Top Banner
โดย นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 สาขาวิชา ออกแบบประยุกต์ศิลป์ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม Presentation วันลอยกระทง ประเพณีวันลอยกระทงของแต่ละภาค
38

วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

Jul 01, 2015

Download

Automotive

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

โดย

นางสาว นพรรษมล บญเพชร

รหส 5421302216 สาขาวชา ออกแบบประยกตศลป

มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม

Presentation วนลอยกระทง

ประเพณวนลอยกระทงของแตละภาค

Page 2: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

ประวตความเปนมาของวนลอยกระทง

ประเพณลอยกระทงนน ไมมหลกฐานระบแนชดวาเรมตงแตเมอใด แตเชอวาประเพณนไดสบตอกนมายาวนานตงแตสมยสโขทย โดยในรชสมยพอขนรามคาแหง เรยกประเพณลอยกระทงนวา "พธจองเปรยญ" หรอ "การลอยพระประทป" และมหลกฐานจากศลาจารกหลกท 1 กลาวถงงานเผาเทยนเลนไฟวาเปนงานรนเรงทใหญทสดของกรงสโขทย ทาใหเชอกนวางานดงกลาวนาจะเปนงานลอยกระทงอยางแนนอน

ในสมยกอนนนพธลอยกระทงจะเปนการลอยโคม โดยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ไดทรงสนนษฐานวา พธลอยกระทงเปนพธของพราหมณ จดขนเพอบชาเทพเจา 3 องค คอ พระอศวร พระนารายณ และพระพรหม ตอมาไดนาพระพทธศาสนาเขาไปเกยวของ จงใหมการชกโคม เพอบชาพระบรมสารรกธาต และลอยโคมเพอบชารอยพระบาทของพระพทธเจา

กอนทนางนพมาศ หรอ ทาวศรจฬาลกษณ สนมเอกของพระรวงจะคดคนประดษฐกระทงดอกบวขนเปนคนแรกแทนการลอยโคม ดงปรากฏในหนงสอนางนพมาศทวา

Page 3: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

"ครนวนเพญเดอน 12 ขานอยไดกระทาโคมลอย คดตกแตงใหงามประหลาดกวาโคมสนมกานลทงปวงจงเลอกผกาเกษรสตาง ๆ มาประดบเปนรปกระมทกลบบานรบแสงจนทรใหญประมาณเทากงระแทะ ลวนแตพรรณดอกไมซอนสสลบใหเปนลวดลาย..."

เมอสมเดจพระรวงเจาไดเสดจฯ ทางชลมารค ทอดพระเนตรกระทงของนางนพมาศกทรงพอพระราชหฤทย จงโปรดใหถอเปนเยยงอยาง และใหจดประเพณลอยกระทงขนเปนประจาทกป โดยใหใชกระทงดอกบวแทนโคมลอย ดงพระราชดารสทวา "ตงแตนสบไปเบองหนา โดยลาดบกษตรยในสยามประเทศถงกาลกาหนดนกขตฤกษวนเพญเดอน 12 ใหทาโคมลอยเปนรปดอกบว อทศสกการบชาพระพทธบาทนมมทานทตราบเทากลปาวสาน" พธลอยกระทงจงเปลยนรปแบบตงแตนนเปนตนมา

ประเพณลอยกระทงสบตอกนเรอยมา จนถงกรงรตนโกสนทรตอนตน สมยรชกาลท 1 ถง รชกาลท 3 พระบรมวงศานวงศตลอดจนขนนางนยมประดษฐกระทงใหญเพอประกวดประชนกน ซงตองใชแรงคนและเงนจานวนมาก พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท 4 ทรงเหนวาเปนการสนเปลอง จงโปรดใหยกเลกการประดษฐกระทงใหญแขงขน และโปรดใหพระบรมวงศานวงศทาเรอลอยประทปถวายองคละลาแทนกระทงใหญ และเรยกชอวา "เรอลอยประทป" ตอมาในรชกาลท 5 และรชกาลท 6 ไดทรงฟนฟพระราชพธนขนมาอกครง ปจจบนการลอยพระประทปของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงกระทาเปนการสวนพระองคตามพระราชอธยาศย

Page 4: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

เหตผลและความเชอของการลอยกระทง

สาเหตทมประเพณลอยกระทงขนนน เกดจากความเชอหลาย ๆ ประการของแตละทองท ไดแก

1.เพอแสดงความสานกถงบญคณของแมนาทใหเราไดอาศยนากน นาใช ตลอดจนเปนการขอ

ขมาตอพระแมคงคา ทไดทงสงปฏกลตาง ๆ ลงไปในนา อนเปนสาเหตใหแหลงนาไมสะอาด

2.เพอเปนการสกการะรอยพระพทธบาทนมมทานท เมอคราวทพระพทธเจาเสดจไปแสดง

ธรรมโปรดในนาคพภพ และไดทรงประทบรอยพระบาทไวบนหาดทรายแมนานมมทานท ซงเปน

แมนาสายหนงอยในแควนทกขณาบถของประเทศอนเดย ปจจบนเรยกวาแมนาเนรพทท

3.เพอเปนการสะเดาะเคราะห เพราะการลอยกระทงเปรยบเหมอนการลอยความทกข ความ

โศกเศรา โรคภยไขเจบ และสงไมดตาง ๆ ใหลอยตามแมนาไปกบกระทง คลายกบพธลอยบาปของ

พราหมณ

Page 5: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

4.เพอเปนการบชาพระอปคต ทชาวไทยภาคเหนอใหความเคารพ ซงบาเพญเพยรบรกรรมคาถาอยในทองทะเลลกหรอสะดอทะเล โดยมตานานเลาวาพระอปคตเปนพระมหาเถระรปหนงทมอทธฤทธมาก สามารถปราบพญามารได

5.เพอรกษาขนบธรรมเนยมของไทยไวมใหสญหายไปตามกาลเวลา และยงเปนการสงเสรมการทองเทยวใหเกดขนทงชาวไทยและชาวตางประเทศ 6.เพอความบนเทงเรงใจ เนองจากการลอยกระทงเปนการนดพบปะสงสรรคกนในหมผไปรวมงาน 7.เพอสงเสรมงานฝมอและความคดสรางสรรค เพราะเมอมเทศกาลลอยกระทง มกจะมการประกวดกระทงแขงกน ทาใหผเขารวมไดเกดความคดแปลกใหม และยงรกษาภมปญญาพนบานไวอกดวย

Page 6: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

ประเพณลอยกระทงในแตละภาค

ภาคเหนอ

จงหวดเชยงใหม

ภาคเหนอ จะเรยกประเพณลอยกระทงวา "ยเปง" อนหมายถงการทาบญในวน

เพญเดอนย (เดอนยถานบตามลานนาจะตรงกบเดอนสบสองในแบบไทย) โดยชาวเหนอ

จะนยมประดษฐโคมลอย หรอทเรยกวา "วาวฮม" หรอ "วาวควน" โดยการใชผาบางๆ

แลวสมควนขางใต ใหโคมลอยขนไปในอากาศ เพอเปนการบชาพระอปคตต ซงเชอกน

วาทานบาเพญบรกรรมคาถาอยในทองทะเลลก หรอสะดอทะเล ตรงกบคตของชาวพมา

Page 7: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 8: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 9: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 10: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 11: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

จงหวดตาก

ประเพณสาย ไหลประทปพนดวง หรอ การลอยกระทงสาย ถอเปน ประเพณของชาวเมองตากทนาวถชวตของบรรพชนมาผสมผสานเขากบความเชอ และหลกศาสนา ชาวเมองตากจะมถนอาศยอยบรเวณรมฝงแมนาปง วถชวตของชาวตากจงมความผกพนกบสายนาทเปรยบเสมอนสายโลหตทหลอ เลยงชาวเมองตากมานานหลายชวอายคนกอใหเกดประเพณทแสดงออกถงความกตญ�ในคนวนเพญเดอนสบสองชาวเมองตากไดจดใหมการขน ประเพณสาย ไหลประทปพนดวง เกดจากการรวมมอรวมใจของชาวบานในหมบานเปนความเชอในการจดทากระทงนาไปลอย เพอบชารอยพระพทธบาทของพระพทธเจา อกทงยงเปนการลอยทกขโศกโรคภยใหพนไปจากตนเอง และขอขมาทไดอาศยแมนาและทงของเสย ถายเทสงปฏกลลงแมนาปง

Page 12: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 13: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 14: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 15: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 16: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

จงหวดสโขทย

เปนอกหนงจงหวดทมชอเสยงในเรองประเพณลอยกระทง ดวยความเปนจงหวดตนกาเนดของประเพณน โดยการจดงาน ลอยกระทงเผาเทยนเลนไฟ ทจงหวดสโขทยถกฟนฟกลบมาอกครงหนงในป พ.ศ.2520 ซงจาลองบรรยากาศงานมาจากงานลอยกระทงสมยกรงสโขทย และหลงจากนนกมการจดงานลอยกระทงเผาเทยนเลนไฟขนทจงหวดสโขทยทก ๆ ป มทงการจดขบวนแหโคมชกโคมแขวน การเลนพลตะไล และไฟพะเนยง

Page 17: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 18: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 19: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 20: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

ประเพณลอยกระทงภาคอสาน

จงหวดนครพนม

จงหวดนครพนม จะตกแตงเรอแลวประดบไฟ เปนรปตางๆ เรยกวา

“ไหลเรอไฟ “โดยเฉพาะทจงหวดนครพนม เพราะมความงดงามและอลงการทสด

ในภาคอสาน

Page 21: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 22: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 23: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 24: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 25: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

ประเพณลอยกระทงภาคกลาง

การลอยกระทงของภาคกลางซงเปนทมาของการลอยกระทงทนยมปฏบตกนทงประเทศนน มหลกฐานวาในสมยกรงศรอยธยาเปนราชธานมพระราชพธ “จองเปรยงลดชดลอยโคม”

ในสมยรชกาลท ๓ แหงกรงรตนโกสนทรเรยกพธนวา “ลอยพระประทปกระทง” เนองจากโปรดใหทาเปนกระทงใหญ บนแพหยวกกลวย ตกแตงอยางวจตรพศดารประกวดประชนกน แตในรชกาลตอมากโปรดใหเปลยนกลบเปนเรอลอยพระประทปแบบสมยอยธยา ในสมยพระสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท ๖ โปรดใหเลก พธนเสยเพราะเหนวาเปนการสนเปลอง

กระทงของภาคกลางม ๒ ประเภทคอ

กระทงแบบพทธ

เปนกระทงทประดษฐดวยวสดธรรมชาต เชน ใบตอง ใบกระบอ กานพลบพลง ใบโกศล หรอวสดธรรมชาตทหาไดตามทองถนและประดบดวยดอกไมสดตางๆ ภายในกระทงจะตงพมทองนอย ถากระทงใหญจะใช ๓ พม กระทงเลกใชพมเดยวและธปไมระกา ๑ ดอก เทยน ๑ เลม และวสดตางๆตามความเชอของคนในทองถน

กระทงแบบพราหมณ

วธการทาเชนเดยวกบการทากระทงแบบพทธ จะแตกตางกน คอไม มเครองทองนอย บางทองถนจะมการใสหมากพล เงนเหรยญ หรอตดเสนผมเลบมอ เลบเทา เพอเปนการสะเดาะเคราะหไปในตว เปนพธความเชอของผทนบถอศาสนาพรามณ

Page 26: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 27: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 28: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 29: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 30: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

ประเพณลอยกระทงของภาคใต

การลอยกระทงของชาวใตสวนใหญนาเอาหยวกมาทาเปนแพบรรจเครองอาหาร

แลวลอยไปแตมขอนาสงเกตคอ การลอยกระทงทางภาคใต ไม มกาหนดวาเปน

กลางเดอน ๑๒ หรอเดอน ๑๑ ดงกลาวแลว แตจะลอยเมอมโรคภยไขเจบ เพอใหหาย

โรคภยไขเจบทตนเปนอย เปนการลอยเพอสะเดาะเคราะหการตกแตงเรอหรอแพลอย

เคราะห จะมการแทงหยวก เปนลวดลายสวยงามประดบดวยธงทว ภายในบรรจดอกไม

ธปเทยน เงนและเสบยงตางๆ ตามความเชอของคนในทองถน

Page 31: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 32: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 33: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 34: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 35: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

กจกรรมวนลอยกระทง

ประกวดทากระทง

Page 36: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 37: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์
Page 38: วันลอยกระทง นางสาว นพรรษมล บุญเพชร รหัส 5421302216 ออกแบบประยุกต์ศิลป์

ขอบคณทกคนทรบชม

พบกนใหมโอกาสหนาคะ ^^