· Web viewNama Makanan khas Indonesia (ช ออาหารประจำชาต อ นโดน เซ ย) 42 บทสนทนา 45 บทท 7 (Pelajaran 7) ว ฒนธรรม

Atchima Sangrat

สารบญหนา

บทท 1 (Pelajaran 1) อนโดนเซย

2

1. Sejarah Indonesia (ประวตศาสตรอนโดนเซย) 4

2. ศาสนาและความเชอ 93. เพลงชาตอนโดนเซย

11แบบฝกหด (Latihan) 12

บทท 2 (Pelajaran 2) ภาษาอนโดนเซยพนฐาน (Bahasa Indonesia Dasar)

1. ภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia) 13

2. ระบบเสยงและตวสะกด 13

1.1 พยญชนะ 14

1.2 สระ 18แบบฝกหด (Latihan) 19

บทท 3 (Pelajaran 3) คำาทกทาย แนะนำาตวเอง (IDENTITAS DIRI)

1. การทกทาย 21

2. การแนะนำาตวเอง 222.1 บทสนทนา

223. คำาสรรพนาม 23

3.1 kata sebutan “Bapak” dan “Ibu” 24

3

3.2 คำาสรรพนามชเฉพาะ 24

4. Kalimat Tanya (ประโยคคำาถาม) 25

4.1 คำาตอบรบและปฏเสธ 26

Kosa-kata (คำาศพท) 26

บทสนทนา 27บทท 4 (Pelajaran 4) ตวเลข (Angka)

1. ตวเลข (Angka) 29

1.1 ทำาความรจกกบเงนตราอนโดนเซย 301.2 เลขลำาดบท

301.3 ลกษณนาม

312. เวลา (Waktu) 323. วน เดอน ป (Hari, Bulan, Tahun)

333.1 คำาบอกเวลา 343.2 คำาถามเวลา

34บทสนทนา

34แบบฝกหด (Latihan)

35บทท 5 (Pelajaran 5) ทศทางและการเดนทาง

4

1. ทศทาง 36

Kenalan Kendaraan Indonesia. (รจกยานพาหนะอนโดนเซยกนเถอะ!) 36

คำาบอกสถานท 37

คำาศพท 37

บทสนทนา (Percakapan) 38

บทท 6 (Pelajaran 6) วฒนธรรมเรองอาหารรจกอาหารอนโดนเซยกนเถอะ (Kenalan Makanan

Indonesia.) 39บทสนทนา (Percakapan): Ingin Makan

41Nama Makanan khas Indonesia (ชออาหารประจำา

ชาตอนโดนเซย) 42บทสนทนา

45บทท 7 (Pelajaran 7) วฒนธรรม (Kebudayaan)

1. วฒนธรรมการแตงกาย (Budaya Pakaian) 46 สตางๆ (warna-warni)

46Kosa-kata tentang Pakaian (คำาศพทเกยวกบ

เครองแตงกาย) 472. วฒนธรรมการแตงงาน (Budaya Pernikahan di

Indonesia) 493. ดนตรและการรายรำา (Musik dan Tari)

52

5

4. วฒนธรรมการสรางบาน (Rumah Adat Indonesia) 55

5. วรรณกรรมอนโดนเซย (Sastra Indonesia) 57

คำาศพท 62

บรรณานกรม 66

Pelajaran 1Indonesia (อนโดนเซย)

ประเทศอนโดนเซย (Indonesia) หรอชอทางการคอ สาธารณรฐอนโดนเซย (Republic Indonesia) เปนหมเกาะทใหญทสดในโลกนน เปนประเทศเพอนบานทตงอยทางดานทศใตของประเทศไทย มการตดตอสมพนธกนอยางใกลชดกบประเทศไทย และเปนประเทศหนงทมความหลากหลายทางชาตพนธ วฒนธรรม และศาสนาประเทศอนโดนเซย

ขอมลทวไปเกยวกบอนโดนเซย (Informasi umum tentang Indonesia)

ชอของประเทศอนโดนเซยมาจากคำา 2 คำาประกอบกน คอ “Indo” มความหมายวา อนเดย และ “Nesia” มความหมายวา หมเกาะ (Pulau) อนหมายถงจาก Sabang จนถง Merauke (ตงแต อาเจะห จนถงปาปว) ประเทศอนโดนเซย เปนประเทศหนงในภมภาคเอเชยตะวน

6

ออกเฉยงใต ทมหมเกาะมากทสด ซงประกอบไปดวยเกาะใหญๆ 5 เกาะ และหมเกาะเลกๆ อกจำานวนมาก รวมแลวมอย 17,508 เกาะ

ในยคอาณานคม อนโดนเซยถกเรยกวา หมเกาะอนเดยตะวนออก“ ” (East Indies) หมเกาะอนโดนเซย อยระหวางมหาสมทรอนเดยกบมหาสมทรแปซฟก จงเปนเสมอนทางเชอมระหวางสองมหาสมทร และสะพานเชอมระหวางสองทวปคอ ทวปเอเชย และทวปออสเตรเลย อนโดนเซยมพนทประมาณ 2,000,000 ตารางกโลเมตร มพนนำาใหญเปนสเทาของพนดน อาณาเขตจากตะวนออกไปตะวนตก ยาวประมาณ 5,100 กโลเมตร จากเหนอจรดใตยาวประมาณ 1,800 กโลเมตร คนสวนใหญจะอาศยอยในเกาะใหญ 5 เกาะและเกาะเลกอกประมาณ 30 เกาะ แตเกาะทมคนอาศยเปนจำานวนมากคอ หมเกาะชวา (Jawa) (Ratnaesih Maulana, 2009, p.1- 5)

เกาะใหญทงหาเกาะ ประกอบดวย เกาะสมาตรา (pulau Sumatra) มพนทประมาณ 473,600 ตารางกโลเมตร เกาะกาลมนตน (Pulau Kalimatan) มพนทประมาณ 539,500 ตารางกโลเมตร (เฉพาะดนแดนของอนโดนเซย ซงประมาณสองในสามของพนทเกาะบอรเนยวทงหมด) เกาะสลาเวส (Pulau Sulawesi) มพนทประมาณ 189,200 ตารางกโลเมตร เกาะชวา (Pulau Jawa) มพนทประมาณ 132,200 ตารางกโลเมตร และเกาะอเรยนจายา (อเรยนตะวนตก) (Pulau Irin Jaya) มพนทประมาณ 422,000 ตารางกโลเมตร

ควรกลาวไวดวยวา กอนหนานหมเกาะอนโดนเซยไมไดเปนหนวยเดยวกนทางการเมองอยางทเปนอยในปจจบน แตเปนหมเกาะทมพฒนาการทางสงคม-วฒนธรรมแตกตางกนออกไป ประกอบดวยกลมรฐเปนจำานวนมาก จนกระทงดนแดนหมเกาะเหลานถกยดครองตกเปนเมองขน-อาณานคมของดตซ จงทำาใหดนแดนแหงนถกรวมเขาไวในหนวยทางการเมองเดยวกนคอ รฐอาณานคมของดตซแหงอนดส นอกจากนนยงไมมคำาวา อนโดนเซย มากอนทศวรรษ “ ” 1920 หากเรยกดนแดนในหมเกาะเหลานตามชออาณาจกร เชน มะตะรม ศรวชย มชฌปาหต หรอเรยกตามชอกลมคน เชน ชวา มาดรา บาหล เปนตน จนประกาศ

7

เอกราชในวนท 17 สงหาคม ค.ศ. 1945 จงกลายเปนประเทศอนโดนเซยในปจจบน

ประวตศาสตรอนโดนเซย (Sejarah Indonesia)อนโดนเซยประกอบดวยหมเกาะทมความเจรญรงเรองมาชานาน แต

ตอมาตองตกอยภายใตการปกครองของเนเธอรแลนดอยประมาณ 300 ป ในชวงสงครามโลกครงท 2 ญปนบกอนโดนเซย และทำาการขบไลเนเธอรแลนดเจาอาณานคมของอนโดนเซยออกไปไดสำาเรจ เมอญปนแพสงครามและประกาศยอมจำานนตอฝายพนธมตร อนโดนเซยไดถอโอกาสประกาศเอกราชใน ค.ศ. 1945 แตเนเธอรแลนดเจาของอาณานคมเดมไมยอมรบการประกาศเอกราชของอนโดนเซย จงยกกองทพเขาปราบปรามแตไมสำาเรจ องกฤษจงเขามาชวยไกลเกลยเพอใหยตความขดแยง โดยใหทงสองฝายลงนามในขอตกลงลงกดยาต (Linggadjati Agreement) ภายหลงเนเธอรแลนดไดละเมดขอตกลง คณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต จงไดกดดนใหเนเธอรแลนดมอบเอกราชแกอนโดนเซยในป ค.ศ. 1945 (ด ทวศกด เผอกสม, 2555)

อนโดนเซยเปนประเทศทมจำานวนประชากรมากเปนอนดบหาของโลก และยงประกอบไปดวยกลมชาตพนธกวา 300 กลม มจงหวด 31 จงหวด ม 2 เขตปกครองพเศษ (special regions - daerah-daerah istimewa) คอ เขตปกครองพเศษอาเจะห -บนดารอาเจะห เกาะสมาตรา และเขตปกครองพเศษยอกยาการตา เกาะชวา และ 1 เขตนครหลวงพเศษ (special capital city district - daerah khusus ibukota) คอ เขตนครหลวงพเศษจาการตา เกาะชวา โดยมเมองหลวงหรอเมองหลกของแตละจงหวด โดยแตละจงหวดมเอกลกษณเฉพาะตวทโดดเดน เชน ลกษณะรปทรงของบาน, ศลปวฒนธรรม, งานฝมอ เปนตน

พชผลหลกของประเทศคอ ขาว ยางพารา กลวย มะพราว ฯลฯ นอกจากนยงมนำามน ตะกว เหลก ทอง ทองแดง และแรธาตอนๆ โดยเฉพาะนำามนและกาซธรรมชาตเปนสนคาสงออกทสำาคญของอนโดนเซยอาณาเขตตดตอกบประเทศตางๆ ดงน

8

ทศเหนอ  ทศเหนอของเกาะกาลมนตน ตดตอกบรฐซาราวคและรฐซาบาหของมาเลเซย โดยมสนเขาเปนเสนกนพรมแดน

ทศตะวนออกเฉยงเหนอของเกาะอเรยนจายา  ตดตอกบนานนำาของประเทศฟลปปนส

ทศตะวนออก  ตดตอกบประเทศปาปวนวกนทศตะวนตกเฉยงเหนอ  ตดตอกบนานนำาของประเทศมาเลเซย โดยม

ชองแคบมะละกาเปนพรมแดนระหวางเกาะสมาตรากบประเทศมาเลเซย ลกษณะภมประเทศ หมเกาะอนโดนเซย สามารถแบงตามลกษณะโครงสรางไดสามสวน คอ

สวนท 1 พนทบรเวณไหลทวปซนดา ไดแกบรเวณเกาะชวา เกาะสมาตรา และเกาะกาลมนตน กบรองนำาระหวางเกาะตางๆ เหลานกบฝงทะเลของประเทศมาเลเซย และอนโดจน มระดบนำาลกไมเกน 720 ฟต

สวนท 2 พนทบรเวณไหลทวปซาฮลคอ เกาะอเรยนจายา และเกาะอาร มอาณาเขตจากฝงทะเลออสเตรเลยทางเหนอ ระดบนำาลกไมเกน 700 ฟต

สวนท 3 บรเวณพนทระหวางบรเวณไหลทวปซนดา และไหลทวปซาฮล ไดแก บรเวณหมเกาะนซาแตงการา มาลก สลาเวส มความลกของระดบนำาถง 15,000 ฟตภมอากาศ (Udara)

อนโดนเซยมอากาศรอนชนแบบศนยสตร ประกอบดวย 2 ฤด คอ ฤดแลง (พฤษภาคม-ตลาคม) และฤดฝน (พฤศจกายน-เมษายน)

9

ภาพท 1 แผนทอนโดนเซยรปแบบการปกครอง (Politik)

ประชาธปไตย ทมประธานาธบดเปนประมข และหวหนาฝายบรหาร ประธานาธบด

ดร.ซซโล บมบง ยโดโยโน (Susilo Bambang Yudhoyono) (ตลาคม 2547)เมองหลวง (Ibu Kota)

จาการตา (Jakarta)สวนการปกครองของประเทศอนโดนเซยนน แบงเปน 31 จงหวด 2

เขตปกครองพเศษและ 1 เขตนครหลวงพเศษ โดยมเมองหลวงหรอเมองหลกของแตละจงหวด ไดแกเกาะสมาตรา

เขตปกครองพเศษอาเจะห -บนดารอาเจะห* จงหวดสมาตราเหนอ -เมดาน

จงหวดสมาตราใต -ปาเลมบง จงหวดสมาตราตะวนตก -ปาดง

จงหวดเรยว -เปอกนบาร หมเกาะเรยว -ตนจงปนง

จงหวดจมบ -จมบ หมเกาะบงกาเบลตง -ปงกลปนง

จงหวดเบงกล -เบงกล จงหวดลมปง -บนดารลมปงเกาะชวา

เขตนครหลวงพเศษจาการตา** จงหวดชวากลาง -เซมารง

จงหวดชวาตะวนออก -สราบายา จงหวดชวาตะวนตก -บนดง

10

จงหวดบนเตน -เซรง เขตปกครองพเศษยอกยาการตา*หมเกาะซนดานอย

จงหวดบาหล -เดนปาซาร จงหวดนซาเตงการาตะวนออก -คปง

จงหวดนซาเตงการาตะวนตก -มาตารามเกาะบอรเนยว

จงหวดกาลมนตนเหนอ –ตนจง เซอรอร จงหวดกาลมนตนกลาง -ปาลงการายา

จงหวดกาลมนตนใต -บนจารมาซน จงหวดกาลมนตนตะวนออก -ซามารนดา

จงหวดกาลมนตนตะวนตก -ปอนตอานกเกาะสลาเวส

จงหวดโกรอนตาโล -โกรอนตาโล จงหวดสลาเวสเหนอ -มอนนาโด

จงหวดสลาเวสกลาง -ปาล จงหวดสลาเวสใต -มากสซาร

จงหวดสลาเวสตะวนออกเฉยงใต -เกนดาร จงหวดสลาเวสตะวนตก -มามจหมเกาะมาลโกะ

จงหวดมาลก -อมบน จงหวดมาลกเหนอ -เตอรนาตเกาะนวกน

จงหวดปาปว -จายาประ จงหวดปาปวตะวนตก -มานกวาร

เขตเวลา (Waktu)ประเทศอนโดนเซย แบงเขตเวลาออกเปนสามเขต คอ

Sec Standa Area Covered Zone

11

tion rd Time NameWest UTC+7 Sumatera, Java, Western

Borneo Asia/Jakarta

Central UTC+8 Sulawesi, Lesser Sunda

Islands, Bali, Eastern BorneoAsia/Ujung_Pandang

East UTC+9 Irian Jaya, Maluku Asia/Jayapura

กลาวคอในเขตตะวนตกของอนโดนเซย คอ เกาะสมาตรา ชวา และบอรเนยวตะวนตก จะมเวลาเทากบประเทศไทย ขณะทเขตภาคกลางเวลาจะเรวกวาประเทศไทย 1 ชวโมง ไดแก หมเกาะสลาเวส เกาะซนดา บาหล บอรเนยวตะวนออก สวนเขตตะวนออกเวลาเรวกวาประเทศ 2 ชวโมง ไดแก อเรยนจายา และมาลโกะ

ภาพท 2 แผนทเวลา

ประชากร (Penduduk)ประเทศอนโดนเซย มประชากรสวนใหญเปนเชอสายมาเลย ประมาณ

รอยละ 95 ทเหลอเปนอนเดย อาหรบ จน และชาวยโรป แตถาแบงตามหลกฐานทางชาตพนธแลว ถอวาชาวอนโดนเซยมตนกำาเนดมาจาก 365 เชอชาต รวมเปนกลมใหญๆ ได 4 กลมดวยกนคอ

12

เมสเลเนเซยน (Melanesians) เปนเผาพนธทผสมกนระหวางกลมมองโกลลอยด กบวาจาด

โปรโตออสโตรเนเซยน (Proto - Autronesians)โพลเนเซยน (Polynesians)โมโครเนเซยน (Micronesians) ประชากรทมชาตพนธตางๆ เหลาน อาศยอยตามเกาะสมาตรา เกาะ

ชวาตะวนตก เกาะมาดรา เกาะบาหล เกาะลอมบอก เกาะตมอร เกาะบอรเนยว เกาะสลาเวส เกาะอเรยนจายา และตามแนวชายแดนดานตะวนตก  ประชากรของอนโดนเซย มมากเปนอนดบหาของโลก รองลงมาจาก จน อนเดย รสเซย และสหรฐอเมรกา ตามลำาดบ ประชากรสวนใหญประมาณรอยละ 58 จะอยทเกาะชวา ตามดวยเกาะสมาตรา เกาะสละเวส กาลมนตน (บอรเนยว) บาหลกบหมเกาะนสาเตงการา (Nusantara) และหมเกาะโมลกกะ และปาปว นอกจากนอนโดนเซยยงเปนพนทมากทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ประชากรในอนโดนเซยสามารถจำาแนกตามกลมชาตพนธตางๆ คอ ชวา (ชวากลางและชวาตะวนออก) ซนดา (ชวาตะวนตก) มาดรา มนงกะเบา (สมาตรา) บกส (สละเวส) บาหล อาเจะห และกลมชาตพนธอนๆ อกจำานวนมาก อาท ชาวดายกและชนเผาตางๆ บนเกาะปาปว เปนตน

ปจจบนอนโดนเซยมประชากรประมาณ 220 ลานคน ประกอบดวยชนพนเมองหลากหลายกลมซงพดภาษาตางกนกวา 583 ภาษา รอยละ 61 อาศยอยบนเกาะชวา

ศาสนาและความเชอ (Agama dan kepercayaan)อนโดนเซยตงแตยคจารตไดรบอทธพลจากศาสนาพราหมณ-ฮนด

และพทธศาสนานกายมหายาน จนกระทงเขาสยคทชาตตะวนตกเขามาปกครอง และหลงจากนนไดรบเอกราชจากเนเธอรแลนด (ฮอลนดา) ทกอรางเปนประเทศอนโดนเซยในปจจบนซงมประชากรหลากหลายและมจำานวน

13

มากทสดในกลมประเทศสมาชกประชาคมอาเซยน และทสำาคญอนโดนเซยยงเปนประเทศทมประชากรเปนมสลมมากทสดในโลก

กลาวไดวา สาธารณรฐอนโดนเซยเปนประเทศทมความหลากหลายทางชาตพนธมากทสดในโลกประเทศหนง โดยประชากรสวนใหญนบถอศาสนาอสลามราว 98 เปอรเซนต นบถอศาสนาครสตนกายโปรเตสแตนต ศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลก ศาสนาฮนด และศาสนาพทธ ขงจอ —ธงชาตอนโดนเซย

ธงชาตอนโดนเซย หรอ Sang Merah Putih (ซง เมระก ปตฮ คอ ธงชาตแดงขาว) เปนธงทมตนแบบมาจากธงประจำาอาณาจกรมชปาหตในครสตศตวรรษท 13 ลกษณะเปนธงสเหลยมผนผา กวาง 2 สวน ยาว 3 สวน พนธงแบงเปนสองสวนตามแนวนอน ธงนมความคลายคลงกบธงชาตโปแลนดและธงชาตสงคโปร และเหมอนกบธงชาตโมนาโกเกอบทกประการ แตตางกนทสดสวนธงเทานนความหมาย

สญลกษณในธงชาตอนโดนเซยมความหมายดงนสแดง (Warna merah) หมายถงความกลาหาญและอสรภาพของ

มนษยสขาว (Warna Putih) หมายถงความบรสทธ หรอจตวญญาณ

ของมนษย ความเปนมาของธงชาตอนโดนเซย

การเชญธงชาตอนโดนเซยขนสยอดเสาครงแรกในพธประกาศเอกราช วนท 17 สงหาคม ค.ศ. 1945

สแดงและสขาวของธงชาตอนโดนเซยมทมาจากสธงของอาณาจกรมชปาหต ซงเปนอาณาจกรชวาโบราณในสมยครสตศตวรรษท 13 ตอมาในชวงตนครสตศตวรรษท 20 ขบวนการชาตนยมในอนโดนเซยไดฟ นฟธงนขนใชเปนสญลกษณตอตานการกดขของเนเธอรแลนดในอาณานคมอนเดยตะวนออกของดตช โดยธงสแดง-ขาวไดโบกสะบดครงแรกบนเกาชวาในป ค.ศ. 1928 ภายใตการปกครองของเนเธอรแลนดในระยะนน

14

ทำาใหธงนมสถานะเปนธงตองหาม ตอมาเมออนโดนเซยไดประกาศเอกราชในวนท 17 สงหาคม ค.ศ. 1945 ธงสแดง-ขาว จงไดถกชกขนในฐานะสญลกษณของประเทศอนโดนเซยครงแรก และมฐานะเปนธงชาตอยางแทจรงนบแตนนเปนตนมา

ภาพท 3 ธงชาตอนโดนเซยตราแผนดนของอนโดนเซย

ภาพท 4 ตราแผนดนของอนโดนเซยตราแผนดนของอนโดนเซย มชอวา "ตราพญาครฑ ปญจศล า"

ลกษณะเปนรปพญาครฑมขนปกขางละ 17 แฉก, หาง 8 แฉก หมายถง วนประกาศเอกราชในวนท 17 สงหาคม ค.ศ. 1945 ในสวนโลตรงกลางตวนน

รปดาวหมายถง ความเชอในพระเจาในศาสนาอสลาม รปวาดศรษะบานเตงหรอควายปา เปนสญลกษณของอำานาจประชาชน

15

รปตนไทรซงเปนตนไมทชาวอนโดนเซยนบถอกนมาตงแตโบราณ แสดงถงลทธชาตนยม

รปฝายและรวงขามซงเปนพชทมความสำาคญในการดำารงชวต หมายถง ความยตธรรมในสงคม รปสรอยทองทรอยหวงทรงสเหลยมสลบกบหวงทรงกลม หมายถง หลกการดานมนษยธรรมและความผกพนในสงคมมนษยทไมมจดสนสด สวนขอความในแถบทพญาครฑใชขาทงสองยดไวนน หมายถง

"Bhinneka Tunggal lka" แปลไดวา "เอกภาพทามกลางความหลากหลาย" (ทวศกด เผอกสม, 2555, น. 160)

เพลงชาตอนโดนเซย (Lagu Kebangsaan Indonesia) Indonesia Raya (อนโดนเซย รายา)

Indonesia, tanah airku, อนโดนเซย มาตภมของขาTanah tumpah darahku. แผนดนทไดหลอเลยงเลอดเนอขาDi sanalah aku berdiri, ณ ทนน ขาไดหยดยนขนJadi pandu ibuku. คนหาเสนทางแหงมาตภมIndonesia, kebangsaanku, อนโดนเซย ประชาชาตของขาBangsa dan tanah airku. ประชาชาตและมาตภมของขาMarilah kita berseru, มาเถด เราจงมาเปลงเสยงตะโกนรอง"Indonesia bersatu!" อนโดนเซย ใหเปนหนงเดยวHiduplah tanahku, มชวตเถด แผนดนของขาHiduplah neg'riku, มชวตเถด ประเทศของขาBangsaku, rakyatku, semuanya. มวลประชาชาต ประชาชนของขาทงผองBangunlah jiwanya, ตนเถดดวงวญญาณ

16

Bangunlah badannya ตนเถดสงขารของปวงประชาUntuk Indonesia Raya. เพอมวลมหาชนรฐอนโดนเซย รายาIndonesia Raya, อนโดนเซย รายาmerdeka, merdeka เอกราช เอกราชTanahku, neg'riku yang kucinta. แผนดนขา ประเทศขา ทขารกIndonesia Raya, อนโดนเซย รายาmerdeka, merdeka เอกราช เอกราชHiduplah Indonesia Raya. มชวตเถด มวลมหาชนรฐอนโดนเซย รายาหนวยเงนตรา

รเปยห (Rupiah)ภาษาประจำาชาต

ภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia) และมภาษาองกฤษเปนภาษาทสอง

แบบฝกหด (Latihan)1. สาธารณรฐอนโดนเซย ประกาศเอกราชจากประเทศอะไร ในวนทเทาไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2. จงอธบายทมาและความหมายของธงชาตอนโดนเซย

17

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. จงอธบายความเปนมาและความสำาคญของภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia) ตงแตยคอาณานคมจนกระทงปจจบน……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

18

Pelajaran 2ภาษาอนโดนเซยพนฐาน (Bahasa Indonesia Dasar)

ภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia)ภาษา (Bahasa) แมวาจะมชาวชวาเปนประชากรสวนใหญของ

ประเทศ แตภาษาราชการทใชอยในประเทศอนโดนเซย คอ ภาษาอนโดนเซยหรอ บาฮาซา อนโดนเซย (Bahasa Indonesia) อนมรากดงเดมมาจากภาษามาลายตลาดทเผยแพรเขามาพรอมกบการคาขายฝงทะเล ภาษามลายทใชกนแพรหลายในหมเกาะอนดสเปนผลงานสรางของเจาอาณานคมดตซ เพอใชในการสอสารกบคนพนเมอง (Nidhi, 1976, pp. 5 -6) โดยมการพฒนาภาษามลายใหกลายมาเปนภาษากลางในการเชอมความสมพนธระหวางกลมตางๆ จงทำาใหภาษามลายอยในสถานะของภาษา ลงกว ฟงกา “ ” (Lingua Franca) และมการพฒนาเรอยมาจนกลายเปนภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia) ทใชกนอยในปจจบน กลาวไดวาหลงจากมภาษามลายเปนสอกลางแลว การตดตอสอสารและปฏสมพนธระหวางกลมชาตพนธตางๆ ในหมเกาะอนดสกสามารถกระทำาไดงายขน (Teeuw, 1967, pp. 7 -8)

นอกจากนยงมภาษามลายโปซนเซยน และภาษาทองถนอกประมาณ 250 ภาษา ภาษาองกฤษ เปนภาษาทสำาคญรองลงมาจากภาษาประจำาชาต และถอเปนภาษาบงคบในโรงเรยนมธยม นอกจากนยงใชกนอยางแพรหลายในวงราชการและธรกจ สำาหรบภาษาดตชยงคงใชพดกนในหมผสงอาย  ภาษาอนโดนเซยไดโครงสรางและคำาสวนใหญมาจากภาษามาลาย อนประกอบดวยภาษาทองถนอกมากมาย ชาวอนโดนเซยสวนใหญจะรสองภาษา เพราะสวนใหญจะเรยนรภาษาอนโดนเซยผานสอโทรทศนกบระบบโรงเรยน และมภาษาถนตางๆ ของตนเปนภาษาแม อนเปนภาษาทใชอยในวถชวตประจำาวนทวไป เชน ภาษาชวาซงใชกนในชวากลาง ชวาตะวนออก

19

ภาษาซนดาใชกนในชวาตะวนตก ภาษามาดราใชบนเกาะมาดรา ภาษาบาหลในเกาะบาหล รวมถงภาษาของชนเผาตางๆ บนเกาะปาปว วากนวามอยหลายรอยภาษา นอกจากนภาษาถนเหลานบางภาษายงมรากทางวฒนธรรมอนยาวนาน หรอแมกระทงภาษาชวาทมขนบจารตทางวรรณคดอนรงเรองยาวนาน ซงตอมากลายเปนรากฐานทางวฒนธรรมของสงคมอนโดนเซยในปจจบน (ด ทวศกด เผอกสม, 2555)

ภาษาอนโดนเซย เปนภาษาทมรากฐานมาจากภาษามลาย ปจจบนภาษาทใชในประเทศอนโดนเซยมประมาณ 200 ภาษา ภาษาอนโดนเซยเปนภาษาประจำาชาต อยางไรกตามเราตองยอมรบวา เมอมการใชภาษายอมมการเปลยนแปลงเกดขนได ภาษาอนโดนเซยกเชนเดยวกน การเปลยนแปลงทเกดขนคงไมพนเรองการใชคำาและดานโครงสรางทางไวยากรณ

ระบบเสยงและตวสะกดอกษรหรอพยญชนะในภาษาอนโดนเซยนนเขยนดวยตวอกษรลาตน

เพยงแตระบบการออกเสยงแตกตางจากภาษาองกฤษ แตกลบไปคลายกบระบบการออกเสยงภาษาดตช อยางไรกตามหากไดศกษาแลวผเรยนกจะพบวาระบบการออกเสยงของภาษาอนโดนเซยไมยงยากเลย โดยการใชอกษรลาตนในภาษาอนโดนเซยจะถกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ หนง“ตวอกษรเทากบหนงเสยง และ สองตวอกษรเทากบหนงเสยง ” “ ” ระบบเสยงในภาษาอนโดนเซยม 2 ระบบดวยกนคอ ระบบเสยงสระ และระบบเสยงพยญชนะ ขอดของภาษานคอ ไมมระบบเสยงวรรณยกต ซงระบบเสยงวรรณยกตจดวาเปนระบบเสยงทศกษาไดคอนขางยาก โดยเฉพาะกบผเรยนทไมคนเคยกบระบบน ตอไปนขอกลาวถงระบบเสยงสระและระบบเสยงพยญชนะในภาษาอนโดนเซย

1.1 พยญชนะ1.1.1 อกษรและเสยง

พยญชนะทปรากฏในภาษาอนโดนเซยม 21 รป เชนเดยวกบภาษาองกฤษ นอกจากนยงมพยญชนะควบ ng, ny, gh, kh, sy

20

ก. หนงอกษรเทากบหนงเสยงตวอกษร เสยงอกษรลาตน เสยงอกษรไทยA/a [a] อาB/b [Be] เบC/c [ce] เซD/d [de] เดE/e [E] เอ/เออF/f [Ef] เอฟG/g [ge] เกH/h [ha] ฮาI/i [i] อ/อJ/j [je] เจK/k [ka] คาL/l [El] เอลM/m [Em] เอมN/n [En] เอนO/o [o] โอP/p [pe] เปQ/q [qi] คR/r [Er] แอรS/s [Es] เอสT/t [te] เตU/u [U] อV/v [ve] เฟW/w [we] เวX/x [Eks] เอกซY/y [Eiy] เยZ/z [zEt] แซต

21

หมายเหต: อกษรทมเสนใตกำากบออกเสยงกองก. สองอกษรเทากบหนงเสยง

พยญชนะ เสยง ตวอยางคำาNg/ng เงอ bunga, singaNy/ny เญยอ bunyi, sunyiSy/sy ช masyarakatKh/kh ค akhir, makhluk

พนฐานวธการพดในการออกเสยงภาษาอนโดนเซยนน แตละอกษรนนจะมวธการดงตอ

ไปนการออกเสยงพยญชนะ1.เสยงพยญชนะ /b/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 2 แบบคอ [b] และ

[p] กลาวคอ- ออกเสยง [b] เมออยตำาแหนงพยางคแรกของคำาBuku บก หนงสอ- ออกเสยง [p] เมออยตำาแหนงพยางคปดทายของคำาSabtu ซปต วนเสารSebab เซอบป สาเหต2. เสยงพยญชนะ /p/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงไดเพยง 1 แบบคอ [p]

เมออยในทกตำาแหนงของคำา ตวอยางเชนPintu ปนต ประตSapu ซาป ไมกวาดAsap อาซป ควน3. เสยงพยญชนะ /g/ อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 2 แบบคอ [g] และ

[k]

22

ออกเสยง [g] เมออยในตำาแหนงพยางคแรกของคำา เชนGuru กร ครAgak อากค คอนขางออกเสยง [k] เมออยในตำาแหนงพยางคปดทายMagnit มคนค แมเหลก4. เสยงพยญชนะ /k/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 2 แบบ คอ [k] และ

[‘] กลาวคอการออกเสยง [k] เมออยในตำาแหนงพยญชนะตวแรกของคำาKami กาม พวกเราSuka ซกา ชอบออกเสยง [‘] หมายถง การเนนเสยง k เมอออกเสยงในตำาแหนง

พยางคสดทายBatuk บาตก ไอDuduk ดดก นง5. เสยงพยญชนะ /q/ อกษรหรอพยญชนะตวนออกเสยงได 1 แบบคอ [q] เมออยในทก

ตำาแหนงของคำา เชนQu’ran arti กระอาน คมภรอลกรอาน6. เสยงพยญชนะ /d/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 2 แบบ คอ [d] และ

[t] กลาวคอออกเสยง [d] เมออยในตำาแหนงพยญชนะตวแรกของคำาDari ดาร จากDada ดาดา ลากอนออกเสยง [t] เมออยในตำาแหนงพยญชนะปดทายของคำาJadwal จตวาล ตารางTekad เตอคต ตงใจแนวแน

23

7. เสยงพยญชนะ /t/อกษรหรอพยญชนะนสามารถออกเสยงไดเพยง 1 แบบ คอ [f] เมอ

อยในทกตำาแหนงของคำา เชนTetapi เตอตาป แตSatu ซาต หนงSulit ซลต ยาก8. เสยงพยญชนะ /v/อกษรหรอพยญชนะตวนออกเสยงไดเพยง 1 แบบ คอ [v] เมออย

ในทกตำาแหนงของคำา เชนVokal โฟคด เสยงAktivitas อคตฟตส กจกรรม9. เสยงพยญชนะ /f/ อกษรหรอพยญชนะนออกเสยงได 1 แบบคอ [f] เมออยในทก

ตำาแหนงของคำา เชนFakta ฟคตา ขอเทจจรงSifat ซฟต ลกษณะ, นสย10. เสยงพยญชนะ /z/ เสยงพยญชนะออกเสยงได 1 แบบคอ [z] เมออยในทกตำาแหนง

ของคำาZat ซต ธาต, กาซLjazah อจาซะฮ ประกาศนยบตร11. เสยงพยญชนะ /s/อกษรหรอพยญชนะออกเสยงได 1 แบบคอ [s] เมออยในทก

ตำาแหนงของคำา Satu ซาต หนงBisa บซา สามารถ12. เสยงพยญชนะ /sy/

24

อกษรหรอพยญชนะสามารถออกเสยงได 1 แบบ คอ [s] เมออยในทกตำาแหนงของคำา เชน

Syarat ซารต เงอนไขMasyarakat มาซาราคต ประชาชน13. เสยงพยญชนะ /j/อกษรหรอพยญชนะตวนออกเสยงได 1 แบบคอ [j] เมออยในทก

ตำาแหนงของคำา เชนJika จคา ถา14. เสยงพยญชนะ /c/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 1 แบบ คอ [c] เมอ

อยในทกตำาแหนงของคำา เชนCara จารา วธLucu ลจ สนก, ตลก15. เสยงพยญชนะ /L/อกษรหรอพยญชนะนสามารถออกเสยงได 1 แบบ คอ [L] เมออย

ในทกตำาแหนงของคำา เชนLupa ลปา ลมGaul กาอล คบหาสมาคม16. เสยงพยญชนะ /r/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 1 แบบ คอ [r] เมอ

อยในทกตำาแหนงของคำา ตวอยางเชนRasa ราซา รสชาตLapar ลาปาร หว17. เสยงพยญชนะ /ng/อกษรหรอพยญชนะตวนสามารถออกเสยงได 1 แบบคอ [n] เมอ

อยในทกตำาแหนงของคำา เชนAngin องงน ลมAnjing อนจง สนข

25

1.2 สระ ภาษาอนโดนเซยมสระทงหมด 5 เสยง คอ /a/ (อา), /e/ (เอ,

เออ), /i/ (อ), /o/ (โอ), /u/ (อ)1.2.1 การออกเสยงสระ

1. เสยงสระ /a/ สามารถออกเสยงได 3 เสยง คอ [a] (อา), [E] (แอ) และ [O] (โอ)

เชนออกเสยงวา [a] (อา) เชน

Sama ซา-มา เหมอนกนLama ลา-มา นาน

ออกเสยงวา [E] (แอ) เชนRamai รา-แม หรอ รา-มย คกครน

ออกเสยงวา [O] (ออ) เชนKacau คาเจา/คาจอ ยงเหยงHijau ฮเจา/ฮจอ สเขยว

2. เสยงสระ /i/สระตวนสามารถออกเสยงได 2 เสยง คอ [i] (อ-เสยงยาว) กบ [i]

(เสยงสน) กลาวคอ1. ออกเสยงวา [i] (อ-เสยงยาว) เชนIni อน สงน/อนนKami กาม พวกเรา2. ออกเสยงวา [i] (อ-เสยงสน) ตวอยางเชนKain กาอน เสอผาLain ลาอน อน

3. เสยงสระ /U/สระตวนสามารถออกเสยงได 2 เสยง คอ [u] (อ-เสยงยาว) กบ

[U] (อ-เสยงสน) กลาวคอ1. ออกเสยงวา [U] (อ-เสยงยาว) เชน

26

Ragu ราก ลงเลTamu ตาม แขก2. ออกเสยงวา [U] (อ-เสยงสน) ตวอยางเชนDaun ดาอน ใบไมTurun ตรน ลง

4. เสยงสระ /E/สระตวนสามารถออกเสยงได 3 เสยง คอ [e] (แอ), [E] (เอ) และ

[e] (เอม) กลาวคอ1.การออกเสยง [e] (แอ) เชนEnak แอนก อรอยSehat แซฮต แขงแรง2. การออกเสยง [E] (เอ) เชนNenek เนเนะก ป, ตาPendek เปนเดก เตย3. การออกเสยง (e) (เอม) เชนEmbun เอมบน นำาคางTempat เตมปส สถานท

5. เสยงสระ /O/สระตวนสามารถออกเสยงได 2 เสยง คอ [O] (โอ) และ [o] คอ1. การออกเสยง [O] (โอ) เชนBola โบลา ลกบอลOrang โอรง คน2. การออกเสยง [o] (ออ) เชนOngkos อองกอส คาใชจายBohong บอฮอง โกหก

แบบฝกหด (Latihan)1.จงแยกคำาอานตอไปนพยญชนะ (konsunan) และ สระ

(vokal)

27

Contoh tetapi = kv-kv-kv = te-ta-pimasyarakat = kv-kv-kv-kvk = ma-sya-

katwajah ……………………………..……………kumis ………...…………………………………jalan …...………………………………………mobil …………………………………………...jerawat …………………………………………...kemeja ...…………………………………………kereta kuda ...…………………………………………jangan ...…………………………………………kain ...…………………………………………kerja ...…………………………………………angkat ...…………………………………………celana ...…………………………………………

2. จงอานคำาศพทตอไปนอยางถกตองpercaya daunganggu benderapukul ahlimajalah laporjembatan tariktelur salinrokok lemparremaja gambarkuliah nyamukistana kamar

28

Pelajaran 3คำาทกทาย แนะนำาตวเอง (IDENTITAS DIRI )

1. การทกทายการทกทายในภาษาอนโดนเซยมกเรมตนดวยคำาวา “Selamat”

และตอดวยเวลา ดงตอไปนUngkapan Salam (การกลาวคำาทกทาย)

Ungkapan salam dalam bahasa Indonesia sesuai dengan waktunya.

การกลาวคำาทกทายในภาษาอนโดนเซยนนขนอยกบเวลา คอ00.00-10.00 Selamat Pagi (เซอลามต ปาก

สวสดตอนเชา)10.00-14.00 Selamat Siang (เซอลามต เซยง

สวสดตอนเทยง)14.00-18.00 Selamat Sore (เซอลามต โซเร

สวสดตอนบาย/ตอนเยน)18.00-24.00 Selamat malam (เซอลามต มาลม สวสด

ตอนคำา)นอกจากนคำาวา “Selamat” ยงใชเพอแสดงความยนดและคำาอวยพรตาง ๆ

Selamat tidur “ราตรสวสด”

29

Selamat tinggal “ลากอน ” (อยอยางมสวสดภาพ)Selamat jalan “ลากอน ” (เดนทางโดย

สวสดภาพ)Selamat “ขอแสดงความยนด”Selamat datang “ยนดตอนรบ”Selamat berkenalan “ยนดทรจก”Selamat ulang tahun “สขสนตวนเกด”Selamat bekerja “ขอใหสนกกบการทำางาน, ทำางานโดย

ราบรน”(ศรพร มณชเกต, 2542, 26-27)

การทกทายโดยทวๆ ไป หลงจากสวสดจะถามเปนธรรมเนยมวา Apa kabar? หมายถง สบายดหรอ? การตอบรบ Baik - baik saja. และกอนจากกนจะกลาววา Sampai berjumpa lagi. หรอ Sampai bertemu lagi. หมายถงพบกนใหม โดยปกตแลวคนอนโดนเซยมกทกทายโดยถามวา mau ke mana? หมายถง จะไปไหน การตอบรบ mau ke sana. จะไปทโนนคำาทกทายเบองตน

Apa kabar? = สบายดไหมBaik-baik saja = สบายดDadah = ลากอนsampai bertemu lagi = แลวพบกนใหมSampai jumpa lagi = แลวเจอกนใหมYa = ใช/คะ/ครบTerima kasih = ขอบคณTidak apa-apa = ไมเปนไรMaaf = ขอโทษ

ขอสงเกตเกยวกบคำาทใชบอยในการสนทนาTerima kasih (banyak) ขอบคณ (มาก)

30

Maaf ขอโทษ

ขอโทษหรอขออนญาตเมอตองการถาม, แทรกคำาพด, ขอตว

ไมเปนไร (ใชตอบกลบเมออกฝายกลาวขอบคณ)Tidak apa-apa ไมเปนไร (ใชตอบกลบเมออกฝาย

กลาวขอโทษ)

2. การแนะนำาตว (MEMPERKENALKAN DIRI)

Selamat pagi, nama saya Manee. Saya orang Thai. Saya berasal dari Mahasarakam.Saya mahasiswa Universitas Mahasarakam.Saya belajar bahasa Indonesia

2.1 บทสนทนา (Percakapan)Fandi : Selamat pagi.Dian : Selamat pagi. Nama saya Dian. Saya datang dari Sumatra

Siapa nama Anda?Fandi : Nama saya Fandi. Saya orang Jakarta.

Selamat bertemu Anda.Dian : Selamat bertemu Anda.

ฝนด : สวสดตอนเชาเดยน : สวสดตอนเชา ฉนชอเดยน ฉนมาจากสมาตรา คณละ ชออะไรฝนด : ฉนชอฝนด ฉนเปนคนจาการตา ยนดทไดรจกกบคณเดยน : ยนดทไดรจกกบคณ

31

3. คำาสรรพนามKata Sebutan (คำาสรรพนาม)

สรรพนาม สรรพนามบรษท 1

สรรพนามบรษท 2

สรรพนามบรษท 3

คนเดยว saya, aku, -ku-, gue

saudara, Anda,

kamu, -mu,

engkau, kau, lu

beliau, dia, ia, -

nya,

หลายคน kami (ไมรวมผฟง)

kita(รวมผฟง)

Saudara, sekalian,

kalian

mereka

คำาสรรพนามบรษท 1 (kata sebutan kesatu)saya = ฉน, ผม, ดฉน, กระผมaku = ฉน, ขา, กคำาวา saya เปนคำากลางๆ ทใชแทนตวเองเปนคำาสภาพใชไดทวไป สวนคำาวา aku หรอ ku ใชแทนตวเองกบคนทสนท กบเพอน หรอ

กบผทอาวโสนอยกวาContoh Bapak, saya pergi dulu ya. “พอคะ

หนไปกอนนะคะ”Jangan mengganggu, aku sedang bosan.“อยามากวนใจ ฉนกำาลงเบออย”

คำาวา gue สามารถเทยบกบคำาวา ก ในภาษาไทย ใชกบเพอนสนทมากๆ และเปนทเดกวยรนอนโดนเซยสวนใหญใช หรอทเรยกวา ภาษา gaul

32

Kami = เรา (โดยไมรวมผฟง)contoh

Kamu tinggal di sini, tetapi kami akan berangkat. “คณอยทนแหละ แตพวกเราจะเดนทางแลว”

Kita = เรา (รวมผฟง)contoh

Kita harus belajar bahasa Inggris. “เราตองเรยนภาษาองกฤษ”คำาสรรพนามบรษท 2 (kata sebutan kedua)

Anda = คณ (ใชกบคนทยงไมสนท, อาวโสกวา มกจะใชคกบ saya)

Kamu, engkau = เธอ, เจา, เอง (ใชกบเพอนสนท, อาวโสนอยกวาหรออายเทากน มกจะใชคกบ aku)

Lu = มง (ใชคกบ gue)contoh

Cepat tidurlah besok ibu tidak mau membangunkan kamu.

“รบ ๆ เขานอนเสยส พรงนไมอยากจะปลกเจา”Saudara = เธอ, คณ (สำาหรบผทไมคนเคย สวนใหญใชพดกบ

ผทอาวโสนอยกวา หรอกบวยเดยวกนทไมคนเคย

อกความหมายหนงของคำาวา saudara จะเปนคำานาม หมายถง ญาตพนอง

การทจะรวา saudara หมายถง คณหรอหมายถง ญาตพนองนน ตองดทบรบทภายในประโยค แตคำาสรรพนาม saudara มกเขยนพยญชนะตวแรกดวยตวอกษรตวใหญคำาสรรพนามบรษท 3 (kata sebutan ketiga)

dia (ia) = “หลอน, เขา”beliau = “ทาน ใชเรยกบคคลบรษท ” 3 ทคนพด

ยกยองหรอเคารพนบถอ

33

mereka = “พวกเขา”3.1 Kata sebutan “Bapak” dan “Ibu”

การใชคำาสรรพนาม “Bapak” (บา-ปะก) และ “Ibu” (อบ)เปนคำาสภาพทใชเรยกผอาวโสกวา บคคลสำาคญ ชาวตางชาต รวม

ทงคนทไมเคยรจก คำาวา “Bapak” ใชสำาหรบผชาย สวน “Ibu” ใชเรยกผหญง นอกจากนทง 2 คำาดงกลาวยงหมายถง พอคอ Bapak และแม คอ Ibu ดงตวอยาง

1. Dari mana Ibu berasal? 2. Ada apa saya bisa bantu Bapak?3. Siapa nama Ibu?นอกจากนยงคำาเรยกอนๆ อกดงตอไปนTuan = นายทาน, เจานาย (ใชเรยกผชายวยกลางคนขนไป และ

เปนคำานำาหนาชอได) Nyonya = นายหญง, คณผหญง (ใชเรยกผหญงทแตงงาน

แลว และเปนคำานำาหนาชอได) Nona = คณหน (ใชเรยกผหญงทยงไมไดแตงงาน และ

เปนคำานำาหนาชอได) 3.2 คำาสรรพนามชเฉพาะ (Demonstrative pronominal)

Kata : ini dan itu Contoh : ini (น)

: ini buku saya. (นหนงสอของฉน) Contoh : itu (นน)

: itu mobil pak Imron. (นนรถยนตคณอมรอน)Kata : di sini, , di sana, ke sini, , ke sana, dari

sini dan dari sanaContoh : di sini (ทน)

: kita tunggu di sini saja. (เรารอทนเทานน) Contoh : di sana (ทโนน)

:Haris mau beli air di sana. (ฮารสอยากซอนำาทโนน) Contoh : ke sini (ไปทน)

34

: Ayo, kita datang ke sini. (มาเรามาทนกน)Contoh : ke sana (ไปทโนน)

: tolong, membawa sampah ke sana. (ชวยพาถงขยะไปทโนน)Contoh : dari sini (จากทน)

: berapa jam dari sini ke Bangkok? (กชวโมงจากทนไปกรงเทพฯ?) Contoh : dari sana (จากทโนน)

: saya berjalan dari sana sendiri. (ฉนเดนมาจากทโนนคนเดยว)

(Widodo Ha., dkk 2006, 57)4.Kalimat Tanya (ประโยคคำาถาม)Dalam membuat kalimat tanya, diperlukan kata

tanya, misalnya ในประโยคคำาถาม จำาเปนตองใชคำาทแสดงถงการตงคำาถาม ดงตอ

ไปน คอApa (อะไร), Siapa (ใคร), Berapa (เทาไร), Kapan (เมอไร), Di mana (ทไหน), Ke mana (ไปทไหน), Dari mana (มาจากทไหน) และ Apakah (ใชไหม)Apa

Kamu makan apa?Saya makan roti.Saya tidak makan roti.

SiapaNama Anda siapa?Siapa nama Anda?Nama saya Dewi.Nama saya bukan Dewi.Ini mobil siapa?Ini mobil saya.

BerapaBerapa umur Dina?

35

Umur Dina sepuluh tahun.Nomor rumahmu berapa?Nomor rumahku empat belas.

KapanKapan ayah pulang dari kantor?Ayah pulang dari kantor pukul 7 malam.

di mana, ke mana, dari manaDi mana Doni tinggal?Doni tinggal di mana?Doni tinggal di Depok.Ke mana Ibu pergi?Ibu pergi ke mana?Ibu pergi ke Bandung.Dari mana Alexberasal?Alexberasal dari mana?Alex berasal dari Amerika Serikat.

ApakahApakah dia tinggal di Bekasi?Ya, dia tinggal di Bekasi.Tidak, dia tidak tinggal di Bekasi.Apakah Anda lapar?Tidak, saya tidak lapar.

คำาตอบรบและปฏเสธคำาตอบรบ คอ Ya เชน Anda sudah makan? Ya, saya sudah makan. คำาบอกปฏเสธ คอ Tidak กบ Bukan มความหมายคอ ไม“ ,

ไมใช ใชในประโยคปฏเสธ กลาวคอ”Tidak ใชกบ คำากรยา (Verba) และ คำาขยายนาม

(Adjektiva) เชน Ayah tidak berkerja.Bukan ใชกบ คำานาม เชน Teman saya bukan dokter.

(Dekumen Bahasa Indonesia 2010)Kosa-kata (คำาศพท)ครอบครว Keluarga เกอ-ล-อาร-กา

1. Kakek กา-เกะก คณป หรอ คณตา

36

2. Nenek แน-เนะก คณยา หรอ คณยาย3. Bapak บา-ปะก คณพอ4. Ibu อ-บ คณแม5. Putra ป-ตรา ลกชาย6. Puteri ป-ตร ลกสาว7. Kakak laki-laki กะ-กะก ลา-ก ลา-ก พชาย หรอ

นองชาย8. Kakak perempuan กะ-กะก เปอ-เรม-ปวน พสาว หรอ

นองสาว9. Om โอม ลง หรอ อาผชาย10. Tante ตน-เตอ ปา หรอ อาผ

หญง11. Keponakan เกอ-โป-นา-กน หลานชาย

(ของลง, ปา นา, อา)12. Keponakan เกอ-โป-นา-กน หลานสาว

(ของลง, ปา นา, อา)13. cucu laki-laki จ-จ ลา-ก ลา-ก หลานชาย

(ของป, ยา, ตา, ยาย)14. cucu perempuan จ-จ เปอ-เรม-ปวน หลานสาว

(ของป, ยา, ตา, ยาย)15. Suami ซ-อา-ม สาม16. Istri อส-ตร ภรรยา17. Kakak ipar laki-laki กา-กะก อ-ปาร ลาก- ลาก พ

เขย หรอ นองเขย18. Kakak ipar perempuan กา-กะก อ-ปาร เปอ-

เรม-ปวน พสะใภ หรอ นองสะใภ19. Bapak mertua บาปะก เมอร-ตว พอตา

หรอ พอสาม

37

20. Ibu mertua อบ เมอร-ตว แมยาย หรอ แมสาม

21. Mantu laki-laki มน-ต ลาก-ลาก ลกเขย22. Mantu perempuan มน-ต เปอ-เรม-ปวน ลกสะใภ23. Orang tua ออ-รง ตว พอแม24. Balu บา-ล พอมาย25. Janda จน-ดา แมมาย

บทสนทนา1.Selamat pagi, nama saya……………………………..

Siapa nama kamu? สวสดตอนเชา, ชอฉน................................................... แลวคณละชออะไร?

2.Selamat pagi, nama saya...................................................

สวสดตอนเชา, ชอฉน........................................................................

3.Kamu dari mana?คณมาจากทไหน

4. Saya dari………………………………………………..ฉนมาจาก................................................................

5.Siapa nama Bapak kamu?พอของคณชออะไร?

6. Nama bapak saya……………………………..พอของฉนชอ.........................................................

38

7.Saya tinggal dengan keluarga di rumah.ฉนอาศยอยกบครอบครวทบาน

8. Kamu sudah punya pacar/suami/istri?คณมแฟน/สาม/ภรรยา หรอยง?

9.Saya sudah punya pacar/suami/ istri.ฉนมแฟน/สาม/ภรรยา แลว

10. Saya belum punya pacar/ suami/istri.ฉนยงไมมแฟน/สาม/ภรรยา

11. Ini teman saya.นเพอนของฉน

12. Ini teman saya nama…………………………นเพอนของฉนชอ......................................................

13. Terima kasih. Selamat tinggal dan sampai jumpa lagi.

ขอบคณ. ลากอนและคอยเจอกนใหม

Pelajaran 4ตวเลข (Angka)

1. ตวเลข (Angka)1 satu 2 dua3 tiga 4 empat5 lima 6 enam7 tujuh 8 delapan

39

9 sembilan 10 sepuluh11 sebelas 12 dua belas20 dua puluh 21 dua puluh satu30 tiga puluh 100 seratus101 seratus satu 1.000 seribu1.001 seribu satu 10.000 sepuluh

ribu100.000 seratus ribu1.000.000 sejuta*หมายเหต การเขยนเลขในภาษาอนโดนเซยใชเครองหมาย titik (.)

ขางหนาหลกรอย และเครองหมาย koma (,) หลกหลกทศนยม Contoh: Rp. 1.000,00 seribu rupiah

ขอควรจำาsepuluh satu puluhseratus satu ratusseribu satu ribusejuta satu juta

คนอนโดนเซยสวนใหญจะนยมพดคำายอมากกวา รวมทงเมอเอา satu ไปรวมกบตวอน เชน

satubulan sebulansatutahun setahun

จำานวนนบเหลานจะเกดในตำาแหนงหนาลกษณนามแลวตามดวยคำานาม ตวอยาง

dua orang perempuan = ผหญง 2 คนlima ekor kucing = แมว 5 ตว

1.1 ทำาความรจกกบเงนตราอนโดนเซยUang (เงน)

ยอมา

40

1.2 เลขลำาดบทสำาหรบตวเลขลำาดบทนน จะมคำาอปสรรค ke - เขาขางหนา

จำานวนนบจะกลายเปนลำาดบททนทดงนkesatu (pertama) ท 1kedua ท 2ketiga ท 3

41

keempat ท 4kelima ท 5keenam ท 6ketujuh ท 7kedelapan ท 8kesembilan ท 9kesepuluh ท 10ฯลฯ ฯลฯ

Contoh: Bulan ini bulan yang pertama.Pacar ini pacar yang ketiga.Orang yang terakhir sedang datang.

1.3 ลกษณนามเมอมจำานวนนบกมกจะมลกษณนามตามมาดวย ลกษณนามมดงน

orang ใชกบคนekor ใชกบสตวhelai ใชกบสงของทเปนแผน เชนกระดาษbuah ใชไดทว ๆ ไป เปน คำากลาง ๆ ใชกบเสอ,

กางเกง, รถ, ต, ผลไม คำาแปลตรงตวของ buah แปลวา ลก, ผล

kilo ใชกบตราชงhari วนjam ชวโมงmenit นาทdetik วนาทbulan เดอนtahun ป เปนตน

คำาแสดงจำานวนแบบไมชเฉพาะ ไดแกbanyak = มาก setiap = ทก ๆsedikit = นอย beberapa = หลาย

42

semua = ทงหมด para =บรรดาseluruh = ทงหมดคำาเหลานขยายคำานามโดยอยในตำาแหนงหนาคำานาม

Banyak orang pergi ke Phuket.คนจำานวนมากเดนทางไปภเกตOrang tua saya mempunyai sedikit uang.พอแมฉนมเงนเพยงเลกนอย

2. เวลา (Waktu)คำาวา เวลา ทใชกบตวเลข จะใชคำาวา “ ” pukul หรอ jam กไดแต

หากเปนภาษาทางการจะใชคำาวา pukul สวน jam จะใชในกรณภาษาพดContoh: pukul sembilan pagi 09.00 น.

pukul dua belas malam 24.00 น.pukul setengah tiga sore 14.30 น.pukul enam lewat seperempat 6.15 น.pukul enam kurang seperempat 5.45 น.

สำานวนการบอกเวลา จะมคำาวาlewat = ผานkurang = ขาด

และบอกชวงเวลาตามหลง เชน 9 โมงเชา 12 โมงกลางคน เชนPagi ini saya bangun jam 6.

Contoh: Pukul setengah sepuluh หมายความวาอกครงชวโมงจะถงเวลา 10 นาฬกา ชวงเวลาทสามารถตอทายเวลานาฬกามคำาวา

pagi เชาsiang เทยงsore เยนmalam กลางคน

43

คำาวา เทยงคน จะใชคำาวา setengah malam หากตองการกลาวถง เวลาทผานมาไมนาน จะใชคำาวา tadi แปลวา

เมอกน หรอ นำาเอาคำา tadi ไปไวขางหนาเวลา เชนtadi pagi เมอเชานtadi siang เมอตอนเทยงนtadi sore เมอตอนเยนนtadi malam เมอคนน

contoh: Tadi ada teman kamu ke sini. เมอกนเพอนของเธอมาทน

Tadi pagi saya tidak sarapan. เมอเชานฉนไมไดทานขาวเชา

Tadi siang Ibu pergi ke pasar. เมอตอนเทยงแมไปตลาด

และถาจะกลาวถงเวลาทมาถงในระยะเวลาอนใกลใชคำาวา nanti แปลวา เดยว หรอนำาเอาคำาวา nanti ไปไวขางหนาเวลา เชน

nanti เดยว, ทหลงnanti sore เยนนnanti malam คนน

contoh: Nanti malam. Saya akan jalan-jalan. เดยวตอนคำา ฉนจะออกไปเทยว

Jangan khawatir. Ini soal nanti. อยากงวลไปเลย นเปนปญหาทหลง

(ศรพร มณชเกต, 2542, 48-49)3. วน เดอน ป (Nama hari, bulan, tahun)

วน (Hari)วนอาทตย Minggu มงก วนจนทร Senin

เซอ-นนวนองคาร Selasa เซอ-ลา-ซา วนพธ Rabu รา-บ

44

วนพฤหสบด Kamis กา-มส วนศกร Jumat จม-อตวนเสาร Sabtu ซป-ต วนสดสปดาห Liburan ล-บ-รน

Contoh: Hari Minggu adalah hari yang saya paling suka.

วนอาทตยเปนวนทฉนชอบมากทสดDua minggu yang lalu bapak pergi ke

Bangkok.สองสปดาหทแลวพอไปกรงเทพฯ

เดอน (Bulan)เดอนมกราคม Januari จนนวร เดอนกมภาพนธ

Februari แฟบบวรเดอนมนาคม Maret มาเรต เดอนเมษายน

April อาปรลเดอนพฤษภาคม Mei เม เดอนมถนายน Juni

จนเดอนกรกฎาคม Juli จล เดอนสงหาคม

Agustus อากสตสเดอนกนยายน September แซบแทมเบอร เดอนตลาคม

Oktober ออคโตเบอรเดอนพฤศจกายน November โนแฟมเบอรเดอนธนวาคม Desember เดแซมเบอร

(Teguh Basuki dan tim penulis 1999, 29)ป (tahun)

ในการอานปครสตศกราช สามารถอานได 2 แบบ แบบท 1 อานทละ 2 หลก

Contoh: 1989 = tahun sembilan belas delapan puluh sembilan. แบบท 2 อาน 4 หลก

45

Contoh: 1989 = tahun seribu sembilan ratus delapan puluh sembilan.

3.1 คำาบอกเวลาhari ini = วนนkemarin dulu = เมอวานซนkemarin = เมอวานนbesok = พรงนlusa = มะรน

3.2 Menanyakan Waktu (การถามเวลา)Pukul berapa sekarang? (formal) ถามอยางเปนทางการJam berapa sekarang? (informal) ถามอยางไมเปน

ทางการJawab (ตอบ)

Pukul 10.15 (pukul sepulum lewat lima belas menit)

Jam 10.15 (Jam sepuluh lewat seperempat)บทสนทนา

1. Sekarang pukul berapa?ตอนนเวลาเทาไร?

2. Sekarang pukul……………………..ตอนนเวลา.............................................

3. Ini harga berapa?นราคาเทาไร?

4. Ini harga……………………….Rp.นราคา.......................................รเปยห

5. Anda bisa kurang berapa?คณชวยลดราคาหนอยไดไหม?

46

6. Kamu umur berapa?คณอายเทาไร?

7. Saya berumur………………………………tahun/ Umur saya………………………….tahun

ฉนมอาย...........................ป/อายของฉน...................................ป

แบบฝกหด (Latihan)1. จงอานจำานวนนบตอไปน

6, 10, 8, 5, 3, 9, 7, 4, 2, 1, 11, 18, 13, 15, 12, 19, 17, 16, 25, 7, 29, 92, 68, 96, 66, 35, 78, 55, 27, 21, 926, 555, 1.294, 7.412, 5.432, 6.666, 230.000, 1.500.0002. Tuliskanlah angka

14 : ..................................................................................................... ......................................................................................................................

21 : ..................................................................................................... ......................................................................................................................

129 : ..................................................................................................... ......................................................................................................................

595 : .................................................................................................... ......................................................................................................................

890 : .................................................................................................... ......................................................................................................................

47

1050 : .................................................................................................. ......................................................................................................................

2574 : ................................................................................................... ......................................................................................................................

5899 : .................................................................................................. ......................................................................................................................

7891 : ................................................................................................. ......................................................................................................................

9990 : .................................................................................................. ...................................................................................................................... 3. จงเตมลกษณนามลงในชองวางใหถกตอง

Tiga anak bermain di depan sekolah.Di kelas kami ada lima belas murid

perempuan.Dua anjing bermain di halaman.Ibu membeli satu ayam.Ada empat kertas di atas meja saya.Kami mempunyai lima pembantu.

Pelajaran 5ทศทางและการเดนทาง

ทศทาง

48

Kosa Kata Tambah kiri ซาย kanan ขวา depan ขางหนา belakang ขางหลง sebelah ขางๆ seberang ตรงขาม antara ระหวาง tengah ตรงกลาง belok เลยว di luar ขางนอก jalan lurus เดนตรงไป putar balik เลยวกลบมา naik ข, ขน turun ลง atas บน bawah ลาง berhenti หยด melewati ผาน murdur ถอยหลง kembali กลบ

Kenalan Kendaraan Indonesia. รจกยานพาหนะอนโดนเซยกนเถอะ !

bus/bis ojek

49

taksi pesawat kapal

angkot becak bajaj

คำาบอกสถานทการใช di, ke, dari

Di (ท) ใชบอกสถานทContoh: Mas Syarif makan nasi di kantin. พชาร

ฟกนขาวทโรงอาหารKe (ไป, ส, ยง) ใชบอกสถานท

Contoh: Saya ingin pergi ke pantai. ฉนตองการไปยงชายหาดDari (จาก, ออกจาก) ใชบอกสถานท

Contoh: Mbak Fang berasal dari Bangkok. พฟางมาจากกรงเทพฯ

dari di ke

50

(Teguh Basuki dan tim penulis 1999, 57-58)Kosa-kata (คำาศพท)

1.berangkat ออกเดนทาง 2. cepat เรวๆ3.jadwal ตาราง 4. jurusan สาย,

ขบวน5.keberangkatan การเดนทาง 6. kedatanganมาถง7.keluarga ครอบครว 8.masyarakatสงคม9.menanyakan สอบถาม 10.naik ข,

ขน11..tempat dudukทนง 13.pulang mudik กลบ

(บานเกด)Tempat

Terminal bus Bandara Stasiun kereta apiPantai Bioskop Restoran PuraIstana Museum Café

ยานพาหนะTransportasi ทรานส-ปอร-ตา-ซ1. Mobil โม-บล รถยนต2. Travel ตรา-เฟล รถต3. Bis kota บส โก-ตา รถเมล4. Taksi ตก-ซ รถแทกซ5. Bis antar kota บส อน-ตาร โก-ตา รถทวรโดยสาร6. Sepeda motor เซอ-เป-ดา มอ-ตอร รถ

จกรยานยนต7. Sepeda เซอ-เป-ดา รถจกรยาน8. Kereta api เกอ-เรอ-ตา อา-ป รถไฟ9. Pesawat เปอ-ซา-วต เครองบน10. Kapal กา-ปาล เรอ

51

11. Andong อน-ดอง รถมา12. Angkot อง กต รถสองแถว13. Becak เบ จก รถสามลอ

บทสนทนา1. Kamu mau ke mana?คณตองการไปทไหน?

2. Saya mau pergi ke………. dengan…………………ฉนตองไป.........................โดย.................................

3. Berapa ongkos ke……………………….?ราคาคาโดยสารไป..............................เทาไร?

4. Ongkos ke………………………………… Rp.คาโดยสารไป...................Rp.

Pelajaran 6Budaya Makanan

รจกอาหารอนโดนเซยกนเถอะ! (Kenalan Makanan Indonesia.)

Gudeg (ก-เดก) Rendang เรนดง เปนอาหารขนชอของเมองยอกยาการตา (Yogyakarta) เปนอาหารพนเมองของสมาตราตะวนตก (Sumatera คนขาย Gudeg จะขายตงแตเทยงวนจนถงเทยงคน Barat) มสวนผสมหลกคอ กะท (santan) กบ

52

เพราะเมองยอกยาการตาไดชอวาเมองทไมเคยหลบ เนอวว (daging sapi) Rendang ถอวาเปนอาหารขน ชอทสดของอนโดนเซย สามารถทำาได 2 รปแบบ คอ

แบบแหง (Kering) กบแบบเปยก (Basah) Daging Sapi มความหมายแสดงถงความเคารพ นบถอ Kelapa (มะพราว) หมายถง ผ

ฉลาด มสตปญญาดCabai (พรก) หมายถง สอนสงถง

ศาสนา

Soto Ayam (ขาวตมไก) Tahu dan Tempe (เตาหและถวเหลองหมก)เปนอาหารขนชอของอนโดนเซย Tempe เปนถวเหลองหมก สามารถประกอบอาหารไดมตนกำาเนดจากชวาตะวนออก (Jawa Timur) หลายอยาง ไมวาจะ

เปน ผด ทอด หรอแกง และเปนอาหารทมอยทกมออาหารของคนอนโดนเซย

53

Gado-gado (สลดแขก) Bakso (บกโซ)

เปนหนงในอาหารยอดนยมของอนโดนเซย Bakso เปนอาหารททำามาจากเนอววและป นใหเปนลกคลายกบสลดแขก ซงจะประกอบดวยถวเขยว กลมๆ ผสมกบเครองปรงตาง ๆ เชน กระเทยม (bawangมนฝรง ถวงอก เตาห ไขตมสก กะหลำาปล putih) และเกลอ (garam) เปนอาหารทประยกตมาจากขาวเกรยบกง รบประทานกบซอสถวทมลกษณะ อาหารของกลมชาตพนธจน (Tionghoa)เหมอนซอสสะเตะ

Nasi goreng ขาวผด Lontong ขาวหอใบตองนง

Lalapan ayam ขาวไกทอด

54

Rujak manis ผลไมนำาปลาหวาน

Nasi Tumpang (นาซ ตมเปง) เปนอาหารประจำาชาตอนโดนเซยทใชในโอกาสพเศษ เพอขอพรแกพระเจา เชน ครบรอบวนเกด การเขาพธสนต งานขนบานใหม ไดรบตำาแหนงใหมหรอเลอนขน ครบรอบกจการ ครบรอบการแตงงาน เปนตน

บทสนทนา (Percakapan): Ingin Makan Dawni : Maaf Bu, ada nasi apa di sini? Palmmi : Itu lihat sendiri di daftarnya! Dawni : Maaf, saya tadi tidak melihat daftar itu. OK, nasi campur. Palmmi : Minumnya? Dawni : Kopi pahit. Palmmi : Ditambah jahe apa tidak? Dawni : Ya ditambah jahe, tapi sedikit saja. Palmmi : Tunggu sebertar ya. Ini nasi campur dan kopi jahenya? Dawni : Terima kasih Bu. Setelah makan. Bu nasinya tambah. Palmmi : Rupanya lapar sekali? Dawni : Betul, saya memang lapar sekali. Kosa Kata Baru maaf ขอโทษ nasi ขาว lihat มอง, เหนdaftar เมน campur รวม

minum ดม

55

kopi กาแฟ pahit ขม jahe ขง sedikit เลกนอย tunggu รอ

makan กน rupanya ดเหมอนวา lapar หว nasi kuning ขาวเหลอง bubur ขาวตม sayur lodeh แกงเขยวหวาน

sayur asam แกงสม gudeg แกงขนน sambal นาพรก

sop ซป mei ayam หมไก mei rebus หมลวก ikan bakar ปลายาง ikan goreng ปลาทอด ayam bakar ไกยาง

ayam panggang ไกอบ

บทสนทนา (Percakapan)A : Minta satu botol lagi Coca Cola.B : Tidak ada lagi Tuan, Coca Cola sudah habis. Ada Sprite saja.A : Baik, minta Sprite. Jangan lupa taruh es. Saya haus sekali. Apa

makanan yang ada ?B : Ada soto, ada mie goreng ada sate ayam. Yang mana Tuan suka ?A : Kasi soto dengan nasi satu piring saja. Jam berapa sekarang ?

Anda sudah mau tutup ?B : Betul, Tuan. Kami sudah mau tutup. Hari sudah jam 11 lewat.

เอ : ขอโคกอก 1 ขวดบ : ไมมแลวครบ โคกหมดแลว มสไปรทครบ

56

เอ : งนขอสไปรท อยาลมใสนำาแขงนะ ผมกระหายนำามาก อาหารมอะไรบาง ?บ : มซป, มบะหมผด, มสะเตะไก, คณจะสงอะไรครบ ?เอ : ขอซปกบขาว 1 จาน ตอนนกโมง คณจะปดแลวหรอ ?บ : ใชครบ เราจะปดแลว เลยหาทมแลวNama Makanan khas Indonesia (ชออาหารประจำาชาตอนโดนเซย)A. Nasi B. Sayur1. nasi putih 4. sayur2. nasi uduk 5. sayur asam3. bubur 6. sayur-sayuran

C. Makanan7. sop 8. mi goreng9. mi rebusD. Lauk pauk10. ayam bakar 11. ayam goreng12. ikan goreng 13. ikan bakar14. ikan asam manis 15. telor dadar16. telor mata sapi 17. telor asin18. Sate 19. ikan asinE. Kerupuk20. kerupuk udang

เครองดม Minuman มนมมม21. teh panas 22. es teh23. kopi 24. jeruk panas25. es jeruk 26. air27. susu 28. jusผลไม Buah-buahan บวฮ-บวฮอน

1. Jeruk Bali เจอ-รก บา-หล สมโอ2. Rambutan รม-บ-ตน เงาะ3. Kelengkeng เกอ-แลง-แกง ลำาไย

57

4. Leci เลอ-จ ลนจ5. Mangga มง-กา มะมวง6. Jeruk เจอ-รก สม7. Semangka เซอ-มง-กา แตงโม8. Nanas นา-นส สบปะรด9. Mangis มง-กส มงคด10. Jambu จม-บ ฝรง11. Jambu air จม-บ แอร ชมพ12. Nangka นง-กา ขนน13. Durian ด-เรยน ทเรยน14. Sawo ซา-โว ละมด15. Anggur อง-กร องน16. Papaya ปา-ปา-ยา มะละกอ17. Kelapa เกอ-ลา-ปา มะพราว18. Buah naga บวฮ นา-กา แกวมงกร19. Pisang ป-ซง กลวย20. Asam อา-ซม มะขาม 21. Sengkuang เซง-ก-อง มนแกว

Sayur-sayuran ซา-ยร ซา-ยร-รน ผก1. Caisim จย-ซม กวางตง 2. Kubis ก-บส คะนา3. Slada ซะ-ลา-ดา ผกกาดหอม4. Kangkung กง-กง ผกบง5. Daun bawang ดา-อน บา-วง ตนหอม6. Kemangi เกอ-มา-ง กะเพรา7. Selasih เซอ-ลา-ซฮ โหระพา8. Kol โกล กะหลำาปล 9. Kol kembang โกล เกอ-บง กะหลำาดอก

58

10. Mentimun เมน-ต-มน แตงกวา11. Brokeli บรอ-โก-ล บรอกโคล12. Terong เตอ-รอง มะเขอยาวส

มวง13. Terong pokok เตอ-รอง โป-กก มะเขอพวง14. Kacang panjang กา-จง ปน-จง ถวฝกยาว 15. kecipir เกอ-จ-ปร ถวพ16. Kacang polong กา-จง โป-ลอง ถว

ลนเตา17. Wortel วอร-เตล แครอท 18. Lobak โล-ปก หวไชเทา 19. Pare ปา-เระ มะระ 20. Labu ลา-บ ฟกเขยว21. Kentang เกน-ตง มนฝรง 22. Ubi อ-บ มนเทศ23. Talas ตา-ลส เผอก24. Labu kuning ลา-บ คน-นง ฟกทอง 25. Jagung จา-กง ขาวโพด26. Tomat โต-มต มะเขอเทศ 27. Taoge เตา-เก ถวงอก 28. Serai เซอ-รย ตะไคร 29. Jahe จา-เฮ ขง30. Kunyit ก-ญต ขมน31. Cabai จา-บย พรก32. Jeruk nipis เจอ-รก น-ปส มะนาว 33. Jeruk purut เจอ-รก ป-รต มะกรด34. Bawang putih บา-วง ป-ตฮ

กระเทยม

59

35. Bawang merah บา-วง แม-ระฮ หวหอมแดง 36. Bawang bombai บา-วง บอม-แบ หวหอมใหญ 37. Rebung เรอ-บง หนอไม 38. Jamur จา-มร เหด

บทสนทนา1. Kamu mau makan apa?คณอยากกนอะไร?

2. Saya mau makan……………………….ฉนอยากกน............................................

3. Kamu suka makanan apa?คณชอบกนอาหารอะไร?

4. Saya suka makanan………………………ฉนชอบกนอาหาร.............................................

5. Saya pergi ke rumah makan dengan orang tua.ฉนไปรานอาหารกบพอและแม

6. Makanan Indonesia paling enak.อาหารอนโดนเซยอรอยทสด

7. Kamu mau mimun apa?คณอยากดมอะไร?

8. Saya mau minum…………………..ฉนอยากดม................................................

9. Nasi goreng berapa?ขาวผดราคาเทาไร?

10. Es jeruk 1 bu.

60

นำาสม 1 แกวจะปา

Pelajaran 7วฒนธรรม (Budaya)

1. วฒนธรรมการแตงกาย (Budaya Pakaian)จากการทอนโดนเซยมความหลากหลายทางชาตพนธจงทำาให

วฒนธรรมการแตงกาย แตกตางกนไปตามชาตพนธ โดยมเอกลกษณเปนของแตละชาตพนธ นอกจากนชาวอนโดนเซยยงนยมผาทอ ผาบาตก เชน ผาโสรง (ผานงผหญง) ผาคลมไหล ผาสำาหรบหมหอและผกเดกเขากบตว ผาคลมผม ผารดเอว ถงยาม

ชดประจำาชาตอนโดนเซยสำาหรบผหญง เรยกวา ชด เกอบายา (Kebaya) มลกษณะเปนแบบแขนยาวพอด คอแหลม ผาหนาอกเขารปเลกนอย ยาวปดสะโพก เขากบโสรงทเปนลวดลาย ใชสสนกนเปนทางบางดอกบาง ใชผายาว ๆ คลองคอเชนเดยวกบชาวมาเลเซยตางกนทคอเสอ ชาวมาเลเซยจะเปนคอย และเสอยาว

ชดประจำาชาตอนโดนเซยสำาหรบผชาย มกจะสวมใสเสอแบบบาตกและนงกางเกงขายาว สวมหมวกคลายหมวกหนบ

61

ภาพท 16 Kebayaชดแตงกายของคนอนโดนเซย

การแตงกายประจำาชาตของชาวอนโดนเซย จะประกอบดวย ผานงพนรอบกายแนน เรยกวากาอน (Kain) และเสอ ฟตแขนยาว เรยกวา Kabaya วธการนงผา และสของเสอ จะบอกไดวามาจากสวนใดของหมเกาะอนโดนเซย เพราะจะมอตลกษณหลากหลายแตกตางกนออกไป

สตางๆ (warna-warni)

merah Biru muda/biru langit

biru Pink/merah jambukuning Abu-abuhijau Hijau mudaputih Orange/oranye/

jinggahitam emasCokelat/coklat ungu

Kosa-kata tentang Pakaian (คำาศพทเกยวกบเครองแตงกาย)

Baju tidur บาจ ตดร ชดนอนกระโปรงRok รอก กระโปรงCelana pendek เจอลานา เปนเดกกางเกงขาสนKutang กตง เสอยกทรงCelana dalam เจอลานา ดาลม กางเกงชนในSepatu เซอปาต รองเทาBando บนโด ทคาดผมSisir ซซ หวAnting อนตง ตางห

62

Kalung กาลง สรอยคอGelang เกอลง กำาไรขอมอCincin จนจน แหวนTas ตส กระเปาถอHem ฮม เสอเชตKemeja เกอ-เม-จา เสอโปโลBaju บาจ เสอยดคอกลมDasi ดา-ซ เนกไทTopi โตป หมวกKacamata กา-จา-มา-ตา แวนตาJam tangan จาม ตางน นาฬกาขอมอ

บทสนทนา1. Kamu ada celana berwarna hitam tidak?คณมกางเกงสดำาไหม2.ya ada มคะ/มครบ3.Anda ingin baju warna apa?คณตองการเสอยดสอะไร4. Celana pendek itu berapa bu?กางเกงขาสนตวนนราคาเทาไรคะ5. Bu bisa kurang lagi?ลดไดไหม

แบบฝกหด (Latihan)1. Tuliskanlah warna-warni

=

………………………………………………………………………………………………………

=

63

………………………………………………………………………………………………………

=

………………………………………………………………………………………………………

=

………………………………………………………………………………………………………

=

………………………………………………………………………………………………………

=

………………………………………………………………………………………………………

=

………………………………………………………………………………………………………

=

………………………………………………………………………………………………………

=

64

………………………………………………………………………………………………………

2. วฒนธรรมการแตงงาน (Budaya Pernikahan di Indonesia)

พธกรรมทางดานการแตงงานของอนโดนเซย ประกอบไปดวย พธสขอ การทำาพธแตงงานระหวางเจาบาวและเจาสาว รวมทงเครองแตงกายและเครองประดบสำาหรบเจาบาวและเจาสาว รวมทงเครองประดบทใชในงานพธลวนมความหมายแทบทงสน

วฒนธรรมการแตงงานของคนอนโดนเซยมขนตอนพธกรรมตาง ๆ ดงน

1. พธ Nontori คอ พธทครอบครวเจาบาวและเจาสาวนดดตว เกดขนในกรณทเจาบาวและเจาสาวยงไมเคยเจอหนากน

2. พธ Lamaran คอ พธทครอบครวเจาบาวตองสงตวแทนไปยงครอบครวเจาสาวเพอตกลงวน เวลาในจดงานการแตงงาน รวมทงตกลงเรองสนสอดดวย และเมอมการตกลงกนเรยบรอยแลว จะตองเรมจดเตรยมพธการแตงงาน โดยมอปกรณตางๆ เชน อาหารเครองดมทใชในการจดสำารบในพธ เครองดนตรทใชประกอบในงาน อปกรณทมความหมายทใชประกอบในพธอยางเชนตนไมทตงประดบหนาบานทจะมพธแตงงาน เปนสญลกษณทจะบอกถงความหมายวาบานนจะมพธมงคลเกดขน เปนตน

3. พธ Siraman คอ พธอาบนำาชำาระรางกายเจาสาวกอนเขาพธแตงงานเพอใหจตใจบรสทธทงภายนอกและภายในซงกคอรางกายและจตวญญาณนนเอง และยงเชออกวาเปนการลางบาปไปในตวอกดวย ในขณะทเจาสาวกำาลงพธชำาระรางกายตามหลกศาสนาอสลามจะตองมการ Doa

65

แกพระเจาดวย ตามดวยการเชญผอาวโสเขามาอาบนำาใหแกเจาสาว ยกเวนหญงชายทเปนหมายมาทำาพธอาบนำาเพราะจะไมเปนสรมงคลแกผแตงงาน

กอนพธ Siraman เจาสาวตองผานพธ Sungkeman เปนพธทเจาสาวจะตองนงคกเขาตอหนาพอและแมเพอกมลงกราบแสดงความเคารพและขอพรสงดๆ จากทงคในการดำาเนนชวตตอไป หลงจากนนนำาสพธ Siraman สำาหรบเจาบาวกเชนเดยวกนแตนำาทใชชำาระรางกาย เปนนำาทใชประกอบพธกรรม Siraman ใหเจาสาว นำาดงกลาวจะถกสงตอไปใหเจาบาวประกอบพธ Siraman

4. พธ Ngerik คอ ขนตอนการโกนขนบรเวณหนาผากเพอใหเกดความสะอาด และตามความเชอของคนอนโดนเซยแลวนอกจากจะเพมความสวยใหหนาแลว ขนทถกโกนทงจะเปนการทงความโชครายทมอยออกไปอกดวย

5. พธ Midodareni คอ พธทเกดขนหลงจาการอาบนำาชำาระรางกายเจาสาว หลงจากนนไดมการนำาตวเจาสาวไปอยในหองนอนคนเดยวตงแต 6 โมงเยนถงเทยงคนโดยไมใหพบปะใครทงสนและไมอนญาตใหทานอาหารดวย แตหลงจากเทยงคนไปแลวพอแมจะเปนคนนำาอาหารไปปอนใหเจาสาวเอง

6. พธ Akad Nikah คอ พธกรรมตามหลกศาสนาอสลาม นยมทำากนทมสยด เพราะมสยดคอสถานทสำาคญของชาวมสลม พธดงกลาวเปนการใหคำามนสญญากนตอหนาผทำาพธตามหลกศาสนาอสลามวาทงคไดเขาพธแตงงานถกตองและเปนการยอมรบการเปนสามภรรยาของกนและกน

7. พธ Panggih คอ พธตอนรบแขกทงของเจาบาวและเจาสาวทมารวมพธแตงงาน โดยพธ Panggih จะมพธยอย ๆอกหลายพธดวยกน โดยพธยอยจะเกดขนหลงจากทครอบครวเจาบาวและแขกของเจาบาวเดนทางมาถงบานเจาสาวเรยบรอยแลว

66

8. พธ Wiji Padi คอ พธทเกดขนหลงจากฝายเจาบาวไปถงบานเจาสาว พธ Wiji Padi เปนพธทเจาบาวจะเปนผเอาเทาไปเหยยบไขไกทเจาสาวเตรยมไวจนกระทงไขไกนนแตกเพอแสดงถงความรำารวย หลงจากนนแมเจาสาวจะนำาไขไกทแตกมาแตะหนาผากเจาสาวกอนจงจะนำาไปแตะทหนาผากเจาบาว เมอสนสดพธเจาสาวตองนำานำาทเตรยมไวลางเทาเจาบาวจนสะอาด เพอแสดงความเคารพทภรรยามตอสาม และเพอแสดงความพรอมสำาหรบการเปนแมบานอยางเตมตวของเจาสาว

9. พธ Sindur Binayang เปนพธกรรมทเจาบาวและเจาสาวยนขน ซงพอของเจาสาวจะเปนผยนขางหนาและแมของเจาสาวจะเปนผยนขางหลง สวนเจาบาวจะยนขางขวาและเจาสาวจะยนขางซาย ในขณะเดยวกนแมเจาสาวจะทำาหนาทคลมไหลทงคดวยผาสแดง หลงจากนนจะเปนหนาทของพอเจาสาวตองประคองทงคใหเดนตามรอยเทาของตวเอง ตามความเชอของคนอนโดนเซยแลวเพอปกปองภยอนตรายจากศตรใหกบเจาบาวและเจาสาว

10. พธ Nimbang คอพธทเจาบาวและเจาสาวตองไปนงลงบนตกของพอเจาสาวซงเจาบาวจะนงบนตกขางขวาและเจาสาวนงบนตกขางซายและเมอทงคนงลงเรยบรอยแลวแมเจาสาวทยนอยขางหนาจะถามผเปนพอวาหนกไหม? สวนพอจะตอบวา ไมหนกเทาไรหรอก ความหมายของพธกรรมนคอพอและแมของฝายเจาสาวจะรบลกเขยคนนเหมอนลกของตนเองแลว

11. พธ Nandur คอพธทพอเจาสาวจะนำาตวทงเจาบาวและเจาสาวไปนงตรงเกาอทไดเตรยมเอาไวตงแตตน โดยจะจดใหเจาบาวนงขางขวา สวนเจาสาวนงขางซายระหวางนนทงคกจะตอง Doa เพอขอขมาตอพระเจาและในขณะเดยวกนกเพอใหชวตครอบครวมความเจรญขนเรอย ๆ

12. พธ Kacar Kucur คอพธทเจาบาวจะตองทำาการเทถวเหลอง ถวลสง ขาวสาร ขาวเปลอก ดอกไม เงน เหรยญและอน ๆ โดยสงตาง ๆ เหลานไดผกใสไวในผาสแดงใหแกเจาสาวผเปนภรรยา ความหมายของพธดงกลาวคอเพอนำาความเจรญรงเรองมาสครอบครวของบาว

67

สาวเอง หลงจากนนเจาสาวจะนำาสงทรบมาจากเจาบาวไปมอบใหแกแมเจาสาวเพอแบงปนความเจรญรงเรองใหเกดขนแกครอบครวเจาสาวดวย

13. พธ Dulangan เปนพธทเจาบาวและเจาสาวปอนอาหารใหกนและกน เปนการแสดงใหเหนถงความสำาคญของชวตครอบครว หลงจากนนจะดมนำาพรอมกน หลงจากนนจะเปนการขอขมาของคบาวสาว และขอบคณแขกทมารวมเปนสกขพยานในการพธการแตงงาน (ด Thomas Wiyasa Bratawijaya, 2006)อปกรณตกแตงในงานแตงงานของคนอนโดนเซย ไดแก

1. Janur Kuning มลกษณะสเหลองเหมอนเสาธงแตสวนปลายจะมลกษณะเหมอนโคมไฟหอยลงมา เปนสญลกษณทสอวาบานนจะมแตงงานเกดขน มนยยะเปนการดเชญอยางหนงทจะตดไวหนาบานของเจาสาว

2. Sepasang Pohon Pisang Raja คอตนกลวย 2 ตน โดยนำาทงตนและผลทกำาลงจะสก สงเหลานแสดงถงการใชชวตคใหถกตองของคบาวสาวและเพอสรางความสมดลระหวางสามภรรยาใหมความสมบรณมากขน

3. Dua Batang Teby Wulung คอ ออย 2 ลำา ออยจะมความหมายวาคนๆนนมความตองการทจะแตงงานอยางแนนอน และในขณะเดยวกนพอแมของเจาสาวกมความตองการและยนดตอนรบลกเขยโดยไมมความลงเลเชนกน

4. Padi คอ ตนขาวซงจะทำาใหคบาวสาวมกนอดมสมบรณ และไดรบโชคลาภตลอดไป

5. Cengkir คอผลมะพราวออนทยงไมถกรบประทาน โดยใหความหมายวาทำาใหเกดความคดทรวดเรวในการสรางครอบครวใหประสบความสำาเรจ

6. Kembar Mayang คอ ตนไมประดบทใชประกอบในพธแตงงาน ประกอบดวยตนหมาก ใบมะพราวทยงออนอยตองมสเหลองออนมาประดบกนจนกลายมาเปนตน Kembar Mayang ขณะ

68

เดยวกนยงคงประกอบดวยผลไมชนดตาง ๆ เชน สม แอปเป ล มะเขอเทศและดอกไม เชน ดอกกหลาบ มะลและกลวยไม เปนตนการแตงกายและชดแตงงานของแตละกลมชาตพนธ

ขนตอนแรกจะเปนการแตงหนาเจาสาว จะตองวาด Lata 5 จดบนหนาผาก กอนจะมการวาด เจาสาวทกคนตองทำาการโกนผมทหนาผากออกจนหมด หลงจากนนกทำาการวาด Lata มลกษณะคลายกบใบไมแตปลายจะแหลมลงมาบรเวณจมก โดยมเวนระยะหางทเทากน หลงจากนนจะทาดวยสดำาเพอใหชดเจน และประดบดวยทองทเรยกวา Kinjengan ผมของเจาสาวจะมลกษณะการเกลามวยไวขางหลง เรยกวา Unkel bokor เครองประดบทสำาคญตรงมวยผมคอ ดอกมะล สวนเสอผาจะใชผาพนเมองและมอตลกษณของแตละกลมชาตพนธ

สวนเจาบาวจะไมสวมใสเสอผาทอนบนและจะมเขมขดคาดผาถงทอนลางแทน เครองประดบคอ ปลอกใสแขน กำาไล สรอยคอ หมวกแบบมสลม รวมทงกรช เปนสวนประกอบสำาคญทจะตองตดตวเจาบาวตลอดเวลา การเหนบกรชจะแตกตางกนตามนสยใจคอของแตละกลมชาตพนธ กลาวคอ กลมชาตพนธชวาจะเหนบกรชไวขางหลง หากเปนกลมชาตพนธดายกจะเหนบไวขางหนาคำาศพท (Kosa-kata)Pengantin laki-laki เจาบาว Pengantin perampuan เจาสาวBapak พอ Ibu, Emak แม

Anak ลก Sepupu ลกพลกนองMenantu perempuan ลกสะใภ Menantu

ลกเขยKakek ป,ตา Nenek

ยา,ยาย Abang, Kakak พKakak ipar พเขย

69

Kakak perempuan พสาว Adik ipar laki-lakiนองเขย

Om นาชาย, อาผชาย Adik ipar perampuan นองสะใภKawin, Nikah แตงงาน Tante

ปาBapak mertua พอตา Istri ภรรยา

Suami สามIbu mertua แมยาย Anak ลก

Cium จบpeluk กอด Cinta รก

Benci เกลยดบทสนทนาSaya cinta sama kamu. ฉนรกคณAnda bisa menikah sama aku kan? คณจะแตงงานกบฉนไดไหม?Kapan yang kamu akan menikah? เมอไรคณจะแตงงาน?Belum tahu. ยงไมรเลยBelum bertemu jodoh ยงไมเจอเนอคเลยAnda sudah menikah berapa tahun? คณแตงงานมากปแลว?Anda sudah punya anak? คณมลกหรอยง?Perempuan or laki-laki? ผหญงหรอผชาย?Bagaimana dengan pacar kamu/ suami kamu/istri kamu? เปนอยางไรบางสำาหรบแฟนของคณ/สามของคณ/ภรรยาของคณMengapa kamu bisa biluk hati dengan saya? ทำาไมคณถงนอกใจฉน?

70

Aku sudah bosan sama kamu. ฉนเบอคณแลวSaya ingin punya anak laki-laki. ฉนตองการมลกJatuh cinta, bergini rasanya. ตกหลมรกมนรสกอยางนนเองDia tidak berpacaran dengan orang lain, karena dia sudah punya pacar. เธอไมตองการไปคบกบคนอนอก เนองจากมแฟนอยแลว3. ดนตรและการรายรำา (Musik dan Tari)

ดนตรของอนโดนเซยทเปนทรจกของชาวโลก คอ ดนตรกาเมลน(Gamelan Music) เปนวงทประกอบดวยเครองททำาดวยโลหะชนดตาง ๆ ทงเหลก ทองเหลอง และสำารด เปนหลก เครองตในวงกาเมลนสวนหนงมรปรางคลายฆองวงของไทย แตมขนาดใหญกวามชอเรยกตางกนไป อกสวนหนงกคลายกบระนาดเหลกของไทย แตกตางกนทจำานวนของลกระนาดและลกษณะของรางทนำามาใชวางลกระนาด การเลนดนตรการเมลนเปนสวนหนงของสงคมและชวตความเปนอยของชาว อนโดนเซย เสยงดนตรกาเมลนจะไดยนทงในโรงเรยน ในวด ในวง และสถานวทยกระจายเสยง โอกาสทจะบรรเลงกแตกตางกนไป มทงบรรเลงในพธศกดสทธ บรรเลง ในงานรนเรง บรรเลงรบและสงเจานาย บรรเลงการประกอบการแสดงตางๆ เครองดนตรกาเมลน (Gamelan)

ตามหลกฐานทาง ประวตศาสตรเชอวาเกาะชวาเปนดนแดนทมความเจรญในดานการผลตโลหะ ตาง ๆ ออกมาเปนเครองใชตาง ๆ รวมทงเครองดนตรดวย ดงนนเครองดนตรทเปนโลหะชนดตาง ๆ จงเปนเครองดนตรหลกของวงกาเมลน เชนฆองเดยว ฆองชด ระนาดโลหะ ฉาบ เครองดนตรทเหลอกเปนพวกขลยไมไผ ระนาดไม เครองสายสำาหรบดดและส เครองประกอบจงหวะตาง ๆ เชน กลอง และนกรองอกจำานวนหนง  Gamelan คอวงดนตรทเปนของดงเดมของชาวอนโดนเซย เครองดนตรทนำามาประสมวาเกดจากภมปญญาของชาวอนโดนเซยเอง วงกาเม

71

ลนคอสวนหนงของวถชวตของชาวอนโดนเซยใชบรรเลงในพธตาง ๆ และเพอความบนเทงทวไป ศลปะการแสดงของอนโดนเซย

ศลปะการแสดงทเปนเอกลกษณเดนชดของอนโดนเซยและยงคงเปนศลปะประจำาชาตทเกาแกทสด คอ ศลปะการเชดหนงหรอเชดหนภาษาชวา (bahasa Jawa) เรยกวา “Wayang” (วายง) ซงแปลวา เงา “ ” Wayang Kulit หรอ Wayang purwa (เลนหนเงา) เปนหนงในรปแบบละครทยงใหญของอนโดนเซย เปนพธทใหความหมายถงการตดตอกบบรรพบรษและสรางบรรยากาศความสงบและความสมดลในชวตมนษย ตนกำาเนดการเลนวายง ยงไมมหลกฐานทแนชดวามาจากทใด อยางไรกตามรปแบบตวหนงของชวากมเอกลกษณเปนของตนเอง

พธทเกยวของกบ Wayang Kulit จะเกยวกบพธเกษตรกรรม วถชวตของมนษย สตว หรอเรองเชงความฝน และอกสวนหนงกมาจากมหากาพยจากอนเดย เรอง รามายาณะ และมหาภารตะ

ชนดของวายง       การแสดงเชดหนเงาหรอวายง ปรวาฉบบดงเดมใชหนเชดททำาดวยหนงสตว จงเรยกอกชอวา วายง กลต “ ” (Wayang Gulit) ซง หมายถง การเชดหนงเพราะกลตแปลวาหนงสตว วายง กลตนเปนศลปะการแสดงทงดงามและวจตรกวาการแสดงชนดอนทงหมด การแสดงนรวมศลปะหลายดานไวดวยกน อาท ดานการประพนธบทละคร การดนตร นาฎกรรม ศลปกรรม ทงยงสะทอนความลกซงในเชงประวตศาสตร การศกษา ปรชญาศาสนาความลกลบและสญลกษญในการตความหมาย นอกจากวายง กลตแลวยงมการแสดงวายงในรปแบบอนอกหลายชนด ไดแก วายง เบเบร (Wayang Beber) เปน การแสดงทเกาแกพอๆกบวายง กลต หรออาจจะเกาแกกวาดวยซำา เปนการแสดงวายงชนดททดลองแรกสด เบเบรแปลวาคลตว วธแสดงใชวธคลมวนกระดาษหรอผาซงเขยนรปตางๆจากลายสลกบนกำาแพงในโบสถหรอวหาร ภาพวาดเหลนนผานตาผชมไปเรอยๆเหมอนดภาพการตน ปจจบนวายง เบเบรไมไดรบ

72

ความนยมแลวเพราะเทคนคการแสดงไมมชวตชวาและไมดง ดผชมเทาวายง กลต

วายง โกเลก (Wayang Golek) มจดประสงคเพอจดแสดงในเวลากลางวนโดยไมตองอาศยความมดกบตะเกยง ตวหนของวายง โกเลกจงมลกษณะเปนหนตกตา 3 มต ทำาจากไมแกะสลก สวนศรษะของหนทาสสดใสสวยงาม ลำาตวหนซงทำาจากไมเชนเดยวกนมแคเอว จากเอวลงไปใชผาบาตกคลมลงใหยาวเสมอนสวมเครองแตงกายหรอกระโปรงกรอม เทา ภายในผานมทจบตวหน ดงนนเวลาเชดจะไมเหนมอผเชด ผทคดสรางวายง โกเลก คนแรกเปนนกบญมสลมเชนกน ซงมชวตอยในชวงปลายครสตศตวรรษท 16 ปจจบนการแสดงวายง โกเลก ยงคงไดรบความนยมในภาคกลางและภาคตะวนตกของเกาะชวาระบำาบารอง (Tari Barong)

เปนละครพนเมองดงเดมของเกาะบาหล มการใชหนากากและเชดหนเปนตวละคร เปนเรองราวการตอสของบารอง คนครงสงห ซงเปนตวแทนฝายความดกบพอมด ตวแทนฝายอธรรม โดยฝายธรรมะจะไดรบชยชนะในทสดเพลงดงดท (Dangdut)

เพลงดงดทเปนเพลงสมยนยมของอนโดนเซย ไดรบความนยมในเกาะชวาและเกาะบาหล ไดรบอทธพลมาจากเพลงกรอนจอง ซงจะถายทอดความโศกเศรา ระลกถงความหลงและความรกโรแมนตก

โรมา อรามา (Rhoma Irama) คอ ผบกเบกเพลงดงดทคนสำาคญในอนโดนเซย เพลงดงดทของโรมา อรามา จะไดรบความนยมมากในกลมผใชแรงงาน เกษตรกร เปนตน สวนขาราชการ นกการเมองสวนใหญมกจะวพากษวจารณเพลงของโรมา วามเสยงดง เอะอะ หยาบ ตำาทราม และเปนการทำาลายศลธรรมอนดของสงคมอนโดนเซย

หลงจากนนไดมนกรองหญงนำาเพลงดงดทมาขบรองและแสดงมากขน โดยการมปรบเปลยนเนอเพลงและรปแบบการแสดงใหนาสนใจมากขน เนอหาของเพลงกจะเกยวกบเรองเพศและอโรตก นกรองหญงดงดทท

73

สำาคญ คอ อนล ดาเรตสกา (Inul Daratista) และ เดว เปอซก (Dewi Persik)

อนล เปนทรจกในอนโดนเซยจากการเตนดงดทแบบสายสะโพก โยกยาย เพลงดงดทของเธอถกนำาไปแสดงในวนสำาคญตาง ๆ เชน งานวนเกด งานแตงงาน เปนตน สวนเดว รปแบบการแสดงของเธอคอนขางรนแรงพรอมกบการแตงกายทลอแหลมและเยยยวนจนเกนไป แตกลบทำาใหเธอไดรบความนยมจากคนอนโดนเซย การแสดงบนเวทหลายครงของเธอมกออกทาทางทโปเกนไป ทาเตนทสอไปในแนวลามก และเรมสอใหเกดอารมณทางเพศมากขนคำาศพท (Kosa-kata)

lagu เพลง Penyanyi นกรอง Tariรำา, เตนMerdu ไพเราะ Suara เสยงBintang ดาราCantik สวย Tampan หลอ Berita

ขาวTelivisi โทรทศน Radio วทยAsyik สนกBosan เบอ Bagus ด Jelek

นาเกลยดSuka ชอบ Tidak suka ไมชอบmenonton ด, ชมDengar ฟง Sandiwara ละคร FilmภาพยนตรBioskop โรงหนง Konser คอนเสรต

บทสนทนา (Percakapan)Penyanyi perempuan itu cantik sekali. นกรอง

ผหญงคนนนสวยมาก

74

Lagu “kenangan terindah” merdu sekali. เพลง ความทรงจำาทสวยงาม เพราะมาก“ ”

Saya suka mendengar lagu itu. ฉนชอบฟงเพลงนนKemarin saya dan teman pergi ke Bioskop untuk

menonton film. เมอวานนฉนและเพอนไปโรงภาพยนตรเพอจะดหนงSaya dan pacar sedang menonton konserฉนกบแฟนกำาลงดคอนเสรตLaki-laki ini adalah bintang yang terkenal.ผชายคนนเปนดาราทมชอเสยงทสดKamu suka menonton sandiwara tidak? คณชอบ

ดละครไหม?Tidak suka. Karena sandiwara itu bodoh ไมชอบ,

เพราะวาละครเรองนนนำาเนาHari ini saya bertemu dengan bintang. วนนฉน

เจอดาราดวย

4. วฒนธรรมการสรางบาน (Rumah Adat Indonesia)ประชากรอนโดนเซยสวนใหญจะทำางานและใชชวตสวนใหญในชนบท

(Kampung) จงสงผลใหวฒนธรรมการสรางบานมกใชวตถดบและอปกรณทหาไดโดยงาย และมกจะสรางบานยกชนสงเพอปองกนภยจากสตวราย รปแบบการสรางบานของอนโดนเซยยอมมความแตกตางตามชาตพนธ ตวอยางเชน

กลมชาตพนธ (Toraja) เปนกลมชาตพนธบรเวณเกาะสลาเวส บานจะถกสรางอยางสวยงาม ใชไมไผเปนหลงคา ทงนเปนเพราะกลมโตราจา เชอในพระเจา ใหความเคารพตอควาย จงมกจะสรางหลงคาบานใหมลกษณะคลายกบเขาควาย

75

กลมชาตพนธดายก (Dayak) อยบรเวณเกาะกาลมนตน และบาตก (Batak) อยบรเวณเกาะสมาตรา บานของทง 2 กลมชาตพนธจะหางจากพนประมาณ 2- 3 เมตร เพราะใชสำาหรบเลยงแพะ หม วว และปองกนนำาทวมและปองกนภยจากสตวราย บานของกลมดายก มกมรปแกะสลกประดบไวทหนาบาน ลกษณะของบานทง 2 กลมชาตพนธจะสรางดวยไม เพอใหเขากบวถชวตทางสงคมและการดำารงอาชพ เพราะบานจะมหนาทเปนศนยกลางของการทำาพธกรรม และเฉลมฉลองงานเทศกาลตาง ๆ

กลมชาตพนธมนงคะเบา (Minangkabau) อยบรเวณเกาะสมาตราตะวนตก บรเวณปาดง (Padang) ลกษณะพเศษของบานของกลมชาตพนธมนงคะเบา หลงคาจะมลกษณะคลายกบเขาควาย เพราะคำาวา มนงคะเบา สามารถแยกออกเปน “ ” 2 คำา คอ Memang แปลวา ชนะ และคำาวา Kerbau แปลวา ควาย ทสำาคญวถชวตของคนมนงคะเบาจะสมพนธกบควาย เพราะมประเพณทองถนและไดรบอทธพลจากอาณาจกรมชปาหต โดยมควายเปนสตวทคอยตอส และกลายเปนผชนะ บางครงบานของกลมชาตพนธมนงคะเบาสามารถเรยกวา Rumah Padang (บานหลงใหญ) และมกจะเปนมรดกตกทอดจากรนสรน

76

พนทภายในบานจะมทงหมด 3 สวน คอ สวนกลาง เปนศนยกลางของทกพนทตดกบหองนอน ตรงขามจะเปนหองครว และพนทใหญสดจะใชสำาหรบรบแขก อกพนทหนงเปนพนทของผหญง เพราะผชายไมคอยมเวลาอยกบบาน (ผชายในสงคมมนงคะเบาจะตองยายไปอยบานผหญง)

กลมชาตพนธบาตก (Batak) อยบรเวณเกาะสมาตราเหนอ และยงประกอบไปดวยหลากหลายกลมชาตพนธยอย โดยแยกดวยการนบถอศาสนาครสตกบอสลาม เชน กลมชาตพนธโตบา (Toba) มกใชสธรรมชาตในการทาบาน และมกเปนสแดง ขาว และดำา

คำาศพท (Kosa-kota)Rumah บาน Tempok กำาแพง

Tangga บนไดPintu ประต Teras ระเบยง

Gerbang ประตรวRuang หอง Langit-langit rumah เพดาน

Atap หลงคา

77

Kamar mandiหองอาบนำา Kamar kecil หองนำาDapur หองครว

Jendela หนาตาง ruang tamu หองรบแขกKos หอพก

ruang makanหองรบประทานอาหาร ruang tidurหองนอน

tempat tidur ทนอน Selimut ผาหมAC เครองปรบอากาศ

Kursi เกาอ Meja โตะ Kipas angin พดลมSikat gigi แปรงสฟน Tanpasta ยาสฟน

Sabun สบHanduk ผาเชดตว kebun สวน Garasi

โรงจอดรถ

บทสนทนา (Percakapan)Saya tinggal di rumah dengan keluarga. ฉนอาศยอยบานกบครอบครวRumah Dewi ada lima kamar. บานของเดวม 5 หองTolong tutup pintu dan jendela sebelum tidur. ชวยปดประตและหนาตางกอนนอนKamar mandi di hotel ada air panas. หองอาบนำาทโรงแรมมนำาอนBapak berbicara dengan ibu di ruang tamu. พอพดกบแมทหองรบแขกNenek membaca novel di teras. ยาอานนวนยายทระเบยง

78

Rumah saya ada di jalan kaliurang บานของฉนอยทถนนกาลอรง 5. วรรณกรรมอนโดนเซย (Sastra Indonesia)

ภาษาทใชสวนใหญของงานวรรณกรรมในหมเกาะอนดสจะเปนภาษามลาย อนเปนผลมาจากการทในตอนปลายของครสตศตวรรษท 19 นนภาษามลายไดมการใชกนอยางแพรหลายในหมเกาะและถกใชเปนภาษากลางในการปกครองของเจาอาณานคมดตซ ผสมกบแนวคดเรองความทนสมยและดานตางๆ ทหลงไหลเขามายงหมเกาะโดยอาศยภาษามลายเปนสอกลาง อยางไรกตามภาษามลายทใชกนอยในขณะนนไมไดเปนภาษามลายมาตรฐานอยางเชนในปจจบน ลกษณะของภาษามลายทใชกนจงมทงทเปนมาตรฐานและไมไดมาตรฐานอยในหลายรปแบบไมวาจะเปนภาษาพดหรอภาษาเขยน รวมทงความหลากหลายของตวหนงสอทใชเขยนกมความแตกตางกนในแตละแหงคอ มทงตวอารบค ละตนและอกษรชวาแบบดงเดมกยงมการใชกนอยางแพรหลาย ดวยเหตนจงกลาวไดวาความเปนชาตของคนในหมเกาะอนดสนนไมไดตงอยบนความเหมอนกน แมกระทงภาษาทใช ซงถอเปนเรองพนฐานและเปนสงสำาคญของการสอสารระหวางกลมคนทมความแตกตางหลากหลายในทางชาตพนธ ภาษาและวฒนธรรม โดยคนสวนใหญในหมเกาะอนดสยงคงรกษาอตลกษณของแตละชาตพนธเอาไว นอกจากนนภาษามลายทใชกนแพรหลายในหมเกาะอนดสกเปนผลงานสรางของเจาอาณานคมดตซ เพอใชในการสอสารกบคนพนเมอง (Nidhi, 1976, pp. 5 -6) โดยมการพฒนาภาษามลายใหกลายมาเปนภาษากลางในการเชอมความสมพนธระหวางกลมตางๆ จงทำาใหภาษามลายอยในสถานะของภาษา ลงกว ฟงกา “ ” (Lingua Franca) และมการพฒนาเรอยมาจนกลายเปนภาษาอนโดนเซย (Bahasa Indonesia) ทใชกนอยในปจจบน กลาวไดวาหลงจากมภาษามลายเปนสอกลางแลว การตดตอสอสารและปฏสมพนธระหวางกลมชาตพนธตางๆ ในหมเกาะอนดสกสามารถกระทำาไดงายขน (Teeuw, 1967, pp. 7 -8)

79

กระนนยคทถอวาเปนยคเรมตนของวงวรรณกรรมอนโดนเซยอยางแทจรงคอ ยคทมการใชภาษามลายเปนภาษาหลกในงานเขยน อนมชอเรยกกนในภายหลงวา ยคบาไล ปสตากา “ ” (Balai Pustaka, 1908– 1933) มลเหตทเรยกวายคบาไล ปสตากานนเปนเพราะสำานกพมพทมบทบาทในขณะนนคอ สำานกพมพบาไล ปสตากา ซงอยภายใตการดแลของรฐบาลอาณานคมดตซ งานวรรณกรรมทตพมพจากสำานกพมพดงกลาวสวนใหญจะเปนงานของนกเขยนทมตนกำาเนดมาจากสงคมมนงคะเบา (Minangkabau) และมการใชภาษามลายเปนหลก แตกยงมการตพมพงานเขยนทใชภาษาชวา (Jawa) และซนดา (Sunda) เนองจากภาษามลายถกใชเปนภาษากลางในอาณานคมและไดรบการพฒนาจนกลายเปนภาษาราชการ ทงยงถกประกาศใหเปนภาษาประจำาชาตอนโดนเซยในปจจบน (Teeuw, 1967, pp. 5 – 10; Nidhi, 1976; Maman, 2007) ภาษามาลายจงไดเขามามบทบาทในสอตางๆ โดยเฉพาะในวงการวรรณกรรม จงยงเปนการเพมบทบาทของสำานกพมพบาไล ปสตากาเพราะเปนสำานกพมพทเนนตพมพงานเขยนในภาษามลาย

ในยคบาไล ปสตากานน วรรณกรรมอนโดนเซยเปนสอสำาคญชนหนงในการแสดงถงสภาพสงคมและวฒนธรรมของอนโดนเซยโดยเฉพาะในชวงปลายอาณานคม เพราะมการนำาเสนอวถชวตและรปแบบประเพณวฒนธรรมตาง ๆ ในป ค.ศ.1920 งานเขยนวรรณกรรมจงมรปแบบการประพนธทหลากหลายมากขน ไมวาจะเปนนวนยาย เรองสนและการประพนธแบบตะวนตกในรปแบบบทละครกไดปรากฏขน แตกตางจากชวงแรกทรปแบบการประพนธจะจำากดอยเพยงรปแบบเดยวคอการประพนธแบบรอยกรองตามขนบจารตวรรณคดดงเดมของหมเกาะ ไมวาจะเปน ชาอร (syair), กรนดม (gurindam), ปนตน (pantun) ถงอยางนนกมการประพนธแบบอนเชนเดยวกนคอ ฮกายต (hikayat) กบบาบด (Babad) อนเปนรปแบบการประพนธแบบนทาน นยายปรมปรา และพงศาวดาร (Teeuw, 1967, pp. 49 – 50) เมอเกดรปแบบการประพนธรอยแกวอนเรยกวานวนยายทมตวละครทงดานมดและดานสวาง ตามลกษณะของชวตจรงภายในสงคมจงไดรบความสนใจจากคนอานงาน

80

วรรณกรรมเพมมากขน นอกจากนยงมประเดนเกยวกบปญหาการแตงงานและเรองราวของผหญงทเปนประเดนหลกสำาคญของนวนยายในชวงเวลาดงกลาว วรรณกรรมยคหลงไดรบเอกราช (Angkatan’45)

หลงจากอนโดนเซยประกาศเอกราชเมอ 17 สงหาคม ค.ศ.1945 ทำาใหคนอนโดนเซยเรมตระหนกถงความเปนชาตและความสำาคญของการสรางประเทศใหม ดวยการรบรและการตระหนกถงเรองดงกลาวอยางชดเจน จงสงผลใหเนอหาในงานวรรณกรรมยคหลงไดรบเอกราชเตมไปดวยเรองราวเกยวกบความเปนชาต อกทงยงมเรองราวเกยวกบปญหาสภาพสงคมหลงสงคราม ความยากจนและการตอสเพอสทธมนษยชน ทวาแนวการเขยนของวรรณกรรมยค 45 กมลกษณะคลายคลงกบยควรรณกรรมใหม ทงนเนองจากนกเขยนทเคยมบทบาทในยคกอนหนานยงคงมบทบาทสบมาจนกระทงยค 45 ไมวาจะเปน ตกดร อาลสจาฮบานา (Takdir Alisjahbana), ปราโมทยา อนนตา ตร (Pramoedya Ananta Toer) และ มอคตา ลบส (Mochtar Lubis) เปนตน สวนนกเขยนทมบทบาทสำาคญจรงๆ ในวงวรรณกรรมยคหลงไดรบเอกราชกลบไมไดมาจากเกาะสมาตราเหมอนอยางในอดตอกตอไป แตเปนนกเขยนทมาจากกลมชาตพนธชวาและซนดา ซงไดเขามามบทบาทในวงวรรณกรรมอนโดนเซยเพมมากขนจนกลายเปนกลมทมบทบาทหลกมาตลอดจนกระทงปจจบน

จากการทสงคมอนโดนเซยตองเผชญกบความเปลยนแปลงครงยงใหญในการตอสเพอเอกราช จงทำาใหเนอหาของวรรณกรรมในยคนเตมไปดวยเรองราวของการตระหนกถงความเปนชาต และความตองการเปนอสระจากเจาอาณานคมดตซ นกเขยนคนสำาคญในยคน คอ ไชรล อนวาร (Chairil Anwar) ซงมาพรอมกบบทกวทสรางอารมณความเขมแขงและความกระตอรอรนตอการตระหนกถงความเปนชาตเดยวกนของชาวอนโดนเซย ดงบทกวชอ Aku (ฉน) อนถอวาเปนบทกวทมชอเสยงมากทสดชนหนงในวงวรรณกรรมอนโดนเซย โดยเนอหาภายในบทกวคอความ

81

พยายามในการถายทอดความเปนชาตอนโดนเซย กลาวไดวาไชรลถอเปนกญแจสำาคญของวงการวรรณกรรมในยคหลงไดรบเอกราชททำาใหวรรณกรรมอนโดนเซยสามารถขบเคลอนตอไปได แมวาตองเผชญกบปญหาความไมมเสถยรภาพทางการเมองและสงคม เพราะนอกจากจะเปนนกเขยนทมบทบาทสำาคญแลว ไชรลยงทำาหนาทเปนบรรณาธการและผดแลคอลมนในวารสารซงเปดพนทใหแกงานเขยนทางดานวรรณกรรม อาทเชน วารสารทชอวา Mimbar Indonesia Siasat Gelanggang อนงนอกจากไชรล อนวารแลวกยงมนกเขยนอยาง อดรส (Idurs) ซงเปนนกเขยนอกคนหนงทมประสบการณอนขนขมและเจบปวดจากสงครามการตอสเพอเอกราชของอนโดนเซย ไดนำามาถายทอดผานนวนยายและเรองสน โดยเปนการเลาถงประสบการณของนกเขยนเอง งานเขยนของอดรส มกมงความสนใจไปทเหตการณตางๆ ทเกดขนชวงญปนยดครอง หรอแมกระทงงานเขยนของปราโมทยา อนนตา ตรกเนนเกยวกบเรองราวการตอสของชาวพนเมองกบเจาอาณานคมดตซ หรอนกเขยนอยางมอคตา ลบส (Mochtar Lubis) ซงเปนนกเขยนอกคนหนงทมบทบาทและนวนยายเลมแรกของเขาเรอง Senja di Jakarta (ยามสนธยาทจาการตา) อนเปนนวนยายเลมแรกของอนโดนเซยทไดรบการแปลเปนภาษาองกฤษ งานเขยนของมอลตามกวพากษวจารณการทำางานของรฐบาลซการโน นอกจากนยงมนกเขยนอกหลายคนในยค 45 ทพยายามนำาเสนอประสบการณในสงครามเพอใหผอานไดตระหนกถงการปฏวตทตองแลกมาดวยชวตและเลอดเนอ การถกกดขจากผมอำานาจเหนอกวา การตอสของบรรพบรษจนกวาจะมาเปนชาตอนโดนเซยอยางในปจจบน (Maman, 2007, p. 27) จงทำาใหเรองราวเหลานกลายเปนเนอหาหลกภายในงานวรรณกรรมยคหลงไดรบเอกราช วรรณกรรมในยคระเบยบใหม (1965 -1998)

ในยคระเบยบใหมนนวงวรรณกรรมไดเกดการเปลยนแปลงกไดนำาไปสการแบงวรรณกรรมในชวงดงกลาวเปนยคใหมอกยคหนงภายใตชอ ยค 65 (Angkatan 1965) ในยคดงกลาวนวรรณกรรมไดถกนำามาใชเปน

82

เครองมอทางการเมองอกครง โดยเฉพาะการสอดแทรกแนวคดการตอตานคอมมวนสตอยในงานวรรณกรรม อกทงในยคของประธานาธบดซฮารโตหรอทรจกกนในยคระเบยบใหม ไดมการกวาดลางสมาชกพรรคคอมมวนสตอนโดนเซย รวมทงนกเขยนทมการเคลอนไหวหรอเกยวของกบพรรคคอมมวนสตกถกจบกมเปนจำานวนมากเชนเดยวกน นอกจากนรฐบาลภายใตการดแลของนายพลซฮารโตยงไดปดกนการแสดงความคดเหนของสอตอการทำางานของรฐ ไมเวนแมกระทงนกเขยนกไมมสทธในการวพากษวจารณตอการทำางานของรฐบาลชดใหม เพราะจะถกกลาวหาและสงตวไปกกขงทเกาะบร (Pulau Buru) กรณทเหนไดชดคอปราโมทยา อนนตา ตรกบ นวนยายชดจตรภาคเกาะบร เปนนวนยาย 4 เลม ทเลาเรองราวเกยวกบอาณานคมดตซ ซงปราโมทยาไดประพนธขนขณะถกจบกมอยทเกาะบร กลาวใหถงทสด ปราโมทยา เปนนกเขยนทมชอเสยงและมบทบาทตอวงวรรณกรรมอนโดนเซยมาตงแตยคหลงเอกราช และยงเปนนกเขยนชายทมกนำาเสนอใหตวละครเอกหญงดำารงสถานะในฐานะองคประธานของเรองเลา ไมวาจะเปนเรอง Panggil Aku Kartini saja (เรยกฉนคารตน) อนเปนการเลาเรองราวชวตการตอสของคารตน ซงเปนวรสตรคนแรกของอนโดนเซย หรอนวนยายชดจตรภาคเกาะบรเรอง Bumi Manusia (แผนดนของมนษย) ทนำาเสนอตวละครผหญงอยางไญออนโตโสโรห (Ontosoroh) เพอถายทอดลกษณะตวละครผหญงทมความเขมแขงและกลาหาญในการเรยกรองความยตธรรมใหกบตวเธอและลกสาว รวมทงถายทอดใหไญออนโตโสโรหเปนวรสตรของชาวพนเมองในการตอสเพอเรยกรองสทธของชาวพนเมองซงถกเจาอาณานคมกดข หรอแมแตนวนยายเรอง Gadis Pantai (สาวชายหาด) อนเปนงานเขยนทใชพนฐานชวตจรงจากยายของเขา ดงนนเมอไดอานงานของ ปราโมทยากจะสมผสไดวา ปราโมทยา เปนนกเขยนชายแตกลบมแนวคดแบบสตรนยม เนนใหตวละครหลกในเรองเลาเปนผหญงและมสถานะเปนผกระทำาภายในนวนยายอยางเดนชด (Nurhadi, 2007, pp. 9- 11) อยางไรกตามถงแมวา ปราโมทยาจะถายทอดเรองราวของผหญงใหเปนตวละครหลกในงาน

83

เขยนหลายชนของเขา แตเรองเพศวถของผหญงกไมไดถกกลาวถงในงานเขยนของปราโมทยา ทงนอาจเปนเพราะงานเขยนทเกดขนในยคซฮารโตไดถกควบคมโดยโครงสรางของสงคมและรฐทกำาหนดสถานะของผหญงเอาไวอยางเหนยวแนน รวมทงการหามพดเรองเพศอยางเปดเผยในพนทสาธารณะ จงมกไมปรากฏงานเขยนทนำาเสนอเรองเพศและกามารมณในยคระเบยบใหม

จงเหนไดวาในยคของซฮารโตนน สอไดถกทำาใหกลายเปนเครองมอทางการเมอง รฐบาลเขามาควบคมและจดการสอทไมเหนดวยกบการทำางานของรฐ (censorship) โครงสรางทางวฒนธรรมตางๆ ทรฐบาลกำาหนดไดเขามาเปนเนอหาสวนหนงในวรรณกรรมยคระเบยบใหม โดยเฉพาะกรอบแนวคดเรองสถานะของผหญง ทงไมจำาเปนตองกลาวถงบทบาทของนกเขยนสตรทไมมปรากฏใหเหนมากนก วรรณกรรมในยคปฏรป (1998 –ปจจบน)

การเปลยนแปลงทางดานการเมองแลว เรองความสมพนธทางเพศและสถานะของผหญงกเรมเปลยนไป จากทเคยมองวาสงคมอนโดนเซยไดรบคานยมเรองเพศมาจากสงคมตะวนตก ในแงทเปดเสรทางดานเพศจนทำาใหวฒนธรรมตะวนตกกลายเปนเรองตองหามในสงคมอนโดนเซย คอไมสมควรเอาแบบอยาง รวมทงการผสมผสานกบแนวคดของกลมอสลามในอนโดนเซย อนยงทำาใหบทบาทและสถานะทางเพศหญง-ชายไมเทาเทยมกน ผหญงถกทำาใหเปนเพศทถกกดขมากยงขน ไมวาจะเปนเรองการแตงกาย การแตงงาน วถทางเพศ รวมทงการตกเปนเหยอทางเพศ โดยเฉพาะในชวงวกฤตการเมองผหญงไดกลายเปนกลมเปาหมายหลก แตหลงจากการสนสดอำานาจของซฮารโต และไดมโครงการสรางประเทศอนโดนเซยในรปแบบใหม กลมผหญงอนโดนเซยกเรมเรยกรองสทธทนอกเหนอจากบทบาทของการเปนแมและเมย (Suryakusuma, 2004, pp. 127- 128)

ในขณะทสงคมอนโดนเซยกำาลงเผชญกบการเปลยนแปลงครงสำาคญอกครงหนงนน วงวรรณกรรมอนโดนเซยกไดเกดจดเปลยนครงสำาคญดวยเชนกน คอการปรากฏขนของกลมนกเขยนสตรซงมาพรอมกบ

84

การนำาเสนอประเดนตองหามอยางเรองเพศวถผานนวนยาย เรองราวความสมพนธทางเพศทงรกตางเพศและรกเพศเดยวกน (Nurhadi, 2007, pp. 4- 5) นกเขยนสตรในยคปฏรปสวนใหญเปนกลมทมการศกษา มประสบการณและเปนผเชยวชาญทางดานงานเขยน โดยเนอหาหลกในงานของนกเขยนสตรยคปฏรปคอ การนำาเสนอเรองททาทายตอคานยมของสงคม ไมวาจะเปนเรองวถทางเพศของรกตางเพศและของรกเพศเดยวกน ศาสนา อำานาจ หรอแมกระทงการเมอง ไปจนถงประเดนปญหาเรองสถานะทางเพศและความรนแรงทมกเกดขนกบผหญงโดยเฉพาะพนทภายในบาน รวมถงการควบคมและกดขผหญงเอาไวภายใตเงอนไขของการแตงงาน แตในพนทวรรณกรรม กลมนกเขยนสตรสามารถแสดงออกไดอยางเตมทดวยอารมณแหงการปลดปลอย มการนำาเสนอเรองราวตองหามโดยสญชาตญาณของการเปนอสระทางความคด การเขยนของผหญงจงเปนเรองของปจเจกทพยายามสะทอนความเจบปวด ความปรารถนา และความหวงใหปรากฏขนในงานเขยนของพวกเธอ การนำาเสนอของนกเขยนสตรสวนใหญแลวจงเปนการทาทายตอวฒนธรรมแบบจารตดงเดม ซงมกใหความสำาคญกบสทธของผชายและวฒนธรรมอสลามทมอทธพลในสงคมอนโดนเซย โดยเฉพาะประเดนเกยวกบเพศวถ

คำาศพท (Kosa-kata)Sastra วรรณกรรม Dongeng เทพนยาย Cerita

เรองเลาCerita pendek เรองสน Novel นวนยาย

Gunung ภเขาMaka ดงนน Sejarah ประวตศาสตร

Senang มความสขSedih เศรา Buku หนงสอ

Penulis นกเขยนPembaca คนอาน

85

แบบฝกหด (Latihan)Lagu……………………………………………………………………………………….

Aku………………lemah………..Aku yang ……………karena cinta yang t’lah hilang darimu yang mampu………………………Selama mata terbuka…………………jantung tak berdetak selama itu pun aku…………tuk mengenangmuDarimu, kutemukan hidupku………….,kaulah cinta sejatiBila yang tertulis untukkuAdalah yang terbaik untukmuKan kujadikan kau……………….Yang terindah dalam hidupkuNamun takkan mudah bagikuMeninggalkan jejak hidupkuYang telah terukir abadi……………………………………………………….

Kosa-kataการกระทำาตางๆ (Tindakan ตน-ดะ-กน)

1. Makan มากน กน2. Minum มนม ดม3. Tidur ตดร นอนหลบ4. Bangun บางน ตนนอน5. Berdiri เบอร-ดร ยน6. Duduk ด-ดค นง7. Jalan จา-ลน เดน8. Lari ลาร วง9. Loncat ลอน จต กระโดด

86

10. Sepak เซ-ปะก เตะ11. Dengar เดองาร ฟง12. Bicara บจารา พด13. Baca บาจา อาน14. Tulis ต-ลส เขยน15. Senyum เซอ-ญม ยม16. Tawa ตาวา หวเราะ17. Tangis ตา-งส รองไห18. Usap อ-ซป กวาด19. Berisik เบอ-ร-ซก กระซบ20. Peluk เปอ-ลก กอด21. Berkendara เบอ-เกน-ดา-รา ขบข22. Bernyanyi เบอ-ญน-ญ รองเพลง23. Belajar เบอ-ลา-จาร เรยน24. Kerja เกอร-จา ทำางาน25. Main มา-อน เลน26. Masak มา-ซก ทำาอาหาร27. Beli เบอ-ล ซอของ28. Jual จ-วล ขาย

โรงเรยน Sekolah เซอ-โก-ละฮ1. Guru กร คร (ประถมศกษา,

มธยมศกษา)2. Dosen โด-เซน อาจารย

(มหาวทยาลย)3. Murid ม-รด นกเรยน4. Kepala Sekolah เกอ-ปา-ลา เซอ-โก-ละฮ อาจารย

ใหญ5. Bendera เบน-เด-รา ธงชาต

87

6. Gedung sekolah เกอ-ดง เซอ-กอ-ละฮ อาคารเรยน7. Lapangan ลา-ปง-อน สนาม8. Kursi กร-ซ เกาอ9. Tas Sekolah ตส เซอ-โก-ละฮ กระเปา

นกเรยน10. Papan tulis ปาปน ตลส กระดานดำา11. Penghapus papan tulis เปง-ฮา-ปส ปาปน ตลส

แปรงลบกระดาน12. Peta เป-ตา แผนท13. Komputer กอม-ป-เตอร เครอง

คอมพวเตอร14. Pensil แปน-ซล ดนสอ15. Pulpen ปล-เปน ปากกา16. Penghapus เปง-ฮา-ปส ยางลบ17. Penggaris เพง-กา-รส ไมบรรทด18. Kertas เกอร-ตส กระดาษ19. Buku pelajaran บก เปอ-ลา-จา-รน

หนงสอเรยน20. Kamus กา-มส

พจนานกรม21. Ruang rapat รวง รา ปต หอง

ประชม22. Kelas เกอ-ลส

หองเรยน23. Perpustakaan เปอร-ปส-ตา-กา-อน

หองสมด24. Ruang computer รวง กอม ป เตอร หอง

ปฏบตการคอมพวเตอร

88

25. Halaman ฮา-ลา-มน สนามเดกเลน26. Kantin กน-ตน โรง

อาหารอาชพ Pekerjaan เปอ-เกอร-จา-อน

1. Guru ก-ร คร2. Pustakawan ปส-ตา-กา-วน บรรณารกษ 3. Dokter ดอก-เตอร แพทย 4. Perawat เปอ-รา-วต นางพยาบาล5. Dokter gigi ดอก-เตอร ก-ก ทนตแพทย6. Apoteker อา-โป-เตก-เกอร เภสชกร 7. Dokter hewan ดอก-เตอร เฮ-วน สตวแพทย 8. Polisi โป-ล-ซ ตำารวจ9. Tentara เตน-ตา-รา ทหาร 10. Pilot ป-ลอต นกบน 11. Penerima tamu เปอ-เนอ-ร-มา ตา-ม พนกงาน

ตอนรบบนเครองบน12. Tukang pos ต-กง โปส บรษไปรษณย13. Teknik เเตก-นก วศวกร14. Arsitek อาร-ซ-แตก สถาปนก15. Anemer อา-เนอ-เมอร ชางกอสราง 16. Ahil kimia อา-ฮล ก-เมย นกเคม17. Ahil biologi อา-ฮล บ-โอ-โล-ก นกชววทยา18. Ahil astronomi อา-ฮล อส-โตร-โน-ม นก

ดาราศาสตร19. Penulis เปอ-น-ลส นกเขยน20. Wartawan วาร-ตา-วน นกขาว21. Juru bahasa จ-ร บา-ฮา-ซา ลาม

89

22. Pelukis เปอ-ล-คส จตรกร, ศลปน

23. Aktor แอก-เตอร นกแสดง

90

บรรณานกรม (Daftar Pustaka)

ทวศกด เผอกสม. (2555). ประวตศาสตรอนโดนเซย: รฐจารตบนหมเกาะ ความเปนสมยใหมแบบ

อาณานคมและสาธารณรฐแหงความหลากหลาย. กรงเทพ: สำานกพมพเมองโบราณ.เพญศร พานช และไซนย ตาภ. (2010). พจนานกรมภาษาอนโดนเซย –ไทย. โครงการความรวมมอระหวาง

หนวยวจยภมภาคศกษา มหาวทยาลยวลยลกษณ ประเทศไทย และโครงการภาษาอนโดนเซยสำาหรบ

นกศกษาตางชาต (BIPA) มหาวทยาลยมาลง ประเทศอนโดนเซย ศรพร มณชเกต. (2542). ภาษาอนโดนเซย. พมพครงท 1 Charobol Phumeesub dan Rachan Jaengsri. (2013). Bahasa Indonesia Tingkat Pemula I dan II.

Regional Studies: Walailak University.

91

Dekumen Bahasa Indonesia. (2010). Walailak University. Thailand. Dekumen Bahasa Indonesia. (2011). Program Incountry. Universitas Negeri Malang. Indonesia. Pattama Junpaitoon dan Sirirawadee Boonyakit. (2013). Bahasa Indonesia Mengengah I dan

II. Regional Studies: Walailak University.Nidni Aeusrivongse. (1976). Fiction as History: A Study of Pre- War Indonesian Novels

and Novelists (1920- 1942). (Ph.D. Thesis, University of Michigan). Teguh Basuki dan tim penulis. (1999). Bahasa Indonesia Bahan Pelajaran Bagi Penutur Asing:

Tingkat Pemula.Yogyakarta: Fakultas Sastra Universitas Gadjah Mada.Teeuw, A . (1967). Modern Indonesian Literature. The Hague: Martinus Nijhoff.