Top Banner
Anemiye yaklaşım Anemiye yaklaşım Dr. Işık Kaygusuz Dr. Işık Kaygusuz Marmara Üniversitesi Tıp Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Bilim Dalı 1
47

Anemiye yaklaşım

Jan 13, 2016

Download

Documents

nasya

Anemiye yaklaşım. Dr. Işık Kaygusuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı. Anemi Nedir?. Daima hatırlanmalı: Anemi klinik bir bulgudur Tek başına bir hastalık değildir Altta yatan hastalık araştırılmalıdır Teşhisi her zaman da kolay değildir. Aneminin tanımı. - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Anemiye yaklaşım

Anemiye Anemiye yaklaşımyaklaşım

Dr. Işık KaygusuzDr. Işık Kaygusuz

Marmara Üniversitesi Tıp Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Fakültesi Hematoloji Bilim

DalıDalı1

Page 2: Anemiye yaklaşım

Anemi Nedir?Anemi Nedir?

Daima hatırlanmalı:Daima hatırlanmalı:

Anemi klinik bir bulgudurAnemi klinik bir bulgudur Tek başına bir hastalık değildirTek başına bir hastalık değildir Altta yatan hastalık araştırılmalıdırAltta yatan hastalık araştırılmalıdır Teşhisi her zaman da kolay Teşhisi her zaman da kolay

değildirdeğildir

2

Page 3: Anemiye yaklaşım

Aneminin tanımıAneminin tanımı

Kanın hemoglobin konsantrasyonunun, Kanın hemoglobin konsantrasyonunun, hastanın yaş ve cinsiyetine göre normal hastanın yaş ve cinsiyetine göre normal kabul edilen değerlerin altına inmesidirkabul edilen değerlerin altına inmesidir

Kadınlarda ErkeklerdeKadınlarda Erkeklerde

Hb < 12 g/dl Hb <13,5 Hb < 12 g/dl Hb <13,5 g/dl g/dl

HCT <36 HCT <41 HCT <36 HCT <41 Total plazma volümündeki Total plazma volümündeki

değişikliklerden etkilenirdeğişikliklerden etkilenir

3

Page 4: Anemiye yaklaşım

4

Page 5: Anemiye yaklaşım

Aneminin belirti ve Aneminin belirti ve bulgularıbulguları

Anemiye bağlı belirtilerAnemiye bağlı belirtilerHemoglobin düzeyiHemoglobin düzeyiAneminin oluş hızıAneminin oluş hızıHastanın yaşıHastanın yaşıKardiyovasküler sistemin durumuKardiyovasküler sistemin durumu

Anemiye neden olan hastalığa bağlıAnemiye neden olan hastalığa bağlı

5

Page 6: Anemiye yaklaşım

Aneminin belirti ve Aneminin belirti ve bulguları -2bulguları -2 En sık ve en erkenEn sık ve en erken

Halsizlik Halsizlik Çabuk yorulma Çabuk yorulma Kaslarda güçsüzlükKaslarda güçsüzlük

Fizik muayenede en sık; Fizik muayenede en sık; solukluksolukluk Kardiyovasküler Kardiyovasküler

ÇarpıntıÇarpıntıEforla oluşan dispneEforla oluşan dispneYaşlılarda anjina pektorisYaşlılarda anjina pektoris

6

Page 7: Anemiye yaklaşım

Aneminin belirti ve Aneminin belirti ve bulguları - 3bulguları - 3

MSS ait yakınmalarMSS ait yakınmalar Baş ağrısıBaş ağrısı Baş dönmesiBaş dönmesi Ayağa kalkınca baygınlık hissiAyağa kalkınca baygınlık hissi Kulaklarda uğultu, çınlamaKulaklarda uğultu, çınlama Konsantrasyon yeteneğinde Konsantrasyon yeteneğinde

azalmaazalma Uyuklama haliUyuklama hali Bilinç bozuklukları (nadiren)Bilinç bozuklukları (nadiren) 7

Page 8: Anemiye yaklaşım

Aneminin belirti ve Aneminin belirti ve bulguları - 4bulguları - 4

Sindirim sistemine aitSindirim sistemine ait İştahsızlıkİştahsızlık BulantıBulantı DispepsiDispepsi İshalİshal KabızlıkKabızlık

Kadında menstrüasyon Kadında menstrüasyon bozukluklarıbozuklukları Amenore, menorajiAmenore, menoraji

Erkekte libido kaybıErkekte libido kaybı8

Page 9: Anemiye yaklaşım

Klinik ÖyküKlinik Öykü

Klinik özellikleri etkileyen Klinik özellikleri etkileyen faktörler:faktörler:

Hastalığın ortaya çıkış hızıHastalığın ortaya çıkış hızı ŞiddetiŞiddeti Yaş Yaş Eşlik eden hastalıklarEşlik eden hastalıklar

9

Page 10: Anemiye yaklaşım

Klinik Öykü -2Klinik Öykü -2 Semptomların başlaması: sinsi veya Semptomların başlaması: sinsi veya

aniani Semptomların süresiSemptomların süresi Önceki kan sayımıÖnceki kan sayımı Eski anemi tanısıEski anemi tanısı Demir, folik asit veya B12 tedavisi Demir, folik asit veya B12 tedavisi

öyküsüöyküsü Ailede anemi öyküsüAilede anemi öyküsü GİS semptomlarıGİS semptomları Beslenme özellikleriBeslenme özellikleri İlaçlarİlaçlar Öz geçmişÖz geçmiş

10

Page 11: Anemiye yaklaşım

Klinik Öykü - 3Klinik Öykü - 3 Alkol tüketimiAlkol tüketimi Menstrüasyon ve doğurganlık öyküsüMenstrüasyon ve doğurganlık öyküsü Mesleki anamnez ve hobilerMesleki anamnez ve hobiler Sarılık veya idrar renginde koyulaşmaSarılık veya idrar renginde koyulaşma Kilo kaybıKilo kaybı Ateş, gece terlemesiAteş, gece terlemesi Karında rahatsızlık veya dolgunlukKarında rahatsızlık veya dolgunluk Ağız ve dilde yaraAğız ve dilde yara Parestezi, uyuşma, güç kaybıParestezi, uyuşma, güç kaybı

11

Page 12: Anemiye yaklaşım

Klinik bulgularKlinik bulgular

Muköz membranlarda soluklukMuköz membranlarda solukluk Taşikardi, sistolik üfürümTaşikardi, sistolik üfürüm Kalp yetmezliği bulgularıKalp yetmezliği bulguları Spesifik bulgular: kaşık tırnak, Spesifik bulgular: kaşık tırnak,

sarılık, bacak ülserleri, kemik sarılık, bacak ülserleri, kemik deformitelerideformiteleri

12

Page 13: Anemiye yaklaşım

Laboratuar Testleri - Laboratuar Testleri - Tam kan Tam kan sayımısayımı

MCVMCV ( (mean corpuscular volumemean corpuscular volume) ) bir eritrositin ortalama hacmini bir eritrositin ortalama hacmini

gösterir. Normalde 80-100 fL ‘dir gösterir. Normalde 80-100 fL ‘dir

RDW RDW (red cell distribution (red cell distribution width): width): Eritrositlerdeki hacim (büyüklük) Eritrositlerdeki hacim (büyüklük)

değişikliklerinin kantitatif ölçümüdeğişikliklerinin kantitatif ölçümü Normalin üst sınırını aşan değerler Normalin üst sınırını aşan değerler

eritrosit büyüklüklerindeki eritrosit büyüklüklerindeki heterojenliği yansıtır heterojenliği yansıtır (anizositoz) (anizositoz) ve ve mikroskopik incelemeyi gerektirir. mikroskopik incelemeyi gerektirir. 13

Page 14: Anemiye yaklaşım

Laboratuar Testleri - Laboratuar Testleri - Retikülosit sayısıRetikülosit sayısı

Metilen mavisi gibi özel boyalar Metilen mavisi gibi özel boyalar kullanıldığında retikülin olarak kullanıldığında retikülin olarak görülebilen ribonükleik asit (RNA) görülebilen ribonükleik asit (RNA) içeren genç eritrositlerin oranıdır içeren genç eritrositlerin oranıdır (%)(%)

Normal retikülosit sayısı ~ %1’dir Normal retikülosit sayısı ~ %1’dir (% (% 0.5-2.0)0.5-2.0)

Anemili bir hastada retikülosit sayısı Anemili bir hastada retikülosit sayısı düzeltilerek değerlendirilmelidir. düzeltilerek değerlendirilmelidir.

14

Page 15: Anemiye yaklaşım

15

Page 16: Anemiye yaklaşım

LaboratuarLaboratuar TestleriTestleri

Eritrositlerin yüzdesi (%) olarak Eritrositlerin yüzdesi (%) olarak belirtilen belirtilen retikülosit sayısı’retikülosit sayısı’nın nın hastanın hematokrit değerine göre, hastanın hematokrit değerine göre, bir diğer deyişle anemi derecesine bir diğer deyişle anemi derecesine göre düzeltilmesi gerekir göre düzeltilmesi gerekir

Düzeltilmiş retikülosit yüzdesi ; Düzeltilmiş retikülosit yüzdesi ;

Retikülosit (%) X HCT (%) ÷ 45Retikülosit (%) X HCT (%) ÷ 45

16

Page 17: Anemiye yaklaşım

Laboratuar Testleri - Laboratuar Testleri - Periferik Yayma:Periferik Yayma: Tüm eritrositler aynı boyutta mı?Tüm eritrositler aynı boyutta mı? Tüm eritrositler normal diskoid şekilde mi?Tüm eritrositler normal diskoid şekilde mi? Hücrelerin rengi nasıl?Hücrelerin rengi nasıl? Tüm eritrositler aynı renkte mi?Tüm eritrositler aynı renkte mi? Eritrosit inklüzyonu var mı?Eritrosit inklüzyonu var mı? Eritrositlerin içinde hemoparazit var mı?Eritrositlerin içinde hemoparazit var mı? Lökosit yapı ve dağılımı normal mi?Lökosit yapı ve dağılımı normal mi? Trombosit dağılımı normal mi?Trombosit dağılımı normal mi?

17

Page 18: Anemiye yaklaşım

Anemi SınıflamasıAnemi Sınıflaması

I.I. MorfolojikMorfolojik yaklaşım yaklaşım

II.II.Patofizyolojik Patofizyolojik (Fonksiyonel) (Fonksiyonel) yaklaşımyaklaşım

18

Page 19: Anemiye yaklaşım

I.I. Morfolojik Morfolojik SınıflandırmaSınıflandırma

MikrositerMikrositer

(MCV(MCV<<80fl)80fl)

NormositerNormositer MakrositerMakrositer

(MCV(MCV>>100)100)

Demir eksikliğiDemir eksikliği Kronik hastalık Kronik hastalık anemisianemisi(2/3)(2/3)

Megaloblastik Megaloblastik anemileranemiler

TalasemilerTalasemiler Demir eksikliğiDemir eksikliği

(erken dönem)(erken dönem)B12 vit. ve folik B12 vit. ve folik asid eksikliğiasid eksikliği

SideroblastikSideroblastik Renal yetersizlikRenal yetersizlik Hemolitik anemiHemolitik anemi

Kronik hastalık Kronik hastalık anemisianemisi (1/3) (1/3)

Kombine Kombine nutrisyonel nutrisyonel eksiklik(mikst eksiklik(mikst anemi)anemi)

Karaciğer Karaciğer hastalıklarıhastalıkları

Kurşun Kurşun zehirlenmesizehirlenmesi

Kemik iliği Kemik iliği yetersizliği yetersizliği durumlarıdurumları

HipotiroidizmHipotiroidizm

HipotiroidiHipotiroidi Myelodisplastik Myelodisplastik sendromlarsendromlar

19

Page 20: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik sınıflandırmasınıflandırma

Hipoproliferatif AnemilerHipoproliferatif Anemiler

Olgunlaşma Kusurları Olgunlaşma Kusurları

- Sitoplazmik - Sitoplazmik

- Nükleer- Nükleer Hiperproliferatif AnemilerHiperproliferatif Anemiler

20

Page 21: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik sınıflandırmasınıflandırma

Hipoproliferatif Anemiler Hipoproliferatif Anemiler

(Mutlak retikülosit sayısı < (Mutlak retikülosit sayısı < 75.000/75.000/μμL):L):

Kemik iliği anemiye yeterli yanıt Kemik iliği anemiye yeterli yanıt veremezveremez

Ancak üretilen hücreler sıklıkla Ancak üretilen hücreler sıklıkla normaldirnormaldir

Retikülosit sayısı düşüktür (<%2)Retikülosit sayısı düşüktür (<%2)21

Page 22: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik sınıflandırmasınıflandırma

Hipoproliferatif:Hipoproliferatif:

Demir eksikliğiDemir eksikliğiKronik hastalık anemisiKronik hastalık anemisiEritropoetin eksikliğiEritropoetin eksikliği

Kronik renal yet.Kronik renal yet.Hematolojik malignitelerHematolojik maligniteler

22

Page 23: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik sınıflandırmasınıflandırmaKemik iliği hasarı:Kemik iliği hasarı:

Kök hücre hasarı: Kemoterapötikler, Kök hücre hasarı: Kemoterapötikler, ilaçlar (antibiyotikler, antidepresanlar), ilaçlar (antibiyotikler, antidepresanlar), kimyasal maddeler, infeksiyonlar kimyasal maddeler, infeksiyonlar (bakteriyal, viral), aplastik anemi(bakteriyal, viral), aplastik anemi

Otoimmun hasar: İnfeksiyonlar Otoimmun hasar: İnfeksiyonlar (Hepatit, EBV, HIV), Romatoid hast., (Hepatit, EBV, HIV), Romatoid hast., SLE, Aplastik anemi, GVHDSLE, Aplastik anemi, GVHD

Yapısal hasar: Radyasyon, metastatik Yapısal hasar: Radyasyon, metastatik kanserler, myelofibrozis, granülomatöz kanserler, myelofibrozis, granülomatöz hastalıklar (tbc, fungal enfeksiyonlar), hastalıklar (tbc, fungal enfeksiyonlar), depo hastalıklarıdepo hastalıkları

23

Page 24: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik SınıflandırmaSınıflandırma

Olgunlaşma Bozuklukları:Olgunlaşma Bozuklukları:

İnefektif eritropoezİnefektif eritropoez

Retikülosit sayısı düşüktürRetikülosit sayısı düşüktür

Eritrosit morfolojisi bozukturEritrosit morfolojisi bozuktur24

Page 25: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik sınıflandırmasınıflandırma

Sitoplazmik olgunlaşma kusurları:Sitoplazmik olgunlaşma kusurları:

1.1. Şiddetli demir eksikliğiŞiddetli demir eksikliği2.2. TalasemilerTalasemiler3.3. Sideroblastik anemiSideroblastik anemi

Nükleer olgunlaşma kusurları:Nükleer olgunlaşma kusurları:

1.1. Megaloblastik anemiler(B12 vit ve folik Megaloblastik anemiler(B12 vit ve folik asid eksikliği)asid eksikliği)

2.2. Miyelodisplastik sendromMiyelodisplastik sendrom25

Page 26: Anemiye yaklaşım

II.II. Patofizyolojik Patofizyolojik sınıflandırmasınıflandırma

Hiperproliferatif (hemorajik-hemolitik)Hiperproliferatif (hemorajik-hemolitik)

(Mutlak retikülosit sayısı > 100.000/(Mutlak retikülosit sayısı > 100.000/μμL)L)

Akut kan kaybıAkut kan kaybı

Akut hemoliz: İntravasküler veya Akut hemoliz: İntravasküler veya ekstravaskülerekstravasküler

Kronik hemolizKronik hemoliz • • Çevresel faktörlerÇevresel faktörler • • Membran kusurlarıMembran kusurları • • Metabolik kusurlarMetabolik kusurlar • • HemoglobinopatilerHemoglobinopatiler • • Paroksismal Nokturnal Paroksismal Nokturnal

HemoglobinüriHemoglobinüri 26

Page 27: Anemiye yaklaşım

Yeni tanı aneminin sık Yeni tanı aneminin sık sebeplerisebepleri

27

Page 28: Anemiye yaklaşım

Yeni tanı aneminin sık Yeni tanı aneminin sık sebeplerisebepleri1.1. Demir eksikliğiDemir eksikliği2.2. Akut veya kronik inflamasyonAkut veya kronik inflamasyon3.3. Renal hastalıkRenal hastalık4.4. Folat veya Vitamin B12 eksikliğiFolat veya Vitamin B12 eksikliği5.5. Alfa veya Beta talasemi Alfa veya Beta talasemi 6.6. Orak hücreli anemiOrak hücreli anemi7.7. Enzimopatiler (G6PD, ve diğerleri)Enzimopatiler (G6PD, ve diğerleri)8.8. Herediter sferositozHerediter sferositoz9.9. Otoimmun hemolitik anemilerOtoimmun hemolitik anemiler10.10. Miyelodisplastik sendromMiyelodisplastik sendrom11.11. MyelofitizisMyelofitizis12.12. LösemilerLösemiler13.13. Konjenital veya kazanılmış red cell aplaziKonjenital veya kazanılmış red cell aplazi

28

Page 29: Anemiye yaklaşım

MCV temel alınarak anemili MCV temel alınarak anemili hastaya yaklaşımhastaya yaklaşım

1.1.ÖyküÖykü

2.2.Fizik muayene bulgularıFizik muayene bulguları

3.3.Klinik ve laboratuar verileri ışığında Klinik ve laboratuar verileri ışığında hastaya yaklaşım hastaya yaklaşım kişiselleştirilmelidir kişiselleştirilmelidir

29

Page 30: Anemiye yaklaşım

Mikrositer Aneminin Mikrositer Aneminin (MCV<80 fl) (MCV<80 fl)

DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi

1.1.En önemli sebep demir eksikliğidirEn önemli sebep demir eksikliğidir

2.2.Demir eksikliği anemisi? - Demir Demir eksikliği anemisi? - Demir göstergeleri ve çevresel kan yayması iste göstergeleri ve çevresel kan yayması iste

3.3.Serum demir düzeyi, total demir bağlama Serum demir düzeyi, total demir bağlama kapasitesi, transferrin saturasyonu, kapasitesi, transferrin saturasyonu, ferritin düzeyiferritin düzeyi

4.4.Demir eksikliği anemisi doğrulanırsa Demir eksikliği anemisi doğrulanırsa demir kaybının sebebini araştırdemir kaybının sebebini araştır

30

Page 31: Anemiye yaklaşım

Mikrositer Aneminin Mikrositer Aneminin (MCV<80 fl) (MCV<80 fl)

DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi1.1.Demir eksikliği anemisi yoksaDemir eksikliği anemisi yoksa2.2.Beta-talasemi araştır hemoglobin Beta-talasemi araştır hemoglobin

elektroforezi isteelektroforezi iste3.3.Hb A2Hb A2’de artış varsa ’de artış varsa BetaBeta talasemi talasemi

4.4.Demir eksikliği yok ve Demir eksikliği yok ve HbA2 normalHbA2 normal, , mikrositik anemi genellikle mikrositik anemi genellikle alfa-alfa-talasemidirtalasemidir..

( hastanın etnik kökeni ve aile ( hastanın etnik kökeni ve aile öyküsünü araştır çevresel kanda hedef öyküsünü araştır çevresel kanda hedef hücreleri ve bazofilik noktalanma var hücreleri ve bazofilik noktalanma var mı?)mı?) 31

Page 32: Anemiye yaklaşım

Mikrositer Aneminin Mikrositer Aneminin (MCV<80 fl) (MCV<80 fl)

DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi

1.1.Mikrositik kronik hastalık Mikrositik kronik hastalık anemisini araştıranemisini araştır

2.2.Sideroblastik anemi? Sideroblastik anemi?

Ringed sideroblastların Ringed sideroblastların araştırılması için kemik iliği araştırılması için kemik iliği incelemesiincelemesi

32

Page 33: Anemiye yaklaşım

Mikrositer Aneminin Mikrositer Aneminin (MCV<80 fl) (MCV<80 fl)

DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesiMCVMCV FF

eeTDBTDBKK

Transferrin Transferrin SaturasyonSaturasyonuu

FerritinFerritin

DemirDemir

eksikliğieksikliği ↓↓ ↓↓ ↑↑ ↓↓ ↓↓

KronikKronik

HastalıkHastalıkN- N-

↓↓↓↓ ↓↓ ↓↓--NN N-N-↑↑

TalasemiTalasemi ↓↓ NN NN N-N-↑↑ NN33

Page 34: Anemiye yaklaşım

Makrositer Aneminin Makrositer Aneminin (MCV>100 fl) (MCV>100 fl)

DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi1.1. Megaloblastik anemiyi dışla Megaloblastik anemiyi dışla

hipersegmentasyon ve oval hipersegmentasyon ve oval makrositlermakrositler

2.2. MCV ≥ 120 ise megaloblastik anemiMCV ≥ 120 ise megaloblastik anemi

3.3. Retikülosit yüksek ise hemoliz veya Retikülosit yüksek ise hemoliz veya kanama araştır ( Direkt Coombs kanama araştır ( Direkt Coombs testi, hemoglobin elektroforezi, testi, hemoglobin elektroforezi, Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz düzeyi)düzeyi)

34

Page 35: Anemiye yaklaşım

Normositer Aneminin (MCV Normositer Aneminin (MCV 80-100 fl) Değerlendirilmesi80-100 fl) DeğerlendirilmesiI.I. Klinik öykü irdelenmeliKlinik öykü irdelenmeli

- Kronik hastalık anemisi- Kronik hastalık anemisi

- Böbrek yetersizliği- Böbrek yetersizliği

- Tiroid hastalığı- Tiroid hastalığı

- Diğer endokrin bozukluklar- Diğer endokrin bozukluklar

II.II. Erken dönem demir eksikliği Erken dönem demir eksikliği veya kombine besin eksikliğiveya kombine besin eksikliği

35

Page 36: Anemiye yaklaşım

Normositer Aneminin (MCV Normositer Aneminin (MCV 80-100 fl) Değerlendirilmesi80-100 fl) DeğerlendirilmesiI.I. Retikülosit sayısı yüksek:Retikülosit sayısı yüksek:

- Hemoglobinopati? Hemoglobin - Hemoglobinopati? Hemoglobin elektroforezielektroforezi

- G6PD eksikliği?- G6PD eksikliği?

II.II. Retikülosit sayısı düşükse:Retikülosit sayısı düşükse:

- Kronik hastalık anemisi- Kronik hastalık anemisi

- Kronik böbrek yetersizliği- Kronik böbrek yetersizliği

- Tiroid hastalığı- Tiroid hastalığı

- Kemik iliği hasarı- Kemik iliği hasarı 36

Page 37: Anemiye yaklaşım

Demir eksikliği anemisi Demir eksikliği anemisi etyolojisietyolojisi1.1. Demir kaybında artış (Kronik kan Demir kaybında artış (Kronik kan

kaybı):kaybı): Menstrüel kayıplarMenstrüel kayıplar Gastrointestinal kayıp:Gastrointestinal kayıp:

Peptik ülser, varisler , hiatal Peptik ülser, varisler , hiatal herniler, polipler, divertükiloz, herniler, polipler, divertükiloz, anjiodisplazi, kr. NSAİD kullanımıanjiodisplazi, kr. NSAİD kullanımı

Kronik intravasküler hemoliz: PNHKronik intravasküler hemoliz: PNH

2.2. Yetersiz demir alımı: Diyetle alım azlığı Yetersiz demir alımı: Diyetle alım azlığı (Vejeteryanlarda) (Vejeteryanlarda)

3.3. Artmış ihtiyaç:Bebeklerde, adolesanda, Artmış ihtiyaç:Bebeklerde, adolesanda, kadınlarda ve gebeliktekadınlarda ve gebelikte

4.4. Demir emiliminde azalmaDemir emiliminde azalma37

Page 38: Anemiye yaklaşım

Kronik hastalık anemisiKronik hastalık anemisiI.I. İlgili durumlar İlgili durumlar

InfeInfeksiyonlarksiyonlar• Viral, bacterial, TB, parasitic, fungalViral, bacterial, TB, parasitic, fungal

Otoimmun hastalıklarOtoimmun hastalıklar• RA, SLE, sarcoidosis, IBRA, SLE, sarcoidosis, IBHH, vasculitis, vasculitis

KKanansserer Kronik Kronik solid organ solid organ reddireddi

II.II. Özellikler Özellikler Lökosit veLökosit ve trombosit sayıları normaltrombosit sayıları normal AnemiAnemi değişik derecelerde değişik derecelerde ( (hafif-ciddihafif-ciddi)) Düşük eritropoetin seviyesiDüşük eritropoetin seviyesi Düşük retikülosit sayısıDüşük retikülosit sayısı 38

Page 39: Anemiye yaklaşım

Megaloblastik AnemilerMegaloblastik Anemiler

DNA sentezinde bozukluk sonucunda DNA sentezinde bozukluk sonucunda çekirdek oluşumu gecikir.çekirdek oluşumu gecikir.

RNA sentezinde bozukluk yoktur. RNA sentezinde bozukluk yoktur. Sitoplazmik gelişim devam eder.Sitoplazmik gelişim devam eder.

Kemik iliğinde inefektif eritropoez ve Kemik iliğinde inefektif eritropoez ve eritroid seride megaloblastik eritroid seride megaloblastik değişiklikler ve dev metamyelositler değişiklikler ve dev metamyelositler vardır. vardır. 39

Page 40: Anemiye yaklaşım

B12 vitamin eksikliği B12 vitamin eksikliği nedenlerinedenleri Malabsorbsiyon:Malabsorbsiyon:

Pernisiyöz anemi:Pernisiyöz anemi:• Intrinsik faktör ve gastrik asit yokluğu. Intrinsik faktör ve gastrik asit yokluğu. %90 vakada %90 vakada APCA(+)(Anti Parietal Cell APCA(+)(Anti Parietal Cell Antikor).Antikor).

Anti intrinsik faktör antikor % 35 Anti intrinsik faktör antikor % 35 vakadavakada

• En sıkEn sık B12 vit. eksikliği sebebidir.B12 vit. eksikliği sebebidir.• Atrofik gastrit(+). Gastrik kanser gelişme Atrofik gastrit(+). Gastrik kanser gelişme

riski yüksektir.riski yüksektir. GastrektomiGastrektomi Terminal ileum hastalıkları: Tropikal sprue Terminal ileum hastalıkları: Tropikal sprue

vb.vb. Cobalamin tüketimi:Diflobatrium latumCobalamin tüketimi:Diflobatrium latum Malnutrisyon: VejeteryanlarMalnutrisyon: Vejeteryanlar 40

Page 41: Anemiye yaklaşım

B12 vitamin eksikliği B12 vitamin eksikliği KlinikKlinik bulgular: bulgular:

HalsizlikHalsizlik Dilde ağrı (atrofik glossit)Dilde ağrı (atrofik glossit) Yutma güçlüğüYutma güçlüğü Serebral kortekste ve omuriliğin Serebral kortekste ve omuriliğin

lateral ve dorsal kolonlarında lateral ve dorsal kolonlarında demyelinizasyon demyelinizasyon

ParestezilerParesteziler Güç kaybı Güç kaybı Romberg testi(+).Romberg testi(+).

41

Page 42: Anemiye yaklaşım

Folik asid eksikliğiFolik asid eksikliği Primer kaynağı:Çiğ sebze-meyvePrimer kaynağı:Çiğ sebze-meyve Eksiklik nedenleri:Eksiklik nedenleri:

Yetersiz diyet (en sık):alkolizm-Yetersiz diyet (en sık):alkolizm-beslenme boz.beslenme boz.

Malabsorbsiyon:Malabsorbsiyon:• Gluten enteropatisi-İnce Gluten enteropatisi-İnce barsak rezeksiyonu-barsak rezeksiyonu-İnflamatuar barsak hastalığıİnflamatuar barsak hastalığı

DiğerDiğer• Hemodializ-Antifolat ilaçlar-Hemodializ-Antifolat ilaçlar-Antiepileptik ilaçlarAntiepileptik ilaçlar

42

Page 43: Anemiye yaklaşım

Hemolitik AnemilerHemolitik AnemilerI.I. Herediter hemolitik anemilerHerediter hemolitik anemiler

A.A. Membran kusurları: Membran kusurları:

- Herediter sferositoz - Herediter sferositoz

- Herediter eliptositoz- Herediter eliptositoz

B.B. Metabolik bozukluklar-enzim kusurları:Metabolik bozukluklar-enzim kusurları:

- G6PD eksikliği - G6PD eksikliği

- Piruvat kinaz eksikliği- Piruvat kinaz eksikliği

C.C. HemoglobinopatilerHemoglobinopatiler

- Talasemiler - Talasemiler

- HbS, HbC hastalığı- HbS, HbC hastalığı43

Page 44: Anemiye yaklaşım

Hemolitik AnemilerHemolitik Anemiler

II.II. Kazanılmış Hemolitik AnemilerKazanılmış Hemolitik Anemiler

İmmun İmmun - Otoimmun Hemolitik anemiler- Otoimmun Hemolitik anemiler

Sıcak antikor tipi: Sıcak antikor tipi: a) idiopatika) idiopatik b) sekonder ( SLE, KLL, lenfomalar, b) sekonder ( SLE, KLL, lenfomalar,

ilaçlar)ilaçlar) Soğuk antikor tipi: Soğuk antikor tipi: a) idiopatika) idiopatik b) sekonder (lenfomalar, infeksiyonlar b) sekonder (lenfomalar, infeksiyonlar (Ör: mikoplazma pnömonia, enfeksiyöz (Ör: mikoplazma pnömonia, enfeksiyöz

mononükleoz)mononükleoz) 44

Page 45: Anemiye yaklaşım

Hemolitik AnemilerHemolitik Anemiler

Eritrosit fragmantasyon sendromları: Eritrosit fragmantasyon sendromları: - Kardiyak hemoliz- Kardiyak hemoliz - Arteriovenöz malformasyonlar- Arteriovenöz malformasyonlar - Mikroanjiopatik hemolitik anemiler- Mikroanjiopatik hemolitik anemiler a) Dissemine intravasküler a) Dissemine intravasküler

koagülasyonkoagülasyon b) Trombotik trombositopenik b) Trombotik trombositopenik

purpurapurpura c) Hemolitik üremik sendrom c) Hemolitik üremik sendrom d) Vaskülitlerd) Vaskülitler e) Malign hipertansiyone) Malign hipertansiyon

45

Page 46: Anemiye yaklaşım

Hemolitik anemi / Hemolitik anemi / laboratuarlaboratuarEritrosit yıkımındaki artışa bağlı:Eritrosit yıkımındaki artışa bağlı: Serum LDH düzeyinde artışSerum LDH düzeyinde artış Serum indirekt bilirubin düzeyinde artışSerum indirekt bilirubin düzeyinde artış Haptoglobulin düzeyinde azalmaHaptoglobulin düzeyinde azalmaEritrosit üretimindeki artışa bağlıEritrosit üretimindeki artışa bağlı RetikülositozRetikülositoz Kemik iliğinde eritroid hiperplaziKemik iliğinde eritroid hiperplazi Periferik yaymada anizositoz, polikromaziPeriferik yaymada anizositoz, polikromaziEritrositlerde hasar: Eritrositlerde hasar: Morfolojik: sferositler, eliptositler, Morfolojik: sferositler, eliptositler,

fragmante eritrositlerfragmante eritrositler46

Page 47: Anemiye yaklaşım

ÖzetÖzet Hemoglobin değeri düşük ise – Hemen demir tedavisi Hemoglobin değeri düşük ise – Hemen demir tedavisi

başlamabaşlama Tam kan sayımı, HCT, MCV, RDWTam kan sayımı, HCT, MCV, RDW Periferik yayma - morfolojik incelemePeriferik yayma - morfolojik inceleme Retikülosit sayımıRetikülosit sayımı Kan kaybını değerlendir: Akut, kronik, gizliKan kaybını değerlendir: Akut, kronik, gizli Hipoproliferatif veya hemolitik veya hemorajik?Hipoproliferatif veya hemolitik veya hemorajik? Hipoproliferatif ( Retikülosit <%2) ise mikrositik Hipoproliferatif ( Retikülosit <%2) ise mikrositik

veya makrositik?veya makrositik?

- Mikrositikse DEA? veya diğerleri?-Demir - Mikrositikse DEA? veya diğerleri?-Demir testleritestleri

- Makrositikse- Megaloblastik? (B12, FA) - Makrositikse- Megaloblastik? (B12, FA)

- Normositik ise- Kronik hastalık anemisi- Normositik ise- Kronik hastalık anemisi Retikülosit≥%2- Hemolitik anemi araştırRetikülosit≥%2- Hemolitik anemi araştır 47