ศูนย์อนุรักษ์พันธุกรรมพื ช

นาย ณฐกตต ดวงใจ เลขท 2 นาย ศภศร ทรงงาม เลขท 7

นาย อภสทธ ประยรพรหม เลขท 25 นาย พชตพล แกวเมองคำา เลขท 5

ชนมธยมศกษาปท 4/2

ศนยอนรกษพนธกรรมพช

กจกรรมท 1 กจกรรมปกปกพนธกรรมพช                กจกรรมปกปกพนธกรรมพช มเปาหมายทจะปกปก

พนทปาธรรมชาต นอกเขตพนทรบผดชอบของกรมปาไม และ  กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดแกปาในสถาบน

การศกษา ปาในศนยวจยและสถานทดลอง ปาทประชาชน รวมใจกนปกปก ซงเมอรกษาปาธรรมชาตไวกจะรกษา

พนธกรรมดงเดมในแตละพนท โดยมเปาหมายใหมกระจายทวประเทศในทกเขตพรรณพฤกษชาต

                ในการปกปกพนธกรรมสงมชวตในปาของสถาบนการ ศกษา ไดสนบสนนใหสถาบนการศกษาในระดบตางๆ จดทำา

โครงการปกปกปาของสถาบน ทำาการสำารวจ ทำารหสประจำาตน และขนทะเบยนพนธกรรมในพนท เชน มหาวทยาลยราชภฏ

   รำาไพพรรณ มหาวทยาลยแมโจ มหาวทยาลยเชยงใหมเปนตน

  ในการปกปกพนธกรรมสงมชวตในปาจงหวด สวนราชการ ตางๆ และหนวยงานตางๆ ไดทลเกลาฯถวาย เชน พนทใน

  จงหวดชมพร พนทของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยเปนตน

กจกรรมการปกปกพนธกรรมพช

พนทเปาหมายของโครงการฯ พนทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระ

    ราชดำารฯ กองทพเรอ เชน หมเกาะแสมสาร สตหบ ชลบร เกาะในความรบผดชอบกองทพเรอทโครงการฯ

ไปดำาเนนการพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระ

  ราชดำารฯ กอง การเกษตรและสหกรณ สำานกงานทหาร      พฒนา หนวยบญชาการทหารพฒนา เขาวงเขมร

     อำาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร พนทสรางปาตามแนวพระราชดำารฯ และปาพนธกรรม

พช ทบลาน ครบร พนทหนองระเวยง อำาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา

พนทโครงการอนรกพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระ ราชดำารฯ สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวดชลบร

พนทโครงการอนรกพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระ ราชดำารฯ โคกภตากา อำาเภอภเวยง จงหวดขอนแกน

พนทเขอนใหญของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย13    เขอนทวประเทศ เนอทรวม 30,850 ไร

           เปนกจกรรมทดำาเนนการสำารวจเกบรวบรวมพนธกรรมในพนททกำาลงจะเปลยนแปลงหรอสญสน

จากการพฒนา เชน จากการทำาอางเกบนำา ทำาถนน การพฒนาเปลยนแปลงจากปาธรรมชาตเปนพนท

เกษตรกรรม หรอการทำาโรงงานอตสาหกรรม การจดทำา บานจดสรร ฯลฯ ซงพนธกรรมในพนทเหลานนจะสญไป

การนไดสงเจาหนาทและอาสาสมคร ออกสำารวจเกบ รวบรวม ในรปเมลด กง ตน เปนการดำาเนนการนอก

พนทในความรบผดชอบของกรมปาไม ในทก เขตพรรณพฤกษชาต

           การสำารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพชและ ทรพยากรตาง ๆ ในพนทลอแหลมตอการสญสน

พนธกรรม เชน เกาะตาง ๆ ในภาคตะวนออกของ   ประเทศไทย พนทสรางถนน โรงงาน พนทจดสรร ฯลฯ

รวมทงการสำารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพชและ ทรพยากรตาง ๆ รอบพนทของหนวยงานทรวมสนอง

พระราชดำารฯ ในรศม 50 กโลเมตร ซงไดดำาเนนการใน พนทตาง ๆ ทวประเทศ

กจกรรมท 2    กจกรรมสำารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช

ในปงบประมาณ 2549 นนสำารวจเกบรวบรวมตวอยาง  ในพนทเปาหมายสวนหนง คอฝงคอฝงอาวไทย โดย

การสำารวจทรพยากรทงในดานกายภาพและชวภาพ ม การสำารวจและเกบพนธกรรมของสงมชวตตาง ๆ ทหา

   ยาก และใกลสญพนธ พนธกรรมของสงมชวตตาง ๆ ทเกบรวบรวมได โดยเฉพาะพชนนมการเกบในรปเมลด     เกบตวอยางแหง และ ตวอยางดอง ตนพชทมชวต ช             นสวนพชทมชวต เชน ผล กงชำา กงตอน หว ราก

  เหงา ฯลฯ และไดนำาพชบางสวนไปปลกรวบรวม พนธกรรมพชและจดแสดงบรเวณสวนพฤกษศาสตร

เกาะทะเลไทย บนเกาะแสมสาร นอกจากนนยงไปนำาจด แสดงทพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เขา

หมาจอ อ. สตหบ จ. ชลบร โดยคณะปฏบตงานวทยาการอพ.สธ.ซงประกอบดวยคณะอาจารยผทรงคณวฒ

หลายสาขาจากสถาบนตางๆ ไดแก จฬาลงกรณ มหาวทยาลย มหาวทยาลยรามคำาแหง มหาวทยาลย เกษตรศาสตร กรมปาไมมหาวทยาลยสงขลานครนทร

กรมอทกศาสตรกองทพเรอ หนวยสงครามพเศษ กองทพเรอ รวมถงเจาหนาทและนกวจย อพ.สธ.

เปนกจกรรมตอเนองจากการสำารวจเกบรวบรวมพนธกรรมพช โดยการนำาพนธกรรมไปเพาะปลกในพนททปลอดภย ในศนยการศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ทมอย 6 ศนยทวประเทศ ในพนทศนยวจยและสถานทดลองของกรมวชาการเกษตร พนททจงหวดหรอสถาบนการศกษาทเขารวมสนองพระราชดำารอพ.สธ. มการดำาเนนการรบ- สงพนธกรรมพชไปตามพนทอนรกษ  พนทของอพ.สธ.ตามทตางๆ   มการแลกเปลยนและฝากเพาะขยายพนธ   ดแลรกษา    ทดลองปลกโดยเจาหนาท  อพ.สธ. ตามศนยและพนทตางๆ  ของอพ.สธ.

ในปงบประมาณ 2549  อพ.สธ.เนนนำาไปปลกในพนทศนยอนรกษพนธกรรมพชฯคลองไผ  อ.สคว จ.นครราชสมา          นอกจากการปลกตนพนธกรรมแลวยงมการเกบรกษาในรปเมลดพนธและการเพาะเลยงเนอเยอทธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา และมการเกบรกษาสารพนธกรรม (DNA) ทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน และทธนาคารพชพรรณ สวนจตรลดา

กจกรรมท 3    กจกรรมปลกรกษาพนธกรรมพช

สรปงานในกจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษา  พนธกรรมพช

จำานวนหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารในกจกรรม   ปลกรกษาพนธกรรมพช รวมทงสนจำานวน 42  หนวย

งาน และ ศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระ ราชดำาร 6 แหง

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระ ราชดำารฯ (อพ.สธ.) สวนจตรลดา แบงเปน 3 สวน

ดงน1 งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะสน ระยะปาน

กลางและระยะยาว โดยวธการเพาะเลยงเนอเยอพชดำาเนนงานโดย หนวยขยายพนธพชโดยการเพาะเลยง

   เนอเยอพช หนวยปฏบตการวจยเพาะเลยงเนอเยอพชและหนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดยการ

เพาะเลยงเนอเยอพช อาคารธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา

                ลกษณะงานเปนการดำาเนนงานรวมโดยหนวย ปฏบตการทงสามหนวยงานทไดกลาวถง งานทดลอง

บางสวนเปน จงขอสรปงานของการเพาะเลยงเนอเยอ พชของ อพ.สธ. ไวในกจกรรมน ดงน

ก. งานเกบรกษาโดยวธการเพาะเลยงเนอเยอ ระยะสน            เปนงานทเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอ

พช(สภาพปลอดเชอ) และขยายพนธพชในคราวเดยวกน โดยไมเกน 6   เดอนทอยในสภาพเพาะเลยงเนอเยอพช

หลงจากทพชสมบรณดแลวบางสวนนำาไปปลกขยาย พนธตอไปในสภาพธรรมชาต และบางสวนดำาเนนการ

ขยายพนธในสภาพปลอดเชอตอไป            มการเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอประมาณ

4,000 ลตร โดยสตรอาหารทใชสวนใหญจะเปนสตร มาตรฐาน MS และฮอรโมนหรอสารสำาคญอน ๆ ขนอย

กบชนดของพชทเพาะเลยง นอกจากนนยงมสตรอาหารทใชเลยงกลวยไม 

ข.   งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะปานกลาง กลวยไม 55 ชนด หวาย 6 ชนด พชไมเมองหนาวทมลำาตนใตดน 33 ชนด ไดแก

Allium, Hyacinth, Tulip เปนตน พชสมนไพร 17 ชนด ไดแก ชอมก วานชกมดลก ไกดำา

ดอกดน เปราะหอม เปนตน พชอนๆ 8 ชนด ไดแกขนนไพศาลทกษณ กหลาบจว

จำาปสรนธร สาเก หวา เปนตน

การเพาะเลยงเนอเยอ Hyacinth สามารถออกดอกไดในขวด

ค.   งานเกบรกษาพนธกรรมพชในระยะยาว (ใน สภาพเยนยงยวด -196 องศาเซลเซยส) ไดแก

การอนรกษเชอพนธจำาปสรนธร Magnolia sirindhorniae Noot. & Chalermglin ในหลอดทดลองโดยการเกบรกษาในภาวะชะลอการเจรญและการเกบรกษาในไนโตรเจนเหลว การศกษาการขยายพนธกลวยไมมาวงสมวง  ( Doritis  pulcherima  Lindl.) ในสภาพปลอดเชอ การเกบรกษากลวยไมชางกระขาวปากแดงในไนโตรเจนเหลวโดยวธ Vitrification การศกษาการเกบรกษา Protocorm กลวยไมพนธชางกระขาวปากแดงในไนโตรเจนเหลว (Cryopreservation) โดยวธ Encapsulation-dehydration การเกบรกษายอดขนนไพศาลทกษณดวยวธภายในเมด bead

2   งานปลกตนพนธกรรมพชทไดจากการเพาะเลยง เนอเยอพช และงานอนบาลตนพนธกรรมพชกอนทจะ

จดสงตอไปยงแหลงปลกพนธกรรมพชในทตาง ๆ           โดย หนวยปฏบตการเกบรกษาพนธกรรมพชโดย

การเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการขยายพนธพช โดยการเพาะเลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการวจยเพาะ

  เลยงเนอเยอพช หนวยปฏบตการเพาะชำาอนรกษ พนธกรรมพช และหนวยปฏบตการเพาะชำาเพาะเลยง

เนอเยอพชไดแกกลวยไม, หวาย, พชสมนไพร ขนนไพศาลทกษณ   กหลาบ   จำาปสรนธร พชอนๆ เชน กฤษณา,ขงชมพ,ขล, จนจเหมา

เยย,หวาย, พลคาว  

กจกรรมวางแผนพฒนาพนธพชเปนกจกรรมทนำาขอมล จากศนยขอมลพนธกรรมพชทไดจากการศกษา ประเมน

การสำารวจเกบรวบรวม การปลกรกษาพนธกรรมพชทม นำามาใหผทรงคณวฒศกษาและวางแผนพฒนาพนธพช

เพอใหมพนธตามความตองการในอนาคต โดยเปนการ วางแผนระยะยาว 30 ป 50 ป วาจะมพนธพชลกษณะ

ตางๆ ทตองการของชวงเวลา เปนการพฒนาคาดการณ ลวงหนาซงเมอไดแผนพฒนาพนธพชแตละชนด จะนำา

ทลเกลาฯ ถวายสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม ราชกมาร เพอทรงมพระราชวนจฉย และพระราชทานให

กบหนวยงานทมหนวยงานในการพฒนาปรบปรงพนธ

กจกรรมท 4  กจกรรมวางแผนพฒนาพนธพช

ทมา จากทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดมพระ

ราชปรารภกบนายแกวขวญ วช โรทย เลขาธการพระราชวงและผอำานวยการโครงการสวนพระ องคฯ สวนจตรลดา ถงเรองมะกอกโอลฟม

คณคาและประโยชนหลายดาน อกทงมพระราชกระแสกบหลาย       หนวยงาน เชน คณะกรรมการพเศษเพอประสานงาน

    โครงการอนเนองมาจากพระราชดำารฯ มหาวทยาลย       เกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ฯลฯ

ในการน เลขาธการพระราชวง ไดใหโครงการอนรกษ พนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำาร สมเดจพระเทพรตน

ราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ศกษาและดำาเนนการทดลอง ปลกมะกอกโอลฟ (Olea europaea  L.) ในประเทศไทย

ในสวนของโครงการสวนพระองค

มะกอกโอลฟ

ชอพนเมอง : มะกอกโอลฟ ชอวทยาศาสตร : Olea europaea  L.ชอวงศ : OLEACEAEชอสามญ : Oliveมะกอกโอลฟเปนไมตนไมผลดใบ ลำาตนอาจสงถง 20 เมตรใบ เดยวเรยงตรงขามกน รปใบหอก กวาง 1-1.5 เซนตเมตร ยาว 5-6 เซนตเมตร ปลายใบแหลมหรอมนแคบ มตงเลกๆ โคนรปลม ขอบเรยบ กานใบสน ยาว 3-4 มลลเมตร ผวดานบนสเขยวเขมเปนมน ผวใบดานลางสเทา ดอก ชอแยกแขนงออกทซอกใบ ดอกฝอยมทงดอกสมบรณเพศและดอกไมสมบรณเพศ กานดอกยาว กลบเลยง 4 กลบ โคนเชอมตดกน กลบดอก 4 กลบโคนเชอมตดกน ดอกมสขาวหรอสครม เกสรตวผ 2 อน ขนาดใหญตดทกลบดอก อบเรณสเหลองลกษณะเปน 2 พ รงไขม 2 คารเพลแตละคารเพลม 2 ออวล กานเกสรเพศเมยตรง สนและหนา ยอดเกสรเพศเมยคอนขางใหญ ผล สด มเนอ รปรางกลมร ยาว 1-4 เซนตเมตร กวาง 0.6-2 เซนตเมตร สผลมสตางๆ เชน สเขยว สแดง สมวงหรอสดำา มเมลดแขง ผล มะกอกโอลฟมเมลดในเดยวและมรปทรงคอนขางกลม อาจจะกลมนอย หรอกลมมากแตกตางกนไป สวนขนาดของผลขนอยกบสายพนธ ผลประกอบดวยสวนของเปลอกชนนอก ซงสจะเปลยนเมอผลสก เนอมะกอกโอลฟเปนสวนทมปรมาณนำามนมากทสด  สวนเมลดในเปนเมลดทแขง ลกษณะยาวและมตมอยตรงสวนบนของเมลดหอหมเมลดพนธทอยดานในซงพบวามทงคพภะ (embryo) และในโภชนาสาร

ลกษณะทางพฤกษศาสตร

เขาถงจาก http://www.rspg.or.th/experimental_project/olive/olive.htmเมอวนท 1กนยายน 2555

เขาถงจาก http://www.rspg.or.th/activities/index.htmเมอวนท 1กนยายน 2555

แกวขวญ วชโรทย.โครงการอนรกษพนธกรรมพชฯ.กรงเทพฯ:สนามเสอปา

อางอง