สภาวการณ์การศึกษาไทยในเวทีโลก พ.ศ. 2559/2560 สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ISBN 978-616-270-156-6 สิ่งพิมพ์ สกศ.อันดับที่ 9/2561
สภาวการณ การศกษาไทยในเวทโลก
พ.ศ. 2559/2560
สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2559/2560
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ
ISBN 978-616-270-156-6 สงพมพ สกศ.อนดบท 9/2561
สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก
พ.ศ. 2559/2560
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ
379.593 สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา ส691ส สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลกพ.ศ.2559/2560 กรงเทพฯ:2560. 122หนา ISBN978-616-270-156-6 1.การศกษาไทย2.ชอเรอง สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2559/2560
สงพมพ สกศ. อนดบท9/2561
ISBN 978-616-270-156-6
พมพครงท 1 มนาคม2561
จำนวน 1,000เลม
ผจดพมพเผยแพร สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา
กระทรวงศกษาธการ 99/20ถนนสโขทยเขตดสตกรงเทพมหานคร10300 โทรศพท0-26687123ตอ2314,2312 โทรสาร0-22437915 Website:http://www.onec.go.th
พมพท บรษทพรกหวานกราฟฟคจำกด 90/6ซอยจรญสนทวงศ34/2 ถนนจรญสนทวงศแขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอยกรงเทพมหานคร10700 โทรศพท0-242432490-24243252 โทรสาร0-242432490-24243252
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คำนำ
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา ไดจดทำรายงาน“สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2559/2560” ขน เพอนำเสนอดชนชวดดานการศกษาทสอดคลองตามเปาหมาย แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 และดชนชวดทเกยวของกบการศกษาของประเทศไทย เปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยนบวกหก ดวยการศกษาสงเคราะหเนอหาหลกจากเอกสารและสถตขอมลของยเนสโก (UNESCO/UIS) รวมทงไดวเคราะหและสงเคราะหขอมลเพมเตม จากแหลงขอมลอนทเกยวของเพอใหเนอหารายงานมความสมบรณมากยงขน
ทงน ในการศกษาเปรยบเทยบ สำนกงานฯ ไดคดสรรประเทศเปาหมายในกลมอาเซยนบวกหกไดแกไทยมาเลเซยฟลปปนสอนโดนเซยสงคโปรบรไนกมพชาลาวพมาเวยดนามจนเกาหลญปนอนเดยออสเตรเลยนวซแลนดรวมทงประเทศอนๆเชนฮองกงและไตหวนในกรณบางตวชวดทไมปรากฎขอมลของบางประเทศในอาเซยน ซงในการนำเสนอไดจดทำตารางสถต โดยบางรายการอาจแสดงขอมลในอดตหรอคาดการณแนวโนมในอนาคต รวมทงจดทำแผนภาพประกอบการเปรยบเทยบประเทศไทยกบนานาชาต โดยเนนการเปรยบเทยบในกลมอาเซยนกบ คาเฉลยระดบโลกและระดบภมภาค เพอเปนการสะทอนสภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก ไดอยางชดเจน รวมทงไดจดทำบทสรปอภปรายผลและขอเสนอแนะแนวทางในการดำเนนงาน เพอยกระดบขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศ
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา หวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอ ผบรหาร ผกำหนดนโยบายและแผนการศกษา นกวชาการ ตลอดจนบคลากรทางการศกษาและหนวยงานทเกยวของไดนำไปใชประโยชนในการตดตามและประเมนผลการจดการศกษาของประเทศ และเปนขอมลประกอบการกำหนดนโยบายและการวางแผนการศกษาของชาต เพอพฒนาคณภาพการศกษาของประเทศไทยใหทดเทยมนานาชาตตอไป
(นายชยพฤกษเสรรกษ) เลขาธการสภาการศกษา
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
บทสรปสำหรบผบรหาร
การศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2559/2560 น เปนการนำเสนอผลการจดการศกษาของประเทศไทยเปรยบเทยบกบนานาชาตหรอประเทศทคดสรรในกลมอาเซยนบวกหก จำนวน 16 ประเทศ โดยการศกษา คนควาและเปรยบเทยบขอมลตามตวชวดจากฐานขอมลหลก ของสถาบนสถตแหงยเนสโก (UNESCO Institute for Statistics หรอ UIS) และเอกสารจาก แหลงอนๆ ทเกยวของเพอใหรายงานมความสมบรณมากยงขน ไดแกWorld CompetitivenessYearbook (IMD 2016-2017), World Economic Forum (WEF 2017/2018), WorldUniversity Ranking Quacquarelli Symons (QS 2018), Programme for InternationalStudentAssessment(PISA2015),Trends in InternationalMathematicsandScienceStudy (TIMSS 2015) และ Human Development Report 2016 โดยสาระสำคญของ การศกษาวเคราะห ประกอบดวย สภาวการณดานประชากรกบการศกษาทงในเรองของประชากรเชน การเปลยนแปลงของประชากร อตราการพงพง รอยละของประชากรในเขตเมอง แรงงานกบการศกษา เชน ปการศกษาเฉลย การศกษาของประชากรวยแรงงาน การมงานทำและการวางงานคณภาพชวต เชน การพฒนามนษย ความยากจน สอและเทคโนโลย เชน การใชอนเทอรเนต การใชอนเทอรเนตความเรวสงการใชโทรศพทเคลอนทเปนตนโดยมสาระสำคญสรปไดดงน
1. สภาวการณดานประชากรกบการศกษา 1.1 ดานประชากร ● การเปลยนแปลงประชากร จำนวนประชากรไทยวยเดกอายตำกวา 15 ป ลดลง เหลอรอยละ 19.8 ในป พ.ศ.2553คาดวาจะเหลอรอยละ16.8ในปพ.ศ.2563และเหลอรอยละ12.8ในปพ.ศ.2583สวนจำนวนประชากรวยแรงงานอาย 15-59 ป เปลยนแปลงเลกนอย แตผสงอายจะเพมในอตรา ทสงกวาวยแรงงาน โดยจำนวนผสงอาย 60 ปขนไป คาดวาจะเพมขนจากรอยละ 13.2 ใน ปพ.ศ.2553เปนรอยละ19.1ในปพ.ศ.2563และเพมขนอกเปนรอยละ32.1ในปพ.ศ.2583ทำใหประเทศไทยเขาสสงคมผสงอายอยางสมบรณ สวนอตราสวนการพงพงททำใหประชากร วยแรงงานของไทยรบภาระวยเดกและดแลผสงอายมากขนอยทรอยละ39.3ในปพ.ศ.2559ซงเปน อตราทไมสงมากนกเมอเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน ทอตราสวนการพงพงสงเกนรอยละ 50เชนกมพชาฟลปปนสและลาว
ก
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
หากเปรยบเทยบประชากรในเขตเมองและชนบท พบวา ประเทศไทยมประชากรอยในเขตเมองรอยละ 50.4 ซงรอยละของประชากรในเขตเมองของประเทศไทยคลายกบประเทศกำลงพฒนาในกลมอาเซยนหลายประเทศ ยกเวน มาเลเซย และบรไน ทมอตราสวนสงเกนรอยละ 70ตดกลมประเทศทพฒนาแลว ในขณะทสงคโปรมประชากรอยในเขตเมองรอยละ 100 ทงนประชากรของประเทศไทยซงสวนใหญอยในชนบทและนอกเขตเทศบาล สวนใหญมการศกษาเพยงแคระดบประถมศกษาเทานน ดานคณภาพแรงงานไทยอาย15ปขนไปมการศกษาเฉลย8.5ปและการศกษาเฉลยของประชากรอาย 15-59 ป เทากบ 9.4 ป (สศช. 2560) ซงยงหางจากเปาหมายของแผนการศกษาแหงชาต(พ.ศ.2560-2579)ทจะใหเพมเปน12.5ปในปพ.ศ.2579 หากพจารณาการศกษาของประชากรวยแรงงานอาย 25 ปขนไป พบวา ประชากรวยแรงงานของไทยมการศกษาโดยเฉลยจบระดบประถมศกษา เชนเดยวกบหลายประเทศในกลมอาเซยน ทงอนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และสงคโปร เมอพจารณาจำนวนผสำเรจการศกษา ตำทสดในระดบมธยมศกษาและอดมศกษา พบวา ป พ.ศ. 2558 ไทยมประชากรวยแรงงานอาย 25 ปขนไป สำเรจการศกษาตำทสดในระดบมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย เฉลยรอยละ 41 และ 29 ตามลำดบ ซงตำกวาหลายประเทศในกลมอาเซยน เชน สงคโปร ฟลปปนสและมาเลเซย สวนประชากรทมการศกษาถงระดบอดมศกษาของไทยอยทรอยละ 17 สงกวาหลายประเทศเชนจนอนโดนเซยและเวยดนามรวมทงสงกวาประเทศทพฒนาแลวอยางออสเตรเลย ดานการมงานทำและการวางงานพบวาประเทศไทยมผมงานทำรอยละ57.7ในขณะทมผวางงานเพยงรอยละ 0.99 ในการสำรวจระดบการศกษาของผวางงานพบวา ผสำเรจการศกษาระดบอดมศกษาวางงานมากทสดรอยละ 2.2 หรอ 1.79 แสนคน รองลงมาคอ ระดบมธยมศกษาตอนปลายรอยละ1.4หรอ8.9หมนคนระดบมธยมศกษาตอนตนรอยละ1หรอ6.3หมนคนสวนผสำเรจการศกษาระดบประถมศกษาและตำกวาวางงานไมถงรอยละ1(สสช.,2559)
1.2 ดานคณภาพชวต ประเทศไทยมอนดบการพฒนามนษย ป พ.ศ. 2559 ทจดโดยสำนกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UnitedNationsDevelopmentProgram)หรอUNDPอยในกลมการพฒนาระดบสงอนดบท87จากทงหมด188ประเทศเปนรองมาเลเซยซงการพฒนาอยอนดบท59จดเปนกลมการพฒนามนษยระดบสงเชนกน
1.3 ดานสอและเทคโนโลย ผใชอนเทอรเนตและอนเทอรเนตความเรวสงของไทยยงคอนขางนอย โดยในป พ.ศ. 2557 ไทยมผใชอนเทอรเนต รอยละ 39.3 ประเทศทพฒนาแลว สวนใหญมอตราสวนผใช อนเทอรเนตมากกวารอยละ 80 สวนการใช อนเทอรเนตความเรวสงของไทยและเพอนบานยงคง
ข
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ตำเพยง 9.2 เครองตอประชากรหนงรอยคน ในขณะทประเทศทพฒนาแลวสวนใหญมอตราสวน ผใชอนเทอรเนตความเรวสงมากกวา 20 เครองตอประชากรหนงรอยคน ในดานโทรศพทเคลอนท พบวาประเทศไทยมอตราการใชทคอนขางสง คอ 75.3 เครองตอประชากรหนงรอยคนซงใกลเคยง กบประเทศทพฒนาแลว สวนประเทศตางๆ ในกลมอาเซยนทใชโทรศพทเคลอนทมาก ไดแกมาเลเซย และสงคโปร โดยเฉพาะมาเลเซยมอตราสวนเพมขนอยางกาวกระโดด จากป พ.ศ. 2552ทเคยมผใชโทรศพทเคลอนทเพยง 9.1 เครองตอประชากรหนงรอยคน กเพมขนเปน 89.9 เครองตอประชากรหนงรอยคนในปพ.ศ.2557
2. สภาวการณดานการศกษา 2.1 การเขาถงโอกาสทางการศกษา ● ระบบการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน ประเทศตางๆ สวนใหญใชเวลาเรยนในระดบ การศกษาขนพนฐาน (ไมรวมระดบกอนประถมศกษา) 9-13 ป ประเทศไทยใชเวลาเรยน 12 ป เชนเดยวกบฟลปปนสสวนออสเตรเลยและนวซแลนดใชเวลาเรยนมากกวาไทยคอ13ป ในขณะทอนโดนเซย กมพชา เกาหล และญปน ใชเวลาเรยน 9 ป อนเดยใชเวลาเรยนนอยทสด 8 ป เมอจำแนกตามระดบการศกษาพบวาระดบประถมศกษา ใชเวลาเรยน5-7ปประเทศสวนใหญ รวมทงประเทศไทยใชเวลาเรยน 6 ป เชนเดยวกบฟลปปนส อนโดนเซย สงคโปร บรไน เกาหลญปน และนวซแลนด เปนตน ลาว พมา เวยดนาม จน และอนเดย ใช เวลาเรยน 5 ป สวนออสเตรเลยใชเวลาเรยนนานถง 7 ป ระดบมธยมศกษา ใชเวลาเรยน 4-7 ป แบงเปนระดบมธยมศกษาตอนตน 2-4 ป และมธยมศกษาตอนปลาย 1-5 ป ประเทศไทยรบเดกอาย 12 ป เขาเรยนในระดบน และใชเวลาเรยน 6 ป แบงเปนมธยมศกษาตอนตน 3 ป และมธยมศกษา ตอนปลาย 3 ป เชนเดยวกบฟลปปนส บางประเทศใชเวลาเรยนนานถง 7 ป ไดแก บรไนและนวซแลนด ดานการศกษาภาคบงคบ รอยละ 80 ของประเทศตางๆ ทวโลกจดการศกษาใหระดบมธยมศกษาตอนตนเปนการศกษาภาคบงคบ เชนเดยวกบประเทศไทย และบางประเทศในกลมอาเซยน เชน ประเทศสงคโปร เวยดนาม ลาว และอนโดนเซย จดการศกษาภาคบงคบ 9 ปหรอถงชนมธยมศกษาปท 3 ในขณะทกลมประเทศทพฒนาแลวอยางนวซแลนดและออสเตรเลยจดการศกษาภาคบงคบ11-12ปถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย อตราการเขาเรยน ปพ.ศ.2557ประเทศไทยมอตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษา รอยละ 73 ในระดบประถมศกษา ไทยมอตราการเขาเรยนอยางหยาบและสทธรอยละ 104 และรอยละ 92ตามลำดบ สำหรบระดบมธยมศกษาของไทย อตราการเขาเรยนอยทรอยละ 86 ตำกวาเปาหมาย
ค
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ระดบชาตทกำหนดใหประชากรอาย 12-14 ป ทกคนตองจบการศกษาภาคบงคบรอยละ 100 สวนอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลายของประเทศไทยและหลายประเทศในเอเชยไมปรากฎขอมลในสวนน สวนระดบอดมศกษาของไทย อตราการเขาเรยน คอนขางสงรอยละ53ดกวาประเทศเพอนบานในภมภาคอาเซยนทกประเทศ อตราเดกทอยนอกโรงเรยน สถาบนสถตแหงยเนสโกหรอUISแบงเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบประถมศกษา และมธยมศกษาออกเปน3กลมคอกลมเดกทเคยเขาเรยนแลวออกกลางคนกลมทไมเคยเขาเรยนแตคาดหวงวาจะเขาเรยนในอนาคตและกลมทไมเคยเขาเรยนและไมคาดหวงวาจะเขาเรยนประเทศไทย มเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบประถมศกษาปพ.ศ.2557รอยละ8หรอ380,000คนนอยกวาคาเฉลยทวโลก(รอยละ9)ในขณะทเวยดนามมจำนวนเพยง127,000คนหรอรอยละ2สำหรบเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบมธยมศกษาพบวาประเทศไทยและหลายประเทศเชนจนสงคโปรเวยดนามและมาเลเซยไมปรากฎขอมลในสวนน นกศกษาตางชาต นกศกษาตางชาตทเขามาเรยนในประเทศไทยมจำนวน 12,000 คน เปรยบเทยบกบกลมประเทศอาเซยนบวกหกทรบนกศกษาตางชาตมากเกนหนงแสนคน ไดแก ออสเตรเลยญปน และจน สวนนกศกษาไทยไปเรยนตางประเทศ 25,500 คน ประเทศทสงนกศกษาไปศกษาตางประเทศมากทสดในกลมอาเซยนคอญปน136,000คนรองลงมาคอจน108,000คน
2.2 ความเทาเทยมทางการศกษา ดชนความเสมอภาคของผสำเรจการศกษาตามพนทจากรายงานGlobalEducationMonitoring Report 2017 พบวาประเทศไทยมคาดชนความเสมอภาคของผทจบการศกษา ตามพนทในระดบการศกษาขนพนฐานสงทสดในกลมประเทศภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออกทงในระดบประถมศกษามธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลายโดยมคาดชนความเสมอภาคเรยงตามระดบการศกษาคอ1.00.98และ0.78ซงสามารถสรปไดวาประเทศไทยมความเหลอมลำดานการศกษาขนพนฐานตามพนทสงกวากลมประเทศภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออก
2.3 คณภาพการศกษา - ผลสมฤทธทางการศกษานานาชาต จากการทดสอบผลสมฤทธทางการศกษานานาชาต โครงการ PISA 2015 จำนวน 72 ประเทศ ในภาพรวม พบวา นกเรยนไทยมผล การประเมนตำกวาคาเฉลยนานาชาต (OECD) ทกวชา และมแนวโนมผลการประเมนตำลงทกวชาเมอเทยบกบการประเมน ป 2012 (PISA 2012) การประเมนผลสมฤทธวชาคณตศาสตร-วทยาศาสตร (TIMSS 2015) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 พบวา วชาคณตศาสตร
ง
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
วทยาศาสตรทง2วชาของไทยตำกวาคาเฉลย500คะแนนซงคณตศาสตรไดคะแนน431คะแนน วทยาศาสตร 456 คะแนน อยางไรกตาม ในป 2015 ประเทศไทยไดคะแนนทง 2 วชาดขนจาก ป2011 2.4 ประสทธภาพการจดการศกษา - งบประมาณและคาใชจายทางการศกษา สำหรบงบประมาณทางการศกษาปงบประมาณ2557ไดแก - งบประมาณทางการศกษาคดเปนรอยละของงบประมาณแผนดน ประเทศไทย มงบประมาณทางการศกษาในทกระดบการศกษาตองบประมาณแผนดนทงหมดรอยละ 18.9 มากเปนอนดบ 4 ในกลมประเทศอาเซยน โดยมาเลเซยมากทสด (รอยละ 21.5) รองลงมา ไดแกเวยดนาม (รอยละ 21.4) และสงคโปร (รอยละ 19.9) สวนประเทศทมงบประมาณนอยคอญปนกมพชาและบรไนรอยละ9.3,9.9และ10ตามลำดบ - รอยละของงบประมาณทางการศกษาตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ประเทศ นวซแลนดมอตราสวนสงทสดในกลประเทศอาเซยนบวกหก คอ รอยละ 6.4 รองลงมา ไดแก เวยดนาม (รอยละ 6.3) และมาเลเซย (รอยละ 6.1) ในขณะทประเทศไทยมอตราสวนอยทรอยละ 4.1ประเทศทมอตราสวนตำ ไดแก กมพชา (รอยละ 2) จน (รอยละ 2.1)และสงคโปร(รอยละ2.9)เปนตน - คาใชจายทางการศกษาตอหว ในระดบประถมศกษา ญปนมคาใชจายทางการศกษาตอหวสง 8,514 PPP$ กมพชามคาใชจายตอหวนอยทสด คอ 208 PPP$ สำหรบประเทศไทยมคาใชจายตอหวอยท 3,564 PPP$ ซงอยในเกณฑกลางๆ ระดบมธยมศกษา ญปน มคาใชจายทางการศกษาตอหวสง 9,137 PPP$ นอยทสดคอ อนเดย 740 PPP$ สำหรบ ประเทศไทย มคาอยในเกณฑนอย คอ 2,751 PPP$ ในระดบอดมศกษา ประเทศสงคโปร มคาใชจายตอหวสงสด 17,213 PPP$ ประเทศอนโดนเซยมคาใชจายตำสดเพยง 2,025 PPP$สำหรบประเทศไทยมคาใชจายอยท2,778PPP$ซงนอยกวาหลายประเทศ 2.5 การตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง - การจดอนดบสถาบนอดมศกษานานาชาตพบวาป 2018ประเทศไทยตดอนดบ200 ขนไป อนดบมหาวทยาลยของไทยยงเปนรองประเทศในภมเอเชยดวยกน ทงจนญปน และสงคโปร โดยจฬาลงกรณมหาวทยาลย ตดอนดบ 245 ของโลก และอนดบท 50 ในเอเชยมหาวทยาลยมหดลตดอนดบ334ของโลกและเปนอนดบ58ของเอเชย - ตวชวดของสถาบนพฒนาการจดการนานาชาต (International Institute forManagementDevelopment- IMD)เปนขอมลชดหนงทสะทอนใหเหนขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ทชใหเหนวาการจดการศกษาของไทยสามารถตอบโจทยบรบทความเปลยนแปลงไดเพยงใด IMD จดอนดบความสามารถในการแขงขนนานาชาต และออกรายงาน
จ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
World Competitiveness Yearbook ทกป โดยพจารณา 4 ดาน คอ สภาวะทางเศรษฐกจประสทธภาพของภาครฐ ประสทธภาพของภาคธรกจ และโครงสรางพนฐาน ในป 2017 IMD จดอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในภาพรวมอยอนดบท 27 จาก 63ประเทศทวโลกดขน1อนดบจากป2016สะทอนถงการพฒนาประเทศไปในทศทางทดขนแตถาพจารณาตวชวดยอย พบวา ดานโครงสรางพนฐานมประเดนทยงตองพฒนา โดยเฉพาะดานการศกษาประเทศไทยยงอยในอนดบรงทายโดยในป2017อยอนดบท54ลดลง2อนดบจากป2016 - ขอมลอกชดหนงทชใหเหนถงความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยและบทบาทของการศกษาทตอบโจทยบรบทของการเปลยนแปลงคอ รายงานความสามารถในการแขงขน ของโลกทจดทำโดยWorld Economic Forum -WEF) ไดทำการจดอนดบความสามารถในการแขงขนนานาชาตทกปจากรายงานGlobalCompetitivenessReportป2017-2018ประเทศไทย อยในอนดบท 32จาก137ประเทศดขน 2อนดบจากป 2016-2017 เมอพจารณาตวชวดยอยอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาของไทยซงมอนดบทดขนแบบกาวกระโดดมาอยในอนดบท8จากอนดบท84ในป2016-2017และเปนอนดบท1ในกลมประเทศอาเซยน ขอเสนอแนะ 1. เพมโอกาสในการเขาถงการศกษาใหกบประชากรทกวยตงแตเดกจนถงวยผสงอาย (60ปขนไป) โดยเฉพาะกลมผดอยโอกาส รวมทงเดกทอยนอกโรงเรยน ใหไดรบการศกษาอยางนอย ในระดบการศกษาภาคบงคบ และควรมการศกษาวจยเชงลกถงสาเหตและปจจยททำใหมเดกอยนอกโรงเรยน 2. สงเสรมสนบสนนใหประชากรทกเพศทกวยทงทอยในเขตเมองและชนบทหางไกลใหไดรบการศกษาอยางเทาเทยมกน โดยสงเสรมการจดการเรยนการสอนใหมการเรยนรผานเทคโนโลยรวมทงพฒนาเทคโนโลยทใชในการจดการเรยนการสอนเพมมากขน 3. มแนวทางเพมปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานไทยใหสงขนจากระดบประถมศกษาใหมคณวฒอยางนอยในระดบมธยมศกษาตอนตนเพอยกระดบคณภาพแรงงานไทยใหสงขนรวมทงมระบบการตดตามเดกทตกหลนเพอนำเขาสระบบการศกษาใหเขาไดเรยนจนจบการศกษาภาคบงคบ และสงเสรมใหศกษาตอจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลายตามนโยบายเรยนฟร 15 ปของรฐบาล 4. ควรเพมและใหความสำคญกบคณภาพการศกษาใหมากขน โดยเฉพาะสงเสรม การเรยนการสอนวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย เพอพฒนาคนไทยใหสามารถคดคนเทคโนโลยและนวตกรรมและมทกษะในการประกอบอาชพรวมทงพฒนาใหมความเปนผประกอบการ เพอรองรบนโยบายการพฒนาประเทศไทย 4.0 อนจะเปนการยกระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศใหสงขน
ฉ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
5. ปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการศกษา โดยเฉพาะการจดสรรคาใชจายรายหวใหสงผลถงผเรยนอยางแทจรงโดยเนนความเทาเทยม ทวถง และเปนธรรม เพอลดความเหลอมลำหรอความไมเทาเทยมทางการศกษาตามถนทอยอาศยและฐานะทางเศรษฐกจ โดยมระบบ การตดตามการใชงบประมาณทางการศกษาทมประสทธภาพ 6. พฒนาระบบฐานขอมล (Big Data) ของประเทศใหสมบรณ โดยมฐานขอมลดาน การศกษาทครบถวน ถกตอง และทนสมย สามารถเชอมโยงและใชขอมลระหวางหนวยงานในประเทศและตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ รวมทงมฐานขอมลนกเรยนรายบคคลทเปนปจจบนเพอนำมาใชตดตามและพฒนาการศกษาของประเทศในภาพรวมได 7. จดตงสำนกงานกองทนเพอพฒนาเทคโนโลยทางการศกษาตามพระราชบญญต การศกษาแหงชาต เพอจะไดมองคกรหลกในการขบเคลอนการนำเทคโนโลยมาใชในการสรางโอกาสทางการศกษา ความเทาเทยม คณภาพ ประสทธภาพ และการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง
ช
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญ หนาคำนำ บทสรปสำหรบผบรหาร ก-ช สารบญ ซ-ญ สารบญแผนภาพ ฎ-ฐ สารบญตาราง ฑ-ฒ บทท 1 บทนำ 1 1.1ความเปนมา 1 1.2วตถประสงค 2 1.3ขนตอนการดำเนนงาน 2 1.4แหลงทมาของขอมล 2 1.5ขอบเขตของขอมลและขอจำกด 3 1.6ระยะเวลาทอางอง 3 1.7นยามและคำอธบายศพท 3บทท 2 สภาวการณดานประชากรกบการศกษา 5 2.1 ประชากร 5 2.1.1การเปลยนแปลงของประชากร 5 2.1.2อตราการพงพง 6 2.1.3รอยละของประชากรในเขตเมอง 7 2.2แรงงานกบการศกษา 9 2.2.1ปการศกษาเฉลย 9 2.2.2การศกษาของประชากรวยแรงงาน 11 2.2.3การมงานทำและการวางงาน 12 2.3คณภาพชวต 15 2.3.1การพฒนาคณภาพชวตมนษย 15 2.3.2ความยากจน 17
2.4สอและเทคโนโลย 18 2.4.1การใชอนเทอรเนต 18 2.4.2การใชอนเทอรเนตความเรวสง 19 2.4.3การใชโทรศพทเคลอนท 20
ซ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญ (ตอ)
หนา
บทท 3 การเขาถงโอกาส ความเทาเทยม และคณภาพการศกษา 21 3.1ระบบการศกษา 21 3.1.1การศกษาขนพนฐาน 21 3.1.2การศกษาภาคบงคบ 23 3.2การเขาถงโอกาสทางการศกษา 24 3.2.1อตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษา 24 3.2.2อตราการเขาเรยนระดบประถมศกษา 25 3.2.3อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา 26 3.2.4อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา 28 3.2.5อตราเดกทอยนอกโรงเรยน 29 3.2.6นกศกษานานาชาต 30 3.3ความเทาเทยมทางการศกษา 31 อตราผสำเรจการศกษาตามพนท 31 3.4คณภาพการศกษา 33 3.4.1ผลสมฤทธทางการศกษาระดบนานาชาต 33 1) โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต(PISA) 33 2) การประเมนผลสมฤทธวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร(TIMSS) 39บทท 4 ประสทธภาพการจดการศกษา และการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง 48 4.1งบประมาณทางการศกษาและคาใชจายทางการศกษา 48 4.1.1งบประมาณทางการศกษาคดเปนรอยละตอผลตภณฑมวลรวม 48 ภายในประเทศ(GDP) 4.1.2งบประมาณทางการศกษาคดเปนรอยละของงบประมาณแผนดน 49 ทงหมด 4.1.3คาใชจายทางการศกษาตอหว 50 4.2ผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขน 52 4.2.1การจดอนดบความสามารถในการแขงขนโดยIMD 52 4.2.2การจดอนดบความสามารถในการแขงขนโดยWEF 57 4.2.3การจดอนดบมหาวทยาลยโลกโดยQS 72
ฌ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญ (ตอ)
หนา
บทท 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ 76 5.1สรป 76 5.2อภปราย 79 5.3ขอเสนอแนะ 82บรรณานกรม 83 ภาคผนวก 87
ญ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญแผนภาพ
หนา
แผนภาพ1 สดสวนประชากรวยตางๆของประเทศไทยพ.ศ.2553-2583 6แผนภาพ2 อตราการพงพงพ.ศ.2559 7แผนภาพ3 รอยละของประชากรในเขตเมองพ.ศ.2559 8แผนภาพ4 ปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานไทย 9 จำแนกตามกลมอายพ.ศ.2555-2559 แผนภาพ5 ปการศกษาเฉลยของประชากรอาย25ปขนไปพ.ศ.2558 10แผนภาพ6 รอยละของประชากรวยแรงงานอาย25ปขนไปจำแนกตามระดบการศกษา 11แผนภาพ7 รอยละของประชากรทมงานทำพ.ศ.2559 12แผนภาพ8 รอยละของประชากรทวางงานพ.ศ.2559 13แผนภาพ9 อตราการวางงานจำแนกตามระดบการศกษาพ.ศ.2558-2559 14แผนภาพ10 อนดบการพฒนามนษยปพ.ศ.2559 16แผนภาพ11 รอยละของความยากจนพ.ศ.2559 17แผนภาพ12 รอยละของผใชอนเทอรเนตพ.ศ.2552-2557 18แผนภาพ13 การใชอนเตอรเนตความเรวสงตอประชากร100คนพ.ศ.2552-2557 19แผนภาพ14 ผใชโทรศพทเคลอนทตอประชากร100คนพ.ศ.2552-2557 20แผนภาพ15 ระบบการศกษา:อายเรมตนจำนวนปทเรยน 22 ระดบการศกษาขนพนฐานพ.ศ.2557 แผนภาพ16 ระบบการศกษา:ชวงเวลาการจดการศกษาภาคบงคบพ.ศ.2557 23แผนภาพ17 อตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาพ.ศ.2557 24แผนภาพ18 อตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาพ.ศ.2557 26แผนภาพ19 อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาพ.ศ.2557 27แผนภาพ20 อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนพ.ศ.2557 27แผนภาพ21 อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายพ.ศ.2557 28แผนภาพ22 อตราการขาเรยนระดบอดมศกษาพ.ศ.2557 29แผนภาพ23 อตราเดกทอยนอกโรงเรยนระดบประถมศกษาพ.ศ.2557 30แผนภาพ24 จำนวนนกศกษาตางชาตพ.ศ.2557 31แผนภาพ25 อตราผสำเรจการศกษาตามพนทระดบการศกษาขนพนฐานพ.ศ.2560 32แผนภาพ26 แนวโนมผลการประเมนจากPISA2000ถงPISA2015ของประเทศไทย 34แผนภาพ27 แนวโนมผลการประเมนดานวทยาศาสตรจากPISA2000ถงPISA2015 35
ฎ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญแผนภาพ (ตอ)
หนา
แผนภาพ28 รอยละของนกเรยนทมความรเรองวทยาศาสตรทระดบตางๆ 36 โครงการPISA2015 แผนภาพ29 แนวโนมผลการประเมนดานคณตศาสตรจากPISA2000ถงPISA2015 36แผนภาพ30 รอยละของนกเรยนทมความรเรองคณตศาสตรทระดบตางๆ 37 โครงการPISA2015 แผนภาพ31 แนวโนมผลการประเมนดานการอานจากPISA2000ถงPISA2015 38แผนภาพ32 รอยละของนกเรยนทมความรเรองการอานทระดบตางๆ 39 โครงกรPISA2015 แผนภาพ33 แนวโนมผลคะแนนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยน 40 ชนประถมศกษาปท4ของประเทศไทยปค.ศ.1995และ2011 แผนภาพ34 ผลคะแนนTIMSSป1995วชคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยน 41 ชนประถมศกษาปท4ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก แผนภาพ35 ผลคะแนนTIMSS2011วชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรนกเรยน 41 ชนประถมศกษาปท4ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก แผนภาพ36 ผลคะแนนTIMSSป2015วชาคณตศาสตรของนกเรยน 43 ชนมธยมศกษาปท2ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก แผนภาพ37 ผลคะแนนTIMSSป2015วชาวทยาศาสตรของนกเรยน 44 ชนมธยมศกษาปท2ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก แผนภาพ38 แนวโนมของคะแนนเฉลยวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยน 45 ชนมธยมศกษาปท2ปค.ศ.1995-2015 แผนภาพ39 แนวโนมผลคะแนนวชาคณตศาสตรจากTIMSSปค.ศ.1995-2015 46 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2กลมประเทศเอเชยแป-ซฟก แผนภาพ40 แนวโนมผลคะแนนวชาวทยาศาสตรจาก 47 โครงการTIMSSปค.ศ.1995-2015ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2 กลมประเทศเอเชยแป-ซฟก แผนภาพ41 รอยละของงงบประมาณทางการศกษาตอGDPปงบประมาณ2557 49แผนภาพ42 รอยละของงบประมาณทางการศกษาตองบประมาณแผนดน 50 ปงบประมาณ2557
ฏ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญแผนภาพ (ตอ)
หนา
แผนภาพ43 คาใชจายทางการศกษาตอนกเรยนรายหว(PPP$) 51 จำแนกตามระดบการศกษาปงบประมาณ2559 แผนภาพ44 แนวโนมสมรรถนะในภาพรวมของประเทศไทยเปรยบเทยบกบ 53 ประเทศอาเซยนปพ.ศ.2556-2560 แผนภาพ45 สมรรถนะของปจจยหลกของประเทศไทยปพ.ศ.2556-2560 54แผนภาพ46 สมรรถนะในการแขงขนของประเทศไทยปพ.ศ.2560 54 จำแนกตามปจจยหลกและปจจยยอย แผนภาพ47 อนดบความสามารถในการแขงขนดานการศกษาปพ.ศ.2551-2560 55 ของประเทศไทย แผนภาพ48 ตวชวดดานการศกษาของIMDปพ.ศ.2559-2560 56แผนภาพ49 เปรยบเทยบขดความสามารถในการแขงขนในภาพรวมของประเทศ 60 ในกลมอาเซยนในWEF2015-2016กบWEF2016-2017 แผนภาพ50 อนดบตวชวดขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศไทย 62แผนภาพ51 คณภาพการจดการศกษาระดบประถมศกษา 63แผนภาพ52 อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา 64แผนภาพ53 อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา 65แผนภาพ54 อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา 66แผนภาพ55 คณภาพของระบบการศกษา 67แผนภาพ56 คณภาพของการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร 68แผนภาพ57 คณภาพของสถานศกษาทสอนการบรหารจดการ 69แผนภาพ58 การเขาถงระบบอนเตอรเนตในสถานศกษา 70แผนภาพ59 การใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศ 71แผนภาพ60 ขอบเขตของการฝกอบรม 71
ฐ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญตาราง
หนา
ตารางก รอยละของประชากรจำแนกตามระดบการศกษาพ.ศ.2558 9ตารางข เปรยบเทยบดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษย 16ตารางค เปรยบเทยบดชนชวดขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย 58 ป2012-2013ถง2017-2018 ตารางง เปรยบเทยบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย12เสาหลก 59ตารางจ ผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศไทย 62ตารางฉ ผลการจดอนดบมหาวทยาลย10อนดบแรกของโลกประจำป2018 73ตารางช ผลการจดอนดบมหาวทยาลย10อนดบแรกของเอเชยประจำป2018 74ตารางซ ผลการจดอนดบมหาวทยาลยไทยประจำป2018 75ตาราง1 ระบบการศกษา:อายเมอแรกเขาและจำนวนปทเรยน 90 ระดบการศกษาขนพนฐานปพ.ศ.2557 ตาราง2 อตราการเขาเรยนของประชากรอยางหยาบ(GER)อตราการเขาเรยนสทธ(NER) 91 จำแนกตามระดบการศกษาปพ.ศ.2557 ตาราง3 รอยละของนกศกษาระดบอดมศกษาทไปศกษาตางประเทศ 92 (OutboundMobileStudents)และนกศกษาตางประเทศ ทเขาศกษาในประเทศ(InboundMobileStudents)พ.ศ.2557 ตาราง4 ขอมลประชากร 93ตาราง5 เปรยบเทยบขดความสามารถในการแขงขนในภาพรวมของประเทศ 94 ในกลมอาเซยน+6 ตาราง6 อตราเดกทอยนอกโรงเรยน(outofschoolchildren)ปพ.ศ.2557 95ตาราง7 รอยละของงบประมาณทางการศกษาตอผลตภณฑมวลรวม 96 ภายในประเทศ(GDP)และคาใชจายทางการศกษาของภาครฐรายหวตอป (หนวย:PPP$)ปงบประมาณ2557 ตาราง8 รอยละของนกเรยนประเทศตางๆทแสดงระดบคะแนนวชาคณตศาสตรและ 97 วทยาศาสตรโครงการTIMSSปค.ศ.2015,2011,1995 ตาราง9 อตราการวางงานจำแนกตามระดบการศกษาพ.ศ.2558-2559 97ตาราง10 คะแนนผลการประเมนดานทกษะการอานทกษะดานคณตศาสตรและ 98 ทกษะดานวทยาศาสตรจากPISA2000ถงPISA2015
ฑ
ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สารบญตาราง
หนา
ตาราง11 รอยละของนกเรยนประเทศตางๆทแสดงสมรรถนะทางการอาน 99 ระดบ1ถงระดบ6โครงการPISA2015 ตาราง12 รอยละของนกเรยนประเทศตางๆทแสดงสมรรถนะทางคณตศาสตร 100 ระดบ1ถงระดบ6โครงการPISA2015 ตาราง13 รอยละของนกเรยนประเทศตางๆทแสดงสมรรถนะทางวทยาศาสตร 101 ระดบ1ถงระดบ6โครงการPISA2015 ตาราง14 รอยละผใชอนเทอรเนตผใชอนเทอรเนตความเรวสงและ 102 จำนวนผใชโทรศพทเคลอนทป2010,ป2014และป2015
ฒ
1ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
1.1 ความเปนมา ขอมลสถตเปนตวชวดสำคญในการวางแผน นโยบาย ตดตามและประเมนผลการศกษาเปนกลไกแหงความสำเรจของการจดการศกษา การใหความสำคญกบการจดเกบขอมลและ การยอมรบในการจดเกบตามระบบทเปนสากล จำเปนตองมขอมลสถตในระดบชาตและ เปรยบเทยบกบระดบนานาชาต กระทรวงศกษาธการ โดยสำนกงานเลขาธการสภาการศกษา ไดรวมกบผเชยวชาญจากสถาบนสถตแหงยเนสโก(TheUNESCOInstituteforStatistics:UIS)และองคการความรวมมอและพฒนาทางเศรษฐกจ(OrganizationforEconomicCooperationandDevelopment:OECD)จดทำสถตและตวชวดการศกษาเปรยบเทยบในระดบนานาชาตและระดบภมภาค รวมทงหาแนวทางพฒนาคณภาพขอมลใหทนสมย มประสทธภาพและมมาตรฐาน ในการจดเกบและสามารถเปรยบเทยบไดในระดบนานาชาต
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา จงจดทำรายงานสภาวการณการศกษาไทยในเวทโลกพ.ศ. 2559/2560 ขน โดยกลมวเคราะหสภาวการณทางการศกษา สำนกประเมนผลการจด การศกษา เพอนำเสนอตวชวดดานการศกษาและทเกยวของเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศ ทคดสรร โดยการศกษาใชขอมลสถตจากรายงานของ UNESCO/UIS และเพมเตมขอมลจากแหลงอนๆ ท เกยวของ ไดแก UNDP: Human Development Report, Programme forInternational Student Assessment (PISA),Trends in InternationalMathematics andScienceStudy(TIMSS)WorldUniversityRankingsQuacquarelliSymonds(QS)WorldCompetitivenessYearbook(IMD),WorldEconomicForum(WEF)เปนตนเพอใหรายงานมความสมบรณและสอดคลองกบบรบทของประเทศไทยทงนขอมลทไดเปนตวชวดทใชประโยชนในการสนบสนนการวางแผนและกำหนดนโยบายการศกษา รวมทงตดตามและประเมนผล การศกษาของประเทศ
บทท 1 บทนำ
2 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
1.2 วตถประสงค 1.2.1 เพอเปรยบเทยบขอมลและตวชวดดานการศกษาทเกยวของกบประเทศไทย ในระดบนานาชาต 1.2.2 เพอศกษาและวเคราะหสภาวการณการศกษาของประเทศไทยเปรยบเทยบ ในระดบนานาชาตรวมทงเปนองคความรสนบสนนในการกำหนดนโยบายการวางแผนและการตดตาม ประเมนผลการศกษาเพอพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ และยกระดบคณภาพมาตรฐานของประเทศไทยใหทดเทยมสากล 1.2.3 จดทำขอเสนอแนะเชงนโยบาย และแนวทางการพฒนาดานการศกษาของประเทศเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ 1.3 ขนตอนการดำเนนงาน 1.3.1 ศกษาเอกสารจดทำกรอบการดำเนนงานและประเดนการวเคราะห 1.3.2 รวบรวมขอมลจากเอกสารตางๆ รวมทงสบคนขอมลจากเวปไซตตางๆ ทเกยวของและคดสรรตวชวดในแตละประเดน 1.3.3 จดทำฐานขอมลและตารางสถตขนใหม เพอเปรยบเทยบประเทศตามทคดสรรรวม16ประเทศพรอมทงอางองแหลงทมาของขอมลจากตารางตนฉบบ 1.3.4 จดทำแผนภาพ วเคราะห สงเคราะห และจดทำรางรายงานสภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. 2559/2560 จดเนอหาแบงเปน 5 บท ไดแก บทท 1 บทนำ บทท 2สภาวการณดานประชากรกบการศกษา บทท 3 การเขาถงโอกาสทางการศกษา ความเทาเทยมทางการศกษาและคณภาพการศกษาบทท4ประสทธภาพและการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง บทท5สรปและขอเสนอแนะ 1.3.5 เรยบเรยงเนอหาและจดทำรายงานสภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ.2559/2560 1.4 แหลงทมาของขอมล 1.4.1 เอกสารหลกจากรายงานของสถาบนสถตแหงยเนสโก (UNESCO Institute forStatisticsหรอUIS)คอGlobalEducationMonitoringReport2016 1.4.2 เอกสารอนๆ เพอใหรายงานมความสมบรณ ไดขอเทจจรงเกยวกบสภาวะ การจดการศกษาและสอดคลองกบบรบทของประเทศไทยมากขน ไดแก HumanDevelopmentReport 2016 , PISA 2015, TIMSS 2015, QS 2018, IMD 2017 และWEF 2017/2018เปนตน
3ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
1.5 ขอบเขตของขอมลและขอจำกด 1.5.1 ตวชวดสวนใหญ เนนเฉพาะการศกษาในระบบทมวธการศกษา หลกสตร ระยะเวลาการศกษาและการสำเรจการศกษาทแนนอน 1.5.2 ประเทศเปาหมายเพอเปรยบเทยบกบประเทศไทย ไดแก ประเทศกลมอาเซยนบวกหก จำนวน 16 ประเทศ ซงประกอบดวย มาเลเซย ฟลปปนส อนโดนเซย สงคโปร บรไนกมพชา ลาว พมา เวยดนาม จน ญปน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด อนเดย และไทย หากประเทศทคดสรรนไมรายงานขอมลหรอขอมลไมสมบรณจะนำเสนอประเทศอนทมขอมล ทสมบรณแทน 1.5.3 รายงานของสถาบนสถตแหงยเนสโก ในสวนของขอมลประเทศจน ไมรวมเขต การปกครองพเศษ2แหงคอฮองกงและมาเกา 1.6 ระยะเวลาทอางอง ขอมลทใชอางองในรายงานฉบบน ไดจากหลายแหลง สวนใหญเปนขอมลระหวาง ป 2015 – 2017 (ปการศกษา 2558 – 2560) หากประเทศใดทปการศกษาคาบเกยว 2ป เชน ป 2559 – 2560การอางองในเลมนจะเปนป 2560 เปนตนทงนเพราะชวงเวลาของการรายงานขอมลของแตละประเทศมความแตกตางกน บางประเทศอาจลำหนา 1 ป บางประเทศอาจชากวา1ปเปนตนสำหรบประเทศไทยรายงานขอมลคาบเกยว2ปคอรายงานขอมลปการศกษา2559และสนสดปการศกษาในป2560 1.7 นยามและคำอธบายศพท 1.7.1 ISCED – International Standard Classification of Education หมายถงระดบการศกษาจำแนกตามมาตรฐานการจดประเภทการศกษานานาชาตดงน ISCED0หมายถงการศกษาระดบกอนประถมศกษา ISCED1หมายถงการศกษาระดบประถมศกษา ISCED2หมายถงการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน ISCED3หมายถงการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย ISCED4หมายถง การศกษาหลงมธยมศกษาตอนปลายและกอนอดมศกษา (ทไมใชระดบมหาวทยาลย)หลกสตรมระยะเวลา6เดอนถง2ปสวนใหญเปนสายอาชพเฉพาะทาง ISCED5หมายถง การศกษาระดบอดมศกษา ปรญญาตรและปรญญาโทเปนการศกษาในมหาวทยาลยหรอเทยบเทามหาวทยาลยเชนวทยาลยสถาบนเทคโนโลย
4 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ISCED6 หมายถงการศกษาระดบอดมศกษาทเนนการวจย(advancedresearch qualification)จดในมหาวทยาลยสวนใหญเปนระดบหลงปรญญาโทตงแตระดบประกาศนยบตรบณฑตชนสงปรญญาเอกหรอหลงปรญญาเอก 1.7.2 อตราการเขาเรยนอยางหยาบ (GrossEnrolmentRatioหรอGER)แสดงเปนคารอยละของนกเรยนนกศกษาทลงทะเบยน(ไมวาจะอายกอนเกณฑตามเกณฑหรอสงกวาเกณฑการศกษา) ในระดบการศกษานนๆ ตอจำนวนประชากรในกลมอายเดยวกน สำหรบระดบอดมศกษาประชากรทใชจะเปนกลมชวงอาย5ปทเรยนจบการศกษาระดบมธยมศกษา 1.7.3อตราการเขาเรยนสทธ (NetEnrolmentRateหรอNER)แสดงเปนคารอยละของนกเรยนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนในแตละระดบการศกษานบเฉพาะผทมอายตรงตามเกณฑการศกษาในระดบการศกษานนๆ(Theoriticalage)ตอจำนวนประชากรในกลมอายเดยวกน 1.7.4ดชนการพฒนามนษย (Human Development Index) หรอ HDI คอดชน ทบงบอกถงการพฒนาใน3ดานไดแกดานสขภาพ(วดจากLifeExpectancyหรออายขยโดยเฉลย ของประชากร)ดานการศกษา(วดจากAdultLiteracyRateหรออตราการอานออกเขยนไดและการเขาชนเรยนโดยเฉลย)ดานเศรษฐกจ(วดจากผลตภณฑมวลรวมประชาชาตหรอGDP) 1.7.5อตราการพงพง (Dependency Ratio) คอ อตราการเปนภาระ เปนตวชวดทแสดงถงการรบภาระของประชากรวยแรงงาน (อาย 15-59 ป) ทตองดแลเลยงดประชากรวยเดก(อาย0-14ป)และวยสงอาย (อาย60ปขนไป)โดยอตราการพงพงรวมคำนวณไดจากประชากรเดกบวกประชากรผสงอายหารดวยประชากรวยแรงงานคณดวย100 1.7.6อายคาดเฉลย (Life Expectancy) คอ จำนวนปโดยเฉลย ซงคำนวณไดจาก ตารางชพทประมาณวาบคคลหนงจะมชวตอยตอไป ถาอตราตายรายอายอยางทเปนอยในปทนำมาใชสรางตารางชพไมเปลยนแปลง อายคาดเฉลยสามารถคำนวณไดสำหรบอายตางๆ เชน อาย คาดเฉลยเมอแรกเกดอายคาดเฉลยเมออาย20ปอายคาดเฉลยเมออาย60ปเปนตน 1.7.7การจำแนกประเทศตามภมภาคตางๆทวโลก ทปรากฏในเอกสารน จดกลมแบงเปนภมภาคดงน 1)ตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต (EasternandSouthEasternAsia)ประกอบดวย18ประเทศ/เขตปกครอง 2)เอเชยใต(SouthernAsia)ประกอบดวย9ประเทศ/เขตปกครอง 3) แปซฟก(ThePacific)ประกอบดวย17ประเทศ/เขตปกครอง
5ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
บทนจะนำเสนอขอมลดานประชากรและการเปลยนแปลง ประชากรวยแรงงานกบ การศกษาคณภาพชวตของประชากรสอและเทคโนโลยโดยมรายละเอยดดงน 2.1 ประชากร ประเทศไทยมประชากร รวมทงสน 67.96 ลานคนในป พ.ศ.2559 มากเปนอนดบ 4 ในกลมประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต รองจากประเทศอนโดนเซย (257.56 ลานคน) ฟลปปนส(100.70ลานคน)และเวยดนาม(93.45ลานคน)สวนบรไนมประชากรนอยทสดเพยง0.42ลานคน (องคการสหประชาชาต, 2558) (เอกสารประมวลสถตดานสงคม, มถนายน 2559) ประเทศไทย จดเปนประเทศทมประชากรมากเปนอนดบท 20 ของโลก (จากการจดอนดบในวกพเดยสารานกรมเสร) โดยเปนผทมสญชาตไทย 62.3 ลานคน (รอยละ 95.1) และผทไมมสญชาตไทย อก3.2ลานคน(รอยละ4.9)
2.1.1 การเปลยนแปลงของประชากร โครงสรางทางอายของประชากรแสดงดวยสดสวนของประชากรในวยตางๆ ตามทฤษฎวงจรชวต ซงไดจำแนกชวงชวตของคนไว 3 ชวงวย ไดแก ประชากรวยเดก (อาย 0-14 ป)วยแรงงาน (อาย 15-59ป) และวยสงอาย (อาย 60ปขนไป) ระหวางปพ.ศ.2553–พ.ศ.2583สดสวนของประชากรวยเดกและวยแรงงานมแนวโนมลดลงในขณะทสดสวนของประชากรสงอายมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง จากรอยละ 13.2 ในพ.ศ.2553 เปนรอยละ 32.1 ในพ.ศ.2583และเปนทนาสงเกตวาในป พ.ศ.2560 เปนปทคาดวาสดสวนของประชากรวยเดกจะเทากบสดสวนของประชากรวยสงอาย(แผนภาพ1)
บทท 2 สภาวการณดานประชากรกบการศกษา
6 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
จากแผนภาพ 1 ประชากรวยเดก วยแรงงาน และวยสงอายมการเปลยนแปลง ไปจากเดมทอตราการเกดสงปจจบนอตราการเกดนอยลงแตวยสงอายมมากขน ซงการเปลยนแปลง โครงสรงประชากรสงผลกระทบหลายดาน ทงดานสงคม ซงความเปนสงคมผสงอายททำใหเกดภาวะการพงพงสงขน และดานการศกษาเพราะเมออตราการเกดของเดกลดลงประชากรในวยเรยน ยอมลดลงไปดวยบทบาทของการศกษาในระบบสำหรบเดกวยเรยนกลดลง แตการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยสำหรบวยแรงงานและการศกษาสำหรบวยสงอาย ซงเปนการศกษาตลอดชวตจะเขามามบทบาทมากขน 2.1.2อตราการพงพง อตราสวนพงพง (Dependency Ratio) คอ อตราสวนระหวางประชากรเดกและประชากรสงอายตอประชากรวยแรงงาน ในการคำนวณอตราสวนน ประชากรวยเดกคอประชากรอายตำกวา 15ป ประชากรสงอายคอประชากรอาย 60ปขนไป และประชากรวยแรงงานคออายระหวาง 15-59 ป ดชนนมขอสมมตวาประชากรวยเดกและวยสงอายตองพงพง (ทางเศรษฐกจ)ประชากรวยแรงงาน
2553
รอยล
ะ
80
40
60
20
70
30
50
10
0
67
19.8
13.2
19.1 26.6
32.1
16.8 14.8 12.8
64.1 58.6
55.1
วยเดก(0-14ป) วยแรงงาน(15-59ป) วยสงอาย(60ปขนไป)
2563
2560
ปพ.ศ.
2573 2583
แผนภาพ1สดสวนประชากรวยตางๆของประเทศไทยพ.ศ.2553–พ.ศ.2583
ทมา: 1. สำมะโนประชากรและเคหะพ.ศ.2553สำนกงานสถตแหงชาต 2. การคาดประมาณประชากรของประเทศไทยพ.ศ.2553-2583 สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
7ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
เมอเปรยบเทยบอตราการพงพงในกลมประเทศอาเซยนบวกหกพบวาประเทศจน มอตราการพงพงตำสด คดเปนรอยละ 36.5 รองลงมาคอ ประเทศเกาหล สงคโปร และบรไน โดยประเทศไทยมอตราการพงพงรอยละ 39.3 หมายความวา ประชากรวยแรงงาน 100 คน ตองเลยงดเดกและผสงอาย 39.3 คน ประเทศทมอตราการพงพงสงสดคอญปน คดเปนรอยละ64.4ซงใกลเคยงกบลาว(รอยละ62.8)ประเทศทมอตราการพงพงตำกวาไทยไดแกจนเกาหลใตสงคโปร และบรไน โดยประชากรวยแรงงานรบภาระดแลเดกและผสงอายเพยง 32-38 คน(แผนภาพ2)
อยางไรกตาม การทโครงสรางของประชากรเปลยนแปลงไป สงผลตอสงคมของประเทศใหเปลยนแปลงไปจากเดม กลาวคอ เกดการเคลอนยายหรออพยพของประชากรจากชนบทเขาสในเมองหรอถนทมความเจรญกวามากขน
2.1.3รอยละของประชากรในเขตเมอง รอยละของประชากรในเขตเมอง(UrbanPopulation)หากพจารณาเปรยบเทยบประชากรในเขตเมองและชนบทพบวาประเทศไทยมประชากรในเขตเมองรอยละ 50.4 ซงคลายกบ ประเทศกำลงพฒนาหลายประเทศ
แผนภาพ2อตราการพงพงพ.ศ.2559
ทมา:HumanDevelopmentReport2016,UNDP
จน 36.5
0 20 40 6010 30 50 70
เกาหลใต 37.2
สงคโปร 37.5
บรไน 38
ไทย 39.3
เวยดนาม 42.5
มาเลเซย 43.6
อนโดนเซย 48.9
พมา 49.1
ออสเตรเลย 50.9
อนเดย 52.5
นวซแลนด 54
กมพชา 55.6
ฟลปปนส 57.5
ลาว 62.8
ญปน 64.4
8 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ3รอยละของประชากรในเขตเมองพ.ศ.2559
ประชากรในเขตเมองของประเทศไทยใกลเคยงกบประเทศทกำลงพฒนาในกลมอาเซยนดวยกนทมอตราสวนสงกวารอยละ50ยกเวนฟลปปนสลาวพมาเวยดนามและกมพชาทมอตราสวนตำกวารอยละ 50 สวนประเทศทมอตราสวนสงกวารอยละ 70 ซงเปนกลมประเทศ ทพฒนาแลว ไดแกมาเลเซยบรไน เกาหลใตนวซแลนดออสเตรเลยและญปน โดยเฉพาะสงคโปร ซงเปนประเทศเดยวทมประชากรอยในเขตเมองรอยละ100(แผนภาพ3)
ทมา:HumanDevelopmentReport2016,UNDP
กมพชา 20.7
อนเดย 32.7
เวยดนาม 33.6
พมา 34.1
ลาว 38.6
ฟลปปนส 44.4
ไทย 50.4
อนโดนเซย 53.7
จน 55.6
มาเลเซย 74.1
บรไน 77.2
เกาหลใต 82.5
นวซแลนด 86.3
ออสเตรเลย 89.4
ญปน 93.5
สงคโปร 100
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
นอกจากน สำมะโนประชากรและเคหะ สำนกงานสถตแหงชาต ป พ.ศ. 2558เปรยบเทยบการไดรบการศกษาของประชากรในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาลพบวาประชากรทไมมการศกษาสวนใหญอยนอกเขตเทศบาลคดเปนรอยละ53.03สำหรบประชากรทมการศกษา พบวา สวนใหญอยนอกเขตเทศบาลเชนกน และมการศกษาเพยงระดบประถมศกษาอยทรอยละ62.73รองลงมาคอระดบมธยมศกษารอยละ51.55(ตารางก)
9ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ4ปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานไทย จำแนกตามกลมอายพ.ศ.2555-2559
2.2 แรงงานกบการศกษา 2.2.1ปการศกษาเฉลย ปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานของประเทศไทย เมอพจารณาตวชวดทางสงคมยอนหลง 5 ป (ป พ.ศ. 2555-2559) จากรายงานภาวะสงคมไทยไตรมาสแรกป 2560ของสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พบวา จำนวนปการศกษาเฉลยของประชากรกลมอาย 15 ปขนไป และกลมอาย 15-59 ป ของประเทศไทยมอตราสงขน ตามลำดบ(แผนภาพ4)
ตารางกรอยละของประชากรจำแนกตามระดบการศกษาพ.ศ.2558
ไมมการศกษา 46.97 53.03
มการศกษา 44.65 55.35
ระดบประถมศกษา 37.27 62.73
ระดบมธยมศกษา 48.45 51.55
ระดบอดมศกษา 66.02 33.98
ทมา:รายงานสำมะโนประชากรและเคหะสำนกงานสถตแหงชาต
(หนวย:รอยละ)
ระดบการศกษา ในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล
10
9.5
9
8.5
8
7.5
72555
8
8.8 8.9 9
9.3 9.4
8 8.1
8.5 8.5
2556 2557 2558 2559
15ปขนไป 15-59ป
ทมา:ภาวะสงคมไทยไตรมาสแรกป2560,สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
10 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สำหรบปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานเปรยบเทยบกบนานาชาต ปการศกษาเฉลยของประชากร เปนการสะทอนการไดรบการศกษาของประชากร ประเทศไทย นบวาเปนประเทศทประสบกบความทาทายทางการศกษาเมอเปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยนบวกหก ทงน จากรายงาน HumanDevelopment Report 2016 ของUNDPพบวาประเทศไทยมจำนวนปการศกษาเฉลยของประชากรอาย 25 ปขนไปใน พ.ศ. 2558 เทากบ 7.9 คดเปนอนดบ 10 ใน 16 ประเทศ เทากบอนโดนเซย โดยประเทศทมปการศกษาเฉลยสงสด คอออสเตรเลย (13.2) และหากเปรยบเทยบในภมภาคอาเซยน พบวาประเทศไทยมปการศกษาเฉลยของประชากรตำกวาสงคโปร(11.6)มาเลเซย(10.1)ฟลปปนส(9.3)บรไน(9.0)และเวยดนาม(8.0)โดยสงกวาลาว(5.2)พมา(4.7)และกมพชา(4.7)(แผนภาพ5)
แผนภาพ5ปการศกษาเฉลยของประชากรอาย25ปขนไปพ.ศ.2558
ทมา:HumanDevelopmentReport2016,UNDP
กมพชา
พมา
ลาว
อนเดย
กจน
อนโดนเซย
ไทย
เวยดนาม
บรไน
ฟลปปนส
มาเลเซย
สงคโปร
เกาหลใต
นวซแลนด
ญปน
ออสเตรเลย
4.7
4.7
5.2
6.3
7.6
7.9
7.9
8
9
9.3
10.1
11.6
12.2
12.5
12.5
13.2
0 2 4 6 8 10 12 14
11ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.2.2 การศกษาของประชากรวยแรงงาน(EducationAttainment) ประชากรวยแรงงาน หมายถง ประชากรวยแรงงานทงหมด ทงทมงานทำและ ไมมงานทำแตพรอมทจะทำงานโดยประเทศไทยกำหนดใหกำลงแรงงานคอประชากรอาย15ปขนไปซงนบวาเปนกลมทมบทบาทตอการพฒนาศกยภาพและความสามารถในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เพอนำประเทศไปสการเตบโตอยางยงยน และมความสามารถในการแขงขนกบประเทศตางๆ ในภมภาคอนได โดยการศกษาเปนปจจยทสำคญในการพฒนาประชากรวยแรงงานใหมคณภาพ และมทกษะความสามารถในการประกอบอาชพ เพอพฒนาประเทศใหมงส “ความมนคงมงคงและยงยน”และการปรบโครงสรางของประเทศไทยใหไปสประเทศไทย4.0ตามแผนยทธศาสตรชาต20ป(พ.ศ.2560-2579) หากพจารณาประชากรวยแรงงานทมอาย25ปขนไปจำแนกตามระดบการศกษาของประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคอาเซยนบวกหกพบวาปพ.ศ. 2559ประเทศไทย มประชากรวยแรงงานทจบการศกษากระจายครบทกระดบการศกษา จำแนกเปนระดบประถมศกษารอยละ61ซงนบวาเปนจำนวนสงสดเทยบกบระดบมธยมศกษาตอนตน (รอยละ41)มธยมศกษาตอนปลาย (รอยละ 29) และอดมศกษา (รอยละ 17) ในขณะทประเทศญปนไมมแรงงานทจบ การศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน แตมแรงงานทจบการศกษาระดบประถมศกษาเปนรอยละ 100 นวซแลนดไมมแรงงานทจบการศกษาในระดบประถมศกษา แตมแรงงานทจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนรอยละ100เปนตน(แผนภาพ6)
แผนภาพ6รอยละของประชากรวยแรงงานอาย25ปขนไปจำแนกตามระดบการศกษา
ทมา:GlobalEducationmonitoringreport2016
กมพชา จน อนโดนเซย ญปน มาเลเซย ฟลปปนส เกาหลใต
รอยละของประชากรวยแรงงานอาย25ปขนไป
สงคโปร ไทย เวยดนาม ออสเตรเลยนวซแลนด0
20
40
60
80
100
ประถมศกษา อดมศกษาม.ตน ม.ปลาย
36
16
6
65
22
36
77
47
35
9
100
81
35
91
58
51
84
70
58
27
94
83
73
35
8579
70
42
65
26
7
91
71
15
100
59
32
61
41
29
17
12 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.2.3 การมงานทำและการวางงาน ปจจบนมการขยายตวของเศรษฐกจและเมองขนาดใหญ เกดขนในภมภาคเอเชยและแอฟรกา ประกอบกบการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรในหลายประเทศทจะเขาสสงคม ผสงอาย ทำใหหลายประเทศประสบปญหาขาดแคลนแรงงานวยทำงาน ซงจะเปนอปสรรคตอ การพฒนาเศรษฐกจของประเทศในอนาคต ทงน จากรายงาน Population Age Shifts willReshapeGlobalWorkForceโดยStanfordCenteronLongevity(เมษายน2010)พบวากำลงแรงงานทวโลกในป 2050 จะเพมขนจากป 2010 ทระดบดชนเทากบ 1 เปน 1.3 กลาวคอกำลงแรงงานจะเพมจาก4.5พนลานคนเปน5.9พนลานคนในป2050และจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรทำใหกำลงแรงงานในหลายประเทศทวโลกมจำนวนลดลง โดยเฉพาะในป 2050 ทหลายประเทศจะตองเผชญกบสภาวะของจำนวนกำลงแรงงานทลดลงอยางชดเจน เชน ประเทศญปนเกาหลใตเยอรมนเปนตนรวมทงจนและรสเซยทกำลงแรงงานมการลดจำนวนลงเลกนอยขณะเดยวกน มอกกลมประเทศทจะมกำลงแรงงานขยายตวเพมสงขนในป 2050 ไดแก ประเทศอนเดยไนจเรยปากสถานตรกและอยปต เมอพจารณาเปรยบเทยบอตราการมงานทำของประเทศทเขารวมจดอนดบ ขดความสามารถในการแขงขนจากรายงาน IMD 2017 พบวาประเทศไทยมจำนวนประชากรทมงานทำรอยละ57.70เปนอนดบ5จากจำนวนประเทศทเขารวมแขงขนทงหมด63ประเทศและเมอพจารณาเปรยบเทยบอตราการมงานทำของประเทศในกลมอาเซยนบวกหกพบวาอนดบอตราการมงานทำเรยงตามลำดบดงน สงคโปร (65.51) ไทย (57.70) จน (56.12) นวซแลนด (52.99)เกาหลใต (51.19) ญปน (50.94) ออสเตรเลย (49.75) อนโดนเซย (45.77) มาเลเซย (44.68)อนเดย40.28และฟลปปนส (39.55)ซงนบวาไทยเปนประเทศทมประชากรทมอตราการมงานทำเปนอนดบท2รองจากสงคโปรในกลมประเทศอาเซยนบวกหก(แผนภาพ7)
แผนภาพ7รอยละของประชากรทมงานทำพ.ศ.2559
0
30
10
40
60
20
50
70
สงคโปร
เกาหล
ใต
มาเลเซ
ยจน
ออสเต
รเลย
ฟลปป
นส
ไทย
ญปน
อนเดย
นวซแ
ลนด
อนโดน
เซย
65.51
57.7 56.12 52.99 51.10 50.94 49.7545.77 44.68
40.28 39.55
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2017(ขอมลป2016)
13ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ8รอยละของประชากรทวางงานพ.ศ.2559
0
3
1
4
6
2
5
7
ไทย
เกาหล
ใต
อนโดน
เซย
ญปน
อนเดย
ฟลปป
นส
สงคโปร
จน
ออสเต
รเลย
มาเลเซ
ย
นวซแ
ลนด
0.99
2.1
3.13.4
3.84.02
4.9 5.15.61 5.72
6.1
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2017(ขอมลป2016)
จากภาวะสงคมไทยไตรมาสแรกป 2560 ของสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเรองขอมลอตราการวางงานของประเทศไทยยอนหลง5ป(ป2555-2559)พบวาประเทศไทยมอตราการวางงานเปนรอยละ0.700.700.700.80และ0.99ตามลำดบและเมอเปรยบเทยบกบนานาประเทศตามการอางองจากรายงาน IMDWorld Competitiveness Yearbook2017พบวาประเทศไทยมกำลงแรงงานจำนวน37.69ลานคนและมอตราการวางงานเทากบ 0.99 นบเปนอนดบท 2 รองจากประเทศกาตาร จากประเทศทเขารวมการแขงขนทงหมด63 ประเทศ และเมอพจารณาเปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยนบวกหกทเขารวมแขงขน พบวาประเทศในกลมอาเซยนบวกหกมอนดบอตราการวางงานเรยงตามลำดบดงน ไทย (0.99)สงคโปร (2.1)ญปน (3.1)มาเลเซย(3.4)เกาหลใต (3.80)จน(4.02)อนเดย(4.90)นวซแลนด(5.1)อนโดนเซย(5.61)ออสเตรเลย(5.72)และฟลปปนส(6.10)นบวาไทยเปนประเทศทมอตราการวางงานนอยเปนอนดบท1ในกลมประเทศอาเซยนบวกหก(แผนภาพ8)
14 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ9อตราการวางงานจำแนกตามระดบการศกษาพ.ศ.2558-2559
จากการสำรวจภาวะการทำงานของประชากรโดยสำนกงานสถตแหงชาตในเดอนมถนายน2559เพอศกษาระดบการศกษาของผวางงานพบวาผวางงานทสำเรจการศกษาในระดบอดมศกษา เปนกลมทมจำนวนการวางงานสงสด คอ 1.79 แสนคน (รอยละ 2.2) รองลงมาเปนระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา 8.9 หมนคน (รอยละ 1.4) ระดบมธยมศกษาตอนตน6.3 หมนคน (รอยละ 1.0) ระดบประถมศกษา 4.2 หมนคน (รอยละ 0.85) และผไมมการศกษาและมการศกษาตำกวาประถมศกษา 1.7 หมนคน (รอยละ 0.2) และเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของป 2558 พบวา จำนวนผวางงานในระดบอดมศกษาเพมขน 4.9 หมนคน ระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทาเพมขน 2.1 หมนคน และระดบมธยมศกษาตอนตนเพมขน1.2 หมนคน สวนจำนวนผวางงานทลดลงคอผทไมมการศกษาและมการศกษาตำกวาประถมศกษา1.0หมนคนและระดบประถมศกษาลดลง4.0พนคน
อดมศกษา
0 0.2
0.27(0.3)
0.17(0.2)
0.46(0.5)
0.42(0.85)
0.51(0.8)
0.63(1.0)
0.68(1.1)
0.89(1.4)
1.3(1.5)
1.79(2.2)
0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8
มธยมศกษาตอนปลาย
แสนคน(อตราการวางงาน)
มธยมศกษาตอนตน
ประถมศกษา
ไมมการศกษาและมการศกษาตำกวาประถมศกษา
ระดบ
การศ
กษาท
สำเรจ
2558 2559
หมายเหตตวเลขในวงเลบคอรอยละของการวางงานทมา:สรปผลการสำรวจภาวะการมงานของประชากร(มถนายน2559)สำนกงานสถตแหงชาต
15ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.3 คณภาพชวต 2.3.1 การพฒนาคณภาพชวตมนษย(HumanDevelopment) สำนกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations DevelopmentProgram:UNDP) ไดจดทำดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษย (HumanDevelopment Index:HDI) เปนดชนทางสถตแบบองครวมทรวบรวมขอมลเกยวกบการคาดหมายคงชพ (lifeexpectancy) การศกษา และรายไดเฉลยตอหว และนำเสนอผลการจดอนดบดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษยของประเทศทเขารวมเปนสมาชก โดยมดชนยอยทแสดงการพฒนาคณภาพชวตมนษยใน 3 ดานไดแก (1) ดชนดานการศกษา ประกอบดวยตวชวดยอย 2 ตว คอ อตราการรหนงสอของผใหญ และอตราการเขาเรยนอยางหยาบ (2) ดชนอายขยเฉลยตงแตแรกเกด (3) ดชนดานเศรษฐกจ โดยพจารณาจากรายไดทแทจรงตอบคคลหรอผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอหว และไดแบง การพฒนาคณภาพชวตมนษยเปน 4 กลม ไดแก (1) กลมการพฒนาระดบสงมาก (very HighHumanDevelopment)อนดบท1-47(2)กลมการพฒนาระดบสง(HighHumanDevelopment) อนดบท 48-94) (3) กลมการพฒนาระดบกลาง (MediumHuman Development) อนดบท 95-141และ(4)กลมการพฒนาระดบตำ(LowHumanDevelopment)อนดบท142-188 ในการจดอนดบการพฒนาคณภาพชวตมนษย ป พ.ศ. 2559 พบวา ประเทศไทยอยกลมการพฒนาระดบสงจดเปนอนดบท 87 จากทงหมด 188 ประเทศ ดขนจากป พ.ศ. 2558ถง 6อนดบและไทยมอนดบในกลมนเปนรองมาเลเซย (อนดบ59)แตเหนอกวาจน (อนดบ90)และตำกวาอก 7 ประเทศ ซงอยในกลมพฒนาคณภาพชวตระดบกลาง ไดแก อนโดนเซย (อนดบ113) เวยดนาม (อนดบ 115) ฟลปปนส (อนดบ 116) อนเดย (อนดบ 131) ลาว (อนดบ 138)กมพชา (อนดบ 143) และพมา (อนดบ 145) โดยในการจดอนดบการพฒนามนษยในกลม การพฒนาระดบสงมากไดแกออสเตรเลย(อนดบ2)รองลงมาคอสงคโปร(อนดบ5)นวซแลนด(อนดบ13)ญปน(อนดบ17)เกาหลใต(อนดบ18)และบรไน(อนดบ30)(แผนภาพ10)
16 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ10อนดบการพฒนาคณภาพชวตมนษยปพ.ศ.2559
ทมา:HumanDevelopmentReport2016,UNDP
ทมา:HumanDevelopmentReport2016
ออสเตรเลย
ญปน
มาเลเซย
อนโดนเซย
อนเดย
สงคโปร
เกาหลใต
ไทย
เวยดนาม
ลาว
นวซแลนด
บรไน
จน
ฟลปปนส
กมพชา
พมา
2
0 20 40 60 80 100 120
HighHumanDevelopment
VeryHighHumanDevelopment
MediumHumanDevelopment
140 160
17
59
113
131
5
18
115
138
13
30
90
87
116
143
145
ตารางขเปรยบเทยบดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษย
ตวชวด ฟลปปนส สงคโปรมาเลเซยไทย อนโดนเซย เวยดนาม
ปการศกษาเฉลย 7.9 10.1 9.3 7.9 11.6 8
ปการศกษาทคาดหวง 13.6 13.1 11.7 13.1 15.4 12.6
อายขยเฉลยตงแตแรกเกด 74.6 74.9 68.3 69.1 83.2 75.9
รายไดประชาชาตตอหว 14,519 24,620 8,395 10,053 52,569 5,335
คาดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษย 0.74 0.789 0.682 0.689 0.925 0.683
อนดบดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษย 87 59 116 113 5 115
17ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.3.2ความยากจน ความยากจน (Poverty) โดยทวไปหมายถงความยากจนในเชงเศรษฐกจ(Monetary Dimension) นนคอพจารณาทระดบรายได หรอฐานะทางเศรษฐกจของบคคลวามรายไดไมเพยงพอกบการดำรงชพไดตามมาตรฐานขนตำ หรอมรายไดตำกวามาตรฐานคณภาพชวตขนตำทยอมรบในแตละสงคม เมอนยามความยากจนองกบการขาดแคลนรายได เครองมอทใชในการวดสภาวะความยากจนจงใชรายไดหรอรายจายของครวเรอน ใน Human development indicators 2016 จดทำโดย UNDP ไดรายงาน ตวชวดรอยละของประชากรทมความเสยงตอความยากจน พบวา ประเทศไทยมประชากรทเสยงตอความยากจนรอยละ 4.4 และมประชากรทมความเสยงตอความยากจนมากรอยละ 0.1 หากเปรยบเทยบประเทศในกลมอาเซยนทประชากรมความเสยงตอความยากจน พบวา ประเทศไทย มประชากรทมความเสยงตอความยากจนนอยกวาเกอบทกประเทศ ยกเวนเวยดนามมประชากรทมความเสยงตอความยากจนเพยงรอยละ 4.3 สำหรบประเทศทมประชากรยากจนมากทสด ไดแกอนเดย (รอยละ 27.8) รองลงมาคอ ลาว (รอยละ 18.8) กมพชา (รอยละ 11.1) ฟลปปนส (รอยละ 4.2) อนโดนเซย (รอยละ 1.1) จน (รอยละ 1) และเวยดนาม (รอยละ 0.6) ตามลำดบ(แผนภาพ11)
ทมา:HumanDevelopmentReport2016,UNDP
แผนภาพ11รอยละของความยากจนพ.ศ.2559
30
25
20
15
10
5
ไทย
เวยดน
าม
จน
อนโดน
เซย
ฟลปป
นส
กมพช
าลาว
อนเดย
ประเทศ
รอยล
ะ
0
ประชากรเสยงยากจน ประชากรยากจนมาก
22.7
4.4 4.3
0.1 0.6 1 1.1
4.2
11.1
8.48.1
21.618.8
18.5
18.2
27.8
18 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.4 สอและเทคโนโลย ปจจบนเทคโนโลยสอสารและสารสนเทศเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ทำใหประชาชนไดรบขอมลขาวสารทรวดเรวและทวถงผานชองทางตางๆอาทอนเทอรเนตโทรศพทโทรศพทเคลอนทเปนตน จงเปรยบเสมอนเปนการเปดโลกและการรบรสงตางๆ ทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การเรยนรในโลกยคปจจบนซงเปนการเชอมตอดวยระบบเครอขายสามารถเชอมตอกนเปนระบบกลายเปนแหลงทรพยากรการเรยนรทกวางขวางและรเทาทนเหตการณสามารถตดตอสอสารกนไดทกมมโลก ดงนน เพอใหเหนสภาพการพฒนาดานสอและเทคโนโลยของไทยเปรยบเทยบกบประเทศตางๆขอนำเสนอตวชวดทสำคญบางตวดงน
2.4.1 การใชอนเทอรเนต ในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมผใชอนเทอรเนต รอยละ 39.3 มากกวาประเทศอนเดย อนโดนเซย พมา กมพชา และลาว แตนอยกวาประเทศสวนใหญในกลมอาเซยนบวกหก ซงมผใชอนเทอรเนตมากกวารอยละ 50 สำหรบประเทศทมรอยละของผใชอนเทอรเนตมากทสดไดแกประเทศญปน(รอยละ93.3)รองลงมาไดแกประเทศเกาหล(รอยละ89.9)และนวซแลนด(รอยละ88.2) อยางไรกตาม จำนวนผใชอนเทอรเนตในแตละประเทศมแนวโนมเพมมากขน เมอเปรยบเทยบกบ ป 2552 ประเทศไทยมผใชอนเทอรเนตเพยงรอยละ 22.4 แตในป 2557 เพมขนเปนรอยละ 39.3 ซงเพมขนจากป 2552 รอยละ 17.2 ทนาสงเกต คอ ประเทศเวยดนาม มอตราสวนผใชอนเทอรเนตป2557เพมขนจากป2552มากทสดรอยละ22.3และมรอยละของผใชอนเทอรเนตมากกวาประเทศไทย(แผนภาพ12)
แผนภาพ12รอยละของผใชอนเทอรเนตพ.ศ.2552–2557
ทมา:MeasuringInformationSocietyReport2015-2016,InternationalTelecommunicationUnion(ITU)
1009080706050403020100
รอยล
ะ
ลาว
กมพช
าพม
า
อนโดน
เซย
อนเดย
เวยดน
าม
ฮองกง
ไทย
มาเลเซย
นวซแลน
ด
ฟลปป
นส
บรไน
เกาหล
จน
ออสเต
รเลย
สงคโปร
ญป
น
ประเทศ
93.3
84.9 82.1
71.2
50.3
40.7 39.3
2622 21.8 19 18.2
71.1
52.7
84.689.9 88.289.1
79.9 79
68.8
47.9
39.734.9
2117.1
11.5 14 14.3
63.7
48.3
8487.9 85.5
78.272 71
53
34.3
2522.4
7.5 10.9
0.3 1.37
56.3
30.4
76
83.7 80.5
2552
2556
2557
19ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.4.2 การใชอนเทอรเนตความเรวสง การใชอนเทอรเนตความเรวสงผานเครอขายอนเทอรเนตหรอเทคโนโลยบอรดแบนด จะทำใหสามารถเขาถงขอมลในอนเทอรเนตไดมประสทธภาพมากยงขน ในการเปรยบเทยบการใชอนเทอรเนตความเรวสง1 ระดบนานาชาต พบวา ในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมผใชอนเทอรเนตความเรวสง9.2คนตอประชากร100คนซงมากกวาประเทศเวยดนามบรไนฟลปปนสอนเดยอนโดนเซย กมพชา ลาว และพมา ขณะทประเทศเกาหลมผใชอนเทอรเนตความเรวสง 40.2 คน ตอประชากร 100 คน มากทสดในภมภาคน รองลงมาไดแก ประเทศฮองกง นวซแลนด ญปนออสเตรเลยสงคโปรจนและมาเลเซย(แผนภาพ13)
แผนภาพ13การใชอนเทอรเนตความเรวสงตอประชากร100คนพ.ศ.2552–2557
1 อนเทอรเนตความเรวสงหมายถง>10Mbit/s
ทมา:MeasuringInformationSocietyReport2015-2016,InternationalTelecommunicationUnion(ITU)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
รอยล
ะ
2552
2556
2557
พมา
อนเดย
ไทย
ออสเต
รเลย
กมพช
าบรไนจน
นวซแลน
ด ลาว
ฟลปป
นส
มาเลเซย
ญปน
อนโดน
เซย
เวยดน
าม
สงคโปร
ฮองกง
เกาหล
ใต
ประเทศ
0.30.50.51.11.3
3.4
88.19.29
18.6
26.5
27.9
30.531.531.9
40.2
0.30.20.41.21.2
2.9
7.16.58.1
10.1
14.4
26.727.7
29.83131.4
38.8
00.10.20.90.91.8
5.44.1
4.9
7.4
9.3
26.424.6
26.825
30.7
35.5
20 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2.4.3 การใชโทรศพทเคลอนท จากแผนภาพ 14 ประเทศไทยมอตราสวนผใชโทรศพทเคลอนท 75.3 คน ตอประชากร100คนในป2557ลดลงจากป2556ซงมอตราสวนผใชโทรศพทเคลอนท79.9คนตอประชากร 100 คน สำหรบประเทศในกลมอาเซยนบวกหก พบวา ประเทศสงคโปรมผใชโทรศพทเคลอนท 142.2 คน ตอประชากร 100 คน ซงมากทสด รองลงมา ไดแก ประเทศญปนนวซแลนดออสเตรเลยเกาหลใตตามลำดบ(แผนภาพ14)
ทมา:MeasuringInformationSocietyReport2015-2016,InternationalTelecommunicationUnion(ITU)
แผนภาพ14ผใชโทรศพทเคลอนทตอประชากร100คนพ.ศ.2552–2557
บรไนพม
า
อนโดน
เซย
ไทย
เกาหล
ใต
อนเดย
เวยดน
าม
กมพช
า
มาเลเซย
ออสเต
รเลย
ญปน ลา
ว
ฟลปป
นส
จน
ฮองกง
นวซแลน
ด
สงคโปร
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2552
2556
2557
ตอปร
ะชาก
ร10
0คน
ประเทศ
4.59.414.2
29.53941.64242.8
56
75.3
89.9
107109.7112.9114.2
126.4
142.2
3.85.56.514.9
312834.731.3
41.8
79.9
58.3
104.5108.6112.2
92.7
121.4
141.7
5.500.10
7.92.3
18.6
1 3.509.1
38.9
97.7
55.5
38.6
87.6
98.4
21ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
บทนจะนำเสนอขอมลภาพรวมระบบการศกษา และตวชวดการเขาถงโอกาส ความเทาเทยมรวมทงคณภาพการศกษาดงน
3.1 ระบบการศกษา องคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต หรอองคการยเนสโก(UNESCO) ไดจำแนกระดบการศกษาตามมาตรฐานการจดประเภทการศกษานานาชาต(International Standards Classification of Education: ISCED) เปนกรอบ (framework) ในการเปรยบเทยบสภาวการณทางสถตการศกษา และระบบการเรยนการสอน (learning system) โดยแบงเปนระดบไดแกระดบกอนประถมศกษา(ISCED0)ระดบประถมศกษา(ISCED1)ระดบมธยมศกษาตอนตน(ISCED2)ระดบมธยมศกษาตอนปลาย(ISCED3)การศกษาหลงมธยมศกษาตอนปลายแตกอนระดบอดมศกษา(ISCED4)ระดบปรญญาตรปรญญาโท(ISCED5)และระดบปรญญาเอก(ISCED6)ซงการจำแนกระดบการศกษาของISCEDจะสะทอนหลกสตรเนอหาวชาตงแตระดบการศกษาขนพนฐานจนถงระดบอดมศกษาดงน 3.1.1 การศกษาขนพนฐาน ระบบการศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานของแตละประเทศแตกตางกน ในแผนภาพ 15 แสดงอายเรมตนในการเขาเรยนตงแตกอนประถมศกษา และจำนวนปทเรยน ในแตละระดบการศกษา โดยในภาพรวมของระดบการศกษาขนพนฐานหากไมนบรวมการศกษาระดบกอนประถมศกษาหรอการศกษาปฐมวยพบวาสวนใหญประเทศตางๆใชเวลาเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน9-13ป โดยประเทศไทยใชเวลาเรยนในระดบน12ป เชนเดยวกบฟลปปนสสวนบรไน ออสเตรเลย และนวซแลนด ใชเวลาเรยน 13 ป ทงนบางประเทศในเอเชยไมมขอมล ในสวนนเชนลาวมาเลเซยพมาสงคโปรเวยดนามและอนเดยเปนตน(แผนภาพ15)
บทท 3 การเขาถงโอกาส ความเทาเทยม และคณภาพการศกษา
22 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
เมอจำแนกแตละระดบการศกษาพบวา 1) ระดบกอนประถมศกษา เปนการเตรยมความพรอมใหเดกกอนเขาเรยน ในระดบประถมศกษาโดยไมเปนการศกษาภาคบงคบมอายการเขาเรยนอยในชวง3-5ปประเทศสมาชกสวนใหญไมปรากฎขอมล รวมทงประเทศไทย ทปรากฎขอมลมเพยงบรไน ฟลปปนส และออสเตรเลยใชเวลาเตรยมความพรอมเทากนคอ1ป 2) ระดบประถมศกษา การศกษาระดบประถมศกษามอายการเขาเรยนอยในชวง5-7ปประเทศตางๆสวนใหญใชเวลาเรยน6ปรวมทงประเทศไทยสวนลาวพมาเวยดนามและอนเดยใชเวลาเรยน5ปในขณะทออสเตรเลยใชเวลาเรยนนานถง7ป 3) ระดบมธยมศกษา สวนใหญจะรบเดกเขาเรยนอาย 12 ป ใชระยะเวลาเรยน 6ปโดยประเทศทใชระบบการเรยนระดบมธยมศกษา6ปเชนเดยวกบประเทศไทยคอฟลปปนสและออสเตรเลยขณะทประเทศบรไนและนวซแลนดใชเวลาเรยนนานถง7ปสวนลาวมาเลเซยพมาสงคโปรและเวยดนามไมปรากฏขอมลในระดบน
แผนภาพ15ระบบการศกษา:อายเรมตนจำนวนปทเรยน ระดบการศกษาขนพนฐานพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016
23ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.1.2 การศกษาภาคบงคบ เปนการศกษาทกำหนดไวในรฐธรรมนญโดยบงคบใหเดกในชวงอายหนงตอง เขาเรยนในระบบโรงเรยน โดยรฐเปนผจดการศกษาใหทกคนไดรบการศกษาอยางมคณภาพและมประสทธภาพรวมทงตองมการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ จากแผนภาพ16จะเหนวาการศกษาภาคบงคบของแตละประเทศมความแตกตางกน โดยเรมตงแตระดบประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนตนหรอมธยมศกษาตอนปลาย ซงสถาบนสถตยเนสโก (UNESCO Institute for Statistics: UIS) พบวา ในป พ.ศ. 2557 รอยละ 80 ของประเทศตางๆ ทวโลกจดใหมธยมศกษาตอนตนเปนการศกษาภาคบงคบ สำหรบประเทศไทย ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542มาตรา17จดใหมการศกษาภาคบงคบ9ปคอถงระดบมธยมศกษาตอนตน เชนเดยวกบหลายประเทศในกลมอาเซยน ไดแก อนโดนเซย ลาวสงคโปร เวยดนามเปนตนสวนประเทศทกำหนดการศกษาภาคบงคบถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนประเทศในกลมทพฒนาแลวอยางออสเตรเลยและนวซแลนด สวนเกาหลใตและญปนจด การศกษาภาคบงคบ10ปเทากนในขณะทพมาจดการศกษาภาคบงคบสนทสดเพยง5ป
แผนภาพ16ระบบการศกษา:ชวงเวลาการจดการศกษาภาคบงคบพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18ชวงอาย
อนเดย
นวซแลนดออสเตรเลย
เวยดนามไทย
สงคโปรเกาหลใตฟลปปนส
พมามาเลเซย
ลาวญปน
อนโดนเซยจน
บรไน
9
11 12
99910
95
6910
999
24 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.2 การเขาถงโอกาสทางการศกษา การเขาถงโอกาสทางการศกษาในทนจะนำเสนอดวยตวชวดอตราการเขาเรยน สดสวนของผเรยน และนกศกษานานาชาต อตราการเขาเรยนเปนภาพสะทอนใหเหนถงขดความสามารถของระบบการศกษาของแตละประเทศในการจดการศกษาเพอใหประชากรมโอกาสและความเทาเทยมกน ในการเขารบบรการทางการศกษาอยางทวถง โดยอตราการเขาเรยนคำนวณจากจำนวนนกเรยนนกศกษาตอประชากลมอายวยเรยนเมอจำแนกตามระดบการศกษาไดผลดงน
3.2.1 อตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษา (Gross enrolment ratio (GER) inpre-primaryeducation) สถาบนสถตแหงยเนสโก กลาวไววา การลงทนทกอใหเกดผลลพธทดทสดในการเพมมลคาใหแกทนมนษยคอการใหความชวยเหลอเพอนมนษยโดยเฉพาะเดกระดบปฐมวยในดานการศกษา อนามยและโภชนาการ” (เชลดอน เฟเฟอร, 2550) การศกษาระดบกอนประถมศกษา(ISCED 0) ไมจดเปนการศกษาภาคบงคบ ชวงเวลาเรยนของแตละประเทศจะแตกตางกนออกไประหวางชวงอาย1–4ปทำใหอตราการเขาเรยนคอนขางแตกตางกนประเทศไทยมอตราการเขาเรยน ระดบกอนประถมศกษา รอยละ 73 สงกวาอนโดนเซย ลาว พมา กมพชา และอนเดย หลายประเทศมอตราสวนมากกวารอยละ90เชนมาเลเซย(รอยละ99)เกาหลใตและนวซแลนดมอตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาเทากน (รอยละ 92) ญปนมอตราเขาเรยนรอยละ 90 โดย คาเฉลยทวโลกปพ.ศ.2557อยทรอยละ44อตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาตำมากอยทประเทศอนเดยกมพชาพมาและลาวคอรอยละ10,18,23และ30ตามลำดบ(แผนภาพ17)
แผนภาพ17อตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
0102030405060708090
100
รอยล
ะ
โลก
แปซฟ
ก
ตะวนออกและตะวนออกเฉ
ยงใต
กมพช
า
ลาว
ไทย
เวยดน
าม
ญปน
เกาหล
ใต
เอเซยใต
อนเดย
พมา
อนโดน
เซย
บรไน
จน
นวซแลน
ด
มาเลเซย
99 92 92 9082 81
74
58
3023
1810
76
98
73
25ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.2.2 อตราการเขาเรยนระดบประถมศกษา (Gross enrolment ratio (GER) inprimaryeducation) เปาหมายหลกขอหนงของการศกษาคอตองการใหประชากรทกคนเขาเรยน การศกษาระดบประถมศกษา และเปาหมายสำคญของการศกษาระดบนคอ ชวยใหเดกทกคนมความสามารถขนพนฐานในการอานออกเขยนได และคดเลขได ประเทศตางๆ สวนใหญกำหนดเวลาในการเรยนระดบน5–6ปเพอกาวสการศกษาระดบมธยมศกษาซงมหลกสตรและประเภทการศกษาทหลากหลายและเนนสาระทเจาะจงมากขน โดยตามมาตรฐานสากล การศกษาในระดบประถมศกษา (ISCED 1) ถอเปนจดเรมตนของการศกษาขนพนฐาน โดยทเดกจะไดเรมฝกทกษะการอาน เขยน และคดคำนวณ เกณฑอายเรมของการศกษระดบนในแตละประเทศจะแตกตางกนเชนประเทศไทยมาเลเซยฟลปปนส เวยดนามอนเดยญปนและเกาหลใตแมกฎหมายกำหนดใหเรมเขาเรยนทอาย6ปแตพบวามนกเรยนเขาเรยนในระดบนอายตำกวา6ปและมากกวา8ปกมเชนกน ประเทศไทยมอตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาเทากบจน คอ รอยละ 104 สงกวาญปน ซงอยทรอยละ 102 แตถาคดอตราสวนนกเรยนตอประชากรสทธ (อตราสวนนกเรยนอาย 6-11 ป ตอประชากรกลมเดยวกน) อตราสวนจะอยทรอยละ 92 หลายประเทศมอตรา สวนเกนรอยละ 100 เนองจากมเดกนอกกลมอายนนๆ เขาเรยนเปนจำนวนมาก เชน อนโดนเซย(รอยละ 106) มาเลเซยและบรไนเทากน (รอยละ107) เวยดนาม (รอยละ 109) อนเดย (รอยละ111)ลาวและกมพชาเทากน(รอยละ116)และฟลปปนส(รอยละ117)สำหรบคาเฉลยทวโลกปพ.ศ.2557อยทรอยละ105และประเทศทมอตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาไมถงรอยละ100มเพยง2ประเทศคอเกาหลใตและนวซแลนดเทากน(รอยละ99)(แผนภาพ18)
26 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.2.3 อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา ยเนสโก กลาวไววา “การขยายโอกาสการเรยนรไประดบมธยมศกษาจะแกปญหาตวถวงของการพฒนาอยางยงยน วธการยกระดบทกษะใหสงขนจะมผลตอบแทนตอปจเจกบคคลและสงคมทลงทนไปในการศกษามากยงขน”(LewinandCaillods,2001)การเพมอตราการเขาถง และการสำเรจการศกษาในระดบมธยมศกษาเปนสงสำคญในการใหนกเรยนมความรขนพนฐานและทกษะทจำเปน ประเทศไทยมอตราสวนนกเรยนตอประชากรระดบมธยมศกษาอยทรอยละ 86 สงกวาอนโดนเซย และมาเลเซย แตตำกวาฟลปปนส ซงอยทรอยละ 88 มเพยงประเทศญปนและนวซแลนดเทานนทมอตราสวนเกนรอยละ 100 สาเหตหลกอาจเนองมาจากนกเรยนจำนวนมากอายเกนกวาทกำหนดไวในระบบการศกษาปกต สำหรบประเทศทมอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาไมถงรอยละ60มเพยงพมาและลาว(แผนภาพ19)
แผนภาพ18อตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
รอยล
ะ
โลก
เอเซยใต
นวซแลน
ดโลก
ไทย
แปซฟ
ก
ตะวนออกและเอเซยตะวนออกเฉ
ยงใต
เกาหล
ใตโลก
จน
อนโดน
เซย
มาเลเซย
บรไน
เวยดน
าม
อนเดย
ลาว
กมพช
า
ฟลปป
นส0
20
40
60
80
100
120
อตราการเขาเรยน อตราการเขาเรยนสทธ
117 116 116111 109 107 107 106 104 104 102 100 99 99
105109 108 105
ญปน
พมา
27ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
เมอจำแนกเปนระดบมธยมศกษาตอนตน พบวา ในป พ.ศ. 2557 อตราการ เขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน (ISCED 2) ซงทวโลกกำหนดใหการศกษาระดบนเปนการศกษาภาคบงคบ และประเทศทมอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนสงถงรอยละ 100 มเพยงประเทศญปน สวนฟลปปนส บรไน เกาหลใต ออสเตรเลยและนวซแลนดมอตราการเขาเรยน มากกวารอยละ90ในขณะทกมพชาสำหรบจนสงคโปรเวยดนามและประเทศไทยไมปรากฎขอมล
แผนภาพ19อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาพ.ศ.2557
แผนภาพ20อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
โลก
เอเซยใตพมา
อนเดย
อนโดน
เซย
ฟลปป
นส
เกาหล
ใต
ญปน
แปซฟ
ก
ตะวนออกและตะวนออกเฉ
ยงใตลาว
มาเลเซย
ไทยจน
บรไน
นวซแลน
ด
20
40
60
80
100
120
117102
88
69
99
86
5765
98
82
51
10194
7988
75
0
0
20
40
60
80
100
120
รอยล
ะรอ
ยละ
พมา
ลาว
อนเดย
มาเลเซย
บรไน
ออสเต
รเลย
ญปน
เอเซยใต
กมพช
า
อนโดน
เซย
ฟลปป
นส
เกาหล
ใต
นวซแลน
ด
ตะวนออกและเอเซยตะวนออกเฉ
ยงใต
แปซฟ
ก โลก
56
7985
9098 99 100
8083 8696 99 99
9198
84
28 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สำหรบอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย(ISCED3)ในประเทศตางๆทวโลกแตกตางกนอยางเหนไดชด ป พ.ศ. 2557 ประเทศทมอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายสงกวารอยละ 90 มถง 4 ประเทศ ไดแก ญปน นวซแลนด เกาหล และออสเตรเลย มอตราการเขาเรยนสงกวาคาเฉลยโลก (รอยละ 63) สำหรบประเทศไทยและหลายประเทศในเอเชยไมปรากฏขอมลในระดบนเชนกมพชาจนสงคโปรเวยดนามเปนตน(แผนภาพ21)
แผนภาพ21อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016(table3)ใชขอมลป2014
20
40
60
80
100
20
0
รอยล
ะ
ญปน
บรไน
อนเดย
เกาหล
ใต
อนโดน
เซย
พมา
แปซฟ
ก
นวซแลน
ด
ฟลปป
นส
ลาว
เอเซยใต
ออสเต
รเลย
มาเลเซย
ตะวนออกและเอเซยตะวนออกเฉ
ยงใต โลก
96
50
80
66
91
77
55
97
52
86
50
94
39
7063
3.2.4 อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา(Grossenrolmentratio(GER)intertiaryEducation) ป พ.ศ. 2557 อตราการขยายตวของนกศกษาระดบอดมศกษาทวโลกเพมขน โดยในชวงป พ.ศ. 2552-2557 เพมขนจากรอยละ 27 ในป พ.ศ. 2552 เปนรอยละ 34 ในป พ.ศ.2557 ในกลมประเทศอาเซยนบวกหก อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษาสงทสดคอประเทศเกาหลรอยละ95รองลงมาไดแกออสเตรเลยนวซแลนดและญปนรอยละ95,87,81ตามลำดบ สวนอตราการเขาเรยนระดบอดมศกษาของประเทศไทย ป พ.ศ. 2557 มอตรารอยละ53 เพมขนจากป พ.ศ. 2552 ซงอยทรอยละ 45 แสดงใหเหนถงโอกาสในการเขารบการศกษา ในระดบอดมศกษาของไทยคอนขางด และเมอเปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน แมจะ นอยกวาประเทศทพฒนาแลวแตโอกาสในดานการอดมศกษาของไทยนนมอตราการเตบโตทดขน
29ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.2.5 อตราเดกทอยนอกโรงเรยน(Out-of-schoolchildren) สถาบนสถตแหงยเนสโกหรอUIS แบงเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบประถมศกษา และมธยมศกษาเปน 3 กลมตามการเขาเรยนของนกเรยน ไดแก 1) กลมเดกทเคยเขาเรยนแลว ออกกลางคน 2) กลมทไมเคยเขาเรยน แตคาดหวงวาจะเขาเรยนในอนาคต และ 3) กลมทไมเคยเขาเรยนและไมคาดหวงวาจะเขาเรยน(UIS,2011) จากแผนภาพ23อตราเดกทอยนอกโรงเรยนระดบประถมศกษาพบวาประเทศไทย มเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบน รอยละ 8 ใกลเคยงกบคาเฉลยทวโลก (รอยละ 9) UIS ไดประมาณการเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบประถมศกษาของประเทศไทยมจำนวนมากถง380,000คนในขณะทเวยดนามมจำนวนเพยง127,000คนมาเลเซย169,000คนทสงมากคออนเดยมเดกทอยนอกโรงเรยนมากถง2,886,000คนหลายประเทศในเอเชยไมมขอมลเชนบรไนจนพมาสงคโปรเปนตน สำหรบเดกทอยนอกโรงเรยนระดบมธยมศกษา พบวา หลายประเทศในเอเชย รวมทงประเทศไทยไมมขอมลในสวนนเชนจนสงคโปรเวยดนามมาเลเซยเปนตนอยางไรกตามการเขาใจทศทางการเพมของเดกทจะเขาเรยนสามารถชวยในการวางแผนและกำหนดนโยบายตามความตองการของประเทศได โดยเฉพาะเดกทอยนอกระบบโรงเรยน เชน หากพบวามจำนวนมากและคาดวาจะไมกลบเขามาเรยน ผรบผดชอบกจะวางแผนรองรบสำหรบการกลบเขามาเรยนในลกษณะทสอดคลองกบความตองการของกลมดอยโอกาสเหลาน หรอเมอเดกกลมนเจรญเตบโตเปนผใหญกจะตองมการจดหลกสตรทเหมาะสมสำหรบการเขาเรยนของเดกกลมนตอไปไดดวย
แผนภาพ22อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษาพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
แปซฟ
ก
ตะวนออกและเอเซยตะวนออกเฉ
ยงใตลาว
เวยดน
าม
อนโดน
เซย
ฟลปป
นส
ไทย
ออสเต
รเลย
เอเซยใตพมา
อนเดย
มาเลเซย
บรไน
จน
นวซแลน
ดญป
น
เกาหล
ใต
0102030405060708090
10095
81
53
3631 30
17
39
87
62
3932 30
2414
23
62
รอยล
ะ
30 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ23อตราเดกทอยนอกโรงเรยนระดบประถมศกษาพ.ศ.2557
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
โลก
แปซฟก
เอเซยตะวนออกเฉยงใต
ไทย
เอเซยใต
เอเซยตะวนออก
9
6
0 4 82 6 10
5
8
6
3
3.2.6 นกศกษานานาชาต นกศกษานานาชาตในรายงานฉบบน หมายถง นกศกษาทไปเรยนระดบอดมศกษาในประเทศอนทมใชประเทศของตนจำแนกเปน2ลกษณะดงน 1) นกศกษาจากประเทศหนงไปเรยนตางประเทศ(OutboundMobileStudents) ปพ.ศ.2557ระดบโลกมนกศกษานานาชาต3,545,000คนนกศกษาสวนใหญจะเลอกไปศกษาตอในประเทศทอยในภมภาคเดยวกน หรอประเทศทพฒนาแลว ดวยปจจยเดยวกนคอ คาใชจายและความสมพนธทางการทตและวฒนธรรม สำหรบภมภาคทนกศกษาไปเรยนตางประเทศมากทสดคอเอเชยตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใตจำนวน1,264,000คนในสวนของประเทศไทยมนกศกษาไปเรยนตอในตางประเทศ จำนวน 25,500 คน หรอคดเปน รอยละ1.1ของนกศกษาในประเทศ 2) นกศกษาตางชาต หมายถง นกศกษาชาตอนทเขามาเรยนในประเทศนนๆจากขอมลของ UIS ทรายงานการรบนกศกษาตางชาต ป พ.ศ. 2557 พบวา ประเทศไทยรบ นกศกษาตางชาต 12,000 คน สำหรบประเทศในกลมอาเซยนบวกหก ทมนกศกษาตางชาต มากทสดคอออสเตรเลย(266,000คน)รองลงมาไดแกญปน(136,000คน)จน(108,000คน)เกาหลใต(56,000คน)นวซแลนดและสงคโปรรบนกศกษาตางชาตเทากน(49,000คน)มาเลเซย(36,000คน)และอนเดย(34,000คน)(แผนภาพ24)
31ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.3 ความเทาเทยมทางการศกษา (Equity) เมอพจารณาตวชวดดานการศกษาตามกรอบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SustainableDevelopmentGoals :SDGs) (เปาหมายท4.5ความเทาเทยม :ขจดความเหลอมลำในโอกาสทางการศกษาทกระดบของผดอยโอกาส)ในปค.ศ.2010–2015จากรายงานGlobalEducation Monitoring Report 2017 ดานอตราผสำเรจการศกษาตามพนทของประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออก จำแนกเปนระดบประถมศกษามธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลายดงน ระดบประถมศกษา ประเทศไทยมคาดชนความเสมอภาคของอตราผสำเรจการศกษา ตามพนทเปน 1.00 ซงมคาสงทสดในภมภาค ในขณะทประเทศอนๆ มความเทาเทยมดานพนท เรยงตามลำดบดงน จน0.99 เวยดนาม0.98มองโกเลย0.97อนโดนเซย0.95ฟลปปนส 0.94พมา 0.90 กมพชา 0.83 และลาว 0.71 แสดงใหเหนวา ประเทศไทยมความไมเทาเทยมกนของอตราผสำเรจการศกษาระดบประถมศกษาตามปจจยดานพนทสงทสด เมอเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออก ในระดบมธยมศกษาตอนตน ประเทศตางๆ สวนใหญมคาดชนความเสมอภาคของอตรา ผสำเรจการศกษามากกวา 0.5 ยกเวน ลาว (0.39) และพมา (0.47) สำหรบประเทศไทยมคา สงทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออกซงมคาอยท0.98
แผนภาพ24จำนวนนกศกษาตางชาตพ.ศ.2557
หมายเหต:กมพชาและฟลปปนสไมมรายละเอยดขอมลจำนวนนกศกษาตางชาตทเขามาศกษาในประเทศทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2016ใชขอมลป2014
800
จำนว
น(พ
นคน)
600
400
200
700
500
300
100
0
เขามาศกษาในประเทศ
เขามาศกษาในประเทศไปศกษาตางประเทศ
12
ไทย
25.5
7
อนโดนเซย
39.1
0.1
พมา
6.4
3
เวยดนาม
53.5
0
กมพชา
4.2
0.5
ลาว
5
56
เกาหลใต
116.9
49
นวซแลนด
5.4
0.4
บรไน
3.4
136
ญปน
32.3
0
ฟลปปนส
11.5
266
ออสเตรเลย
11.7
108
จน
712.2
36
มาเลเซย
56.3
49
สงคโปร
22.6
34
อนเดย
181.9
ไปศกษาตางประเทศ
32 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ25อตราผสำเรจการศกษาตามพนทระดบการศกษาขนพนฐานพ.ศ.2560
ทมา:GlobalEducationMonitoringReportUIS,2017(ขอมลป2010-2015)
ประถม
ม.ตน
ม.ปลาย
กมพชา มองโกเลยอนโดนเซย ฟลปปนสจน พมาลาว ไทย
0.83
00.1
0.2
0.3
0.4
0.50.6
0.7
0.8
0.9
1
0.970.95 0.940.99 0.90.71 1
0.53 0.720.78 0.820.88 0.470.39 0.98
0.31 0.470.540.7 0.320.24 0.78
สวนระดบมธยมศกษาตอนปลาย คาดชนความเสมอภาคของอตราผสำเรจการศกษา ตามพนทของประเทศไทยมคาอยท 0.78 ในขณะทประเทศอนๆ มคาดชนความเสมอภาคเรยง ตามลำดบ ดงน จน (0.70) เวยดนาม (0.68) อนโดนเซย (0.54) มองโกเลย (0.47) พมา (0.32)กมพชา(0.31)ลาว(0.24) สรปไดวา ประเทศไทยมคาดชนความเสมอภาคของผทจบการศกษาตามพนทในระดบ การศกษาขนพนฐานสงทสดในกลมประเทศภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออก ทงในระดบประถมศกษามธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย
33ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3.4 คณภาพการศกษา 3.4.1 ผลสมฤทธทางการศกษาระดบนานาชาต 1) โครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต(PISA) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) รวมกบองคการเพอความรวมมอและพฒนาทางเศรษฐกจ (Organization for for Economic Co-Operationand Development (OECD)) ไดดำเนนการโครงการประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต(ProgrammeforInternationalStudentAssessmentหรอPISA)มวตถประสงคเพอประเมนคณภาพระบบการศกษาของประเทศในการเตรยมความพรอมนกเรยน(อาย15ป)ทจบการศกษาภาคบงคบทมศกยภาพสำหรบการแขงขนในอนาคต PISA มการประเมนทก 3 ป เพอตดตามแนวโนมการเปลยนแปลงคณภาพ การเรยนรของนกเรยน เพอใหขอมลในระดบนโยบาย การประเมนแตละครงจะครอบคลมทง 3ดานไดแกการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตร แตจะเนนการใหนำหนกการประเมนแตละดาน แตกตางกน โดยการประเมนตามโครงการPISAปค.ศ.2000และ2009 เนนการรเรองการอาน,ป ค.ศ.2003 และ 2012 เนนการรเรองคณตศาสตร ป 2006 และ 2515 เนนการรเรองวทยาศาสตร ทงน สาขาวชาทเนนจะมนำหนกการประเมนประมาณรอยละ 60 และสวนทเหลอ จะมนำหนกการประเมนแตละดานประมาณรอยละ20 ผลการประเมนในภาพรวมรายงานผลการประเมนโครงการPISAม2ลกษณะ คอ 1) รายงานเปนคะแนนเฉลยเทยบกบคาเฉลย OECD ซงเปนคะแนนมาตรฐาน 2) รายงาน ผลเกยวกบระดบความรและทกษะ (หรอความเชยวชาญ) ของผเรยนกำหนดเปน 6 ระดบ จากระดบ 1 (ตำสด) จนถงระดบ 6 (สงสด) และกำหนดใหระดบ 2 เปนระดบพนฐานทนกเรยน เรมแสดงวารและพอใชประโยชนจากความรในการดำรงชวตได ซงตวเลขทบอกวานกเรยนอยในระดบใดจะเปนตวชสำคญวาคณภาพของพลเมองในประเทศจะมสวนรวมในสงคมและในตลาดแรงงานในอนาคตไดอยางไร ประเทศไทยเรมเขารวมโครงการประเมนPISAตงแตโครงการPISA2000ซงผลการประเมน PISA 2015 พบวา ประเทศไทยมคะแนนเฉลยในดานวทยาศาสตร 421 คะแนน(คาเฉลย OECD 493 คะแนน) คณตศาสตร 415 คะแนน (คาเฉลย OECD 490 คะแนน) และ การอาน409คะแนน (คาเฉลยOECD493คะแนน) เมอวเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงของคะแนนในภาพรวมตงแตการประเมนรอบแรกจนถงปจจบน พบวา ผลการประเมนดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และการอานของไทย มแนวโนมผลการประเมนตำลงทกวชาเมอ เทยบกบการประเมนครงแรก(แผนภาพ26)
34 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
รายละเอยดผลการประเมนPISA2015ใน3ดานมดงน 1. การรเรองวทยาศาสตร(ScientificLiteracy) ผลการประเมน PISA 2015 ดานวทยาศาสตร พบวา ประเทศไทยมคะแนนลดลง เมอเปรยบเทยบกบทกปทผานมาและมคะแนนตำกวาคะแนนเฉลยOECDทงนเมอพจารณาแนวโนม ผลคะแนน PISA 2015 ดานวทยาศาสตร พบวา ประเทศสวนใหญมผลคะแนนลดลงจากการประเมนในปทผานมา ยกเวน สงคโปร ไตหวน และเวยดนาม เปนทสงเกตวาประเทศเวยดนาม ซงเขารวมการประเมนPISA2012เปนปแรกพบวามผลการประเมนPISA2015ดานวทยาศาสตร (525 คะแนน) ซงมคะแนนสงกวา PISA 2012 (508 คะแนน) และสงกวาคะแนนเฉลย OECD รวมทงสงคโปรซงมคะแนนดานวทยาศาสตรมาเปนอนดบ1(556คะแนน)รองลงมาไดแกฮองกง(523คะแนน)อยางไรกตามประเทศสวนใหญในภมภาคนมคะแนนสงกวาคาเฉลยOECDยกเวนประเทศไทยและอนโดนเซย
แผนภาพ26แนวโนมผลการประเมนจากPISA2000ถงPISA2015ของประเทศไทย
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
455
435
415
445
425
405
คะแน
น
วทยาศาสตร คณตศาสตร การอาน
ป2000 ป2006 ป2012ป2003 ป2009 ป2015
436432
417 417419
427429
421425
444
421วทยาศาสตร415คณตศาสตร
409การอาน
441
421417420
431
35ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ27แนวโนมผลการประเมนดานวทยาศาตรจากPISA2000ถงPISA2015
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
600
550
500
450
400
350
คะแน
น
ป2000 ป2006 ป2012ป2003 ป2009ปค.ศ.
ป2015
เกาหล552
สงคโปร542538
548 551556
531539 538547
522
538 538
516
จน(B-S-J-G)575
ญปน550ฮองกง541 539 542
549 555
523
เวยดนาม508
525ออสเตรเลย528นวซแลนด528 521
525527 512
532
ไทย436429 421
425444
421
อนโดนเซย393
OECDaverage500 500
395393
383
396 403
500 501 501 493503
580
518
สงคโปร
นวซแลนด
เวยดนาม
เกาหล
ไตหวน
อนโดนเซย
ฮองกง
ออสเตรเลย
ไทย
ญปน
จน(B-S-J-G)
OECDaverage
ไตหวน532
520
523532
530512
513
527
อยางไรกตาม โครงการ PISA 2015 ไดแบงเกณฑระดบความสามารถดานวทยาศาสตร เปน 7 ระดบ ไดแก ระดบตำกวาระดบ 1 (คะแนนตำกวา 335) ระดบ 1 (คะแนน335-409)ระดบ2(คะแนน410–483)ระดบ3(484–558)ระดบ4(คะแนน559–632)ระดบ 5 (คะแนน633– 707) และระดบ 6 (คะแนน708ขนไป) ผลการประเมน PISA2015ดานวทยาศาสตร พบวา ประเทศไทยมคะแนนเฉลย 421 คะแนน ตำกวาคะแนนเฉลย OECD โดยนกเรยนมความรและทกษะหรอสมรรถนะอยในระดบ1มากทสดรอยละ33.7รองลงมาอยในระดบ2รอยละ32.2 ในขณะทเวยดนามนกเรยนมความรอยในระดบ3มากทสดรอยละ36.6สำหรบประเทศในกลม OECD สวนใหญนกเรยนมความรและทกษะหรอสมรรถนะดานวทยาศาสตร อยในระดบ3ระดบ4และระดบ5ในสดสวนทมากกวา(แผนภาพ28)
36 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ29แนวโนมผลการประเมนดานคณตศาสตรจากPISA2000ถงPISA2015
แผนภาพ28รอยละของนกเรยนทมความรเรองวทยาศาสตรทระดบตางๆโครงการPISA2015
ญปน
ฟนแล
นด
เกาห
ล
ออสเ
ตรเล
ย
เนเธอแ
ลนด
ไอรแ
ลนด
สหรฐ
อเมร
กา
คาเฉ
ลยO
ECD
สงคโ
ปร
ฮองก
ง
เวยด
นาม
เอสโ
ตเนย
แคนา
ดา
นวซแ
ลนด
เยอร
มน
สหรา
ชอาณ
าจกร
เดนม
ารค
ฝรงเศส
ประเทศ
รวมโ
ครงก
าร
ไตหว
น
จน(4
มณฑล
)
ไทย
อนโด
นเซย
ระดบ6
ระดบ4
ระดบ2
ระดบ5
ระดบ3
ระดบ1
ตำกวาระดบ1
ประเทศ
ทกษะวทยาศาสตรPISA2015
100%
60%
80%
40%
10%
90%
50%
20%
70%
30%
0%
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
2. การรเรองคณตศาสตร(MathematicalLiteracy) ผลการประเมน PISA 2015 ดานคณตศาสตร พบวา ประเทศสวนใหญมผลคะแนน ลดลง สำหรบประเทศสงคโปรไดคะแนนดานคณตศาสตรอนดบ 1 (556 คะแนน) อยางไรกตามประเทศสวนใหญในกลมประเทศเอเซยแปซฟกมคะแนนสงกวาคาเฉลยOECDยกเวนประเทศไทยและประเทศอนโดนเซย
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
524
สงคโปร
นวซแลนด
เวยดนาม
เกาหล
ไตหวน
อนโดนเซย
ฮองกง
ออสเตรเลย
ไทย
ญปน
จน(B-S-J-G)
OECDaverage
เกาหล547
สงคโปร562
จน(B-S-J-G)600
ฮองกง560
เวยดนาม511
ไทย432
อนโดนเซย367
OECDaverage498
ไตหวน549
613
495
ญปน557
นวซแลนด537ออสเตรเลย533
350
400
450
500
550
600
คะแน
น
ป2000 ป2006 ป2012ป2003 ป2009 ป2015ปค.ศ.
564573
550
524 520 514 504494
522 532543
560
542
500495
542547
546 554534 523 539 536 532547
559 561548
417 417 419427
415
360
391371 375 386
531
ประเทศ
OEC
D
37ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
การประเมน PISA 2015 ดานคณตศาสตร ไดแบงเกณฑระดบความสามารถดานคณตศาสตร เปน6ระดบ ไดแก ระดบ1 (คะแนนตำกวา358) ระดบ2 (คะแนน320 -481)ระดบ3(คะแนน482–544)ระดบ4(คะแนน545–606)ระดบ5(คะแนน607-668)และระดบ 6 (คะแนน 669 ขนไป) ประเทศไทยได 415 คะแนน และนกเรยนมความรทกษะดานคณตศาสตรอยในระดบ1(รอยละ29.6)มากทสดขณะทประเทศสงคโปรทมคะแนนเปนอนดบ1(564คะแนน)มนกเรยนทมทกษะความรดานคณตศาสตรอยในระดบ 6 (รอยละ13.1) มากทสดเปนอนดบ 1 ของประเทศทเขารวมการประเมน PISA 2015 และมนกเรยนทมทกษะความรดานคณตศาสตรอยในระดบ 4 (รอยละ 25.1) มากทสด และเปนทสงเกตวานกเรยนทมทกษะดานคณตศาสตรในระดบตำกวาระดบ1(รอยละ2)ระดบ1(รอยละ5.5)และระดบ2(รอยละ12.4)ของประเทศสงคโปรรวมกนยงมจำนวนนอยกวานกเรยนทมทกษะดานคณตศาสตรระดบตำกวาระดบ1(รอยละ24.2)ในประเทศไทย(แผนภาพ30)
แผนภาพ30รอยละของนกเรยนทมความรเรองคณตศาสตรทระดบตางๆโครงการPISA2015
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
ระดบ6
ระดบ4
ระดบ2
ระดบ5
ระดบ3
ระดบ1
ตำกวาระดบ1
ทกษะคณตศาสตรPISA2015
100%
90%
70%
50%
30%
10%
80%
60%
40%
20%
0%
ญปน
เนเธอแ
ลนด
ไอรแ
ลนด
สหรา
ชอาณ
าจกร
ประเทศ
รวมโ
ครงก
าร
จน(4
มณฑล
)
เอสโ
ตเนย
เดนม
ารค
ออสเ
ตรเล
ย
ฮองก
ง
ไทย
เกาห
ล
ฟนแล
นด
นวซแ
ลนด
สหร
ฐอเม
รกา
สงคโ
ปร
เวยด
นาม
แคนา
ดา
เยอร
มน
ฝรงเศส
คาเฉ
ลยO
ECD
ไตหว
น
อนโด
นเซย
ประเทศ
OEC
D
ประเทศ
38 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3. การรเรองการอาน(ReadingLiteracy) ผลการประเมน PISA 2015 ดานการอาน พบวา ประเทศไทยมคะแนนลดลง เมอเปรยบเทยบกบทกปทผานมา และมคะแนนตำกวา คะแนนเฉลย OECD ทงน เมอพจารณา แนวโนมผลคะแนน PISA 2015 ดานการอาน พบวา ประเทศสวนใหญมผลคะแนนลดลงจาก ผลการประเมนทผานมา สงคโปรไดคะแนนดานการอานเปนอนดบ 1 (535 คะแนน) สำหรบเวยดนามไดคะแนนตำกวาคะแนนเฉลยOECDเพยงเลกนอย
แผนภาพ31แนวโนมผลการประเมนดานการอานจากPISA2000ถงPISA2015
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
350
380
410
440
470
500
530
560
590 สงคโปร
นวซแลนด
เวยดนาม
เกาหล
ไตหวน
อนโดนเซย
ฮองกง
ออสเตรเลย
ไทย
ญปน
จน(B-S-J-G)
OECDaverage
527
545
533536
510
535542
สงคโปร526ฮองกง525 517
536
539
556
534
เกาหล525
516
538520
498498ญปน522 503
512515513
525ออสเตรเลย528
497
523
495ไตหวน498
จน(B-S-J-G)556
493
570
เวยดนาม508
487OECDaverage492 493496493492494
ไทย431
409
441
421417420
อนโดนเซย371397
396402393
382
ป2000 ป2006 ป2012ป2003 ป2009 ป2015
ปค.ศ.
คะแน
น
อยางไรกตามการประเมน PISA 2015 ดานการอาน ไดแบงเกณฑระดบ ความสามารถดานการอานเปน7ระดบไดแกระดบตำกวาระดบ1(คะแนนตำกวา335)ระดบ1(คะแนน 335-406) ระดบ 2 (คะแนน 407 – 479) ระดบ 3 (480 – 552) ระดบ 4 (คะแนน 553 – 625) ระดบ 5 (คะแนน 626 – 697) และระดบ 6 (คะแนน 698 ขนไป) ประเทศไทย ได 409 คะแนน และนกเรยนมความรเรองดานการอานอยในระดบ 1 (รอยละ 32.1) มากทสด รองลงมา ระดบ 2 (รอยละ 31.1) ในขณะทประเทศในกลม OECD มนกเรยนทมความรเรอง การอานอยในระดบ2ระดบ3มากกวาระดบอนๆระดบ2คอระดบพนฐานทนกเรยนเรมแสดงวารและพอใชประโยชนจากความรในการดำรงชวตได(แผนภาพ32)
39ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2) การประเมนผลสมฤทธวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร(TIMSS2015) TIMSS คอ โครงการศกษาแนวโนมการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยนไทยเทยบกบนานาชาต (Trends in InternationalMathematicsandScience Study; TIMSS) เปนโครงการทสมาคมนานาชาตเพอประเมนผลสมฤทธทางการศกษา(International Association for the Evaluation of Educational Achievement; IEA)ดำเนนการรวมกบประเทศสมาชกเพอประเมนผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรตามหลกสตรของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 (Grade 4) และมธยมศกษา ปท2(Grade8) การประเมนตามโครงการ TIMSS เรมมขนในป ค.ศ. 1995 และประเมน ตอเนองทก 4 ป สำหรบการประเมนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มการประเมนมาแลว 5 ครงคอป ค.ศ. 1995 (2538) 2003 (2546) 2007 (2550) 2011 (2554) และ2015 (2558) สวน การประเมนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 มการประเมนมาแลว 6 ครง คอ ป ค.ศ. 1995 19992003 2007 2011 และ 2015 โดยประเทศไทยเขารวมประเมนนกเรยนระดบชนประถมศกษา ปท4จำนวน2ครงคอในปค.ศ.1995และ2011สวนการประเมนนกเรยนระดบชนมธยมศกษา ปท2ประเทศไทยเขารวมเกอบทกครงยกเวนในปค.ศ.2003
แผนภาพ32รอยละของนกเรยนทมความรเรองการอานทระดบตางๆโครงการPISA2015
ทกษะการอานPISA2015
ทมา:PISA2015RESULTS(VOLUMEI):EXCELLENCEANDEQUITYINEDUCATION,OECD,2016
แคนา
ดา
ไอรแ
ลนด
เกาห
ล
นวซแ
ลนด
ออสเ
ตรเล
ย
ฮองก
ง
เดนม
ารค
จน(4
มณฑล
)
สหรา
ชอาณ
าจกร
ไทย
ฟนแล
นด
เอสโ
ตเนย
ญปน
เยอร
มน
สงคโ
ปร
เนเธอแ
ลนด
ไตหว
น
ฝรงเศส
เวยด
นาม
สหร
ฐอเม
รกา
อนโด
นเซย
คาเฉ
ลยO
ECD
ประเทศ
รวมโ
ครงก
าร
ประเทศ
OEC
D
ระดบ6
ระดบ4
ระดบ2
ระดบ5
ระดบ3
ระดบ1
ตำกวาระดบ1
32.1
31.1
40 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ผลการประเมนTIMSS2015ของนกเรยนชนประถมศกษาปท4สรปไดดงน ประเทศไทย เขารวมประเมนโครงการ TIMSS ในระดบชนประถมศกษาปท 4 จำนวน 2 ครง จากทงหมด 5 ครง ตงแตป ค.ศ.1995-2015 โดยเขารวมประเมนในป ค.ศ.1995 และ ปค.ศ.2011และมแนวโนมผลการประเมนดงแผนภาพ
แผนภาพ33แนวโนมผลคะแนนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท4ของประเทศไทย ปค.ศ.1995และ2011
500
ป1995
คณตศาสตร วทยาศาสตร
ป2011
490
462 473 472
480
460
440
420
400
ทมา: TIMSSHighlightsfromthePrimaryGrades,IEAThirdInternationalMathematicsandScienceStudyand MathematicsandScienceAchievementofEighth-Gradersin1999
จากแผนภาพ 33 แสดงผลคะแนนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ของประเทศไทย ในป 1995 (2538) และ 2011 (2554) พบวาในป 2011 ไดผลคะแนนตำลงจากป 1995 ทง 2 วชา โดยในป 1995 ไดคะแนนวชาคณตศาสตร 490 และ ในป 2011 ไดคะแนน462ตำลง28คะแนนสวนวชาวทยาศาสตร ไดคะแนน473 ในป 1995และไดคะแนน472ในป2011ตำลง1คะแนน
ผลการประเมนของประเทศไทยเปรยบเทยบกบกลมประเทศเอเชย-แปซฟก ในป 1995 มประเทศในกลมเอเชย-แปซฟกทเขารวมประเมนโครงการ TIMSS จำนวน 7 ประเทศ คอ เกาหลใต ญปน สงคโปร ฮองกง ออสเตรเลย นวซแลนด และไทย โดยสงคโปร ไดผลคะแนนวชาคณตศาสตรสงทสดเทากบ 625 และประเทศอนไดผลคะแนนวชาคณตศาสตรเรยงลำดบดงน เกาหลใต (611)ญปน(597)ฮองกง(587)ออสเตรเลย(546)นวซแลนด(499)และไทย(490)สวนวชาวทยาศาสตรทกประเทศไดคะแนนเกน500ยกเวนประเทศไทยไดคะแนนตำกวา 500 โดยมผลคะแนนเรยงลำดบดงน เกาหลใต (597) ญปน (574) ออสเตรเลย (562)สงคโปร(547)ฮองกง(533)นวซแลนด(531)และไทย(473)(แผนภาพ34)
41ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สวนป ค.ศ. 2011 มประเทศในเอเชยแปซฟกเขารวมการประเมนเพมขนอก 1 ประเทศคอจน-ไทเปรวมเปน8ประเทศโดยมผลคะแนนวชาคณตศาสตรเรยงลำดบดงนสงคโปร(606)เกาหลใต (605)ญปน (585)ฮองกง (602)ออสเตรเลย (516)นวซแลนด (490)และไทย(462)สวนวชาวทยาศาสตรไดผลคะแนนเรยงลำดบดงนเกาหลใต(587)ญปน(559)ออสเตรเลย(516)สงคโปร(583)ฮองกง(535)นวซแลนด(497)และไทย(472)(แผนภาพ35)
แผนภาพ34ผลคะแนนTIMSS1995วชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร นกเรยนชนประถมศกษาปท4ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก
ทมา:IEATIMSS1995
650
600
550
500
450
400ไทย
นวซแลน
ด
สงคโปร
ญป
นฮอง
กง
ออสเต
รเลย
เกาหล
ใต
611 597
546
625
587
499 490
597 574
562 547
533 531
473
คณตศาสตร วทยาศาสตร
แผนภาพ35ผลคะแนนTIMSS2011วชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร นกเรยนชนประถมศกษาปท4ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก
ทมา:IEATIMSS2011
คณตศาสตร วทยาศาสตร
400
450
500
550
600
650
ไทย
นวซแลน
ด
ออสเต
รเลย
ญปน
จน-ไท
เปฮอง
กง
เกาหล
ใต
สงคโปร
606 605 602 591 585
516 490
462
583 587
535 552 559
516 497
472
42 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ผลการประเมนTIMSSของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2 ผลการประเมนโครงการTIMSSป2015ของประเทศไทย TIMSS2015 เปนการประเมนครงท6มประเทศเขารวมโครงการ39ประเทศและรฐทเขารวมเปรยบเทยบอก7รฐมนกเรยนเขารวมประเมนจำนวนมากกวา600,000คนประเทศไทยเขารวมประเมนในชนมธยมศกษาปท 2 เนอหาทประเมนครอบคลมดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรตามหลกสตรจนถงระดบชนทประเมน ในประเทศไทยมการเกบรวบรวมขอมลในเดอนกมภาพนธ 2558 กบนกเรยน ครวทยาศาสตร ครคณตศาสตร และผบรหารโรงเรยนของทกสงกด ทเปนกลมตวอยาง โดยมนกเรยนทเปนกลมตวอยางจำนวน 6,482 คน และมโรงเรยนทเปน กลมตวอยางจำนวน204คน การรายงานผลการประเมนไดนำเสนอคะแนนเฉลยวชาคณตศาสตร และวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมปท2ในโครงการทเขารวมการประเมน39ประเทศและรฐทเขารวมเปรยบเทยบ7รฐโดยโครงการTIMSSกำหนดใหคากลางของการประเมนเทากบ500คะแนนนอกจากนยงไดกำหนดเกณฑความสามารถเพอจำแนกนกเรยนเปน4กลมดงน 1) ระดบ 4 หรอระดบกาวหนา (Advanced International Benchmark) มระดบคะแนนตงแต625คะแนนขนไป 2) ระดบ 3 หรอระดบสง (High International Benchmark) มระดบคะแนนตงแต550-624คะแนน 3) ระดบ2หรอระดบปานกลาง (Intermediate InternationalBenchmark)มระดบคะแนนตงแต475-579คะแนน 4) ระดบ 1 หรอระดบตำ (Low International Benchmark) มระดบคะแนนตงแต400-474คะแนน ผลการประเมนTIMSSวชาคณตศาสตรของประเทศไทยกบกลมประเทศเอเชย-แปซฟก ผลการประเมนวชาคณตศาสตรพบวา ประเทศทมคะแนนเฉลยสงสด 10 อนดบแรก มทงหมด11ประเทศคอสงคโปร (621) เกาหลใต (606)จน-ไทเป (599)ฮองกง (594)ญปน(586) รสเซย (538) คาซคสถาน (528) แคนาดา (527) ไอรแลนด (523) องกฤษ (518)สหรฐอเมรกา(518)ตามลำดบ(องกฤษและสหรฐอเมรกามคะแนนเฉลยเทากน)สวนประเทศไทยมคะแนนเฉลยวชาคณตศาสตรเทากบ 431 คะแนน จดอยในอนดบท 26 ของประเทศทเขารวม การประเมนจากทงหมด39ประเทศ เมอพจารณาผลการประเมนวชาคณตศาสตรในกลมประเทศเอเซย-แปซฟกพบวาประเทศในกลมเอเซย-แปซฟกทเขารวมการประเมนในป2015จำนวน10ประเทศมผลคะแนนเรยงลำดบดงน สงคโปร (621) เกาหลใต (606) จน-ไทเป (599) ฮองกง (594)ญปน (586) รสเซย (538)ออสเตรเลย(505)นวซแลนด(493)มาเลเซย(465)และประเทศไทย(431)(แผนภาพ36)
43ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ทงน สามารถแบงผลคะแนนของประเทศในเอเชย-แปซฟก ไดเปน 3 กลม ดงน 1) ประเทศทมความสามารถทางคณตศาสตรในระดบสง คอ สงคโปร เกาหลใต จน-ไทเป ฮองกงและญปน 2) ประเทศทมความสามารถทางคณตศาสตรอยในระดบปานกลาง คอ รสเซยออสเตรเลย นวซแลนด และ 3) ประเทศทมความสามารถทางคณตศาสตรอยในระดบตำ คอมาเลเซยและไทย สวนผลการประเมนวชาวทยาศาสตร พบวา ประเทศทมคะแนนเฉลยวชาวทยาศาสตรสงสด 10 อนดบแรก มทงหมด 11 ประเทศ คอ สงคโปร (597) ญปน (571) จน-ไทเป (569)เกาหลใต (556) สโลวเนย (551) ฮองกง (546) รสเซย (544) องกฤษ (537) คาซคสถาน (533)ไอรแลนด (530) และสหรฐอเมรกา (530) ตามลำดบ (ไอรแลนดและสหรฐอเมรกา มคะแนน เทากน)สวนประเทศไทยมคะแนนเฉลยวชาวทยาศาสตรเทากบ456คะแนนจดอยในอนดบท26ของประเทศทเขารวมการประเมนจากทงหมด39ประเทศ(แผนภาพ37)
แผนภาพ36ผลคะแนนTIMSS2015วชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2ในกลมประเทศ เอเชย-แปซฟก
ทมา:สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยกระทรวงศกษาธการ,2559
400
450
500
550
600
650
สงคโปร
เกาหล
ใต
จน-ไท
เปฮอง
กง ญปน
รสเซย
ออสเต
รเลย
นวซแลน
ด
มาเลเซ
ย ไทย
465
493 505
538
586 594 599 606 621
431
44 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ทงนผลคะแนนของประเทศในเอเชย-แปซฟกสามารถแบงเปน3กลมดงน1)ประเทศ ทมความสามารถทางวทยาศาสตรในระดบสง คอ สงคโปร ญปน และจน-ไทเป 2) ประเทศทมความสามารถทางวทยาศาสตรอยในระดบปานกลาง คอ เกาหลใต ฮองกง รสเซย นวซแลนดและออสเตรเลยและ3)ประเทศทมความสามารถทางคณตศาสตรอยในระดบตำคอมาเลเซยและไทย
แนวโนมคะแนนเฉลยวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท2ของประเทศไทยค.ศ.1995–2015 ประเทศไทยเขารวมประเมนตามโครงการ TIMSS ในระดบชนมธยมศกษาปท 2 จำนวน 5 ครงของจำนวนทงหมด 6 ครง ตงแตป 1995-2015 โดยไมไดเขารวมปเดยวในป 2003 มแนวโนมผลการประเมนดงน
แผนภาพ37ผลคะแนนTIMSS2015วชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก
ทมา:สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยกระทรวงศกษาธการ,2559
สงคโปร
ญป
น
จน-ไท
เป
เกาหล
ใตฮอง
กงรสเ
ซย
นวซแลน
ด
ออสเต
รเลย
มาเลเซ
ย ไทย
597 571 569 556 546 544
513 512
471 456
400
450
500
550
600
650
45ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
จากแผนภาพ 38 แสดงแนวโนมคะแนนเฉลยวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ของประเทศไทย ตงแตป ค.ศ. 1995-2015 พบวาในป 1995เปนการประเมนครงแรกและนบเปนครงทไทยมผลคะแนนดทสดจากการประเมนทง 5 ครง และ ในปตอมาอก 4 ครง ไดคะแนนทงวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรตำลงจากป 1995 ทกครง โดยในป 1995 ไดผลคะแนนวชาคณตศาสตรเทากบ 522 วชาวทยาศาสตร 525 ในป 1999 ไดผลคะแนนวชาคณตศาสตร 482 วทยาศาสตร 467 ตำลงจากป 1995 ทง 2 วชา ในป 2007 ไดผลคะแนนวชาคณตศาสตรตำลง เปน 441 และคณตศาสตรดขนจากป 1999 เปน 471 ในป 2011 ไดคะแนนทง 2 วชาตำลงจากป 2007 โดยไดคะแนนคณตศาสตร 427 วทยาศาสตร451และในป 2015 ไดคะแนนทง 2 วชาดขนจากป 2011 โดยไดคะแนนคณตศาสตร 431และวทยาศาสตร456
แนวโนมของคะแนนแฉลยวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ของกลมประเทศเอเชย-แปซฟกค.ศ.1995-2015 เมอพจารณาเปรยบเทยบแนวโนมผลคะแนนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท2ตงแตป1995-2015ในกลมประเทศเอเซย-แปซฟกปรากฏผลตามแผนภาพดงน
แผนภาพ38แนวโนมของคะแนนเฉลยวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2ปค.ศ.1995-2015
ทมา:IEATIMSS1995,1999,2007,2011,2015
540
500
460
420
520
480
440
4001995
525
482471
451 456
522
467
441427 431
20071999 2011 2015
คณตศาสตร วทยาศาสตร
46 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ39แนวโนมผลคะแนนวชาคณตศาสตรจากTIMSSปค.ศ.1995-2015 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2ของกลมประเทศเอเชย-แปซฟก
ทมา:IEATIMSS1995,1999,2007,2011,2015
700
650
600
550
500
450
400
350
รสเซยฮองกง
อนโดนเซย
เกาหลใต
ไทย
จน-ไทเป
มาเลเซย
ญปน
ออสเตรเลย
สงคโปร
นวซแลนด
ป1995 ป1999 ป2011ป2007 ป2015
643
604 597613 621
606594589
538
505493
465
431
611586570
539
505488
440427
386
506496474
441
397
593572570
526525519491
403
467
587582579
607605
588
535530522508
จากแผนภาพ 39 พบวา ผลการประเมนโครงการ TIMSS วชาคณตศาสตร ตงแตป ค.ศ. 1995-2015 (จำนวน 5 ครง ยกเวนป 2003 เนองจากไทยไมไดเขารวมการประเมน) มประเทศในกลมเอเซยแปซฟกเขารวมการประเมนทงหมดจำนวน 11 ประเทศ โดยสวนใหญ เขารวมการประเมนเกอบทกครง ยกเวนนวซแลนดเขารวมการประเมน 4 ครง (ไมไดเขารวม ในป 2007) จน-ไทเป เขารวมการประเมน 4 ครง (ไมไดเขารวมในป 1995) มาเลเซยเขารวม การประเมน 4 ครง (ไมไดเขารวมในป 1995) และอนโดนเซยเขารวมการประเมน 3 ครง (ไมได เขารวมป 1995 และป 2015) โดยประเทศสวนใหญมแนวโนมไดผลคะแนนการประเมนตำลง จากการประเมนครงแรกทง 4 ครง และมการปรบตวสงขนในครงสดทาย (ป 2015) เกอบทกประเทศ ยกเวนประเทศ จน-ไทเป และออสเตรเลยทมแนวโนมผลการประเมนครงท 5 ลดลงจากครงท4เลกนอย
47ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
จากแผนภาพ 40 พบวาผลการประเมนโครงการ TIMSS วชาวทยาศาสตร ตงแต ป ค.ศ. 1995-2015 (จำนวน 5 ครง ยกเวนป 2003 เนองจากไทยไมไดเขารวมการประเมน) มประเทศในกลมเอเซยแปซฟกเขารวมการประเมนทงหมดจำนวน 11 ประเทศ โดยสวนใหญ เขารวมการประเมนเกอบทกครง ยกเวนนวซแลนดเขารวมการประเมน 4 ครง (ไมไดเขารวม ในป2007)จน-ไทเปเขารวมการประเมน4ครง(ไมไดเขารวมในป1995)และอนโดนเซยเขารวมการประเมน3ครง (ไมไดเขารวมป1995และป2015)ประเทศสวนใหญมแนวโนมไดผลคะแนนการประเมนตำลงจากการประเมนครงแรกทง 4 ครง และมการปรบตวสงขนในครงสดทาย (ป 2015) เกอบทกประเทศ ยกเวนประเทศเกาหลใตและออสเตรเลยทมแนวโนมผลการประเมนครงท5ลดลงจากครงท4เลกนอย
แผนภาพ40แนวโนมผลคะแนนวชาวทยาศาสตรโครงการTIMSSปค.ศ.1995-2015 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2ในกลมประเทศเอเชย-แปซฟก
ทมา:IEATIMSS1995,1999,2007,2011,2015
สงคโปร
รสเซย
จน-ไทเป
ญปน
นวซแลนด
มาเลเซย
เกาหลใต
ไทย
อนโดนเซย
ออสเตรเลย
ฮองกง
607569568 561
554553530515
471
427
567 590564560558542535519512
451
426406
597571569556544513512
471
550549540530529510492
435
571565545538525522
650
600
550
500
450
400
350ป1995 ป1999 ป2011ป2007 ป2015
48 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
บทท 4 ประสทธภาพการจดการศกษา
และการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง
การอธบายถงประสทธภาพการจดการศกษาและการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง ในบทนจะใชตวชวดทแสดงถงประสทธภาพการจดการศกษา เชน งบประมาณการศกษาและ คาใชจายทางการศกษา รวมทงตวชวดทแสดงการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง เชน การจดอนดบ ความสามารถในการแขงขนของIMD,WEFและQSดงรายละเอยดตอไปน 4.1. งบประมาณทางการศกษาและคาใชจายทางการศกษา งบประมาณทางการศกษาเปนเรองสำคญยงในการกำหนดนโยบายระดบชาต โดยเฉพาะการกำหนดวตถประสงคทเกยวของกบระบบการศกษาตองสามารถนำมาปฏบตไดจรง โดยศกษาเปรยบเทยบขอมลในระดบนานาชาต เพอใหทราบถงการลงทนทางการศกษาทเพยงพอและการใชทรพยากรทางการศกษาทมประสทธภาพ สำหรบงบประมาณทางการศกษาในบทน มขอบเขตเนอหาครอบคลมตวชวด 3 ตว ไดแก งบประมาณทางการศกษา คดเปนรอยละตอผลตภณฑ มวลรวมภายในประเทศ (Expenditure on Educational Institutions as a Percentage ofGDP: Gross Domestic Product) 2) งบประมาณทางการศกษา คดเปนรอยละของเงน งบประมาณแผนดนทงหมด (Public Expenditure on Education as Percentage of TotalPublic Expenditure) และ 3) คาใชจายทางการศกษาตอหว (Annual Expenditure onEducationalInstitutionsperstudent) 4.1.1 งบประมาณทางการศกษา คดเปนรอยละตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(Expenditure on Educational Institutions as a Percentage of GDP: Gross DomesticProduct) งบประมาณทางการศกษาตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) เปนตวชวดหนงทแสดงถงภาพรวมของงบประมาณทางการศกษาโดยขอมลประเทศในกลมอาเซยนพบวารอยละของงบประมาณทางการศกษาตอGDPของประเทศเวยดนามสง รอยละ6.3 รองลงมาคอมาเลเซย เกาหลใต ลาว และไทยมงบประมาณทางการศกษาตอ GDP รอยละ 6.1, 4.6, 4.2 และ 4.1
49ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ41รอยละของงบประมาณทางการศกษาตอGDPปงบประมาณ2557
ตามลำดบ บรไนญปน และอนเดย มงบประมาณทางการศกษาตอ GDP เทากนคอ รอยละ 3.8สวนประเทศทมงบประมาณทางการศกษาตอGDPตำสดไดแกกมพชาและจนคอรอยละ2และ2.1 ตามลำดบ และเมอเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคอาเซยนบวกหก จะเหนวาประเทศนวซแลนดมงบประมาณทางการศกษาตอGDPสงทสดถงรอยละ6.4(แผนภาพ41)
0
1
2
3
4
5
6
7
22.1
2.93.3
3.83.83.84.1 4.2
4.65.3
6.16.36.4
รอยล
ะ
กมพช
าจน
สงคโปร
อนโดน
เซย
อนเดย
ญป
นบรไ
นไทย
ลาว
เกาหล
ออสเต
รเลย
มาเลเซ
ย
เวยดน
าม
นวซแ
ลนด
4.1.2 งบประมาณทางการศกษา คดเปนรอยละของงบประมาณแผนดนทงหมด (PublicExpenditureonEducationasaPercentageofTotalPublicExpenditure)หรองบประมาณภาครฐทงหมดดานการศกษาเปนตวชวดทแสดงถงเจตนารมณของรฐบาลตอการศกษาและการจดอนดบความสำคญของคาใชจายดานการศกษากบคาใชจายดานอนๆจากรายงานพบวาประเทศในกลมอาเซยนดวยกน มาเลเซยมงบประมาณทางการศกษาในทกระดบการศกษาตอ งบประมาณแผนดนมากทสดถงรอยละ21.5รองลงมาไดแกเวยดนามสงคโปรไทยและลาวคอรอยละ 21.4, 19.9 18.9 และ 15.4 ตามลำดบ จน อนเดย และออสเตรเลย มงบประมาณทาง การศกษาใกลเคยงกน คอรอยละ 14.3 14.1 และ 14 ตามลำดบ สวนประเทศทมงบประมาณทางการศกษานอย คอญปน กมพชา และบรไน คดเปนรอยละ 9.3, 9.9 และ 10 ตามลำดบ(แผนภาพ42)
ทมา:GlobalEducationMonitoringReport2016
50 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
4.1.3 คาใชจายทางการศกษาตอหว (Annual Expenditure on EducationalInstitutionsperstudent) วธการหนงทมประโยชนในการประเมนการลงทนทางการศกษา คอการเปรยบเทยบคาใชจายทางการศกษาตอนกเรยนรายหว โดยคาใชจายทางการศกษาจะถกแปลงใหเปน คาความเสมอภาคของอำนาจการซอ (Purchasing Power Parities: PPP$) ซงเปนหนวยวดนานาชาต ททำใหเกดความเสมอภาคทางอำนาจซอของเงนสกลตางๆ ทแตกตางกนของแตละประเทศ โดยทเงนจำนวนหนงเมอเปลยนเปนดอลลารสหรฐทอตรา PPP (PPP$) จะสามารถ ซอสนคา/บรการไดเทาเทยมกนทกประเทศ สะทอนถงจำนวนเงนทตองใชในการซอสนคา/บรการชนดเดยวกนในทกประเทศภายในปทกำหนดซงจะตางกนเพยงปรมาณสนคาและบรการทซอ สวนคาใชจายทางการศกษาตอนกเรยนรายหวแตละระดบการศกษาสะทอนใหเหนถง การลงทนและคาใชจายจรงทเกยวของกบการศกษาระดบนนๆ โดยตวชวดนเปนมาตรการสำคญของประเทศในการลงทนเพอการศกษา นอกจากน คาใชจายทางการศกษาตอนกเรยนรายหว ยงบงชถงระดบการวเคราะหและการชวยในการตดสนใจอยางไรกตามหลายประเทศสวนใหญไมมรายงานขอมลตวชวดนหรอมบางแตกมเพยงบางระดบการศกษาเทานน
แผนภาพ42รอยละของงบประมาณทางการศกษาตองบประมาณแผนดนปงบประมาณ2557
ทมาGlobalEducationMonitoringReport2016
ญปน
กมพช
าบรไ
น
ออสเต
รเลย
อนเดย
จน
ลาว
อนโดน
เซย
นวซแ
ลนดไทย
สงคโปร
เวยดน
าม
มาเลเซ
ย
9.39.910
1414.114.315.417.517.818.9
19.921.421.525
20
15
10
5
0
รอยล
ะ
51ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
อนโดน
เซย
เวยดน
ามอน
เดย
ไทย
เกาหล
ใต ญปน
นวซแ
ลนด
ออสเต
รเลย
มาเลเซ
ย
สงคโปร
กมพช
า
เมอพจารณาในแตละระดบการศกษาในกลมประเทศอาเซยนบวกหกพบวา ระดบประถมศกษา ประเทศทมคาใชจายทางการศกษาในระดบประถมศกษาตอนกเรยนรายหวปงบประมาณ2559มากทสดคอญปน8,514PPP$รองลงมาไดแกออสเตรเลย 8,142 PPP$ เกาหลใต 7,963 PPP$ และนวซแลนด 6,120 PPP$ ประเทศทมคาใชจายทาง การศกษาในระดบกลางๆไดแกประเทศไทย3,564PPP$และมาเลเซย4,055PPP$ในขณะทประเทศกมพชา และอนเดยมคาใชจายรายหวนอยทสดเทากบ 208 PPP$ และ 443 PPP$ ตามลำดบ ระดบมธยมศกษา ประเทศทมคาใชจายทางการศกษาระดบมธยมศกษาตอนกเรยนรายหวปงบประมาณ2559มากทสดคอญปน 9,137PPP$ รองลงมา ไดแก เกาหลใต7,609 PPP$ นวซแลนด 7,467 PPP$ และออสเตรเลย 7,321 PPP$ ประเทศทมคาใชจาย ในระดบนนอยทสดคอ อนเดย 740 PPP$ สวนประเทศไทย 2,751 PPP$ ซงนอยกวามาเลเซยเกอบ2เทา ระดบอดมศกษา ประเทศทมคาใชจายทางการศกษาระดบอดมศกษาตอนกเรยนรายหวปงบประมาณ2559มากทสดคอสงคโปร17,213PPP$ซงอยในระดบทสงมากรองลงมาไดแกมาเลเซย13,231PPP$ออสเตรเลย9,851PPP$นวซแลนด9,167PPP$ญปน8,977PPP$และเกาหลใต4,140PPP$ขณะทประเทศอนโดนเซยนอยทสด2,025PPP$รองลงมาคอเวยดนาม2,093PPP$อนเดย2,563PPP$และประเทศไทย2,778PPP$ซงนอยกวาสงคโปรอยถงประมาณ6เทา
แผนภาพ43คาใชจายทางการศกษาตอนกเรยนรายหว(PPP$) จำแนกตามระดบการศกษาปงบประมาณ2559
ทมา:GlobalEducationMonitoringReport2016,UIS2016
ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา
ประเทศ
18000
คาใช
จายต
อหว(P
PP$)
14000
10000
6000
2000
16000
12000
8000
4000
0
1273
1207
443
3564
7963
8514
6120
8142
4055
20810
32
740
2751
7609
9137
7467
7321
5391
2025
2093
2563
2778
4140
8977
9167
9851
1323
1
1721
3
52 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
4.2 ผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขน จากการรายงานของสถาบนพฒนาการจดการนานาชาต (International Institute forManangement Developmnet-IMD) ซงจดอนดบความสามารถในการแขงขนนานาชาตและออกรายงานWorld Competitiveness Yearbbok ทกป โดยในป 2016 ความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยดขน 1 อนดบจากอนดบท 28 เปนอนดบท 27 จาก 63 ประเทศทวโลกและตวชวดทสำคญอกชดหนงคอ World Economic Forum (WEF) ไดทำการจดอนดบ ความสามารถในการแขงขนนานาชาตทกปเชนกน จากรายงาน Global CompetitivenessReportโดยในป2017-2018ประเทศไทยอยในอนดบท32จาก137ประเทศเพมขนจากปกอน2อนดบดงน 4.2.1 การจดอนดบความสามารถในการแขงขน(IMD) สมรรถนะการศกษาไทยในเวทสากลป2560(IMD2017)IMDไดจดอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆประจำป2560 ในรายงานTheWorldCompetitiveness Yearbook(WCY)2017ซงในปน IMDไดจดอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆรวม63ประเทศ342ตวชวดโดยแหลงขอมลทIMDนำมาจดอนดบมาจาก2ทางคอ1)ขอมลสถต/ขอมลทตยภม (Hard data /Secondary data) เปนการรวบรวมจากองคการระหวางประเทศ ระดบชาต และภมภาค เชน OECD,World Bank, UN,WTO, UNESCO/UIS, IMFเปนตน2)ขอมลจากการสำรวจ(Surveydata)ไดจากการสำรวจความคดเหนของผบรหารระดบกลางและระดบสงโดยขอมลทไดจะอยในรปของคะแนนความพงพอใจทมคาระหวาง1–10 หากเปรยบเทยบแนวโนมสมรรถนะการแขงขนในภาพรวมของประเทศไทยกบประเทศในกลมอาเซยน 5 ประเทศ ในชวงป 2556-2560 พบวา ไทยมสมรรถนะเหนอเพยงฟลปปนสและอนโดนเซย แตยงเปนรองสงคโปรและมาเลเซย อยางไรกตาม ไทยมแนวโนมสมรรถนะทดขนในชวงปทผานมา โดยมอนดบดขน 1 อนดบ จากอนดบท 28 ในป 2559 เปนอนดบท27ในป2560(แผนภาพ44)
53ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ44แนวโนมสมรรถนะในภาพรวมของประเทศไทย เปรยบเทยบกบประเทศอาเซยนปพ.ศ.2556-2560
3สงคโปร4
19
28
42
48
42
41
30
14
3
24มาเลเซย
41ฟลปปนส
27ไทย
42อนโดนเซย
3741 42 41
อนโดนเซย38 42
42 42
ฟลปปนส
48
39
29 30 28
27ไทย
27
12 14
19
24 มาเลเซย
15
3 3 4 3 สงคโปร5
ป2556(60) ป2558(61)ป2557(60) ป2559(61) ป2560(63)
สงคโปร มาเลเซย ไทย ฟลปปนส อนโดนเซย
เมอพจารณาผลการจดอนดบของประเทศไทยตามปจจยหลกทใชในการจดอนดบ 4 ดาน พบวา ปจจยทมอนดบดทสดคอ สมรรถนะทางเศรษฐกจ ซงอยในอนดบ 10 เพมขน 3 อนดบ จากป 2559 ปจจยดานประสทธภาพของภาครฐอยในอนดบ 20 เพมขน 3 อนดบ เชนเดยวกน โดยปจจยดานประสทธภาพภาคธรกจ และโครงสรางพนฐานมอนดบคงเดม ไมเปลยนแปลงมอนดบท25และ49ตามลำดบในป2560(แผนภาพ45)
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2013-2017
54 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ45สมรรถนะของปจจยหลกของประเทศไทยปพ.ศ.2556-2560
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2013-2017
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2017
ป2556(60) ป2558(61)ป2557(60) ป2559(61) ป2560(63)
ปจจยหลกท1สมรรถนะทางเศรษฐกจ
ปจจยหลกท3ประสทธภาพภาคธรกจ
ปจจยหลกท2ประสทธภาพภาครฐ
ปจจยหลกท4โครงสรางพนฐาน
แผนภาพ46สมรรถนะในการแขงขนของประเทศไทยปพ.ศ.2560 จำแนกตามปจจยหลกและปจจยยอย
9 12 13 13
10
222018
2425 25 2523
48 48 4649 49
สมรรถนะทางเศรษฐกจ
ประสทธภาพภาคธรกจ
ประสทธภาพภาครฐ
โครงสรางพนฐาน
54
โครงสรางพนฐาน(49)ประสทธภาพภาคธรกจ(25)สมรรถนะทางเศรษฐกจ(10) ประสทธภาพภาครฐ(20)0
20
50
10
40
30
อนดบ
60
33
3738
4441
34
36
48
57
3 311
4
2830
8
2420
23
1.1เศ
รษฐกจภายในป
ระเทศ
1.5ระ
ดบราค
า/คาครองชพ
2.4กฎ
ระเบย
บในการทำธร
กจ/กฎ
หมายดานธรกจ
3.3กา
รเงน
4.2โค
รงสราง
พนฐาน
ดานเท
คโนโลย
1.3กา
รลงทนระหวาง
ประเท
ศ
2.2นโ
ยบายการคลง
3.1ผล
ตภาพและประสท
ธภาพ
3.5ทศ
นคตและคานยม
4.4สข
ภาพแ
ละสงแวดลอม
1.2กา
รคาระ
หวางป
ระเทศ
2.1
รายรบแ
ละราย
จายของรฐ/
ฐานะการค
ลง
2.5กร
อบนโย
บายท
างสงคม/ก
รอบก
ารบรหารด
านสงคม
3.4กา
รบรหารจ
ดการ
4.3โค
รงสราง
พนฐาน
ดานวทย
าศาสตร
1.4กา
รจางง
าน
2.3กร
อบสถาบน/กรอบ
การบรหารด
านสถาบน
3.2ตล
าดแรงงา
น
4.1โค
รงสราง
และสาธา
รณปโภ
คพนฐาน
4.5กา
รศกษ
า
28 27
55ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ในป 2560 IMD ไดจดอนดบความสามารถในการแขงขนดานการศกษา ซงเปน 1 ใน 5 ของปจจยยอยในปจจยหลกดานโครงสรางพนฐาน ประเทศไทยมอนดบดานการศกษา อยในอนดบ54ลดลง2อนดบเมอเปรยบเทยบกบป2559(แผนภาพ47)
แผนภาพ47อนดบความสามารถในการแขงขนดานการศกษา ปพ.ศ.2551–2560ของประเทศไทย
เมอพจารณาผลการจดอนดบความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศไทย ตามกรอบการประเมนของ IMD จำนวน 18 ตวชวด ในป 2560 เปรยบเทยบกบ ป2559พบวาตวชวดทมอนดบดขนม6ตวชวดจำแนกเปน2กลมไดแกกลมท1ตวชวดทรวบรวมจากหนวยงานตางๆ 2 ตวชวด ไดแก (1) อตราสวนนกเรยนตอคร 1 คน ทสอนระดบประถมศกษา(2)ผลสมฤทธของการอดมศกษากลมท2ตวชวดทใชวธการสำรวจความคดเหนจากผบรหารธรกจ 4 ตวชวด ไดแก (1) การสอนวทยาศาสตรในโรงเรยน (2) การตอบสนองความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของการอดมศกษา (3) การบรหารจดการศกษาทตอบสนองตอความตองการของภาคธรกจ(4)ทกษะทางภาษาทตอบสนองตอความตองการของผประกอบการ ตวชวดทมอนดบเทาเดม ม 2 ตวชวด ซงเปนตวชวดทรวบรวมจากหนวยงานตางๆไดแก(1)งบประมาณดานการศกษาตอGDP(2)อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา สำหรบตวชวดทมอนดบลดลงม10ตวชวดจำแนกเปน2กลมไดแกกลมท1ตวชวดทรวบรวมขอมลจากหนวยงานตางๆ 9 ตวชวด ไดแก (1) งบประมาณดานการศกษาตอประชากร (2) งบประมาณดานการศกษาตอประชากร (3) อตราสวนนกเรยนตอคร 1 คนทสอนระดบมธยมศกษา(4)รอยละของผหญงทจบการศกษาระดบปรญญาตรขนไป(5)จำนวนนกศกษาตางชาตทเขามาเรยนระดบอดมศกษาในประเทศตอประชากร 1,000 คน (6) จำนวนนกศกษา ตางชาตทไปศกษาตอระดบอดมศกษาตอประชากร 1,000 คน (7) ผลการทดสอบ PISA (8) ความสามารถในการใชภาษาองกฤษ (TOEFL) (9) อตราการไมรหนงสอของประชากรอาย 15 ป ขนไป กลมท 2 ตวชวดทใชวธการสำรวจความคดเหนจากผบรหารธรกจ 1 ตวชวด ไดแกระบบการศกษา(แผนภาพ48)
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2008-2017 ตวเลขในวงเลบคอจำนวนประเทศทงหมดทเขารวมการจดอนดบ
43
47 47
51 52 51 5448
52
54
ป2551(55) ป2553(58) ป2555(59) ป2557(60) ป2559(61)ป2552(57) ป2554(59) ป2556(60) ป2558(61) ป2560(63)
56 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ48ตวชวดดานการศกษาของIMDปพ.ศ.2559-2560
ป2560
ป2559
ความสามารถในการใชภาษาองกฤษ(TOEFL)
**การสอนวทยาศาสตรในโรงเรยน
**การบรหารจดการศกษาทตอบสนองตอความตองการของภาคธรกจ
จำนวนนกศกษาไทยทไปศกษาตอตางประเทศในระดบอดมศกษาตอประชากร1,000คน
รอยละของผหญงทจบการศกษาระดบปรญญาตรขนไป
อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา
งบประมาณดานการศกษาตอนกเรยนรายหวระดบมธยมศกษา
อตราสวนนกเรยนตอคร1คนทสอนระดบประถมศกษา
งบประมาณดานการศกษาตอGDP
**ระบบการศกษา
**การตอบสนองความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของการอดมศกษา
อตราการไมรหนงสอของประชากรอาย15ปขนไป
ผลการทดสอบPISA
จำนวนนกศกษาตางชาตทเขามาเรยนระดบอดมศกษาในประเทศตอประชากร1,000คน
ผลสมฤทธของการอดมศกษา
อตราสวนนกเรยนตอคร1คนทสอนระดบมธยมศกษา
งบประมาณดานการศกษาตอประชากร
**ทกษะทางภาษาทตอบสนองตอความตองการของผประกอบการ
70 60 50 30 1040
อนดบ
3.9%(43)
238US$(55)
17.8%(41)
15.39(27)
29.54(63)
83.6%(53)
32.7%(37)
54.4%(44)
0.19(53)
0.39(53)
Math=415Sci=421(49)
77(58)
4.45(46)
4.48(46)
4.99(46)
7.41(43)
3.3%(47)
4.30(50)
3.9%(43)
246US$(53)
19.7%(33)
16.28(43)
19.91(54)
79.6%(53)
18%(52)
57.1%(32)
0.32(51)
0.39(51)
Math=427Sci=444(44)
76(57)
4.3(44)
4.09(49)
4.62(47)
5.26(45)
3.3%(45)
3.86(52)
20 0
ทมา:IMDWorldCompetitivenessYearbook2016-2017หมายเหต:**หมายถงตวชวดทไดจากแบบสำรวจความคดเหนจากผบรหารธรกจ ตวเลขในวงเลบคออนดบของตวชวด
57ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
4.2.2 การจดอนดบความสามารถในการแขงขน(WEF) สภาเศรษฐกจโลก(WorldEconomicForum:WEF)ไดจดอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ ทวโลก และเผยแพรรายงาน Global Competitiveness Report (GCR) ทนำเสนอการจดอนดบความสามารถทางการแขงขนหรอทเรยกวา GlobalCompetitiveness Index (GCI) ของประเทศตางๆ ซงใชเปนเครองมอในการวเคราะห ความสามารถและศกยภาพในการแขงขนของประเทศนอกจากน ขอมลในรายงานแสดงใหเหนถงจดแขง จดออนของประเทศ ซงสามารถนำมาใชเปนขอมลประกอบการกำหนดแนวทางการพฒนาทศทางของนโยบายเพอยกระดบความสามารถในการแขงขนได โดยเกณฑชวดประมวลจากขอมล2 ประเภท ไดแก ขอมลเชงประจกษในรปสถต (Secondary Data หรอ Hard Data) ทไดจากแหลงขอมลภายในประเทศและองคกรระหวางประเทศ รวมทงสถาบนเครอขาย ประมาณรอยละ30ขอมลประเภทท2คอขอมลจากการสำรวจความคดเหนของผเชยวชาญ(ExecutiveOpinionSurvey:EOS)คดเปนสดสวนรอยละ70 ดชนความสามารถในการแขงขนรวม (GlobalCompetitiveness Index:GCI)มเกณฑชวด 12 เสาหลก (Pillar) ภายใต 3 ปจจยคอ 1) ปจจยพนฐาน (Basic requirements) 2) ปจจยเสรมประสทธภาพ (Efficiency Enhancers) และ 3) ปจจยนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจ (InnovationandSophistication factor)มคะแนนนำหนกภายใต 3ปจจย รอยละ4050 และ 10 ตามลำดบ โดยมการจดเกบขอมลชวงเดอนกมภาพนธถงพฤษภาคม และประกาศ ผลการจดอนดบประมาณเดอนกนยายนของทกป ขดความสามารถในการแขงขนในภาพรวม รายงานดชนความสามารถทางการแขงขนระดบโลก (Global CompetitivenessIndex:GCI)ประจำป2017-2018ของWorldEconomicForum(WEF)ประเทศไทยจดอยในอนดบท32จากทงหมด137ประเทศ/เขตเศรษฐกจไดคะแนน4.7จาก7คะแนนเพมขน0.1 จากปทผานมา ทได 4.6 คะแนน ทำใหอนดบความสามารถในการแขงขนของไทยปรบขนมา 2อนดบจากปทแลวซงอยในอนดบท34 เมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศเอเชย ประเทศไทยยงตามหลงหลายประเทศไดแกสงคโปรฮองกงญปนไตหวนเกาหลใตและทสำคญไทยตามหลงประเทศมาเลเซยและจนทมลำดบขดความสามารถในการแขงขนทไปไดเรวกวาประเทศไทย เมอพจารณาเปรยบเทยบ ยอนไปในระยะเวลา 5 ป ความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยลดลง 5-6 อนดบ แตดขน 2อนดบหากเปรยบเทยบกบปทแลว(ตารางค)
58 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
เมอพจารณาอนดบความสามารถในแตละปจจยหลกของประเทศไทย ปจจย พนฐาน (Basic requirements) ประเทศไทยจดอยในอนดบท 41 (5.1 คะแนน) ปจจยยกระดบประสทธภาพ (Efficiency enhancers) อยในอนดบท 35 (4.6 คะแนน) ปจจยนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจ (Innovationandsophisticationfactors)อยในอนดบท47(3.9คะแนน)ซงใน3ปจจยหลกนปจจยนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจนนถอเปนจดออนทสดของประเทศไทย และเปนอนดบทไมเคยเปลยนแปลงมาตงแตชวงปค.ศ.2016-2017 สำหรบ12ปจจยยอยตามทรายงานGlobalCompetitivenessReport (GCR)ในป 2017-2018 ใชเปนเกณฑในการจดอนดบความสามารถในการแขงขนของแตละประเทศประเทศไทยมอนดบแตละปจจยยอยดงน 1)ปจจยพนฐาน (Basic requirements)ประเทศไทยมอนดบทดขนจากอนดบ44ในปทแลวมาเปนอนดบท41โดยเมอพจารณารายปจจยยอยพบวาปจจยเกยวกบสถาบนอยในอนดบท78(จากเดมอนดบท84)โครงสรางพนฐานอยในอนดบท43(จากเดมอนดบท49)ปจจยสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจมหภาคในปนถอวามอนดบทดขนอยางมากโดยอยในอนดบท9(จากเดม อนดบท13)ดานสขภาพและการศกษาขนพนฐานอยในอนดบท90(จากเดมอนดบท86) 2)ปจจยเสรมประสทธภาพ(Efficiencyenhancers)ประเทศไทยมอนดบดขนเลกนอย จากอนดบท 37 มาเปนอนดบท 35 เมอพจารณาปจจยยอยพบวา มปจจยทดขน หลายปจจย ประกอบดวย ปจจยการฝกอบรมและการศกษาขนสงอยในอนดบท 57 (จากเดมอนดบท 62) ปจจยประสทธภาพของตลาดสนคาอยในอนดบท 33 (จากเดมอนดบท 37) ปจจยประสทธภาพของตลาดแรงงานอยในอนดบท 65 (จากอนดบท 71) และปจจยความพรอมดานเทคโนโลยอยในอนดบท 61 (จากเดมอนดบท 63) มปจจยทลดลงเพยงหนงปจจย คอ ปจจย
ตารางคเปรยบเทยบดชนชวดขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ป2012-2013ถง2017-2018
GCI2017-2018(outof137) 32 4.7
GCI2016-2017(outof140) 34 4.6
GCI2015-2016(outof140) 32 4.6
GCI2014-2015(outof144) 31 4.7
GCI2013-2014(outof148) 37 4.5
GCI2012-2013(outof144) 38 4.5
Rank
(outof140)
Score
(1-7)
ทมา:TheGlobalCompetitivenessReport2017-2018
59ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ตารางงเปรยบเทยบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย12เสาหลก
ดชนชวดขดความสามารถในการแขงขน(GCI) 2016-2017 2017-2018
อนดบ อนดบคะแนน(1-7) คะแนน(1-7)
(GCI) 34 4.6 32 4.7
กลมปจจยพนฐาน(รอยละ40) 44 4.9 41 5.1
เสาหลกท1สถาบน 84 3.7 78 3.8
เสาหลกท2โครงสรางพนฐาน 49 4.4 43 4.7
เสาหลกท3สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจมหภาค 13 6.1 9 6.2
เสาหลกท4สขภาพและการศกษาขนพนฐาน 86 5.5 90 5.5
กลมเสรมประสทธภาพ(รอยละ50) 37 4.6 35 4.6
เสาหลกท5การฝกอบรมและการศกษาขนสง 62 4.5 57 4.6
เสาหลกท6ประสทธภาพของตลาดสนคา 37 4.7 33 4.7
เสาหลกท7ประสทธภาพของตลาดแรงงาน 71 4.2 65 4.3
เสาหลกท8พฒนาการของตลาดเงน 39 4.4 40 4.4
เสาหลกท9ความพรอมดานเทคโนโลย 63 4.3 61 4.5
เสาหลกท10ขนาดของตลาด 18 5.2 18 5.2
กลมนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจ(รอยละ10) 47 3.8 47 3.9
เสาหลกท11ระดบการพฒนาของธรกจ 43 4.3 42 4.4
เสาหลกท12นวตกรรม 54 3.4 50 3.5
ดขนคงทลดลง ทมา:TheGlobalCompetitivenessReport2016-2017,2017-2018
พฒนาการของตลาดการเงน อยในอนดบท 40 (จากเดมอนดบท 39) สวนปจจยขนาดของตลาดอยในอนดบท18คงท 3) ปจจยนวตกรรมและศกยภาพทางธรกจ (Innovation and sophisticationfactors)ประเทศไทยมอนดบคงท อยในอนดบท 47 แตเมอพจารณาปจจยยอยพบวามอนดบ ทดขน โดยปจจยศกยภาพทางธรกจอยในอนดบท 42 (จากเดมอนดบท 43) ปจจยนวตกรรม อยในอนดบท50(จากเดมอนดบท54) เมอเปรยบเทยบคะแนน 12 เสาหลก ของ WEF ผลสำรวจของประเทศไทย ในป 2517-2518 พบวา ประเทศไทย มคะแนนดขน 8 เสาหลก เทาเดม 4 เสาหลก และไมม เสาหลกใดทมคะแนนลดลง เมอพจารณาเทยบอนดบแลว ประเทศไทยมอนดบทดขนอยาง กาวกระโดด2อนดบ ไทยยงมจดเดนในดานเศรษฐกจมหภาคทอยในอนดบท 9จาก137 โดยดขน ถง4อนดบจากป2016-2017ซงสอดคลองกบผลการจดอนดบของIMDทประเทศไทยมอนดบดานเศรษฐกจอยในอนดบท10จาก63ประเทศ(ตารางง)
60 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
เมอพจารณาเปรยบเทยบขดความสามารถในการแขงขนของWEFป2017-2018(แผนภาพ49)พบวามประเทศในกลมอาเซยนเขารบการจดอนดบจำนวน9ประเทศไดแก ไทยสงคโปร กมพชา เวยดนาม ลาว มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และบรไน ยกเวนพมา ซงไมมขอมลในการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนในปน อยางไรกตาม อนดบความสามารถ ในการแขงขน ประเทศไทยยงคงเปนอนดบท 3 ในกลมประเทศอาเซยน รองจากสงคโปร และมาเลเซย โดยในป 2016-2017 สงคโปรอนดบลดลงจากอนดบ 2 เปนอนดบ 3 สวนมาเลเซย ปรบขนจากอนดบท 25 เปนอนดบท 23 ขณะทอนโดนเซย อยอนดบท 4 แตปรบตวขนมาอยทอนดบ36จากอนดบท41เมอปทแลวประเทศทเคยไดคะแนนนอยกวาประเทศไทยในปทผานมาเชนอนโดนเซยบรไนและเวยดนามปนมคะแนนดขนอยางตอเนองแสดงใหเหนวาประเทศเหลาน มความตนตวเรองการเพมขดความสามารถในการแขงขนเปนอยางมาก ขณะทอนดบ 1 ของโลก ยงคงเปนสวตเซอรแลนดรองลงมาคอสหรฐอเมรกาเปนตน
แผนภาพ49เปรยบเทยบขดความสามารถในการแขงขนในภาพรวม ของประเทศในกลมอาเซยนในWEF2016-2017กบWEF2017-2018
(93)ลาว98
คะแนน
0 2 41 3 5 6
(89)กมพชา94
(57)ฟลปปนส56
(60)เวยดนาม55
(58)บรไน46
(41)อนโดนเซย36
(34)ไทย32
(25)มาเลเซย23
(2)สงคโปร35.7
5.2
4.3
4.4
4
3.9
5.7
5.2
4.4
4.4
3.9
3.9
4.6
4.5
4.3
4.7
4.7
4.5
WEF2016-2017 WEF2017-2018
ทมาWorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
61ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษา
WorldEconomicForum:(WEF)ป2017-2018จดอนดบขดความสามารถในการแขงขน ของประเทศ ทเนนความสำคญในการพฒนาความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ จาก 137 ประเทศทเขารวม โดยกำหนดตวชวดในแตละดานหรอเรยกวา เสาหลก (Pillar) ซงมทงหมด12 เสาหลก และWEF จดอนดบความสามารถในการแขงขนดานการศกษา โดยอาศยคะแนน จากตวชวดทอยใน 2 เสาหลก คอ เสาหลกท 4 สขภาพและการประถมศกษา (Health andPrimaryEducation)และเสาหลกท5การอดมศกษาและการฝกอบรม(HigherEducationandTraining) ใชคะแนนทไดจากขอมลสถตพนฐานของประเทศ (Hard Data) จำนวน 3 ตวชวด และการสำรวจความคดเหนภาคธรกจ (Executive Opinion Survey: EOS) จำนวน 7 ตวชวด ซงตวชวดขดความสามารถการแขงขนดานการศกษาของWEFในป2017-2018รวม 10 ตวชวด มดงน
เสาหลกท4สขภาพและการประถมศกษาจำนวน2ตวชวดไดแก 1) คณภาพการจดการศกษาระดบประถมศกษา* 2) อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา เสาหลกท5การอดมศกษาและการฝกอบรมจำนวน8ตวชวดไดแก 1) อตราการเขาเรยนมธยมศกษา 2) อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา/หลงจากสำเรจการศกษาชนมธยมศกษา 3) คณภาพของระบบการศกษา* 4) คณภาพของการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร* 5) คณภาพของสถานศกษาทสอนการบรหารจดการ* 6) การเขาถงระบบอนเทอรเนตในสถานศกษา* 7) มการบรการฝกอบรมทใชประโยชนได* 8) ขอบเขตของการฝกอบรม*
หมายหต*หมายถงตวชวดทไดจากแบบสำรวจความคดเหนจากผบรหารภาคธรกจ
62 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คณภาพการศกษาระดบประถมศกษา * 89 3.5 90 3.5 ñ ó
อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา 100 90.8 91 92.4 ò ò
อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา 8 129 84 86.2 ñ ñ
อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา 60 48.9 55 52.5 ò ò
คณภาพของระบบการศกษา * 65 3.7 67 3.7 ñ ó
คณภาพของการสอนคณต-วทย * 83 3.8 81 3.9 ò ò
คณภาพสถานศกษาทสอนการบรหารจดการ * 78 4.1 77 4.1 ò ó
การเขาถงอนเตอรเนตในโรงเรยน * 48 4.6 51 4.6 ñ ó
การใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศ * 90 4.1 93 4.1 ñ ó
ขอบเขตของการฝกอบรมพนกงาน * 47 4.2 54 4.1 ñ ñ
ตารางจผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศไทย
แผนภาพ50อนดบตวชวดขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษา ของประเทศไทยป2017-2018
อนดบ
0 20 40 60 80 100
89
100
8
60
65
83
78
48
90
47
คณภาพการศกษาระดบประถมศกษา
ตวชว
ดดาน
การศ
กษา
อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา
อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา
อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา
คณภาพของระบบการศกษา
คณภาพการสอนคณต-วทย
คณภาพสถานศกษาทสอนบรหารจดการ
การเขาถงอนเตอรเนตในโรงเรยน
การใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศ
ขอบเขตของการฝกอบรมพนกงาน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018
จากแผนภาพ 50 พบวา ประเทศไทยไดรบการจดอนดบขดความสามารถดานอตราการ เขาเรยนในระดบมธยมศกษาดขนอยางกาวกระโดด จากอนดบท 84 มาอยทอนดบ 8 ของโลก ถอเปนระดบทสงมาก
ตวชวดดานการศกษา WEF2017-2018 WEF2016-2017 การเพม/ลดของอนดบคะแนนคะแนน อนดบอนดบ
การเพม/ลดของคะแนน
หมายเหต *เปนตวชวดทไดจากการสำรวจความคดเหนจากผประกอบการภาคธรกจคะแนนเตม7คะแนนทมา:WEF2017-2018,WEF2016-2017
63ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
การจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาในเวทเศรษฐกจโลก (WorldEconomic Forum: WEF) ม 2 เสาหลก คอเสาสขภาพและการประถมศกษา และเสา การอดมศกษาและการฝกอบรมแสดงรายละเอยดไดดงน 1) คณภาพการจดการศกษาระดบประถมศกษา(QualityofPrimaryEducation) ประเทศไทยมอนดบดขน 1 อนดบ โดยในปนอยในอนดบท 89 เพมขนจากปทแลวซงอยอนดบท 90 โดยมคะแนน 3.5 เทาเดม และอยในอนดบท 7 เมอเปรยบเทยบกบประเทศ ในกลมอาเซยน อยางไรกตามประเทศไทยดกวาเพยงเวยดนาม(อนดบ93คะแนน3.4)และกมพชา(อนดบ 112 คะแนน 3) สวนประเทศสงคโปร มาเลเซย บรไน อนโดนเซยและฟลปปนส มอนดบและคะแนนดกวาไทยสงคโปรไดรบการจดอนดบอยใน10อนดบแรกเมอเปรยบเทยบกบ137 ประเทศทเขารวมการจดอนดบทวโลก ประเทศลาวมคะแนนเทากบประเทศไทย แตไดอนดบทดกวาไทย(แผนภาพ51)
แผนภาพ51คณภาพการจดการศกษาระดบประถมศกษาประเทศไทยอยอนดบท89ของโลกและเปนอนดบท7ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
0
1
2
3
4
5
6
7 6.2
5.1 5 4.5
4.13.5 3.5 3.4
3
รอยล
ะ
(4)สงค
โปร3
(23)ม
าเลเซย
23
(26)บ
รไน27
(54)อ
นโดนเซ
ย47
(75)ฟล
ปปนส
66
(89)ล
าว88
(90)ไท
ย89
(92)เว
ยดนาม
93
(110)
กมพช
า112
64 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2) อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา(Primaryeducationenrolment) โอกาสการเขาเรยนของประชากรวย 6-11 ป พจารณาไดจากอตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา ในป2017ประเทศไทยมอตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษารอยละ90.8 อยในอนดบ100จาก137ประเทศทเขารวมการจดอนดบลดลง9อนดบจากปทแลว เมอเปรยบเทยบอตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษาของประเทศไทยกบประเทศในกลมอาเซยนพบวา ประเทศไทยอยในอนดบท 8 จาก 9 ประเทศ (พมาไมไดเขารวม การจดอนดบ) เปนอนดบดกวาอนโดนเซย เวยดนามมอตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา สงเปนอนดบ 3 ในกลมประเทศอาเซยน สำหรบสงคโปรมอนดบอตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษาสงทสดในอาเซยนและสงทสดในโลก(อนดบ1รอยละ100)(แผนภาพ52)
แผนภาพ52อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษาประเทศไทยอยอนดบท100ของโลกและเปนอนดบท8ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
100
8486
88
90
92
94
96
98
10098.1 98 97.3
9694.9
92.790.8
89.7
(1)สงค
โปร1
(77)ม
าเลเซย
32
(30)เว
ยดนาม
36
(39)บ
รไน46
(60)ฟ
ลปปน
ส66
(74)ก
มพชา
73
(69)ล
าว93
(91)ไท
ย100
(106)
อนโดน
เซย10
6
รอยล
ะ
65ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ53อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาประเทศไทยอยอนดบท8ของโลกและเปนอนดบท1ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
0
20
40
60
80
100
120
140
รอยล
ะ
(84)ไท
ย8
(26)ส
งคโปร
25
(54)บ
รไน59
(70)เว
ยดนาม
68
(80)ฟ
ลปปน
ส80
(95)อ
นโดนเซ
ย85
(95)ม
าเลเซย
92
(112)
ลาว10
6
(119)
กมพช
า117
129
108.1
85.892.5
61.7
96.1
77.688.4
45.1
เสาหลกท 5 การอดมศกษาและการฝกอบรม (Higher Education and Training) มตวชวดดานการศกษาทเปนปจจยสนบสนนตอความสามารถทางการแขงขนของประเทศประกอบดวย 8 ตวชวด 1) อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา 2) อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา 3) คณภาพของระบบการศกษา 4) คณภาพของการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร 5) คณภาพของสถานศกษาทสอนการบรหารจดการ 6) การเขาถงอนเตอรเนต ในสถานศกษา7)ความพงพอใจดานการใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศและ8)ความพงพอใจ ดานขอบเขตของการฝกอบรม โดยผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนในแตละตวชวดมดงน 1) อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา(Secondaryeducationenrolment) ตวชวดอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษา โดยพจารณาจากโอกาสการเขาเรยนของประชากรอาย 12-17 ป พบวา ประเทศไทยมอตราการเขาเรยนมธยมศกษาเพมขนจากปทแลวแบบกาวกระโดดจากรอยละ86.2ในปทแลวเปนรอยละ129ในปนสงผลใหมาอยในอนดบท8จากอนดบท84ของโลกและเปนอนดบท1ในกลมประเทศอาเซยน(พมาไมเขารวมการจดอนดบรอบน) ประเทศทมอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาสงเปนอนดบ 2 ไดแก สงคโปร ซงไดรบ การจดอนดบท 25 จาก 137 ประเทศ โดยมอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษารอยละ 108.1 ดกวาปทแลวเลกนอย(แผนภาพ53)
66 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2) อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา(Tertiaryeducationenrollment) สถาบนการศกษาในระดบอดมศกษา มบทบาทสำคญในการพฒนาและสงเสรม งานวจยและสรางความร นวตกรรม และเทคโนโลย เพอพฒนาประเทศและเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ดงนน หากประชากรไดรบโอกาสในการเขาศกษาในระดบอดมศกษา ลดลง ตวชวดอนดบความสามารถของการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศกลดลงได ซงในป 2017 ประเทศไทยมอตราการเขาเรยนระดบอดมศกษาอยทรอยละ 48.9 จดอยในอนดบท 60 ลดลง จากปทแลว5อนดบอยอนดบท55และเปนอนดบท2ของกลมประเทศอาเซยนรองจากสงคโปร(แผนภาพ54)
แผนภาพ54อตราการเขาเรยนระดบอดมศกษาประเทศไทยอยอนดบท60ของโลกและเปนอนดบท2ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
92.2
48.9
35.530.8 28.8 26.1 24.3
16.9 13.1
(7)สงค
โปร4
(55)ไท
ย60
(76)ฟ
ลปปน
ส77
(80)บ
รไน80
(83)เว
ยดนาม
84
(85)ม
าเลเซย
89
(82)อ
นโดนเซ
ย91
(102)
ลาว10
1
(104)
กมพช
า108
0 1020304050 6070 8090
100
รอยล
ะ
3) คณภาพของระบบการศกษา(QualityoftheEducationSystem) ความคดเหนจากภาคธรกจทมตอคณภาพของระบบการศกษาของประเทศทผลต กำลงคนไดตอบสนองตลาดแรงงานมากเพยงใดนนWEF 2016 – 2017 รายงานตวชวดคณภาพของระบบการศกษาโดยการสำรวจความพงพอใจพบวาประเทศไทยมคะแนนเทาเดมเชนเดยวกบปทแลว คอ 3.7 แตอนดบเพมขนจาก 67 เปนอนดบท 65 ของโลก และเปนอนดบท 7 ในกลมประเทศอาเซยนเชนเดยวกบปกอน ซงไทยมอนดบคณภาพของระบบการศกษาเหนอกวาเวยดนามและกมพชา(แผนภาพ55)
67ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
4) คณภาพของการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร (Quality of MathandScienceEducation) ตวชวดดานคณภาพของการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร จากการสำรวจ พบวา ประเทศไทยมอนดบและคะแนนลดลงจาก 3.9 เปน 3.8 และมอนดบลดลงจากปทแลว จาก81เปน83โดยเปนอนดบท6ในกลมประเทศอาเซยนเหนอกวาเวยดนามลาวและกมพชาทมอนดบและคะแนนตำกวาไทย(แผนภาพ56)
แผนภาพ55คณภาพของระบบการศกษาประเทศไทยอยอนดบท65ของโลกและเปนอนดบท7ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
5.85.2
4.4 4.4 4.2 43.7 3.6 3.5
(2)สงค
โปร2
(12)ม
าเลเซย
14
(39)อ
นโดนเซ
ย33
(36)บ
รไน34
(44)ฟ
ลปปน
ส46
(54)ล
าว53
(67)ไท
ย65
(76)เว
ยดนาม
71
(87)ก
มพชา
7910
1
2
3
4
5
6
คะแน
น
68 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ56คณภาพของการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตรประเทศไทยอยอนดบท83ของโลกและเปนอนดบท6ของอาเซยน
6.5
5.34.7 4.6
3.9 3.8 3.7 3.7
(1)สงค
โปร1
(19)ม
าเลเซย
16
(34)บ
รไน38
(53)อ
นโดนเซ
ย40
(79)ฟ
ลปปน
ส76
(81)ไท
ย83
(78)เว
ยดนาม
85
(91)ล
าว88
0
1
2
3คะแน
น 4
5
6
7
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
5) คณภาพของสถานศกษาทสอนการบรหารจดการ (Quality of ManagementSchools) ในสวนของตวชวดคณภาพของสถานศกษาทสอนการบรหารจดการ พบวา มอนดบคณภาพลดลง คอ อนดบท 78 แตมคะแนนเทาเดม คอ 4.1 และเปนอนดบ 6 ในกลมประเทศอาเซยนเชนเดยวกบปทแลว เมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศอาเซยนประเทศไทยไดรบการจดอนดบ คอนไปทางตำจาก9ประเทศ(พมาไมเขารวมการจดอนดบ)โดยประเทศไทยอยในอนดบ6ซงมอนดบดกวาลาวเวยดนามและกมพชาสำหรบประเทศทไดรบการจดอนดบสงทสดในกลมอาเซยนคอ สงคโปร (อนดบท 4 ไดคะแนน 6 จากคะแนนเตม 7) รองลงมาคอมาเลเซย ฟลปปนสอนโดนเซยและบรไนตามลำดบ(แผนภาพ57)
69ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
6) การเขาถงอนเทอรเนตในสถานศกษา(InternetAccessinSchools) การสำรวจความพงพอใจดานการเขาถงอนเทอรเนตในสถานศกษา พบวา ในปนประเทศไทยมอนดบดขนจากอนดบท 51 เปนอนดบท 48 โดยมคะแนน4.6คงเดม เมอเทยบกบประเทศในกลมประชาคมอาเซยนไทยยงเปนอนดบท5เชนเดยวกบปทแลว หากเปรยบเทยบในกลมประเทศอาเซยน 9 ประเทศ (ไมมพมา) พบวา ประเทศไทย มอนดบและคะแนนการเขาถงอนเทอรเนตในสถานศกษาเปนรอง 4 ประเทศ ไดแก สงคโปรมาเลเซย บรไน และอนโดนเซย และดกวาประเทศในกลมอาเซยนทเหลออก 4 ประเทศ ไดแกฟลปปนสเวยดนามลาวและกมพชาตามลำดบ(แผนภาพ58)
แผนภาพ57คณภาพของสถานศกษาทสอนการบรหารจดการประเทศไทยอยอนดบท78ของโลกและเปนอนดบท5ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
65.3
4.8 4.6 4.3 4.1 43.3 3.2
(4)สงค
โปร4
(25)ม
าเลเซย
25
(41)ฟ
ลปปน
ส38
(49)อ
นโดนเซ
ย42
(54)บ
รไน64
(77)ไท
ย78
(85)ล
าว80
(122)
เวยดน
าม120
(128)
กมพช
า123
0
12345 6
คะแน
น
70 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
แผนภาพ58การเขาถงอนเทอรเนตในสถานศกษาประเทศไทยอยอนดบท48ของโลกและเปนอนดบท5ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
7) การใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศ (Local Availability of specializedtrainingservices) ผลการสำรวจความพงพอใจในดานการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศ พบวา ปนประเทศไทยไดคะแนนคงทคอ4.1แตมอนดบดขนถง3อนดบ เปนอนดบท 90จากอนดบท 93ในปทแลวและเปนอนดบท5ในกลมประชาคมอาเซยนเทาปทแลว(แผนภาพ59)
6.2
5.34.9 4.8 4.6 4.4 4.1
3.6
(1)สงค
โปร1
(24)ม
าเลเซย
27
(46)บ
รไน40
(43)อ
นโดนเซ
ย45
(51)ไท
ย48
(61)ฟ
ลปปน
ส62
(77)เว
ยดนาม
77
(103)
ลาว96
(108)
กมพช
า101
0
1
2
3
4
5
6
7
คะแน
น 3.6
71ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
8) การฝกอบรมพนกงาน(ExtentofStaffTraining) ผลการสำรวจความพงพอใจดานการฝกอบรม พบวา ประเทศไทยมอนดบดขนถง 7อนดบจากอนดบท54ในปทแลวเปนอนดบท47ดวยคะแนน4.2และเปนอนดบท5ในกลมประชาคมอาเซยนดขนจากปทแลวซงอยในอนดบท6(แผนภาพ60)
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
แผนภาพ59การใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศประเทศไทยอยอนดบท90ของโลกและเปนอนดบท5ของอาเซยน
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018หมายเหตตวเลขในวงเลบคออนดบป2016-2017
65.6
4.8 4.74.1 4 4 3.8 3.7
(5)สงค
โปร4
(17)ม
าเลเซย
18
(48)ฟ
ลปปน
ส43
(49)อ
นโดนเซ
ย45
(93)ไท
ย90
(94)ล
าว95
(100)
บรไน9
8
(110)
เวยดน
าม108
(115)
กมพช
า117
0
1
2
3
4
5
6
คะแน
น
แผนภาพ60การฝกอบรมพนกงานประเทศไทยอยอนดบท47ของโลกและเปนอนดบท5ของอาเซยน
5.4 5.34.6 4.4 4.2 4.1 3.9 3.8 3.7
(5)สงค
โปร5
(17)ม
าเลเซย
9
(49)อ
นโดนเซ
ย30
(48)ฟ
ลปปน
ส38
(54)ไท
ย47
(100)
บรไน5
5
(110)
เวยดน
าม71
(94)ล
าว74
(115)
กมพช
า84
0
1
2
3
4
5
6
คะแน
น
72 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของWEF 2017-2018มขอสงเกตดงน 1. ผลการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนของ WEF 2017-2018 ดาน การศกษา 10 ตวชวด พบวา ประเทศไทยมตวชวดทมอนดบเพมขน 6 ตวชวด ไดแก อตรา การเขาเรยนระดบมธยมศกษา และอก 5 ตวชวดมาจากผลการสำรวจความคดเหน/พงพอใจ จากภาคธรกจ(OpinionSurvey)ไดแกคณภาพการศกษาระดบประถมศกษาคณภาพของระบบการศกษา การใชอนเทอรเนตในโรงเรยน การใหบรการฝกอบรมเฉพาะทางในประเทศ และขอบเขตของการฝกอบรม อก 2 ตวชวดมอนดบทลดลงกวาผลการสำรวจในป 2016-2017 ไดแกคณภาพการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตร และคณภาพของสถานศกษาทสอน การบรหารจดการ และอก 2 ตวชวดทลดลงเปนขอมลเชงประจกษในรปสถตทไดจากหลงขอมลภายในประเทศและองคกรระหวางประเทศ ไดแก อตราการเขาเรยนสทธระดบประถมศกษา และอตราการเขาเรยนระดบอดมศกษา 2. การจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนปน มประเทศเขารวม 137 ประเทศลดลงจากปทแลวซงม138ประเทศและเมอเปรยบเทยบในกลมอาเซยนพบวาบางตวชวดอนดบของไทยดขนกวาปทแลว 1 อนดบ หรอบางตวชวดไทยไดคะแนนคงท แตกลบมอนดบทเปลยนไปจากเดม 3. ตวชวดอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาของประเทศไทย ปนอยอนดบท 8 จากเดมป2017อยอนดบท84ซงมอนดบดขนมากในลกษณะกาวกระโดด การเพมขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของไทยไมอาจพจารณาเพยงอนดบทเพมขน/ลดลงแตควรพจารณาตวชวดแตละตวรวมทงปจจยอนๆทเกยวของเชนประเทศทเขารวมการจดอนดบ บรบทเชงสงคมในการเกบขอมล และการแสวงหาปจจยทเกอหนนตอ การเพมขดความสามารถของประเทศไทยเพอใหมอนดบทดขนทงในสวนทเปนขอมลเชงสถตทเปนขอเทจจรงทเกดขนในประเทศไทย และความเชอมนของภาคธรกจทมผลตอการใหคะแนนความ พงพอใจตอตวแปรดานคณภาพการศกษา โดยตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนทงภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาชนเพอใหประเทศกาวตอไปไดอยางมนคงและยงยน 4.2.3 การจดอนดบมหาวทยาลยโลก(QS) จากรายงานของสถาบนการจดอนดบ QS หรอ Quacquarelli Symonds ของประเทศองกฤษ ซงเปนสถาบนการจดอนดบมหาวทยาลยทมชอเสยงมากทสดแหงหนงของโลก ไดเผยผลการจดอนดบมหาวทยาลยทดทสดโลกและในเอเชย ประจำป 2017-2018 โดยอาศย การเขาถงขอมลผานระบบอนเทอรเนตของมหาวทยาลย 84 ประเทศ จากมหาวทยาลยทวโลกจำนวน4,388แหง
73ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
รายงานการจดอนดบมหาวทยาลยณเดอนมถนายน2560พบวา10อนดบแรกเปนมหาวทยาลยในสหรฐอเมรกาถง 5 แหง มหาวทยาลยในสหราชอาณาจกร 4 แหง และ สวตเซอรแลนด 1 แหง โดย Massachusetts Institute of Technology (MIT) ประเทศสหรฐอเมรกาไดเปนอนดบ1ตอเนอง5ปจนถงปจจบนอนดบ2มหาวทยาลยสแตนฟอรดและอนดบ 3 มหาวทยาลยฮารวารด ในขณะทมหาวทยาลยอนๆ สวนใหญมอนดบทขน-ลง ตางกนไปแตกยงคงอยใน10อนดบแรกของโลก สำหรบเกณฑการจดอนดบมหาวทยาลย QS ประเมนจากความมชอเสยงทางดานวชาการ (Academic Reputation) การอางองผลงานทางวชาการ (Citations per-Faculty) ชอเสยงดานการจางงาน (Employer Repoutation) จำนวนนกศกษาตอคณะ (FacultyStudent)สดสวนของคณะนานาชาต(InterationalFaculty)และสดสวนของนกศกษานานาชาต(InternationalStudents)
ตารางฉผลการจดอนดบมหาวทยาลย10อนดบแรกของโลกประจำป2018
1 1 MassachusettsInstituteof สหรฐอเมรกา 100.0 100 Technology(MIT)
2 2 StanfordUniversity สหรฐอเมรกา 98.7 98.7
3 3 HarvardUniversity สหรฐอเมรกา 98.3 98.4
5 4 CaliforniaInstituteof สหรฐอเมรกา 96.9 97.7 Technology(Caltech)
4 5 UniversityofCambridge สหราชอาณาจกร 97.2 95.6
6 6 UniversityofOxford สหราชอาณาจกร 96.8 95.3
7 7 UCL(UniversityCollegeLondon) สหราชอาณาจกร 95.6 94.6
9 8 ImperialCollegeLondon สหราชอาณาจกร 94.1 93.7
10 9 UniversityofChicago สหรฐอเมรกา 93.0 93.5
8 10 ETHZurich–SwissFederal สวตเซอรแลนด 94.2 93.3 InstituteofTechnology
อนดบ คะแนนรวมเฉลยมหาวทยาลย ประเทศ
2016/2017 2016/20172017/2018 2017/2018
ทมา:QSWorldUniversityRankings2017และ2018(QuacquarelliSymonds2017และ2018
74 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
การจดอนดบในมหาวทยาลยในเอเชย–10อนดบแรก สวนในภมภาคเอเชยมมหาวทยาลยทตด 100 อนดบแรกจาก 4 ประเทศ คอสงคโปร2แหงจน6แหงญปน5แหงและเกาหลใต4แหงสำหรบประเทศไทยมมหาวทยาลยตดกลม300อนดบ1แหง500อนดบ1แหงและ1,000อนดบ6แหง สำหรบประเทศทมมหาวทยาลยตดอนดบในกลมภมภาคเอเชย พบวา ประเทศทมมหาวทยาลยตด 10 อนดบแรก ม 5 ประเทศ คอ สงคโปร ม 2 แหง ไดแก NanyangTechnological University (NTU) (อนดบ 11) และ National University of Singapore(NUS) (อนดบ15)จนม3แหง ไดแกTsinghuaUniversity (อนดบ25)PekingUniversity(อนดบ38)และFudanUniversity(อนดบ40)ฮองกงม2แหงไดแกUniversityofHongKong (อนดบ 26) และ University of Hong Kong (อนดบ 30) ญปน ม 2 แหง ไดแก The University of Tokyo (อนดบ 28) และ Kyoto University (อนดบ 36) และเกาหลใต ม1แหงคอSeoulNationalUniversity(อนดบ36)ซงมอนดบเทากนกบKyotoUniversityของญปน เปนทนาสงเกตวา มเพยงสงคโปรประเทศเดยวทอยในกลมอาเซยน ทมมหาวทยาลย ทตดอนดบตนทงในระดบโลกและระดบภมภาคเอเชยถง 2 แหง รองลงมา ไดแก มหาวทยาลย จากประเทศจน3แหงญปน2แหงและเกาหลใต1แหง
คะแนนรวมเฉลย
2016/2017 2017/2018
ตารางชผลการจดอนดบมหาวทยาลย10อนดบแรกของเอเชยประจำป2018
อนดบสถาบนอดมศกษา ประเทศ
2016/2017 2017/2018
ทมา:QSWorldUniversityRankings2017และ2018(QuacquarelliSymonds2017และ2018
13 11 NanyangTechnologicalUniversity สงคโปร 91.4 100.0 (NTU)
12 15 NationalUniversityofSingapore สงคโปร 91.5 99.9 (NUS)
24 25 TsinghuaUniversity จน 86.0 97.1
27 26 UniversityofHongKong ฮองกง 85.4
34 28 TheUniversityofTokyo ญปน 82.6 93.2
36 30 TheHongKongUniversityof ฮองกง 81.8 72.7 ScienceandTechnology
37 36 KyotoUniversity ญปน 81.7 91.8
35 36 SeoulNationalUniversity เกาหลใต 82.1 97.5
39 38 PekingUniversity จน 81.3 95.9
43 40 FudanUniversity จน 79.4 96.8
75ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สำหรบประเทศไทย ไมมมหาวทยาลยทตด 10 อนดบแรกในภมภาคเอเชย แตตด100อนดบแรกของภมภาคเอเชยม2แหงในปพ.ศ.2560ไดแกไดแกจฬาลงกรณมหาวทยาลยอนดบ50(อนดบโลก245)และมหาวทยาลยมหดลอนดบ58(อนดบโลก334)
โดยสรป การจดอนดบมหาวทยาลยชนนำของโลก ประจำป 2018 (QSWorldUniversityRankings2018)มหาวทยาลยไทยตดอนดบ500อนดบแรกเทากบในปทผานมาคอจำนวน 8 มหาวทยาลย ซงอนดบมหาวทยาลยไทยสวนใหญอนดบคงทและบางมหาวทยาลยมอนดบลดลงจากปทแลว และยงไมมมหาวทยาลยของไทยทสามารถเขาไปตดใน 200 อนดบแรกอนดบมหาวทยาลยทดทสดของมหาวทยาลยไทยททำได คอ สามารถเขาไปตดใน 300 อนดบแรกไดแกจฬาลงกรณมหาวทยาลยอนดบ245
ทมา:QSWorldUniversityRankings2017และ2018(QuacquarelliSymonds2017และ2018
คะแนนรวมเฉลย
2016/2017 2017/20182017/2018
ตารางซผลการจดอนดบมหาวทยาลยไทยประจำป2018
อนดบสถาบนอดมศกษา
อนดบในประเทศ
2016/2017 2017/2018
252 245 จฬาลงกรณมหาวทยาลย 1 40.6 41.80
283 334 มหาวทยาลยมหดล 2 37.6 35.1
551-600 551-600 มหาวทยาลยเชยงใหม 3 - -
601-650 601-650 มหาวทยาลยธรรมศาสตร 4 - -
701+ 751-800 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 5 - -
701+ 801-1000 มหาวทยาลยขอนแกน 6 - -
701+ 801-1000 มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร 7 - -
701+ 801-1000 มหาวทยาลยสงขลานครนทร 8 - -
76 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
การศกษาไทยในเวทโลกฉบบน เปนการสงเคราะหและวเคราะหขอมลทางการศกษาจากรายงานของยเนสโก (UNESCO Institute for Statistics: UIS) เปนหลก ไดแก GlobalEducationMonitoringReport2016,ComparingEducationStatisticsAcrosstheWorldซงเปนรายงานขอมลเปรยบเทยบ188ประเทศทจดแบงตามภมภาคตางๆทวโลกและขอมลจากแหลงอนๆ เพมเตม เชนWorld Competitiveness Yearbook (IMD 2016-2017), WorldEconomicForum(WEF2017/2018),WorldUniversityRankingQuacquarelliSymonds(QS2018),ProgrammeforInternationalStudentAssessment(PISA2015),TrendsinInternational Mathematics and Science Study (TIMSS 2015) และ HumanDevelopment Report 2016 โดยคดสรรประเทศเปาหมาย โดยเฉพาะในกลมอาเซยน เพอเปรยบเทยบกบประเทศไทยโดยมสาระสำคญสรปไดดงน 5.1 สรป
5.1.1 สภาวการณดานประชากรกบการศกษา 1) โครงสรางประชากรไทยในวยเดกอายตำกวา15ปลดลงโดยในปพ.ศ.2553เหลอรอยละ 19.8 และคาดวาจะเหลอรอยละ 12.8 ในป พ.ศ. 2583 ในขณะทผสงอาย (60 ป ขนไป) คาดวาจะเพมขนจากรอยละ 13.2 ป พ.ศ. 2553 เปนรอยละ 32.1 ในป พ.ศ. 2583 สวนอตราสวนการพงพงของประเทศไทยยงไมสงมากนก อยทรอยละ 39.3 ในป พ.ศ. 2559 เมอเปรยบเทยบในกลมประเทศอาเซยน 2) ประชากรในเขตเมองของประเทศไทย ป พ.ศ. 2559 อยทรอยละ 50.4 ซงมคาใกลเคยงประเทศกำลงพฒนาในกลมอาเซยนดวยกน ในขณะทประเทศทพฒนาแลว รวมทงมาเลเซยและบรไนมอตราสวนประชากรในเขตเมองสงเกนรอยละ 70 นอกจากน ขอมลจากสำมะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2558 พบวา ประชากรไทยสวนใหญทอยนอกเขตเทศบาล ทไมเคยไดรบการศกษามถงรอยละ53.03หรอแมวามการศกษากเพยงระดบประถมศกษามมากถงรอยละ62.73
บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ
77ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
3) แรงงานไทยอาย 15ปขนไปมอตราไมเปลยนแปลง โดยปการศกษาเฉลยของประชากรไทยเทากบ 8.5 ป ขณะทการศกษาเฉลยของประชากรไทยอาย 15-59 ป เปน 9.4 ปเมอพจารณาประชากรวยแรงงานของไทยทมอาย 25 ปขนไป สวนใหญรอยละ 61 มการศกษาเพยงระดบประถมศกษา และประชากรกลมนสำเรจการศกษามธยมศกษาตอนตน โดยเฉลยเพยงรอยละ 41 ซงเปนอตราทตำกวาประเทศกลมอาเซยนดวยกน เชน อนโดนเซย (รอยละ 47) จน(รอยละ65)มาเลเซย(รอยละ68)และฟลปปนส(รอยละ70) 4) การมงานทำและการวางงาน พบวา ประเทศไทยมประชากรผมงานทำ รอยละ57.7ขณะทกำลงแรงงานมผวางงานนอยเพยงรอยละ0.99และจากการสำรวจปพ.ศ.2559 พบวา ผสำเรจการศกษาสงสวนใหญจะวางงาน โดยผสำเรจการศกษาระดบอดมศกษามผวางงานมากทสดรอยละ2.2หรอ1.79แสนคน 5) คณภาพชวตเมอพจารณาตวชวดคณภาพชวตของไทยจากรายงานUNDPซงวดจากดชนชวดการพฒนาคณภาพชวตมนษยและรอยละของความยากจนพบวาUNDPจดอนดบการพฒนาคณภาพชวตมนษยปพ.ศ.2558ใหประเทศไทยอยในกลมการพฒนาระดบสง (HighHuman Development) อยทอนดบ 87 จาก 188 ประเทศ นบวาอนดบของไทยคอนขางด เมอเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน เชน จน (อนดบ 90) อนโดนเซย (อนดบ 113) ในขณะทมาเลเซยและบรไนอยกลมการพฒนามนษยระดบสงมาก (Very High Human Development) ทอนดบ59และ30ตามลำดบและเมอพจารณาดชนความยากจนพบวาประเทศไทยมประชากรทยากจนมากเพยงรอยละ 0.1 เทานน โดยกลมทเสยงตอความยากจนมรอยละ 4.4 นบวามความยากจนนอยกวาประเทศทกำลงพฒนาหลายประเทศในกลมอาเซยนเชนจนอนโดนเซยฟลปปนส 6) สอและเทคโนโลยของประเทศไทยยงมไมมากนก เพยงรอยละ 39.3 ในป พ.ศ. 2557 ในขณะทประเทศทพฒนาแลวสวนใหญใชอนเทอรเนตมากเกนกวารอยละ 80 สวน อนเทอรเนตความเรวสงไทยใชเพยง9.2คนตอประชากร100คนในขณะทประเทศทพฒนาแลวสวนใหญใชอนเทอรเนตความเรวสงมากเกนกวา 40 คนตอประชากร 100 คน สำหรบโทรศพทเคลอนทไทยมอตราการใชทคอนขางสงใกลเคยงประเทศทพฒนาแลว คอ 75.3 คนตอประชากร100คนขณะทสงคโปรใชโทรศพทเคลอนทมากทสดคอ142.2คนตอประชากร100คน
5.1.2สภาวการณดานการศกษา 1) การเขาถงโอกาสทางการศกษา ระดบกอนประถมศกษาประเทศไทยมอตราการเขาเรยนรอยละ73ใกลเคยงกบบรไน (รอยละ 74) และสงกวาประเทศเพอนบาน เชน อนโดนเซย ลาว พมา กมพชา และ สงกวาคาเฉลยของโลกซงอยทรอยละ44
78 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ระดบประถมศกษา เกอบทกประเทศมอตราการเขาเรยนเกนรอยละ 100ประเทศไทยมอตราสวนนกเรยนตอประชากรอยางหยาบและสทธรอยละ 104 และรอยละ 92 ตามลำดบ แมวาอตราการเขาเรยนของไทยจะดขน แตกยงพบวาไทยมเดกทอยนอกโรงเรยนในระดบนอยถง380,000คนคดเปนรอยละ8(ใกลเคยงกบคาเฉลยทวโลก)มากกวาประเทศในกลมอาเซยนหลายประเทศเชนเวยดนาม(รอยละ2)และมาเลเซย(รอยละ5) ระดบมธยมศกษา อตราการเขาเรยนของประเทศไทยอยทรอยละ 86 สงกวาคาเฉลยทวโลก รอยละ75 แตตำกวาเปาหมายระดบชาตทกำหนดใหประชากรอาย 12-14 ป ทกคนตองจบการศกษาภาคบงคบรอยละ 100 สวนอตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ของประเทศไทยและหลายประเทศในเอเชยไมปรากฎขอมลในสวนน สำหรบระดบอดมศกษา อตราการเขาเรยนของประเทศไทยอยทรอยละ 53ซงสงกวาประเทศเพอนบานทกประเทศ เชนจน (รอยละ39)ฟลปปนส (รอยละ36)อนโดนเซย(รอยละ31)มาเลเซยและเวยดนาม(รอยละ30เทากน)ลาว(รอยละ17)และพมา(รอยละ14)
2) ความเทาเทยมทางการศกษา ประเทศไทยมคาดชนความเสมอภาคของอตราผสำเรจการศกษาตามปจจยความเทาเทยมดานพนทสงทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและตะวนออก โดยในระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาตอนตนมคาใกลเคยงกน อยท 1.00 และ 0.98 ตามลำดบสำหรบระดบมธยมศกษาตอนปลายมคาอยท0.78
3)คณภาพการศกษา ผลสมฤทธทางการศกษานานาชาตพจารณาจากการประเมนPISAและTIMSS 1. PISA ผลการประเมนนกเรยนในโครงการ PISA 2015 ของนกเรยนไทย มผลการประเมนตำกวาคาเฉลยนานาชาตทกวชา และมแนวโนมผลการประเมนตำลงทกวชา เมอเทยบกบการประเมนครงทผานมา(PISA2012) 2. TIMSS การประเมนผลสมฤทธวชาคณตศาสตร-วทยาศาสตร (TIMSS2015)พบวาทง2วชาของไทยตำกวาคาเฉลยนานาชาต500คะแนน การจดอนดบสถาบนอดมศกษานานาชาต เพอพจารณาการจดอนดบสถาบนอดมศกษาป พ.ศ. 2560พบวา ประเทศไทยไมตด 100อนดบแรก ในขณะทประเทศในภมภาคเอเชยทตด10อนดบแรกไดแกมหาวทยาลยจากฮองกง (3แหง)รองลงมาไดแกมหาวทยาลยจากประเทศสงคโปรจนและเกาหลใตประเทศละ1แหงและญปน1แหงโดยสงคโปรตดอนดบดทสดของมหาวทยาลยในเอเชยและเมอพจารณาสถาบนอดมศกษาของไทยซงเปนรองประเทศในภมภาคเอเชยดวยกน เชน ญปน จน-ฮองกง จน-ไทเป (ไตหวน) สาธารณรฐประชาชนจน และสงคโปรโดยสถาบนอดมศกษาของไทยตด300อนดบแรก2แหงไดแกจฬาลงกรณมหาวทยาลยทตดอนดบ253และมหาวทยาลยมหดลตดอนดบ295
79ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
5) ประสทธภาพการจดการศกษา ตวชวดงบประมาณดานการศกษาแสดงถงประสทธภาพการจดการศกษา ประเทศไทยมงบประมาณทางการศกษาตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) อยทรอยละ 4.1 ในขณะทเวยดนามมอตราสวนอยทรอยละ 6.3 ซงใกลเคยงกบประเทศทพฒนาแลวอยางนวซแลนด ในดานงบประมาณทางการศกษาตอ งบประมาณแผนดน อยทรอยละ 18.9 ซงสงกวาหลายประเทศในกลมอาเซยนบวกหก สวน คาใชจายทางการศกษารายหวของประเทศไทยในระดบประถมศกษาอยท 3,564 PPP$ ระดบมธยมศกษาอยท 2,751 PPP$ นบวาอยในเกณฑไมมากทงสองระดบ และในระดบอดมศกษาประเทศไทยมคาอยท2,778PPP$ซงนอยกวาหลายประเทศ 5.2 อภปราย
5.2.1 ประชากร ประเทศไทยมการเปลยนแปลงประชากร โดยจำนวนประชากรวยเดกจะลดลงอยางมากและมผลทำใหจำนวนประชากรในวยเรยน (อาย6–21ป)ลดลง เนองมาจากภาวะเจรญพนธทลดตำลงและคนไทยมชวตยนยาวขน ผสงอายมากขน ซงเปนไปตามอายขยเฉลยของประชากรทมแนวโนมเพมขนทกภมภาคทวโลก จากขอมล พ.ศ. 2553 พบวา ผสงอาย (60 ปขนไป) มมากถงรอยละ 13.2 ของจำนวนประชากรทงหมด และมแนวโนมเพมขนเปน รอยละ19.1 ในพ.ศ.2563ซงเปนจำนวนทเพมขนจากพ.ศ.2553 เกอบ6 เทาลกษณะเชนนทำใหโครงสรางอายของประชากรเปลยนแปลงไปอยางเหนไดชดเจน ซงสงผลทงทางบวกและ ทางลบ ผลกระทบทางบวกคอสงคมไทยจะมผทมประสบการณชวยเหลอสงคมมากขน สวน ผลกระทบทางลบคอ มภาระในการดแลผสงอายเพมขนทงดานสงคม สขภาพอนามย และดาน การศกษาโดยเฉพาะผสงอายทยงอานไมออกและเขยนไมได 5.2.2 กำลงแรงงานประชากรวยแรงงานไทยทอาย15ปขนไปมการศกษาเฉลย8.5ปขณะทประชากรกลมอาย 15-59 ป มการศกษาเฉลย 9.4 ป ซงยงหางไกลเปาหมายของแผน การศกษาแหงชาตพ.ศ.2560-2579ทจะใหเพมขนเปน10.7ปในปพ.ศ.2564และเพมขนเปน12.5ในปพ.ศ.2579 หากพจารณาระดบการศกษาของประชากรวยแรงงาน ในป พ.ศ. 2558 ประชากรไทย มการศกษาโดยเฉลยเพยงระดบประถมศกษามากถงรอยละ 61 และหากเปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน ไทยใกลเคยงกบอนโดนเซย นอกจากนน วยแรงงานของไทยทมความรระดบมธยมศกษากมจำนวนนอยกวาวยแรงงานของประเทศในกลมอาเซยนอยางอนโดนเซย มาเลเซยฟลปปนส และสงคโปร ดานการทำงาน แมวาประเทศไทยจะมผวางงานนอย มอตราการวางงานเพยงรอยละ0.99แตกลมผทสำเรจการศกษาระดบอดมศกษาเปนกลมทมอตราการวางงานสงสด
80 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
5.2.3 คณภาพชวต/UNDPเปรยบเทยบคณภาพชวตของประชากรมากหรอนอยเพยงใดนนขนอยกบองคประกอบทสำคญ3ประการคอ 1) ดานการศกษา ตวชวดท UNDP นำมาใชคำนวณองคประกอบดานการศกษาไดแก ปการศกษาเฉลยและปการศกษาทคาดหวง หากคาดชนทง 2 ตวสงขน คณภาพชวตมนษย(HDI) กจะสงขน และอนดบการพฒนาคณภาพชวตมนษยกจะดขนดวย ประเทศไทย ปการศกษาเฉลย 7.9 ตำกวามาเลเซย (10.1) และสงคโปร (11.6) ซงปการศกษาทคาดหวง คอ 13.6 ซงยง ตำกวาทง2ประเทศ 2) ดานสขภาพอนามย UNDP พจารณาจากการมสขภาพดและการมชวตทยนยาวประชากรในประเทศไทยมอายขยเฉลยตงแตแรกเกด74.6ตำกวาสงคโปรแตใกลเคยงกบมาเลเซย 3) ดานเศรษฐกจ ประเทศไทยมรายไดประชาชาตตอหว 14,519 PPP$ และมอตราการขยายตวสงขนอยางตอเนอง แตกยงตำกวาสงคโปรและมาเลเซย อตราการวางงานลดลงยกเวนผจบอดมศกษา กลาวโดยสรป คาดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษย (HDI) เทากบ 0.74 สงกวาประเทศในกลมอาเซยนแตยงตำกวาสงคโปรและมาเลเซยซงเทากบ0.925และ0.789ตามลำดบสวนอนดบดชนการพฒนาคณภาพชวตมนษยเทากบ87ซงยงตำกวาสงคโปรและมาเลเซยเชนกน
5.2.4 ระบบการศกษา 1) ประเทศไทยจดการศกษาขนพนฐาน 12 ป เชนเดยวกบฟลปปนส โดยจด การศกษาระดบประถมศกษา6ปมธยมศกษา6ปและจดการศกษาภาคบงคบ9ปเชนเดยวกบประเทศในกลมอาซยนเชนสงคโปรฟลปปนสเวยดนามและอนโดนเซยจำนวนปการศกษาเฉลยของไทยเทากบอนโดนเซย คอ 7.9 และทนาสงเกตคอ ประเทศทพฒนาแลวสวนใหญจะกำหนด การศกษาภาคบงคบถงระดบมธยมศกษาตอนปลายอยางออสเตรเลยและนวซแลนด 2) การศกษาในวยเดกเปนการวางรากฐานชวต โดยเรมตงแตการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาเพอเตรยมความพรอมกอนเขาเรยนในระดบประถมศกษา ซงเปนการศกษา ภาคบงคบ และพบวา อตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาอยางหยาบของประเทศไทยสงรอยละ73และอตราการเขาเรยนสทธ96แมวาอตราการเขาเรยนระดบกอนประถมศกษาของไทยจะสงกวาหลายประเทศในกลมอาเซยน แตกมไดหมายความวาไทยจะประสบความสำเรจในการจดการศกษาในระดบน 3) อตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาของไทยอยทรอยละ 104 เพราะท UISใชฐานขอมลประชากรจากการประมาณการโดยUNDPทำใหอตราการเขาเรยนระดบประถมศกษาเมอเปรยบเทยบกบนานาชาตตำกวาอตราการเขาเรยนทรายงานในประเทศ ซงใชขอมลประชากรจากกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย
81ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
4) อตราการเขาเรยนระดบมธยมศกษาในภาพรวมของไทยอยทรอยละ 86 ถงแมวาจะสงกวาคาเฉลยทวโลกแตยงเปนรองกลมประเทศอาเซยนเชนฟลปปนสจนและบรไน
5.2.5 คณภาพการศกษา การศกษาขนพนฐานมคณภาพลดลง มหลกฐานตางๆ ทสะทอนถงคณภาพ การศกษาไทยทลดลง ทงทเปนการสำรวจโดยองคกรระหวางประเทศและการประเมนโดยองคกรภายในประเทศ เชน สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) และการทดสอบของตนสงกดซงสวนใหญยงมความรตำกวามาตรฐาน ความรทวานหมายถงความรในวชาทสำคญ ไดแกคณตศาสตร วทยาศาสตร การคดเชงวเคราะห และภาษา สวนนกเรยนทมความรจรงกม แตมจำนวนนอยสวนมากการศกษาขององคการความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา(Organization for Economics CO-Operation andDevelopment,OECD) หรอ PISA (Programme forInternational Students Assessment) พบวา นกเรยนไทยทมความรดานวทยาศาสตรในระดบสงมเพยงรอยละ 1 ซงกอาจจะเปนนกเรยนทไปชนะการแขงขนโอลมปกทางวชาการสาขาตางๆกไดซงไมไดหมายถงคณภาพโดยเฉลยของระบบการศกษาไทยนอกจากนPISAยงพบวาผลการสอบ ในปน (2015) ของประเทศไทยทำคะแนนวชาวทยาศาสตร คณตศาสตร และการอาน ไดเทากบ421,409และ415ตามลำดบซงลดลงจากการสอบในป2012ประมาณ11-32คะแนนโดยวชาการอานมการลดลงมากทสด ทำใหประเทศไทยมอนดบคะแนนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรอยทลำดบท 54ทงค สวนวชาการอานไดอนดบท 57จาก72ประเทศทเขารวมประเมนในครงนดงนน คณภาพทลดลงยอมหมายถงความสามารถในการคดวเคราะหและองคความรทมอยในระบบการศกษาไทยยงตำกวามาตรฐาน ระบบการถายทอดความรของครสเดกยงตองพฒนา ครตอง สงเสรมการเรยนรและพฒนาการเรยนการสอนรวมกน เพราะครเปนอกหนงปจจยสำคญตอ ความสำเรจของเดกและเยาวชนในการพฒนาทกษะการเรยนร ซงผลการวเคราะหของ OECD ชใหเหนวาครทเดกรกและมเทคนคการสอนทด โดยเฉพาะเทคนคการสอนทมความยดหยนทงตอ ผเรยนทมความสมรรถนะสงและตำ นอกจากน OECD ยงพบวา ผเรยนทไดรบคำแนะนำจากครเปนรายบคคลมแนวโนมทจะแสดงใหเหนถงทกษะการเรยนรทดกวา ทสำคญประเทศสวนใหญจะมผลคะแนนทสงขนอยางมนยทางสถต
82 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
5.3 ขอเสนอแนะ จากการนำเสนอสภาวการณทเกยวของกบการศกษาและสภาวการณการศกษาไทยในเวทโลกจากตวชวดสำคญในบทท2ถงบทท4มขอเสนอแนะดงน 1. เพมโอกาสในการเขาถงการศกษาใหกบประชากรทกวยตงแตเดกจนถงวยผสงอาย (60 ปขนไป) โดยเฉพาะกลมผดอยโอกาส รวมทงเดกทอยนอกโรงเรยน ใหไดรบการศกษา อยางนอยในระดบการศกษาภาคบงคบ และควรมการศกษาวจยเชงลกถงสาเหตและปจจยททำให มเดกอยนอกโรงเรยน 2. สงเสรมสนบสนนใหประชากรทกเพศทกวยทงทอยในเขตเมองและชนบทหางไกลใหไดรบการศกษาอยางเทาเทยม โดยสงเสรมการจดการเรยนการสอนใหมการเรยนรผานเทคโนโลยรวมทงพฒนาเทคโนโลยทใชในการจดการเรยนการสอนเพมมากขน 3. มแนวทางเพมปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานไทยใหสงขนจากระดบประถมศกษาใหมคณวฒอยางนอยในระดบมธยมศกษาตอนตนเพอยกระดบคณภาพแรงงานไทยใหสงขนรวมทงมระบบการตดตามเดกทตกหลนเพอนำเขาสระบบการศกษาใหไดเรยนจนจบการศกษา ภาคบงคบ และสงเสรมใหศกษาตอจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลายตามนโยบายเรยนฟร 15 ปของรฐบาล 4. ควรเพมและใหความสำคญกบคณภาพการศกษาใหมากขน โดยเฉพาะสงเสรมการเรยน การสอนวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย เพอพฒนาคนไทยใหสามารถคดคนเทคโนโลยและนวตกรรม และมทกษะในการประกอบอาชพ รวมทงพฒนาใหมความเปนผประกอบการ เพอรองรบนโยบายการพฒนาประเทศไทย 4.0 อนจะเปนการยกระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศใหสงขน 5. ปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการศกษา โดยเฉพาะการจดสรรคาใชจายรายหวใหสงผลถงผเรยนอยางแทจรงโดยเนนความเทาเทยม ทวถง และเปนธรรม เพอลดความเหลอมลำหรอความไมเทาเทยมทางการศกษาตามถนทอยอาศยและฐานะทางเศรษฐกจ โดยมระบบการตดตาม การใชงบประมาณทางการศกษาทมประสทธภาพ 6. พฒนาระบบฐานขอมล (Big Data) ของประเทศใหสมบรณ โดยมฐานขอมลดาน การศกษาทครบถวน ถกตอง และทนสมย สามารถเชอมโยงและใชขอมลระหวางหนวยงานในประเทศและตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ รวมทงมฐานขอมลนกเรยนรายบคคลทเปนปจจบนเพอนำมาใชตดตามและพฒนาการศกษาของประเทศในภาพรวมได 7. จดตงสำนกงานกองทนเพอพฒนาเทคโนโลยทางการศกษาตามพระราชบญญต การศกษาแหงชาต เพอจะไดมองคกรหลกในการขบเคลอนการนำเทคโนโลยมาใชในการสรางโอกาสทางการศกษา ความเทาเทยม คณภาพ ประสทธภาพ และการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลง
83ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
บรรณานกรม คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2560. เอกสารประกอบการประชม
Thailand’sCompetitivenessPerspectivesofWEF.4ตลาคม2560.
สำนกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต, บทวเคราะห การจดอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ประจำป 2017-2018 โดยWorldEconomicForum:WEF.2ตลาคม2560.
สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, การคาดประมาณประชากรของประเทศไทยพ.ศ.2553-2583.
สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. ภาวะสงคมไทยไตรมาสแรก ป2560.ปท4ฉบบท2เดอนพฤษภาคม2560.เอกสารอดสำเนา.กรงเทพฯ,2560.
สำนกงานสถตแหงชาต.2559.การสำรวจการเปลยนแปลงของประชากรพ.ศ.2558-2559.
สำนกงานสถตแหงชาต.2558.สำมะโนประชากรและเคหะพ.ศ.2558.
สำนกงานสถตแหงชาต.รายงานการสำรวจประชากรผสงอายในประเทศไทยพ.ศ.2557.
สำนกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร.ประชากรสงอายในอาเซยน. (เอกสารประมวลสถตดานสงคม มถนายน2559)สบคนจากwww.m-society.go.thสบคนณวนท20มถนายน2560
สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). เอกสารประกอบการแถลงขาวเรอง การทดสอบO-NET ป.6, ม.3, และ ม.6 ปการศกษา 2560 (มนาคม 2560) และ การสอนGAT/PATครงท1/2560(มนาคม2560).เอกสารอดสำเนา.
สถาบนวจยประชากรและสงคม. 2549. การฉายภาพประชากรของประเทศไทย พ.ศ.2548-2568.มหาวทยาลยมหดล.
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). บทสรปรายงานผลการวจยโครงการTIMSS2007(TrendsinInternationalMathematicsandSciencesStudy 2007). 2552. กรงเทพฯ: บรษท ส.เอเซยเพรส (1989) จำกด จากเวบไซตhttp://www.ipst.ac.th/index.php
84 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). สรปผลการวจยโครงการ TIMSS2011 ชนประถมศกษาปท 4, 2556. กรงเทพฯ : บรษทแอดวานซ พรนตง เซอรวสจำกดจากเวบไซตhttp://www.ipst.ac.th/index.php
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.).สรปผลการวจยโครงการ TIMSS2011ชนมธยมศกษาปท2,2556.กรงเทพฯ:บรษทแอดวานซพรนตงเซอรวสจำกดจากเวบไซตhttp://www.ipst.ac.th/index.php
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.).สรปผลการวจยโครงการ TIMSS2015,2559.กรงเทพฯ:จากเวบไซตhttp://www.ipst.ac.th/index.php
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา. กระทรวงศกษาธการ. สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลกพ.ศ.2555.กรงเทพฯ:บรษทพรกหวานกราฟฟคจำกด,2555.
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา. กระทรวงศกษาธการ. สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลกพ.ศ.2558.กรงเทพฯ:บรษทพรกหวานกราฟฟคจำกด,2555.ตลาคม2558(เอกสารอดสำเนา).
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา. กระทรวงศกษาธการ. การจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศไทยโดยเวทเศรษฐกจโลกพ.ศ.2558-2559 (WorldEconomicForum:WEF2015-2016). กรงเทพฯ:บรษทพรกหวานกราฟฟคจำกด,2555.
InternationalInstituteforManagementDevelopment.IMDWorldCompetitivenessYearbook2016.IMDWorldCompetitivenessCenter.Lausanne,Switzerland.2016.
InternationalInstituteforManagementDevelopment.IMDWorldCompetitivenessYearbook2016.IMDWorldCompetitivenessCenter.Lausanne,Switzerland.2017.
Mathematics and Science Achievement of Eighth-Graders in 1999 จากเวบไซต ttps://nces.ed.gov/timss/results99_1.asp
TheUnitedNationsDevelopmentProgramme,HumanDevelopmentReport2016. NewYork,2016.
The Global Competitiveness Index 2012-2013 rankings,World Economic Forum.www.weforum.org/gcr.
85ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
The Global Competitiveness Index 2013-2014 rankings,World Economic Forum.www.weforum.org/gcr.
The Global Competitiveness Index 2014-2015 rankings,World Economic Forum.www.weforum.org/gcr.
The Global Competitiveness Index 2015-2016 rankings,World Economic Forum.www.weforum.org/gcr.
The Global Competitiveness Index 2016-2017 rankings,World Economic Forum.www.weforum.org/gcr.
The Global Competitiveness Index 2017-2018 rankings,World Economic Forum.www.weforum.org/gcr.
The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), EFAGlobalEducationMonitoringReport2016.
TheUnitedNationsDevelopmentProgramme.HumanDevelopmentReport2015WorkforHumanDevelopment.Canada.TheLowe-MartinGroup.2015.
TheUnitedNationsDevelopmentProgramme.HumanDevelopmentReport2016Human Development for everyone. Canada. The Lowe-Martin Group.2016.
TIMSSHighlights from the Primary Grades, IEA Third InternationalMathematicsand Science Study. จากเวบไซต https://timssandpirls.bc.edu/timss1995i/TIMSSPDF/P1HiLite.pdf
Websiteจากการจดอนดบในวกพเดยสารานกรมเสร.สบคนเมอวนท20มถนายน2560
www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/Annual Conference/.../...Article02.pdf,ประชากรไทยในอนาคต.โดยปทมาวาพฒนวงศและปราโมทยปราสาทกลสบคนณวนท20มถนายน2560.
เกรยงศกด เจรญวงศศกด. แนวโนมโลก 2050 (ตอนท 7) : NITE แรงงานของโลกอนาคต http://www.kr iengsak.com/Global%20Trends%202050%20%287% 29%20%3A%20NITE%20workforce
ภาคผนวก
88 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ตารางสถต
89ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
สญลกษณทพบในตารางสถต ไมมรายละเอยดของขอมล(Nodataavailable) …
สวนประมาณการโดยประเทศผใหขอมล(Nationalestimation) *
คาประมาณการโดยสถาบนสถตของยเนสโก(UISestimation) **
ขอมลของปทอางองหรอปลาสด (P)
ขอมลนอางถงปการศกษาหรอปงบประมาณ(ระยะเวลา)nปหรอระยะเวลาหลงปทอางอง +n
ขอมลนอางถงปการศกษาหรอปงบประมาณ(ระยะเวลา)nปหรอระยะเวลากอนปทอางอง -n
90 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ทมา:Table1,2,3,4GlobalEducationmonitoringReport2016,UIS2016.
ตาราง1ระบบการศกษา:อายแรกเขาและจำนวนปทเรยนระดบการศกษาขนพนฐานปพ.ศ.2557
ไทย 3 … 6 6 12 6 6 15 9 12
บรไน 3 1 6 6 12 7 6 15 9 13
กมพชา 3 … 6 6 12 3 … … ... 9
จน 3 … 6 6 12 3 6 15 9 9
อนโดนเซย 5 … 7 6 13 3 6 15 9 9
ญปน 3 … 6 6 12 3 6 16 10 9
ลาว 3 … 6 5 11 .... 6 15 9 ...
มาเลเซย 4 … 6 .... 12 ... 6 12 6 ...
พมา 3 … 5 5 10 .... 5 9 5 ...
ฟลปปนส 5 1 6 6 12 6 6 14 9 12
เกาหลใต 3 … 6 6 12 3 6 16 10 9
สงคโปร 3 … 6 6 12 .... 6 15 9 ...
เวยดนาม 3 … 6 5 11 ..... 6 15 9 ...
ออสเตรเลย 4 1 5 7 12 6 5 17 12 13
นวซแลนด 3 … 5 6 11 7 6 16 11 13
อนเดย 3 … 6 5 ... ... 6 15 9 ...
ประเทศ การศกษาขนพนฐาน(จำนวนป)
ประถมศกษากอนประถมศกษา มธยมศกษา การศกษาภาคบงคบ
อายเรมตน
อายเรมตน
อายเรมตน
อายเรมตน
อายสดทาย
จำนวนป
จำนวนป
จำนวนป
จำนวนป
91ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ประเทศกอนประถมศกษา ประถมศกษา อดมศกษา
GER GERNER NER GER GERGER GER
มธยมศกษาตอนตน
มธยมศกษาตอนปลาย
รวมมธยมศกษา
ทมา:Table2,3,4,5GlobalEducationReport2016,UIS2016.
ไทย 73 96 104 92 … … 86 53
บรไน 74 100 107 ... 98 86 99 32
กมพชา 18 33 116 95 83 … … …
จน 82 ... 104 ... … … 94 39
อนโดนเซย 58 99 106 93 86 70 82 31
ญปน 90 96 102 100 100 97 102 62
ลาว 30 50 116 95 79 50 57 17
มาเลเซย 99 96 107 95 90 55 79 30
พมา 23 23 100 95 56 39 51 14
ฟลปปนส ... ... 117 97 96 80 88 36
เกาหล 92 99 99 96 99 94 98 95
สงคโปร ... ... ... … … … …
เวยดนาม 81 95 109 98 ... … … 30
อนเดย 10 ... 111 98 85 52 69 24
ออสเตรเลย ... 80 ... 97 99 91 … 87
นวซแลนด 92 93 99 98 99 96 117 81
คาเฉลยของภมภาค(RegionalAverages)**
ตะวนออกและเอเชย 76 79 105 96 91 77 88 39ตะวนออกเฉยงใต
เอเชยใต 18 ... 109 94 80 50 65 23
แปซฟก 98 76 108 94 98 66 101 62
โลก 44 67 105 91 84 63 75 34
ตาราง2 อตราการเขาเรยนของประชากรอยางหยาบ(GER)อตราการเขาเรยนสทธ(NER)จำแนกตามระดบการศกษา ปพ.ศ.2557
92 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ประเทศ
จำนวน(000) จำนวน(000)รอยละ รอยละ
รอยละของนกศกษาระดบอดมศกษา
เขามาศกษาในประเทศ(InboundMobileStudents)
ไปศกษาตางประเทศ(OutboundMobileStudents)
ไทย 12 0.5 25.5 1.1
บรไน 0.4 3.2 3.4 38.3
กมพชา ... ... 4.2 ...
จน 108 0.3 712.2 2.1
อนโดนเซย 7 0.1 39.1 0.6
ญปน 136 3.5 32.3 0.8
ลาว 0.5 0.4 5 3.6
มาเลเซย 36 4.1 56.3 5
พมา 0.1 0 6.4 ...
ฟลปปนส ... ... 11.5 0.3
เกาหลใต 56 1.7 116.9 3.5
สงคโปร 49 19.2 22.6 8.8
เวยดนาม 3 0.1 53.5 2.42
ออสเตรเลย 266 ... 11.7 0.8
นวซแลนด 49 18.7 5.4 2.1
อนเดย 34 0.1 181.9 0.6
คาเฉลยของภมภาค(RegionalAverages)**
ตะวนออกและเอเชยตะวนออกเฉยงใต 591 1.0 1,264 2.1
เอเชยใต 38 0.1 359 1.0
แปซฟก 299 17.8 33 1.9
โลก 4,056 2 3,545 1.8
ทมา:Table12GlobalEducationReport2016,UIS2016.
ตาราง3 รอยละของนกศกษาระดบอดมศกษาทไปศกษาตางประเทศ(Outboundmobilestudents) และนกศกษาตางประเทศทเขามาศกษาในประเทศ(Inboundmobilestudents)พ.ศ.2557
93ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
รอยละของประชากรยากจนมาก
รอยละของประชากร
เสยงยากจน
อตราการพงพง
รอยละของประชากรในเขตเมอง
ปการศกษาเฉลย
2015 2015 20162015 2015 2016
อนดบการพฒนามนษย
(HDI)ประเทศ
ไทย 87 7.9 50.4 39.3 4.4 0.1
มาเลเซย 59 10.1 74.1 43.6 0 0
ฟลปปนส 116 9.3 44.4 57.5 8.4 4.2
อนโดนเซย 113 7.9 53.7 48.9 8.1 1.1
สงคโปร 5 11.6 100 37.5 0 0
บรไน 30 9 77.2 38 0 0
กมพชา 143 4.7 20.7 55.6 21.6 11.1
ลาว 138 5.2 38.6 62.8 18.5 18.8
พมา 145 4.7 34.1 49.1 ... 0
เวยดนาม 115 8 33.6 42.5 4.3 0.6
จน 90 7.6 55.6 32.8 22.7 1
เกาหล 18 12.2 85.2 37.2 ... ...
ญปน 17 12.5 93.5 64.4 ... ...
อนเดย 131 6.3 32.7 52.5 18.2 27.8
ออสเตรเลย 2 13.2 89.4 50.9 ... ...
นวซแลนด 13 12.5 86.3 54 ... ...
ทมา:HumanDevelopmentReport2016,UNDP
ตาราง4ขอมลดานประชากร
94 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
2017-2018 2015-2016 2012-20132016-2017 2013-20142014-2015ประเทศ
ไทย 32 4.7 34 4.6 32 4.6 31 4.7 37 4.5 38 4.5
สงคโปร 3 5.7 2 5.7 2 5.7 2 5.6 2 5.6 2 5.7
กมพชา 94 3.9 89 4 90 3.9 95 3.9 88 4 85 4
เวยดนาม 55 4.4 60 4.3 56 4.3 68 4.2 70 4.2 75 4.1
ลาว 98 3.9 93 3.9 83 4 93 3.9 81 4.1 … …
มาเลเซย 23 5.2 25 5.2 18 5.2 20 5.2 24 5 25 5.1
อนโดนเซย 36 4.7 41 4.5 37 4.5 34 4.6 38 4.5 50 4.4
ฟลปปนส 56 4.4 57 4.4 47 4.4 52 4.4 59 4.3 65 4.2
พมา … … … … 131 3.3 134 3.2 139 3.2 … …
บรไน 46 4.5 58 4.3 … … … … 26 4.9 28 4.9
จน … … 28 5 28 4.9 28 4.9 29 4.8 29 4.8
ญปน … … 8 5.5 6 5.5 6 5.5 9 5.4 10 5.4
เกาหล … … 26 5 26 5 26 5 25 5 19 5.1
ออสเตรเลย … … 22 5.2 21 5.1 22 5.1 21 5.1 20 5.1
นวซแลนด … … 13 5.3 16 5.3 17 5.2 18 5.1 23 5.1
อนเดย … … 39 4.5 55 4.3 71 4.2 60 4.3 59 4.3
Rankof137
Rankof140
Rankof148
Rankof138
Rankof144
Rankof144
Value Value ValueValue Value Value
ทมา:WorldEconomicForum2017-2018
ตาราง5 ความสามารถในการแขงขนในภาพรวมของประเทศในกลมอาเซยน+6
95ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
เดกทอยนอกโรงเรยนระดบประถมศกษาการศกษาภาคบงคบ(ชวงอาย)
ประเทศ(%) จำนวน(000)
ตาราง6อตราเดกทอยนอกโรงเรยน(OutofSchoolChildren)พ.ศ.2557
ทมา:Table2,3GlobalEducationMonitoringReport.2016,UIS,2016**ประมาณการโดยUIS
ไทย 6-14 380 8
บรไน ... ... ...
กมพชา ... 97 5
จน 6-14 ... ...
อนโดนเซย 7-15 2,008 7
ญปน 6-15 3 0
ลาว 6-14 36 5
มาเลเซย 6-11 169 5
พมา 5-9 284 5
ฟลปปนส 6-12 402 3
เกาหลใต 6-15 104 4
สงคโปร 7-14 ... ...
เวยดนาม 6-14 127 2
ออสเตรเลย 5-15 51 3
นวซแลนด 5-16 5 2
อนเดย 6-14 2,886 2
คาเฉลยของภมภาค(RegionalAverages)**
เอเชยตะวนออก 2922 3
เอเชยตะวนออกเฉยงใต 3325 5
เอเชยใต 11367 6
แปซฟก 241 6
โลก 60,901 9
96 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คาใชจายรายหว(PPP$)
อดมศกษา(ISCED5-6)
มธยมศกษา(ISCED2-3)
ประถมศกษา(ISCED1)
งบประมาณคดเปนรอยละ
งบประมาณตอGDPประเทศ
ตาราง7รอยละของงบประมาณทางการศกษาตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(GDP)และคาใชจายทางการศกษาของภาครฐรายหวตอป(หนวย:PPP$)ปงบประมาณ2557
ทมา:Table14GlobalEducationMonitoringReport2016,UIS2016
ไทย 4.1 18.9 3,564 2,751 2,778
บรไน 3.8 10 ... 8,320 40376
กมพชา 2 9.9 208 ... ...
จน ... ... ... ... ...
อนโดนเซย 3.3 17.5 1,273 1,032 2,025
ญปน 3.8 9.3 8514 9,137 8,977
ลาว 4.2 15.4 ... ... ...
มาเลเซย 6.1 21.5 4,055 5,391 13,231
พมา ... ... ... ... ...
ฟลปปนส ... ... ... ... ...
เกาหลใต 4.6 ... 7,963 7,609 4,140
สงคโปร 2.9 19.9 ... ... 17,213
เวยดนาม 6.3 21.4 1,207 ... 2,093
ออสเตรเลย 5.3 14 8,142 7,321 9,851
นวซแลนด 6.4 17.8 6,120 7,467 9,167
อนเดย 3.8 14.1 443 740 2,563
97ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
อตราการพงพง
ปการศกษาเฉลย
ตาราง8รอยละของนกเรยนประเทศตางๆทแสดงระดบคะแนนวชาคณตศาสตรโครงการTIMSS2015,2011และ1995
คณตศาสตร คณตศาสตร คณตศาสตร
คะแนนเฉลยม,2 คะแนนเฉลยป.4 คะแนนเฉลยป.4
TIMSS2015 TIMSS2011 TIMSS1995
วทยาศาสตร วทยาศาสตร วทยาศาสตร
ประเทศ
ไทย 431 456 462 472 490 473
สงคโปร 621 597 606 583 625 547
เกาหลใต 606 571 605 587 611 597
จน-ไทเป 599 569 591 552 ... ...
ฮองกง 594 556 602 535 587 533
ญปน 586 546 585 559 597 574
ออสเตรเลย 505 513 516 516 546 562
นวซแลนด 493 512 490 497 499 531
มาเลเซย 465 471 ... ... ... ...
ทมาIEATIMSS2015,20111995
ตาราง9อตราการวางงานจำแนกตามระดบการศกษาพ.ศ.2558-2559
2558
ระดบการศกษา จำนวน(แสนคน)
จำนวน(แสนคน)
รอยละ รอยละ
2559
อดมศกษา 1.79 2.2 1.3 1.5
มธยมศกษาตอนปลาย 0.89 1.4 0.68 1.1
มธยมศกษาตอนตน 0.63 1.0 0.51 0.8
ประถมศกษา 0.42 0.85 0.46 0.5
ไมมการศกษาและตำกวาประถมศกษา 0.17 0.2 0.27 0.3
ทมาสรปผลการสำรวจภาวะการมงานของประชากร(มถนายน2559)สำนกงานสถตแหงชาต
98 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ตารา
ง10
แสด
งคะแ
นนผ
ลการ
ประเมน
ดานท
กษะก
ารอา
นทก
ษะดา
นคณตศ
าสตร
และ
ทกษะ
ดานว
ทยาศ
าตรจ
ากP
ISA
2000
ถงPISA
201
5
1
สงคโ
ปร
--
-52
654
253
5-
--
562
573
564
--
-54
255
155
6
2
ฮองก
ง52
551
053
653
354
552
756
055
054
755
556
154
854
153
954
254
955
552
3
3
เกาห
ล52
553
455
653
953
651
754
754
254
754
655
452
455
253
852
253
853
851
6
4
ญปน
522
498
498
520
538
516
557
534
523
539
536
532
550
548
531
539
547
538
5
นวซแ
ลนด
529
522
521
521
512
509
537
523
522
532
500
495
528
521
530
532
512
513
6
ออสเ
ตรเล
ย52
852
551
351
551
250
353
352
452
051
450
449
452
852
552
752
751
250
3
7
ไตหว
น-
-49
649
552
349
7-
-54
954
356
054
2-
-53
252
052
353
2
8
จน(B
-S-J-
G))
--
-55
657
049
3-
--
600
613
531
--
-57
558
051
8
9
เวยดน
าม
--
--
508
487
--
--
511
495
--
--
508
525
10
มา
เลเซย
--
--
398
431
--
--
421
446
--
--
420
443
11
ไท
ย43
142
041
742
144
140
943
241
741
741
942
741
543
642
942
142
544
442
1
12
อน
โดนเ
ซย
371
382
393
402
396
397
367
360
391
371
375
386
393
395
393
383
396
403
OECD
ave
rage
49
249
449
249
349
649
349
850
049
849
649
449
050
050
050
050
150
149
3
ลำดบ
ทกษะ
การอ
าน
ปค.ศ.
2000
20
00
2000
20
09
2009
20
09
2003
20
03
2003
20
12
2012
20
12
2006
20
06
2006
20
15
2015
20
15
ทกษะ
ดานค
ณตศ
าสตร
ปค.ศ.
ทกษะ
ดานว
ทยาศ
าสตร
ปค.ศ.
ประเทศ
ทมา:P
ISA
2015
RES
ULTS
(VOLU
ME
I):EX
CELL
ENCE
AND
EQUI
TYIN
EDU
CATION
,OEC
D,20
16
99ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คะแน
นเฉล
ยตำ
กวาร
ะดบ
1(2
62.04-
334.75
)ระ
ดบ2
(4
07.47-
840.18
)ระ
ดบ4
(5
52.89-
625.61
)ระ
ดบ1
(3
34.75
-407
.47)
ระ
ดบ3
(4
80.18-
552.89
)ระ
ดบ5
(6
25.61
-698
.32)
ระ
ดบ6
มา
กกวา
698
.32
ระดบ
สมรร
ถนะท
างกา
รอาน
PISA
201
5(%
)
ตารา
ง11
แสด
งรอย
ละขอ
งนกเรย
นประ
เทศต
างๆ
ทแสด
งสมร
รถนะ
ทางก
ารอา
นระ
ดบ1
ถงร
ะดบ
6โค
รงกา
รPISA
201
5
ทมา
:PISA
201
5RE
SULT
S(V
OLU
ME
I):EX
CELL
ENCE
AND
EQUI
TYIN
EDU
CATION
,OEC
D,20
16
แคนา
ดา
527
2.1
8.2
19
29.7
26.6
11.6
2.4
ฟนแล
นด
526
2.6
7.8
17.6
29.7
27.9
11.7
2ไอ
รแลน
ด52
11.7
8.3
21
31
.826
.49.4
1.3
เอ
สโตเ
นย
519
2.1
8.4
21.6
31.4
25.4
9.7
1.4
เกาห
ล51
73.4
9.5
19
.328
.925
.510
.81.9
ญป
น51
63
9.2
19.8
30.5
26
9.5
1.3
นวซแ
ลนด
509
4.8
11.5
20.6
26.5
22
11
2.6
เยอร
มน
509
4.1
11.2
21
27.6
23.5
9.7
1.9
ออสเ
ตรเล
ย50
34.8
12
21
.427
.522
9
2เน
เธอแ
ลนด
503
4.4
12.6
21.8
26.6
22.7
9.5
1.4
เดนม
ารค
500
3.3
11.2
24.1
32.4
22
5.9
0.6
ฝรงเศ
ส49
92.6
7.8
17
.629
.727
.911
.72
สหรา
ชอาณ
าจกร
49
84
13.1
24.3
28.4
20.3
7.7
1.5
สหรฐ
อเมร
กา
500
4.8
13
22.9
28
20.5
8.2
1.4
คาเฉ
ลยO
ECD
493
5.2
13.6
23.2
27.9
20.5
7.2
1.1
ประเทศ
รวมโ
ครงก
าร
สง
คโปร
53
52.5
8.3
16
.926
.227
.414
.73.6
ฮอ
งกง
527
27
18.1
32.1
29
10.4
1.1
มาเก
า50
92.1
9.3
23
.134
.224
.46.2
0.5
จน
4ม
ลฑล
494
6.2
13.5
20.9
25.4
20.9
9.1
1.8
เวยดน
าม
487
1.7
12.1
32.5
35.2
15.8
2.5
0.1
มาเล
เซย
431
10.3
24.5
34.2
23.2
50.4
0
ไทย
409
15.1
32.1
31.1
15
37
0.3
0อน
โดนเ
ซย
397
16.8
34.8
30.9
11.7
1.9
0.1
0
ประเทศ
ประเทศ
OEC
D
100 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คะแน
นเฉล
ยตำ
กวาร
ะดบ
1(ต
ำกวา
357.77
)ระ
ดบ2
(4
07.47-
840.18
)ระ
ดบ4
(5
52.89-
625.61
)ระ
ดบ1
(3
57.77-
420.07
)ระ
ดบ3
(4
80.18-
552.89
)ระ
ดบ5
(6
25.61
-698
.32)
ระ
ดบ6
มา
กกวา
698
.32
ระดบ
สมรร
ถนะท
างคณ
ตศาส
ตรP
ISA2
015
(%)
ตารา
ง12
แสด
งรอย
ละขอ
งนกเรย
นประ
เทศต
างๆ
ทแสด
งสมร
รถนะ
ทางค
ณตศ
าสตร
ระด
บ1
ถงระ
ดบ6
โคร
งการ
PISA
2015
ทมา:P
ISA
2015
RES
ULTS
(VOLU
ME
I):EX
CELL
ENCE
AND
EQUI
TYIN
EDU
CATION
,OEC
D,20
16
ญปน
532
2.9
7.8
17.2
25.8
25.9
15
5.3
เกาห
ล52
45.4
10
17
.223
.722
.714
.36.6
เอ
สโตเ
นย
520
2.2
921
.528
.924
.211
.32.9
แค
นาดา
51
63.8
10
.520
.427
.123
11
.43.7
เน
เธอแ
ลนด
512
5.2
11.5
19.8
24.9
23
12.3
3.2
ฟนแล
นด
511
3.6
10
21.8
29.3
23.7
9.3
2.2
เดนม
ารค
511
3.1
10.5
21.9
29.5
23.4
9.8
1.9
เยอร
มน
506
5.1
12.1
21.8
26.8
21.2
10.1
2.9
ไอรแ
ลนด
504
3.5
11.5
24.1
30
21.2
8.3
1.5
นวซแ
ลนด
495
7.1
14.6
22.6
25.3
19
8.6
2.8
ออสเ
ตรเล
ย49
47.6
14
.422
.625
.418
.78.6
2.7
ฝร
งเศส
493
8.8
14.7
20.7
23.8
20.6
9.5
1.9
สหรา
ชอาณ
าจกร
49
27.7
14
.122
.726
18
.88.3
2.3
สห
รฐอเ
มรกา
47
010
.618
.826
.223
.814
.75
0.9
คาเฉ
ลยO
ECD
8.5
14
.922
.524
.818
.68.4
2.3
ปร
ะเทศ
รวมโ
ครงก
าร
สงคโ
ปร
564
25.5
12
.420
25
.121
.713
.1ฮอ
งกง
548
2.5
6.4
13.6
23.4
27.4
18.8
7.7
มาเก
า54
41.3
5.3
15
.127
.329
.116
.95
จน4
มลฑ
ล53
15.8
10
16
.320
.521
.816
.69
เวยดน
าม
495
4.5
14.6
26.4
27
18.2
7.2
2.1
มาเล
เซย
446
13.8
23.7
29.5
21.9
9.1
1.8
0.2
ไทย
415
24.2
29.6
26.1
13.8
4.8
1.2
0.2
อนโด
นเซย
38
637
.930
.719
.68.4
2.7
0.6
0.1
ประเทศ
ประเทศ
OEC
D
101ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คะแน
นเฉล
ยตำ
กวาร
ะดบ
1(2
62.04-
334.75
)ระ
ดบ2
(4
07.47-
840.18
)ระ
ดบ4
(5
52.89-
625.61
)ระ
ดบ1
(3
34.75
-407
.47)
ระ
ดบ3
(4
80.18-
552.89
)ระ
ดบ5
(6
25.61
-698
.32)
ระ
ดบ6
มา
กกวา
698
.32
ระดบ
สมรร
ถนะท
างวท
ยาศา
สตรPISA
201
5(%
)
ตารา
ง13
แสด
งรอย
ละขอ
งนกเรย
นประ
เทศต
างๆ
ทแสด
งสมร
รถนะ
ทางว
ทยาศ
าสตร
ระด
บ1
ถงระ
ดบ6
โคร
งการ
PISA
2015
ทมา:P
ISA
2015
RES
ULTS
(VOLU
ME
I):EX
CELL
ENCE
AND
EQUI
TYIN
EDU
CATION
,OEC
D,20
16
ญปน
538
1.7
7.7
18.1
28.2
28.8
12.9
2.4
เอสโ
ตเนย
53
41.2
7.5
20
.130
.726
.911
.61.9
ฟน
แลนด
53
12.3
8.9
19
.129
.226
11
.92.4
แค
นาดา
52
81.8
9.1
20
.230
.326
.110
.42
เกาห
ล51
62.9
11
.121
.729
.224
9.2
1.4
นว
ซแลน
ด51
34
13
21.6
26.3
21.8
10.1
2.7
ออสเ
ตรเล
ย51
04.3
12
.821
.627
.322
.39.2
2
เยอร
มน
509
3.8
12.8
22.7
27.7
22
8.8
1.8
เนเธอแ
ลนด
509
414
.321
.826
.122
.49.5
1.6
สห
ราชอ
าณาจ
กร
509
3.4
13.6
22.6
27.5
21.6
9.1
1.8
ไอรแ
ลนด
503
2.7
12.4
26.4
31.1
20.1
6.3
0.8
เดนม
ารค
502
312
.525
.931
.120
.26.1
0.9
สห
รฐอเ
มรกา
49
64.3
15
.525
.526
.619
.17.3
1.2
ฝร
งเศส
495
5.8
15.3
22
26.5
21.4
7.2
0.8
คาเฉ
ลยO
ECD
4.9
15
.724
.827
.219
6.7
1.1
ปร
ะเทศ
รวมโ
ครงก
าร
สง
คโปร
55
62
7.5
15.1
23.4
27.7
18.6
5.6
มาเก
า52
91.1
6.9
20
.634
.228
8.3
0.9
เวย
ดนาม
52
50.2
5.7
25
.336
.623
.97.1
1.2
ฮอ
งกง
523
1.6
7.8
19.7
36.1
27.4
6.9
0.4
จน4
มลฑ
ล51
83.8
11
.820
.725
.823
.811
.52.1
มา
เลเซย
443
7.3
25.9
36.4
23.6
5.8
0.6
0ไท
ย42
111
.933
.732
.216
4.6
0.4
0
อนโด
นเซย
40
314
.440
.431
.710
.61.6
0.1
0
ประเทศ
ประเทศ
OEC
D
102 ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
ตาราง14 แสดงรอยละผใชอนเทอรเนตผใชอนเทอรเนตความเรวสงและจำนวนผใชโทรศพทเคลอนทป2010ป2014 และป2015
ทมา:MeasuringInformationSocietyReport2015-2016,InternationalTelecommunicationUnion(ITU)
ประเทศป2010 ป2010 ป2010ป2014 ป2014 ป2014ป2015 ป2015 ป2015
รอยละของผใชอนเทอรเนต ผใชอนเทอรเนตความเรวสง จำนวนผใชโทรศพทเคลอนท
ญปน 78.2 89.1 93.3 26.8 29.8 30.5 87.6 121.4 126.4
เกาหล 83.7 87.9 89.9 35.5 38.8 40.2 97.7 108.6 109.7
นวซแลนด 80.5 85.5 88.2 25 31 31.5 38.6 92.7 114.2
ฮองกง 72 79.9 84.9 30.7 31.4 31.9 38.9 104.5 107
ออสเตรเลย 76 84 84.6 24.6 27.7 27.9 55.5 112.2 112.9
สงคโปร 71 79 82.1 26.4 26.7 26.5 98.4 141.7 142.2
บรไน 53 68.8 71.2 5.4 7.1 8 5.5 3.8 4.5
มาเลเซย 56.3 63.7 71.1 7.4 10.1 9 9.1 58.3 89.9
เวยดนาม 30.4 48.3 52.7 4.1 6.5 8.1 7.9 31 39
จน 34.3 47.9 50.3 9.3 14.4 18.6 3.5 41.8 56
ฟลปปนส 25 39.7 40.7 1.8 2.9 3.4 2.3 28 41.6
ไทย 22.4 34.9 39.3 4.9 8.1 9.2 0 79.9 75.3
อนเดย 7.5 21 26 0.9 1.2 1.3 0 5.5 9.4
อนโดนเซย 10.9 17.1 22 0.9 1.2 1.1 18.6 34.7 42
พมา 0.3 11.5 21.8 0 0.3 0.3 0 14.9 29.5
กมพชา 1.3 14 19 0.2 0.4 0.5 1 31.3 42.8
ลาว 7 14.3 18.2 0.1 0.2 0.5 0.1 6.5 14.2
103ส ภ า ว ก า ร ณ ก า ร ศ ก ษ า ไ ท ย ใ น เ ว ท โ ล ก พ. ศ. 2 5 5 9 / 2 5 6 0
คณะผจดทำ ทปรกษา
ดร.ชยพฤกษเสรรกษ เลขาธการสภาการศกษา
ดร.ชยยศอมสวรรณ รองเลขาธการสภาการศกษา
ดร.สมศกดดลประสทธ รองเลขาธการสภาการศกษา
นางเรองรตนวงศปราโมทย ผชวยเลขาธการสภาการศกษา
นายกวนเสอสกล ผอำนวยการสำนกประเมนผลการจดการศกษา
พจารณารายงาน
ดร.สวฒนเงนฉำ อดตกรรมการผทรงคณวฒสภาการศกษา
ดร.วรยพรแสงนภาบวร อดตผอำนวยการสำนกนโยบายความรวมมอกบตางประเทศสกศ.
ผศ.ดร.วระชาตกเลนทอง ผอำนวยการสถาบนวจยเพอการประเมนและออกแบบนโยบาย
มหาวทยาลยหอการคาไทย
นางโชตกาวรรณบร ผอำนวยการกลมวเคราะหสภาวการณทางการศกษา
รวบรวมขอมลวเคราะหสงเคราะหเรยบเรยงจดทำรายงานและบรรณาธการ
นางโชตกาวรรณบร ผอำนวยการกลมวเคราะหสภาวการณทางการศกษา
นางณชกมลดวงมาลย นกวชาการศกษาชำนาญการ
นางสาวบรรณากรณอมรพรสน นกวชาการศกษาชำนาญการ
นางสาวอไรวรรณพนธสจรต นกวชาการศกษาชำนาญการ
หนวยงานรบผดชอบ
กลมวเคราะหสภาวการณทางการศกษา
สำนกประเมนผลการจดการศกษา
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา
99/20ถนนสโขทยเขตดสตกรงเทพมหานคร10300
โทรศพท026687123ตอ2312,2314
โทรสาร02437915
www.onec.go.th
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการแบบสอบถามการนำเอกสารไปใชประโยชน
สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. ๒๕๕๙/๒๕๖๐
คำชแจง สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา ขอความรวมมอจากทานในการตอบแบบสอบถามเพอตดตามการใชประโยชนจาก เอกสารของสำนกงานฯพรอมทงเปนขอมลในการจดสงเอกสารใหทานในคราวตอไป
โปรดทำเครองหมายüลงในชอง
ตอนท ๑ สถานภาพทวไป สถานภาพผตอบ ผบรหารสถานศกษา คร/อาจารยในสถานศกษา ผบรหารสำนกงานเขตพนทการศกษา ศกษานเทศก ผบรหารหนวยงานสวนกลาง นกวชาการศกษา ผบรหารหนวยงานภาคเอกชน บรรณารกษหองสมด อนๆ(โปรดระบ).......................................................
ตอนท ๒ การนำเอกสาร “สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. ๒๕๕๙/๒๕๖๐” ไปใชประโยชน
๑)ทานไดรบเอกสารจากชองทางใด การประชม/สมมนา สกศ.จดสงทางไปรษณย websiteสำนกงานฯ
๒)ทานไดนำเอกสารไปใชประโยชนในดานใดบาง(เลอกไดมากกวา๑ขอ)
การจดทำนโยบายและแผนการศกษา การพฒนาคณภาพการศกษา
การบรหารจดการ การพฒนาคร/อาจารย
การพฒนาผเรยน การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน
การพฒนาสอการเรยนการสอน การวจย อนๆ(โปรดระบ)............................................................................................................................................
๓)ขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบผลงานของสำนกงานเลขาธการสภาการศกษาทควรดำเนนการตอไป………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ขอขอบคณในความรวมมอ
โปรดสงกลบไปยง สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา สำนกประเมนผลการจดการศกษา๙๙/๒๐ ถนนสโขทย แขวงดสต เขตดสต กรงเทพฯ ๑๐๓๐๐
หรอ ทางโทรสาร หมายเลข ๐ ๒๒๔๓ ๗๙๑๕
กรณาสง
สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา สำนกประเมนผลการจดการศกษา ๙๙/๒๐ถนนสโขทยแขวงดสต เขตดสตกรงเทพฯ๑๐๓๐๐
สภาวการณการศกษาไทยในเวทโลก พ.ศ. ๒๕๕๙/๒๕๖๐
ตดแสตมป