Page 1
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 134
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
“Ecotourism” เปนค าทเกดใหมในวงการ อตสาหกรรมทองเทยว โดยน าค า ๒ ค ามา รวมกน ไดแก
eco และ tourism ค าวา eco แปลตามรปศพทวา บานหรอทอยอาศย สวน tourism แปลวา การทองเทยว
ecotourism จงแปลวา การทองเทยวเกยวกบทอยอาศย หมายความถง การทองเทยวทเนนในดาน สงแวดลอมอน
เปนทอยอาศยของสงมชวตตางๆ ทงพช สตว และมนษย
สวนค าวา นเวศ ซงเปนค าภาษา สนสกฤตทน ามาใชในภาษาไทย กแปลวา บานหรอทอยอาศย
เชนกน (ดพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน) ฉะนน การทองเทยว เชงนเวศจงเปนศพทบญญตทมความหมาย
ตรงกบค าในภาษาองกฤษอยางเหมาะสม
นอกจากค าวา “ecotourism” แลว ยงมค าอนๆทมความหมายใกลเคยงหรอเกยวของ กนอกหลาย
ค า ไดแก “green tourism” แปลวา การทองเทยวสเขยว หมายถง การทองเทยวสถานททางธรรมชาต โดยสเขยว
เปนสญลกษณของความอดมสมบรณทางธรรมชาต “biotourism” แปลวา การทองเทยวเชงชวภาพ ซงหมายถง
การทองเทยวท เนนการศกษาสงมชวตตามธรรมชาต และ “agrotourism” แปลวา การทองเทยวเชงเกษตร เปน
การทองเทยวทเนนในดานเกษตรกรรม เพอใหเรยนรเกยวกบธรรมชาตของพชผล ไรนา และวถชวตความเปนอย
ของเกษตรกร เพอขยายความหมายของการทองเทยวเชงนเวศใหชดเจนยงขน จะขอกลาวถงค านยามท
นกวชาการไดใหไวในทตางๆ ดงน6
(1) องคการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme - UNEP)
สมาคมการทองเทยวเชงนเวศ (Ecotourism Society) และองคการ การทองเทยวโลก (World
Tourism Organi- zation) ใหค านยามวา "การทองเทยวท ไมเปนการรบกวนลกษณะทาง
ธรรมชาต มงหวงในดานการศกษา มความพอใจตอทศนยภาพ พชพรรณ และสตวตาม
ธรรมชาต มความเขาใจตอวฒนธรรม ประวตความเปนมาของสงแวดลอมทางธรรมชาต โดย
ไมเปนการรบกวนตอระบบนเวศ ในขณะเดยวกนกสรางโอกาสทางเศรษฐกจ ทจะท า ใหเกด
การอนรกษตอทรพยากรของประชากร ในทองถน" (สมาล เทพสวรรณ, 2544 : หนา 39)
(2) ดร. ราลฟ บกลย (Dr. Ralph Buckley) ศาสตราจารยผอ านวยการศนยวจย การทองเทยวเชง
นเวศ มหาวทยาลยกรฟฟท ประเทศออสเตรเลย ใหค านยามสนๆวา "การทองเทยวทอาศย
ผลตผลทางธรรมชาต การจดการทยงยน และองคประกอบทาง การศกษา ซงมสวนกอใหเกด
การอนรกษ" (Buckley, Ralph 1995 : p. 3)
(3) การทองเทยวแหงประเทศไทย ใหค านยามวา "การเดนทางไปยงสถานท ทองเทยวแหงใดแหง
หนง โดยมวตถประสงค เพอการศกษา ชนชม และเพลดเพลนไปกบทศนยภาพธรรมชาต
สภาพสงคม วฒนธรรม และชวตของคนในทองถน บนพนฐานความรและความรบผดชอบตอ
ระบบนเวศ" (การทองเทยวแหงประเทศไทย 2539 : หนา 10)
แผนภาพ: โรงแรมทไดรบรางวล ASEAN Green Hotel Recognition Award 2010
6 คดลอกมาจาก “สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ เลมท 27”, ความหมายของการทองเทยวเชงนเวศ โดย นายไพฑรย พงศะบตร เผยแพร
ผานเวบไซต (http://guru.sanook.com) เขาถงเมอวนท 29 สงหาคม 2553.
Page 2
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 135
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
หนงในตวอยางท เปนรปธรรมสนบสนนการผลกดนจดยนทางการตลาดรปแบบใหม คอ
กลมอนดามนมโรงแรมทไดรบรางวล ASEAN Green Hotel Recognition Award 2010 จ านวน 4 โรงแรมจาก
20 โรงแรมทวประเทศ ไดแก Andaman Cannacia Resort and Spa, Laguna Beach Resort, Le Meridien Phuket
Beach Resort, และ Pimalai Resort & Spa โดยรางวลนเปนหนงใน 6 ASEAN Tourism Standards ท 10
ประเทศในกลมอาเซยนตกลงจะผลกดนรวมกนระหวางป ค.ศ. 2010-2011 ซงรางวลโรงแรมสเขยว ASEAN
Green Hotel Awards เปนอกหนงโครงการทจดขนเพอเปนการสงเสรมและเปนการยกยองผประกอบการโรงแรม
รสอรททตระหนกถงการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม และยงเปนการกระตนใหผประกอบการรายอนทง
ผประกอบการใหมและเกาไดมการพฒนาปรบปรงโรงแรมใหเปน Green Hotel หรอโรงแรมทมความรบผดชอบ
ตอสงแวดลอม ซงตอบรบกบสภาวะโลกรอนในปจจบนไดเปนอยางด
ทงน เกณฑในการคดเลอกนนพจารณาจากเกณฑหลก 11 เกณฑ โดยหลกเกณฑการคดเลอกใน
ครงน คอ ใชนโยบายสงแวดลอมและการด าเนนการส าหรบผประกอบการธรกจโรงแรม การเลอกใชผลตภณฑส
เขยวเพอรกษาสภาพแวดลอม การรวมมอกบชมชนและองคกรสวนทองถน การจดฝกอบรมพฒนาทรพยากร
มนษยส าหรบด าเนนงาน การจดการขยะจดการของเสย การใชพลงงานอยางมประสทธภาพเพอลดการใช
พลงงาน การใชน าอยางมประสทธภาพเพอลดการใชน า การจดการคณภาพอากาศ ทงในรมและกลางแจง การ
ควบคมมลพษทางเสยงจากการด าเนนงานโรงแรม การจดการและบ าบดน าเสย เพอปองกนการปนเปอนของน า
และลดการสรางน าเสย รวมถงมการจดการสารพษและสารเคมโดยแสดงสญลกษณทชดเจนส าหรบวตถมพษ
ประกอบกบการก าจดของเสยอนตรายอยางเหมาะสม ทงน การปรบตวของสถานบรการ โดยเฉพาะอยางยง
โรงแรมใหค านงถงสงแวดลอมมากยงขนนนไมเพยงแตจะสรางเอกลกษณเฉพาะตวทางการตลาด หากยงรวมถง
ผลประโยชนทางเศรษฐกจทสงขนจากรายจายทลดลงในเวลาเดยวกน
Page 3
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 136
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
จากการคดเลอกโดย CNN go แนะน าสดยอด หาดงาม 50 แหงทวโลก มหาดในประเทศไทย
เขาวนตด 3 อนดบ ไดแก อนดบท 5 อาวมาหยา เกาะพพ กระบ (ภาพยนตรเรอง the Beach) อนดบท 25
หาดพระนาง ไรเลย กระบ และอนดบท 29 หาดรน เกาะพงน จะเหนไดวาทะเลฝงอนดามนตดอนดบอย 2
อนดบ
อาวมาหยา เกาะพพ Maya Bay, Ko Phi Phi, Thailand
หาดพระนาง ไรเลย จงหวดกระบ Phra Nang Beach, Railay, Thailand
Page 4
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 137
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
แผนภาพ: การจดอนดบชายทะเลในอาเซยน Traveler’s Choice Award 2012
ผลส ารวจจากเวบไซต www.tripadvisor.com ซงเปนเวบไซตดานขอมลทองเทยวทใหญทสดแหง
หนงของโลก ไดประกาศผลการจดอนดบ Traveler’s Choice Award ประจ าป 2012 เพอรวบรวมผลโหวต
แหลงทองเทยวตางๆทนาประทบใจของสมาชกเวบไซตทมอยทวโลก จากการรวบรวมผลโหวตในประเภท
Beach Destinations ปรากฏวา หมเกาะพพดอน จ.กระบ ไดรบการโหวตใหไดอนดบ 2 ประเภทชายหาดนา
ทองเทยวในภมภาคเอเชย ซงเปนรองเพยงแคชายหาดโบราเคย ของสาธารณรฐฟลปปนส
ทงนปจจยหลกทท าใหหมเกาะพพดอน ไดรบการโหวตใหไดอนดบ 2 นน เนองจากมชายหาดท
สวยงาม และมจดด าน าลกและน าตนทไดรบความนยมจากนกทองเทยว
นอกจากน ยงมชายหาดอนๆ ของประเทศไทย ทไดรบการโหวตใหตดใน 10 อนดบดงกลาวอก
เชนกน ไดแก เกาะลนตา จ.กระบ (อนดบ 3) เกาะพงน จ.สราษฎรธาน (อนดบ 4) เกาะเตา จ.สราษฎรธาน
(อนดบ 5) หาดกะตะ จ.ภเกต (อนดบ 6) หาดเฉวง จ.สราษฎรธาน (อนดบ 8) และ บอผด จ.สราษฎรธาน
(อนดบ 10)
ส าหรบ 7 ชายหาดของประเทศไทยทไดรบการจดอนดบนน ลวนอยในเมองทองเทยวหลกของ
ภาคใต ซงเปนแหลงทองเทยวทางทะเลอนดบตนๆของเมองไทยทแตละปในชวงฤดกาลทองเทยวจะม
นกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเดนทางมาทองเทยวกนเปนจ านวนมาก
และการจดอนดบโรงแรมส าหรบครอบครว ของเวบไซต TripAdvisor.com ไดประกาศผลรางวล
Traveler’s Choice 2012 Hotels for Family ในประเภท “Top 25 Hotels for Families in Asia” ซงไดรบ
การโหวตจากนกทองเทยวทวโลกนบลานคน ใหโรงแรมในประเทศไทยตดอนดบถง 6 อนดบในอนดบท 6,
15, 16, 17, 20 และ 25 ตามล าดบดงน The Chava Resort จ.ภเกต , Marriott’s Phuket Beach Club ,
Outrigger Laguna Phuket Resort , Blue Lagoon Resort Hua Hin , Marriott Mai Khao Beach จ.ภเกต
และ Courtyard Phuket at Surin Beach นอกจากน องคการการทองเทยวโลก (UNWTO World Tourism
Barometer) ไดรายงานการจดอนดบ World’s Top Destinations by International Tourism Receipts
Page 5
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 138
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
(จดหมายปลายทางยอดนยมของโลก โดยคดจากรายรบดานการทองเทยวระหวางประเทศ) ในป 2554
พบวา ประเทศไทยไดรบอนดบท 11 (สงขนจากอนดบท 12 ในป 2553)
อยางไรกด เมอเทยบกบประเทศเพอนบานในอาเซยนแลว ผเชยวชาญมองวาศกยภาพดานการ
ทองเทยวของไทยยงเปนอนดบสาม รองจากสงคโปรและมาเลเซย โดย World Economic Forum (WEF) ได
ออกรายงานเกยวกบการแขงขนดานการทองเทยวของประเทศในอาเซยนป 2012 โดยระบวา สงคโปร ม
ศกยภาพการแขงขนดานทองเทยวสงสดในอาเซยน รองลงมาคอมาเลเซย ไทย กมพชา และฟลปปนส ซงการ
จดอนดบนวดจากจดแขงเรองทรพยากรธรรมชาต วฒนธรรม ความปลอดภย การสนบสนนของรฐบาล ความ
คมคา และปจจยอนทสนบสนนการทองเทยว และการประชม World Economic Forum on East Asia ซงจด
ขนทกรงเทพฯ ระหวางวนท 30 พฤษภาคม – 1 มถนายน 2555 ในหวขอ เปดพรมแดน : สรางการเตบโต
ใหกบทวปเอเชย ผานการเดนทาง การคา และการทองเทยว ทประชมไดพดคยแนวทางการเพมโอกาสดง
นกทองเทยวทวโลกเขามาอาเซยน โดยเนนใหประเทศในอาเซยนปรบปรงสงอ านวยความสะดวกทยงเปน
อปสรรคอย เชน เชอมโยงการเดนทางระหวางประเทศ และระบบการช าระเงน ทควรเพมความสะดวกเรอง
การช าระเงนผานบตรเครดต บตรเงนสดมากขนขณะเดยวกนควรใชเทคโนโลยสารสนเทศ ใหขอมลสนบสนน
การทองเทยวมากขน
ซงในการพจารณาทบทวนแผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.
2556 กลมจงหวดฯ ไดน ากรอบแนวคดเชงยทธศาสตรของประเทศตางๆ ทเนนการยกระดบขดความสามารถใน
การแขงขนดานการทองเทยวเชงนเวศน เพอน ามาเปนแนวทางปรบปรงคณภาพของแผนฯ ประจ าปงบประมาณน
ไดแก ตวอยางโปรแกรมการทองเทยวตามแนวคด Green Tourism ของประเทศองกฤษทมการรวบรวม
รายละเอยดการตดตอแหลงทองเทยวตางๆ ภายใตแนวความคดเชงอนรกษ และตวอยางการด าเนนยทธศาสตร
ของประเทศสโลวาเนย
แผนภาพ : โปรแกรมการทองเทยวตามแนวคด Green Tourism ของประเทศองกฤษ
ทมา : http://www.green-business.co.uk/
Page 6
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 139
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
แผนภาพ : กรอบการด าเนนงานตามยทธศาสตรของประเทศสโลวาเนย
ทมา : http://www.slovenia.info/?ps_eko_turizem=0&lng=2
โดยองคประกอบพนฐาน ทกลมจงหวดจะตองใหความส าคญเพอสนบสนนการด าเนนงานเพมขด
ความสามารถของธรกจการทองเทยวแนวคดใหม ประกอบดวย การใหความส าคญกบกฎ ระเบยบ และบทบาท
ภาครฐในการสนบสนน การเปดโอกาสใหทองถน ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมมสวนรวมในการเสนอความ
คดเหน การสนบสนนปจจยเออทางดานการเงน การยกระดบองคความรและขดความสามารถของผประกอบการ
และบคลากร รวมถงการกระตนใหเกดการประชาสมพนธทมคณภาพ และด าเนนกลยทธทางการตลาดเชงรกบน
พนฐานของการพฒนาอยางยงยน
Page 7
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 140
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
แผนภาพ : แผนพฒนาการทองเทยวของสงคโปร
�ร เทศไทย • ม ราย ากการ อ เ ย ป ปร มา สนลานบา • ม น ก อ เ ย ลานคน เพม น
สงคโ�ร • ม ราย ากการ อ เ ย ป พ นลานเหร ย ส ค ปร ปร มา สนลานบา เพม น ากป ล • ม น ก อ เ ย นป ม าน น ลานคน เพม น
ศกยภา ดานการทองเท ยว องไทยเม อเท ย กนแลว สงคโ�ร ม แ น นาดานการทองเท ยวอยางเ� นร แล เ� นร � รรม
ส าน อ เ ย ห หม ๆ ร ม การเป ต ส นพฤกษ าสตร รมอ า มาร น า Gardens by the Bay) าเรอส ารา นานา าต ห หม International Cruise Terminal) ล รเ อร าฟาร River Safari) เ กาลอาหารนานา าต World Gourmet Summit
มหกรรม ฟ น Asia Fashion Exchange เ กาล ลป Singapore Arts Festival เ กาล Great Singapore Sale เ กาลอาหาร Singapore Food Festival เ กาล Singapore Garden Festival มหกรรม Formula 1 Singtel Singapore Grand Prix
บปร มา ก า ลานเหร ย ส ค ปร เพอ นการสน บสนนกอ นพ นาการ อ เ ย Tourism Development Fund) เพอส เสรมค ามร มมอ นการพ นาน ตกรรม น านผลตภ บรการ ล การ านอ เ นต ร ม เพม ค ามสามาร อ ผปร กอบการ เพมมลค า อ บรการ ล เสรมสรา ค ามเ ม อ ภาค รก การ อ เ ย
2012
: -
การทองเทยวของสงคโปรจะมการเตบโตอยางตอเนอง แตดวยความผนผวนของเศรษฐกจโลก
ท าใหตองปรบเปลยนการด าเนนงาน โดยตระหนกถงความเปนจรงในปจจบน และปรบปรงคณภาพของ
ผประกอบการในประเทศใหมความทนสมยและมคณภาพสงข น เพอใหแขงขนในตลาดไดอยางมประสทธภาพ
และมอบประสบการณการทองเทยวคณภาพระดบโลกใหแกนกทองเทยวทกกลม ในป 2554 ทผานมา ม
นกทองเทยวไปเยอนสงคโปร 13.2 ลานคน เพมขน 13% จากป 2553 โดยมยอดรายไดจากการทองเทยวอยท
22.2 พนลานเหรยญสงคโปร เพมขน 17% จากปทแลว ส าหรบปน องคการการทองเทยวโลก (World Tourism
Organisation : UNWTO) ระบวาการทองเทยวระหวางประเทศจะมการเตบโตอยางตอเนอง โดยเฉพาะทวป
เอเชย ซงคาดวาจะโตถง 4-6% เพอผลกดนการทองเทยวเชงคณภาพ สงคโปรไดสรางแผนงาน Tourism
Compass เพอก าหนดทศทางกลยทธตลาดการทองเทยวใหมและสงเสรมความรวมมอกบบรรดาผประกอบการ
เนนการสรางความเขาใจถงความตองการของนกทองเทยวอยางถองแทผานการสอสารกบผบรโภคอยางใกลชด
ผสานกบการใชความคดสรางสรรค นวตกรรมระดบคณภาพ และความโดดเดนของประเทศสงคโปรทงในดาน
สถานทส าคญทางประวตศาสตร ความหลากหลายทางวฒนธรรมและกจกรรมไลฟสไตลทสนกสนาน มาใชในการ
ออกแบบประสบการณการทองเทยวเฉพาะแบบ เพอตอบโจทยความตองการทแตกตางกนไดอยางเหนอระดบ
และตรงจด ภาครฐของสงคโปรไดอนมตงบประมาณกวา 905 ลานเหรยญสงคโปร เพอใชในการสนบสน น
กองทนพฒนาการทองเทยว (Tourism Development Fund) เพอสงเสรมความรวมมอในการพฒนานวตกรรมทง
ในดานผลตภณฑ บรการและการจดงานอเวนต รวมถงเพมขดความสามารถของผประกอบการ เพมมลคาของ
บรการและเสรมสรางความเขมแขงของภาคธรกจการทองเทยว
Page 8
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 141
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
ในป 2555 น สงคโปรจะยงคงน าเสนอกจกรรมทนาสนใจ รวมทงสถานททองเทยวแหงใหมๆ
รวมถงการเปดตวสวนพฤกษศาสตรรมอาวมารนา Gardens by the Bay และทาเรอส าราญนานาชาตแหงใหม
(International Cruise Terminal) และรเวอรซาฟาร (River Safari) ดวยเชนกน
ภาพรวมศกยภาพดานอตสาหกรรมของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน
แผนภาพ : แสดงมลคาผลตภณฑจากสาขาอตสาหกรรมการผลตของกลมจงหวดในภาคใต
ป 2553 – 2556 ณ ราคาปฐาน พ.ศ. 2531
ทมา : รวบรวมและประมาณการเบองตนโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
หากเปรยบเทยบกบกลมจงหวดอนในภาคใต กลาวไดวาเปนฐานทางอตสาหกรรมทมมลคาไมสง
นก สวนใหญเปนอตสาหกรรมแปรรปเกษตรขนตนทใชวตถดบทมมากในพนท อาท อตสาหกรรมยางและ
ผลตภณฑยาง ผลตภณฑไมยาง และอาหาร/หองเยน เปนตน โดยโรงงานอตสาหกรรมกวารอยละ 80 เปน
บรษทขนาดกลางและขนาดเลกใชเทคโนโลยขนพนฐานแปรรปผลผลตเกษตรเปนสนคาขนตน และสงออกไป
ยงกรงเทพมหานคร หรอสงออกไปตางประเทศ โดยจงหวดทเปนกลไกหลกในการสรางมลคาทางเศรษฐกจ
ภาคอตสาหกรรมการผลต คอ จงหวดตรงรองลงมาคอ จงหวดภเกต และจงหวดกระบตามล าดบ
Page 9
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 142
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
แผนภาพ : แสดงมลคาผลตภณฑภาคอตสาหกรรมกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ณ ราคาปฐาน
ทมา : รวบรวมและประมาณการเบองตนโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
แมวาภาคอตสาหกรรมการผลตของกลมจงหวด จะไมไดเปนแหลงสรางรายไดหลกของพนท แต
กลาวไดวามความส าคญตอเศรษฐกจของกลมจงหวดพอสมควร เนองจากเปนแหลงน าเขาเงนตราตางประเทศ
และการจงงานทส าคญ อตสาหกรรมทมความส าคญตอเศรษฐกจของภาคใต ไดแก อตสาหกรรมตอเนองจาก
การประมง อาท อาหารทะเลแชแขง อาหารทะเลกระปอง ฯลฯ อตสาหกรรมแปรรปยางและไมยางพารา อาท
ยางแผนรมควน ยางแทง น ายางขน การแปรรปอดอบไมยางพารา และผลตภณฑจากไมยางพารา ฯลฯ และ
อตสาหกรรมสกดน ามนปาลมดบ เปนตน ซงอตสาหกรรมเหลานสามารถสรางมลคาเพม (Value Added)
ใหแกผลตผลภาคการเกษตรและทรพยากรธรรมชาต7
ส าหรบวสาหกจชมชนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนนน จงหวดในกลมอนดามนยงคงม
ผลตภณฑสนคา OTOP ระดบ 5 ดาวคอนขางต า กลาวคอจงหวดในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนม
ผลตภณฑ OTOP ระดบ 5 ดาวรวมทงสน 16 รายการ จาก 748 รายการทวประเทศไทย ซงอยในเกณฑ
คอนขางนอยหากเปรยบเทยบกบจงหวดอนๆ ทมชอเสยงดานการทองเทยว
7 ขอมลเพมเตมจากธนาคารแหงประเทศไทย ส านกงานภาคใต.
Page 10
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 143
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
แผนภาพ : จ านวนและรายการผลตภณฑ OTOP 5 ดาว ป 2556
ทมา : ประกาศผลการคดเลอกสดยอดผลตภณฑหนงต าบลหนงอ าเภอ กรมพฒนาชมชน พ.ศ. 2552
ภาพรวมดานการเงนของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน
เพอใหเขาใจพนฐานศกยภาพเชงเศรษฐกจของกลมจงหวดไดอยางครอบคลม ธนาคารแหง
ประเทศไทยไดเปดเผยขอมลวา ปจจบนสถาบนการเงนทเปดด าเนนการในเขตภาคใตรวมถงในพนทกลม
จงหวดภาคใตฝงอนดามนน เปนส านกงานสาขาซงมส านกงานใหญอยในกรงเทพมหานคร ปจจบนสถาบน
การเงนทส าคญทด าเนนการในภาคใตม ธนาคารพาณชยตางๆ ธนาคารออมสน บรษทหลกทรพย ธนาคาร
เพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร สถานธนานบาล สหกรณออมทรพย ธนาคารอาคารสงเคราะห และ
ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม
ในบรรดาสถาบนการเงนตางๆ ธนาคารพาณชยนบวามบทบาทตอทองถนมากทสด โดย ณ สนป
2556 มสาขาธนาคารพาณชยเปดด าเนนการในเขตภาคใตทงสน 683 ส านกงาน โดยเปดด าเนนการในจงหวด
สราษฎรธานมากทสด 132 ส านกงาน รองลงมาไดแก ภเกตและสงขลา มสาขาธนาคารพาณชย 122
ส านกงาน และ 111 ส านกงานตามล าดบ
นครปฐม
ราชบร เชยงใหม กรงเทพฯ
Page 11
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 144
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
สถานการณดานสงคม
แผนภาพ : จ านวนและทศทางการเปลยนแปลงดานจ านวนประชากร
ของกลมจงหวดตางๆ ในภาคใต ป 2553 – 2556
แผนภาพ : โครงสรางจ านวนประชากรของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน
ทมา : รวบรวมและประมาณการเชงสถตเบองตน โดย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
จ านวนประชากรในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมปรมาณคอนขางนอย หากเปรยบเทยบกบ
กลมจงหวดอนๆ ในประเทศไทย กลาวคอมปรมาณมากกวาจ านวนประชากรของกลมจงหวดภาคกลางลาง 2 เพยง
กลมเดยว และมอตราการขยายตวทลดลง ซงเปนไปตามทศทางการเปลยนแปลงจ านวนประชากรของภาคใต
โดยรวม โดยในป 2553 กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมจ านวนประชากรรวมทงสนประมาณ 1.85 ลานคน
ขยายตวเพมจากในป 2552 ซงเทากบ 1.82 ลานคนอยประมาณรอยละ 1.25 อยางไรกตาม ขอมลจ านวน
ประชากรทรวบรวมจากการจดทะเบยนของส านกงานสถตจงหวดทง 5 จงหวดในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนม
ความแตกตางจากขอมลขางตนเลกนอย และยงสะทอนความแนวโนมการเปลยนแปลงจ านวนประชากรทคอนขาง
คงทดงเชนขอมลประมาณการจากส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
Page 12
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 145
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
ตาราง : ประชากรจากการทะเบยน จ าแนกตามเพศ
กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน พ.ศ. 2553 - 2557
ภาคและจงหวด 2553 2554 2555 2556 2557
ทวราชอาณาจกร
ชาย
หญง
63,878,867
31,451,801
32,426,466
64,076,033
31,529,148
32,546,885
64,456,695
31,700,727
32,755,968
64,785,909
31,845,971
32,939,938
65,124,716
31,999,008
33,125,708
กลมอนดามน
ชาย
หญง
1,836,621
907,785
928,836
1,857,374
916,499
904,875
1,877,933
925,403
952,530
1,890,651
929,522
961,129
1,912,380
939,674
972,706
กระบ
ชาย
หญง
432,704
216,393
216,311
438,039
218,708
219,331
444,967
221,906
223,061
450,890
224,619
226,271
456,811
227,411
229,400
พงงา
ชาย
หญง
253,112
126,939
126,173
254,931
127,682
127,249
257,493
128,842
128,651
259,420
129,799
129,621
261,370
130,577
130,793
ภเกต
ชาย
หญง
345,067
163,682
181,385
353,847
167,370
186,477
360,905
170,766
190,139
369,522
174,827
94,695
378,364
179,221
199,143
ระนอง
ชาย
หญง
183,079
95,093
87,986
183,849
95,317
88,532
182,648
94,160
88488
174,776
88,582
86,184
177,089
89,653
87,436
ตรง
ชาย
หญง
622,659
305,678
316,981
626,708
307,422
319,286
631,920
309,729
322,191
636,043
311,695
324,348
638,746
312,812
325,934
ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย รวบรวมโดยส านกสถตพยากรณ ส านกงานสถตแหงชาต
ในภาพรวมของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนนน มสดสวนประชากรชายนอยกวาประชากรหญงมา
โดยตลอด ทงนสถตดงกลาวไมไดแตกตางอยางมนยส าคญจนเปนปญหาของสงคมแตอยางใด สงทควรน ามา
พจารณาคอ อตราการกระจายตวของประชากรในกลมจงหวดฯ ทไมสมดลอยางเหนไดชด โดยสดสวนความ
หนาแนนของประชากรกระจกตวอยในเมองใหญ คอ จงหวดภเกตมความหนาแนนสงสดเฉลย 618.59 คน ตอ
พนท 1 ตารางกโลเมตร ในขณะทจงหวดระนองมความหนาแนนเทากบ 55.11 คนตอตารางกโลเมตร
Page 13
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 146
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
ตาราง : แสดงเน อท จ านวนประชากร และคาความหนาแนนของประชากรตอพ นท ป 2553-2557
2553 2554 2555 2556 2557
ระนอง 183,079 183,849 182,648 174,776 177,089
พงงา 253,112 254,931 257,493 259,420 261,370
ภเกต 345,067 353,847 360,905 369,522 378,364
กระบ 432,704 438,039 444,967 450,890 456,811
ตรง 622,659 626,708 631,920 636,043 638,746
กลมอนดามน 1,836,621 1,857,374 1,877,933 1,890,651 1,912,380
ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
นอกจากปญหาเรองการกระจกตวของประชากรในบางพนทแลวนน กลมจงหวดภาคใตฝงอนดา
มนยงเผชญกบแนวโนมโครงสรางประชากรทก าลงเขาสสงคมผสงอาย สงผลใหแนวโนมภาระการพงพงเพม
สงขน สบเนองจากนโยบายประชากรและการวางแผนครอบครวทประสบผลส าเรจในอดต รวมทงผลการ
พฒนาประเทศดานเศรษฐกจและสงคม ท าใหสดสวนโครงสรางประชากรของภาคใตมแนวโนมการ
เปลยนแปลงไปสสงคมผสงอาย โดยจากสถตในป 2556 ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พบวาม
ผสงอายทอาย 60 ป ขนไปคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 7.85 ของจ านวนประชากรทงหมดในกลมจงหวด
และมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง อยางไรกตามเนองจากกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนยงมประชากรวยเดก
ลดลง จงยงไมมปญหาอตราการพงพงทเดนชดมากนก และมประชากรวยแรงงานเพมขนอยางตอเนอง
ตาราง : แสดงชวงอายของประชากรในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน
(ไมรวมประชากรทมใชสญชาตไทย ประชากรอยระหวางการยายถน ประชากรในบานกลางและอนๆ)
กลมอาย (ป) 2553 2554 2555 2556 2557
จ านวนประชากรรวม 1,543,767 1,569,161 1,595,208 1,620,465 1,642,535
อาย 0-14 ป 425,422 424,848 426,086 426,229 425,651
อาย 15-59 ป 1,009,565 1,031,953 1,052,590 1,074,783 1,093,958
อาย 60 ป ขนไป 108,780 112,360 116,532 119,453 122,926
สดสวนผสงอาย 7.21% 7.33% 7.49% 7.64% 7.85%
ทมา : ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย รวบรวมโดยส านกสถตพยากรณ ส านกงานสถตแหงชาต
ดานประชากรแฝง จากขอมลพบวาประชากรในวยท างานจากทะเบยนราษฎรของกลมอนดามน
ในป พ.ศ.2553 จ านวนประชากรวยท างานทงหมดจากการส ารวจประชากรในพนทมจ านวนมากกวาจ านวน
ประชากรวยแรงงานจากทะเบยนราษฎรเทากบ 139,371 คน และจากการทมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตท
สวยงาม สามารถดงดดใหนกทองเทยวเขามาในพนท ทงนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศจ านวนมากถง
1,080,409 คน คดเปนรอยละ 59 ของประชากรทงหมดของพนท จากประชากรทงสองกลม ท าใหกลมอนดามน
มประชากรแฝงรวมทงสน 1,219,780คน คดเปนรอยละ 66 ซงมสดสวนทคอนขางสง และประชากรกลมนไดเขา
มาใชทรพยากรในพนททงดานสาธารณปโภค สาธารณปการ โครงสรางพนฐานตางๆ เปนตน
Page 14
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 147
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
และเพอใหสามารถเขาใจสภาพสงคมของกลมจงหวดไดครอบคลมทกมต เครองมอสะทอน
สภาพสงคมโดยรวมทคอนขางมประสทธภาพ มมาตรฐาน และครอบคลมบรบททางสงคมไดในปจจบน คอ
ดชนความกาวหนาของคน (Human Achievement Index – HAI) จดท าโดยโครงการพฒนาแหง
สหประชาชาตประจ าประเทศไทย (UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAM – UNDP) ลาสดป
2552 ซงประกอบดวยตวชวดกวา 40 ตวข วด ภายใต 8 ประเดนหลก คอ ดานสขภาพ ดานการศกษา ชวตการ
งาน รายได ทอยอาศยและสภาพแวดลอม ชวตครอบครวและชมชน การคมนาคมและการสอสาร และการมสวน
รวม
Page 15
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 148
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
ทมา : การประเมนสถานภาพการพฒนาคนของประเทศไทยโดยดชนความกาวหนาของคน จดท าโดย UNDP (2552)
Page 16
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 149
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
ปจจยแรกของการประมวลผลดชนความกาวหนาของคนรายจงหวดในองครวม คอ “ดชน
สขภาพ” ซงประกอบดวย 7 ตวชวด คอ ทารกแรกเกดทมน าหนกต ากวาเกณฑ ประชากรทเจบปวย ประชากร
ทพการและ/หรอทพพลภาพ ผปวยโรคจตประสาท ประชากรทมพฤตกรรมเสยงตอสขภาพ ประชากรทออก
ก าลงกาย และจ านวนประชากรตอแพทย
แผนภาพ: ผลการประเมนตามดชนและตวชวดดานสขภาพของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน8
8 แหลงเดยวกน.
ส าหรบผลการประเมนภาพรวม
ความกาวหนาของคนรายจงหวด
ภายในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน
นน พบวา อยในเกณฑคอนขางด
โดยเฉพาะอยางยง จ.ภเกต ทเปน
จงหวดซงมคะแนน HAI รวมสงทสด
ในประเทศไทยมาตงแตป 2550 อนดบ
รองลงมาคอ จ.พงงา (อนดบท 7)
จ.ตรง (อนดบท 21) จ.กระบ
(อนดบท 24) และ จ.ระนอง
(อนดบท 30) ตามล าดบ
Page 17
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 150
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
ภาพรวมกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนยงคงมความกาวหนาดานสขภาพอยในเกณฑด โดยม
จ.ภเกต เปนจงหวดทมความกาวหนาดานสขภาพสงสดในไทย ซงรายละเอยดในสวนนเปนผลเนองมาจากเดก
ทารกสวนใหญมน าหนกเกนกวาเกณฑมาตรฐาน และมอตราประชากรทพการ หรอทพพลภาพอยในระดบต า
ประกอบกบ 3 ใน 5 ของจงหวดทงหมดในกลม (จ.ตรง, จ.ภเกต และ จ.พงงา) ใหความส าคญกบการออก
ก าลงกายเปนส าคญ สอดคลองกบขอมลดานสาธารณสขทหนวยงานในพนทไดรวบรวมมา เชน กลมจงหวด
ภาคใตฝงอนดามนมสดสวนของแพทย 1 คนตอจ านวนประชากร 3,432 คน ในป 2550 ซงเปนสดสวนท
ยงคงสงกวาระดบประเทศ ทมสดสวน 3,220 คน และระดบภาค 3,182 คน หรอจ านวนผปวย 5 โรค
รายแรงของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนทมสดสวนนอยกวาจงหวดในภาคใตกลมอนๆ
ตาราง : แสดงจ านวนผปวยดวยโรคทปองกนได 5 โรคของภาคใต ป 2556
(หนวย : คน)
จงหวด
โรค
ความดน
โลหตสง เบาหวาน หวใจ
หลอดเลอด
สมอง มะเรง
ประเทศ 447,737 374,518 150,118 118,085 75,243
ภาคใต 76,415 52,773 23,390 19,917 7,225
กลมจงหวดอนดามน 17,729 11,462 14,539 5,063 1,591
(คดเปนรอยละของภาคใต) 23.20 21.72 62.16 25.42 22.02
ระนอง 1,937 885 1,170 300 100
พงงา 2,397 1,584 2,310 522 283
ภเกต 2,854 2,466 2,534 1,116 440
กระบ 2,593 1,932 2,024 624 206
ตรง 7,948 4,595 6,501 2,501 562
ทมา : ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ประมวลโดยส านกพฒนาเศรษฐกจและสงคมภาคใต
สวนการเจบปวยทางสขภาพจต ภาคใตมอตราผปวยเพมขน โดยเพมขนจาก 1,678.7 คนตอ
ประชากรแสนคนในป 2553 เปน 2,988.4 คนในป 2556 โดยกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมอตราผปวย
สงทอตรา 2,656.8 คน โดยเฉพาะจงหวดพงงาและระนองมอตราผปวย 4,797.9 และ 3,916.2 คน
ตามล าดบ ซงสงกวาระดบภาคและระดบประเทศ
ดชนหรอตวชวดประเดนในล าดบตอมา คอ “ดชนและตวช วดดานการศกษา” โดยดชน
การศกษานประกอบไปดวย 4 ตวชวด คอ จ านวนปการศกษาเฉลย อตราการเขาเรยนรวมระดบมธยมศกษา
ตอนปลาย คะแนนเฉลยการทดสอบ O-Net ระดบมธยมศกษาตอนปลาย และจ านวนนกเรยนตอหองระดบ
มธยมศกษาตอนปลาย
Page 18
แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2557-2560 151
ส านกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)
แผนภาพ: ผลการประเมนตามดชนและตวชวดดานการศกษาของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน9
ส าหรบประเดนดานการศกษานน ทกจงหวดในกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามนมอตรา
ความกาวหนาดานการศกษาสงกวาดชนความกาวหนาเฉลยของประเทศ สอดคลองกบลกษณะของจงหวดใน
ภาคใตจงหวดอนๆ ทจะใหความส าคญกบการศกษาคอนขางมาก โดย จ.ภเกต ตดอนดบ 1 ใน 5 ของจงหวด
ทมจ านวนปเฉลยของประชากรในการศกษาสงทสดในประเทศไทย (เฉลย 9.1 ป) และยงตดอนดบจงหวดทม
นกเรยนชน ม.6 ซงมคะแนน O-Net เฉลยสงอนดบ 2 ของประเทศ (รองจากกรงเทพฯ)
สถานภาพทางสงคมในประเดนเรองการศกษาจากองคกรสหประชาชาต นน ยงไดรบการ
สนบสนนจากขอมลในพนท โดยในป พ.ศ.2554 พบวา จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรในภาคใต
ประมาณ 8.8 ป โดยจงหวดภเกตมจ านวนปการศกษาเฉลยสงสดเทากบ 9.86 ป มสถานศกษาทงในและนอก
สงกดกระทรวงศกษาธการ จ านวน 1,132 แหง จดระดบการศกษาปฐมวยถงมธยมศกษาปท 6 มากทสด คดเปน
รอยละ 96.67 ของสถานศกษาทงหมด สวนระดบอดมศกษามเพยง 2 แหง รองรบการศกษาในจงหวด
ภเกต นอกนนมวทยาเขตของมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา สวนดสต และราชมงคล รองรบนกศกษาใน
จงหวดระนองและตรง สดสวนครตอนกเรยนทกระดบประมาณ 1:25 ยกเวนระดบอดมศกษาประมาณ 1:45
มอตราการออกกลางคนประมาณ รอยละ 3 ในระดบการศกษาสายสามญ และ รอยละ 12 ในระดบการศกษา
สายอาชพ(ปวช.) โดยมจงหวดตรง พงงา ภเกต มอตราการออกกลางคนอยในระดบสง และยงพบวาม
นกเรยนทจบชนมธยมศกษาตอนตน(ม.3) ไมไดมการศกษาตอจ านวน 1,049 คน คดเปนรอยละ 5.99 ของ
นกเรยนทจบมธยมศกษาตอนตน ในป 2554 ส าหรบผไมรหนงสอมประมาณ 12,795 คน คดเปน รอยละ 3 ของ
ประชากรผไมรหนงสอในภาคใต
9 แหลงเดยวกน.