอ เทอนาร ความสมพนธตารางเรยนแสดง

ความสมพนธระหวางเอนทตอาจารย เอนทตวชาทสอน และเอนทตชนเรยน

ภาพท 6.24 แสดงตวอยางความสมพนธแบบเทอนาร ตารางเรยน

อาจารย การเรยน การสอน วชาทสอน

หองเรยน


ความสมพนธระหวางเอนทตทงสามเอนทต คอ

ความสมพนธคทหนง คอ ระหวางเอนทตอาจารยกบเอนทตวชาท

สอนดวยความสมพนธการเรยนการสอน โดยอาจารยมหนาทรบผดชอบการสอนในแต

ละรายวชา

ความสมพนธคทสอง คอ ระหวางเอนทตอาจารยกบเอนทต

หองเรยน ดวยความสมพนธการเรยนการสอน โดยอาจารยจะท าการสอนรายวชา

ภายในหองเรยน

ความสมพนธคทสาม คอ ระหวางเอนทตวชาทสอนกบเอนทต

หองเรยน ดวยความสมพนธการเรยนการสอน โดยแตละวชาทเปดสอนจะตองม

หองเรยน

คว ามส มพ น ธ แ บบ ส ท า งหร อ ค วา เทอร น า ร (Quaternary

Relationship) เปนความสมพนธระหวางสเอนทต

ภาพท 6.25 แสดงความสมพนธแบบควาเทอรนาร

ตวอยางท 7 ความสมพนธแบบควาเทอรนาร

ภาพท 6.26 แสดงตวอยางความสมพนธแบบควาเทอรนาร

1 M M 1

ยา

หมอ ใบสงยา คนไข

ปรากฏ

รบ

1

เขยน

M


2. โจทยกรณศกษา คลนกแสนสข

คลนกแสนสขใหบรการรกษาโรคทวไป การด าเนนงานดานการใหบรการภายใน

คลนกมการแบงเจาหนาทออกเปน 3 สวนคอ เจาหนาทใหบรการ หมอ และเจาหนาท

แผนกจายยา การด าเนนงานจะเกยวของกนทง 3 สวน ซงเจาหนาทใหบรการม

ความส าคญใน การใหบรการเปนอนดบแรก เรมจากจดควเขารบการบรการท าบตร

ประจ าตวคนไข สอบถามประวตอาการสาเหตปวยเบองตน โดยบนทกขอมลตาง ๆ ลง

ในกระดาษเมอมคนเขามาใชบรการมาก ๆ กจะท าใหมขอมลมากขนท าใหสนเปลอง

กระดาษแลวจดเกบขอมลในแฟมขอมลเวลาตองการคนขอมล เชน คนขอมลคนไขราย

เกาทเคยมาใชบรการแลวกจะท าใหเกดความลาชา และเกดความยงยากเวลาจ าเปนท

จะตองแกไขขอมลกท าไดล าบากกวาจะสงขอมลตอใหหมอไดท าใหเกดความลาชา

สวนหมอกอนทจะท าการรกษาคนไขกจะดขอมลของคนไขกอนบางครงท าใหเกดความ

ลาชาผดพลาดได เพราะขอมลบางสวนสญหายไปและมการเกบขอมลในแฟมขอมลท

ไมคอยดเวลาตรวจเชคอปกรณกท าไดยากเพราะไมมระบบการเกบขอมลทด

เชนเดยวกนการสงซอและตรวจเชคในสวนของยากเปนไปไดยาก เพราะมขอมลยาเปน

จ านวนมาก สงผลถงตอนทด าเนนการท ารายรบรายจายมขอมลทเกบกระจดกระจาย

ท าใหการท างานตรงจดนเปนไปไดยาก จงมการด าเนนงานเกยวกบระบบการใหบรการ

ทไมถกตองและแนนอน จากปญหาดงกลาว คลนกแสนสขสนใจทจะน าระบบ

ฐานขอมลงานดานการบรการรกษา ดานการบรหารจดการจดเกบขอมล เพราะการ

จดเกบขอมลเปนสงจ าเปนและมความส าคญ เพอใหการท างานเกยวกบขอมลการ

ใหบรการรกษาพยาบาล และงานในสวนตางๆ คลนกเปนระบบและมฐานขอมลมา

รองรบท าใหเกดความสะดวกรวดเรวและการท างานมประสทธภาพมากยงขน

2.1 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมล เปนกระบวนการทส าคญในการเรมตนวเคราะหและ

ออกแบบระบบฐานขอมล โดยจะพจารณาจากกระบวนการทางธรกจ(Business Rules)

ของหนวยงานหรอองคกร โดยกระบวนการทางธรกจเปนกฎเกณฑหรอนโยบายหรอ

กระบวนการพนฐานทอธบายถงกจการหรอกระบวนการขนตอนในการด าเนนงาน

ขอจ ากดและกฎเกณฑเงอนไขตางๆ ขององคกร ท าใหผออกแบบฐานขอมลมองเหน

ขอมลทเปนภาพรวมของบรษทหรอองคกรโดยพนฐาน เขาใจถงกฎเกณฑ ธรรมชาต

และขอบเขตของขอมลทตองใชในการออกแบบฐานขอมล สงผลใหผออกแบบสามารถ

พฒนาระบบฐานขอมลไดอยางถกตองและเหมาะสมกบองคกรนนๆ


ขนตอนในการก าหนดเอนทตมดงน

ขนตอนท 1 ศกษาการท างานของระบบ

ขนตอนท 2 ศกษากระบวนการขนตอนการท างานของระบบ

ขนตอนท 3 ศกษาเอกสารรายงานตางๆ ทเกยวของกบระบบ

จากกรณศกษาคลนกแสนสขสามารถว เคราะหขอมล โดยพจารณา

กระบวนการทางธรกจของคลนกแสนสขไดโดยมการจดระบบการท างานในสวนหลกๆ

ออกเปน 4 สวนงานไดดงน

สวนท 1 สวนงานทะเบยนประวตของผใชบรการ

สามารถบนทกประวตสวนตวคนไขโดยมรายละเอยด คอ รหส

คนไข ค าน าหนา ชอ - สกล เพศ วนเดอนปทเกด อาย หมายเลขบตรประจ าตว

ประชาชน อาชพ ทอย หมายเลขโทรศพท กรปเลอด โรคประจ าตว แพยา

สามารถเพม แกไขขอมลคนไขได

สามารถคนหาขอมลประวตของผใชบรการโดยการปอนรหสคนไข

หรอชอ – สกล

สวนท 2 สวนการรกษาพยาบาลแกคนไข

สามารถบนทกขอมลอาการปวยเบองตนของคนไข โดยม

รายละเอยด คอ รหสคนไข ค าน าหนา ชอ - สกล เพศ วนเดอนปทเกด อาย ความ

ดนโลหต อณหภม อาการปวยเบองตน ขอวนจฉยและหมายเหตได

สวนท 3 สวนงานขอมลยาและเวชภณฑ

สามารถบนทก แกไข เพม ลบขอมลยาและเวชภณฑได

สามารถเรยกดขอมลยาและเวชภณฑได

สวนท 4 สวนงานออกรายงาน

สามารถเรยกดรายงานสรปรายการคลงยาได

สามารถเรยกดรายงานยาใกลจะหมดอายได

สามารถเรยกดรายงานยาหมดอายได

สามารถเรยกดรายงานเวชภณฑทงหมด

สามารถเรยกดรายงานเวชภณฑใกลจะหมด

สามารถเรยกดรายงานการนดหมาย

สามารถเรยกดรายงานการเขาใชบรการของคนไขในคลนก


การวเคราะหขอมลโดยพจารณากระบวนการทางธรกจของคลนกแสนสขการ

ท างานในสวนหลกๆ มผใชงานระบบและสามารถท าหนาทไดในระบบ ไดแก

1. เจาหนาทใหบรการสามารถท าหนาทไดดงน

จดล าดบการใหบรการ

สอบถามอาการเบองตนของผมาใชบรการรายใหมและท าประวต

กรณทเปนคนไขรายเดมสามารถคนหาประวตสวนตวคนไขได

บนทกแกไขและสามารถลบควของคนไข

สามารถออกใบเสรจรบเงนคายาและเวชภณฑ

สามารถดรายงานการนดหมายคนไข

สามารถดรายงานการเขาใชบรการของคนไขในคลนกได

2. เภสชกรสามารถท าหนาทไดดงน

รบขอมลการจายยาและเวชภณฑจากหมอทจดใหล าดบคว

จดยาจายยาและเวชภณฑใหคนไขตามทหมอสง

ตรวจสอบยาและเวชภณฑจากคลงยาและเวชภณฑ

ท าการเพม ลบ แกไขขอมลตวแทนจ าหนาย

สามารถเรยกดรายงานขอมลยาและเวชภณฑได

3. หมอสามารถท าหนาทไดดงน

รบควรอตรวจของคนไขจากเจาหนาทใหบรการ

สามารถดงขอมลประวตของคนไขรายเกามาดได

บนทกขอมลประวตการรกษาคนไข

บนทกรายงานการนดหมายคนไข

ท าการสงยาสงตอใหเจาหนาทแผนกจายยา

ท าการนดหมายคนไขเพอตดตามอาการได

สามารถเรยกดรายงานขอมลยาได

สามารถเรยกดรายงานขอมลเวชภณฑได

สามารถเรยกดรายการนดหมายได

สามารถเรยกดรายงานการเขาใชบรการของคนไขในคลนกได


2.2 แนวทางในการก าหนดเอนทต (Entity)

การก าหนดเอนทต สามารถพจารณาไดจากขอมลการวเคราะหหนวยงานหรอ

องคกร โดยพจารณาในสวนของขอมลคน สตว สงของหรอเหตการณ ทตองการ

จดเกบ โดยสวนใหญจะเปนลกษณะของค านาม (Noun) เชน ขอมลพนกงาน หนวยงาน

สนคา การลงทะเบยนเรยนของนกเรยน การแจงประกาศขาวสารตางๆ เปนตน

หลงจากนนพจารณาคณสมบตของแตละเอนทตหากออกแบบฐานขอมลดวยวธ Chen

Model ใหแสดงคณสมบต เอนทตออนแอ (Weak Entity) และ เอนทตปกต (Strong

Entity)

ขนตอนในการก าหนดเอนทต มดงน

ขนตอนท 1 พจาณาขอมลทงหมดทจะจดเกบลงไปในฐานขอมล วาสามารถแบงออกได

เปนกเอนทต ภายในฐานขอมลหนงๆ อาจจะมจ านวนเอนทตเปนจ านวนมาก

ซงกขนอยทผใชวาตองการจดเกบขอมลมากเพยงใด

ขนตอนท 2 การก าหนดเอนทต จะตองค านงถง เอนทตทงแบบออนแอและแบบปกต

จากกรณศกษา คลนกแสนสข สามารถวเคราะหหาเอนทต ไดดงน

1) เอนทต “ยา(Medicine)”

2) เอนทต “เวชภณฑ(Equipment)”

3) เอนทต “ตวแทนจ าหนาย(Supplier)”

4) เอนทต “ใบเสรจ(Bill)”

5) เอนทต “รายการนดหมาย(Appointment)”

6) เอนทต “ประวตการรกษาคนไข(Patient_History)”

7) เอนทต “ประวตสวนตวคนไข(Patient_Information)”

8) เอนทต “ล าดบการใหบรการ(Queue)”


Medicine Equipment Supplier

BillAppointment

Patient_History

Queue

Patient_Information

ภาพท 6.27 แสดงเอนทตของระบบคลนกแสนสข

2.3 แนวทางในการก าหนดแอททรบวท(Attribute)

การก าหนดแอททรบวท สามารถพจารณาไดจากขอมลเอนทต โดยพจารณา

ในสวนของขอมลทเปนคณลกษณะของคน สตว สงของหรอเหตการณ ทตองการ

จดเกบ โดยสวนใหญจะเปนลกษณะของค าวเศษณ (Adjective) เชน สวนสง น าหนก

ราคา ขนาด ประเภท สงกดหนวยงาน เปนตน หลงจากนนพจารณาคณสมบตของแต

ละแอททรบวท หากออกแบบฐานขอมลดวยวธ Chen Model ใหแสดงคณสมบต

Multivalued Attribute และ Derived Attribute และพจารณาคณสมบตของแอททรบวท

ทก าหนดใหเปนคยหลก

ขนตอนในการก าหนดแอททรบวทมดงน

ขนตอนท 1 ก าหนดคณสมบตแอททรบวทใหกบเอนทตวาควรจะประกอบไปดวย

แอททรบวทใดบาง

ขนตอนท 2 พจารณาดวยวาแอททรบวทใดบางทจะเปน Composite Attributes หรอ

Derived Attributes

ขนตอนท 3 ก าหนดแอททรบวททเปนคยหลกใหกบแตละเอนทต


จากกรณศกษา คลนกแสนสข สามารถวเคราะหหา เอนทต ไดดงน

1) Entity “ยา(Medicine)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Medicine

Med_NameMed_Brandna

meMed_id

Expire Price

ภาพท 6.28 แสดง แอททรบวท ของ เอนทต “ยา(Medicine)”ระบบคลนกแสนสข

2) Entity “เวชภณฑ(Equipment)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Equipment

Equip_Name PriceEquip_id

Unit Minimize

ภาพท 6.29 แสดงแอททรบวท ของ เอนทต “เวชภณฑ(Equipment)”

ระบบคลนกแสนสข

3) เอนทต “ตวแทนจ าหนาย(Supplier)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Supplier

Sup_Name AddressSup_id

Phone_Num

ภาพท 6.30 แสดงแอททรบวทของเอนทต “ตวแทนจ าหนาย”ระบบคลนกแสนสข


4) เอนทต “ใบเสรจ(Bill)” ก าหนด แอททรบวทคอ

Bill

Date Time

Bill_No

Amount Payment

Reception_Name

ภาพท 6.31 แสดงแอททรบวทของเอนทต ““ใบเสรจ(Bill)”ระบบคลนกแสนสข

5) เอนทต “รายการนดหมาย(Appointment)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Appointment

Date TimeApp_id

CommentDoctor_Name

ภาพท 6.32 แสดงแอททรบวทของเอนทต “รายการนดหมาย” ระบบคลนกแสนสข

6) เอนทต “ประวตการรกษาคนไข(Patient_History)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Patient_History

BloodPresure Diagnose

PatientHis_id

Heat Comment

Doctor_Name

ภาพท 6.33 แสดงแอททรบวทของเอนทต “ประวตการรกษาคนไข”



7) เอนทต “ประวตสวนตวคนไข(Patient_Information)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Patient_Information

Patient_Name AddressPatient_id

Phone_Num Birthday

ภาพท 6.34 แสดงแอททรบวทของเอนทต “ประวตสวนตวคนไข” ระบบคลนกแสนสข

8) เอนทต “ล าดบการใหบรการ(Queue)” ก าหนดแอททรบวทคอ

Queue

Date TimeQueue_id

Reception_Name

ภาพท 6.35 แสดงแอททรบวทของเอนทต “ล าดบการใหบรการ” ระบบคลนกแสนสข

2.4 แนวทางในการก าหนดความสมพนธระหวางเอนทต (Entity Relationship)

การก าหนดความสมพนธระหวางเอนทตสามารถพจารณาไดจากขอมลเอนทต

โดยพจารณาในสวนของขอมลหลายๆ เอนทตทเกยวของกนหรอมความสมพนธกน

โดยสวนใหญใหพจารณาเอนทตทสมพนธ 2 เอนทต เชน เอนทตพนกงานกบเอนทต

หนวยงาน เอนทตนกเรยนกบเอนทตการลงทะเบยนเรยนของนกเรยน เปนตน ก าหนด

ชนดของความสมพนธของเอนทต หลงจากนนพจารณาคณสมบตของแอททรบวทท

ก าหนดใหเปนคยนอก

ขนตอนในการก าหนดความสมพนธระหวางเอนทต มดงน

ขนตอนท 1 การก าหนดเอนทตทมความสมพนธกนนน จะสมพนธกนดวยเงอนไขใด

และชนดความสมพนธเปนอยางไร เชน 1 : 1,1 : M และ M : N

ขนตอนท 2 ก าหนดแอททรบวททมคณสมบตเปนคยนอกกบเอนทตทสมพนธกน


จากกรณศกษาคลนกแสนสข สามารถวเคราะหหา Relationship ไดดงน

1) เอนทต “ตวแทนจ าหนาย (Supplier)” มความสมพนธแบบ 1:M กบ เอนทต

“ยา(Medicine)”

ภาพท 6.36 แสดงความสมพนธระหวาง เอนทต “ตวแทนจ าหนาย (Supplier)” กบ

เอนทต “ยา(Medicine)”ระบบคลนกแสนสข

2) เอนทต “ยา(Medicine)” มความสมพนธแบบ M:N กบเอนทต “ใบเสรจ

(Bill)”

haveMedicine

Med_Name Med_BrandnameMed_id

Expire

Price

M

Bill

Date TimeBill_No

Amount

PaymentN

Reception_Name

ภาพท 6.37 แสดงความสมพนธระหวาง เอนทต “ยา(Medicine)” กบ เอนทต

“ใบเสรจ(Bill)” ระบบคลนกแสนสข

Medicine

Med_Name

Med_Brandname

Med_id

Expire

Price

Supplier


Phone_NumM

have1

Sup_id


แปลงความสมพนธแบบ M:N เปน 1:M ไดดงน

Equipment


Unit

Minimize

Bill

Date TimeBill_No

Amount

PaymentOrder_Equipment

Equip_id

Quantity

Bill_No Order_Date

Order_Time

M 1 1 M

Reception_Name

Phamacist_Name

ภาพท 6.38 แสดงผลลพธของการแปลงความสมพนธแบบ M:N เปน 1:M ระบบ

คลนกแสนสข

3) เอนทต “ตวแทนจ าหนาย (Supplier)” มความสมพนธแบบ 1:M กบ เอนทต

“เวชภณฑ(Equipment)”

Supplier


Phone_Num have1

Equipment


Unit Minimize

Sup_idM

ภาพท 6.39 แสดงความสมพนธระหวาง เอนทต “ตวแทนจ าหนาย (Supplier)” กบ

เอนทต “เวชภณฑ(Equipment)” ระบบคลนกแสนสข


4) เอนทต “เวชภณฑ(Equipment)” มความสมพนธแบบ M:N กบ เอนทต

“ใบเสรจ(Bill)”

Equipment


Unit

Minimize

Bill

Date TimeBill_No

Amount

PaymenthaveM N

Reception_Name

ภาพท 6.40 แสดงความสมพนธระหวาง เอนทต “เวชภณฑ(Equipment)” ม

ความสมพนธ แบบ M:N กบ เอนทต “ใบเสรจ(Bill)” ระบบคลนกแสนสข

แปลงความสมพนธแบบ M:N เปน 1:M ไดดงน

Equipment


Unit

Minimize

Bill

Date TimeBill_No

Amount

PaymentOrder_Equipment

Equip_id

Quantity

Bill_No Order_Date

Order_Time

M 1 1 M

Reception_Name

Phamacist_Name

ภาพท 6.41 แสดงผลลพธของการแปลงความสมพนธแบบ M:N เปน 1:M



5) เอนทต “ประวตสวนตวคนไข(Patient_Information)” มความสมพนธแบบ

1:M กบ เอนทต “ประวตการรกษาคนไข(Patient_History)”

Mhave

1Patient_Information


Phone_Num

Birthday

Patient_History

BloodPresure DiagnosePatientHis_id

Heat

Comment

Patient_idDoctor_Name

ภาพท 6.42 แสดงความสมพนธระหวาง เอนทต “ประวตสวนตวคนไข

(Patient_Information)” กบ เอนทต “ประวตการรกษาคนไข(Patient_History)”



1:M กบ เอนทต “ล าดบการใหบรการ(Queue)”

have1

Patient_Information


Phone_Num

Birthday

MQueue

Date TimeQueue_id

Patient_id

Reception_Name



(Patient_Information)” กบ เอนทต “ล าดบการใหบรการ(Queue)” ระบบคลนกแสนสข


1:M กบ เอนทต “รายการนดหมาย(Appointment)”

have1

Patient_Information


Phone_Num

Birthday

MAppointment

Date TimeApp_id

Comment

Patient_id

Doctor_Name


(Patient_Information)” กบ เอนทต “รายการนดหมาย(Appointment)”



1:M กบ เอนทต “ใบเสรจ(Bill)”

have1

Patient_Information


Phone_Num

Birthday

MBill

Date TimeBill_No

Patient_id

Amount PaymentReception_Name



(Patient_Information)” กบ เอนทต “ใบเสรจ(Bill)” ระบบคลนกแสนสข

จากนนน าเอาความสมพนธระหวาง เอนทต ทวเคราะหไดทงหมดมาเขยน

รวมกนเปนแผนภาพ ER-Diagram ไดดงน

Medicine

Med_NameMed_Brand

nameMed_id

Expire

Price

Supplier


Phone_Num

Mhave

1

Sup_id

haveEquipment


Unit Minimize

Sup_id

M

Mhave

1Patient_Information

Patient_Name

Address

Patient_id

Phone_NumBirthday

have

have

1M

Patient_History

BloodPresure DiagnosePatientHis_id

Heat

Comment

Patient_id

Queue

Date Time

Queue_id Patient_id

Appointment

Date TimeApp_id

Comment

Patient_id

Bill

Date TimeBill_No

Amount

Payment

Order_Medicine

Med_id

Quantity

Order_Date

Bill_No

Order_Time

M

11M

Order_EquipmentEquip_id

Quantity

Bill_No Order_Date

Order_Time

M

1

1 M

1

have

1

M

M

1

Patient_id

Reception_Name

Reception_Name

Doctor_NameDoctor_Name

Phamacist_Name Phamacist_Name

ภาพท 6.46 แสดงแผนภาพ ER-Diagram ของระบบคลนกแสนสข


2.5 องคประกอบของพจนานกรมฐานขอมล (Data Dictionary)

การก าหนดพจนานกรมขอมล(Data Dictionary) เปนการอธบายถงคณสมบต

ตางๆ ของ แอททรบวท จากตวอยางท 8 คลนกแสนสข ก าหนดใหสามารถก าหนด

พจนานกรมฐานขอมล (Data Dictionary) ไดดงน

ตารางท 6.1 พจนานกรมขอมล เอนทต “ยา(Medicine)”

Field Attribute Name Data Type

(size)

Description Key Reference

Table

1 Med_id Char(10) รหสยา PK

2 Med_Name Char(50) ชอยา

3 Med_Brandname Char(50) ยหอ

4 Expire Date/Time วนหมดอาย

5 Price Double ราคา

6 Sup_id Char(10) รหสตวแทน

จ าหนาย

FK Supplier

ตารางท 6.2 พจนานกรมขอมล เอนทต “เวชภณฑ(Equipment)”


(size)


Table

1 Equip_id Char(10) รหสเวชภณฑ PK

2 Equip_Name Char(50) ชอเวชภณฑ

3 Unit Integer หนวยนบ

4 Price Double ราคา

5 Minimize Integer จ านวนขนต า

6 Sup_id Char(10) รหสตวแทน

จ าหนาย

FK Supplier

ตารางท 6.3 พจนานกรมขอมล เอนทต “ตวแทนจ าหนาย(Supplier)”


Field Attribute

Name

Data Type

(size)


Table

1 Sup_id Char(10) รหสตวแทนจ าหนาย PK

2 Sup_Name Char(50) ชอตวแทนจ าหนาย

3 Address Char(100) ทอย

4 Phone_Num Char(10) หมายเลขโทรศพท

ตารางท 6.4 พจนานกรมขอมล เอนทต “รายการสงจายยา(Order_Medicine)”


(size)


Table

1 Med_id Char(10) รหสยา PK

2 Bill_id Char(10) รหสใบเสรจ PK,FK Bill

3 Order_Date Date/Time วนบนทกสงจายยา

4 Order_Time Date/Time เวลาบนทกรสงจายยา

5 Quantity Integer จ านวน

6 Pharmacist_Name Char(50) ชอ-สกลเภสชกร

ตารางท 6.5 พจนานกรมขอมล เอนทต“รายการสงจายเวชภณฑ(Order_Equipment)”


(size)


Table

1 Equip_id Char(10) รหสเวชภณฑ PK

2 Bill_id Char(10) รหสใบเสรจ PK,FK Bill

3 Order_Date Date/Time วนทบนทกสงจาย

เวชภณฑ

4 Order_Time Date/Time เวลาบนทกสงจาย

เวชภณฑ

5 Quantity Integer จ านวน

6 Pharmacist_Name Char(50) ชอ-สกลเภสชกร

ตารางท 6.6 พจนานกรมขอมล เอนทต “ประวตสวนตวคนไข (Patient_Information)”



(size)


Table

1 Patient_id Char(10) รหสประวตสวนตว

คนไข

PK

2 Patient_Name Char(50) ชอ-นามสกลคนไข

3 Address Char(100) ทอย

4 Birthday Date/Time วนเกด

5 Phone_Num Char(10) หมายเลขโทรศพท

ตารางท 6.7 พจนานกรมขอมล เอนทต “ใบเสรจ(Bill)”


(size)


Table

1 Bill_id Char(10) รหสใบเสรจ PK

2 Date Date/Time วนทออกใบเสรจ

3 Time Date/Time เวลาออกใบเสรจ

4 Amout Integer จ านวนรายการ

5 Payment Integer ประเภทการช าระเงน

6 Reception_Name Char(50) ชอ-สกลเจาหนาท

ใหบรการ

7 Patient_id Char(10) รหสประวตสวนตวคนไข FK Patient_

Information

ตารางท 6.8 พจนานกรมขอมล เอนทต “รายการนดหมาย (Appointment)”

Field Attribute

Name

Data Type

(size)


Table

1 App_id Char(10) รหสรายการนดหมาย PK

2 Date Date/Time วนทนดหมาย

3 Time Date/Time เวลานดหมาย

4 Comment Char(100) ขอเสนอแนะ

5 Doctor_Name Char(50) ชอ-สกลนายแพทย


Information


ตารางท 6.9 พจนานกรมขอมล เอนทต “ประวตการรกษาคนไข (Patient_History)”

Field Attribute

Name

Data Type

(size)


Table

1 PatientHis_id Char(10) รหสประวตสวนตวคนไข PK

2 BloodPresure Integer ความดนโลหต

3 Heat Double อณหภมรางกาย

4 Diagnose Char(100) ผลการวนจฉย

5 Comment Char(100) ขอเสนอแนะ

6 Doctor_Name Char(50) ชอ-สกลนายแพทย


Information

ตารางท 6.10 พจนานกรมขอมล เอนทต “ล าดบการใหบรการ(Queue)”


(size)


Table

1 Queue_id Char(10) รหสล าดบการให บรการ PK

2 Date Date/Time วนทบนทกล าดบการ


3 Time Date/Time เวลาบนทกล าดบการ


4 Reception_Name Char(50) ชอ-สกลเจาหนาท



Information

แผนภาพ E-R (Entity Relationship Model) เสนอเปนครงแรกโดย Peter Chen

ในป ค.ศ. 1976 เปนแบบจ าลองขอมลเชงแนวคด หลกการคลายกบแบบจ าลอง

ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational model) ตางกนแตเพยงแผนภาพ E-R แสดงใน

รปแบบกราฟฟก ทแสดงถงรายละเอยดความสมพนธระหวางขอมลและโครงสราง

ฐานขอมลซงเปนอสระจากซอฟตแวรทใชพฒนาฐานขอมล โดยจะสรางในรปของ


แผนภาพ ประกอบดวยสญลกษณตาง ๆ ท าใหเขาใจและมองภาพรวมของขอมลใน

ระบบ องคประกอบส าคญของแผนภาพ E-R คอ

เอนทต - สงทมอยจรง จบตองได หรอเปนจนตภาพแสดง

ความเปนหนงเดยว เมอกลาวถงแลวทกคนเขาใจตรงกน

แอททรบวทหรอคณสมบต (Property) - กลมของคาความ

จรงทแสดงลกษณะและคณสมบตของเอนทต

ความสมพนธ - เปนลกษณะการเกยวพนกนระหวางเอนทต

กบเอนทต และเอนทตกบแอททรบวท

แผนภาพ E-R มความส าคญตอการพฒนาระบบงานฐานขอมล แอพลเคชน

(Applications) ตาง ๆ ทตองการการเกบขอมลอยางมระบบ แผนภาพ E-R จงใชเพอ

เปนสอกลางในการสอสารระหวางนกออกแบบระบบ นกพฒนาระบบ และผใชระบบ

ฐานขอมลใหเขาใจตรงกน สงผลใหการออกแบบฐานขอมลมความถกตองและ

สอดคลองกบความตองการของผใช

********************

(Entity-Relationship Diagrams) · (Entity-Relationship Diagrams) ปี ค.ศ. 1976 Peter Chen ได้พัฒนาแบบจ าลอง E-R (Entity-Relationship Model ,

Documents