Bogyoke Aung San's Speeches - Master Aung San's Speeches.pdf · 2017. 3. 25. · û rü Aë r Tÿ rì o Aÿ r p ì ý û r ë r Xÿ o ÿ rë ýÿ r ± T ÿ ú X û Tí n ý ý S p

ဗိလ်ချ ပ်ေအာငဆ်နး် ၏ မနိ်ခ့ွနး်များ

i

www.aungsan.com


ii

မရငး် - ဗိလ်ချ ပ်ေအာငဆ်နး် မိန်ခ့နွး်များ။ ရနက်န၊် စာေပဗိမာန၊် ၁၉၇၁။

စာေပဗိမာန ်၏ ၁၉၇၁ မရငး် က ိwww.aungsan.com မ ကးယ၊ တည်းြဖတ်၍ ြဖန်ခ့ျိပါသည်။

စာလံး အကျအေပါက ်အချိ ကိ ြပငဆ်ငသ်ည်မလွဲ၍ စာလံးေပါငး်သတ်ပံ ကိ

၁၉၇၁ မရငး် အတိငး် ေဖာ်ြပထားပါသည်။


iii

ပထမအ ကိမ်

(၂၀၁၇ ခ စ ်မတ်လ ၁၉ ရက်)

၀၁-၀ဝ-၀ဝ-၂၀၁၇-၀၃၂၅-၁၅၂၀


iv

မာတကိာ တပ်ထကွ ်မိန ့ခ်နွး် ........................................................................................................................................................................... 1

သရကေ်ချာငး်ရွာ မိန ့ခ်နွး် .............................................................................................................................................................. 2

ဗမာတ့ပ်မေတာ် တငိး်မးများ အစညး်အေဝး ........................................................................................................................ 4

ြပညသ် ့ လတွလ်ပ်ေရး ................................................................................................................................................................. 6

ဖကဆ်စတ်ကိဖ်ျကေ်ရး ြပညသ်လ့တွလ်ပ်ေရး .................................................................................................................. 13

သတိ ိလ င ်ေရွးေကာကပ်ွဲ လပ် ကရေအာင ်....................................................................................................................... 21

ကျဆးံေသာ ရဲေဘာ်များ ေကျာကတ်ငိ ်မိန ့ခ်နွး် .................................................................................................................. 29

အလယ်ပစယ ံညီလာခ ံမိန ့ခ်နွး် ............................................................................................................................................... 30

အမျိ းသား ညီ ွတေ်ရး ............................................................................................................................................................. 65

ရခငိြ်ပည ်အေြခအေန................................................................................................................................................................ 82

ငါတိေ့သးွ အနီ ပိ ငခ်ဲေ့သာေန ့.................................................................................................................................................. 84

ေမေဒး ေ ေြပးမိန ့ခ်နွး် ............................................................................................................................................................... 89

ပညာေရးသည ် ငိင်ေံရး ြဖစသ်ည ်........................................................................................................................................ 91

ကမာအ့လပ်သမားေန ့မိန ့ခ်နွး် .................................................................................................................................................. 93

ြပညသ်လ့တွလ်ပ်မ ချ တခ်ျယ်ြခငး် ကန ့က်ကွပ်ွဲ မိန ့ခ်နွး် ................................................................................................. 95

လထတကိပ်ွဲေန ့မိန ့ခ်နွး် .............................................................................................................................................................. 98

ကနွြ်မ နစေ်တကွ ိဘာေ့ ကာင့ ်ထတပ်စရ်သလ ဲ.............................................................................................................. 102

လတွလ်ပ်ေရးက ိအလျငလ်ပ်ရမည ်.................................................................................................................................... 112

သြံဖ ဇရပ် မိန ့ခ်နွး် ..................................................................................................................................................................... 117

အား ိမ အခငွ့အ်ေရးရမယ ်.................................................................................................................................................... 119

ဘလိပ် ြမနမ်ာ ေဆးွေ းွပွ ဲ....................................................................................................................................................... 124

ယတတ်မ ရမယ ်........................................................................................................................................................................ 127

ေြမစနံစက် ိြပ ြပင ်ေြပာငး်လခဲျငတ်ယ ်.............................................................................................................................. 133

ြမနမ်ာများက စးိမးိလ၍ိ မဟတ ်........................................................................................................................................... 136


v

ညီ ွတေ်စချငတ်ယ ်................................................................................................................................................................. 138

ေတာငး်တဲအ့တငိး် ရလိ ့ လကခ်လံာတယ ်......................................................................................................................... 141

တ စအ်တငွး် လွတလ်ပ်ေရးရေအာင ်လပ်ေပးမယ ်....................................................................................................... 146

အေရး ကးီေသာ စကမ်လပ်ငနး်များက ိြပညသ်ပိငလ်ပ်ရန ်.......................................................................................... 152

လထက ိတပတ်မ ိက.်............................................................................................................................................................. 156

ေရွးေကာကပ်ွဲ သတေိပးချက ်................................................................................................................................................. 161

ဂျပနက် ိချသလ ိချမယ ်........................................................................................................................................................... 166

စတိခ်ျရမဲ ့အမတမ်ျား လတိယ ်............................................................................................................................................. 169

လတွလ်ပ်ေရး မတေ်ကျာက.်.................................................................................................................................................. 171

ေတာ်လနေ်ရး စမ်ျိ း ................................................................................................................................................................ 176

ဒါေတ ွလတွလ်ပ်ေရးတကိပ်ွဲလား ......................................................................................................................................... 180

လမ်း စခ် ွ...................................................................................................................................................................................... 181

ထ ကမေတွက ိစစတ်ပ် င့ ် မိ်တနလ် င ် မိ်မယ ်............................................................................................................. 190

လပ်ငနး်စ ေြခာကရ်ပ် ............................................................................................................................................................ 191

စသ်စက်းမိန ့ခ်နွး် ...................................................................................................................................................................... 208

ညီညီ ွတ် ွတန်ဲ ့ ေတာင့ခ်ပံါ ................................................................................................................................................ 214

စတိေ်ြပာငး် ကစမ်းပါ................................................................................................................................................................ 215

ဖ-ဆ-ပ-လ အမတမ်ျားအတကွ ်........................................................................................................................................... 220

ဖ၊ဆ၊ပ၊လ ပဏာမ ြပငဆ်ငမ် ညီလာခမံိန ့ခ်နွး်................................................................................................................... 222

မေကျနပ်ယင ်ထကွေ်ပးမယ ်................................................................................................................................................. 245

ြပနလ်ညထ်ေထာငေ်ရး ............................................................................................................................................................ 249

အ မဲတမး် အဆငသ်င့ ် ိရမယ ်.............................................................................................................................................. 264

ဘယသ်လ့ကေ်အာကမ် မေနချငဘ်း ................................................................................................................................... 266

တငိး်ြပည ်လထ င့ ်ပးေပါငး် လပ်ကငိရ်မည ်................................................................................................................... 274

တငိး်ြပ ြပညြ်ပ လတေ်တာ ်.................................................................................................................................................... 276

1

တပ်ထကွ ်မိန ့ခ်ွနး်

၁၉၄၅ ခ၊ မတလ် ၁၇ ရကေ်န ့ရန်ကန် မိ ေရတဂံိဘရား အေနာကေ်ြမာကဖ်က် ိ ကငွး်ြပင ် (ယခ

ေတာ်လန်ေရး ပန်းြခံေနရာ) တငွ ် ကျငး်ပေသာ စစေ်ရးြပ င့ ် တပ်ထကွပဲွ် အခမ်းအနား၌

ေြပာ ကားသာွးသည့် မိန ့်ခွန်း။

ရဲေဘာ်တိ ့

အကျယ်ချဲ ပီး ေ ေ မေြပာချငဘ်း။ အခ စစေ်ြမြပငက်ိ ထကွ်ရမယ်။ ဆငး်ရဲမယ်၊ ငတ်မယ၊်

အခက်အခဲ ေတွနဲ ့ ရငဆ်ငိရ်မယ်။ ဗမာပီပီ ဗမာေ့သးွကိ ြပပါ။ အထကဗိ်လ်များရဲ ့ အမိန ့က် ိ

နာခံ ကပါ။ အထကဗိ်လ်ေတွကလ ဲသာတညီမ ရဲေဘာ်စတိ်ထားပါ။ ရဲေဘာတ်ိက့ ိကတိေပးထားတဲ ့

အတိငး် ကျ ပ်ကိယ်တငိ ်ရဲေဘာ်တိ ့ နဲအ့တ ချတီက်မယ်။

ဗမာရ့နသ်ကိ ေချမနး် က။ အနးီကပ်ဆးံ ရနသ်ကိ ာ ပီး တိက် က။ ဒါဘ။ဲ။


2

သရကေ်ချာငး်ရွာ မိန ့ခ်ွနး်

၁၉၄၅ ခ၊ ေမလ ၁၀ ရကေ်န ့သရကခ် ိင၊် ကမ မိ အပိင၊် သရကေ်ချာငး်ေကျးရွာ စစဌ်ာနချ ပ်စခန်း

၌ အရာ ိ အ ကပ်တပ်သားများက ိေြပာ ကားခ့ဲေသာ မိန ့်ခွန်း။

ရဲေဘာ်တိ ့

ဒေီန ့ ရဲေဘာ်တိက့ ိ ဘာလိ ့ တနး်စခီငိး်ရသလဲဆယိင ် အားလံး ရဲေဘာ်ေတွေရာ ဗိလ် ကီးေတွ

ဗိလ်မးေတွဆတိဲ ့ ေခါငး်ေဆာငပိ်ငး်ကပါ တာဝနယ်ထမ်းေဆာင် ကတဲ ့ ေနရာမာ ေတာ်ေတာ့က် ိ

ေပါဆ့ဆ လပ်ေန ကတာက ိေတွရ ြမငရ် ကားရလိဘ့။ဲ

ပွဲဦးထကွ ် ေတာ်လနေ်ရး ေအာငပ်ွဲေလး ေတွကိ ရခဲ့ ပီး၊ အဲဒ့ ီ ေအာငပ်ွဲေလးေတ ွ ဆင် ခဲဲ့ ငိတ်ာ

ေလာက်က ိ တကယ့် ေအာငပ်ွဲ ကီးေတွလိ ့ ထင် ပီး အဲဒ့ေီအာငပ်ွဲေတွ အေပ မာ မိနး်ေမာေနတာ

ေတွရတယ်။ ကိယ့်ကယိက်ိ ကိယ်အထင် ကီး ပီး ဘဝငြ်မင့ေ်နတာ ေတရွတယ်။ ရဲေဘာ်တိ ့ ဒလီ ိ

မိနး်ေမာေနယင၊် အထင် ကီးေနရင ်မားမယ်လိ ့ ရဲေဘာ်တိက့ ိတိတိကျကျ ေြပာရဲတယ်။

တချိ ကလဲ ဒေီတာ်လနေ်ရး ပီးယင ် ‘ ပီး ပီ’လိ ့ ထငတ်ဲသ့ေတွက ထငေ်သးတယ်။ ဒါတင ်

မကေသးဘး။ အဂလိပ်စစတ်ပ်တိ ့၊ အဂလိပ် အပ်ချ ပ်ေရးတိ ့ လာယင ် ဗိလ်ေတွက ဗိလ် ကီး၊

ဗိလ် ကီးေတွက ဗိလ်မး၊ ဗိလ်မး ေတွကလ ဲဗိလ်မး ကီးေတွ ြဖစ် ပီး၊ ရာထးေတွ အဆင့အ်တနး်ေတ ွ

တိးလာေတာမ့ယ်လိ ့ ထင် က ပီး တေယာက်နဲတ့ေယာက် ေြခရာ တိငး်ေန ကတယ်။ ဒါေတွက ိကျ ပ်

သတိာ ေတာ်ေတာ ် ကာ ပီ။ ဒါေပမဲ့ ကျ ပ် မေြပာချငေ်သးလိ ့ မသခိျငေ်ယာင ် ေဆာငေ်နခဲတ့ယ်။

ေစာင့် ကည့် က ေသးတာေပါ။့ ရဲေဘာ်တိ ့ ထငသ်လိ အဂလိပ်လာယင ် ရာထးဘ ဲ တိး ကမလား

ေသနတ်ေမာငး်ဘ ဲထပ်ချိ း ကရမလား ဆတိာ ဟိအခါကျေတာ ့သ ိ ကပါလိမ့်မယ်။

ဘယ်ေလာက်ထ ိ တာဝနမဲ် ့ လပ်ေနသလဲဆယိင ် ဗိလ်ေဇယျကိ ကည့်။ ကျ ပ်က တာဝနန်ဲ ့

လတ်လိက်တယ်။ ခအထ ိ ြပနမ်လာေသးဘး။ သမ့ယား ိတဲ ့ ဆားတငွး် တက်သာွးတယလ်ိ ့

ကားရတယ်။ အဒဲါသာ ကည့်ေတာ။့ ဟိတေနက့လ ဲ ဗိလ်ဝငး်တေယာကဟ်ာ

ရဲေဘာ်သးံေလးေယာကန်ဲ ့ အမဲ ထကွ်ပစတ်ယ်။ သတိတ့ေတွဟာ ေပျာ်ပွဲစားထကွ်လာတယလ်ိမ့ျား

ထငေ်နသလား မသဘိး။ အဒဲါေလာက်ထေိအာင ် ရဲေဘာ်ေတွဟာ တာဝနထ်မ်းေဆာငတ်ဲေ့နရာမာ

ေပါေ့ပါဆ့ဆ ြဖစလ်ာတာ ေတွရတယ်။ ရနသ်ကိ အထငမ် ကီးေသာ်လဲ အ ထငမ်ေသးသင့ဘ်း

ဆတိာ အစ သတိချပ်ေစချငတ်ယ်။ အဂလိပ်အပ်ချ ပ်ေရးကိ ေြမာ် ပီး အေတွးလွနမ်ေန ကနဲ။့

နားအလယလ်ွယ်ဆးံ ေြပာလိက်မယ်။ အခ ဂျပနက် ကျ ပ်တိတ့ေတနွဲ ့ တိငး်ရငး်သား အားလံးကိ (-)

သရက်ေချာငး်ရွာ မနိ ့ခ်ွနး်

3

သာွးေပမဲ ့ ဆဆီတွ်လိ ့ ေတာ်ေသးတယ်။ အဂလိပ်လာယင ် ဆမီဆတွ်ဘ ဲ (-) လိမ့်မယ်။ ဒါဘ ဲ

ကျ ပ်ေြပာခဲ့မယ်။။


4

ဗမာတ့ပ်မေတာ် တငိး်မးများ အစညး်အေဝး

၁၉၄၅ ခ၊ သဂတလ် ၁၀ ရက၊် ၁၁ ရက၊် ၁၂ ရကေ်န ့ ရန်ကန် မိ ၌ ကျငး်ပခ့ဲ ေသာ မျိ းချစဗ်မာ ့

တပ်မေတာ် အ ကးီအက ဲေခါငး်ေဆာငမ်ျား၏ အစည်းအေဝး မထတြ်ပန်လကိေ်သာ းိေဆာ်စာ။

ယခအခါ ဂျပန ် ဖက်ဆစမ်ျားသည် က ပ််တိ ့ တပ်မေတာ် င့ ် ငိင်ေံပါငး်စ ံ

မဟာမိတ်တပ်မေတာ်များ၏ ဝိငး်ဝနး်တကိ်ခိကသ်ည်က ိ ဖက် ပိ ငြ်ခငး်ငာ မစွမ်း ငိေ်တာဘ့ ဲ

လက်နက်ချရန ်စကားများပင ်ကမ်းလမ်း ပီးေလ ပီ။

ကမာစ့စ် ကီးကား ပီးေတာမ့ည်။ သိရ့ာတွင ် က ပ််တိ ့ ငိင်သံ ငိင်သံားများ၏ အေရးကား

မ ပီးေသး။ က ပ််တိ ့ ငိင်၏ံ အေရးတခလံးသည် က ပ််တိ ့ တပ်မေတာ် င့ ်လွတ်လပ်ေရးလိချငသ်

အားလံး သက်စွန ့် ကိ းပမ်း ထမ်းေဆာငလ်ာခဲ့ရသည် င့အ်မ ထေိရာက်စွာ ေအာငြ်မငရ်နအ်တွက ်

ြမနမ်ာ ငိင်ံ ိ ေခါငး်ေဆာငမ်ည့ ် ပဂိ လ်များ င့ ် တငိး်သြပည်သားအေပါငး်တိသ့ည် လမျိ းမေရွး

ဘာသာမေရွး တညီတ တွ်တည်း ဆကလ်က်ေဆာငရွ်က်ရန ်အထးလိေပသည်။

က ပ််တိ ့ တပ်မေတာ်သား အားလံးသည်၄ငး်၊ ြမနမ်ာ ငိင် ံ လတွ်လပ်ေရးအတွက် စွန ့စ်ွန ့စ်ားစား

ေဆာငရွ်က်ခဲ့သ အေပါငး်တိသ့ည်၄ငး်၊ ဤမ အပငပ်နး်ခ ံ အဆငး်ရဲအနစန်ာ အေသအေ ကခံကာ

ကိ းပမ်းေဆာငရွ်က်ခဲ့သည်မာ လက်တဆပ်မ ိေသာ လတစ၏ ေကာငး်စားမကိသာ၄ငး်၊

က ပ််တိ၏့ ကိယ်ေရးကယိ်တာ တိးတက်မကသိာ၄ငး်၊ ရည်ရွယ်မနး်ဆလျက် ေဆာငရွ်က ်

လပ်ကိငခ်ဲ ့ ကသည်မဟတ်ဘ ဲ ြမနမ်ာ ငိင် ံ လထအေပါငး် လွတလ်ပ်ေရးအတွက် ရည်စးလျက ်

လပ်ကိငခ်ဲ့ ကသည့်အေ ကာငး်က ိေခါငး်ေဆာငမ်ည့်ပဂိ လ်များ င့ ် ငိင်သံ ငိင်သံားအေပါငး်တိအ့ား

အထးေလးနက်စွာ ေဖာ်ြပလိက်ေပေ ကာငး်။

ထိေ့ ကာင့ ်က ပ််တိ ့ တပ်မေတာ် ေခါငး်ေဆာငအ်ရာ ိ ကီးများ အစည်းအေဝးက ြမနမ်ာ ငိင်အံတွငး်

ေခါငး်ေဆာငမ်ည့် ပဂိ လ်များ င့ ် တငိး်သြပည်သားအေပါငး်တိသ့ည ် စတိ်ဝမ်းကွဲြပားြခငး်

အလျ းမ ိဘ၊ဲ ဖက်ဆစတ်ိက်ဖျက်ေရး ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ်အတွငး်သိ ့ ထေိရာက်စာွ

ဝငေ်ရာက ်လပ်ကိငက်ာ ြမနမ်ာ ငိင် ံလွတ်လပ်ေရး င့ ်ြပနလ်ည်ထေထာငေ်ရး လပ်ငနး်အရပ်ရပ်က ိ

တညီတ ွတတ်ည်း ေ ာင့ေ် းဆငိး်ငံြ့ခငး် အလျ းမ ိဘ ဲ ေဆာငရွ်က် ကရန ် ြပငး်ထနစ်ာွ

တိက်တွနး်လကိ်ပါေ ကာငး်။

၁။ ဗိလ်ချ ပ်-ေအာငဆ်နး်။ စစေ်သနာပတိ။

၂။ ဗိလ်မး ကီး-လက်ျာ။ ဒတိယစစေ်သနာပတိ။

ဗမာတ့ပ်မေတာ ်တိငး်မးများ အစညး်အေဝး

5

၃။ ဗိလ်မး ကီး-ေဇယျ။ စစဦ်းစးီမး။

၄။ ဗိလ်မး ကီး-ေနဝငး်။ ေ တနး်စစဌ်ာနချ ပ်မး။

၅။ ဗိလ်မး-ေမာငေ်မာင။် တိငး်အမတ် (၁) မး။

၆။ ဗိလ်မး-ေအာင် ကီး။ ြမစဝ်က နး်ေပ တိငး်မး။

၇။ ဗိလ်မး-ေကျာ်ေဇာ။ တငိး်အမတ် (၄) မး။

၈။ ဗိလ်မး-ရဲထဋွ။် တငိး်အမတ် (၆) မး။

၉။ ဗိလ်မး-ေအာင။် တိငး်အမတ် (၇) မး။

၁၀။ ဗိလ် ကီး-အာဠာဝက။ အထက်ြမနမ်ာြပည်တိငး်မး။


6

ြပည်သ ့ လွတ်လပ်ေရး

၁၉၄၅ ခ၊ သဂတလ် ၁၉ ရကေ်န ့ကန်ေတာ် ကးီ ေနသရိန် ကပဲွ ံတငွ ်ကျငး်ပေသာ မိ လးံက တ ်

လထအစည်းအေဝး ကးီ၌ ေြပာ ကားခ့ဲေသာ မိန ့်ခွန်း။

ကေန ့ မိ လံးက တ် အစည်း အေဝးေခ ရတဲ ့ အေ ကာငး်ကေတာ ့ က နေ်တာ်တိ ့ ဗမာတ့ပ်မေတာ ်

အပါအဝင ် ဖက်ဆစ ် တကိ်ဖျက်ေရး ြပည်သ ့ လွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီး အေ ကာငး်က ိ မိ သ

မိ သားများ င့ ် တငိး်သ ြပည်သားများအား ငး်လငး် ေြပာြပချငလ်ိဘ့။ဲ ပဌမဆးံ ြပည်သ ့

လွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီး င့ ် ပတ်သက် ပီး ငး်လငး်ချငတ်ဲ ့ အချက်ကေတာ ့ ဒအီဖဲွချ ပ်ဟာ

သခငအ်ဖဲွလိ ့ အများသေိနတဲ ့ တိဗ့မာအစည်းအ ံး င့လ် ဲ မတဘး။ တိဗ့မာအစည်းအ ံးက

တိဗ့မာအစည်းအ ံး သတသ်တ် အရငတ်နး်က တိဗ့မာအစည်းအ ံးထ ဲ က နေ်တာ်တိ ့ ပါခဲ့ပါတယ်။

အခ အေ ကာငး်ေ ကာငး်ေတွေ ကာင့ ်က နေ်တာ်တိ ့ မပါေတာဘ့း။

ဒတိယ က နေ်တာ် ငး်ြပချငတ်ဲ ့ အေ ကာငး်ကေတာ၊့ ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီးဟာ

ကွနြ်မ နစ ် ပါတီလဲ မဟတ်ဘး။ ကွနြ်မ နစ ် ပါတကီ လေတွဟာ ဒအီဖဲွချ ပ် ကီးမာ ဝငလ်ပ်ေနတာ

မနတ်ယ်။ ဒါေပမဲ ့ သတိပိ့င ် အဖဲွမဟတ်ဘး။ ဒအီဖဲွချ ပ် ကီးကိ ဂျပနလ်က်ထက်မာ ဂျပနေ်တွက

တိငး်သြပည်သားေတ ွ အေပ အမျိ းမျိ း ေစာ်ကား၊ အမျိ းမျိ း ပ်ိစက် ပီး ဘာမအဆအီသား

မ ိတဲလ့ွတ်လပ်ေရး ဗနး်ြပေသးွစတ်ေနေတာ ့ ကျ ပ်တိတ့ကယ် လွတလ်ပ်ေရးကိ ရေအာင ်

တကယ်တကိ်ချငတ်ဲ ့ လေတွကိ ပါတီမေရွး၊ လမျိ းမေရွး၊ ဘာသာမေရွး တတိငး်တြပည်လံး

ေသးွစည်း ပီး လပ်မယ် ဆတိဲရ့ည်ရွယ်ချက် င့ ် ၁၉၄၄ ခ၊ သဂတ်လ အစေလာက်မာ

တည်ေထာငလ်ာခဲ့တယ်။ အဒဲလီ ိ အဖဲွချ ပ် ကီး မဖဲွခငက်ေတာ ့ ဟိတစ ဒတီစ ကျ ပ်တိက့

ကျ ပ်တိခ့ျည်း၊ ကွနြ်မ နစေ်တွက ကွနြ်မ နစေ်တွချည်း၊ ြပည်သ ့ ေတာ်လနေ်ရးအဖဲွက ြပည်သ ့

ေတာ်လနေ်ရးအဖဲွ ချည်း သတ်သတ် ေဆာငရွ်က်ေန ကလိ ့ ကျ ပ်ကစတင် ပီး အ ကံေပးတဲ ့အတိငး်

အားလံး စည်း ံး ပီး ဂျပနက်ိ တိက် ကရေအာငလ်ိ ့ းိေဆာ်လိ ့ ဒအီဖဲွ ကီး ြဖစေ်ပ လာခဲ့တယ်။

ဒအီဖဲွချ ပ် ကီးကိ ဘယလ်ိဖဲွစည်းရမယ်။ ဘာရည်ရွယ်ချက်ေတွ င့ ် ဖဲွစည်းရမယ ် ဆတိဲ ့

အချက်ေတွကိ ကျ ပ်ကဘ ဲစတငစ်မံီေပးခဲ့တာဘ။ဲ အသဲလိ အဖဲွချ ပ် ကီးကိ လပ်တဲအ့ခါ ဘယ်အဖဲွ

ဘယ်ပါတီရဲမ့ပိငသ်ေဘာမျိ း အြဖစ် င့မ် ဖဲွ ခဲ့တာမဟတ်ဘး။ တတိငး်တြပည်လံးရဲ ့

လွတ်လပ်ေရးက ိအဓိကထား ပီး ေသးွစည်းဖိအ့တကွ် ဖဲွစည်းခဲတ့ာဘ။ဲ သိေ့ပမဲ ့တခေတာ ့ ိတယ်။

ကွနြ်မ နစ ် ြဖစြ်ဖစ၊် ဘယ်သ ြဖစြ်ဖစ ် အလပ်လပ်ယင ် အလပ်လပ်တဲလ့ တွငက်ျယ်မယ ်

ဆတိာကေိတာ ့အားလးံနားလည်ဖိလ့တိယ်။

ြပညသ် ့ လွတလ်ပ်ေရး

7

ဒါြဖင့ ် ဒအီဖဲွချ ပ် ကီးဟာ ဘာလပ်ခဲ့သလဲ၊ အိ ယိြပည်၊ တ ပ်ြပည်မာ ိတဲ ့ တချိ မျိ းချစ ်

လငယ်ေတနွဲ ့ က နေ်တာ်တိအ့ဆက်ရ ပီး မဟာမိတ်ေတွ င့ ် အဆက်ရ ငိသ်မ ရေအာငလ်ပ်တယ်။

ပီးေတာ ့ ဘာ ငိင်ြံခား အဆက်မ မရရ ရရ ဂျပနဖ်က်ဆစမ်ျားက ိ အြမနဆ်းံ တိက် ငိေ်အာင ်

စမံီစငိး်ြပငး်ခဲ့တယ်။ ေနာက်ဆးံ မတ်လ ၂၇ ရက်ေနက့ စ ပီး တြပည်လံးမာ ကျ ပ်တိတ့ပ်မေတာ်က

ကီးမး ပီး ဂျပနက်ိ ေတာ်လနခ်ဲ့တယ်။ အဒဲ ီ အရငက်လဲ ရခိငြ်ပည်မာ ိတဲ ့ အရင ် ၁၉၃၆ ခ၊

ေကျာငး်သား သပိတ်တနး်က သပိတ်ေမာက် အဖဲွချ ပ် လ ကီးတဦး ြဖစခ်ဲတ့ဲ ့ ကိညိ ထနွး်က

ကမကထလပ်လိ ့ ဦးပညာသဟီက ေခါငး်ေဆာင် ပီး၊ ရခိငြ်ပည ် အမျိ းသားများက

မဟာမိတ်များေပးတဲ ့လက်နက်များနဲ ့ ဂျပနက် ိပနက်နခ်ဲ့ ကတယ်။ က နေ်တာ်တိ ့ တငိး်ရငး်သားများ

ြဖစတ်ဲ ့ ကချငတ်ိ ့၊ ချငး်တိက့လဲ ဂျပနက်ိ တိကခ်ဲ့တယ်။ ကရင ် အမျိ းသားများလ ဲ ဒကီိစမာ

စငိး်ြပငး်ခဲ့တယ်။ ေနာကဆ်းံ သတိဟ့ာ ေတာငင်နယ်မာ အထးသြဖင့ ် ေအာငေ်အာငြ်မငြ်မင် င့ ်

ဂျပနက်ိ တိက်ခိက်ခဲ့ ကတယ်။ က နေ်တာ်တိ ့ တပ်မေတာ်မာ ိတဲ ့ ကရငတ်ပ်ရငး်ကလ ဲ

ြမစဝ်က နး်ေပ အေနာက်ပိငး်ကိ တာဝနယ်တိက်ခဲတ့ယ်။

ေနာက ် အထကဗ်မာြပည ် မ ေလး တဝိက်မာ ကယွ်လွနသ်ာွးတဲ ့ ဗိလ်မး ကးီ ဗထး ကီးမး ပီး၊

ကျ ပ်တိ ့ တပ်မေတာ်က ဂျပနက် ိတိက်ခိက်ခဲတ့ယ်။ ဗိလ်မး ကီး ဗထး တိက်ေပးတဲအ့တွက် မ ေလး

တိက်ပွဲဟာ လျငြ်မနစ်ွာ ေအာငြ်မငရ်တယ် ဆတိာက ိဟိတနး်က ဗမာြပည ်တကိ်ခိက်ေရးက ိ ကီးမး

အပ်ချ ပ်ရတဲ ့ မဟာမိတ် တပ်မေတာ် အမတ် ၁၄ တပ်မး လက်ဖတငန်ငဂ်ျငန်ရယ ်

ဆာဝီလီယနဆ်လငး် ကိယတ်ိင ်ေရဒယီိက ချးီကျ း ေြပာခဲ့တယ။် ေနာက်ကလိဲ ဗိလ်မး ကီး ဗထးဟာ

မိ ေတွ ရွာေတွ အေြမာကအ်ြမား သမ်ိး ပီး မ်းြပည်ဖက ်တက်တိက်ခဲ့တယ်။ ဗိလ်မး ကီး ဗထးက ိ

မဟာမိတ် ဒဝီီဇံ တပ်မမးတိငး်လိလိ သိ ကတယ်။ ချီးကျ းတယ်။ ၄ နပံတ် တပ်မမးြဖစတ်ဲ ့

လက်ဖတငန်င ် ဂျငန်ရယ်မက်ဇာဗီက ဗိလ်မး ကီး ဗထးရဲအ့ေ ကာငး်က ိ (Despatches)

လနဒ်နေ်ဂဇက ် (ဘလိပ်အစးိရေဂဇက်) ထမဲာ ထဲ့ ပီး ေ ကညာမယ်လိ ့ ေြပာခဲ့တယ်။ ေနာက ်

မိတီလာမာ ိခဲ့တဲ ့ တပ်ရငး် ၅ ကလဲ ဂျပနက် ိ တိက်ခဲ့တယ်။ တြပည်လံးမာေတာ ့ မတ်လ

၂၈ရက်ေနက့စ ပီး တိက်ခဲ့တယ်။ အဒဲလီ ိ တိက်ခဲ့တဲအ့ခါ ေတာငင်ဖက်မာ ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး

အဖဲွ ခွဲ င့ ် ကျ ပ်တိ ့ တပ်မေတာ်က ဗိလ်အ ကပ် ၃၀ ေလာက် ကီးမး ပီး ေြပာက်ကျား တပ်များ

သးီြခားဖွဲ ပီးလဲ တိက်ခဲ့တယ်။ ကျ ပ်တိ ့ တပ်မေတာ် င့ ် ေြပာက်ကျားတပ်ေတ ွ တိက်လိက်တဲ ့

အတွက်၊ ဂျပနေ်ပါငး် စေ်သာငး်ထက် မနည်း ကျဆးံခဲ့တယ်။ သံပ့နး်ေပါငး် စရ်ာ သးံရာခန ့ ်

ဖမ်းမိတယ်။ ဂျပနသ်ံပ့နး် ဒေီလာက်ဖမ်း ငိတ်ယဆ်တိာ ေတာ်ေတာ်ကိ ထးြခားတယ်။ တြခား

လမျိ းေတွနဲ ့ စစတ်ကိရ်တဲ ့ အခါ သံပ့နး်ရဖိ ့ လယွ်သေလာက် ဂျပနက်ိသံပ့နး်ရဖိ ့ မလွယ်ဘး။

ဒအီချက်က ိမဟာမိတ်ေတ ွကိယ်တငိက် အသအိမတ် ြပ ကတယ်။ ေနာက ်က နေ်တာ်တိတ့ပ်ေတ ွ

သမ်ိးတဲ ့ မိ ေတွ၊ ရွာေတွ၊ တိက်ပွဲေတွ အေ ကာငး် အစ ံ အလငက်ိေတာ ့ ေနာက်မ စာအပ်


8

စာတမ်းကျကျ နန ထတ်တဲ ့ အခါ ခငမ်ျားတိ ့ သိ ကမာဘ။ဲ ထြခားတဲ ့ အချိ အချက်ေတွက ိ

ေဖာ်ြပရယင ် ဂျပန ် လက်ဖတငန်င ် ဂျငန်ရယ် တေယာက်၊ ေမဂျာ ဂျငန်ရယ် စေ်ယာက် င့ ်

အြခားအေရး ကီးတဲ ့ ဂျပန ် အရာ ိ အေြမာက်အြမားကိ သတ်ြဖတ်ခဲ့တယ်။ ေတာငင်နယ်မာ

ေြပာက်ကျား တပ်များက ကညီ တိက်ခိကခ်ဲ့တဲအ့တွက် မဟာမိတ်တပ်များ ရနက်န ်

အေရာက်ြမနခ်ဲ့တယ်ဆတိာကိလဲ မဟာမိတ်များက အသအိမတ်ြပ ခဲ့တယ်။ ေမာ်ဘ ီ

ေလယာ ပျံကွငး်မာ ဂျပနေ်လယာ ပျံ သးံစငး်က ိ ဖျက်စးီခဲ့တယ်။ ဂျပနေ်တွ သမ်ိးထားတဲ ့

စပါးအေြမာက်အများ၊ ပစည်းအေြမာက် အြမားေတွကိ အေြပးြမနတ်ဲအ့တွက် မီးမ ိ ငိဘ် ဲ

ထားပစခ်ဲ့ရတယ်။ အဒဲါေတွထကဲ အေြမာက်အြမား ပစည်းေတွက ိ စနံစက်ျတဲ ့

နယ်သနယ်သားေတွကိ ေဝေပး ငိခ်ဲ့တယ်။ ေပါငး်တည်ဖက်မ ေခ းတပ် စေ်ထာင ် ေလာက်က ိ

ဂျပနေ်တွဆကီ ထကွ်ေြပးသာွး ငိေ်အာင ် လပ်ခဲ့တယ်။ ရနက်နမ်ာဆယိငလ် ဲ ေထာငက်ိေဖာက်၊

ဖမ်းထားတဲရဲ့ေဘာ်ေတွ လတ်ပစ ် လပ်ခဲ့တယ်။ က နေ်တာ်တိ ့ တိက်လိက်တဲ ့ အတွက်ရနက်န် မိ က

ဂျပနေ်တွအေြပးြမန် ပီး ဂျပနအ်ဖျက်အဆးီ နည်းသာွးတယ်။ ေနာက်ဆးံ စစေ်တာငး်ြမစဝ်မ်း

တေလ ာက်မာ ရွပ်ရွပ် ခ ံခ ံတိက်ခိက်ခဲ့ ကတယ်။

ဒလီ ိ က နေ်တာ်တိ ့ တကိ်တာက ိ ဘလိပ်မာ ိတဲ ့ သတငး်စာ ကီးေတွကေရာ၊ ဥေရာပတိက၊်

အေမရိက၊ အိ ယိ၊ တ ပ်ြပည်မာ ိတဲ ့ သတငး်စာ ကီးေတွကေရာ ချီးကျ းေရးသားရတယ်။

အထးသြဖင့ ် ဘလိပ်မာ ိတဲ ့ နာမည်အ ကီးဆးံ လနဒ်နတ်ငိး်သတငး်စာ ကီးက

ေခါငး် ကီးပိငး်ကေန ပီး ကျကျနန ေရးသားရတယ်။ အရငတ်နး်က ဗမာြပည်ရဲ ့ အေ ကာငး်က ိ

ဒသီတငး်စာ ေခါငး် ကီးပိငး်က သာမညေလာက ် ေရးသားဘး ံဘ ဲ ိတယ်။ ဒတီခါဘ ဲ ကျကျ နန

က နေ်တာ်တိ ့ တပ်မေတာ်ကိ ချီးကျ းေရးသားတယ်။ ဘလိပ် ပါလီမနမ်ာေရာ၊ သတိထ့တ်တဲ ့

စက ြပာတိ ့ စက ြဖ တိမ့ာေရာ ကျ ပ်တိ ့ ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရးအဖဲွချ ပ် ကီး င့ ်

တပ်မေတာ်တိအ့ေ ကာငး်က ိ အေရးတယ ေြပာဆေိရးသားရတယ်။ ဒါေတာင ် သတိ ့ ကျ ပ်တိ ့

တိက်တာေတ ွအကနမ်ေြပာေသးဘး။ ထမ်ိ ငိသ်ေလာက် ထမ်ိထားေသးတယ်။

ဒါြဖင့ ် ကျ ပ်တိ ့ ဘာအြမတ်ရသလဲဆယိင ် မလအစ ကျ ပ်တိ ့ ဂျပနက်ိ ထချတနး်က ဘာကတိမ

ဗိတိသ အစးိရဆကီ မရခဲ့ဘး။ ဒါေပမဲ့ ကျ ပ်တိက့ ဘာေစျးမ မဆစဘ် ဲ မနတ်ယ်ထငတ်ဲဖ့က်က

ထကွ်တိက်ခဲ့တယ်။ ထငတ်ဲအ့တိငး်လဲ ဟတတ်ယ်ဆတိာ အခြဖစတ်ဲ ့ အြဖစအ်ပျက်ေတွက

သက်ေသခံေနတယ်။

ကမာ ကီးတခလံး ဒလီကိျ ပ်တိဂ့ျပနက်ိ တိက်တဲအ့ေ ကာငး်သေိတာ ့ ကမာမာ ိတဲ ့

မဟာမိတ် ငိင်ေံပါငး်စ ံ အ ကည်ညိ လဲမပျက်ရေအာင၊် ဘလိပ်တိငး်သြပည်သားတိက့လ ဲ

အြပစမ်တင် ငိေ်အာင၊် ပီးေတာ ့ ဗမာြပည်ကိလဲ လပ်ချငတ်ငိး် လပ်လိမ့ရဘးဆတိာ သေိတာ၊့


9

ဗိတိသ အစးိရက ခငဗ်ျားတိခ့ျငး်သာ ညီ တွ် ပီေြပာ က၊ လွတ်လပ်ေရးလခိျငေ်တာင ် ေပးမယ ်

ဆတိဲစ့ကားမျိ း ေြပာေနရ ပီ။ အခ ကမာ ကီး အေြခအေနဟာ သပ်ိေကာငး်ေနတယ်။ ကမာ ကီးဟာ

အများြပည်သတိဆ့ အရ တိငး်ြပည်တိငး် တိငး်ြပည်တိငး် ကိယ့်အေရးကိ ဆးံြဖတ် ငိတ်ဲ ့

အခွင့အ်ေရးကိ အရငစ်စ် ကီး ပီးစကထက် ပိခရီးေရာက်ေရာက် င့ ် အသအိမတ် ြပ ေနရတယ်။

လမ ကာခင ်ဆနဖ်ရန ်စစစ်ကိ ကွနဖ်ရင့မ်ာ ားက လက်ေအာက် ငိင်ဟံသမ လံးဝလွတ်လပ်ေရး

ေပးရမယ်။ မေပး ငိေ်သးတဲ ့ တိငး်ြပည်ေတွက ိ ငိင်ေံပါငး်စ ံ သမာဓိအဖဲွတဖဲွက အပ်ချ ပ်ရမယ ်

အစ ိသြဖင့ ် ေြပာခဲ့တယ်။ အဂလိပ်၊ အေမရိကနတ်ိက့ ဒေီလာက်မလပ်ပါ င့၊် လံးဝ

ကိယ်ပိငအ်ပ်ချ ပ်ေရး ေလာက်ဘ ဲလပ်ေပးပါလိ ့ လကိ်ေလျာေြပာရတယ်။

ဘာပဲ ြဖစြ်ဖစ ်အရင ်ကမာစစ် ပီးတနး်က ငိင်ေံပါငး်ချ ပ် အသငး်တနး်က ဒစီကားမျိ းမပါဘး။ အခ

ပါလာရ ပီ။ ဆနဖ်ရနစ်စစ်ကိ ကွနဖ်ရင့မ်ာ တ ပ်ြပည်က ကိယ်စားလယမ်ျားက ဗမာြပည်ရဲ ့

အေရးကိေထာက်ခ ံ အားေပးစကား ေြပာ ကားတယ်လိလ့ ဲ သရိတယ်။ အရင် ငိင်ေံပါငး်ချ ပ်

အသငး်ထက်၊ အခ ငိင်ေံပါငး်ချ ပ် အသငး်က လံးဝခိငမ်ာတယ ်မဆိ ငိေ်အာင ်ပိခငိမ်ာတယ်ဆတိာ

ကမာသတငး်စာ ကီးများက ေရး က၊ ေြပာ ကတယ်။ အရငက် အေမရိကနြ်ပည်ဟာ ငိင်ေံပါငး်ချ ပ်

အသငး်မာမပါဘး။ အခပါတယ်။ အရငက် ပဌမ ားကိ ဝိငး်ပယ်ထားတယ်။ အခမပယ် ငိေ်တာဘ့ ဲ

သက လစွာ တဦး အ ကီးအကျယ ် ြဖစေ်နတယ်။ အရငက် ငိင်ေံပါငး်ချ ပ် အသငး်ကိ ြပငသ်စ် င့ ်

အဂလိပ်က အပ်စားမယဆ်တိဲ ့ သေဘာလပ်ထားတယ်။ အခ ဘယ်သမ အပ်စားချငေ်ပမဲ ့

အပ်မစား ငိေ်အာင ် အားချငး်မ ေနတယ်။ ားကလ ဲ အားေတာင့တ်ာဘ၊ဲ အေမရိကနက်လ ဲ

အားတမျိ း ေတာင့တ်ာဘ။ဲ အဂလိပ် င့ ် အေမရိကနက်ေပါငး် ပီး အပ်စားမယ်စတိ် ကးေတာင ်

ား င့ ် ငိင်ကံေလးေပါငး်များစာွက ေပါငး် ပီးဖျက်လကိ်ယင ် တဦးအေပ တဦး လမ်းမိးဖိ ့

အငမ်တန ်ခဲယ းမယ်။ ဘလိပ်မာ ိတဲ ့လေတွ၊ ဥေရာပမာ ိတဲ ့လေတွ၊ ကမာမာ ိတဲလ့ေတွကလ ဲ

အားလံး းိ ကား ပီး ေ းကညာစား ကတဲ ့ လေတွ အကနြ်ဖ တ်ချပစ် ပီး ဥေရာပတကိ်မာ ဆလိ င ်

ပိလနြ်ပည်မာ ပိလနြ်ပည်သ ြပည်သားများအတွက ် တကယ်လပ်တဲ ့ လေတွဟာ တငွက်ျယ ်

ေနတယ်။ အစတနး်ကေတာ ့ ဘလိပ်ကိ ေြပးသာွးတဲ ့ ပိလနြ်ပည်သ ြပည်သားေတွကိ အပ်စားတဲ ့

လညာ အစးိရ (ပိလနြ်ပည်မာ သည့်ြပငလ်ေတွက တိက်ေနတနး်၊ သတိဘ့လိပ်မာ ထငိေ်န ပီး၊

ညာေန ကတာဘ)ဲ။ အသဲည် လညာအစးိရကိ ဖျက် ပီး တကယ်လပ်တဲ ့လေတနွဲ ့ ပးေပါငး် ပီး အစးိရ

အဖဲွသစ ် ဖဲွရတယ်။ ဘလဲဂ်ျီယနမ်ာ လေတဟွာ ငဘ်ရငဆ်တိဲ ့ ေမျာက်ြပ ဆနေ်တာငး်တဲ ့ စနံစက် ိ

မ ကိ က်ေတာဘ့၊ဲ အေရးကျေတာ ့ ငဘ်ရငေ်တွက ဘာမ ေခါငး်ေဆာင ်ေခါငး်ရွက် မလပ် ငိေ်တာ၊့

ငဘ်ရင ် စနံစက် ိ ြဖ တ် ကလိမ့်မယ်လိ ့ ယဆတယ်။ ဂရိတ်ြပည်မာ အသဲည် အတိငး်ဘ။ဲ

ယဂိစလပ်ြပည်မာေတာ ့ မချ ြပ တ်မာဘ။ဲ အဒဲမီာ မာ ယတ်ီးတိးဆတိဲ ့ ပဂိ လ် ကီးက

လမျိ းေပါငး်စကံိ ေခါငး်ေဆာင် ပီး ဂျာမနေ်တကွ ိ အငမ်တန ် ေအာငေ်အာင ် ြမငြ်မင ်


10

တိက် ငိတ်ဲအ့တွက ် ဒပီဂိ လ် ကီး င့ ် အဖဲွေတွဘ ဲ တက်မာဘ။ဲ ြပငသ်စမ်ာဆယိင ်

လက်ဝဲဂိဏး်သားေတွ တက်ေန က ပီ။ မျ နစီပီယ် ေရွးေကာက်ပွဲေတွမာဆယိင ် သတိက့

အားများတယ်။

ဘလိပ်မာေတာခ့ငဗ်ျားတိ ့ သိ ပီးတဲအ့တိငး် ေလဘာပါတီကတကတ်ယ်။ အရငတ်နး်က

တိငး်ြပည်အပ်စား ပီး သတိ ့ ဖျငး်လိ ့ ဂျာမန ် နာဇီဂိဏး်တိ ့၊ အတီလီ ဖက်ဆစဂိ်ဏး်တိ ့

အား ကီးသာွးခဲ့တယ်။ ေနာက်ဆးံ သတိေ့မွးတဲေ့မျာက် သတိက့ ိ ြပနေ်ချာကခ်ဲ့တယ်။ အဒဲေီတာ ့

ေတာင ် ပဌမ ေကာငး်ေကာငး် မတိက်ဘး။ ဒါေ ကာင့ ် ပဌမ အ ကီးအကျယ ် ံးခဲ့တယ်။ စစ ်

မေ သင့ဘ် ဲေ ခဲ့တယ်။ အဒဲလီ ိညာစားခဲ့တဲ ့ကွနဆ်ာေဗးတစ ်ပါတီ ြပ တ်သာွး ပီး၊ ေလဘာပါတီဟာ

အဂလိပ်ရာဇဝငမ်ာ ဒတီ ကိမ်ဘ ဲအြပတ်အသတ ်ေရွးေကာက်ပွဲ ငိဘ်းတယ်။ အရငတ်နး်က စခ်ါ

ငိဘ်းပါရဲ ့၊ ြပတ်ြပတ် သတ်သတ် မ ငိလ်ိ ့ ေကာငး်ေကာငး် မလပ် ငိဘ်း။ ကာ ကာမခံဘး။

အခေတာ ့ အြပတ်အသတ် ငိတ်ယ်။ ဒါတွငမ်ကဘး၊ ေ ကိ ေလဘာပါတီက လ ကီးေတွ

သပ်ိမေ ာ်ယင၊် တတက်ထ ဲ တက်ဖိလ့မ်းဘ ဲ ြမငတ်ယ်၊ အလားအလာ ိတယ်။ အဒဲလီ ိ

ကမာ ကီးအေြခအေနက သပ်ိေကာငး်တယ်။

ဗမာြပည်က အေြခအေနကေတာ ့ကျ ပ်အခနက ေြပာခဲ့သလိဘ၊ဲ ကျ ပ်တိလ့ပ်ငနး် ေတွဟာ ေြခရာ

လက်ရာ အေကာငအ်ထည် င့ ် ိ ပီးသားဘ။ဲ ကျ ပ်တိဟ့ာ ဘယ်သမ့ ပတ်ခတ်တာလဲ မဟတ်ဘး၊

ကိယ်ရည်ေသးွ ေြပာတာလဲမဟတ်ဘး၊ ကျ ပ်ေြပာရဲတယ်။ ဒဗီမာြပည်မာ တိငး်ြပည်အတကွ ်

ကျ ပ်တိထ့က် ပိလပ်တဲလ့၊ အနစန်ာခံတဲလ့ မ ိဘးဆတိာ ကျ ပ်ေြပာရဲတယ်။ ကျ ပ်ဆလိိ ့ ိယင ်

ဂျပနလ်က်ထက်မာ ြဖစြ်ဖစ၊် အခ ြဖစြ်ဖစ ် ကျ ပ်လခိျငယ်င ် လိချငတ်ဲ ့ ရာထးရဖိ ့ မခဲယ းပါဘး။

ဂျပနေ်တွတနး်က မငး်ေတာင ် ငဘ်ရင ် ြဖစ် ငိသ်ားဘဆဲတိဲ ့စကားမျိ း အေြပာခံရတာဘ။ဲ ဒါေပမဲ ့

ကျ ပ်ဒလီ ိရာထးေတွကသိာ ရည်ရွယ် ပီး ငိင်ေံရး လပ်ချငယ်င ်အစကတည်းက ဒေီလာက် ခဲယ း

ပငပ်နး်တဲ ့ ငိင်ေံရး မလပ်ဘး မတ်ပါ။ အခ ဒေီလာက် ခဲယ း ပငပ်နး် ေဘးများတဲ ့ အလပ်

(အခဟနလ်ိသ့ာ အသက် ငေ်နတာ။ မဟနယ်င ် ကာလ ပီ ကျ ပ်ေသတာ။ အဒဲလီဆိယိင ်ခငဗ်ျားတိ ့

ကျ ပ်နာမည်ေတာင ် ေကာငး်ေကာငး်ေြပာရဲမာ မဟတ်ဘး။) ကိ လပ်တယ်ဆတိာ တိငး်ြပည်

လွတ်လပ်ေရး လိချငလ်ိဘ့။ဲ

ကျ ပ်တွငလ်ား၊ ကျ ပ်ေခါငး်ေဆာငေ်နတဲ ့ တပ်မေတာ်သားေတွကအစ ဒေီလာက် အပငပ်နး်ခ ံ

တိက်ေနတာ။ လခလဲ တြပားမ မရေသးဘး။ အဝတ်အစားလ ဲ ချိ တဲတ့ယ်၊ ေဆးဝါးလ ဲ

ေကာငး်ေကာငး် မလံေလာက်ဘး။ လက်နက ် ခဲယမ်းမီးေကျာက်လဲ မြပည့်စဘံး။ အနားဆလိိလ့ ဲ

မရဘး၊ မဟာမိတ်ေတွဆကီ အကအညီဆတိာလ ဲ ရသင့သ်ေလာက် မရဘး။ ဒြီပငဆ်ယိငလ်ဲ

လငယ်ေတွလပ်ယင ် အထငေ်သးချငတ်ဲ ့ အချိ လ ကီးေတွရဲ ့ မသမိသာ ေ ာင့် က်မ၊ သသိသိာသာ


11

ေ ာင့် က်မကိလဲ ခံရေသးတယ်။ အသက်လဲ စွန ့ရ်တယ်။ ေသတဲ ့လေတွ ေသကန် ပီ။ လစ မမီတဲ ့

လေတွ ိကန် ပီ။ အဒဲေီလာက် အပငပ်နး်ခံ ပီး ကျ ပ်တိ ့ တတပ်လးံ တိက်ေနတာဟာ တေနက့

ကျ ပ်တိ ့ တပ်ေခါငး်ေဆာငေ်တွရဲ ့ ေ ကညာချက်အတငိး်၊ လတစတည်း ေကာငး်စားဖိလ့ ဲမဟတ်ဘး။

ကျ ပ်တိ ့ ကိယ်ေရးကယိ်တာ ေကာငး်စားမအတွက်ေလာက်သာလဲ မဟတ်ဘး။ ကျ ပ်တိ ့

တိက်ေနတာဟာ၊ တိငး်ြပည်ရဲလ့ွတ်လပ်ေရး င့ ် တိငး်ြပည်၏ လထ ကီးေကာငး်စားေရးကိသာ

ရည်ရွယ် ပီး တိက်တယ်ဆတိာက ိတထစခ်ျ သေိစချငတ်ယ်။ အခကျ ပ်တိ ့ တိငး်မး တပ်မးတချိ လ ဲ

စစေ်ြမြပငမ်ာ စစသ်ားေတွ စတိ်ထားက ိ ကျ ပ်တိထ့က် ပိစစံလံငလ်င ် ေြပာြပလိမ့်မယ်။ ကျ ပ်တိ ့

တပ်မေတာ်တခလံးဟာ အခအခါ ကိမ်မီးအးံသလိ ပပနေ်နတယ်။ စစတ်ကိ်ေတာမဲ့ ့

ဆဆဲစဲစတ်ကိ်လိ ့ ကျညဆ်သံင့ေ်သမဲ့ဆဲဆ ဲ မာ ဒိတ့ကိ်တာ လွတ်လပ်ေရး ရမရပါမ့လားေဟ။့

ကျ ပ်ေတာြ့ဖင့သ်ာွး ပီ၊ တိငး်ြပည်မာ ကျနရ်စမဲ် ့ေခါငး်ေဆာငမဲ့် လ ကီးေတွကေိြပာလိက်ပါ။ ကျ ပ်တိ ့

တာဝနေ်ကျ ပီ၊ ခငဗ်ျားတိ ့ တာဝနေ်ကျေအာင ်လပ်ပါ၊ မလပ်ယငေ်တာ ့ကျ ပ်တိ ့ ဘဝအဆက်ဆက်

တိငး်က ဘာလပ်မယ်၊ ညာလပ်မယ် အစ ိသြဖင့ ် ြမည်တမ်းသာွးတာေတွဟာ ကျနရ်စေ်နတဲ ့

ရဲေဘာ်ေတွ င့ ်ကျ ပ်တိ ့ အားလံးစတိ်ကိ အငမ်တန ်ထခိကိ်ေအာင ်ြဖစတ်ယ်။

ဒါေ ကာင့ ်တေနက့ ပဲခး င့ ်ရနက်နမ်ာ လပ်တဲ ့တိငး်မးေတွ င့ ်ကျ ပ်တိ ့ ရနက်န ်စစဌ်ာနချ ပ်မာ ိတဲ ့

အရာ ိ ကီးေတွ အစည်းအေဝးက ကျ ပ်တိ ့ တငိး်ြပည် ညီ ွတ်ေရးဟာ အလပ်ထင် ား ြဖစေ်န ပီ။

ကမာသတိဲ ့ ြပည်သ ့ လွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီးကိ ဗဟိြပ ပီး ညီ ွတ်ေရး ရေအာငလ်ပ်ပါ ဆတိဲ ့

အတိငး် ဒအီဖဲွချ ပ်မာလ ဲ အခ ကျ ပ်ဥကဌ ြဖစတ်ဲ ့ အတိငး် အခဒအီစည်းအေဝး ေခ တာဘ။ဲ

အဂလိပ်ကလဲ အလိမာ စကားသးံထားတယ်။ ခငဗ်ျားတိက့သာ ေြပာ က၊ (ေြပာ ကဆတိာက

ညီညီ ွတ် တွ ် ေြပာဖိဆ့လိိတာ) ခငဗ်ျားတိ ့ လွတ်လပ်ေရး လိချငသ်ပဆယိငရ်ေစ့မယ်လိ ့

ဆထိားတယ်။ ဒါဟာ အလိမာ စကားဘ။ဲ သတိ ့ တိးချငယ်င ် တိး ငိ် ပီ။ ေရာခ့ျငယ်င ်

ေရာ့ ငိတ်ဲစ့ကားဘ။ဲ ဒါေ ကာင့ ် အခ ဒအီစည်းအေဝးေခ ပီး ဒရီနက်န် မိ မာ ိတဲ ့

တိငး်သြပည်သားေတွက အစြပ ပီး၊ တိငး်ြပည်တြပည်လံးကိ ဘယ်သကမ ယံမားသသံယ

မ ိေအာင ် ကမာလဲသ၊ိ အလပ်အားြဖင့ ် ထင် ားေနတဲ ့ ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီးက ိ

တညီတ ွတတ်ည်း ဝငေ်ရာက ် လပ်ကငိ် ပီး ကျ ပ်တိရဲ့ ့ ြပငး်ြပတဲ ့ ဆ ြဖစတ်ဲ ့ လွတ်လပ်ေရး င့ ်

လအများစ ေကာငး်စားေရးက ိြဖစေ်ြမာက်ေအာင ်ကညီလပ်ကိငေ်ပးပါလိ ့ တိကတ်ွနး်တာပါဘ။ဲ

ဒြီပငလ် ဲ တိငး်ြပည်ကိ လိမ်ေန ကတဲ ့ လညာေတွ၊ အကျင့ပ်ျက်ေတွ၊ သတိေ ကာငေ်တ ွ ဟာ

ကိယ့်အစွမ်းကိ အားမကးိဘ ဲ လေတွက ကည်ညိ တနေ်ကာငး်ရဲ ့ ဆတိဲပ့ဂိ လ်တဦးဦးကိ ဗနး်ြပ ပီး

လာေစကာမ၊ ဘယန်ည်းနဲမ့ အားမေပး ကပါနဲ။့ ခငဗ်ျားတိလ့ည်ပငး် ခငဗ်ျားတိ ့ ကိ းတပ်ချငယ်င ်

ြဖင့က်ျ ပ်ဘာမ မေြပာလေိတာဘ့း။ သိေ့သာ်လဲ ခငဗ်ျားတိဒ့ါမျိ း အလပ်မခ ံ ချငယ်င၊် ခငဗ်ျားတိ ့


12

အကျိ းြဖစေ်စချငယ်င ် ဒလီညာေတွ၊ အကျင့ပ်ျကေ်တွ၊ သတိေ ကာငေ်တွ ကိ ေ ာင် ား ကပါ။

တိငး်ြပည် လွတ်လပ် ပီး၊ ခငဗ်ျားတိ ့ အကျိ းေတွက ိ ထငထ်င် ား ား ဘယသ်မ လက်တလးံြခား

မလိမ် ငိေ်အာင ် စမံီ ငိမ် ခငဗ်ျားတိ ့ အကျိ း ိ ငိမ်ာဘ။ဲ ကျ ပ်ေနာက်ဆးံ သတိေပးချငတ်ာက

တိငး်ြပည်မာ လ ကီးြဖစြ်ဖစ၊် လငယ်ြဖစြ်ဖစ ် ဘယ်လိလမစတိ်မချနဲ။့ မလိမ် ငိေ်အာင ်

ကိ းချည်ထားပါလိ ့ ေြပာချငတ်ယ်။

နဂံိးမချ ပ်မီ တပ်မေတာ ် ကိစကိလဲ ေြပာြပချငပ်ါေသးတယ်။ အခ က နေ်တာ်တိ ့ တပ်မေတာ်က ိ

နာမည်သာ ိတဲ ့ ဗိတိသ အစးိရရဲ ့ ြမနမ်ာြပည်တပ်မေတာ်ဆတိာထ ဲ

သမ်ိးသငွး်မယ်လိသ့ာမနဆ်ထိားတယ်။ အဒဲါကိ က နေ်တာ်တိ ့ မ ငး်တဲအ့ချက်ေတ ွ

အများ ကီး ိတယ်။ ဒါေ ကာင့က် နေ်တာ်တိ ့ လိလားချက်များအတငိး်၊ အဖဲွချ ပ် ကီးက

ဒအီစည်းအေဝး ကီးမာ တပ်မေတာ် င့ ်ပတ်သက် ပီး ေတာငး်ဆခိျက်ေတ ွတငြ်ပလိမ့်မယ်။ ဒအီတငိး်

တိငး်ြပည်က ေထာက်ခံမယ်ဆယိင ်က နေ်တာ်တိ ့ တပ်မေတာ်သားေတွဟာ ကျတိ်မိတ် ပီး ဝငေ်ရာက ်

လပ်ကိင် ငိမဲ် ့ အေြခအေနကိ ရ ငိမ်ယလ်ိ ့ ယံ ကည်တယ်။ ဒါေပမဲ့ မလတွ်လပ်တဲ ့ ဗမာြပည်ရဲ ့

တပ်မေတာ်ထကဲ ိတပ်မေတာ်မာ ိတဲ ့လ ၁၀၀ မာ ၉၉ ေယာက်က ြဖစ် ငိယ်င၊် အမမထမ်းလိ ကဘး

ဆတိာကလိဲ ေလးေလး နက်နက် ခငဗ်ျားတိ ့ သေိစချငတ်ယ်။ ဒါေ ကာင့ ် လွတ်လပ်တဲ ့

တိငး်ြပည်ေအာက ် တပ်မေတာ ် အြမနြ်ပနေ်ရာက် ငိ ် ေအာင ် ခငဗ်ျားတိက့ လွတ်လပ်ေရးက ိ

ေအးေအး ချမ်းချမ်း ရယေပး ငိတ်ဲ ့ တိငး်ြပည် ညီ ွတ်ေရးက ိ ြပည့သ် ့ လွတ်လပ်ေရး

အဖဲွချ ပ် ကီးမာ ဝငေ်ရာက် ပီး ရေအာင ်လပ်ေပး ကပါ လိ ့ ေနာက်ဆးံမာချငတ်ယ်။။

ဖက်ဆစတ်ကိဖ်ျက်ေရး ြပညသ်လ့တွလ်ပ်ေရး

13

ဖကဆ်စတ်ကိဖ်ျက်ေရး ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး

၁၉၄၅ ခ စ ် ဩဂတလ် စတတအ ကမ်ိေြမာက ် ငိင်ေံခါငး်ေဆာငမ်ျားအစည်းအေဝးတငွ ်

ေြပာ ကားခ့ဲေသာ မိန ့်ခွန်း။

ကေန ့ လ ကီးများ အစည်းအေဝးေခ ရြခငး် အေ ကာငး်မာ ငိင်အံတွငး် ငိင်ေံရး ညီ တွ်မက ိ

ေ ၍ ေခ ဆရိြခငး် ြဖစပ်ါတယ်။ အရငက်လ ဲေခ ခဲ့တယ်။ မလကလ ဲရည်ရွယ်ခဲ့တယ်။ ငိင်ေံရး

ညီ ွတ်မဆတိဲ ့ အဓိပာယ်ဟာ ဘာလဲဆယိင၊် အခ က နေ်တာ်တိ ့ ဖက်ဆစတ်ိက်ဖျက်ေရး

ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ်ကိ တ ငိင်လံးံရဲ ့ နည်းလမ်းတကျ အတည်ြပ တဲအ့ြဖစက်ိ (Formal

Sanction) အြမနေ်ရာက်ေအာငလ်ပ် ပီး၊ ဒအီဖဲွချ ပ် ကီးရဲ ့ ဝါဒ ရည်ရွယ်ချက် စည်းမျ းများအတငိး်

ငိင်အံတွက ် ဖက်ဆစဝ်ါဒ ကမာ ကီးတေလ ာက် ပေပျာက်သာွးေရး၊ ြမနမ်ာ ငိင် ံ လွတ်လပ်ေရး င့ ်

ထေထာငေ်ရး လပ်ငနး်စ များက ိ အများြပည်သတိ ့ ဆ င့ ် ေလျာ်ညီစွာ တညီတ ွတတ်ည်း

လပ်ကိငြ်ခငး်ကိ ဆလိိပါတယ်။ ဒါေ ကာင့ ် က နေ်တာ်တိဟ့ာ အဖဲွချ ပ်၏ ရည်ရွယ်ချက်များအြဖစ ်

ေအာက်ပါအတငိး် သတ်မတ်ထားပါတယ်။

က။ ဖက်ဆစဝ်ါဒ ကမာတငွ ်လံးဝ ပေပျာက်သည်အထ ိေဆာငရွ်က်ရန၊်

ခ။ အတလ တိ ် ေ ကညာချက၊် တီဟရီနေ် ကညာချက် စေသာေ ကညာချက်များအတငိး်

ဗမာြပည်သြပည်သားတိသ့ည် မိမိတိ ့ ကံ ကမာကိ မိမိတိဖ့ာသာ ဖနတ်ီး ငိရ်န၊်

ဂ။ ဗမာြပည် ကီးကိ ြပည်သတိဆ့ အတိငး် ြပနလ်ည် ထေထာငရ်န၊်

ဃ။ ဗမာြပည်အတွငး် ိ တိငး်ရငး်သားလမျိ းတိငး် မိမိတိက့ံ ကမာကိ မိမိတိဖ့ာသာ ဖနတ်ီး ငိ် ပီး

အားလံး၏ သေဘာ င့ ်ညီ ွတ်စွာ ထေထာငေ်သာ ငိင် ံတည်ေထာငရ်န။်

ဒါေတွဟာ အဖဲွချ ပ် ကီးရဲ ့ ရည်ရွယ်ချက်များ ြဖစပ်ါတယ်။

ဒအီဖဲွချ ပ် ကီးရဲ ့ ရည်ရွယခ်ျက်ေတွရဲ ့ သေဘာတရားအကျယ်က ိ ငး်ြပပါအးံမယ်။ အခ ကမာ ကီးမာ

လတဦးထကဲြဖစေ်စ၊ သိမ့ဟတ် လတစက ြဖစေ်စ ငိ့ထ်က်ကလြပ ကာ ငိင်အံတွငး်မာေရာ ၊ ငိင် ံ

အပမာေရာ ဖက်ဆစဝ်ါဒဟာ ြပည်တွငး် လွတ်လပ်ေရး၊ ကမာလ့ွတ်လပ်ေရး၊ ငမ်ိးချမ်းေရးက ိ

ဖျက်ဆးီခဲ့တယ်။ ဒလီ ိ ဖက်ဆစဝ်ါဒဟာ ဆးိသမ်ွးတယ်ဆတိာက ိ က နေ်တာ်တိ ့

တိငး်သြပည်သားေတွကယိ်တိင ် အဒဲဝီါဒလက်ကငိထ်ားတဲ ့ ဂျပနေ်အာက်မာ သးံ စသ်းံမိးေလာက ်

ေနခဲ့ရလိ ့ လက်ေတွ သိ ိခဲ့ ပီးဘ။ဲ အခအခါ ြပည်တြပည်မာ ဒလီဝိါဒမျိ း ိယင ် သတိဖ့ာသာသတိ ့


14

ြဖစေ်န ကတာ ငါတိ ့ င့ ် ဘာဆငိသ်လဲလိ ့ ေစာဒက တက်ချင် ကတဲ ့ လေတွ ိချင ် ိမယ်။ အဒဲလီ ိ

ေစာဒကက ိ အေြဖကေတာ ့ ဒလီဘိအဲရငက် အချိ တိငး်ြပည် ကီးေတွ၊ လေတွ သေဘာထား ကလိ ့

ဖက်ဆစဝ်ါဒ လမ်းမိးတဲ ့ တိငး်ြပည်ေတွက တြဖည်းြဖည်း နယ်ချဲ ပီး ရမ်းကားလာတဲအ့တွက ် အခ

စစ် ကီးြဖစခ်ဲ့ရတာဘ။ဲ ဒ ီ ြဖစခ်ဲ့တဲ ့ စစ် ကီးဟာလ ဲ က နေ်တာ်တိ ့ ငိင်ပံါမကျန ် မီးကးခဲ့တယ ်

မဟတ်ဘးလားဆတိဲ ့ လက်ေတွ အေြဖကိဘ ဲ ေပးရမာဘ။ဲ အခေခတ်မာ စစဟ်ာ တ ငိင်ထံမဲာလ ဲ

မြဖစ် ငိဘ်း။ ြဖစြ်ပနယ်ငလ် ဲ စစမီ်းကးစကတ်တ်တယ်၊ စစမီ်းကးယင ် တကမာလးံ

ဒကေရာက်တယ်။ ဒါေ ကာင့ ် ငမ်ိးချမ်းေရးကိ က နေ်တာ်တိဟ့ာ အ မဲတမ်း ရ ငိသ်ေလာက်ရေအာင ်

ကိ းစားရမယ်။

ယခအခါမာ ငမ်ိးချမ်းေရးကိ အဖျက်ဆးီဆးံ ဝါဒဟာ ဖက်ဆစဝ်ါဒြဖစလ်ိ ့ ဒဝီါဒ ကမာမာ

ဘယ်ေနရာမာ ြဖစြ်ဖစ ် ိေနယင ် စစြ်ဖစအ်းံမာမိလ့ိ ့ ဒဝီါဒ ပေပျာက်ေအာင ် လပ်ဖိ ့ လိတယ်။

ဒတီွငလ်ားဆယိင ် မဟတ်ေသးဘး။ ဒဝီါဒမျိ းဟာ သတိ ့ြပည်မာလဲ တငိး်သြပည်သားေတွကိ

ချ တ်ချယတ်ယ်။ ကမာမာလဲ အငမ်တန ် ိငး်စငိး်ေသး တ်တဲ ့ လမျိ းေရးဝါဒက ိ လက်ကိငထ်ား ပီး

ပိ ပီးချ တ်ချယ်ဖိ ့ ရည်ရွယ်ချက် ိတယ်။ ကမာမာ ကမာ ့ လွတ်လပ်ေရးကိ ထခိကိတ်ယ်။

ကမာလ့ွတ်လပ်ေရးကိ ထခိကိ်လိ ့ ိယင၊် ကမာလ့ွတ်လပ်ေရး မ ိ ငိဘ် ဲ ြဖစသ်ာွးမယ်။

ကမာလ့ွတ်လပ်ေရး မ ိ ငိယ်င ်ဗမာလ့ွတ်လပ်ေရးဆတိာလ ဲမ ိ ငိဘ်း။ အခတချိ က ေြပာ ကမယ်။

စစ် ကီးဟာ ပီးသာွး ပီ၊ ဖက်ဆစေ်တွလည်း ကျသာွး ပီ မဟတ်လားလိ ့ ေမး ကမယ်။ အခ

ဖက်ဆစဝ်ါဒဟာ စစအ်ားြဖင့ ် ံးသာွးေပမဲ ့ ဒဝီါဒ သိမ့ဟတ ် ဆငတ်ယိးမား

ဝါဒလက်ကငိထ်ားတဲလ့ေတွ အဖဲွေတွ၊ ငိင်ေံတွ ိေသးတယ်။ ဥပမာ စပိနြ်ပည် င့ ် တ ပ်ြပည်မာ

ဒဝီါဒမျိ းေတွ ကငး်ကျနေ်နတနး်ဘ။ဲ ဒဝီါဒမျိ းက ိ အားေပးတဲ့ ငိင်ေံပါငး်များစွာ တည် ိ ပီး

ေပါငး်စည်းထားတဲ ့ စးီပွါးေရးအဖဲွအစည်း ကီးမျိ းေတွ (International Trusts, Cartels, Combines)

ေတွလဲ ိေသးတယ်။ လက်ေအာက်ခ ံ တငိး် ငိင်ေံတွ၊ အပ်စးိချငတ်ဲ ့ တိငး်ြပည်ေတွ ိေသးတယ်။

ဒါေတွ ိေနသမ ကမာ့ ငမ်ိးချမ်းေရးဟာ မတည် မဲ ငိဘ်း။ ကမာ့ ငမ်ိးချမ်းေရးဟာ လပ်လပ်

လပ်လပ် င့ ် နက်ြဖန ် စစြ်ပနြ်ဖစအ်းံမလား။ သဘက်ခါ စစြ်ပနြ်ဖစအ်းံမလား ဆိ ပီး ကမာမာ ိတဲ ့

က နေ်တာ်တိ ့ ြပည်သြပည်သားေတွ င့ ်တြခားတငိး်သြပည်သားေတွဟာ ေအးေအးေဆးေဆး ေနခွင့ ်

ရ ကမာ မဟတ်ဘး။

ဒါေ ကာင့ ် ဖက်ဆစဝ်ါဒ ကမာမာ ပေပျာကေ်ရးကိ က နေ်တာ်တိ ့ ရည်ရွယခ်ျက်ထမဲာ

ထည့်ထားတယ်။ ကမာမာ အဒဲ ီ ဝါဒမျိ းက ိ တိက်ဖျက်မဲ့လေတွ င့ ် အ မဲပးေပါငး် ပီး

အခွင့အ်ာဏာရတိငး် ေဆာငရွ်က်ဖိပဲ့။


15

အထးသြဖင့ ်က နေ်တာ်တိ ့ တိငး်ြပည်မာ ဒဝီါဒမျိ း လးံဝ မ ိ ငိေ်အာင ်လပ်ရမယ်၊ အာဏာ င ်ဝါဒ၊

လမျိ းအချငး်ချငး် မနး်တီးေရး ဝါဒ၊ ဂျပနြ်ပည်မာလိ စစက်သာ လမ်းမိးရမယ်ဆတိဲ ့

စစဖ်က်အာဏာ ငစ်နံစ၊် သက်ဦးဆပိံင ် ငဘ်ရငစ်နံစဝ်ါဒ၊ အဒဲဝီါဒမျိ း အငယ်စားြဖစတ်ဲ ့

ပေဒသရာဇ် မိ စား ရွာစားဝါဒ (Feudalism) အထက်ကသာ ခန ့ထ်ား ပီး တိငး်သြပည်သား

ဆ အရမဟတ်ဘ၊ဲ တိငး်သြပည်သားေတွနဲ ့ ကငး်ကွာ ပီး မငး်စတိ်ေပါက်တဲ ့

အရာ ိေတွြခယ်လယ်တဲ ့ စနံစဆ်းိတမျိ း ိေနယင ် အများြပည်သတိ ့ ဆ င့ ် လပ်ကိငရ်တဲ ့

ဒမိီကေရစဝီါဒ ေခတ်မစား ငိတ်ဲ ့ ဖက်ဆစဝ်ါဒ ဆငတ် ိးမားေတွ ေပ လာ ငိတ်ယ်။ ဒဝီါဒမျိ းေတ ွ

ေပ လာယင ်တိငး်သြပည်သားေတွဟာ လွတ်လပ်ေရး ဆတိာက ိမရ ငိေ်တာဘ့း။

ဒါေ ကာင့ ်က နေ်တာ်တိဟ့ာ ဒမိီကေရစဝီါဒကသိာ ေခတ်စားေအာင ်လပ်ရမယ်။ အဒဲဝီါဒမျိ းအရသာ

လွတ်လပ်တဲ ့ ဗမာ ငိင် ံ ထေထာင် ငိေ်အာင ် ကိ းစားရမယ်။ ဒါမျိ း မလပ် ငိယ်င ် က နေ်တာ်တိ ့

ဗမာြပည်က လေတဟွာလဲ နစန်ာမယ်။ က နေ်တာ်တိ ့ ြပည်ကိလဲ ကမာက ကည့်ေနလိ ့ မရတဲတ့ေန ့၊

ဂျပန် င့ ် ဂျာမန ီ ဝိငး် ပီး အ မ်ိခံရသလိ အ မ်ိခံရမယ်ဆတိာက ိ သတိချပ် ကရမယ်။

ဒမိီကေရစဝီါဒသာ လွတလ်ပ်ေရး င့ ် ဆေီလျာတ်ယ်။ ဒဝီါဒသာ ငမ်ိးချမ်းေရးကိ အားေပးတယ်။

အဲဒ့ါေ ကာင့ ် ဒဝီါဒကိသာ က နေ်တာ်တိ ့ ရည်ရွယရ်မယ်။ ဒါြဖင့ ် ဒဝီါဒဟာ ဘာလဲဆတိာကလိ ဲ

ငး်ြပချငေ်သးတယ်။

က နေ်တာ်တိ ့ အြမငအ်ရဆယိင ် တိငး်ြပည်ရဲ ့ ေခါငး်ေဆာငမ်ဟာ လတဦးထကဲ ေခါငး်ေဆာငမ်မျိ း

မဟတ်ဘဲ င့ ်အဖဲွ င့ ်ေခါငး်ေဆာငမ်မျိ း ြဖစရ်မယ်။ အဖဲွ ရဲဆ့ မဟတ်ဘ ဲငါဆ့ ငါသ့ေဘာ လပ်တဲ ့

ေခါငး်ေဆာငမ်မျိ း မဟတ်ဘ၊ဲ အဖဲွ ရဲ ့ ဆ ယ ပီး အဖဲွ ရဲ ့ အပ်ချ ပ်မ ေအာက်မာ ိတဲ ့

ေခါငး်ေဆာငမ်မျိ း ြဖစရ်မယ်။

လမျိ းေရး တရားဟာလဲ ငါလ့မျိ းမ ငါလ့မျိ း၊ တြခားလမျိ းေတွဟာ ငါေ့လာကမ်ြမတ်။ ငါလ့မျိ းသာ

ကမာ ကီးစးိရမယ်ဆတိဲ ့ ကျ းေြမာငး်ေသးသမ်ိတဲ ့ လမျိ းေရးတရားမဟတ်ဘ ဲ ကိယ့်လမျိ း

ကိယ်ချစခ်ငေ်သာလ် ဲ တြခားလမျိ းများကိ မနး်တီးြခငး်၊ အထငေ်သးြခငး် မြဖစဘ် ဲ ကမာမာ

တိငး်ြပည် အချငး်ချငး် သင့ြ်မတ်စွာ တဦးအကျိ းတဦး ြဖစပ်ွားေစေအာင ် ေဆာငရွ်ကတ်ဲ ့

လမျိ းေရးတရားမျိ းလဲ ြဖစရ်မယ်။ ဂျပနြ်ပည်မာလိ စစဘ်က်က လက်ဝါး ကီး အပ် ပီး၊

တိငး်ြပည်လတ်ေတာက် ဘာမ အစးိမရတဲ ့ စစအ်ာဏာ ငဝ်ါဒမျိ း မ ိရေအာင၊် စစဘ်ကက် ိ

တိငး်ြပည်လတ်ေတာက် အပ်စးိ ငိခ်ွင့ ် ိရမယ်။

ေနာက ် လတွ်လပ်စွာ ေဖာ်ြပခွင့ ် စည်း ံးခွင့ ် အစည်းအေဝး ေခ ခွင့် င့ ် စတီနး် လမ်းေလ ာက်ခငွ့၊်

လွတ်လပ်စွာ ေတွးေတာခငွ့၊် ကိးကွယ်လရိာ ဘာသာကိးကွယ်ခွင့၊် တရား င့ ်မညီေသာ အဖမ်းအဆးီ


16

အချ ပ်အေ ာငမ် ကငး်လတွ်ခွင့၊် ကိယ်ေရး လွတလ်ပ်ခွင့၊် ကယိ့်အမ်ိကိယ့ယ်ာ င့ ် ေနထငိြ်ခငး်က ိ

မတရားသြဖင့ ် ေ ာင့ယ်က်ြခငး်မ ကငး်လွတ်ခွင့၊် လတိငး် ပညာသင် ကား ငိခ်ငွ့၊် အခမဲ ့

ေဆးဝါးအကအညီ ရ ိခငွ့၊် မတရားသြဖင့ ် စးီပွားချ တ်ချယ်မများမ လွတက်ငး် ချမ်းသာခငွ့၊်

အလပ်သမား၊ လယ်သမားများရဲ ့ အနည်းဆးံ အခငွ့အ်ေရးများက ိအစးိရက ေစာင့ေ် ာက်ေပးြခငး်၊

လနည်းစတငိး်ရငး်သားများ၏ အနည်းဆးံ အခွင့အ်ေရးများကိ အစးိရက ေစာင့ေ် ာက်ေပးြခငး်၊

တိငး်ြပည်တွင ် တငိး်ရငး်သား လမျိ းတငိး် ကိယ့ဘ်ာသာ၊ ကိယ့်ဓေလ၊့ ကယိ့်ယ ေကျးမအတိငး်

ေဆာငရွ်က် ငိခ်ွင့၊် အစိာ နာစာ၊ အထအိခိက် ေလျာ်ေ ကးရံပံေင ွအစ ိသည်တိက့ ိအစးိရက ထား ပီး

အမိငး်၍၄ငး်၊ နာဖျား၍၄ငး်၊ ထခိကိန်ာကျင၍်၄ငး်၊ အလပ်လပ်ချငေ်သာ်လညး်

အလပ်မရ ငိ၍်ေသာ်၄ငး် အသက်ေမွးဝမ်းေကျာငး် မြပ စွမ်း ငိသ်များသည် အစးိရ၏

အေထာက်အပံက့ိ ရ ိခွင့၊် ဒမိီကေရစ ီအခွင့အ်ေရးမျိ းေတွလဲ ိရမယ်။

အထက်ပါ အချက်ေတွဟာ ဒမိီကေရစ ီ ဝါဒေတွရဲ ့ အေြခခံေတွဘလဲိ ့ ယဆတယ်။ ဒလီ ိ အေြခခ ံ

တရားေတွကိ ရည်ရွယ်ရငး် ိတဲ ့ အဖဲွအစည်းဟာလ ဲ ဒတီရားေတွ င့ ် ညတီဲ ့ အများဆ အရ

ေရွးေကာက်ြခငး်၊ ဆးံြဖတ်ြခငး်၊ ေဆာငရွ်က်လပ်ကိငြ်ခငး် စတဲ ့နည်းစနံစမ်ျိ းသာ သးံရေပလိမ့်မယ်။

အဒဲလီ ိ အေြခခံအချကမ်ျားအရ က နေ်တာ်တိ ့ ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီးကိ

တည်ေထာငခ်ဲတ့ယ်။ ဒလီ ိ ရည်ရွယ်ချက်ေတ ွ ရေအာင ် ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီးဟာ

ဂျပနလ်က်ထက ် အတငွး်မာဘ ဲ ၁၉၄၄ ခ၊ သဂတ်လက စ ပီး ပနး် ိးကွယ် ိး လပ်လာရ ပီး

ဗမာတ့ပ်မေတာ် င့ ် ေြပာက်ကျားတပ်များက တပ်ဦးအေနြဖင့ ် ဂျပနဖ်က်ဆစမ်ျားက ိ

မဟာမိတ်များဖက်က တိက်ခိက်ခဲ့ဒါကိ အားလံးအသဘိ။ဲ အခအခါ ဗမာတ့ပ်မေတာ် င့ ်

ေြပာက်ကျားတပ်များက သတ်ြဖတ်ခဲ့တဲ ့ ဂျပနဦ်းေရဟာ စေ်သာငး်ထက် နမဲာ ဟတ်ဘး။ ဒလီ ိ

က နေ်တာ်တိ ့ ြပည်သလ့ွတ်လပ်ေရး အဖဲွချ ပ် ကီးက ဦးစးီေခါငး်ေဆာင် ပီး ဗမာတ့ပ်မေတာ် င့ ်

ေြပာက်ကျား တပ်များက တိက်ခိက်ခဲ့တာကလိဲ ကမာ တခလံးက အသအိမတ်ြပ ကန် က ပီ။

ဘလိပ်မာ ိတဲ ့တကယ့သ်တငး်စာ ကီးေတွကေရာ၊ ဘလိပ်ပါလီမနက်ေရာ၊ ဘလိပ်မာ ထတ်ေဝတဲ ့

စက ြပာ စက ြဖ စာတမ်းေတွမာေရာ၊ ဒအီဖဲွချ ပ် ကီး င့ ် ဗမာတ့ပ်မေတာ်တိအ့ေ ကာငး်က ိ

အေရးတယ ေြပာ က၊ ဆိ ကတယ်။ အေမရိကနြ်ပည် သတငး်စာေတွမာေရာ၊ အိ ယိြပည်၊

တ ပ်ြပည် သတငး်စာေတွမာေရာ၊ ဥေရာပတိက်မာ ိတဲ ့ ြပငသ်စ် ငိင် ံ အစ ိတဲ ့

တိငး်ြပည်ေတွမာေရာ က နေ်တာ်တိ ့ အဖဲွချ ပ် ကီးရဲ ့ ကိ းပမ်းမေတွကိ ေရးသားလာရကန် ပီ။

ဒါေတာင ် ဗိတိသ တိဟ့ာ က နေ်တာ်တိ ့ လပ်သမ ကိ ဖံး ငိသ်မ ဖံးထားေသးတယ်။ အခ

က နေ်တာ်တိ ့ တပ်မေတာ်က တိက်ခိက်တာေတဟွာ သတငး်စာေတွထမဲာ ပါသင့သ်ေလာက ်

မပါဘး။ တချိ ေနရာေတမွာ က နေ်တာ်တိ ့ ပါဝင် ပီး တိက်ေပမဲ့ က နေ်တာ်တိ ့ မပါဘ ဲ တိက်သလ ိ


17

ဂျပန ်ကျဆးံသမ ေတွဟာ သတိခ့ျည်း တိက်လိ ့ ကျဆးံသလိ သတငး်ေပးတယ်။ တချိ ေနရာေတွမယ ်

က နေ်တာ်တိခ့ျည်း တိက်ရတယ်။ ဒါေတွက ိသတငး်လ ဲမေပးဘး။ ေပးြပနယ်ငလ်ဲ တြခားတပ်ေတွ

တိက်သလိ သတငး်ေပးတယ်။ အသဲည်လိ သတငး်ေတွ ထမ်ိထားတဲ ့အထကဲ ကမာက က နေ်တာ်တိ ့

လပ်ငနး်ေတွက ိအသအိမတ် မြပ ဘ ဲမေန ငိေ်အာင ်အခ ြဖစခ်ဲ့တယ်။ ဒလီ ိကမာက ဗမာြပည်ကိ

ထငထ်င် ား ား အသအိမတ်ြပ လာခဲ့တာဟာ ဗမာြပည်ရဲ ့ ရာဇဝငမ်ာ ဒတီ ကိမ်ဘ ဲ ိေသးတယ်။

အခ စစ် ကီးလဲ ပီးသာွး ပီ၊ တိက်ခိက်မေတဟွာလဲ မ ကာခင ် ပီးဆးံေတာမ့ာဘ။ဲ သိေ့သာ်လ ဲ

က နေ်တာ�

Bogyoke Aung San's Speeches - Master Aung San's Speeches.pdf · 2017. 3. 25. · û rü Aë r Tÿ rì o Aÿ r p ì ý û r ë r Xÿ o ÿ rë ýÿ r ± T ÿ ú X û Tí n ý ý S p

Documents