Top Banner
บทที2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ สานักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) 2.1.1 ประวัติความเป็นมาและเจตนารมณ์ในการก่อตั้งสานักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) ตามที่คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบที่จะปฏิบัติตามเงื่อนไขผูกพัน ( Policy Matrix) โครงการ เงินกู้เพื่อ ปรับโครงสร้างภาคเกษตร ( Agricultural Sector Program Loan หรือ ASPL) ในส่วนทีเกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมขีดความสามารถในการแข่งขันเพื่อการส่งออก เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 ได้ระบุถึงเรื่องการเสริมสร้างความเข้มแข็งด้านงานวิจัยและเทคโนโลยีไว้หลายประการ ที่สาคัญ คือ การจัดตั้ง National Agricultural Research Council (NARC) และการจัดตั้งกองทุน พัฒนาเทคโนโลยีในเชิงพาณิชย์ (Commercial Technology Development Fund หรือ CTDF) ซึ่ง ต่อมาคณะรัฐมนตรีได้มีมติให้จัดตั้ง โครงการกองทุนพัฒนางานวิจัยการเกษตรและบุคลากร ภายใตแผนงานวิจัยแลพัฒนาเทคโนโลยีการเกษตร เพื่อสนับสนุนการวิจัยเชิงพาณิชย์และงานวิจัยที่มี ลาดับความสาคัญสูง รวมทั้งพัฒนาบุคลากรด้านการวิจัย โดยในครั้งนี้คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติ วงเงิน 3,000 ล้านบาทให้แก่กองทุนฯ กระทรวงการเกษตรและสหกรณ์ได้จัดตั้ง “สานักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) ” ขึ้นในรูปองค์การมหาชน ภายใต้สานักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อทาหน้าที่ในการ บริหากองทุนพัฒนางานวิจัยการเกษตรและบุคลากร รวมทั้งแต่ตั้งคณะกรรมการพัฒนางานวิจัย การเกษตรเพื่อทาหน้าที่ในลักษณะ National Agricultural Research Council (NARC) โดยมี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เป็นประธาน การจัดตั้ง สวก. ในรูปองค์การมหาชนประสบผลสาเร็จในวันที14 มีนาคม พ.ศ. 2546 ภายใต้พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสานักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร พ.ศ. 2546 ซึ่งมีผลบังคับใช้ใน วันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2546 โดยมีการกาหนดวัตถุประสงค์ของการจัดตั้ง สวก. ไว้ดังต่อไปนี
44

เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1...

Jul 11, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

บทท 2

เอกสารทเกยวของ

2.1 ความรเบองตนเกยวกบ ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน)

2.1.1 ประวตความเปนมาและเจตนารมณในการกอตงส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (สวก.)

ตามทคณะรฐมนตรมมตเหนชอบทจะปฏบตตามเงอนไขผกพน (Policy Matrix) โครงการเงนกเพอ ปรบโครงสรางภาคเกษตร (Agricultural Sector Program Loan หรอ ASPL) ในสวนทเกยวของกบการสรางเสรมขดความสามารถในการแขงขนเพอการสงออก เมอวนท 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2542 ไดระบถงเรองการเสรมสรางความเขมแขงดานงานวจยและเทคโนโลยไวหลายประการ ทส าคญ คอ การจดตง National Agricultural Research Council (NARC) และการจดตงกองทนพฒนาเทคโนโลยในเชงพาณชย (Commercial Technology Development Fund หรอ CTDF) ซงตอมาคณะรฐมนตรไดมมตใหจดตง โครงการกองทนพฒนางานวจยการเกษตรและบคลากร ภายใตแผนงานวจยแลพฒนาเทคโนโลยการเกษตร เพอสนบสนนการวจยเชงพาณชย และงานวจยทมล าดบความส าคญสง รวมทงพฒนาบคลากรดานการวจย โดยในครงนคณะรฐมนตรไดอนมตวงเงน 3,000 ลานบาทใหแกกองทนฯ

กระทรวงการเกษตรและสหกรณไดจดตง “ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (สวก.) ” ขนในรปองคการมหาชน ภายใตส านกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอท าหนาทในการบรหากองทนพฒนางานวจยการเกษตรและบคลากร รวมทงแตตงคณะกรรมการพฒนางานวจยการเกษตรเพอท าหนาทในลกษณะ National Agricultural Research Council (NARC) โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณเปนประธาน

การจดตง สวก. ในรปองคการมหาชนประสบผลส าเรจในวนท 14 มนาคม พ.ศ. 2546 ภายใตพระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร พ.ศ. 2546 ซงมผลบงคบใชในวนท 15 มนาคม พ.ศ. 2546 โดยมการก าหนดวตถประสงคของการจดตง สวก. ไวดงตอไปน

Page 2: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

6

1) สงเสรม สนบสนน และพฒนางานวจยการเกษตร 2) สงเสรม สนบสนน และพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตร 3) จดใหมการศกษา คนควา วจย พฒนาและเผยแพรขอมลและสารสนเทศในดาน

การเกษตร 4) รวมมอทางวชาการกบสถาบนการศกษาหรอสถาบนอนของรฐและเอกชนในการผลต

และพฒนางานวจยและนกวจยการเกษตรทงในประเทศและตางประเทศ 5) เปนศนยกลางในการใหบรการขอมลและสารสนเทศในดานการเกษตรทไดจาก

การศกษา คนควา วจย และพฒนา ตลอดจนการเชอมโยงกบสถาบนการศกษาและหนวยงานอนทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ

6) สงเสรมใหเกดกจกรรมทางวชาการเพอเผยแพรความรในรปแบบตางๆ เชน การจดพมพเอกสาร การจดท าสอโสตทศน การสมมา การประชมเชงปฏบตการ การจดนทรรศการ หรอการด าเนนการอนใดทเกยวกบการเผยแพรความรในดานการเกษตร

2.1.2 วสยทศน เปาประสงค พนธกจ และยทธศาสตรการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร

2.1.2.1 วสยทศน

“ สวก. เปนผน ำในกำรเสรมสรำงงำนวจย พฒนำนกวจย และเปนแหลงควำมรดำนกำรเกษตรเพอควำมเขมแขงและยงยนของประเทศ”

2.1.2.2 เปาประสงค

สวก. ก าหนดเปาประสงคของการด าเนนงานภายใตยทธศาสตรดานการด าเนนงานส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559) ไว คอ

“สำมำรถสรำงรำยไดใหแกประเทศ จ ำนวน 20,000,000 บำท ภำยใน 5 ป”

2.1.2.3 พนธกจ

พนธกจภายใตยทธศาสตรดานการด าเนนงานส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559) แบงเปน 3 ดาน คอ

1. สงเสรมและสนบสนนกำรวจยกำรเกษตร 2. สงเสรมและสนบสนนกำรพฒนำบคลำกรดำนกำรวจยกำรเกษตร

Page 3: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

7

3. สงเสรมและสนบสนนกำรวจย พฒนำ และเผยแพรขอมลและสำรสนเทศดำนกำรวจยกำรเกษตร

2.1.2.4 ยทธศาสตร 4 ดานของ สวก.

เพอใหการด าเนนงานเปนอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล สามารถบรรลวตถประสงคของการจดตง สวก. ไดจดท ายทธศาสตรการวจยการเกษตรเชงพาณชยเพอใชเปนกรอบในการด าเนนงานของ สวก. ทงสน จ านวน 3 ฉบบ ดงน

ยทธศาสตรการด าเนนงาน สวก. ฉบบท 1 ระยะเวลา 5 ป (พ.ศ. 2547-2551) ยทธศาสตรการด าเนนงาน สวก. ฉบบท 2 ระยะเวลา 3 ป (พ.ศ. 2552-2554) ยทธศาสตรการด าเนนงาน สวก. ฉบบท 3 ระยะเวลา 5 ป (พ.ศ. 2555-2559)

ในปจจบนการด าเนนงานของ สวก. อยภายใตแผน “ยทธศาสตรการด าเนนงานส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559)” ประกอบดวย 4 ดานหลก คอ

ยทธศาสตรท 1 การสรางงานวจยเชงรก โดยเนนวจยเชงพาณชย สาธารณะ และนโยบาย

กลมเปาหมายท 1 ภาคธรกจ มงเนน SMEs (การวจยเชงพาณชย) สวก. มเปาประสงคทจะใหภาคธรกจสามารถน าผลงานวจยไปใชประโยชน1ในเชงพาณชย โดยมกลยทธในการด าเนนการ ดงน

(1) สงเสรมและสนบสนนนกวจย พฒนาและสรางนวตกรรม (2) สรางผลงานตรงตามความตองการของผใช (3) การสรางเครอขาย (4) การสรางแรงจงใจใหนกวจยสรางนวตกรรมและภาคเอกชนลงทนวจย (5) กระตน/จงใจภาคธรกจมารบถายทอดเทคโนโลย (6) บรการหลงการถายทอดเทคโนโลย

1การน าไปใชประโยชน หมายความวา ผลลพธของโครงการวจยท สวก. ใหการสนบสนนและมศกยภาพในเชงพาณชย ไดม

การน าไปใชประโยชนในรปแบบตางๆ ตงแตการขยายผลโครงการขนการพฒนาไปสระดบการใชประโยชน การผลตเพอทดสอบตลาด การพฒนาเพอยนยนเทคโนโลย การผลตเพอใหทดลองใชผลงานวจย การอนญาตใหใชสทธผลงานวจย ทรพยสนทางปญญา การรวมทนกบนตบคคลอน โดยส านกงานเปนผด าเนนการเอง หรอรวมกบหนวยงาน บคคล องคกรตางๆ และการใชประโยชนนนกอใหเกดผลกระทบในเชงบวกตอสงคมและประเทศ

Page 4: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

8

กลมเปาหมายท 2 เกษตรกรและผบรโภค (การวจยเชงสาธารณะ) สวก. มเปาประสงคทจะสรางงานวจยในดานการเกษตรเชงสาธารณะทกลมเปาหมาย (เกษตรกรและผบรโภค) น าไปใชประโยชน โดยมกลยทธในการด าเนนการ ดงน

(7) การแสวงหาขอเสนอโครงการทตรงตอความตองการของกลมเปาหมายเพอน าไปสการใชประโยชน

กลมเปาหมายท 3 ผก าหนดนโยบาย (การวจยเชงนโยบาย) สวก. มเปาประสงคทจะสรางผลงานวจยทสามารถน าไปก าหนดนโยบายดานการเกษตรได โดยมกลยทธในการด าเนนการ ดงน

(8) สรางกลไกความรวมมอกบหนวยงานอนในกระทรวง/ทองถน (9) กระบวนการสรรหาผเชยวชาญทเปนทยอมรบ (10) การสรางแรงจงใจใหนกวจยมาท าวจยเชงนโยบายและสาธารณะมากขน (11) กระบวนการผลกดนใหส านกงานฯ เปนหนวยงานหลกในการศกษางานดาน

นโยบายน าไปสการน าไปใชแกปญหาในเรองเรงดวน (12) มกระบวนการผลกดนผลการวจย เชน Policy Forum/Brief

ยทธศาสตรท 2 การพฒนานกวจยและเครอขาย โดยเนนบคลากรกระทรวงเกษตรและสหกรณในลกษณะตอยอด

กลมเปาหมาย คอ นกวจยในกระทรวงเกษตรและสหกรณ สวก. มเปาประสงคทจะใหบคลากรของกระทรวงฯ มขดความสามารถดานการวจยทสงขน โดยมกลยทธในการด าเนนการ ดงน

(1) การพฒนาบคลากรในกระทรวงเกษตรทมอยเดม (2) การสรางบคลากรดานการวจยการเกษตรรนใหม ทดแทนนกวจยทมอยเดม

ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการและสอสารองคความร เพอประโยชนสาธารณะในรปแบบท

สามารถเขาใจไดงาย

กลมเปาหมายท 1 นกวชาการ/นกวจย สวก. มเปาประสงคทจะสรางฐานขอมลดานการเกษตรทมความทนสมย โดยมกลยทธในการด าเนนการ คอ

(1) สนบสนน/ผลกดนการพฒนาศนยกลางขอมลงานวจยการเกษตร

Page 5: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

9

กลมเปาหมายท 2 สาธารณะ (ประชาชนทวไปและเกษตรกร) สวก. มเปาประสงคทจะสรางองคความรดานการเกษตรทเขาใจงายส าหรบเกษตรกร ผบรโภค และบคคลทวไป โดยม กลยทธในการด าเนนการ ดงน

(2) พฒนาและจดท าสอความรดานการเกษตรทเขาใจงายโดยผานกระบวนการมสวนรวม (3) การผลกดนผลงานวจยโดยใชสอสาธารณะเพอการเผยแพรใหเปนประโยชน

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาระบบบรหารจดการเพอรองรบการเปลยนแปลง

กลมเปาหมาย คอ องคกร/คนในองคการ (เพอมงสระบบบรหารงานวจยของประเทศตอไปในอนาคต) สวก. มเปาประสงคทจะเปนหนวยงานใหทนวจยทมบคลากรทมความเปนมออาชพ มระบบงานททนสมยและมความคลองตวสง มกลยทธการบรหารจดการทด มความมนคงทางการเงน และเปนทรจกและยอมรบอยางกวางขวาง โดยมกลยทธในการด าเนนการ คอ

(1) การแสวงหาบคลากรใหมทมความร ความสามารถ และประสบการณตามท สวก. ตองการ

(2) การพฒนาความพรอมทงในดานความร ความสามารถ และพฒนาขดสมรรถนะ เพอใหบคลากรของ สวก. มความเปนมออาชพ

(3) การน าระบบคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอสงเสรมและสนบสนนการปฏบตงาน

(4) การทบทวนแกไขขอบงคบ/กฎ/ระเบยบ ใหมความคลองตวในการปฏบตงานตามรปแบบขององคการมหาชน

(5) การก าหนดกลยทธ/แผนปฏบตงานทเหมาะสม (6) การสรางภาพลกษณและประชาสมพนธองคกรใหเปนทรจกอยางกวางขวาง (7) การสรางและพฒนาความรวมมอกบหนวยงานภายนอก (8) การตดตอประสานงานและตอรองอตราดอกเบยกบธนาคารรฐทง 5 แหง เพอขออตรา

ดอกเบยเงนฝากประจ าเปนกรณพเศษ

หากวเคราะหความเชอมโยงของยทธศาสตรท 1-3 กบวตถประสงคการจดตงของ สวก. จะไดภาพความสมพนธ ดงน

Page 6: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

10

ภาพท 2.1 ความเชอมโยงของยทธศาสตรท 1-3 กบวตถประสงคการจดตงของ สวก.

ทมา: ยทธศาสตรการด าเนนงานส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559) หนา 34

ยทธศาสตร

1. การสรางงานวจยเชงรก โดยเนนวจยเชงพาณชย สาธารณะ และนโยบาย

2. การพฒนานกวจยและเครอขาย โดยเนนบคลากรกระทรวงเกษตรและสหกรณในลกษณะตอยอด

3. การบรหารจดการและสอสารองคความรเพอประโยชนสาธารณะ

วตถประสงคการจดตง

1. สงเสรม สนบสนน และพฒนางานวจยการเกษตร 2. สงเสรม สนบสนน และพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตร 3. จดใหมการศกษา คนควา วจย พฒนาและเผยแพรขอมลและสารสนเทศในดานการเกษตร 4. รวมมอทางวชาการกบสถาบนการศกษาหรอสถาบนอนของรฐและเอกชนในการผลตและพฒนางานวจยและนกวจยการเกษตรทงในประเทศและตางประเทศ

5. เปนศนยกลางในการใหบรการขอมลและสารสนเทศในดานการเกษตรทไดจากการศกษา คนควา วจย และพฒนา ตลอดจนการเชอมโยงกบถาบนการศกษาและหนวยงานอนทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ

6. สงเสรมใหเกดกจกรรมทางวชาการเพอเผยแพรความรในรปแบบตางๆ

Page 7: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

11

2.1.3 โครงสรางองคกร

ในป พ.ศ. 2556 สวก. ไดมการเปลยนแปลงโครงสรางองคการจากภาพท 2.2 เปนภาพท 2.3 จะเหนวา สวก. มการแบงโครงสรางตามหนาทการท างาน (Functional Organization Structure) ซงกอใหเกดผลดในดานการพฒนาความเชยวชาญในหนาทของบคลากรในแตละฝาย อกทงยงท าใหการประสานงานในแตละฝายเปนไปอยางงายขน อยางไรกตามหากมการก าหนดขอบเขตหรอการวางแผนการท างานในแตละฝายทไมชดเจน หรอรดกมเพยงพออาจท าใหการท างานเกดการปดความรบผดชอบ หรอการเกยงกนในการท างานได

จากการพจารณาโครงสรางองคกรของ สวก. จะเหนวา สวก. มเปลยนแปลงโครงสรางการบรหารงานทคอนขางแบนราบมากกวาเดม โดยแบงระดบการบรหารออกเปน 2 ระดบ โดยมผบรหารระดบสงสด คอ ผอ านวยการ สวก. ซงไดรบการแตงตงจากคณะกรรมการบรหาร สวก. โดยผอ านวยการ สวก. จะหนาทบรหารกจการของส านกงานใหเปนไปตาม กฎหมาย วตถประสงคของส านกงาน ระเบยบ ขอบงคบ ขอก าหนด นโยบาย มต และประกาศของคณะกรรมการ และเปนผบงคบบญชาเจาหนาทและลกจางทกต าแหนง เวนแตผต ารงต าแหนงผตรวจสอบภายใน ผอ านวยการ สวก. จะมผชวยในการด าเนนงานใหเปนไปตามหนาททกลาวมาขนตน คอ รองผอ านวยการ สวก. และต าแหนงผบรหารระดบรองลงมา คอ หวหนาส านกตางๆ ของ สวก.

สวก. มคณะกรรมการบรหาร ซงประกอบดวย ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ปลดกระทรวงพาณชย และผอ านวยการส านกงานฯ ซงด ารงต าแหนงกรรมการควบคกบเลขานการการคณะกรรมการบรหารส านกงานฯ โดยคณะกรรมการบรหาร สวก. จะท าหนาทควบคมดแลส านกงานใหด าเนนกจการใหเปนไปตามวตถประสงคทก าหนดไว ซงรวมไปถงการก าหนดนโยบายการบรหารงาน การจดหาทน และใหความเหนชอบแผนการด าเนนงานของส านกงาน นอกจากนยงเปนผอนมตแผนการลงทน แผนการเงน และงบประมาณประจ าปของส านกงาน อกทงยงท าการควบคมดแลการด าเนนงานและบรหารงานทวไป ตลอดจนออกระเบ ยบ ขอบงคบ ประกาศ หรอ ขอก าหนดเกยวกบส านกงาน

Page 8: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

12

ภาพท 2.2 โครงสรางการบรหารงานและแบงสวนงาน ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) ป พ.ศ. 2555 (ทมา: รายงานประจ าป 2555 สวก.)

คณะกรรมการบรหารส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร

ผอ านวยการส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร

รองผอ านวยการดานวชาการ

ส านกสนบสนนงานวจย

หวหนาส านก

ส านกเกษตรพาณชย

หวหนาส านก

รองผอ านวยการดานบรหาร

ส านกอ านวยการ

หวหนาส านก

ส านกบรหาร

หวหนาส านก

ผตรวจสอบภายใน

• งานวเคราะหโครงการและตดตามประเมนผล

• งานบรหารทนการศกษา

• งานสมมนาอบรมแลดงาน

• งานวเคราะหเชงพาณชย

• งานบรหารจดการทรพยสนทางปญญา

• งานสงเสรมการใชประโยชนเชงพาณชย

• งานนโยบายและแผน

• งานบรหารงานบคลากร

• งานนตกรและสทธประโยชน

• งานฐานขอมลและสารสนเทศ

• งานประชาสมพนธ

• งานความรวมมอระหวางองคกร

• งานสารบรรณ

• งานการเงนและงบประมาณ

• งานบญช

• งานพสด

Page 9: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

13

ภาพท 2.3 โครงสรางการบรหารงานและแบงสวนงาน ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) ป พ.ศ. 2556 (ทมา: รายงานประจ าป 2556 สวก.)

คณะกรรมการบรหาร สวก.

ผอ านวยการ สวก.

ส านกสนบสนนงานวจย

ส านกสงเสรมการใชประโยชน

ส านกพฒนาบคลากรวจย

ส านกเทคโนโลยสารสนเทศ

ส านกบรหาร

ทปรกษา/ผเชยวชาญประจ าส านกงาน

กลมงานผอ านวยการส านกงาน รองผอ านวยการ สวก.

หวหนาหนวยตรวจสอบภายใน

• งานตรวจสอบการปฏบตงาน

• งานตรวจสอบโครงการ

• งานวจยเชงนโยบายและ

สาธารณะ

• งานวจยเชงพาณชย

• งานสรางเครอขายการพฒนาโครงการวจย

• งานบรหารทวไป

• งานสงเสรมการใชประโยชนเชงพาณชย

• งานสงเสรมการใชประโยชนเชงสาธารณะ

• งานบรหารจดการทรพยสนทางปญญา

• งานบรหารทวไป

• งานวจย พฒนา ขอมล และสารสนเทศดานวจยการเกษตร

• งานจดการความรดานการวจยการเกษตร

• งานพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

• งานบรหารทวไป

• งานสารบรรณส านกงาน • งานการเงนและบรหารกองทน • งานบญชและพสด • งานนตการ • งานบรหารทวไป

• งานบรหารทนพฒนาบคลากร

• งานพฒนาบคลากรวจย

• งานบรหารทวไป

• งานยทธศาสตร วางแผน และงบประมาณ

• งานสอสารองคกรและภาพลกษณองคกร

• งานบรหารคณภาพ • งานเลขานการผบรหาร • งานความรวมมอระหวาง

องคกร • งานบรหารทวไป

Page 10: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

14

2.1.4 ความเปลยนแปลงทเกดขนในหนงทศวรรษทผานมา

ความเปลยนแปลงดานการสนบสนนทนวจยการเกษตร

1. การเปลยนแปลงดานการก าหนดกรอบการวจย

จากเจตนารมณในการกอตง สวก. ซงมหนาทบรหารกองทนพฒนาเทคโนโลยในเชงพาณชย (Commercial Technology Development Fund หรอ CTDF) ท าให สวก. มขอจ ากดในการใหทนการวจยดานการเกษตรเชงพาณชยเทานน โดยไมเนนการใหทนการวจยในงานวจยพนฐาน (basic research) แตอยางไรกตามหากพจารณาถงโครงการท สวก. สนบสนนในชวงระยะเวลาทผานมานน (แมแตกอนการเปลยนแปลงนโยบายการสนบสนนวจย) กจะเหนวามหลายโครงการทไมนาจะเขาขายงานวจยเกษตรเชงพาณชย

ตงแตป พ.ศ. 2555 เปนตนมา สวก. ได เปลยนแนวทางการสนบสนนงานวจยดานการเกษตรในกรอบทกวางขนนอกเหนอไปจากการวจยเกษตรเชงพาณชยเทานน โดยมการเปลยนพนธกจขอแรกจาก “สงเสรมและสนบสนนการวจยเกษตรเชงพาณชย ” เปน “สงเสรมและสนบสนนการวจยการเกษตร” และไดปรบปรงแนวทางการใหทนวจยการเกษตร ออกเปน 3 แนวทาง คอ

- ทนวจยการเกษตรเชงพาณชย รอยละ 60 เพอสรางความมนคงทางการเงนใหแก สวก. - ทนวจยการเกษตรเชงสาธารณะ รอยละ 30 โดยมงสงเสรมงานวจยการเกษตรทจะเกด

ประโยชนตอภาคการเกษตรในวงกวาง - ทนวจยการเกษตรเชงนโยบาย รอยละ 10 เพอน าผลงานวจยไปสการใชประโยชนแก

ภาครฐ สงผลใหเกดการตดสนใจในการก าหนดนโยบายอยางแมนย าและเหมาะสม

อยางไรกตามการจดสรรงบประมาณในสดสวน 60:30:10 กไดถกยกเลกไปเนองมาจากการขาดความยดหยน ท าใหเสยโอกาสสนบสนนการวจยทมโอกาสสรางผลกระทบในวงกวาง ท าใหในปจจบนเหลอเพยงแตแนวทางการใน 3 แนวทางโดยไมจ ากดสดสวนในการสนบสนน

นอกจากน จากการประชมหารอเพอระดมความคดเหนเกยวกบทศทางการด าเนนการของ สวก. ระหวางวนท 6-7 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 นน คณะกรรมกาบรหาร สวก. และทประชม ไดเสนอแนวทางในการสนบสนนงานวจย เพมเตมนอกเหนอจากการเพมการสนบสนนงานวจ ยเชงสาธารณะ และเชงนโยบาย โดยเนนการสรางงานวจย 3 สวน ประกอบดวย

Page 11: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

15

(1) งานวจยแกปญหาเรงดวย คอ การสนบสนนทนเพอแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอปญหาเรงดวนทเฉพาะเจาะจง โดยมสนคาเกษตรทส าคญ ไดแก ขาว กง ยางพารา ล าไย ผลไม และอนๆ

(2) งานวจยเพอสรางนวตกรรม คอ การใหทนสนบสนนงานวจยทสรางสงใหมๆ (Open Idea) สรางความตองการใหมๆ ใหกบผบรโภค สรางทางออกหรอทางเลอกในการพฒนาสนคาเกษตร โดยครอบคลมทกสนคาเกษตรทมศกยภาพหรอมแนวความคดใหม

(3) งานวจยทแกปญหาระยะกลางและระยะยาว คอ การสนบสนนทนวจยเพอมงเนนการแกปญหาระยะกลาง และระยะยาว เพอสรางผลกระทบทางบวกตอ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยมลกษณะงานวจยทเกยวของกบการพฒนาผลตภณฑทมศกยภาพ งานวจยทมผลตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) หรอมผทเกยวของจ านวนมาก งานวจยเพอรองรบปญหาการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศโลก งานวจยเพอการพฒนาดานตลาด โดยมสนคาเกษตรทส าคญ ดงน

- กลมสนคาพช ไดแก ขาว ยางพารา ออยและน าตาล มนส าปะหลง ปาลมน ามน - กลมสนคาปศสตว ไดแก ไกเนอ ไกไข สกร โคนม โคเนอ แพะ - กลมสนคาประมง ไดแก กงขาว กงกามกราม ปลาและผลตภณฑน าจด ปลาสวยงาม

พรรณไมน า ดงนน ในการก าหนดกรอบการสนบสนนทนการวจยของ สวก. จะเปนการใชแนวทางใน

3 ดานประกอบกน คอ (1) กรอบประเภททนวจย 3 ดาน ไดแก งานวจยเชงพาณชย งานวจยเชงสาธารณะ และ

งานวจยเชงนโยบาย (2) กรอบงานวจยเพมเตม 3 ดาน ไดแก งานวจยการแกปญหาเรงดวน งานวจยเพอสราง

นวตกรรม และงานวจยทแกปญหาระยะกลางและระยะยาว (3) กลมสนคาโภคภณฑท สวก. เหนวามความส าคญและควรมการวจยและพฒนาในดาน

ตางๆ ทเกยวของกบกลมสนคาโภคภณฑนนๆ

2. การเปลยนแปลงระดบขนงานวจย

อกหนงความเปลยนแปลงของการด าเนนงานดานการสนบสนนทนการวจยของ สวก. ในระยะทผานมา คอ การเพมระดบขนงานวจยจากเดมทม 4 ระดบ (ไดแก การวจยพนฐาน การวจยประยกต การวจยพฒนาเชงทดลอง และการวจยตนแบบ) เปน 6 ระดบ โดยมการเพมการวจยเพอขยายผล และการใชประโยชนเขามาในปงบประมาณ 2555 ซงการวจยในแตละระดบมค าจ ากดความ ดงน

Page 12: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

16

(1) กำรวจยพนฐำน (Basic Research) เปนการศกษาคนควาในทางทฤษฎหรอในหองทดลอง เพอหาความรใหมๆ เกยวกบสมหฐานของปรากฏการณและความจรงทสามารถสงเกตได โดยทยงไมมจดมงหมายทชดเจนหรอเฉพาะเจาะจงในการน าผลการวจยไปใชในงานทางปฏบต หรอเปนการวจยทมจดมงหมายในการหาความรใหม เพอขยายความรทางวชาการเพอสรางทฤษฎใหมหรอตรวจสอบทฤษฎเดมทมอยแลว เชนโครงการพฒนาพนธขาวหอม

(2) กำรวจยประยกต (Applied Research) เปนการศกษาคนควาเพอหาความรใหมๆ โดยมวตถประสงคหรอจดมงหมายเบองตนทจะน าผลการวจยไปใชประโยชนในการปฏบตอยางใดอยางหนง โดยมงเนนการน าผลงานวจยไปใชประโยชนไดโดยตรง และมเปาหมายหลกของงานวจยและพฒนา คอ การน าผลงานวจยไปใชประโยชนเพอการแกปญหาในกระบวนการผลต การตล าด อตสาหกรรม หรอสงคม ฯลฯ เชน โครงการพฒนาผลตภณฑเครองส าอาง อาหารเสรมและยาจากลองกอง

(3) กำรวจยพฒนำเชงทดลอง (Experimental Development) หมายถง การศกษาอยางมระบบ โดยน าความรทมอยแลวจากการวจยหรอจากประสบการณในการปฏบตงานมาสรางวตถดบ เครองมอ ผลตภณฑ กระบวนการผลต ระบบ และบรการใหมๆ หรอการปรบปรงผลตภณฑ/กระบวนการผลตเดมทมอยแลวใหดยงขน โดยใชวธการทางวทยาศาสตรทมงเนนการศกษาความเปลยนแปลงของตวแปรทเกยวของภายใตเงอนไขทมการควบคมโดยกระบวนการวจย เชน โครงการการผลตไบโอดเซลดวยกระบวนการกระตนดวยเอนไซมไลเพส

(4) กำรวจยตนแบบ (Prototype) เปนการวจยเพอสรางองคความรจากผลงานวจยทจะน าไปสการเกดกระบวนการผลตหรอเทคโนโลยใหม ซงแบบไดเปน 3 ระดบ (1) ตนแบบระดบหองปฏบตการ (Laboratory scale prototype) (2) ตนแบบระดบทตองการการพฒนาตอในระดบโรงงานตนแบบ (Pilot scale prototype) และ(3) ตนแบบระดบอตสาหกรรม (Industrial scale prototype) เชน โครงการพฒนาชดทดสอบเพอวนจฉยสภาวะการตดเชอแลปโตสไปรา และ serovars ทเปนสาเหตของการตดเชอในปศสตว

(5) กำรวจยเพอขยำยผล (Pilot Plant) เปนการวจยการขยายผลโดยน าผลตภณฑหรอชนงานตนแบบมาพฒนากระบวนการหรอเพมประสทธภาพในการผลตเพอน าไปสเชงพาณชย (commercial scale) เพอพฒนาระบบและวางแนวทางส าหรบการบรหารจดการผลผลตหรอเทคโนโลยทไดจากการวจย เชน โครงการปรบปรงต ารบ Longanoid ครมปองกนขอเขาเสอมจากการสกดเมลดล าไยและการทดสอบประสทธผลทางคลนก

Page 13: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

17

(6) กำรใชประโยชน (Utilization) เปนการผลตผลผลตจากงานวจยขนาดใหญ (mass production) เพอการคาหรอการพาณชย (Commercialization) หรอน าออกสสาธารณะเพอการใชประโยชน

ภาพท 2.4 แผนภาพแสดงระดบขนงานวจยของ สวก.

ทมา: เอกสารค าจ ากดความระดบงานวจย สวก.

ทงน การเปลยนแปลงระดบขนงานวจยของ สวก. ดงกลาว เกดขนเนองมาจากการทเอกชนมความไมมนใจวาผลงานวจยทวจยและพฒนาขนมาถงในระดบตนแบบแลว จะสามารถน าไปขยายผลในเชงพาณชยได หรอในกรณท เปนผลตภณฑจะมตลาดรองรบผลตภณฑหรอไม ท าใหภาคเอกชนเกดความกงวลวาหากลงทนซอเทคโนโลยตางๆ แลว อาจเกดความไมคมคาขนในอนาคต ทาง สวก. กไดตระหนกถงสาเหตในดงกลาว จงไดมการเพมการสนบสนนงานวจยในระดบท 5 และ 6 ขน เพอเปนการยนยนเทคโนโลย หรอเปนการทดสอบตลาดของผลตภณฑทไดจากงานวจย ซงจะมสวนชวยใหเอกชนเกดความมนใจวาเมอลงทนในการถายทอดเทคโนโลยแลวจะสามารถสรางประโยชนใหกบธรกจไดและจะสงผลใหโอกาสในการถายทอดเทคโนโลยของ สวก. มมากขน ดงนน จากตารางท 2.1 จะเหนวาในระหวางปงบประมาณ 2555-2557 สวก. ไดมการใหความส าคญและสนบสนนงานวจยในระดบท 5 และ 6 เพมขนอยางตอเนอง

Basic Research

Applied Research

Experiment Development Prototype Pilot Plant Utilization

RESEARCHDEVELOPMENT

Page 14: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

18

ตารางท 2.1 จ านวนโครงการวจยทไดรบการสนบสนนทนการวจยจาก สวก. จ าแนกตามระดบขนงานวจย

ระดบขน 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557

1. การวจยพนฐาน 0 0 2 2 1 1 1 0 2 3 10 5 2. การวจยประยกต 0 0 1 0 0 0 4 3 1 7 12 11 3. การวจยเชงทดลอง 0 1 5 1 2 7 8 5 11 14 11 12 4. การพฒนาตนแบบ 2 1 2 0 2 4 5 9 10 7 14 14 5. การพฒนาโรงงานตนแบบ 0 0 0 1 0 1 0 0 4 5 3 8 6. การใชประโยชน 0 0 1 1 0 1 0 0 0 2 2 0

ทมา: ประมวลจากขอมลทไดรบจาก สวก.

3. งานวจยมงเปา

ในระยะทผานมา ตามยทธศาสตรดานงานวจยของชาตรฐบาลมความตองการทจะน างานวจยมาชวยแกปญหา และเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ดงนน รฐบาลจงมแนวทางในการบรหารจดการงานวจยของชาตแบบบรณาการ โดยด าเนนงานในนามของ “เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต” หรอ คอบช. ซงประกอบดวย 7 หนวยงาน คอ ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา (สกอ.) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (สวก.) และส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต (สวทช.) โดยเรมด าเนนการในปงบประมาณ 2555 ในปงบประมาณ 2555 คอบช. ไดมอบหมายให สวก. มหนาทในการก ากบดแลกรอบงานวจยเรองขาวของประเทศ ภายใตกรอบยทธศาสตร 5 ดาน ไดแก (1) ยทธศาสตรดานพนธขาว (2) ยทธศาสตรดานเทคโนโลยการผลตขาว (3) ยทศาสตรดานเทคโนโลยการจดการหลงการเกบเกยว (4) ยทธศาสตรดานเทคโนโลยการแปรรป และ (5) ยทธศาสตรดานเศรษฐกจ สงคม และการตลาดขาว โดย สวก. ไดรบการจดสรรงบประมาณเพอการบรหารงานวจยเรองขาวนจ านวน 240 ลานบาท ซง สวก. ไดใหทนสนบสนนโครงการวจยมงเปาเรองขาวจ านวน 60 โครงการ ดวยงบประมาณ 228 ลานบาท ตอมา ในปงบประมาณ 2556 คอบช. ไดมอบหมายให สวก. บรหารโครงการวจยเพมเตมเปนทงหมด 4 กลมเรอง ไดแก กลมงานวจยเรองขาว งบประมาณ 200 ลานบาท (สวก. สนบสนนโครงการวจยในกลมนทงหมด 67 โครงการ ใชงบประมาณทงหมด 190 ลานบาท) กลมงานวจย

Page 15: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

19

ดานอาหารเพอความมนคง งบประมาณ 90 ลานบาท กลมงานวจยเรองปาลมน ามน งบประมาณ 90 ลานบาท และกลมงานวจยพนทสง งบประมาณ 30 ลานบาท ในป 2557 สวก. มขอบเขตการท างานในการบรหารจดการทนวจยมงเปาทไดรบมอบหมายจาก คอบช. ในกลมเรอง ขาวเพอการเพมผลผลตและมลคาเพม ปาลมน ามนเพอเพมมลคาและลดตนทนการผลต และสมนไพรไทย

ความเปลยนแปลงดานการสนบสนนทนพฒนาบคลากร

จากวตถประสงคการจดตงในขอ 2 ระบวา สวก. มหนาท สงเสรม สนบสนน และพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตร เพอใหบรรลวตถประสงคในการจดตงดงกลาว สวก. จงไดก าหนด “ยทธศำสตรท 2 กำรพฒนำนกวจยและเครอขำย โดยเนนบคลำกรกระทรวงเกษตรและสหกรณในลกษณะตอยอด” ไวในแผนยทธศาสตรการด าเนนงานของ สวก. ฉบบท 3

สวก. ไดมการด าเนนงานในการพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตรอยางตอเนอง โดยในระยะแรกของการด าเนนงาน สวก. มการสนบสนนเพยงทนการศกษาระดบมหาวทยาลยเทานน โดยทนการศกษาท สวก. สนบทนนน ประกอบดวยทนการศกษาประเภทตางๆ ดงน

1. ทน สวก. เปนทนการศกษาระดบมหาวทยาลยทงในประเทศและตางประเทศ โดยท สวก. เปนผออกคาใชจายทงหมด ทน สวก. แบงออกเปน 3 ประเภท คอ ทนระดบปรญญาเอก ปรญญาโท-เอก และปรญญาตร-โท-เอก ซงในชวงแรกของการด าเนนงานมเพยงการสนบสนนทนในระดบปรญญาเอก และปรญญาโท -เอกเทานน แตในปงบประมาณ 2551 สวก. ไดเลงเหนความส าคญของการศกษาในระดบปรญญาตร-โท-เอก จงไดเพมเตมทนการศกษาในระดบดงกลาวขน โดยจ านวนทนและสาขาวชาทเปดรบขนอยกบความตองการบคลากรดานการเกษตรของหนวยงานตางๆ ในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ทน สวก. เปนทนทเปดใหทงบคคลากรภายนอก และขาราชการในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณมสทธสมครเขารบทนได แตมการก าหนดเงอนไขการรบทนวา ผทรบทนจะตองกลบมาท างานชดใชทนในหนวยงานตนสงกด หรอหนวยงานอนๆ ภายใตกระทรวงเกษตรและสหกรณเปนเวลาสองเทาของเวลาทใชไปในการศกษา

2. ทนปรญญาเอกเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา เปนทนระดบปรญญาเอกทงในและตางประเทศท สวก. เปนผออกคาใชจายทงหมด โดยทนนเนนลกษณะการวจยอยางเดยวซงไมจ าเปนตองเขาหองเรยน ดงนนผรบทนจงสามารถท างานพรอมกบท าวจยควบคกนไปได ในกรณของทนตางประเทศ ผรบทนยงสามารถท างานทหนวยงานตนสงกดในประเทศ แตสามารถเดนทางไปตางประเทศเพอท าวจยไดปละไมเกน 3 เดอน โดยผมสทธในการรบทนนตองเปนขาราชการใน

Page 16: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

20

สงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณเทานน และเมอส าเรจการศกษาแลวจะตองกลบมาชดใชทนกบหนวยงานทอยภายใตสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ (หนวยงานตนสงกด) เปนสองเทาของระยะเวลาทใชในการศกษา

3. ทนปรญญาตรส าหรบผจบจากโรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดน (ตชด.) เปนทนการศกษาตอภายในประเทศระดบปรญญาตรท สวก. มความประสงคทจะทลเกลาฯ ถวายทนการศกษาแดสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โดย สวก. เปนผออกคาใชจายทงหมด และส านกพระราชวงเปนผด าเนนการคดเลอกนกเรยนทนและจดการดแลทงหมด ทนนไมมขอผกมดใดๆ ส าหรบนกเรยนทนทส าเรจการศกษา

4. ทนปรญญาตรส าหรบบตรหลายเกษตรกร เปนทนการศกษาตอระดบปรญญาตรภายในประเทศ โดย สวก. รวมกบธนาคารเกษตรและสหกรณ (ธ.ก.ส.) ออกคาใชจายฝายละครง ผมสทธในการรบทนตองเปนบตรหลานเกษตรกรทเปนสมาชกของ ธ.ก.ส.เทานน ทนการศกษามระยะเวลาด าเนนการ 3 ป (พ.ศ. 25552-2554) และมเปาหมายวาภายในป พ.ศ. 2557 จะไดเกษตรกรรนใหมทมความตงใจและยดมนในการด าเนนอาชพเกษตรกร ทมระดบการศกษาในระดบปรญญาตรจ านวน 27 คน ผส าเรจการศกษาแลวตองกลบไปประกอบอาชพดานการเกษตร หรออาชพอนทเกยวของในพนทของผรบทนเปนระยะเวลาเทากบระยะเวลาทไดรบทนการศกษา

ระหวางป พ.ศ.2547- 2554 สวก. ไดมการสนบสนนทนการศกษารวมทงหมด 143 ทน2

และใชงบประมาณทงหมดกวา 183 ลานบาท3 (ดตารางท 2.2 ประกอบ)

ในปงบประมาณ 2555 สวก. ไดมการเปลยนแปลงนโยบายดานการสนบสนนทนการพฒนาบคคลากรโดยมการเพมและเนนการสนบสนนทนอบรมและปฏบตการวจย ณ ตางประเทศ ซงมลกษณะเปนทนระยะสนมากกวาการใหทนการศกษาในระยะยาว ส าหรบบคลากรในกระทรวงเกษตรและสหกรณ (ดตารางท 2.2 ประกอบ) ทงน การเปลยนแปลงดงกลาวมสาเหตอยหลายประการ เชน (1) การใหทนอบรมและปฏบตการวจยนนมระยะเวลาทสนกวาทนการศกษามาก ท าใหกระทรวงเกษตรและสหกรณสามารถพฒนาบคลากรในดานทมความตองการอยางเรงดวนไดอยางรวดเรวยงขน

2 ขอมล ณ วนท 31 มนาคม 2557 3ขอมลจากงบการเงนปงบประมาณ 2546-2554

Page 17: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

21

(2) บคคลทวไปทไดรบทนการศกษาในระยะยาว โดยไมเคยท างานในกระทรวงเกษตรและสหกรณมากอน เมอส าเรจการศกษาแลวเขามาท างานในกระทรวง อาจไมคนเคยกบวฒนธรรมองคกรและอาจตองใชเวลาในการปรบตวใหเขากบองคกรเปนเวลานาน ดงนน การสนบสนนทนใหกบผทท างานในกระทรวงเกษตรและสหกรณอยแลว อาจชวยลดปญหาดงกลาวได (3) ทนการอบรมและปฏบตการวจยใชงบประมาณทต ากวาการสนบสนนทนการศกษา ท าให สวก. สามารถกระจายโอกาสในการไดรบทนใหกบหลายหนวยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณไดมากขน และยงเปนการเพมการพฒนาบคลากรการวจยทมความเชยวชาญในสาขาตางๆ ไดมากขน (4) การใหทนอบบรมและปฏบตการวจย มสวนชวยลดปญหาดานการบรรจบคลากรเขาท างานดานการวจย เพราะมกรณท เมอนกศกษาทไดรบทนการศกษาส าเรจการศกษาแลว หนวยงานตางๆ ของกระทรวงเกษตรและสหกรณกลบไมมต าแหนงในดานงานวจยทวาง ท าใหผทไดรบทนอาจตองไปอยในหนวยงานทไมไดท าวจย ซงขดกบวตถประสงคในการใหทนของ สวก.

ทงน อาจยงมสาเหตอนๆ ในการเปลยนแปลงนโยบายดานการใหทนสนบสนนดานการพฒนาบคลากรวจยเพมเตมอก

ในปจจบน สวก. มการด าเนนงานดานการพฒนาบคลากรวจยดานการเกษตรผาน 4 ชองทาง ดงน

1. ทนการศกษา ปจจบน สวก. มการสนบสนนเพยงทนปรญญาเอกเฉลมพระเกยรต 80 ปเทานน อยางไรกตาม ในสวนผทไดรบทนการศกษากอนป พ.ศ. 2555 สวก. จะยงใหการสนบสนนจนจบการศกษา

2. ทนอบรมและปฏบตการวจย ณ ตางประเทศ เปนการพฒนานกวชาการหรอนกวจยดานการเกษตรทอยในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ภายในระยะเวลาอนสน คอ การฝกอบรม ตองมระยะเวลาไมเกน 6 เดอนตอหลกสตร และ การปฏบตการวจย ตองมระยะเวลาไมเกน 1 ป ตอครง โดยหวขอทสนบสนนทนในการไปฝกอบรม หรอปฏบตการวจย ณ ตางประเทศ ตองเปนหวขอทเกยวของกบโครงการวจยทไดรบทนจาก สวก. ทอยระหวางการด าเนนการวจย หรอหวขอฝกอบรมหรอปฏบตการวจยทอยภายใตกรอบยทธศาสตรการวจยการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร โดยเงอนไขในการรบทนคอผทรบทนจะตองกลบมาปฏบตงานในหนวยงานตนสงกดเปนระยะเวลาไมนอยกวา 2 เทาของระยะเวลาทไดรบทน

Page 18: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

22

3. ทนน าเสนอผลงานวจย ณ ตางประเทศ เปนทนทมเปาหมายเพอสนบสนนและสงเสรมใหบคลากรวจยดานการเกษตรสงกดภายใตกระทรวงเกษตรและสหกรณ มโอกาสเขารวมและมประสบการณในการเสนอผลงานในการประชมวชาการนานาชาต โดยทนทเปดรบสมครม 2 ประเภท คอ ประเภทปากเปลา (Oral Presentation) และประเภทโปสเตอร (Poster Presentation) ผลงานวจยทจะไปน าเสนอในการประชมวชาการนานาชาตตองเปนผลงานวจยทเกยวของกบการเกษตร ภายใตกรอบยทธศาสตรการวจยภาคการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรของ สวก. หรอยทธศาสตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ

4. โครงการฝกอบรม เปนการจดการฝกอบรมโดย สวก. ในดานตางๆ ท สวก. เหนวามความส าคญตอการวจยในภาคการเกษตรของประเทศไทย สวก. ไดเรมจดฝกอบรมตงแตป พ.ศ. 2551-ปจจบน รวมทงหมด 59 หลกสตร และมผเขาฝกอบรมจ านวน 2,616 คน

Page 19: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

23

ตารางท 2.2 จ านวนทนการศกษา ทนฝกอบรม และทนปฏบตการวจย ณ ตางประเทศ (ทมา: ขอมลจาก สวก. ณ วนท 31 มนาคม 2557และงบการเงนป 2547-2556)

ทน ระดบการศกษา 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 รวม

ทน สวก.

ปรญญาเอก (ตางประเทศ) 1 13 7 2 1 3 27

ปรญญาเอก (ในประเทศ) 6 3 9

ปรญญาโท-เอก (ตางประเทศ) 4 1 4 3 12

ปรญญาโท-เอก (ในประเทศ) 4 2 6 ปรญญาโท (ตางประเทศ) 1 1

ปรญญาโท (ในประเทศ) 1 4 5

ปรญญาตร-โท-เอก (ตางประเทศ) 2 1 2 5

ทนฝกอบรม (ตางประเทศ) 24 42 12 78 ทนปฏบตการวจย (ตางประเทศ) 9 9 3 21

ทน 80 ป ปรญญาเอก (ตางประเทศ) 4 2 4 3 3 16

ปรญญาเอก (ในประเทศ) 3 4 2 3 4 4 5 25

ทนธ.ก.ส. ปรญญาตร 9 9 9 27 ทน ตชด. ปรญญาตร 7 9 9 4 7 7 43

รวม 1 27 7 0 16 27 31 34 47 62 23 275

งบประมาณดานการพฒนาบคลากรวจย (ลานบาท) 0.84 3.36 20.48 25.10 36.66 32.90 31.68 32.01 49.11 46.12 NA 278.27

Page 20: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

24

ความเปลยนแปลงดานการบรหารงาน

เนองดวยการเปลยนแปลงนโยบายดานการสนบสนนทนวจยทไดกลาวไปขางตนแลว ท าให สวก. ตองมการปรบตวในดานการบรหารงานใหสอดคลองกน ซงการเปลยนแปลงทใหญทสดนาจะเปนการเปลยนแปลงโครงสรางองคกรในปงบประมาณ 2556 (ดภาพท 2.2 และ 2.3 ประกอบ)

เดม สวก. มโครงสรางองคกรตามภาพท 2.2 ซงมการแบงระดบการบรหารโดยผบรหารสงสด คอ ผอ านวยการ สวก. และผบรหารล าดบรองลงมา คอ รองผอ านวยการ และผบรหารระดบลางสด คอ หวหนาส านกซงเปนผควบคมดแลพนกงานในส านก ในสวนรองผอ านวยจะแบงออกเปน 2 ดาน คอ รองผอ านวยการดานวชาการจะดแล 2 ส านก ไดแก ส านกสนบสนนงานวจยซงมหนาทวเคราะหโครงการและตดตามประเมนผลท สวก. ใหการสนบสนน และการบรหารทนการศกษา รวมถงดแลงานสมมนาฝกอบรมและดงาน และส านกเกษตรพาณชยซงมหนาทวเคราะหเชงพาณชย บรหารจดการทรพยสนทางปญญา และสงเสรมการใชประโยชนในเชงพาณชย สวนรองผอ านวยการดานบรหารจะดแลอก 2 ส านกทเหลอ ไดแก ส านกอ านวยการซงรบผดชอบงานนโยบายและแผน งานบรหารบคลากร งานนตกรและสทธประโยชน งานฐานขอมลและสารสนเทศ งานประชาสมพนธ และงานความรวมมอระหวางองคกร และส านกบรหารซงรบผดชอบงานสารบรรณ งานการเงนและงบประมาณ งานบญช งานพสด

ในปงบประมาณ 2556 สวก. ไดมการปรบเปลยนโครงสรางองคกรตามภาพท 2.3 ซงมผอ านวยการ สวก. เปนผบรหารล าดบสงสด โดยมรองผอ านวยการเปนผชวยเหลอใน 2 ดาน คอ ดานวชาการ และดานบรหาร จากนนมผบรหารล าดบตอมา คอ หวหนาส านกตางๆ ซงมการเปลยนแปลงจาก 4 ส านก เปน 5 ส านกและ 1 กลมงาน ดงน

ส ำนกสนบสนนงำนวจย มหนาทในวเคราะหขอเสนอโครงการทงงานวจยเชงพาณชย สาธารณะและนโยบาย รวมทงตดตามและประเมนผลโครงการท สวก. ใหการสนบสนนทนการวจย โดยโครงการระดบ 1-4 จะอยในขอบเขตการท างานของส านกสนบสนนงานวจยทงหมด นอกจากน ส านกสนบสนนงานวจย ยงมหนาทสรางเครอขายการพฒนาโครงการวจยกบหนวยงานวจยอนๆ อกดวย

ส ำนกสงเสรมกำรใชประโยชน มหนาทในการสงเสรมการใชประโยชนของโครงการเชงพาณชย สาธารณะ และนโยบาย ทงในดานการประชาสมพนธองคความรทได การหาหนวยงาน

Page 21: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

25

เปาหมายทตองการถายทอดเทคโนโลย การอนญาตใหใชสทธในทรพยสนทางปญญา และการจดทะเบยนผลงานวจยเปนทรพยสนทางปญญา และมหนาทการวเคราะหขอเสนอโครงการ รวมถงตดตามและประเมนผลโครงการระดบ 5 และ 6 ท สวก. ใหการสนบสนนทนการวจย

ส ำนกพฒนำบคลำกรวจย มหนาทในการบรหารทนพฒนาบคลากร รวมทงการจดกจกรรมอบรมและพฒนาบคลากรวจยดานการเกษตร อกทงยงมหนาทดแลและตดตามผไดรบทนพฒนาการวจยทง ทนการศกษา ทนอบรมและปฏบตการวจยตางประเทศ และทนน าเสนอผลงาน ณ ตางประเทศ

ส ำนกเทคโนโลยสำรสนเทศ มหนาทในการจดการความรทไดจากงานวจยดานการเกษตร รวมทงระบบฐานขอมลวจยของ สวก. ชอ “ระบบ EPMS” รวมถงงานวจย พฒนา ขอมลและสารสนเทศดานวจยการเกษตร

ส ำนกบรหำร มหนาทเกยวกบงานสารบรรณส านกงาน งานการเงนและบรหารกองทน งานบญชและพสด งานนตการ

กลมงำนผอ ำนวยกำรส ำนกงำน มหนาทเกยวกบการวางยทธศาสตร แผนงาน และงบประมาณในการด าเนนงานของ สวก. ใหสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายทไดวางไว นอกจากนยงมหนาทในการประชาสมพนธองคกร และวางภาพลกษณทดใหกบองคกร การบรหารคณภาพการด าเนนงานขององคกร งานเลขานการ และการสรางความรวมมอระหวาง สวก. กบองคกรอนๆ ทงภายในประเทศ และตางประเทศ

2.2 การประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตรโดยมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

สวก. เปนองคกรในรปแบบองคการมหาชน ซงตามพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ. 2542 มาตรา 42 ระบวา

“...มำตรำ ๔๒ เพอประโยชนในกำรสงเสรมประสทธภำพในกำรด ำเนนงำนขององคกรมหำชน โดยใหองคกำรมหำชนมควำมเปนอสระในกำรด ำเนนกจกำรตำมควำมเหมำะสมภำยใตกำรก ำกบดแลโดยมเปำหมำยทแนชด ใหองคกำรมหำชนอยภำยใตระบบกำรประเมนผลขององคกำรมหำชนตำมทคณะรฐมนตรก ำหนด เวนแตพระรำชกฤษฎกำจดตงจะก ำหนดระบบกำรประเมนผลไวเปนอยำงอน...”

Page 22: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

26

โดยพระราชกฤษฎกาการจดตงส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร พ.ศ. 2546 มาตรา 38 ระบวา

“...มำตรำ ๓๘ ภำยใตบงคบมำตรำ ๔๒ แหงพระรำชบญญตองคกำรมหำชน พ.ศ.๒๕๔๒ เพอประโยชนในกำรสงเสรมประสทธภำพและกำรตรวจสอบกำรด ำเนนงำนของส ำนกงำนใหเปนไปตำมวตถประสงค โครงกำร และแผนงำนทไดจดไว ใหส ำนกงำนจดใหมกำรประเมนผลกำรด ำเนนงำนของส ำนกงำนตำมระยะเวลำทคณะกรรมกำรก ำหนด แตตองไมนอยกวำสำมป

กำรประเมนผลตำมวรรคหนง ใหจดท ำโดยสถำบนหรอองคกรทเปนกลำงและมควำมเชยวชำญในดำนกำรประเมนผลกจกำรของส ำนกงำน โดยมกำรคดเลอกตำมวธกำรทคณะกรรมกำรก ำหนด

กำรประเมนผลกำรด ำเนนงำนของส ำนกงำนจะตองแสดงขอเทจจรงใหปรำกฏในดำนประสทธผล ในดำนประสทธภำพ และในดำนกำรพฒนำองคกร และในรำยละเอยดอนตำมทคณะกรรมกำรจะไดก ำหนดเพมเตมขน

ในกรณทมเหตจ ำเปนเปนกำรเฉพำะกำล จะจดใหมกำรประเมนเปนครงครำวตำมมำตรำนดวยกได...”

ดงนน ในการด าเนนงานในระยะทผานมาคณะกรรมการ สวก. ไดคดเลอกใหมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยด าเนนการประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. ใน 2 ครง คอ ในรอบป พ.ศ.2547-2551 และในรอบป พ.ศ.2552-2554 โดยมรายละเอยดโดยสรป ดงน

2.2.1 การประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร รอบท 1 (พ.ศ. 2547-2551)

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดเปนผรบผดชอบในการประเมนผลการบรหารจดการและการด าเนนงานของ สวก. ในรอบ 5 ปแรกของการด าเนนงาน คอ ระหวาง ปงบประมาณ 2546-2551 ซงผลการประเมนสามารถสรปได ดงน

2.2.1.1 การประเมนดานประสทธภาพ

Page 23: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

27

การประเมนประสทธภาพในภาพรวมของการด าเนนงานในรอบ 5 ปแรกของการด าเนนงาน พบวา ทาง สวก. ไดด าเนนงานตามกรอบพนธกจหลก 3 ประการทไดวางไวในยทธศาสตรการวจยเกษตรพาณชย ซงสอดคลองกบวตถประสงคการจดตง ดงน

(1) สงเสรมและสนบสนน การวจยเกษตรเชงพาณชย (2) สงเสรมและสนบสนน การพฒนาบคลากรดานการวจยเกษตรเชงพาณชย (3) สงเสรมและสนบสนน การพฒนาขอมลและสารสนเทศดานการวจยการเกษตรเชง

พาณชย

โดยในระหวางปงบประมาณ 2546-2551 สวก. ไดมการใชแผนงบประมาณ รวม 1,247.44 ลานบาท ในการด าเนนงานในพนธกจทง 3 แตมการอนมตงบประมาณในการด าเนนกจกรรมจรง 684.5 ลานบาท หรอประมาณรอยละ 55 ของแผนทตงไว

การด าเนนงานใน 5 ปแรกนน สวก. ไดใหความส าคญกบพนธกจท 1 มากทสด มการใชงบประมาณในการด าเนนงานตามพนธกจท 1 โดยสนบสนนทนการวจยใหกบหนวยงานตางๆ รวมทงหมด 40 โครงการ โดยใชทนสนบสนน 495.47 ลานบาทคดเปนรอยละ 72.83 ของงบประมาณทใชด าเนนงานจรง รองมา คอ พนธกจท 2 การพฒนาบคลากรวจยดานการเกษตร สวก. ไดมการใหทนการศกษาทงหมด 61 ทนการศกษาเปนเงน 185.19 ลานบาท คดเปนรอยละ 27.06 และพนธกจท 3 ดานการพฒนาขอมลสารสนเทศดานการวจย สวก. ไดมการอนมตคาใชจายทงหมด 3.84 ลานบาทคดเปน รอยละ 0.56 ตามล าดบ

แมวา สวก. จะมการใหความส าคญกบงานดานการสงเสรมและสนบสนนงานวจยเกษตรเชงพาณชย แตเมอพจารณาในรายโครงการแลว จะพบวา มหลายโครงการทเปนลกษณะงานวจยพนฐาน ซงแมวาจะมสวนชวยในการสรางองคความรใหมๆ ใหกบประเทศ แตกไมไดสอดคลองกบพนธกจของ สวก. ทก าหนดไว

จากการประเมน พบวา ประสทธภาพโดยรวมของ สวก. มแนวโนมเพมขน แตผลตภาพในชวง 5 ป คอนขางมความผนผวน ซงอาจเกดจากปจจยภายนอกองคกร เชน จ านวนนกวจยทมาขอทนแตละป และปจจยภายใน เชน การขาดกระบวนการท างานทมประสทธภาพ ทงน ทางสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดเสนอแนวทางในการปรบปรงกระบวนการด าเนนงานเพอเพมประสทธภาพ คอ อาจมการน าหลกการการบรหารเชงคณภาพโดยรวม (Total

Page 24: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

28

Quality Management หรอ TQM) เขามาใชในกระบวนการท างาน และควรใหความส าคญกบตนทนตอผลตผลขององคกร เพอน าขอมลมาใชชวดในการบรหารตนทนของ สวก. เอง

ในการประเมนดานผลตอบแทนรวมและความยงยนทางการเงนของ สวก. พบวา สวก. มรายไดรวมประมาณ 7 ลานบาท จากโครงการวจยทสนบสนน คดเปนรอยละ 1.78 ของเงนทนสนบสนนโครงการวจย และมเพยง 2 โครงการทมรายไดจากทรพยสนทางปญญา ดวยเหตนท าใหอาจกลาวไดวา สวก. มความเสยงทางการเงนจากการด าเนนการในระดบสง (High Financial Risk) ซงอาจท าใหเกดปญหาสภาพคลองทางการเงนไดในอนาคต ทางสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดใหความคดเหนวา สวก. ควรมการใหความส าคญกบโครงการวจยเชงประยกตเพอสรางรายได หรอโครงการทมโอกาสประสบความส าเรจไดเทคโนโลยหรอผลตภณฑทมศกยภาพเชงพาณชยสงเปนล าดบแรก รวมทงการตงโจทยวจยของโครงการควรมการศกษา วเคราะห สภาพแวดลอมทางตลาดเปนล าดบแรก และงานวจยจะตองตอบสนองความตองการของตลาดไดอยางแทจรง (market-driven research project) ซงอาจตองใหผทตองการใชผลงานวจยมสวนรวมในการพฒนาขอเสนอ

ในการประเมนตนทนตอหนวยผลผลต พบวา สวก. มประสทธภาพในการบรหารตนทนในบางกจกรรมสงขน (ตนทนตอหนวยผลผลตลดลง) เชน ตนทนการใหทนวจย ตนทนการพฒนาบคลากรดานการวจย และตนทนการฝกอบรม อยางไรกตามประสทธภาพในการบรหารตนทนในบางกจกรรมลดลง (ตนทนตอหนวยผลผลตสงขน) เชน ตนทนการตดตามงานวจย ตนทนทรพยสนทางปญญาและทรพยสนอนอนเปนผลมาจากงานวจย และตนทนการบรหารจดการสารสนเทศและฐานขอมล

2.2.1.2 การประเมนดานประสทธผล

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ประเมนประสทธผลในการด าเนนงานของ สวก. ตามพนธกจทก าหนดไว โดยสามารถสรปไดดงน

ดำนกำรสนบสนนงำนวจย พบวา สวก. มการใชตวชวดดานรายได จ านวนเงนทนวจยทใชเทยบกบแผน และการจดทรพยสนทางปญญามาเปนดชนชวดประสทธผลการท างานในดานน อยางไรกตาม สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) เหนวา สวก. ยงไมสามารถบรรลเปาหมายทวางไวไดอยางสม าเสมอ ซงอาจมการปรบตวชวดใหเหมาะสมมากยงขน เพราะการจดทรพยสนทางปญญาตองใชระยะเวลานานท าใหไมเหมาะแกการเปนตวชวดในระยะสน หรอ สวก.

Page 25: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

29

เอง อาจตองมการปรบการด าเนนการโดยรวมพฒนางานวจยแบบตวตอตวผานการหารอรวมกบผเชยวชาญของ สวก. และอาจตองใหผประกอบการมสวนรวมในการก าหนดโจทยงานวจยดวย

ดำนกำรพฒนำบคคล พบวา ในบางป สวก. ยงไมสามารถอนมตทนการศกษาไดตามทตงเปาหมายไว ซงทางสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดใหขอเสนอวา สวก. ควรมการศกษาภาพรวมของภาคเกษตรไทยวามความตองการบคลากรในระดบการศกษาใดและสาขาใด เพอใหสามารถระบสาขาทใหการสนบสนนได รวมถงควรมการค านงถงชอเสยงของมหาวทยาลย และสาขาทผสมครประสงคทจะเขาศกษาตอ นอกจากน ควรมการเปดกวางใหกบผสนใจในหลายหนวยงานมากกวาเพยงขาราชการในกระทรวงเกษตรและสหกรณเทานน และสวก. ควรมการเพมตวชวดดานจ านวนนกเรยนทนทส าเรจการศกษาตามเปาหมายของแผนการศกษา เพอใหสามารถสะทอนประสทธผลการท างานของ สวก. ไดดยงขน

ดำนกำรพฒนำฐำนขอมล พบวา แมการด าเนนงานในสวนนไมสามารถด าเนนไดตามแผนแมบททวางกรอบงบประมาณไว แตเมอวดจากดชนชวดจากอตราการเขาชมเวบไซต หรอการเผยแพรผลงานแลว สวก. สามารถด าเนนงานไดตรงตามเปาหมายทวางไว อยางไรกตาม สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ยงไดใหขอเสนอกบทาง สวก. วาควรมการเรงด าเนนงานดานน โดยตองค านงถงสถานะองคความรในภาคเกษตรกรรมไทย และการน าเสนอขอมลทเปนประโยชนในการสรางมลคาเพมใหกบผประกอบการในสาขาการผลตตางๆ และในสวนขอมลทางวชาการควรมการเพมการตพมพวารสารวชาการทม peer review เพอท าหนาทเปนกลไกกลนกรองและตอยอดงานองคความรทางวชาการ

2.2.1.3 การประเมนดานการพฒนาองคกร

ผลการประเมนดานการพฒนาองคกรมผลสรป ดงน

1. ควำมเหมำะสมและควำมสอดคลองของโครงสรำงกำรท ำงำนของ สวก. ตอกำรขบเคลอนกำร

ด ำเนนงำนขององคกร

สวก. จดโครงสรางองคกรโดยการแบงหนวยงานตามหนาท (Functional Structure) แตยงขาดหนวยงานและผเชยวชาญในสาขาการวจยรายสาขาเปนบคลากรประจ าในส านกงานฯ ทจะรบผดชอบการด าเนนงานสงเสรมการวจยรายสาขาตามแผนยทธศาสตร สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) จงมขอเสนอแนะให สวก. จดใหมหนวยงานและผ เชยวชาญรบผดชอบการขบเคลอนการวจยรายสาขาเพอใหการด าเนนงานสงเสรมการวจยการเกษตรมประสทธภาพและ

Page 26: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

30

ประสทธผลยงขน พรอมกนน ยงไดเสนอแนะให สวก. ควรจดท าแผนงานสนบสนนการวจย (Program Based Research Funding) โดยพจารณาถงความตองการและชองวางทางความรแทนการสนบสนนการวจยเปนรายโครงการ (Project Based Research Funding)

ในดานการจดท านโยบายและแผนยทธศาสตร สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดเสนอแนะใหเพมการมสวนรวมจากผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการจดท านโยบายและแผนฯ เพอใหสอดคลองกบความตองการและเตมเตมชองวางทางความรในการพฒนาการเกษตรของไทย

2. กำรท ำควำมรวมมอกบหนวยงำนภำยในประเทศและตำงประเทศ

สวก. ไดพฒนาความรวมมอกบหนวยงานภายในประเทศและตางประเทศ โดยไดลงนามบนทกความตกลงความรวมมอทางวชาการเพอผลตหรอพฒนางานวจยและนกวจยจ านวน 48 บนทกความตกลง (ขอมล ณ ป พ.ศ. 2551)

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) มขอเสนอแนะวา สวก. ควรจดท าแผนความรวมมอเชงกลยทธในแตละบนทกขอความตกลงรวมมอ ทระบวตถประสงคและผลทคาดวาจะไดรบจากความรวมมอ และตดตามกจกรรมความรวมมอตางๆ อยางสม าเสมอ พรอมทงประเมนผลงาน ผลประโยชน หรอผลลพธของความรวมมออยางตอเนอง

3. กำรประเมนคณภำพของอภบำลขององคกร (Governance)

จากการประเมนดานความโปรงใส (Transparency) พบวา พระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) พ.ศ. 2546 ไดก าหนดใหมกรรมการโดยต าแหนง 6 ต าแหนง และผทรงคณวฒจ านวนไมเกนหาคน ซงเปนโครงสรางกรรมการท แตกตางจากโครงสรางของกรรมการในองคกรทมภารกจทคลายคลงกนในประเทศพฒนาแลว สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดเสนอแนะใหมการทบทวนโครงสรางของกรรมการเพอใหไดกรรมการทมประสบการณความรดานการวจยพนฐานทางวทยาศาสตรและดานการเกษตรดวย ในดานการเปดเผยขอมลเกยวกบฐานะการเงน รายละเอยดเกยวกบธรกรรมทผบรหารหรอกรรมการมสวนไดเสยกบบรษท ตลอดจนขอก าหนดวาดวยอภบาลของบรษท พบวา ยงไมมการเปดเผยขอมลทครบถวนเมอเทยบกบมาตรฐานสากล และขอมลส าคญบางอยางยงไมปรากฏในเวบไซต

Page 27: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

31

ในดานความรบผดชอบตอภารกจทไดรบมอบหมาย (Responsibility) พบวา สวก. ไดออกระเบยบตามขอก าหนดของ พ.ร.บ. องคการมหาชน และตามพระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานฯ ไดเกอบครบถวน ยกเวนเรองการประเมนผลงานของคณะกรรมการซงยงไมมการประเมนในขณะนน

ในดานการรบผดชอบตอการตดสนใจ (Accountability) ของกรรมการและผบรหาร พบวา สวก. ยงไมมระบบการประเมนคณะกรรมการรายป ไมมการเปดเผยสถตการเขาประชมของคณะกรรมการบรหารในรายงานประจ าปหรอเวบไซต ไมมระบบการตดตามผลการด าเนนงานตามมตคณะกรรมการ และไมมขอมลวามคณะกรรมการด ารงต าแหนงเปนกรรมการในคณะกรรมการอนของภาครฐหรอวสาหกจเกน 3 แหงหรอไม ทงน สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) มขอเสนอวาไมควรเปนกรรมการเกน 3 แหง เพอจะไดมเวลาในการท างานใหกบองคกรอยางเตมท

4. กำรประเมนผลงำนและกำรตรวจสอบกำรด ำเนนงำนของ สวก. โดยใชตวชวด (Performance Management by KPIs)

สวก. ไดมระบบการประเมนการด าเนนงาน โดยมตวชวด 17 ตว ซงตวชวดเหลานมความชดเจน ตรวจสอบงาย นาเชอถอ และสามารถแสดงใหเหนภาพผลการด าเนนงานของ สวก. ไดในระดบหนง

5. กำรประเมนผลงำนดำนกำรพฒนำบคลำกรในองคกร

สวก. มการจดท าแผนการพฒนาบคลากรและฝกอบรม และไดสงบคลากรไปอบรมหลกสตรตางๆ ตามแผนงานทไดก าหนดไว แตแผนฯ ดงกลาว ยงขาดยทธศาสตรในการวางแผนการฝกอบรมอยางเปนระบบ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดมขอเสนอแนะใหสวก.จดท าแผนการพฒนาบคลากรและฝกอบรมโดยการจดท าเสนทางความกาวหนาในการฝกอบรมตามต าแหนงงาน (Training Road Map)

2.2.2 การประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตรรอบท 2 (พ.ศ. 2552-2554)

ระหวางป พ.ศ. 2552-2554 สวก. ไดปฏบตงานตามยทธศาสตรการด าเนนงานฯ ฉบบท 2 ทมความสอดคลองและเชอมโยงกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554) นโยบายและแนวทางการปฏบตงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ (มนาคม พ.ศ. 2551) รวมทงเปนไปตามวตถประสงคของพระราชกฤษฎกาจดตง สวก. ยทธศาสตรการด าเนนงานฯ ฉบบท 2 ม รายละเอยดตางๆ ดงน

Page 28: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

32

พนธกจ (1) สงเสรมและสนบสนน การวจยเกษตรเชงพาณชย (2) สงเสรมและสนบสนน การพฒนาบคลากรดานการวจยเกษตร (3) สงเสรมและสนบสนน การพฒนาขอมลและสารสนเทศดานการวจยการเกษตร

วตถประสงค

(1) การเปนแหลงทนเปาหมายทส าคญดานการวจยการเกษตรเชงพาณชยของนกวจยจากทกภาคสวน (Agricultural Research Agency of Choice)

(2) การบรหารจดการเพอไดโครงการวจยทตรงกบพนธกจทงในเชงปรมาณและคณภาพ (Research Portfolio Management) ตรงกบความตองการของตลาดบนฐานความรและนวตกรรม ทจะสามารถน าไปสรางและ/หรอเพมมลคาทางเศรษฐกจใหกบภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร รวมถงการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

(3) การพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตรในทกภาคสวนและสรางเครอขายของนกวจยดานการเกษตร (Development of Research Workforce and Network Excellence) อยางครบวงจร ตอเนอง

(4) การมความความมนคงทางการเงนเพอสามารถด าเนนงานใหบรรลพนธกจไดอยางตอเนองและยงยน (Growth and Sustainability in Funding)

ในการประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. ในครงท 2 คณะผประเมนมขอบเขตในการประเมนทงหมด 5 ดาน ไดแก 1) การประเมนประสทธภาพ 2) การประเมนประสทธผล 3) การประเมนการพฒนาและการก ากบดแลองคกร 4) การประเมนผลกระทบของโครงการวจย และ 5) การประเมนความพงพอใจของผรบบรการ โดยมรายละเอยดการประเมน ดงน

2.2.2.1 กำรประเมนประสทธภำพ

ในยทธศาสตรการด าเนนงานฉบบท 2 สวก. ไดตงกรอบวงเงนงบประมาณในการด าเนนงานตามประเดนยทธศาสตรตางๆ ไวจ านวน 65.51 ลานบาท แมวากรอบวงเงนดงกลาวจะต าวาในชวงแผนยทธศาสตรการด าเนนงานฉบบท 1 แตเมอเปรยบเทยบกรอบวงเงนเฉลยรายปขอบยทธศาสตรฉบบท 2 นนยงสงกวาฉบบท 1 ทงนอาจมสาเหตมาจากการใชงบประมาณในดานการจดการใหเกดความมนคงทางการเงน และการยกระดบระบบการบรหารจดการคณภาพ

Page 29: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

33

อยางไรกตาม สวก. กยงใหความส าคญกบพทธกจดานการสงเสรมและสนบสนนการวจยการเกษตรเชงพาณชยมากทสด รองลงมายงคงเปนเรองการพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตรและดานการพฒนาและเผยแพรขอมลและสารสนเทศดานการวจยการเกษตร ตามล าดบ นอกจากน สวก. ใหความส าคญมากขนกบประเดนความมนคงทางการเงนและการยกระดบระบบการบรหารจดการคณภาพดวยการเนนการวางโครงสรางพนฐานและการบรหารจดการผลงานวจยเชงพาณชยอยางครบวงจร การสงเสรมและประชาสมพนธเพอกระตนการน าผลงานวจยไปใชประโยชน ตลอดจนการสรางภาพลกษณองคกร การพฒนาระบบการบรหารจดการและการเพมศกยภาพของบคลากรภายในองคกรในการใหบรการและจดการโครงการวจย เปนตน

เมอเปรยบเทยบผลการเบกจายกบกรอบเงนงบประมาณทวางไวของ สวก. จะพบวา สวก.ยงไมสามารถเบกจายเงนงบประมาณไดตามกรอบทวางไว ในทก ๆ พนธกจ ดงนน สวก.จงควรหนมาทบทวนและพจารณาวา ยทธศาสตรตางๆ มทศทางทเหมาะสมแลวหรอไม และปจจยแหงความส าเรจของ สวก. ยงขนกบการพฒนาประสทธภาพการด าเนนงานโดยรวมขององคกรดวย

ประสทธภาพการด าเนนงานของ สวก. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยการเกษตรเชงพาณชยนน สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554) ไดประเมนวา สวก. ไดมการใหทนในลกษณะทกระจายตวมากขน โดยสดสวนของหนวยงานในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณลดลง และกลมสถาบนการศกษาเปนกลมทไดรบทนวจยจาก สวก. มากทสด ซงสะทอนถงความสามารถของ สวก. ในการจงใจใหนกวจยจากแหลงตางๆ เขามาใชประโยชนจากทนวจยมากขน นอกจาน สวก. ยงมการลดปรมาณเงนทนสนบสนนทจดสรรใหแกโครงการตางๆ โดยเฉลยลดลงมาก ซงเปนการเพมโอกาสในการกระจายเงนทนใหกบนกวจยไดกวางขวางมากยงขน และยงเปนการลดความเสยงของ สวก. ลงดวยอกทางหนง ในดานการคดเลอกโครงการของ สวก. จ าเปนตองผานกระบวนการวเคราะห 3 ระดบซงอาจเปนสาเหตใหบางครงกระบวนการพจารณากลนกรองโครงการมความลาชา อกทงการปฏบตงานยงมความซ าซอนในหนาทความรบผดชอบซงอาจเปนสาเหตใหเกดความลาชาไดอกทางหนง การตดตามโครงการวจยของ สวก. ทกๆ 6 เดอนนนอาจมความไมเหมาะสมกบบางโครงการวจย รวมทง สวก. ยงไมมขนตอนและระเบยบวธปฏบตทชดเจนในการยบยงการด าเนนโครงการวจยทคาดวาจะลมเหลวกอนโครงการสนสด

สวก. ไดมความพยายามในการสรางความรวมมอกบภาคเอกชนใหเขามสวนรวมในการท าวจย แต สวก. ยงไมสามารถด าเนนงานในดานนไดในระดบทนาพอใจ ในสวนการน าผลงานวจยไปใชประโยชนนน พบวา สวก. สามารถบรหารจดการใหทนวจยจ านวนท เพมขน แตจ านวน

Page 30: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

34

โครงการวจยทสรางรายไดแก สวก. ตอโครงการวจยทเสรจสนแลว มแนวโนมลดลง ซงอาจมสาเหตมาจากการทโครงการวจยของ สวก. อาจไมไดตอบโจทยของตลาดอยางท สวก. ตองการใหเปน รวมทงงานวจยหลายชนอาจไมไดผลวจยทนาพอใจในระดบทสามารถน าไปตอยอดในเชงพาณชยไดในทนท

ในดานความมนคงทางการเงนของ สวก. นน พบวา สวก. ยงมการพงรายไดหลกในรปดอกเบยทไดจากการบรหารจดการเงนทนตงตน แตในสวนรายไดจากผลงานวจยทไดกลบมานนมสดสวนทนอยมาก ดงนน หาก สวก. ใหทนวจยเพมขนเรอยๆ แลว โดยไมสามารถสรางรายไดจากผลงานวจยทมากขนได สวก. อาจประสบปญหาดานความมนคงทางการเงนในอนาคตได ในดานการบรหารตนทนโดยรวมของ สวก. พบวา สวก. สามารถบรหารตนทนตางๆ ไดดกวาหนวยงานอนๆ ทมลกษณะการด าเนนงานใกลเคยงกนในประเทศ

ส าหรบประสทธภาพในการด าเนนงานเพอสงเสรมและสนบสนนการพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตรระหวางป พ.ศ. 2552-2554 มสดสวนของนกเรยนทนเพอศกษาตอในระดบปรญญาเอกลดลง ในขณะทปรญญาตรมสดสวนเพมขนอยางชดเจน นอกจากน สดสวนของนกเรยนทนทไปศกษาตอตางประเทศกมสดสวนลดลงอยางชดเจนเชนกน และเนองจากปรมาณนกเรยนทนทไดรบการศกษายงมจ านวนจ ากดจงยงไมสามารถตอบสนองความขาดแคลนบคลากรดานการวจยการเกษตรไดด (โดยเฉพาะอยางยงในระยะสน) เมอพจารณาดานการบรหารจดการคาใชจายทนการศกษา พบวา สดสวนคาใชจายในการใหทนการศกษาและตดตามผลเทยบตอทนการศกษาท สวก. ใหการสนบสนนในแตละปมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง

ประสทธภาพในการด าเนนงานเพอสงเสรมและสนบสนนการวจย พฒนา และเผยแพรขอมล และสารสนเทศดานการวจยการเกษตร สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554) ไดสอบถามความคดเหนไปยงนกวจยและนกเรยนทนทไดรบทนสนบสนนจาก สวก. โดย พบวา นกวจยและนกเรยนทนคอนขางพอใจกบการท างานของ สวก. อยางไรกตาม ในดานการประชาสมพนธและเผยแพรขอมลขาวสาร พบวา สดสวนรายไดจากการอนญาตใหใชสทธในทรพยสนทางปญญาตอคาใชจายประชาสมพนธมคาลดลงอยางมาก อกทงการแบงแยกหนาทงานประชาสมพนธและเผยแพรขอมลใหอยในความรบผดชอบของส านกอ านวยการ ขณะทงานสงเสรมการใชประโยชนเชงพาณชยอยภายใตการก ากบดแลของส านกเกษตรพาณชย นาจะสงผลเสยตอประสทธภาพในการประสานงานและการปฏบตการเชงรกเพอสงเสรมการใชประโยชนจากผลงานวจย

Page 31: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

35

2.2.2.2 กำรประเมนประสทธผล

ประสทธภาพการด าเนนงานของ สวก. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยการเกษตรเชงพาณชยนน สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554) ไดประเมนวา สวก. สามารถใหการสนบสนนโครงการวจยไดมากกวาชวงแผนยทธศาสตรท 1 ถง 2 เทา และจ านวนเงนทนวจยทอนมตยงมแนวโนมเพมขนเรองๆ แตในแตละปยงคงอนมตต ากวางกรอบวงเงนทวางไว ดงนน อาจสะทอนใหเหนถงการก าหนดเปาหมายทอาจจะไมสอดคลองกบสภาพความตองการทนวจยหรอขดความสามารถในการท าวจยทางการเกษตร หรอการอนมตทนวจยอาจยงไมมประสทธภาพเทาทควร อยางไรกตาม ในชวยแผนยทธศาสตรฉบบท 2 สามารถอนมตทนวจยไดใกลเคยงกบเปาหมายมากขน ทงน ในชวงทผานมาก สวก. ไดเปลยนแนวคดโดยเนนการสนบสนนโครงการใชมลคาไมสงนกและมระยะเวลาในการด าเนนการสน เพอใหสามารถไดผลการวจยเรวขน และสามารถน าไปใชประโยชนไดเรวขน ท าให สวก. มรายไดจากโครงการวจยมากกวาในชวง 5 ปแรกของการด าเนนการอยางมาก เมอพจารณาดานจ านวนทรพยสนทางปญญาทเกดขนจากโครงการวจยนน พบวา ยงมสดสวนเพยงรอยละ 30.43 ของโครงการทเสรจสนทงหมด (ซงสวนมากไดมาตงแตชวงแผนยทธศาสตรท 2) แตสาเหตทส าคญอาจมาจากปจจยภายนอก เชน ระยะเวลาในการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญาทนาน

ประสทธผลของการด าเนนงานดานการสงเสรม สนบสนน และพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตร พบวา ในชวงแผนยทธศาสตรท 2 สวก. ไดเพมประเภททนการศกษาทใหในระดบปรญญาตร ซงเปนเพยงการสรางบคลากรใหมความรดานการเกษตรแบบกวางๆ มโอกาสเขาท างานในหนวยงานภาครฐ ซงไมจ าเปนตองท างานวจยเมอส าเรจการศกษา ดงนน จงท าใหจ านวนทนการศกษาทงหมดเพมขน แตจ านวนทนในระดบปรญญาโทและปรญญาเอกมจ านวนลดลงเมอเทยบกบชวงแผนยทธศาสตรฉบบท 1 ซงอาจท าใหจ านวนนกเรยนทนท สวก. ตองการใหท างานวจยการเกษตรลดลง นอกจากการสนบสนนทนการศกษาแลว สวก. ยงไดมการจดฝกอบรมเพอเพมขดสมรรถนะบคลากรวจยการเกษตรทงภายในและภายนอกองคกร ซงไดรบความสนใจเพมขนมากขนเรอยๆ

ประสทธผลของการด าเนนงานดานการรวมมอทางวชาการกบสถาบนการศกษาหรอสถาบนอนๆ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554) พบวา สวก. สามารถท า MOU ไดในจ านวนทใกลเคยงกบชวยแผนยทธศาสตรฉบบท 1 แตมสดสวน MOU ทท ากบตางประเทศเพมขนโดยเกอบทก MOU ทสวก. จดท ากบหนวยงานในประเทศสามารถน ามาซงกจกรรมทางวชาการ

Page 32: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

36

ระหวางสวก. กบหนวยงานคสญญา ในขณะท เกอบรอยละ 80 ของ MOU ทสวก. ท ากบหนวยงานในตางประเทศสามารถกอใหเกดกจกรรมทางวชาการรวมกนได

ในดานประสทธผลในการด าเนนงานเพอสงเสรมและสนบสนนการวจย พฒนา และเผยแพรขอมล และสารสนเทศดานการวจยการเกษตร สวก. สามารถเพมจ านวนจ านวนครงของการใชบรการขอมลผานระบบสารสนเทศเครอขายอเลกทรอนกสมจ านวนเพมขนอยางมากในชวงแผนยทธศาสตรฉบบท 2 หรอหลงจากทมการปรบเปลยนรปแบบการใหบรการขอมล โดยเฉพาะในปงบฯ 2554 ซงมจ านวนครงของการใชบรการมากถง 8.7 เทาของจ านวนครงการใชบรการในปงบฯ 2550 ซงผลการประเมนทไดรบการรบรองแลวจาก ก .พ.ร. จะอยในเกณฑด แตจากการสมภาษณผบรหารและทปรกษาของ สวก. การสงเสรม สนบสนนและพฒนาขอมลและสารสนเทศดานการเกษตรยงท าไดไมดนก เมอเทยบกบการสนบสนนโครงการวจยและบคลากรการเกษตร โครงการเกยวกบขอมลและสารสนเทศตางๆ เชน E-library และ ARDA Database ยงอยในระยะเรมตน สวก. มผเชยวชาญทางดานเทคโนโลยสารสนเทศในการออกแบบและพฒนาเวบไซต แตยงขาดผทมความรดานการเกษตรและผททราบรายละเอยดของผลการด าเนนงานขององคกรทจะท าหนาทตดสนใจวาขอมลใดบางควรน าเสนอในเวบไซต ซงเจาหนาทในแตละส านกงานควรมสวนรวมในการรวบรวมและคดเลอกขอมลทตองการน าเสนอในเวบไซตในสวนทตนเกยวของ

2.2.2.3 กำรประเมนกำรพฒนำและกำรก ำกบดแลองคกร

การประเมนการพฒนาทรพยากรบคคลพบวา สมรรถนะหลกบคลากรของ สวก. มสมรรถนะทดขนในทกดาน โดยเฉพาะดานการปฏบตงานเชงรก การมงผลสมฤทธ และการมความคดรเรมสรางสรรค แตอยางไรกตาม สวก. ควรพฒนาและยกระดบศกยภาพทางดานการใหบรการ การท างานเปนทม และการปฏบตงานเชงรก สวนการประเมนสมรรถนะรวมพบวา บคลากรของ สวก. มสมรรถนะทดขนในทกดานโดยเฉพาะอยางยงความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศและทกษะด านการส อสาร แตอย างไรกตาม ควรพฒนาทกษะในการใชภาษาตางประเทศและการตดตอประสานงานซงผลการประเมนต ากวาท สวก. คาดหวงไว และ สวก. อาจจ าเปนตองจดใหมการอบรมหลกสตรการใชภาษาตางประเทศตอไป หรออาจตองทบทวนความเหมาะสมของหลกสตรการสอนภาษาของสถาบน Berlitzt วามความเหมาะสมกบการพฒนาทกษะของบคลากรหรอไม สวนการประเมนสมรรถนะสดทายคอสมรรถนะประจ าต าแหนงของพนกงานในแตละส านก พบวาทกส านกมสมรรถนะการท างานทดขนเปนสวนใหญ แตมจดเดนและจดดอยแตกตางกนออกไป โดยส านกสนบสนนงานวจยมจดเดนในทกษะในการ

Page 33: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

37

วเคราะห การวางแผนงานและการจดการ ส านกเกษตรพาณชยบคคลการมทกษะดขนในทกดานโดยเฉพาะดานวางแผนและการจดการแตยงมจดออนในดานการประชาสมพนธผลงานวจย ส านกอ านวยการมควรพฒนาดานการประชาสมพนธและการสรางภาพลกษณของส านกงาน ส านกบรหารมความจ าเปนตองเพมบคลากรหรอยกระดบศกยภาพของบคลากรดานบญชและการเงน

การพฒนาระบบขอมลเพอการบรหารจดการพบวา สวก. เรมด าเนนการตดตงและพฒนาระบบงานอเลกทรอนกสมาใชในส านกงาน ซงจะสงใหการด าเนนงานของ สวก. มประสทธภาพการด าเนนงานทสงขน แตในปจจบนพนงงานยงใชระบบดงกลาวไมมากนก ดงนน สวก. ควรสงเสรมใหพนกงานใชระบบงานอเลกทรอนกสใหมากยงขน สวนการจดการฐานขอมลส าหรบการเผยแพรและประชาสมพนธผลงานการวจย สวก. ควรปรบขอมลขาวสารดานการวจย ผลงานวจย องคความรทไดจากการสนบสนนโครงการวจยตลอดจนความคบหนาของการท าวจยโครงการตางๆ ใหมความทนสมยอยเปนประจ า ทงในรปของเอกสารเผยแพรและสออเลกทรอนกสเพอใชเปนเครองมอสอสารและดงดดความสนใจในวงกวาง และควรน าขอเสนอโครงการวจยการเกษตรเชงพาณชยท สวก. ใหการสนบสนน น าเสนอบนเวบไซตของ สวก. เพอใหนกวจยสามารถแลกเปลยนความรตอกนได

การประเมนผลการก ากบการด าเนนงานโดยคณะกรรมการบรหาร สวก. ผลการประเมนในภาพรวมเหนวาคณะกรรมการบรหารไดปฏบตหนาทก ากบดแล สวก. ใหด าเนนงานตามพนธกจไดอยางเตมความสามารถ มความทมเท เอาใจใส และมเวลาใหกบองคกรไดอยางเตมท และมความพรอมและตงใจในการพฒนาตนเองใหมความร ความเชยวชาญ เพอปฏบตงานใหกบองคกร

2.2.2.4 กำรประเมนผลกระทบของโครงกำรวจย

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554) ไดประเมนผลกระทบของโครงการวจยโดยคดเลอกเฉพาะ 15 โครงการทเขาเกณฑตอไปน คอ (ก) โครงการทด าเนนการเสรจสนในชวงแผนยทธศาสตรท 2 (บางโครงการอาจเรมตนในชวงแผนยทธศาสตรท 1) โดยทมการสงรายงานฉบบสมบรณแลว หรอแมวาในกรณทยงไมมการสงรายงานฉบบสมบรณแตหากมการน าผลการวจยมาขยายผลแลวกพจารณาใหเขาหลกเกณฑขอน (2) โครงการทยงไมเคยไดรบการประเมนมากอน (3) โครงการขนาดเลกและขนาดใหญ (4) โครงการทมและไมมการขยายผลในเชงพาณชย (5) ผไดรบทนวจยกระจายอยในภาคตางๆ ของประเทศ และ (6) ครอบคลมงานวจยหลากหลายสาขา

Page 34: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

38

การประเมนผลกระทบของโครงการวจยทง 15 โครงการพบวา มโครงการทสามารถสรางผลกระทบเชงพาณชยไดในจ านวนหนง แตยงคงมอกหลายโครงการทยงไมสามารถสรางผลกระทบได ทงนสวนมากแลวจะมสาเหตมาจากผลการวจยทยงไมสามารถน าไปตอยอดในเชงพาณชยไดในทนท ซงอาจจ าเปนตองมการศกษาเพมเตม

2.2.2.5 กำรประเมนควำมพงพอใจของผรบบรกำร

ผลการประเมนความพงพอใจของผรบบรการของ สวก . ภายใตการด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรท 2 ผลการประเมนโดยภาพรวมอยในระดบพอใจมากไมวาจะเปน 1. ดานการไดรบบรการทตรงกบความตองการ 2. ดานการไดรบบรการทคมคาคมประโยชน และ 3. ความพงพอใจในภาพรวม แตผลการประเมนความพงพอใจในแตละขนตอนการใหบรการมลกษณะแตกตางกนออกไป

ความพงพอใจดานการบรการใหทนวจยมระดบความพงพอใจทไดรบไมชดเจน กลาวคอระดบความพงพอใจเปลยนแปลงขนลง ระหวางพอใจมากกบปานกลางแตระดบความพอใจสงกวาระดบมาตรฐาน และเมอพจารณาแยกความพงพอใจเปนรายดานพบวาความพงพอใจจากการไดรบขาวสารเรองทนวจยยงไมเปนทนาพอใจเทาไรนกเมอเทยบกบดานอนๆ และระดบความพงพอใจทไดรบเรมลดลง

ความพงพอใจดานการบรการใหทนการศกษา มพฒนาการใหบรการทดขน และเมอพจารณาแยกเปนรายดาน พบวาขนตอนการขอสมครเพอรบทนการศกษา และขนตอนการขอเบกทนการศกษาถอเปนจดแขงของ สวก. เพราะไดรบการประเมนความพงพอใจอยในระดบพอใจมากเกอบทกครง

ความพงพอใจดานการใหบรการดานทนวจยของเจาหนาทบคลากรของ สวก. ผลการประเมนพบวาไดระดบพอใจมากทงในภาพรวมและรายดานตลอดชวงการด าเนนงานตามแผนยทธศาสตรฉบบท 2

ความพงพอใจดานการใหบรการทนการศกษาของเจาหนาทบคลากรของ สวก. มแนวโนมการใหบรการทคอนขางผนผวนแตระดบคะแนนทไดรบอยในเกณฑทสง โดยปรบเพมขนลดลงอยในระดบพอใจมากถงพอใจมากทสด

Page 35: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

39

ความพงพอใจดานการใหบรการดานสถานทการจดอบรมสมมนาของ สวก. อกบรการหนงทผลการประเมนออกมาดมาก ความพงพอใจอยในระดบพงพอใจมากตลอดตงแตป 2552-2554 ทงในภาพรวมและในแตละดานการใหบรการ

2.3 โครงการประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) รอบ 3 ป (พ.ศ. 2555-2557) และโครงการศกษาและประเมนเพอก าหนดทศทางการด าเนนงานของ สวก. ในทศวรรษหนา

2.3.1 หลกการและเหตผล ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) หรอ สวก. ไดกอตงและด าเนนการ

มาตงแต เดอนมนาคม พ.ศ. 2546 รวมเปนเวลากวาหนงทศวรรษแลว ทผานมาไดมการประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. ทงในระดบโครงการตางๆ ท สวก. ใหทนสนบสนน และในระดบองคกรเอง กไดมการประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. มาแลวสองครง คอในชวง 5 ปแรก (2546-2551) และในชวง 3 ปตอมา (2552-2554) ซงการประเมนผลการด าเนนงานทงสองครงทผานมาเปนไปตามทก าหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานฯ มาตรา 48 ภายใตบงคบมาตรา 42 แหงพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ. 2542

ซงป 2557 น กครบก าหนด 3 ปทจะตองมการประเมน สวก. อกครงหนงตามทก าหนดไวในพระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานฯ มาตรา 48ฯ

นอกจากน การประเมนผล สวก. ในแตละรอบทผานมา เปนการประเมนภายใตกรอบและแนวทางท สวก. ยดในระยะนน ซงแมวาทผานมาการด าเนนงานของ สวก. จะอยภายใตกรอบใหญ (ตามพระราชกฤษฎกาจดตงส านกงานฯ) แตกไดมการปรบเปลยนทศทางและการใหน าหนกของงานดานตางๆ ในการสนบสนนงานวจยการเกษตรดวย ตวอยางทส าคญคอ ตงแตเรมกอตงองคกร สวก. กไดมงเปาไปทการสนบสนนงานวจยเกษตรเชงพาณชย และใหน าหนกความส าคญกบโครงการทมศกยภาพสงในการสรางรายไดกลบมาสองคกรเอง แตหลงจากท สวก. ไดด าเนนงานมาเกอบหนงทศวรรษ คอในป 2555 ผบรหาร (และบอรด) สวก. กไดมการตดสนใจทนาจะถอไดวาเปนการเปลยนแปลงทส าคญ คอใหขยายกรอบการสนบสนนงานวจยใหครอบคลมงานวจยเชงสาธารณะและงานวจยเชงนโยบาย โดยใหน าหนกกบโครงการวจยสองกลม หลงรวมกนถงรอยละ 40 ซงความเปลยนแปลงนนาจะเกดจากการททงคณะกรรมการฯ และผบรหาร สวก. เหนรวมกนวาควรตองมการเปลยนแปลงทศทางการด าเนนงานของ สวก. ดงนน เมอ สวก. ไดด าเนนงานมาเปนเวลานานถงหนงทศวรรษแลว นอกจากการประเมนผลการด าเนนงานตามปกตในกรอบเดมแลว ก

Page 36: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

40

ควรมการประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. ในกรอบทกวางและยดหยนกวาเดม โดยนอกจากจะประเมนบทบาทและการด าเนนงานทผานมาของ สวก. วาไดบรรลผลและกอใหเกดผลกระทบอะไรบางตอวงการและงานวจยดานการเกษตรของประเทศแลว ยงควรครอบคลมไปถงบทบาททควรจะเปนของ สวก. ทงในปจจบน และบทบาทและทศทางท สวก. ควรมงไปในอนาคต รวมถงการปรบเปลยนหรอขยายบทบาทของ สวก. ใหเกดประโยชนตอการเกษตรของประเทศมากขนในอนาคตดวย

2.3.2 วตถประสงค

2.3.2.1 โครงการประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) รอบ 3 ป (ปงบประมาณ 2555-2557)

(1) เพอทราบถงประสทธภาพ ประสทธผล และการบรหารจดการและพฒนาองคกร ของ สวก. ในรอบ 3 ป (ปงบประมาณ 2555-2557)

(2) เพอน าผลการประเมน ขอคดเหน และขอเสนอแนะ ไปใชส าหรบการปรบปรงการด าเนนงานตอไปของ สวก.

2.3.2.2 โครงการศกษาและประเมนเพอก าหนดทศทางการด าเนนงานของ สวก. ในทศวรรษหนา

(1) เพอประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. ในภาพรวมในทศวรรษทผานมา (ตงแตเรมกอตง (มนาคม 2546) จนถงมนาคม 2556 เปนอยางนอย)23 ในบรบทใหญของการวจยดานการเกษตรของประเทศ เพอใหทราบถงผลการด าเนนงาน โดยเฉพาะอยางยงบทบาท (รวมทงชอเสยง ภาพลกษณ และการเปนทรจกในวงการวจยของประเทศ) และผลกระทบขององคกรทมตอการพฒนาระบบวจยการเกษตรและภาคการเกษตรของประเทศ (รวมถงผลกระทบในเชงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เทาทสามารถวด/ประเมนได)

(2) เพอน าผลการประเมนและขอเสนอแนะเหลานนมาใชในการก าหนดทศทางการด าเนนงานของ สวก. ตอไปในทศวรรษทสอง

2.3.3 โจทยหลกของโครงการประเมนผล

2.3.3.1 โครงการประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) รอบ 3 ป (ปงบประมาณ 2555 - 2557)

Page 37: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

41

การประเมนรอบสามป (ส าหรบปงบประมาณ 2555-2557) เปนการประเมนการด าเนนการของ สวก. ในชวงเวลาดงกลาว โดยมจดเนนทการด าเนนงานขององคกร ทงในดานประสทธภาพ/ประสทธผลในการบรรลเปาหมายตางๆ ภายใตกรอบทก าหนดโดย สวก. เองและในดานการบรหารจดการและการพฒนาองคกรเพอใหบรรลวสยทศนและวตถประสงคของการจดตง สวก.

(1) การประเมนดานประสทธภาพ จะเปนการประเมนการด าเนนงาน ของ สวก. ในรอบ 3 ป (ปงบประมาณ 2555-2557) ซงเทากบระยะเวลาท สวก. ไดด าเนนงานมาถงครงยทธศาสตรการด าเนนงาน สวก. ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559) โดยจะประเมนความส าเรจและปญหาอปสรรคในการด าเนนงานตามวตถประสงค พนธกจ ยทธศาสตรและแผนปฏบตงาน รวมถงประสทธภาพเชงบรหารจดการและการบรหารโครงการตางๆ ของ สวก. และการบรรลเปาประสงค เปาหมาย รวมถงตวชวดความส าเรจตามทก าหนดไวในยทธศาสตรและแผนปฏบตงานและแผนงานตางๆ เชน การสงเสรมและสนบสนนทนวจยการเกษตรการถายทอดและการสงเสรมการใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญา เทคโนโลย และองคความรจากการวจย การสงเสรมและสนบสนนทนพฒนาบคลากรดานการวจยการเกษตร และการพฒนาและเผยแพรขอมลและสารสนเทศดานการวจยการเกษตร

(2) การประเมนประสทธผล จะเปนการประเมนการด าเนนงานของ สวก. จากภาพรวมของนโยบายและทศทางการบรหารโดยคณะกรรมการบรหารงานส านกงานและผบรหารระดบตางๆ ของส านกงาน โดยเนนการประเมนในแงของการครอบคลมตามเจตนารมณและวตถประสงคของการจดตง

(3) การประเมนดานองคกรและการบรหารจดการ จะประเมนเกยวกบประสทธภาพของกระบวนการปฏบตงานขององคกรเอง ไมวาจะเปนการบรหารจดการเพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว การจดการองคความรทไดจากการศกษาวจยและพฒนา การพฒนาและการบรหารจดการทรพยากรบคคลขององคกร รวมถงการพฒนาองคกรใหสามารถปรบตวเพอรองรบความเปลยนแปลงในอนาคต

2.3.3.2 โครงการศกษาและประเมนเพอก าหนดทศทางการด าเนนงานของ สวก. ในทศวรรษหนา

โจทยหลกๆ ทการประเมนผลการด าเนนงานของ สวก. ในทศวรรษทผานมาตองการตอบคอ ประโยชนของการกอตง สวก. ขนมาในประเทศไทย ซงกยอมขนกบผลการด าเนนงานในภาพรวมของ สวก. ในชวงทศวรรษทผานมา (เชน มประสทธผล ผลกระทบ และความคมคาเพยงใด

Page 38: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

42

และมปญหาอปสรรคทส าคญอะไรบาง) ซงจะชวยตอบค าถามทมนยส าคญอกขอหนงวาทศทางการด าเนนงานของ สวก. ในทศวรรษหนาควรมการปรบเปลยนหรอไมเพยงใดและอยางไร

การประเมนผลในสวนนจงมงเนนการประเมนแนวทางและผลการด าเนนงานของ สวก. โดยพจารณาจากบรบทใหญของภารกจดานการสนบสนนการวจยดานการเกษตรของประเทศวา สวก. ไดด าเนนงานในแนวทางทเหมาะสมหรอไม และมประสทธผลและผลกระทบอะไรบาง โดยพยายามตอบค าถามหลกๆ ดงตอไปนคอ

- การกอเกดขนและการด าเนนงานในหนงทศวรรษทผานมาของ สวก. ไดกอใหความเปลยนแปลงอะไรบาง (เทยบกบกรณทไมม สวก.) หรออกนยหนงคอการม สวก. ไดมสวนชวย หรอมบทบาทในการอดหรอถมชองวางอะไรบ างทมอย เดมในระบบวจยดานการเกษตรของประเทศ (กอนม สวก.) และ/หรอไดขยายขอบเขตหรอพรมแดนของการสนบสนนการวจยดานการเกษตรใหครอบคลมงานวจยทจ าเปน (หรอทประเทศควรม) ไดครบถวนมากขนหรอไมอยางไร

- บทบาททผานมา (รวมทงบทบาทในปจจบน) ของ สวก. มอะไรบาง และผลงานทผานมาของ สวก. มอะไรบาง ใชทรพยากรมากนอยแคไหน และกอใหเกดผลกระทบอะไรบางในภาพรวม/บรบทใหญ ของงานวจยดานการเกษตรของประเทศ (รวมทงการสรางและพฒนานกวจย การสนบสนนงานวจยดานการเกษตรทเปนประโยชนส าหรบประเทศ และในดานการสรางความร/ขยายพรมแดนความร และเปนฐานขอมล/ความรดานการเกษตรของประเทศ)

- การด าเนนงานตอตามแนวทางปจจบนของ สวก. นาจะสงผลกระทบหรอกอใหเกดความเปลยน แปลงอะไรบางในอนาคต และ สวก. ควรปรบเปลยนบทบาทอะไรอยางไรบาง เพอทจะท าใหเปน องคกรทสามารถท าประโยชนในการพฒนางานวจยดานการเกษตรของประเทศไดมากขน และ/ หรอ ท าให สวก. สามารถท างานไดอยางมประสทธผลมากขนในอนาคต

2.3.4 กรอบแนวคดในการประเมนผล

2.3.4.1 โครงการประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) รอบ 3 ป (ปงบประมาณ 2555 - 2557)

กรอบแนวคดหลกของการประเมนผล สวก. ในรอบสามปน มสวนทคลายกบการประเมนครงกอนๆ ทผานมา กลาวคอ เปนการประเมนผลทอางองกรอบการด าเนนงานท สวก. ไดก าหนด

Page 39: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

43

ไวในชวงดงกลาว เชน พนธกจ และแผนยทธศาสตร แตเนองจากในชวงสามปน สวก. ไดมการปรบเปลยน/ขยายขอบเขตของพนธกจใหครอบคลมงานวจยทนอกเหนอจากงานวจยเชงพาณชยดวย การประเมนในสวนน จงตองใหความส าคญกบทศทางการด าเนนงาน ซงนาจะมสวนทเปลยนตามกรอบพนธกจและยทธศาสตรทเปลยนแปลงไปในชวงนดวย

2.3.4.2 โครงการศกษาและประเมนเพอก าหนดทศทางการด าเนนงานของ สวก. ในทศวรรษหนา

ส าหรบโครงการประเมนผลการด าเนนงานของส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) (สวก.) ในรอบ 10 ป เปนการประเมนผลการท างานในชวงทศวรรษแรกของการจดตงส านกงาน ซงเปนระยะเวลาทนาจะนานพอส าหรบการประเมนบทบาททผานมาขององคกรวาไดบรรลผลและกอใหเกดผลกระทบอะไรบาง รวมทงองคกรเองไดมการปรบตวอะไรไปบาง และควรมการปรบเปลยนบทบาทขององคกรในอนาคตหรอไม/อยางไร

การประเมนผลในสวนนเนนการประเมนในภาพรวม ถงบทบาทและผลกระทบท เกดจากการด าเนนงานของ สวก. ทมตอวงการวจยดานการเกษตรของประเทศในบรบทใหญ ซงจะตางจากการประเมนรอบ 3-5 ปในอดต ทมกเปนการประเมนในระดบโครงการและในระดบองคกร ภายใตกรอบทก าหนดโดย สวก. เอง

ขอบเขตของการประเมนรอบ 10 ป จงตองครอบคลมการประเมนจากภายนอกองคกรคอนขางมาก (เทยบกบการประเมนรอบ 3-5 ป) นอกจากน การประเมนใหเหนภาพรวมขององคกรกยอมตองครอบคลมงานทกดานท สวก. ท า เชน ตองเปนการประเมนทครอบคลมโครงการในทกดาน (หรอแมกระทงทกโครงการ ถาจ าเปนหรอในกรณทไมสามารถหาวธสมตวอยางทมประสทธภาพและเปนตวแทนทดพอของ สวก. ในภาพ รวม67) แตในขณะเดยวกน การประเมนในภาพรวมจะไมไดเนนการลงรายละเอยดของแตละโครงการ แตจะใหความส าคญกบแนวคดและแนวทางการท างาน ทมาก าหนดกระบวนการท างานและคดเลอกโครงการวจยและนกวจยท สวก. สนบสนนมากกวา

การตอบโจทยเกยวกบบทบาททควรจะเปนของ สวก. จะมาจากการวเคราะหและสงเคราะหในสาม สวนคอ (ก) แนวคดทฤษฎและผลการศกษาเชงประจกษในเรองนจากประเทศตางๆ (ข) บทเรยนจากองคกรสนบสนนงานวจยนานาชาต โดยเฉพาะในดานการเกษตรและ (ค)

Page 40: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

44

มมมองของผทมสวนไดสวนเสย และผก ากบและบรหารองคกรอนๆ ทสนบสนนงานวจยของประเทศไทย

2.3.5 วธการประเมนผล แมวาโจทยตางๆ ทการประเมนผลทงสองสวน (3 ป และ 10 ป) พยายามตอบจะมความ

แตกตางกน อยบาง ท าใหมจดเนนและวธการประเมนทตางกนไปดวย แตการประเมนผลในทงสองสวนตางกจะพยายาม น าเสนอบทบาททเหมาะสมของ สวก. ในอนาคตดวย ซงท าใหนอกจากขอบเขตของการประเมนผลครงนจะ กวางกวาการประเมนผล สวก. ในอดต (ในแงทตองเนนการศกษาบรบทแวดลอม รวมทงการด ารงอยและการ ประสานงานกบองคกรสนบสนนงานวจยอนๆ ดวย2223) แลว ยงตองอาศยวธการวจยทหลากหลาย รวมทง การศกษาในเชงคณภาพอยางมนยส าคญดวย ทงน การประเมนผลในรอบ 10 ป ตองการประเมนผลกระทบ ขององคกรในภาพรวม ซงโดยธรรมชาตของ สวก. มการสนบสนนงานวจยทหลากหลาย ท าใหในบางกรณยาก ทจะศกษาองคกรในภาพรวมโดยการเลอกสมจากโครงการจ านวนไมมากนก เพราะสดสวนของโครงการท ประสบความส าเรจ (หรอมศกยภาพสงทจะประสบความส าเรจในอนาคต) อาจเปนโครงการสวนนอย การพง สวก. ใหเลอกโครงการเหลานออกมา กอาจมปญหาในดานมมมองหรอวธวดทตางกน และอาจท าใหคณะผประเมนไมไดเหนภาพองคกรทครบถวนและรอบดานพอ วธการศกษาทใชในโครงการประเมนผลครงนประกอบดวย

2.3.5.1 การทบทวนเอกสาร และวเคราะหขอมล (content analysis) ซงครอบคลม - การทบทวนวรรณกรรม แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ - การทบทวนผลการประเมน สวก. ทผานมา รวมถงวเคราะหรายงานการประเมนผล

โครงการ ตางๆ - กฎ ระเบยบ และรายงานการประชมและการปฏบตภารกจของคณะกรรมการบรหาร

และคณะอนกรรมการชดตางๆ - ยทธศาสตร และแผน ซงรวมถงแผนระยะยาว แผนกลยทธ และแผนด าเนนการ

ประจ าป - เอกสาร/รายงานการปฏบตภารกจทงในภาพรวม และในดานตางๆ ของ สวก. - ขอมลดานการเงน - ฐานขอมลอเลกโทรนกสของ สวก. (รวมทงฐานขอมลดานวจยการเกษตรท สวก.

จดท า – ถาม)

Page 41: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

45

2.3.5.2 การสมภาษณเชงลก

- การสมภาษณเชงลกผบรหาร และ/หรอ อดตผบรหารองคกรวจยของประเทศทเกยวของกบ การสนบสนนงานวจยดานการเกษตร (เนนในเครอขาย 5ส 1ว.) ซงจะมจดเนนทการสอบถาม ความเหนเพอน ามาประกอบการประเมน สวก. ในภาพรวม

- การสมภาษณเชงลกคณะกรรมการบรหาร ผทรงคณวฒ และผบรหารของ สวก. - การสมภาษณเชงลกอดตคณะกรรมการบรหาร และอดตผบรหาร สวก. - การสมภาษณเชงลกเจาหนาท สวก. (ทเกยวของกบกระบวนการตางๆ ทจะประเมน

และผทถกอางถงจากการสมภาษณ/การประชมระดมสมองอนๆ) - การสมภาษณเชงลกกลมผมสวนไดสวนเสย (นกวจยและองคกรทไดรบทนจาก สวก.

และผทถกอางถงจากการสมภาษณ/การประชมระดมสมองอนๆ)

2.3.5.3 การประชมระดมสมอง/ประชมปฏบตการ - ผบรหาร/กรรมการ และ/หรอ อดตผบรหาร/กรรมการองคกรสนบสนนการวจยของ

ประเทศ ทเกยวของกบการสนบสนนงานวจยดานการเกษตร (เนนในเครอขาย 5ส 1ว.) - คณะกรรมการบรหาร ผทรงคณวฒ และผบรหารของ สวก. - เจาหนาทของ สวก. - ผมสวนไดเสยและผใชประโยชนจากผลงานของ สวก. - การประชมเพอน าเสนอผลประเมนเบองตนเพอรบฟงขอคดเหนและเสนอแนะเพมเตม

2.3.5.4 แบบสอบถาม

เพอใหครอบคลมความเหนของผทเกยวของและรายละเอยดซงมเปนจ านวนมากเกนกวาจะ สามารถรวบรวมขอมลไดจากการสมภาษณและการประชมระดมสมอง

- แบบสอบถามเจาหนาทของ สวก. - แบบสอบถามผรบทน/ผทเกยวของกบการรบทนของ สวก. (สอบถามทกโครงกำรท

สวก.มขอมลทอยตดตอได2และถามฐานขอมลเกยวกบโครงการทขอมาแตไมไดรบทน กอาจจะพจารณาสมถามดวย)

- แบบสอบถามผบงคบบญชา /ผบรหารของหนวยงานทมผไดรบทนของ สวก . (สอบถามถงทงโครงการทไดรบทน และโครงการทหนวยงานขอมาแลวไมไดรบทน) และอาจสมถามหนวยงานทมงานวจยดานการเกษตรอนๆ ดวย

ทงน แบบสอบถามจะสอบถามความเหนของผตอบในเชงคณภาพดวย

Page 42: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

46

2.3.5.5 การเปดชองทางส าหรบรบขอมลและความเหนเพมเตม

นอกเหนอจากการเสาะหาขอมลโดยคณะผวจยเองแลว คณะผวจยจะเปดชองทางส าหรบคนใน สวก. (และอาจรวมถงผทมสวนไดสวนเสย) ทสนใจใหขอมลและเสนอความเหนเพมเตม สามารถเปนฝายรเรมการสอสารมายงคณะผวจยได โดยคณะผวจยจะขอรายชออเมลจากทาง สวก. และจะสงอเมลแจงไปยงบคคลเหลานน (ซงจะบอกถงชองทางตดตอทงในกรณปกต และในกรณทตองการตดตอโดยไมประสงคจะเปดเผยอตลกษณตอผวจยดวย) ซงชองทางเหลานจะเปนชองทางเสรมในการประเมน โดยผวจยอาจน าขอมลทไดจากชองทางน (ถามประเดนทพจารณาแลวนาสนใจ) มาเสรม เชนมาเพมเตมในแบบสอบถามหรอในการสมภาษณผทเกยวของในระดบตางๆ

2.3.5.6 ความเหน/การประเมนของผเชยวชาญ

เนองจากการประเมน สวก. ในภาพรวมในเชงปรมาณท าไดยาก สวนหนงจงตองอาศยการ ประเมนตนเองของ สวก. เชน ให สวก. ระบ/highlight โครงการททาง สวก. เหนวามผลกระทบสง (หรอมศกยภาพทจะกอใหเกดผลกระทบทสงในอนาคต) วาโครงการเหลานนเกดประโยชน และผลกระทบอะไรบาง แลวมาเทยบกบคาใชจายของโครงการเหลานน (และของโครงการทงหมดของ สวก.) ในขณะเดยวกน กควรตองมความเหนจากภายนอก สวก. มาเทยบดวย โดยการใหผเชยวชาญ ดานงานวจยการเกษตรประมาณสามทานมาประเมนเชงคณภาพโครงการทงหมดของ สวก. ในลกษณะเดยวกน

นอกจากน คณะผวจยจะไดน าโครงการ 25 โครงการซงคณะผประเมนสองชดกอนไดเคยเลอก รวมกบทาง สวก. จากโครงการในดานตางๆ ท สวก. เหนวานาจะมศกยภาพทกอใหเกดผลกระทบสง มาศกษาในรายละเอยดในการประเมนสองครงกอน มา update ใหเหนความคบหนาจนถงปจจบน (หรออยางนอยถงสนปงบประมาณ 2556) วามความกาวหนา/การน าไปใช/ผลกระทบอะไรบาง และเทยบกบคาใชจายของโครงการเหลาน ซงนาจะสะทอนภาพกวางๆ ของโครงการของ สวก. ไดในอกทางหนง

นอกจากน โครงการประเมนผลในรอบ 3 ป จะเลอกโครงการอก 15 โครงการยอย (ทครอบคลมงานวจยท สวก. สนบสนนในทงสามดาน คองานวจยเชงพาณชย เชงสาธารณะ และเชงนโยบาย) ท สวก. สนบสนนในชวง 3 ปน มาประเมนผลโดยลงรายละเอยดมากขน โดยคณะผวจยจะเลอกโครงการเหลานรวมกบทาง สวก. จากโครงการในดานตางๆ ททาง สวก. เหนวามศกยภาพทจะเกดผลกระทบสง การวเคราะหในสวนนเนนทการวเคราะหจากเอกสารทเกยวของของโครงการเหลานเปนหลก (รวมทงความเหนของผประเมนททาง สวก. มอบหมายใหประเมนแตละ

Page 43: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

47

โครงการยอย แตคณะผวจยอาจมแนวทางการตความขอมลและการประเมนผลทแตกตางไปจากผประเมนโครงการยอย ทบางครงผประเมนเหลานนอาจจะประเมนจากมมมองดานเกษตรทตวเองถนดมากกวา) นอกจากน การประเมนในสวนนจะใหความส าคญกบกระบวนการท างานของ สวก. (เชน ประสทธภาพในการพจารณาและบรหารโครงการเหลานโดย สวก. เอง รวมทงการแกไขปญหาและการพฒนาความรวมมอ หรอการตอบสนองตอความตองการของผรบทนจาก สวก. ดวย)

2.3.6 ขอบเขตของระยะเวลาทศกษา การประเมน 3 ป: ปงบประมาณ 2555-2557 (1 ตลาคม 2554 - 30 กนยายน 2557) การประเมน 10 ป: ตงแต สวก. เรมด าเนนการ (มนาคม 2546) จนถง มนาคม 2556 เปน

อยางนอย (แตอาจปรบ (update) ตามขอมลทมอยหลงจากนน จนถงปจจบนใหมากทสด หรออยางนอยใหสนปงบประมาณ คอ 30 กนยายน 2556) 2.3.7 กรอบเวลาการด าเนนการประเมนผล

การประเมนผลครงนใชระยะเวลา 12 เดอน โดยก าหนดขนตอนการท างานดงตอไปน เดอนท 1-2 ทบทวนวรรณกรรม/งานประเมนทเกยวของ เอกสารทเกยวของ และวเคราะหขอมล

พนฐาน สมภาษณเชงลก (บางสวน เพอชวยในการออกแบบเครองมอการประเมนผล) ออกแบบเครองมอการประเมนผล (แบบสอบถาม แนวค าถามส าหรบสมภาษณเชงลก

เพมเตม) สรางและเปดชองทางส าหรบเจาหนาท สวก ทสนใจใหขอมลและเสนอความเหนเพมเตม 3-5 รวมกบ สวก. เลอกโครงการ 15 โครงการยอยททาง สวก. เรมสนบสนนในชวง 3

ปงบประมาณหลง (2555- 2557) มาประเมนผลโดยละเอยด ประชมระดมสมอง (เนนภายนอก สวก.) วเคราะหเอกสาร/ขอมลของ สวก. Pretest และปรบปรงแบบสอบถาม ท าฐานขอมลกลมเปาหมาย และสงแบบสอบถาม สมภาษณเชงลก/ประชมปฏบตการ (เนนภายในองคกร) สงมอบรายงานความกาวหนา (รวมแบบสอบถามทใช)

6-7 ตดตามแบบสอบถามทยงไมสงกลบ วเคราะหขอมล (รวมทงแบบสอบถามส าหรบการประเมนผล 3 ป)

Page 44: เอกสารที่เกี่ยวข้องบทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 2.1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ

48

สมภาษณเชงลก/ประชมปฏบตการ (เพมเตมตามความจ าเปน) 8 เตรยมรางรายงานขนกลางส าหรบการประเมนผล 3 ป จดประชมน าเสนอผลงานเบองตน และรบฟงความเหน/ขอเสนอแนะจากภายใน สวก.

(และคณะ กรรมการบรหาร) 9 สงรางรายงานขนกลางผลการประเมนผล 3 ป จดประชมน าเสนอผลงานและรบฟงความเหน /ขอเสนอแนะจากเครอขายองคกรวจย

ระดบประเทศ และเครอขายวจยดานการเกษตร 10 ปรบปรงรายงานผลการประเมนผล 3 ป เปนรางรายงานฉบบสมบรณส าหรบสวนน วเคราะหขอมล (รวมทงสงเคราะหผลจากผทรงคณวฒ ส าหรบการประเมนผล 10 ป) สมภาษณเชงลก/ประชมปฏบตการ (เพมเตมส าหรบการประเมนผล 10 ป) 11 เตรยมรางรายงานขนกลางผลการประเมนผล 10 ป 12 สงรางรายงานขนกลางผลการประเมนผล 10 ป จดประชมน าเสนอผลงาน และรบฟงความเหน/ขอเสนอแนะจากภายใน สวก. (และคณะ

กรรมการบรหาร) ปรบปรงรายงานการประเมนผลรอบ 3 ป และรอบ 10 ป และสงมอบรายงานฉบบสมบรณ

ทงสองฉบบ

2.3.8 คณะผประเมนและทปรกษา ทปรกษา: ดร.อมมาร สยามวาลา คณะผประเมน

ดร.วโรจน ณ ระนอง* หวหนาโครงการและนกวจยหลก ดร.วศาล บปผเวส* นกวจยผเชยวชาญอาวโส ดร.สราวธ ไพฑรยพงษ นกวจยผเชยวชาญอาวโส คณธนมพร ฉนทพรม นกวจยผชวย คณขนษฐา ปะกน าหง* นกวจยผชวย คณสกณา แซซง นกวจยผชวย คณศราภรณ เกบเบน เลขานการ