1943: “Kötü Günler Yılı”nın Bıçak Sırtı İdaresi

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi : 3

Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA)

AÇIKLAMALI YÖNETİM ZAMANDİZİNİ

1940 – 1949

Birgül Ayman GÜLER (Editör) Tekin AVANER

Sonay Bayramoğlu ÖZUĞURLU Tayfun ÇINAR

Can Umut ÇİNER Esra DİK

Bülent DURU Nuray Ertürk KESKİN

Ceren KALFA Barış ÖVGÜN Menaf TURAN

Ankara, Aralık 2008

II

(c) AÜ SBF KAYAUM, Birgül A. Güler (Ed.)

Açıklamalı Yönetim Zamandizini: 1940-1949 Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA)

AÜ SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi : 3 Ankara, 2008

Prof. Dr. Birgül Ayman GÜLER Araştırma Yöneticisi Tekin Avaner, Araştırma Yönetici Yrd.

Yrd. Doç. Dr. Sonay Bayramoğlu ÖZUĞURLU Yrd. Doç. Dr. Tayfun ÇINAR

Yrd. Doç. Dr. Nuray Ertürk KESKİN Dr. Bülent DURU Dr. Ceren KALFA Dr. Menaf TURAN Can Umut ÇİNER

Esra DİK Barış ÖVGÜN

ISBN: 978-975-482-799-6

1.Kamu Yönetimi 2. Türk İdare Tarihi 3. Cumhuriyet Tarihi 4. Yönetim Zamandizini I. Güler, Birgül Ayman (Ed.), II. Açıklamalı Yönetim Zamandizini: 1940-1949

Yayına Hazırlama: Serpil Hoşafçı Kapak Tasarım: Fikret Sarı

Baskı Yeri:

Ankara Üniversitesi Basımevi İncitaşı Sokak No: 10 06510 Beşevler / Ankara

Tel: 0312 - 213 66 55 Basım Tarihi: 01.03.2009

Yayın Yeri:

AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi KAYAUM Müdürlüğü

Cebeci – Ankara

Tel: (0312) 595 12 85 Eposta: [email protected] Site: http://kayaum.politics.ankara.edu.tr

Bu çalışma Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Müdürlüğünce desteklenmiş

ve Temmuz 2007- Aralık 2008 tarihleri arasında yürütülmüştür.

III

İÇİNDEKİLER

Kısaltmalar ............................................................................................. V Sunuş .................................................................................................... VII

Kırklı Yıllarda Yönetim............................................................................1 Birgül Ayman GÜLER

1940: Savaşa Karşı Ulusal Korunma....................................................15 Nuray Ertürk KESKİN

1941: Kıtlık Yılında Milli Korunma Kanunu Uygulamaları ................159 Bülent DURU

1942: “A’dan ‘Z’ye Bozuk Devlet”in Yeniden Yapılanması Girişimlerinin Yükselişi ve Düşüşü .....................................................225 Tayfun ÇINAR

1943: “Kötü Günler Yılı”nın Bıçak Sırtı İdaresi ..................................357 Ceren KALFA

1944: Savaş Kıskacında Türkiye ve Askeri Yönetimde Kısmi Reform465 Menaf TURAN

1945: Dönüm Noktasında Türkiye.....................................................585 Tekin AVANER

1946: “Demokrasi”ye Kavuşma........................................................701 Can Umut ÇİNER

1947: Uluslararası İç Politika ..............................................................849 Barış ÖVGÜN

1948: Marshall Planıyla “Hür Dünya”ya Giriş ...................................947 Esra DİK

1949: Siyasal Rota - Halkçılık ve Bağımsızlık Yerine Hür Teşebbüsçü-lük ve Amerikancılık ..............................................................................1061 Sonay Bayramoğlu ÖZUĞURLU

Genel Kaynaklar ..............................................................................1155 Araştırmacılar Hakkında .................................................................1167 Kişi Adları Dizini.................................................................................1179

1943 Yılı 357

1943: “KÖTÜ GÜNLER YILI”NIN BIÇAK SIRTI İDARESİ

Ceren KALFA1

“Telefonlarımız hatta gecenin geç saatlerine kadar işliyordu. Hiç durmadan şu validen, ertesi gün halka dağıtılacak hubu-bat kalmadığını, şu ordu donatım ve yönetim makamından hayvanların yemsiz, asker erzakının yetersiz, vasıtaların atıl hale geldiğini bildiren kaygılı haberler alıyorduk2”

1943 yılı, Cumhuriyet tarihinde o güne kadar benzeri görülmemiş şiddette bir enflasyonun damgasını vurduğu3 oldukça zor bir yıl oldu. Öyle ki Niyazi Berkes, anılarında 1943 yılını “kötü günler yılı” olarak nitelendiriyor ve pek çok açıdan savaş yıllarının en zorunun 1943 olduğunu yazıyordu. Gerçekten de 1943 yılı sadece dünya savaşının getirdiği gıda ve mal yoksunluğu sorununun en yük-sek noktaya ulaşmasıyla değil aynı zamanda Türkiye’nin savaşa girmesi konu-sunda devlet adamları üzerindeki dış baskıların en yüksek düzeye çıkmasıyla da hem halkı hem de idareyi “canından bezdiren” bir yıldı4. Bu iki sorun 1943 yılı boyunca idarenin adımlarını belirleyen temel etkenlerdi. İdare bir yandan özel-likle yiyecek maddesi sıkıntısını aşmak, enflasyonu engellemek, bütçeyi denge-lemek gibi ekonomik sorunlarla boğuşurken diğer yandan da savaşa dahil ol-mamak için “bıçak sırtı” bir politika izlemek zorunda kalmıştı.

İaşe Yokluğu ve Kıtlığın İdaresi: “Önce Ekmekler Bozuldu” 1943 yılının idare açısından en önemli özelliği, kıtlık koşullarında halka yi-

yecek ulaştırabilmek olmuştu. Türkiye savaşa girmese de savaşın etkilerinden kaçılamıyordu. Pek çok konuda yokluk yaşanıyor, özellikle ekmekler yeterli buğday bulunamayışı nedeniyle farklı malzemelerden üretiliyor, ancak bu du-rumda ekmeğe benzemekten çıkıyorlardı.5 Yurtta yiyecek konusunda büyük bir 1 Dr., Akdeniz Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü 2 Şevket Süreyya Aydemir, İkinci Adam (1938–1950), s.203 3 Yahya Sezai Tezel, Cumhuriyet Dönemi İktisadi Tarihi (1923- 1950), s.180 4 Şevket Süreyya Aydemir, üzerindeki ağır sorumluluklar ve imkânların yetersizliği karşısında

kimi milletvekili ve hükümet üyelerinin zor günler yaşadığını anlatırken, milletvekillerinden Mümtaz Ökmen’in bir ara canına kıymayı düşünecek kadar sorumlulukların altında ezildiğine şahit olduğundan bahsetmektedir. Şevket Süreyya Aydemir, İkinci Adam (1938–1950), s.204

5 Bu durum gazetelere yansıyıp halk, “fırıncılara yüklenince”, fırıncılar da kendilerini aklamak için Toprak Mahsulleri Ofisini (TMO) suçlamaya başlamıştı. Fırıncılar, TMO’dan aldıkları unun içinde hiç buğday bulunmadığını, % 75’inin mısır, % 15’inin arpa ve % 10’unun darı ol-duğunu, her gün değişen kalitede unlarla hamur tutturamadıklarını iddia ediyorlardı. (Cumhuri-yet Ansiklopedisi 1941–1960, cilt II, İstanbul 2002, s. 45)

Yönetim Zamandizini 358

sıkıntı vardı, bu durum yiyecek fiyatları başta olmak üzere tüm malların fiyatla-rını arttırıyor ve enflasyon önüne geçilemez bir hal alıyordu. Kentlerin iaşesi so-runu idarenin halletmesi gereken sorunlar içinde en başta yer almaktaydı.

Ş. S. Aydemir, yaşanan yiyecek maddesi kıtlığını anlatırken, İzmir valisinin bir gün kendisine “– İşte dün fırınlardan çıkan bu! Bir tanesini hatıra olarak saklayacağım” diyerek taşla moloz arası kara bir hamur daha doğrusu çamur parçası gösterdiği örneğini vermektedir. Aydemir’in, aynı paragrafta devam eden sözleri durumun ciddiyetini sayılarla ortaya koymaktadır: “Her gün en az 1.000 ton halk ve 1.000 ton ordu ihtiyacı için hububat ve yem maddelerinin am-barlara girmesi lazım gelirken her akşam elimize gelen tedarik cetvelleri bir gün ve bütün yurtta ancak 2 tonluk tedarik yapılabildiğini gösteriyordu”6.

Bu durumun temel nedenlerinden biri genç kırsal nüfusun önemli bir kısmı-nın askere alınmış olmasıyla üretimin büyük ölçüde düşmüş olmasıydı. 1940 ila 1945 arasında ekilen toprak miktarı % 10 düşerken buğday üretimi % 30 civa-rında düşüş göstermişti7. Saraçoğlu Hükümeti, Saydam hükümetinden farklı ola-rak 50 tona kadar buğday üreten ya da yaklaşık olarak 600 dönüme kadar buğ-day eken çiftçinin hasadının %25’ine el koyuyor, kalan kısmını tüccarlara sat-masına izin veriyordu. Ancak “% 25 Kararı” olarak anılan bu karar, sorunu çözmedi; çünkü büyük çiftçiler, buğdayı el altından tüccarlara satıyor ve üretim-lerini gerçekte olduğundan düşük gösteriyorlardı8. Dolayısıyla bu durumdan bü-yük çiftçiler karlı çıkıyor ve savaş yıllarında hacıağalar adı verilen ikinci tür bir zengin kesim ortaya çıkıyordu.

Sonunda iaşe sorunu derinleşince, idare Toprak Mahsulleri Vergisi adı al-tında bir vergi uygulaması ile buğday ve diğer tarım ürünlerinin üretimini kayıt altına almaya çalıştı. 7 Haziran 1943 tarihinde yayınlanan Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu ve 11 Eylül 1943 tarihinde yayınlanan talimatname ile düzenle-

6 Şevket Süreyya Aydemir, İkinci Adam (1938–1950), s.203-4. Aydemir’in sözleri şöyle devam

etmektedir: “Ülke tam bir cihazlanma yetersizliği içindeydi. Hele tarımsal alanda düpedüz il-kel, verimsiz ve teşkilatsız bir durum içindeydik. O kadar ki hatta savaşa girmemişken bile kıt-lık, açlık çekiyorduk. Yollar, ulaştırma araç ve imkanları da yetersizdi. Milli stoklar yoktu ve bu stoklar olsa bile zaten depolama tesislerine malik değildik. Eğer İnönü’nün başvekillik dev-rinde ve çeşitli direnişlere rağmen yürüttüğü demiryolu siyaseti de olmasaydı, büyük tüketim merkezleri ülkenin uzak uçları ile büsbütün bağıntısız kalırdı. Bu şartlar içinde, Cumhuriyet devletçiliğinin ülkeye hediyesi olan birkaç şeker, tekstil fabrikası ile benzeri tesislerden de mahrum kalsaydık, tam bir Harbi umumi sefaletine kadar giderdik” (a.k. 205)

7 Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941–1960, cilt II, İstanbul 2002, s. 47 8 “Bu uygulama, iaşe meselesinin yükünü daha dengeli olarak dağıtmak yerine, yükü esas olarak

küçük ve orta üreticilerin üstüne yıkmış, 1942 yılı ve sonrasında az toprak işleyebilen köylüler-le büyük çiftçiler arasında önemli farklılaşmalara yol açmıştır…Buna karşılık büyük çiftçilerin yükü ağırlaşmıyor, tersine hafifliyordu. İşlenilen toprak arttıkça serbest piyasada yüksek fiyat-larla satılmak üzere üreticiye bırakılan miktar da artmaktaydı. …. Gerçi bu uygulamalar 1945 yılından sonra kaldırıldı ama olan olmuştu. ” Şevket Pamuk, “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Devlet, Tarımsal Yapılar ve Bölüşüm”, Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923-2000) Ankara 1988, s.105

1943 Yılı 359

nen bu vergi, hububat ve baklagiller için % 8, diğer ürünler için % 12 oranında saptanmıştı9.

Bu konuda idarenin aldığı ikinci önlem, devlet çiftlikleri yoluyla devletin kendisinin tarımsal üretim yapması ve ihtiyacı karşılaması idi. Bu çiftlikler aynı zamanda çiftçiye modern tarımın öğretileceği ve Türkiye tarımının geliştirilece-ği merkezler olarak planlanmıştı. İdare 1943 yılı öncesinde başlamış olan bu uy-gulamayı genişletmeye yönelik tedbirlere yönelmişti. Ayrıca yine 1943 öncesi başlanan ekmek karnesi uygulaması da bu dönemde devam ettiriliyordu.

“Fiyatların alabora oluşu, istifçiliği doğurdu.10” Pek çok yiyecek maddesinin zor bulunur olması bunların fiyatlarını arttırır-

ken bir yandan da istifçi ve karaborsacıların artmasına neden oluyordu. Aynı zamanda kaçakçılık artmış, mallar karaborsada fahiş fiyatlarla satılır hale gel-mişti. Bu durum enflasyonu tetikleyen başka bir etken oluşturuyordu. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, bu dönemi anlatırken, ülkenin içinde bulunduğu ekono-mik buhranı şöyle tarif ediyordu:

“Memleket öyle bir ekonomik buhran içine düşmüştü ki bir lokma has ekmekten, bir avuç şekerden tutun da bir kilo çiviye kadar bütün ‘zaruri havayiç’ altın pahası-na elde edilebilir hale gelmişti11”

Ancak hükümet enflasyonla birlikte giderek yükselen ithal malların fiyatla-rındaki büyük artışlara rağmen gümrük vergilerini aynı oranda arttırma yolunu seçmedi. Böylece enflasyon ve mal azlığının stoklarda mal depolayan ya da itha-lat yapan tüccarlara büyük kazançlar sağladığı bir sırada, ithalatın vergilendiril-mesini düşük düzeylerde tutuyordu. Bu durum savaş yılları boyunca ticaret ka-zançlarının çok yüksek olmasını sağladı ve bir tür savaş vurgunculuğu dönemi yaşanmasına meydan verdi. Gerçekte bütçe harcamalarını karşılamakta zorlanan hükümetin büyük kazançların elde edildiği bir sektörde vergileri arttırarak gelir sağlamak yerine gümrük tarifesini bu derece düşük düzeylerde tutması, ticaret burjuvazisinin hükümet üstündeki etkisini gözler önüne sermektedir12.

Cumhurbaşkanı İnönü, bu tür haksız kazançlar olduğu yönünde gelen şikâ-yetlere kendi tepkisini de katarak bu konuyu pek çok kez gündeme getirse ve işadamları ile politikacıların çıkar ilişkisi içinde birlikte davrandıklarına dikkat çekse de, hükümetin bu tavrında 1943 yılı boyunca herhangi bir değişiklik ol-

9 Tarımsal üretime uygulanan bu vergiler savaş sonrasında kaldırılmakla birlikte, küçük ve orta

köylülüğün CHP hükümetinden uzaklaşmasına ve hatta karşı tarafa geçmesine neden oldu. (Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941–1960, cilt II, İstanbul 2002, s. 48) Demokrat Parti’nin yükse-lişinde nüfusun % 80’ini oluşturan kırsal nüfusun CHP’den memnuniyetsizliğinin oynadığı rol ortadadır.

10 Cumhuriyet, 1 Nisan 1943. 11 Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Politikada 45 Yıl, Ankara 1968, s.169. 12 Yahya Sezai Tezel, Cumhuriyet Dönemi İktisadi Tarihi (1923- 1950), s.181


madı.13 Hükümetin ticaret alanına tek müdahalesi 1942 yılı sonunda çıkartılan kanunla asıl olarak 1943 yılında uygulanan Varlık vergisi oldu14.

Hayat pahalılığı ile mücadelenin diğer yönü, tarım üreticilerinin ürünleri karşılığı ellerine geçen gelirin düşüklüğüydü. Fiyat konusu daha çok şehirliler açısından ele alınıyordu. Ancak başta buğday ve hayvan mahsulleri olmak üzere bütün zirai ürünlerde üretici fiyatlarında baş gösteren yetersizlik köylüyü ezi-yordu15. Öte yandan hayat pahalılığı ile mücadele, idare açısından her şeyden önce buğdayı, eti ve zirai ürünleri şehirlere daha ucuza getirebilmeyi zorunlu kı-lıyordu. Aslında bu dönemde doğru dürüst bir fiyat politikası izlendiğini söyle-mek mümkün değildir. Halbuki hem tarım üreticilerini hem de tüketicileri zorda bırakmayan bir fiyat politikası ihtiyacı şiddetle hissedilmekteydi. Savaş yılların-da idarenin bu konudaki ihmali ticaret çevrelerini oldukça memnun ederken hem çiftçileri hem şehirli tüketicileri zor koşullarla karşı karşıya bırakmıştı.

Refik Saydam’ın ölümünden sonra 9 Temmuz 1942’de başbakan olan Sara-çoğlu, Saydam’dan tamamen farklı bir ekonomi politikası uyguladı. Saraçoğlu, Milli Korunma Kanunu ile temsil edilen sıkı denetim mekanizmalarını gevşetme ve piyasa üzerindeki kontrolü kaldırma yoluna gitti16. Bu politikanın daha kolay uygulanabilmesi için, daha bir iki yıl önce üzerinde önemle durulmuş olan İaşe Müsteşarlığı lağvedildi. Fiyat denetimleri hafifletildi. Ancak Saraçoğlu hüküme-tinin savunduğu bu serbestleşme, ne yazık ki enflasyonu daha da körükledi. Böylece 1942 ve 1943 yılları en yüksek enflasyonun yaşandığı yıllar oldu17.

Varlık Vergisi Daha önce de belirttiğimiz gibi idarenin içinde bulunduğu para sıkıntısına

karşı çare, varlık vergisi uygulaması yoluyla hafifletilmeye çalışıldı. Yapılan tahminlerde 465.384.000 lira getireceği hesaplanan (sadece İstanbul’dan 300.000.000 lira toplanacağı hesaplanıyordu) varlık vergisinin toplam tahsilatı 221.300.000 lira olarak şekillenmişti. Böyle bir uygulamanın yapılması kadar uygulamanın yapılış şekli de bir çok haksızlıklara yol açmış ve eleştirilere sebep olmuştu. Varlık vergisinin uygulanacağı kişiler ve miktarlar, devlet ve özel te-şebbüs temsilcilerinden oluşturulmuş karma komisyonlarca belirleniyordu18. Vergi matrahlarının mal beyanına dayalı olarak değil yerel komisyonların bilgi-

13 Yahya Sezai Tezel, Cumhuriyet Dönemi İktisadi Tarihi (1923- 1950), s.181 14 Yahya Sezai Tezel, Cumhuriyet Dönemi İktisadi Tarihi (1923- 1950), s.183 15 Şevket Süreyya Aydemir, İkinci Adam (1938–1950), s.226 16 Korkut Boratav, Türkiye İktisat Tarihi (1908-1980), s. 66 17 Korkut Boratav, Türkiye İktisat Tarihi (1908-1980), s. 67 18 Yasa uyarınca kurulan komisyonlar, maliye bakanlığından gelen gelir cetvelleri ile bilgilendiri-

liyordu. Ancak komisyonlar, kendilerine ulaşan ve cetvellerde yer alan bilgilerle yetinmek zo-runda olmadıkları gibi bunlarla bağlı da değillerdi. “ Nihayet verginin kimlere ve ne ölçüde uy-gulanacağını asıl saptamaya yetkili kurullar, komisyonlardı. İstanbul komisyonundaki üyelerin bir kısmı eski İttihatçılardı. … Üyelerin bir kısmı da CHP’liydi.” Cemil Koçak, Türkiye’de Mil-li Şef Dönemi (1938-1945), İstanbul 2003, s.487

1943 Yılı 361

sine dayanarak tespit edilmesi, verginin Müslüman olmayan azınlıklara daha ağır mükellefiyetler getiriyor olması, itiraz ve temyiz yollarının kapalı olması, verginin uygulandığı kişiler arasında adaletli bir dağılım sağlanamamış olması varlık vergisinin 1943 yılı içinde ama asıl olarak bu dönemin sonunda büyük bir eleştiri odağı haline gelmesine yol açtı.19

Buna rağmen idare ve bu dönemde onun sesi haline gelen Cumhuriyet ga-zetesi uygulamayı savunuyor hatta, varlık vergisinin büyük bir adalet örneği ha-line geldiği iddia ediliyordu. Gazete, bu vergi ile varlıklı olanlardan vergi alın-dığını böylece vergi adaleti sağlandığını şu satırlarla ileri sürmüştü: "Türk milleti ve köylüsü, ezici yükleri asırlarca tek başına çekmiş, fedakârlık taleplerine mertçe mukabele etmiştir. Bu memleket tarafından gösterilen misafirperverlikten faydalanarak zengin oldukları halde ona karşı bu nazik anda vazifelerini yap-maktan kaçacak kimseler hakkında bu kanun (varlık vergisi kanunu) bütün şid-deti ile tatbik edilecektir20".

Tan Gazetesinde varlık vergisi ile ilgili olarak yapılan benzer bir yorumda da bu uygulamanın adaletsiz bir uygulama olduğunu iddia edenler eleştirilmekte ve şöyle denilmekteydi: "Ekalliyet dediğimiz yurttaşların adaletsizliğe uğradığı söylenemez. Çünkü bunlara tahmil edilen vergi bin milyon lira kadardır. Hâlbu-ki çiftçi kısmı geçen sene ve bu sene toprak mahsulü olarak bir kaç milyar lira vermişlerdir. Memlekette müsavi haklara sahip olan ekalliyettin, memleketin müdafaası hususunda kendilerine düşen mükellefiyeti iyi niyetle ifa etmemeleri doğru değildir.21"

Keyfi borçlar altında bırakılan mükelleflerden, borçlarını % 1 ve % 2 olarak cezalı ödenebilen süreler sonunda da ödemeyenler tayin edilen yerlerde borçları karşılığında zorunlu hizmete yükümlü tutuldular. Kanuna göre, borçlarını bir ay içinde ödemeyenler, memleketin herhangi bir yerinde, bedeni kabiliyetlerine gö-re çalıştırılabileceklerdi.22 Bedenen çalıştırılacak olanlar, İstanbul'daki kamplar-da toplandıktan sonra Erzurum Aşkale'de bulunan çalışma kampına gönderildi-ler23. Böylece 17 kişiden oluşan ilk kafile 23 Ocak günü yola çıktı ve Türkiye’de gerçek anlamda suçlu olmayan kimselerin çalıştırıldığı ilk toplama kampı faali-yete başlamış oldu24. Borcunu ödemeyen mükelleflerin Aşkale çalışma kampına gönderilmesi uygulaması Ocak ayından Temmuz'a kadar sürdü. Gazete kayıtla-rından derlenen sayılara göre Temmuz ayına kadar 1400’e yakın mükellef Aşka-le'ye gönderildi. Yükümlülere çalışmaları karşılığında 250 kuruş ücret ödeniyor, bunun 60 kuruşu iaşe ve barınma masrafları için kesiliyor ve geriye kalan da

19 Cemil Koçak, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), İstanbul 2003, s. 487-488 20 Cumhuriyet, 6 İkincikanun 1943 21 Cumhuriyet, 25 Birinciteşrin 1943 22 Cumhuriyet, 7 İkincikanun 1943 23 Cumhuriyet, 21 İkincikanun 1943 24 Cumhuriyet, 22 İkincikanun 1943


vergi borçlarından düşülüyordu. Ancak bu hesaba göre, kimi yükümlülerin borç-larını ödeyebilmek için hayatları boyu çalışmaları gerekecekti25.

Ayrıca borcunu ödemeyen mükelleflerin malları 16 Ocak 1943 tarihinden itibaren haciz edilmeye ve borçlarına karşılık açık arttırma ile satılmaya başlan-dı26. Vergi borcunu ödeyeceğini beyan edenlere ise, zaman tanınıyor ve borçları takside bağlanıyordu.Varlık Vergisi uygulamasının aldığı eleştiriler nedeniyle kısa süre içinde tasfiye edilmesi kararı alındı. Haziran ayında, birkaç hafta önce-sine kadar vergiyi savunan gazeteler, verginin temmuz ayına kadar tamamen tas-fiye edilmesi için çalışmaların yoğunlaştığını yazıyordu. Cumhuriyet gazetesi-nin, 17 Haziran tarihli haberine göre, defterdarlıklarda çalışan maliye memurları varlık vergisi tahsilatı işinin temmuz ayına kadar tasfiye emrini uygulamaya baş-lamışlardı. Ve o güne kadar Varlık vergisinin yekûnu 184 milyon liraya ulaşmış-tı27. Eylül ayında Varlık vergisi uygulaması iyice gevşetildi. Yükümlüler havala-rın soğuması üzerine önce Sivrihisar’a getirildiler. 3 Ekim 1943 tarihinde ise ça-lışma yükümlülüğü altında bulunanların serbest bırakılmasına karar verildi28. Varlık vergisi Kanunu 1944 yılının Mart ayında uygulamadan tamamen kaldırıl-dı.

II. Paylaşım Savaşı ve Türkiye’nin Savaşa Dahil Olmama Direnişi Beş yıldır sürmekte olan II. Paylaşım Savaşı’nın sonucunu belirleyen olay-

lardan biri 1943 yılının Ocak ayında Alman ordularının Stalingrad’da büyük bir yenilgiye uğramaları ve teslim olmaları oldu. Stalingrad’dan sonra Kuzey Afrika cephesinde Amerikan ve İngiliz ordularının ardı ardına gelen başarıları, savaşın müttefikler lehine sonuçlanacağına olan inancı giderek arttırdı. Bir de 1943 yılı-nın son aylarında yoğun saldırılar altında kalan İtalya’nın halktan gelen baskılar da eklenince müttefiklere teslim olmasıyla artık savaşın sonucu kesinlikle belli olmuştu. İtalya hükümetinin devrilmesi, Mussolini’nin tutuklanması ve sonra-sında General Badaglio başkanlığındaki yeni hükümetin Almanya’ya savaş ilan ederek müttefiklerin safına geçmesi Almanya’yı tamamen izole etmişti. Öyle ki müttefik devletler arasında 1943 yılı içinde ardı ardına yapılan konferanslarda artık savaştan sonra dünyanın yeni düzeninin nasıl olacağı konuşulmaya baş-lanmıştı. Bu konferanslar ve konferanslar sırasında ele alınan konular kısaca şunları içermekteydi:

Cazablanca Konferansı ►14 Ocak 1943 ABD başkanı Roosevelt ile İngiliz başbakanı Churchill’in 14-26 Ocak ta-

rihlerinde yaptığı birebir görüşmeler sonunda, Sicilya’ya çıkarma yapmak ve

25 Aşkale’ye sevkedilen yükümlüler, İran-Trabzon transit yolunda kar temizleyecek sonra da Er-

zurum-Sivas yol yapımında çalışacaklardı. Cemil Koçak, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), İstanbul 2003, s.499

26 Cumhuriyet, 15 İkincikanun 1943 27 Cumhuriyet, 17 Haziran 1943 28 Cumhuriyet, 3 Birincikanun 1943

1943 Yılı 363

Balkanlarda ikinci bir cephenin açılmasını sağlamak için Türkiye’nin savaşa girmesi yönünde baskıları arttırmak gibi konuların da aralarında bulunduğu ka-rarlar alındı29.

Washington Konferansı ►12 Mayıs 1943 Müttefik devletlerden İngiltere başbakanı Churchill ile ABD başkanı

Roosevelt savaşın gidişatını Washington'da biraraya gelerek değerlendirdiler. 26 Mayıs’a kadar süren bu konferansta savaş sonrası dünyanın nasıl şekilleneceği de ele alındı ve bazı konular karara bağlandı30.

Quebec Konferansı ► 14 Ağustos 1943 14-24 Ağustos tarihleri arasında gerçekleşen Konferans’ta Amerikan ve İn-

giliz Genelkurmayları İtalya’da Mussolini’nin iktidardan düşmesiyle ortaya çı-kan yeni durumu değerlendirdiler. Almanya’yı ikinci bir cephede daha sıkıştır-mak için Fransa’da Normandie kıyılarında bir cephe daha açılmasına karar ve-rildi31.

Moskova Konferansı ►19 Ekim 1943 19-30 Ekim tarihleri arasında İngiltere, ABD ve Rus Hariciye bakanları

Moskova'da biraraya geldi. Konferansta savaşın kısaltılmasına, savaş sonrasında sömürgelerin milletlerarası vesayet altına alınmasına ve savaş suçlularının ağır cezalara çarptırılmasına karar verildi32.

Kahire Konferansı ►22 Kasım 1943 22-26 Kasım tarihleri arasında süren bu konferansta, Tahran Konferansı ön-

cesi fikir birliğine ulaşmak isteyen Churchill ve Roosevelt, Çin başkanı Chiang Kai Shek ile bir araya geldiler. Konferansta bir karar açıklanmayıp görüş teatisi ve karşılıklı bilgi aktarımı yapıldı33.

Tahran Konferansı ►28 Kasım 1943 Roosevelt, Churchill ve Stalin’in katılımıyla 28 Kasım - 1 Aralık tarihleri

arasında gerçekleşen konferansta, Türkiye’nin savaşa katılmasına ve savaş son-rası düzeni korumak için uluslararası bir teşkilat kurulmasına karar verildi34.

29 Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), 1998. s. 389-390, Sander, Oral, Siyasi

Tarih (1918–1994), İstanbul 1994, s. 163 30 Cumhuriyet, 13. Mayıs 1943, Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), 1998, s.

390 31 Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), 1998, s. 391 32 Cumhuriyet, 19. Birinciteşrin. 1943, Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995),

1998, s.392 33 Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), 1998, s. 393 34 Fahir Armaoğlu, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), 1998, s. 393, Sander, Oral, Siyasi Tarih

(1918–1994), İstanbul 1994, s. 165


Görüldüğü gibi üç büyük devletin başkanları savaş sonrası dünyanın payla-şım planlarını yapmaya başlamış ve bu planlarda Türkiye de dahil edilmişti. An-cak planların bir kısmının gerçekleşebilmesi için Türkiye’nin savaşa katılmış olması gerekliydi. Üstelik Balkanlar’da bir ikinci cephenin açılması konusu da Türkiye’nin savaşa girmesine bağlıydı35. Bu nedenle Churchill ve Roosevelt, Stalin’in de desteğini alarak 1943 yılının ilkbahar aylarında Türkiye’nin savaşa katılmış olmasını planlamışlardı. Churchill, Ankara’ya askeri yardımda bulun-mak suretiyle, Türkiye’nin savaşa katılmasının sağlanabileceğini ileri sürerken, Stalin Türkiye’nin İngiliz savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesine izin verme-yeceğini ve bu durumun ona savaş açmak için bahane yaratacağını savunuyor-du36.

Bütün bu planlara rağmen Türkiye tarafsızlığını korumak ve savaşa girme-mek konusunda kararlıydı. Bu nedenle tüm diplomatik görüşmeler ve adımlar incelikle planlanıyor, Türkiye mihver ve müttefik kuvvetler arasında ince bir çizgiyi korumaya çalışıyordu. Savaş sözkonusu olduğunda idare, adeta “bıçak sırtı”nda ilerlemek zorunda olan bir karınca gibiydi. Türkiye’nin içinde bulun-duğu durumun hassasiyeti idarecilerce özellikle İnönü tarafından zaruretle his-sediliyordu: Türkiye savaşa giremezdi. Türkiye’nin savaşa girmesi bu yeni kuru-lan ve daha emekleme döneminde olan Cumhuriyetin yıkımı anlamına gelebilirdi:

“Türkiye o zaman 17 milyon nüfuslu, yoksul ve geri bir devletti. Yolları çok az, is-tihsali az, halkının ancak yüzde yirmisi okuyup yazan bu devletin ordusu da silah bakımından çok geri idi. Pek az tankı, iki üç yüz uçağı vardı. Nakliyesini at, katır ve develerle yapıyordu. Klasik usulde bir piyade ordusu idi. Topçusu bile yeter de-recede değildi. Hele gaz hücumlarına karşı korunma tedbiri yok gibi idi. Bütün memlekette de, Çankaya’da İsmet İnönü ve maiyeti için yapılmış olan sığınaktan başka sığınak yoktu37”

Bu nedenle, Türkiye iki taraf ile de ilişkilerini aynı mesafede tutmaya çalı-şıyordu. Örneğin Cumhurbaşkanı bir gün müttefik elçileri ile görüşme yaparsa mutlaka birkaç gün sonra karşı tarafın elçileriyle bir görüşme ayarlıyordu.Ya da başbakan İngiltere elçileri ile görüşürken Cumhurbaşkanı da Alman elçisini ka-bul ediyordu. Bunun bir örneği 7 Mayıs 1943 tarihinde yaşandı. Cumhuriyet ga-zetesinde yer alan haberde Cumhurreisi İnönü’nün Almanya, Başvekil Saraçoğ-

35 ABD ve İngiltere’nin Balkanlar’da ikinci bir cephe açılması konusundaki ısrarı, Avrupa’da sa-

vaş sonrası oluşturulması düşünülen düzenle ilgiliydi. Dolayısıyla bu talep askeri bir strateji çerçevesinde değil siyasal bölüşüm planları bağlamında gündeme getiriliyordu. Kızıl ordu, Orta Avrupa ile Balkanlar’ı Nazi egemenliğinden kurtaran tek güç olma ayrıcalığını eline geçirirse, Sovyetler Birliği’nin bölgede siyasal, ekonomik ve ideolojik egemenliğini genişletmesi hiç de zor olmayacaktı. Bu yayılma tehdidine karşı bölgede İngiliz askerlerinin ve nüfuzunun da ko-runması için İngilizlerin Balkanlar’da cephe açarak burada egemenliği ele almaları gerekliydi. (Cemil Koçak, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), s.144)

36 Cemil Koçak, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), İstanbul 2003, s.142. 37 http://www.nihalatsiz.org/tkhs_14.html

1943 Yılı 365

lu’nun ise İngiltere büyükelçileri ile görüştükleri aktarılmıştı38. Ancak Almanla-rın giderek gerilemelerinden ve İtalyanların da teslim olmasından sonra Türkiye müttefiklerle olan ilişkilerini giderek arttırdı.

Müttefiklerle ilişkisinin artması, Türkiye’nin savaşa katılması yönündeki baskıların da yoğunlaşmasına neden oldu. Tahran Konferansı sonrasında, özel-likle İngiltere Balkan cephesi sorumluluğunu paylaşabilmek için Türkiye’ye sa-vaşa girmesi yönünde çağrıda bulunulması konusunda ısrarcı davrandı. Çağrı yapılması üzerine İnönü, yeterli askeri donanım sağlanmadan savaşa girmeyi ke-sin bir şekilde reddetti ve ortak harekat ve işbirliği konuları üzerinde durdu. Türkiye’nin savaşa girmesi durumunda Trakya, İstanbul ve Boğazlar’ın işgal edileceğini bunun da Almanların daha sonra da kurtarıcı olarak gelecek devletin çıkarına olacağını bilen İnönü, hiçbir taahhüde girmedi. Heyetler arasındaki gö-rüşmeler 3 Şubat 1944 tarihinde kesildi39. Böylece Türkiye başındaki büyük bir badireyi hasarsız atlatmayı başarabilmişti.

Türkiye’de İki Dereceli Son Seçim Türkiye’de genel seçimler, bu ortamda yenilendi. 28 Şubat 1943 tarihinde

yapılan seçimde, önceki seçimlerden farklı olarak bir çok ilde seçilecek millet-vekili sayısından daha fazla aday gösterildi. “Aday sayısı toplam 62 ilin 24’ünde milletvekili sayısı kadar, ancak kalan 38’inde ise seçilecek milletvekili sayısının üzerindeydi.40” Ayrıca CHP’nin aday listesinde bağımsız adaylara da yer veril-mişti. Seçim kararı 14 Ocak’ta tarihinde alınmış ve ardından TBMM tatil edil-mişti. Seçim 1942’de kabul edilen Seçim Kanunu uyarınca, ancak iki dereceli olarak yapıldı. Seçimler, % 80 gibi oldukça yüksek bir katılımla gerçekleşti.

15-20 Şubat tarihleri arasında yapılan seçimde halk ikinci seçmenleri belir-ledi. İkinci seçmenlerin milletvekillerini belirlemesinden sonra TBMM listesi 23 Şubat’ta açıklandı. 455 kişiden oluşan XII. meclise seçilen tüm adaylar CHP’liydi. 8 Mart’ta meclis açıldı ve aynı gün Cumhurbaşkanı’ndan yetki alan başbakan kabineyi oluşturdu. Önceki dönemde de başbakan olan Şükrü Saraçoğ-lu tarafından kurulan yeni hükümet, 4 bakan dışında eski hükümetle aynı isim-lerden oluşmaktaydı. II. Saraçoğlu hükümetinde yenilenen bakanlar İktisat, Ti-caret, Adalet ile Gümrük ve İnhisarlar bakanları oldu41.

Yeni Hükümetin Programı İkinci Saraçoğlu Hükümeti de Halk Partisi programını uygulamayı amaçlı-

yordu. Programda yapılacak işler arasında en başta Türk ordusunu daima hazır tutmak vazifesi belirtilmişti. Ancak bu vazifeye karşılık hükümetin önünde çö-

38 Cumhuriyet, 8. Mayıs 1943 39 Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941–1960, cilt II, İstanbul 2002, s. 38-39. 40 Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941–1960, cilt II, İstanbul 2002, s. 41 41 Cemil Koçak, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), İstanbul 2003, s.288-298


zülmeyi bekleyen iki önemli sıkıntı bulunmaktaydı. Saraçoğlu’nun sözleriyle ia-şe sıkıntısı ile para sıkıntısı memleketin en büyük problemiydi ve bunların çö-zülmesine yönelik alınan tedbirler ve sert kararlar sorunları çözmek bir yana ka-ra pazarın (karaborsanın) yerleşmesine sebep olmuştu. Bu nedenle herkeste, eğer biraz serbestlik verilecek olursa her şeyin daha iyi olacağı kanaati hüküm sür-meye başlamıştı. Ancak serbestlik yolundaki tecrübenin sonucu da bilhassa gi-yim ve yiyecek maddelerinde fiyatların aşırı artışına yol açmıştı42. Dolayısıyla varolan sorunların üzerine bir de enflasyon sorunu eklenmişti. Memleketin için-de bulunduğu ikilem başbakan tarafından şu sözlerle ortaya konuyordu:

“Memleketimiz, yiyim ve giyim noktasından kendi kendine çok zor kifayet edebilir bir durumda olduğu halde koskoca bir orduyu beslemek ve giydirmek zaruretiyle karşılaştığı gibi bu orduları teşkil etmek için de tarlası ve işi başında bulunan gençleri işlerinden ayırmak zarureti hâsıl olmuştur. Daha kısa bir cümle ile bir milyona yakın genç istihsal sahasından alınarak istihlak cephesine verilmiştir.43”

Bu nedenle Hükümet programı temelde enflasyonla mücadele ve kömür, buğday, bulgur, pirinç, yağ vb. gibi zor bulunan gıda maddelerinin temini konu-larını içermekteydi. Alınan önlemlerden biri, kimi önemli tarım ürünlerinin dev-letçe belirlenen fiyatla devlet tarafından üreticiden satın alınması idi. Bu mallar öncelikle ordunun, sonra da dar ve mahdut gelirli vatandaşların ihtiyaçlarına tahsis ediliyordu. Dar ve mahdut gelirli insanlara yardım edilmesi, elbise, ayak-kabı ve kimi yiyecek maddelerinin bu kişilere dağıtımı programda önemle üze-rinde durulan konular arasındaydı.44

Programda, devlet maliyesinin içinde bulunduğu zor durum ortaya konduk-tan sonra varlık vergisinin sorunları hafiflettiği, varlık vergisinden o güne kadar 225 milyon liranın elde edildiği ve bu sayede Merkez Bankası'nın 35 bin ton al-tın alarak durumunu düzelttiği açıklanıyordu. Maliyeden sonra en önemli sorun olarak maarif ve ziraat sorunlarının geldiğini söyleyen başbakan bu konularda alınan önlemleri de anlatmıştı. Maarif konusuna önemli bir bütçe ayrıldığını an-latan başbakan öncelikli olarak okul ve öğretmen sayılarını arttırmayı hedefle-

42 Fiyatların kontrolsüz artışı bir yandan tehdit olarak görülürken, öte yandan üretimin çoğalması

ve saklı malların ortaya çıkması açısından zaruri görülüyor ve bu düşünce bizzat başbakan tara-fından savunuluyordu: “Darlığın en müessir ilacı, istihsali çoğaltmak ve saklı malları meydana çıkarmak olduğu için, fiyatların artmasında fayda görülmüştür” (Şükrü Saraçoğlu, “Hükümet Programı” Cumhuriyet, 18. Mart. 1943).

43 Şükrü Saraçoğlu, “Hükümet Programı” Cumhuriyet, 18. Mart. 1943; RG, 18. Mart. 1943 44 Hükümet programında yapılacak yardımlar ilke olarak şöyle örneklenmektedir: “140 liradan

fazla ücret ve maaş alan geniş manasıyla bütün memur ve müstahdemlere birer kat elbiselik kumaş, 140 liradan aşağı olanlara ikişer kat elbiselik kumaş, 70 liradan aşağı maaş ve ücret alanlara da ayrıca birer ayakkabı” verilmesi planlanmaktadır. Ayrıca 1943 yılı boyunca bele-diyelere aktarılan kaynaklar kullanılarak dar gelirli vatandaşlara ekmek, bulgur, pirinç, şeker ve yağ dağıtımı yapılmasına karar verilmiştir. Örneğin ekmeklik hububat ve un stokları meydana getirmek için Ticaret Vekâleti’nin 500.000 liralık mütedavil sermayeyi belediyelere aktarması-na karar verilmişti (RG, 19. Ocak. 1943).

1943 Yılı 367

diklerini açıklıyordu. Ziraat konusunda ise, köylüyü toprak sahibi yapacak ka-nunun çıkarılmasının birinci sıradaki işleri olduğunu ve devlet eliyle modern ta-rımcılığın yaygınlaştırılacağını belirtiyordu. Dış politika konusunda da Türki-ye'nin tarafsızlığının sürdürüleceğinin altını çizen başbakan, İngiltere ve ABD ile ilişkilerin dostluk düzeyine çıkarıldığını özellikle vurgulamaktaydı45.

Maarif Vekâleti için bütçeye konan miktar geçen seneden 14,5 milyon lira fazlaydı. On sene önce 10 milyon olan Maarif bütçesi, 1943 yılında 43 milyon liraya ulaşmış bulunmaktaydı. Ayrıca özel idarelerin eğitime tahsis ettiği toplam miktar 12 milyon liradan 19 milyon liraya çıkmıştı. Buna bağlı olarak öğrenci sayıları da giderek artmaktaydı. On senelik bir karşılaştırma ile 1933 yılında 7.000 olan yüksek tahsil öğrenci sayısı 1943 yılında 16.600’e, lise öğrenci sayısı 6.800’den 30.000’e, ortaokul öğrenci sayısı 35.000’den 100.000’e ve ilkokul öğ-renci sayısı 525.000’den 970.000’e ulaşmıştı. Ayrıca Güzel Sanatlar Akademi-si’nde on sene önce 157 olan öğrenci sayısı 547’i bulmuş ve Konservatuarda bu sene toplam öğrenci sayısı 147 olmuştu. Bu arada Teknik Öğretim okullarında okuyan öğrenci sayısı 14.500’e ve Köy Enstitüleri’nin öğrenci sayısı da 12.000’e çıkmıştı46.

Bütçede eğitimden sonra en büyük kaynak Ziraat Vekâleti’ne ayrılmıştı. Çiftçilerin tohum, gübre, ilaç ve diğer ihtiyaçlarını temin etmek üzere kurulan Zirai Donatım Kurumu’na 5,5 milyon lira tahsis edilmişti. Bundan başka Ziraat Vekâleti’nin bütçesine önceki yıla göre, 4 milyon 800 lira ilave yapılmıştı. Bu para ile üçü umumi ziraat konusunda diğer üçü de meyveler konusunda uzman-laşacak altı Teknik Okul açılması planlanıyordu. Bu okullarda köy çocuklarına teknik bilgilerin öğretilmesi ve köylünün bilinçli tarıma yönlendirilmesi amaç-lanmaktaydı.

45 Şükrü Saraçoğlu, “Hükümet Programı” Cumhuriyet, 18. Mart. 1943. 46 a.k.


Ek 1: 1943 Devlet Bütçesi Masraf Bütçesi TL % Varidat Bütçesi TL %

Büyük Millet Meclisi 6.356.803 1,3 İrad ve Servet Vergileri 86.264.000 17,7

Riyaseti Cumhur 748.383 0,2 Muamele ve İstihlak Vergileri

198.391.000 40,8

Divanı Muhasebat 872.833 0,2 İnhisarların Safi Hâsılatı 88.370.000 18,2

Başvekâlet 1.329.119 0,3 Devlete ait Emval-Emlak hâsıla

3.720.000 0,8

Devlet Şurası Reisliği 405.285 0,1 Devletçe İdare Edilen Müesses

1.415.000 0,3

Matbuat Umum Müdürlüğü 2.328.191 0,5 Umumi Müessese ve Şirketler Hâsılatından Devlet hissesi

895.000 0,2

İstatistik Umum Müdürlüğü 334.562 0,1 Müteferrik Varidat 15.465.500 3,2

Devlet Meteoroloji İş. GM 899.206 0,2 Fevkalade Varidat 92.200.000 18,9

Diyanet İşleri Reisliği 905.404 0,2

Maliye Vekâleti 53.241.507 10,9

Düyunu Umumiye 121.790.289 25,0

Gümrük ve İnhisarlar Vekâ 9.663.591 2,0

Dâhiliye Vekâleti 8.017.051 1,6

Emniyet İşleri Umum Müd 13.192.279 2,7

Jandarma Genel Komutanlığı 26.778.164 5,5

Hariciye Vekâleti 4.215.308 0,9

Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti

15.474.588 3,2

Adliye Vekâleti 14.907.776 3,1

Tapu ve Kadastro UM 2.100.452 0,4

Maarif Vekâleti 43.128.934 8,9

Nafıa Vekâleti 22.621.642 4,6

İktisat Vekâleti 3.597.182 0,7

Münakalât Vekâleti 2.359.362 0,5

Ticaret Vekâleti 1.905.848 0,4

Ziraat Vekâleti 13.512.347 2,8

Milli Müdafaa Vekâleti 116.031.238 23,8

Umumi Yekûn 486.717.349 100 Umumi Yekûn 486.720.500 100

1943 Yılı 369

Ek 2: II. Saraçoğlu Hükümeti 09.03.1943 Saraçoğlu Hükümeti 07.08.1946 tarihine kadar görevde kalmıştır, ancak

hükümette daha 1943 yılından başlayarak kimi bakan değişiklikleri yapılmıştır. Başbakan Mehmet Şükrü SARAÇOĞLU Adliye Vekâleti Ali Rıza TÜREL Milli Müdafaa Vekâleti Ali Rıza ARTUNKAL Dâhiliye Vekâleti Recep PEKER / 20 Mayıs sonrası Hilmi URAN Hariciye Vekâleti Numan MENEMENCİOĞLU Maliye Vekâleti Fuad AĞRALI Nafıa (Bayındırlık) Vekâleti Sırrı DAY Maarif Vekâleti Hasan Ali YÜCEL İktisat Vekâleti Fuat SİRMEN Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Dr. Ahmet Hulusi ALATAŞ Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Suat Hayri ÜRGÜPLÜ Ziraat Vekâleti Şevket Raşit HATİPOĞLU Münakalat Vekâleti Ali Fuat CEBESOY Ticaret Vekâleti Celal Sait SİREN


1943 YILINDA YÖNETİM

G Ay Olay/Mevzuat Açıklamalar Kaynak

- Ocak Maarif Vekâleti raporu Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı bu raporda, cumhuriyet yılları boyunca eğitime ayrılan bütçeler, yıllara göre okul, öğretmen ve öğrenci istatistikleri ortaya konulmuştur.

BCA: 030.01/ 90.559.4/ E17

- Ocak Spor Hekimliği hakkında rapor

Dr. Niyazi Erzin Milli Türk Tıp Kongresi'ne Spor Hekimliği, Mevzuu ve Organizasyonu konulu bir ra-por sunmuştur.

BCA: 30..10.0.0 / 229.540..13.

- Ocak CHP programı hakkında rapor

CHP 6. Büyük Kurultayı Program ve Nizamname Encümeni'nin raporu ile program ve nizamname pro-jeleri yer almaktadır.

BCA: 030..1.0.0 / 42.249..2.

- Ocak Teftiş ve çalışma raporları CHP müfettişlerinin vilayet teftiş raporları genel sek-reterliğe sunulmuştur. Cumhuriyet Arşivleri’nde vi-layetlere ait teftiş raporları kayıt altında bulunmakta-dır.

BCA: 490..1.0.0 / 61.233..4.

- Ocak CHP Dilek Encümeni ra-porları

C.H.P. 6.Büyük Kurultayı Dilek Encümeni raporları BCA: 490..1.0.0 / 217.858..1.

1 Ocak Varlık vergisi tahsilâtı Varlık Vergisi'nin bugüne kadar toplam tahsilâtı 11 milyon liraya ulaşmıştır.

C, 1. İkincikanun. 1943

2 Ocak Barem Kanunu'nda değişik-lik

Barem Kanunu'nda yapılan değişiklikle memurlara ikramiye ve fazla mesailerin ödenmesi konusu dü-zenlenmiştir.


3 Ocak İstanbul’da ekmek karnele-rinin fırınlara göre taksim edilmesinden vazgeçildi.

Cumhuriyet gazetesinde yer alan habere göre, İstan-bul'da ekmek karnelerinin fırınlara göre taksim edil-mesi uygulaması tüm hazırlıkları tamamlanmış olma-sına rağmen halktan gelen itirazlar üzerine kaldırıl-mıştır. Uygulama her fırına birkaç halk birliği mıntı-kası tanzim edilmesini ve karne sahiplerinin kendi bölgelerinde görevlendirilen fırından ekmek almala-rını içermekteydi. Ancak bundan böyle, İstanbullular istedikleri fırından ekmek alabileceklerdir.


4 Ocak Varlık vergisini cezasız ödemek için verilen sürenin son günü

Varlık vergisini ödemeyen mükellefler, bugünden itibaren vergilerini cezalı olarak ödemek zorunda ka-lacaklardır.


4 Ocak Sorgun Kaymakamı'nın Vekalet emrine alınmasına dair üçlü kararname

Sorgun Kaymakamı Cemil Aydemir, görülen lüzum üzerine vekâlet emrine alınmıştır.

RG

4 Ocak Kaymakamlık atamaları Üçlü kararname ile, 21 yeni kaymakam ataması yapı-lırken 9 kaymakamın da yerleri değiştirilmiştir. Ka-rarnamede 3 de yeni mektupçu ataması yapılmıştır.

RG

4 Ocak Orman Umum Müdürlüğü 8 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

8 numaralı Komisyonun 30 Eylül 1943 tarihinde An-talya ili Ilıca Köyü hudutları içinde bulunan ormanla-rın tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına iliş-kin zabıtname tebliğ edilmiştir. Tebliğde Ilıca Kızıl-çam ormanlarının sınırlanması ve korunması için ya-pılan çalışmalar özetlenmektedir.

RG

1943 Yılı 371


4 Ocak Orman Tahdit Komisyonu çalışmaları

Orman Genel Müdürlüğü’nün kurduğu Orman Tahdit Komisyonları, 1943 yılında bu tarihten başlayarak yaklaşık 100 karara konu olmuştur. Bu kararlar Za-mandizin’in sonunda ayrı bir liste olarak verilmiştir.

RG

4 Ocak Çapakçur Belediye Reisliği seçiminin onaylanması hakkında üçlü kararname

Çapakçur Belediye Reisliğine Tevfik Turhan'ın se-çilmesi hakkında ilgili belediye meclisince iletilen karar tasdik olunmuştur.

RG

5 Ocak Başbakan, İngiliz Büyükel-çisini kabul etti.

Görüşme temel olarak, devam etmekte olan savaşa dair gelişmelerin değerlendirilmesi ve görüşlerin pay-laşılmasına dayanıyordu. Karşılıklı olarak Türkiye'-nin savaşta tarafsızlığını devam ettirmesi dileklerinde bulunuldu.


5 Ocak Ticaret Ofisi Umum Müdü-rü'nün maaşının yükseltil-mesine dair BKK

Ticaret Ofisi Umum Müdürlüğü'ne 500 lira ücretle tayin olunan Ahmet Cemil Conk'un ücretinin 600 li-raya çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

5 Ocak Camii hariminden bir kıs-mına kulübe yapan Bekir Sıtkı İnce aleyhine açılan davanın sulhen halline dair kararname

Ankara'da Tabakhane Camii hariminden bir kısmına kulübe yapan B. S. İnce aleyhine açılan davanın bu yer için verilmiş olan vergiler istenmemek ve geçmiş beş seneliğine mukabil 150 lira kira verilmek ve dava masraflarıyla avukatlık ücreti vakfa ödenmek ve se-neliği 30 liradan yeniden mukaveleye bağlamak üze-re sulhen halli tensip edilmiştir.

RG

5 Ocak Demiryolu tamiratında ça-lışma mükellefiyetine dair 2/19230 sayılı BKK

Kararname ile, Demiryolu nakliyatını inkıtaa uğratan arızaların süratle izalesi ve seyrüsefer emniyetinin temini için lüzum halinde ücretli iş mükellefiyeti uy-gulaması tesis edilmiştir. Cumhuriyet gazetesinde de duyurusu yapılan yeni karara göre, 18 ila 40 yaşında-ki erkekler mecburi mükellefiyete tabii tutulabilecek-lerdir. Mükellefiyet demiryolunun 15 km sağı ve so-lunda yeralan mesafelerde bulunan şehir, kasaba ve köylerin silah altında olmayan halkından önce işsiz olan, sonra sırasıyla amelelikte, hamallıkta ve rençberlikte çalışmayı itiyad edinmiş bulunan 18-40 yaş arası erkek vatandaşlara getirilmektedir. Mükel-leflerin sıhhi vaziyetleri de göz önünde bulundurula-caktır. Kendilerine iş mükellefiyeti tahmil edilenler, derhal davete icabetle gösterilen işyerinde mükellefi-yetlerini ifa etmek mecburiyetindedirler.

RG; C, 6. İkincikanun. 1943

5 Ocak Milli Müdafaa Mükellefi-yeti Nizamnamesinin 53. maddesinin 2. fıkrasının 2 numaralı bendinin değişti-rilmesine dair 2/19214 sa-yılı BKK

Nizamnamenin ilgili bendi milli müdafaa komisyonu tarafından satın alınan hayvanlara ödenecek bedelleri düzenlemektedir. Yapılan değişiklik ödenecek bedel-lerin oranı ile ilgilidir.

RG

6 Ocak Askeri ve Mülki Tekaüt Kanunu'nun 39. maddesi-nin değiştirilmesine dair kanun

4346 sayılı bu kanunla yapılan değişiklik, dereceli askeri malullerin emekliliği ve maluliyetlerinin tesbiti için yapılacak muayeneler ile ilgilidir.

RG

6 Ocak Cumhuriyet Gazetesi'nin Varlık Vergisi değerlen-dirmesi

Cumhuriyet gazetesinde yeralan haberde, varlık ver-gisinin büyük bir adalet örneği haline geldiği belir-tilmektedir. Gazete, bu vergi ile varlıklı olanlardan




vergi alındığını böylece vergi adaleti sağlandığını sa-vunmaktadır: "Türk milleti ve köylüsü, ezici yükleri asırlarca tek başına çekmiş, fedakârlık taleplerine mertçe mukabele etmiştir. Bu memleket tarafından gösterilen misafirperverlikten faydalanarak zengin oldukları halde ona karşı bu nazik anda vazifelerini yapmaktan kaçacak kimseler hakkında bu kanun (varlık vergisi kanunu) bütün şiddeti ile tatbik edile-cektir"

6 Ocak Adli Evrakın Posta, Telgraf ve Telefon İdaresi Vasıta-sıyla Tebliğine Dair 3560 sayılı Kanuna ek 4347 sayı-lı Kanun

3560 sayılı Kanun'un muvakkat maddesine tevfikan Adliye ve Münakalat Vekillerinin müşterek kararıyla üç sene geriye bırakılmış olan telgrafla tebliğ mua-melesi üç sene daha tehir edilmiştir.

RG

7 Ocak Varlık vergisi borcunu ödemeyenlerin zorunlu hizmetle görevlendirilmesi

Cumhuriyet gazetesinde verilen bilgiye göre, borcu-nu ödemeyen varlık vergisi mükellefleri tayin edilen yerlerde borçları karşılığında zorunlu hizmete yü-kümlü olacaklardır. Buna göre, borçlarını bir ay için-de ödemeyenler, memleketin herhangi bir yerinde, bedeni kabiliyetlerine göre çalıştırılabileceklerdir. Böylece 6 Ocak'da alınan demiryolunda zorunlu ça-lışmaya dair kararın uygulaması varlık vergisi mükel-leflerini içerecek biçimde genişletilmiş bulunmaktadır.


7 Ocak Ülkede gerçekleşen dep-remler ve bu konuda alına-cak önlemlerle ilgili rapor

Depremden zarar görenlere yapılması düşünülen yar-dımlarla, depreme dayanıklı yapı sistemlerini tespit ve bu konuda talimatnameler hazırlamak üzere çeşitli bakanlıklar uzmanlarından kurulu heyetin hazırladığı rapor Başbakanlığa sunulmuştur.

BCA: 30..10.0.0 / 120.849..12.

7 Ocak Adliye Vekaleti emrine 307.600 lira tahsisi ve daha önce verilen tahsisattan 1942 yılı takvim yılı sonu-na kadar kullanılmayan miktarın iptali hakkında 2/19248 sayılı BKK

Bu kararname, Milli Korunma Mahkemelerinin 1943 takvim yılı kadro ve idare masarifi ile Milli Korunma Kanunu'na göre vazifelendirilen mahkemelerin cürmü meşhut ve hükümlerin neşri masraflarına kar-şılık olarak Adliye Vekâleti emrine 307.600 lira tah-sis edilmiştir. Kararnamede aynı zamanda 2/17450 ve 2/18050 sayılı kararnamelerle verilen tahsisattan 1942 takvim yılı sonuna kadar kullanılmayan mikta-rın iptaline karar verilmiştir.

RG

7 Ocak Divanı Muhasebat Azalığı için yapılan seçime dair 1323 sayılı TBMM kararı

Divanı Muhasebat Azalığına Divanı Muhasebat Başmurakıplarından Abdullah Ali Hemen seçilmiştir.

RG

7 Ocak Açık olan Erzurum Vilayeti Vakıflar Müdürlüğü'ne ya-pılan tayin hakkında karar-name

Erzurum Vilayeti Vakıflar Müdürlüğü'ne Diyarbakır Mıntıka Ticaret Müdürlüğü'nden müstafi Mehmet Tevfik Tekeli kırk lira maaşla tayin edilmiştir.

RG

8 Ocak Kazanç Vergisi Kanununa Muvakkat Bir Madde Ek-lenmesine Dair 4350 sayılı Kanun

Eklenen muvakkat madde ile, Varlık vergisinin 3840 sayılı Kanun'la muaddel 13. madde hükmüne göre tanzim olunacak kar ve zarar hesabında zarar sütunu-na kaydedilemeyeceği karara bağlanmıştır.

RG

8 Ocak Türk Basın Heyeti Hindis-tan’a gitti.

Falih Rıfkı Atay başkanlığındaki heyet karşılıklı gö-rüşmeler yapmak amacıyla Hindistan’a gitti.

CA

1943 Yılı 373


8 Ocak Ispençiyari ve Tıbbi Müs-tahzarlar Kanunu'nun bazı maddelerinin değiştirilmesi ve aynı kanuna bazı hü-kümler eklenmesi hakkında 4348 sayılı Kanun

Kanun ne tür maddelerin tıbbi müstahzarlar arasında sayılmadığını ve müsaadeye tabi olmadığını belirle-meye yönelik düzenlemeler getirmiştir.

RG

8 Ocak Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 Yılı Mali Bütçesinde değişiklik Ya-pılmasına Dair 4349 sayılı Kanun

Bütçede yapılan en önemli değişiklik yeniden açılan 2 nolu cetvelde yazılı tertiplere 1.500.000 lira fevka-lade tahsisat konulmasıdır.

RG

8 Ocak Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Tamim'de Umumi Hıfzısıhha Kanunu'nun 270. mad-desi mucibince İktisat Vekâleti’nin de mütalaası alı-narak Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti’nce tadilen tanzim edilen sıhhi müesseselerin sınıflarını gösterir liste ilan edilmiştir.

RG

9 Ocak Varlık vergisi uygulaması-na karşı itirazlar

Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, varlık vergisi uygulamasına itiraz edenlerin dilekçeleri, tomar ha-linde Maliye Vekâletine gönderilmiştir. İstidaların değerlendirilmesi ve bir karara bağlanması işi bizzat TBMM tarafından gerçekleştirilecektir.


9 Ocak Münakalat Vekâleti ve Devlet Demiryolları Genel İstihlak Kooperatifi Şirke-ti'nin teşkiline izin verilme-sine dair 2/19123 sayılı BKK

Kararname ile Şirketin, satın alacağı istihlak madde-lerini ortaklarına dağıtmak ve ortaklarının ihtiyaçla-rını karşılayacak sair teşebbüslerde bulunmak mak-sadıyla merkezi Ankara olmak üzere 30 sene müddet ve 1.000 Türk lirası sermaye ile kurulmasına izin ve-rilmiştir.

RG

9 Ocak Dar gelirli vatandaşların ekmek ve ekmeklik hubu-bat ihtiyaçlarının teminine dair 2/19276 sayılı BKK

Kararname ile Dâhiliye ve Ticaret Vekâletlerince müştereken tayin olunacak esaslara göre dar gelirli olduğu tespit edilecek olanların ekmek ve ekmeklik hububat ihtiyaçlarının devletçe temin edilmesine ka-rar verilmiştir. Bu kararname basına yoksullara ucuz ekmek verileceği şeklinde yansıdı.

RG; C, 9. İkincikanun. 1943

9 Ocak Ahmet Vefik Atmar tara-fından Hazine aleyhine açı-lan davanın temyizinden vazgeçilmesine dair üçlü kararname

Atmar'ın Hazine aleyhine açtığı haczin fekki dava-sında mahkemece ittihaz edilen kararın temyiz edil-memesine karar verilmiştir.

RG

11 Ocak Milli Korunma Muhasebe Bürosu kadrosunun değişti-rilmesine dair BKK

TC Ziraat Bankası'nda müteşekkil Milli Korunma Muhasebe Bürosu kadroları ve aylık ücretleri yeni-den düzenlenmiştir.

RG

11 Ocak Ticaret Vekâleti Teftiş He-yeti dördüncü sınıf müfet-tişliğine tayin yapılmasına dair kararname

Ticaret Vekâleti Teftiş Heyeti kadrosunda münhal 50 lira maaşlı dördüncü sınıf müfettişliğe Ticaret Vekâ-leti Müfettiş Muavinlerinden Saib İncemen tayin olunmuştur.

RG

11 Ocak Maadin Umum Müdür Mu-avinliğine tayin yapılması-na dair kararname

İktisat Vekâletinde açık bulunan Maadin Umum Mü-dür Muavinliğine Hususi Kalem Müdürü Rahmi Ören 80 lira maaşla naklen ve terfian tayin olunmuştur.

RG



12 Ocak Hariciye Vekâleti Teşkilat Kanununa bağlı 5 sayılı cetvelin değiştirilmesi hak-kında 4351 sayılı kanun

Hariciye Vekâleti Teşkilat Kanununa bağlı 5 sayılı cetvel çıkarılmış yerine meslek idare ve ihtisas me-murlarının merkez teşkilatında işgal edecekleri me-muriyetlerin makam itibarıyla unvan ve bu memuri-yetlere tayin edilecek memurların derecelerini göste-rir cetvel eklenmiştir.

RG

12 Ocak Maaşatın tevhit ve teadülü-ne dair kanunlara müzeyyel 1843 sayılı kanunun 2. maddesinin birinci fıkrası-nın tadili hakkında 4352 sayılı kanun

Ecnebi memleketlerdeki memurlardan muvakkat bir vazife ile merkeze çağırılanlara Türkiye sınırlarına girdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren ve avdetlerinde Türkiye sınırlarını terkettikleri tarihe kadar olan maaşları dereceleri maaş emsali hasılı üzerinden Türk parası olarak tesviye olunmuştur.

RG

12 Ocak Varlık Vergisi Kanununun çalışma mecburiyetine dair hükümlerinin uygulanma-sına dair kararname

4305 sayılı Varlık Vergisi Kanununun çalışma mec-buriyetine dair hükümleri ihtiva eden 12 ve 13. mad-delerinin tatbik suretini gösteren talimatnamenin me-riyete konulmasına karar verilmiştir. Talimatnamede mükelleflerin tespiti, iş mahallerine gönderilmesi ve çalıştırılması ile ilgili konular düzenlenmektedir.

RG

12 Ocak İstanbul Mıntıka Sanayi Birliği toplandı.

Yeni kurulan birlik sanayinin sorunlarını tartışmak üzere ilk toplantısını yaptı.

CA

13 Ocak Seferde kapanmaları top-lum hayatını etkileyen fab-rika ve müesseseler hak-kında BKK

Seferde kapanmaları toplum hayatını etkileyen fabri-ka ve müesseseler listesinden 176 fabrika ve müesse-senin çıkarılmasına ve yerine yeni 6 fabrika ve mües-sesenin alınmasına karar verilmiştir.

BCA: 030.18.1.2./100.112.7

13 Ocak İstanbul Mahrukat Ofisi bi-lançolarının TC Ziraat Bankası'na gönderilmesine dair BKK

Ofisin sermayeye müteallik hesaplarda aylık mizan-larıyla sene sonlarındaki bilançolarının TC Ziraat Bankasına gönderilmesine karar verilmiştir.

RG

13 Ocak 1943 takvim yılı kadro ve idare masraflarının karşı-lanması için tahsis edilecek miktarlar hakkında BKK

1943 takvim yılı kadro ve idare masraflarını karşıla-mak üzere Başvekalet emrine 65.000, Münakalat Ve-kaleti emrine 1380 ve Ziraat Bankası emrine 25.000 lira tahsis edilmesine ve bu daire ve müesseselere ve-rilmiş olan tahsisattan 1942 takvim yılı nihayetine kadar kullanılmayan bakiyelerin iptaline karar veril-miştir.

RG

13 Ocak Bazı Konsolosların merke-ze alınması ve atanması hakkında üçlü kararname

Üsküp Muavin Konsolosu Kami Güven, Rodos Mua-vin Konsolosu Suphi Tangör, Tahran Büyükelçiliği Üçüncü Katibi Hamit Sıtkı Balkan merkeze nakle-dilmişlerdir. Tokyo Büyükelçiliği Başkatipliği'ne merkezden Haydar Görk, Üsküp Konsolosluğu mai-yetine Konsolos Emin Vefa Gerçek, Paris Büyükelçi-liği Üçüncü Katipliği'ne Taha Carim, Cunking Elçili-ği Üçüncü Katipliğine Osman Derinsu tayin kılınmış-tır. Selanik Konsolosluğu Muavin Konsolosu Mucip Parer de Rodos Muavin Konsolosluğuna nakledilmiş-tir.

RG

13 Ocak Giresun Belediye Reisliği seçimi hakkında üçlü ka-rarname

Giresun Belediye Reisliği'ne Eşref Dizdar'ın intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

1943 Yılı 375


13 Ocak Diş tabibi ve dişçilerin mü-teaddit yerlerde muayene-hane açarak icrayı sanat edemeyecekleri hakkında Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Tababet ve şuabatı sanatlarının icrası tarzına dair 1219 sayılı Kanun'un 43. maddesine göre bir diş ta-bibi veya dişçinin müteaddit yerlerde muayenehane açarak icrayı sanat etmesi memnu bulunduğu halde bazı diş tabibi ve dişçilerin birden fazla yerlerde mu-ayenehane açarak sanatlarını icra etmek suretiyle ka-nun hükümlerine aykırı harekette bulundukları öğre-nilmektedir. Tamim diş hekimlerini yasağa uymaya çağırmak amacıyla yayınlanmıştır.

RG

14 Ocak TBMM seçimlerin yeni-lenmesine dair kararı kabul etti.

Seçim kararı ittifakla alınmıştır. C, 15. İkincikanun. 1943; RG, 16 Kanunusani 1943

14 Ocak CHP İstanbul İl İdare He-yeti raporu

C.H.P. İstanbul İl İdare Heyeti'nin kongre zabıtları ve raporlarının takdimi

BCA: 490..1.0.0 / 162.646..1.

14 Ocak Orman Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik yapılmasına dair 4354 sayılı Kanun

Orman Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin kimi tertiplerine 121.795 lira muazzam tahsisat ve-rilmesine karar verilmiştir.

RG

14 Ocak Vakıflar İdaresi'nin alacağı hakkındaki takipten vazge-çilmesi hakkında kararna-me

İstanbul Fatih'te Emin Ağa Mahallesi'nde Cami So-kağı'nda 24 numaralı hane kirasından Vakıflar İdare'-sinin Bedri Çelik zimmetinde alacağı olan 78 lira 87 kuruş hakkındaki takipten vazgeçilmesi tensip edil-miştir.

RG

14 Ocak Vakıf dükkanının saçakla-rını tahrip eden kişilerin aleyhlerindeki takipten vaz-geçilmesi hakkında karar-name

İstanbul'da Yenicami avlusundaki vakıf dükkanının saçaklarını tahrip eden ve ikametgahları bulunama-yan Kamyoncu Mustafa ve Ragıp aleyhlerindeki ta-kipten vazgeçilmesi tensip edilmiştir.

RG

14 Ocak Vakıflar İdaresi'nin alacağı hakkındaki takipten vazge-çilmesi hakkında kararna-me

İstanbul'da Unkapanı'nda Papazzade sokağında 20/28 numaralı vakıf dükkanının eski kiracısı ölü Behlül zimmetinde Vakıflar İdaresi'nin 120 lira alacağı hak-kındaki takipten vazgeçilmesi tensip edilmiştir.

RG

14 Ocak Vakıflar İdaresi'nin tarafın-dan vakıs arsası kiracısı İb-rahim aleyhine açılan da-vaya ait hükmün temyizin-den vazgeçilmesi hakkında kararname

İstanbul'da Yenibahçe'de Araba meydanındaki vakıf arsasının kiracısı İbrahim aleyhine Vakıflar İdaresi tarafından açılıp müddeialeyhin yemin etmesi üzerine mahkemece reddedilen davaya ait hükmün temyizin-den vazgeçilmesi tensip edilmiştir.

RG

14 Ocak Urfa Mektupçusu Necati Tosun'un vekâlet emrine alınmasına dair kararname

Urfa mektupçusu görülen idari lüzuma binaen Vekâ-let emrine alınmıştır.

RG

14 Ocak Maliye Vekâleti’nin gerçek kişi ile olan davasında tem-yizden vazgeçilmesi hak-kında kararname

Maliye Vekâleti’nin İzmir Asliye Birinci Hukuk Mahkemesi'nde Hilmi Acar ile olan davası sonunda verilen kararın temyizinden vazgeçilmesi tensip olunmuştur.

RG



14 Ocak Emniyet Umum Müdürlü-ğü'ne ve il emniyet müdür-lüklerine yapılan tayinler hakkında kararname

Emniyet Umum Müdürlüğü'nde birinci sınıf Emniyet Müdürlüğü'ne Konya Vilayeti birinci sınıf Emniyet Müdürü İzzettin Eraydın tayin edilmiştir. Bunun ya-nında 5 ilin farklı sınıftaki emniyet müdürlüklerine atamalar yapılmıştır.

RG

14 Ocak Cazablanca Konferansı ya-pıldı.

ABD başkanı Roosevelt ile İngiliz başbakanı Churc-hill’in 14-26 Ocak tarihlerinde yaptığı birebir görüş-meler sonunda, Sicilya’ya çıkarma yapmak, Balkan-larda ikinci bir cephenin açılmasını sağlamak için Türkiye’nin savaşa girmesi yönünde hazırlıklar yap-mak gibi konuların da aralarında bulunduğu kararlar alındı.

Armaoğlu, s: 389-390

14 Ocak Maliye Vekâleti’nin gerçek kişi ile olan davasında mahkeme kararının temyi-zinden vazgeçilmesi hak-kında kararname

Maliye Vekâleti’nin İzmir Asliye Birinci Hukuk Mahkemesi'nde İlya Galimidi aleyhine açılan ecrimisil davası sonunda sadr olan kararın temyizin-den vazgeçilmesi tensip olunmuştur.

RG

15 Ocak Varlık vergisi borcunu ödemeyenlerin mallarına el konulması

Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, varlık vergisi mükelleflerinden borcunu ödemeyenlerin malları ya-rından itibaren haciz edilmeye ve borçlarına karşılık açık arttırma ile satılmaya başlanacaktır.


15 Ocak Meclis tatil edildi. Seçimlerin yapılmasından sonra oluşacak yeni mecli-sin 8 Mart'ta toplanmasına karar verilmesine veril-miştir.


16 Ocak Ordu kadrosundan çıkarıla-cak hayvanların çiftçiye sa-tılması hakkında talimat-name

Milli Müdafaa Vekâleti’nin yayınladığı talimatname-de, 3563 sayılı Kanun mucibince ordu kadrosundan çıkarılacak olan 12 yaşını bitirmiş kısraklar ve 15 ya-şını doldurmuş katırların çiftçilere satılma prosedür-leri belirlenmiştir.

RG

18 Ocak Çalışma kampları faaliyete başladı.

Varlık vergisi borcunu ödemeyenler, çalıştırılmak üzere kamplara gönderilmeye başladı.

CA

18 Ocak Maliye Vekâleti Başhukuk Müşavirliği'nin ve Muhakemat Umum Müdürlüğü'nün va-zifelerine, Devlet davaları-nın takibi usullerine ve merkez ve vilayetler kadro-larında bazı değişiklikler yapılmasına dair 4353 sayı-lı Kanun

Bu kanunla, Maliye Vekâleti’nin merkez ve vilayet-ler teşkilatı ile bunların vazifeleri, kadroların tayin, terfi ve mezuniyetleri, dava ve icra işlerinin takip ve müdafaa biçimleri, idari davaların müdafaa ve takip usulleri, hukuk ve ceza davalarının takibi usulleri dü-zenlenmektedir.

RG

18 Ocak 4355 sayılı Ticaret ve Sa-nayi odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanu-nu

Bu kanunla, Ticaret, Sanayi ve Esnaf Odaları ile Ti-caret Borsaları'nın kuruluş usulleri, teşkilat biçimleri, vazifeleri ve bunları ilgilendiren ceza hükümleri dü-zenlenmektedir.

RG

18 Ocak Muğla Mebusu Yunus Na-di'nin teşrii masuniyeti hakkında TBMM Kararı

Cumhuriyet Gazetesi'nin 26/8/1942 tarihli nüshasın-da intişar eden "Karne hırsızlığı nasıl yapılıyor?" baş-lıklı yazı ile Ticaret Vekaleti memurlarından Rıza Günday'ı maddei mahsusa isnadı suretiyle tahkir et-mekten suçlu sanılan Muğla Mebusu Yunus Nadi'ye isnat olunan suç, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun 12.

RG

1943 Yılı 377


ve 27. maddelerinde yazılı cürümler haricinde olduğu anlaşıldığından, bu konuda yapılacak takip ve muha-kemenin ilgili kişinin milletvekilliğinin bitmesinden sonra yapılmasına karar verilmiştir.

19 Ocak İstanbul'da çiçek hastalığı ile mücadele

Vatandaşları sürekli olarak çiçek hastalığına karşı aşı olmaya çağıran il sağlık müdürlüğü, sonunda aşı ol-mayan kişilere ekmek karnesi verilmemesine karar verdi.


19 Ocak Varlık vergisini ödemeyen 10 mükellef yakalandı.

Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, vergi yüküm-lülüklerini yerine getirmeyerek Hatay'a kaçan 10 Musevi vatandaş yakalanmış ve Ankara'ya getirilmiş-lerdir.


19 Ocak Devlet Demir Yolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü memur ve müs-tahdemlerinin ücretlerine dair olan 2847 sayılı kanu-nun bazı maddelerini değiş-tiren 3173 sayılı kanuna bir muvakkat madde eklenme-sine dair 4356 sayılı kanun

Kanun, amele, hamal ve müstahdem kadrosunda bu-lunan kişilerin kendileri ile karıları ve iaşeleri kendi-lerine ait olan evlat ve anne, büyükanne, kız kardeş ve torunlarından her biri için ayda beş lira verilmesi-ni düzenlemektedir.

RG

19 Ocak Hususi idarelerden maaş alan ilkokul öğretmenleri-nin kadrolarına, terfi, taltif ve cezalandırılmalarına dair 4357 sayılı Kanun

Kanun, öğretmenlerin kadro, terfi, taltif ve cezaları-nın yanında bu öğretmenler için teşkil edilecek sağlık ve içtimai yardım sandığı ile yapı sandığına ve öğ-retmenlerin alacaklarına ilişkin düzenlemeler getir-mektedir.

RG

19 Ocak Ceza ve Tevkifevleri Umum Müdürlüğü’nün teşkilat ve vazifeleri hakkında 4358 sayılı Kanun

Bu Kanun ile Ceza ve Tevkif evleri Umum Müdürlü-ğü’nün Adliye Vekâleti’ne bağlı olarak ceza ve tevkif evlerinin inşa ve tamirlerini temin ve bunların idare tarzlarını tanzim ve hesap muamelelerini takip ve bunlara müteallik muhabereleri icra ve tayinleri Ve-kalete ait olan ceza ve tevkif evleri müdür ve memur-larının tayin, terfi ve tahvillerine dair muameleleri gerçekleştirmek üzere kurulduğunu düzenlemektedir.

RG

19 Ocak Avukatlık Kanununun bazı maddelerinin tadili hakkın-da 4359 sayılı Kanun

Bu kanunla avukatlık mesleğine kabul olunmak için gerekli olan şartlar, staj müddeti ve mezuniyet şartla-rı, baronun görevleri düzenlenmektedir.

RG

19 Ocak Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik ya-pılmasına dair 4360 sayılı Kanun

Bu kanunla, Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin “eğitmen yetiştirme kursu masrafları” ile ilgili fasıldan 200 lira tenzil edilirken, “verilecek giyim eşyası bedeli ve bilumum masrafla-rı” adı altında yeniden açılan fasla fevkalade tahsisat olarak konulmuştur.

RG

19 Ocak Hudut ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde deği-şiklik yapılmasına dair 4361 sayılı Kanun

Bu kanunla, Hudut ve Sahiller Sıhhat Umum Müdür-lüğü 1942 mali yılı bütçesinin Demirbaş, tamirat, te-sisat, istimlak ve inşaat fasıllarından 5.000 lira tenzil edilerek “parasız verilecek giyim eşyası bedel ve masrafları” adı altında yeniden açılan fasla fevkalade tahsisat olarak konulmuştur.

RG



19 Ocak İnhisarlar Umum Müdürlü-ğü 1942 mali yılı bütçesin-de değişiklik yapılmasına dair 4362 sayılı Kanun

Bu kanunla, İnhisarlar Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesindeki fenni ekim dikim masrafları, tamir, şarapçılara verilecek prim vb. gibi fasıllarından 23.000 liralık münakale yapılmıştır. Ayrıca idare ve para gönderme masrafları ile yapı işleri tamirleri fa-sıllarına 350.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

19 Ocak 1942 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde deği-şiklik yapılması hakkında 4363 sayılı Kanun

Bu kanunla, Devlet Şurası Reisliği ve Diyanet İşleri Reisliği ile Gümrük ve İnhisarlar, Dâhiliye, Adliye ve Maarif Vekâletleri’nin “memurlar maaşı” fasılla-rından 80.659 lira tenzil edilerek yeniden açılan dev-letin çeşitli kurumlarının farklı yıllardan beri sürege-len karşılıksız borçları ile ilgili fasla fevkalade tahsi-sat olarak konulmuştur.

RG

19 Ocak Devlet Deniz Yolları İşlet-me Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik yapılmasına dair 4364 sayılı Kanun

Devlet Deniz Yolları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin çeşitli fasıllarına toplam 3.460.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

19 Ocak Hububat satışı ve kullanımı ile ilgili kararname

Hükümete teslim etmek mecburiyetinde olduğu mah-sulü vermiş olan müstahsilin bakiye mahsulünü ser-bestçe her yerde satışa çıkarabilmesine ve bunlardan un, makarna, irmik, şehriye, nişasta ve mama unu, glüten ekmeği ve francala yapımına müsaade edilme-sine karar verilmiştir.

RG

19 Ocak Elkoyma suretiyle alınmış pirinç ve bulgurların sahip-lerine ödenecek bedellerle ilgili kararname

Bu kararname ile, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 27/1/1942 tarihine kadar elkoyma suretiyle alınmış olan pirinçlerden dolayı sahiplerine kiloda 5 kuruş ve 17/3/1942 tarihine kadar yine elkoyma suretiyle alınmış olan bulgurlardan dolayı sahiplerine kiloda 2 kuruş tediye etmesine karar verilmiştir.

RG

19 Ocak Ticaret Vekâleti tarafından belediyelere 500.000 liralık sermaye aktarılmasına dair kararname

Ekmeklik hububat ve un stokları meydana getirmek için Ticaret Vekâleti’nin 500.000 liralık mütedavil sermayeyi belediyelere ikraz suretiyle istimaline ka-rar verilmiştir.

RG

19 Ocak Hâkim atamaları Adliye Vekâleti tarafından 40 hâkimin ataması ya-pılmıştır.

RG

19 Ocak Ağrı Sıhhat ve İçtimai Mu-avenet Müdürlüğü’ne yapı-lan atama

Ağrı Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürlüğü’ne Be-yoğlu Hükümet Tabibi Dr. İbrahim Şiğva 70 lira ma-aşla atanmıştır.

RG

20 Ocak Bütün ilköğretmen kadrola-rı 10 sene için maaşlarıyla beraber tespit olundu.

Kabul edilen kanunla 59'u Ankara'da görevlendiril-mek üzere vilayet kadrolarına 145 öğretmen kadrosu ilave edilmiştir. Yayınlanan cetvele göre, bundan sonra İstanbul vilayet kadrosunda 1894, İzmir'de 1020, Ankara'da 627, Bursa'da 527, Balıkesir'de 521, Konya'da 456 ve Manisa'da 451 öğretmen bulunacak-tır.


20 Ocak Bazı çalışanlara birer er ta-yını verilmesi hakkında 4367 sayılı Kanun

Bu kanunla, ordu mensuplarıyla Emniyet Umum Müdürlüğü ve Gümrük Muhafaza ve Muamele sınıfı kadrolarında çalışanlara birer er tayını verilmesine karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 379


20 Ocak Devlet memurları aylıkları-nın tevhit ve teadülüne dair olan3656 ve 3888 sayılı kanunların Maarif Vekilliği kısmında değişiklik yapıl-ması hakkında 4365 ve 4368 sayılı Kanunlar

Bu kanunlarla, Maarif Vekaletine bağlı merkez ve taşra memuriyet kadrolarından bir kısmı kaldırılmış, bunların yerine yeni bir kısım memuriyet kadroları getirilmiştir.

RG

20 Ocak Hazine ile İstanbul Beledi-yesi’nin bir kısım alacakla-rının karşılıklı olarak ibrası hakkında 4366 sayılı Ka-nun

Hazine ile İstanbul Belediyesi’nin bina kira bedelleri vb. gibi bir takım alacak ve borçları karşılıklı olarak ibra ve terkin olunmuştur.

RG

20 Ocak İnhisarlar Umum Müdürlü-ğü Tekaüt Sandığı Kanu-nunun bazı maddelerinin değiştirilmesine dair 4369 sayılı Kanun

Bu kanunla, emekli sandığı ile ilgili bazı hükümler yeniden düzenlenmektedir, özellikle hizmette iken veya tekaüt maaşı almakta iken ölen memur ve müs-tahdemlerin ailelerine bağlanacak dul ve yetim aylık-ları ile ilgili düzenlemeler göze çarpmaktadır.

RG

20 Ocak Petrol Ofisi Umum Müdür Muavinliğine yapılan ata-ma

Petrol Ofisi Umum Müdür Muavini Nejat Aytaman’ın istifası üzerine boşalan bu göreve 400 lira ücretle Mubayaa Müdürü Hamit Çağıl atanmıştır. Aynı gün yayınlanan ikinci bir kararname ile de Pet-rol Ofisi Umum Müdürü Talha Sabuncu’nun maaşı 500 liradan 600 liraya çıkarılmıştır.

RG

21 Ocak Varlık vergisini cezalı ola-rak ödeme mühleti sona er-di.

Cumhuriyet gazetesinde yer alan habere göre, borcu-nu ödemeyen mükelleflerin malları bugünden itiba-ren haczedilmeye başlanacaktır. Bedenen çalıştırıla-cak olanlar, İstanbul'daki kamplarda toplandıktan sonra Erzurum Aşkale'de bulunan çalışma kampına gönderileceklerdir.


21 Ocak Jandarma Erat Kanununun 4248 sayılı Kanunla değiş-tirilen 14. Maddesinin de-ğiştirilmesi hakkında 4370 sayılı Kanun

Yemeğini kazandan alamayan ve jandarma birlik ve müesseselerinde dağınık bir halde olmaları hasebiyle kazandan iaşeleri mümkün olmayan eratın istihkakla-rının ayda maktuan 25 lira ödenmek suretiyle bedelen ve peşinen ödenmesine karar verilmiştir.

RG

21 Ocak 4373 sayılı taşkın sulara ve su baskınlarına karşı ko-runma kanunu

Bu kanunla son birkaç yıldır gerçekleşen su baskınlarına karşı alınacak önlemler ve taşma yapan akarsuların ıslahına yönelik çalışmalar düzenlenmek-tedir.

RG

21 Ocak Orman Koruma Teşkilatı Kanununun 4283 sayılı ka-nunla değiştirilen 14. mad-desinin (B) fıkrasının de-ğiştirilmesi hakkında 4371 sayılı kanun

Talimgahtan ayrılıp orman koruma kıtalarına dahil oldukları günden itibaren iskan ve erbaştan başka ça-vuşlara 15, onbaşılara 10 ve erlere 5 lira maaş veril-mesine, iaşelerinin kazandan yapılmasına ve kazan-dan iaşeleri mümkün olmayanlara ayda 25 lira ödeme yapılmasına karar verilmiştir.

RG

21 Ocak İaşe Teşkilatı’nın kabul ve tasdikine dair 4372 sayılı kanun

Milli Korunma Kanununun verdiği salahiyete binaen İcra Vekilleri Heyeti kararıyla tatbik mevkine konu-lan İaşe Teşkilatı, memleketin iaşe işlerini tanzim, idare ve murakabesiyle mükellef olmak üzere kurul-muştur.

RG



21 Ocak Barut ve patlayıcı maddeler, silah ve teferruatı inhisarı hakkında 4374 sayılı kanun

Bu kanunla, silah ve patlayıcı maddelerin memlekete sokulması ve satılması ile ilgili hükümler düzenlen-mektedir.

RG

21 Ocak 4375 sayılı Belediye vergi ve resimleri kanununa ek kanun

Bu kanunla belediye meclislerinin belediye sınırları içinde işleyen nakil vasıtaları bilet bedellerine, elekt-rik, havagazı ve telefon tarifelerine zam yapma yetki-sine sahip olduğu düzenlenmektedir.

RG

21 Ocak Türkiye Romanya arasında yapılan ticaret anlaşmaları-nın tasdikine dair 4376 ve 4377 sayılı Kanunlar

Romanya satın alınacak bandaj, parafin, madeni yağ ve vazelin hakkında Türkiye ile Romanya arasında yapılan satış anlaşması tasdik olunmuştur.

RG

21 Ocak Türkiye ile Almanya ara-sında ticari mübadelelerin tanzimi hakkında teati edi-len notaların tasdiki hak-kında 4378 sayılı kanun

Türkiye ile Almanya arasında daha önce imzalanan ticarete anlaşmasında belirlenen alınacak mallara 2250 kilo atebrin eklenmesine ve buna mukabil Al-manya’ya ihraç edilecek afyon kontenjanının da ona göre arttırılmasına karar verilmiştir.

RG

21 Ocak 4379 sayılı Maaş Kanunu-na ek Kanun

Kanun muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmek için silâh altına alınan memurların durumunu düzen-lemektedir.

RG

21 Ocak Askeri ve Mülki Tekaüt Kanununun 2. maddesinin değiştirilmesi hakkındaki 3066 sayılı Kanununun 2. ve 3. maddesinin tadili hakkında 4380 sayılı kanun

Kanun subay ve askeri memurların lise ve üniversite eğitimi alarak terfi edenlerin emeklilik haklarını dü-zenlemektedir.

RG

21 Ocak Harp malulleri ve şehit ye-timlerine verilecek ikrami-yeler hakkındaki 4381 sayı-lı kanun

Kanunla harp malulleri ve şehit yetimlerine tevzii ve tahsis edilen inhisarlar beviyelerinin üçte birlerinin nasıl ödeneceği düzenlenmiştir.

RG

21 Ocak Orman Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı Bütçe Kanu-nunun da değişiklik yapıl-ması hakkında 4383 sayılı kanun

Orman Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı Bütçesinin kimi tertiplerine 1 milyon lira munzam tahsisat ve-rilmiştir.

RG

21 Ocak Posta, telefon ve telgraf ta-rifesinde değişiklik yapıl-masına dair BKK

Kararname ile posta, telefon ve telgraf tarifelerine zam yapılmış ve bazı hükümler yeniden düzenlen-miştir.

RG

21 Ocak 1942 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa ait bazı cetvellerde değişiklik yapılması hakkında 4382 sayılı kanun

1942 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununun Du-yunu Umumiye kısmındaki “25 milyon sterlinlik kre-dinin faiz ve itfa mürettebatı” maddesinden 120.000 lira tenzil edilerek aynı kısımda “Milli müdafaa istik-razı ikramiye, komisyon ve sair masrafları” adiyle yeni açılan fasla fevkalade tahsisat olarak konulmuştur.

RG

21 Ocak Devlet Demiryollarının ih-tiyacı olan edevatın siparişi için taahhüde girişilmesine dair olan 3247 ve 3319 sa-yılı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair 4384 sayı-lı kanun

Bu kanunla 1942 mali yılı içinde yapılacak olan 4 milyon liralık tediye miktarı 11 milyon liraya çıka-rılmıştır.

RG

1943 Yılı 381


22 Ocak Varlık vergisini ödemeyen mükelleflerden oluşan ilk kafile, dün gece toplama kampına sevkedildi.

Bu ilk kafile 17 kişiden oluşmaktaydı. Böylece Ocak ayından Temmuz'a kadar sürecek olan, borcunu ödemeyen mükelleflerin Aşkale çalışma kampına gönderilmesi uygulaması başlamış oldu. Gazete ka-yıtlarından derlenen sayılara göre Temmuz ayına ka-dar 500’e yakın mükellef Aşkale'ye gönderildi.


22 Ocak Bazı il ve ilçe belediyeleri teşkilat kadrolarında deği-şiklik yapılması hakkında BKK

Ankara, Samsun, Trabzon, Bolu, İskenderun, Merzi-fon, Akhisar, Bucak, Kozlu, Gerze, Şuhut, Çandarlı, İnegöl, Harbiye ve Sandıklı belediyeleri teşkilat kad-rolarında değişiklik yapılmıştır. İlgili BCA belgesin-de bu kadro değişikliğinin neden yapıldığına ilişkin açıklama yapılmamıştır.

BCA: 030.18.1.2/100.113.19/82-197

22 Ocak Hububat satışı serbest bıra-kıldı.

Daha önce kontrollü olarak yapılan un ve buğday sa-tışı üzerindeki sınırlamalar kaldırıldı. "Dün bakkallar un satmaya başladı."


22 Ocak Şeker ve Glikoz istihlak vergisi hakkındaki 3101 sayılı kanuna ek 4385 sayılı kanun

Memleket içinde istihlak olunan şekerlerden alın-makta olan istihlak vergisine, kilo başına kesme şe-kerde 417,5 kuruş ve toz şekerde 400 kuruş 20 para munzam artış yapılmıştır

RG

22 Ocak Tokat, Çorum ve Balıkesir vilayetlerindeki yer sarsın-tısından müteessir olan mıntıkalarda zarar görenle-re yapılacak yardım hak-kında 4386 sayılı kanun

Depremde müteessir olan mıntıkanın İcra Heyeti ve-killerinde tespit edilecek mahallelerinde umumi mu-vazeneden maaş alan memur ve müstahdemlerden yardıma muhtaç olacak derecede madden ve bedenen ehemmiyetli zararlara uğradıkları mahalli idare he-yetlerince tasdik olunanlara, maaşlarının üç mislini ve mütekait ve yetimlere maaşları tutarının 4 mislini geçmemek üzere avans verilmesine karar verilmiştir.

RG

22 Ocak İnhisarlar Umum Müdürlü-ğü Tekaüt Sandığı hakkın-daki 2921 sayılı kanununun 1. Ve 6. Maddelerinin tefsi-rine mahal olmadığına dair TBMM kararı

Vekil memurların aldıkları vekalet ücretlerinden san-dık aidatının kesilmeyeceği hakkındaki hükmün tefsi-rine mahal olmadığına karar verilmiştir.

RG

22 Ocak Gaziantep ve Trabzon be-lediye reislikleri için yapı-lan seçimlerin onaylanma-sına dair kararname

Gaziantep belediye reisliğine Hamdi Kutlar’ın, Trab-zon belediye reisliğine Mahmut Muammer Yarımbıyık’ın intihapları hakkındaki mezkur beledi-ye meclislerince ittihaz olunan kararlar tasdik olun-muştur.

RG

22 Ocak Ordu mensuplarına birer er tayını verilmesi hakkındaki 4105 sayılı kanunun 1. maddesinin tefsirine mahal olmadığına dair TBMM ka-rarı

Kanunun 1. maddesi seferi kadrosuna dahil olarak ordu ile birlikte çalışan posta, telefon ve telgraf vb. memurların da er tayını istihkakından istifade etmele-rini düzenlemektedir.

RG

22 Ocak TBMM’nin tatil edilmesine karar verildi.

Seçimlerin yenilenecek olması nedeniyle ve TBMM ruznamesinde müzakere edilecek mühim madde kal-mamış olduğundan Mart’ın 8. Pazartesi günü 7. Dev-renin fevkalade içtimasına başlanmak üzere TBMM’nin tatil edilmesine karar verilmiştir.

RG

22 Ocak Mektupçuluk atamaları Kararname ile 4 vilayete mektupçu ataması yapılmıştır. RG



22 Ocak Ankara Maarif Müdürlü-ğü’ne atama

Rasim Arsan’ın Devlet Şurası Azalığı’na seçilmesin-den kalan 90 lira maaşlı Ankara Maarif Müdürlü-ğü’ne Birinci Umumi Müfettişlik Maarif Müşaviri Salim Atalık’ın naklen ve terfian atanmasına karar verilmiştir.

RG

23 Ocak Başvekalet’in kimi alacak-larından ve bunlara ilişkin davalardan vazgeçilmesine dair kararnameler

Başbakanlığa bağlı Vakıflar İdaresi’nin özel kişiler-den ve İstanbul belediyesinden olan alacaklarıyla il-gili davalardan vazgeçilmesine karar verilmiştir.

RG

23 Ocak PTT il merkez müdürlükle-rine yapılan atamalar

PTT’nin Ankara, İstanbul, Gümüşhane ve Çanakkale merkez müdürlüklerine atamalar yapılmıştır.

RG

23 Ocak Yabancı uzman görevlen-dirme

Maden Tetkik Arama Enstitüsü'nde görevli 2 yabancı uyruklu uzmanın çalışma müddetlerinin birer yıl uza-tılmasına karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 101.6..4

24 Ocak Varlık vergisi tediyeleri Varlık vergisi ödemeleri bugün itibariyle 100 milyon liraya ulaşmıştır.


26 Ocak Yoksul vatandaşlara ucuz fiyatla şeker satışı

Hükümet, yoksul vatandaşlarla hastanelere şekerin ucuza verilmesine karar verdi.


26 Ocak Mektupçuluk atamaları Bilecik, Hatay, Urfa ve Sinop vilayetleri mektupçu-luklarına atamalar yapılmıştır.

RG

26 Ocak Elçi Ali Türkgeldi’nin de-recesiyle kadroya alınması-na dair kararname

Birinci sınıf elçi Ali Türkgeldi, Hariciye Vekaleti’nin kararnamesiyle kadroya alınmıştır.

RG

26 Ocak Hukuk Müşavirliğine ata-ma

Münhal bulunan beşinci dereceden Hukuk müşavirli-ğine Hukuk Fakültesi profesörlerinden Nihat Erim atanmıştır.

RG

26 Ocak Tunceli defterdarlığına ata-ma

Tunceli defterdarlığına, Ağrı defterdarı Abdülkadir Erol 60 lira maaşla tayin olunmuştur.

RG

26 Ocak Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 41E./23K. Numaralı kararı

Temyiz müddetinin geçmesinden dolayı verilen ret kararlarına karşı iadei muhakeme istenilemeyeceğine karar verilmiştir.

RG


Ermeni Hastanesine vakıf edilmiş olduğu halde muvazaaten ahar bir şahıs namına tapuya tescil edil-miş olan evin mülkiyetinin ciheti aidiyeti hakkında karar verilmiştir.

RG

27 Ocak Nevşehir Çorapçılar, İplik ve Dokumacılar Küçük Sa-nat Kooperatifi’nin teşkili-ne izin verilmesine dair BKK

Nevşehir Çorapçılar, İplik ve Dokumacılar Küçük Sanat Kooperatifi, mıntıkasındaki dokumacılığın in-kişafına hizmet etmekle beraber iplik ve sair iptidai maddeleri toptan ucuza tedarik ederek ortaklara da-ğıtmak ve mamul mallarını satmak maksadıyla mer-kezi Nevşehir olmak üzere 30 sene müddet ve 13.400 Türk lirası sermaye ile teşkil edilmiştir.

RG

1943 Yılı 383


27 Ocak İzmir İncir ve Üzüm Satış Kooperatifleri Birliği’ne ödeme yapılması hakkında BKK

Göz taşlarını tevzie memur edilen İzmir İncir ve Üzüm Satış Kooperatifleri Birliği’ne müstahsile ödeme yapabilmesi için Ziraat Bankası fonundan 132.206 lira ayrılmasına karar verilmiştir.

RG

28 Ocak İstanbul'da tramvay, elekt-rik ve havagazı ücretlerine zam

İstanbul belediye bütçesindeki açığı kapatmak için şehir meclisi, dün tramvay, elektrik, havagazı ve tele-fon tarifelerine zam yapılmasına karar verdi.


28 Ocak Gemilerde Yolcuların Sıhhi Emniyeti hakkında nizam-name

Nizamname, gemilerin ve yolcu mahallerinin sıhhi vasıf ve şartlarını düzenlemektedir.

RG

28 Ocak Dar Gelirlilerin Tespiti hakkında talimatname

Talimatname, ekmek ve ekmeklik hububat ihtiyaçları hükümetçe temin edilecek olan dar gelirlilerin tespiti hakkındaki esasları düzenlemektedir.

RG


Tahsili Emval Kanunu hükümlerine göre satılan gay-rimenkullere ait fesih ve iptal davalarının mercii Ad-liye mahkemeleri olduğuna karar verilmiştir.

RG

29 Ocak Pulluk fiyatlarının arttırıl-ması hakkında BKK

Pulluk fiyatlarının 10 lira arttırılmasına karar veril-miştir.

RG

29 Ocak Seyrüsefer izni verilmesine dair BKK

İstanbul, Ankara, Mersin ve Trabzon’da bazı özel ki-şilere ait otomobil ve motosikletlere seyrüsefer izni verilmesine karar verilmiştir.

RG

29 Ocak Dâhiliye Vekâleti emrine 390.000 liralık tahsisat ve-rilmesine dair BKK

Belediyelere ait teşkilatların kadro ve sair masrafları-nı karşılamak için belediyelere aktarılmak üzere Dâ-hiliye Vekâleti emrine 390.000 liralık tahsisat veril-mesine karar verilmiştir.

RG

29 Ocak Hariciye Vekâleti’nde ku-rulan Sipariş Bürosu kadro-su için 15.500 lira tahsisat verilmesine dair BKK

Sipariş Bürosu daktiloları ile Ticari ve Mali Anlaş-malar Heyeti Reisi ve daktilosunun 1943 yılı ücretle-rine karşılık 15.500 lira ve idare masrafları için 4.500 liralık tahsisat verilmesine karar verilmiştir.

RG

29 Ocak Kazanç Vergisi Umumi Tebliği

Varlık vergisi 2395 sayılı kanununun muaddel 13. maddesi mucibince tanzim olunacak kar ve zarar he-sabında zarar sütununa eklenmeyeceği bildirilmektedir.

RG

29 Ocak Büyükşehirlerde süt üretici ve satıcılarının sıkı surette kontrol edilmesine dair ta-mim

Son zamanlarda sütçülerin mevcut darlıktan istifade ederek sütleri tağşiş ettikleri tespit edildiğinden kont-rollerin arttırılmasına karar verilmiştir.

RG

30 Ocak Çeşitli illerin hakimlik ve hakim muavinliklerine ya-pılan atamalar

Bu kararname ile toplam 13 hakim ve hakim muavini ataması yapılmıştır.

RG

30 Ocak Ticaret Vekâleti Memurları İstihlak Kooperatifinin teş-kiline izin verilmesine dair BKK

Ticaret Vekâleti Memurları İstihlak Kooperatifi satın alacağı istihlak maddelerini ortaklarına dağıtmak ve ortaklarının ihtiyaçlarını karşılayacak sair teşebbüs-lerde bulunmak maksadı ile merkezi Ankara olmak üzere 30 sene müddet ve en az 1.000 Türk lirası ser-maye ile teşkil edilmiştir.

RG



30 Ocak Selanik Konsolosunun mer-keze alınmasına dair karar-name

Kararname ile Selanik Konsolosu İdris Çora merkeze nakledilmiştir.

RG

30 Ocak Devlet Şurası’nda açık bu-lunan mülazımlıklara yapı-lan atamalar

İkinci sınıf mülazımlıklara Divanı Muhasebat me-murlarından Necla Tolluoğlu ve Temyiz Mahkemesi İcra ve İflas Dairesi memurlarından Besime Çalıkoğlu ve TMO memurlarından Nigar Akbay ve Ankara Hukuk Fakültesi mezunlarından İsmet Yaz-man’ın tayinleri yapılmıştır.

RG

1 Şubat Türkiye Zirai Donatım Ku-rumu’nun teşkiline izin ve-rilmesine dair BKK

Bu kurum, merkezi Ankara’da olmak üzere Ziraat Vekâleti’ne bağlı olarak teşkil edilmiştir. Kurumun vazifeleri her türlü ziraat alet, makine, vasıta ve mal-zemesini, suni gübreleri, zirai ilaçları, tohumlukları iç ve dış piyasalardan tedarik, temin ve bunları imal ve istihsal edip peşin ve taksitle satmak ve bu işler için gerekli teşekkülleri tesis etmek ve işletmektir.

RG

2 Şubat İnönü - Churchill Mülakatı "Cumhurreisimiz, vaki arzusu üzerine Adana'da Churchill'i kabul ettiler. Konuşmalarda Türk İngiliz siyasi noktai nazarlarının bir ve müşterek olduğu bir defa daha anlaşıldı." Ancak Churchill’in niyeti İnö-nü’yü savaşa girmeye razı etmekti, nitekim İnönü bu isteğe kararlı bir şekilde direndi.

C, 2. Şubat. 1943, Sander, s: 165

2 Şubat Aktarma Talimatnamesi Talimatname ile yabancı bir ülkeden deniz, hava ve kara yollarıyla bir Türk limanına getirilen eşyanın o limanda ithal resim ve vergileri alınmaksızın veya muaflık muamelesi yapılmaksızın denizden yabancı veya bir Türk limanına aktarılması işlemi düzenlen-mektedir.

RG

3 Şubat Ziraat Enstitüleri Yapı Ko-operatifinin teşkiline izin verilmesine dair BKK

Kooperatif, satın alacağı arazi üzerinde ortaklarına birer ev yaptırmak ve bu işin tahakkuku için sair te-şebbüslerde bulunmak maksadı ile merkezi Ankara olmak üzere en az 1.400 Türk lirası sermaye ile ku-rulmuştur.

RG

3 Şubat Stalingrad'daki son Alman kuvvetleri de teslim oldu.

Stalingrad'da uzun zamandır sürmekte olan mücade-le, Alman ordularının Ruslar tarafından imha edilme-si sonrasında kesin olarak sona erdi.

C, 3. Şubat. 1943

3 Şubat Bazı il ve ilçe belediyeleri teşkilat kadrolarında deği-şiklik yapılması hakkında BKK

Ankara, Trabzon, Kula ve Bergama belediyeleri teş-kilat kadrolarında değişiklik ve ilaveler yapılmıştır. İlgili BCA belgesinde bu kadro değişikliğinin neden yapıldığına ilişkin açıklama yapılmamıştır.

BCA: 030.18.1.2/101.8.3/ 82-198

3 Şubat PTT Memurları hakkında İnzibat Cezaları Talimat-namesi

PTT memurlarının gerekli durumlarda alacakları ce-zalar düzenlenmektedir.

RG

4 Şubat Gümrük Laboratuarları Ta-limatnamesi

Gümrük Laboratuarlarının göreceği işler ve kurulma-sı için gerekeli şartlar düzenlenmektedir.

RG

5 Şubat Avukatların meslek sigor-tası hakkındaki kimi hü-kümlerin tatbikinin erte-lenmesine dair tamim

Adliye Vekâleti, avukatlık kanununun meslek sigor-tası ile ilgili 7. babı hükümlerinin tatbiki 3 sene geri bırakılmasına karar vermiştir.

RG

1943 Yılı 385


5 Şubat Hayvanlar Vergisi Umumi Tebliği

Melez tiftik keçilerinin kılkeçisi vergisine tabi tutul-ması ile ilgili düzenlemeler getirilmektedir.

RG

5 Şubat Bolu Mebusları'nın seçim bölgeleri tetkikat raporları

Bolu’nun yanında CHP mebuslarının diğer illere ait seçim bölgeleri tetkikat raporları Cumhuriyet Arşiv-leri’nde kayıt altında bulunmaktadır.

BCA: 490..1.0.0 / 508.2040..3

6 Şubat İngiltere büyükelçimiz kral ile görüştü.

Büyükelçi Rauf Orbay, İngiltere kralına Başbakan İnönü'nün mesajını götürdü.

C, 6. Şubat 1943

6 Şubat Petrol ve Müştaklarına Mahsus Antrepolar Tali-matnamesi

Antrepoların açılması, aranacak şartlar ve buralara konacak maddeler ile ilgili düzenlemeler getirilmiş-tir.

RG

8 Şubat İnönü İtalyan Büyükelçisi ile görüştü.

İtalyan Büyükelçi Hario de Poppo İnönü ile savaşın gidişatı hakkındaki görüşlerini paylaştı.

CA

8 Şubat Sermayesinin tamamı dev-let tarafından verilmek su-retiyle kurulan iktisadi te-şekküllerin teşkilatıyla ida-re ve murakebeleri hakkın-da Umumi Heyet kararları

Ziraat Bankası, Ziraat Bankası Tekaüt Sandığı, İstan-bul Emniyet Sandığı, Sümerbank, Toprak Mahsulleri Ofisi, Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu, Etibank ve Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ile ilgili kararlar tebliğ edilmiştir.

RG

9 Şubat İngiliz "Daily Mail" gaze-tesinin Türkiye ile ilgili makalesi

Makale'de Türkiye'nin tarafsızlığına vurgu yapılmak-tadır: "İyice silahlanmış olan Türkiye, tarafsızlığını müdafaaya azmetmiştir."

C, 9. Şubat. 1943

9 Şubat Yolcuların Gümrük Kont-rolü Hakkında Talimatna-me

Gümrük kontrolüne tabii maddeler, kontrolün icra tarzı ve yurda sokulan dövizlerle ilgili düzenlemeler getirilmektedir.

RG

10 Şubat Maliye Vekâleti Hukuk müşavirliklerine atamalar

Baş Hukuk müşavirliğine Cafer Tüzel ve müşavir avukatlıklarına Bedia Yörük ile Yusuf Bahri Korman atanmışlardır. Muhakemat müdürlüklerine ise, Galip Bektaş ile Ulvi Alacakaptan atanmıştır.

RG

10 Şubat Milli Korunma Mahkeme-lerinin kadro ve idare mas-raflarını tetkik etmek üzere bir büro kurulmasına dair BKK

Milli Korunma Mahkemeleri ve bunların olmadığı yerlerde bu görevi üstlenen Asliye mahkemelerinin masraflarına ait tediyatı tetkik etmek ve sarf evrakını Ziraat Bankasına göndermek üzere bir büro kurulma-sı uygun görülmüştür.

RG

10 Şubat Tapu Sicil Müdürlüklerine atamalar

İstanbul Tapu Sicil Müdürlüğüne Samsun Tapu Sicil Müdürü Saffettin Menetoğlu, Samsun Tapu Sicil Müdürlüğüne de İstanbul Tapu Sicil Müdürü Celal Agah Uyanık atanmıştır.

RG

10 Şubat Dargelirlilere ayda 300 gram şeker verilmesine dair BKK

Daha önceki bir kararname ile belirlenme koşulları düzenlenen dar gelirlilere para yanında şeker yardımı yapılmasına karar verilmiştir.

RG

10 Şubat Ziraat Vekâleti emrine kad-ro tahsisine dair BKK

Ziraat makine ve aletlerinin işletilmesini ve doğrudan doğruya devlet eliyle zirai iletmeler kurulması ama-cıyla Vekâlet emrime yeni kadroların tahsis edilme-sine karar verilmiştir.

RG

11 Şubat Ziraat Vekili Şevket Raşit Hatipoğlu'nun tetkik ziya-retleri

Bakan Hatipoğlu, yaptığı tetkikler sonucunda yurtta ekin vaziyetinin çok müsait gittiği açıklamasını yap-mıştır.

C, 11. Şubat. 1943



11 Şubat Kaymakamlık ve Mektup-çuluk atamaları

15 ile kaymakam ve 5 ile mektupçu ataması yapıl-mıştır.

RG

11 Şubat Urfa Belediye reisliği se-çiminin onaylamasına dair kararname

Urfa Belediye reisliğine Ömer Alay’ın intihabı hak-kında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan ka-rar tasdik olunmuştur.

RG

11 Şubat Isparta ve Konya’ya bağlı köyler arasında çıkan sınır anlaşmazlığının çözümü hakkında kararname

Isparta’nın S. Karaağaç kazasına bağlı Çarıksaray Köyü ile Konya’nın Akşehir kazasına bağlı Çimendere köyü arasında çıkıp, iki vilayet sınır hadi-sesi mahiyetini alan anlaşmazlık sınırın yeniden çi-zilmesi yoluyla çözülmüştür.

RG

11 Şubat Maarif Müşavirliğine ata-ma

İkinci Umum Müfettişlik Maarif Müşavirliğine Fakir Erdem ve Üçüncü Umum Müfettişlik Maarif Müşa-virliğine ise Murat Uras atanmışlardır.

RG

11 Şubat Divanı Muhasebat Umumi Heyetinin 17 numaralı tev-hidi içtihat kararı

Kıdem zammı alan subaylara nasıp tahsisinden dola-yı maaş farkı verilemeyeceğine karar verilmiştir.

RG

11 Şubat Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Umumi Hıfzısıhha Kanununun 188. maddesinde neş-redilmiş olan yenecek ve içilecek şeylere katılabile-cek boyalarla muhafaza maddeleri ve ilavesi yasak şeyler listesine eklemeler yapılmıştır.

RG

12 Şubat Parti kaza idare heyeti reis-lerinin üzerinde bulunan vazifelere ilişkin müfettiş raporları (parti reislerin ay-nı zamanda belediye reisli-ği yapmasına ilişkin şika-yetler)

CHP, pek çok kazada belediye reisliği görevi ile parti kaza idare heyeti reisliği görevinin aynı kişiler tara-fından yerine getirilmesi konusunda yapılan şikayet-ler üzerine ülke geneline bölgeler bazında müfettişler göndermiş ve bu durumun sebeplerinin araştırılması-nı istemiştir. Müfettişler, bu ikili görevlendirmeyi pek çok farklı sebeplerle açıklamakta birlikte en sık-lıkla dile getirilen sebep, bu görevleri yerine getire-cek ehil ve münasip başka kişilerin bulunmaması ol-muştur.

BCA: 490.1/286.1149.1/ I. Büro

12 Şubat Çanakkale’de bulunan iki simli altın madeni imtiya-zının feshine dair kararna-me

Çanakkale’nin Kartalkaya mevkiinde bulunan ve im-tiyazı 10 Nisan 1320 tarihli fermanla Fransız tebaa-sından Helen Batus uhdesine ihale edilmiş ola simli altın madeni ile yine Çanakkale’nin Ortaca köyünde kain olup imtiyazı 3 Nisan 1328 tarihli fermanla Fransa tebaasından Helen ve Yasent Tubini uhdele-rinde bulunana simli altın madeni imtiyazlarının fes-hine karar verilmiştir.

RG

13 Şubat Ankara’da bulunan linyit madeni imtiyazının feshine dair kararname

Ankara’nın Haymana kazasının Selametli köyünde bulunan ve imtiyazı 9 Aralık 1939 tarihli kararname ile Nuri Kaflı, Sait Mermer ve Rami Topuz uhdeleri-ne ihale edilmiş olan linyit madeni imtiyazının feshi-ne karar verilmiştir.

RG

13 Şubat Sanayi müesseselerinin bo-zulması ve tadilata girmesi hakkında kararname

Fabrika, atölye ve imalathane gibi sanayi müessesele-rinin imal ve işletme bakımından bozulması veya ta-dilata tabii tutulması, faaliyet sahalarının değiştiril-mesi, içindeki makine ve aletlerin satılması, devir ve temliki gibi işlemlerin İktisat Vekâleti’nin müsaade-sine bağlanmasına karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 387


15 Şubat II. Seçmen İntihabı (İki de-receli seçimin birinci aşa-ması) başladı.

İki dereceli olarak yapılan 1943 seçimlerinin birinci aşaması başladı. Bu aşamada genel oy ile II. seçmen-ler belirlenmekte, bu seçmenler de milletvekillerini seçmektedirler.

C, 15. Şubat. 1943

15 Şubat Posta ile ithal ve ihraç edi-len maddelerin gümrük muameleleri hakkında ta-limatname

Talimatname, gelen ve giden kolilerin gümrük muha-faza ve muameleleri, beyanı ve vergilerin tahsili gibi konuları düzenlemektedir.

RG

15 Şubat II. Türk Maarif Şurası top-landı.

Başbakanının katılımıyla milli eğitim meselelerini görüşen şura, 21 Şubat günü toplantılarına son verdi.

C, 16. Şubat. 1943, HAY-K

16 Şubat Bursa’da bulunan krom madeni imtiyazının ihalesi-ne dair kararname

Bursa’nın Orhaneli kazasına bağlı Harmancık Nahi-yesinin Çökene ve Tekerler köylerindeki krom ma-deni imtiyazının Hurşit Eryürük ve Halit Ziya Eryürük uhdelerine ihalesine dair mukavele tasdik edilmiştir.

RG

16 Şubat Vakıflar Umum Müdürlü-ğü’nde müfettişlik ataması

Vakıflar Umum Müdürlüğü’nde açık olan müfettişli-ğe 40 lira maaşla Korkut Akol tayin olunmuştur.

RG

16 Şubat Vasıtalı vergiler umum müdürlüğüne atama

Vasıtalı vergiler umum müdürlüğüne İzmir Defterda-rı Mümtaz Tarhan tayin edilmiştir.

RG

16 Şubat Bingöl ili Sıhhat ve İçtiimai Muavenet Müdürü Naci Tuna’nın vekâlet emrine alınmasına dair kararname

Naci Tuna görülen lüzum üzerine merkeze alınmıştır. RG

17 Şubat Burdur ‘da bulunan Linyit madeni imtiyazının ihalesi-ne dair kararname

Burdur’un merkez kazasına bağlı Sultandere mevkinde kain Linyit madeni imtiyazının Keçiborlu kükürtleri Keçiborlu kükürtleri Türk Anonim Şirketi-ne ihalesine dair mukavele tasdik olunmuştur

RG

17 Şubat Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Mardin Emniyet kurumunda vücuda getirilen teknik büro hakkındadır.

RG

18 Şubat Kütahya’da bulunan krom madeni imtiyazının feshine dair kararname

Kütahya’nın Tavşanlı Kazasına bağlı Dağardı nahi-yesinde bulunan ve imtiyazı 14 Nisan 1939 tarihli ka-rarname ile Etibank uhdesine verilmiş olan krom ma-deni imtiyazının feshine karar verilmiştir.

RG

18 Şubat Tuz nakliyatında zorluk İnhisarlar vekili, özellikle Karadeniz bölgesinde ya-şanan tuz sıkıntısının, nakliyat sorunlarından kaynak-landığını açıkladı.

C, 18. Şubat. 1943

19 Şubat Ziraat işlerinde alınan fev-kalade tedbirler

Devlet eliyle ekim yapılması kararı veren hükümet bu konuda gerekli altyapı çalışmalarını tamamladı. Ekim yapılacak arazinin işletme planları hazırlanarak uygulamaya başlandı.

C, 19. Şubat. 1943

19 Şubat Umumi Müfettişlik Başmü-şavirliği atamaları

Birinci Umumi Müfettişlik Başmüşavirliğine Sakip Beyğo ,Üçüncü Umumi Müfettişlik Başmüşavirliğine deeski Tokat valisi Faiz Ergun atanmışlardır.

RG



19 Şubat Gemi adamları ve denizci-lerin ehliyetleri ile ilgili muhtelif tarihlerde kabul edilmiş kararnamelerin me-riyetten kaldırılmasına dair kararname

Münakalat Vekilliği tarafından yeni ihtiyaçlara göre bir talimatname hazırlandığından bu işlerin tanzimi için muhtelif tarihlerde kabul edilmiş olan kararna-melerin meriyetten kaldırılmasına karar verilmiştir.

RG

19 Şubat Seyhan Maarif Müdürlüğü-ne atama

Seyhan Maarif Müdürlüğüne Ankara Atatürk Lisesi Felsefe öğretmeni Şevket Süreyya Aytaç atanmıştır

RG

19 Şubat Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tuğlaşa mevkiinin müstakil köy haline getirilmesine karar verilmiştir.

RG

19 Şubat Dâhiliye Vekâleti Tamimi Bekirağalar Köyünün Sarımehmetler köyü ile birleş-tirilmesine karar verilmiştir.

RG

19 Şubat Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

Gümrük’te beyan edilecek eşya listesinde değişiklik yapılmıştır.

RG

20 Şubat II. Seçmen İntihabı sona erdi.

Bütün yurtta halkımız reyini ittifakla CHP namzetle-rine verdi.

C, 20. Şubat. 1943

20 Şubat Dinar Memurlar İstihlak Kooperatifi’nin teşkiline izin verilmesi hakkında ka-rarname

Dinar Memurlar İstihlak Kooperatifi, satın alacağı is-tihlak maddelerini ortaklarına dağıtmak ve ortakları-nın ihtiyaçlarını karşılayacak sair teşebbüslerde bu-lunmak maksadıyla merkezi Dinar olmak üzere 30 sene müddet ve 1.000 Türk lirası sermaye ile kurul-muştur.

RG

20 Şubat İhracat vergisi indirimine dair kararname

Lüle taşından alınmakta olan % 10 ihracat vergisi nispetinin % 5’e indirilmesine karar verilmiştir.

RG

20 Şubat İskenderun’da Sümerbank şubesi açılmasına dair ka-rarname

İskenderun’da her türlü banka muamelelerini yapmak üzere Sümerbank’a bağlı bir ajans açılmasına karar verilmiştir.

RG

21 Şubat Halkevlerinin 11. yıldönü-mü kutlandı.

Halkevlerinin 11. kuruluş yıldönümü Başbakan Rüş-tü Saraçoğlu'nun katılımıyla kutlandı.

C, 21. Şubat. 1943

22 Şubat İstanbul’da elektrik, hava-gazı, telefon ve ulaşım tari-felerine zam yapılmasına dair kararname

İstanbul şehir hududu içinde işleyen muayyen tarifeli nakil vasıtaları bilet bedelleri ile elektrik, havagazı ve telefon tarifelerine kanunda yazılı azami hadlerin zam edilmesine dair olan İstanbul Umumi Mecli-si’nin kararları onaylanmıştır.

RG

22 Şubat İstanbul’da elektrik, hava-gazı, telefon ve ulaşım tari-felerine zam yapılmasına dair kararname

İstanbul şehir hududu içinde işleyen muayyen tarifeli nakil vasıtaları bilet bedelleri ile elektrik, havagazı ve telefon tarifelerine kanunda yazılı azami hadlerin zam edilmesine dair olan İstanbul Umumi Mecli-si’nin kararları onaylanmıştır.

RG

23 Şubat İstanbul’da bulunan man-ganez madeni imtiyazının ihalesine dair kararname

İstanbul’un Kemerburgaz nahiyesi içinde Cebeci Kö-yü’ndeki manganez madeni imtiyazının Kemalettin Geredel uhdesine ihalesi hakkındaki mukavele tasdik olunmuştur.

RG

1943 Yılı 389


23 Şubat Varlık Vergisi Kanununun çalışma mecburiyetine dair hükümlerine ek kararname

4305 sayılı Varlık Vergisi Kanununun çalışma mecburiyeti hakkındaki 12. Ve 13. Maddelerinin tatbik tarzına dair olan ve İcra Vekilleri Heyeti’nin 7.1.1943 tarihli kararnamesiyle tasdik edilmiş bulunan talimatnamenin 2. maddesine nazaran varlık vergisi borçlarını miadında ödemediklerinden dolayı İcra Vekilleri Heyeti’nce ittihaz olunacak karar üzerine çalışma mecburiyetine tabii tutulması icap eden ve elli yaşını mütecaviz bulunan mükellefler hakkında çalışma mecburiyetinin tatbikine karar ve-rilmiştir.

RG

24 Şubat İsmet İnönü TBMM’de ko-nuşma yaptı.

Cumhurreisi İnönü, TBMM’nin yedinci devresi için icra olunacak seçim nedeniyle mecliste bir konuşma yaptı.

RG

24 Şubat Macaristan ile ticaret an-laşması imzalandı.

CA

25 Şubat Münakalat Vekâleti Tami-mi

Akaryakıt nakliyatına % 75 zam yapılmasına karar verilmiştir.

RG

26 Şubat Temyiz Mahkemesi Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi-nin E1/K21 numaralı kararı

Madde istinadı suretiyle karıya karşı vuku bulan ha-karetin davacı koca hakkında adi veya mevsuf haka-ret suçu teşkil ettiğine karar verilmiştir.

RG

26 Şubat Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

“Procythol ve Ultraseptyl Uree” adlı müstahzarların 3. sınıf müstahzarlar arasına sokulmasına karar ve-rilmiştir.

RG

26 Şubat Münakalat Vekâleti Tali-matnamesi

Talimatname, 2721 ve 2722 sayılı Kanunlar muci-bince PTT ücretleri için maktuiyete bağlanan daire-lerden bu ücretlerin tahsili ile maktuiyete bağlanma-yan dairelerden alınacak avanslara ve bunarlın mah-sup şekillerini düzenlemektedir.

RG

27 Şubat Seyrüsefer izni verilmesine dair BKK

İstanbul, Ankara, İslahiye ve İskenderun’da iki husu-si otomobil ile dört motosiklete seyrüsefer izni veril-mesine karar verilmiştir.

RG

27 Şubat Ziraat Vekâleti Talimatna-mesi

Bornova İşler Sermayeli Mücadele İlaç Hazırlama Evi Talimatnamesidir.

RG

27 Şubat Ankara Muhakemat Mü-dürlüğü’ne atama

Ankara Muhakemat Müdürlüğü’ne, Baş Hukuk Mü-şavirliği ve Muhakemat Umum Müdürü Avukat Şemsettin Agâh Akçaoğlu atanmıştır.

RG

28 Şubat Seçimlerin ikinci aşaması yapıldı.

Yurdun her tarafında Halk Partisi namzetleri tam bir ittifakla intihap edildi.

C, 28. Şubat 1943

1 Mart Halk Bankası Umum Mü-dürlüğü’ne atama

İstifa etmiş olan Halk Bankası Umum Müdürü Ata Evcim yerine Ziraat Bankası Mali Müşaviri Fazıl Konkut 500 lira ücretle tayin edilmiştir.

RG

1 Mart Vakıflar İdare Meclisi Aza-lığına atama

Açık bulunan Vakıflar İdare Meclisi Azalığına, Vakıflar Umum Müdür Muavini İsmet Berki atan-mıştır.

RG



1 Mart Etibank Umum Müdürlü-ğüne atama

Münhal bulunan Etibank Umum Müdürlüğüne ban-kanın Umum Müdür Muavini Kemal Türkömer 600 lira, boşalan Müdür Muavinliğine de Bankanın Kö-mür Şubesi Müdürü Hikmet Rıza Saylam 500 lira maaşla atanmıştır.

RG

1 Mart Burdur’un zirai durumu hakkında raporlar

Burdur'un 1943 Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına ait zirai durumunu gösteren raporlar Cumhuriyet arşivlerinde sırasıyla kayıt altına alın-mıştır.

BCA: 30.10.0/ 184.268.31/ 32 / 33/ 34 ve 35

2 Mart Demiryolu Nakliyatı hak-kında Gümrük Talimatna-mesi

Talimatname, trenlerin gümrük hattından geçiş za-manlarını, giriş ve çıkış gümrük muayenelerinin ya-pılacağı istasyonları ve gümrük muamelelerinin yapı-lacağı saatleri düzenlenmektedir.

RG

3 Mart Çiçek hastalığı ile mücade-le

Sıhhat Vekâleti İstanbul'a 12 kişilik bir mütehassıs heyeti gönderdi. Yapılan plana göre Mart sonuna ka-dar İstanbul'da aşılanmamış kimse kalmaması amaç-lanmaktadır.

C, 3. Mart. 1943

3 Mart İzmir Enternasyonal Fua-rı’nda teşhir edilecek eşya-nın Gümrük Muamelelerine ait Talimatname

Talimatname, İzmir Fuarı’nda teşhir edilecek ecnebi eşyaların yurda getirilmesi hususlarını düzenlemek-tedir.

RG

3 Mart Yabancı uzman görevlen-dirme

5 yabancı uyruklu' uzmanın Şişli ve Ankara-Yenişehir telefon santrallerinin genişletilmesine ait montaj işlerinde çalıştırılmasına izin verilmesine ka-rar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 101.14..18

5 Mart Kurye Talimatnamesi Talimatname, Türkiye Hariciye Vekâleti ile yabancı devletler Hariciye Vekâletlerine veya Türkiye elçilik-leri ile yabancı devletlerin Türkiye nezdindeki elçi-liklerine mensup kuryelerin çalışmalarını düzenle-mektedir.

RG

6 Mart Yabancı uzman görevlen-dirme

Eskişehir ve Turhal şeker fabrikalarında çalıştırıl-makta olan üç yabancının çalışma sürelerinin uzatıl-masına karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 101.16..1

6 Mart Türkiye Zirai Donatım Ku-rumu’nun teşkilat kadrosu-nun tasdikine dair karar-name

28/1/1943 tarihinde kurulmuş olan Türkiye Zirai Do-natım Kurumu’nun teşkilat kadrosu tasdik olunmuş-tur.

RG

8 Mart TBMM açıldı. 15 Ocak tarihinde tatil edilen meclis, yeni seçilen milletvekilleriyle toplandı.

C, 8. Mart. 1943

8 Mart Türkiye İş Bankası Memur-lar Yapı Kooperatifi Şirketi hakkında kararname

Türkiye İş Bankası Memurlar Yapı Kooperatifi Şir-keti’nin esas mukavelenamesinin kimi maddeleri ta-dil edilmiştir.

RG

8 Mart Vakıflar Umum Müdürlüğü Muavinliğine atama

Vakıflar Umum Müdürlüğü Muavinliğine İstanbul Vakıflar Başmüdürü Hüsamettin Ersun’un, İstanbul Vakıflar Başmüdürlüğüne Beyoğlu Vakıflar Müdürü Hilmi Barışkın’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 391


8 Mart Bazı vilayetlerin PTT mer-kez müdürlüklerine atama

Sivas, Bitlis, Siirt ve Maraş PTT Merkez müdürlükle-rine atama yapılmıştır.

RG

9 Mart Prof. M. Şekip Tunç jübile yaptı.

Türk felsefesinin yüksek üstadı Prof. M. Ş. Tunç'un 25. hocalık senesi münasebeti ile Eminönü Halke-vi'nde bir jübile tertip olundu.

C, 10. Mart. 1943

10 Mart İşçilerin fazla mesai öde-meleri hakkında kararname

Fazla mesai yapan işçiye her bir fazla saat çalışma için, İş Kanununun ilgili maddesinin hüküm ve şart-ları dairesinde munzam ücret tediye edilmesine karar verilmiştir.

RG

10 Mart Yeni hükümet kuruldu. Tekrar Cumhurreisliği'ne intihap edilen İnönü, hü-kümet kurma yetkisini Saraçoğlu'na verdi. Saraçoğlu, kabinesini ertesi gün ilan etti ve onay aldı. Yeni ka-bine de İktisat, Ticaret, Adliye ve İnhisarlar vekilleri olmak üzere 4 bakan değişikliği yapıldı.

C, 9. Mart. 1943, RG 9 Mart 1943

11 Mart Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti’nin kaçak eşyalarla ilgili talimatnamesi

Talimatname, kaçak eşya, alet ve taşıma vasıtalarının Kızılay ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na verilmesi, satılması ya da imha edilmesi işlerini düzenlemekte-dir.

RG

12 Mart Kütahya Belediye Reisliği seçiminin onaylanmasına dair kararname

Kütahya Belediye Reisliği’ne Hikmet Alabay’ın inti-habı hakkındaki Belediye Meclisi kararı onaylanmış-tır.

RG

12 Mart Çeşitli İl İdare heyetleri azalıklarına ve kimi kay-makamlıklara atama

Ankara İdare heyeti azalığına İzmir idare heyeti aza-sından Ahmet Cevat Akın ve İzmir idare heyeti aza-lığına Ankara İdare heyeti azasından İlhan Sakızlı ta-yin edilmiştir. Ayrıca Bucak, İdil ve Kırkağaç kay-makamlarına atamalar yapılmıştır.

RG

12 Mart Dışişlerinde merkeze alma Londra Büyükelçiliği Başkatibi Hikmet Hayri Anlı ve Musul Konsolosluğu Muavin Konsolosu Refet Al-tıntaş dereceleriyle merkeze nakledilmişlerdir.

RG

12 Mart Defterdarlık atamaları Bursa, İzmir, Samsun, Hatay, Gümüşhane, Çankırı, Muş ve Tokat defterdarlıklarına atamalar yapılmıştır.

RG

13 Mart Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 9E./28K. Numaralı kararı

İcra takibi katiyet kesbetmiş bulunan borçlu, borcunu tamamen ödedikten sonra mahkemeye müracaat ede-rek parasının geriye alınması hakkında dava ikame edebileceği karara bağlanmıştır.

RG


Karar, terekenin ret veya kabulü hakkındaki ihtilaftan ileri gelen davayı rüyete salahiyettar mahkeme hak-kındadır.

RG

15 Mart Dâhiliye Vekâleti Tamimi Öküz Köyü adının Yüksek Köy olarak değiştirilmesi hakkındadır.

RG

15 Mart Dâhiliye Vekâleti Tamimi Seydiköy’ün, Cumaovası nahiyesinden alınarak İzmir merkez nahiyesine bağlanmasına karar verilmiştir.

RG

15 Mart Maliye Vekâleti Tamimi Askerde bulunan vergi mükelleflerine yapılacak teb-liğ hakkındadır.

RG



15 Mart Maliye Vekâleti Tamimi Pazarlıkla günlük ihtiyaç nispetinde yapılan mubayat hakkındadır.

RG


Noter haricinde yapılan ancak noterlerce sonradan tasdik olunan satış senetlerinin tapu muamelelerinde geçerli olmasına karar verilmiştir.

RG

16 Mart Varlık vergisi toplamı 138 milyon liraya ulaştı.

Varlık vergisi tahsilatı ve borcunu ödemeyenlerin Aşkale'ye gönderilme işlemleri devam etmektedir. Aşkale'ye gönderilen mükelleflerden borcunu öde-yenler ise tahliye edildi.

C, 16. Mart. 1943

17 Mart Hükümet programı başba-kan tarafından okundu. Ar-dından yapılan oylamada İcra Vekilleri Heyetine 425 reyle yani mevcudun ittifa-kıyla itimat beyan edildi.

Hükümet programı temelde enflasyonla mücadele ve kömür, buğday, bulgur, pirinç, yağ vb. gibi kıt mad-delerin temini konularını içermekteydi. Dar ve mahdut gelirli insanlara yardım edilmesi, elbise, ayakkabı ve kimi yiyecek maddelerinin bu kişilere dağıtımı prog-ramda başta ele alınan konular arasındaydı. Devlet maliyesinin içinde bulunduğu zor durum ortaya kon-duktan sonra varlık vergisinin sorunları hafiflettiği, Merkez Bankası'nın 35 bin ton altın alarak durumunu düzelttiği açıklanıyordu. Maliyeden sonra en önemli sorun olarak maarif ve ziraat sorunlarının geldiğini söyleyen başbakan bu konularda alınan önlemleri de anlatmıştı. Maarif konusuna önemli bir bütçe ayrıldı-ğını anlatan başbakan öncelikli olarak okul ve öğret-men sayılarını arttırmayı hedeflediklerini açıklıyordu. Ziraat konusunda ise, köylüyü toprak sahibi yapacak kanunun çıkarılmasının birinci sıradaki işleri olduğu-nu ve devlet eliyle modern tarımcılığın yaygınlaştırı-lacağını belirtiyordu. Dış politika konusunda da Tür-kiye'nin tarafsızlığının sürdürüleceğinin altını çizen başbakan, İngiltere ve ABD ile ilişkilerin dostluk dü-zeyine çıkarıldığını özellikle vurgulamaktaydı.

C, 18. Mart. 1943; RG, 18. Mart. 1943

17 Mart Muamele vergisi Kanu-nu’nun 21. maddesinde de-ğişiklik yapılmasına dair kararname

Kararname ipekten üretilen iplik ve kumaşların vergi durumunu düzenlemektedir.

RG

17 Mart Dışişlerinde merkeze alma Kabil Büyükelçiliği İkinci Kâtibi İskender Örs mer-keze nakledilmiştir.

RG

17 Mart Kütahya’da bulunan linyit madenin birleştirilmesine dair kararname

Kütahya’nın Emet kazasına bağlı Kızılbük köyünde bulunan ve imtiyazı Etibank’a ihale edilmiş olan ma-den ile bu madenle hudut bulunan % 67 hissesi Trak Türk Anonim Şirketi ve onbirer hissesi Melek Münire Özyürük, Halit Ziya Özyürük ve Hurşit Özyürük uhdelerinde bulunan linyit madeninin bir-leştirilmesine karar verilmiştir.

RG

17 Mart Maarif Vekâleti İkinci Sınıf Müfettişliğine atama

Maarif Vekâleti İkinci Sınıf Müfettişliğine Orat Öğ-retim Umum Müdürlüğü Şube müdürlerinden Reşat Tardu naklen ve terfian tayin edilmiştir.

RG

17 Mart Varlık vergisi hakkında İn-giliz kaynaklı mecmuada yayınlanan yazı

İstanbul'daki İngiliz Ticaret Odası tarafından yayın-lanan aylık mecmuada çıkan ‘Yıllık Rapor’ başlıklı Varlık Vergisi ile ilgili yazı tercüme edilmiştir.

BCA: 30..10.0.0 / 85.560..19

1943 Yılı 393


18 Mart Münakalat Vekâleti Tali-matnamesi

Talimatname, PTT memurlarının gizli tezkiye vara-kalarının nasıl ve kimler tarafından doldurulacağı konusunu düzenlemektedir.

RG

19 Mart Adana'da tifüs salgını Sıhhat Vekâleti, Adana'da tifüs vakalarının artış gös-terdiğini ve salgını önlemek için tedbirler alındığını açıkladı.

C, 19. Mart. 1943

19 Mart Kaymakamlık atamaları Mecitözü, Saimbeyli, Uluborlu, Tirebolu ve Aşkale kaymakamlıklarına atama yapılmış, aynı kararname ile mevcut Tirebolu kaymakamı Reşat Yücel ile Ulu-borlu kaymakamı Şerafettin Davran merkeze alınmış-lardır.

RG

22 Mart İngiliz ve İtalyan esir deği-şimi Türkiye'de gerçekleşti-rildi.

İki ülke arasındaki esir değişimi için tarafsız bir ülke olan Türkiye'nin Mersin kenti seçildi. Mersin'e gemi ile gele İtalyanlar Türk heyeti şerefine ziyafet düzen-lediler.

C, 22. Mart. 1943

22 Mart Nevruz ve Toprak Bayramı kutlandı.

Bahar'ın gelişini müjdeleyen Nevruz, Halkalı Ziraat Mektebi'nde törenle kutlandı.

C, 22. Mart. 1943

22 Mart Münakalat Vekâleti Tali-matnamesi

Talimatname gemi adamları ve denizcilerin ehliyet-namelerini düzenlemektedir.

RG

23 Mart İl emniyet müdürlükleri ve amirliklerine atama

Bir çok vilayetin emniyet müdürlüklerine, şube mü-dürlüklerine ve amirliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

24 Mart Talim Terbiye Azalığına atama

Münhal bulunan Maarif Vekâleti Talim Terbiye Aza-lığına ikinci sınıf müfettişlerden Selahattin Eyuboğlu’nun 90 lira maaşla atanmasına karar veril-miştir.

RG

24 Mart Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Müsteşarlığına atama

Münhal bulunan Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Müs-teşarlığına Maliye Vekâleti Müsteşar Muavini Hulusi Aykent’in 125 lira maaşla atanmasına karar verilmiş-tir.

RG

24 Mart Münakalat Vekâleti Müste-şarlığına atama

Açık bulunan Münakalat Vekâleti Müsteşarlığına Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü’nde bulun-muş olan Rıfat Ilgar atanmıştır.

RG

24 Mart Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Ödemiş’in Kirazlı nahiyesinin Sarı köyüne bağlı Kemer mahallesinin kendi muhtarı olan müsta-kil bir köy haline getirilmesi ile ilgilidir.

RG

25 Mart Merkez Bankası Umum Müdürünün görevi uzatıldı.

Beş senelik görev süresi 21/3/1943 tarihinde dolacak olan Merkez Bankası Umum Müdürü Kemal Zaim Sunel görevine tekrar tayin edilmiştir.

RG

25 Mart Maliye Vekâleti emrine 19.000 lira tahsis edilmesi-ne dair BKK

Bu tahsisat, Ticari Kredileri Tanzim Komitesinin is-tilzam ettiği ücret ve harcırah karşılığı olarak veril-miştir.

RG


Muhtelit Mübadele Komisyonu kararıyla etabli ola-rak tanınmış olanların ikame edecekleri gayrimenkul davalarının rüyetine umumi mahkemelerin vazifeli olduğuna karar verilmiştir.

RG




Askeri eşyayı çalmak, gizlemek, satmak ve rehin ola-rak kabul etmek suçlarının sivil kişiler tarafından iş-lenmesi durumunda umumi ceza mahkemelerinde, ordu mensubu olması durumunda askeri mahkeme-lerde yargılanacaklarına karar verilmiştir.

RG

26 Mart Yurtta şeker vaziyeti Fabrikalarımız geçen sene zarfında 57 bin tonluk is-tihsal yapmışlardır. 1942'de zirai koşulların izin ver-memesi nedeniyle oldukça düşen şeker üretimi alınan önlemlerle arttırılmaya çalışılmaktadır. Çiftçinin pancar ziraatına karşı alakasının arttırılması için şe-ker taban fiyatları yükseltilmiş ve şeker primi öden-mesine karar verilmiştir.

C, 26. Mart. 1943

27 Mart Antimuan madeni üreti-minden alınacak vergi hak-kında BKK

Balıkesir’in merkez kazasına bağlı Korucu köyünde bulunan antimuan madeni mühtahselatından % 5 nis-pi resim alınmasına karar verilmiştir.

RG

27 Mart Valilik ve vali vekillikleri-ne atama

Balıkesir, Samsun, İçel, Mardin, Erzincan, Muş, Gi-resun ve Bitlis illerine yeni valiler atanırken Niğde ve Van vali vekilliklerine de atama yapılmıştır.

RG

29 Mart Yalova, Şile ve Kartal be-lediye reislikleri hakkında kararname

Yalova, Şile ve Kartal’da belediye reislikleri vazife-lerinin kaymakamlara verilmesi uygulamasından vazgeçilmiş ve bu uygulamayı getiren ilgili kararna-melerin hükümleri kaldırılmıştır.

RG

29 Mart İzmir’de toplu taşıma, elektrik, havagazı ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

İzmir’de toplu taşıma biletlerine 2 kuruş, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş, havagazı ve telefon ücretle-rine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

29 Mart Hatay’da meydana çıkan krom madeni hakkında BKK

Hatay’ın İskenderun kazasına tabi Belen nahiyesi Çerçikaya köyü civarında meydana çıkarılan krom madeni müstahselatının % 10 nispi resme tabi tutul-masına karar verilmiştir.

RG

30 Mart 1757 sayılı kanuna bir fıkra eklenmesine hakkında ka-nun

1757 sayılı kanun Millet Meclisi Azasının tahsisat ve harcırahları hakkındaki 1653 sayılı kanunun 1. mad-desini değiştiren bir kanundur. Eklenen fıkra seçimin yenilenmesi durumunda milletvekilleri ücretlerinin bütçede düzenlenmesi ile ilgilidir.

RG

30 Mart Başbakanlık Bitçesine ek tahsisat verilmesi hakkında kanun

Riyaseti Cumhur 1942 mali yılı bütçesine memur ve müstahdemlerin iaşelerinin karşılanması amacıyla 50.000 lira munzam tahsisat verilmesine karar veril-miştir.

RG

30 Mart Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Tamim, sıtma mücadele mesaisine devlet teşkilatının daha önemle iştirak etmesi yolunda alınacak önlem-leri düzenlemektedir.

RG

31 Mart Vatandaşlıktan ayrılma is-teğinin kabulüne dair BKK

Koço kızı Marta’nın Alman tabiiyetine geçmesine izin verilmiştir.

RG

31 Mart Vatandaşlığa kabul hakkın-da BKK

Vatandaşlığa alınmak isteyen ve fena bir hali bulun-madığı anlaşılan İngiliz tebaasından Rokko kızı Ancela Gelleaya’nın vatandaşlığa kabul edilmesine karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 395


1 Nisan Dâhiliye Vekâleti Tamimi Isparta’nın Sütçüler kazasına bağlı Ayvalı köyünün Ayvalı ve Belence adlarıyla iki müstakil köy haline getirilmesine karar verilmiştir.

RG

1 Nisan Enflasyon artışı 1942 yılında fiyatların 1938’e göre % 373 arttığı açı-landı.

CA

2 Nisan Enflasyon ve gıda madde-lerinin fiyatlarındaki artış

Ticaret Vekâleti, İstanbul'da fiyatları tetkik ettirmiş ve hangi malların ne miktar pahalılandığı ve sebeple-ri araştırılmıştır. Bu tetkik sonucunda fiyatların de-vamlı artışının, ihtiyacı karşılayacak eşyanın azlığın-dan ileri geldiği açıklanmıştır.

C, 3. Nisan. 1943

2 Nisan Mahalli İdareler Müdürlü-ğüne atama

İçel valisi Salih Örge Dâhiliye Vekâleti Mahalli İda-reler Müdürlüğüne naklen atanmıştır.

RG

2 Nisan Nafıa Vekâleti Teftiş Heye-ti Reisliğine atama

Nafıa Vekâleti Teftiş Heyeti Reisliğine Tunceli Yol-lar Mıntıka Müdürü Abdullah Hilmi Baydar atanmış-tır.

RG

2 Nisan Nafıa Vekâleti Müsteşarlı-ğına atama

Nafıa Vekâleti Müsteşarlığına Su İşleri Reisi Selahat-tin Büge atanmıştır.

RG

2 Nisan Münakalat Vekâleti Birinci Hukuk Müdürlüğüne atama

Münakalat Vekâleti Birinci Hukuk Müdürlüğüne Na-fıa Vekâleti Üçüncü Hukuk Müşaviri Yusuf Ziya Meriç 100 lira maaşla atanıştır.

RG

2 Nisan Yurt dışına yetiştirmek üzere uzman gönderilmesi

Yurdumuzda muayyen bir okulu bulunmayan, teknik bir tahsili görmek üzere yabancı ülkelere gitmek iste-yenlerin, incelenerek lüzum görülenlerin gönderilme-sine karar verilmiştir.

BCA: 30..10.0.0 / 142.15..13

3 Nisan Türkiye Finlandiya Ticaret Anlaşması imzalandı.

CA

3 Nisan Temyiz Mahkemesi İkinci Reisliğine atama

Temyiz Mahkemesi İkinci Reisliğine Adliye Vekâleti Müsteşarı Selim Nafiz Akyollu 125 maaşla tayin olurken, ondan boşalan yere de Temyiz Mahkemesi Azası Bedrettin Köker atanmıştır.

RG

3 Nisan Dâhiliye Vekâleti’nde mer-keze alma

Marsilya Başkonsolosu Bedii Arbel, Barselona Baş-konsolosu Rüştü Demirel ve Tahran Büyükelçiliği ikinci katibi Arif Or merkeze alınmışlardır. Onlardan boşalan görevlere aynı kararname ile atama yapılmıştır.

RG

3 Nisan Hıfzısıhha İşleri Dairesi Reis Muavinliğine atama

Hıfzısıhha İşleri Dairesi Reis Muavinliğine, Refik Saydam Merkez Hıfzısıhha mütehassısı Dr. Niyazi Erzin atanmıştır.

RG

4 Nisan 1943 bütçesi, 1942 bütçesi-ne göre, 86 milyon lira faz-la verdi.

Cumhuriyet Gazetesi'nde, bütçedeki fazlalığın vergi artışından kaynaklandığını belirtilmektedir. Bu fazla-lık büyük oranda milli müdafaa harcamalarına akta-rılmaktadır.

C, 4. Nisan. 1943

5 Nisan Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 7E./8K. Numaralı kararı

Mütefevvizden hüsnü niyetle gayrimenkul alan şahıs aleyhine hazinenin iptali kayıt davası açabileceğine karar verilmiştir.

RG




Bir vakfın tevliyetine müstahak olduğunu iddia eden şahsın nesebinin sureti tahkik ve tetkikine karar ve-rilmiştir.

RG

8 Nisan Temyiz Mahkemesi Azalı-ğına atama

Temyiz Mahkemesi Azalığına Adliye Vekâleti Ceza İşleri Umum Müdürü Haydar Yücekök 100 lira ma-aşla atanmıştır.

RG

8 Nisan Kaymakamlık atamaları Çınar, Bozkır, Serik, Alanya, Kangal ve Reyhaniye kaymakamlıklarına atama yapılmıştır.

RG

8 Nisan İktisat Vekâleti Birinci Hu-kuk Müşavirliğine atama

İktisat Vekâleti Birinci Hukuk Müşavirliğine Sümer-bank Umum Müdürlüğü Hukuk Müşaviri İbrahim Senil atanmıştır.

RG

8 Nisan Münakalat Vekâleti Deniz Nakliyat Dairesi Reisliğine atama

Münakalat Vekâleti Deniz Nakliyat Dairesi Reisliği-ne İktisat Vekaleti tarifeler bürosu mütehassıslığı yapmış Burhanettin Yenisoy atanmıştır.

RG

9 Nisan Kıyılarımızı bir üs olarak kullanan İngiliz Savaş ge-mileri hakkında yapılacak işlemlerle ilgili karar

İngilizlerin elinde bulunan İtalyan adalarından bazıla-rının Almanlarca işgali üzerine İngiliz harp gemileri-nin, sahillerimize gelip bir süre gizlendikten sonra tayyareler himayesinde gitmekte oldukları rapor edilmiştir. Bu gemilerden 24 saatten fazla kalacaklar için silahtan tecrit işlemlerinin uygulanması İçişleri Bakanlığı tarafından Muğla valiliğine bildirilmiştir.

BCA: 030.10/ 64.428.17/6980

9 Nisan Vatandaşlığa kabul hakkın-da BKK

Vatandaşlığa alınmak isteyen ve fena bir hali bulun-madığı anlaşılan yabancı memleket tebaasından Heinrich kızı Laura Blüth’ün vatandaşlığa kabul edilmesine karar verilmiştir.

RG

10 Nisan Ziraat Vekâleti mütedavil sermayesi hakkında BKK

Ziraat Vekâleti emrine tahsis olunan 3.376.350 liralık mütedavil sermayenin 60.000 lirasının sabit serma-yeye tahvil edilmesine karar verilmiştir.

RG

10 Nisan Şekere yapılan zammı ödemeyenler hakkında BKK

Şekere yapılan fiyat zammını ödememiş bulunan kimselerin beyan ettikleri şekerlerini, satın aldıkları fiyatlar ve şekerlerin bulundukları mahallere kadar yaptıkları hakiki masraflar mukabilinde iade edebile-ceklerine karar verilmiştir.

RG

12 Nisan İkinci kağıt fabrikası faali-yete geçti.

İptidai maddeleri yurt içinden temin edilmek şartıyla 1942 yılında 10 bin ton kağıt istihsal olundu.

C, 12. Nisan. 1943


İki veya daha fazla kimselerin toplu olarak yaptıkları kaçakçılık suçu hakkında 1918 numaralı kanunun 27. maddesinin son fıkrasının tatbik edileceğine karar ve-rilmiştir.

RG

12 Nisan Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Portsait limanı muvaridatına konulan veba tedbirleri-nin kaldırılmasına karar verilmiştir.

RG

12 Nisan Dâhiliye Vekâleti Tamim-leri

Sütçüler kazasına bağlı Kesme köyünün Aşağı ve Yukarı Kırıntı mahallelerinin İbişler köyüne bağlan-masına ve Serik kazasının Gebiz nahiyesine bağlı Tümgüçlü beldesinde aynı isimle müstakil bir köy kurulmasına karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 397


13 Nisan Belediye Memur ve Müs-tahdemleri Nizamnamesi

Nizamname, memur ve müstahdemlerin kabul şartla-rını, memur alma ve olma şartlarını, kadro, çalışma saatleri, ücretleri ile terfi ve cezaları düzenlemektedir.

RG

14 Nisan Hitler ve Mussolini görüş-tü.

İtalya ve Almanya farklı cephelerde ardı ardına ye-nilgiler almaya başladı. Bunun üzerine Hitler ve Mussolini biraraya gelerek 4 gün boyunca görüştüler.

C, 14. Nisan. 1943

14 Nisan Toprak Mahsulleri Ofisi İdare Meclisi Reisliğine atama

Toprak Mahsulleri Ofisi İdare Meclisi Reisliğine 60 lira maaşla İdare Meclisi azalarından Hüseyin Kadir Sav atanmıştır.

RG

14 Nisan İskenderun’da bulunan Braith waite and Co. Engineers şirketinin işyerlerinde fazla mesai yapılmasına dair BKK

İskenderun liman ve iskelesi inşaatını taahhüt etmiş olan Braithwaite and Co. Engineers şirketinin işyerle-rinde günde 11 saat çalışılmasına Milli Korunma Ka-nununun muaddel 19. maddesi hükümlerine tevfikan izin verilmiştir.

RG

14 Nisan Çimento satış fiyatları hak-kında BKK

Milli Korunma Kanununun muaddel 31. Maddesine müsteniden yeni çimento fiyatları belirlenmiştir.

RG

14 Nisan Maliye Vekâleti Müsteşar-lığına atama

Maliye Vekaleti Müsteşarlığına Hazine Umum Mü-dürü Zeki Sidarman atanmıştır.

RG

14 Nisan CHP 6. Büyük Kurultay’ı ile ilgili raporlar

C.H.P. 6.Büyük Kurultayı'na Vekâletlerin verdikleri raporlar.

BCA: 490..1.0.0 / 215.852..1.

15 Nisan Hariciye Vekili müttefik devletlerin sefirleri ile bira-raya geldi.

Hariciye Vekili'nin verdiği ziyafete müttefik ve taraf-sız devletlerin sefir ve temsilcileri katıldılar.

C, 15. Nisan. 1943

15 Nisan Hudut ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğünün 1940 mali yılı hesabi kati kanunu

Hudut ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğünün 1940 mali yılı masarifi 350.759 Türk lirasıdır.

RG

15 Nisan Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü’nün 1940 mali yılı hesabi kati kanunu

Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü’nün 1940 mali yılı masarifi 1.208.111 Türk lirasıdır.

RG

16 Nisan Köy öğretmenleri Sağlık ve içtimai yardım sandığı ni-zamnamesi

Nizamname, sandığın kuruluşu, sermayesinin kulla-nımı, idaresi ve hesapları ile ilgili düzenlemeler içermektedir.

RG

17 Nisan Demiryolcular Ev Koope-ratifinin teşkiline izin ve-rilmesine dair BKK

Kooperatifin, satın alacağı arazi üzerinde ortaklarına birer ev yapmak ve bu işin tahakkuku için lazım ge-len sair teşebbüslerde bulunmak maksadıyla merkezi Ankara olmak üzere 20 sene müddet ve en az 5000 lira sermaye ile kurulmasına izin verilmiştir.

RG

17 Nisan İlaç monopol hakkına ekle-necek müstahzar hakkında BKK

Monopol hakkı Türkiye Kızılay Cemiyetine verilmiş olan ilaçlar listesine ATEPE adındaki müstahzarın da ilave edilmesine karar verilmiştir.

RG


Elmalı kazasına bağlı Bayat nahiyesinin adının Akçay olarak değiştirilmesine ve Seydiköyü nahiye-sinin adının da Cumaovası olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.

RG



17 Nisan Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Yeniden eczane açılması lüzum görülecek yerlere müracaat edecek eczacılar arasında aranacak tercih şartları karara bağlanmıştır.

RG

18 Nisan Köycülük Kongresi toplan-dı.

İstanbul vilayetine bağlı 304 köyün kalkınma mevzu-larını ve köylerde yapılan çalışmaların neticelerini görüşmek hem de geleceğe dönük çalışmaları plan-lamak üzere toplanan Kongre ertesi gün sona erdi.

C, 18. Nisan. 1943

19 Nisan Hariciye Vekili mihver grubu devletlerin sefirleri ile biraraya geldi.

Hariciye Vekili'nin verdiği ziyafete müttefik ve taraf-sız devletlerin sefir ve temsilcileri katıldılar.

C, 19. Nisan. 1943

19 Nisan 1942 mali yılı muvazenei umumiye kanununa bağlı (A) cetvelinde değişiklik yapılması hakkında kanun

(A) Cetvelinde 1.078.709 liralık münakale yapılmış-tır.

RG

19 Nisan Yabancı uzman görevlen-dirme

Hava teşkilatında çalıştırılacak yabancı uzmanlara ait kadroların kimi değişiklikler yapılarak tasdikine ka-rar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 101.27..16

19 Nisan Türkiye Almanya Ticaret Anlaşması imzalandı.

Anlaşma 60 milyon liralık ticaret işlemlerini kapsa-maktaydı.

CA

19 Nisan Kütahya’da bulunan linyit madeni imtiyazının feshine dair BKK

Kütahya’nın Emet kazasının Çayır köyünde bulunan ve 2/5925 sayılı kararname ile Hurşit ve arkadaşları uhdesine ihale edilmiş olan linyit madeni imtiyazının feshine karar verilmiştir.

RG

20 Nisan Türkiye Almanya ticaret antlaşması imzalandı.

60 milyon liralık muahede Ankara'da imzalandı. C, 20. Nisan. 1943

20 Nisan Adana’da toplu taşıma, elektrik, havagazı ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Adana’da toplu taşıma biletlerine 2 kuruş, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş, havagazı ve telefon ücretle-rine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

21 Nisan İlköğretim seferberliği Ankara'da kaymakamlarla yapılan toplantıda ilköğre-timin bütün köylere yayılması için alınacak önlemler konuşulmuş ve karara bağlanmıştır. Bu kararlar için-de Ankara'da 4 ilkokul yapılması da vardır.

C, 21. Nisan. 1943

21 Nisan Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik ya-pılması hakkında kanun

Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin kimi cetvelleri arasında 350.000 liralık münakale yapılmıştır.

RG

21 Nisan İnhisarlar Umum Müdürlü-ğü 1942 mali yılı bütçesin-de değişiklik yapılması hakkında kanun

İnhisarlar Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesine 302.000 liralık munzam tahsisat verilmiştir.

RG

21 Nisan Türkiye Romanya Ticaret ve Tediye Anlaşmalarının birer ay uzatılması hakkın-da kanun

Türkiye ile Romanya arasında 12 Ekim 1941 tarihin-de imzalanan anlaşmalarının meriyet müddetlerinin hitamı tarihi olan 31 Ekim 1943 tarihinden itibaren birer ay temditlerine karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 399


21 Nisan Türkiye Romanya Ticaret ve Tediye Anlaşmalarının 15 gün uzatılması hakkında kanun

Türkiye ile Romanya arasında 12 Ekim 1941 tarihin-de imzalanan anlaşmalarının meriyet müddetlerinin hitamı tarihi olan 31 Ekim 1943 tarihinden itibaren 15 gün temditlerine karar verilmiştir.

RG

21 Nisan Türkiye Romanya Ticaret ve Tediye Anlaşmasının tasdikine dair kanun

Türkiye ile Romanya arasında 2 Şubat 1943 tarihinde imzalanan yeni Ticaret ve Tediye Anlaşması tasdik edilmiştir.

RG

21 Nisan Türkiye Almanya kredi an-laşmasının tasdikine dair kanun

Türkiye ile Almanya arasında 31 Ekim 1942 tarihin-de imzalanan kredi anlaşması tasdik edilmiştir.

RG

21 Nisan ME-TE Yapı Kooperatifi-nin teşkiline izin verilmesi-ne dair BKK

Kooperatifin, satın alacağı arazi üzerinde ortaklarına birer ev yapmak ve bu işin tahakkuku için lazım ge-len sair teşebbüslerde bulunmak maksadıyla merkezi Ankara olmak üzere 25 sene müddet ve en az 1000 lira sermaye ile kurulmasına izin verilmiştir.

RG

21 Nisan Bursa’da toplu taşıma, elektrik, havagazı ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Bursa’da toplu taşıma biletlerine 2 kuruş, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş, havagazı ve telefon ücretle-rine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

27 Nisan Hayvan Sağlık Zabıtası Ni-zamnamesine ek nizamna-me

Ek nizamname, hayvan hastalıklarına karşı yapılacak mücadeleleri düzenlemektedir.

RG


Kemalpaia’da Ayas ve Aliseydi köyleri kaza merke-zine bağlanmış, Tokat-Dökmetepe’de kurulmuş olan köy Sargon adını almış, Tezcan kazasına bağlı Şor adında ve Mudanya’da Ülkü adında yeni birer köy kurulmuştur.

RG

29 Nisan Çin'de açlık hüküm sürü-yor.

Çin'de açlık yüzünden halkın köpekler de dahil tüm hayvanları yemek zorunda kaldıkları bildirilmektedir.

C, 29. Nisan 1943

29 Nisan Milli Müdafaa Vekâleti 1942 mali yılı bütçesine fevkalade tahsisat verilme-sine dair olan 4228 sayılı kanuna ek kanun

Milli Müdafaa Vekâleti 1942 mali yılı bütçesinde muhtelif müdafaa hizmetleri adı ile açılan fasla 90.000.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

29 Nisan Bornova’da toplu taşıma, elektrik, havagazı ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Bornova’da toplu taşıma biletlerine 1 kuruş, elektri-ğin beher kilovatına 2 kuruş, havagazı ve telefon üc-retlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair beledi-ye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

30 Nisan Zahire borsasında fiyatlar düşmeye başladı.

Buğday İstanbul'da 90, Konya'da 70 kuruşa alıcı bu-lamadı.

C, 30. Nisan 1943

30 Nisan Zımpara cevherinden alına-cak vergi hakkında BKK

1943 yılı içinde dahile ve harice gönderilecek zımpa-ra cevherlerinden % 1 nispi resim alınmasına karar verilmiştir.

RG

30 Nisan Limanların teşkilatı ve li-man reislerinin vazife ve salahiyetleri hakkında tali-matname

Talimatname, limanlarda yapılan resmi işleri ve li-man görevlilerinin sorumluluklarını düzenlemektedir.

RG



1 Mayıs Bahar bayramı kutlandı. Bayram nedeniyle bütün resmi devair, banka ve mek-tepler tatil edilmiştir.

C, 1. Mayıs 1943

2 Mayıs ABD'de madenci grevi gi-derek büyüyor.

Sayısı 480 bine ulaşan maden işçileri, ücretlerinin düşüklüğü nedeniyle greve gittiler. Ücretlerin gün başına iki dolar arttırılmasını isteyen işçilerin ısrarlı direnişinin sürmesi durumunda kömür üretiminin düşmesi bunun da harp için yapılan her tür üretimi etkilemesinden endişe edilmektedir.

C, 2. Mayıs 1943

3 Mayıs İktisat Vekâleti Vilayetler Teşkilatı Teftiş Rehberi

İktisat Bakanlığı, iktisadi denetleme amacıyla bir tef-tiş rehberi yayımlamıştır. Bu rehbere göre, ülkede ik-tisadi denetim yapılan kuruluşlar üç farklı grup altın-da toplanmaktadır. 1. Mıntıka İktisadi Müdürlükleri 2. Vilayetler 3. Sınai işletmeler, maden işletmeleri ve işyerleri

BCA: 030.10/ 160.122.2

3 Mayıs Zonguldak Kozlu tren hattı açıldı.

Kömür taşımacılığı açısından önem taşıyan bu hat açıldı.

C, 3. Mayıs 1943

3 Mayıs Bergama’da elektrik tarife-lerine zam yapılması hak-kında BKK

Bergama’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

3 Mayıs Milli Korunma Mahkeme-leri kadrosunun değiştiril-mesi hakkında BKK

Milli Korunma Mahkemeleri hakim, müddeiumumi, hakim muavini ve müddeiumumi muavini kadroları yeniden düzenlenmiş ve Adliye Vekaleti emrine 1943 takvim yılı sekiz ayı için 7.000 lira munzam tahsisat verilmesine karar verilmiştir.

RG

4 Mayıs İlaç monopol hakkına ekle-necek müstahzar hakkında BKK

Monopol hakkı Türkiye Kızılay Cemiyetine verilmiş olan ilaçlar listesine GRİNODORA adındaki müstah-zarın da ilave edilmesine karar verilmiştir.

RG

4 Mayıs Vakıflar Umum Müdürlüğü atamaları

Vakıflar Umum Müdürlüğü genel merkeze ve çeşitli illerin vakıflar müdürlüklerine atamalar yapılmıştır.

RG

4 Mayıs Tayfa tezkereleri hakkında talimatname

Talimatname, tezkerelerin alınma şartlarını, süreleri-ni ve tayfaların göreve alınma koşullarını düzenle-mektedir.

RG

4 Mayıs Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü raporu

Milli Müdafaa Vekâletinin hava tahmin raporlarının gecikmeli ve hatalı verildiğine dair şikâyeti üzerine Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü cevabını bir ra-porla bildirmiştir.

BCA: 30..10.0.0 / 188.290..17

5 Mayıs Sıtma ile mücadele hakkın-da BKK

İllerde teşkil olunacak sıtma ile mücadele heyetlerin-de yer alacak memurların göreve alınması düzenlen-mektedir.

RG

5 Mayıs Şeker fiyatlarının düzen-lenmesi ve satışlarının dur-durulması hakkında BKK

Çeşitli şekerlerin üreticiden alınacağı fiyat, tüccarın koyacağı kar ve halka satılacağı fiyat yeniden belir-lenmiştir. Bu kararın arkasından yayınlanan başka bir kararname ile tüm yurtta şeker satışları üç gün sürey-le durdurulmuştur. Ellerinde şeker bulunanların be-yanname vermeleri gerekmektedir.

RG

5 Mayıs Dâhiliye Vekâleti Tamimi Mapavri nahiyesinin adı Çaybaşı olarak değiştirilmiş-tir.

RG

1943 Yılı 401


6 Mayıs Diyanet İşleri Reisliği Mü-şavere Heyeti azalığına ata-ma

Diyanet İşleri Reisliği Müşavere Heyeti azalığına Yusuz Ziya Yörügan atanmıştır.

RG

6 Mayıs Ceza İşleri Umum Müdür-lüğüne atama

Adliye Vekâleti Ceza İşleri Umum Müdürlüğüne Ce-za ve Tevkif Evleri Umum Müdürü Bahattin Arıkan atanmıştır.

RG

6 Mayıs Bursa Belediye Reisliği se-çimi hakkında kararname

Bursa Belediye Reisliğine Edip Şükrü Akyürek’in seçildiğine dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

6 Mayıs Malatya Belediye Reisliği seçimi hakkında kararname

Malatya Belediye Reisliğine Hikmet Fırat’ın seçildi-ğine dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

6 Mayıs Hariciye Vekâleti’nde kad-roya alma

Başkonsolos Refik Amir Kocamaz beşinci derece ile kadroya alınmıştır.

RG

7 Mayıs Hudut ve Sahiller Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanunu

Hudut ve Sahiller Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 502.315 lira tahsisat verilmiştir.

RG

7 Mayıs Bilecik’de bulunan krom madeni imtiyazının ihalesi-ne dair kararname

Bilecik’in Söğüt kazası Dudaş köyündeki antimuan madeni imtiyazının Ferit Çınar ve Mehmet Saygılı uhdelerine ihalesine dair mukavele tasdik edilmiştir.

RG

8 Mayıs Cumhurreisi İnönü Alman-ya, Başvekil Saraçoğlu ise İngiltere büyükelçileri ile görüştüler.

Türkiye'nin tarafsızlığının göstergesi olarak birbiriyle savaşan devletlerin her ikisi ile de resmi ilişkiler de-vam ettirilmektedir.

C, 8. Mayıs 1943

8 Mayıs Fethi Okyar öldü. Milli törenle uğurlanan Fethi Okyar'ın cenaze töreni-ne 10 bin kişi katıldı.

C, 8. Mayıs 1943

8 Mayıs Merkez Bankası İdare Mec-lisi reislik ve azalığına ata-ma

Merkez Bankası İdare Meclisi reisi Nusret Metya ile aza Şefik Başman görev süreleri uzatılmıştır.

RG

8 Mayıs Türk Basın Birliği işlevleri hakkında kararname

Resmi daire ve müesseselere ait ilanların 1 Haziran 1943 tarifi itibariyle Türk Basın Birliği vasıtasıyla neşredilmesine karar verilmiştir.

RG

8 Mayıs Kartal, Maltepe ve Pen-dik’de toplu taşıma, elekt-rik ve telefon arifelerine zam yapılması hakkında BKK

Kartal, Maltepe ve Pendik’de toplu taşıma biletlerine 2 kuruş, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş, havagazı ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılması-na dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

8 Mayıs Mülkiye Müfettişliklerine atama

Bafra kaymakamı Nazım Öner, Kemalpaşa kayma-kamı Cahit Ortaç, Akçadağ kaymakamı İbrahim Tev-fik Kutlar ve İslâhiye kaymakamı Celal Değer açık bulunan üçüncü sınıf Mülkiye müfettişliklerine atan-mışlardır.

RG

8 Mayıs Bursa Belediye Reisliği se-çimi hakkında kararname

Siirt Belediye Reisliğine Sabri Çeliktuğ’un seçildiği-ne dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

8 Mayıs Çankırı Belediye Reisliği seçimi hakkında kararname

Çankırı Belediye Reisliğine Hilmi Ersuna’nın seçil-diğine dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG



8 Mayıs Maarif Vekâleti müfettiş-liklerine atama

Maarif Vekâleti’nin açık bulunan çeşitli düzeydeki müfettişliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

8 Mayıs PTT birinci sınıf müfettiş-liğine atama

PTT birinci sınıf müfettişliğine ikinci sınıf müfettiş-lerden Mustafa Necmettin Saral atanmıştır.

RG

8 Mayıs PTT il merkez müdürlükle-rine atama

Çanakkale ve Yozgat PTT merkez müdürlüklerine atama yapılmıştır.

RG

8 Mayıs Dâhiliye Vekâleti Tamimi Edilli köyünün Akçakoca’ya ve Aşağı ve Yukarı Kave köylerinin Pertek kazası merkezine bağlanma-sına karar verilmiştir.

RG

8 Mayıs CHP raporları C.H.P. Merkez İlçe İdaresi heyetlerinin 1943 yılı tef-tiş raporları.

BCA: 490..1.0.0 / 108.432..2.

10 Mayıs Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe Kanunu

Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 1.317.301 lira tahsisat verilmiştir.

RG

10 Mayıs Orman Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe Kanu-na bağlı A cetvelinde deği-şiklik yapılması hakkında kanun

Orman Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe Ka-nuna bağlı A cetvelinde gösterilen tertiplere 62.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

10 Mayıs Çay inhisar resmi hakkında BKK

28 Şubat 1943 tarihine kadar 500 kuruş olarak tespit edilmiş olan çay asgari inhisar resmi haddinin 15 Ni-san 1943 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiş-tir.

RG

10 Mayıs Konya’da elektrik ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Konya’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve tele-fon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

10 Mayıs Sandıklı’da elektrik tarife-lerine zam yapılması hak-kında BKK

Sandıklı’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

10 Mayıs Elçiliklere atama Kimi Büyük Elçiliklerin çeşitli sınıflardan katiplikle-rine atamalar yapılmıştır.

RG

10 Mayıs Bingöl Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürlüğüne atama

Bingöl Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürlüğüne Tarsus hükümet tabibi Dr. Tevfik Öğün terfian atan-mıştır.

RG

10 Mayıs Kara Nakliyat Dairesi Reis-liğine atama

Kara Nakliyat Dairesi Reisliğine Etibank Umum Müdürlüğü İnşaat Şubesi Müdürlüğünde görevli Ahmet İrfan Kuraner atanmıştır.

RG

10 Mayıs Dâhiliye Vekâleti Tamimi Havud ve Eğircen mahalleri müstakil köy haline geti-rilmiştir. Mercimek ve Arpalı köyünün idari bağlılık-ları değiştirilmiştir. Çaylı köyünün adı da Suavi Çaylı olarak değiştirilmiştir.

RG

11 Mayıs Adliye Vekâleti atamaları Pek çok ile hakim, hakim muavini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini atanmıştır.

RG

1943 Yılı 403


11 Mayıs Sırrı Seyrek heyetinin İn-giltere raporu

İngiltere gezisinden dönen Sırrı Seyrek heyeti izle-nimlerini bir raporda toplayarak sunmuştur.

BCA: 30..10.0.0 / 200.364..16.

12 Mayıs Şeker ve şekerli ürünlerin fiyatlarında istikrar sağla-namadı.

Savaşın yarattığı yoksunluk koşullarından yararlanan karaborsacılar depoladıkları ürünleri farklı fiyatlar-dan satarak haksız kar elde ediyorlar.

C, 12. Mayıs 1943

12 Mayıs İnhisarlar Umum Müdürlü-ğü 1943 mali yılı bütçe Kanunu

İnhisarlar Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçesine 11.975.718 lira tahsisat verilmiştir.

RG

12 Mayıs Ankara’da bulunan linyit madeni imtiyazının feshine dair kararname

Ankara’nın Haymana ve Bala kazalarına bağlı Mahamatlı ve Bahçedere köylerinde bulunan ve im-tiyazı Nuri Kaflı, Ethem Özer, Sait Mermer ve Rah-mi Topuz uhdelerine verilmiş olan linyit madeni im-tiyazının feshine dair mukavele tasdik edilmiştir.

RG

12 Mayıs Balıkesir’de bulunan bora-sit madeni imtiyazında dü-zeltme yapılmasına dair ka-rarname

Balıkesir’in Susığırlık kazası dahilinde bulunan ve imtiyazı İngiltere tebaasından Desmond Abel Smith uhdelerine verilmiş olan borasit madeni imtiyazının 3679 hektar olarak gösterilen sahasının 3105 hektar olarak düzeltilmesine dair mukavele tasdik edil-miştir.

RG

12 Mayıs Sümerbank Umum Müdür Muavinliğine atama

Sümerbank Umum Müdür Muavinliğine Merkez Bankası İzmir Şubesi Müdürü Nazif İnan tayin edil-miştir.

RG

12 Mayıs Sivas, Mersin ve Gire-sun’da elektrik ve telefon tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Sivas, Mersin ve Giresun’da elektriğin beher kilova-tına 2 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair ilgili belediye meclisi kararları tas-dik edilmiştir.

RG

12 Mayıs Trabzon’da elektrik tarife-lerine zam yapılması hak-kında BKK

Trabzon’da elektriğin beher kilovatına 1 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

12 Mayıs Kaymakamlık atamaları Gerze, Viranşehir, Tercan, Cide, Çarşamba ve Hilvan kaymakamlıklarına atamalar yapılmıştır.

RG

12 Mayıs Emniyet Umum Müdürlüğü Muavinliğine atama

Emniyet Umum Müdürlüğü Muavinliğine İzmir Vali Muavini Fuat Yürüktaş tayin edilmiştir.

RG

12 Mayıs Vali muavinliklerine atama Çeşitli illerin vali muavinliklerine atamalar yapılmış-tır.

RG

12 Mayıs Defterdar ve defterdar mu-avinliklerine atama

Çeşitli illerin defterdar ve muavinliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

12 Mayıs Dâhiliye Vekâleti Tamimi Yukarı ve Aşağı Çeltikçi ile Dereköy adları altında müstakil köyler kurulmuştur.

RG

12 Mayıs Washington Konferansı başladı.

Müttefik devletlerden İngiltere başbakanı Churchill ile ABD başkanı Roosevelt savaşın gidişatını Washington'da biraraya gelerek değerlendirdiler. 26 Mayıs’a kadar süren bu konferansta savaş sonrası dünyanın nasıl şekilleneceği de ele alınmış ve karara bağlanmıştır.

C, 13. Mayıs 1943, Armaoğlu, s: 390



13 Mayıs Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanunu

Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 925.405 lira tahsisat verilmiştir.

RG

13 Mayıs İnhisarlar Umum Müdürlü-ğü 1943 mali yılı bütçesin-de değişiklik yapılması hakkında kanun

İnhisarlar Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçesi-nin makineler ve teferruatı maddesine 300.000 lira munzam tahsisat eklenmiştir.

RG

14 Mayıs Devletler Hukuku Türkiye Enstitüsü açıldı.

Enstitü İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin gi-rişimiyle bu üniversite bünyesinde faaliyete başladı. Açılışta konuşan, Dışişleri Bakanı Menemencioğlu: “Devletler Hukukunun sığındığı değil, hükümran ol-duğu bir yurdu herkese ilan ediyorum: Türkiye” diye söze başlamıştı.

C, 14. Mayıs 1943

14 Mayıs Çukurova sulama projesi tamamlandı.

Çukurova'da 2 milyon dekarlık alanı kuraklıktan kur-tarmak üzere yapılan sulama kanalları tamamlandı.

C, 14. Mayıs 1943

14 Mayıs Afrika muharebesi sona er-di.

Tunus dolayında süren muhabere mihver devletlerin yenilgisiyle sona erdi. Almanya'nın yenilgisi üzerine Afrika cephesi kapandı.

C, 14. Mayıs 1943

14 Mayıs Türk parasının kıymetini koruma kanununda değişik-liğe dair BKK

Değişiklik yabancı ülkelerle iş yapan sigortacıların döviz türünden ödemeleri hakkındadır.

RG

14 Mayıs “Journal D’Orient” gazete-sinin kapatılması hakkında BKK

İstanbul’da münteşir “Journal D’Orient” gazetesinin bir gün müddetle kapatılmasına karar verilmiştir.

RG

15 Mayıs Sağlık, Sosyal Yardım ve Maliye bakanlıklarına top-rak tahsis edilmesi

Topraklar göçmen, mülteci ve yardıma muhtaç çiftçi-lere dağıtılmak üzere adı geçen bakanlıklara tahsis edilmiştir. Bu uygulama, göçmenlerin yerleştirildik-leri bölgelerde bedelleri 20 yılda ödenmek üzere top-rak sahibi olabilmelerini amaçlamaktadır.

BCA: 030.10/ 124.881.17/102187

15 Mayıs 1943 mahsulü hububat ve bakliyattan alınacak devlet hisselerine dair BKK

1943 mahsul yılı içinde istihsal edilen buğday, arpa, yulaf, çavdar vs. ürünlerin ne kadarının devlet hissesi olarak ayrılacağı karara bağlanmıştır.

RG

16 Mayıs İstanbul şehir meclisi bütçe müzakeresini bitirdi.

Çetin tartışmalar sonucunda hayat pahalılığı ile mü-cadelede belediye iktisat müdürlüğünün yetersiz kal-dığı ve stadyumlardan belediye vergisi alınmasına ve yol vergisinin 6 lira olmasına karar verildi.

C, 16. Mayıs 1943

17 Mayıs Ölüm cezası kararı TBMM tarafından Bafra’nın Kapıkaya köyünden Hüseyin Özkaragöz’e 4 kişiyi taammüden öldürmek suçundan verilen ölüm cezasının infazına karar ve-rilmiştir.

RG

17 Mayıs İnönü Başpiskopos görüş-mesi

Başbakan İnönü, New York Başpiskoposu Spellman’ı kabul etti.

CA

18 Mayıs Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde deği-şiklik yapılması hakkında kanun

Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin faiz, komisyon ve akçe farkları maddesine 45.000 lira munzam tahsisat eklenmiştir.

RG

1943 Yılı 405


18 Mayıs Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik ya-pılması hakkında kanun

Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin kimi tertipleri arasında 85.000 liralık mü-nakale yapılmıştır.

RG

18 Mayıs Devlet Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde deği-şiklik yapılması hakkında kanun

Devlet Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin kimi tertiplerine toplam 624.350 lira munzam tahsisat eklenmiştir.

RG

18 Mayıs Vakıflar Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik yapılması hak-kında kanun

Vakıflar Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinin kimi tertipleri arasında 1.750 liralık münakale yapıl-mıştır.

RG

18 Mayıs Devlet Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanunu

Devlet Limanları İşletme Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 7.630.000 lira tahsisat veril-miştir.

RG

18 Mayıs Ölüm cezası kararı TBMM tarafından Musa Kazım Akıncı ve Ziyaettin Atalay’a taammüden cinayet suçundan verilen ölüm cezasının infazına karar verilmiştir.

RG

18 Mayıs Diyarbakır’da bulunan kap-lıca hududunun tahsisine dair kararname

Diyarbakır’ın Çermil kazası dâhilinde bulunan ve im-tiyazı Diyarbakır Sınai Teşebbüsler Türk Anonim Şirketi uhdesine verilmiş olan kaplıcanın hudutlarının tahsisine dair mukavele tasdik edilmiştir.

RG

18 Mayıs Pamuk fiyat farkları hak-kında BKK

Milli sanayiye devrolunan pamukların fiyat farkları-nın Ziraat Bankası’nda oluşturulan fondan ödenmesi-ne karar verilmiştir.

RG

19 Mayıs Ankara Gençlik Parkı açılı-şı

Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları çerçevesinde Ankara ‘da yapımı tamamlanan Gençlik Parkı’nın da açılışı yapıldı.

CA

20 Mayıs Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Salihli kazasının Sart-Mahmut köyüne bağlı Yeni Mahalle’nin Kapancı köyüne bağlanması ile il-gilidir.

RG

20 Mayıs Yabancı Kibrit Tekeli sona erdi.

Kibrit Tekeli Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığı’na geç-ti.

CA

20 Mayıs Kabine’de Bakan değişikli-ği

Recep Peker’in istifası üzerine boşalan İçişleri Ba-kanlığı’na Seyhan Milletvekili Hilmi Uran atandı.

CA

21 Mayıs Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Nizamnamesi

Nizamname, oda ve borsaların teşkil edilmesi, vazi-feleri ve yönetimi ile ilgili düzenlemeler getirmekte-dir.

RG

21 Mayıs Uşak Belediye seçimleri hakkında rapor

Uşak Belediye Seçimleri'nde çıkan anlaşmazlıkla il-gili raporlar.

BCA: 490..1.0.0 / 257.1024..1.

22 Mayıs Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanunu

Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 16.814.153 lira tahsisat ve-rilmiştir.

RG



22 Mayıs Bakanlar Kurulunda deği-şiklik yapıldı.

Sağlık sebebiyle Dâhiliye Vekâleti’nden istifa eden Kütahya Mebusu Recep Peker’in yerine Seyhan me-busu Hilmi Uran getirilmiştir.

RG

23 Mayıs III. Enternasyonal'in dağı-tılmasına karar verildi.

Cumhuriyet gazetesinin haberinde Moskova'nın, İn-giltere, ABD ve Rusya işbirliğini kolaylaştırmak is-teğiyle Enternasyonal'e son vermeyi seçtiği belirtil-mektedir. Berlin bunun bir hile olduğunu ve bir taraf-tan da IV. Enternasyonal'in kurulduğunu iddia etmek-tedir. Enternasyonal 10 Haziran'da resmen kapatıldı.

C, 23. Mayıs 1943

24 Mayıs Devlet memurları aylıkları-nın tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde de-ğişiklik yapılması hakkında kanun

İlgili cetvelin Tapu ve Kadastro Umum Müdürlüğü kısmında umum müdür muavini kadrosunun derece ve maaşı yükseltilmiştir.

RG

24 Mayıs Tapu ve Kadastro Umum Müdürlüğü teşkilat ve vazi-felerine dair olan 2997 sa-yılı kanunun değiştirilmesi hakkında kanun

Umum müdürün reisliği altında merkezde biri Tapu komisyonu diğeri de Memurin İntihap komisyonu olmak üzere iki komisyon teşkil edilmiştir.

RG

24 Mayıs Orman Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanu-nu

Orman Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 8.349.844 lira tahsisat verilmiştir.

RG

24 Mayıs Ordu’da bulunan bakır ma-deni imtiyazının feshine dair BKK

Ordu’nun Bulaman nahiyesinin Zavi köyünde bulu-nan ve imtiyazı İzzet Pertev Karminati uhdesine ve-rilmiş olan bakır madeni imtiyazının feshine karar verilmiştir.

RG

24 Mayıs Bursa’da bulunan krom madeni imtiyazının ihalesi-ne dair kararname

Bursa’nın Orhaneli kazasına bağlı Harmancık Nahi-yesinin Piribeyler köyündeki krom madeni imtiyazı-nın ölen Ahmet Şükrü Özyürük’ün mirasçıları Melek, Halit, Cavit, Meliha ve Kemalattin Özyürük uhdele-rine ihalesine dair mukavele tasdik edilmiştir.

RG

25 Mayıs Fevkalade vaziyet dolayı-sıyla 3828, 4226 ve 1451 sayılı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun

Vaziyetin gerektirdiği koşullar nedeniyle bazı resim vergilere zam icrasına dair olan 3828, 4226 sayılı ka-nunlar ile tapu harçları hakkındaki 1451 sayılı kanu-nun bazı hükümleri değiştirilmiştir. Bu değişiklik re-sim, vergi ve harçlara zam yapmayı kolaylaştırmakta ve yeni zamlar getirmektedir.

RG

27 Mayıs Askerlik Kanunun 34. Maddesinin tadili hakkında kanun

Yapılan düzenleme farklı meslek ve durumda bulu-nan kişilerin askerlik süreleri ile ilgilidir.

RG

27 Mayıs Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü 1942 mali yılı bütçesinde değişiklik ya-pılması hakkında kanun

Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü 1942 mali yı-lı bütçesine 182.000 lira fevkalade tahsisat verilmiş-tir.

RG

27 Mayıs Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı kanunu

Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü 1943 mali yı-lı masrafları için 106.000.000 lira tahsisat verilmiştir.

RG

1943 Yılı 407


28 Mayıs Meclis Bütçeyi kabul etti. 1943 mali yılı 4420 sayılı Muvazenei Umumiye Ka-nunu 27 Mayıs tarihinde kabul edildi. Bütçece en bü-yük pay Maarif Vekâleti’ne ayrılmıştı. Maarif Vekâ-leti için bütçeye konan miktar geçen seneden 14,5 milyon liraydı. Bütçede eğitimden sonra en büyük kaynak ise Ziraat Vekâleti’ne ayrılmıştı.

C, 28. Mayıs 1943; RG, 1. Haziran. 1943

28 Mayıs Ticaret Vekâleti Tamimi Hububat ve bakliyattan alınacak devlet hissesi ile il-gilidir.

RG

28 Mayıs Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanunu

Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 25.872.000 lira tahsisat ve-rilmiştir.

RG

28 Mayıs Ölüm cezası kararı TBMM tarafından adam öldürmekten suçlu Ömer Öğüt ve Mehmet Gün ile casusluğa teşebbüsten suçlu İbrahim Kulu’ya verilen ölüm cezalarının infazına karar verilmiştir.

RG

28 Mayıs Eskişehir ve Samsun’da elektrik ve telefon tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Eskişehir ve Samsun’da elektriğin beher kilovatına 1 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam ya-pılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiş-tir.

RG

28 Mayıs TBMM’nin orduya duygu-larını bildirme kararı

TBMM, büyük orduya itimat ve muhabbet duygula-rını bildirme kararı vermiştir.

RG

28 Mayıs İzmit, Erdek ve Akçay li-manlarının devlete devrine dair BKK

İzmit, Erdek ve Akçay limanlarının Devlet Denizyol-ları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğüne dev-redilmesine karar verilmiştir.

RG

31 Mayıs Adalar elektriğe kavuştu. Burgaz ve Kınalı'ya elektrik verildi. C, 31. Mayıs 1943

31 Mayıs "Harbin meşhur Adamları: Josef Stalin" isimli kitabın yasaklanmasına ilişkin BKK

İstanbul'da Hilmi Kitapevi tarafından basılan bu kita-bın dağıtılmasının yasaklanmasına ve dağıtılmış olan nüshalarının toplattırılmasına karar verilmiştir. İlgili BCA belgesinde bu kitabın neden yasaklandığına ilişkin bilgi bulunmamaktadır.

BCA: 080.18.01/102.39.4

31 Mayıs 1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde deği-şiklik yapılması hakkında Kanun

Bu kanunla, (A) cetvelinin Milli Müdafaa Vekâleti faslına 120.000.000 lira fevkalade tahsisat konulmuş-tur.

RG

31 Mayıs Vakıflar Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanu-nu

Vakıflar Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 3.577.496 lira tahsisat verilmiştir.

RG

31 Mayıs Kibrit ve Çakmak İnhisarı hakkında kanun

Kibrit ve çakmak inhisarı işletme imtiyazının kaldı-rılmasına ve bu inhisarın işletilmesi için muvakkat bir idare kurulmasına karar verilmiştir.

RG

31 Mayıs Ekmeklik ve yemlik hubu-bat dağıtımına ilişkin tebliğ

Bütün şehir ve kasabaların ekmeklik ve yemlik hu-bubat ihtiyaçları Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından belli bir sıra dâhilinde karşılanacaktır.

RG



31 Mayıs Kırklareli Halkevleri ça-lışma raporu

Kırklareli bölgesinde bulunan halkevlerinin çalışma raporları, bölge müfettişi Ragıp Akça tarafından Ge-nel Sekreterliğe sunulmuştur.

BCA: 490..1.0.0 / 727.491..1.

1 Haziran Depremden etkilenen böl-gelere devlet yardımı ya-pılması hakkında BKK

Tokat, Çorum ve Balıkesir illerinde depremden etki-lenen köy ve kazalarda yaşayanlardan yardıma muh-taç oldukları belirlenen memur ve müstahdemlere maaşlarının 3 misli, emekli ve yetimlere maaşlarının 4 misli avans verilmesine karar verilmiştir.

RG

1 Haziran Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Emirâlem nahiyesinin Alaniçi köyüne bağlı Çaltı mahallesinin kendi muhtarı olan müstakil bir köy haline getirilmesi ile ilgilidir.

RG

1 Haziran İstanbul radyosu faaliyete başladı.

Beyoğlu postanesi üzerinde kurulan muvakkat stüd-yoda saat 19.15’ten itibaren Vedat Nedim Tör tara-fından 1 aylık tecrübe yayınına başlanmıştır.

C, 2. Haziran 1943

2 Haziran Ankara Yapı Kooperati-fi’nin teşkili hakkında BKK

Kooperatif’in satın alacağı arazi üzerinde birer ev yaptırmak ve bu isin tahakkuku için sair teşebbüsler-de bulunmak maksadıyla merkezi Ankara olmak üze-re 15 sene müddet ve 2450 lira sermaye ile teşkiline izin verilmiştir.

RG

2 Haziran Maliye Vekâleti Hukuk Müşavirliğine atama

Maliye Vekâleti Hukuk Müşavirliğine müşavir avu-katlarından Sadık Ardan atanmıştır.

RG

2 Haziran PTT müdürlüklerine atama Trabzon ve Isparta PTT müdürlüklerine atama ya-pılmıştır.

RG

2 Haziran Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğüne atama

Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğüne Zi-raat Bankası İdare Meclisi reisi Yusuf Ziya Erzin atanmıştır.

RG

3 Haziran İstanbul'a akın Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, İstanbul şeh-rinin nüfusu göçler nedeniyle 1 milyonu aşmış bu-lunmaktadır. Nüfus yoğunluğunun yol açabileceği muhtemel tehlikeleri önlemek için şimdiden tedbir alınması istenmektedir.

C, 3. Haziran 1943

3 Haziran Örfi idarenin uzatılması hakkında TBMM kararı

İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale ve Kocaeli vilayetlerinde 23 Nisan 1940 tarihinde ilan bir ay müddetle ilan edilen daha önce de uzatılmış olan örfi idarenin altı ay daha uzatılmasına karar ve-rilmiştir.

RG

3 Haziran Ölüm cezası kararı TBMM tarafından adam öldürmek suçundan Hamza Pekmez ve Mustafa Eğriboyun’a verilen ölüm ceza-sının infazına karar verilmiştir.

RG

3 Haziran Diyarbakır, Amasya ve Manisa’da elektrik tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Diyarbakır, Amasya ve Manisa’da elektriğin beher kilovatına 1 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

3 Haziran Isparta ve Erzurum’da elektrik ve telefon tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Isparta ve Erzurum’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam ya-pılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiş-tir.

RG

1943 Yılı 409


3 Haziran Şose ve köprüler kanununa ek kanun

Yol vergisinin nakden ödenen kısmına fevkalade ah-valin devamı müddetince bir misil zam yapılmıştır.

RG

4 Haziran Tütün alım satımının denk halinde yapılacağına dair hükmün uygulanmaması hakkında BKK

3437 sayılı kanunun ekici ile alıcı arasında tütün alım satımının denk halinde yapılacağına dair olan 49. Maddesi hükmünün denk yapmaya iktidarları olma-dığı anlaşıldığından Niksar ve Erbaa’da zelzeleden zarar gören tütün ekicileri için uygulanmamasına ka-rar verilmiştir.

RG

4 Haziran Ölüm cezası kararı TBMM tarafından taammüden adam öldürmek su-çundan Mustafa Aydın’a verilen ölüm cezasının infa-zına karar verilmiştir.

RG

4 Haziran Vatandaşlıktan çıkarılma Resmi izin almadan yabancı devlet tabiiyetine geçtiği anlaşılan Mehmet Uzunkaya ve Sami Millioğlu’nun vatandaşlıktan çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

4 Haziran Ziraat Bankası İdare Mecli-si Reisliğine ve Umum Müdürlüğüne atama

Ziraat Bankası İdare Meclisi Reisliğine eski mebus-lardan Reşat Mimaroğlu’nun ve Umum müdürlüğüne eski Emlak ve Eytam Bankası umum müdürü Cevdet Gölet’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

4 Haziran Emlak ve Eytam Bankası Umum Müdürlüğüne atama

Emlak ve Eytam Bankası Umum Müdürlüğüne eski mebuslardan Mithat Yenel’in atanmasına karar ve-rilmiştir.

RG

4 Haziran Elazığ Belediye reisliği se-çiminin onaylamasına dair kararname

Elazığ Belediye reisliğine Kazım Bayar’ın intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

4 Haziran Kazanç vergisi umumi teb-liği

Tebliğ, demiryolu ve buna benzer inşaatta çalışan iş-çilere meccanen verilen yemek ve ekmeklerin hizmet erbabı vergilerine tabii olmadığını bildirmektedir.

RG

4 Haziran Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

İngiltere’den ithal edilen Septanilam Fort adlı müs-tahzarın diğer müstahzarlar gibi yüzde beş gümrük vergisine tabii olduğu tebliğ edilmiştir.

RG

5 Haziran Sivas çimento fabrikası açıldı.

Fabrikanın senede 90 bin ton çimento istihsal etmesi planlanmaktadır.

C, 6. Haziran 1943

7 Haziran Toprak mahsulleri vergisi kanunu

Kanun, verginin nasıl belirlenmesi, toplanması, mü-kelleflerin belirlenmesi ile ilgilidir.

RG

7 Haziran Muamele vergisi hakkındaki 3843 sayılı kanun ile 4307 numaralı kanuna ek kanun

Zeytin, ayçiçeği ve susamdan üretilen yağlardan alı-nacak vergileri düzenlemektedir.

RG

7 Haziran Ankara’da bulunan linyit madeni imtiyazının feshine dair BKK

Ankara’nun Haymana ve Bala kazalarına bağlı Mahamatlı ve Bahçedere köylerinde bulunan ve lin-yit madeni imtiyazının feshine karar verilmiştir.

RG

7 Haziran İstanbul'da tifüsle mücadele Sıhhat Vekâletinde bu konu üzerine oluşturulan ko-misyon, çalışmalarına başladı. 12 bölgenin sıhhat müdürleri ve müfettişleri alınacak tedbirleri belirle-mek için toplandı. İstanbul'da ise, hastalıkla mücade-le kapsamında sinemalar kapatılmakta, eskicilerin sa-tış yapması yasaklanmakta ve temizliğe dikkat etme-yen işletmeler cezalandırılmaktadır.

C, 8. Haziran 1943



8 Haziran İskele ve rıhtımlar Müruri-ye Tarifesi

İskele ve rıhtımlardan geçecek olan ticarete eşyasın-dan alınacak müruriye ücretlerini düzenlemektedir.

RG

8 Haziran CHP büyük kurultayı baş-ladı.

VI.sı yapılan kurultayda iç ve dış siyaset konuları ele alındı. Türkiye'nin tarafsızlık siyaseti teyid edildi. Müstakil grup aza sayısı 21'den 35'e çıkarıldı. Kurul-tay, 15 Haziran'da sona erdi.

C, 8. Haziran 1943

9 Haziran Hatay’da kaza adı değişik-liği

Hatay iline bağlı Reyhaniye kazasının adının Rey-hanlı olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.

RG

9 Haziran Isparta ve Burdur’da idari bağlılık değişikliği

Isparta’nın Keçiborlu nahiyesine bağlı Küçük Baş-makçı köyü buradan alınarak Burdur’un Yeşilova ka-zasına bağlanmıştır.

RG

9 Haziran PTT müdürlüklerine atama Muğla, İçel ve Trabzon PTT müdürlüklerine atama yapılmıştır.

RG

10 Haziran Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Yenicepınar köyünün Çatalkaya köyüne bağ-lanması ve Hacıbeyler mahallesinin Taşkuyucak ma-hallesine bağlanması ile ilgilidir.

RG

11 Haziran 1939 mali yılı hesabı kati kanunu

1939 mali yılı umumi masarifi 394.427.914 liradır. RG

12 Haziran TC Merkez Bankası hak-kındaki 1715 sayılı kanuna ek kanun

Her tür devlet kuruluşunun, özel idare, belediye ve yarıdan fazlası devlete ait şirketlerin müesses bulun-duğu yerlerde merkez bankasından, bulunmadığı yer-lerde ise ortaklarından başka bankalara tevdiat yapa-mayacakları kanunla düzenlenmiştir.

RG

12 Haziran Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı bütçe kanunu

Devlet Denizyolları İşletme Umum Müdürlüğü 1943 mali yılı masrafları için 10.873.692 lira tahsisat ve-rilmiştir.

RG

12 Haziran Türk Alman Ticaret ve Te-diye Anlaşmalarının temdi-di hususunda kanun

Türk Alman Ticaret ve Tediye Anlaşmalarının tem-didi hususunda Almanya hükümeti ile teati edilen mektuplar kabul ve tasdik edilmiştir.

RG

14 Haziran Büyük Sıhhat Meclisi top-landı.

Meclisin, bulaşıcı hastalıklara ve tifüse karşı daha şiddetli bir mücadele açmak için mühim kararlar al-ması hedeflenmektedir.

C, 14. Haziran 1943

14 Haziran Bazı vergilere ve resimlere zam icrası hakkında kanun

Fevkalade vaziyet dolayısıyla bazı vergi ve resimlere zam yapılmasına karar verilmiştir.

RG

14 Haziran Kazanç vergisi umumi teb-liği

Fevkalade vaziyet dolayısıyla kazanç vergilerine, ruhsat tezkeresi ve karne harçlarına zam yapılmıştır.

RG

15 Haziran Vilayet İdaresi kanununda değişiklik yapılması hak-kında kanun

Vilayet idare heyetinin kimlerden oluştuğu düzen-lenmektedir.

RG

15 Haziran Bursa İtiraz Komisyonu Reisliğine atama

Bursa İtiraz Komisyonu Reisliğine Vergiler Temyiz Komisyonu azasından Emin Ahmet Kat’ın atanması-na karar verilmiştir.

RG

15 Haziran Kaymakamlık atamaları Birçok ile kaymakam ve mektupçuluk ataması yapı-lırken Şırnak kaymakamı Nevzat Taşkıran vekâlet emrine alınmıştır.

RG

1943 Yılı 411



İngiltere’den ithal edilen İnsülin Wellcome 200 adlı müstahzarın diğer müstahzarlar gibi yüzde beş güm-rük vergisine tabii olduğu tebliğ edilmiştir.

RG

15 Haziran Yabancı uzman görevlen-dirme

Harp Akademisi'nde tank defi tabiyesi öğretmenli-ğinde çalıştırılacak yabancı uzmana ait kadronun tas-dikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.43..20

17 Haziran Varlık vergisi uygulaması sona eriyor.

Verginin uygulamasının temmuz ayına kadar tama-men tasfiye edilmesi için çalışmalar yoğunlaşmıştır. Defterdarlıklarda çalışan maliye memurları varlık vergisi tahsilatı işinin temmuz ayına kadar tasfiye emrini uygulamaya başlamışlardır. Varlık vergisinin yekûnu 184 milyon liraya ulaşılmıştır.

C, 17. Haziran 1943

17 Haziran Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu Nizamnamesi

Kurumun idare ve murakabe uzuvları, bunların teşkil, tayin, vazife, mesuliyet ve faaliyet tarzları düzenlen-mektedir.

RG

17 Haziran Bingöl mektupçuluğuna atama

Bingöl mektupçuluğuna Memduh Necati Tosun atanmıştır.

RG

17 Haziran Levazım ve Kıymetli Evrak müdürlüğüne atama

Levazım ve Kıymetli Evrak müdürlüğüne Beden Terbiyesi Umum müdürlüğü muhasebe müdürü Nafiz Ergeneli’nin atanmasına karar verilmiştir.

RG

18 Haziran Vakıflar Nizamnamesinin bazı maddelerinin değişti-rilmesine dair BKK

Vakıfların ödünç para vermesi düzenlenmektedir. RG

18 Haziran Maliye Vekâleti Talimat-namesi

Talimatname, Merkez Bankasına yatırılan bloke pa-ralarla diğer bankalara tevdi edilen bloke menkul kıymetlerin Türkiye dahilinde istimal şekillerini gös-termektedir.

RG

19 Haziran Şehir ve kasabalarda abo-nelere su satışı nizamnamesi

Nizamname, su satışına ait işleri ve abonelerle olan münasebetleri düzenlemektedir.

RG


Almanya’dan ithal edilen Acaprine adlı müstahzarın diğer müstahzarlar gibi yüzde beş gümrük vergisine tabii olduğu tebliğ edilmiştir.

RG

21 Haziran Adapazarı - Geyve depremi Adapazarı'nda büyük bir deprem oldu. Binaların bü-yük bir kısmı yıkılırken 346 kişi öldü. Şehirde çıkan yangın söndürülürken, deprem İstanbul'da da şiddetle hissedildi. Çemberlitaş’ın üst kısmı çatlayarak eğildi.

C, 21. Haziran 1943

21 Haziran Hâkimler Kanununda belir-tilen müddetin uzatılmasına dair BKK

Kanunun muvakkat maddesinde yazılı hakim nam-zetlik müddetinin geri bırakılması hakkındaki hü-küm, üç yıl daha uzatılmıştır.

RG

21 Haziran Ödemiş’te elektrik ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Ödemiş’te elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve tele-fon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

21 Haziran Zonguldak’ta toplu taşıma, elektrik ve telefon tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Zonguldak’ta toplu taşıma biletlerine 2 kuruş, elekt-riğin beher kilovatına 2 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG



21 Haziran Artvin’de elektrik ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Artvin’de elektriğin beher kilovatına 1 kuruş ve tele-fon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG


Almanya’dan ithal edilen Debenal Compr. ve İs-veç’ten ithal edilen Calcium Sandoz adlı müstahzar-ların diğer müstahzarlar gibi yüzde beş gümrük ver-gisine tabii olduğu tebliğ edilmiştir.

RG

22 Haziran Diyarbakır Batman demir-yolunun açılması nedeniyle yapılacak merasim hakkın-da TBMM kararı

Diyarbakır Batman demiryolunun işletmeye açılması münasebetiyle yapılacak merasime TBMM adına işti-rak etmek üzere 7 kişilik bir heyetin oluşturulmasına karar verilmiştir.

RG


Orta öğretimde çalıştırılacak yabancı uzmanlara ait kadronun tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.46..13.


Güzel Sanatlar Akademisi'nde çalıştırılacak yabancı öğretmenlere ait kadronun tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.47..5

23 Haziran Harcırah kararnamesinde değişiklik yapılması hak-kında kanun

3135 sayılı kanun mucibince verilecek harcırahlara % 50 zam yapılmasına karar verilmiştir.

RG

24 Haziran Ankara Terziler Küçük Sa-nat Kooperatifi’nin teşkili hakkında BKK

Kooperatif’in terzilikte kullanılan iptidai maddeleri satın alarak ortaklarına dağıtmak ve ortaklarının ihti-yaçlarını karşılayacak sair teşebbüslerde bulunmak maksadıyla merkezi Ankara olmak üzere 30 sene müddet ve 800 lira sermaye ile teşkiline izin veril-miştir.

RG

24 Haziran Aydın Belediye reisliği se-çiminin onaylamasına dair kararname

Devlet şurasının iptal kararı üzerine yeniden yapılan seçimde Aydın Belediye reisliğine Etem Menderes’in intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

24 Haziran Yunanistan büyükelçiliği kâtipliğine atama

Yunanistan büyükelçiliği kâtipliğine Hasip Osman Tan atanmıştır.

RG

24 Haziran Merkez Daireleri muhasebe müdürlüğüne atama

Merkez Daireleri muhasebe müdürlüğüne Bütçe ve Mali kontrol şube müdürü Fevzi Mağat’ın atanması-na karar verilmiştir.

RG

25 Haziran Dâhiliye Vekâleti Tamim-leri

Tamimler, dört yeni müstakil köy kurulması ve bir köyün idari bağlılığının değiştirilmesi ile ilgilidir.

RG

25 Haziran Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Tamimi

Tamim, berberlik eden ruhsatnameli sünnetçiler hak-kındadır.

RG

26 Haziran Vatandaşlıktan çıkarılma-nın iptali hakkında BKK

Azerbaycan eski Adliye nazırı Halil Gürgörene’nin vatandaşlıktan çıkarılmasından vazgeçilmiştir.

RG

26 Haziran Bataklıkların kurutulması ve su işlerinin ıslahı çalış-malarının düzenlenmesi

Sıtma bakımından kurutulması biran evvel zaruri olan bataklıkların ıslah çalışmaları Nafıa Vekaleti ve Genelkurmay sıhhiye mütehassıslarının ortaklığıyla yürütülmektedir.

BCA: 030.10/ 158.112.13/

1943 Yılı 413


26 Haziran Umumi Müfettişlik tayinle-ri

Trakya umumi müfettişliğine birinci umumi müfettiş Abidin Özmen’in ve Birinci Umumi müfettişliğe Samsun eski valisi Avni Doğan’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

26 Haziran İaşe talimatnamesine ek ta-limatname

Talimatname, mülteciler ile göçmen ve nakledilen kimselerin iaşesi hakkındadır.

RG

28 Haziran Kazanç vergisi nispetlerine dair BKK

Fabrika ve matbaaların 1943 mali yılı içinde tabii olacakları kazanç vergisi düzenlenmiştir.

RG

28 Haziran Diyarbakır - Batman de-miryolu açıldı.

Nafıa vekili, bu hattın bir gün petrol hattı olabileceği ihtimalini müjdeledi.

C, 29. Haziran 1943

28 Nisan CHP sanat danışmanlığı görevine atama

Ünlü yazar Yahya Kemal, CHP’nin sanat danışman-lığı görevine getirildi.

CA

29 Haziran Başvekâlet Teşkilatı hak-kında kanun

Başvekâlet teşkilatı, hususi kalem müdürlüğü, mua-melat umum müdürlüğü, neşriyat ve müdevvenat umum müdürlüğü, arşiv umum müdürlüğü, yazı işleri ve sicil müdürlüğü ve evrak, levazım ve idare müdür-lüğünden oluşmaktadır.

RG


Yüksek öğretim müesseselerinde çalıştırılacak ya-bancı prof. yardımcı, okutman ve öğretim yardımcı-larına ait kadroların tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.47..10

30 Haziran Ankara'da mesken bunalı-mına dair rapor

CHP Meclis grubu komisyonu Ankara'daki konut sı-kıntısına dair meclis başkanlığına bir rapor sundu. Bu raporda, bu sıkıntıya sebep olan nedenlerin başında nüfusun giderek artmakta oluşu buna rağmen bina yapımının harp koşulları nedeniyle aynı artış hızını yakalayamaması olarak belirlenmekte ve bu bunalı-mın aşılması konusunda öneriler getirilmektedir.

BCA: 030.10/ 5.26.13/ 5128

30 Haziran Ticaret Vekâleti teşkilat ve vazifelerine dair kanuna ek kanun

Ticaret müşavir ve ataşelerinin tahsisatları ve işe alınma koşulları yeniden düzenlenmiştir.

RG

30 Haziran Vilayet Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüklerine atama

Konya, Gaziantep, Eskişehir, Bolu, Erzincan, Tokat, Tunceli ve Siirt illerinin Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlükleri ile Birinci Umumi Müfettişlik Sıhhi Müşavirliğine atamalar yapılmıştır.

RG

30 Haziran Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 15E./13K. Numaralı kararı

Tramvaylarda yankesicilik suretiyle yapılan hırsızlık-larda Ceza Kanununun 492. maddesi hüküm ve sara-hati dairesinde cezalandırılmasına karar verilmiştir.

RG


Mevcut demiryollarının tevsii gibi münferit sebepler-le yapılan istimlaklerde istimlak bedelinin umumi hükümler dairesince takdir ve tayin edilmesine karar verilmiştir.

RG


Temyiz arzuhali gibi evraka ilsak edilen kayıt pulu üzerine vazedilen tarihin temyize mebde addedilme-sine ve müddetin hesabında esas tutulmasına karar verilmiştir.

RG



30 Haziran Seyhan Barajı hizmete açıldı.

Barajın Çukurova'nın sulanmasını sağlayacak düzey-de su tutması amaçlanmaktadır.

C, 1. Temmuz. 1943

1 Temmuz Daily Express Gazetesi'nin Türkiye üzerine makalesi

Makalede, "1 milyondan fazla askeri silah altında tu-tan Türkiye, sakin ve neşelidir" denilerek Türkiye'nin savaştaki konumu ortaya konmaktadır

C, 1. Temmuz. 1943

1 Temmuz Samsun mebusluğuna seçi-len Nasuhi Erzurumlu'nun mazbatası reddedildi.

Askerliğini tamamladığına dair sahte evrak kullanan ve bu nedenle 3 ay hapis cezası alan Samsun mebu-sunun mebusluk mazbatası reddedildi.

C, 1. Temmuz. 1943

1 Temmuz Bigadiç kazasının teşkilatı-na dair kanun

Balıkesir vilayetine bağlı Bigadiç nahiyesinde mer-kezi Bigadiç olmak ve bu adla anılmak üzere bir kaza kurulmuştur.

RG

1 Temmuz Devlet Konservatuarı ve Riyaseti Cumhur Filarmo-nik Orkestrası mütedavil sermayesi hakkında kanun

Devlet Konservatuarı ve Riyaseti Cumhur Filarmonik Orkestrası için 250.000 lira mütedavil sermaye tahsis olunmuştur.

RG

2 Temmuz Dâhiliye Vekâleti merkez teşkilat ve vazifeleri hak-kındaki 1624 sayılı kanu-nun bazı maddelerinin de-ğiştirilmesine ve bu kanuna bir madde eklenmesine dair kanun

Dâhiliye Vekâleti, hususi kalem müdürlüğü, teftiş heyeti, hukuk müşavirliği, mahalli idareler umum müdürlüğü, nüfus işleri umum müdürlüğü, vilayetler idaresi umum müdürlüğü, zatişleri umum müdürlüğü, seferberlik müdürlüğü ile evrak ve levazım müdür-lüklerinden oluşmaktadır.

RG

2 Temmuz TBMM kararları Devlet Şurası dördüncü ve beşinci daire reislikleri ile devlet şurası azalıkları için yapılan seçimlerin sonu-cunda belirlenen kişiler göreve atanmıştır.

RG

2 Temmuz Tezcani tarikatı tevkifatı Ankara'da tarikatın başı ve 20 tarikat üyesi adliyeye sevkedildi. Tarikat başı tutuklandı.

C, 2. Temmuz. 1943

2 Temmuz İstanbul'da ekmek sorunu Buğday yoksunluğu nedeniyle, "içinde hiç buğdayı bulunmayan ekmek hasta ve çocukların yiyemeyece-ği hale geldi."

C, 2. Temmuz. 1943

2 Temmuz Yabancı uzman görevlen-dirme

Cumhurbaşkanlığı Filarmonik Orkestrası ile Devlet Konservatuarı'nda çalıştırılacak yabancı uzman ve öğretmenlere ait kadroların tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.49..1


MTA Enstitüsü'nce çeşitli hizmetlerde çalıştırılan iki yabancı uzmanın çalışma müddetlerinin birer yıl uza-tılmasına karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.49..6


Etibank'ın merkez ve işletmelerinde görevli 13 ya-bancı uzmanın çalışma müddetlerinin birer yıl uza-tılmasına karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.49..7

3 Temmuz İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi bina-sının temeli atıldı.

Aynı zamanda yapımı tamamlanan Tıp Fakültesi'ne bağlı üçüncü dahiliye ve birinci hariciye kliniklerinin de açılışı yapıldı.

C, 4. Temmuz. 1943, HAY-K

3 Temmuz Haşhaş ekimine dair BKK Haşhaş ekilecek ve afyon sütü,sakızı veya yağı top-lanacak mıntıkaların 1943 yılı listesi belirlenmiştir.

RG

1943 Yılı 415


3 Temmuz Başvekâlet teşkilatına ata-malar

Başvekâlet teşkilatındaki umum müdürlüklerine ata-malar yapılmıştır.

RG

3 Temmuz Nafıa yüksek fen heyeti azalıklarına atama

100 lira maaşlı azalıklara su işleri reisi Ali Ratıp Su-man ile şose ve köprüler reisi Kemal Hayırlıoğlu atanmıştır.

RG

3 Temmuz Teftiş heyeti müfettişlikle-rine atama

Müfettişliklere Fikret German, Hadi Birkan, Suphi Tunç ve Ali Rıza Koç atanmışlardır.

RG

3 Temmuz Vakıf Paralar İdarelerinin yapacağı ikrazlara dair ek talimatname

Talimatname Vakıf Paralar İdarelerinin ikraz edebi-lecekleri miktarların belirlenmesi ile ilgilidir.

RG

3 Temmuz İstanbul Fen ve Edebiyat Fakültelerinin Temeli atıldı.

Temel atma töreninde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel katıldı.

CA

5 Temmuz Vergi temyiz komisyonu reisliğine ve azalıklarına atama

Vergi temyiz komisyonu reisliğine Maliye Vekaleti müsteşar muavini İhsan Pırnar ve azalıklara Kemalettin Akalın ile Cemil Akok atanmıştır.

RG

5 Temmuz Urfa’da idari bağlılık deği-şikliği

Urfa’nın Harran kazasına bağlı Üzerlik köyü buradan alınarak merkez kazasının Sumatar nahiyesine bağ-lanmıştır.

RG

5 Temmuz Konya’da idari bağlılık de-ğişikliği

Konya’nın Karapınar kazasının Hotamış nahiyesine bağlı Sürgüç, Büyük Aşlama ve Uzunkuyu köyleri buradan alınarak Cumra kazası merkez nahiyesine bağlanmıştır.

RG

5 Temmuz Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Bayat köyü adının Zümrütova olarak değişti-rilmesi, Hatay’da iki köyün birleştirilmesi ve Bahçe-cik köyünün kurulması ile ilgilidir.

RG

6 Temmuz TBMM’de Türkçülük tar-tışmaları

Dışişleri Bakanı N. Menemencioğlu, bu tartışmaları sona erdirmek amacıyla hükümetin Türkçülüğe bakış açısını özetleyen şu açıklamayı yaptı: “Bizim Türkçü-lüğümüz bu vatan sınırları içine girmiş olan Türklere ait ve münhasırdır” .

CA

6 Temmuz Hâkimlik atamaları Çeşitli illere hakim, müddeiumumi ve muavinleri atanmıştır.

RG

7 Temmuz Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti teşkilat ve vazifeleri hakkındaki 2825 sayılı ka-nuna ek kanun

Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti merkez ve taşra kad-ronsa dahil memurların inzibati suçları hakkında ka-rar vermek üzere vekalette bir inzibat komisyonu ku-rulmuştur.

RG

7 Temmuz Vakıflar Umum Müdürlüğü 1940 yılı hesabı kati kanunu

Vakıflar Umum Müdürlüğü 1940 mali yılı masarifi 3.064.673 liradır.

RG

7 Temmuz İstanbul Tünelde kaza Tünelde tren vagonunun kayışının kopması sonucun-da yaşanan kazada bir kişi ölürken 20 kişi yaralandı.

CA

8 Temmuz Mecliste Türkçülük tartış-ması

Hariciye Vekili: "Bizim Türkçülüğümüz bu vatanın sınırları içine girmiş olan Türklere ait ve münhasır-dır. Türkiye hudutları haricinde kalan Türklere yalnız refah ve saadet temennimiz vardır.” Açıklamasını yapmıştır.

C, 8. Temmuz. 1943



8 Temmuz Ankara'da kimi Hazine, va-kıf ve Belediye arazilerinin İmar Müdürlüğü'ne devre-dilmesine dair BKK

Ankara şehri imar planına göre yol ve meydan olması planlanan araziler bağlı bulundukları kuruluşlardan alınarak Ankara İmar Müdürlüğü'ne devredilmiştir.

BCA: 030.18.017/102.51.5/ 101-150

8 Temmuz Yabancı uzmanın çalışma izninin uzatılmasına dair BKK

Zingal, Zindan ve Çangal Ormanları Türk Anonim Şirketi'nin Ayancıktaki kereste fabrikasında uzman olarak çalışan Romanya tebaasından ve Yahudi ır-kından Meşulam Surkis'in çalışma izninin uzatılma-sına karar verilmiştir.

BCA: 030.18.1.2/102.50.6

8 Temmuz Nafıa Vekâleti Memurları İstihlak Kooperatifi’nin teşkili hakkında BKK

Kooperatif’in satın alacağı istihlak maddelerini ortak-larına dağıtmak ve ortaklarının ihtiyaçlarını karşıla-yacak sair teşebbüslerde bulunmak maksadıyla mer-kezi Ankara olmak üzere 30 sene müddet ve en az 2.000 lira sermaye ile teşkiline izin verilmiştir.

RG

8 Temmuz Bafra’da elektrik tarifeleri-ne zam yapılması hakkında BKK

Bafra’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam ya-pılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiş-tir.

RG

8 Temmuz Arşiv Tasnif heyeti kadro-sunun tasdikine dair BKK

Arşiv tasnif heyeti bir şef, 6 tasnifçi ve 2 bekçiden oluşmaktadır. Bu kadronun maaşları Başvekâlet büt-çesinden karşılanacaktır.

RG


Mesleki ve teknik okullar ile İstanbul Yüksek Mü-hendis Okulu'nda çalıştırılacak yabancı uzmanlara ait kadroların tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.51..3.

9 Temmuz Defterdarlık atamaları Rize, Antalya, Kütahya ve Diyarbakır defterdarlıkla-rına atamalar yapılmıştır.

RG

9 Temmuz İktisat Vekâleti Müşavirli-ğine atama

İktisat Vekâleti Müşavirliğine İnhisarlar Umum mü-dürü Adnan Halet Taşpınar atanmıştır.

RG

9 Temmuz Ticaret müşavirliklerine atama

Ticaret müşavirliklerine hali hazırda New York, Ber-lin ve Bern ticaret ataşeliklerini yapan kişiler atan-mıştır.

RG

10 Temmuz Varlık vergisi kanunu bağ-lamında yayımlanan tali-matnamenin değiştirilmesi-ne dair BKK

Varlık vergisi kanununun çalışma mecburiyetine dair hükümleri ihtiva eden 12. ve 13. maddelerinin tatbik sureti hakkındaki talimatnamenin 16. Maddesinin değiştirilmesine karar verilmiştir. Değişiklik çalışma mecburiyetini ifa ederken hastalananların tedavileri ile ilgilidir.

RG

10 Temmuz Pasaport Kanunun tadiline dair kanun

Pasaport kanununun 10. maddesinin tadiline dair 4061 sayılı kanunun muvakkat maddesi hükmü 1945 mayıs ayı sonuna kadar uzatılmıştır.

RG

10 Temmuz Kibrit fiyatına zam hakkın-da BKK

Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti tarafından 26.5.1943 tarihinden itibaren kibrit fiyatı 2 kuruş olarak tespit edilmiştir.

RG

10 Temmuz Amerikan ve İngiliz birlik-leri Sicilya’ya 160.000 kişi-lik çıkarma yaptılar.

Ağustos ortasında bütün adanın işgali tamamlandı. Sicilya çıkarması savaşın kaderini belirleyen adım-lardan biri oldu. Bu çıkarma, İtalya siyasetinde büyük bir değişiklik meydana getirdi. Savaş uzadıkça rejime karşı hoşnutsuzluğu büyüyen halk Mussolini’yi ikti-

Armaoğlu, s: 387

1943 Yılı 417


dardan düşürdü. Mussolini tutuklanırken partisi de lağvedildi. Amerikan ve İngiliz ordularının baskısısı altında İtalya’nın teslim bayrağını çekmesi Alman-ya’nın tek başına kalmasına yol açacaktı.

12 Temmuz İktisadi Devlet Teşekkülleri hakkındaki 3460 sayılı ka-nunun tatbik suretini göste-rir nizamname

Nizamname, İktisadi Devlet Teşekküllerinin yöneti-mi, idari heyetleri, şirket ve müesseseleri, bütçe, ver-gi, kar ve zarar hesapları gibi konuları düzenlemek-tedir.

RG

13 Temmuz PTT Umum Müdürlüğü teşkilat ve vazifeleri hak-kında kanun

Kanun, teşkilatın kuruluşunu, idaresini, kadrosunu, vazife ve salahiyetlerini düzenlemektedir.

RG

13 Temmuz Kömür satış ve tevzi tali-matnamesi

Talimatname Türkiye Kömür Satış ve Tevzi Müesse-sesinden kömür alanların ihtiyaç beyannamesi dol-durma mecburiyeti ve bu beyannamenin düzenlen-mesi ile ilgilidir.

RG

13 Temmuz Afyon Vilayeti'nin 1942 yı-lı ahval-ı umumiye raporu

Afyon’u yanı sıra pek çok ilin genel durumu ile ilgili raporlar Cumhuriyet Arşivleri’nde bulunmaktadır.

BCA: 490..1.0.0 / 133.537..4.

14 Temmuz Kimi memurlara parasız verilecek elbise hakkında kanun

Askeri sahra postalarında müstahdem posta, telefon ve telgraf memurlarıyla seyyar orduda vazife gören muhasebe memurlarına parasız elbise verilmesine ka-rar verilmiştir.

RG

14 Temmuz Türkiye ile İsviçre arasında yapılan Anlaşmanın tasdi-kine dair kanun

Anlaşma, Ankara belediyesinin ihtiyacı olan otobüs-lerin İsviçre’den satın alınması ile ilgilidir.

RG

14 Temmuz Türkiye ile Finlandiya ara-sında yapılan Anlaşmanın tasdikine dair kanun

Türkiye ile Finlandiya arasında 3 Nisan 1943 tarihin-de imza edilen ticaret ve tediye anlaşması tasdik edilmiştir.

RG

14 Temmuz Çeltek linyit madeninde üc-retli iş mükellefiyeti tesis edilmesi hakkında BKK

Devlet Demiryolları İşletme Umum Müdürlüğü tara-fından işletilmekte olan Çeltek linyit madeninin istih-salini karşılayacak hadde çıkarmak maksadıyla ücret-li iş mükellefiyeti tesis edilmiştir.

RG

14 Temmuz Develi ve Bünyan’da elekt-rik tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Develi ve Bünyan’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

14 Temmuz İnegöl ve Çorum’da elekt-rik tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

İnegöl ve Çorum’da elektriğin beher kilovatına 2 ku-ruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı onanmıştır.

RG

14 Temmuz Denizli ve İzmit’te elektrik ve telefon tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Denizli ve İzmit’te elektriğin beher kilovatına 2 ku-ruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam yapıl-masına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

14 Temmuz Sivrihisar’da elektrik tarife-lerine zam yapılması hak-kında BKK

Sivrihisar’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

15 Temmuz Türkiye ile Macaristan ara-sında yapılan Anlaşmanın tasdikine dair kanun

Türkiye ile Macaristan arasında 24 Şubat 1943 tari-hinde imzalanmış olan ticaret ve tediye anlaşması tasdik edilmiştir.

RG



15 Temmuz Kayseri’de elektrik tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Kayseri’de elektriğin beher kilovatına 1 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

15 Temmuz Ziraat Vekâleti emrine tah-sis olunan mütedavil ser-maye hakkında BKK

Ziraat Vekâleti emrine tahsis olunan mütedavil ser-mayenin 700.000 lirasının sabit sermayeye tahvil edilmesine karar verilmiştir.

RG

15 Temmuz Zirai Kombinalar Dairesi kadrosuna ilave yapılması hakkında kanun

Zirai Kombinalar Dairesi kadrosuna fenni tesisatçı ve ustabaşı kadroları eklenmiştir.

RG

15 Temmuz Maliye Vekâleti atamaları Gaziantep defterdarlığına Nurullah Toker ve müste-şar muavinliğine Kenan Yılmaz atanmıştır.

RG

16 Temmuz Köy ebeleri ve köy sağlık teşkilatı yapılması hakkın-da kanun

Köy sağlık teşkilatı, hekim, ebe ve sağlık memurun-dan oluşmaktadır.

RG

16 Temmuz Subaylar heyetine mahsus terfi kanununun değiştiril-mesi hakkında kanun

Subaylar heyetine mahsus terfi kanununun 10. Ve 16. maddeleri değiştirilmiştir. Değişiklik subayların terfiye hak kazanabilmeleri için rütbede en az bu-lunmaları gereken sürelerle ilgilidir.

RG

16 Temmuz Kaymakamlık atamaları Pek çok ile kaymakam ve mektupçu atamaları yapıl-mıştır.

RG

17 Temmuz Üç milletvekilinin teşrii masuniyeti ile ilgili TBMM kararları

Çoruh mebusu Asım Us, Denizli mebusu Naili Küçüka ve Tokat mebusu Ahmet Sevengil’in işledik-leri sanılan suçların takip ve muhakemesinin meclisin devresinin sonuna bırakılmasına karar verilmiştir.

RG

17 Temmuz Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 49E./12K. Numaralı kararı

Karar, ödünç para verme kanununun murabaha ni-zamnamesini ilga etmediği hakkındadır.

RG

17 Temmuz Kazanç vergisi umumi teb-liği

Toprak Mahsulleri Ofisinin resmi daire ve müessese-lere yaptığı satışların taahhüt vergisine dâhil olmadı-ğı hakkındadır.

RG

19 Temmuz Varlık vergisi tahsilâtı Varlık vergisinin bugüne kadar toplana kısmının 19 milyon lirayı geçtiği açıklandı.

CA

19 Temmuz Riyaseti Cumhur teşkilat kanununda değişiklik ya-pılması hakkındaki 3568 sayılı kanuna bağlı 1 sayılı cetvelin değiştirilmesine da-ir kanun

Bu kanunla başyaver, yaverler ve baştabip tahsisatları değiştirilmiştir.

RG

19 Temmuz Mahdut Mesuliyetli Esen Evler Yapı Kooperatif Şir-keti’nin teşkili hakkında BKK

Şirketin Ankara’da alacağı arazi üzerinde ortaklarına birer ev yaptırmak ve bu işin tahakkuku için sair te-şebbüslerde bulunmak maksadıyla merkezi Ankara olmak üzere 20 sene müddet ve en az 525 lira serma-ye ile teşkiline izin verilmiştir.

RG

19 Temmuz Başvekâlet müsteşar mua-vinliğine atama

Başvekâlet müsteşar muavinliğine Ticaret Vekâleti teftiş heyeti reisi Hakkı Kamil Beşe atanmıştır.

RG

1943 Yılı 419


19 Temmuz Hariciye Vekâleti’nde terfi-ler

Sofya elçisi Hasan Vasfi Menteş, Madrid elçisi Hulu-si Fuat Tugay, hukuk müşaviri Emin Ali Sipahi ikinci dereceye, üçüncü daire umum müdürü Hasan Basri Lostar üçüncü dereceye terfi ettirilmişlerdir.

RG

20 Temmuz İtalyanlar zor durumda Roma şehri de dahil İtalyan kentlerine yapılan aralık-sız müttefik bombalaması İtalya'yı zor durumda bı-raktı. İtalyan askerleri kitleler halinde teslim olmaya başladı.

C, 20. Temmuz. 1943

20 Temmuz Devlet Memurları aylıkla-rının tevhit ve teadülü hak-kındaki 3656 ve buna ek 3888 sayılı kanunlara bağlı cetvellerin Adliye Vekâleti kısımlarında değişiklik ya-pılması hakkında kanun

Kimi memuriyetler çıkarılmış yerlerine farklı unvan ve maaşlarla yeni memuriyetler tesis edilmiştir.

RG

20 Temmuz Askeri ve mülki tekaüt ka-nununa ek 3255 sayılı ka-nuna ek kanun

Malul subay ve askeri memurlardan halen aldıkları maaş, tahsisat, % 25 zam ve terfih zamları tutarı, 1 Haziran 1930 tarihinde tekaüt edilen aynı rütbeli ve aynı hizmetli malul emsallerine bağlanan aylık mik-tarına baliğ olmayanların terfih zamları bu hadde ka-dar arttırılmıştır.

RG

20 Temmuz Nahiye müdürlüklerinin devir masrafları hakkında kanun

Bu kanunla nahiye müdürlüklerinin devir masrafları hakkındaki 3635 sayılı kanun kaldırılmış ve nahiye müdürlerine devir ve teslim masraflarını karşılamak üzere her ay maaşlarıyla birlikte 15 lira verilmesine karar verilmiştir.

RG

20 Temmuz 1683 sayılı kanunun meri-yetten evvelki hükümlere göre bağlanmış olan tekaüt ve yetim aylıklarıyla vatani hizmet maaşlarına zam ya-pılması hakkında kanun

1683 sayılı kanundan evvelki hükümlere göre maaş almakta iken mezkur kanunun neşrinden sonra vefat eden mütekaitlerin yetimlerine verilmekte olan aylık-ların bugünkü baliğine % 40 zam yapılmasına karar verilmiştir.

RG

20 Temmuz Mamak Gaz Maske Fabri-kasının Milli Müdafaa Ve-kâletine devri hakkında ka-nun

Bu kanunla, Milli Müdafaa Vekaleti Türkiye Kızılay Cemiyetine ait Mamak Gaz Maske Fabrikasını bütün mevcudu, hakları ve vecibeleriyle birlikte devralma-ya izinli kılınmıştır.

RG

21 Temmuz TBMM dün tatile girdi. 7 Eylül'de toplanmak üzere meclis toplantılarına ara verdi.

C, 21. Temmuz. 1943

21 Temmuz Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü teşkilatı hak-kındaki 3424 ve 3822 sayılı kanunlarda değişiklik ya-pılması hakkında kanun

Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü teşkilatını oluşturan kadroya eklemeler yapılmış ve özlük hakla-rında kimi düzenlemeler yapılmıştır.

RG

21 Temmuz 4446 sayılı kanuna ek ka-nun

4446 sayılı kanun, devlet memurları aylıklarının tev-hit ve teadülü hakkındaki 3656 ve buna ek 3888 sayı-lı kanunlara bağlı cetvellerin Dâhiliye Vekâleti kıs-mında değişiklik yapılmasına dair olan kanundur. Yeni kanun 100 adet tahrirat katibi refiklerinin dere-celeri 13 ve maaşları da 20 olarak tahsis edilmiştir.

RG



21 Temmuz 4122 ve 4304 sayılı kanun-larda değişiklik yapılması hakkında kanun

Bu kanunların Maarif Vekaleti ve Mesleki ve Teknik Öğretim Yapı İşleri Müdürlüğü başlıkları altındaki kısımlara yeni kadrolar eklenmiştir.

RG

21 Temmuz Mesleki ve teknik okullar açılması ve mevcutlarının büyütülmesi hakkındaki 4304 sayılı kanuna ek kanun

Mesleki ve teknik okullar açılması ve mevcutlarının büyütülmesi için yapılacak inşa, büyük tamir ve tesis işleri ve bunlarla ilgili her türlü alımlar 2490 sayılı Arttırma, Eksiltme ve İhale Kanununa tabi değildir.

RG

21 Temmuz Ordu motorlu silah ve vası-talarında kullanılacak üc-retli sivil makinist ve şoför-lere er melbusatı ve teçhi-zatı verilmesine dair kanun

Ordu motorlu silah ve vasıtalarında kullanılacak üc-retli sivil makinist ve şoförlere, Milli Müdafaa Vekâ-leti’nce tayin ve tespit edilecek şekil ve kıyafette bu birlikler eratına verilen melbusat ve teçhizat olarak verilmesine karar verilmiştir.

RG

21 Temmuz 3834 sayılı kanuna bağlı cetvelin değiştirilmesi hak-kında kanun

Bu kanunla, lise, öğretmen ve ortaokul müdür, başmuavin ve muavinlerinin idari vazife ücretlerine ait kadro cetveli değiştirilmiştir.

RG

21 Temmuz Yangın, yersarsıntısı, sel ve heyelan nedeniyle mahke-me ve adliye dairelerinde ziyana uğrayan dosyalar hakkında yapılacak mua-melelere dair kanun

Kanun, zarar gören dosya ve evrakın yenilenmesine ilişkin muameleleri düzenlemektedir.

RG

21 Temmuz 1943 mali yılı muvazenei umumiye kanununa bağlı A işaretli cetvelin Maarif Ve-kâleti kısmında değişiklik yapılması hakkında kanun

Cetvelin Maarif Vekâleti kısmına 6.000.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

21 Temmuz 4 kazanın belediye reislik-leri hakkında BKK

Görülen lüzuma binaen Solhan, Genç, Kığı ve Karlı-ova kazaları belediye reislikleri vazifelerinin kayma-kamlar uhdesine verilmesine karar verilmiştir.

RG

21 Temmuz Temyiz Mahkemesi birinci reisliği seçimi hakkında BKK

Temyiz Mahkemesi birinci reisliğine Halil İbrahim Özyürük’ün intihabı tasdik edilmiştir.

RG

22 Temmuz Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü teşkilat, vazife ve memurları hakkında ka-nun

Bu kanunla Başvekâlete bağlı Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü kurulmuştur. Kanunda müdürlüğün gaye-si, kadrosu, vazifeleri, memurların terfi ve tayin usul-leri gibi konular düzenlenmektedir. Kanun 15 Tem-muz tarihinde mecliste kabul edilmiştir.

RG

23 Temmuz Hariciye Vekâleti atamaları Bu kararname ile 2 başkonsolos, 2 müsteşar, 3 kon-solos, 9 katip, 5 muavin konsolos ve 4 kançılar mer-keze alınmış ve yerlerine atamalar yapılmıştır.

RG

23 Temmuz Mali Tetkik Heyeti Azalı-ğına atama

Mali Tetkik Heyeti Azalığına Maliye Başmüfettişi Abbas İdil’in ve Ankara ili Defterdar muavinliğine Divanı Muhasebat Müddei Umumi muavini Halil Se-zai Erkut’un atanmasına karar verilmiştir.

RG

24 Temmuz Ereğli kömür havzasındaki ocakların devletçe işletti-rilmesi hakkındaki 3867 sayılı kanuna ek kanun

Bu kanunla, Ereğli Kömürleri İşletme Müessesesiyle Türkiye Kömür Satış ve Tevzi Müessesesinde kadro-ya alınacak memurların kadroları düzenlenmektedir.

RG

1943 Yılı 421


24 Temmuz İktisadi Devlet Teşekkülleri Memurları Tekaüt Sandığı hakkındaki 4222 sayılı ka-nuna ek kanun

Maden istihsalinde çalışan memur ve müstahdemle-rin toprak altı işlerinde geçen fiili hizmet müddetleri, tekaütlük müddeti için bu müddetin yarısı ilave edil-mek suretiyle tespit olunur.

RG

24 Temmuz Bankalar ve Devlet mües-seseleri memurları aylıkla-rının tevhit ve teadülü hak-kındaki 3659 sayılı kanuna ek kanun

Kanun, 3659 sayılı kanun mucibince verilebilecek tazminatın, alakalı vekilin tasvibiyle aylık tutarların en çok % 50’sine kadar çıkarılabileceğini düzenle-mektedir.

RG

24 Temmuz Milli Müdafaa Vekilliği kadrolarına dahil sivil sa-natkar müstahdemler ve askeri sanatkar memurlar yerinde kullanılacak şoför ve sanatkar erlerle onbaşı ve çavuşlara verilecek ücret ve yevmiyeler hakkında kanun

Kanun, Milli Müdafaa Vekilliği kadrolarına dahil si-vil sanatkar müstahdemler ve askeri sanatkar memur-lar yerinde kullanılacak şoför ve sanatkar erlerle on-başı ve çavuşlara ayda 30 lirayı geçmemek üzere üc-ret verilmesini düzenlemektedir.

RG

24 Temmuz İnekhanelere mütedavil ser-maye verilmesi hakkında kanun

Sığır yetiştirme işleri için kurulmuş ve kurulacak inekhanelerden her birine en çok 50.000 liraya kadar mütedavil sermaye verilecektir.

RG

24 Temmuz Denizaltı gemileriyle avcıbotlarında bulunanlara verilecek hazır gıda hak-kında kanun

Verilecek gıdanın 4.000 kaloriden az olmaması ge-rekmektedir. Gemi mürettebatına hazır gıda verildiği sürece diğer bilcümle yiyecek, yemek bedeli ve istih-kak verilmez.

RG

24 Temmuz Ziraat Vekâleti teşkilatının nakil ve teknik işletme va-sıtalarıyla teçhizine dair kanun

Ziraat Vekâleti’nin vazife ve iştigal mevzularına ait ameli işleri bizzat yapıp çiftçiye göstermek veya çift-çiye yaptırarak öğretmek maksadıyla lüzum görülen mahallerdeki ziraat teşkilatına bakanlık tarafından kamyonet, motosiklet, araba, iş hayvanı, her türlü makine, alet, ilaç ve sair nakil ve teknik işletme vası-taları verilir. Memurların çalışmalarına merkez teşkil etmek ve lüzumlu vesait ve malzemenin muhafazası-nı temin eylemek için teknik ziraat merkezleri kuru-lur.

RG

24 Temmuz 1943 mali yılı muvazenei umumiye kanununa bağlı A işaretli cetvelin Maliye Ve-kâleti kısmında değişiklik yapılması hakkında kanun

Cetvelin Vakıflar Umum Müdürlüğü faslına 140.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

24 Temmuz Cami ve mescit hademele-rine parasız elbiselik kumaş verilmesi hakkında kanun

Aylıklarını Vakıflar Umum Müdürlüğü bütçesinden alan cami ve mescit hademelerine yerli fabrikalar mamullerinden bir defaya mahsusu olmak üzere pa-rasız üçer metre elbiselik kumaş verilecektir.

RG

24 Temmuz Teknik ziraat ve teknik bahçıvanlık okulları kanu-nu

Ziraat Vekâleti, çeşitli ziraat işlerinin teknik yapıcısı ve başarıcısı olarak köylü çiftçi çocuklarını yetiştirip köye vermek maksadıyla uygun göreceği yerlerde ve sayıda Teknik Ziraat Okulları ve Teknik Bahçıvanlık Okulları ile bu okullara bağlı küçük, orta, büyük köy-lü öğretim işletmeleri kurmaya yetkili kılınmıştır.

RG



26 Temmuz Mussolini istifa etti. Yeni başvekil Badoglio olurken, başkumandanlığı da bizzat kral üzerine aldı. İtalyan halkı büyük bir nü-mayiş ile barış yapılmasını istedi.

C, 26. Temmuz. 1943

26 Temmuz Dar gelirlilere ucuz fiyatla tevzi edilmekte olan şeker miktarının arttırılması hak-kında BKK

Dar gelirlilere ucuz fiyatla tevzi edilmekte bulunan şeker miktarının 1 Temmuz 1943 tarihinden itibaren değişmez gelirliler için nüfus başına ayda 600 gram-dan 1 kiloya ve dar gelirliler için de 300 gramdan 500 grama çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

26 Temmuz Başmüddeiumumiliğe ata-ma

150 lira maaşlı başmüddeiumumiliğe terfian Temyiz Mahkemesi ikinci reislerinden Fahrettin Karaoğlan atanmıştır. Bu kararname ile Temyiz mahkemesi ikinci reisliklerine Fuat Tuğcu, Şemsettin Temizer ve Necmettin Zahir Sencer atanmıştır.

RG

26 Temmuz Yabancı uzman ziyareti 12. İzmir Enternasyonal Fuarı'na iştirak veya ziyaret kastiyle yabancı ülkelerden gelecek uzmanlara para-sız vize verilmesine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.58..1

26 Temmuz Vilayet idare heyeti azalık-larına atama

İstanbul, Bursa, Balıkesir, Kocaeli, Sivas ve İzmir İdare Heyeti azalılarına atamalar yapılmıştır.

RG

27 Temmuz İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketinin sa-tın alınması hakkında ka-nun

İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi im-tiyazıyla tesisatının satın alınmasına ve bu müessese-nin devlet tarafından işletilmesine dair mukavelena-me tasdik edilmiştir.

RG

27 Temmuz Memurin Kanununu 8. maddesinin tefsiri

Tefsir, kanunda yer alan bu maddenin hükmünün, kadro sebebiyle açıkta bulunan veya vekâlet emrine alınan memurlara şamil olmadığı şeklindedir.

RG

27 Temmuz Adliye Vekâleti Talimat-namesi

Talimatname, Adliye Emanet Dairesine tevdi edilen suç eşyasının saklanma ve geri verilmesi hakkındadır.

RG

28 Temmuz Zeytinburnu Çimento fab-rikasına el konulması hak-kında BKK

Türk Çimentosu ve Kireci Anonim Şirketi’ne ait Zeytinburnu Çimento fabrikasına, Milli Korunma kanununun 18. maddesine müsteniden işletilmek üze-re el konulmuştur.

RG

28 Temmuz Polatlı Memurlar İstihlak Kooperatifinin teşkili hak-kında BKK

Kooperatifin satın alacağı istihlak maddelerini ortak-larına dağıtmak ve ortaklarının ihtiyaçlarını karşıla-yacak sair teşebbüslerde bulunmak maksadıyla mer-kezi Polatlı olmak üzere 30 sene müddet ve en az 2.000 lira sermaye ile teşkiline izin verilmiştir.

RG

29 Temmuz İnhisar altında bulunan ba-rut ve patlayıcı maddelere uygulanan resimler hakkın-da BKK

İnhisar altında bulunan barut ve patlayıcı maddeler silah ve teferruatının maliyetlerine ilave edilecek re-simlerin asgari ve azami hadleri yeniden düzenlen-miştir.

RG

30 Temmuz Yersarsıntısı hakkında Nafıa Vekâleti’nin raporu

Nafıa Vekâleti, deprem bölgesinde yapılması gereken işlerle ilgili bir rapor hazırlatmış, bölgece gerekli maddi yardım ve hizmetleri belirlemiştir.

RG

30 Temmuz Adliye Vekâleti atamaları Temyiz mahkemesi azalıkları ile hakim, hakim mua-vini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini toplu atamaları yapılmıştır.

RG

1943 Yılı 423


30 Temmuz Ordu’da iki kaza arasında sınır anlaşmalığına dair ka-rarname

Ordu’nun Gölköy kazasına bağlı Çatak köyünün Sı-rıklı obası ile aynı vilayetin Mesudiye kazasının Lağus köyüne ait yayladan dolayı iki kaza köyleri arasında çıkan ve iki kaza sınır hadisesi mahiyetini alan anlaşmazlığın sınırın yaylanın tam ortasından geçirilerek halli uygun görülmüştür.

RG

30 Temmuz Kandıra ve Kahta kayma-kamlarının merkeze alın-ması hakkında kararname

Kandıra kaymakamı Sezai Harmankaya ile Kahta kaymakamı Kerim Tümay’ın lüzumu sabit olmasına binaen vekalet emrine alınmasına karar verilmiştir.

RG

30 Temmuz Dâhiliye Vekâleti Tamim-leri

Tamimler, Sürgüç, Büyük Aşlama, Uzunkuyu köyle-rinin Çumra kazasına bağlanması, Üzerlik köyünün Sumatar nahiyesine bağlanmasına ve Kuzdere ve Ağva mahallelerinin birleştirilerek müstakil bir köy haline getirilmesi ile ilgilidir.

RG

30 Temmuz İktisat Vekâleti Tamimi Tamim, İstanbul Havagazı ve Elektrik ve Teşebbüsatı Sınaiye AŞ ile işçileri arasındaki iş ihtilafının kota-rılması ile ilgilidir.

RG

31 Temmuz Vatandaşlıktan çıkarılma Yabancı bir devlet ordusunda askerlik hizmetini ka-bul ettiği anlaşılan İskenderun doğumlu Selim Tutay’ın vatandaşlıktan çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

31 Temmuz Vatandaşlıktan çıkarılma Resmi izin almadan yabancı devlet tabiiyetine geçtiği anlaşılan Cizre doğumlu Ferman Ergun’un vatandaş-lıktan çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

31 Temmuz Vatandaşlıktan çıkarılma Yabancı bir devlet ordusunda askerlik hizmetini ka-bul ettiği anlaşılan Silistre doğumlu Osman Çakır’ın vatandaşlıktan çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

2 Ağustos Mussolini tevkif edildi. Mussolini hükümetinin devrilmesi ile İtalya'da fa-şizm dönemi sona erdi. İtalya'yı teslim olmaya zor-lamak isteyen müttefikler de hava saldırılarının yo-ğunluğunu arttırdılar.

C, 2. Ağustos. 1943

2 Ağustos Vatandaşlıktan çıkarılma Resmi izin almadan yabancı devlet tabiiyetine geçtiği anlaşılan Ahmet oğlu Alaattin’in vatandaşlıktan çıka-rılmasına karar verilmiştir.

RG

2 Ağustos Rize’de elektrik tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Rize’de elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam ya-pılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiş-tir.

RG

2 Ağustos Aydın valiliğine atama Aydın Valisi Süheyp Rumi Karafakoğlu’nun Trakya Umumi Müfettişliği başmüşavirliğine atanması ar-dından boşalan Aydın valiliğine Trakya Umumi Mü-fettişliği başmüşaviri Salim Gündoğan atanmıştır.

RG

2 Ağustos Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü memur ve müs-tahdemlerine verilecek har-cırah, tazminat ve tahsisat-lar hakkındaki nizamname-nin 5. maddesinin değişti-rilmesine ve bu nizamna-

Devlet Demiryolları memur ve müstahdemlerinin almakta oldukları ücretlere göre verilecek seyahat yevmiyeleri yeniden düzenlenmiştir.

RG



meye bir muvakkat madde eklenmesine dair nizam-name

2 Ağustos Konya Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürlüğü sını-fının yükseltilmesi

Konya Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürü Dr. Ferit Deringöz’ün sınıfının üçüncüye ve maaşının 80 lira-ya çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

2 Ağustos Dâhiliye Vekâleti Zat İşleri Umum Müdürlüğü ve mu-avinliğine atama

Dâhiliye Vekâleti Zat İşleri Umum Müdürlüğüne mülga Memurlar Sicil ve Muamelat Umum Müdür-lüğü’nden açıkta Ali Seyfi Tülümen’in ve müdür muavinliğine de aynı müdürlüğün birinci şube mü-dürlüğünden açıkta Selim İmece’nin atanmasına ka-rar verilmiştir. ve muavinliğine

RG

2 Ağustos Dâhiliye Vekâleti atamaları Emniyet müdürlüğü ve amirliklerine toplu atamalar yapılmıştır.

RG

2 Ağustos Dâhiliye Vekâleti atamaları Mülkiye müfettişliklerine toplu atamalar yapılmıştır. RG

2 Ağustos Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Başmüfettişliğine ata-ma

Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Başmüfettişliğine ve-kaletin Ekonomik İşler Müdürü Celadet Barbarosoğlu’nun ve Tarife Müdürü Enis Kansu’nun da ikinci sınıf müfettişliğe atanmasına karar verilmiştir.

RG

3 Ağustos Malatya’da elektrik ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Malatya’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve te-lefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

3 Ağustos Urla’da elektrik tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Urla’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş yapılma-sına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

3 Ağustos Seyrüsefer izni hakkında BKK

Bazı motosiklet ve nakil vasıtalarına seyrüsefer izni verilmiştir.

RG

4 Ağustos Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Akşehir kazasının Tuzlukçu nahiyesi merke-zine bağlı Pazarkaya mahallesinin kendi muhtarı olan müstakil bir köy haline getirilmesi ile ilgilidir.

RG

4 Ağustos Orman Nizamnamesinin 28. maddesinin 1. fıkrasını değiştiren nizamname

Değiştirilen madde, hususi ormanların harita ve plan-larının, hususiyetleri Ziraat Vekâleti tarafında tasdik edildikten sonraki 3 sene zarfında yapılma zorunlu-luğu hakkındadır.

RG

4 Ağustos Devlet Limanları İşletme Umum Müdürlüğü memur-larının tayin, tebdil, terfi, tecziye usulleriyle bunlara verilecek harcırah, tazminat ve tahsisatlar hakkındaki nizamnameye ek nizamname

Nizamnameye ek bir muvakkat madde eklenmiştir. Bu madde, gemi ve diğer deniz vasıtaları müretteba-tına verilecek olan iaşe masraflarının fevkalade halle-rin devamı müddetince % 50 fazlasıyla ödenmesi hakkındadır.

RG

4 Ağustos Başvekâlet Neşriyat ve Müdevvenat Umum Müdür muavinliğine atama

Başvekâlet Neşriyat ve Müdevvenat Umum Müdür muavinliğine (aynı zamanda Neşriyat Müdürü ve Mütercim) Maliye Vekâleti Milli Emlak Umum Mü-dür muavini ve şube müdürü Orhan Çapçı’nın terfian tayini tensip edilmiştir.

RG

1943 Yılı 425


4 Ağustos Hariciye Vekâleti’nde ata-ma

Moskova Büyük Elçisi Cevat Açıkalın derecesiyle Katibiumumiliğe nakil ve tayin kılınmıştır.

RG

4 Ağustos Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

Tamim, eşya fihristinde yapılan düzeltme ve ilaveler hakkındadır.

RG

5 Ağustos Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 8E./18K. Numaralı kararı

Karar, 497 sayılı kanun hükmünün ancak 1338 sene-sinde geri alınan Trakya ve havalisi mültezimlerine münhasır olduğu hakkındadır.

RG

5 Ağustos Temyiz Mahkemesi’nin Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 12E./21K. Numaralı kararı

Kararr, 2566 sayılı kanun hükmünün, borçlarından bir kısmını mezkur kanunun meriyetinden evvel ödemiş bulunanlara da teşmili hakkındadır.

RG

6 Ağustos İktisat Vekâleti Sanayi Tetkik Heyeti Reisliğine atama

İktisat Vekâleti Sanayi Tetkik Heyeti Reisliğine daha evvelde bu vazifede bulunmuş olan Umumi Muraka-be Heyeti birinci sınıf mütehassıslarından Şevket Sü-reyya Aydemir’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

6 Ağustos Basın Yayın Umum Mü-dürlüğüne atama

Basın Yayın Umum Müdürlüğüne Matbuat Umum Müdürü Selim Sarper’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

6 Ağustos Vali muavinliklerine atama Trabzon, Sivas, İzmir, Çanakkale ve Manisa vali mu-avinliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

6 Ağustos Maarif müdürlüklerine ata-ma

Niğde, Sinop, Balıkesir, Kars, Hakkari, Kütahya ve Bitlis Maarif müdürlüklerine atamalar yapılmıştır.

RG

6 Ağustos Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Kırıkhan kazasına bağlı Hırsızpınar köyünün adının Başpınar olarak değiştirildiği ile ilgilidir.

RG

8 Ağustos İtalya'da örfi idare (sıkıyö-netim) ilan edildi.

Savaşın bitmesini isteyen halk her yerde hükümet aleyhine nümayişler düzenleyince sıkıyönetim ilan edildi.


9 Ağustos Büyük Elçilik atamaları Vişi, Moskova ve Roma Büyük Elçilikleri ile Peşte, Lizbon, Stockholm ve Cidde elçiliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

9 Ağustos Dâhiliye Vekâleti Seferber-lik Müdürlüğüne atama

Dâhiliye Vekâleti Seferberlik Müdürlüğüne Harp Okulu Silah Fenni öğretmenliğinden müstafi Binbaşı Muhlis Canıtez’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

10 Ağustos PTT İşletme Umum Mü-dürlüğü memuriyetlerine atama

PTT’nin merkez müdürlüğü memuriyetleri ile birçok ilin PTT müdürlüklerine atamalar yapılmıştır.

RG

10 Ağustos İstanbul Üniversitesi rek-törlüğüne atama

Prof. Dr. Cemil Bilsel’in emekliye ayrılması nede-niyle boşalan İstanbul Üniversitesi rektörlüğüne Prof. Dr. Tevfik Sağlam atandı.

CA

11 Ağustos Gündoğmuş Memurlar İs-tihlak Kooperatifinin teşkili hakkında BKK

Kooperatifin satın alacağı istihlak maddelerini ortak-larına dağıtmak ve ortaklarının ihtiyaçlarını karşıla-yacak sair teşebbüslerde bulunmak maksadıyla mer-kezi Gündoğmuş olmak üzere 30 sene müddet ve en az 600 lira sermaye ile teşkiline izin verilmiştir.

RG



11 Ağustos Vilayetler İdaresi’nde ata-ma

Vilayetler İdaresi Umum Müdürlüğü Birinci Şube müdürlüğüne Kazım Arat’ın, ikinci şube müdürlüğü-ne ise Memduh Payzin’in atanmalarına karar veril-miştir.

RG

11 Ağustos Devlet Demiryolları İşlet-me Umum Müdür Muavin-liğine atama

Devlet Demiryolları İşletme Umum Müdür Muavin-liğine Maliye ve Muhasebe Dairesi reisi Vehbi Çoker’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

11 Ağustos Ticaret Vekâleti dördüncü sınıf müfettişliğine atama

Ticaret Vekâleti dördüncü sınıf müfettişliğine Ayet Giz’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

12 Ağustos Maliye muhasebe sistemi değişiyor.

Şimdiki muhasebe sisteminin yerine muzaaf sistemin konulacağı ve bu suretile gerek tediye gerek tahsilat muamelelerinde zamandan % 40 nispetinde tasarruf edileceği düşünülmektedir.


12 Ağustos Tokat’ta bulunan antimon madeninden alınacak resim hakkında BKK

Tokat’ın Turhal nahiyesinin Geyran, Hacılar ve Elalmış köylerinde bulunana antimon madeni müstahselatından %1 nispi resim alınmasına karar verilmiştir.

RG

12 Ağustos Defterdarlık atamaları Niğde, Urfa, Çankırı, Gümüşhane, Erzincan, Yozgat, Mardin, Siirt, Bingöl, Hakkari, Ağrı ve Çorum def-terdarlıklarına atamalar yapılmıştır.

RG

13 Ağustos Denizli’de bulunan linyit ve kükürt madenleri sahala-rı hakkında BKK

Denizli’nin Nazilli kazasına bağlı Kızıldere köyünde kain linyit ve Sarayköy kazasının Teketirkaz mevki-indeki kükürt madenleri sahalarına ait hesap yanlış-lıkları düzeltilerek linyit madeni sahasının 557 ve kükürt madeni sahasının 784 hektar olarak tashihi kabul edilmiştir.

RG

14 Ağustos Quebec Konferansı 14-24 Ağustos tarihleri arasında gerçekleşen Konfe-rans’ta Amerikan ve İngiliz Genelkurmayları İtal-ya’da Mussolini’nin iktidardan düşmesiyle ortaya çı-kan yeni durumu değerlendirmişlerdir. Almanya’yı ikinci bir cephede daha sıkıştırmak için Fransa’da Normandie kıyılarında bir cephe daha açılmasına ka-rar verilmiştir.

Armaoğlu, s: 391

14 Ağustos Kütahya’da elektrik tarife-lerine zam yapılması hak-kında BKK

Kütahya’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

14 Ağustos İstanbul Üniversitesi rek-törlüğüne atama

İstanbul Üniversitesi rektörlüğüne Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kliniği Ord. Profesörü Tevfik Sağlam’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

16 Ağustos Yabancı uzman görevlen-dirme

İstanbul Üniversitesi'nin çeşitli fakültelerinde söz-leşmeli olarak çalışmakta olan yabancı uyruklu prof. ve okutmanların çalışma sürelerinin uzatılmasına ka-rar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.60..13

18 Ağustos Devlet lehine yapılacak mukavele değişiklerine dair tamim

Mukavelelerde devlet lehine yapılacak tadillerin doğ-rudan doğruya ait olduğu vekaletçe icrasına 4353 sa-yılı Kanun'a tevfikan ve bu kanunun 31. maddesinde yazılı mercilerden mütelaa alınmak suretiyle yapıl-masına dair tamim ilan edildi.

BCA: 030.10/15.84.33/1384

1943 Yılı 427


19 Ağustos Vakıflar Umum Müdürlük-lerine atama

Eskişehir Vakıflar Umum Müdürlüğüne Edirne Va-kıflar Umum Müdürü İbrahim Kayaalp, Edirne Va-kıflar Umum Müdürlüğüne Malatya Vakıflar Umum Müdürü Şemsettin Arpat’ın atanmasına karar veril-miştir.

RG

19 Ağustos Kaymakamlık atamaları Karacasu, Kızılcahamam, Çarşamba, Manavgat ve Kandıra kaymakamlıklarına atamalar yapılmıştır.

RG

19 Ağustos Nafıa Vekâleti üçüncü hu-kuk müşavirliğine atama

Nafıa Vekâleti üçüncü hukuk müşavirliğine Hukuk Müşavir muavini Muhittin Denizci’nin atanmasına karar verilmiştir.

RG

19 Ağustos İktisat Vekâleti ikinci hu-kuk müşavirliğine atama

İktisat Vekâleti ikinci hukuk müşavirliğine İstanbul müddeiumumi muavinlerinden Orhan Köni’nin atanmasına karar verilmiştir.

RG

19 Ağustos Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Kuzkaya nahiyesinin Araplı köyüne bağlı Aşagıkınalı mahallesinin buradan alınarak aynı nahi-yenin Keremli köyüne bağlanması ve Alanya kazası-nın merkez nahiyesine bağlı Kürtler köyünün adının Türkler olarak değiştirilmesi ile ilgilidir.

RG

20 Ağustos İktisat Vekâleti’ne kadro eklenmesi hakkında BKK

Muhtelif Sınaî mamullerin istihsal ve tevzilerinin tanzimi mevzuunda Milli Korunma Kanununa tevfi-kan İktisat Vekâleti’ne verilen veya verilecek olan vazifelerin tedviri için mezkûr vekâletin merkez teş-kilatına kadro eklenmesine karar verilmiştir.

RG

20 Ağustos İzmir Fuarı açıldı. Fuarın açılışını Ticarete Bakanı Celal Sait Siren yaptı. CA

21 Ağustos Erzurum valiliğine atama Erzurum Valiliğine İstanbul Emniyet Müdürü Haluk Nihat Pepeyi’nin atanmasına karar verilmiştir.

RG

21 Ağustos Adliye Vekâleti atamaları Pek çok ile hakim, hakim muavini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini atanmıştır.

RG

23 Ağustos Vatandaşlıktan çıkarılma Evlenme suretiyle Türk vatandaşlığını kazanmış olan Anurey kızı Klavdiya’nın Türk vatandaşlığından çı-karılmasına karar verilmiştir.

RG

24 Ağustos Bilecik’teki maden suyu müstahselatından alınacak resim hakkında BKK

Bilecik’in Osmaneli kazasına bağlı Selçik köyünde Doktor Mustafa Nail Marmara tarafından aramakla meydana çıkarılan maden suyu müstahselatından % 1 nispi resim alınmasına karar verilmiştir.

RG

24 Ağustos Gaziantep ve Kırklareli’de elektrik ve telefon tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Gaziantep ve Kırklareli’de elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam ya-pılmasına dair ilgili belediye meclisi kararları tasdik edilmiştir.

RG

24 Ağustos İnegöl, Havran, Çarşamba, Burhaniye ve Bolu’da elektrik tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

İnegöl, Havran, Çarşamba, Burhaniye ve Bolu’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair ilgili belediye meclisi kararları tasdik edilmiştir.

RG

25 Ağustos Ankara Vali Muavinliğine atama

Ankara Vali muavinliğine Dahiliye Vekaleti Mahalli İdareler Umum Müdürlüğü ikinci daire reisi Hayri Eke’nin atanmasına karar verilmiştir.

RG



25 Ağustos Kaymakamlık atamaları Pek çok ilçe kaymakamı için toplu atama yapılmıştır. RG

26 Ağustos Kırşehir Belediye reisliği seçiminin onaylamasına da-ir kararname

Kırşehir Belediye reisliğine Cevat Tarım’ın intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

26 Ağustos Niğde Belediye reisliği se-çiminin onaylamasına dair kararname

Niğde Belediye reisliğine Rasıh Özbek’in intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

26 Ağustos İdari bağlılık değişikliği Amasya’nın merkez kazasına bağlı Ezinepınar nahi-yesi merkezi Ezine köyü civarında bulunduğu mev-kiden aynı nahiye sınırları içinde Zıgala köyüne kal-dırılmıştır.

RG

27 Ağustos 1943 askeri terfi listesi yüksek tasdikten çıktı.

500 subayımız terfi ettiler. Üstsubay sınıfından tüm-general Baki Vandemir korgeneralliğe yükseldi. Terfi edenler arasında 7 tümgeneral, 5 tuğgeneral ve 2 tu-ğamiral bulunmaktadır.


28 Ağustos Çay istihsalatı Yurtta çay ekimi 17 bin dönüme ulaşmış bulunmak-tadır.


1 Eylül Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

Ambar ve antrepo müddetini dolduran inhisar mad-deleri hakkındadır.

RG

1 Eylül Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü Tamimi

İskenderun ambarının 1.8.1943 tarihinden itibaren müstakil ambar olarak çalışacağı hakkındadır.

RG

3 Eylül Adliye Vekâleti Tamimi Tamim, 4277 sayılı kanunda yazılı suçalrı işleyen as-keri olmayan şahıslar hakkında umumi mahkemeler-ce bu kanunun 1. maddesinde yazılı cezaların tatbik olunacağı hakkındadır.

RG

3 Eylül PTT Umum Müdürlüğü Tamimi

Tamim, Florya, Bitlis Karlıova, Kemalpaşa, Denizli, Malatya müdürlüklerinde hizmete başlandığı ile ilgi-lidir.

RG

4 Eylül Başvekâlet Muamelat Umum müdür muavinliğine atama

Başvekâlet Muamelat Umum müdür muavinliğine (aynı zamanda tetkik müdürüdür) İktisat Vekâleti İş Dairesi şube müdürü Mehmed Ali Fuad Dağpınar’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

4 Eylül Amasya Belediye reisliği seçiminin onaylamasına da-ir kararname

Amasya Belediye reisliğine Mehmet Şevket Laçin’ın intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

4 Eylül PTT müdürlüklerine atama-lar

Afyon PTT Bölge Başmüdürlüğüne Münakalat Veka-leti Muhabere ve Müraisele müşavirlerinden Neca-bettin Çakıt’ın ve PTT İşletme Umum müdürlüğü se-ferberlik müdürlüğüne seferberlik bürosu müdürü Hamit Pekçe’nin atanmasına karar verilmiştir.

RG

4 Eylül PTT Umum Müdürlüğü Tamimi

Tamim, Çeşme merkezinin açılması ve Arjantin sefa-reti ve konsoloslarının radyolarından ücret alınması-na lüzum görülmediği hakkındadır.

RG

1943 Yılı 429


6 Eylül Devlet Deniz Yolları Islahı Deniz ulaşımının ıslahı için İngiltere'den davet edilen mütehassıslar şayanı dikkat bir rapor verdiler. Rapor-da demiryolları ve denizyolları işletmelerinin birleşti-rilmesinin faydalı olacağı belirtilmektedir. Raporda denizyollarında çalışan işçilerin maaşlarının yüksel-tilmesi de gerekli görülmektedir.

C, 6. Eylül. 1943

6 Eylül Maliye Vekâleti Tamimleri Tamimler, merkez daireleriyle vekaletler muhasebe müdürlüklerine gerek cevaben ve gerekse muamele icabı olarak re’sen yazılacak evrak ve mahkeme baş-katipleri tarafından alınan ve verilen paraların muha-sebe kayıtlarına geçirilmemesi ve evvelce kayda inti-kal ettirenlerin hesaplardan çıkarılması ile ilgilidir.

RG

7 Eylül Meclis açıldı. 21 Temmuz'da tatil edilen TBMM tekrar toplandı. C, 7. Eylül. 1943

8 Eylül Yabancı uzman görevlen-dirme

Su İşleri Başkanlığı emrinde çalıştırılacak yabancı mühendise ait kadronun tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 102.64..6

9 Eylül İtalya müttefiklere teslim oldu.

Roma'nın kayıtsız şartsız mütareke teklifi ABD, İn-giltere ve Rusya tarafından kabul edildi. Almanya ise bütün cephelerde gerilemeye başladı. Ancak İtalya'-nın teslim olması ile iyice sıkışan Almanya, bu du-rumu kabullenmeyerek İtalya toprakları üzerinde müttefiklerle savaşmaya başladı. Almanya saldırıları Cenova ve Roma'ya kadar ilerledi.

C, 9. Eylül. 1943

10 Eylül Devlet memurları aylıkları-nın tevhit ve teadülüne dair TBMM kararı

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne da-ir olan 3656 sayılı kanununun 10. maddesinin tefsiri-ne mahal olmadığına karar verilmiştir. 10. madde mıntıka merkezleri Ankara’da olan müfettişlerden Ankara’da ikamet etmeyenlere tazminat verilmeye-ceği hakkındadır.

RG

11 Eylül İstanbul'da 7 günden beri tifüs vakası görülmedi.

Sıhhiye müdürlüğü bulaşıcı hastalıklar hakkında hal-kı bilgilendirme çalışmalarına devam etmektedir.

C, 11. Eylül. 1943

11 Eylül Seferberlikte ve fevkalade hallerde askeri şahısların ailelerini icabında yanla-rında bulundurmalarının men’i hakkında kanun

Hudut ve kıyı garnizonlarında müstahkem mevki ve mıntıkalarda deniz ve hava üslerinde ve tayin oluna-cak sair bölgeler içinde askeri şahısların aileleri efra-dının kendi yanlarında bulundurulmasının men’ine fevkalade hallerde Genel Kurmay Başkanlığı ve se-ferberlikte kuvayi harbiyenin sevk ve idaresine me-mur zat salahiyetlidir.

RG

11 Eylül Toprak mahsulleri vergisi talimatnamesi

Talimatname, verginin mahiyet ve şümulü, mükellef-leri, ölçü usulü, beyan ve tahmin usulleri gibi konula-rı düzenlemektedir.

RG

11 Eylül Dâhiliye Vekâleti Vilayet-ler İdaresi Umum Müdür-lüğü ile Mahalli İdareler Umum Müdürlüğüne atama

Dâhiliye Vekâleti Vilayetler İdaresi Umum Müdür-lüğü’ne Kars Valisi Hüdai Karataban’ın ve Mahalli İdareler Umum Müdürlüğü’ne Çorum Valisi Muzaf-fer Akalın’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

11 Eylül Mektupçuluk atamaları Sinop, Sivas, Kastamonu, Afyon, Muğla, Çoruh ve Ordu mektupçuluklarına atamalar yapılmıştır.

RG



14 Eylül Kaymakamlık atamaları Birçok ilçe kaymakamları için toplu atamalar yapıl-mıştır.

RG

14 Eylül Emniyet müdürlükleri ata-maları

Birçok ilin emniyet müdürlükleri için toplu atamalar yapılmıştır

RG

14 Eylül İtalya’dan ilticalar Sivil ve askerlerden oluşan 350 İtalyan Türkiye’ye iltica etti

CA

16 Eylül Belediyeler Bankası İdare Meclisi hakkında BKK

Bankanın İdare Meclisi Reisi Salih Vahit Eroğlu ve üyeler Mehmet Sümer, İsmail Hakkı Aytuna ve Ha-san Fehmi Süerdem'in görev müddetlerinin sona er-mesi üzerine aynı görevlere tayinlerinin tekrar ya-pılmasına karar verilmiştir.

BCA: 030.18.01.02/103.72.14/130-90

16 Eylül Dâhiliye memurları hak-kındaki 1700 sayılı kanuna bir madde eklenmesine dair kanun

Eklenen madde, Dahiliye Vekaleti merkez ve vilayet-ler teşkilatında maaş veya ücretle istihdam etmekte olduğu herhangi bir memur veya müstahdemi, ifası vekalete ait bir vazife ve hizmet için orada vekalet teşkilatı ve münhal vazife bulunup bulunmaması ile mukayyet olmaksızın kendi kadrosu ile dilediği yerde kullanılabileceği hakkındadır.

RG

16 Eylül Kazanç vergisi umumi teb-liği

Tebliğ, Devlet şurası bozma kararları asıllarının ko-misyonlara gönderilmesi hakkındadır.

RG

17 Eylül Yabancı dil mektebi lağve-dildi.

Orta tedrisat müesseselerine yabancı dil muallimi ye-tiştirmek maksadı ile üniversiteye bağlı olarak çalış-makta olan lisan mektebi görülen lüzum üzerine ka-patılmıştır. Burada okuyan talebeler, harp dolayısıyla Avrupa'ya gönderilemediğinden bütün tahsillerini bu-rada görmüşlerdir. Bundan sonra yabancı dil mual-limleri edebiyat fakültesinde açılan İngiliz, Alman ve Fransız filoloji şubelerinde yetiştirilecektir.

C, 17. Eylül. 1943

18 Eylül TBMM tatil edildi. Meclis, 1 Kasım tarihine kadar oturumlarına ara ver-di.

C, 18. Eylül. 1943

18 Eylül Varlık vergisi kanununa bir madde eklenmesine karar verdi.

Meclis, kazanç vergisi kanununa göre hizmet erba-bından sayılanlarla gündelik gayri safi kazançları üzerinden kazanç vergisine tabi tutulan mükellefler-den vergilerini ödemeyecekleri tahakkuk edenlerin bakiye varlık vergisi borçlarını silmeye maliye veki-lini salahiyatkar kılmıştır.

C, 18. Eylül. 1943

18 Eylül Havagazı şirketi yolsuzluğu İstanbul belediyesinin yaptığı tahkikat sonunda hava-gazı şirketinin yolsuz hareket ettiği anlaşıldı. Tahki-kat sonucunda hazırlanan raporda şirketin 1942 sene-si içinde müşterilere sattığı gazın kalorisini % 15 oranında azalttığı, çalışanların sağlığını etkileyecek derecede aşırı eski tesisatın kullanıldığı belirtilmek-tedir. Şirket hakkında adli soruşturma açıldı.

C, 18. Eylül. 1943

18 Eylül Dâhiliye Vekâleti merkez teşkilatına ilave olunan kadronun lağvedilmesi hak-kında BKK

Dâhiliye Vekâleti merkez teşkilatına 22.1.1943 tarihli ve 2/19346 sayılı kararname ile ilave olunan kadro-nun lağvedilmesine karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 431


18 Eylül Milli Korunma Mahkeme-leri kadrosuna ilave yapıl-ması hakkında BKK

Milli Korunma Mahkemeleri kadrosuna 50 lira maaş-lı bir müddeiumumi muavinliği ile 25 lira maaşlı beş katiplik ilave olunmasına ve Adliye Vekaleti emrine 450 lira tahsis edilmesine karar verilmiştir.

RG

18 Eylül Hububat satışları arasındaki farkı kaldırmaya yönelik tedbirler hakkında BKK

Dar ve değişmez gelirlilerle Ordu ihtiyacının temini için yapılmakta olan hububat satışlarının ve halka ait ekmeklik hububat satışlarının fiyatları arasındaki farkları kaldırmak üzere Ticaret Vekaleti’ne fiyatları indirme yetkisi verilmiştir.

RG

18 Eylül Yeni Ses Mecmuasının ka-patılması hakkında BKK

İstanbul’da haftalık olarak intişar eden Yeni Ses mecmuasının Zaralı yayınlar neşretmesinden dolayı Matbuat Kanununun 50. maddesi mucibince muvak-katen kapatılmasına karar verilmiştir.

RG

18 Eylül İstanbul Emniyet Müdürlü-ğüne atama

Açık olan İstanbul Emniyet Müdürlüğüne mezkur vi-layet emniyet müdür muavini Ahmet Demir’in atan-masına karar verilmiştir. Takip eden kararname ile de İstanbul emniyet müdür muavinliği ve çeşitli derece-lerden şube müdürlüklerine de atamalar yapılmıştır.

RG

20 Eylül Yabancı memleketlere gönderilecek memurlar hakkında kanun

Kanun, yabancı memleketlere gönderilecek memurla-rın sahip olması gereken özellikleri ve alacakları ay-lık ile harcırahları düzenlemektedir.

RG

21 Eylül 1942 mahsulü pamuklara devlet tarafından el kondu.

Devlet el koyduğu ürünleri peşin para ile satın ala-caktır. Pamuklar çiftçiler tarafından Ziraat bankası şubelerine teslim edilecektir.

C, 21. Eylül. 1943

21 Eylül İnönü Ansiklopedisi ya-yımlanmaya başlandı.

Hazırlıkları dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından denetlenen Ansiklopedi fasiküller halinde yayımlandı.

HAY-K

21 Eylül Finlandiya Elçiliğine atama Stockholm Elçisi Nizamettin Ayaşlı’nın Finlandiya hükümeti nezdinde de elçi sıfatıyla hükümetimizi temsil etmesine karar verilmiştir.

RG

21 Eylül Varlık Vergisi kanununa ek kanun

Bu kanunla, 4305 sayılı Varlık Vergisi kanununda belirtilen mükelleflerden vergilerini ödemeyecekleri tahakkuk eden hizmet erbabıyla gündelik gayrisafi kazançları üzerinden kazanç vergisine tabi mükellef-lerin tahsil edilmemiş bulunan borçlarını terkine Ma-liye Vekaleti salahiyetli kılınmıştır.

RG

21 Eylül Ticaret Vekâleti Tamimi Tamim, tütün tohumundan istihsal edilecek yağların yabancı memleketlere ihracına müsaade olunduğu hakkındadır.

RG

21 Eylül Gümüşhane ve Rize vali-liklerine atama

Gümüşhane vali vekili Edip Kutay ve Rize vali vekili Saim Hazar’ın asil olarak tayinlerine karar verilmiş-tir.

RG

21 Eylül 1942 mahsulü pamuklara el konulması hakkında BKK

Milli Korunma Kanununun verdiği salahiyete dayanı-larak İzmir, Aydın, Manisa, Denizli, Balıkesir, İçel, Seyhan, İstanbul, Kars, Antalya, Malatya, Kayseri, Konya, Gaziantep vilayetlerinde bulunan 1942 mah-sulü pamuklara el konmuştur.

RG



22 Eylül 1943 mali yılı muvazenei umumiye kanununa bağlı A işaretli cetvelin Milli Mü-dafaa Vekâleti kısmına fevkalade tahsisat verilmesi hakkındaki 4424 sayılı ka-nuna ek kanun

Cetvelin Milli Müdafaa Vekâleti kısmında Muhtelif Müdafaa Hizmetleri adıyla açılan fasla 100.000.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

22 Eylül Fransa ile Türkiye arasında yapılan Ticaret anlaşması-nın tasdikine dair kanun

Fransa hükümeti ile gemi satın alınmasına dair yapı-lan anlaşma tasdik edilmiştir.

RG

22 Eylül Ankara’da bir Fen Fakülte-si kurulması hakkında ka-nun

Ankara Fen Fakültesi adıyla bir fakülte kurulması için Maarif Vekâleti’ne salahiyet verilmiştir.

RG

22 Eylül Devlet memurları aylıkları-nın tevhit ve teadülüne dair 3656 ve 3888 sayılı kanun-da değişiklik yapılması hakkında kanun

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne da-ir 3656 ve 3888 sayılı kanunlara bağlı cetvellerin Na-fıa Vekâleti faslına yeni kadrolar eklenmiştir.

RG

22 Eylül Devlet memurları aylıkları-nın tevhit ve teadülüne dair 3968 sayılı kanunun mu-vakkat 3. maddesinin de-ğiştirilmesi hakkında kanun

Yeni eklenen kadroların maaşlarıyla ilgili düzenle-meler yapılmıştır.

RG

22 Eylül Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Terbiye Enstitüsü kadro-ları hakkında kanun

3656 sayılı kanuna bağlı 1 sayılı cetvelin Maarif Ve-kaleti ile ilgili faslında Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Terbiye Enstitüsü başlığı altındaki kadrolar kaldırıl-mış yerlerine yeni kadrolar getirilmiştir.

RG

22 Eylül Devlet memurları aylıkları-nın tevhit ve teadülüne dair 3656 ve 3888 sayılı kanun-da değişiklik yapılması hakkında kanun

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne da-ir 3656 ve 3888 sayılı kanunlara bağlı cetvellerin Maarif Vekâleti faslına yeni kadrolar eklenmiştir.

RG

22 Eylül Beş gençlik kulübünün ku-rulması hakkında BKK

Ödemiş, Siirt, Sütçüler, Bingöl ve Karamürsel genç-lik merkezlerinin kurulmasına izin verilmiştir.

RG

22 Eylül Balık avcılığı hakkında BKK

Memleketin bütün su avı yerlerinde 15 nisandan ağustos nihayetine kadar 4,5 aylık müddet içinde aletli balık avcılığı memnudur.

RG

23 Eylül Menderes Nehri geçidinden alınacak müruriye ücretleri hakkında BKK

Aydın Vilayeti hususi idaresine ait Menderes nehri geçidinden 1943 yılı içinde alınacak müruriye ücret-leri tespit edilmiştir.

RG

23 Eylül Yedek Subay ve askeri memurlar hakkındaki 1076 sayılı kanunun bazı madde-lerinin değiştirilmesine dair kanun

Askeri adli hakim, tabip, veteriner, eczacı, diş tabibi, kimyager ve mühendis subayların orduda meslekleri-ni icra etmesi ile ilgilidir.

RG

23 Eylül 1943 mali yılı muvazenei umumiye kanununa bağlı bazı cetvellerde değişiklik yapılması hakkında kanun

Cetvelin Nafıa Vekâleti kısmından 200.000 lira tenzil edilerek Maliye Vekaleti’nin Nafıa faslına eklenmiş-tir.

RG

1943 Yılı 433


23 Eylül İstanbul Üniversite binala-rının yaptırılması hakkında kanun

İstanbul Üniversitesi için gerekli binaları yaptırmak ve senelik tediye miktarı 3.000.000 lirayı geçmemek üzere 15.000.000 liraya kadar gelecek yıllara geçici taahhütlere girişmeğe Maarif Vekâleti yetkili kılın-mıştır.

RG

23 Eylül Umumi muvazeneden maaş ve tahsisat alanlara birer aylık istihkaklarının ilave-ten verilmesi hakkında ka-nun

Umumi muvazeneden ve umumi muvazeneye dahil dairelere bağlı müessese ve teşekküllerden maaş, üc-ret ve tahsisat alanlara birer aylık istihkaklarının ila-veten verilmesine karar verilmiştir.

RG

23 Eylül Meclis içtimaının 1.11. 1943 tarihine taliki hakkın-da kanun

TBMM ruznamesine dahil mühim ve müstacel layiha ve teklifler tamamen intaç edilmiş olduğundan sayın mebusların intihap dairelerini tetkik ve teftişlerine imkan bırakmak üzere gelecek içtimaın 1 ikinciteşrin 1943 tarihine talikine karar verilmiştir.

RG

23 Eylül Diyarbakır’da bulunan Ayspor kulübü ile İdman yurdunun kapatılmaları hakkında BKK

Kuruluşlarından beklenen işi tahakkuk ettirecek vasıf ve şartları haiz bulunmadıkları anlaşıldığından Di-yarbakır’da bulunan Ayspor kulübü ile İdman yurdu-nun kapatılmalarına karar verilmiştir.

RG

23 Eylül Adliye Vekâleti atamaları Pek çok ile hakim, hakim muavini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini atanmıştır.

RG

24 Eylül Çorum ve Kars valilikleri-ne atama

Çorum Valiliğine Dâhiliye Vekaleti Mahalli İdareler Umum Müdürü Sahip Örge’nin ve Kars valiliğine mülkiye başmüfettişi İhsan Aksoy’un atanmalarına karar verilmiştir.

RG

24 Eylül Arşiv Tasnif Heyeti kadro-larının tasdiki

Ücretleri 1943 mali yılı Başvekalet bütçesine ait tah-sisattan verilecek olan Arşiv Tasnif Heyeti memurla-rına ilişkin 11 aylık kadro tasdik edilmiştir.

RG

25 Eylül Ziraat Bankası Umum Mü-dür muavinliğine atama

Münhal bulunan 500 lira maaşlı Ziraat Bankası Umum Müdür muavinliğine Banka teftiş heyeti reisi Suheyip Nizami Derbil atanmıştır.

RG

25 Eylül Etibank hakkında BKK Etibank’ın İstanbul’da bulunan bürosunun şube hali-ne konmasına karar verilmiştir.

RG

25 Eylül Hariciye Vekâleti’nde mer-keze alma

Berlin Büyük Elçiliği müsteşarı Kemal Nijat Kavur ve Kahire Elçiliği Başkatibi Settar İksel merkeze alınmışlardır.

RG

27 Eylül Hariciye Vekâleti atamaları Elçilik ve büyük elçiliklerde katip ve farklı dereceden memur atamaları yapılmıştır.

RG

27 Eylül PTT Hesap İşleri Müdürlü-ğüne atama

PTT Hesap İşleri Müdürlüğüne muhasebe müdürü İzzet Erkin’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

27 Eylül İktisat Vekâleti Teftiş He-yeti reisliğine atama

Açık bulunan 100 lira maaşlı İktisat Vekâleti Teftiş Heyeti reisliğine başmüfettiş Nahit Pekcan’ın terfian tayini tensip edilmiştir.

RG

28 Eylül Foça’da elektrik tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Foça’da elektriğin beher mum ücretine 50 santim zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG



29 Eylül Karadeniz Ereğlisi’nde te-lefon tarifelerine zam ya-pılması hakkında BKK

Karadeniz Ereğlisi’nde telefon ücretlerine % 10 ora-nında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

29 Eylül Sındırgı, Edremit, Gazian-tep, Tire ve Burdur’da elektrik tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Sındırgı, Edremit, Gaziantep, Tire ve Burdur’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam yapılmasına dair ilgili belediye meclisi kararları tasdik edilmiştir.

RG

30 Eylül Tapu ve Kadastro Mektebi Talimatnamesinin değişti-rilmesi hakkında BKK

Bu değişiklikle, Tapu ve Kadastro Mektebi talebele-rinden memur olanların maaş ve tahsisatlarının men-sup oldukları idarelerce ödenmesine karar verilmiştir.

RG

30 Eylül Bilecik’te elektrik ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Bilecik’te, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve tele-fon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

8 Ekim Oueen Mecmuası’nın Tür-kiye ile ilgili yorumu

Mecmuada "Harpten sonra Türkiye, Doğu Akdeniz'-de istikrar temin eden bir nüfuz ve tesir icra edecektir.

C, 8. Birinciteş-rin. 1943

14 Ekim İtalya Almanya'ya savaş ilan etti.

İtalyan hükümeti müttefik devletlere katıldığını ve Almanya ile savaşacağını bildirdi.


14 Ekim Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü Tamimi

Tamim, Cumhuriyetin 20. Yılı münasebetiyle Anka-ra’da toplanacak ilmi kongre üyelerine yapılacak ten-zilat hakkındadır.

RG


Tamim, Çöltepe istasyonunun açılması hakkındadır. RG

15 Ekim Başvekâlet atamaları Başvekâlet’te ihtiyaç duyulan başmuavinlik, müddei-umumîlik, mülazımlık atamaları yapılmıştır.

RG

15 Ekim Hariciye Vekâleti atamaları Çeşitli yabancı ülkelere maslahatgüzar ve müsteşar atamaları yapılmıştır.

RG


Tamim, Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğüne gelen telgrafların keşide sıraları hakkındadır.

RG

15 Ekim Adliye Vekâleti Tamimi Tamim kuru ot ve saman fiyatlarının düzenlenmesi hakkındadır.

RG

16 Ekim Kaymakamlık atamaları Birçok ile kaymakam ve mektupçu atamaları yapıl-mıştır.

RG

16 Ekim Antakya Belediye reisliği seçiminin onaylamasına da-ir kararname

Antakya Belediye reisliğine Ekrem Karaman’ın inti-habı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

16 Ekim Bilecik Belediye reisliği seçiminin onaylamasına da-ir kararname

Bilecik Belediye reisliğine Yahya Güven’ın intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

18 Ekim Tütün Kongresi toplandı. Türkiye tütüncülüğünün sorunlarının ele alındığı Kongre, İzmir'de toplandı. 3 gün süren Kongre'de Tütün Kanunu'nda bir takım tadilat yapılması isteği dile getirildi. İstenilen tadilat büyük arazi sahiplerinin


1943 Yılı 435


tütün ziraatından menedilmesi, tütüncülüğün hakiki çiftçilere bırakılması, tütün kooperatifi kurulması, deneme olarak ekilen ABD tütününün ziraatının ya-pılmaması gibi konuları içeriyordu. Tütün ihracatçı-ları ise, kooperatif kurulmasına karşı çıktılar.

18 Ekim Siba Ticaret Türk Anonim Şirketi’nin teşkili hakkında BKK

Şirketin, ithalat, ihracat, komisyonculuk, teahhüdat, ticari mümessillik ve vekaleti ticariye gibi işlerle işti-gal etmek maksadıyla merkezi Ankara olmak üzere 5 sene müddet ve en az 100.000 lira sermaye ile teşki-line izin verilmiştir.

RG

18 Ekim Vakıflar Umum Müdürlü-ğü’ne müfettiş ataması

60 lira asli maaşlı Vakıflar Umum Müdürlüğü Müfet-tişliğine Ankara İl İaşe Müdürlüğü raportörü Mithat Güven atanmıştır.

RG

18 Ekim Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müfettişliğine atama

Sıhhat ve İçtimai Muavenet ikinci sınıf müfettişliğine 70 lira maaşla Beyoğlu Belediye Hastanesi Başeczacısı Hamdi Uçar atanmıştır.

RG

18 Ekim İstanbul Gümrük Muhafaza Başmüdürlüğüne atama

İstanbul Gümrük Muhafaza Başmüdürlüğüne İzmir Giriş Gümrüğü Müdürü Rüştü Erkuş atanmıştır.

RG

19 Ekim Moskova Konferansı top-landı.

19-30 Ekim tarihleri arasında İngiltere, ABD ve Rus Hariciye bakanları Moskova'da biraraya geldi. Kon-feransta savaşın kısaltılmasına, savaş sonrasında sö-mürgelerin milletlerarası vesayet altına alınmasına ve savaş suçlularının ağır cezalara çarptırılacağına karar verildi.

C, 19. Birinciteş-rin. 1943, Armaoğlu, s:392

19 Ekim Kimi toprak mahsullerinin vergi nispetinin % 8’e indi-rilmesi hakkında BKK

4429 sayılı Toprak Mahsulleri Vergisi Kanununun 17. maddesi mucibince % 12 nispetinde vergiye tabii mahsullerden kuru üzüm, kuru incir, fındık, Antep fıstığı, ipek kozası, afyon, pamuk, patates, zeytin, su-sam, keten tohumu, kendir tohumu ve ayçiçeği tohu-munun vergi nispeti % 8’e indirilmiştir.

RG

19 Ekim Milli Tıp Kongresi toplan-dı.

Kongrede salgın hastalıklarla mücadele önlemleri ele alındı. 2 gün süren kongrede işçi hekimliği uygula-masına dair teklif değerlendirildi.


20 Ekim Seyrüsefer müsaadesinin uzatılması hakkında BKK

İstanbul limanına demirli Yazgan motoru için 15.9.1943 tarihine kadar verilmiş olan seyrüsefer müsaadesinin 1.10.1943 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiştir.

RG

20 Ekim Taş kömürü ile kok kömü-rünün müesseselere göre tevziatı hakkında BKK

Herhangi bir müesseseye veya şahsa verilmiş olan kömürlerin, faaliyetleri sekteye uğratılmamak şartıy-la, İktisat Vekâleti tarafından bu müessese veya şa-hıstan alınarak acil ihtiyaçlara tahsis olunabileceğine karar verilmiştir.

RG

20 Ekim Ticaret Vekâleti emrine 200.000 Türk lirası tahsisi-ne dair BKK

Milli Korunma Kanununa müsteniden tevdi edilen vazifelerin ifası zımnında Ankara, İstanbul ve İzmir Belediyelerince kurulmuş ve kurulacak olan 1943 takvim yılı sonuna kadar kadro ve sair masraflarını karşılamak için Ticaret Vekâleti emrine, tensip ede-ceği miktarlarda bahsi geçen üç şehir belediyesine yardımda bulunmak üzere 200.000 Trük lirası tahsi-sine karar verilmiştir.

RG



20 Ekim Seyrüsefer izni verilmesine dair BKK

Salihli, Ankara ve Ödemiş’te bazı özel kişilere ait otomobil ve motosikletlere seyrüsefer izni verilmesi-ne karar verilmiştir.

RG

21 Ekim Vergiler Temyiz Komisyo-nu Azalıklarına atama

Vergiler Temyiz Komisyonunda münhal bulunan iki azalık için Adliye, Maliye, Dâhiliye ve Ticaret vekil-liklerince gösterilen namzetlerden Balıkesir defterda-rı Reşat Taşer’in 90 lira maaşlı azalığa, Basın ve Ya-yın Umum Müdürlüğü Hukuk Müşaviri

RG

21 Ekim Ankara ve İzmir itiraz ko-misyonu reisliklerine atama

Ankara itiraz komisyonu reisliğine Adliye, Ticaret ve Maliye vekilliklerince namzet gösterilen Ordu Def-terdarı Bahaettin Ayaşlıgil’in İzmir itiraz komisyonu reisliğine de yine bu vekilliklerce namzet gösterilen İstanbul 1 numaralı kazanç komisyonu azasından Hükmü Arkök’ün tayinlerine karar verilmiştir.

RG

21 Ekim Belediyeler Bankası İdare Meclisi Reisliğine ve aza-lıklarına atama

Belediyeler Bankası İdare Meclisi Reisliğine Salih Vahit Eroğlu ile azalıklarına da Mehmet Somer, İs-mail Hakkı Aytuna ve Hasan Fehmi Süerdem’in müddetlerinin bittiği17.9.1943 tarihinden itibaren tekrar tayinlerine karar verilmiştir.

RG

22 Ekim Bandırma’da elektrik tari-felerine zam yapılması hakkında BKK

Bandırma’da, elektriğin beher kilovatına 1 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

22 Ekim Gazete sayfalarının tahdidi hakkında BKK

Bir sahifesinin ebadı 0.58x0.42 metre yani sathı 0.24,36 metre murabbaı ve daha büyük olan gazetele-rin haftada 48 sahifeden fazla intişar edemeyecekle-rine karar verilmiştir.

RG

22 Ekim Müddeiumumiliğe atama Devlet Şurası Birinci sınıf muavinlerinden Celil Berkman’ın hasıl olan ihtiyaca binaen müddeiumu-miliğe atanmasına karar verilmiştir.

RG

22 Ekim Çakmak fiyatlarına zam hakkında BKK

Kibrit ve Çakmak İnhisarı Muvakkat İşletme İdaresi elinde bulunan Parker markalı bakalit çakmakların satış fiyatının on liraya çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

22 Ekim Sanayi müesseselerinin kontrol edilmeleri hakkında BKK

Milli Korunma Kanununun 7. maddesine müsteni-den, lüzumlu görülecek faaliyete sevkedilmek tesisat-ta iktiza eden tevsiler yaptırılmak ve imal ve işletme bakımından tadilata tabii tutulmak maksatları ile sa-nayi müesseselerinin İktisat Vekaleti tarafından kont-rol edilmelerine karar verilmiştir.

RG

23 Ekim Makineli Gemilerin mua-yenesine mahsus talimat-namede değişiklik

Yapılan değişiklikle, bir geminin sınıf iadesine mah-sus esaslı muayeneden istisnasıyla sınıflanmamasının talep olunması halinde geminin tahsis edileceği hiz-mete göre denizcilik ve kifayeti temin edecek tamir-ler yaptırılmak suretiyle mütehassısının tayin edeceği müddet içinde seferine müsaade edileceğine karar ve-rilmiştir.

RG

23 Ekim Balıkesir’de elektrik ve te-lefon tarifelerine zam ya-pılması hakkında BKK

Balıkesir’de, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

1943 Yılı 437


23 Ekim Elazığ’da elektrik tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Elazığ’da, elektriğin beher kilovatına 1 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edil-miştir.

RG

23 Ekim Susurluk’ta elektrik tarife-lerine zam yapılması hak-kında BKK

Susurluk’ta, elektriğin beher kilovatına elli santim zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

23 Ekim Yalova’da elektrik ve tele-fon tarifeleri ile zam ya-pılması hakkında BKK

Yalova’da, elektriğin beher kilovatına 1 kuruş, tele-fon ücretlerine % 20 oranında ve Denizyolları sevahili mütecavire vapurlarının Belediye hududu dâhilinde satılan bilet bedellerine 2 kuruş zam yapıl-masına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

23 Ekim Hakkâri Valiliğine atama Emniyet Umum Müdür Muavini Fuat Yurttaş’ın Hakkâri Valiliğine tayinine karar verilmiştir.

RG

23 Ekim Aylık istihkakların tediyesi hakkında BKK

Umumi muvazeneden ve umumi muvazeneye dahil dairelere bağlı müessese ve teşekküllerden maaş, üc-ret ve tahsisat alanlara 4500 sayılı kanunu mucibince ilaveten verilecek birer aylık istihkakların 18.10.1943 tarihinden itibaren tediyesine karar verilmiştir.

RG

25 Ekim Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Muğla Vilayetinin Bodrum kazasına bağlı Karaabat nahiyesi adının değiştirilmesi hakkındadır.

RG

25 Ekim Maliye Vekâleti Tamimi Tamim, memur ve müstahdemlere ait vergilerin üc-retlerinden kesilmeyip mensup oldukları müessese-lerce ödenmesi halinde vergi matrahının ne suretle hesap edileceği hakkındadır.

RG

25 Ekim Varlık vergisi üzerine Tan Gazetesinde varlık vergisi ile iligili olarak yapı-lan yorumda bunun adaletsiz bir uygulama olduğunu iddia edenler eleştirilmekte ve şöyle denilmektedir: "Ekalliyet dediğimiz yurttaşların adaletsizliğe uğra-dığı söylenemez. Çünkü bunlara tahmil edilen vergi bin milyon lira kadardır. Hâlbuki çiftçi kısmı geçen sene ve bu sene toprak mahsulü olarak bir kaç milyar lira vermişlerdir. Memlekette müsavi haklara sahip olan ekalliyettin, memleketin müdafaası hususunda kendilerine düşen mükellefiyeti iyi niyetle ifa etme-meleri doğru değildir."

T, 25. Birinciteş-rin. 1943

26 Ekim IV. Milli Diş Hekimliği Kurultayı toplandı.

3 gün süren Kurultay'a 13'ü kadın olmak üzere 110 diş hekimi katıldı.

T, 26. Birinciteş-rin. 1943

26 Ekim İl emniyet müdürlüklerine atama

Kayseri emniyet müdürlüğüne Emniyet Umum Mü-dürlüğü Emniyet Müdürlerinden Ekrem Rollas’ın ve Kütahya Emniyet müdürlüğüne de Kayseri Emniyet Müdürü Nuri Güven’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

26 Ekim Kayseri Belediye Reisliği seçiminin onaylanması hakkında üçlü kararname

Kayseri Belediye Reisliğine Emin Molu’nun seçil-mesi hakkında ilgili belediye meclisince ittihaz olu-nan karar tasdik olunmuştur.

RG

26 Ekim Manisa Vilayeti İdare Mec-lisi azalığına atama

Hakkari vali vekili Rüştü Günday’ın Manisa Vilayeti İdare Meclisi azalığına atanmasına karar verilmiştir.

RG



26 Ekim Kaymakamlık atamaları Emet, Arapsun, Erbaa, Bozcaada, Mihalıççık ve Siv-rihisar kaymakamlıkları ile Bolu mektupçuluğuna atamalar yapılmıştır.

RG

26 Ekim Maliye müfettişliklerine ata-ma

Maliye müfettiş muavinlerinden Zeyyat Baykara, Muammer Erongun, Ekrem Alican, Hayati Savran, Fahir Tiğrel ve Münir Mostar beşinci sınıf maliye müfettişliklerine tayin edilmişlerdir.

RG

26 Ekim Nafıa Vekâleti Müsteşar Muavinliğine ve Şose ve Köprüler Reisliğine atama

Açık bulunana 100 lira maaşlı Nafıa Vekâleti müste-şar muavinliğine Şose ve Köprüler Reisi Yüksek Mühendis Muammer Çavuşoğlu 100 lira maaşla nak-len ve bundan açılan 100 lira maaşlı Şose ve Köprü-ler Reisliğine de İzmir Turistik Yollar Mıntıka Mü-dürü Yüksek Mühendis Emin Dizgin 100 lira maaşla terfian tayin edilmişlerdir.

RG

26 Ekim Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tetkik Şubesi mü-dürlüğü ile Tarife Şubesi müdürlüğü ve birinci sınıf müfettişliğine atama

Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Tetkik Şubesi müdür-lüğüne Zat ve Sicil İşleri Müdürü Raif Yurdakul ile Tarife Şubesi müdürlüğüne Hususi Kalem Müdürü Sabahattin Tanman ve birinci sınıf müfettişliğine de İstanbul Giriş Gümrüğü Müdürü Cezmi Şahingiray’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

26 Ekim İnhisarlar Umum Müdürlü-ğüne atama

İnhisarlar Umum Müdürlüğüne Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Tetkik ve Murakabe Heyeti reisi Hürrem Şeren’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

26 Ekim Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti İçtimai Muavenet İşleri Dairesi Umumi İçti-mai Hizmetler Şubesi reis muavinliğine atama

Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti İçtimai Muave-net İşleri Dairesi Umumi İçtimai Hizmetler Şubesi reis muavinliğine bu şubede çalışan mütehassıs Ömer Fevzi Kut atanmıştır.

RG

26 Ekim Yabancı uzman görevlen-dirme

Mesleki ve Teknik Öğretim Yapı İşleri Müdürlüğü'n-de çalıştırılacak yabancı uzmana ait 9 aylık kadronun tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 103.80..4

26 Ekim Yabancı uzman görevlen-dirme

8 yabancı uzmanın Milli Müdafaa Vekâleti’ne ait ba-zı iş yerlerinde çalıştırılmasına karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 103.80..14.

1 Kasım TBMM açıldı. 18 Eylül'de tatil edilen Meclis, çalışmalarına başladı. C, 1. İkinciteşrin. 1943

1 Kasım Yozgat ve Lüleburgaz’da elektrik tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

Yozgat ve Lüleburgaz’da elektriğin beher kilovatına 1 kuruş zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

1 Kasım Denizli’de elektrik ve tele-fon tarifelerine zam yapıl-ması hakkında BKK

Denizli’de, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve te-lefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

1 Kasım Türk İktisat Cemiyeti’nin menafii umumiyeye hadim cemiyetler meyanına ithali hakkında BKK

Ankara’da müteşekkil Türk İktisat Cemiyeti’nin umumi menfaatlere hadim cemiyetler meyanına ithali kabul olunmuştur.

RG

1943 Yılı 439


1 Kasım Ziraat Vekâletine devlet çiftlikleri kurmak ve zeriyat yapmak vazifesi verilmesi hakkında BKK

Zirai İstihsalleri arttırmak ve memleketin iaşe duru-munu sağlamak maksadıyla Milli Korunma Kanunu-nun 39. maddesine müsteniden Ziraat Vekâletine devlet çiftlikleri kurmak ve devlet nam ve hesabına zeriyat yapmak vazifesi verilmesine karar verilmiştir.

RG

1 Kasım Kömür fiyatlarındaki ta-havvüller hakkında BKK

Kömür fiyatlarındaki tahavvüllerin kaloriferli bina-larda kira bedellerine inikas nispeti Milli Korunma Kanununun muaddel 30. maddesinin IV. fıkrasına müsteniden yeniden düzenlenmiştir. Buna göre kalo-riferli binalarda kömür fiyat farkı olarak kira bedelle-rine % 10 oranında zam yapılabilecekti.

RG

1 Kasım Reisicumhur İsmet İnö-nü’nün nutku

TBMM’nin yedinci intihap devresinin birinci içtima yılını açarken İnönü, Umumi Heyette konuşma yaptı. Bu konuşma daha çok hükümetin yaptıkları ve yapa-cakları işlerin değerlendirilmesi çerçevesiyle sınırlıydı.

RG, 2. Teşrinisani. 1943

3 Kasım İş Müddetleri Nizamnamesi İş müddeti, işçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği zama-nın imtidat haddini ifade etmektedir. Nizamname, çe-şitli sektörlerde iş müddetlerini düzenlemektedir.

RG

3 Kasım Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme işleri ile aralı işler nizamnamesi

Nizamname, hazırlama, tamamlama ve temizleme iş-lerinin tanımını, bu işlerde çalıştırılacak işçilerin sa-yısını ve çalışma sürelerini düzenlemektedir.

RG

4 Kasım Su baskınlarına uğrayabile-cek alanların sınırlarının tespiti hakkında BKK

4373 sayılı kanunun birinci maddesine tevfikan yük-sek seviye gösteren suların taşmasıyla su altında ka-lan ve su baskınlarına uğrayabilecek olan sahaların sınırlarının tespitine karar verilmiştir.

RG

5 Kasım Muhtaç çiftçiye tohumluk temin ve tevzii hakkında BKK

Milli Korunma Kanununun 42. Maddesine müsteni-den muhtaç çiftçiye önümüzdeki istihsal yılında ay-nen geri alınmak şartıyla, Ziraat Bankası vasıtasıyla tohumluk temin ve tevzii için Toprak Mahsulleri Ofi-si ambarlarından Ziraat Vekâleti emrine 35.000 toa kadar tohumluk tahsis edilmiştir.

RG

5 Kasım M. Kemalpaşa’da elektrik ve telefon tarifelerine zam yapılması hakkında BKK

M. Kemalpaşa’da, elektriğin beher kilovatına 2 kuruş ve telefon ücretlerine % 20 oranında zam yapılması-na dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiştir.

RG

5 Kasım Dâhiliye Vekâleti Tamimi Trabzon Vilayeti Yomra nahiyesine bağlı Kavala, Büyük Samaruska, Hosmeşelos, Komera ve Çösera köyleri bağlı oldukları bu nahiyeden alınarak merkez nahiyesine bağlanmasına karar verilmiştir.

RG

5 Kasım Türk Hariciye Vekili, İngi-liz ve ABD vekilleri ile gö-rüştü.

Üç hariciye vekilinin görüşmesi Kahire'de gerçekleş-ti. Üçler konferansında alınan kararlar Türk tarafına iletildi.

C, 5. İkinciteşrin. 1943

6 Kasım Mahalli İdareler Umum Müdürlüğü’nde atama

Dâhiliye Vekâleti Mahalli İdareler Umum Müdürlü-ğü’nde açık bulunan şube müdürlüğüne Hopa Kay-makamı Emin Köksal’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG

6 Kasım Erzincan Defterdarlığında vekâlet emrine alma

Erzincan vilayeti defterdarı Hamit Kars’ın sabit olan lüzuma binaen vekâlet emrine alınmasına karar ve-rilmiştir.

RG



6 Kasım İl Maarif Müdürlüklerine atama

Urfa Maarif müdürlüğüne Konya İvriz Köy Enstitüsü Eğitimbaşı Recep Çekiç’in 40 lira maaşla, Gaziantep Maarif müdürlüğüne Erzurum Maarif müdürü Hurşit Nazlı’nın 50 lira maaşla atanmasına karar verilmiştir.

RG

6 Kasım Temyiz Mahkemesi Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin 41/K17 numaralı kararı

Karar, dava arzuhalinin iptaline dair verilen kararın nihai bir karar mahiyetinde olmadığı hakkındadır.

RG

8 Kasım Mardin Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne ata-ma

Ordu Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürü Dr. Muhlis Köknar’ın 70 lira maaşla Mardin Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

8 Kasım Kütahya Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atama

Dördüncü Umumi Müfettişlik Sıhhi müşaviri Dr. Şa-hap Sümer’in üçüncü sınıf olarak 80 lira maaşla Kü-tahya Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

8 Kasım Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi açıldı.

Böylece İstanbul’dan sonra Ankara’da da bir Fen Fa-kültesi hizmet vermeye başlamış oluyordu.

HAY-K

8 Kasım Ordu Sıhhat ve İçtimai Mu-avenet müdürlüğüne atama

Sivas Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürü Dr. Cemil Şencan’ın 70 lira maaşla Ordu Sıhhat ve İçtimai Mu-avenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

8 Kasım Sivas Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne ata-ma

Niğde Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürü Dr. Ce-mal Başer’in 70 lira maaşla Sivas Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

8 Kasım Niğde Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne ata-ma

Ünye hükümet tabibi Dr. Kamil Öner’in dördüncü sınıf olarak 70 lira maaşla Niğde Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

8 Kasım Dördüncü Umumi Müfet-tişlik sıhhi müşavirliğine atama

Mardin Sıhhat ve İçtimai Muavenet müdürü Dr. Ma-hir Önbilgin’in 80 lira maaşla Dördüncü Umumi Mü-fettişlik sıhhi müşavirliğine atanmasına karar veril-miştir.

RG

9 Kasım Ticaret Ofisi kadrosuna ilave yapılması hakkında BKK

Ticaret Ofisi musaddak kadrosuna 30 tane kadro ila-ve edilmiştir.

RG

9 Kasım Niğde Memurlar İstihlak Kooperatifi’nin teşkiline izin verilmesine dair BKK

Kooperatifin, gerek kendi, gerek başka istihlak koo-peratifleri ile birleşerek satın aldığı istihlak maddele-rini ortaklarına veya bilcümle müstehliklere dağıtmak ve ortakların ihtiyaçlarını karşılayacak sair teşebbüs-lerde bulunmak maksadıyla merkezi Niğde olmak üzere 30 sene müddet ve 1000 Türk lirası sermaye ile teşkiline izin verilmiştir.

RG

9 Kasım Şeker fiyatlarının tespiti hakkında BKK

Fabrika teslimi ambalaj masrafları hariç mevcut ve istihsal edilecek şekerlerden kesme şekerin toptan sa-tış fiyatı kilosu 200 kuruş ve toz şekerin toptan satış fiyatı kilosu 180 kuruş olarak belirlenmiştir.

RG

9 Kasım Şeker satışı ve nakliyatının yasaklandığına dair BKK

Ticaretle iştigal eden bütün hakiki ve hükmi şahıslar-la ticaret maksadıyla nezdlerinde şeker bulunduran ve şekeri imal ettikleri maddelerde kullanan bilumum hakiki ve hükmi şahısların, bu kararın neşrini

RG

1943 Yılı 441


takibeden üç gün zarfında şeker satmaları, herhangi bir surette imalatta kullanmaları ve -daha evvel satıp henüz müşterisine teslim etmedikleri de dahil olmak üzere- şekerlerini bir yerden diğer bir yere nakletme-leri yasaklanmıştır.

9 Kasım Şeker pancarı fiyatlarının tespiti hakkında BKK

1943 kampanyası için şeker pancarı fiyatları 6.50, 6.75 ve 7.00 kuruş olarak tespit edilmiştir. Ayrıca Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’nin 1943 kampanya-sında teslim edilen pancarın % 1’i nispetinde müstah-sillere prim olarak toz şeker vermesine karar veril-miştir.

RG

10 Kasım Müddeiumumilik ataması Devlet Şurası’nda açık bulunan iki müddeiumumiliğe birinci sınıf muavinlerden Rasim Üngör ile Samim Bilge’nin atanmalarına karar verilmiştir.

RG

10 Kasım Tunceli vali ve komutanlı-ğına atama

Açık bulunan Tunceli vali ve komutanlığına dördün-cü Umumi Müfettişlik de uhdesinde bulunmak ve maaşı Umumi Müfettişlik kadrosundan verilmek üze-re korgeneral Muzaffer Ergüder’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

10 Kasım Gaziantep vali muavinliği-ne atama

Kilis kaymakamı İslam Ferit Öztürk’ün Gaziantep vali muavinliğine atanmasına karar verilmiştir.

RG

10 Kasım Yüksek Fen Heyeti mü-hendisliğine atama

Açık bulunan Nafıa Vekaleti Yüksek Fen Heye-ti’ndeki 100 lira maaşlı yüksek mühendisliğe Demir-yolları ve Limanlar İnşaat Dairesi Reis Muavini yük-sek mühendis İbrahim Demirseren’in atanmasına ka-rar verilmiştir.

RG

10 Kasım Temyiz Mahkemesi Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesi’nin E18/K22 numaralı kararı

Karar, tapu sicillerinde vuku bulan isim yanlışlıkları-na dair alakadarlar tarafından yapılan müracaata – kıymet 300 liradan az ise – sulh mahkemelerince ba-kılacağı hakkındadır.

RG

10 Kasım Maliye Vekâleti Tamimi Tamim, Zabıtai Saydiye Nizamnamesinin 25. madde-sine istinaden balık avlama memnuiyet devresine dair tanzim olunan kararnamenin uygulanması hakkında-dır.

RG

10 Kasım Ankara’da idari sınır deği-şikliği

Ankara belediyesi sınırları dışında kalan Kayaş ve Etimesgut köylerinin bazı kısımlarıyla Balgat köyü-nün tamamının Ankara Belediyesi sınırları içine alınmamalarının imar ve inkişafları bakımından nafi olduğuna karar verilmiştir.

RG

11 Kasım İptidai maddeler tenzilat cetveline yapılacak ekleme-ler hakkında BKK

İptidai maddeler tenzilat cetvelinin (E) grubunun so-nuna 45 numara ile çuvalsız olarak satışa arzedilen kepeklerin ilavesine ve bu mamul için tenzilat nispe-tinin % 0 olarak tayinine karar verilmiştir.

RG

11 Kasım Ticaret Vekâleti Tamimi Tamim, pamuk azami satış fiyatları hakkındadır. RG

12 Kasım Milli Korunma Muhasebe Bürosu kadrosunun değişti-rilmesi hakkında BKK

TC Ziraat Bankası’nda müteşekkil Milli Korunma Muhasebe Bürosu kadrosu yeniden düzenlenmiştir.

RG



12 Kasım Adliye Vekâleti atamaları Pek çok ile hakim, hakim muavini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini atanmıştır.

RG

13 Kasım Emniyet müdür ve amirlik-lerine atama

Emniyet Umum Müdürlüğü muavinliği ile pek çok ilin emniyet müdürlükleri ve amirliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

13 Kasım Kaymakamlık atamaları Pek çok ilin kaymakamları arasında yer değişikliği yapılmıştır.

RG

15 Kasım III. Türk Tarih Kongresi toplandı.

Bilim adamlarının Türk tarihi üzerine çalışmalarını tebliğ ettiği Kongre, 20 Kasım'da sona erdi.


17 Kasım Adliye Vekâleti Tamimi Tamim, avukatlık için müracaat edenler hakkındadır. RG

17 Kasım Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

Tamim, kutuluk kerestelerin çıkış müddetinin üç sene olduğu hakkındadır.

RG

19 Kasım Türkiye Zirai Donatım Ku-rumu kadrosuna ilave ya-pılması hakkında BKK

Türkiye Zirai Donatım Kurumu kadrosuna bir ticaret müdürü ile bir mimar kadrosu ilave edilmesine karar verilmiştir.

RG

19 Kasım Otomobil seyrüsefer izni hakkında BKK

Ankara’da Şemsi Günaltay adına kayıtlı otomobilin seyrüseferine müsaade edilmiştir.

RG

19 Kasım III. Tarih Kongresi başladı. Kongre İnönü’nün konuşmasıyla açıldı. CA

20 Kasım Mithatpaşa Çiftliği’nin if-razı hakkında kararname

İstanbul’da Topkapı haricinde Florya’ya giden asfalt yol üzerinde Mithatpaşa Çiftliği namı verilen 54788 metrekare arazinin ifrazına karar verilmiştir.

RG

20 Kasım Yugoslavya Büyük Elçiliği Üçüncü kâtipliğine atama

Roma Büyük Elçiliği Üçüncü katibi Refet Aziz Oy-mak’ın Yugoslavya Büyük Elçiliği Üçüncü kâtipliği-ne atanmasına karar verilmiştir.

RG

20 Kasım Merkez Daireleri Muhase-be Müdürlüğüne atama

Merkez Daireleri Muhasebe Müdürlüğüne Vasıtasız Vergiler Umum Müdür muavini İhsan Gürsan’ın al-makta olduğu 80 lira maaşla atanmasına karar veril-miştir.

RG

20 Kasım Fahri Maliye Müfettişliği unvanı verilmesine dair ka-rarname

Maliye Başmüfettişi iken Mali Tetkik Heyeti Azalı-ğına tayin edilen Abbas İdil’e Maliye Teftiş Heyeti nizamnamesinin 14. Maddesine tevfikan Fahri Mali-ye Müfettişi unvanı verilmesine karar verilmiştir

RG

20 Kasım Fahri Maliye Müfettişliği unvanı verilmesine dair ka-rarname

Birinci sınıf maliye müfettişi iken Sümerbank Teftiş ve Kontrol Müdürlüğüne tayin edilen Ekrem Aymen’e Maliye Teftiş Heyeti nizamnamesinin 14. Maddesine tevfikan Fahri Maliye Müfettişi unvanı verilmesine karar verilmiştir.

RG

20 Kasım Maliye Vekâleti atamaları Maliye Vekâleti müsteşar muavinliğine, Vasıtasız vergiler Umum Müdürlüğüne, Muhasebat Umum Müdürlüğüne, Vasıtasız Vergiler Umum Müdür mu-avinliğine, Vasıtalı Vergiler Umum Müdürlüğüne, Muntazam Borçlar Umum Müdürlüğüne, Hazine Umum Müdürlüğüne ve Hazine Umum Müdür mua-vinliğine atamalar yapılmıştır.

RG

1943 Yılı 443


20 Kasım Defterdarlık atamaları Pek çok ilin defterdarlıklarına atamalar yapılmıştır. RG

20 Kasım İstanbul Teknik Üniversite-si kuruldu.

CA

21 Kasım Anıtkabir nihai projesi ka-bul edildi.

Anıtkabirin inşaatına Bahar aylarında başlanacağı açıklandı.


22 Kasım Emniyet müdürlüklerine atama

Kimi vilayetlerin Emniyet müdürlükleri ile emniyet müşavir muavinliklerine atamalar yapılmıştır.

RG

22 Kasım Tunceli’de idari bağlılık değişikliği

Tunceli Vilayeti’nin Mazgirt kazasına bağlı Pah na-hiyesi ile bu nahiyeye bağlı 14 köy ve mezralarının aynı vilayetin Kalan kazasına ve adı geçen nahiyeden artakalan 2 köy ile bağlı mezralarının da Mazgirt ka-zası merkez nahiyesine bağlanmasına karar verilmiş-tir.

RG

22 Kasım Dâhiliye Vekâleti Vilayet-ler İdaresi Umum Müdür-lüğüne atama

Ardahan kaymakamı Fethi Tansuk’un Dahiliye Ve-kaleti Vilayetler İdaresi Umum Müdürlüğünde açık bulunan İkinci Şube Müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

22 Kasım Karne Yolsuzluğu İstanbul’da ortaya çıkan karne yolsuzluğunun sonra araştırma genişletildi ve her dağıtımda 5 bin karnenin çalındığı tespit edildi.

CA

22 Kasım Kahire Konferansı toplan-dı.

22-26 Kasım tarihleri arasında süren bu konferansta, Tahran Konferansı öncesi fikir birliğine ulaşmak is-teyen Churchill ve Roosevelt, Çin başkanı Chiang Kai Shek ile bir araya geldiler. Konferansta bir karar açıklanmayıp görüş teatisi ve bilgi toplama yapıldı.

Armaoğlu, s: 393

23 Kasım Valilik ataması Elazığ valisi Hüseyin Hüsnü Uzgören’in tekaüde sevki üzerine Siirt Vali vekilliğinde bulunan Necmet-tin Ergin’in Elazığ Vali vekilliğine naklen ve Çanka-ya kaymakamı Cemalettin Dinç’in de Siirt Vali vekil-liğine atanmasına karar verilmiştir.

RG

23 Kasım MTA raporu Pötürge'nin Şimili köyünde gerçekleşen toprak kay-ması hakkında Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü'nün hazırladığı rapor sunulmuştur.

BCA: 30..10.0.0 / 121.863..30.

23 Kasım Vatandaşlığa alınma hak-kında BKK

Mısır tabiiyetine geçmesine izin verilmiş olan Hasan Sabri kızı Bahsayiş Abaza’nın Türk vatandaşlığına alınmasına karar verilmiştir.

RG

23 Kasım Maliye Vekâleti Tamimi Tamim, Sivas Erzurum istikrazı tahvillerinin müruru zamana uğrayacak kupon bedelleri hakkındadır.

RG

23 Kasım Maliye Vekâleti Tamimi Tamim, 1941 Demiryolu istikrazı birinci tertip tahvil-lerinin 15.11.1943 tarihinde vadesi hulul edecek ku-pon bedelleri hakkındadır.

RG

25 Kasım Görele Muvakkat Fındık Kontrol Merkezinin ilga edildiğine dair Tebliğ

İdari lüzum üzerine fındık ihracatının murakabesine dair nizamnamenin 3. maddesine tevfikan Görele Muvakkat Fındık Kontrol Merkezinin ilga edilmiştir.

RG



26 Kasım İzmir’de bulunan manga-nez madeni imtiyazının ihalesine dair kararname

İzmir’in Kemalpaşa kazasına bağlı İğdecik mevkiin-deki manganez madeninde devlete ait bulunan % 60 hissenin devlet iştiraki ile işletilmesinde fayda bu-lunmadığı anlaşıldığından maden imtiyazının, bu madenin % 40 hissesine sahip olan Sıtkı Işıksal, Dr. Şemsettin Yaşatan, Şadiye Yaşatan, Saime Yaşatan ve Meliha Atalay uhdelerine hisseleri nispetinde dev-redilmesine dair mukavele tasdik edilmiştir.

RG

26 Kasım Başvekâlet Koordinasyon Bürosu bütçesine tahsisat hakkında BKK

Başvekâlet Koordinasyon Bürosu’nun 1943 takvim yılı kadro ve idare masraflarına karşılık olarak bütçe-sine 5.000 lira munzam tahsisat verilmiştir.

RG

26 Kasım Dâhiliye Vekâleti Tamimi Kayseri Vilayetinin Pınarbaşı kazasına bağlı Kazan-cık köyü ile Sivas’ın Şarkışla kazasının Kapaklıpınar köyü arasında çıkan ve iki vilayetin iki kazası arasın-da bir sınır anlaşmazlığı mahiyetini alan ihtilafın, sı-nırın yeniden çizilmesi suretiyle halli uygun görül-müştür.

RG

27 Kasım Çorum'da deprem Deprem Çorum, Amasya, Tokat, Ordu ve Kastamonu vilayetlerinde 4719 vatandaşın ölümüne ve büyük tahribata yol açtı. Deprem nedeniyle Havza - Ladik arasında demiryolunun 30 km'lik kısmı ulaşıma ka-pandı. Onbinlerce bina yıkılırken Erbaa ve Tosya'da oturulacak tek bir ev bile kalmadı.


27 Kasım Kömürden gayri eşya nak-liyatından alınacak navlun-lara dair kararda değişiklik yapılmasına dair BKK

10.5.1943 tarih ve 2/19892 sayılı kararname ile yü-rürlüğe giren K/447 sayılı kararın 19. Maddesi değiş-tirilmiştir.

RG

27 Kasım Dâhiliye Vekâleti atamaları Nüfus işleri umum müdür muavinliğine, birinci şube müdürlüğüne, Malatya Vali muavinliğine ve çeşitli kaymakamlıklara atamalar yapılmıştır.

RG

27 Kasım Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

Tamim, yolcuların gümrük kontrolü hakkındaki tali-matnamede yapılan değişiklik hakkındadır.

RG

28 Kasım Tahran Konferansı Roosevelt, Churchill ve Stalin’in katılımıyla 28 Ka-sım - 1 Aralık tarihleri arasında gerçekleşen konfe-ransta, Türkiye’nin savaşa katılmasına ve savaş son-rası düzeni korumak için uluslararası bir teşkilat ku-rulmasına karar verilmiştir.

Armaoğlu, s: 393

29 Kasım Yabancı uzman görevlen-dirme

2/20184 sayılı Karar ile tasdik edilen kadroların DTCF yabancı profesörlerine ait kısmından bir kad-ronun iptali ile 758 liralık bir kadronun tasdikine ka-rar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 104.5..28.

30 Kasım TBMM Kararı Muhasebei Umumiye Kanununun 131. maddesi mu-cibince bazı alacaklıların kayıtlarının silinmesine ka-rar verilmiştir.

RG

2 Aralık Varlık vergisi mükellefleri-nin serbest bırakılmasına karar verildi.

Varlık vergisini ödemediği için çalışma yükümlülüğü altında bulunanların serbest bırakılmasına karar ve-rildi.

CA

1943 Yılı 445


3 Aralık Varlık vergisi mükellefleri serbest bırakılıyor.

Varlık vergisi mükellefleri iş ve aile muhitlerine geri gönderiliyorlar. Buna rağmen borçlarını hala öde-memiş olanların malları satılmaya devam ediliyor.

C, 3. Birincikanun. 1943

3 Aralık Ticaret Vekâleti yetkilerine dair K/487 sayılı kararın yürürlüğe konmasına dair BKK

Bu karar, Ticaret Bakanlığı'nın, Milli Korunma Ka-nunu'nun muaddel 21. maddesine dayanarak lüzum gördüğü maddelerin üretim ve satış şekil ve miktarını tayin ve tahdit etmesi kabul edilmiştir.

BCA: 030.18.1.2/104.3.5

3 Aralık Kaymakamlık atamaları Çeşitli ilçe kaymakamlıklarına toplu atama yapılmış-tır.

BCA: 030.11.1/164.28.18

3 Aralık 3460 sayılı kanunun değiş-tirilmesi hakkında Kanun

Sermayesinin tamamı devlet tarafından verilmek su-retiyle kurulan iktisadi teşekküllerin teşkilatıyla idare ve murakabeleri hakkındaki 3460 sayılı kanunun be-şinci maddesi değiştirilmiştir. Yapılan değişiklik bu kanuna tabii teşekküllerin Umumi Heyeti’nin oluştu-rulması ile ilgilidir.

RG

4 Aralık Mareşal Smuts'un bomba gibi patlayan mühim nutku

Mareşal "Harbten sonra dünyada yalnız üç büyük devlet mevcut olacaktır." beyanında bulunmuştur. Ona göre, İngiltere ve Rusya Avrupa'yı paylaşacak ve kuvvete müstenit bir sulhu idame ettireceklerdir.

C, 4. Birincikanun. 1943

4 Aralık Dördüncü Umumi Müfet-tişlik Emniyet müşavirliği-ne atama

Gaziantep Emniyet Müdürü Ekrem Sokullu’nun Dördüncü Umumi Müfettişlik Emniyet müşavirliğine atanmasına karar verilmiştir.

RG

4 Aralık Kars Sıhhat ve İçtimai Mu-avenet müdürlüğüne atama

Fatsa hükümet tabibi Dr. Hamdi Turgut’un Kars Sıh-hat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

4 Aralık Siirt Sıhhat ve İçtimai Mu-avenet müdürlüğüne atama

Kütahya merkez hükümet tabibi Dr. Fahrettin Özde-mir’in dördüncü sınıf olarak 70 lira maaşla Siirt Sıh-hat ve İçtimai Muavenet müdürlüğüne atanmasına karar verilmiştir.

RG

4 Aralık Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Ankara’nın Polatlı kazasına bağlı Samutlu nahiyesinin adının Temelli olarak değiştirilmesi hak-kındadır.

RG

6 Aralık Milli şef Kahire'de Roosevelt ve Churchill ile görüştü.

Ayın 4'ünde başlayan görüşmeler 3 gün sürdü. C, 6. Birincikanun1943

6 Aralık 25 yeni nahiye kurulmasına dair BKK

Kararname ile Afyon’da İncehisar, Bursa’da Demirtaş, Büyükorhan ve Çallı, Balıkesir’de Tütüncü, Çanak-kale’de Gündoğdu, Gaziantep’te Narlı, Kırşehir’de Tepeköy, Manisa’da Yunddağ ve Halitpaşa, Maraş’da Eloğlu, Malatya’da Eskimalatya, Mardin’de Kasır, Niğde’de Sultanhanı ve Hanobası, Ordu’da Korgan ve Tekkiraz, Samsun’da Taflan, Sarpun, Dikbıyık ve Çakal, Sinop’da Kızıloğlan, Trabzon’da Kireçhane, Düzköy ve İskefye nahiyeleri kurulmuştur.

RG

7 Aralık Büyük Elçiliklerde atama Çunking Büyük Elçiliğine Madrid birinci sınıf orta elçisi Hulusi Fuat Togay’ın ve yeniden ihdas olunan Kanada elçiliğine de Vaşington Büyük Elçiliğinde bi-rinci sınıf orta elçi Mehmet Ali Şevki Alihan’ın atanmasına karar verilmiştir.

RG



7 Aralık Başvekâlet Yazı İşleri ve Sicil Müdürlüğüne atama

Başvekâlet Yazı İşleri ve Sicil Müdürlüğüne Muame-lat Umum Müdür muavini aynı zamanda Kararlar Müdürü Mustafa Türker’in atanmasına karar veril-miştir.

RG

7 Aralık Valilik ve Umumi Müfet-tişliklerde atama

Trakya Umumi Müfettişliği Başmüşaviri Suheyp Rumi Karafakoğlu’nun Edirne Valiliğine, Edirne Va-li Vekili Daniş Yurdakul’un Eskişehir vali vekilliğine ve Eskişehir valisi Hamit Oskay’ın da Trakya Umu-mi Müfettişliği Başmüşavirliğine naklen atanmaları-na karar verilmiştir.

RG

13 Aralık Sovyet - Çekoslovak ant-laşması imzalandı.

İki ülke 20 yıl süre ile dostluk ve karşılıklı yardım konusunda anlaştılar.

C, 13. Birincikanun 1943

13 Aralık Örfi İdarenin uzatılmasına dair TBMM Kararı

İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale ve Kocaeli vilayetlerinde 23 Kasım 1940 tarihinde ilan edilmiş ve en son 1342 sayılı kararla müddeti altı ay uzatılmış olan örfi idarenin bitimi tarihinden itibaren altı ay daha uzatılmasına karar verilmiştir.

RG

13 Aralık Vatandaşlıktan çıkarılmaya dair BKK

Yabancı memleketlerde bulunup beş seneden fazla müddet zarfında konsolosluklarımıza kayıtlarını yap-tırmamış olan Urfa doğumlu Süleyman oğlu Mehmet ile Manisa doğumlu Emin oğlu Pomak Rüstem Nefalcı’nın Türk vatandaşlığından çıkarılmalarına karar verilmiştir.

RG

13 Aralık Malatya Valiliğine atama Malatya Valisi Fahri Özen’in 1851 sayılı kanunun 3. maddesine tevfikan tekaüde sevkine ve Ankara Vali muavini Ahmet Kınık’ın Malatya vali vekilliğine atanmasına karar verilmiştir.

RG

13 Aralık Temyiz Mahkemesi Tevhidi İçtihat Heyeti Umumiyesinin E3/K23 numaralı kararı

Karar, memurların haksız fiillerinden doğan zararla-rın tazminine müteallik davaların müruru zaman müddetinin belirlenmesi hakkındadır.

RG

14 Aralık Basın Birliği Kongresi top-landı.

Birliğin merkez idare heyeti reisliğine Falih Rıfkı Atay seçildi.


14 Aralık Toprak Mahsulleri Vergisi Kanununa ek Kanun

Kanun, zeytin mahsulünden alınacak Toprak Mahsul-leri vergisini düzenlemektedir.

RG

16 Aralık İstihlak ve satış şekil ve miktarlarının tayin ve tah-dit etme salahiyeti hakkın-da BKK

Milli Korunma Kanununun muaddel 21. Maddesine dayanarak lüzum gördüğü maddelerin istihlak ve sa-tış şekil ve miktarlarını tayin ve tahdit etme yetkisine sahip kılınmıştır.

RG

16 Aralık Maliye Vekâleti Tamimi Tamim, akreditif telgraflarının damga resmine tabi olduğunu belirtmektedir.

RG

17 Aralık Gümrük ve İnhisarlar Ve-kâleti Tamimi

Tamim, neo-solganal doz I-VII adlı müstahzarların sınıf hakkındadır.

RG

17 Aralık Adliye Vekâleti Tamimi Tamim, Avukatlık Kanununun 5. maddesinin 13.12.1943 tarihinden itibaren meri olacağından mezkur madde hükmünün tatbikine itina olunması is-teğini dile getirmektedir.

RG

1943 Yılı 447


20 Aralık Aydın’da elektrik tarifele-rine zam yapılması hakkın-da BKK

Aydın’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam ya-pılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiş-tir.

RG

20 Aralık Dinar’da elektrik tarifeleri-ne zam yapılması hakkında BKK

Dinar’da elektriğin beher kilovatına 2 kuruş zam ya-pılmasına dair belediye meclisi kararı tasdik edilmiş-tir.

RG

20 Aralık Fahri maliye müfettişliği unvanı verilmesi hakkında BKK

Maliye başmüfettişi iken Hazine Umum Müdürlüğü-ne tayin edilen Halil Ayan ile birinci sınıf Maliye müfettişi iken Vasıtalı Vergiler umum Müdürlüğü’ne tayin edilen Ferit Melen’e Maliye Teftiş Heyeti Ni-zamnamesinin 14. maddesine tevfikan fahri maliye müfettişliği unvanı verilmesine karar verilmiştir.

RG

20 Aralık Maarif Vekâleti ataması Maarif Vekilliği Mesleki ve Teknik Öğretim Tefitş Heyeti kadrosunda açık bulunan 70 lira maaşlı İdari İşler Müfettişliğine İzmir Ticaret Lisesi Müdürü ve ekonomi öğretmeni Saffet İrtek’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

20 Aralık Dördüncü Umumi Müfet-tişlik Maarif müşavirliğine atama

Açık bulunan 70 lira maaşlı Dördüncü Umumi Mü-fettişlik Maarif müşavirliğine 50 lira maaşlı Edirne Maarif Müdürü Yusuf Cemil Öner’in atanmasına ka-rar verilmiştir.

RG

20 Aralık Kız Meslek Öğretmen Okulları ve Kız Enstitüleri Müfettişliğine atama

Maarif Vekilliği Mesleki ve Teknik Öğretim Teftiş Heyeti kadrosunda açık bulunan 60 lira maaşlı Kız Meslek Öğretmen Okulları ve Kız Enstitüleri Müfet-tişliğine 30 lira maaşlı İstanbul Selçuk Kız Enstitü Müdürü ve Biçki-Dikiş öğretmeni Belkıs Sevengil’in atanmasına karar verilmiştir.

RG

20 Aralık Maarif Vekâleti Teftiş He-yeti ikinci sınıf müfettişli-ğine atama

Maarif Vekâleti Teftiş Heyeti kadrosunda açık bulu-nan 70 lira maaşlın ikinci sınıf müfettişliğine Samsun Maarif Müdürü Mehmet Doğanay’ın atanmasına ka-rar verilmiştir.

RG

20 Aralık Münakalat Vekâleti Tami-mi

PTT İşletme Umum Müdürlüğü tarafından yayınla-nan Tamim, birbirinin aynı merkez isimlerinin telg-raflarda nasıl yer alması gerektiğini açıklamaktadır.

RG

20 Aralık Demir Yolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğü Tamimi

Tamim, Eskişehir – Konya hattının Gökçekısık ve Sabuncupınar istasyonları arasında Porsuk adıyla 1.12.1943 tarihinden itibaren yeni bir istasyon açıl-ması hakkındadır.

RG

21 Aralık Bolivya'da ihtilal oldu. Tahakküm ve cebri idare ile itham edilen Cumhurreisi Peneranda tutuklandı.


22 Aralık İlticalar hakkında rapor Adalardan sahillerimize yapılan ilticalar ve bunlarla başa çıkmak üzere önlemlerle ilgili rapor hazırlan-mıştır.

BCA: 30..10.0.0/ 117.813..11.

22 Aralık Yabancı uzman görevlen-dirme

Demiryolu işlerinde çalıştırılacak yabancı uzmanlara ait 6 aylık kadronun tasdikine karar verilmiştir.

BCA: 30..18.1.2 / 104.4..22.



22 Aralık Dâhiliye Vekâleti tahsisatı-nın arttırılması hakkında

Dahiliye Vekaleti emrine verilen 390.000 liralık tah-sisatın 403.000 liraya çıkarılmasına karar verilmiştir.

RG

22 Aralık Isparta’da idari bağlılık de-ğişikliği

Isparta vilayetinin Yalvaç kazasına bağlı Gençali kö-yünün bu kazadan alınarak vilayetin Uluburlu kaza-sının Senirkent nahiyesine bağlanmasına karar veril-miştir.

RG

22 Aralık Dâhiliye Vekâleti Tamimi Tamim, Hatay vilayeti İskenderun kazasına bağlı Kiliseönü köyünün adının 14.12.1943 tarihinden iti-baren Madenli olarak değiştirilmesi hakkındadır.

RG

24 Aralık Yugoslav Kurtuluş Ordusu Kral Pier'i tanımadığını ilan etti.

Aynı zamanda hükümet de hükümsüz addedildi. C, 24. Birincikanun 1943

24 Aralık Halk Sigorta Anonim Şir-keti’nin teşkiline izin ve-rilmesine dair BKK

Şirketin, Türkiye hudutları dâhilinde ve yabancı memleketlerde yangın, hayat, nakliyat, kaza, hırsız-lık, zelzele, cam ve mermer kırılması ve her nevi mükerrer sigorta muamelatıyla ve ilerde şirket için faydalı görülecek başka işlerle uğraşmak maksadıyla merkezi Ankara olmak üzere 90 sene müddet ve 500.000 Türk lirası sermaye ile teşkiline izin veril-miştir.

RG

24 Aralık Adliye Vekâleti atamaları Pek çok ile hakim, hakim muavini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini atanmıştır.

RG

24 Aralık Dâhiliye Vekâleti atamaları Gaziantep ve Manisa Emniyet Müdürlüklerine, Tokat ve Burdur birinci sınıf Emniyet Amirliklerine ve Emniyet Umum Müdürlüğü ikinci sınıf Emniyet amirliğine atamalar yapılmıştır.

RG

24 Aralık Kastamonu Belediye Reis-liği seçimi hakkında karar-name

Kastamonu Belediye Reisliğine, Adil Yücebıyık’ın intihabı hakkında mezkur belediye meclisince ittihaz olunan karar tasdik olunmuştur.

RG

24 Aralık Yüksek Sıhhat Şurası aza-lıklarına atama

Umumi Hıfzısıhha Kanununun on ve onbirinci mad-deleri mucibince teşkil kılınmış olan Yüksek Sıhhat Şurası azalıklarına tekrar seçilen Prof. Dr. Akil Muh-tar Özden, Prof. Dr. Tevfik Sağlam ve General Dr. Mazlum Boysan’ın yeniden atanmalarına karar ve-rilmiştir.

RG

24 Aralık Kaymakamlık atamaları Kadıköy kaymakamı Edip Yavuz’un Yalova kayma-kamlığına, Yalova kaymakamı Nurettin Aynuksa’nın Kadıköy kaymakamlığına, Nazimiye kaymakamı Muhterem Vefa Veznedaroğlu’nun Mazgirt kayma-kamlığına, Mazgirt kaymakamı Hüseyin Avni Koç-yiğit’in Nazimiye kaymakamlığına atanmalarına ka-rar verilmiştir.

RG

24 Aralık Maliye Vekâleti atamaları Umumi Müfettişlik Mali müşavirliğine Merkez Dai-releri Muhasebe Müdürlerinden İsa Mansur Ben-li’nin, Merkez Daireleri Muhasebe Müdürlüğüne Le-vazım Müdürü Nafiz Ergeneli’nin, Erzincan defter-darlığına Şube Tahakkuk memurlarından Kemal Tuğ-rul’un Levazım Müdürlüğüne Vasıtalı Vergiler Umum Müdürlüğü şube müdürü Nihat Yalkut’un atanmasına karar verilmiştir.

RG

1943 Yılı 449


25 Aralık Suriye ve Lübnan'a istiklal verildi.

Yeni yıl ile birlikte Fransa bu ülkeleri, askeri ve idari anlamda terkedeceğini ilan etti.


25 Aralık Divanı Muhasebat Daire Reisliği ile azalığı seçimle-ri hakkında TBMM Kararı

Divanı Muhasebat Daire Reisliğine Divanı Muhase-bat Azasından Yusuf Ziya Aslan’ın ve azalığına da yine Divanı Muhasebatta Başmurakıp Ali Ragıp Ögel’in seçildikleri tasdik olunmuştur.

RG

25 Aralık İzmir’de irtifak hakkı tesis edilmesi hakkında karar-name

İzmir vilayetinin merkez kazasına bağlı Karşıyaka nahiyesinin Yamanlar Köyü doğusunda Yamanlar Dağının Cucular Tepesi üzerinde Manastıryayla adındaki yerin 131.460 metrekarelik kısmında İzmir Verem Mücadele Cemiyeti lehine tespit edilen esas-lar dairesinde irtifak hakkı tesis edilmesine karar ve-rilmiştir.

RG

27 Aralık Adliye Vekâleti atamaları Pek çok ile hakim, hakim muavini, müddeiumumi ve müddeiumumi muavini atanmıştır.

RG

29 Aralık İstanbul'da süt buhranı Günde 22 bin litre süt istihsal edilen İstanbul'da süt-çüler, bunu 178 bin litre su ilavesi ile satıyorlar. Halk su almaz güğümler kullanılmasını istiyor.


31 Aralık Bütçeye fevkalade tahsisat verilmesi hakkında kanun

1943 mali yılı Muvazenei Umumiye Kanununa bağlı (A) işaretli cetvelin Milli Müdafaa Vekâleti kısmına 130.000.000 lira fevkalade tahsisat verilmesine karar verilmiştir.

RG

31 Aralık Orta öğretim Okullarında yardımcı öğretmen çalıştı-rılması hakkında kanun

Orta öğretim okullarında yardımcı öğretmen çalıştı-rılması hakkındaki 2624 sayılı kanunun müddetinin uzatılmasına ve ikinci maddesinin değiştirilmesine karar verilmiştir.

RG


ZAMANDİZİNE EK: 1943 Yılında Orman Tahdit Komisyonları ve Kararları

Gün ve Ay Komisyon Karar

4 Ocak 8 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

8 numaralı Komisyonun 30 Eylül 1943 tarihinde Antalya ili Ilıca Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uy-gulanmasına ilişkin zabıtname tebliğ edilmiştir. Tebliğde Ilıca Kızılçam ormanlarının sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özet-lenmektedir.


8 numaralı Komisyonun Antalya ili Merkez kazasına bağlı Dağ nahiye-sinin Mellidağ Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin zabıtname tebliğ edilmiştir. Teb-liğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


8 numaralı Komisyonun Antalya ili Merkez kazasına bağlı Yeniköy nahiyesi Yağcaköyü ve Karaveliler köyü hudutları içinde bulunan or-manların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin zabıtna-me tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


8 numaralı Komisyonun Antalya ili Merkez kazasına bağlı Yeniköy nahiyesi Çığlık köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin zabıtname tebliğ edilmiştir. Teb-liğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazasına bağlı Gökçedağ nahiyesi Çaltıcak köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin zabıtname tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


7 numaralı Komisyonun İstanbul ili Yalova kazasının merkez nahiyesi-ne bağlı Samanlı Köyü hudutları içinde bulunan Şabandere, Kapulubağ ve Doruktepe ormanlarının tahdidine karar verilmiştir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazası Gökçedağ na-hiyesine bağlı Hasımlar, Tezlik ve Kuz Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin zabıt-name tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazası Gökçedağ na-hiyesine bağlı Hopanlar Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edil-miştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazası Gökçedağ na-hiyesine bağlı Ören Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidi-ne dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Ankara ili Beypazarı kazasının cenubundaki Gönen çiftliği hudutları içinde bulunan Gönen Meşeliği’nin tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin zabıtname tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

1943 Yılı 451



12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazası Gökçedağ na-hiyesine hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği ka-rarın uygulanmasına ilişkin mazbatalar tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

3 Şubat 12 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

12 numaralı Komisyonun Kızılcadere Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 21/2/1942 tarihli mazbataya ek mazbata tebliğ edilmiştir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazası Gökçedağ na-hiyesine bağlı Doğancılar Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbatalar tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanlarının sınırlanması ve korunma-sı için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


1 numaralı Komisyonun İstanbul ili Silivri kazasına bağlı Büyükçavuşlu Köyü civarındaki Küçükçavuşlu çiftliği ormanının tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbatalar tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir ili Dursunbey kazası Gökçedağ na-hiyesine bağlı Yunuslar Köyü hudutları içinde bulunan ormanların tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbatalar tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


Tahdit edilen Çam Harmanı Köyüne ait 345 sayılı mazbataya ek maz-bata tebliğ edilmiştir.


Tahdit edilen Dere Köyüne ait 433 sayılı mazbataya ek mazbata tebliğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kasabası sınırı dahilinde bulunan Sivrikaya Oyuk dağları Kızılbelen, Karaköy Bayırı, Avdan devlet or-manları, Ayvatlar Sırtı genç Alibayırı devlet ormanı ile Naldere köyü devlet ormanının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 3 mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazası merkez nahiyesine bağlı Ömerseyhler köyü sınırı içinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazası merkez nahiyesine bağlı Arkuçça köyü sınırı içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Mezarlık ve Sarıçalılık orman kıt’alarının tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 2 ayrı mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.




2 numaralı Komisyonun Ankara vilayeti Bitik nahiyesine bağlı İğne, Örencik ve Sarıayak köyleri sınırı içinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 3 ayrı mazbata teb-liğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korun-ması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Taşkesik ve Hacılar köyleri sınırı içinde bulunan ormanların tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 2 ayrı mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Ankara vilayeti Bitik nahiyesine bağlı Kınık ve Soucak köyleri sınırı içinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 2 ayrı mazbata tebliğ edil-miştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Hacıömerler köyü sınırı içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin daha yayınlanan mazbataya ek mazbata tebliğ edilmiştir.

5 Mart 12 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

12 numaralı Komisyonun Balıkesir vilayetinin Dursunbey kazasına Gökçedağ Nahiyesi Akçaalanı Kebir Köyünün Yumruklu Mahallesi ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin 2 ayrı mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Ankara vilayeti Bitik nahiyesine bağlı Dutözü Köyü sınırı içinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin tahdit zabıt hulasasıdır.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir vilayetinin Dursunbey kazasına Gökçedağ Nahiyesine bağlı Akçaalanıkebir köyü sınırı içinde bulunan ormanların tahdidine ait mazbatalar icmalidir.


3 numaralı Komisyonun Taşlıtepe orman kıt’asına tahdidine dair verdi-ği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sö-zü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Döğmeci köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir Vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Beyel köyü ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulan-masına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanla-rın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Şıhlar köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.

1943 Yılı 453



2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Bağlıca köyü sınırı dahi-linde bulunan Karakuz devlet ormanının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmek-tedir.


2 numaralı Komisyonun Beypazarı kazasının merkez nahiyesine bağlı Sübicealan köyü sınırı dâhilinde bulunan Gölyeri ve Karabayır devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir Vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Tepeköyü hududu dâhilinde yapılan tahdide ait mazbatalar tebliğ edilmiştir.

1 Nisan 12 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

12 numaralı Komisyonun Balıkesir Vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Durabeyler köyü hududu dâhilinde yapılan tahdide ait mazbatalar tebliğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Beypazarı kazasının merkez nahiyesine bağlı Mikail köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Çulhalar köyü sınırı dâhilinde bulunan Karakuz ve Sarıçalı devlet or-manlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazba-ta tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Aydoğmuş köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir.


3 numaralı Komisyonun Üsküdar kazasının Kısıklı nahiyesine bağlı Reşadiye köyü sınırı dâhilinde bulunan Soğuksu ve Ali Paşa devlet or-manlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazba-ta tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Kadıköy sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Üsküdar kazasının Kısıklı nahiyesine bağlı Sultançiftliği köyü sınırı dâhilinde bulunan Taşdelen vakıf ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

12 Mayıs 3 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

3 numaralı Komisyonun Üsküdar kazasının Kısıklı nahiyesine bağlı Sultançiftliği köyü sınırı dâhilinde bulunan Taşdelen vakıf ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.



20 Mayıs 7 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

7 numaralı Komisyonun İstanbul ili Şile kazası Alacalı nahiyesine bağlı Kurna köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir.

5 Haziran 5 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

5 numaralı Komisyonun Bergama kazasına bağlı Yalnız Ev köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulan-masına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanla-rın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kadriye köyü sınırı dâhi-linde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Tıyelti köyü sınırı dâhilin-de bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Şevket Paşa nahiyesinin Esencili köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir.


3 numaralı Komisyonun Üsküdar kazasının Kısıklı nahiyesine bağlı Alemdar ve Reşadiye köyleri sınırı dâhilinde bulunan Alemdağı vakıf ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kaleardı köyü sınırı dâhi-linde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Şevket Paşa nahiyesine bağ-lı Hüseyinli köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Şevket Paşa nahiyesine bağ-lı Sırapınar köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Süleymaniye köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygu-lanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen or-manların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.

14 Temmuz 5 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Çit Ahmetler köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygu-lanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen or-manların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.

1943 Yılı 455


17 Temmuz 5 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Yukarı Kırıklar köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.

7 Ağustos 2 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Karahisarkozlu köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edil-miştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Ayaş kazasının merkez nahiyesine bağlı Oltan köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Alan köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Nallıkozlu köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Kulu köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Emrem Sultan köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdi-dine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiş-tir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için ya-pılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Şevket Paşa nahiyesine bağ-lı Muratlı köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Şevket Paşa nahiyesine bağ-lı Koçullu köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Tepe köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.



2 Eylül 2 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Bala köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Sindel köyü sınırı dâhilin-de bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Çekme köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanma-sına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Alemdar köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Reşadiye köyü sınırı dâhilinde bulunan Simitçiyağı devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygu-lanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanla-rın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Beykoz kazasının Çekme köyü sınırı dâhilinde bulunan Baltacı Çiftliği ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygu-lanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanla-rın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun Sultan Çiftliği köyü sınırı dâhilinde bulunan Dedetepe devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulan-masına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanla-rın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Beypazarı kazasının merkez nahiyesine bağlı Geyikpınarı köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidi-ne dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı İslamalan köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

4 Ekim 2 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

2 numaralı Komisyonun Beypazarı kazasının merkez nahiyesine bağlı Başören köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Cendere köyü sınırı dâhilinde bulunan Mıhdağı ve Kocaorman devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

1943 Yılı 457



5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kaylan köyü sınırı dâhi-linde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Armağanlar köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygu-lanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen or-manların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kaşıkçı köyü sınırı dâhi-linde bulunan Kaşıkçı ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygu-lanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen or-manların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.


7 numaralı Komisyonun Bursa’nın Mustafa Kemal Paşa kazasına bağlı Bostandere köyü sınırı dâhilinde bulunan Küllük ve Kızıltepe ormanla-rının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata teb-liğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korun-ması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


6 numaralı Komisyonun Antalya’nın Kaş kazasının Kalkan nahiyesine bağlı Bağlıağaç köyü sınırı dâhilinde bulunan Morkaya, Küflü, Tepedibi, Kenelik, Kaynarca, Dokuzçam ve Kuştüneği devlet ormanla-rının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata teb-liğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korun-ması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


3 numaralı Komisyonun İstanbul’un Üsküdar kazasının Kısıklı nahiye-sine bağlı Dudullu köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kara Hıdırlı köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kınık nahiyesine bağlı Musacalı köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair ver-diği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışma-lar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir Vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Kızılöz köyü hududu dâhilinde bulunan ormanların tahdidine ait mazbatalar tebliğ edilmiştir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kınık nahiyesine bağlı Ka-racalı köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.



5 Kasım 2 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Belenalan köyü sınırı dâhilinde bulunan Bakacak, Ereneler, Kaklık, Akkaya ve Köserelik devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlen-mektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Bağdereizir köyü sınırı dâhilinde bulunan Çalkaya ve Susuzyatak dev-let ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


6 numaralı Komisyonun Antalya’nın Kaş kazasının Kalkan nahiyesine bağlı Kayadibi köyü sınırı dâhilinde bulunan Girneyit, Deliler Tepesi, Sovukla, Eren Tepesi ve Akkapı devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Karahisar Gölcük köyü sınırı dâhilinde bulunan devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kınık nahiyesine bağlı Çiftlik köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Aksu köyü sınırı dâhilinde bulunan Karakuz devlet ormanlarının tahdi-dine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiş-tir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için ya-pılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Tekke köyü sınırı dâhilinde bulunan Dikmen Tepesi devlet ormanları-nın tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Ebeler köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Karahisar Gölcük köyü sınırı dâhilinde bulunan Çataldağı devlet or-manlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazba-ta tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

1943 Yılı 459



5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kınık nahiyesine bağlı Ba-laban köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Yenice köyü sınırı dâhilinde bulunan Çalıkaya devlet ormanlarının tah-didine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edil-miştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Subaşı köyü sınırı dâhilinde bulunan Taşkesen ve Yarıkkaya devlet or-manlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazba-ta tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


5 numaralı Komisyonun Bergama kazasının Kınık nahiyesine bağlı Poyracık köyü sınırı dâhilinde bulunan ormanların tahdidine dair verdi-ği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sö-zü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Beydili köyü sınırı dâhilinde bulunan Susuzdağı devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

1 Aralık 2 numaralı Orman Tahdit Komisyonu Reisliği'nin Tebliği

2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Ericek köyü sınırı dâhilinde bulunan Karaağaç ve Aktepe devlet orman-larının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


12 numaralı Komisyonun Balıkesir Vilayetinin Dursunbey kazasına bağlı Hacı Ahmet Pınarı köyü hududu dâhilinde bulunan ormanların tahdidine ait mazbatalar tebliğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Kuzucular köyü sınırı dâhilinde bulunan Çalıçukuru ve Aliönü devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesi sınırı dâhi-linde bulunan Aktepe ve Kağnı devlet ormanlarının tahdidine dair ver-diği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışma-lar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Beydili köyü sınırı dâhilinde bulunan Sulucakol devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.




2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Meyil köyü sınırı dâhilinde bulunan Karapınarkaşı devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının merkez nahiyesine bağlı Kavacık köyü sınırı dâhilinde bulunan Saçakderesi ve Kocakaş devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Tekfurlar köyü sınırı dâhilinde bulunan Çal, Yıldızdağı ve Bendede devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına iliş-kin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Ozan köyü sınırı dâhilinde bulunan Çal ve Aktepe devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Bağdereibala köyü sınırı dâhilinde bulunan Beytepesi ve Karatepe dev-let ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Demir köyü sınırı dâhilinde bulunan Yanıkkaşı ve Kuz devlet ormanla-rının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata teb-liğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Osman köyü sınırı dâhilinde bulunan Kaşyol ve Kepez devlet ormanla-rının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata teb-liğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korun-ması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Kavak ve Eğri köyleri sınırı dâhilinde bulunan Karaköypınarı ve Çatal-ca devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınır-lanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Soğukkuyu köyü sınırı dâhilinde bulunan Acısuderesi ve Körbayır dev-let ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Kuruca köyü sınırı dâhilinde bulunan Dömendağı ve Kopran devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin maz-bata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.

1943 Yılı 461



2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Çive köyü sınırı dâhilinde bulunan Çonga ve Toprakkuzu devlet or-manlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazba-ta tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Nallıhan kazasının Gerede nahiyesine bağlı Öşürler köyü sınırı dâhilinde bulunan Şahanna ve Çilçam devlet orman-larının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanların sınırlanması ve ko-runması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


13 numaralı Komisyonun Daday kazasına bağlı Kabacı ve Selmanlı köyleri hududu dâhilinde bulunan Göktepe devlet ormanlarının tahdidi-ne ait mazbatalar tebliğ edilmiştir.


2 numaralı Komisyonun Daday kazasının Kayaoğlu köyü sınırı dâhi-linde bulunan Boynuz ve Dikendağı devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulanmasına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğ-de sözü edilen ormanların sınırlanması ve korunması için yapılan ça-lışmalar özetlenmektedir.


2 numaralı Komisyonun Daday kazası sınırları dahilinde bulunan Kırk-budak dağı devlet ormanlarının tahdidine dair verdiği kararın uygulan-masına ilişkin mazbata tebliğ edilmiştir. Tebliğde sözü edilen ormanla-rın sınırlanması ve korunması için yapılan çalışmalar özetlenmektedir.


KAYNAKÇA Alada, Adalet, “Türk Belediyeciliğine Kronolojik Yaklaşım 1930–1990”, Türk Belediye-

ciliğinde 60 Yıl, Uluslararası Sempozyum, Ankara Büyükşehir Belediyesi yayını, Ankara, s.119–143.

Armaoğlu, Fahir, XX. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Kitabevi, İstanbul 1998. Aydemir, Şevket Süreyya, İkinci Adam (1938–1950), Remzi Kitabevi, İstanbul 2005. Bali, Rıfat N., Cumhuriyet Yıllarında Türkiye Yahudileri: Bir Türkleştirme Serüveni

(1923-1945), İletişim, İstanbul 2001. Berkes, Niyazi, Unutulan Yıllar, İletişim Yayınları, İstanbul 2005. Bila, Hikmet, CHP 1919–1999, Doğan Kitapçılık 1999. Burçak, Rıfkı Salim, Moskova Görüşmeleri ve Dış Politikamız Üzerindeki Tesirleri, Gazi

Üniversitesi Yayınları, Ankara 1983. Coşar, Nevin, Kriz, Savaş ve Bütçe Politikası (1926–1950), Bağlam Yayıncılık, İstanbul

2004. Cumhuriyet Ansiklopedisi 1941–1960, cilt II, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2002. Tekeli, Şirin, "Cumhuriyet Döneminde Seçimler", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklo-

pedisi, İletişim Yayınları, İstanbul 1985. Denniston, Robin, Churchill’in Gizli Savaşı, İstanbul: Sabah Yayınları 1998 Eroğul, Cem, Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi), İmge Kitabevi, İstanbul 2003. Goloğlu, Mahmut, Milli Şef Dönemi (1939–1945), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Kalite

Matbaası, Ankara 1974. HAY-K: Hasan Ali Yücel Kronolojisi, http://www.meb.gov.tr/meb/hasanali/kronoloji/

kronoloji.htm (08.08.2008) Jacobsen, Hans-Adolf, 1939–1945 Kronoloji ve Belgelerle İkinci Dünya Savaşı, çev. İb-

rahim Ulus, Genelkurmay Basımevi 1989. Koçak, Cemil, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938–1945), İletişim Yayıncılık, İstanbul

2003. Makal, Ahmet, Türkiye’de Tek Partili Dönemde Çalışma İlişkileri, İmge Kitabevi, Anka-

ra 1999. Mumcu, Uğur, 40’ların Cadı Kazanı, Tekin Yayınevi, Ankara 1992. Okuyan, Çağatay, Tek Parti Döneminde Azınlık Politikaları, Bilgi Üniversitesi Yayınları,

İstanbul 2004. Sander, Oral, Siyasi Tarih (1918–1994), İmge Kitabevi, İstanbul, 1994. Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları (1920–1945), TTK Yayınları, Ankara

2000, Şevket Pamuk, “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Devlet, Tarımsal Yapılar ve Bölüşüm”,

Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923-2000), Yurt Yayınları, Ankara 1988, Tezel, Yahya Sezai, Cunhuriyet Dönemi İktisadi Tarihi (1923- 1950), Tarih Vakfı Yurt

Yayınları, İstanbul 2002. Uyar, Hakkı, Tek Parti Dönemi ve Cumhuriyet Halk Partisi, Boyut Kitapları, İstanbul

1999. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Politikada 45 Yıl, Bilgi Yayınevi, Ankara 1968. Yetkin, Çetin, Karşı-Devrim 1945–1950, Müdafa-i Hukuk Yayınları 2006

1943 Yılı 463

Weisband, Edward, İkinci Dünya Savaşında İnönü’nün Dış Politikası, çev. M. Ali Kayabal, Milliyet Yayınları 1974.

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-

ğı, Bakanlar Kurulu Kararları Kataloğu. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-

ğı, Başbakanlık Muamelat Genel Müdürlüğü Kataloğu. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-

ğı, Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü Kataloğu (1924–1949), Ankara 1999. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-

ğı, Bayındırlık Bakanlığı Kataloğu. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Dairesi Başkan-

lığı, Cumhuriyet Halk Partisi Kataloğu. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-

ğı, Diyanet İşleri Başkanlığı Kataloğu. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-

ğı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Dairesi Başkanlığı Kataloğu 1870-1951, Ankara 2001.

T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-ğı, Müşterek Kararnameler Kataloğu.

T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlı-ğı, Toprak İskân Müdürlüğü Kataloğu.

Gazeteler Resmi Gazete Tutanak Dergisi Cumhuriyet Gazetesi Tan Gazetesi


1943: “Kötü Günler Yılı”nın Bıçak Sırtı İdaresi

Documents