NORMA EUROPEJSKA EUROPEAN STANDARD NORME EUROPEENNE EUROPISCHE NORM ICS 93.020 30.11.2000 Wersja polska
PN-EN 1538stycze 2000
Wykonawstwo specjalnych robt geotechnicznych -
ciany szczelinoweExecution of special geotechnical works Diaphragm walls Excution des travaux gotechniques spciaux Parois moules Ausfhrung spezieller geotechnischer Arbeiten (Spezialtiefbau) - Schlitzwnde
Niniejsza norma jest polsk wersj normy europejskiej EN 1538:2000. Zostaa ona przetumaczona przez Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne. Norma europejska zostaa przyjta przez CEN 1 czerwca 1997. Zgodnie z wewntrznymi przepisami CEN/CENELEC, czonkowie CEN s zobowizani, do nadania normie europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajowych (powstaych w wyniku nadania normie europejskiej statusu normy krajowej), cznie z ich danymi bibliograficznymi, mona otrzyma w Sekretariacie Centralnym CEN lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych bdcych czonkami CEN. Norma europejska zostaa opracowana w trzech oficjalnych wersjach jzykowych (angielskiej, francuskiej i niemieckiej). Wersja w kadym innym jzyku, przetumaczona na odpowiedzialno danego czonka CEN i zarejestrowana w Sekretariacie Centralnym CEN, ma ten sam status co wersje oficjalne. Czonkami CEN s krajowe jednostki normalizacyjne nastpujcych pastw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Luksemburga, Niemiec, Norwegii, Portugalii, Republiki Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, Woch i Zjednoczonego Krlestwa. CEN Europejski Komitet Normalizacyjny European Committee for Standardization Comit Europen de Normalisation Europisches Komitee fr Normung
nr ref. EN 1538:2000 E
Stronica 2 EN 1538:2000
Spis treci
Stronica 3 EN 1538:2000
PrzedmowaNiniejsza norma europejska zostaa opracowana przez Komitet Techniczny CEN/TC 288 "Wykonawstwo specjalnych robt geotechnicznych"N1), ktrego sekretariat jest prowadzony przez ANFOR. Niniejszej norma europejska powinna uzyska status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego tekstu lub uznanie, najpniej do koca lipca 2000 r. Normy krajowe sprzeczne z dan norm powinny zosta wycofane najpniej do koca lipca 2000 r. Zgodnie z wewntrznymi ustaleniami CEN/CENELEC, krajowe komitety normalizacyjne nastpujcych krajw s zobowizane do ustanowienia niniejszej normy europejskiej: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Republika Czeska, Szwajcaria, Szwecja, Wochy i Zjednoczone Krlestwo. Komitet TC 288 zajmuje si normalizacj procedur wykonywania robt geotechnicznych (cznie z metodami bada i kontroli) oraz wymaganych waciwoci materiaw. Grupie Roboczej WG1 powierzono normalizacj cian szczelinowych i przegrd przeciwfiltracyjnych. Niniejsza norma nie obejmuje wykonawstwa baret, ktre jest przedmiotem prEN 1536 Wykonawstwo specjalnych robt geotechnicznych: Pale wiercone. Dokument zosta opracowany na podstawie ENV 1997-1:Eurocode 7: Geotechnical design - Part 1: General rules N2). W rozdziale 7 Zagadnienia projektowe niniejszej normy europejskiej problemy dotyczce projektowania omwiono szerzej tylko wtedy, gdy byo to konieczne (np. konstruowanie zbrojenia), natomiast omwiono w penym zakresie wymagania dotyczce wykonania i nadzoru. Norma zostaa opracowana przez Grup Robocz, zoon z przedstawicieli 10 krajw, na podstawie analizy 7 krajowych lub midzynarodowych norm i przepisw.
1
Zakres normy
Niniejsza norma europejska okrela zasady wykonywania cian szczelinowych oraz zagadnienia praktyczne, ktre naley uwzgldni opracowujc rysunki wykonawcze. ciany szczelinowe mog stanowi konstrukcje trwae lub tymczasowe. Rozpatrywane s nastpujce ich rodzaje: a) ciany oporowe: zwykle wykonywane w celu obudowy wykopu w gruncie. Obejmuj one: 1) ciany szczelinowe betonowane w gruncie (monolityczne), 2) ciany szczelinowe betonowe prefabrykowane, 3) ciany z zawiesiny zbrojonej; b) przegrody przeciwfiltracyjne: zwykle wykonywane w celu zapobiegania przenikaniu wody gruntowej, czystej lub zanieczyszczonej, albo innych cieczy wystpujcych w gruncie. Obejmuj one: 1) przegrody (ciany formowane jednofazowo) z zawiesiny (ewentualnie z przeponami lub ciank z grodzic) 2) ciany z betonu plastycznego. Projektowanie, planowanie i wykonywanie cian szczelinowych wymaga specjalistycznej wiedzy i dowiadczenia w tej dziedzinie. Faza wykonawstwa wymaga wyszkolonych i wykwalifikowanych pracownikw i nadzoru. Niniejsza norma nie moe zastpi wiedzy specjalistycznego personelu i umiejtnoci dowiadczonych wykonawcw.
N1)
Odsyacz krajowy: Odpowiednia nazwa w jzyku angielskim - Execution of special geotechnical works. N2) Odsyacz krajowy: Patrz zacznik krajowy NA.
Stronica 4 EN 1538:2000
2
Normy powoane
N3)
Do niniejszej normy europejskiej wprowadzono, drog datowanego lub niedatowanego powoania si, wymagania zawarte w innych publikacjach. Powoania te znajduj si w odpowiednich miejscach w tekcie normy, a wykaz publikacji podano poniej. W przypadku powoa datowanych pniejsze zmiany lub nowelizacja ktrejkolwiek z wymienionych publikacji maj zastosowanie do niniejszej normy tylko wwczas, gdy zostan wprowadzone do tej normy przez jej zmian lub nowelizacj. W przypadku powoa niedatowanych stosuje si ostatnie wydanie powoanej publikacji. EN 10080 Steel for the reinforcement of concrete, weldable ribbed reinfocing steel B500 Technical celivery conditions for bars, coils and welded fabric. ENV 197 ENV 1991 ENV 1992 ENV 1994 ENV 1997 ENV 1998 Cement Composition, specifications and conformity criteria Eurocode 1: Basis of Design and Actions on Structures Eurocode 2: Design of Concrete Structures Eurocode 4: Design of Composite Steel and Concrete Structures Eurocode 7: Geotechnical Design Eurocode 8: Earthquake Resistant Design of Structures ENV 206:1990 Concrete - Performance, production, placing and compliance criteria
ISO 9690, Production and control of concrete Classification of environmental exposure conditions for concrete and reinforced concrete structures.
3
Okrelenia i definicje
W niniejszej normie europejskiej stosuje si nastpujce okrelenia i definicje: 3.1 ciana szczelinowa betonowana w gruncie en: cast in situ concrete diaphragm wall fr : paroi moule en bton de: Ortbetonschlitzwand ciana wykonana z betonu lub elbetu, formowana w szczelinie wygbionej w gruncie. Beton jest ukadany przez rur wlewow, pod ciecz stabilizujc w przypadku szczelin zabezpieczanych cieczami, albo w niektrych przypadkach - na sucho 3.2 ciana szczelinowa betonowa prefabrykowana en: precast concrete diaphragm wall fr : paroi prfabrique en bton de: Fertigteilschlitzwand ciana wykonana z betonowych elementw prefabrykowanych, ktre s osadzane w szczelinie wypenionej zawiesin twardniejc 3.3 ciana z zawiesiny zbrojonej en: reinforced slurry wall fr : paroi moule en coulis arm de: Bewehrte Einphasenschlitzwand ciana wykonana z zawiesiny twardniejcej, zbrojona stalowymi ksztatownikami, siatkami lub w inny przydatny sposb
N3)
Odsyacz krajowy: Patrz zacznik krajowy NA.
Stronica 5 EN 1538:2000 3.4 przegroda z zawiesiny en: slurry wall fr : paroi moule en coulis de: Einphasenschlitzwand ciana wykonana z zawiesiny twardniejcej. Najczciej szczelina jest gbiona z uyciem zawiesiny twardniejcej jako cieczy stabilizujcej. Mog w niej by osadzane elementy uszczelniajce, takie jak przepony lub cianka z grodzic 3.5 ciana z betonu plastycznego
en: plastic concrete wall fr : paroi moule en bton plastique de : Tonbetonschlitzwand ciana wykonana z betonu plastycznego, formowana w szczelinie wygbionej w gruncie. Beton jest ukadany przez rur wlewow, pod ciecz stabilizujc w przypadku szczelin zabezpieczanych cieczami, albo w niektrych przypadkach - na sucho 3.6 sekcja ciany en: panel fr : panneau de: Schlitzwandelement odcinek ciany szczelinowej betonowanej jako jeden element. Sekcja ciany moe by prosta, w ksztacie litery T lub L albo o innej konfiguracji 3.7 cianki prowadzce en: guide-walls fr : murettes-guides de: Leitwnde mae, rwnolege cianki tymczasowe, ktre su do zapewnienia prowadzenia narzdzia gbicego i do zabezpieczenia szczeliny przed obwaem w strefie zmiennego zwierciada cieczy stabilizujcej 3.8 rura wlewowa (kontraktor) en: concreting pipe fr : tube plongeur de: Betonierrohr rura suca do ukadania mieszanki betonowej pod ciecz stabilizujc, zapobiegajca jej zanieczyszczeniu lub segregacji 3.9 ciecz stabilizujca en: supporting fluid fr : fluide d'excavation de : Sttzende Flssigkeit ciecz uywana podczas gbienia do zabezpieczenia statecznoci cian szczeliny. Zwykle jest to zawiesina bentonitowa, roztwr polimerowy lub zawiesina twardniejca 3.10 zawiesina twardniejca en: self-hardening slurry fr : coulis autodurcissant de : Selbsterhrtende Suspension zawiesina, ktra twardnieje z upywem czasu. Jest to zawiesina zawierajca cement lub inne spoiwo, oraz dodatkowe materiay jak i (bentonit), granulowany uel wielkopiecowy lub popioy lotne (PFA), wypeniacze i domieszki 3.11 beton plastyczny en: plastic concrete fr : bton plastique de :Tonbeton beton o maej wytrzymaoci i duej plastycznoci. W tym przypadku dua plastyczno oznacza zdolno do wytrzymywania odksztace wikszych, ni zwyky beton. Jest on zwykle wykonywany z ma
Stronica 6 EN 1538:2000 zawartoci cementu, zawiera bentonit i/lub inne materiay ilaste. Moe rwnie zawiera inne materiay jak popioy lotne (PFA) i domieszki
4
Dane wymagane do wykonywania robt
Nastpujce informacje s wymagane do przygotowania rysunkw wykonawczych i wykonawstwa robt: topografia terenu robt, poprzednie wykorzystanie terenu robt, informacje geotechniczne i dane okrelone w rozdziale 5, informacje o przylegych drogach i budowlach, w szczeglnoci rodzaj fundamentu i rodki zapobiegawcze konieczne do zapewnienia ich statecznoci, pooenie, rodzaje i stan sieci podziemnych (gazu, elektrycznoci, kanalizacji ...), obecno przeszkd w gruncie (stare mury ...), obecno wykopalisk archeologicznych, obecno zanieczyszczonego gruntu, ograniczenia robt, jeli wystpuj (drga, haasu, wysokoci, placu robt ...), wszystkie informacje niezbdne do przygotowania rysunkw wykonawczych, wszelkie specjalne wymagania wobec cian szczelinowych, w szczeglnoci dotyczce tolerancji, jakoci materiaw, wodoszczelnoci oraz rodzaju stykw, wymagania ochrony rodowiska, wczeniejsze, o ile s dostpne, dowiadczenia ze cianami szczelinowymi lub robotami podziemnymi na terenie budowy lub w pobliu. Dla przegrd przeciwfiltracyjnych naley okreli wymagane waciwoci materiau ciany: przepuszczalno, wytrzymao i odksztacalno, a take metody ich badania. Nie mona oczekiwa, e ciany szczelinowe bd cakowicie wodoszczelne, gdy przecieki mog si pojawi w stykach, przy wnkach lub przez materia ciany. W normalnych warunkach nie mona unikn wilgotnych plam i kropelek wody na powierzchni ciany. Cigo zbrojenia pomidzy szkieletami i w stykach normalnie nie jest wymagana, jednake moe by przewidziana w wyjtkowych okolicznociach.
5
Badania podoa
5.1 Wymagania oglne Badania geotechniczne do projektu i wykonania cian szczelinowych naley wykona zgodnie z oglnymi zasadami, podanymi w ENV 1997. Wszystkie informacje z bada geotechnicznych powinny by udostpnione zgodnie z wymaganiami rozdziau 4. 5.2 Wymagania specjalne
Szczegln uwag naley zwrci na nastpujce zagadnienia, zwizane z wykonywaniem cian szczelinowych: wszystkie poziomy piezometryczne wd i przepuszczalno gruntw, wystpowanie silnie przepuszczalnych gruntw gruboziarnistych albo pustek (naturalnych lub sztucznych), ktre mog spowodowa nag ucieczk cieczy stabilizujcej i obwa szczeliny, moe to wymaga specjalnych rodkw zaradczych, obecno, wytrzymao i odksztacalno sabych gruntw, takich jak mikkoplastyczne grunty spoiste lub torfy, ktre mog powodowa trudnoci w czasie gbienia szczeliny (odksztacenia lub utrat statecznoci), obecno gazw lub przeszkd, ktre mog powodowa trudnoci w czasie gbienia, oraz w miar moliwoci, ocena ich rozmiarw i czstoci wystpowania,
Stronica 7 EN 1538:2000 wystpowanie, pooenie, wytrzymao i twardo skay lub innych twardych materiaw, ktre mog powodowa trudnoci w czasie gbienia oraz mog wymaga uycia specjalnych narzdzi, szkodliwe waciwoci chemiczne wody gruntowej, gruntu i skay, a take gdy potrzeba temperatury wody (patrz ISO 9690), szkodliwe waciwoci chemiczne materiaw odpadowych (patrz ISO 9690), obecno gruntw poddanych wczeniejszym zabiegom, ktre mog powodowa negatywne skutki w czasie gbienia, Poziomy piezometryczne rnych warstw wodononych na terenie robt naley monitorowa oddzielnie, przez odpowiednio dugi okres czasu, aby oceni najwysze poziomy piezometryczne, jakie mog wystpi podczas budowy cian szczelinowych. Szczegln uwag naley zwrci na wody ze zwierciadem napitym. Wytrzymao gruntw i ska naley wyznacza na podstawie bada laboratoryjnych i/lub in situ na penej gbokoci ciany szczelinowej oraz poniej jej spodu, w zalenoci od rodzaju gruntu i przeznaczenia ciany. Naley okreli uziarnienie gruntw niespoistych. Jeeli wymaga si, by ciana szczelinowa sigaa do skay lub bya w ni zagbiona, to poziom powierzchni skay naley okreli w kierunku podunym i poprzecznym, na dugoci ciany szczelinowej. Naley rwnie wyznaczy waciwoci skay, w tym stan jej zwietrzenia i stopie spkania.
6
Materiay
6.1 Wymagania oglne Stosowane materiay powinny by zgodne z innymi zwizanymi normami europejskimi, o ile niniejsza norma europejska nie stanowi inaczej. 6.2 Skadniki Bentonit jest uywany do cieczy stabilizujcych, albo jako zawiesina bentonitowa, albo te jako dodatek do polimerw. Jest on rwnie uywany jako skadnik zawiesin twardniejcych. Bentonit jest to i zawierajcy gwnie montmorylonit lub podobne mineray. Naley rozrnia bentonit wapniowy, naturalny bentonit sodowy i bentonit aktywowany, ktry jest bentonitem sodowym otrzymywanym przez wymian jonw z naturalnego bentonitu wapniowego. Bentonit uywany do cieczy stabilizujcych nie powinien zawiera skadnikw szkodliwych w takich ilociach, e mogoby to by grone dla zbrojenia lub betonu. Naley poda skad chemiczny i mineralogiczny bentonitu. Przy wyborze rodzaju cementu naley uwzgldnia agresywno gruntu i wody gruntowej. Cement i beton powinny by zgodne z postanowieniami punktu 4.1 normy ENV 206. 6.3 Ciecze stabilizujce Niniejszy podpunkt dotyczy tylko zawiesin bentonitowych, roztworw polimerowych i zawiesin twardniejcych. 6.3.1 Zawiesiny bentonitowe Zawiesin bentonitow naley przygotowywa bentonitu sodowego - naturalnego albo aktywowanego. W pewnych przypadkach, np. gdy konieczne jest zwikszenie gstoci zawiesiny, moe by dodany odpowiedni materia obojtny. Zawiesina twardniejca moe by przygotowana z bentonitu wapniowego albo z naturalnego lub aktywowanego bentonitu sodowego.
Stronica 8 EN 1538:2000 W normalnych warunkach zawiesina bentonitowa powinna spenia wymagania podane w tablicy 1. Wartoci w tablicy 1 mog by modyfikowane w specjalnych sytuacjach, np. w przypadku: gruntw lub ska o duej przepuszczalnoci lub z pustkami, w ktrych moe nastpi ucieczka zawiesiny, wysokich poziomw piezometrycznych wody (w warunkach artezyjskich), bardzo sabych gruntw, w warunkach wody sonej. Tablica 1 Waciwoci zawiesin bentonitowych Waciwo wiea Gsto w g/ml Lepko wg Marsha w s Objto filtratu w ml Warto pH Zawarto piasku w % Osad filtracyjny w mmb.p.: brak postanowie
Zawiesina do ponownego uycia < 1,25 od 32 do 60 < 50 od 7 do 12 b.p.
