Crete

Ο κατάλογος αυτός εκδόθηκε στο Ρέθυμνο, τον Σεπτέμβριο του 2012, σε 300 αντίτυπα για την έκθεση της

Πόπης Τσουκάτου, “Σιωπή” που οργανώθηκε από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης

OΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΘΕΣΗΣΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. Πέπη Μαμαλάκη - Μπιρλιράκη ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Μαρία Μαραγκού

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Κατερίνα Κουγιουμουτζή

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Σταύρος Καβαλάρης

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Κατερίνα Κουγιουμουτζή KEIMENA Μαρία Μαραγκού Σταύρος Καβαλλάρης ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ Bαγγέλης Παπιομύτογλου ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Tony Moser

ΕΚΤΥΠΩΣΗ Γραφοτεχνική Κρήτης Α.Ε.Ε.

© copyright Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης ISBN: 978-960-99341-4-5

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης Museum of Contemporary Art of Crete Χειμάρας 5, 741 00 Ρέθυμνο 5 Himaras Str., 741 00 Rethymnon

Τ: +30 28310 52530, F: +30 28310 52689E-mail:[email protected], www.cca.gr

This catalogue was published in 300 copies in Rethymnon, Crete, on the occasion of Popi Tsoukatou’s exhibition “Silence” which was organized by the Museum of Contemporary Art of Crete. ORGANIZED BY MUSEUM OF CONTEMPORARY ART OF CRETE

PRESIDENT A.C. Pepi Mamalaki - Mpirliraki

ARTISTIC DIRECTORMaria Marangou

ADMINISTRATION OFFICE Katerina Kouyioumoutzi

CURATORStavros Kavallaris

CO-ORDINATIONKaterina Kouyioumoutzi

TEXTSMaria MarangouStavros Kavallaris

CATALOGUE LAY OUTVangelis Papiomitoglou

TRANSLATION OF TEXTSTony Moser

PRINTINGGrafotehniki Kritis S.A

© Museum of Contemporary Art of Crete

ΠΟΠΗ ΤΣΟΥΚΑΤΟΥ

ΣιωπήPOPI TSOUKATOU

Silence

4

Η Σκηνοθεσία της Σιωπής

Ο διάλογος των γυναικών με τα πέπλα που σκηνοθετήθηκαν και φωτογραφήθηκαν στο studio και το πραγματικό σώμα των αποσπασμάτων του άδειου από ανθρώπους και ζωή χωριού Λεβίθι, της Μικράς Ασίας, στη νέα δουλειά της φωτογράφου ΠΟΠΗΣ ΤΣΟΥΚΑΤΟΥ, δίνει τη δυνατότητα, παρατηρήσεων, στο θέμα της φόρμας και του χρώματος, στην επεξεργασμένη φωτογραφία.

Ο επιμελητής της έκθεσης, ιστορικός της τέχνης, Σταύρος Καβαλλάρης, παρακολουθώντας χρό-νια τώρα τη δουλειά της Τσουκάτου, αναφέρεται στην υπέρβαση των ορίων της φωτογραφίας στο χώρο της ταυτότητας και της ταυτοποίησης. Και δίνει τον τίτλο «Σιωπή» σ’ αυτή τη εσωστρεφή δουλειά όπου οι φιγούρες και ο χώρος επιλέγουν την απουσία της αφήγησης, χάριν της παρουσίας μιας αίσθησης συνώνυμης με πολλαπλές έννοιες.

Η soft τεχνολογία του υπολογιστή, δίχως βαθύτερα αιτήματα, δεν έχει ρόλο και το μέσον σπά-νια αιτιολογεί μια αυθύπαρκτη σημασία, αν δεν υπάρχει έμπνευση.

Ο φιλότεχνος, παρακολουθεί μια περιπέτεια γυναικείας υπόστασης με τη σειρά των γυναικών που απαιτούν την κατανόηση όσων προβάλλουν και τη σειρά των εγκαταλλελειμένων βίαια εστι-ών, θυμίζοντάς μας εκ νέου ότι η Δήμητρα υπήρξε γυναίκα.

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης ευχαριστεί την καλλιτέχνη για την παρουσίαση της νέας δουλειάς, η οποία ολοκληρώνει σθεναρά την πορεία της στα ίχνη του σώματος που γίνεται χώρος.

Μαρία Μαραγκού

5

Staging Silence

In the latest work of photographer POPI TSOUKATOU, the dialogue of the veiled women who were staged and photographed in the studio and the real fragments from the—devoid of people and life—village of Levithi in Asia Minor provide an opportunity for observations regarding the issues of form and colour in processed photography.

The curator of the exhibition, art historian Stavros Kavallaris, has been following the work of Tsoukatou for years and talks about transcending the boundaries of photography towards the realm of identity and identification. And gives the title Silence to this introverted body of work in which the figures and the space opt for the absence of narrative in favour of the presence of a sensation synonymous with a multitude of concepts.

Without deeper quests the ‘soft’ technology of computers has no role to play, and the medium rarely justifies its own independent import if there is no inspiration behind it.

Art lovers witness an adventure of female identity, as the series of women who demand our understanding of what they propose and the series of reluctantly abandoned homes remind us again that the goddess Demeter was a woman.

The Museum of Contemporary Art of Crete thanks the artist for the presentation of this new work which assertively completes her journey along the traces of the body that becomes space.

Maria Marangou

6

Σιωπή

Η καινούργια δουλειά της ΠΟΠΗΣ ΤΣΟΥΚΑΤΟΥ που παρουσιάζεται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης είναι διττή ως προς τη θεματική και αισθητική της και, στη πρώτη της ανάγνωση, ανομοιογενής.

Οι δύο θεματικές ενότητες αποτελούνται, η μεν πρώτη, από κεκαλυμμένες γυναικείες φιγούρες, η δε δεύτερη, από φωτογραφικές απεικονίσεις της αφημένης στην πλήρη εγκατάλειψη πόλης-φαντάσματος του Λεβιθίου, στη Μικρά Ασία.Οι γυναικείες φιγούρες της Τσουκάτου υπερβαίνουν τα όρια της ίδιας της φωτογράφου, επεκτείνονται πέρα από το φακό και το ‘κλικ’ της, ενσαρκώνονται χωρίς ούτε η ίδια να το καταλαβαίνει, γίνονται βίαιες και απαιτούν. Η γυναικεία αίσθηση της Τσουκάτου θα το νοιώσει αυτό, αλλά σαφώς αργότερα, πιθανόν κατά τη διάρκεια εκτύπωσης του φιλμ. Οι γυναίκες αυτές δεν ενδιαφέρονται να εξιστορήσουν το βίο τους ή να δημιουργήσουν ένα καινούργιο roman à clef για να συγκαλύψουν, αλλά επιτάσσουν το δικαίωμα τους στη ταυτότητα, έως ότου αυτή η ταυτότητα γίνει ταυτοποίηση.Ως αρχαίες κόρες, Ταναγραίες, Μαντόνες, Μαγδαληνές χρησιμοποιούν το φακό της Τσουκάτου, γίνονται απαιτητικές ικέτιδες στο μόνο δικαίωμα που τους έχει απομείνει- αυτό της σιωπής και προσπαθούν να πείσουν, με τον ίδιο τρόπο που ο Φλωμπέρ μας πείθει για τη Μαντάμ Μποβαρύ, ότι η φθίνουσα υπαρξιακή τους κλίμακα είναι τόσο θλιβερή που αυτή η θλίψη μεταφράζεται σε απόγνωση και απόλυτη σιωπή, συμπεριφορά που πλήρως προσδιορίζει τη ταυτότητα τους. Ειρήσθω εν παρόδω, είναι ακριβώς η ίδια σιωπή η οποία θα κομίσει και τη μετάλλαξη της ταυτότητας σε ταυτοποίηση.Η ενότητα του Λεβιθίου διακατέχεται από την ιστορικότητα μιας φορτισμένης μνήμης, θρύλων με την έννοια των δοξασιών και ενός παγανισμού που λειτουργεί ως ξόρκι. Ο φακός της Πόπης Τσουκάτου και σε αυτή τη περίπτωση λειτουργεί όπως και με τις γυναικείες

7

φιγούρες. Συλλαμβάνει, εν πρώτοις, την απομόνωση, την εγκατάλειψη, την αποξένωση, αλλά τη σημασία του ξένου ως κομμάτι της ύπαρξης σου θα της το επιβάλλει η απόλυτη σιωπή της συγκεκριμένης γεωγραφίας. Όγκοι, ανοίγματα, συμμετρίες, αποδίδουν πιστά το terrain με μια ευαισθησία, μια αισθαντικότητα. Η σιωπή του μέρους όμως πάλλεται, θέλει να εκραγεί σαν λάβα και να δηλώσει παρούσα. Η Τσουκάτου θα το καταλάβει και αυτό αργότερα, πιθανόν και πάλι κατά την εκτύπωση του φιλμ. Εκεί θα νοιώσει ότι το ξένο το προσδιορίζει ο καθένας από εμάς ανάλογα με τη σχέση με τον εαυτό του, το φιλτράρισμα και τελικά την αποδοχή. Λεβίθι, ελληνικό μέχρι το 1923, έκτοτε τουρκικό με την ανταλλαγή πληθυσμών. Η ιερότητα της σιωπής του πλήρως υπερβατική δεν ενδιαφέρεται για δοξασίες ή θρύλους. Δεν συνδιαλέγεται, δεν εξιστορεί, δεν απαιτεί και δεν ζητά ταυτότητα όπως οι γυναικείες φιγούρες. Επιβάλλει τη σιωπή του όπως την εκφράζει ανά τα χρόνια η συλλογική του μνήμη. Όπως γράφει και η γνωστή Αμερικανίδα συγγραφέας Joan Didion στο τελευταίο της βιβλίο Blue Nights (εκδόσεις Knopf, N.Y.) ΄…ο φόβος δεν είναι για το ότι έχει χαθεί…αλλά για αυτό που πρόκειται να χαθεί…’

Σταύρος ΚαβαλλάρηςΙστορικός τέχνης

8

Silence

The latest work of POPI TSOUKATOU, presented at the Museum of Contemporary Art of Crete, is twofold in its subject and its aesthetic and, at a first reading, non-homogeneous.

Of the two thematic units the first comprises covered female figures and the second a series of photos from the completely forsaken ghost-city of Levithi in Asia Minor.Tsoukatos’s female figures transcend the photographer’s own limits, extending beyond the lens and the click and, without the artist realising it, becoming violent and demanding. The female intuition of Tsoukatou does get to feel this but only later, when the film is printed. These women are not interested in relating their lives or create a new roman à clef to cover up things, but assert their right to an identity until this identity becomes identification.Like ancient maidens, Tanagra ladies, Madonnas, Magdalenes, they use the lens of Tsoukatou like demanding suppliants for the sole right that remains to them—that of silence—and try to convince us, in the same way that Flaubert convinces us about Madame Bovary, that their descending existential scale is so sad that this sadness translates into despair and utter silence: a behaviour which fully determines their identity. By the way, it is this very silence which brings about the transmutation of identity into identification.The Levithi series conveys the historicity of a charged memory, of legends in the sense of beliefs and of a paganism that functions like an exorcism. The lens of Popi Tsoukatou’s works again as in the case of the female figures. On a first level it captures the isolation, the abandonment, the alienation, but the importance of the alien as part of your existence is imposed by the absolute silence of the specific geography. Masses, openings and symmetries faithfully render the terrain with particular sensitivity and emotion. Yet the silence of the place vibrates, wishing to explode like lava and make its presence felt. Again, Tsoukatou will

9

only understand this later, possibly when the film is printed. It is then that she realises that the alien is determine by each of us according to the relationship with the self, the filtering and ultimately the acceptance.Levithi—Greek up to 1923, and since then Turkish, after the exchange of populations. The sanctity of its silence, completely transcendental, is not interested in legends or beliefs. It does not converse, narrate, demand or seek an identity like the female figures. It imposes its silence as it is expressed by its collective memory through the years. In the words of the famous American writer Joan Didion in her recent Blue Nights (Knopf, N.Y.), ΄… The fear is not for what is lost … The fear is for what is still to be lost …’

Stavros KavallarisArt Historian

10

Untitled, Athens, 20111,50m x 1medition of 6 digital print

11

Untitled, Athens, 2011

1,50m x 1medition of 6 digital print

12


13


14



15


16



17


18



19

Untitled,Mikra Asia, 2012

60cm x 90cmedition of 6 digital print

20



21

Untitled,Mikra Asia, 201260cm x 90cmedition of 6 digital print

22



23


24

Untitled,Mikra Asia,201260cm x 90cmedition of 6digital print

25

Untitled,Mikra Asia,2012

60cm x 90cmedition of 6digital print

26


27



28



29


30


31


Η ΠΟΠΗ ΤΣΟΥΚΑΤΟΥ γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ενεργή συμμετοχή της στα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα ξεκίνησε από τα φοιτητικά χρόνια και συνεχίστηκε όταν εργάστηκε στην Εμπορική Τράπεζα όπου δραστηριοποιήθηκε ως εκλεγμένο στέλεχος στο συνδικαλιστικό κίνημαΠαρακολούθησε σεμινάρια για τα ΜΜΕ στο Birkbeck University of London. Εργάστηκε ως σύμβουλος επικοινωνίας στον ιδιωτικό τομέα.Η ενασχόληση με την φωτογραφία ξεκίνησε ως χόμπυ. Στην συνέχεια έκανε μαθήματα στο «Φωτογραφικό Κύκλο» του Πλάτωνα Ριβέλλη και στο International Centre of Photography της Νέας Υόρκης.Η πρώτη της ατομική έκθεση πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2009 με τίτλο In Motion στον πολυχώρο της οδού Πειραιώς. Η δεύτερη ατομική της έκθεση έλαβε χώρα στην γκαλερί Καπλανων 5 με τίτλο In Motion 2. Εχει συμμετάσχει στην Art Athina 2011. Η έκθεση “Σιωπή” ειναι η τρίτη ατομική της έκθεση και η πρώτη σε Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

POPI TSOUKATOS was born in Athens and graduated from the University of Athens, Faculty of Philosophy. Her active participation in social and political affairs began in her student years and continued when she worked for the Commercial Bank of Greece, where she served as elected member of the employees’ union.She attended seminars on the mass media at Birkbeck University, London and has worked as communications consultant in the private sector.Her involvement with photography began as a hobby; later she trained at Platon Rivellis’s PhotoCircle and at the International Centre of Photography in New York.Her first solo exhibition, In Motion, was held in May, 2009 at the exhibition facility of 123 Pireos St. Her second show, In Motion 2, was held at the Kaplanon 5 Gallery. She took part in Art Athina 2011. The exhibition “Silence” is her third solo show and the first to be hosted at a Museum of Contemporary Art.

www.popitsoukatou.com

Crete

Documents

art athina

contemporary

mikra asia

6 digital

1m edition

international

roman clef

6digital print