1 คำพิพำกษำศำลฎีกำ พ.ศ. 2527 คำพิพำกษำศำลฎีกำที่ 26/2527 สัญญาจ้างแรงงานที ่ว ่า “ข้อพิพาทใด ๆ ที ่เกิดขึ ้นจากการตีความ หรือการใช้ บังคับของความในสัญญานี ้ใด ๆ ให้นาไปเสนอเจ้าหน้าที ่ของรัฐบาลบรูไน คาตัดสิน ของทางราชการดังกล่าวให้ถือว่าเด็ดขาดและผูกพันระหว่างบริษัทและลูกจ้างนั ้น” มิได้ บังคับไว้โดยเด็ดขาดว่าหากคู่กรณีไม่มีข้อพิพาทเสนอต่อเจ้าหน้าที ่รัฐบาลบรูไนตัดสิน ก่อนแล้วจะฟ้ องร้องต่อศาลมิได้ ดังนั ้น เมื่อจาเลยไม่ชาระหนี ้ค่าล่วงเวลาให ้โจทก์จึง เป็นการโต้แย้งสิทธิโจทก์ โจทก์ย่อมมีอานาจฟ้ องจาเลยต่อศาลแรงงานกลางซึ ่งโจทก์ และจาเลยมีภูมิลาเนาอยู่ในเขตอานาจได้ แม้โจทก์จะไม่ได้ตอกบัตรลงเวลาทางาน และไม่มีลายเซ็นรับรองของวิศวกร และโฟร์แมนในการทางานล่วงเวลาตามข้อบังคับของจาเลย แต่ข้อบังคับนี ้เป็นเพียงวิธี ปฏิบัติในการทางานล่วงเวลาเพื่อเป็นหลักฐาน และเป็นประโยชน์เกี ่ยวกับการคานวณ ค่าล่วงเวลาเพื่อเป็นหลักฐานและเป็นประโยชน์เกี ่ยวกับการคานวณค่าล่วงเวลาเท่านั ้น ทั ้งมิได ้กาหนดยกเว้นว่าถ้าไม่ปฏิบัติ จะไม่มีสิทธิได้รับค่าล่วงเวลา เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ ว่าจาเลยให้โจทก์ทางานล่วงเวลา จาเลยก็จะอ้างข้อบังคับดังกล่าวเพื่อปฏิเสธไม่จ่าย ค่าล่วงเวลาแก่โจทก์หาได้ไม่ คำพิพำกษำศำลฎีกำที่ 122/2527 ข้อบังคับเกี ่ยวกับการทางานของนายจ้างซึ ่งเป็นข้อตกลงเกี ่ยวกับสภาพการจ้าง และเป็นส่วนหนึ ่งของสัญญาจ้างไม่มีข้อตกลงเรื่องตัดค่าจ้างของลูกจ้างในกรณีลูกจ้าง ขาดงาน มีแต่กาหนดว่าถ้าลูกจ้างละทิ ้งงานติดต่อกัน 3 วัน ให้พ้นจากการเป็นลูกจ้าง การที ่นายจ้างกาหนดมาตรการการลงโทษลูกจ้างที ่ละทิ ้งการงานติดต่อกัน 3 วัน เป็น ว่า ให้ตัดค่าจ้างจึงเป็นการกาหนดมาตรการลงโทษขึ ้นใหม่ แม้ไม่เป็นการขัดหรือแย้ง
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
ค ำพพำกษำศำลฎกำ
พ.ศ. 2527
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 26/2527
สญญาจางแรงงานทวา “ขอพพาทใด ๆ ทเกดข นจากการตความ หรอการใช
บงคบของความในสญญานใด ๆ ใหน าไปเสนอเจาหนาทของรฐบาลบรไน ค าตดสน
ของทางราชการดงกลาวใหถอวาเดดขาดและผกพนระหวางบรษทและลกจางนน” มได
บงคบไวโดยเดดขาดวาหากคกรณไมมขอพพาทเสนอตอเจาหนาทรฐบาลบรไนตดสน
กอนแลวจะฟองรองตอศาลมได ดงนน เมอจ าเลยไมช าระหนคาลวงเวลาใหโจทกจง
เปนการโตแยงสทธโจทก โจทกยอมมอ านาจฟองจ าเลยตอศาลแรงงานกลางซงโจทก
และจ าเลยมภมล าเนาอยในเขตอ านาจได
แมโจทกจะไมไดตอกบตรลงเวลาท างาน และไมมลายเซนรบรองของวศวกร
และโฟรแมนในการท างานลวงเวลาตามขอบงคบของจ าเลย แตขอบงคบนเปนเพยงวธ
ปฏบตในการท างานลวงเวลาเพอเปนหลกฐาน และเปนประโยชนเกยวกบการค านวณ
คาลวงเวลาเพอเปนหลกฐานและเปนประโยชนเกยวกบการค านวณคาลวงเวลาเทานน
ทงมไดก าหนดยกเวนวาถาไมปฏบต จะไมมสทธไดรบคาลวงเวลา เมอขอเทจจรงฟงได
วาจ าเลยใหโจทกท างานลวงเวลา จ าเลยกจะอางขอบงคบดงกลาวเพอปฏเสธไมจาย
คาลวงเวลาแกโจทกหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 122/2527
ขอบงคบเกยวกบการท างานของนายจางซงเปนขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง
และเปนสวนหนงของสญญาจางไมมขอตกลงเรองตดคาจางของลกจางในกรณลกจาง
ขาดงาน มแตก าหนดวาถาลกจางละทงงานตดตอกน 3 วน ใหพนจากการเปนลกจาง
การทนายจางก าหนดมาตรการการลงโทษลกจางทละท งการงานตดตอกน 3 วน เปน
วา ใหตดคาจางจงเปนการก าหนดมาตรการลงโทษขนใหม แมไมเปนการขดหรอแยง
2
กบขอตกลงเกยวกบสภาพการจางเดมตามพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ.2518
มาตรา 20 แตการเพมเตมสภาพการจาง เชนนไมมก าหนดไวในขอบงคบเกยวกบ
การท างานของนายจางวานายจางมอ านาจท าไดตามมาตรา 11 (7) ดงนน การท
จ าเลยใชอ านาจตดคาจางโจทกผเปนลกจางประจ ารายเดอนเฉพาะวนทโจทกละท ง
หนาท 5 วนท างานตดตอกน จงเปนการฝาฝนขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เปน
การไมชอบ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 162/2527
การจายเงนบ าเหนจมหลกเกณฑผดไปจากการจายคาชดเชยมาก แมแตลกจาง
ลาออกหรอตายกยงมสทธไดรบเงนบ าเหนจ แตคาชดเชยจายใหเฉพาะกรณเลกจาง
เทานน ดงน คาชดเชยจงเปนเงนคนละประเภทกบเงนบ าเหนจ แมโจทกไดรบเงน
บ าเหนจไปแลวกไมหมดสทธรบคาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 169/2527
โจทกยนใบลาหยดพกผอนวนท 21 ถง 25 กมภาพนธ 2526 แตผจดการให
เลอนการลาไปกอนเพราะบรษทมงานคางมาก โจทกจงแกเปนวนท 1 ถง 7 มนาคม
2526 ผจดการเซนค าสงไมอนมตเมอวนท 25 กมภาพนธ 2526 ภายหลงจากวน
โจทกยนใบลาโจทกหยดงานไปโดยเขาใจวาไดรบอนมตใหลาได เมอขอบงคบของ
จ าเลยระบวา การขอลาหยดพกผอนประจ าป ลกจางจะหยดไดกตอเมอไดรบอนมต
จากผจดการแลว ฉะนนการทโจทกหยดงานไปดงกลาวจงเปนการไมปฏบตใหถกตอง
ตามขอบงคบถอไดวาเปนการละทงการงานตาม ป.พ.พ.มาตรา 583 จ าเลยมสทธเลก
จางโจทกได โดยไมจ าตองบอกกลาวลวงหนา และมใชเปนการเลกจางโดยไมมเหตผล
สมควร ถอไมไดวาเปนการเลกจางโดยไมเปนธรรม อทธรณทวาศาลแรงงานฟง
ขอเทจจรงขดแยงกบเอกสารนนเปนการโตเถยงดลพนจในการรบฟงพยานหลกฐาน
ของศาลจงเปนอทธรณในขอเทจจรง ศาลฎกาไมรบวนจฉย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 196/2527
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงานฯ ขอ 34, 39 ก าหนด
ใหนายจางจายคาลวงเวลาและคาท างานในวนหยดโดยค านวณจากคาจาง ซงหมายความ
ถงคาจางทงหมด นายจางยอมรบวา คาครองชพเปนคาจาง ฉะนนทลกจางนายจางตก
ลงกนไมใหน าคาครองชพซงเปนสวนหนงของคาจางมาค านวณคาลวงเวลาและคาท างาน
ในวนหยด ขอตกลงนนจงขดตอประกาศกระทรวงมหาดไทย และไมมผลใชบงคบ
3
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงานฯ ไดก าหนดระยะเวลา
ในการจายคาลวงเวลา และคาท างานในวนหยดไวในขอ 29 (1) วา หากค านวณเปน
รายเดอนใหจายไมนอยกวาเดอนละครง เมอนายจางจายคาจางใหลกจางเปนรายเดอน
คาลวงเวลา และคาท างานในวนหยด จงตองจายเปนรายเดอน การทนายจางไม
จายเงนทงสองประเภทใหลกจาง ลกจางจงมอ านาจฟองโดยไมตองทวงถาม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 287/2527
ผรองยนค ารองตอศาลแรงงานกลางขออนญาตเลกจางผคดคาน เพราะ
กระท าความผดโดยหมนประมาทผวาการและวศวกรใหญวาใชอ านาจหนาทท าการ
ทจรต โดยท าเปนค าแถลงการณมขอความหมนประมาทไปแจกแกประชาชนทวไป
และนกหนงสอพมพ ศาลแรงงานกลางมค าสงอนญาตใหผรองเลกจางผคดคานได
ผคดคานอทธรณวาศาลแรงงานกลางไมมอ านาจวนจฉยวา การกระท าของผคดคาน
เปนการหมนประมาท ศาลฎกาวนจฉยวา ค าพพากษาศาลแรงงานกลางมใชเปนการ
วนจฉยวาผคดคานกระท าผดฐานหมนประมาทซงจะตองถกลงโทษในทางอาญา
หากแตเปนการวนจฉยวา การกระท าของผคดคานเปนไปในลกษณะหมนประมาท
ผบงคบบญชาชนสง อนถอไดวาเปนการประพฤตชวอยางรายแรงตามระเบยบการ
ฉบบท 61 วาดวยระเบยบวนยการลงโทษและการใหออกจากงานของลกจาง อนเปน
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เทากบเปนการวนจฉยวาการกระท าของผคดคานเปน
การฝาฝนระเบยบขอบงคบของผรองหรอขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง ซงศาล
แรงงานกลางมอ านาจพพากษาได พพากษายน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 337/2527
จ าเลยมหนงสอแจงใหโจทกไปรบคาชดเชยโดยระบวา ไดน าเงนประจ า
ต าแหนงมารวมเปนฐานในการค านวณคาชดเชยใหดวยแลว แมมไดแจงวาคาชดเชย
เปนจ านวนเทาใด กแสดงวาจ าเลยค านวณคาชดเชยถกตองแลว การทโจทกไมไปรบ
คาชดเชย จงเปนผผดนด จ าเลยคงตองใชดอกเบ ยแกโจทกนบแตวนเลกจางถงวนท
โจทกไดรบแจงดงกลาว
ค าช แจงเรองเงนเดอนทบรษท ม. ออก กอนมการโอนพนกงานของบรษท ศ.
รวมทงโจทกไมผกพนจ าเลย เมอพระราชกฤษฎกาจดตงองคการขนสงมวลชนกรงเทพ
จ าเลยบญญตวา ใหด าเนนการรบบรรจแตงตงพนกงานของบรษท ม. เปนพนกงาน
ของจ าเลยและคณะกรรมการจ าเลยมมตวา ใหพนกงานรบเงนเดอนเชนเดมจนกวาจะ
4
พจารณาจดแบงสวนงานและจดบคคลลงในต าแหนงแลว จงหมายความวา เมอแบง
สวนงานและจดบคคลลงในต าแหนงเสรจ เงนเดอนอาจเพมข นหรอลดลงกได ดงนน
เมอจ าเลยใหโจทกรบเงนเดอนตามต าแหนงถกตองตามหลกเกณฑดงกลาวแลว จงถอ
ไมไดวาจ าเลยจายเงนเดอนใหโจทกไมครบถวน เมอเปนการโอนการจางและขอบงคบ
ของจ าเลยวาดวยเงนบ าเหนจ มไดมขอความแสดงใหเหนวา ประสงคจะใหนบเวลา
ท างานของพนกงานเฉพาะทเปนพนกงานของจ าเลยแตอยางใด การนบอายการท างาน
ของโจทก เพอรบบ าเหนจจงตองนบตอเนองตงแตโจทกเขาท างานกบบรษท ศ. จ าเลย
มหนงสอแจงใหโจทกไปรบคาชดเชย โดยระบวาไดน าเงนประจ าต าแหนงมารวมเปน
ฐานในการค านวณคาชดเชยใหดวยแลว แมมไดแจงวาคาชดเชยเปนจ านวนเทาใด ก
แสดงวาจ าเลยค านวณคาชดเชยถกตองแลว การทโจทกไมไปรบคาชดเชยจงเปนผผด
นด จ าเลยคงตองใชดอกเบ ยแกโจทกนบแตวนเลกจางถงวนทโจทกไดรบแจงดงกลาว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 446/2527
ววของลกจางจะออกลก ลกจางจงใหสตวแพทยไปท าคลอด สตวแพทยให
ลกจางชวยจบวว แลวววเตะลกจางซโครงหกนน แมขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง
จะระบวา ลกจางไมมสทธเบกเงนคารกษาพยาบาลหากการเจบปวยนนลกจาง
กอใหเกดขนเองกตาม แตการเจบปวยดงกลาวลกจางไมอาจคาดคดมากอน และมใช
เปนผลโดยตรงจากการทลกจางเขาไปจบวว จงหาใชเปนการเจบปวยทลกจาง
กอใหเกดขนเองแตอยางใด นายจางตองจายคารกษาพยาบาลใหแกลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 482/2527
เดมลกจางไดยนค ารองตอคณะกรรมการแรงงานสมพนธกลาวหาวา นายจางเลก
จางลกจางซงเปนสมาชกสหภาพแรงงานฯ และเปนกรรมการสหภาพ แรงงานฯ และ
สหภาพแรงงานฯ เตรยมการยนขอเรยกรอง ทงยงเปนการเลกจางระหวางขอตกลง
เกยวกบสภาพการจางมผลใชบงคบ อนเปนการกระท าไมเปนธรรม ขอใหส งให
นายจางรบลกจางทถกเลกจางกลบเขาท างานหรอจายคาเสยหายให คณะกรรมการ
แรงงานสมพนธมค าสงวาเปนการกระท าอนไมเปนธรรมตามมาตรา 121 และมาตรา
123 และมค าสงใหนายจางจายคาเสยหายใหลกจาง แตนายจางมไดช าระเงน
คาเสยหายใหตามค าสงของคณะกรรมการแรงงานสมพนธ ลกจางจงน าคดมาฟองขอให
ศาลบงคบใหนายจางช าระเงนคาเสยหายใหลกจาง ดงน ถอไดวาลกจางฟองนายจาง
โดยอาศยค าสงคณะกรรมการแรงงานสมพนธเปนอางทอาศยเปนหลกแหงขอหาตามค า
ฟองของลกจาง เมอปรากฏวาศาลฎกาไดพพากษาเพกถอนค าสงของคณะกรรมการ
5
แรงงานสมพนธแลว เชนน ถอวาลกจางขาดขออางซงอาศยเปนหลกแหงขอหาทให
นายจางตองรบผด ลกจางจงไมมสทธอางค าสงของคณะกรรมการแรงงานสมพนธมา
เรยกรองคาเสยหายในคดนได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 511 – 514/2527
เงนบ าเหนจ ตามขอบงคบของจ าเลยวาดวยกองทนบ าเหนจ พ.ศ. 2521
เปนเงนทจ าเลยจายใหแกลกจางในลกษณะเปนเงนสงเคราะห เพอตอบแทนการ
ท างานของลกจางทท างานตลอดมาจนออกจากงานหรอลาออกเองหรอถงแกความตาย
มหลกเกณฑการจายทมวตถประสงคยงกวาเปนเงนทนายจางจายใหแกลกจางเมอเลก
จาง จงเปนเงนประเภทอนตางหากจากคาชดเชย แมตามขอบงคบของจ าเลยจะระบ
ใหถอวาเปนคาชดเชยตามกฎหมายแรงงาน กไมมผลบงคบ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 546/2527
จ าเลยเลกจางโจทกอางเหตวา โจทกจงใจปฏบตงานฝาฝนระเบยบของธนาคาร
โดยกระท าการปลอยหนผดระเบยบ ท าใหธนาคารไดรบความเสยหายเปนจ านวนสง
ไมไดอางเรองรบซอลดตวเงนโดยเรยกดอกเบ ยหรอสวนลดเกนอตราตามกฎหมาย
ดงนน ขออางของจ าเลยทวา โจทกเรยกเกบดอกเบ ยหรอสวนลดเกนอตราทกฎหมาย
ก าหนด จงไมเปนเหตของการเลกจางในขณะทเลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 561 - 562/2527
เงนทดแทนทจ าเลยจายใหแกโจทกตามระเบยบของจ าเลย วาดวยการจายเงน
ทดแทนใหพนกงานและคนงานประจ าทลาออกจากหนาทหรอถกเลกจาง เปนการจาย
ใหแกพนกงานทลาออกหรอตายดวย มหลกเกณฑการจายแตกตางไปจากหลกเกณฑ
และวธการจายคาชดเชยตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน
จงถอเปนเงนประเภทอนแตกตางจากคาชดเชย แมภายหลงจ าเลยจะไดมค าสงแกไข
ค าวา “เงนทดแทน” ตามระเบยบดงกลาวเปน “คาชดเชย” กตาม แตหลกเกณฑ
และวธการจายกยงคงเปนอยอยางเดม ถอไมไดวาจ าเลยไดจายคาชดเชยแกโจทกแลว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 568/2527
ระเบยบขอบงคบของจ าเลยมขอความวา “ในทผานออก บคคลใดมถงหรอ
ภาชนะอนใดทจะน าออกไปดวย จะตองเปดใหยามรกษาการณตรวจสอบเสยกอน…”
6
ขอบงคบดงกลาวมวตถประสงคเพอปกปองผลประโยชนหรอทรพยสนของจ าเลย เมอ
ไดความวาโจทกฝาฝนจงเปนกรณรายแรง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 800 – 836/2527
ศาลแรงงานกลางใหพจารณาพพากษารวมกน โจทกทกส านวนยนบญชระบ
พยานอางพยานรวมกน โดยอางตวโจทกทกส านวนเปนพยานดวย การทโจทกบาง
ส านวนเขาเบกความเปนพยานกเทากบเปนพยานโจทกทกส านวนดวย เมอศาลเหนวา
ถอยค าทโจทกบางคนดงกลาวเบกความเปนพยานรบฟงได กมผลถงโจทกอนดวย เมอ
ปลกยางพาราแลวมการกรดยางกเปนการเกบเกยวผลตผลจากงานเพาะปลก ซงกเปน
สวนหนงของการเพาะปลก การทจ าเลยจางโจทกกรดยางพาราเปนการจางท างาน
เกษตรกรรมซงไมอยในบงคบประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองอตราคาจางขนต า
โจทกจงเรยกรองใหจ าเลยจายคาจางตามประกาศดงกลาวนอกเหนอไปจากทตกลงกน
ไวหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 859/2527
พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 49
ใหอ านาจศาลทจะวนจฉยวา ลกจางกบนายจางสามารถท างานรวมกนตอไปไดหรอไม
โดยค านงถงสภาพของสถานประกอบการ และความสมพนธระหวางลกจางกบนายจาง
ถาเหนวา พอท างานรวมกนตอไปได ตองสงใหนายจางรบลกจางเขาท างาน ถาเหนวา
ไมอาจรวมกนท างานตอไปไดกจะก าหนดใหนายจางชดใชคาเสยหายแทนการบงคบให
รบกลบเขาท างาน การทศาลแรงงานกลางใชดลพนจพจารณาถงความสมพนธระหวาง
โจทกกบกรรมการบรษทจ าเลยซงเปนพนองกนแลววนจฉยวา สามารถท างานรวมกน
ตอไปไดและสงใหจ าเลยรบโจทกกลบเขาท างาน จงมใชการวนจฉยโดยไมมขอเทจจรง
โจทกฟอง ป. กรรมการผจดการของจ าเลย และโจทกเบกความชนไตสวนค ารองเพอ
ขอคมครองประโยชนชวคราว เปนกรณทโจทกกระท าในฐานะเปนผถอหนของบรษท
จ าเลยเพอรกษาสทธหรอประโยชนของโจทกและจ าเลย มใชกระท าในฐานะเปนลกจาง
ถอไมไดวา ป.อยในฐานะทเปนนายจางของโจทก จ าเลยจะน าเหตนมาเปนขออางเลก
จางโจทกหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 887/2527
จ าเลยจายเงนชวยคาครองชพแกโจทกเปนจ านวนแนนอนเปนรายเดอน
เชนเดยวกบเงนเดอน ขอบงคบของจ าเลยวาดวยกองทนบ าเหนจ ใหบทนยามค าวา
7
“คาจาง” ไววา “หมายความวา คาจางทโรงงานน าตาลจายใหแกพนกงาน และคนงาน
ประจ าเพอตอบแทนการท างาน...แตไมรวมถงเงนในลกษณะคาลวงเวลา โบนส เบ ย
เลยง หรอประโยชนอยางอน” คาครองชพจงเขาลกษณะเปนคาจางหาใชประโยชน
อยางอนอนจะไมตองน ามาค านวณเงนบ าเหนจไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 888/2527
สญญาจางมขอความวา “หากหมดความจ าเปนกอนครบก าหนดการจาง กให
เลกจางได” เชนนเปนการจางทไมมก าหนดเวลาแนนอน
ในใบสมครงานโจทกยอมผกพนไมเรยกรองคาชดเชยจากจ าเลย ขอความ
ดงกลาวขดกบประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน เปนโมฆะใช
บงคบมได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 897/2527
จ าเลยจายเงนชวยคาครองชพแกโจทกเปนจ านวนแนนอน เปนรายเดอน
เชนเดยวกบเงนเดอน ขอบงคบของจ าเลยวาดวยกองทนบ าเหนจใหบทนยามค าวา
“คาจาง” ไววา หมายความวา คาจางทโรงงานน าตาลจายใหแกพนกงานและคนงาน
ประจ าเพอตอบแทนการท างาน……..แตไมรวมถงเงนตอบแทนในลกษณะคาลวงเวลา
โบนส เบ ยเลยง หรอประโยชนอยางอน คาครองชพจงเขาลกษณะเปนคาจาง หาใช
ประโยชนอยางอนอนจะไมตองน ามาค านวณเงนบ าเหนจไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 958 – 971/2527
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางวางกฎเกณฑวา นายจางจะจายเงนเพมแก
ลกจางทไมขาดงานเลยในเดอนหนงๆ จ านวนหนง ถาขาดงานบางเงนเพมกจะลดลง
ตามสวน เงนเพมนเปนเงนประเภทตอบแทนความขยนหรอทเรยกกนวาเบ ยขยน
ไมใชตอบแทนการท างานโดยตรง แมในขอตกลงนนจะเรยกวาคาจางกตาม เงนเพม
นกหาใชคาจางตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงานไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 959 – 971/2527
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางวางกฎเกณฑวา นายจางจะจายเงนเพมแก
ลกจางทไมขาดงานเลยในเดอนหนง ๆ จ านวนหนงถาขาด งานบางเงนเพมกจะลดลง
ตามสวน เงนเพมนเปนเงนประเภทตอบแทนความ ขยนหรอทเรยกกนวาเบ ยขยน
ไมใชตอบแทนการท างานโดยตรงแมในขอตกลงนนจะเรยกวาคาจางกตาม เงนเพมนก
หาใชคาจางตามประกาศ กระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงานไม
8
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1027/2527
ขอบงคบเกยวกบการท างานของจ าเลยระบวา “ระหวางท างาน หามพนกงาน
ทกคนดมสรา สบบหร ของมนเมาหรอยาเสพตดอนใด เลนการพนนหรอทะเลาะ
ววาทกน” ตอมามคนงาน 6 คน เลนการพนนต ารวจจบได จ าเลยออกค าสงพกงาน
คนงานทง 6 คน และออกค าสงตามอกฉบบหนงในค าสงระบวา “ครงตอไปนใครเลน
การพนนไมวาชนดอะไรกตามจะไดรบการลงโทษไลออก” ค าสงดงกลาวเปนเพยง
เสรมขอบงคบเดมและมความหมายเพยงวา ถาพกงานแลวจะมโทษสถานเดยวคอ ไล
ออกเทานน มไดหมายความวาหามเลนนอกเวลาท างานดวย การทโจทกเลนการพนน
นอกเวลาท างานและเลนบนหอพก ถอไมไดวาเปนการฝาฝนขอบงคบเกยวกบการ
ท างาน จ าเลยเลกจางจงตองจายคาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1043/2527
จ าเลยมระดบการลงโทษไว 4 กรณ คอ การตกเตอน ตดคาจาง ลดคาจาง
หรอใหออกจากงาน อยางใดอยางหนง โจทกกระท าผดฐานขาดงาน จ าเลยลงโทษ
โจทกโดยการตดคาจางตามระดบการลงโทษดงกลาวไปแลว ถอไดวาความผดดงกลาว
ไดหมดไปโดยการลงโทษตดคาจางแลว โจทกมไดกระท าผดข นใหมอก จ าเลยจะน า
ความผดทไดลงโทษโจทกไปแลวมาเปนเหตเลกจางอกหาไดไม
ลกจางไดรวมยนขอเรยกรองตอนายจางในระหวางทขอตกลงเกยวกบสภาพ
การจางมผลใชบงคบ ลกจางมหนาทยามรกษาความปลอดภยขาดงานโดยไมยนใบลา
ตามระเบยบ เปนการละท งหนาท 3 วนท างานตดตอกน นายจางลงโทษดวยการตด
คาจางไปแลวซงตามขอบงคบนายจางมสทธลงโทษได 4 กรณ คอ การตกเตอน ตด
คาจาง ลดคาจาง หรอใหออกจากงาน อยางใดอยางหนงเทานน การทนายจางเลอก
วธลงโทษโดยการตดคาจางจงเทากบความผดดงกลาวไดหมดไปโดยการตดคาจางแลว
เมอลกจางมไดกระท าความผดขนใหมอก นายจางจะน าความผดทลงโทษลกจางไป
แลวมาเปนเหตเลกจางอกหาไดไม เปนการเลกจาง ไมเปนธรรมตามพระราชบญญตวธ
พจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 49 และเปนการกระท าอนไมเปนธรรม ตาม
พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 123 นายจางตองจายคาชดเชย สนจาง
แทนการบอกกลาวลวงหนา และคาเสยหายแกลกจาง
9
เมอความเสยหายจากการเลกจางไมเปนธรรมและการกระท าอนไมเปนธรรม
สบเนองมาจากมลฐานเดยวกนคอ การเลกจาง ศาลอาจสงใหนายจางจายคาเสยหาย
ตามค าสงคณะกรรมการแรงงานสมพนธได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1105/2527
นายอนตาเปนพนกงานขบรถน าน าอดลมไปขายมพนกงานตดรถ 4 คน
รวมทงโจทกดวย นายอนตาสงใหนายสมชาตอยเฝารถ โจทกบอกใหนายสมชาตยกขวด
เปลาข นรถดวย นายอนตาบอกไมตองท า โจทกจงพดวาลอยๆ ดวยถอยค าทไม
สภาพมใจความวามาแลวไมท างานจะมาท าไม นายอนตาถามโจทกวาใหของลบใคร
แลวนายอนตาเตะตอยโจทก โจทกจงตอยเอาบาง การทโจทกกลาวถอยค าเชนนนไม
ถอเปนการขดค าสงของนายอนตา จ าเลยจะเลกจางโจทกเพราะขดค าสงไมได
แมขอบงคบของจ าเลยจะระบไววา การทะเลาะววาทในบรเวณทท างานหรอใน
เวลาท างาน หรอการท ารายรางกายซงกนและกนหรอท ารายผอน เปนเหตใหบรษท
เสยหายถอเปนการผดวนยอยางรายแรงกตาม แตการกระท าใดๆ ทถอวาเปนกรณ
รายแรง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน ขอ 47 (3)
หรอไม จะตองเปนไปตามลกษณะแหงการกระท าเปนเรองๆ ไป จะพจารณาจาก
ระเบยบขอบงคบหรอขอตกลงเกยวกบสภาพการจางของนายจางทระบวาการกระท า
นนๆ เปนกรณรายแรงตายตวเสมอไปหาไดไม โจทกเพยงแตกลาวถอยค าทไมสภาพ
ขนลอยๆ เทานน มไดเจาะจงกลาวแกนายอนตา หาควรทนายอนตาจะลแกโทสะท า
รายโจทกกอนไม
กรณทลกจางสวมเครองแบบของจ าเลยทะเลาะววาทท ารายรายกายกน ไมเปน
ผลโดยตรงทจะท าใหจ าเลยไดรบความเสยหายแกเกยรตยศชอเสยง กรณจงจะถอวา
เปนการฝาฝนขอบงคบหรอระเบยบเกยวกบการท างานหรอขอตกลงเกยวกบสภาพการ
จางมได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1106/2527
นายจางท าบนทกถงลกจางสองถามวาจะท างานตอไปหรอจะลาออก พรอมทง
ก าหนดเวลาใหลกจางตอบ หากไมตอบใหถอวาลกจางลาออก เชนน หากลกจางไมตอบ
บนทกนายจางจะถอเอาเองวาลกจางลาออกหาไดไม การทนายจางไมใหลกจางท างาน
ตอไปยอมเปนการเลกจาง ลกจางท าเครองหมายลงในหวขอลาออกและมหนงสอช แจง
เหตผลวา ไมสามารถจดหาผค าประกน ถอไดวาลกจางลาออกโดยสมครใจ ไมมสทธ
เรยกคาชดเชยจากนายจาง สญญาจางเดมไมมขอตกลงทนายจางจะปรบลกจางผ
10
ลาออกระหวางปการศกษา และไมมขอก าหนดใหลกจางตองมผค าประกน การท
นายจางเพมเงอนไขดงกลาวขนใหม และเปนประโยชนแกนายจางฝายเดยวอนเกยวกบ
การจาง หรอการท างานโดยแท จงเปนการเปลยนแปลงสภาพการจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1110/2527
การจางแรงงานคอสญญาซงลกจางตกลงจะท างานใหแกนายจาง และนายจาง
ตกลงจะใหสนจางตลอดเวลาทท างานใหแกนายจาง การลงเวลามาท างานไมใชสาระส าคญ
ของการจางแรงงาน เพราะเปนเพยงพยานหลกฐานเบ องตนทแสดงวาลกจางจะเขา
ท างานใหแกนายจางในวนนนเทานน การทโจทกมาเซนชอในสมดเวลาท างานแลว
กลบไปโดยมไดปฏบตงานใด ๆ ใหแกนายจาง จงถอวาโจทกขาดงานในวนนนโดยไม
มเหตผลอนสมควร เมอโจทกขาดงานกอนหนาวนดงกลาวมาแลวสองวน โดยมไดลา
ตามระเบยบและไมปรากฏเหตจ าเปน ซงถอวาเปนการละท งหนาทเปนเวลาสองวน
ท างานตดตอกนโดยไมมเหตอนสมควร กรณตองดวยประกาศกระทรวงมหาดไทย
เรอง การคมครองแรงงาน ขอ 47 (4) จ าเลยมสทธเลกจางโจทกโดยไมตองจาย
คาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1139/2527
เหตน าทวมจะถอเปนขอทขาดงานไดโดยมเหตผลอนสมควรหาไดไม และไม
ถอวาเปนเหตฉกเฉน แมผคดคานจะหยดงานเพราะเหตดงกลาว กยงตองขอลาตาม
ระเบยบขอบงคบการท างานกอน ไมอาจหยดไดโดยพลการ เมอผคดคานจ าเปนตอง
ขอลาดงกลาวแลวเมอมเหตการณอยางเดยวกนเกดขนอก จงไมเปนกรณฉกเฉนท าให
ผคดคานมเหตผลอนสมควรและไมตองลา ผคดคานถกตกเตอนเปนหนงสอฐานหยด
งานโดยไมมเหตผลมาแลว เมอผคดคานขาดงานอก 2 ครง ผรองจงขออนญาตเลก
จางผคดคานได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1169 - 1171/2527
กรรมการลกจางเปนพนกงานของนายจาง มหนาทประจ าตองท างานของ
นายจาง ถงแมนายจางเคยใหความรวมมอแกกองอ านวยการรกษาความมนคงภายใน
เมอมการขอตวพนกงานของนายจางไปชวยราชการ แตจะตองมหนงสอลวงหนาระบ
วาขอตวไปชวยราชการในวนเวลาใด และตองมค าสงอนมตของผบงคบบญชาดวย การ
ทกรรมการลกจางละท งหนาทและขาดงานไปชวยราชการกองอ านวยการรกษาความ
มนคงภายใน ทางกองอ านวยการรกษาความมนคงภายในไมเคยขอความรวมมอไป
11
ยงนายจางไมวาดวยวาจา หรอลายลกษณอกษรมากอน กรรมการลกจางกมไดขอ
อนญาตหรอไดรบอนญาตจากนายจางแตอยางใด การละทงหนาทและการขาดงานของ
กรรมการลกจางในกรณดงกลาวแลวจงถอไมไดวาเปนการละทงหนาทและขาดงานโดย
มเหตอนสมควร
ระเบยบการหรอค าวนจฉยของคณะกรรมการแรงงานสมพนธทก าหนดใหมการ
สอบสวนหรอใหลกจางทถกกลาวหามสทธตงตวแทนเขาฟงการสอบสวนนน เปนวธการ
ซงก าหนดขนเพอคมครองใหความเปนธรรมแกลกจางทถกกลาวหา ทงนเนองจากเปน
การด าเนนการของฝายนายจางหรอผรองเอง จงจ าเปนตองก าหนดขอความดงกลาวไว
แตการทนายจางหรอผรองมาด าเนนการทางศาล หรอ
ขออนญาตจากศาลแรงงานกลางนน ยอมจกตองด าเนนกระบวนพจารณาไปตาม
พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ซงเปนกฎหมายท
ไดผานการพจารณาของรฐสภาซงเปนฝายนตบญญตแลว ยอมตองก าหนดการด าเนน
กระบวนพจารณาใหเปนธรรมแกคความ เปนการก าหนดไวเปนพเศษและโดยชอบ
กวาการทผรองหรอนายจางเปนผด าเนนการเอง ฉะนนการทนายจางยนค ารองขอ
อนญาตตอศาลแรงงานกลาง เพอลงโทษกรรมการลกจางจงไมผกพนทจะตอง
ด าเนนการสอบสวนกอนตามระเบยบการและค าวนจฉยของคณะกรรมการแรงงาน
สมพนธ
พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 8 (1)
และวรรคสดทายนน เปนการก าหนดเกยวกบเฉพาะกรณทกฎหมายวาดวยการคมครอง
แรงงานหรอกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธบญญตใหรองเรยนตอพนกงานเจาหนาท
หรอปฏบตตามขนตอนและวธการทก าหนดไว ผทจะน าคดมาสศาลแรงงานไดจกตอง
ด าเนนการตามทกฎหมายดงกลาวก าหนดเสยกอน แตกรณทผรองยนค ารองขอ
อนญาตศาลแรงงานกลางลงโทษกรรมการลกจางนนเปนไปตาม พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ
พ.ศ. 2518 มาตรา 52 ซงบทบญญตมาตรา 52 หรอบญญตอนแหง พระราชบญญต
ดงกลาวกมไดก าหนดวา กอนทนายจางจะยนค ารองตามมาตรา 52 นได จะตองตง
กรรมการสอบสวนลกจางทจะขอลงโทษเสยกอน ฉะนนการทนายจางยนค ารองขอ
ลงโทษกรรมการลกจางโดยไมไดตงกรรมการสอบสวนกอน จงมใชเปนการไมปฏบต
ตามข นตอนและวธการทกฎหมายก าหนดไว ระเบยบการและค าวนจฉยของ
คณะกรรมการแรงงานสมพนธนนถงหากจะมผลผกพนระหวางนายจางและกรรมการ
ลกจางแตกมใชกฎหมาย ถงหากนายจางไมปฏบตตามระเบยบการ และค าวนจฉยของ
12
คณะกรรมการ แรงงานสมพนธเสยกอนยนค ารองขออนญาตลงโทษกรรมการลกจาง กไม
ท าใหการยนค ารองของนายจางเปนการไมชอบตอกฎหมายแตอยางใด
เดมนายจางมลกจางอย 2 ประเภท คอ ลกจาง กบ พนกงาน ลกจางจะตอง
อยภายใตบงคบระเบยบการทผวาการรถไฟแหงประเทศไทยเปนผออก ซงไดแก
ระเบยบการฉบบท 60 และระเบยบการฉบบท 61 สวนพนกงานนนอยภายใต
ขอบงคบทคณะกรรมการรถไฟเปนผออก ขณะทผคดคานละทงหนาทและ
ขาดงานผคดคานมฐานะเปนลกจาง หลงจากนายจางยกฐานะของลกจางข นเปน
พนกงานแลว ไดมค าสงใหใชขอบงคบทคณะกรรมการรถไฟเปนผออกบงคบแก
พนกงานทงหมด ดงนน เพยงมผลใหผคดคานซงเปลยนฐานะมาเปนพนกงานและ
กระท าผดขนหลงจากเปนพนกงานแลว ตองอยภายใตบงคบแหงขอบงคบดงกลาว
หารวมถงการกระท าผดท ผคดคานกระท าข นกอนมฐานะเปนพนกงานไม การท ผ
คดคานกระท าความผดในขณะทยงมฐานะเปนลกจางอยกยอมจะตองพจารณาตาม
ระเบยบการทผวาการรถไฟแหงประเทศไทยเปนผออกและใชบงคบอยในขณะนนวา
การกระท าของผคดคานเปนความผดหรอไม และมโทษอยางไร ตามทไดก าหนดไวใน
ระเบยบการฉบบท 60 และระเบยบการฉบบท 61
ถงหากประมวลการลงโทษมขนตอนการลงโทษหลายสถาน คอ ไลออก ปลด
ออก ใหออก ลดขนเงนเดอน ภาคทณฑ แตการก าหนดไวเชนนนกเพอให
เหมาะสมแกการกระท าผดของลกจางหรอพนกงานของนายจางแตละรายไป ผกระท า
ผดซงตามระเบยบการก าหนดวาจะตองไดรบโทษหนกถงแมกระท าผดเปนครงแรกก
ตองไดรบการลงโทษในสถานหนก การก าหนดโทษไวหลายสถาน
ดงกลาวหาไดหมายความวาเมอลกจางหรอพนกงานกระท าผดกจะตองลงโทษในสถาน
เบากอนไม และการทนายจางเพงทราบเมอมการส ารวจระหวางวนท 11 ถง 22
พฤศจกายน 2525 วา ในป 2525 กรรมการลกจางขาดงานถง 48 วนนนหาได
หมายความวานายจางไมประสงคจะลงโทษกรรมการลกจางในกรณขาดงานกอนมการ
ส ารวจไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1198 – 1203/2527
การจายเงนบ าเหนจ ตามขอบงคบของจ าเลยเดมเปนคณกวาการจายตาม
ขอบงคบใหมซงมไดเกดจากขอเรยกรองและท าความตกลงระหวางจ าเลยกบลกจาง
กรณนจงตองใชหลกเกณฑการจายเงนบ าเหนจตามขอบงคบของจ าเลยเดม ใชบงคบ
กบโจทกในกรณน
13
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1204/2527
ส. ลกจางโจทกท างานในต าแหนงคนครวประจ าเรอบรรทกน ามน ระหวาง
ปฏบตงานในเรอโจทกจะจายเบ ยเลยงให โดยหนงเดอนจะไดหยดงาน 7 วน
ตดตอกนและไมไดเบ ยเลยง การปฏบตงานของ ส. ระหวางเรอออกปฏบตงานขนสง
น ามนจงมใชเปนการไปท างานนอกสถานทเปนครงคราว เบ ยเลยงทจายเปนการตอบ
แทนการท างานในเวลาท างานปกตของวนท างาน ถอเปนสวนหนงของคาจางซงจะตอง
น ามารวมเปนฐานค านวณเงนทดแทนดวย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1206 – 1219/2527
แมนายจางไดก าหนดเวลาใหลกจางหยดพกผอนประจ าปไวลวงหนา แตลกจาง
มไดใชสทธหยดพกผอนประจ าป กเปนแตเพยงจะน าไปเกบสะสมไวใชในปตอไปไมได
เทานน แตถานายจางเลกจางลกจางโดยลกจางมไดกระท าผดตาม ขอ 47 นายจางม
หนาทตองจายคาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าปเหลานนใหแกลกจางดวย ตามขอ
45 แหงประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1275/2527
พระราชกฤษฎการเงนสวสดการเกยวกบเบ ยกนดาร พ.ศ. 2524 มาตรา 4
ซงบญญตใหจายเบ ยกนดารเฉพาะขาราชการหรอลกจางประจ าซงปฏบตราชการประจ า
เทานน ดงนน จ าเลยจงน าพระราชกฤษฎกานมาใชบงคบแกพนกงานของจ าเลยไมได
นอกจากนเบ ยกนดารเปนสวนหนงของคาจาง ตองน ามาเปนฐานค านวณคาชดเชยดวย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1295/2527
ตามระเบยบของจ าเลยมหลกเกณฑการจายคาทดแทน แมตอมาจ าเลยจะแก
เปนใชค าวา “คาชดเชย” กตาม แตเหนไดวาเปนเงนทแตกตางกบคาชดเชยตาม
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน เขาลกษณะเปนเงนประเภทอน
ไมใชคาชดเชยตามประกาศกระทรวงมหาดไทย แมจะมจ านวนมากกวาคาชดเชยท
กฎหมายก าหนดกหากอใหเกดสทธทจ าเลยจะไมตองจายคาชดเชยตามกฎหมายไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1296 – 1297/2527
ขอเทจจรงรบฟงเปนยตวา โจทกทงสองเปนลกจางประจ าของจ าเลยท 1 เมอ
วนท 26 สงหาคม 2526 โจทกทงสองไดลากจ ครนเวลา 13 – 15 นาฬกา โจทกทง
สองกบคณะกรรมการสหภาพแรงงานองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย ไดมา
ยนถอปายอยทหนาส านกงานองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย ปายดงกลาวม
14
ขอความตามทปรากฏในค าฟอง ในวนนนมชางภาพและผสอขาวหนงสอพมพมา
สงเกตการณดวย การกระท าของโจทกทงสองเปนเหตใหจ าเลยท 1 สงใหจ าเลยท 2
เตอนโจทกทงสองเปนหนงสอ และจ าเลยท 2 จงไดเตอนโจทกทงสองเปนหนงสอ ม
ปญหาทจะตองพจารณาตามอทธรณของจ าเลยท 2 ทงสองส านวนวา หนงสอเตอน
โจทกทงสองดงกลาวเปนการโตแยงสทธอนเปนเหตใหโจทกทงสองมสทธน าคดมาส
ศาลหรอไม ศาลฎกาเหนวา ตามขอบงคบองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย
ฉบบท 6 วาดวยวนย การสอบสวน การลงโทษและการอทธรณการลงโทษของ
พนกงานและลกจาง ขอ 5 ก าหนดโทษผดวนยไวเพยง 5 สถาน คอ ภาคทณฑ ตด
เงนเดอน ลดขนเงนเดอน ใหออก ปลดออก ไมรวมถงตกเตอนดวย จงถอไมไดวา
การทจ าเลยท 2 ทงสองส านวนมหนงสอเตอนโจทกทงสองเปนการลงโทษโจทกทง
สอง ดงน หนงสอเตอนดงกลาวจงไมมผลทจะท าใหโจทกทงสองเสยสทธแตอยางใด
และเมอโจทกทงสองถอวาหนงสอเตอนดงกลาวเปนการไมชอบแลว กไมมผลกระทบ
ถงเหตทโจทกทงสองจะถกเลกจางตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครอง
แรงงาน ลงวนท 16 เมษายน 2515 ขอ 47 (3) ถงหากโจทกทงสองจะถกเลกจาง
เพราะในคราวตอไปกระท าการดงตกเตอนมาแลวและจ าเลยท 1 ไมจายคาชดเชยให
โจทกทงสองกยอมยกเปนขอตอสไดวาการเตอนเปนหนงสอครงแรกหรอในกรณท
พพาทกนนเปนการไมถกตองได ฉะนน เพยงแตจ าเลยท 2 ทงสองส านวนมหนงสอ
เตอนโจทกทงสองในกรณนยงถอไมไดวาเปนการโตแยงสทธอนจะเปนเหตใหโจทกทง
สองมสทธน าคดมาสศาลขอใหเพกถอนหนงสอเตอนดงกลาวได ทศาลแรงงานกลาง
พพากษาเพกถอนหนงสอเตอนดงกลาวนน ศาลฎกาไมเหนพองดวย พพากษาแก
เปนวา ใหยกค าขอของโจทก ทขอใหเพกถอนหนงสอเตอนของจ าเลยท 2 เสย
ขอส งเกต
หากนายจางไดตกเตอนลกจางโดยไมถกตองไวแลว ตอมาการตกเตอนครงนนมผลท าให
ลกจางเสยสทธและประโยชนทลกจางจะไดรบตามกฎหมายหรอตามสญญา ยอมถอวามการโตแยง
สทธเกดขน ลกจางยอมมสทธฟองเรยกรองสทธหรอประโยชนนนได และมสทธทจะอางและน า
สบไปถงความไมถกตองของการออกหนงสอเตอนครงกอนนนไดเสมอ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1328/2527
การทขอบงคบของนายจางระบวา พนกงานทท างาน ณ โรงกลนฯ ศรราชาม
สทธไดรบเบ ยเลยงตางจงหวดเปนรายเดอน 15% ของเงนเดอน ถายายเขากรงเทพฯ
ไมมสทธไดรบเบ ยเลยงนนน เมอเบ ยเลยงดงกลาวนายจางจายแกพนกงานทกคนท
ท างาน ณ โรงกลนฯ ศรราชา เปนอตราแนนอนทกเดอน ไมใชจายใหเฉพาะพนกงาน
15
ทออกไปท างานนอกสถานทเมอผบงคบบญชาสงเปนครงคราว เบ ยเลยงนจงเปนสวน
หนงของคาจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1336/2527
หนงสอเตอนของนายจางจะตองมรปแบบอยางใดจงจะเปนการสมบรณ ไมม
กฎหมายบญญตไว ฉะนนการจะวนจฉยวาหนงสอใดเปนหนงสอเตอน จงพจารณาโดย
ความคดเหนของบคคลสามญจะพงเขาใจ
โจทกเคยมแบบฟอรมใบเตอนใชอยทวไป แตโจทกเตอนลกจางโดยมไดใช
แบบฟอรมดงกลาว เมอหนงสอดงกลาวมขอความเตอนลกจางอยางชดแจง ทงยงม
ขอความวาตอไปจะลงโทษหากปฏบตท านองเดมอก ดงน เปนการวากลาวและตกเตอน
เปนหนงสอโดยชอบแลว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1373 - 1375/2527
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 20 บญญตโดยชดแจง
วา หามมใหนายจางท าสญญาจางแรงงานกบลกจางขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบ
สภาพการจาง เวนแตสญญาจางแรงงานจะเปนคณแกลกจางย งกวา จ าเลย
เปลยนแปลงแกไขขอบงคบโดยพลการ มไดปฏบตตามขนตอนของกฎหมาย แม
ขอบงคบใหมจะเปนคณแกลกจางโดยสวนรวมยงกวาขอบงคบเดม แตในสวนท
เกยวกบเงนบ าเหนจไมเปนคณแกโจทก ดงนน ขอบงคบสวนทเกยวกบเงนบ าเหนจจง
ไมมผลผกพนโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1379/2527
จ าเลยท าสญญารบจางเฝารกษาไมของกลางไวแกโจทก ถาไมขาดหายหรอเปน
อนตราย จ าเลยยอมใหปรบเปนเงน ตอมาเกดอทกภยพดพาเอาไมของกลางสญ
หายไปทงหมด อนถอไดวาเปนเหตสดวสย จงไมกอใหเกดหนทจ าเลยตองรบผดตาม
สญญา ฉะนนแมจ าเลยจะท าหนงสอรบสภาพหนไวแกโจทก และช าระหนใหแกโจทก
ไปบางสวนแลวกหามผลใหจ าเลยตองรบผดช าระหนตามหนงสอรบสภาพหนแกโจทก
อกไมเพราะเปนการรบสภาพหนโดยปราศจากมลหนทจะใหรบสภาพ จงไมมผลบงคบ
แกกน
16
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1383/2527
การบอกกลาวเลกจางลวงหนาตาม ป.พ.พ.มาตรา 582 นน ตองเปนการ
บอกกลาวเลกจางอยางเปนกจจะลกษณะ และตองก าหนดวนทจะเลกจางไวดวย การท
จ าเลยบอกโจทกเพยงวาจะเลกจางโจทกเทานนยงไมชอบดวย มาตรา 582 การท
จ าเลยใหโจทกลาออกแตโจทกไมยอม อาจเปนเพราะโจทกยงเสยดายต าแหนงและ
คาจาง แมจะเปนเหตใหจ าเลยตองจายคาจางแกโจทกโดยไมไดรบผลงานเทาทควร ก
เนองจากสมรรถภาพในการท างานของโจทกลดนอยถอยลง เพราะความบกพรองของ
รางกายและสมอง ถอไมไดวาการทโจทกไมยอมลาออกเปนการจงใจท าใหจ าเลยซงเปน
นายจางเสยหาย อนจะเปนเหตใหจ าเลยไมตองจายคาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1386 – 1389/2527
ขอบงคบการรถไฟแหงประเทศไทย ฉบบท 201 วาดวยการบรรจ การแตงตง
การถอดถอนพนกงานของการรถไฟแหงประเทศไทย ขอ 9.1 ระบใหลกจางมสทธ
เลอกวนครบเกษยณอายในวนสนปงบประมาณกได หรอในวนทมอายครบหกสบป
บรบรณกได โดยตองแจงใหนายจางทราบ การทโจทกเลอกวนครบเกษยณอายกอน
ถงก าหนดสนปงบประมาณทครบเกษยณอายจงท าได ดงนน การทจ าเลยสงใหโจทก
ออกจากงานตามค าขอของโจทกจงเทากบสงใหโจทกออกจากต าแหนงเพราะเหต
เกษยณอาย ซงเปนการเลกจางตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครอง
แรงงาน ขอ 46
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1401/2527
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน เปนกฎหมายเกยวกบ
ความสงบเรยบรอยของประชาชน ดงนน การทระเบยบของนายจางก าหนดวาการ
ประมาทเลนเลอเปนเหตใหนายจางเสยหาย แมไมรายแรงกเลกจางโดยไมตองจาย
คาชดเชย อนเปนการแตกตางไปจากทประกาศดงกลาวบญญตจงเปนโมฆะใชบงคบ
มได
การฝาฝนขอบงคบของนายจางซงนายจางไดออกใบเตอนแลว อนจะท าให
นายจางเลกจางไดโดยไมตองจายคาชดเชยนนหมายถง ขอบงคบอนชอบดวยกฎหมาย
ของนายจางทลกจางสามารถปฏบตไดแลวลกจางไมกระท าโดยเจตนาฝาฝนหาใช
กระท าโดยประมาทไม ดงน เมอลกจางประมาทเลนเลอท าใหนายจางเสยหายโดยท
นายจางออกใบเตอนแลว แมจะไมรายแรงนายจางมสทธเลกจางไดไมเปนการเลกจาง
อนไมเปนธรรม แตนายจาง ตองจายคาชดเชย
17
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1422 – 1423/2527
เงนบ าเหนจทโจทกทงสไดรบไปแลวตามระเบยบการธนาคารออมสน ฉบบท
67 วาดวยเงนทนเลยงชพของพนกงานธนาคารออมสนนน มหลกเกณฑวธการจาย
แตกตางไปจากคาชดเชยตามกฎหมายจงเปนเงนประเภทอน แมโจทกจะไดรบ
บ านาญไปแลว และมจ านวนสงกวาคาชดเชย โจทกทงสกมสทธไดคาชดเชย
คาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าป ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง
การคมครองแรงงาน ขอ 45 นน ค านวณคาจางเทาอตราคาจางธรรมดาวนตอวน
สวนคาท างานในวนหยดตาม ขอ 39, 40 แหงกฎหมายแรงงานนน นายจางตองจายคา
ท างานในอตราสงขนกวาธรรมดา และเงนเดอนทจายแกโจทกตามปกตหาไดรวมคาจาง
ส าหรบวนหยดพกผอนประจ าปไวไม สวนตามขอ 45 กไมมก าหนดใหลกจางตอง
แสดงความจ านงขอหยดพกผอนประจ าปเสยกอน และแมตามระเบยบจ าเลยจะให
สะสมวนลาหยดพกผอนประจ าปไดไมเกน 2 ป แตโจทกกไมเสยสทธทจะไดรบ
คาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าปทโจทกไดท างานไปแลว 3 ปได ส าหรบจ านวน
เงนคาจางในวนหยดพกผอนประจ าปศาลแรงงานกลางก าหนดใหสงกวาความเปนจรง
และเกนค าขอ จงแกใหถกตอง
คาชดเชยและคาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าปเปนหนเงนซงกฎหมาย
ก าหนดใหนายจางจายแกลกจางเมอเลกจาง เมอจ าเลยไมช าระ ถอวาผดนดนบแต
วนเลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1426 – 1430/2527
เมอเรมจางโจทก จ าเลยมค าสงจางความวา จะเลกจางกอนครบก าหนด
ระยะเวลากได จะจางตอไปกได ค าสงจางตอมากมขอความเปนการจางทไมก าหนด
ระยะเวลาการจางไวแนนอนอยเชนเดม ครนถงการจางงวดสดทายจ าเลยก าหนดเวลา
การจางไว และไมมขอความดงค าสงฉบบกอน ๆ ดงน การทจ าเลยจางโจทกตงแตแรก
จนถงครงสดทาย จงเปนการจางทขยายเวลาการจางสบตอกนมาไมขาดสาย ถอไมได
วาเปน การจางทมก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1443/2527
โจทกเปนลกจางโรงงานกระสอบซงจ าเลยท 1 เปนเจาของ ขณะโจทกด ารง
ต าแหนงสมหบญชไดลงชอและประทบตราโรงงานฯ รบทราบการโอนสทธเรยกรองซง
หาง จ. และหาง ม. โอนสทธการรบเงนคาปอจากโรงงานใหแกบรษท ท. อนมผล
18
ผกพนตามกฎหมายทโรงงานจะตองจายเงนใหแกบรษท ท.เทานน การทโจทกจายเงน
ใหหางทงสองแทนทจะจายใหแกบรษท ท. เปนเหตใหบรษท ท. มหนงสอทวงถาม
จากจ าเลย จงเปนการปฏบตหนาทโดยประมาทเลนเลอและกอใหเกดความเสยหาย
อยางรายแรงแกจ าเลย จ าเลยจงมสทธใชอ านาจตามระเบยบเลกจางโจทกโดยไมตอง
จายคาชดเชยและสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาได และถอไมไดวาเปนการเลกจาง
ไมเปนธรรม
จ าเลยใหการตอสคดวาไดลงโทษเลกจางโจทกโดยใชอ านาจตามระเบยบทวาง
ไว เพราะโจทกปฏบตหนาทประมาทเลนเลอท าใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแก
จ าเลย การทศาลวนจฉยวาโจทกประมาทเลนเลอ จงเปนการวนจฉยในประเดนพพาท
ค าฟองของโจทกทกลาวหาวาจ าเลยปดประกาศค าสงเลกจางโจทกทวไปทส านกงานใหญ
และทโรงงานเปนการละเมดตอโจทก ขอใหจ าเลยชดใชคาเสยหาย มใชเปนคดอนเกด
จากมลละเมดระหวางนายจางกบลกจางสบเนองจากขอพพาทแรงงาน โจทกจงไมมสทธ
เสนอขอหานตอศาลแรงงาน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1447/2527
นบแตวนถกเลกจางจนถงวนรบโจทกเขาท างาน นายจางตองจายคาเสยหาย
ขอส งเกต
ตอมาศาลฎกาไดเปลยนแนวค าพพากษาใหมเปนวาในคดเลกจางไมเปนธรรม ถาศาล
พพากษาใหนายจางรบลกจางกลบเขาทท างานแลว ลกจางไมมสทธไดรบคาเสยหายในระหวาง
ไมไดท างานอก ดค าพพากษาศาลฎกาท 5677/2531
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1453/2527
คาท างานในวนหยดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน
ขอ 39, 40 นน หมายถง ลกจางมสทธหยดงานแตนายจางมาใชใหท างานในวนหยด
ดงกลาว นายจางจงตองจายเงนมากขนกวาคาจางปกต สวนค าวาคาจางส าหรบวนหยด
พกผอนประจ าป ตามขอ 45 แหงประกาศกระทรวงมหาดไทยฯ หมายถง ลกจางม
สทธหยดพกผอนประจ าปแลว ลกจางมาท างานในวนหยดดงกลาวแมนายจางจะมได
ใช ลกจางกมสทธไดรบคาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าป โดยไมจ าตองแสดง
ความจ านงขอหยดพกผอนประจ าปไว
19
คาชดเชยและคาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าปเปนหนเงนซงนายจางตอง
จายแกลกจางเมอเลกจาง เมอนายจางไมจายจงตกเปนผผดนด และตองช าระ
ดอกเบ ยรอยละเจดครงตอป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 224
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1464/2527
ขอบงคบ ขสมก. ฉบบท 46 ขอ 14 มความวา พนกงานผใดถกกลาวหาวา
กระท าผดวนย ตามขอ 8, 9 ซงมโทษถงไลออกและใหออกตองตงคณะกรรมการ
สอบสวน เวนแตเปนความผดชดแจง ในกรณทพนกงานผถกกลาวหาไดใหถอยค า
รบสารภาพเปนหนงสอตอผบงคบบญชา ใหถอวาเปนกรณความผดทปรากฏชดแจง
โจทกใหการตอผบงคบบญชาเมอถกกลาวหาแลววา โจทกตดตวและทอนสตางคใหแก
ผโดยสารไมครบถวนนนเปนเพราะในชวงนนโจทกตองรบเกบคาโดยสารจากผโดยสาร
อนๆ ตอไปอกจงลมไป การทโจทกอางวาลมเทากบใหการวา โจทกมไดมเจตนา
ทจรตหรอมไดจงใจไมปฏบตตามระเบยบขอบงคบและค าสงของจ าเลย ถอไมไดวา
โจทกใหการรบสารภาพแลว กรณเชนน จ าเลยตองตงคณะกรรมการสอบสวนกอน
แตจ าเลยดวนลงโทษโจทกโดยไมปฏบตตามขนตอนของขอบงคบ จงเปนการเลกจาง
ทไมเปนธรรม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1501/2527
นายจางมสทธเลกจางลกจางซงเกยวของกบขอเรยกรองโดยเหตอนซง
นอกเหนอจากทก าหนดเปนขอยกเวนไวในมาตรา 123 (1) ถง (5) แหง
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 แตการเลกจางตองมความจ าเปนและ
เหตผลเพยงพอ ไมใชเพยงแตมเหตอยางหนงอยางใดกจะเลกจางไดทกกรณไป
นายจางมหวหนาคลงสนคาและผชวยหวหนาคลงสนคาเปนผดแลรบผดชอบ
สนคาในคลงสนคาของนายจางอยแลว ลกจางทมหนาทเพยงจดสนคาตามใบสงและ
น าสนคาไปสงแกลกคา ไมมหนาทดแลรกษาสนคาในคลงสนคาของนายจาง ทงกอนท
ลกจางจะน าสนคาออกจากคลงสนคาไดผานการตรวจสอบของหวหนาคลงสนคาหรอ
ผชวยหวหนาคลงสนคา เมอไมปรากฏวาลกจางเปนคนรายหรอรเหนเปนใจใหคนราย
ลกสนคาของนายจาง ถอไมไดวาความเสยหายเกดจากความบกพรองในการปฏบต
หนาทของลกจาง การลงโทษลกจางยอมพจารณาจากความผดเปนราย ๆ ไป
เมอนายจางลงโทษหวหนาคลงสนคาและผชวยหวหนาคลงสนคา ซงมหนาทรบผดชอบ
โดยตรงแลว จงไมมเหตผลหรอความจ าเปนใดๆ ทจะลงโทษลกจางซงไมมหนาท
รบผดชอบและไมไดความวาเปนผกระท าผด การทนายจางเลกจางลกจางโดย
20
ปราศจากความจ าเปนและเหตผลเพยงพอจงเปนการกระท าอนไมเปนธรรม แม
นายจางจะมไดกลนแกลงลกจางหรอไมทราบมากอนวาลกจางเปนผซงเกยวของกบขอ
เรยกรอง กไมท าใหการเลกจางกลายเปนการกระท าทชอบ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1502/2527
วนทขาดงานคอวนท 27, 29, 31 สงหาคม และวนท 1 กนยายน วนท 28
เปนวนอาทตยหยด และวนท 30 โจทกลาหยดเพราะปวย เชนนถอวาขาดงานไมถง
สามวนท างานตดตอกน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1525/2527
คาท างานในวนหยดและคาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าป แมจะไมใช
คาจางตามความหมายของค าวา “คาจาง” ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการ
คมครองแรงงาน ขอ 2 เพราะไมใชเปนเงนทนายจางจายใหแกลกจางเปนการตอบ
แทนการท างานปกตของวนท างาน หรอจายใหในวนหยดซงลกจางไมไดท างาน แต
เปนเงนทนายจางจายตอบแทนการท างานนอกจากเวลาปกต และคาจางส าหรบวนหยด
พกผอนประจ าปเปนเงนทนายจางจายตอบแทนแกลกจางกรณทลกจางมไดหยดพกผอน
ประจ าปตามสทธ เงนทงสองประเภทนนายจางผกพนตองจายแกลกจางตามสญญา
จางแรงงาน ถอวาเปนสนจางตาม ป.พ.พ.มาตรา 575 อายความแหงสทธเรยกรอง
เอาสนจางหรอเงนจางดงกลาวจงอยภายใตบงคบของมาตรา 165 (9) ซงมก าหนด 2
ป หาใชมอายความ 10 ปตาม มาตรา 164 ไม
การทจ าเลยผดนดไมจายเงนดงกลาวใหโจทกนนเปนเพราะจ าเลยเหนวาตนไม
มหนาทตองจาย ถอไมไดวาจ าเลยจงใจผดนดในการจายเงนใหแกโจทกโดยปราศจาก
เหตอนสมควร จ าเลยจงไมตองจายเงนเพมรอยละสบหาของเงนทคางช าระทกระยะ
เจดวนใหแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1533/2527
การทจ าเลยท 2 ซอหนบรษทจ าเลยท 1 มผลเพยงเปลยนตวผถอหนของ
บรษทจ าเลยท 1 เมอจ าเลยท 2 เขาด าเนนกจการโรงแรมซงบรษทจ าเลยท 1 เชามา
จากผอน จงเปนการด าเนนกจการโรงแรมในฐานะผซอหน เทากบบรษทจ าเลยท 1 ยง
เปนผด าเนนกจการโรงแรมอยนนเอง บรษทจ าเลยท 1 ยงคงมฐานะเปนนายจางของ
โจทกซงเปนพนกงานโรงแรมนอย
21
จ าเลยท 2 ไดรบมอบหมายจากผถอหนใหด าเนนกจการโรงแรมแทนบรษท
จ าเลยท 1 ซงเปนนตบคคล ถอไดวาจ าเลยท 2 เปนนายจางของโจทกตามบทนยามค า
วา นายจาง ในขอ 2 แหงประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน
แมจ าเลยท 2 จะเขามาด าเนนกจการโรงแรม เมอจ าเลยท 2 ซอหนจาก
บรษทจ าเลยท 1 กตาม แตโจทกกไดท างานตอเนองกนมา จงตองนบอายงานของ
โจทกทท างานอยกบบรษทจ าเลยท 1 ตอเนองกนมาดวยจะนบอายงานของโจทกเพยง
เทาทจ าเลยท 2 เขาด าเนนกจการโรงแรมหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1542/2527
ขอบงคบของจ าเลยทก าหนดใหผมสทธไดรบเงนบ าเหนจ ยนขอรบเงนภายใน
120 วนนบแตวนออกจากงาน จะตองเรมนบแตวนทโจทกรวาตนมสทธทจะเรยกรอง
เงนบ าเหนจจากจ าเลยไดแลวคอวนทจ าเลยอนญาตใหโจทกลาออกจากงานเปนตนไป
มใชนบแตวนทโจทกยนใบลาออก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1543/2527
การลาหยดงานบอยๆ โดยนายจางอนญาตไมถอเปนการฝาฝนระเบยบ
บนทกค าช แจงของโจทกทขาดงานไประหวาง 00.00 ถง 04.00 น. ของวนท
16 กรกฎาคม 2526 ไมใชหนงสอเตอน สวนทอนลางทมขอความวาเตอนดวยวาจา
กไมมลายมอชอโจทก มขอความลอยๆ จงเปนเพยงบนทกการเตอนดวยวาจามาแลว
ครงหนงเทานน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1549/2527
ขออทธรณทมไดยกข นวากนมาแลวในศาลแรงงานกลาง แมจะเปนปญหา
เกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน ถาศาลฎกายงไมเหนสมควรหยบยกข น
วนจฉย กไมรบวนจฉยให ลกจางพนจากต าแหนงเพราะเหตไมมสญชาตไทย อนเปน
การพนจากต าแหนงโดยผลของกฎหมาย แตนายจางกจะตองด าเนนการใหลกจางพน
จาก ต าแหนงไปอกชนหนง ซงเปนการใหลกจางออกจากงานโดยไมไดกระท าผดใด ๆ
จงถอวาเปนการเลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1565/2527
เงนทจ าเลยจายใหโจทกภายหลงเลกจางโจทกนน จ าเลยมไดจายเฉพาะกรณ
เลกจางแตจายในกรณลาออกหรอตายอกดวย และตองมอายการท างานตงแต 1 ปขน
ไป ดงนนหลกเกณฑการจายเงนตามระเบยบของจ าเลยจงแตกตางกบการจายคาชดเชย
22
เงนดงกลาวเปนเงนประเภทอนมใชเปนคาชดเชยตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง
การคมครองแรงงานฯ ขอ 2 แมจ าเลยจะแกไขใหเรยกเงนดงกลาวจากค าวา “คา
ทดแทน” เปน “คาชดเชย” กตาม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1585/2527
เดมโจทกเปนลกจางธนาคารอาคารสงเคราะห ตอมามประกาศของคณะปฏวต
ฉบบท 316 โอนโจทกมาเปนลกจางของการเคหะแหงชาตจ าเลย การโอนเชนนฐานะ
ความเปนลกจางของโจทกยงคงมอยมไดสนสดลงเชนการเลกจาง เมอมไดตกลงกนไว
เปนอยางอน การนบอายการท างานของโจทกจงตองนบตอเนองกนตงแตโจทกเขาท างาน
กบธนาคาร ขอบงคบของจ าเลยซงใหนบอายการท างานตงแตเมอเรมเขาท างานกบ
จ าเลยตองใชบงคบเฉพาะพนกงานหรอลกจางทสมครเขาท างานใหม มใชถกโอนมา
เชนกรณของโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1586/2527
จ าเลยมประกาศฉบบแรกในป 2519 วา “พนกงานบรการ” ไมมสทธได
รบเงนคาชวยเหลอบตร ตอมาในป 2522 จ าเลยออกขอบงคบวา “พนกงานบรการ” และ
“พนกงานชวคราว” มสทธและผลประโยชนตางๆ ตามกฎหมายเทานน เวนแตบรษทจะ
พจารณาใหเปนกรณพเศษ เอกสารทงสองฉบบมอยกอนโจทกเขาท างาน ตอมาในป
2524 โจทกท าสญญาเขาท างานกบจ าเลยตามสญญาเขาท างาน โจทกเขาท างานเปน
“พนกงานบรการ” ซงตามสญญาไมมสทธไดรบเงนโบนสและเงนสวสดการอนใดท
บรษทใหนอกเหนอจากคาจาง คาลวงเวลา และคาท างานในวนหยด สญญาจาง
แรงงานจงไมไดมความขดแยงหรอผดแผกไปจากประกาศทงสอง ประกาศทงสอง
ฉบบดงกลาวจงไมใชเอกสารทเปนคณแกลกจางยงกวาสญญาจางระหวางโจทก จ าเลย
โจทกเขาท างานกบจ าเลยโดยทราบอยแลววา โจทกเปน “พนกงานบรการ” ไมม
สทธรบเงนโบนส และเงนสวสดการอนใด โดยขอจ ากดสทธตางๆ เหลานมอยใน
ขอบงคบของจ าเลยแลวตงแตกอนทโจทกจะเขาท างานกบจ าเลย โจทกจงไมมสทธทจะ
เรยกรองใหจ าเลยจายเงนโบนส คาชวยเหลอบตร และคาครองชพ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1587/2527
กอนทจะมขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง(ป พ.ศ.2524) ระหวางจ าเลย กบ
สหภาพแรงงาน จ าเลยไดออกค าสงท 47/2523ใชบงคบอยแลว และในขอตกลง
เกยวกบสภาพการจาง (ป พ.ศ.2524) กไมมการเรยกรองใหแกไขค าสงท 47/2523
23
น จงตองถอวาค าสงดงกลาวน มผลใชบงคบอยในขณะทโจทกออกจากงาน ค าสงท
47/2523 มขอความวา “ดวยธนาคาร ไดพจารณาเหนสมควรเลอนขนเงนเดอนใหแก
พนกงานในปทครบเกษยณอายเปนกรณพเศษ…….จงวางหลกเกณฑไวเปนการเฉพาะ
เพอถอปฏบตดงน ขอ 1. ผทจะไดรบการพจารณาเลอนขนเงนเดอนในปทครบ
เกษยณอาย ตองเปนพนกงานธนาคารทไดรบเงนเดอนเปนการประจ า และมอตรา
เงนเดอนทเลอนขนได……..ฯลฯ” ซงหมายถงตองมอตราเงนเดอนทจะเลอนได
เสยกอนจงจะพจารณาเลอนเงนเดอนใหได เมอปรากฏวาโจทกด ารงต าแหนงสดทาย
เปน “ประจ าแผนก” ไดรบเงนเดอนอตราสงสดขนสดทายอยแลวไมมขนเงนเดอนทสง
กวานนจะเลอนใหโจทกได เมอกรณของโจทกไมเขาหลกเกณฑขอ 1 แลวกไมจ าตอง
พจารณาหลกเกณฑขออนทเหลออยอก
ขอความในขอตกลงมใจความวา จ าเลยจะเลอนเงนเดอนอตราใหมใหแก
พนกงานคนละ 1 ขนในวนจายเงนเดอนประจ าเดอนมกราคมของทกป คอพนกงานนน
ตองปฏบตงานอยจนถงเดอนมกราคม แสดงวาขอตกลงนใชส าหรบพนกงานประจ า
ไมใชพนกงานทครบเกษยณอายในเดอนตลาคมดงเชนโจทก กรณของโจทกม
ขอบงคบโดยตรงอยแลวตามค าสงท 47/2523 จงไมจ าตองวนจฉยเงอนไขใน
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง(ป พ.ศ.2524)
ระเบยบของจ าเลย วาดวยการก าหนดอตราเงนเดอนประจ าต าแหนงของ
พนกงานใชบงคบมาตงแตวนท 1 มกราคม 2525 โจทกรบเงนเดอนตามต าแหนง
และอตราทก าหนดในระเบยบฯ ดงกลาวมาโดยไมไดโตแยงคดคาน แสดงวาอตรา
เงนเดอนใหมตามระเบยบฯ ดงกลาวเปนคณแกโจทกยงกวาบญชอตราเงนเดอน
พนกงานฉบบเดมทถกยกเลก โจทกยอมรบวาต าแหนงทสงกวาต าแหนง “ประจ า
แผนก” ตามระเบยบของจ าเลย วาดวยการก าหนดอตราเงนเดอนประจ าต าแหนงของ
พนกงาน คอ ต าแหนง “หวหนาแผนก” ซงมเงนเดอนขนต าและขนสงสงกวาอตรา
เงนเดอน “ประจ าแผนก” ดงน เมอโจทกครบเกษยณอายโจทกจะมาอางวา ระเบยบฯ
ดงกลาว ซงเคยเปนคณแกโจทกยงกวา บดนกลบไมเปนคณแก โจทก เพราะโจทก
ประสงคจะรบเงนเดอนสงกวา 11,330 บาท ซงกมแตขนเงนเดอนทใชส าหรบ
“หวหนาแผนก” หรอเทยบเทาคออตรา 5,640 – 15,740 บาท แตจ าเลยไมจายให
เพราะโจทกด ารงต าแหนงสดทายเปน“ประจ าแผนก”ไดรบเงนเดอนสงสดส าหรบ
ต าแหนงดงกลาวอยแลว ขนเงนเดอนใหอกไมไดขดตอระเบยบดงกลาว เชนนโจทกจะ
อางวาระเบยบฯ ดงกลาว ไมเปนคณตอโจทกหาไดไม
24
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1614/2527
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 102 อยในหมวด 7 วา
ดวย “สหภาพแรงงาน” ขอความตอนตนของมาตรา 102 ใหสทธลกจางซงเปน
กรรมการสหภาพแรงงานลาเพอไปด าเนนกจการของสหภาพแรงงาน ฉะนนขอความ
ในตอนตอมาทวา มสทธไปรวมประชมตามททางราชการก าหนดได จงตองหมายถง
การไปรวมประชมในเรองทเกยวกบสหภาพแรงงานททางราชการก าหนดข นเทานน
ยอมไมหมายถงการไปรวมประชมในเรองใดๆ โดยไมมขอบเขตจ ากด มฉะนน
ลกจางซงเปนกรรมการสหภาพแรงงานกจะอางสทธไปรวมประชมในเรองททางราชการ
ก าหนดไดทกเรอง หากกฎหมายประสงคจะใหสทธลกจางไปประชมในเรองอนๆ ก
ตองบญญตไวในหมวดอน หรอมาตราอนท ไมเกยวกบเรองสหภาพแรงงาน
กรรมการสหภาพแรงงานจะอางวาจ าเปนจะตองศกษาหาขอมลจากขอเทจจรงและทาง
วชาการอยางกวางขวาง เพอจะไดน ามาด าเนนการเรยกรองตอนายจางใหถกตอง
เหมาะสมนน แมจะเปนความจ าเปนกตองด าเนนการเปนสวนตว จะอางสทธตาม
มาตรา 102 เพอไปสมมนาโดยไมถอเปนวนลาและใหจ าเลยออกคาใชจายใหหาไดไม
หนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตร เรอง คาใชจายในการเขารวมประชม
และการเขารวมประชม ไมถอเปนวนลา กเปนเรองรองนายกรฐมนตรอนมตใน
หลกการใหขาราชการ และพนกงานรฐวสาหกจโดยทวไปไปรวมสมมนาไดโดยไมถอ
เปนวนลาเทานน ทงยงตองอยภายใตหลกการตางๆ 5 ประการดวย ทสมควรหยบ
ยกมาพจารณากคอ ขอความในขอ 2 ทวา “การประชมสมมนานนจะตองเปน
ประโยชนแกทางราชการ และเปนเรองทเกยวของกบหนาทของผเขาประชมสมมนา”
หนาทของกรรมการสหภาพแรงงานผขอลาไปประชมสมมนากคอ ท าหนาทพนกงาน
บญชในธนาคารออมสน ซงไมเกยวของกบหวขอประชมสมมนาเรอง รฐวสาหกจไทย
อดต ปจจบน และอนาคต แตอยางใด จงหากอใหเกดสทธแกกรรมการสหภาพแรงงาน
ในการไปรวมสมมนาแตอยางใดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1615/2527
ขอบงคบของธนาคารนายจางก าหนดเงอนไขในการจายบ าเหนจวา ลกจางตอง
มระยะเวลาท างานตงแต 5 ปข นไป ระยะเวลาท างานนบตงแตวนบรรจลกจางเขา
ท างานประจ าในธนาคาร ดงนลกจางจะมสทธรบบ าเหนจตองนบระยะเวลาตงแตวนท
ลกจางไดรบการบรรจและแตงตงเปนพนกงาน ไมใชนบแตวนทไดรบการบรรจเปน
ลกจางชวคราว และเงนบ าเหนจนเปนเงนทนายจางสมครใจจายแกลกจาง ไมใชเงนท
25
กฎหมายก าหนดใหนายจางตองจาย นายจางจะวางเงอนไขและวธการอยางไรยอมสด
แลวแตดลพนจของนายจาง ขอบงคบของนายจางจงหาขดตอกฎหมายความสงบ
เรยบรอยและ ศลธรรมอนดของประชาชนไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1622/2527
ผรองยนค ารองวาผคดคานเปนกรรมการลกจางไดทจรตตอหนาท จงขอศาล
อนญาตใหผรองเลกจางผคดคาน ศาลแรงงานกลางเหนวาผคดคานถกจบเพอ
ด าเนนคด จงใหจ าหนายคดนชวคราวเพอรอฟงผลของคดอาญากอน เมอคดถง
ทสดใหผรองและผคดคานแถลงขอใหศาลยกคดข นด าเนนการตอไป ค าสงดงกลาว
แมจะสงใหจ าหนายคดดวย กมใชเปนการจ าหนายคดเสยจากสารบบความเสยทเดยว
แตเปนการจ าหนายคดชวคราวเทานน ถอไดวาเปนการใหเลอนการพจารณาไป หรอ
ใหรอคดไวชวคราวกอน จงเปนค าสงระหวางการพจารณา ผรองจะอทธรณไมได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1636 – 1637/2527
จ าเลยก าหนดเงอนไขการจางส าหรบผทจะเปนนตกร 3 วา ตองส าเรจปรญญา
ตรนตศาสตรหรอเทยบเทาไดไมต ากวาน และผทจะเปนนตกรอนดบ 4 จะตองม
คณสมบตดงน (1) เปนผด ารงต าแหนงนตกร 3 ไมนอยกวา 2 ป หรอผทท างาน
ระดบ 3 ในงานลกษณะนไมนอยกวา 2 ป (2) ส าเรจปรญญาตรนตศาสตรหรอ
เทยบไดไมต ากวาน และมประสบการณท างานในลกษณะนไมนอยกวา 3 ป (3)
ส าเรจปรญญาโทนตศาสตรหรอเทยบไดไมต ากวาน และด ารงต าแหนงนตกร 3 ไม
นอยกวา 1 ป เงอนไขนจะใชบงคบเฉพาะพนกงานทไดรบแตงตงในต าแหนงนนๆ
อยกอนวนท 1 มกราคม 2523 โจทกไดรบบรรจแตงตงในต าแหนงนตกรในวนท
1 มกราคม 2523 โจทกจงไมมคณสมบตครบตามเงอนไขดงกลาว การแตงตงโจทก
เปนนตกร 3 ตามคณสมบต จงถอไมไดวาจ าเลยปฏบตผดเงอนไข
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1646/2527
โจทกท างานกบจ าเลยเพยง 11 เดอนเศษ จ าเลยเลกจางโจทก โจทกมสทธ
ไดรบคาชดเชย 30 วน ซงจ าเลยจายใหโจทกไปแลว การจางระหวางโจทกกบจ าเลย
ไดสนสดลง จ าเลยไมมความผกพนตามกฎหมายทจะตองจายเงนใดๆ ใหโจทกอก
จ าเลยสมครใจจายเงนในเดอนพฤษภาคม 2526 แกโจทกทงสอง แมจ าเลยจะเรยก
เงนนนวา เงนชดเชยตามมนษยธรรมกตาม จ าเลยกไมมสทธเรยกเงนดงกลาวคนตาม
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 407
26
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1663 - 1694/2527
ทประชมใหญของสหภาพแรงงานมมตก าหนดวธการแกไข 2 ประการ คอ 1.
ลดอตราการขนเงนเดอน 2. ลดอตราโบนส การลดอตราโบนสไมใชเปนการตดสทธ
มใหพนกงานผทลาออกจะไมมสทธรบโบนส การตดสทธจะมใหพนกงานผทลาออก
มสทธไดรบโบนส สหภาพแรงงานฯ หาไดมมตของทประชม
ใหญไวประการใดไม ซงกรณนเปนการด าเนนกจการอนอาจกระทบกระเทอน ถงสวน
ไดเสยของสมาชกสหภาพแรงงานฯ เปนสวนรวมตาม พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ.
2518 มาตรา 103 (2) ดงนน จ าเลยท 2 ในฐานะประธานสหภาพ แรงงานจงไมม
อ านาจไปตกลงกบจ าเลยท 1 ตดสทธมใหพนกงานผลาออกมสทธไดรบเงนโบนส
ตามทไดออกค าแถลงการณรวมแตอยางใด ค าแถลงการณรวมจงไมผกพนโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1707/2527
พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 20 มงหมายทจะปองกนมให
นายจางหลกเลยงการปฏบตตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทท าไว โดยท าสญญา
จางแรงงานกบลกจางเปนรายบคคลใหขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง
เสย และลกจางทจะไดรบความคมครองตามมาตรานรวมถง ลกจางทเขาท างาน
ภายหลงขอตกลงเกยวกบสภาพการจางมผลใชบงคบแลวดวย สวนทมาตรา 19 วรรค
แรก บญญตวา ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางมผลผกพนเฉพาะผทลงลายมอชอใน
ขอเรยกรองหรอมสวนในการเลอกตงผแทนเขารวมในการเจรจานน เปนบทบญญต
เกยวกบลกจางทเปนลกจางอยแลวโดยเฉพาะ หารวมถงลกจางซงเขาเปนลกจางใน
ภายหลงซงไมมโอกาสลงชอในขอเรยกรองหรอมสวนในการเลอกตงผแทนดวยไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1713/2527
ลกจางไมเคยยนความจ านงขอหยดพกผอนประจ าปตามสทธของตนมากอน
และไมปรากฏวานายจางปฏเสธมใหลกจางหยดพกผอนประจ าป ดงน นายจางยงมได
โตแยงสทธของลกจาง ลกจางจงไมมอ านาจฟอง สวนทนายจางใหการวาลกจางไมม
สทธหยดพกผอนประจ าปเพราะวนลาเกนก าหนด เปนเพยงขอตอสทยกข นภายหลง
ลกจางฟองคดแลว จะถอเปนขออางวานายจางโตแยงสทธของลกจางหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1741/2527
ลกจา งตองขอเบกคาน า มนรถ โดยท า รายการขอเบก และตองน า
ใบเสรจรบเงนคาน ามนรถ คาผานทางดวนและคาเลยงรบรองลกคามาแสดงเปน
27
หลกฐานประกอบการเบกเสนอผบงคบบญชา เมอไดรบอนมตนายจางจงจายใหแก
ลกจางตามจ านวนเงนในใบเสรจรวมแลวไมเกน 10,000 บาท แมนายจางจะไม
ตรวจสอบวาลกจางไดจายไปจรงหรอไม และนายจางจายคาน ามนรถใหเปนประจ าทก
เดอน แตกเหนไดวามไดเปนการเหมาจาย จ านวนเงนทนายจางจายใหลกจางในแต
ละเดอนมากหรอนอยขนอยกบจ านวนเงนในใบเสรจทลกจางน ามาเปนหลกฐานขอเบก
เงนดงกลาวมลกษณะเปนเงนทดแทนในการเดนทางไปท างานเปนสวสดการ ไมเปน
คาจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1785/2527
ธนาคารแหงประเทศไทยเปนธนาคารกลางในการปฏบตหนาทแทนรฐ ด าเนน
กจการควบคมการเงนและการคลงของรฐใหถกตองเหมาะสมและมเสถยรภาพ ธรกจท
ธนาคารประกอบกกระท าไปในฐานะธนาคารกลาง มไดเปนการแขงขนกบธนาคาร
พาณชยหรอสถาบนการเงนอน หากจะมก าไรบางกเพยงผลพลอยไดเทานน ถอไมได
วามวตถประสงคเพอแสวงหาก าไรในทางเศรษฐกจ จงไดรบยกเวนมตองอยภายใต
บงคบประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1810/2527
จ าเลยมขอบงคบวาดวยเงนทนสะสม ส าหรบพนกงานชาวเอเชยเปนประโยชน
อยางอนทจ าเลยใหแกพนกงานนอกเหนอไปจากคาชดเชย จ าเลยจงก าหนดวธจาย
อยางไรกไดตามทตนเหนสมควร การทจ าเลยหกคาชดเชยทตองจายใหโจทกตาม
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ออกจากเงนสะสมจงเปนการ
ปฏบตตามขอบงคบทจ าเลยก าหนดไวเองได เมอโจทกรบคาชดเชยและเงนทนสะสม
ทเหลอไปครบถวนแลว โจทกจงไมมสทธเรยกรองเอาจากจ าเลยอก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1818/2527
ลกจางขออนญาตออกนอกสถานทตงแต 09.00 - 11.00 น. แตกลบถงท
ท างาน 14.00 น. ผบงคบบญชาสงใหยนใบลาครงวนเพราะการขออนญาตออกนอก
สถานทจะตองไมเกน 2 ชวโมงครง ลกจางไมพอใจ จงเขยนใบลาและเขยนขอความ
ในเอกสารใสซองไวทโตะผบงคบบญชา โดยเจตนาจะใหผบงคบบญชายอมตกลงกบ
ตนเรองไมตองยนใบลา ในเอกสารมขอความวาลกจางอาจเปดเผยความไมดของ
ผบงคบบญชาในท านองทจรตเกยวกบอาคารพาณชย ดงน เปนการขมขผบงคบบญชา
28
ใหเกดความกลว ยอมตกลงกระท าในสงทผดระเบยบ มใชเปนการใชสทธตามปกต
นยม ไมเปนการสมควรทจะกระท าเชนนน ทงการขมขใหผบงคบบญชากระท าในสงท
ผดระเบยบขอบงคบของนายจางอาจเปนเหตกอใหเกดความเสยหายแกโจทกผเปน
นายจาง การกระท าของลกจางจงไดชอวาเปนการประพฤตชวอยางรายแรง ซงตาม
ขอบงคบมโทษถงขนไลออก เปนการกระท าทฝาฝนระเบยบขอบงคบของนายจางกรณ
รายแรง ตาม พ.ร.บ.แรงงานสมพนธฯ มาตรา 123 (3) นายจางเลกจางลกจางได ถอ
ไมไดวาเปนการกระท าโดยไมเปนธรรม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1903/2527
เอกสารทเปนแตเพยงค ารบสารภาพของลกจางวาไดกระท าผดอยางใดมาแลว
โดยมบนทกแสดงเปนหลกฐานวา ไดมการตกเตอนดวยวาจาจากผบงคบบญชาดวย
เทานน ไมใชค าเตอนเปนหนงสอตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครอง
แรงงาน ขอ 47 (3) เมอการตกเตอนดวยวาจาเปนโทษทางวนยอยางหนงตามระเบยบ
ของนายจาง ดงนน การทลกจางกระท าผดและนายจางลงโทษโดยการเตอนดวยวาจา
ไปแลว นายจางกจะยกเอาการกระท าเดยวกนนมาลงโทษเลกจางลกจางอกไมได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1916/2527
หนงสอภาคทณฑมขอความวา “...ทานไดละทงหนาท ดงนน จงออกหนงสอ
นเพอเปนการภาคทณฑทานในความผดดงกลาว หากปรากฏวา ทานฝาฝนระเบยบอก
...บรษทจะเลกจางทานทนท” หนงสอนมลกษณะเปนการตกเตอนในความผดนนแลว
เมอลกจางกระท าผดระเบยบขอบงคบโดยละท งหนาทซ าอก นายจางมสทธเลกจางได
โดยไมตองจายคาชดเชย
เงนประกนทนายจางหกคาจางของลกจางไวตามสญญาจางนายจางจะรบได
ตอเมอลกจางผดสญญาและท าใหนายจางไดรบความเสยหาย เมอไมไดความวาการท
ลกจางกระท าผดระเบยบขอบงคบเปนเหตใหนายจางไดรบความเสยหายอยางใด
นายจางจงไมมสทธรบเงนประกนตามสญญา
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1917/2527
ขอบงคบการท างานขององคการขนสงมวลชนกรงเทพก าหนดวา พนกงานท
ออกจากงานโดยมสทธไดรบคาชดเชยตามกฎหมายเกยวกบแรงงานแลว ไมมสทธ
ไดรบเงนบ าเหนจตามขอบงคบน แตถาคาชดเชยทมสทธไดรบนนต ากวาเงนบ าเหนจ
ทจะไดรบตามขอบงคบน กใหจายเพมใหเทาจ านวนทต ากวานน ปรากฏวาโจทกม
29
สทธไดรบคาชดเชย 23,640 บาท แตจ าเลยจายเงนบ าเหนจใหโจทกเมอออกจากงาน
เปนเงน 27,698 บาท ดงนน เงนจ านวน 27,698 บาท ทโจทกไดรบไปจากจ าเลย
นนมคาชดเชยรวมอยดวย โจทกไมมสทธเรยกคาชดเชยจากจ าเลยอก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1918 – 1919/2527
หลงจากถกจ าเลยเลกจาง โจทกไดฟองเรยกคาชดเชยและสนจางแทนการบอก
กลาวลวงหนาทจายไปถกตองจากจ าเลย ศาลแรงงานกลางพพากษาใหจ าเลยจาย
คาชดเชยเพม และสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาแกโจทก คดถงทสดแลว โจทก
มาฟองคดนเรยกคาเสยหาย อางเหตวาจ าเลยเลกจางโจทกโดยฝาฝน พ.ร.บ.แรงงาน
สมพนธ พ.ศ.2518 มาตรา 31 เปนการเลกจางทไมเปนธรรม ดงน เปนการฟองโดย
อาศยเหตจากการเลกจางของจ าเลยเปนมล ซงเหตนโจทกอาจยกขนไดเมอฟองจ าเลย
ในคดกอน แตมไดฟองรวมไปในคราวเดยวกน กลบยกขนฟองในภายหลงจงเปนการ
ฟองซ า
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1957/2527
ระเบยบการจายเงนบ าเหนจและเงนท าขวญลกจางฯ เปนระเบยบของ
คณะรฐมนตรใหใชแกลกจางทวไป แตกมไดหมายความวา รฐวสาหกจจะมระเบยบ
เรองนของตนเองโดยเฉพาะไมได แมเดมจ าเลยจะใชระเบยบดงกลาวซงการจายเงน
บ าเหนจตามระเบยบนมคาชดเชยรวมอยดวยกตาม แตเมอขณะโจทกออกจากงาน
จ าเลยไดออกขอบงคบองคการจ าเลยวาดวยกองทนบ าเหนจมาใชบงคบ ถอไดวาจ าเลย
มไดน าระเบยบการจายเงนบ าเหนจฯ มาใชบงคบอกตอไป ทงขอบงคบของจ าเลยก
มไดมขอความดงระเบยบการจายเงนบ าเหนจฯ และหลกเกณฑการจายเงนบ าเหนจตาม
ขอบงคบของจ าเลยกแตกตางกบหลกเกณฑการจายคาชดเชย ตามประกาศ
กระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน จงถอไมไดวาบ าเหนจทจ าเลยจายให
โจทกมคาชดเชยรวมอยดวย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 1975/2527
เดมนายมานตยเปนนายจางโจทก ตอมานายมานตยโอนกจการใหจ าเลยโดย
โจทกยงท างานกบจ าเลย เชนนโจทกจงเปนลกจางจ าเลยโดยผลจากการโอน เมอ
โจทกกบจ าเลยมไดตกลงกนไวเปนอยางอน การนบอายงานจงตองนบตอเนองกนไป
30
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2004/2527
เมอคดไมมประเดนวาขอตกลงเกยวกบสภาพการจางขดตอกฎหมายหรอมผล
ใชบงคบหรอไม การทคความอทธรณดงกลาวจงเปนอทธรณนอกประเดน แมจะเปน
ปญหาอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน เมอศาลฎกาเหนไมสมควรจะ
ยกขนวนจฉย กไมวนจฉยให
แมเงนคาครองชพซงนายจางตกลงจายแกลกจางเปนรายเดอน จะถอเปนสวน
หนงของคาจางกตาม แตเมอการทนายจางตกลงจะจายเงนคาครองชพแกลกจางเกด
จากขอตกลงเกยวกบสภาพการจางไมใชจายตามขอผกพน หรอสญญาจางแรงงานทม
อยเดม ดงนน การจายเงนคาครองชพจ าตองอยภายใตบงคบของหลกเกณฑและ
เงอนไขของขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2019/2527
ลกจางแจงขอความเทจวาจบการศกษาแผนกชางไฟฟา ซงเปนการผดกฏและ
ขอบงคบเกยวกบการท างานและขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เหนวา การปฏบตงาน
ไฟฟาเปนวชาเฉพาะซงถาผดพลาดปราศจากความรอาจเปนภยอนตรายตอรางกายชวต
และทรพยสนของผทเกยวของได การแจงขอความเทจดงกลาวถอเปนกรณรายแรง
และสอความไมสจรตอกดวย นายจางเลกจางไดไมถอวาเปนการเลกจางโดยไมเปน
ธรรม ไมตองบอกกลาวลวงหนาและจายคาชดเชย
ขอส งเกต
1. คดตามค าพพากษาศาลฎกาท 2019/2527 น วนจฉยแนวกบค าพพากษาศาลฎกาท
574/2526
2. คดทนายจางเลกจางเพราะลกจางแจงคณสมบตเทจในขณะสมครเขาท างานนนไดเกด
ขนอยเสมอ ศาลฎกา (ค าพพากษาศาลฎกาท 574/2526) เคยพจารณาวา การกระท าความผด
ของลกจางนนไดกระท าในขณะกอนเขาท างาน จงไมไดท าผดในฐานะลกจาง นายจางจะลงโทษ
ตามขอบงคบไมได คดนนศาลพพากษาใหนายจางจายคาชดเชย แตคดน (ค าพพากษาศาลฎกา
ท 2019/2527) พพากษาวานายจางไมตองจายคาชดเชย
ความจรงการทนายจางรบลกจางเขาท างานโดยส าคญผดในคณสมบตของตวลกจาง นต
กรรมเปนโมฆยะตาม ป.พ.พ.มาตรา 120 นายจางนาจะใชสทธบอกเลกสญญาจางโดยการบอก
ลางโมฆยกรรมเสย สญญาจางกตกเปนโมฆะไป กจะไมมปญหาเรองคาชดเชยกบสนจางแทนการ
บอกกลาวลวงหนาและเลกจางไมเปนธรรม แตนายจางจะตองบอกลางภายใน 1 ปนบแตรความ
จรงและจะบอกลางไดภายใน 10 ป ถาพน 10 ปแลวมารความจรงภายหลงกบอกลางไมไดแลว
ดงนน ถาพน 10 ปแลวควรตองใชวธเลกจางตามกฎหมายแรงงาน
31
3. อยางไรกด การทนายจางเลกจางเพราะลกจางแสดงขอความอนเปนเทจในขณะสมครเขาท างานไมใชเปนเรองการการกระท าผดในขณะเปนลกจาง เพราะเกดขนกอนเปนลกจาง จงไม
ถอเปนการกระท าผดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 583 หากเลกจางโดยไมบอกกลาวลวงหนา ตองจายสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา (ค าพพากษาศาลฎกาท 2068/2529)
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2029/2527
โจทกทงหมดเปนพนกงาน (ลกจาง) ต าแหนงนายทา จ าเลยใหโจทกทงหมด
มหนาทควบคมการปลอยรถยนตโดยสารโดยจายคาจางใหเปนรายเดอน คาครองชพ
เปนรายเดอนพรอมทงเบ ยเลยงอกวนละ 30 บาท การทจ าเลยก าหนดใหโจทก
ท างานวนละ 10 ชวโมง เปนการท างานเกนเวลาท างานปกตวนละ 2 ชวโมง แต
จ าเลยมไดจายเงนคาตอบแทนใดๆ ใหกบโจทกเลย แมโจทกทงหมดเปนลกจางท
ไมมสทธไดรบคาลวงเวลาตามขอ 36 แตจ าเลยตองมหนาทจายคาจางใหแกโจทก
ส าหรบเวลาท างานทขยายไป 2 ชวโมงนน หาใชลกจางไมมสทธรบคาลวงเวลาแลว
จะถกตดสทธมใหรบคาจางธรรมดาไปดวยไม การทจ าเลยจายเบ ยเลยงแกโจทกวน
ละ 30 บาท ส าหรบทโจทกมาท างานครบ 10 ชวโมง ซงเกนก าหนดเวลาท างานปกต
วนละ 2 ชวโมงนน เหนวา ตามค าสงก าหนดอตราเบ ยเลยงไวส าหรบนายทา ม
หลกเกณฑการจายไวแนนอนตามขอ 1.2 ทวา ใหไดรบเบ ยเลยงประจ าวน 30 บาท
เมอท างานในหนาทมชวโมงท างานปกต 10 ชวโมง เบ ยเลยงนจงเปนคาตอบแทนการ
ท างานของโจทก ในสวนทท างานเกนเวลาท างานปกต 2 ชวโมง และจายเปน
ประจ าวนทโจทกมาปฏบตงาน มก าหนดอตราการจายแนนอนวนละ 30 บาท จงถอ
ไดวาเปนสวนหนงของคาจางทจ าเลยจายใหแกโจทกในฐานะเปนลกจางเชนเดยวกบ
เงนเดอน ส าหรบคาจางทโจทกไดรบวามจ านวนเทาใดนน ในการค านวณคาจาง
ส าหรบเวลาท างานทเกนก าหนดเวลาท างานปกตไป 2 ชวโมง ตองถอเอาตามอตรา
เงนเดอนและคาครองชพ อนเปนสวนหนงของคาจางทโจทกไดรบในเวลาท างานปกต
เปนเกณฑ เมอจ าเลยจายเบ ยเลยงเกนก าหนดเวลาท างานปกตไป 2 ชวโมงอนถอเปน
คาจางสวนหนง ตองหกเบ ยเลยงนออก หากยงขาดอยอกเทาใดในแตละคน จ าเลย
ตองช าระเฉพาะในสวนทขาดนน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2078/2527
“การท างาน” ตามค านยามของคาลวงเวลาและคาท างานในวนหยดตาม
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน หมายถง การท างานตามปกตท
นายจางมอบหมายใหลกจางท าในกจการของนายจาง การทจ าเลยซงเปนนายจางม
32
ค าสงใหโจทกซงเปนลกจางอยเวรเพอปองกนอคคภย ตามระเบยบวาดวยการรกษา
ความปลอดภยอนเปนหนาทพเศษนอกเหนอจากกจการตามปกตของนายจาง ลกจางท
ตองอยเวรเพอปองกนอคคภยจงไมมสทธไดคาลวงเวลาหรอคาท างานในวนหยด
หมำยเหต
คดตามค าพพากษาศาลฎกาท 2078/2527 น โจทกฟองวา จ าเลยจางโจทกเขาท างาน
เปนพนกงานบญช ใหคาจางเดอนละ 4,200 บาท เวลาท างานปกต ตงแต 08.00 น. ถง 17.00 น.
พกเวลา 12.00 น. ถง 13.00 น. ก าหนดใหหยดประจ าสปดาหในวนอาทตย เมอวนท 9
เมษายน 2523 และวนท 30 เมษายน 2523 ซงเปนวนอาทตย ซงเปนวนหยดประจ าสปดาห
ของโจทก แตจ าเลยสงใหโจทกมาท างานอยเวรรกษาความปลอดภยตงแตเวลา 17.00 –
08.00 น. ของวนรงขน เปนการท างานเกนเวลาท างานปกต วนละ 15 ชวโมง รวมทงสน 30
ชวโมง ถอวาเปนการสงใหโจทกท างานลวงเวลาในวนหยด โจทกจงมสทธไดคาลวงเวลาไมนอย
กวา 3 เทาของอตราคาจางปกต โจทกไดรบคาจางเดอนละ 4,200 บาท เทากบวนละ 140
บาท หรอชวโมงละ 20 บาท โจทกมสทธไดรบคาลวงเวลาในวนหยดชวโมงละ 60 บาท โจทก
ท างานลวงเวลาในวนหยดจ านวน 30 ชวโมง เปนคาลวงเวลาในวนหยดจ านวน 1,800 บาท
โจทกทวงถามแลว จ าเลยไมช าระ จงขอใหบงคบจ าเลยจายคาลวงเวลาในวนหยด จ านวน 1,800
บาท ใหแกโจทก
จ าเลยใหการวา จ าเลยจางโจทกเขาท างานต าแหนงพนกงานบญชและใหคาจางเดอนละ
4,200 บาทจรง และโจทกกมเวลาท างานปกตตงแต 08.00 น. ถง 17.00 น. พกเวลา 12.00
ถง 13.00 น. และก าหนดใหหยดประจ าสปดาหในวนอาทตยตามฟองของโจทกจรง โจทกเปน
พนกงานของจ าเลย ซงตามระเบยบเกยวกบการท างานของจ าเลย พนกงานของจ าเลยมหนาท
ตองอยเวรรกษาความปลอดภยตามทผบงคบบญชามอบหมายโดยไมมสทธไดรบคาจาง ดงนน
การทจ าเลยสงใหโจทกมาอยเวรรกษาความปลอดภยตามระเบยบของจ าเลยนนจงไมมสทธไดรบ
คาจางตอบแทน ขอใหพพากษายกฟองโจทก
คดนศาลฎกาพพากษาวา "การท างาน" ตามค านยามของคาลวงเวลา และคาท างานใน
วนหยดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน หมายถง การท างานตามปกตท
นายจางมอบหมายใหลกจางท าในกจการของนายจาง การทจ าเลยซงเปนนายจางมค าสงใหโจทก
ซงเปนลกจางอยเวร เพอปองกนอคคภย ตามระเบยบวาดวยการรกษาความปลอดภยอนเปน
หนาทพเศษนอกเหนอจาก กจการตามปกตของนายจาง ลกจางทตองอยเวรเพอปองกนอคคภยจง
ไมมสทธ ไดคาลวงเวลาหรอคาท างานในวนหยด
ขอส งเกต
จากค าพพากษาศาลฎกาน ท าใหไดหลกวา ลกจางจะมสทธไดคาลวงเวลากตอเมองานท
ท านนเปนงานตามสภาพการจางทลกจางท าอย หากเปนงานพเศษนอกเหนอจากสภาพการจาง
ลกจางกไมมสทธไดรบคาลวงเวลา อภญญา สจรตตานนท
33
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2085/2527
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางระบวา ผรองอนญาตใหสมาชกสหภาพ
แรงงานไปประชมหรอสมมนาได เพยงแตตองขอลาตอผรองลวงหนา ดงนน เมอผ
คดคานซงเปนสมาชกสหภาพแรงงานจะเรมลางานในวนท 29 สงหาคม 2526 เพอไป
รวมสมมนา ค าวา ลวงหนา ยอมแปลไดวาลวงหนากอนวนท 29 สงหาคม 2526 มใช
แจงในวนดงกลาวอนเปนวนเรมลางาน ทผรองไมอนญาตใหลาและถอวาผคดคานละ
ทงหนาทเปนการชอบแลว
การทผคดคานละทงหนาทไปรวมสมมนานน เมอมหนงสอกรมแรงงานช แจง
ผรองวา การสมมนาอาจเปนประโยชนทงฝายลกจางและนายจาง ประกอบทงสหภาพ
แรงงานไดคดเลอกผคดคานใหเปนผเขาสมมนานบเปนเหตสมควรท ผคดคานจะ
หาทางเขารวมสมมนา ถอไมไดวาการละท งหนาทของผคดคานท าไปโดยไมมเหตอน
สมควร เพยงแตผคดคานมไดปฏบตครบถวนตามระเบยบการลาเทานน จงไมมเหต
สมควรทจะอนญาตใหเลกจางผคดคาน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2090/2527
งานทโจทกท ามลกษณะเปนงานขนสงตามประกาศกระทรวง มหาดไทย เรอง
การคมครองแรงงาน ขอ 3 (2) ซงก าหนดเวลาท างานปกตของลกจางไว 8 ชวโมง แต
จ าเลยไดรบอนญาตจากอธบดกรมแรงงานใหลกจางท างานเกนก าหนดเวลาตามปกต ถอ
ไดวาเปนการขยายก าหนดเวลาท างานตามปกตออกไป แมโจทกจะไมมสทธไดรบคา
ลวงเวลา ตามขอ 36 แตจ าเลยกมหนาทตองจายคาจางใหแกโจทกส าหรบเวลาท างาน
ทขยายออกไป 2 ชวโมงนน หาใชลกจางไมมสทธรบคาลวงเวลาแลวจะถกตดสทธมให
รบคาจางธรรมดาไปดวยไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2114/2527
การทโจทกมไดซอมแซมแมคปมตามค าสงของผบงคบบญชา และกลบบานไป
เพราะโจทกเชอวามอเตอรเสยมใชแผงอเลคทรอนกซงอยในความรบผดชอบของโจทก
เสย และเวลาทกลบกลวงเลยเวลาท างานตามปกตแลว รงขนเมอโจทกทราบวาแมคปม
ไมท างานเพราะแผงอเลคทรอนกเสยกจดการเปลยนแผงใหมจนแมคปมท างานปกต
ดงน ถอไมไดวาโจทกจงใจฝาฝนค าสงของผบงคบบญชา ซงเปนการฝาฝนระเบยบการ
ท างานของจ าเลยอยางรายแรง จ าเลยระบเหตเลกจางโจทกในค าสงเลกจางวา โจทก
34
กระท าความผดฝาฝนระเบยบของจ าเลยอยางรายแรง และตามระเบยบของจ าเลย
เพยงแตระบวา การละเลยเพกเฉยตอค าสงของผบงคบบญชาอนชอบดวยกฎหมาย
ตงแตสองครงขนไปเปนความผดรายแรงเทานน หาไดก าหนดวาการกระท าผดทเคย
ถกตกเตอนมาแลวเปนความผดรายแรงเทานน หาไดก าหนดวาการกระท าผดทเคย
ถกตกเตอนมาแลวเปนความผดรายแรงไม คดจงไมมประเดนตองวนจฉยวาจ าเลย
เคยเตอนโจทกเปนหนงสอหรอไม เพราะเปนเพยงขอทจ าเลยยกข นตอสในค าใหการ
มใชเปนเหตใหจ าเลยยกขนเปนเปนขออางเลกจางโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2155/2527
จ าเลยมระเบยบขอบงคบขอ 6.15 วา “พนกงานตองไมเสพสงมนเมา หรอ
เลนการพนนในบรเวณทท างานหรอโรงงาน หรอหอพกทบรษทจดให” นน จะแปลวา
หามพนกงานเสพสราเดดขาดไมวาในสถานทใดๆ ไมได เพราะระเบยบขอบงคบ
จะตองระบใหชดแจง มฉะนนลกจางไมอาจทราบได เมอขอเทจจรงไดความวา โจทก
เสพสรากอนเขาท างานนอกบรเวณทท างานหรอโรงงานหรอหอพก การกระท าของ
โจทกจงถอไมไดวาโจทกฝาฝนตอระเบยบขอบงคบดงกลาว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2201 – 2203/2527
เงนคาครองชพทจายเปนจ านวนแนนอนและเปนประจ าทกเดอน มลกษณะเปน
การจายใหเปนการตอบแทนการท างานตามปกตของโจทกทกคนเชนเดยวกบเงนเดอน
ถอวาเปนสวนหนงของคาจาง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน
ขอ 2
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2239/2527
จ าเลยจางโจทกโดยมก าหนดระยะเวลาเปนชวง ๆ ชวงละ 6 เดอน ครง
สดทายมก าหนดระยะเวลา 4 เดอน สญญาจางระบวนเรมตนและวนสนสดแหงสญญา
ไวทกชวง จงถอวาเปนสญญาทมก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน เมอจ าเลยเลก
จางโจทกตามก าหนดระยะเวลานน จงไมตองจายคาชดเชยและไมจ าตองบอกกลาว
ลวงหนา ทงถอไมไดวาเปนการเลกจางไมเปนธรรม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2241 - 2243/2527
เดมลกจางของบรษทมหานครขนสง จ ากด มสทธไดรบบ าเหนจ ตอมา
กจการของบรษทมหานครขนสง จ ากด ตองเลกและใหโอนทรพยสนมายงองคการขนสง
มวลชนกรงเทพทงใหพนกงานและลกจางของบรษทเดมมารบบรรจแตงตงท างานใน
35
องคการฯ โดยผลแหงกฎหมาย สทธและประโยชนตาง ๆ อนลกจางพงไดรบจาก
นายจางเดมมอยอยางไร ลกจางยอมควรไดรบจากผเปนนายจาง ยงกวานนยง
ปรากฏตามบนทกรายงานการประชมคณะกรรมการขององคการฯ ใหผลประโยชน
ตอบแทนอยางอนเชนเดมแกลกจาง ใหใชระเบยบขอบงคบของบรษทมหานครขนสง
จ ากด ในองคการฯไปพลางกอนตงแต พ.ศ. 2519 เปนตนมา โดยเฉพาะระเบยบ
ขอบงคบวาดวยบ าเหนจยงคงใชระเบยบเดมของบรษทมหานครขนสง จ ากด ตอมา
อก 5 ป องคการฯ จงตราขอบงคบขน มขอความตดสทธลกจางผมสทธไดรบคาชดเชย
ไมใหมสทธรบบ าเหนจ เปนการขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจางเดม
นอกจากไมเปนคณแกลกจางแลว ยงเปนโทษเปนการตดสทธรบบ าเหนจของลกจาง
ขอบงคบขององคการฯ ทออกมาตดสทธลกจาง จงไมมผลผกพนลกจาง ลกจางม
สทธไดรบบ าเหนจ
ขอส งเกต
ค าพพากษาศาลฎกาท 2241-2243/2527 น วนจฉยแนวเดยวกบค า
พพากษาศาลฎกาท 337/2527
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2247/2527
ระเบยบการจายเงนตอบแทนแกพนกงานทมชอวา“ทนแหงความรกบรษท”
มขอจ ากดในขอ 3 วา “หากผไดรบทนไมสามารถปฏบตหนาทในบรษทครบ 3 ป กให
ถอวาสละสทธหรอไมมสทธไดรบทนดงกลาว” โจทกปฏบตหนาทเกน 3 ป จงไมอย
ในเงอนไขทจะถอวาโจทกสละสทธหรอไมมสทธไดรบทน สวนในขอ 1 มขอจ ากดวา
“ทนนมมลคาไมต ากวาเกาหมนบาท โดยรวบรวมมาจาก 3 ป ๆ ละ สามหมนเการอย
เกาสบบาท” นน มความหมายวา ถาพนกงานคนใดมคณงามความดตลอดทง 3 ป
จ าเลยจะใหทนแกพนกงานคนนน ไมต ากวาเกาหมนบาท โดยแบงเปนป ๆ ละสาม
หมนเการอยเกาสบบาท ไมไดหมายความวาพนกงานทกคนจะตองไดรบทนทงสามป
จงจะมสทธรบเงนในปแรกและปทสองดวย เพราะถาหมายความเชนนนเงอนไขกไม
นาจะระบวาทนแบงเปนปละเทาใด ควรจะระบรวบยอดวา พนกงานทท าความดตลอด
3 ป จะไดรบทนรวมเกาหมนบาท โจทกท าความดมา 2 ป จนจ าเลยออกหนงสอ
รบรองใหแลว จ าเลยกตองตอบแทนใหทนตามทระบไวในหนงสอรบรอง จ าเลยจง
ตองจายรางวลใหแกโจทก 2 ป
36
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2319/2527
โจทกเปนลกจางประจ า ท าหนาทดแลโกดงของจ าเลยทจงหวดนนทบร จ าเลย
ใหโจทกอาศยอยทโรงเรอนขางโกดงเพอประโยชนในการทโจทกจะไดดแลโกดง ตอมา
จ าเลยจะใหผอนเชาโกดง จ าเลยยอมมอ านาจทจะสงใหโจทกมาประจ าท างานท
ส านกงานใหญตามความเหมาะสมและความจ าเปน โจทกไมยอมไปท างานตามค าสง
จงเปนการฝาฝนค าสงอนชอบดวยกฎหมายของนายจางเปนกรณรายแรง จ าเลยเลกจาง
โจทกไดโดยไมตองจายคาชดเชย ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเรองการคมครอง
แรงงาน ขอ 47 (3)
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2320/2527
ลกจางการรถไฟโจทกมหนาทปดเปดเครองกนถนน ถกคนรายใชปนยงไดรบ
บาดเจบขณะปฏบตหนาท ไมปรากฏวามสาเหตเกยวเนองกบการปฏบตหนาทของ
ลกจางอยางไร ตามทางสอบสวนของพนกงานสอบสวนกเพยงสนนษฐานวาคนรายยง
ผดตว เขาใจวาลกจางเปนลกจางของโจทกอกคนหนงซงเขาเวรกอนหนานน สาเหตท
ลกจางถกคนรายยงจงยงไมเปนทแนชด แมจะเปนการไดรบบาดเจบระหวางการ
ท างานกถอไมไดวาประสบอนตรายเนองจากการท างานใหนายจาง อนเปนเหตให
นายจางตองจายเงนทดแทน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2321/2527
ฟองของโจทกอางวา ผตายเปนลกจางไดประสบอนตรายถงแกความตายและ
เรยกเงนทดแทนแยกเปนคาทดแทนและคาท าศพ เทากบโจทกอางสทธตามกฎหมาย
วาดวยเงนทดแทนตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน แลว
สวนจ านวนเงนทเรยกรองจะถกตองหรอไม เปนเรองทศาลจะวนจฉยตอไป ฟองโจทก
จงไมเคลอบคลม
โรคหรอการเจบปวยทท าใหลกจางถงแกความตายอนเปนผลใหนายจาง ตอง
จายคาทดแทน จะตองเปนโรคหรอการเจบปวยทเกดข นสบเนองจากการท างานของ
ลกจางโดยตรง ดงน เมอผตายเดนตรวจสตอคในโชวรมแลวลนลมศรษะฟาดพนถงแก
ความตาย โดยมบาดแผลบรเวณแกมขวาเพยงเลกนอย ประกอบทงการตรวจพสจน
ของแพทยวาสาเหตของการตายเกดจากโรคหวใจวาย และปรากฏวาผตายเปน
โรคหวใจโตและลนหวใจรวอยกอนแลว โอกาสทจะประสบอนตรายเพราะเกดภาวะ
หวใจวายโดยฉบพลนมขนเมอใดกได จงถอไมไดวาผตายถงแกความตายดวยโรคหรอ
การเจบปวยซงเปนผลสบเนองจากจากการท างาน
37
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2326 – 2340/2527
หนงสอสญญาแบบ ท.6 เปนแบบทกรมเจาทาก าหนดข น โดยทางกรมเจา
ทาจะเชญนายเรอและลกเรอมาท ากนตอหนาเจาหนาท ซงมก าหนด 6 เดอน หรอ 1
ป ถาสญญาครบก าหนดและประสงคจะตอสญญากตองมาท าใหมแบบเดมเปนเชนน
ตลอดไป สวนสญญาจางนนเจาของเรอกบลกจางจะท ากนตางหากซงเปนแบบของกรม
เจาทาดวย แตเวลาการเลกจางไมมก าหนดในแบบ เมอเจาของเรอจะเลกจางตองน า
แบบนนมาบนทกตอหนาเจาพนกงาน ดงน แบบ ท.16 จงเปนแบบทกรมเจาทาก าหนด
ข นมาเพอคมลกเรอทไปกบเรอเดนทะเลเทานนมใชสญญาจางระหวางโจทกจ าเลย
สวนสญญาจางทท ากไมไดก าหนดเวลาการจางไว จงเปนการจางทมไดก าหนดระยะเวลา
การจางไวแนนอน เมอจ าเลยเลกจางโดยโจทกไมมความผด จ าเลยจงตองจาย
คาชดเชยและสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2368 – 2375/2527
เมอวนท 25 พฤษภาคม 2525 สหภาพแรงงานฟอกยอมสงทอไทยในฐานะ
ตวแทนของสมาชกทเปนลกจางของจ าเลยไดยนขอเรยกรองขอเปลยนแปลงสภาพการ
จาง ไดมการเจรจากนและพนกงานประนอมขอพพาทแรงงานไกลเกลยแลวตกลงกน
ไมได สหภาพแรงงานฯ จงแจงการนดหยดงาน และคนงานบางสวนไดนดหยดงานตงแต
วนท 3 มถนายน 2525 ระหวางนดหยดงานคนงานรวมทงโจทกทงแปดไดปดกนประต
เขาออกโรงงานและขดขวางมใหรถยนตของจ าเลยเขาไปในโรงงาน ตอมาวนท 7
มถนายน 2525จ าเลยไดฟองนายสมศกดกบพวก ทเปนผน าในการปดกนประต
โรงงานตอศาลแรงงานกลาง และยนค าขอในเหตฉกเฉนใหศาลมค าสงหามชวคราวมให
ลกจางปดกนประต ศาลแรงงานกลางไตสวนแลวมค าสงอนญาต ลกจางจงเลกปดกน
ประตและเลก กดขวางทางเขาออกแตยงนดหยดงานอย ตอมารฐมนตรวาการ
กระทรวงมหาดไทยมค าสงใหลกจางกลบเขาท างานตงแตวนท 30 มถนายน 2525
ระหวางมการนดหยดงาน จ าเลยไดถายภาพและถายแถบบนทกภาพ(วดโอ) ไวเปน
หลกฐาน หลงจากศาลแรงงานกลางพพากษาคดทจ าเลยเปนโจทกฟองนายสมศกดกบ
พวกเปนจ าเลยวา การกระท าของนายสมศกดกบพวกทปดกนประตโรงงานเปนละเมด
ใหนายสมศกดกบพวกรวมกนชดใชคาเสยหาย แลวนายสมศกดกบพวกอทธรณตอ
ศาลฎกา ศาลฎกาเหนวาเปนอทธรณในปญหาขอเทจจรงจงยกอทธรณ
เมอคดถงทสดแลว จ าเลยไดเรยกผจดการฝายบคคลและหวหนาแผนกตางๆ
มาปรกษาและดภาพถายกบแถบบนทกภาพเหตการณการปดกนประตโรงงาน ปรากฏ
38
วามโจทกทงแปดและคนงานอนเปนจ านวนมากรวมดวย ทประชมเหนวาลกจางท
ชมนมสวนใหญประพฤตตวดขน เวนแตลกจางประมาณ 60 คน รวมทงโจทกทงแปด
จ าเลยจงเลกจางโจทกทงแปดกบพวกรวม 60 คน มปญหาทจะตองพจารณาตาม
อทธรณของโจทกทงแปดวา ทโจทกทงแปดนดหยดงานตงแตวนท 3 มถนายน
2525 ระยะเวลาทจ าเลยปลอยปละละเลยไมไดแสดงเจตนาทจะเลกจางโจทกหลงจาก
โจทกทงแปดกลบเขาท างานตามค าสงของรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย เปนการ
สละสทธเหตทเลกจางแลวนน เหนวา การกระท าของโจทกทงแปดเปนการจงใจให
จ าเลยไดรบความเสยหาย จ าเลยยอมเลกจางโจทกทงแปดไดทนทโดยไมตองบอก
กลาวลวงหนาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 582 และโดยไมตอง
จายคาชดเชยให ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ขอ 47
(2) แลว การทจ าเลยมไดเลกจางทนท แมเวลาจะลวงเลยมา 1 ปเศษ แตการ
กระท าของโจทกทงแปดดงกลาวกไดเกดขนแลวและยงมอย เหตทจ าเลยมไดเลกจาง
โจทกทงแปดทนทกเพอรอฟงผลของคดทจ าเลยฟองนายสมศกดกบพวกวาละเมดตอ
จ าเลยในการปดกนประตโรงงาน ทงนเพอมใหมขอครหาวา จ าเลยกลนแกลง
โจทกทงแปดดวย และทจ าเลยพจารณาลกจางรวมทงโจทกทงแปดทเขาท างานตาม
ค าสงของรฐมนตรฯ แลววา ลกจางคนใดประพฤตตวดกไมเลกจาง คงเลกจางเฉพาะผ
ทมไดกลบตวประพฤตตนใหดข น นน เหตดงกลาวเปนเพยงเหตประกอบการ
พจารณาทจะใหอภยแกการกระท าของลกจางและโจทกทงแปด ทปดกนประต
โรงงานหรอไมเทานน และเหตทจ าเลยเลกจางโจทกทงแปดกบพวกกคอ เหตท
รวมกนปดกนประตโรงงานของจ าเลย เปนการจงใจท าใหจ าเลยเสยหายนนเอง จงถอ
ไมไดวาจ าเลยสละสทธเหตทเลกจางโจทกทงแปดแลว และถอไมไดดวยวาเปนการเลก
จางทไมเปนธรรมดงอทธรณโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2386/2527
โจทกเปนพนกงานขายและเกบเงนตางจงหวดไดรบเงนเดอนๆ ละ 2,000 บาท
และคาพาหนะ คาทพก ซงตองไปท างานตางจงหวดอกทกเดอน เดอนละ 25 วน
เปนเงนเดอนละ 9,000 บาท เปนการเหมาจาย ดงน ตามลกษณะงานของโจทก
ตองท างานตางจงหวดทกเดอนๆ ละ 25 วน เวลาท างานปกตของวนท างานของโจทก
อยตางจงหวด เงนคาพาหนะ และคาทพก ทจ าเลยจายใหโจทก เปนการจายเพอ
ตอบแทนการท างานในเวลาท างานปกตของวนท างานของโจทก จงเปนคาจางตาม
39
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงานฯ ขอ 2 ตองน าไปรวมเปน
ฐานค านวณคาชดเชยใหโจทก
ขอส งเกต
มค าพพากษาศาลฎกาท 3562/2524 และ 172/2524 วนจฉยในแนวเดยวกนวา ถา
จายเบ ยเล ยง เปนการเหมา โดยไมค านงคาใชจายในการเดนทางจรงๆ ถอเปนการตอบแทนการ
ท างานในเวลาท างานปกต จงเปนคาจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2409/2527
การจายคาชดเชยเปนหนาทของนายจางตามกฎหมายคมครองแรงงาน หาก
ฝาฝนเปนความผดอาญา ถอวาเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชน ดงนนการ
ทลกจางท าหนงสอสละสทธไมเรยกรองคาชดเชย จงหาท าใหสทธของลกจางทจะไดรบ
คาชดเชยระงบไปไม
จ าเลยท าสญญาจางโจทกตดตอกนรวม 9 ครง ครงละ 3 เดอนบาง 6 เดอน
บาง ครงสดทายมก าหนด 1 เดอน ทงนเพราะความจ าเปนตามฤดกาลทาง
เกษตรกรรมซงไมแนนอนวาจะหมดเมอใด จงเปนการจางทมไดถอเอาระยะเวลาเปน
ส าคญ หากแตถอเอาความจ าเปนของจ าเลยเปนเหตในการเลกจาง ฉะนน ก าหนด
ระยะเวลาการจางยอมไมมผลบงคบอยางแทจรง เพราะจ าเลยจะเลกจางโจทกเมอใดก
ไดหากความจ าเปนหมดไป จงถอไมไดวาเปนการจางทมก าหนดระยะเวลาแนนอน
อนจ าเลยไดรบยกเวนไมจายคาชดเชยเมอเลกจางตามก าหนดนน
ขอส งเกต ถาลกจางท าขอตกลงหลงจากทพนหนาทลกจางแลว ขอตกลงนนใชได
ไมขดกฎหมาย ดค าพพากษาศาลฎกาท 367/2547
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2410/2527
ขณะลาออกโจทกมระยะเวลาปฏบตงานรวม 4 ป 9 เดอน 9 วน จ าเลยม
ขอบงคบวา พนกงานทลาออกหากมระยะเวลาปฏบตงานครบ 5 ปแลว ใหมสทธไดรบ
บ าเหนจ และวธค านวณระยะเวลาปฏบตงานตามขอบงคบก าหนดวา เศษของปถาถง 6
เดอน ใหนบเปน 1 ป ดงน ถอวาโจทกมระยะเวลาปฏบตงานครบ 5 ป และมสทธ
ไดรบบ าเหนจ
40
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2414/2527
คาครองชพทจ าเลยจายแกลกจางเปนรายเดอน ซงเปนสวนหนงของคาจางนน
จ าเลยจายตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจางลงวนท 21 กรกฎาคม 2523 ซงขอ 1
ก าหนดวา “…..พนกงานผมสทธรบเงนคาครองชพคนใดไมไดมาท างานตามวน
ปฏบตงานเปนปกตเปนเวลาไมนอยกวา 3 วนใน 1 เดอน พนกงานผนนจะไมมสทธ
รบเงนคาครองชพทงหมดส าหรบเดอนนน เวนแตพนกงานทปวยเนองมาจากการ
ท างานและแพทยของสถานพยาบาลทบรษทฯ ก าหนดไวแจงใหพกได” การจายคา
ครองชพเปนไปตามเงอนไขในขอบงคบดงกลาว
โจทกท 3 และท 5 ลาเพอการคลอด ไมไดมาท างานประจ าเดอนตามฟอง
เปนเวลาไมนอยกวา 3 วนใน 1 เดอน ดงนนเหตแหงการไมไดมาท างานดงกลาว
กรณไมตองดวยขอยกเวนตามขอบงคบ โจทกท 3 และท 5 ไมมสทธไดรบเงนคา
ครองชพ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2436 – 2438/2527
สทธของลกจางทจะไดรบเงนบ าเหนจเปนสทธข นโดยระเบยบเดม ไมใชเปน
สทธทเกดจากขอเรยกรองหรอขอตกลงเกยวกบสภาพการจางซงท าข นใหม แม
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางจะไดเปลยนแปลงแกไขหลกการในการจายเงนบ าเหนจ
จากเดมโดยใหจ าเลยจายเงนบ าเหนจตดตอนเปนรายปใหแกลกจางแทนทจะรอจาย
เมอลกจางออกจากงานหรอตาย แตกเปนการเปลยนแปลงแกไขเฉพาะก าหนด
ระยะเวลาการจายเงน สวนสาระส าคญอน ๆ เชน ประเภทของลกจาง หรอคมสมบต
ของลกจางผมสทธ ไดรบเงนบ าเหนจคงใชหลกเกณฑตามระเบยบเดม ขอตกลง
เกยวกบสภาพการจางฉบบหลง เปนเพยงก าหนดใหสทธแกลกจางทจะขอเลอกรบ
เงนบ าเหนจเมอออกจากงานกไดเทานน มไดหมายความเลยไปวาถาลกจางขอรบเงน
บ าเหนจตดตอนเปนรายปไปแลวกสนความผกพนทมอยตามระเบยบเดม นายจางม
สทธน าระเบยบเดมมาใชบงคบแกลกจางได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2458/2527
จ าเลยจายคาครองชพแกลกจางเปนประจ าทกเดอนและมจ านวนแนนอน
เปนเงนตอบแทนการท างานในเวลาท างานปกตของวนท างาน จงเปนสวนหนงของ
คาจาง ดงนน จ าเลยตองน าคาครองชพมาเปนฐานค านวณคาลวงเวลาดวย
41
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2471/2527
โจทกมต าแหนงเปนผจดการธนาคารออมสนสาขาของจ าเลย มอ านาจออก
หนงสอเตอนพนกงานผใตบงคบบญชา และพนกงานถกค าเตอน 3 ครงจะไมไดข น
เงนเดอนกตาม แตเมอหนงสอเตอนไมใชโทษ เปนเพยงมผลใหผถกค าเตอนอยใน
เกณฑทจะไมไดรบการพจารณาขนเงนดอนจากผมอ านาจในการนเทานน จงถอไมได
วาโจทกมอ านาจท าการแทนนายจางส าหรบกรณการลงโทษ และแมโจทกจะเปนผ
เสนอขอเลอนเงนเดอน 2 ขนใหแกผใตบงคบบญชา แตกมใชเปนผมอ านาจทจะเลอน
ขนเงนเดอน 2 ขน จงถอไมไดอกวาโจทกมอ านาจกระท าการแทนนายจางส าหรบ
กรณการใหบ าเหนจ สวนกรณทจะถอไดวาโจทกเปนตวแทนในการจางลกจางนน
โจทกตองมอ านาจท าการแทนนายจางโดยตรง มใชเปนกรณผานการพจารณาโดยผม
อ านาจมากอน ซงผมอ านาจในการรบลกจางเขาท างานน ไดแกคณะกรรมการของ
จ าเลย โจทกเพยงแตท าสญญาจางแทนจ าเลยเทานน ดงนน โจทกมใชลกจางซงม
อ านาจหนาทท าการแทนนายจางตามขอ 36 (1) แหงประกาศกระทรวงมหาดไทย
เรองการคมครองแรงงาน และมสทธไดรบคาท างานในวนหยด (อางค าพพากษาศาล
ฎกาท 1677-1678/2526)
เมอโจทกมสทธไดรบคาท างานในวนหยด การทจ าเลยมระเบยบก าหนดให
โจทกไมมสทธเบกคาลวงเวลาหรอคาท างานในวนหยด จงเปนการแตกตางไปจากท
กฎหมายบญญต ไมมผลบงคบ โจทกจงมสทธไดรบคาท างานในวนหยด
โจทกเบกคาท างานในวนหยด จ าเลยใหโจทกคนเงนโดยอางวาเบกไมถกตอง
โจทกจงคนเงนนนแกจ าเลย ดงน กรณมใชเปนเรองจงใจผดนดในการจายคาท างานใน
วนหยดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการ คมครองแรงงาน ขอ 31 วรรคสอง
แตเมอโจทกขอใหจ าเลยจายคาท างานในวนหยดทคนไป จ าเลยตอบปฏเสธถอไดวา
จ าเลยผดนดตองเสยดอกเบ ยรอยละสบหาตอปตามขอ 31 วรรคแรกนบแตวนท
จ าเลยตอบปฏเสธ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2488/2527
ระเบยบการจายเบ ยเลยงประจ าปาก าหนดวา จ าเลยจะจายใหแกเจาหนาท
ประจ าซงมหนาทรบผดชอบในเวลาค าคนเปนประจ า และจายใหตามต าแหนงทไดรบ
เงนเดอน เชนน แสดงวาเปนเงนทจายเพมใหแกลกจางปกตเพราะเหตทตองไป
ปฏบตงานเปนประจ าอยในปานนเอง จงเปนเงนทนายจางจายใหแกลกจางเปนการ
42
ตอบแทนการท างานปกตของวนท างาน เปนคาจางตามบทนยามในประกาศ
กระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงานฯ ขอ 2 แลว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2520/2527
ขอบงคบองคการทอผาวาดวยกองทนบ าเหนจ พ.ศ. 2521 จ าเลยก าหนด
เงอนไขในการจายเงนบ าเหนจแกลกจางทตองออกจากงานเพราะตาย ลาออกโดยไมม
ความผด จงมหลกเกณฑการจายเงนบ าเหนจแตกตางไปจากคาชดเชย เงนบ าเหนจ
กบคาชดเชยเปนเงนตางประเภทกน จะถอวาเงนบ าเหนจเปนคาชดเชยตามกฎหมาย
แรงงานตามขอบงคบของจ าเลยไมได
พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 10 เปนบทบญญตเกยวกบ
การท าขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทจะระบวธการท างานและการปฏบตตอกน
ระหวางนายจางกบลกจาง สวนขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทท าขนนนจะใชบงคบ
ไดหรอไมเพยงใด ตองพจารณาตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครอง
แรงงาน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2524 – 2525/2527
ค าสงของจ าเลยท 540/2525 ก าหนดเวลาท างานตามปกตของพนกงาน
จายเงนในเขตการเดนรถท 6 เปน 2 ผลด ผลดท 1 ท างานระหวาง 04.00 – 12.30
นาฬกา ผลดท 2 ระหวาง 11.00 – 19.30 นาฬกา ซงนายจางมอ านาจทจะ
ก าหนดเวลาท างานของลกจางไดตามความจ าเปนและความเหมาะสมแกลกษณะงาน
ในหนาทของลกจางตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน ขอ 3
และขอ 68 อนถอเปนสวนหนงของขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง โจทกยายมาเปน
พนกงานจายเงน ประจ าเขตการเดนรถท 6 จงตองอยภายใตบงคบของค าสงดงกลาว
สวนค าสงท 3507/2523 นนเปนระเบยบทวไปเกยวกบการจายเบ ยเลยง คาอาหาร
และคาจางเหมาพเศษแกพนกงานซงไดก าหนดใหพนกงานจายงานทปฏบตงาน
นอกเหนอชวโมงท างานปกตในระหวางชวงเวลาตงแต 04.00 นาฬกา ถง 08.00
นาฬกา และไมไดรบเบ ยเลยงอนใด ใหไดรบคาอาหารวนละ 20 บาท ค าสงของ
จ าเลยดงกลาวมใชเปนเรองก าหนดเวลาท างานปกตของพนกงานแตอยางใด การท
จ าเลยออกค าสงท 540/2523 ใชบงคบกบพนกงานจายงานในเขตการเดนรถท 6 ไม
เปนการขดหรอแยงกบค าสงท 3507/2523 ของจ าเลย จงไมจ าตองวนจฉยค าสงท
540/2524 ไมเปนคณแกโจทกทงสองอยางใดหรอไม โจทกทงสองมเวลาท างานใน
ชวงเวลา 04.00 นาฬกา ถง 08.00 นาฬกา แตมใชเปนการท างานนอกเหนอชวโมง
43
ท างานปกตตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง โจทกทงสองจงไมมสทธไดรบ
คาตอบแทนหรอคาอาหารตามค าสงของจ าเลยท 3507/2523
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2539/2527
สทธในการไดรบคาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าปตามทประกาศ
กระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงานฯ ไดก าหนดไว ซงมผลบงคบเปน
กฎหมาย แมลกจางจะไมใชสทธขอลาหยดพกผอน กหาเปนการตดสทธลกจางทจะ
ไดรบคาจางส าหรบวนหยดพกผอนทมอยตามประกาศกระทรวงมหาดไทยไม
ลกจางมสทธหยดพกผอนประจ าปตามระเบยบของนายจางไดไมเกนปละ 10
วน และหยดสะสมได รวมแลวไมเกน 20 วน เมอลกจางออกจากงานลกจางมวนหยด
พกผอนสะสมทยงไมไดใชสทธลาหยดจ านวน 20 วน ในปทลกจางออกจากงานลกจาง
ไดรบอตราเงนเดอน เดอนละ 8,320 บาท จงคดเปนคาจางส าหรบวนหยดพกผอน
ประจ าปของลกจางเปนเงน 5,820 บาท นายจางตองรบผดใชเงนจ านวนดงกลาวแก
ลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2540/2527
ระเบยบขอบงคบการท างานระบวา ลกจางผประสงคลาออกตองแจงแกนายจาง
ลวงหนา 30 วน นน ตองเปนลกจางทมก าหนดระยะเวลาการจางและไดลาออกอนสน
อายสญญาวาจาง โจทกเปนเพยงลกจางทดลองงาน แมเมอครบระยะเวลาทดลองงาน
แลวนายจางจะไมจางกได ทงนายจางและลกจางยงไมไดก าหนดระยะเวลาการจางตอ
กน และยงไมเรมนบอายการท างาน ลกจางในลกษณะเชนโจทกนไมมขอก าหนดใน
สญญาวาจะตองแจงการลาออกเปนการลวงหนา การลาออกของโจทกจงมผลตงแต
วนทโจทกแจงลาออกตอจ าเลยผเปนนายจาง การทโจทกท างานตอมาเปนเพยง
ชวยเหลอ จ าเลยเปนการชวคราว โดยไมถอเปนหนาททจะตองท า โจทกหยดเสยกไม
ถอเปนการละทงหนาท
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2562/2527
ตามระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานของจ าเลย หามทะเลาะววาท หรอ
ประทษรายตอพนกงานดวยกนในระหวางปฏบตงานในบรเวณโรงแรมของจ าเลย ถา
ลกจางฝาฝนมโทษถงปลดออกจากงานโดยไมจายคาชดเชย การทโจทกทะเลาะตบตกบ
พนกงานอนซงเปนหญงดวยกน ไมปรากฏวาบาดเจบมากนอยเพยงใด ไมเปนการฝา
ฝนระเบยบขอบงคบเปนกรณรายแรงตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการ
44
คมครองแรงงาน ขอ 47 (2) จ าเลยผเปนนายจางตองตกเตอนเปนหนงสอกอน
ตอเมอโจทกกระท าผดซ าอกจงจะเลกไดโดยไมตองจายคาชดเชย คดนจ าเลยรบแลววา
มไดตกเตอนโจทกเปนหนงสอ เมอเลกจางจงตองจายคาชดเชย
เมอจ าเลยมหนงสอปลดโจทกออกจากงานนน อางเหตเลกจางเพยงวา โจทก
ฝาฝนระเบยบขอบงคบกรณทะเลาะววาทประทษรายพนกงานอนเทานน เหนไดวา
จ าเลยไมตดใจหยบยกสาเหตทโจทกเลนการพนนสลากกนรวบมาเปนสาเหตการผด
วนย หรอเปนเหตแหงการลงโทษอกตอไป เมอโจทกฟองคดแลว จ าเลยยกเหตท
โจทกเลนการพนนสลากกนรวบมาเปนขออางทจะไมจายคาชดเชย หาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2564/2527
คาชดเชยเปนเงนซงประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน
ขอ 46 บงคบใหนายจางตองจายใหแกลกจางกรณทเลกจาง นายจางลกจางจงไมม
อ านาจใดๆ ทจะตกลงกนเปนอยางอน ซงมผลท าใหลกจางเสยสทธหรอไดรบประโยชน
นอยลง แตเงนสะสมนนเปนเงนอกประเภทหนงซงกฎหมายมไดบงคบใหนายจางตอง
จายใหแกลกจาง การทจ าเลยผเปนนายจางออกขอบงคบวาดวยเงนทนสะสมส าหรบ
พนกงานชาวเอเชยมาใชในกจการของจ าเลยกเพอ เปนการสงเคราะหหรอใหสวสดการ
แกลกจาง ฉะนน จ าเลยยอมมอ านาจทจะวางหลกเกณฑเงอนไข หรอวธการจายเงน
สะสมอยางไรกไดตามทเหนสมควร
ขอบงคบวาดวยเงนทนสะสมส าหรบพนกงานชาวเอเชย ขอ 21 ของจ าเลย
เปนการก าหนดสทธของจ าเลยทจะหกคาชดเชยออกจากเงนสะสม จ าเลยจงมอ านาจ
ทจะท าได และขอบงคบขอ 21 เปนการก าหนดวธการจายเงนสะสมไมใชเปนการ
ก าหนดวธการจายเงนคาชดเชยซงจะถอวาเปนการฝาฝนตอประกาศกระทรวงมหาดไทย
เรองการคมครองแรงงาน และขอบงคบขอนกมไดมขอความใดๆ ขดแยงกบขออน
จงมผลใชบงคบ เมอจ าเลยจายเงนสะสมใหแกโจทกถกตองตามวธการดงกลาวแลว
โจทกจงไมมสทธไดรบเงนสะสมเพม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2571/2527
โจทกเปนลกจางของลกจางและท างานมาครบ 30 ป ซงตามระเบยบของ
จ าเลยจะตองถกปลดเกษยณ และทางปฏบตตองเขยนใบลาออกดวย ดงน การทโจทก
ท าใบลาออกในวนปลดเกษยณจงเปนเพยงกระท าใหสอดคลองกบทางปฏบตของจ าเลย
45
เทานน มใชเปนการลาออกแตเปนการออกจากงานเพราะเกษยณอายซงเปนการเลกจาง
จ าเลยตองจายคาชดเชยใหแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2598 - 2599/2527
เดมจ าเลยใชระเบยบขอบงคบตามค าสงท 46/2506 ตอมาจ าเลยออก
ระเบยบขอบงคบใหมตามค าสงท 34/2520 ใชแทนฉบบเดมโดยจดทะเบยนทกรม
แรงงาน และแรงงานจงหวดชลบร การออกระเบยบฉบบใหมใชบงคบแกลกจางมได
เกดจากขอเรยกรองและท าความตกลงระหวางจ าเลยกบลกจางหรอตวแทนของลกจาง
ตามพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 13 ไมชอบ เวนแตเปนคณ
แกลกจางยงกวาขอบงคบเดม
ตามขอบงคบเดมกรณเลกจางโดยไมมความผดลกจางทท างานเกนกวา 6
เดอน มสทธไดรบเงนบ าเหนจและคาชดเชย แตตามขอบงคบฉบบใหมจ าเลยจะจาย
คาชดเชยหรอเงนบ าเหนจอยางใดอยางหนงเทานน ถอไมไดวาขอบงคบฉบบใหมเปน
คณแกโจทก ซงเปนลกจางยงกวาขอบงคบฉบบเดม จงตองใชขอบงคบฉบบเดม
บงคบกบโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2607 – 2608/2527
เมอโจทกกบพวกยนขอเรยกรองตอจ าเลย ตาม พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ.
2518 มาตรา 13 มลายมอชอผเรยกรองไมครบรอยละ 15 ขอเรยกรองจงไมมผล
และถอไดวาตกไป การทมการยนลายมอชอผเรยกรองเพมข นหาท าใหขอเรยกรอง
ดงกลาวกลบถกตองตามกฎหมายไม โจทกจงไมมมลฐานทจะยกข นอางเพอนดหยด
งานไดโดยชอบดวยกฎหมาย เมอจ าเลยใหโจทกกลบเขาท างานแตโจทกกยงคงนด
หยดงานกนตอไป จงเปนกรณทโจทกละทงหนาทเปนเวลาสามวนท างานตดตอกนโดย
ไมมเหตอนสมควรจ าเลยเลกจางไดโดยไมตองบอกกลาวลวงหนา ไมตองจายคาชดเชย
และถอไมไดวาเปนการเลกจางทไมเปนธรรม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2626/2527
มปญหาตามอทธรณโจทกวา โจทกจะใชสทธหยดพกผอนประจ าปซงเปน
สทธตามกฎหมายแทนวนลาปวยตามระเบยบของจ าเลยไดหรอไม ขอเทจจรงไดความ
วา โจทกท 1 ไดลาปวยวนท 6 กมภาพนธ 2527 โจทกท 2 ลาปวยวนท 16, 17,
24 หรอ 25 มกราคม 2527 โจทกทงสองไดขอใชสทธหยดพกผอนแทนวนลาปวย
ดงกลาว จ าเลยไมอนญาต เพราะในรอบปบญชทแลวมาโจทกทงสองมวนลาปวย ลา
46
กจ รวมกนเกน 36 วน จงไมมสทธหยดพกผอนตามระเบยบของจ าเลย และในกรณ
นโจทกทงสองเคยฟองจ าเลยตอศาลวาตามระเบยบของจ าเลยทก าหนดใหลกจางทม
วนลากจลาปวยเกน 36 วน ไมมสทธหยดพกผอนเปนการไมชอบ ในทสดศาลฎกา
พพากษาใหจ าเลยอนญาตใหโจทกทงสองหยดพกผอนประจ าปคนละ 6 วนท างานอน
เปนสทธตามกฎหมาย ตอมาโจทกทงสองไดลาปวยและขอใชสทธหยดพกผอน
ประจ าปแทนวนลาปวยดงกลาวขางตน พเคราะหแลวตามระเบยบองคการคาของคร
สภา วาดวยการท างานของเจาหนาทองคการคาของครสภา (ฉบบท 6) พ.ศ.2525
ขอ 11 วรรคสาม ก าหนดไววา “สทธวนหยดพกผอนประจ าปจะน ามาใชแทนวนลากจ
และลาปวยเฉพาะครงทไดรบอนญาตใหลาโดยมคาแรงส าหรบวนลาครงหนงทงหมด
ตงแต 1 วนตดตอกนข นไปกได……” เหนวา สทธวนหยดพกผอนประจ าปตาม
ระเบยบของจ าเลยมไดใหความหมายหรอค าจ ากดความไววา หมายถงแตเฉพาะสทธ
หยดพกผอนประจ าปตามทระบไวในประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครอง
แรงงาน ซงมผลใชบงคบเปนกฎหมายดวย เมอโจทกทงสองมสทธหยดพกผอน
ประจ าปตามกฎหมายจ านวนคนละ 6 วน การทโจทกขอใชสทธหยดพกผอนประจ าป
แทนวนลาปวยดงกลาว ยอมเปนการใชสทธโดยชอบตามทระเบยบของจ าเลยเปด
โอกาสใหกระท าได จ าเลยจะอางวาสทธหยดพกผอนประจ าปของโจทกเกดข นโดยผล
ของค าพพากษา และไมอนญาตใหโจทกใชสทธนนหาไดไม ทศาลแรงงานกลาง
พพากษายกฟองโจทก ไมตองดวยความเหนของศาลฎกา อทธรณโจทกทงสองฟงขน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2628/2527
การทจ าเลย 1 ประกาศใหลกจางทราบลวงหนาวา บรษทผรบจางรายใหมได
เขามาด าเนนการแทนจ าเลยท 1 จ าเลยท 1 จะไดโอนพนกงานและกจการใหบรษท
ใหม ดงน เปนการโอนการจางมใชการเลกจาง จงถอไมไดวาเปนการบอกกลาวเลก
จางลวงหนาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 582
จ าเลยท าสญญาจางกนวา จ าเลยท 1 จะตองเปนผจดหาลกจางเพอปฏบตงาน
เกยวกบการใชแรงงานทกชนดตามทจ าเลยท 2 จะสงใหปฏบต จ าเลยท 2 จงเปนผ
วาจาง มใชเปนผรบเหมาชนตนตามความในขอ 7 แหงประกาศของคณะปฏวตฉบบท
103 ในอนทจะตองรบผดรวมกบจ าเลยท 1 ในการจายคาชดเชยใหแกลกจางท 1 จาง
มาแตประการใด
สญญาจางระหวางโจทกกบจ าเลยท 1 ไมปรากฏวามขอความใดทแสดงใหเหน
วาเปนสญญาจางทมก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน เพยงแตมขอความวา ถา
47
จ าเลยท 2 เลกจางจ าเลยท 1 เมอใดโจทกยอมใหจ าเลยท 1 เลกจางได โดยอาศย
เหตการณตามสญญาจางแรงงานระหวางจ าเลยท 1 กบจ าเลยท 2 เปนเงอนไขของ
สญญา ซงเปนกรณไมแนนอน เนองดวยในทางปฏบตไดมการตออายสญญาระหวาง
จ าเลยท 1 กบจ าเลยท 2 ตดตอกนมาหลายครง หรอมการประกวดราคาจางจ าเลยท 1
อาจชนะการประกวดราคาครงใหมกได ดงนจะถอวาการจางโจทกเปนการจางม
ก าหนดระยะเวลาแนนอนไมได จ าเลยท 1 จงตองจายคาชดเชยแกโจทกเมอเลกจาง
ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ขอ 46
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2629/2527
จ าเลยประกาศสญญาวาจะจายคาชดเชยตามอายการท างานแกลกจางซงลาออก
โดยสมครใจ ถอยค าวา “คาชดเชย” ทจ าเลยใชในประกาศตรงกบถอยค าทใชใน
กฎหมายเกยวกบการคมครองแรงงาน ยอมมความหมายอยางเดยวกน จ าเลยจงตอง
จายคาชดเชยแกลกจางทสมครใจลาออกใหครบถวนตามอตราทกฎหมายก าหนด
จ าเลยมไดประกาศสญญาจะจายสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาแกลกจางทสมครใจ
ลาออก เมอลกจางลาออกโดยจ าเลยมไดเลกจาง จ าเลยไมตองจายเงนประเภทน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2638/2527
ขอบงคบเดม(ฉบบป 2519) โอกาสทลกจางจะไดรบผลประโยชนหรอ
บ าเหนจมครงเดยวดวยเหตใดเหตหนงคอ ครบเกษยณอาย ตาย ทพพลภาพ หรอ
ออกจากงานโดยการปลดออก ลาออก แตประกาศแผนบ าเหนจกอนออกจากงานของ
นายจางซงประกาศใชภายหลง มขอความเพมเตมใหลกจางเปนฝายมโอกาสเลอกจะ
ขอรบผลประโยชนหรอบ าเหนจกอนออกจากงานกได โดยก าหนดเงอนไขไวชดเจน หรอ
ลกจางจะเลอกรบผลประโยชนครงเดยวตามขอบงคบเดมกได ไมเปนการบงคบ ทงไมม
ขอพสจนวา เงนบ าเหนจกอนออกจากงานซงลกจางรบจากนายจางจะใหผลประโยชนนอย
กวา หรอเปนขอเสยเปรยบเมอเทยบกบผลประโยชนทรอรบเมอออกจากงานในอนาคต
ขอเปรยบเทยบนแสดงใหเหนวาแผนบ าเหนจกอนออกจากงานของนายจางเปนการให
สทธ และประโยชนแกลกจางตามสมควร ขอบงคบหรอแผนบ าเหนจดงกลาวไมม
ขอความขดหรอแยงกบขอบงคบเดม จงใชบงคบไดไมขดตอ พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ
พ.ศ. 2518 มาตรา 20
48
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2656/2527
นายจางจะออกค าสงใหเอากะท างานลวงเวลาของลกจางไปแทนกะท างานของ
ลกจางในวนรงข นโดยไมจายคาลวงเวลาไมได แมปรากฏวานายจางจะตองจายเบ ย
เลยงชดเชยใหแกลกจางตามระเบยบและลกจางไดหยดงานในวนตามทนายจางสงโดย
ไมถอวาลกจางขาดงาน ลากจ หรอลาปวย กตาม ค าสงดงกลาวเปนการฝาฝน
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ซงเปนกฎหมายเกยวกบ
ความสงบเรยบรอยของประชาชน นายจางตองจายคาลวงเวลาโดยหกเบ ยเลยงชดเชย
ซงถอเปนสวนหนงของคาลวงเวลาทโจทกไดรบแลวออกกอน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2686/2527
เมอฟองโจทกเปนการขอใหจ าเลยจายเงนตามระเบยบขอบงคบซงมอยเดม
มใชเปนเรองแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางอนจะตองแจงขอเรยกรอง
เปนหนงสอถงจ าเลยกอน โจทกจงน าคดมาฟองตอศาลแรงงาน กลางไดทนท
การทโจทกมหนาทตองท างานลวงเวลา หรอท างานในวนหยด กบการมงานให
ท าจรง ๆ ในชวงเวลานน ๆ เปนคนละกรณกน เมอโจทกตองท างานในชวงเวลาท
จ าเลยก าหนดแตไมมงานใหโจทกท า ไมท าใหชวงเวลาดงกลาวไมเปนการท างาน
ลวงเวลาหรอท างานในวนหยด
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2687/2527
โจทกเปนยามประจ าโรงแรมจ าเลย มหนาทรกษาความปลอดภยประจ าชนท 17
หนาทดงกลาวจ าเลยก าหนดหลายอยางรวมทง “ (1) ใหสอบถามบคคลผนนถง
วตถประสงคทข นมาบนฟลอร (2) ขอดใบอนญาต……(3) ถาบคคลแปลกหนาม
ใบอนญาตอนถกตองจากแผนกตอนรบมาแสดงใหจดรายละเอยดลงในสมดประจ า
ฟลอร" ขอบงคบดงกลาวก าหนดอกวา "นอกจากหนาทพทกษรกษาทรพยสนของ
แขกผมาพกแลว ยงมหนาทดแลทรพยสมบตของโรงแรมซงอยในฟลอรทตน
รบผดชอบดวย การช ารดเสยหายหรอสญหายทรพยทงของแขกและของโรงแรม ใหถอ
วาเปนความบกพรองอยางรายแรงของพนกงานรกษาความปลอดภย ซงประจ าอยใน
ฟลอรนนๆ”
วนเกดเหตขณะทโจทกเขาเวรประจ าชนท 17 มหนาทตองคอยตรวจตราดแล
แขกทผานไปมาบนชนนน โจทกบนทกในสมดวา หองพกเลขท 1735 เปนหองพก
ของสตรญปน 2 คน เมอเวลา 16 นาฬกาสตรญปน 2 คน ออกจากหองพก แลวมสตร
ฝรงขนมาบนชนท 17 และเขาไปในหองพกเลขท 1735 โจทกมไดไปสอบถามสตร
49
ฝรง ปรากฏตอมาวาทรพยสนของสตรญปน 2 คนผพกในหองเลขท 1735 หายไป
คดเปนเงนประมาณ 10,000 บาท ถอวาโจทกฝาฝนขอบงคบหรอระเบยบเกยวกบ
การท างานดงกลาว เปนเหตใหทรพยสนของแขกสญหาย จงเปนกรณรายแรงตาม
ขอบงคบและประกาศกระทรวงมหาดไทยเรองการคมครองแรงงาน ขอ 47 (3) แลว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2698/2527
การกระท าใดจะเปนการฝาฝนขอบงคบหรอระเบยบเกยวกบการท างานอนเปน
กรณทรายแรงหรอไมตองพจารณาตามระเบยบขอบงคบของจ าเลย ตามระเบยบของ
จ าเลยหามขอใดก าหนดวา การไมตรงตอเวลาเปนการฝาฝนขอบงคบหรอระเบยบ
เกยวกบการท างานอนเปนกรณทรายแรงตามทจ าเลยอทธรณไม จ าเลยจงตองจายเงน
คาชดเชยแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2720/2527
นายจางยอมมอ านาจใหลกจางไปท างานในต าแหนงหนาทอนไดตามทเหนสมควร
และหมาะสม หาใชวาจ าตองใหท างานในต าแหนงหนาทเดมตลอดไปไม มฉะนนจะ
เปนวาแมแตเ ลอนต าแหนงหนาท ใหสงข นกจะกระท ามไดและหาใชเปนการ
เปลยนแปลงสภาพการจางไม
เดมโจทกท าหนาทเปนพนกงานเกบคาโดยสาร ท างานวนละ 8 ชวโมง ได
เบ ยเลยงวนละ 28 บาท ท างานเกนไดชวโมงละ 7 บาท สวนพนกงานนายตรวจ
ท างานวนละ 10 ชวโมง ไดเบ ยเลยงวนละ 25 บาท (อธบดกรมแรงงานอนญาตให
ท างานวนละ 10 ชวโมง) ตอมาจ าเลยใหโจทกไปท าหนาทนายตรวจเนองจากมความ
จ าเปน เมอโจทกมาท าหนาทนายตรวจ โจทกตองท างานตามปกตวนละ 10 ชวโมง
ดวย ถอไมไดวาการทโจทกท างานวนละ 10 ชวโมงเปนการท างานเกนกวาเวลา
ท างานตามปกต โจทกไมมสทธเรยกรองคาจางนอกเวลาท างานตามปกตตามทฟอง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2746/2527
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางฉบบเดม (ลงวนท 3 กรกฎาคม 2524) มได
ก าหนดเวลาใชบงคบ กอนครบ 1 ป โจทกยนขอเรยกรองขอเปลยนแปลงสภาพการ
จาง ขอเรยกรองบางขอตกลงกนไดตามบนทกขอตกลงฉบบลงวนท 8 กรกฎาคม
2525 ขอ 12 ซงมขอความวา “ขอตกลงฉบบอนทใชอยกอนน หากขดหรอแยง
หรอเหมอนขอตกลงฉบบนในขอใดขอหนงใหใชขอตกลงฉบบนแทน” เมอบนทก
ขอตกลงฉบบเดมไมมขอใดขอหนงทขดหรอแยงหรอเหมอนขอตกลงฉบบลงวนท 8
50
กรกฎาคม 2525 ขอตกลงฉบบลงวนท 8 กรกฎาคม 2525 มรายละเอยดของขอ
เรยกรองและขอตกลงไมเหมอน หรอเกยวพนกบขอตกลงฉบบเดมอยางใด อกทง
บนทกขอตกลงฉบบลงวนท 8 กรกฎาคม 2525 นน กมไดระบไวดวยวา ขอตกลง
ฉบบอนทมไดขดหรอแยงกบขอตกลงฉบบนใหมผลตอไปหรอไมอยางไร บนทก
ขอตกลงฉบบลงวนท 3 กรกฎาคม 2524 จงยงมผลใชบงคบอย แมวาบนทก
ขอตกลงฉบบดงกลาวมไดก าหนดระยะเวลาไว ซงตามกฎหมายใหถอวามผลใชบงคบ
1 ปกตาม เมอมไดมการเจรจาตกลงกนใหมกถอวายงมผลใชบงคบไดตอไปเปน
คราวๆ อกคราวละ 1 ป ตามพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา
12 วรรคสอง
ตามบนทกขอตกลงฉบบลงวนท 3 กรกฎาคม 2524 ขอ 2 ระบวา “ในกรณ
ซงมการปรบคาจางขนต า ฝายนายจางตกลงปรบอตราคาจางใหโดยใหใชหลกเกณฑ
การปรบคาจางตาม ป 2522 – 2523” ซงหลกเกณฑการปรบคาจางป 2522,
2523 นน บรษทไดปรบคาจางแกลกจางทกคนเทาจ านวนอตราคาจางขนต าทเพมข น
ลกจางทไดรบคาจางสงกวาคาจางขนต ากมสทธไดรบในรปของเงนเพมพเศษ เทากบ
อตราการเพมของอตราคาจางขนต า ซงหากไมมการเพมอตราคาจางขนต าจ าเลยกจะ
ไมปรบเพมให ทงนเพอมใหลกจางทมอายการท างานนานไดรบคาจางเทากบลกจางเขา
ใหมตามอตราคาจางขนต า ฉะนน เมอรฐบาลก าหนดอตราคาจางขนต าจากวนละ 64
บาท เปนวนละ 66 บาท กชอบทจ าเลย จะปรบคาจางเพมตามหลกเกณฑการปรบป
2522 – 2523 ใหแกลกจางทกคนอกวนละ 2 บาท
ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน โบนส หมายความวา เงนพเศษ ท
รฐวสาหกจ องคกร บรษท หางราน เปนตน จายใหเปนบ าเหนจรางวลแกพนกงาน
เจาหนาทของตนนอกเหนอจากเงนเดอนคาจาง ตามความหมายดงกลาว เงนโบนสจง
มใชเงนเดอนคาจางในอนทจะบงคบใหตองจายตามก าหนดเวลา แต เปนเงนเพม
พเศษจายใหเพอเปนบ าเหนจรางวลเทานน ฉะนนเมอระเบยบมไดก าหนดไวใหตอง
จายทกป จะจายเวลาใดจงเปนอ านาจของนายจาง ตามระเบยบทใชค าวาเงนโบนส
ประจ าป นาจะหมายความถงประจ าปทมการจาย ประกอบทงเมอไดพเคราะหถง
สภาพการจางโดยทวไปแลว การจายเงนโบนสพงจายตอเมอนายจางมก าไรเทานน ป
ใดการคาขาดทนจงเปนธรรมดาทนายจางจ าเปนตองงดจายเพราะไมสามารถหามาจาย
ใหได ทงนข นอยกบฐานะการเงนของนายจางเอง ปรากฏหลกฐานในป 2526
บรษทจ าเลยขาดทน 18 ลานบาท แมแตเงนเดอนของคนงานกไมสามารถจะขนใหได
51
จงไมมเหตผลใดทจะบงคบใหจ าเลยตองจายเงนโบนส ซงเปนเงนบ าเหนจรางวล
ใหแกคนงานของจ าเลย
จ าเลยไมมระเบยบเรองการใชไฟฟา แตคความแถลงขอเทจจรงกลาวถงความ
เปนมาของการใชไฟฟาวา คนงานใชไฟฟาเพมมากข น ท าใหคาไฟฟาทจ าเลยตอง
จายสง จงก าหนดหลกเกณฑการคดคาไฟฟาขนใหม คอ ใหคนงานชวยจายคาไฟฟาท
เพมข น ดงน การจดใหคนงานใชไฟฟาโดยไมเกบคาไฟฟากด หรอใหคนงานจาย
เฉพาะบางสวนทเพมขนกด เปนเรองของสวสดการ ซงเปนสทธของนายจางทจะให
ความชวยเหลออนเคราะหแกคนงานของตนเอง เมอไมมขอตกลงไว โจทกกไมม
อ านาจฟองขอใหศาลบงคบได
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2747-2748/2527
จ าเลยประกาศหยดกจการชวคราวโดยไมมก าหนด เพราะเหตทไมสามารถหา
วตถดบมาผลตและถกธนาคารฟองบงคบจ านองทรพยสนของบรษททงหมด จ าเลย
ไมมงานใหโจทกท า และไมจายคาจางใหโจทกตลอดมาจนพนกงานตองทยอยกน
ออกไปหางานท า เชนน ถอวาจ าเลยมเจตนาทจะไมจางโจทกท างานตอไป เปนการ
เลกจางตามความหมายของประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงานฯ
ขอ 46 วรรคสอง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2790/2527
กรณทโจทกปฏบตหนาทบกพรองโดยหลงลมใสไขมนมะพราวในการผสมนม
นน หาเปนการกระท าโดยไมสจรตไม จงไมตองดวยขอยกเวน ทจ าเลยจะเลกจางโจทก
ไดโดยมพกตองบอกกลาวลวงหนา ความผดครงกอนเปนเรองโจทกปลอยนมท งทพน
โรงงาน สวนครงหลงเปนเรองโจทกหลงลมใสไขมนมะพราวในการผสมนม จงเปน
ความผดคนละเหต แมความผดครงกอนจ าเลยจะมหนงสอเตอนโจทกแลวกตาม กรณ
กไมตองดวยขอยกเวน ทจ าเลยจะเลกจางโจทกในความผดครงหลงไดโดยไมตองจาย
คาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2791/2527
สทธของลกจางทจะไดรบเงนบ าเหนจเปนสทธทเกดข นโดยระเบยบเดม
เจตนาของโจทกจ าเลยในการท าขอตกลงเปลยนแปลงแกไขหลกการในการจายเงน
บ าเหนจจากระเบยบเดม โดยใหจ าเลยจายเงนบ าเหนจตดตอนเปนรายปใหแกลกจางก
เพอใหโจทกไดรบเงนบ าเหนจไปใชประโยชนกอน เปนการเปลยนแปลงเฉพาะ
52
ระยะเวลาการจายเงนบ าเหนจเทานน สวนสาระส าคญอน ๆ เปนไปตามเดม การท
ระเบยบเดมก าหนดวา ถาเงนบ าเหนจมากกวาชดเชยใหตดเงนบ าเหนจเทากบจ านวน
เงนชดเชย ถาเงนบ าเหนจนอยกวาคาชดเชยกใหไดรบแตคาชดเชยอยางเดยว มได
เกยวกบระยะเวลาการจายเงนบ าเหนจ จ าเลยมสทธน าระเบยบดงกลาวมาใชบงคบแก
โจทกได โจทกเปนลกจางของบรษทสรามหาคณ จ ากด กอนเปนลกจางจ าเลย โดย
มไดนบระยะเวลาท างานตดตอกน ถอไดวาบรษท ฯ กบจ าเลยมไดโอนการจางแกกน
การนบระยะเวลาการท างานของโจทกเพอค านวณคาชดเชย ทโจทกจะไดรบจากจ าเลย
ตองนบแตวนทโจทกเปนลกจางจ าเลยเงนบ าเหนจ ทจะถอวาวนทโจทกเปนลกจาง
จ าเลยเงนบ าเหนจ ทจะถอวาเปนคาชดเชยทจ าเลยจายไปแลว กคอเงนบ าเหนจท
จ าเลยจายไปตงแตปทโจทกเขาเปนลกจางจ าเลย สวนเงนบ าเหนจทบรษทสรามหาคณ
จ ากด จายไปกอนหนา นนเปนการจายบ าเหนจตดตอนของบรษทฯ เอง จะน า
ระยะเวลาทโจทกท างานกบบรษท ฯ มาค านวณเปนคาชดเชยรวมกนระยะเวลาทโจทก
ท างาน กบจ าเลยหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2792/2527
เมอไมปรากฏวาขอบงคบหรอระเบยบเกยวกบการท างานของนายจางเปน
อยางไร การจะปรบวาการกระท าของลกจางเปนการฝาฝนขอบงคบหรอระเบยบ
เกยวกบการท างาน หรอค าสงอนชอบดวยกฎหมายอนเปนกรณรายแรงยอมปรบไมได
ดงนน การทลกจางซงเปนพนกงานขบรถใหพนกงานยกของเฝารถไวแลวโทรศพทบอก
นายจางวาตนจะไมน ารถกลบเพราะทางราชการหามมใหรถบรรทกวงในชวงเวลานน
เปนเหตผลอนสมควรส าหรบลกจาง จะถอวาการละท งรถในลกษณะนเปนกรณท
รายแรงยงไมได การทจะพจารณาวาการกระท าใดของลกจางเปนการฝาฝนขอบงคบ
หรอ ระเบยบเกยวกบการท างาน หรอค าสงอนชอบดวยกฎหมายอนเปนกรณทรายแรง
หรอไมนน จกตองพจารณาจากการกระท านนโดยเฉพาะจะน าเอาความผดครงกอน ๆ
มาพจารณาประกอบ แลวถอวาการกระท าครงหลงเปนกรณทรายแรงหาชอบไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2811/2527
ตามบนทกผลของการเจรจาขอเรยกรองมขอความวา “ผแทนธนาคารฯ และ
ผแทนสหภาพแรงงาน ไดรวมกนพจารณาแลวมความเหนวา โบนสของพนกงานควร
จะไดเทาเทยมกบรฐวสาหกจอนๆ ทเปนธนาคาร จงสมควรจายเงนโบนสแกพนกงาน
ปละ 2 เทาของเงนเดอน โดยใหจายเมอธนาคารฯ ปดบญชงบดลสนปแลว สวน
ขนตอนด าเนนการในเรองนธนาคารฯ จะไดด าเนนการตอไป” นน ลวนแตเปน
53
ความเหนของผแทนของโจทกจ าเลย ไมมขอความตอนใดทแสดงวา ผแทนจ าเลยตก
ลงหรอใหสญญาวาจะจายเงนโบนสใหแกพนกงานปละ 2 เทาของเงนเดอนแมผแทน
จ าเลยจะเหนดวยกบผแทนโจทกในการจายเงนดงกลาว กเพยงเหนดวยในหลกการ
เบองตนซงจะตองเสนอจ าเลยตอไป มใชขอสญญาหรอขอตกลงซงจะใชบงคบกนทนท
โดยเฉพาะขอความตอนทายของบนทกซงระบวา “สวนขนตอนด าเนนการในเรองน
ธนาคารฯ จะไดด าเนนการตอไป” แสดงวาความเหนของทงสองฝายยงไมผกพนคกรณ
เพราะจ าเลยมหนาทอนๆ ซงจะตองปฏบตตามขนตอนเพอใหความเหนมผลใชบงคบ
ถอไมไดวาขอเรยกรองนนสามารถตกลงกนไดแลว บนทกดงกลาวจงไมมสภาพเปน
ขอตกลงเกยวกบ สภาพการจางซงจ าเลยจะตองปฏบตตาม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2828 – 2829/2527
โจทกท 1 เปนลกจางรายวน ท าหนาทอยหองผสมเตรยมปน โจทกท 2
เปนลกจางรายเดอน ท าหนาทเสมยนคาแรง งวดการท างานวนท 1 ถง 15 เมษายน
2527 โจทกท 1 ลากจ 3 วน ขาดงาน 1 วน รวม 4 วน โจทกท 1 มสทธได
คาจาง 8 วน โจทกทงสองตกลงกนใหโจทกท 1 ไดรบคาจางงวดวนท 1 ถง 15
เมษายน 2527 เปนจ านวน 10 วน ครนงวดวนท 16 ถง 30 เมษายน 2527
โจทกท 2 หกคาจางของโจทกท 1 ออกใช 2 วน เชนนโจทกท 1 ไมไดรบคาจาง
เพมขนจากทควรจะไดรบ ถอไมไดวาโจทกท 2 แสวงประโยชนจากเงนคาจางทมควร
ไดโดยชอบดวยกฎหมายเพอตนเองหรอผอน ไมเปนการทจรตตอหนาท และไมเปน
การกระท าความผดอาญาฐานใดๆ แกจ าเลย การกระท าของโจทกมใชเปนการฝาฝน
ระเบยบขอบงคบการท างานของจ าเลย จ าเลยเลกจางจงตองจายคาชดเชย
จ าเลยลงโทษลกจางถงขนเลกจางกเพยงพอทจะใหพนกงานอนเกรงกลวแลว
จ าเลยจะอางความจ าเปนในการปกครองเพอไมจายคาชดเชยโดยการเลกจางมใชกรณ
หนงกรณใดตามกฎหมายทนายจางไมตองจายคาชดเชยหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2840/2527
ผคดคานเปนลกจางผรองและเปนกรรมการลกจางน าประกาศและแถลงการณ
แจกให ม. และ ช. คนงานของผรองตรงประตนอกบรเวณโรงงานของผรองและบอกให
น าไปแจกแกคนงานอน เมอขอบงคบเกยวกบการท างานระบหามพนกงานเขยน แจกจาย
ตดประกาศ หรอพมพถอยค าบทความตางๆ ตดตามผนงตก หรอตดประกาศภายใน
บรเวณบรษทฯ โดยมไดรบอนญาตจากผมอ านาจหนาทกอน ฝาฝนมโทษ หนงสอ
54
ตกเตอน พกงาน เลกจาง ค าวา “ภายในบรเวณบรษท” จะมความหมายถงใน
หรอนอกประตรวโรงงานหรอไมกตาม ผคดคานกไดบอกให ม. กบ ช. เอาไปแจกแก
พรรคพวกในโรงงานดวย และ ม. กบ ช. ไดแจกใหคนงานในโรงงาน ถอไดวาเปนการ
กระท าในฐานะตวแทน กระท าการแทนตวการคอ ผคดคาน เมอการกระท าเปนการ
ฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างาน ตวการคอ ผคดคานผใชจางวานบคคลใหกระท า
ผดดงกลาวกตองรบผดในฐานะตวการในการกระท าผดตามทก าหนดไว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2919/2527
การฝาฝนระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานจะเปนกรณรายแรงหรอไม
ยอมแลวแตพฤตการณเปนเรองๆ ไป
ขอบงคบเกยวกบการท างานของจ าเลยมความวา “ไมน าสรา…….เขามาใน
สถานทท างาน หรอบรเวณโรงงานของบรษท หรอดมสรา…….ในสถานทดงกลาว
หรอในเวลาท างาน…..หรอเขาไปในสถานทดงกลาว หรอปฏบตงานในสภาพมนเมา”
ปรากฏวา โจทกดมสรามนเมาแลวเขาไปในโรงงาน ยอมเปนการฝาฝนขอบงคบ
เกยวกบการท างานดงกลาว แตไมไดความวาโจทกเขาปฏบตงานสภาพมนเมา หรอ
กระท าการอนใดทจะกอใหเกดความเสยหายแกจ าเลย การกระท าของโจทกจงถอ
ไมไดวาเปนการฝาฝนขอบงคบของนายจาง เปนกรณรายแรง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2921/2527
โจทกเปนยามรกษาการณ จ าเลยยบเลกหนวยยามดงกลาวแลวโอนยายโจทก
ไปท างานควบคมวสดกอสรางโดยไดรบคาจางเทาเดม จ าเลยยอมมอ านาจท าไดเพอ
ปรบปรงงานของจ าเลย ไมเปนการเลกจาง และไมเปนการเปลยนแปลงสภาพการจาง
โจทกทราบค าสงทจ าเลยยายหนาทโจทกแลวไมยอมเขาปฏบตหนาทใหม
ตงแตวนท 1 กรกฎาคม 2526 จ าเลยเลกจางโจทกตงแตวนท 5 กรกฎาคม 2527
ดงนน การทโจทกฟองคดเมอวนท 4 กรกฎาคม 2527 ซงยงไมถกเลกจาง จงไมม
อ านาจฟอง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2929/2527
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางมขอความวา “บรษทฯ ยนดพจารณาให
กรรมการและอนกรรมการบรหารสหภาพฯ ลาเพอท ากจกรรมตางๆ ได โดยประธาน
สหภาพฯ ท าหนงสอยนตอฝายจดการเพออนมตเปนคราวๆ ไป โดยบรษทฯ จะให
55
ความรวมมออยางเตมท” นน แสดงวา กรณกรรมการขอลาไปประกอบกจการของ
สหภาพฯ บรษทนายจางมอ านาจทจะอนญาตหรอไมอนญาตกไดตามทเหนสมควร
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 2985/2527
เมอลกจางฟองเรยกคาชดเชยตามอตราคาจางสดทายซงต ากวาอตราตาม
กฎหมายดวยความสมครใจมไดพลาดพลงผดหลงจงยงไมสมควรทศาลจะอางความเปน
ธรรมน าคาจางทลกจางมไดรบจรงมาเปนฐานค านวณใหลกจางไดรบคาชดเชยเกนค าขอ
การเลกจางในกรณลกจางปวยไมอาจปฏบตงานใหนายจางไดนนไมเขาขอยกเวนตาม
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน ขอ 47 อนนายจางจะเลกจาง
ไดโดยไมตองจายคาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3002/2527
ตามขอบงคบของจ าเลย ขอ 8 วาดวย การเลกจางและจายเงนคาชดเชยแก
พนกงานนน จ าเลยก าหนดวธค านวณคาชดเชยเชนเดยวกบประกาศกระทรวงมหาดไทย
เรองการคมครองแรงงาน ขอ 46 แตจ าเลยแยกการพนจากงานเพราะครบ
เกษยณอายไวใน ขอ 9 แสดงวาจ าเลยถอวาการเกษยณอายไมใชการเลกจาง เมอ
โจทกพนจากหนาทเพราะเกษยณอาย จ าเลยค านวณคาชดเชยใหโจทกคออายการ
ท างาน 10 ปแรก ไมคดใหชวง 11 ป ถง 15 ป ใหปละครงเดอน ชวง 15 ปข นไป
ใหปละ 1 เดอนโดยใชเงนเดอนเฉลย 36 เดอนสดทายเปนฐานค านวณ จ าเลย
ค านวณตามหลกเกณฑดงกลาวแลวจายเงนจ านวน 175,000 บาท ใหโจทก วธการ
ค านวณเงนดงกลาวแตกตางจากคาชดเชย แมเงนดงกลาวจ าเลยจะเรยกวา คาชดเชย
กหาใชคาชดเชยตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงานไม แต
เปนเงนประเภทอน จ าเลยตองจายคาชดเชยแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3031/2527
เมอขอตกลงเกยวกบสภาพการจางระบชดวาใหจ าเลยน าเงนสมทบเขาฝาก
ธนาคารในบญชเงนฝากสะสมของพนกงาน ซงจ าเลยไดฝากเงนสะสมไวท ธนาคาร ช.ใน
บญชส ารองเลยงชพจ าเลยกตองฝากเงนสมทบเขาบญชดงกลาวทธนาคาร ช. จะฝากใน
นามจ าเลยหรอฝากทธนาคารอนหาไดไม
และเมอขอตกลงเกยวกบสภาพการจางเพยงแตใหจ าเลยน าเงนสมทบเขาฝาก
ธนาคารเทานน ขอก าหนดอนจงคงเปนไปตามระเบยบเดมทก าหนดใหจ าเลยจายเงน
สมทบแกพนกงานเมอลาออกหรอเกษยณอาย พนกงานทถกลงโทษปลดออกไมมสทธ
56
ไดรบเงนน ดงนน เงนสมทบจะตกเปนของพนกงานเมอออกจากงานแลว สทธในเงน
สมทบยงเปนของจ าเลยดอกเบ ยของเงนดงกลาวจงเปนของจ าเลย หาใชเปนของ
พนกงานไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3057/2527
จ าเลยมนโยบายทถอปฏบตวา การเลกจางทกครงตองท าเปนหนงสอกตาม
แตเมอจ าเลยใหโจทกออกจากงานโดยไมท าเปนหนงสอ จนโจทกพนจากต าแหนง
หนาทไปเสรจสนแลว การกระท าของจ าเลยกคอการเลกจางนนเอง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3109 – 3110/2527
ภตตาคารของบรษทโจทกเปดท าการตลอด 24 ชวโมง จ าเลยซงเปนผจดการ
ท างานเฉพาะเวลาท างานปกต หยดวนเสาร อาทตย และวนหยดตามประเพณ การท
จ าเลยเกบกญแจตนรภยไวในลนชกโตะท างานของจ าเลย โดยไมใหผมหนาทเปดปดต
นรภยน ากญแจตตดตวกลบบาน จงเปนการใชความระมดระวงตามทวญญชนพงกระท า
แลว เมอคนรายงดลนชกโตะน ากญแจไปไขต นรภยเอาเงนไป จ าเลยจงไมไดกระท า
ละเมดตอโจทก โจทกอทธรณวาศาลแรงงานกลางรบฟงพยานหลกฐานไมชอบดวย
กฎหมาย โดยรบฟงพยานยงไมครบถวน ขอเทจจรงจงยงไมยตขอใหศาลฎกาฟง
ขอเทจจรงใหม โดยอางวาโจทกมทงพยานบคคลและพยานเอกสารสนบสนน เปนการ
อทธรณดลพนจในการรบฟงพยานหลกฐานของศาลแรงงานกลางเปนปญหาขอเทจจรง
ตองหามตาม พ.ร.บ.จดตงศาลแรงงาน ฯ มาตรา 54 ศาลฎกาไมรบวนจฉย
คาจาง หมายถงเงนทนายจางจายแกลกจางเปนการตอบแทนการท างาน แม
จ าเลยจะเปนลกจางรายเดอน แตเมอโจทกเลกจางจ าเลยตงแตวนท 16 ตลาคม
2524 ภายหลงวนท 15 ตลาคม 2524 จ าเลยถกเลกจางแลว จงไมไดเปนลกจางของ
โจทกอกตอไป โจทกจงไมมหนาทจะตองคาจายใหจ าเลยอกครงหนงเดอน
คมอเจาพนกงานมความวา บรษทโจทกจะพจารณาจายเงนรางวลประจ าป แก
พนกงานในเดอนธนวาคมของทกป แสดงวาใหเฉพาะพนกงานทมตวท างานอยในเดอน
ธนวาคมเทานน จ าเลยถกเลกจางกอนเดอนธนวาคมจงไมมสทธรบเงนรบเงนน
เงนไดทงหมดทโจทกรบภาระจะเสยภาษใหจ าเลยนน ตองเปนยอดรายไดท
จ าเลยไดรบจากโจทกในแตละป เฉพาะในปทโจทกเลกจางจ าเลย จ าเลยมสทธไดรบ
เงนคาจางคางจาย คาท างานในวนหยด โจทกจงตองรบภาระเสยภาระเสยเงนไดในเงน
จ านวนดงกลาวใหจ าเลย แตคาชดเชย เงนบ าเหนจและสนจางแทนการบอกกลาว
57
ลวงหนา เปนผลของการเลกจางไมใชรายไดทจ าเลยไดรบในแตละป โจทกจงไมตอง
รบภาระเสยภาษเงนไดในเงนดงกลาว
จ าเลยเปนผจดการภตตาคารยอมมหนาทปกปกรกษาทรพยของนายจาง หาก
ทางปฏบตของผจดการคนกอน ๆ มาไมรดกมพอ มชองทางทจะเกดความเสยหายได
แมความเสยหายจรงยงไมเกดขน จ าเลยกมอ านาจทจะวางระเบยบในการเกบรกษาเงน
ของนายจางของนายจางใหรดกม การทจ าเลยเพยงแตปฏบตตามผจดการคนกอน ๆ
ไปโดยไมปรบปรงการปฏบตงานของตนใหมประสทธภาพ จนกระทงเกดความเสยหาย
แกโจทก โจทกยอมมอ านาจเลกจางจ าเลยได ไมใชการเลกจางทไมเปนธรรม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3114/2527
ตามระเบยบฉบบเดม พนกงานและลกจางประจ ามสทธรบการตรวจรกษาได
ทกโรค และสามารถเขารบการตรวจรกษาตามโรงพยาบาลและคลนกไดทวไป ตอมา
โจทกยนขอเรยกรองใหจ าเลยจายคารกษาพยาบาลแกครอบครวของพนกงาน และ
จ าเลยกยนขอเรยกรองเรองคารกษาพยาบาลฝายตนเกยวกบการชวยเหลอคา
รกษาพยาบาลบตรธดาของพนกงานบาง ผลทสดตกลงกนได ดงน “บรษทตกลงให
บตรธดาของพนกงานทมอายไมเกน 15 ปเบกคารกษาพยาบาลเมอเกดการเจบปวยได
ในวงเงนทพนกงานมสทธไดรบโดยใชระเบยบวธการเบกแบบเดยวกน บรษทจะเปน
ผก าหนดสถานพยาบาลทสะดวกและเหมาะสมใหพนกงาน” ขอตกลงเหลานไมเกยว
แกตวพนกงานหรอลกจางประการใด แตเปนเรองเกยวแกบตรธดาของลกจางจ าเลย
โดยเฉพาะเทานน สถานพยาบาลทจะก าหนดขนนนจะตองก าหนดขนส าหรบผมสทธ
ตามขอเรยกรองและตามทตกลงกนเทานนคอเฉพาะบตรธดาของพนกงาน สวน
ถอยค าในประโยคทายทวา “ใหพนกงาน” เปนถอยค าทเกนเลยไป ไมอาจหมายความ
รวมไปถงตวพนกงานหรอลกจางประจ าทอยนอกขอเรยกรองดวย ประกาศของจ าเลยท
020/2527 ทก าหนดสถานพยาบาลใหพนกงานและบตรธดาเขารบการตรวจรกษา
เฉพาะสวนทก าหนดใหพนกงานและลกจางเขาไปรบการตรวจรกษาจงอยนอกขอตกลง
ประกาศดงกลาวเฉพาะสวนทเกยวแกตวพนกงานจงออกมาโดยไมมมลฐานท ถกตอง
รองรบ เปนประกาศทไมชอบ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3187/2527
โจทกเปนลกจางชวคราวรายวนตงแตวนท 2 มนาคม 2524 จ าเลยจางโจทก
ครงละ 1 ปจนถง พ.ศ. 2526 ตอมาจ าเลยจางโจทกครงละเดอนอกหลายครง
58
จนถงวนเลกจาง เชนน ถอวาจ าเลยจางโจทกแตละครงไดก าหนดเวลาเรมตนและ
สนสดไวแนนอนแลว จ าเลยเลกจางโจทกไดโดยไมตองบอกกลาวลวงหนา
โจทกเปนลกจางทมก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน และจ าเลยเลกจาง
ตามก าหนดระยะเวลานน โจทกไมมสทธไดรบคาชดเชย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3219/2527
ความผดครงแรก โจทกท าใหสายพานของจ าเลยเสยหาย 10 เสน ความผด
ครงทสอง โจทกท าใหสายพานเสยหาย 6 เสน ความผดครงแรกจ าเลยเพยงแตประกาศ
เตอนโจทก ไมเลกจาง แสดงใหเหนวา จ าเลยมไดถอวาการกระท าดงกลาวของโจทก
เปนเหตใหจ าเลยไดรบความเสยหายอยางรายแรง จงมไดเลกจางทนท สวนความผด
ครงท 2 โจทกเพยงแตท าใหสายพานของจ าเลยเสยหายเพยง 6 เสน มจ านวนนอย
กวาครงแรกแมราคาจะแตกตางกน กถอไมไดวาจ าเลยไดรบความเสยหายมากกวาครง
แรก ยงกวานนปรากฏอกวาบรษทจ าเลยมคนงาน 50 - 60 คน มเครองนง
สายพาน 6 เครอง แตละเครองนงสายพานไดวนละ 80 - 100 เสน เมอเทยบ
ผลตผลแตละวนกบจ านวนทโจทกกระท าใหเสยหายแลว จ าเลยยอมไดรบความ
เสยหายไมมากนก กรณนจงถอไมไดวา การกระท าของโจทกเปนเหตใหจ าเลยไดรบ
ความเสยหายอยางรายแรง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครอง
แรงงาน ขอ 47 (5)
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3240/2527
โจทกเปนพนกงานตอนรบแขกผโดยสารประจ าทาอากาศยานกรงเทพ โจทก
พดจากบผโดยสารตางประเทศไมด ไมสภาพ หยาบคาย เปนความผดวนยตาม
ขอบงคบของจ าเลย แตมใชกรณรายแรง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3241/2527
โจทกกบพวกยนขอเรยกรองไมชอบตามกฎหมาย นายจางแจงวาขอเรยกรอง
ไมชอบดวยกฎหมายโจทกกบพวกตองหามมใหนดหยดงานตาม พ.ร.บ.แรงงาน
สมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 34 (1) ถอวายงไมมการแจงขอเรยกรองตออกฝาย
หนงตามมาตรา 13 โจทกกบพวกนดหยดงานตงแตวนท 18 ถง 26 สงหาคม 2526
เปนกรณละทงหนาททเปนเวลา 3 วนท างานตดตอกนโดยไมมเหตอนสมควร จ าเลย
เลกจางไดตามมาตรา 31 (4) และไมเปนการกระท าอนไมเปนธรรม
59
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3264/2527
โจทกมสทธไดรบบ าเหนจตามขอบงคบเกยวกบการจายเงนบ าเหนจฉบบกอน
อยแลว ดงนน การทจ าเลยออกขอบงคบฉบบใหมมาใชบงคบซงมผลเปนการตดสทธ
ของโจทกมใหไดรบเงนบ าเหนจโดยไมปรากฏวาจ าเลยไดปฏบตตามวธการและ
ขนตอนของกฎหมาย ทงขอบงคบดงกลาวไมเปนคณตอลกจาง ยอมเปนการฝาฝน
พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 13 และมาตรา 20 เมอโจทกยนหนงสอ
ขอรบบ าเหนจดงกลาว แมจ าเลยจะตองปฏบตตามขอบงคบในการจายเงนบ าเหนจ
ฉบบใหมนน จ าเลยกไมอาจอางมาเปนเหตทจะปฏเสธไมจายเงนบ าเหนจ การท
จ าเลยไมจายเงนบ าเหนจเมอโจทกยนค าขอรบ ยอมเปน ผผดนดจะตองเสยดอกเบ ย
ในยอดเงนบ าเหนจดงกลาวแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3266/2527
การทโจทกชก น. นอกสถานทท างานและนอกเวลาท างาน เพราะมเรองโกรธ
เคองกนมากอน ท าให น.มบาดแผลเลกนอยนน เปนเรองลกจางท ารายกนเอง ไม
เกยวกบกจการของจ าเลยโดยตรง จงไมมผลกระทบกระเทอนตอชอเสยงหรอท าลาย
เกยรตคณของจ าเลย ถอไมไดวาเปนการฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างานเปนกรณ
รายแรงอนจ าเลยจะมสทธเลกจางโจทกไดโดยไมตองจายคาชดเชย และไมเขา
ขอยกเวนตาม ป.พ.พ.มาตรา 583 ซงจ าเลยจะมสทธมตองบอกกลาวลวงหนาอกดวย
โจทกมอบอ านาจให ม. ฟองคดนแทนเพยงคดเดยว แมใบมอบอ านาจจะระบ
ใหผรบมอบอ านาจมสทธอทธรณฎกาหรออน ๆ ไดดวยกตาม ถอวาเปนการมอบ
อ านาจใหกระท าการครงเดยวซงตาม ป.รษฎากร ก าหนดใหปดอากร แสตมป 10
บาทเทานน
ม.ไดรบมอบอ านาจจากโจทกใหฟองคดแทนยอมอยในฐานะคความ จงมอ านาจ
เรยงหรอแตงค าคความได เพราะการเรยงหรอแตงค าคความไมใชการวาความอยาง
ทนายความ
ฟองโจทกมไดบรรยายวาคาพาหนะเปนสวนหนงของคาจาง การทโจทกฟอง
เรยกคาพาหนะเปนการฟองเรยกเงนอกประเภทหนงตางหาก และจ านวนคาชดเชยกบ
สนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา โจทกกมไดน าคาพาหนะมารวมค านวณดวย จงไม
ตองน าคาพาหนะมาเปนฐานค านวณจายเงนดงกลาว
60
กรณทสนจางจายกนในวนพฤหสบดเวนหนงวนพฤหสบด โดยวนอาทตยเปน
วนหยดหนงชวงเวลาของการจายคาจางเปนเวลา 12 วน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3298/2527
จ าเลยจายคาครองชพใหโจทกเปนรายเดอนเปนประจ าเชนเดยวกบเงนเดอน
จงเปนการจายเพอตอบแทนการท างานในเวลาท างานปกตของวนท างาน แมตาม
ระเบยบเกยวกบการท างานของจ าเลยจะมการตดคาครองชพเฉพาะวนทไมไดไปท างาน
กยงเปนการจายเงนเพอตอบแทนการท างานในเวลาท างานปกตของวนท างานอย
นนเอง คาครองชพจงเปนคาจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3371/2527
จ าเลยประกอบกจการธนาคาร มค าสงหามพนกงานกระท าการเบยดเบยน
ลกคา โจทกเปนพนกงานสนเชอ ซงอ านาจหนาทของโจทกมสวนเปนคณและเปนโทษ
แกลกคาได โจทกกยมเงนลกคาถง 14 ราย เปนเงน 37,700 บาท หากโจทกมความ
จ าเปนตองใชเงนโดยสจรตกอาจกยมเพยงรายหนงหรอสองรายกนาจะไดเงนพอกบ
จ านวนทตองการ การกระท าของโจทกจงเปนการเบยดเบยนลกคาโดยอาศยอ านาจ
หนาท และเปนการฝาฝนค าสงของจ าเลยเปนกรณรายแรง จ าเลยเลกจางไดโดยไมตอง
จายคาชดเชยและสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3402/2527
ศาลแรงงานกลางวนจฉยวา การขออนญาตเลกจางกรรมการลกจางตาม
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 52 หมายถงการเลกจางใน
ระหวางทนายจางยงมความสมพนธตอกนตามสญญาจางแรงงาน แตกรณตาม ค า
รองเปนเรองทสญญาจางแรงงานระหวางผรองกบลกจางสนสดลงแลว และ ผรองไม
ประสงคจะจางลกจางตอไป ผรองจงไมตองขออนญาตตอศาลแรงงานกลาง ใหยกค า
รอง ดงน ศาลแรงงานมอ านาจวนจฉยไดเมอเหนวาผรองไมมอ านาจฟองหรอรองแลว
กไมจ าเปนตองวนจฉยขอตอสของผคดคานค าสงของศาลแรงงานชอบแลว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3501/2527
นายจางจ าเปนตองหยดงานเพราะขาดวตถดบปอนโรงงาน จงตกลงกบลกจาง
วา ในระหวางหยดงานจะจายคาจางแกลกจางต ากวาคาจางทลกจางเคยไดรบ และต า
61
กวาคาจางขนต าตามกฎหมาย ดงนลกจางจะเรยกรองใหนายจางจายคาจางตามทเคย
ไดรบ หรอตามคาจางขนต าตามกฎหมายหาไดไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3503/2527
ค าสงของนายจางทก าหนดใหลกจางซงจะไปสมครสอบเปนขาราชการ หรอ
พนกงานรฐวสาหกจตองยนใบลากอนนน เปนค าสงทจ ากดสทธในการแสวงหา
ความกาวหนาของลกจางเกนความจ าเปน จงเปนค าสงทไมชอบกฎหมาย ดงนนเมอ
นายจางเลกจางลกจางดวยเหตฝาฝนค าสงน จงตองจายคาชดเชยแกลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3504 – 3505/2527
นายจางท าผดขอตกลงเกยวกบสภาพการจางกลาวคอ จ าเลยเลอนการจาย
เงนเดอนออกไปจากก าหนดโดยมไดรบความยนยอมจากลกจาง จ าเลยไมจดหา
เครองแบบใหแกลกจางตามทตกลงไว เชนน โจทกมสทธหยดงานหรอไมท างานใหแก
จ าเลยได จ าเลยจะอางพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 34
และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ขอ 31 เปนขออางวา
จ าเลยมไดท าผดขอตกลงเกยวกบสภาพการจางหาไดไม เมอโจทกมสทธหยดงาน
โดยชอบแลว จ าเลยเลกจางโจทก จ าเลยตองจายคาชดเชย แมจ าเลยจะไดรบความ
เสยหายเนองจากการนดหยดงานของโจทกกไมเปนละเมดหรอผดสญญา โจทกไม
ตองใชคาเสยหายแกจ าเลย
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3506/2527
โจทกเปนพนกงานตดกระจกใชเวลาตดกระจก 50 นาท เสรจแลวพกรอกระจก
ทจะสงมาใหมเปนเวลา 20 นาท ท าสลบกนเชนนจนกวาจะออกกะ กะหนง ๆ ซงม
เวลา 8 ชวโมง 15 นาท จงมเวลาพก 2 ชวโมง 20 นาท
เมอประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ขอ 6 เพยง
ก าหนดใหนายจางจดใหลกจางลกจางมเวลาพกเทานน มไดบงคบวาจะตองก าหนดใน
ลกษณะทเปนรปแบบอยางใดไม แมระเบยบขอบงคบวาดวยการท างานของจ าเลยจะ
ระบใหหวหนาแผนกเปนผก าหนดเวลาพก แตกลบปรากฏวาจ าเลยเปนผก าหนดกหา
ท าใหเวลาดงกลาวไมใชเวลาพกไม ทโจทกจะตองขออนญาตกอนออกนอกโรงงาน
ในชวงระยะเวลา 20 นาท กเพยงเพอใหรวาระยะเวลาดงกลาวโจทกอยทใดเทานน
หลงจากไดรบอนญาตแลวโจทกยอมใชเวลาดงกลาวไดอยางอสระ จงถอไดวาจ าเลยซง
เปนนายจางจดใหมเวลาพกโดยถกตองแลว
62
โจทกท างานกะละ 8 ชวโมง 15 นาท ก าหนดเวลาท างานตามปกต ยอม
หมายถงเวลาท างานอยางแทจรงไมนบเวลาพกเขาเปนเวลาท างาน จงตองน าเวลาพก
20 นาทหกออกจากระยะเวลาทโจทกท างาน เวลาท างานตามปกตของโจทกจงไมเกน
วนละ 8 ชวโมง ถอไมไดวาโจทกท างานลวงเวลา
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3507 – 3508/2527
ชนแรกจ าเลยจางโจทกเปนลกจางรายชวโมง ตอมาบรรจโจทกเปนลกจางประจ า
โจทกทงสองไดท างานของจ าเลยตงแตเปนลกจางรายชวโมงตลอดมา ไมปรากฏวา
งานทโจทกทงสองกระท าอยมลกษณะเปนครงคราวเปนการจรหรอเปนไปตามฤดกาล
อยางไร ถอไดวาจ าเลยจางโจทกทงสองไวเปนการประจ าของจ าเลยตงแตเปนลกจาง
รายชวโมงเปนตนมา จ าเลยจงตองจายบ าเหนจโดยนบอายงานตงแตเปนลกจางราย
ชวโมงตลอดมา
เงนบ าเหนจเปนเงนซงนายจางสมครใจจายเพอตอบแทนความชอบของ
ผปฏบตงานตดตอกนมาแลวไมนอยกวาหาปเมอออกจากงานโดยไมมความผด เปน
การจายโดยวตถประสงคพเศษยงกวาใหเปนเงนจ านวนหนงแกลกจางเมอเลกจาง
สวนเงนคาชดเชยเปนเงนทกฎหมายบงคบใหนายจางจายใหแกลกจางเมอเลกจาง
โดยตรง โดยลกจางมาท างานไมนอยกวา 120 วนกมสทธไดรบคาชดเชยแลว
ดงนนเงนบ าเหนจกบคาชดเชยจงเปนคนละประเภท
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3541/2527
จ าเลยเปนธนาคารซงเปนสถาบนการเงน ความประพฤตของพนกงานเปนสวน
ส าคญเกยวกบความมนคงของธนาคารจ าเลย การทธนาคารจ าเลยออกค าสงหามมให
พนกงานเบยดเบยนลกคาดวยการกยมเงนจากลกคา กโดยมจดประสงคจะปองกนมให
ลกคาคลายความเชอถอตอกจการธนาคารจ าเลย แมโจทกจะไมมอ านาจทจะพจารณา
สงค ารองค าขอของลกคาโดยตรง แตโจทกเปนพนกงานสนเชอมหนาทรวบรวม
หลกฐานลกคารวมทงท าความเหนเสนอผบงคบบญชาในกรณลกคาขอกยมเงนจาก
จ าเลย และโจทกมหนาทตรวจสอบหลกทรพยประกนและประเมนราคา แสดงใหเหน
วาขอมลเบ องตนอยในอ านาจหนาทของโจทก ขอมลทโจทกรวบรวมเสนอ
ผบงคบบญชาหรอความเหนของโจทกกด ยอมมสวนโนมนาวตอการพจารณาสงของ
ผบงคบบญชาซงอาจเปนคณหรอโทษแกลกคาหรอจ าเลยได การทโจทกกยมเงนจาก
ลกคาไมวาลกคาจะสมครใจใหโจทกกยมเงนหรอไมกตาม เปนการกระทบกระเทอน
63
ตอชอเสยงและกจการของจ าเลย ถอวาโจทกฝาฝนค าสงอนชอบดวยกฎหมายของ
จ าเลยเปนกรณรายแรง ซงจ าเลยมสทธเลกจางโจทกโดยไมตองจายคาชดเชยตาม
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน ขอ 47 (3)
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3546/2527
จ าเลยจางโจทกเปนลกจางปฏบตหนาทเปนนายทะเบยนปฏบตงานภาคค าท
โรงเรยนของจ าเลย ตอมาจ าเลยมค าสงเปลยนแปลงเวลาการปฏบตงานของโจทกจาก
เวลาเดมมาเปนเวลา 08.30 – 17.00 นาฬกา โดยยกเลกงานธรการภาคค าเสย
เชนน โจทกมหนาทตองปฏบตตามคอมาปฏบตงานภาคกลางวนตามค าสงของจ าเลย
เมอโจทกไมยอมมาท างานตามค าสงของจ าเลย แสดงวาโจทกไมประสงคจะท างานกบ
จ าเลยเอง หาใชจ าเลยเลกจางโจทกไม
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3557 – 3588/2527
สหภาพแรงงานโรงแรมเพรสเดนทโดยมตทประชมใหญมมตมอบหมายให
สหภาพแรงงานโรงแรมเพรสเดนทไปเจรจากบจ าเลยท 1 ในเรองอตราโบนสเทานน
การทจ าเลยท 2 ในฐานะประธานสหภาพแรงงานดงกลาวไปตกลง และออกค า
แถลงการณรวมซงตดสทธมใหพนกงานทลาออกภายในวนทก าหนดไว ( 30
มถนายน 2526) มใหมสทธไดรบเงนโบนสประจ าป พ.ศ. 2525 เปนการกระท าท
อาจกระทบกระเทอนถงสวนไดเสยของสมาชกสหภาพแรงงานเปนสวนรวม ตาม
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 103 (2) ขอตกลงระหวาง
จ าเลยท 1 , 2 จงไมผกพนโจทก
จ าเลยท 2 ไดตกลงกบจ าเลยท 1 ออกแถลงการณรวม ตดสทธมให
พนกงานทลาออกภายในวนทก าหนดไว ไมมสทธรบเงนโบนสประจ าป เปนขอตกลงท
ขดแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจางเดม ขดตอกฎหมายและไมผกพนโจทกแลว
โจทกทกคนจงยงมสทธไดรบเงนโบนสประจ าป 2525 ตามขอตกลงเกยวกบสภาพ
การจางเดม โจทกจงไมไดรบความเสยหายไมไดรบโบนสตามฟอง การกระท าของ
จ าเลยท 2 ไมเปนละเมดตอโจทก จ าเลยท 2 ไมตองรวมรบผดกบจ าเลยท 1
จายเงนโบนสแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3670/2527
ผรองเคยยนค ารองขออนญาตเลกจางผคดคานกลาวหาวาผคดคานละท ง
หนาทโดยไมมเหตผลอนสมควร ศาลแรงงานกลางมค าสงยกค ารอง โดยฟงวาไมเปน
64
การละทงหนาท โดยไมมเหตผลอนสมควร คดถงทสด ดงนน การทผรองมายนค ารอง
ขออนญาตลงโทษผคดคานเปนคดนอนเนองมาจากมลเหตเดยวกน ซงผรองมสทธท
จะรองขออนญาตเลกจางหรอลงโทษผคดคานควบคไปทงสองกรณไดในคดกอนอย
แลวตาม พ.ร.บ.แรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 จงเปนฟองซ า
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3673/2527
ลกจางฟองเรยกดอกเบ ยจากเงนบ าเหนจ คาลวงเวลา และ คาท างานใน
วนหยดจากนายจางกอนวนฟอง แตเมอไมปรากฏวานายจางผดนดเมอใด จง
ก าหนดใหนายจางจายดอกเบ ยตงแตวนฟองเปนตนไป
กรณทสหภาพแรงานและนายจางตางแจงขอเรยกรองฝายละหลายขอ ซงตอง
แบงขอเรยกรองเจรจากนเปนคราว ๆ ไป แมในการเจรจากนคราวแรกจะตกลงกนได
และท าเปนขอตกลงเกยวกบสภาพการจางซงมผลใชบงคบแลวกตาม แตในการเจรจา
ขอเรยกรองอน ๆ ตอมาสหภาพแรงงานกมอ านาจทจะตกลงแกไขขอตกลงเกยวกบ
สภาพการจางฉบบแรกได ดงนน เมอขอตกลงในการเจรจาคราวแรกก าหนดเงอนไขใน
การไมจายเงนไวประการหนงอนเปนเงอนไขซงจะตดสทธของลกจางทจะกระท าผดใน
อนาคตไมกระทบกระเทอนตอสทธของลกจางทวไปทไดรบตามขอตกลงเกยวกบสภาพ
การจางฉบบแรกอยกอนแลว ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางฉบบหลงนจงมผลใชบงคบ
เมอคาครองชพเปนสวนหนงของคาจาง และกฎหมายเกยวกบการคมครอง
แรงงานก าหนดใหถอเอาอตราคาจางเปนเกณฑในการค านวณจายคาลวงเวลา
นายจางกตองจายเงนนใหถกตองตามกฎหมาย ดงนน การทสหภาพแรงงานตกลงกบ
นายจางวาไมใหน าคาครองชพมาเปนฐานค านวณ จงเปนการฝาฝนตอกฎหมาย
ดงกลาว ขอตกลงนจงไมมผลผกพนลกจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3737/2527
โจทกไมไปท างานตงแตวนท 1 ตลาคม 2526 โดยยนหนงสอแสดงเจตนาขอ
ลาออกเมอวนท 3 ตลาคม 2526 และไมไดไปท างานอกเลย การทโจทกไมไดไป
ท างานในวนท 1 ตลาคม 2526 เปนวนแรกนน โจทกยงมฐานะเปนลกจางจ าเลยอย
จ าเลยมไดไลโจทกออกทนท เพราะระเบยบการของจ าเลยบงคบไววาจะตองตง
คณะกรรมการท าการสอบสวนกอน จ าเลยตงคณะกรรมการสอบสวนโจทกเมอวนท
30 พฤศจกายน 2526 เมอคณะกรรมการสอบสวนท าความเหนเสนอเมอวนท 6
ธนวาคม 2526 แลว จ าเลยจงออกค าสงไลโจทกออกเมอวนท 28 พฤษภาคม 2527
65
โดยไลโจทกออกยอนหลงนบแตวนแรกทโจทกกระท าความผด จะเหนวากอนออก
ค าสงโจทกคงมฐานะเปนลกจางตลอดมา หาไดสนสดลงนบแตวนท 1 ตลาคม 2526 ไม
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางก าหนดไววา การลาออกจะตองไดรบการอนญาต
จากคณะกรรมการหรอผอ านวยการกอนจงจะถอวาเปนการออกจากต าแหนง เมอ
ขอตกลงเกยวกบสภาพการจางมอยดงน ฐานะการเปนลกจางของโจทกจงไมอาจ
สนสดลงไดทนทตามทโจทกแสดงเจตนา โจทกจะถอวาตนมเอกสทธโดยชอบธรรมท
จะลาออกเมอใดกไดโดยไมน าพาตอระเบยบการฯ ของจ าเลยหาไดไม เมอโจทกยงม
ฐานะเปนลกจางของจ าเลย การไมไปท างานของโจทกจงเปนการขาดงานหรอละท ง
หนาท
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3741/2527
จ าเลยตกลงจางโจทกเปนลกจางชวคราวโดยมค าสงเปนคราวๆ ไป มก าหนด
ครงละ 3 เดอนบาง 2 เดอนบาง ครงสดทายมก าหนด 3 เดอน และเลกจางเมอ
ครบ 3 เดอนพอด แตตามเอกสารการจางระบมขอความวา “………..หากหมดความ
จ าเปนกอนครบก าหนดการจางกใหเลกจางได” แสดงวากอนครบก าหนดนายจางจะ
เลกจางเมอใดกได หากความจ าเปนของนายจางหมดไประยะเวลาการจางจงไมแนนอน
ฉะนนก าหนดระยะเวลาการจางระหวางโจทกจ าเลยซงไดท าสญญาตอกนมาจนกระทง
สญญาจางครงสดทาย ยอมไมมผลบงคบกนอยางแทจรง โจทกจงมใชลกจางทม
ก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน อนจะเปนเหตใหจ าเลยไมตองจายคาชดเชยให
โจทก และเมอเปนกรณทโจทกเปนลกจางชวคราวทก าหนดระยะเวลาการจางไวไ ม
แนนอน และจ าเลยเลกจางโจทกโดยไมบอกกลาวลวงหนา จ าเลยจงตองจายสนจาง
แทนการบอกกลาวลวงหนาแกโจทก
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3742/2527
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 50 บงคบใหนายจาง
ตองจดใหมการประชมหารอกบคณะกรรมการลกจางเฉพาะกจการเพอจดสวสดการแก
ลกจาง เพอก าหนดขอบงคบในการท างานอนจะเปนประโยชนตอนายจางและลกจาง
เพอพจารณาค ารองทกขของลกจาง และเพอหาทางปรองดองและระงบขอขดแยงใน
สถานประกอบกจการ แตการทนายจางรองขออนญาตเลกจางกรรมการลกจางนน
ไมใชกจการอยางหนงอยางใดตามทมาตรา 50 บญญตไว ดงนน ผรองยนค ารองขอ
อนญาตเลกจางผคดคานโดยมไดปรกษาหารอกบคณะกรรมการลกจาง จงไมฝาฝนตอ
กฎหมาย
66
การเลกจางกรรมการลกจางนนมใชจะกระท าไดเฉพาะกรณตองมเหตอยาง
หนงอยางใดตามทพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 123 บญญต
ไวเทานน กรณทนายจางมเหตอยางอนอนสมควรนายจางกอาจขออนญาตตอศาล
แรงงานกอนเพอเลกจางกรรมการลกจางได ศาลแรงงานตองพจารณาถงเหตและ
ความจ าเปนอนสมควรของนายจางกอนทจะมค าสงอนญาตเปนรายๆ ไป
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3802/2527
โจทกตองเสยคาจอดรถในการออกปฏบตงาน แมจ าเลยจะจายคาจอดรถให
โจทกเปนประจ ารายเดอนกเพราะคาจอดรถเปนรายจายปลกยอยไมสะดวกทจะจายตาม
ความเปนจรง การจายเหมาเพอชดเชยการทโจทกตองเสยคาจอดรถไป คาจอดรถจง
ไมเปนคาจาง
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3836/2527
พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มาตรา 20 หามมใหนายจางท า
สญญาจางแรงงานกบลกจาง ขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง การท
กฎหมายหามดงกลาวกเพอปกปองลกจางมใหนายจางเอาเปรยบโดยวธท าสญญาจาง
แรงงานกบลกจางเปนรายตวใหขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง ลกจาง
ทไดรบความคมครองดงกลาวตามกฎหมายมไดจ ากดเฉพาะลกจางทมอยในขณะทค าช
ขาดของคณะกรรมการแรงงานสมพนธเรมใชบงคบเทานนไม เพราะไมมเหตผลทจะ
อธบายไดวาเหตใดลกจางเขาใหมซงตองออกแรงท างานใหนายจางเทาเทยมกบลกจาง
เกาจงไดรบคาครองชพแตกตางกน เมอขอตกลงเกยวกบสภาพการจางใชบงคบอย
ในขณะใดยอมตองถอวามความเปนธรรมและสมควรใชบงคบแกลกจางเกาใหมทกคน
ทวหนากน ดงนน ลกจางทไดรบความคมครองตามพระราชบญญตแรงงานสมพนธ
พ.ศ. 2518 มาตรา 20 จงรวมถงลกจางทเขาท างานภายหลงทกคน ขอตกลงทวา
โจทกไมมสทธไดรบเงนคาครองชพขดตอกฎหมายไมมผลใชบงคบ
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3888/2527
ลกจางสบเปลยนเวรกนโดยมไดท าใหเปนไปตามค าสงและระเบยบอนถกตอง
ของนายจาง นายจางจงประกาศลงโทษตดเงนเดอนลกจาง 3 เดอน และอกคนหนง
ภาคทณฑไว 1 ป และมขอความตอทายวา หากอาจารยทานใดมความประพฤตอน
เปนแบบอยางไมถกตองอก จะพจารณาลงโทษในขนตอไป จงประกาศใหทราบทวกน
67
แลวนายจางใหอาจารยในโรงเรยนรวมทงลกจางลงชอทราบ ลกษณะดงกลาวเปนเรอง
ทนายจางประกาศใหลกจางทราบผลของการฝาฝนระเบยบของนายจางวาจะถกลงโทษ
เชนใด และถาผใดกระท าอกกจะถกลงโทษ เอกสารดงกลาวไมมขอความตกเตอนมให
กระท าผดอก ไมมผลเปนหนงสอเตอน
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3890/2527
จ าเลยตงเงนกองทนสะสมขนมากเพอชวยเหลอลกจางในการออมทรพย โดย
หกเงนเดอนโจทกเขากองทนเพยงรอยละ 2.35 สวนจ าเลยจายรอยละ 9.4 ของ
เงนเดอนโจทกเขากองทนสะสมใหแกโจทกพรอมทงใหดอกเบ ยอกดวย โจทกสมคร
ใจเขาเปนสมาชกเงนกองทนสะสมน โจทกทราบดวาตามขอบงคบของเงนกองทน
สะสมดงกลาว ซงใชบงคบตงแตเดอนกนยายน 2505 โดยเฉพาะขอ 13 ก าหนด
วาในกรณทบทบญญตของกฎหมายใหธนาคารตองช าระเงนส าหรบการออกจากงาน
และผลประโยชนในหลกการสงคมอนๆ ใหแกลกจาง จ านวนเงนทธนาคารจะตองช าระ
ใหลดลงตามจ านวนทตองช าระเพอการออกจากงานหรอผลประโยชนในการประกนสงคม
อนๆ ดงกลาว เชนน เมอขณะทจ าเลยเลกจางโจทกมกฎหมายบงคบใหจ าเลยตอง
จายเงนคาชดเชยแกโจทกไมนอยกวาคาจางอตราสดทาย 180 วน คดเปนเงน
85,440 บาท จ าเลยยอมมสทธลดเงนสมทบกองทนสะสมทจ าเลยจายลงไดเทากบ
จ านวนเงนคาชดเชยทจ าเลยตองจายตามกฎหมาย กลาวคอจ าเลยลดเงนกองทน
สะสมทตองจายลงมา จงเทากบจ าเลยไดจายเงนคาชดเชยใหโจทกแลว
ค ำพพำกษำศำลฎกำท 3928/2527
เงนเพมพเศษส าหรบการสรบของโจทก เปนเงนทจ าเลยจายพรอมเงนเดอน
ถอไดวาเปนเงนทจ าเลยจายตอบแทนการท างานของโจทก ทงขอบงคบวาดวยกอบทน
บ าเหนจก าหนดวา เงนเพมพเศษส าหรบการสรบเปนคาจางอยางหนงดวย จงตองน า
เงนดงกลาวรวมเปนฐานค านวณคาชดเชย
***************
Related Documents
