Beata Turska Gramatyka angielska w tekstach
Beata Turska
Gramatykaangielska
w tekstach
gramatyka angielska 7716.indd 1 2009-12-23 11:59:16
Gramatykaangielska
gramatyka angielska 7716 str tyt.indd 1 2009-12-21 13:41:01
Beata Turska
Gramatykaangielska
w tekstach
gramatyka angielska 7716 str tyt.indd 3 2009-12-21 13:41:01
Redaktor prowadzącyMagdalena Hildebrand
Redakcja Paweł Kozłowski
Redakcja technicznaLidia Lamparska
KorektaDorota PiekarskaJadwiga Przeczek
Copyright © by Beata Turska, Warszawa 2007Copyright © by Bertelsmann Media sp. z o.o., Warszawa 2007
Copyright © for the e-book edition by Weltbild Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011
ISBN 978-83-7799-511-2Nr 90451667
Weltbild Polska Sp. z o.o.ul. Hankiewicza 202-103 Warszawa
Niniejszy produkt objęty jest ochroną prawa autorskiego. Uzyskany dostęp upoważnia wyłącznie do prywatnego użytku osobę, która wykupiła prawo dostępu. Wydawca informuje, że wszelkie udostępnianie osobom trzecim, nieokreślonym adresatom lub w jakikolwiek inny
sposób upowszechnianie, upublicznianie, kopiowanie oraz przetwarzanie w technikach cyfrowych lub podobnych - jest nielegalne i podlega właściwym sankcjom.
WSTÊP
Pomys³ na podrêcznik Gramatyka angielska w tekstach, przyszed³ mi dog³owy kilka lat temu podczas zajêæ z moimi studentami pierwszego rokuWydzia³u Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Zada-niem studentów by³o przygotowanie prezentacji na dowolny temat i na-stêpnie wyg³oszenie jej przed grup¹. Stara³am siê jak najmniej ingerowaæw ich wybory. By³am bardzo ciekawa, co tak naprawdê interesuje osiem-nasto- i dziewiêtnastolatków. Nale¿ê do tych nauczycieli, którzy samichêtnie ucz¹ siê od m³odych ludzi. Ponadto wychodzi³am z za³o¿enia, ¿eje¿eli studenci sami zadecyduj¹, o czym chc¹ mówiæ, to nie bêd¹ póŸniejnarzekaæ, ¿e tematy s¹ nieciekawe, narzucone odgórnie, ¿e niewiele ma-j¹ wspólnego z zainteresowaniami m³odych ludzi. Takie zajêcia niewieleprzecie¿ daj¹. Po wyg³oszeniu prezentacji studenci oddali mi teksty dosprawdzenia pod wzglêdem gramatycznym i stylistycznym. I wtedy wpa-d³am na pomys³, ¿e mogê wykorzystaæ te wielokrotnie poprawionei przerobione przeze mnie teksty, dodaæ do nich obszerne s³owniczki, teo-retyczn¹ czêœæ gramatyczn¹ oraz æwiczenia i stworzyæ podrêcznik o zu-pe³nie nowej formule.
Moim studentom ten pomys³ bardzo siê spodoba³. Zarówno oni, jaki ich koledzy z wczeœniejszych lat zawsze mieli problem z wyborem pod-rêczników. Jedne k³ad³y nacisk wy³¹cznie na gramatykê, a przecie¿ wy-³¹cznie teoretyczna znajomoœæ jêzyka nie mo¿e prze³o¿yæ siê na prak-tyczn¹ komunikacjê, inne prezentowa³y króciutkie dialogi i teksty, któretrudno by³o rozwin¹æ w d³u¿sz¹ wypowiedŸ. Liczne zagraniczne podrêcz-niki nie do koñca interesowa³y ich pod wzglêdem tematycznym, pozatym nie zawiera³y t³umaczenia s³ów, idiomów i zdañ oraz gramatyki wy-jaœnionej w jêzyku polskim, z po³o¿eniem nacisku na b³êdy, które pope³-niaj¹ w³aœnie Polacy.
Powsta³ podrêcznik, który zawiera kombinacjê elementów sk³adaj¹-cych siê na naukê jêzyka.
5
W pierwszej czêœci znajdziecie teoriê gramatyki podbudowan¹ przy-k³adami zdañ w jêzyku angielskim i ich t³umaczeniami na polski. Prze-czytajcie te zdania bardzo uwa¿nie, poniewa¿ stara³am siê w nich za-wrzeæ jak najwiêcej idiomów i wyra¿eñ ze wspó³czesnego jêzyka angiel-skiego, które z pewnoœci¹ bardzo Wam siê przydadz¹ w praktyce.
Druga czêœæ sk³ada siê z kilkudziesiêciu tekstów, poprzedzielanychs³owniczkami i æwiczeniami. Teksty s¹ celowo d³ugie, poniewa¿ maj¹ nacelu nauczyæ Was budowania d³u¿szych wypowiedzi. S³owniczki zawie-raj¹ t³umaczenia na jêzyk polski trudnych i nieznanych s³ów z tekstów,¿eby u³atwiæ ich czytanie i zrozumienie.
Mam wielk¹ proœbê i radê: zanim zaczniecie czytaæ tekst, przeczytaj-cie uwa¿nie s³owniczki, zapamiêtajcie nowe s³owa, nauczcie siê ich napamiêæ, sprawdŸcie ich wymowê w s³owniku. Bez poznania nowych s³ównie ma szansy na rozbudowanie s³ownictwa, i na porozumiewanie siê z obcokrajowcami na wysokim poziomie. Ponadto s³owniczki zawieraj¹zwroty i wyra¿enia pochodz¹ce od s³ów w tekœcie, które osobiœcie uzna-³am za bardzo ciekawe, warte nauczenia i stosowania.
TBP!!!, czyli Typowy B³¹d Polaka – to wa¿ny punkt s³owniczków.Zwracam tam uwagê na b³êdy, które najczêœciej pope³niamy. Zdarza siê,¿e niektóre s³owa pojawiaj¹ siê w s³owniczkach kilkakrotnie. Po pierw-sze mo¿ecie czytaæ teksty w dowolnej kolejnoœci, po drugie – kilkakrot-ne powtórzenie t³umaczenia s³owa tylko pomo¿e je utrwaliæ.
W podrêczniku znajdziecie te¿ bardzo ró¿ne æwiczenia: gramatyczne,leksykalne, t³umaczenia, krótkie wypowiedzi pisemne, które bêdziecierozwi¹zywaæ bezpoœrednio w ksi¹¿ce. Pod prawie ka¿dym æwiczeniem(wy³¹czaj¹c t³umaczenia i krótkie wypracowania) znajduje siê klucz.Jest to celowy zabieg, poniewa¿ nie widzê nic z³ego w tym, ¿e maj¹cjakiekolwiek w¹tpliwoœci, jak rozwi¹zaæ dane æwiczenie, najpierw zaj-rzycie do klucza. Tylko znowu radzê, piszcie o³ówkiem i wróæcie doæwiczenia raz jeszcze. W rozwi¹zaniu wielu æwiczeñ ma Wam pomócczêœæ gramatyczna. W razie trudnoœci wystarczy przeczytaæ odpowied-ni rozdzia³.
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
6
Teksty czytajcie wiele razy, wracajcie do nich, zastanówcie siê, co by-œcie do nich dopisali, jakie nowe fakty, konkluzje. Nie mam w¹tpliwo-œci, ¿e Was zainteresuj¹, a na zajêciach bêdziecie o nich dyskutowaæ,sprzeczaæ siê, tak jak to robili moi studenci. Wartoœæ tekstów polega natym, ¿e s¹ aktualne, pisane przez m³odych ludzi dla ich rówieœników, od-bijaj¹ ich niepokoje, zainteresowania i problemy. Czêsto zawieraj¹ te¿polskie spojrzenie na œwiat, i s¹ bardzo osobiste (taki by³ miêdzy innymiwymóg prezentacji).
Mo¿ecie uczyæ siê z podrêcznika zarówno samodzielnie, jak i podczaszajêæ. Nauka mo¿e trwaæ dwa lata. Pocz¹tkowo podrêcznik by³ pomyœla-ny jako pomoc w uczeniu siê do matury, ale myœlê, ¿e przyda siê ka¿de-mu, kto wi¹¿e z jêzykiem angielskim swoj¹ przysz³oœæ.
WSTÊP
CZÊŒÆ I
GRAMATYKA
11
I. CZASY GRAMATYCZNE – TENSES
Wyra¿anie teraŸniejszoœci
1. PRESENT SIMPLE
Jak budujemy?Forma twierdz¹ca: podmiot zdania + podstawa + (e)s
My parents live in Warsaw.
(Moi rodzice mieszkaj¹ w Warszawie).
Forma przecz¹ca: podmiot zdania + don’t / doesn’t + forma podstawowa
Forma pytaj¹ca: do / does + podmiot zdania + forma podstawowa?
Stosujemy, gdy– opisujemy czynnoœci lub stany o trwa³ym lub sta³ym charakterze, zjawiska
bêd¹ce wynikiem praw fizycznych
I work as an academic teacher.
(Pracujê jako nauczyciel akademicki).
Martina’s boyfriend comes from a very nice family.
(Ch³opak Martyny pochodzi z bardzo mi³ej rodziny).
For every action there is an equal and opposite reaction. Newton’s Third
Law of Motion.
(Ka¿de dzia³anie wywo³uje równ¹ mu i skierowan¹ przeciwnie reakcjê. Trze-
cia zasada dynamiki Newtona).
– opisujemy czynnoœci regularne, powtarzaj¹ce siê, u¿ywaj¹c przys³ówków
czêstotliwoœci always, often, sometimes, occasionally, never, every Monday
morning, twice a year
My sister Maggie plays tennis with her coach twice a week.
(Moja siostra Ma³gosia gra w tenisa ze swoim trenerem dwa razy w tygodniu).
We always spend Christmas with Caroline and Maggie at their cozy home in
the country.
(Zawsze spêdzamy Bo¿e Narodzenie z Karolin¹ i Ma³gosi¹ w ich przytulnym
domu na wsi).
The chicken my mother sometimes makes in curry sauce is truly deli-
cious.
(Kurczak, którego mama czasami przyrz¹dza w sosie curry, jest naprawdê
pyszny).
– opisujemy wra¿enia zmys³owe, myœli, uczucia, reakcje natychmiastowe, u¿ywaj¹c
czasowników be, have, depend, know, think, understand, disagree, like, want, hear,
love, see, smell, taste
Julie wants to read the new Harry Potter in the original version.
(Julia chce przeczytaæ nowe przygody Harry’ego Pottera w oryginale).
Martina loves the songs written by Kasia Nosowska.
(Martyna uwielbia piosenki napisane przez Kasiê Nosowsk¹).
You don’t understand anything, do you?
(Ty nic nie rozumiesz, prawda?)
This new perfume by Calvin Klein smells really beautiful.
(Te nowe perfumy Calvina Kleina pachn¹ naprawdê piêknie).
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
12
Niektóre czasowniki, jak think, feel, zmieniaj¹ znaczenie w zale¿noœci od u¿ycia ich w Present Simple lub Present Continuous
I see what you mean.(Widzê / rozumiem, o co ci chodzi).Martina and Jack are seeing each other.(Martyna i Jacek widuj¹ siê / chodz¹ ze sob¹).
UWAGA!!!
13
GRAMATYKA
– u¿ywamy w recenzjach, komentarzach sportowych, narracjach, dowcipach,
oficjalnej korespondencji, opisywaniu zdarzeñ; wtedy korzystamy z say / tell /hear
Forest Whitaker who stars in the movie “The Last King of Scotland”, givesa stunning performance.
(Forest Whitaker, który gra g³ówn¹ rolê w filmie pt. „Ostatni król Szkocji”,
jest naprawdê rewelacyjny).
David Beckham runs towards the goal, kicks the ball, but he doesn’t score...(David Beckham biegnie w kierunku bramki, uderza pi³kê, ale nie strzelagola...)
There I am all alone, walking my dog Libra, when I suddenly hear heavy fo-
otsteps behind me, I turn around and...
(I oto jestem zupe³nie sama na spacerze z Libr¹, kiedy nagle s³yszê za sob¹
ciê¿kie kroki, odwracam siê i...)
Her friend tells me she’s been hit by a speeding car on her way to school,
how absolutely dreadful!
(Wed³ug s³ów jej kolegi, zosta³a potr¹cona przez pêdz¹cy samochód, kiedy
sz³a do szko³y, co za okropna historia!)
– opisujemy przysz³oœæ wyra¿on¹ w rozk³adzie jazdy, programach, regulaminach
i w zdaniach zaczynaj¹cych siê od: when, as soon as, after, if, until
Martina’s plane for Palermo takes off at four o’clock in the morning!
(Samolot do Palermo z Martyn¹ na pok³adzie odlatuje o czwartej rano!)
When the verdict is announced we will know if Julie has come top in the
dance competition.
(Kiedy og³osz¹ werdykt, dowiemy siê, czy Julia zdoby³a pierwsze miejsce
w konkursie tañca).
The journalists will let us know the results of the elections in Ukraine as so-on as the votes are counted.(Dziennikarze poinformuj¹ nas o rezultatach wyborów na Ukrainie, jak tyl-ko zostan¹ policzone g³osy).
2. PRESENT CONTINUOUS
Jak budujemy?Forma twierdz¹ca: podmiot zdania + is / are + czasownik z -ing
She’s jogging in £azienki Park now.
(Ona teraz biega w £azienkach).
Forma przecz¹ca: podmiot zdania + am / is / are not + czasownik z -ing
Forma pytaj¹ca: is / are + podmiot zdania + czasownik z -ing
Stosujemy, gdy– opisujemy czynnoœæ odbywaj¹c¹ siê w chwili, gdy o niej mówimy; okresy
trwania mog¹ byæ ró¿nej d³ugoœci
Martina’s playing the music so loud that I can barely hear my own
thoughts.
(Martyna tak g³oœno puszcza muzykê, ¿e prawie nie s³yszê w³asnych myœli).
Julie’s German is rapidly improving thanks to her teacher, who is very big
on children’s motivation.
(Julcia bardzo podci¹gnê³a siê w niemieckim dziêki swojej nauczycielce, któ-
ra przywi¹zuje ogromn¹ wagê do motywacji dzieci).
– opisujemy tymczasowe zdarzenia i sytuacje, które trwaj¹ w danej chwili lub
w bli¿ej nieokreœlonej teraŸniejszoœci
This month I am taking it slow knowing how overloaded I am going
to be next semester.
(W tym miesi¹cu pracujê spokojnie, wiedz¹c, jak bardzo dostanê w koœæ
w przysz³ym semestrze).
– u¿ywamy forever i always, aby opisaæ irytuj¹ce nas czynnoœci
Julie the rascal’s forever losing things, but this time I can’t even squeak, be-
cause it is me who has lost my mobile phone!
(Julka ³obuziara bez przerwy wszystko gubi, ale tym razem nie mogê nawet
pisn¹æ, bo to ja zgubi³am komórkê!)
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
14
– mówimy o przysz³oœci dla wyra¿enia zamiaru lub planowego dzia³ania
Our new neighbours, who have returned to Poland from Canada,
are coming round to see us tonight.(Nasi nowi s¹siedzi, którzy wrócili do Polski z Kanady, przychodz¹do nas z wizyt¹ dziœ wieczorem).
– u¿ywamy w zdaniach czasowych po when lub while
I just love lying on the couch and reading a book while my two daughters
are watching the evening news or playing with our golden retriever.
(Uwielbiam le¿eæ na kanapie i czytaæ ksi¹¿kê, podczas gdy moje dwie córki
ogl¹daj¹ wiadomoœci wieczorne lub bawi¹ siê z nasz¹ z³ot¹ retrieverk¹).
Oto lista wybranych czasowników, które rzadko lub wcale nie wystêpuj¹w formie Continuous
15
GRAMATYKA
to adore uwielbiaæ
to agree zgadzaæ siê
to appear wydawaæ siê
to apply mieæ zastosowanie
to astonish zadziwiaæ
to be byæ
to believe wierzyæ
to belong nale¿eæ
to concern dotyczyæ
to consist of sk³adaæ siê z
to contain zawieraæ
to cost kosztowaæ
to depend on zale¿eæ od
to deserve zas³ugiwaæ
to desire ¿yczyæ sobie
to detest nie cierpieæ
to dislike nie lubiæ
to doubt w¹tpiæ
to equal równaæ siê,
dorównywaæ
to feel czuæ, s¹dziæ
to fit pasowaæ,
byæ dopasowanym
to forget zapominaæ
to forgive przebaczaæ
to guess s¹dziæ
to hate nienawidziæ
to have mieæ, posiadaæ
to hear s³yszeæ
to hope mieæ nadziejê
to imagine wyobra¿aæ sobie
to impress wywieraæ wra¿enie
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
16
to include zawieraæ,
obejmowaæ
to intend zamierzaæ
to involve poci¹gaæ za sob¹
to know wiedzieæ, znaæ
to lack odczuwaæ brak,
nie mieæ
to like lubiæ
to love kochaæ
to matter znaczyæ,
odgrywaæ rolê
to mean znaczyæ,
mieæ na myœli
to measure mieæ pewien
rozmiar
to mind zwa¿aæ na coœ,
przejmowaæ siê czymœ
to need potrzebowaæ
to notice zauwa¿aæ
to owe byæ d³u¿nym,
zawdziêczaæ
to own posiadaæ,
byæ w³aœcicielem
to perceive postrzegaæ,
uœwiadamiaæ sobie
to please sprawiaæ przyjemnoœæ,
cieszyæ, dogadzaæ
to possess posiadaæ
to prefer woleæ, przedk³adaæ
to presuppose zak³adaæ z góry
to realize uœwiadamiaæ sobie
to recall przypominaæ sobie
to recognize rozpoznawaæ
to regard uwa¿aæ, s¹dziæ
to remain pozostawaæ
to remember pamiêtaæ,
przypominaæ sobie
to require wymagaæ, ¿¹daæ
to resemble byæ podobnym
to satisfy zaspokajaæ,
zadowalaæ
to see widzieæ, rozumieæ
to seem wydawaæ siê
to smell mieæ zapach
to sound brzmieæ
to suffice wystarczyæ,
zadowoliæ
to suit nadawaæ siê
to suppose przypuszczaæ,
zak³adaæ
to surprise zaskakiwaæ, dziwiæ
to taste mieæ smak
to tend sk³aniaæ siê
ku czemuœ
to think s¹dziæ, uwa¿aæ
to understand rozumieæ,
wnioskowaæ
to value ceniæ
to want chcieæ, pragn¹æ,
potrzebowaæ
to weigh wa¿yæ, mieæ ciê¿ar
to wish ¿yczyæ sobie
Wyra¿anie teraŸniejszoœci / przesz³oœci
3. PRESENT PERFECT SIMPLE
Jak budujemy?Forma twierdz¹ca: podmiot zdania + has / have + imies³ów bierny (past parti-
ciple)
Martina has just sent me the most desperate text message.
(Martyna przys³a³a mi w³aœnie rozpaczliwy SMS).
Forma przecz¹ca: podmiot + has / have not + imies³ów bierny
Forma pytaj¹ca: has / have + podmiot zdania + imies³ów bierny
4. PRESENT PERFECT CONTINUOUS
Forma twierdz¹ca: podmiot zdania + has / have been + imies³ów czasu teraŸ-
niejszego
Julie’s been practising playing Christmas carols on her piano
all the month.
(Julia od miesi¹ca æwiczy kolêdy na pianinie).
Forma przecz¹ca: podmiot zdania + has / have not been + -ing
Forma pytaj¹ca: has / have + podmiot zdania + been + -ing
17
GRAMATYKA
Czas Present Perfect nie ma odpowiednika w jêzyku polskim.
W t³umaczeniach na jêzyk polski u¿ywamy czasu przesz³ego
lub teraŸniejszego!!!
UWAGA!!!
Okreœlenia czasu typowe dla Present Perfect to lately, recently, so far, up till
now, already, since, for, yet, just, never, ever, always
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
18
Yet / alreadyW pytaniach yet = ju¿
W zdaniach przecz¹cych yet = jeszcze
W zdaniach twierdz¹cych already = ju¿
Have you seen the new sci-fi film yet?No I haven’t seen it yet. How about you?
Well, I’ve seen it already and it just bored me to tears.
(Czy ju¿ widzia³aœ ten nowy film science fiction?)
(Nie, jeszcze nie widzia³am. A ty?)
(Wiêc by³em ju¿ na nim, ale koszmarnie siê wynudzi³em).
Ever / never ever u¿ywamy w pytaniach, never w zdaniach twierdz¹cych
Have I ever told you that I love you?
(Czy kiedykolwiek ci powiedzia³am, ¿e ciê kocham?)
There has never been such a dirty presidential campaign as now.
(Jeszcze nigdy nie by³o tak brudnej kampanii prezydenckiej jak
teraz).
UWAGA!!!
UWAGA!!!
Since / for s¹ odpowiednikiem polskiego od, ale u¿ywamy
since, je¿eli zdanie mówi o czynnoœci trwaj¹cej od konkretnego punktu w prze-
sz³oœci
I have known about the revelations concerning his collaboration
with the secret police since Sunday.
(Od niedzieli znam rewelacje dotycz¹ce jego wspó³pracy ze s³u¿b¹
bezpieczeñstwa).
for, je¿eli zdanie mówi o czynnoœci trwaj¹cej przez pewien czas
I have known about the revelations concerning his collaboration
with the secret police for a few days.
(Od kilku dni znam rewelacje na temat jego wspó³pracy ze s³u¿b¹
bezpieczeñstwa).
Stosujemy, gdy– wyra¿amy czynnoœci lub stany, które mia³y miejsce w przesz³oœci, a ich sku-
tek jest odczuwany w teraŸniejszoœci
I have bought some sportswear, which is all the rage, for my daughters re-
cently.
(Niedawno kupi³am córkom ubrania sportowe, które s¹ ostatnim krzykiem
mody).
Lucky Caroline has been to London many times in her life, let alone
to other capital cities in the world.
(Karolinka szczêœciara by³a ju¿ wiele razy w Londynie, nie mówi¹c
o innych stolicach œwiata).
– wyra¿amy czynnoœci lub stany, które wydarzy³y siê b¹dŸ nie
w nieokreœlonym lub nieznanym momencie w przesz³oœci, a których
skutki wp³ywaj¹ na sytuacjê obecn¹
Poor Julie has twisted her ankle during the training.
(Niewa¿ne, kiedy Julia skrêci³a nogê, ale wa¿ne, ¿e teraz jest skrêcona
i j¹ boli).
19
GRAMATYKA
Look, your grandma and grandpa have just arrived for a barbecue!
(Dziewczynki otrzymuj¹ informacjê, ¿e dziadkowie przyjechali na grilla).
– opisujemy czynnoœci lub stany, je¿eli odbywaj¹ siê w okresie, który nadal trwa
It’s unbelievable how many valuable things I’ve lost this year, including my ID card.
(Trudno uwierzyæ, ile cennych rzeczy zgubi³am w tym roku, w tym mój do-
wód osobisty).
Although Julie and Martina have had an exhausting visit to the “Human Bra-
in” exhibition today in the Palace of Culture and Science, they were not bo-
red with it even for a second.
(Chocia¿ Julia i Martyna by³y bardzo zmêczone dzisiejsz¹ wypraw¹ na wy-
stawê „Mózg” w Pa³acu Kultury i Nauki, nie nudzi³y siê ani przez chwilê).
– chcemy u¿yæ zdania czasowego
Once you’ve understood the value of tolerance, you will always treasure it.
(Jak ju¿ zrozumiesz, ile warta jest tolerancja, bêdziesz zawsze j¹ ceni³).
After we’ve seen “My Fair Lady” for the umpteenth time, we’ll grab a Mar-
gherita pizza and a Coke.
(Jak ju¿ obejrzymy „My Fair Lady” po raz tysiêczny, wpadniemy na pizzê
margheritê i coca colê).
– u¿yjemy w konstrukcji it’s the first timeIt’s the first time I’ve decided to undermine a teacher’s decision, but I have
no choice because Martina has been treated unfairly by her.
(Po raz pierwszy zdecydowa³am siê podwa¿yæ decyzjê nauczycielki, ale nie mam
wyjœcia, poniewa¿ Martyna zosta³a niesprawiedliwie przez ni¹ potraktowana).
W niektórych przypadkach ró¿nica miêdzy dwoma czasami Present PerfectSimple i Present Perfect Continuous jest niewielka
I’ve lived in Warsaw all my life.
I’ve been living in Warsaw all my life.
(Mieszkam w Warszawie od zawsze).
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
20
Stosujemy Present Perfect Continuous, gdy– podkreœlamy, jak d³ugo trwa³a dana czynnoœæ
What beautiful Christmas we have had, it’s been snowing all the holiday!
(Ale¿ mieliœmy piêkne Bo¿e Narodzenie, przez ca³e œwiêta pada³ œnieg!)
– sugerujemy, ¿e czynnoœæ jest tymczasowa
I’ve been staying at Maggie’s house for sometime now, because I’m having
my new flat renovated.
(Od jakiegoœ czasu mieszkam u Ma³gosi, poniewa¿ w moim nowym mieszka-
niu trwa remont).
Wyra¿anie przesz³oœci
5. PAST SIMPLE
Jak budujemy?Forma twierdz¹ca: podmiot zdania + foma podstawowa + -(e)d
Martina with her Italian friends walked around the Old Town.
(Martyna i jej koledzy z W³och przespacerowali siê po Starym Mieœcie).
Forma przecz¹ca: podmiot zdania + didn’t + forma podstawowa
Forma pytaj¹ca: did + podmiot zdania + forma podstawowa
21
GRAMATYKA
Nie zawsze zast¹pimy czas Present Perfect Continuous czasem PresentPerfect Simple
Those men are behaving so aggressively because they’ve drunk – zdanie b³êdne
(Ci mê¿czyŸni zachowuj¹ siê tak agresywnie, poniewa¿ wypili).
Those men are behaving so aggressively because they’ve been drin-king – zdanie poprawne (pili, co widaæ po nich, s³ychaæ i czuæ).
UWAGA!!!
Stosujemy, gdy– wyra¿amy czynnoœæ, która wydarzy³a siê w okreœlonym momencie w prze-
sz³oœci
We met in Nigeria many years ago, of all the places in the world! Do you
remember by any chance?
(Poznaliœmy siê wiele lat temu w Nigerii, w najdziwniejszym miejscu na zie-
mi! Czy mo¿e pamiêtasz?)
Julie won the International Dance Competition in Budapest last year. It ma-de us very proud of our little girl.
(W zesz³ym roku Julia wygra³a miêdzynarodowy konkurs tañca w Budapesz-
cie. Byliœmy bardzo dumni z naszej ma³ej dziewczynki).
– wyra¿amy czynnoœæ, która powtarza³a siê przez pewien okres w przesz³oœci
Tom ate his horrible porridge for breakfast every day, including national ho-
lidays and Sundays.
(Tomek jad³ swoj¹ okropn¹ owsiankê codziennie na œniadanie, nie wy³¹cza-
j¹c œwi¹t narodowych i niedziel).
GRAMATYKA ANGIELSKA W TEKSTACH
22
Za pomoc¹ wyra¿eñ used to lub would + forma podstawowa czasowni-
ka podkreœlamy powtarzanie siê czynnoœci w przesz³oœci
When Tina was very little she used to hop into my bed night in night
out, unfortunately she’s too old for that now.
(Kiedy Martynka by³a malutka, wskakiwa³a do mojego ³ó¿ka co wie-
czór, niestety teraz jest ju¿ na to za stara).
Despite the harsh Polish winters, I would go for long brisk walks with
my golden retriever in the meadows near my house.
(Pomimo surowych polskich zim, chodzi³am z moj¹ z³ot¹ retrieverk¹
na d³ugie szybkie spacery po ³¹kach blisko mojego domu).
UWAGA!!!
CZASOWNIKI NIEREGULARNE
bezokolicznik Past Simple imies³ów bierny
arise arose arisen powstaæ
awake awoke > awoken > obudziæ
awaked awaked
be was/were been byæ
bear bore borne nieœæ, ale: be born –
rodziæ siê
beat beat beaten biæ
become became become staæ siê
begin began begun zacz¹æ
bend bent bent zgi¹æ
bereave bereft bereft pozbawiæ
bereave bereaved bereaved osierociæ
bet bet, betted bet, betted za³o¿yæ siê
bid bid bid licytowaæ
bind bound bound wi¹zaæ
bite bit bitten gryŸæ
bleed bied bied krwawiæ
blow blew blown dmuchaæ
break broke broken ³amaæ
breed bred bred hodowaæ
bring brought brought przynosiæ
broadcast broadcast > broadcast > nadawaæ (przez radio)
broadcasted broadcasted
build built built budowaæ
burn burnt, burnt, paliæ
USA burned USA burned
burst burst burst pêkn¹æ
buy bought bought kupowaæ
cast cast cast rzucaæ
417
TEKSTY I ÆWICZENIA
catch caught caught ³apaæ
choose chose chosen wybieraæ
cling clung clung lgn¹æ
come came come przychodziæ
cost cost cost kosztowaæ
cost costed costed ustalaæ koszt
creep crept crept skradaæ siê
cut cut cut ci¹æ
deal dealt dealt traktowaæ, zajmowaæ siê
dig dug dug kopaæ
do did done robiæ
draw drew drawn rvsowaæ
dream dreamt, dreamt, œniæ, marzyæ
USA dreamed USA dreamed
drink drank drunk piæ, ale: a drunken man –
cz³owiek jaki? pijany
drive drove driven prowadziæ samochód
eat ate eaten jeϾ
fali fell fallen spadaæ
feed fed fed karmiæ
feel felt felt czuæ
fight fought fought walczyæ
find found found znajdowaæ
flee fled fled uciekaæ
fling flung flung rzucaæ
fly flew flown lataæ
forbear forbore forborne powstrzymywaæ siê
forbid forbade forbidden zabraniaæ
forecast forecast > forecast > przewidywaæ, zapowiadaæ
forecasted forecasted
foresee foresaw foreseen przewidywaæ
foretell foretold foretold przepowiadaæ
GRAMATYKA ANGIELSKI W TEKSTACH
418
forget forgot forgotten zapominaæ
forgive forgave forgiven wybaczaæ
forsake forsook forsaken opuszczaæ
freeze froze frozen zamarzaæ
get got got, USA niekiedy dostawaæ
gotten
give gave given dawaæ
go went gone iœæ, jechaæ
grind ground ground mleæ
grow grew grown rosn¹æ
hang hung hung wieszaæ (rzecz)
hang hanged hanged wieszaæ (cz³owieka)
have had had mieæ, posiadaæ
hear heard heard s³yszeæ
hew hewed hewn, hewed ciosaæ
hide hid hidden > hid ukrywaæ
hit hit hit uderzaæ
ho³d held held trzymaæ
hurt hurt hurt raniæ
keep kept kept trzymaæ, utrzymywaæ
kneel knelt, USA knelt, USA klêczeæ
kneeled kneeled
knit knitted > knit knitted > knit dziaæ, robiæ na drutach
know knew known wiedzieæ
lay laid laid k³aœæ
lead led led prowadziæ
lean leant, USA leaned leand, USA leaned opieraæ siê
leap leapt, USA leaped leapt, USA leaped skakaæ
learn learnt, learnt, uczyæ siê, ale: a learned
USA learned USA learned man – cz³owiek jaki?
uczony
leave left left opuszczaæ
419
TEKSTY I ÆWICZENIA
lend lent lent po¿yczaæ
let let let pozwalaæ
lie lay lain le¿eæ
lie lied lied k³amaæ
light lit, lighted lit, lighted oœwietlaæ, ale zwykle:
a lighted candle –
œwieca jaka? zapalona
lose lost lost gubiæ
make madê madê robiæ
mean meant meant znaczyæ
meet met met spotykaæ
mislead misled misled wprowadzaæ w b³¹d
misspell misspelt, misspelt, zrobiæ b³¹d ortogra-
USA misspelled USA misspelled ficzny
mistake mistook mistaken pomyliæ
misunderstand misunderstood misunderstood Ÿle zrozumieæ
mow mowed mown, mowed kosiæ
outdo outdid outdone przewy¿szaæ
outgrow outgrew outgrown wyrastaæ
overcome overcame overcome pokonaæ
overdo overdid overdone przesadzaæ w czymœ
overdraw overdrew overdrawn przekraczaæ kredyt
overfeed overfed overfed przekarmiæ
overhear overheard overheard przypadkowo us³yszeæ
oversleep overslept overslept zaspaæ
overtake overtook overtaken przegoniæ
pay paid paid p³aciæ
put put put k³aœæ
quit quit, ¹uitted quit, ¹uitted przestaæ, opuœciæ
read read read czytaæ
rebuild rebuilt rebuilt odbudowaæ
rewind rewound rewound przewijaæ
GRAMATYKA ANGIELSKI W TEKSTACH
420
rewrite rewrote rewritten przepisaæ
rid rid, ridded rid, ridded uwalniaæ od czegoœ
ride rode ridden jechaæ
ring rang rung dzwoniæ
ring ringed ringed obr¹czkowaæ
rise rosê risen podnosiæ siê
run ran run biegaæ
saw sawed sawn, USA sawed pi³owaæ
say said said powiedzieæ
see saw seen widzieæ
seek sought sought szukaæ
sell sold sold sprzedawaæ
send sent sent wysy³aæ
set set set umieszczaæ, nastawiaæ
sew sewed sewn, sewed szyæ
shake shook shaken trz¹œæ
shear sheared shorn,sheared strzyc
shed shed shed laæ, przelewaæ
shine shone shone œwieciæ
shine shined shined polerowaæ
shoot shot shot strzelaæ
show showed shown> showed pokazywaæ
shrink shrank, shrunk shrunk kurczyæ siê, ale:
a shrunken dress
sukienka jaka? taka,
która siê skurczy³a
shut shut shut zamykaæ
sing sang sung œpiewaæ
sink sank sunk ton¹æ, ale: a sunken
ship – statek jaki?
taki, który zaton¹³
sit sat sat siedzieæ
421
TEKSTY I ÆWICZENIA
slay siew slain zabijaæ
sleep slept slept spaæ
slide slid slid œlizgaæ
sling slung slung ciskaæ
slink slunk slunk podkradaæ siê
slit slit slit rozcinaæ, pêkaæ
smell smelt, smelt, w¹chaæ, pachnieæ
USA smelled USA smelled
sow sowed sown, sowed siaæ
speak spoke spoken mówiæ
speed spêd spêd mkn¹æ
speed up speeded up speeded up przyspieszaæ
spell spelt, spelt, literowaæ, pisaæ
USA spelled USA spelled ortograficznie
spend spent spent wydawaæ (pieni¹dze),
spêdzaæ (czas)
spili spilt, spilt, rozlewaæ
USA spilled USA spilled
spin spun spun prz¹œæ
spit spat, USA spit spat, USA spit pluæ
split split split roz³upaæ, rozdzieliæ
spoil spoilt, spoilt, psuæ
USA spoiled USA spoiled
spread spread spread rozci¹gaæ
spring sprang, sprung skoczyæ
USA sprung
stand stood stood staæ
steal stole stolen kraϾ
stick stuck stuck przykleiæ, wetkn¹æ
sting stung stung k³uæ
stink stank > stunk stunk œmierdzieæ
strew strewed strewn, strewed rozrzucaæ
GRAMATYKA ANGIELSKI W TEKSTACH
422
stride strode stridden kroczyæ
strike struck struck uderzaæ
string strung strung nizaæ
strive strove, strived striven, strived usi³owaæ
swear swore sworn kl¹æ, przysiêgaæ
sweat sweat, sweated sweat, sweated pociæ siê
sweep swept swept zamiataæ
swell swelled swollen, swelled puchn¹æ
swim swam swum p³ywaæ
swing swung swung huœtaæ
take took taken braæ
teach taught taught nauczaæ
tear tore torn rwaæ
tell told told (o)powiedzieæ
think thought thought myœleæ
throw threw thrown rzucaæ
thrust thrust thrust wpychaæ
tread trod trodden st¹paæ
unbend unbent unbent wyprostowaæ
unbind unbound unbound rozwi¹zywaæ coœ
zwi¹zanego
undergo underwent undergone poddawaæ siê czemuœ
underlie underlay underlain le¿eæ pod czymœ
understand understood understood rozumieæ
undertake undertook undertaken przedsiêbraæ
undo undid undone odwi¹zywaæ
unwind unwound unwound odwijaæ
uphold upheld upheld podtrzymaæ
upset upset upset wywracaæ, wzburzaæ
wake woke > waked woken > waked budziæ
wear wore worn nosiæ (ubranie)
weave wove woven tkaæ
423
TEKSTY I ÆWICZENIA
wed wed, wedded wed, wedded zaœlubiæ
weep wept wept p³akaæ
wet wet, wetted wet, wetted zwil¿aæ
win won won wygrywaæ
wind wound wound nakrêcaæ, nawijaæ
withdraw withdrew withdrawn wycofywaæ
withhold withheld withheld wstrzymywaæ
withstand withstood withstood wytrzymywaæ
wring wrung wrung wykrêcaæ, wy¿ymaæ
write wrote written pisaæ
GRAMATYKA ANGIELSKI W TEKSTACH
SPIS TREŒCI
WSTÊP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
CZÊŒÆ I
GRAMATYKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
I. CZASY GRAMATYCZNE – TENSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1. PRESENT SIMPLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2. PRESENT CONTINUOUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
3. PRESENT PERFECT SIMPLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
4. PRESENT PERFECT CONTINUOUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
5. PAST SIMPLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
6. PAST CONTINUOUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
7. PAST PERFECT SIMPLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
8. PAST PERFECT CONTINUOUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
9. FUTURE SIMPLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
10. FUTURE CONTINUOUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
11. FUTURE PERFECT SIMPLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
12. FUTURE PERFECT CONTINUOUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
II. SZCZEGÓLNE KONSTRUKCJE ZDAÑ – SPECIAL SENTENCE CONSTRUCTIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
1. ZDANIA Z PODMIOTEM THERE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
2. ZDANIA Z PODMIOTEM IT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
3. QUESTION TAGS I DOPOWIEDZENIA TYPU SO DO I I NOR /
NEITHER DO I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
4. DOPOWIEDZENIA SO DO I I NEITHER / NOR DO I . . . . . . . . . . . . 41
5. ZDANIA OZNACZAJ¥CE PRZYPUSZCZENIA, ¯YCZENIA I PREFERENCJE
ZE ZWROTAMI WOULD RATHER, WOULD SOONER, WOULD PREFER,
WISH, IF ONLY, HAD BETTER, IT’S (HIGH) TIME . . . . . . . . . . . . . 42
6. ZDANIA EMFATYCZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
425
III. OKRESY WARUNKOWE – CONDITIONALS ZWROTY
I WISH, IF ONLY, SUPPOSE THAT, SUPPOSING,
NIEKTÓRE PRZYPADKI SZCZEGÓLNEGO U¯YCIA
CZASÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
1. ZEROWY OKRES WARUNKOWY (0) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
2. PIERWSZY OKRES WARUNKOWY (I) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
3. DRUGI OKRES WARUNKOWY (II) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
4. TRZECI OKRES WARUNKOWY (III) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
5. MIESZANE OKRESY WARUNKOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
6. ZWROTY I WISH... IF ONLY... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
7. SUPPOSE THAT... SUPPOSING... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
IV. CZASOWNIK, JEGO FORMY, FUNKCJE I ZASTOSOWANIE –
VERB COMPLEMENTATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
1. BEZOKOLICZNIK Z TO? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
2. BEZOKOLICZNIK BEZ TO (BARE INFINITIVE) . . . . . . . . . . . . . . . 61
3. INNE FORMY BEZOKOLICZNIKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
4. FORMA -ING – GERUND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
5. CZASOWNIKI U¯YWANE W FORMIE – INFINITIVE I GERUND . . . . . . 65
V. CZASOWNIKI MODALNE – MODAL VERBS . . . . . . . . . . . . . 70
1. WYRA¯ANIE MO¯LIWOŒCI I UMIEJÊTNOŒCI – CAN . . . . . . . . . . . . . 71
2. WYRA¯ANIE PRZYPUSZCZENIA I PRAWDOPODOBIEÑSTWA
MAY, MIGHT CZY COULD? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
3. WYRA¯ANIE KONIECZNOŒCI PRZYMUS WEWNÊTRZNY
CZY ZEWNÊTRZNY? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
4. CZASOWNIKI MODALNE W PRZESZ£OŒCI MAY HAVE + PAST
PARTICIPLE I MIGHT HAVE + PAST PARTICIPLE . . . . . . . . . . . . . . 85
VI. STRONA BIERNA – PASSIVE VOICE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
1. ZDANIA TWIERDZ¥CE W STRONIE BIERNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2. STRONA BIERNA CZASOWNIKÓW Z DWOMA DOPE£NIENIAMI . . . . . . 95
GRAMATYKA ANGIELSKI W TEKSTACH
426
3. ZDANIA Z PASSIVE GERUND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
4. ZDANIA Z PASSIVE INFINITIVE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
5. HAVE / GET SOMETHING DONE (CAUSATIVE HAVE) . . . . . . . . . . . . . 98
VII. MOWA NIEZALE¯NA – DIRECT SPEECH MOWA
ZALE¯NA – REPORTED SPEECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
VIII. NASTÊPSTWO CZASÓW – SEQUENCE OF TESES . . . . . . . . 107
IX. PRZEDIMEK – THE ARTICLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
1. PRZEDIMEK OKREŒLONY THE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
2. PRZEDIMEK NIEOKREŒLONY: A /AN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
X. RZECZOWNIK – THE NOUN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
XI. PRZYIMEK – PREPOSITION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
XII. CZASOWNIKI Z£O¯ONE – PHRASAL VERBS . . . . . . . . . . . . 133
XIII. PRZYMIOTNIK – ADJECTIVE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
XIV. PRZYS£ÓWEK – ADVERB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
XV. STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW I PRZYS£ÓWKÓW –
COMPARISON OF ADJECTIVES AND ADVERBS . . . . . . . . . 156
XVI. SPÓJNIK – CONJUNCTION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
XVII. ZAIMEK WZGLÊDNY – RELATIVE PRONOUN ZDANIA
PODRZÊDNE OKREŒLAJ¥CE I NIEOKREŒLAJ¥CE –
DEFINING RELATIVE CLAUSES AND NON-DEFINING RELATIVE CLAUSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
427
TEKSTY I ÆWICZENIA
CZÊŒÆ II
TEKSTY I ÆWICZENIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
TEXT I STRATEGIES WHICH WILL HELP YOU IN
YOUR LEARNING PROGRAMME . . . . . . . . . . . . 177
TEXT II THE TRIUMPH OF ENGLISH . . . . . . . . . . . . . . . . 186
TEXT III THERE’S NO PRICE ASIA WOULDN’T PAY
TO LEARN ENGLISH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
TEXT IV HAPPINESS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
TEXT V DEPRESSION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
TEXT VI DEPRESSION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
TEXT VII DEPRESSION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
TEXT VIII HEALTH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
TEXT IX MARTIAL ARTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
TEXT X TABLE TENNIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
TEXT XI HOOLIGANS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
TEXT XII JACKASSES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
TEXT XIII REALITY SHOWS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
TEXT XIV THE ROLE OF SHOPPING IN CONTEMPORARY
SOCIETY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
TEXT XV THE COOL PHENOMENON . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
TEXT XVI COOL IN ADVERTISING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
TEXT XVII BUSINESS THEORY BEHIND COOL . . . . . . . . . . 296
TEXT XVIII MEN AND WOMEN OF TODAY . . . . . . . . . . . . . 306
TEXT XIX MISPERCEPTIONS IN NONVERBAL
COMMUNICATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
TEXT XX METROSEXUALITY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
TEXT XXI QUIRKYALONES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
TEXT XXII IS BEAUTY ONLY SKIN DEEP? . . . . . . . . . . . . . . 322
TEXT XXIII EXTREME MAKEOVERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
TEXT XXIV WOMEN OF THE 21ST CENTURY . . . . . . . . . . . . . 331
GRAMATYKA ANGIELSKI W TEKSTACH
428
TEXT XXV GROWING UP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
TEXT XXVI HARRY POTTER PHENOMENON . . . . . . . . . . . . . 336
TEXT XXVII WHY I DON’T LIKE HARRY POTTER . . . . . . . . . 339
TEXT XXVIII WHITE TEETH BY ZADIE SMITH . . . . . . . . . . . . 344
TEXT XXIX SARAH KANE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
TEXT XXX GLOBALISATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
TEXT XXXI LIVE AID, WORLD FAMINE – WHAT CAN WE
DO TO FEED THE WORLD? . . . . . . . . . . . . . . . . 363
TEXT XXXII CCTV – NOT ALL THAT GLITTERS IS GOLD? . . 371
TEXT XXXIII GLOBALISATION VERSUS DIFFERENCES
BETWEEN CULTURES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
TEXT XXXIV NORTH KOREA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
TEXT XXXV FRIENDS OF OCEANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
TEXT XXXVI ON YOUNG GENERATION, KARAOKE,
MANGA AND ANIME IN JAPAN . . . . . . . . . . . . . 391
TEXT XXXVII MOBILE PHONE CULTURE ETIQUETTE
AND BEHAVIOUR CODE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
TEXT XXXVIII THE INTERNET, ITS GOOD AND BAD SIDES . . . 404
TEXT XXXIX ON DIPLOMATIC PROTOCOL . . . . . . . . . . . . . . . 410
CZASOWNIKI NIEREGULARNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
TEKSTY I ÆWICZENIA
Niedostępne w wersji demonstracyjnej.
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
w serwisie