5. POJAZDY TRAKCYJNE Klasyfikacja pojazdów Pojazdem trakcyjnym jest pojazd wytwarzający siłę pociągową za pomocą jednego lub wielu silników. Większość pojazdów trakcyjnych stanowią pojazdy kołowe. W kołowych pojazdach trakcyjnych niekoniecznie wszystkie koła muszą być kołami napędnymi. Koła nie napędzane nazywają się kołami tocznymi. Nowoczesne lokomotywy i wagony silnikowe mają jednak zwykle wszystkie koła napędzane w celu maksymalnego wykorzystania ich masy. Początkowo w kolejnictwie istniała wielka rozmaitość typów lokomotyw, często zaopatrzonych w osie lub wózki toczne, które miały zwiększać stateczność ich biegu. Liczbę osi tocznych przyjęto oznaczać cyframi, a liczbę sprzężonych mechanicznie osi napędnych kolejnymi dużymi literami. Jeśli osie mają napęd indywidualny, to przy literze oznaczającej liczbę osi dodaje się małą cyfrę 0, a jeśli są umieszczone w ramie wózka, a nie w ramie pudła lokomotywy – przecinek.
5. POJAZDY TRAKCYJNE Klasyfikacja pojazdów. Pojazdem trakcyjnym jest pojazd wytwarzający siłę pociągową za pomocą jednego lub wielu silników. W iększość pojazdów trakcyjnych stanowią pojazdy kołowe . - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
5. POJAZDY TRAKCYJNE Klasyfikacja pojazdów
Pojazdem trakcyjnym jest pojazd wytwarzający siłę pociągową za pomocą jednego lub wielu silników. Większość pojazdów trakcyjnych stanowią pojazdy kołowe.
W kołowych pojazdach trakcyjnych niekoniecznie wszystkie koła muszą być kołami napędnymi. Koła nie napędzane nazywają się kołami tocznymi. Nowoczesne lokomotywy i wagony silnikowe mają jednak zwykle wszystkie koła napędzane w celu maksymalnego wykorzystania ich masy.
Początkowo w kolejnictwie istniała wielka rozmaitość typów lokomotyw, często zaopatrzonych w osie lub wózki toczne, które miały zwiększać stateczność ich biegu. Liczbę osi tocznych przyjęto oznaczać cyframi, a liczbę sprzężonych mechanicznie osi napędnych kolejnymi dużymi literami. Jeśli osie mają napęd indywidualny, to przy literze oznaczającej liczbę osi dodaje się małą cyfrę 0, a jeśli są umieszczone w ramie wózka, a nie w ramie pudła lokomotywy – przecinek.
Na przykład:
1D1 to lokomotywa, która ma po jednej osi tocznej z każdej strony oraz 4 zestawy kołowe osadzone w pudle i napędzane wspólnie.
C’0 C’
0 to lokomotywa na dwóch wózkach i trzech osiach napędzanych oddzielnie.
Współcześnie budowane lokomotywy nie mają na ogół osi tocznych, a na PKP są eksploatowane wyłącznie lokomotywy typu B’
0 B’0 oraz C’
0 C’0.
Ponieważ praktycznie nie buduje się obecnie lokomotyw bezwózkowych, dlatego dla wygody pomija się przecinki oznaczające osadzenie zestawów kołowych w wózkach, a nie w ramie pudła. Oznacza się więc lokomotywę 4-osiową (4-silnikową) B0B0, a lokomotywę 6-osiową (6-silnikową) C0C0.
Przedsiębiorstwa kolejowe oznaczają lokomotywy symbolami określającymi ich serię, typ i przeznaczenie.
Na PKP przyjęto oznaczenia literowo-cyfrowe. Litery oznaczają rodzaj lokomotywy, a cyfry – jej serię. Oprócz tego jest podawany kolejny numer lokomotywy danej serii.
Stosowane są następujące dwuliterowe oznaczenia lokomotyw:
pierwsza litera: E – elektryczna,
S – spalinowa,
T – towarowa,
druga litera: P – pasażerska,
U – uniwersalna,
M – manewrowa.
Podstawowe parametry popularnych lokomotyw
seria EU07 ET21 ET41
układ osi B0B0 C0C0 B0B0 + B0B0
masa [t] 82 114 167
prędkość max.[km/h] 125 100 125
moc godzinna [kW] 2080 2400 4160
moc ciągła [kW] 2000 1860 4000
siła pociąg. max. [kN] 180 230 650
min. stopień wzbudz. 22% 50% 22%
B0B0 + B0B0 to dwie połączone przegubowo na stałe lokomotywy 2 – wózkowe 4 – osiowe.
Współczesne lokomotywy mają konstrukcję wózkową, to znaczy składają się z nadwozia, spoczywającego (w zdecydowanej większości) na dwóch wózkach. Nadwozie lokomotywy składa się z pudła i ostoi zespawanych w jedną całość. Ostoja pudła stanowi ramę składającą się z belek podłużnych i poprzecznych. Nadwozie musi pomieścić całe wyposażenie lokomotywy, z wyjątkiem silników trakcyjnych, osadzonych w ramie wózka.
Zespołem trakcyjnym nazywa się skład określonej liczby wagonów połączonych na stałe, których część lub wszystkie są wyposażone w silniki trakcyjne. Zespoły trakcyjne stosowane są wyłącznie w ruchu pasażerskim podmiejskim lub regionalnym. Pudło wagonu zespołu musi być dostosowane do przewozu pasażerów i w związku z tym możliwie cała aparatura elektryczna powinna być rozmieszczona pod pudłem i na dachu.
Tramwaj to obecnie, również jak zespół trakcyjny, zestaw składający się z dwóch lub trzech wagonów sterowanych wspólnie z wagonu czołowego lub wagony dwu- lub nawet trzyczłonowe zwane tramwajami przegubowymi.
Rozmieszczenie aparatury elektrycznej pod pudłem wagonu silnikowego zespołu trakcyjnego
Obwody elektryczne pojazdu trakcyjnego prądu stałego dzieli się na :
• obwód główny zawierający silniki trakcyjne, zasilany z sieci trakcyjnej;
• obwód sterowania zasilany z niskiego napięcia, wytwarzanego w przetwornicy, jest to na ogół napięcie stałe 110 V;
• obwód pomocniczy (maszyn pomocniczych) zasilany z sieci i trakcyjnej i niskiego napięcia.
W systemach prądu przemiennego występują dwa lub trzy obwody główne: obwód pierwotny zasilany napięciem sieci, obwód wtórny zasilany napięciem uzwojenia wtórnego transformatora, obwód zasilania silników trakcyjnych (główny).
Rozmieszczenie silników trakcyjnych i oporników rozruchowych przy mostkowym układzie przełączania silników.
Obwód główny lokomotywy EU07
Do aparatury wysokiego napięcia należą:
- pantograf;
- wyłącznik szybki;
- odłączniki: pantografu, główny, silników trakcyjnych;
• przetwornicę – silnik zasilany z obwodu wn za wyłącznikiem szybkim napędza prądnicę prądu stałego generującą napięcie 110 V. Przetwornica wyposażona jest w obwody (uzwojenia wzbudzenia obu maszyn) dające stabilizację obrotów i napięcia (110 V±5%) przy wahaniach napięcia sieci i obciążenia prądnicy. Silnik przetwornicy napędza również wentylatory silników trakcyjnych.
• silniki sprężarek – zasilane z nn,
• silniki wentylatorów – zasilane spadkiem napięcia na ostatnim segmencie oporów rozruchowych.
Do obwodów pomocniczych zalicza się obwody ogrzewania i oświetlenia.
Obwody rozrządu (sterowania), zasilane z napięcia 110 V, to zespół urządzeń służących do sterowania silnikami trakcyjnymi - załączania ich do pracy, wyłączania, regulacji prędkości obrotowej, zmiany kierunku wirowania itd.
Pojazdy kolei magnetycznej Maglev
Istnieją obecnie dwa rozwiązania kolei unoszonej magnetycznie: japoński i niemiecki. Zachowując tę samą zasadę działania i napęd w postaci silnika liniowego, oba rozwiązania różnią się. Japończycy skupili się na rozwiązaniu z magnesami nadprzewodzącymi, niemiecki system, zwany Transrapidem, używa konwencjonalnych elektromagnesów działających w zwykłej temperaturze. Te dwa rozwiązania określa się również: elektrodynamiczna technika podwieszenia (rozwiązanie japońskie) i elektromagnetyczna technika podwieszenia (rozwiązanie niemieckie). Konsekwencjami przyjętych koncepcji są różne wzajemne usytuowanie toru i pojazdu oraz wielkość szczeliny między drogą jezdną a pojazdem. Japoński pociąg porusza się w rynnie o kształcie litery U i uzwojenia torowe, wypychające pociąg, znajdują się w ścianach bocznych torowiska. Dzięki temu szczeliny między ścianami a pociągiem są znaczne i wynoszą 8 – 10 cm. Niemiecki pociąg obejmuje szynę prowadzącą o kształcie litery T z obu stron, a uzwojenia torowe, przyciągające pociąg, umieszczone są pod drogą jezdną. Dzięki przyciąganiu pociąg unosi się nad torowiskiem, ale szczelina jest mała 8 – 10 mm.
Obwody napędu i lewitacji w japońskim systemie maglevA , B – system napędu (elementy czerwone): pierścienie magnesów nadprzewodzących w podwoziu wagonu (A), aluminiowe pierścienie w ścianie rynny (B).C – system lewitacji (niebieski) unosi i stabilizuje bocznie pojazd w czasie
ruchu.
Schemat usytuowania magnesów unoszących i kierujących