กฎหมายเปรียบเทียบเพื่อการใช้งาน : กรณีศึกษา

กฎหมายเปรียบเทียบเพื่��อการีใช้�งาน : กรีณีศึ�กษาหลั�กสู�ตรีการีพื่�ฒนาน�กกฎหมายภาครี�ฐรีะดั�บต�น

ศึาสูตรีาจารีย&พื่'เศึษ พื่รีเพื่ช้รี วิ'ช้'ตช้ลัช้�ย

ผู้��พื่'พื่ากษาอาวิ+โสูในศึาลัฎกา

วิ�ตถุ+ปรีะสูงค&ของการีศึ�กษากฎหมาย

เพื่��อเรียนรี�� (knowledge)1

เพื่��อน/าไปใช้� (application)2

เพื่��อพื่�ฒนาไดั� (development)3

กฎหมายเป1น

อารียธรีรีมของมน+ษย&

(civilization)

จ�งต�องมการีพื่�ฒนาเพื่��อที/าสู'�งที�มอย�3ให�ดั

ข�4น

ค+ณีค3าของกฎหมาย

ค�อควิาม

ย+ต'ธรีรีม (justice)

ควิามย+ต'ธรีรีมจ�งมควิามเป1นสูากลั

หรี�อเป1น

ธรีรีมช้าต'(natural justice)

การีศึ�กษากฎหมายให�สู�งข�4นเพื่��อพื่�ฒนากฎหมาย

(legal research and development) ไดั�แก3

การีศึ�กษาเช้'งปรีะวิ�ต'ศึาสูตรี& (historical study)1

การีศึ�กษาเช้'งน'ต'ปรี�ช้ญา (philosophical study)2

การีศึ�กษาเช้'งกฎหมายเปรียบเทียบ(comparative study)

3

วิ�ตถุ+ปรีะสูงค&ของการีศึ�กษากฎหมายเปรียบเทียบ

globalization

comparativelegalstudy

harmonizationof

laws

รีะบบกฎหมายที�สู/าค�ญของโลักรีะบบกฎหมายที�สู/าค�ญของโลักรีะบบกฎหมายที�สู/าค�ญของโลักรีะบบกฎหมายที�สู/าค�ญของโลัก

2 2 รีะบบรีะบบ

รีะบบรีะบบcivil civil lawlaw

รีะบบรีะบบCommon lawCommon law

การีศึ�กษากฎหมายเปรียบเทียบต�องเข�าในรีะบบกฎหมาย civil law แลัะ common law

เพื่รีาะเป1นพื่�4นฐานของ legal research

การีศึ�กษากฎหมายเปรียบเทียบต�องเข�าในรีะบบกฎหมาย civil law แลัะ common law

เพื่รีาะเป1นพื่�4นฐานของ legal research

อ'ทีธ'พื่ลัของรีะบบ civil law แลัะ common law

ในการีพื่�ฒนากฎหมาย

สู'ทีธ'สูภาพื่นอกอาณีาเขต

การีจ�ดัที/าปรีะมวิลั

กฎหมายหลั�ก

อ'ทีธ'พื่ลัของรีะบบcommon lawต3อการี

พื่'จารีณีาคดัในศึาลั

ย+ต'ธรีรีมแลัะ

กฎหมายวิ'ธ'

สูบ�ญญ�ต'

อ'ทีธ'พื่ลัของรีะบบ

civil lawใน

กฎหมายมหาช้น

แลัะจ�ดัต�4งรีะบบศึาลัค�3

การีศึ�กษาวิ'เครีาะห&กรีณีกฎหมายวิ'ธสูบ�ญญ�ต'ในศึาลัการีศึ�กษาวิ'เครีาะห&กรีณีกฎหมายวิ'ธสูบ�ญญ�ต'ในศึาลัการีศึ�กษาวิ'เครีาะห&กรีณีกฎหมายวิ'ธสูบ�ญญ�ต'ในศึาลัการีศึ�กษาวิ'เครีาะห&กรีณีกฎหมายวิ'ธสูบ�ญญ�ต'ในศึาลั

รีะบบรีะบบไต3สูวิไต3สูวิ

นน

รีะบบรีะบบกลั3าวิหากลั3าวิหา

Inquisitorial systemInquisitorial system accusatorial systemaccusatorial system

อ'ทีธ'พื่ลัของรีะบบกลั3าวิหาในการีพื่'จารีณีาคดัในศึาลั

ย+ต'ธรีรีมอ'ทีธ'พื่ลัจากผู้��พื่'พื่ากษาแลัะน�กกฎหมายที�จบจากปรีะเทีศึ

common law ในเรี��อง Burden of Proofแนวิค'ดัของปรีมาจารีย&ทีางวิ'ช้าการีกฎหมายลั�กษณีะ

พื่ยานแนวิค'ดัของการีศึ�กษาวิ'ช้ากฎหมายลั�กษณีะพื่ยานค/าพื่'พื่ากษาศึาลัฎกาวิ�ฒนธรีรีมแลัะวิ'ถุปฏิ'บ�ต'ของอ�ยการีแลัะทีนายควิามการีตอกย/4าโดัยบทีบ�ญญ�ต'หลั�กกฎหมายเรี��องภารีะการี

พื่'สู�จน& หรี�อ burden of proof ในการีแก�ไขกฎหมายเม��อป8 2550 (ป.วิ'.พื่ . ฉบ�บที� 23)

พื่�ฒนาการีของรีะบบไต3สูวินพื่�ฒนาการีของรีะบบไต3สูวิน

1. ศึาลัแรีงงาน

2. ศึาลัปกครีอง

3. ศึาลัรี�ฐธรีรีมน�ญ

4. ศึาลัฎกาแผู้นกคดัอาญาของผู้��ดั/ารีงต/าแหน3งทีางการีเม�อง

5. ศึาลัฎกาแผู้นกคดัเลั�อกต�4ง

6. พื่รีะรีาช้บ�ญญ�ต'วิ'ธพื่'จารีณีาคดัผู้��บรี'โภค

กรีณีศึ�กษาเรี��องที� กรีณีศึ�กษาเรี��องที� 22 : : อ'ทีธ'พื่ลัของแนวิค'ดัหรี�อทีฤษฎอ'ทีธ'พื่ลัของแนวิค'ดัหรี�อทีฤษฎผู้ลัไม�ของต�นไม�ที�เป1นพื่'ษผู้ลัไม�ของต�นไม�ที�เป1นพื่'ษ

กรีณีศึ�กษาเรี��องที� กรีณีศึ�กษาเรี��องที� 22 : : อ'ทีธ'พื่ลัของแนวิค'ดัหรี�อทีฤษฎอ'ทีธ'พื่ลัของแนวิค'ดัหรี�อทีฤษฎผู้ลัไม�ของต�นไม�ที�เป1นพื่'ษผู้ลัไม�ของต�นไม�ที�เป1นพื่'ษ

ควิามหมายของ the Exclusionary Rules ของ U.S Supreme Court

ควิามหมายของ the Exclusionary Rules ของ U.S Supreme Court

หลั�กการีแลัะสูารีะของ the Exclusionary Rules

ต3อกฎหมายวิ'ธพื่'จารีณีาคดัแลัะกฎหมายลั�กษณีะพื่ยานหลั�กฐาน

1

เป1นการีตควิาม

บทีบ�ญญ�ต'ของกฎหมายรี�ฐธรีรีมน�ญที�

เป1นบทีบ�ญญ�ต'

ค+�มครีองสู'ทีธ' เสูรีภาพื่ของ

ปรีะช้าช้น

2

เป1นการีพื่'จารีณีา

ถุ�งปรีะสู'ทีธ'ภาพื่

ของการีบ�งค�บใช้�กฎหมาย

รี�ฐธรีรีมน�ญที�ค+�มครีอง

สู'ทีธ' เสูรีภาพื่

3

ควิามหมายของ

หลั�กผู้ลัไม�ของต�นไม�ที�

เป1นพื่'ษ

อ'ทีธ'พื่ลัของ the Exclusionary Rules

ต3อกฎหมายวิ'ธพื่'จารีณีาคดัแลัะกฎหมายลั�กษณีะพื่ยานหลั�กฐาน 1. การีช้��งดั+ลัรีะหวิ3าง crime control

ก�บ due process of law 2 . การีช้��งดั+ลัรีะหวิ3างควิามน3าเช้��อถุ�อของพื่ยานหลั�กฐาน (probative value) ก�บวิ'ธการีไดั�มาซึ่��งพื่ยานหลั�กฐานที�ไม3ช้อบ (illegally obtained evidence)

วิ'เครีาะห&อ'ทีธ'พื่ลัของหลั�กผู้ลัไม�ของต�นไม�ที�เป1นพื่'ษ

หรี�อ the Exclusionary Rules ในกฎหมายไทีย ปป..วิ'วิ'..ออ . . มาตรีา มาตรีา 226 226 บ�ญญ�ต'วิ3า บ�ญญ�ต'วิ3า พื่ยานวิ�ตถุ+ พื่ยานเอกสูารี หรี�อพื่ยาน“พื่ยานวิ�ตถุ+ พื่ยานเอกสูารี หรี�อพื่ยาน“

บ+คคลัซึ่��งน3าจะพื่'สู�จน&ไดั�วิ3าจ/าเลัยมผู้'ดัหรี�อบ+คคลัซึ่��งน3าจะพื่'สู�จน&ไดั�วิ3าจ/าเลัยมผู้'ดัหรี�อบรี'สู+ทีธ'< ให�อ�างเป1นพื่ยานหลั�กฐานไดั� แต3บรี'สู+ทีธ'< ให�อ�างเป1นพื่ยานหลั�กฐานไดั� แต3ต�องเป1นพื่ยานช้น'ดัที�ม'ไดั�เก'ดัข�4นจากการีต�องเป1นพื่ยานช้น'ดัที�ม'ไดั�เก'ดัข�4นจากการี

จ�งใจ มค/าม��นสู�ญญา ข�3เข=ญ หลัอกลัวิงหรี�อจ�งใจ มค/าม��นสู�ญญา ข�3เข=ญ หลัอกลัวิงหรี�อโดัยม'ช้อบปรีะการีอ��น แลัะให�สู�บตามโดัยม'ช้อบปรีะการีอ��น แลัะให�สู�บตาม

บทีบ�ญญ�ต'แห3งปรีะมวิลักฎหมายน4หรี�อบทีบ�ญญ�ต'แห3งปรีะมวิลักฎหมายน4หรี�อกฎหมายอ��นอ�นวิ3าดั�วิยการีสู�บพื่ยาน”กฎหมายอ��นอ�นวิ3าดั�วิยการีสู�บพื่ยาน”

แนวิค/าพื่'พื่ากษาศึาลัฎกาที�วิ'น'จฉ�ย ป.วิ'.อ . มาตรีา 226

ที�ไม3รีวิมถุ�งพื่ยานหลั�กฐานที�ไดั�มาโดัยวิ'ธการีที�ไม3ช้อบ ฎ 15472540. / การีตรีวิจค�น การี

จ�บก+มแลัะการีสูอบสูวินเป1นการีดั/าเน'นการีคนลัะข�4นตอนก�น หากการีตรีวิจค�นแลัะจ�บก+มม'ช้อบดั�วิย

กฎหมายก=เป1นเรี��องที�จะวิ3ากลั3าวิก�นอกสู3วินหน��งต3างหาก เม��อคดัน4มการีสูอบสูวินโดัยพื่น�กงานสูอบสูวินผู้��รี�บผู้'ดัช้อบตามกฎหมายแลั�วิ แม�การีตรีวิจค�นแลัะจ�บก+มมป>ญหาวิ3าอาจไม3ช้อบดั�วิยกฎหมาย ก=หากรีะทีบกรีะเที�อน

ถุ�งการีฟ้@องคดัอาญาไม3 ที�4งจ/าเลัยม'ไดั�ฎกาวิ3าการีสูอบสูวินไม3ช้อบเพื่รีาะเหต+ผู้ลัอ��นๆ อก จ�งต�องถุ�อวิ3าการีสูอบสูวินในควิามผู้'ดัที�กลั3าวิหาตามฟ้@องน�4นช้อบ

แลั�วิ ศึาลัรี�บฟ้>งพื่ยานหลั�กฐานที�ไดั�จากการีตรีวิจค�นไดั�

ฎ 64752547. / การีที�ศึาลัออกหมายค�นบ�านของจ/าเลัยโดัยรีะบ+เลัขที�บ�านเป1นเลัขที� 74

ตามที�เจ�าพื่น�กงานต/ารีวิจรี�องขอแลั�วิ รี�อยต/ารีวิจเอก ก .แก�เลัขที�บ�านในหมายค�นเป1นเลัขที� 161 เพื่��อให�ตรีงก�บควิามจรี'งโดัยไม3มอ/านาจ อ�นอาจมผู้ลัให�หมายค�นเสูยไปแลัะการีค�นไม3ช้อบดั�วิยกฎหมายก=เป1นเรี��องที�จะต�องไปวิ3ากลั3าวิก�นอกสู3วินหน��งต3างหาก เม��อปรีากฏิวิ3าคดัมการีสูอบสูวินก�นโดัยช้อบ ที�4งในช้�4นพื่'จารีณีาจ/าเลัยก=น/าสู�บยอมรี�บวิ3าเจ�าพื่น�กงานต/ารีวิจตรีวิจค�นพื่บเฮโรีอนของกลัางฝั>งอย�3ในดั'นห3างจากบ�านของจ/าเลัยปรีะมาณี 3เมตรี จากพื่ยานหลั�กฐานที�โจทีก&น/าสู�บมาย3อมรี�บฟ้>ง

ลังโทีษจ/าเลัยไดั�

ข�อพื่'จารีณีาที�ควิรีพื่'เครีาะห&ข�อแตกต3างก�นรีะหวิ3างอ/านาจฟ้@องคดัอาญา

แลัะการีไต3สูวินม�ลัฟ้@องในกฎหมายอเมรี'ก�นแลัะกฎหมายไทีย

ป.วิ'.อ . มาตรีา 120 การีสูอบสูวินเป1นเง��อนไขของการีฟ้@องคดัต3อศึาลัของพื่น�กงาน

อ�ยการี แต3คดัที�รีาษฎรีเป1นโจทีก& ศึาลัต�องไต3สูวินม�ลัฟ้@องก3อน

ตามกฎหมายอเมรี'ก�น การีจะฟ้@องคดัอาญาต3อศึาลัต�องมการีไต3สูวินม�ลัฟ้@องในศึาลั หรี�อการี

ไต3สูวินม�ลัฟ้@องโดัยคณีะลั�กข+นใหญ3ก3อน (grand jury indictment)

การีแก�ไขกฎหมายเม��อป8 2547 (ป.วิ'.อ . ฉบ�บที�

22

มาตรีา มาตรีา 84 84 วิรีรีคที�าย บ�ญญ�ต'วิ3า วิรีรีคที�าย บ�ญญ�ต'วิ3า ถุ�อย“ถุ�อย“ค/าใดัๆ ที�ผู้��ถุ�กจ�บให�ไวิ�ต3อเจ�าพื่น�กงานผู้��จ�บ หรี�อค/าใดัๆ ที�ผู้��ถุ�กจ�บให�ไวิ�ต3อเจ�าพื่น�กงานผู้��จ�บ หรี�อพื่น�กงานฝัDายปกครีองหรี�อต/ารีวิจในช้�4นจ�บก+มพื่น�กงานฝัDายปกครีองหรี�อต/ารีวิจในช้�4นจ�บก+มหรี�อรี�บมอบต�วิผู้��ถุ�กจ�บ ถุ�าถุ�อยค/าน�4นเป1นค/ารี�บหรี�อรี�บมอบต�วิผู้��ถุ�กจ�บ ถุ�าถุ�อยค/าน�4นเป1นค/ารี�บสูารีภาพื่ของผู้��ถุ�กจ�บวิ3าตนไดั�กรีะที/า ควิามผู้'ดัสูารีภาพื่ของผู้��ถุ�กจ�บวิ3าตนไดั�กรีะที/า ควิามผู้'ดัห�ามม'ให�รี�บฟ้>งเป1นพื่ยานหลั�กฐาน แต3ถุ�าเป1นห�ามม'ให�รี�บฟ้>งเป1นพื่ยานหลั�กฐาน แต3ถุ�าเป1น

ถุ�อยค/า อ��น จะรี�บฟ้>งเป1นพื่ยานหลั�กฐานในการีถุ�อยค/า อ��น จะรี�บฟ้>งเป1นพื่ยานหลั�กฐานในการีพื่'สู�จน&ควิามผู้'ดัของผู้��ถุ�กจ�บไดั�ต3อเม��อไดั�มการีพื่'สู�จน&ควิามผู้'ดัของผู้��ถุ�กจ�บไดั�ต3อเม��อไดั�มการี

แจ�งสู'ทีธ'ตามวิรีรีคหน��ง หรี�อตามมาตรีา แจ�งสู'ทีธ'ตามวิรีรีคหน��ง หรี�อตามมาตรีา 83 83

วิรีรีคสูอง แก3ผู้��ถุ�กจ�บแลั�วิแต3กรีณี”วิรีรีคสูอง แก3ผู้��ถุ�กจ�บแลั�วิแต3กรีณี”

มาตรีา มาตรีา 1344/ 1344/ วิรีรีคที�าย วิรีรีคที�าย บ�ญญ�ต'วิ3า บ�ญญ�ต'วิ3า ถุ�อยค/าใดัๆ ที�ผู้��ต�องหาให�“ถุ�อยค/าใดัๆ ที�ผู้��ต�องหาให�“ไวิ�ต3อพื่น�กงานสูอบสูวินก3อนมการีแจ�งไวิ�ต3อพื่น�กงานสูอบสูวินก3อนมการีแจ�งสู'ทีธ'ตามวิรีรีคหน��ง หรี�อก3อนที�จะดั/าเน'นสู'ทีธ'ตามวิรีรีคหน��ง หรี�อก3อนที�จะดั/าเน'นการีตามมาตรีา การีตามมาตรีา 1341/ 1341/ มาตรีา มาตรีา

1342 1342 แลัะมาตรีา แลัะมาตรีา 1343/ 1343/จะรี�บฟ้>งเป1นพื่ยานหลั�กฐานในการีจะรี�บฟ้>งเป1นพื่ยานหลั�กฐานในการีพื่'สู�จน&ควิามผู้'ดัของผู้��น�4นไม3ไดั�”พื่'สู�จน&ควิามผู้'ดัของผู้��น�4นไม3ไดั�”

การีแก�ไขกฎหมายเม��อป8 2551 (ป.วิ'.อ . ฉบ�บที�

28)มาตรีา มาตรีา 2261/ 2261/ บ�ญญ�ต'วิ3า บ�ญญ�ต'วิ3า ในกรีณีที�ควิามปรีากฏิแก3ศึาลัวิ3า“ในกรีณีที�ควิามปรีากฏิแก3ศึาลัวิ3า“พื่ยานหลั�กฐานใดัเป1นพื่ยานหลั�กฐานที�พื่ยานหลั�กฐานใดัเป1นพื่ยานหลั�กฐานที�เก'ดัข�4นโดัยช้อบแต3ไดั�มาเน��องจากเก'ดัข�4นโดัยช้อบแต3ไดั�มาเน��องจาก

การีกรีะที/าโดัยม'ช้อบ หรี�อเป1นพื่ยานหลั�กฐานที�ไดั�มาโดัยอาศึ�ยข�อม�ลัที�เก'ดัข�4นการีกรีะที/าโดัยม'ช้อบ หรี�อเป1นพื่ยานหลั�กฐานที�ไดั�มาโดัยอาศึ�ยข�อม�ลัที�เก'ดัข�4นหรี�อไดั�มาโดัยม'ช้อบหรี�อไดั�มาโดัยม'ช้อบ ห�ามม'ให�ศึาลัรี�บฟ้>งพื่ยานหลั�กฐานน�4น เวิ�นแต3การีรี�บฟ้>ง ห�ามม'ให�ศึาลัรี�บฟ้>งพื่ยานหลั�กฐานน�4น เวิ�นแต3การีรี�บฟ้>งพื่ยานหลั�กฐานน�4นจะเป1นปรีะโยช้น&ต3อการีอ/านวิยควิามย+ต'ธรีรีมมากกวิ3าผู้ลัพื่ยานหลั�กฐานน�4นจะเป1นปรีะโยช้น&ต3อการีอ/านวิยควิามย+ต'ธรีรีมมากกวิ3าผู้ลั

เสูยอ�นเก'ดัจากผู้ลักรีะทีบต3อมาตรีฐานของรีะบบงานย+ต'ธรีรีมทีางอาญาหรี�อเสูยอ�นเก'ดัจากผู้ลักรีะทีบต3อมาตรีฐานของรีะบบงานย+ต'ธรีรีมทีางอาญาหรี�อสู'ทีธ'เสูรีภาพื่พื่�4นฐานของปรีะช้าช้นสู'ทีธ'เสูรีภาพื่พื่�4นฐานของปรีะช้าช้น

ในการีใช้�ดั+ลัพื่'น'จรี�บฟ้>งพื่ยานหลั�กฐานตามวิรีรีคหน��ง ให�ศึาลัพื่'จารีณีาในการีใช้�ดั+ลัพื่'น'จรี�บฟ้>งพื่ยานหลั�กฐานตามวิรีรีคหน��ง ให�ศึาลัพื่'จารีณีาถุ�งพื่ฤต'การีณี&ที�4งปวิงแห3งคดั โดัยต�องค/าน�งถุ�งป>จจ�ยต3าง ๆ ดั�งต3อไปน4ดั�วิยถุ�งพื่ฤต'การีณี&ที�4งปวิงแห3งคดั โดัยต�องค/าน�งถุ�งป>จจ�ยต3าง ๆ ดั�งต3อไปน4ดั�วิย

1( ) 1( ) ค+ณีค3าในเช้'งพื่'สู�จน& ควิามสู/าค�ญ แลัะควิามน3าเช้��อถุ�อของพื่ยานค+ณีค3าในเช้'งพื่'สู�จน& ควิามสู/าค�ญ แลัะควิามน3าเช้��อถุ�อของพื่ยานหลั�กฐานน�4นหลั�กฐานน�4น

(2) (2) พื่ฤต'การีณี&แลัะควิามรี�ายแรีงของควิามผู้'ดัในคดัพื่ฤต'การีณี&แลัะควิามรี�ายแรีงของควิามผู้'ดัในคดั (3) (3) ลั�กษณีะแลัะควิามเสูยหายที�เก'ดัจากการีกรีะที/าโดัยม'ช้อบลั�กษณีะแลัะควิามเสูยหายที�เก'ดัจากการีกรีะที/าโดัยม'ช้อบ

(4) (4) ผู้��ที�กรีะที/าการีโดัยม'ช้อบอ�นเป1นเหต+ให�ไดั�พื่ยานหลั�กฐานมาน�4นไดั�ผู้��ที�กรีะที/าการีโดัยม'ช้อบอ�นเป1นเหต+ให�ไดั�พื่ยานหลั�กฐานมาน�4นไดั�รี�บการีลังโทีษหรี�อไม3เพื่ยงใดั”รี�บการีลังโทีษหรี�อไม3เพื่ยงใดั”

ของฝัากน�กกฎหมาย

““You now see complexity when you once saw You now see complexity when you once saw

simplicity; you see grays rather than black and simplicity; you see grays rather than black and

white. But this is to the good because the world white. But this is to the good because the world

is in fact complicated.”is in fact complicated.”

Dean Elena Kagan of Harvard Law School.Dean Elena Kagan of Harvard Law School.

““You now see complexity when you once saw You now see complexity when you once saw

simplicity; you see grays rather than black and simplicity; you see grays rather than black and

white. But this is to the good because the world white. But this is to the good because the world

is in fact complicated.”is in fact complicated.”

Dean Elena Kagan of Harvard Law School.Dean Elena Kagan of Harvard Law School.

Questions & CommentsQuestions & Comments