Top Banner
ح موتڵهگ: ساڵ4500 : تیراژ دینار1000 نرخیش دەکاتوێنە دابەڤ پەیک ئاای ب کۆمپانی2560031 : ئاریافۆن07504531388 :)مۆبایل( ایبهتنی ت ژیۆشخانهیهرامبهر نهخ ب- هی کورانلێر ، فولکهو ه2136622 3210501 3210502 : تهلهفۆن56 ویسالم خانو2 شهقامی101 ۆڕشڕهکی ش: سلێمانی گهیشان ناون گشتییهی سیاسیهكی رۆژنامهیهریدهکاتای ئاوێنه د کۆمپانی)375( ژماره2013/4/30 مە سێشەمwww.awene.com 12 »» 17 »» می ئێران ئیس���ا كۆم���اری وهفدێك���یهولێریانردانی هابردو س���ههفت���هی ر هرزانیێچیرڤان با "س���هردانهكهی ن كردوهو وهفده".هوڵی ئهه بۆ بهغدا بهشێكه لههكیرچاوهی س���هایب���هت:هولێ���ر، ت هگهیاند كهوێنهی راهولێر بهئاهدار له ئاگاو وهفدێكیابردهفتهی ر ه س���هردانیمی ئێران ئیس���ا كۆماریهولێره لهتیان كردوههتی پاركردای س���هر���تنه سهر كورد���تی فشارخس بهمهبهسۆنی ئۆپۆزس���ی كۆمهك���یوهی ب���ۆ ئ���هوهش ئێرانهرامبهر ئههكهن، ب س���وریا نرانیرۆك وهزی فش���ار بخاته سهر س���ههندێكم هدهكی تا به مالیاق ن���وری عێرردهوه بچێت.هكانی كویكاری لهداواوهی بۆ ئه ئام���اژهیهرچاوه ئهو س���همهید كه سهردانهكهی رۆژی دوشهم كرێچیرڤانهرێ���م نتی هی حكومه س���هرۆكی لهگهڵوه كۆبونهرزان���ی بۆ بهغ���داو باهی ئێران.نهوو هكی، بهشێكه له مالیوه كردی ب���ۆ ئه ئاماژهكهرچاوه س���همانهتیمی ئێران زه ئیس���ا كه كۆماریگرتوهرد وهرهتی كوكرداییان لهسهروه ئههكهن، سوریا نۆنی ئۆپۆزسی كه كۆمهكیان وهفدیهكان���ی نێونهوهربۆیه كۆبو ه نوری شیعهومانیاوپهیڵ ه كوردی لهگهغدا " پۆزهتیف" بوه.كی لهبه مالیكات كهوه ده به پیره ئاماژه س���هعدیهس���ێك لهجێینانی ك بیر لهداهكێتی یلام جهوهو دهڵێت "م تاڵهبانی ناكاتهژ دهبێوهر درێنی ه تهمههو ئیشه باش دهمێنێت".ایه تا دونیا دونیی ئهحمهد س���هعدهولێر:، ه ئاوێنهاس���یو سی ئهندام���ی مهكتهبی پی���رههولێریی ه)3( مهڵبهندیپرس���ی بهر كوردس���تانش���تمانی نیهكێت���ی یوێنهداهت بهئا تایب لهچاوپێكهوتنێك���ییگهیاند كه رای تاڵهبانیك لهش���وێننانی كهسێ داكێتی كۆنگره یه گش���تی س���كرتێری "كهی، ئهو وتیر دهداتاری لهسه بڕیلیشام جه ئهوكات���ه مره گیرا كۆنگش قسهیكی لێدهكاتو كۆنگره قسهیها كاتیم ئێس���تكات، بهر ده لهس���ه���ش لهژیانهولیام جه نییهو موه ئ���هی یه، ئهو بابهتهنداكردس���هرچاره لهح نیه".ترههر مه ه ئێمه ب���ۆدیدی���ان بهكانبارهت س���هێم، پیرههرتی ه سهرۆكایههڵبژاردنی هوهتا گفتوگۆمان لهسهر ئه وتی "تائێسی دهبێت بۆ كاندیدهكێت���یكردوه ی نه نا".هرێم یانتی ه سهرۆكایهاك كه كمزانیوهائیستا نهشی "ت وتی خۆیستبێتین مس���تهفا وی نهوشیرواهتی سهرۆكای بۆ پۆس���تیهڵبژێرێت ههرێم". هكهن كهوه دهورك���هكان جهغت ل���ه ت كردووهاری بۆ پهكهكه پێش���نی ئێرانان لهتوركیا،وهیمبهر نهكش���انه لهبهراوانیێو پش���تین بدات قورس���یا چهكیا گفتوگۆكانی، تیشیان لێبكات لۆجستبهێنێت.یا شكست توركان پهكهكهو نێو رۆژنام���هی ئهوروپ���ا: ئاوێن���ه، ئاماژه لهراپۆرتێكدا توركیاهت"ی "میللیمی ئێران، ئیساكات كه كۆماریوه ده بهانی خۆی بۆ شكستپێهێنهوڵێكیمو هه هوڵهتیو دهێوان پهكهكه گفتوگۆكانی نتهگهڕ، رۆژنامهك���هوركی���ا خس���توه تدهس���تی كاربهوره ل���هزاری دو گ���ههرێمیتی ه حكومهركی���اوڵهتی تو دهووه دهكات جهغت ل���هوه كوردس���تانهرماندهی كه "قاس���می س���لێمانی" فهوهی بۆاری ئه قودس، پێشنیێزهكانی هی هێزیرماندهان"ی فهرهی "م���وراد قهای پهكهكه گهرییانیهكانه سهربازیكیی گهر چا كردوه���ژه پێب���دهنو توركی���ا درێ ل���هدژیدن لهگهڵ توركیا ئاش���تیكر لهپرۆسهیس���امی ئیوه، كۆم���اری دوربكهون���هرسو پێدانی چهكی قون ئامادهی ئێ���را لۆجس���تییه لێتان،كردنی پش���تیوانی قاسمیارهی ئهم پێشنیرهیانم قه بهوه.تههتكردوه رهرێمیركیاو هانهی تودهست ئهو كاربهیاندوهن راگه بهرۆژنامهكهیا كوردستانهوڵ���ی قهناعهتپێكردنیه ك���ه ئێران لهه ت���ا لهخاكی پهكهكهدایكان���ی گهریام پێدراوه. ب���هوههكش���ێنه توركیا نیه ئهمدوایهكانیینكاریدان���یو گۆڕا مهی پێچهوانهی ئهورهوشێكی گوزارشت لههیكهن، بهو پێیی ئێران ده خواس���ته���اوكات لهگهڵدات هوڵ���دهه توركیا ه ئاشتیانه لهگهڵنه رێككهوتنی گهیش���تان، لولهی پهكهكهو ئیمتیازبهخشین بهوان وهرگێڕن.وهو ئێریان ر تفهنگهكان رۆژنامهكهیهش���دام چوارچێوه ل���ه تهیبجهب رهكات ك���هوه ده ب���اس له توركیارانیرۆك وهزی ئهردۆغ���ان س���همهیهدا كهی ئهو رێكهوتنناچوارچێوه لههتی،نو پهكهكهدا كردوی لهگهڵ ئۆجهێزهكانیه���ردون بهش���ێك له داوای لێكرهو ناو بهركیاوه خاكی تو پهكهكه لهناویوهستو پهوه بكشێننهی ئێران س���نور"پژاك"هوه. بن بهخۆ گوێد ڕاستەواک مەسعوشتروایە ک با بگرێت، نەک لەمو لەو لەخۆمانوسلیم: ساڵح م12 »» 17 »» ی15 ی کان لهنهمای سیڤاڵی فیستی مانگ26 تاپێدهکات ئایارهوه دهستترین ماچ جوان11 »» 4 »» 4 »» 5 »» هق بهحهویجهرهڵوێستی كورد دهه ه پێویست نهبو لهئاستیم ریکرزانیێچیرڤان با سهردانهكهی ن بۆ بهغدا ئێرانی لهپشتهل باشهام جه پیره: م سهعدی گفتوگۆكانیهداتهوڵد "ئێران هبهێنێت"یا شكست توركان پهكهكهو نێوهكێتی یهكانیییوهندیپرس���ی په بهرڵی دهڵێ�ت"���رۆز گهه لهتوركی���ا بهر دهنگی كوردهكانیهزا ه70 پارت���یرك���ردوهو ئامادهی تهزویای س���وریبارهتهڵبژاردن". س���ه بۆ ه ك���ردوهمبهر پارتیهكێتی بهرا یاسهتی بهسیتی بهبێكات یهكێوه ده بۆ ئه ئاماژهاس���هتی سیل كهوتۆته دوای موقابی پارتی.هكی لهنامهی���هت بهئاوێن���ه: تایبێنی كه ب���ۆ مهكتهبیتو نه تایب���ههكی ناردوهو كۆپییهكێتی یاسی سیپرس���ی، بهرتوهس���ت ئاوێنه كهو دهش���تمانی نیهكێتی یهكانیییوهندی پهمانیڵی بهئهندارۆز گهه كوردستان بهدارهی دهڵێت" ئیاس���ی سی مهكتهبیدن���ی كارهكانیڕێوهبرلمان���ێو به م ئێستا هیچهیم ش���ێوهیهكێتی به یهكهن،ه، ئهگ���هر چاكی ن بهدڵم نیی سیاسهتگۆڕهپانیهكێتی له دوارۆژ یوه".كهوێته دوردهدا دهڵێتو ل���هو نامهی���هوب���را ناتیبڵێ���ن، كام و "با پارت���ی پێمانوڵهتیس���تبونی ده ئهوروپای���ه دروهكێتی دهوێو یهرێمی كوردستانی ه؟ ئهگهر ش���تی واره بێخهب���ه لی���ێمانێكیاوپهیك هن وههیه ؟ فهرمو هش���كاوی بهڕا خۆیان باژیراتی س���تیانش هاوكاریبڵێن؟ تا ئێم���ه پێمان؟ ئهگهر واش نیه بۆ لهس���هر بكهینوتو گازو پ���ارهی مهس���هلهی ن���هرهیكاتو ئهو س���ێ ملیار دۆ شهری���ش نیه ن���هوت كه دیارینیری ش���یی���ه لهگهڵ بهغداوره ئهزمه گه ئ���هموستبكرێ؟". درمهكهی ك���ه بهرواریدرێژهی نا لهڵی دهڵێت، گهرهانی لهسه نیسی28 خاتری لهبهرات���وه وای لێههكێتینهادو پارتی نهك تهاك مهسعو دڵی كهو حزب���ی دهعو كۆنگرهیڕوات���ه نا ناكات؟كهی���انكۆنگره بهش���داری لههكیهنانهت جورئهت ن���اكات نامهی ترێت". بۆ بنێشیانرۆزبای پیهكێتی یهكانیییوهندیپرسی په بهركات كه بۆوه ده لهتوركیا باس ل���ههكانیییوهندی ئهگهر پارتی په دهبێتهكێتی لهگهڵ بهغدا خ���راپ بێ�ت، یهای س���اڵهكانی س���اڵهییوهندی پهوهید ب���كات" ی���ان لهبهرئه تهجمیهموانبێت هنی ناوێت، دهرتی گۆڕا پاو رێكهوتننامهیمال بكهین گۆڕان ئیه فهرامۆش بكهین". دهباشانڵی:رۆز گهه بهزویركردوهای ته سوری كوردیزار دهنگیه ه70 پارتیاسهتی پارتی سیل كهوتۆته دوای بهبێ موقابیهكێتی ی3 »» 13 »» 16 »» 3 »» ەکانیپاو مەترسی سوا/ قوتابی مامۆستاڵی كردوه زیاتر لهپێنج مندقهی وهی بهتبارهوامه كه تۆمهرده تهكسییه به لهو شۆفێریوه لێكۆڵینههستدرێژی دێكسی س بۆ سهر منداڵوانێكی وهك تاراوه شاهحیا ئهحمهد فۆتۆ: یهقهندیلای پهکهکه ل دوو کچه گهری2 »»
20

ژمارە 375

Mar 16, 2016

Download

Documents

Awene Newspaper

 
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ژمارە 375

ساڵح‌موتڵه‌گ:

‌‌‌‌تیراژ:‌‌4500 ‌ ‌ئاریافۆن:‌‌2560031کۆمپانیای‌باڵڤ‌پەیک‌ئاوێنە‌دابەش‌دەکات‌نرخی‌‌1000دینار‌‌ ته‌له‌فۆن:‌‌2136622‌3210501‌3210502هه‌ولێر‌،‌فولکه‌ی‌کوران‌-‌به‌رامبه‌ر‌نه‌خۆشخانه‌ی‌ژینی‌تایبه‌ت‌)مۆبایل(:‌‌07504531388 ناونیشان:‌سلێمانی‌گه‌ڕه‌کی‌شۆڕش‌‌101شه‌قامی‌2سالم‌خانووی‌‌56

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )375( سێشەممە 2013/4/30

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

وه فدێك���ی كۆم���اری ئیس���امی ئێران هه فت���ه ی رابردو س���ه ردانی هه ولێریان كردوه "س���ه ردانه كه ی نێچیرڤان بارزانی بۆ به غدا به شێكه له هه وڵی ئه و وه فده ".

هه ولێ���ر، تایب���ه ت: س���ه رچاوه یه كی ئاگادار له هه ولێر به ئاوێنه ی راگه یاند كه

هه فته ی رابردو وه فدێكی كۆماری ئیس���امی ئێران س���ه ردانی س���ه ركردایه تی پارتیان كردوه له هه ولێر

به مه به س���تی فشارخس���تنه سه ر كورد ب���ۆ ئ���ه وه ی كۆمه ك���ی ئۆپۆزس���یۆنی س���وریا نه كه ن، به رامبه ر ئه وه ش ئێران فش���ار بخاته سه ر س���ه رۆك وه زیرانی عێراق ن���وری مالیكی تا به ده م هه ندێك

له داواكارییه كانی كورده وه بچێت.ئه و س���ه رچاوه یه ئام���اژه ی بۆ ئه وه كرد كه سه ردانه كه ی رۆژی دوشه ممه ی س���ه رۆكی حكومه تی هه رێ���م نێچیرڤان

بارزان���ی بۆ به غ���دا و كۆبونه وه ی له گه ڵ مالیكی، به شێكه له و هه واڵنه ی ئێران.

س���ه رچاوه كه ئاماژه ی ب���ۆ ئه وه كرد كه كۆماری ئیس���امی ئێران زه مانه تی ئه وه یان له سه ركردایه تی كورد وه رگرتوه كه كۆمه كی ئۆپۆزسیۆنی سوریا نه كه ن، وه فدی نێوان كۆبونه وه كان���ی هه ربۆیه كوردی له گه ڵ هاوپه یمانی شیعه و نوری

مالیكی له به غدا " پۆزه تیف" بوه .

س���ه عدی پیره ئاماژه به وه ده كات كه یه كێتی بیر له دانانی كه س���ێك له جێی تاڵه بانی ناكاته وه و ده ڵێت "مام جه الل باشه و ئیشه اڵ ته مه نی هه ر درێژ ده بێ و

تا دونیا دونیایه ده مێنێت".ئه حمه د س���ه عدی هه ولێر: ئاوێنه ، پی���ره ئه ندام���ی مه كته بی سیاس���ی و به رپرس���ی مه ڵبه ندی )3(ی هه ولێری كوردس���تان نیش���تمانی یه كێت���ی له چاوپێكه وتنێك���ی تایبه ت به ئاوێنه دا

رایگه یاند كه دانانی كه سێك له ش���وێنی تاڵه بانی كۆنگره یه كێتی گش���تی س���كرتێری بڕیاری له سه ر ده دات، ئه و وتی "كه ی كۆنگره گیرا ئه وكات���ه مام جه اللیش قسه یه كی لێده كات و كۆنگره ش قسه ی له س���ه ر ده كات، به اڵم ئێس���تا كاتی ئ���ه وه نییه و مام جه اللی���ش له ژیانه و له چاره س���ه ركردندایه ، ئه و بابه ته الی

ئێمه هه ر مه تره ح نیه ".

ب���ۆ به كاندیدی���ان س���ه باره ت هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی هه رێم، پیره وتی "تائێستا گفتوگۆمان له سه ر ئه وه نه كردوه یه كێت���ی كاندیدی ده بێت بۆ

سه رۆكایه تی هه رێم یان نا".وتیشی "تائیستا نه مزانیوه كه كاك نه وشیروان مس���ته فا ویستبێتی خۆی پۆس���تی سه رۆكایه تی بۆ هه ڵبژێرێت

هه رێم".

تورك���ه كان جه غت ل���ه وه ده كه ن كه ئێران پێش���نیاری بۆ په كه كه كردووه له توركیا، نه كش���انه وه یان له به رامبه ر چه كی قورس���یان بداتێ و پش���تیوانی لۆجستیشیان لێبكات، تا گفتوگۆكانی نێوان په كه كه و توركیا شكستبهێنێت.

رۆژنام���ه ی ئه وروپ���ا: ئاوێن���ه ، "میللیه ت"ی توركیا له راپۆرتێكدا ئاماژه به وه ده كات كه كۆماری ئیسامی ئێران، هه مو هه وڵێكی خۆی بۆ شكستپێهێنانی ده وڵه تی په كه كه و نێوان گفتوگۆكانی توركی���ا خس���توه ته گه ڕ، رۆژنامه ك���ه كاربه ده س���تی گ���ه وره دو ل���ه زاری ده وڵه تی توركی���ا و حكومه تی هه رێمی ده كات ل���ه وه جه غت كوردس���تانه وه فه رمانده ی "قاس���می س���لێمانی " كه

هێزه كانی قودس، پێشنیاری ئه وه ی بۆ "م���وراد قه ره یان"ی فه رمانده ی هێزی

گه ریای په كه كه كردوه گه ر چاالكییه سه ربازییه كانیان پێب���ده ن و ل���ه دژی توركی���ا درێ���ژه له پرۆسه ی ئاش���تیكردن له گه ڵ توركیا ئیس���امی كۆم���اری دوربكه ون���ه وه ، ئێ���ران ئاماده ی پێدانی چه كی قورس و لێتان، لۆجس���تییه پش���تیوانیكردنی به اڵم قه ره یان ئه م پێشنیاره ی قاسمی

ره تكردوه ته وه .ئه و كاربه ده ستانه ی توركیا و هه رێمی راگه یاندوه به رۆژنامه كه یان كوردستان ك���ه ئێران له هه وڵ���ی قه ناعه تپێكردنی گه ریاكان���ی په كه كه دایه ت���ا له خاكی ب���ه اڵم پێدراوه توركیا نه كش���ێنه وه .

مه یدان���ی و گۆڕانكارییه كانی ئه مدواییه ئه و پێچه وانه ی له ره وشێكی گوزارشت خواس���ته ی ئێران ده كه ن، به و پێیه ی له گه ڵ توركیا هه وڵ���ده دات ه���اوكات گه یش���تنه رێككه وتنی ئاشتیانه له گه ڵ په كه كه و ئیمتیازبه خشین به وان، لوله ی

تفه نگه كانیان روه و ئێران وه رگێڕن.رۆژنامه كه چوارچێوه یه ش���دا ل���ه م ب���اس له وه ده كات ك���ه ره جه ب ته یب ئه ردۆغ���ان س���ه رۆك وه زیرانی توركیا له چوارچێوه ی ئه و رێكه وتننامه یه دا كه له گه ڵ ئۆجه الن و په كه كه دا كردویه تی ، داوای لێك���ردون به ش���ێك له هێزه كانی په كه كه له ناو خاكی توركیاوه به ره و ناو س���نوری ئێران بكشێننه وه و په یوه ست

بن به "پژاك"ه وه .

باشتروایە کاک مەسعود ڕاستەوخۆ گوێ لەخۆمان بگرێت، نەک لەم و لەو

ساڵح‌موسلیم: 12 »» 17 »»

فیستیڤاڵی سینه مایی کان له 15ی ئایاره وه ده ستپێده کات تا 26 مانگ

‌‌‌‌‌جوانترین‌ماچ ‌11 »» 4 »»

4 »»

5 »»هه ڵوێستی كورد ده رهه ق به حه ویجه

له ئاستی پێویست نه بو

ریکالم

سه‌ردانه‌كه‌ی‌‌نێچیرڤان‌بارزانی‌‌بۆ‌به‌غدا‌ئێرانی‌‌له‌پشته‌

سه‌عدی‌‌پیره‌:‌مام‌جه‌الل‌باشه‌

"ئێران‌هه‌وڵده‌دات‌گفتوگۆكانی‌‌نێوان‌په‌كه‌كه‌و‌توركیا‌شكستبهێنێت"

به رپرس���ی په یوه ندییه كانی یه كێتی له توركی���ا به ه���رۆز گه اڵڵی ده ڵێ�ت" پارت���ی 70 هه زار ده نگی كورده كانی ئاماده ی ته زویرك���ردوه و س���وریای ك���ردوه بۆ هه ڵبژاردن". س���ه باره ت به سیاسه تی یه كێتی به رامبه ر پارتی ئاماژه بۆ ئه وه ده كات یه كێتی به بێ موقابیل كه وتۆته دوای سیاس���ه تی

پارتی .

له نامه یه كی به ئاوێن���ه : تایب���ه ت ب���ۆ مه كته بی تایب���ه ت و نهێنی كه كۆپییه كی ناردوه و یه كێتی سیاسی ده س���ت ئاوێنه كه وتوه ، به رپرس���ی په یوه ندییه كانی یه كێتی نیش���تمانی كوردستان به هرۆز گه اڵڵی به ئه ندامانی مه كته بی سیاس���ی ده ڵێت" ئیداره ی ملمان���ێ و به ڕێوه بردن���ی كاره كانی یه كێتی به م ش���ێوه یه ی ئێستا هیچ

به دڵم نییه ، ئه گ���ه ر چاكی نه كه ن، دوارۆژ یه كێتی له گۆڕه پانی سیاسه ت

دورده كه وێته وه ".ده ڵێت نامه ی���ه دا ل���ه و ناوب���راو "با پارت���ی پێمانبڵێ���ن، كام واڵتی ده وڵه تی دروس���تبونی ئه وروپای���ه هه رێمی كوردستانی ده وێ و یه كێتی لی���ێ بێخه ب���ه ره ؟ ئه گه ر ش���تی وا هه یه ؟ فه رمون وه ك هاوپه یمانێكی

س���تراتیژی خۆیان با به ڕاش���كاوی پێمانبڵێن؟ تا ئێم���ه ش هاوكارییان بكه ین؟ ئه گه ر واش نیه بۆ له س���ه ر پ���اره ی گاز و ن���ه وت و مه س���ه له ی شه ریكات و ئه و س���ێ ملیار دۆالره ی ش���یرینی ن���ه وت كه دیاری���ش نیه ئ���ه م ئه زمه گه وره ی���ه له گه ڵ به غدا

دروستبكرێ ؟".به رواری ك���ه نامه كه ی له درێژه ی

28ی نیسانی له سه ره ، گه اڵڵی ده ڵێت "یه كێتی وای لێهات���وه له به رخاتری دڵی كاك مه سعود و پارتی نه ك ته نها ناڕوات���ه كۆنگره ی حزب���ی ده عوه و به ش���داری له كۆنگره كه ی���ان ناكات؟ ته نانه ت جورئه ت ن���اكات نامه یه كی

پیرۆزبایشیان بۆ بنێرێت". به رپرسی په یوه ندییه كانی یه كێتی له توركیا باس ل���ه وه ده كات كه بۆ

ده بێت ئه گه ر پارتی په یوه ندییه كانی له گه ڵ به غدا خ���راپ بێ�ت، یه كێتی س���اڵ س���اڵه های په یوه ندییه كانی له به رئه وه ی ی���ان ب���كات" ته جمید پارتی گۆڕانی ناوێت، ده بێت هه موان گۆڕان ئیهمال بكه ین و رێكه وتننامه ی

ده باشان فه رامۆش بكه ین".

به‌هرۆز‌گه‌اڵڵی‌: پارتی‌‌‌70هه‌زار‌ده‌نگی‌‌كوردی‌‌سوریای‌‌ته‌زویركردوه‌‌یه‌كێتی‌‌به‌بێ‌‌موقابیل‌كه‌وتۆته‌‌دوای‌‌سیاسه‌تی‌‌پارتی‌

3 »»

13 »»

16 »»

3 »»

سوپاو‌مەترسیەکانی

مامۆستا/‌قوتابی

لێكۆڵینه‌وه‌‌له‌و‌شۆفێری‌‌ته‌كسییه‌‌به‌رده‌وامه‌‌كه‌‌تۆمه‌تباره‌‌به‌وه‌ی‌‌القه‌ی‌‌زیاتر‌له‌پێنج‌منداڵی‌‌كردوه‌

ده‌ستدرێژی‌سێكسی‌

بۆ‌سه‌ر‌منداڵ‌وه‌ك‌تاوانێكی‌‌

شاراوه‌

دوو کچه گه ریای په که که له قه ندیل فۆتۆ: یه حیا ئه حمه د

2 »»

Page 2: ژمارە 375

هه‌واڵ(375( سێشه ممه 22013/4/30

ئاوێنه‌ی‌روداوه‌کان

ئایا ئه مه كۆتایی "په كه كه "یه ؟

ئاسۆ عه بدولله تیف

قه ره یالن" "م���وراد دیداره ی له و سه رۆكی كۆنسه ی به ڕێوه به ری كۆما جڤاكێن كوردستان كه له گه ڵ زیاتر له 50 رۆژنامه ن���وس ئاماده ی بوین ل���ه رۆژی 2013/4/25، له قه ندی���ل چه ند سه رنجێكم هه بو له سه ر كۆی پرۆسه ی ئاش���تی و وا ده رده كه وێت ئه وه ی روئ���ه دات دانوس���تان نیه ، ته نه���ا گفتوگ���ۆو پیالنگێڕیه كه بۆ

كۆتایی په كه كه .توركیا ئه گه ر بپرس���ین ده كرێت ئاشتی ئه وێت بۆچی ئه و رۆژه فڕۆكه س���یخوڕیه كانی ناردبویه ئاس���مانی قه ندیل تا بزانێت "قه ره یالن" له كوێیه ، ئه مه ش وایكرد پرێس كۆنفرانسه كه 6 س���ه عات ل���ه واده ی دیاریكراوی دروش���می دوابكه وێ���ت، خ���ۆی ، AKP پارت���ی دادوگه ش���ه پێدانسیاسه تكردنه له سه ر په تی ئاشتی، توندڕه وه ره گه زپه رسته كانیش وه ك مه هه پ���ه MHP ئه یانه وێت ئاكه په له س���ه ر ئ���ه و په ته ی���اری نه كات، له راستیشدا، یاری ده كات و تائێستا هیچ ئه جندایه كی بۆ ئاش���تی نیه ، نه یتوانیوه كار بۆ هه مواری ده ستور بكات، ج���اش هه ڵبوه ش���ێنێته وه ، زمانی كوردی بناس���ێنێت، پرۆژه ی بخات���ه نه ت���ه وه دو س���تراتیجی ئه جن���دای كاری ده وڵ���ه ت، له بری

تێزه كۆنه كه ی كه مالیزم."ئاكه پ���ه هه ندێ كارئاس���انی بۆ البردن���ی گوش���اری س���ه ر ئیمرالی كردوه و ته نانه ت نه یتوانیوه ره وشی زیندان���ی س���ه رۆك ئاپ���ۆش باش ب���كات" ئه م���ه وت���ه ی چاودێرێكی بااڵ بو، ئ���ه وه ی ئاكه په كردویه تی زه مینه س���ازیه ب���ۆ كه ش���ێك ك���ه تیایدا بمێنێت���ه وه له داهاتودا به بێ په كه ك���ه ، ئه گ���ه ر وانی���ه و ئاكه په AKP س���تراتیجی هه یه بۆ ئاشتی، ئیت���ر كات���ی ئه وه یه ده س���ته كانی بهێنێ بۆ ئاش���تی، ئه وه تا قه ره یالن بڕیاری كشانه وه ی گه ریالیدا له خاكی توركیا ل���ه 8 ی ئایاری داهاتو، با ئاكه پ���ه ش وه اڵمدانه وه ی پۆزه تیڤی هه بێ���ت، وه ك هه ڵوه ش���اندنه وه ی جاش و به كرێگیراوانی س���ه ر باكور، ئازادكردن���ی چاالكوانه كان���ی دۆزی كه جه كه ، با هی���چ نه بێت زه مینه ی دانوس���تان و گفتوگۆ بڕه خس���ێنێت ئیمرال���ی و )په كه ك���ه و له نێ���وان به ده په و ده وڵه ت(با له بری ئۆردوغان ده وڵه تی���ش كه مێك بیر له ئاش���تی بكات���ه وه ، بیرم���ان نه چێ���ت "ئۆچ ئاالن" له په یامه كه یدا س���ه ره تایه كی دیموكراتیانه تێكۆشانی بۆ داڕشت به بێ چ���ه ك و ناوی نا "مۆدێرنێته ی دیموكرات���ی" به اڵم بۆن���ی قه ندیل و سیخوڕگه ریه كانی سست و هه نگاوه تورك���ه په الماردان���ی ده وڵ���ه ت و ش���اندی ب���ۆ ره گه زپه رس���ته كان "كۆمس���یۆنی دانایان و عاقڵمه ندان" كه پێشنیاری "عه بدواڵ ئۆچ ئاالنه " كه ت���ازه دروس���تكراوه و ژماره یان 63 كه س���ه له ت���ورك و ك���ورد بۆ ئاش���تی و چه مكی باڵوكردن���ه وه ی توله رانس و لێبورده یی، ئاماژه ناده ن ته ندروستی له س���ه ر به ده س���ته وه ئه وه ی���ه مه س���ه له كه پرۆس���ه كه ، ئۆردوغ���ان پاڵه وانه راس���ته قینه كه نی���ه ، ده زگای دیكه هه یه كه كورد به هاواڵت���ی توركی���ا نازانن"می���ت و ژیته م و ژه ن���راڵ و ئه رگه نه كۆن" ئه و ناوێت، ئاشتیان به ئاسانی هێزانه ن نایانه وێت بچه س���پێت ئاشتیه كیش ئۆردوغان���ی ب���ۆ س���ه روه ریه كه ی بیریاری گوڵه نی" "فه تحواڵ قوتابی به ره و توركی���ا بێ���ت و ئیس���المی گوتاری ئیسالمیزمی عه ره بی به رێت، به ڵك���و ئه یانه وێت توركی���ا داببڕن له ف���ه زای دونیای عه ره ب���ی و به زۆر بیخه نه ناو نه خش���ه و ئه تمۆسفێری ئه وروپاوه ، ئه م خه ونه ش نایه ته دی نه چه س���پێت و دۆزی تا دیموكراتی په كه كه چاره سه ر نه كرێت بێگومان ئه مه ش زۆر س���ه خته له ئێس���تاداو په كه كه ش به ئاسانی هێلكه كانی فڕێ

ناداته ناو سه به ته ی توركه كانه وه !

ریکالم

له ژم���اره ی راب���ردو، ئاوێن���ه هه واڵی چه ن���د به رائه تنام���ه ی نوس���ینی له س���ه ر یه كێت���ی په رله مانتارێك���ی واژۆكردنی پڕۆژه یاسایه كی په رله مانتاران باڵوك���رده وه ، كه داوایانكردبو یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێ���م هه مواربكرێته وه . دیاره په رله مانتارانی یه كێتی به و هه واڵه راس���ته په س���تبون و ڕونكردنه وه یه كیان داوه ، كه گوایه هه واڵه كه درۆیه ، هه روه ها په رله مانتارێكی تر )كه له كۆبونه وه كه ی مه كته بی سیاسی هه ر له كوردستانیش نه بو(، له لێدوانێكی ب���ۆ راگه یاندنه كان، به هه مان ش���ێوه هه واڵه ك���ه ی بۆ ئاوێنه

به درۆخستۆته وه .په رله مانتارێ���ك س���ه یره الم���ان نوێنه رایه ت���ی 17000 ده نگ بكات و خۆی به كه سێكی نزیكی رۆژنامه نوسان و رۆژنامه

له به ر كه چ���ی بزانێت، س���ه ربه خۆكان خاتری كورسییه كه ی بێت، ببێته به شێك له پرۆسه ی چه واشه كردنی خوێنه ران، كه ره نگه به شێك له و خوێنه رانه متمانه یان پێی هه بێت. خ���ۆ ئه گه ر رونكردنه وه كه بۆ ئ���ه وه بێت، كه بااڵنس���ی مه كته بی مه س���ه له یه ل���ه و یه كێت���ی سیاس���ی به رزبكرێت���ه وه ، ئ���ه وا ناكرێت له س���ه ر حیس���ابی به درۆخس���تنه وه ی هه واڵه كه بێت، به ڵكو ده كرێت به ش���ێوه یه كی تر خۆیان له گه ڵ مه كته ب سیاس���ی بكه ونه گفتوگ���ۆو له مه ترس���ییه كانی ئه م جۆره

فشارانه ئاگاداریان بكه نه وه .له باره ی ئازادی په رله مانتارانی یه كێتی له موماره سه ی كاری په رله مانتاریدا، ئه وا پێویس���ت ناكات خۆتان باس���ی بكه ن، چونك���ه ئێمه و خه ڵكی���ش چاویان ئه و

به شێک ده شزانین ده بینێت، حه قیقه ته ئیراده یه كی یه كێت���ی له په رله مانتارانی به هێزی���ان هه ی���ه ، ب���ه اڵم ده ش���زانین كه رێككه وتنی س���تراتیژی چ فش���ارێكی

خستۆته سه ر ئه دای په رله مانتاران.ئێم���ه له رۆژنامه ی ئاوێن���ه ، جارێكی تر راس���تی هه واڵه كه دوپاتده كه ینه وه و ته واوی ورده كاری و ناوه كانمان به به ڵگه وه الی���ه ، ئه وه ش ده زانی���ن، چۆن هه ندێك له كۆبونه وه كه دا مافی مرۆڤیان له بیرچوو په ش���یمانیی خۆیان ده ربڕی، ده شزانین كێ یاساییانه مامه ڵه ی له گه ڵ بابه ته كه ك���رد. ئه ش���زانین، كام په رله مانتار له و كات���ه به هۆی پرس���ه وه ئام���اده نه بو،

كامیشیان نه هاتنه كۆبونه وه كه .

ئاوێنه

به رائه تنامه ی به رائه تنامه ... چه ند سه رنج و چه ند پرسیارێك

له سه ر ڕونكردنه وه كه ی په رله مانتارانی یه كێتی

وته بێ����ژی پۆلیس ئام����اژه به وه ده كات كه تائێستاش لێكۆڵینه وه له و شۆفێری ته كس����ییه به رده وام����ه ك����ه تۆمه تباره به وه ی زیاتر له پێنج منداڵی كوڕی القه كردوه كه به ش����ێكیان ئ����ه و قوتابییانه بون له الی����ه ن كه س����وكاریانه وه ئه ركی گواس����تنه وه یان ب����ۆ قوتابخان����ه ب����ه و

سپاردوه .

ئاوێنه ، س����لێمانی : وته بێژی پۆلیس����ی پارێزگای س����لێمانی "نه قیب سه ركه وت

محه مه د" به ئاوێنه ی ڕاگه یاندكه ئه و دۆسیه یه له ئێستادا الی ئێمه م����اوه و لێكۆڵینه وه ی له باره وه ده كه ین و له میمۆریه كه دا وێنه كانمان له ئێس����تادا ده رهێناوه و ڕامانكێش����اوه وه ك "وێنه ی كاغه ز" و خستومانه ته به رده می دادوه ری

لێكۆڵینه وه بۆ ئه وه ی بزانین ئه و كه سانه كێن كه له ناو مۆبایله كه یدان.

نه قیب سه ركه وت وتی "زۆر مه به ستمانه بۆ ئه وه ی بچێته ژێ����ر باری ئه وه ی كه پێمانبڵێت ئه م كه سانه كێن، گه ر كورد و خه ڵكی س����لێمانین با پێمانبڵێت ئه گه ر خه ڵكی بیانیشن هه ر پێمانبڵێت، دیاره ئ����ه وه ش به بڕی����اری دادوه ر ده كرێ����ت و

له لێكۆڵین����ه وه و ئێم����ه تائێس����تاش به دواداچون����ی ئه و مه س����ه له یه داین بۆ

ئه وه ی بگه ینه ئه نجامێك".وتیش����ی "زۆر گرنگ����ه ب����ۆ ئێمه كه بتوانین ئه و مێردمندااڵنه بناس����ینه وه و به بڕی����اری دادگا بانگهێش����تیان بكه ینه به رده م����ی دادگاو تۆمه تباری����ش بانگ بكرێ����ت و دان ب����ه وه دا بنێ����ت كه ئه م

وێنانه ی ن����او مۆبایله ك����ه ی كێن و چی ده كه ن له مۆبایله كه ی ئه ودا".

دو مانگ له مه وبه ر شۆفێری ته كسیه ك له ش����اری س����لێمانی كه چه ندین وێنه ی بو له مۆبایله ك����ه دا به روت����ی منداڵ����ی ده ستگیركرا و تۆمه تی ئه وه ی خرایه پاڵ كه القه ی زیاتر له پێنج منداڵی كردوه و وێنه ی هه ندێكیشیانی به مۆبایل گرتوه .

ئا: بارام سوبحی

به گوێره ی راپۆرتی لیژنه ی لێكۆڵینه وه ی پارله مانی عێراق

له روداوه كه ی حه ویجه ، له دوری )90( سانتیمه تر ته قه له خۆپیشانده ران

كراوه . هه روه ها رێگه نه دراوه به زویی برینداره كان و ته رمی كوژراوه كان

بگه یه نرێته نه خۆشخانه ی كه ركوك. روداوه كه ش به هۆی كوشتنی

سه ربازێكه وه رویداوه .

به دواداچون����ی لیژن����ه ی راپۆرت����ی راس����تیه كانی پارله مانی عێراق له باره ی روداوه كانی حه ویجه ، ئاماژه به وه ده كات ئه م به رپرسانه له روداوه كه تێوه گالون: وه زیری به رگری به وه كاله ت س����ه عدون دلێمی ، فه رمانده ی هێزی زه مینی عێراق فه ریق عه لی غێدان، فه ریق عه بدولئه میر ئۆپه راس����یۆنی فه رمان����ده ی زه ی����دی دیجله ، عه مید روك����ن محه مه د جبوری فه رمان����ده ی فه وجی فریاكه وتن، عه قید روكن راغ����ب رازی فه رمان����ده ی لیوای پۆلیسی فیدراڵی له دیاله ، عه قید روكن عه بدولحه لیم عه باس فه رمانده ی فه وجی پرۆس����ه تایبه ته كان له دیاله ، موقه ده م ئه نوه ر ساڵح فه رمانده ی هێزی سوات. به رپرس����انه ئه و داواده كه ن لیژنه ك����ه

بدرێنه دادگا.راب����ردوو سێش����ه ممه ی رۆژی (2013/4/23(، هێزه كانی سوپای عێراق په الم����اری گۆڕه پانی خۆپیش����انده رانی شارۆچكه ی حه ویجه یان دا. به دوای ئه و روداوه شدا، پارله مانی عێراق لیژنه یه كی لێكۆڵینه وه ی پێكهێن����ا. لیژنه كه رۆژی هه ین����ی )4/26( س����ه ردانی كه ركوكی ئه نجومه نی پارێ����زگارو له گ����ه ڵ كردو

به رپرسانی سوپاو پارێزگای كه ركوك و نوێنه رانی كه رك����وك و نه خۆش����خانه ی خۆپیشانده ران و ژماره یه ك له بریندارانی

روداوه كه كۆبویه وه .دوا ده كات ئاش����كرای راپۆرته ك����ه له الیه ن چه ند نیوه ڕۆی )2013/4/19( كه س����ێكه وه ته قه له بازگه ی����ه ك كراوه ك����ه ته نها س����ه د مه تر ل����ه گۆڕه پانی خۆپیشانده رانه وه دور بوه ، به و هۆیه وه س����ه ربازێك و په المارده رێ����ك كوژراون. ئ����ه و كه سانه ش����ی ته قه ی����ان ك����ردوه خۆیان خزاندۆته ناو خۆپیش����انده رانی

حه ویجه وه .له وه ده كاته وه جه خ����ت راپۆرته ك����ه له الیه ن س����ه رله به یانی )2013/4/23( هێزه كان����ی س����وات و هێ����زی چاالكیه مه ده نیه كان����ه وه په الم����اری گۆڕه پانی هێزانه ش ئه و دراوه . خۆپیش����انده ران له بری به كارهێنانی چه كی پالس����تیكی ، ته قه یان له خۆپیشانده ران كردوه "هه موو ئه و كه سانه ی پێكراون، به هۆی ته قه ی هێ����زه ئه منیه كان����ه وه ب����ووه ". كه چی فه رمانده ی دیجله ب����ه لیژنه كه ی وتوه برینداربونی نه بوه ته هۆی "په الماره كه

یه ك كه سیش".له كات����ی پارله م����ان لیژنه ك����ه ی س����ه ردانه كه یاندا بۆ كه رك����وك له گه ڵ د.عه دن����ان ف����ازڵ و د.ش����اكر مه حمود ل����ه پزیش����كی داوه ری و د.گه یالن قادر به ڕێوه ب����ه ری نه خۆش����خانه ی ئ����ازادی فێ����ركاری له كه رك����وك كۆبونه ت����ه وه . پزیش����كانه وه ئ����ه و له زاری لیژنه ك����ه رایده گه یه نێت "45 شه هیدو 55 بریندار هه مویان نه خۆشخانه كه و گه یه نراونه ته هاواڵتی مه ده نی ب����وون، ته نها ته رمی یه ك سه ربازی فه وجی سێی لیوای 46

بۆ نه خۆشخانه كه هێنراوه ".

پزیشكه كان، به لیژنه كه یان راگه یاندوه "هه موو فیش����ه كه كان له دوری زیاتر له (90 س����م( ته قێنراون، زۆربه شیان به ر سه رو سك و سینگی هاواڵتیان كه وتون. برینداره كان ته رمی شه هیدو دره نگیش

گه یه نراونه ته نه خۆشخانه كه ".لیژنه ك����ه ئیفاده ی ش����ه ش برینداری گۆڕه پانه ك����ه ی وه رگرتوه كه ته مه نیان له نێ����وان )36 بۆ 22( س����اڵیدا بووه . به وته ی ئه و كه سانه ، سه رله به یانی رۆژی روداوه كه ، هێزه ئه منیه كان هه ڕه ش����ه ی كوشتن و سوتاندنیان لێكردون، سه ره تا ته قاندوه و رێژی����ان فرمێس����ك بۆمبی

پاشان ته قه یان لێكردون.برینداران����ه خۆپیش����انده ره ئ����ه و ئه منیه كان هێ����زه به وه داوه ئاماژه یان ئاوو كاره باو خۆراكی����ان له گۆڕه پانه كه كه لوپه لی به س����ه ر ده س����تیان بڕیوه و دوات����ر گرت����وه . چێش����تخانه كه یاندا الیه ك����ه وه له هه م����و گۆڕه پانه كه ی����ان هیچ به ده رچونی رێگه یان گه مارۆدا وه و كه سێك نه داوه ، هه ر كه سێكیش هه وڵی

ده رچونی دابێت ده ستگیركراوه .هه ر به وته ی ئه و هاواڵتیانه ، دوو رۆژ دوای روداوه ك����ه )یه كش����ه ممه 4/25( وه فدێك����ی دانوس����تانكار كه چل كه س بون و ل����ه كه س����ایه تیه ناس����راوه كانی ناوچه ك����ه ب����وون، ب����ه ره و الی هێ����زه ئه منیه كان رۆیشتون كه چی ده كه سیان ده ستگیركراون و تا رۆژی پێنج شه ممه

هێڵراونه ته وه .له كۆتای����ی پارله م����ان لیژنه ك����ه ی كش����انه وه ی داوای راس����پارده كانیدا، سوپا له حه ویجه و سپاردنی ئه ركه كان به پۆلی����س ده كات. هه روه ها داواده كه ن رێگ����ری نه كرێ����ت ل����ه ئاماده كردن����ی گۆڕه پانێك بۆ خۆپیشاندان و مانگرتن.

لێكۆڵینه وه له و شۆفێری ته كسییه به رده وامه كه تۆمه تباره به وه ی القه ی منداڵی كردوه

ئاوێنه پوخته ی راپۆرتی لیژنه ی لێكۆڵینه وه ی پارله مان

له روداوه كه ی حه ویجه باڵوده كاته وه

به ئاوێنه ی ئ���اگادار س���ه رچاوه یه كی راگه یاند كه هۆش���یار زێباری نیگه رانه له و سیاس���ه ته ی كه سه رۆكی هه رێم، بارزانی به رامبه ر به غدا پیاده ی ده كات و ده ڵێ���ت" هۆش���یار زێب���اری وتویه تی كاك مه س���عود كه وتۆته ژێر كاریگه ری زه نگه ن���ه و فه خ���ری بیروبۆچون���ی

مه سروری كوڕیه وه ".هه ولێر، تایبه ت: سه رچاوه كه ی ئاوێنه ئام���اژه بۆ ئه وه ده كات كه هۆش���یار زێب���اری كه خاڵی مه س���عود بارزانییه وتویه تی " كاك مه س���عود كه وتۆته ژێر

كاریگه ری بۆچونه كانی فه خری كه ریم و مه س���روری كوڕیه وه كه فه خری كه ریم

خۆی دژی مالیكیه ".له ناوه ڕاستی مانگی ئازاری ئه مساڵه وه به بڕیاری سه ركردایه تی كورد سه رجه م لیس���ته كورده كانی په رله مانه ئه ندام جیاوازه كان، له گه ڵ وه زیره كورده كان له حكومه تی ناوه ندی له به غدا كشانه وه ، له و ده مه وه به نهێنی و ئاشكرا هه ندێك له وه زیرو په رله مانتاره كورده كان باس له وه ده كه ن كه ئه و بڕیاری كشانه وه یه "

هه ڵه بوه یان په له ی تێداكراوه ".

له سه ر مه سه له ی به غداجیاوازی له نێوان بارزانی و

هۆشیار زێباریدا هه یه

هۆشیار زێباری

Page 3: ژمارە 375

3(375( سێشه ممه ‌2013/4/30هه‌نوکه

ئا: شوان محه مه د

به رپرسی په یوه ندیه كانی یه كێتی نیششتمانی له توركیا به هرۆز گه اڵڵی نامه یه ك ئاراسته ی مه كته بی سیاسی

یه كێـتی ده كات و، ده ڵێت" یه كێتی به بێ موقابیل كه وتونه ته دوای

سیاسه تی پارتیه وه له به غدا".

به هــــرۆز گه اڵڵــــی له و نامه یــــه دا كه كۆپییه كــــی ده ســــت ئاوێنــــه كه وتوه و له ســــه ره و ی 2013-4-28 بــــه رواری هاتوه " تیایدا نوســــراوه ، له ئه نقه ره وه هه ندێك هه ڤاڵ پێشــــتر گله ییان له مام جه الل ده كرد و ده یانوت یه كێتی ته سلیمی پارتی كــــردوه ؟ به اڵم ته ماشــــا بكه ن ئه وه پێنج مانگه مام جه الل به داخه وه له ناومان نیه ئێستا رێك به پێچه وانه وه ، خۆتــــان واده كــــه ن بزانن ئێــــوه چه ند به ئاســــانی به بێ موقابیــــل كه وتونه ته دوای سیاســــه تی پارتــــی له به رامبــــه ر

به غدا و هاوپه یمانی شیعه كان".به هرۆز گه اڵڵی كه به كه ســــێكی نزیك زۆره ماوه یه كــــی ناســــراوه و تاڵه بانی نیشــــتمانی یه كێتی له په یوه ندییه كانی كوردســــتان له توركیا كارده كات نمونه ده هێنێتــــه وه له ســــه ر ئه و سیاســــه تی كــــه به رامبه ر رازیكردنــــه ی یه كێتــــی پارتی په یڕه وی ده كات و ده ڵێت" پارتی وه زیره كان له به غدا ده كشێننه وه یه كێتی هه ڵوێستی یه كگرتوی نییه ، هه ندێكتان دژی هه ندێكتــــان ده كــــه ن، ته ئیــــد ده وه ستن له كاتێكدا پێویسته هه موتان دژی بڕیــــاری گه ڕانــــه وه ی وه زیره كان بونایــــه و قبوڵتان نه كردبایــــه ، چونكه مانایه كی هیچ وه زیره كان كشــــانه وه ی سیاسی نابه خشێ و ئه م بڕیاره خێرێكی

سیاسی بۆ كورد نییه ".گه اڵڵی له مه كته بی سیاســــی یه كێتی ده پرســــێت" لێتان ده پرسم پارتی چی ده وێــــت له به غــــدا؟ ده یــــه وێ له به غدا به ته واوی بكشێته وه ؟ ده یه وێ ده وڵه تی كوردی دروست بكات؟ ده ی باشه ئه گه ر زه مینه ی دروستكردنی ده وڵه تی كوردی له باره ؟ فه رمــــون بابێین له كۆبونه وه ی باســــی هه ردوال سیاســــی مه كته بــــی بكه یــــن و پێمانبڵێن؟". )ئــــه و پێیوایه هیــــچ ده وڵه تێكــــی دونیا نییه ئێســــتا

دروستبونی ده وڵه تی كوردی بوێت(.ناوبــــراو ده ڵێت "با پارتی پێمانبڵێن، كام واڵتــــی ئه وروپایــــه دروســــتبونی ده وڵه تی هه رێمی كوردســــتانی ده وێ و یه كێتی لیــــێ بێخه به ره و بــــێ ئاگایه ؟ ئه گــــه ر وایه ئه گــــه ر شــــتی وا هه یه ؟ ستراتیژی هاوپه یمانێكی وه ك فه رمون خۆیــــان با به ڕاشــــكاوی پێمانبڵێن؟ تا ئێمه ش هاوكارییان بكه ین؟ ئه گه ر واش نیه بۆ له سه ر مه ســــه له ی نه وت و گاز و پاره ی شه ریكات و ئه و 3 ملیار دۆالره ی شیرینی نه وت كه دیاریش نیه ئه م ئه زمه

گه وره یه له گه ڵ به غدا دروستبكرێ ؟".گه اڵڵی جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه كه سیاســــه تی كــــورد به و شــــێوه یه كه )هــــی خۆمان بۆخۆمان، هی ئێوه ش ده خۆین( و ئاماژه بۆ ده ســــتوری عێراق ده كات و ده ڵێت "كورد ده ستوری عێراقی ته ئید كردوه : به پێی ده ستور سه روه ت و سامانی نه وت له زاخۆ تا ده گاته به سره هــــی هه مــــو عێراقیه كانــــه ؟ ئه گه ر وا نه نوسراوه له ده ستور با به ئاشكرا بڵێن نه وتی هه رێمی كوردستان هی خۆمانه و له نه وتــــی مه نتیقه ی عه ره بی ســــوننه و شیعه ش ســــه دا هه ڤده ی هی ئێمه یه ؟ ئایا شــــتی ئاوا ده گونجــــێ بۆمان؟ من

پێموایــــه بێگومــــان نه خێــــر و به غداش قه بوڵی ناكات؟".

به هرۆز گه اڵڵی لــــه و نامه یه دا نهێنی به شــــدارینه كردنی نوێنــــه ری یه كێتــــی نیشــــتمانی كوردســــتان له كۆنگــــره ی حیزبی ده عوه ئاشــــكراده كات و ده ڵێت "هه ڤااڵنی به ڕێــــز، یه كێتی وای لێهاتوه له به رخاتری دڵی كاك مه سعود و پارتی ته نانه ت ناڕواته كۆنگره ی حزبی ده عوه و به شــــداری له كۆنگره كه یــــان نــــاكات؟ نامه یه كی نــــاكات جورئــــه ت ته نانه ت یه كێتی بنێرێــــت؟ بۆ پیرۆزبایشــــیان وایلێهاتــــوه پارتــــی له گــــه ڵ ئیتیالفی شیعه كان داده نیشێ و مه كته بی سیاسی له كاتێكدا ده كات؟ ته ماشای یه كێتیش كێشــــه كانی له چاره ســــه ركردنی باس هه رێم و به غدا ده كرێ ؟ ئه گه ر له دواییدا كاك مه سعود به خێری خۆی شتێكمان پێ بڵی چی بوو چی نه بوو چی باسكرا؟

ئه ویش به یه ك دو براده ر".به رپرســــی په یوه ندییه كانی توركیای یه كێتی نمونــــه ی تاڵه بانی ده هێنێته وه كه چــــۆن له كاتی هێنانــــه وه ی ته رمی ئیبراهیــــم ئه حمه ددا له كاتی ناشــــتنیدا مــــام جه الل چۆن نوێنــــه ری حكومه تی ئێران له الی ده ستی چه پی وه ستابون و نوێنه ری حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران و كۆمه ڵه ش الی ده ستی راستی و سوپاســــی هه ردو الیانی كــــرد، گه اڵڵی ده ڵێت" تاڵه بانی به و شێوه یه سیاسه تی ده كرد، كه چی مه كته بی سیاسی له به ر دڵی پارتــــی ناچێته كۆنگره ی مالیكی و

حیزبی ده عوه وه ".ناوبــــراو ئاماژه بۆ ئــــه وه ده كات كه تاڵه بانی هه رگیز له ســــه ر شتی بچوك و پشــــكی یه كێتی ملمالنێی له گه ڵ پارتی نه ده كرد، به اڵم له مه سه له چاره نوسساز و

نمونه ی ده نگ، ده هاته ستراتیژییه كان الدانــــی مالیكی ده هێنێتــــه وه كه " مام جه الل به كاك مه سعودی وتووه نه خێر و په یوه ندییه كان و ئیتالفی كورد و شیعه و

ئیتالفی كورد و ئێرانی تێكنه داوه ".له ســــه ر جێگری نمونه یه ك هه روه ها یه كه مــــی ســــكرتێری گشــــتی یه كێتی كۆسره ت ره ســــوڵ ده هێنێته وه له كاتی دانانی سه رۆكی هه رێم و سه رۆك كۆماری عێــــراق ناوبــــراو وتویه تی " ســــه رۆكی هه رێم موقابیلی سه رۆكی كۆماره ، كاك مه سعود ببێته سه رۆكی هه رێم، ده بێت مام جه اللیــــش ببێته ســــه رۆك كۆمار ئه گینا قبوڵی ناكه م" )ئێســــتا یه كێتی

بۆ وایلێهاتوه (؟.گه اڵڵی جه خت ده كاته وه كه ئه و له گه ڵ تێكدانــــی په یوه ندییــــه كان نییه له گه ڵ پارتی ، به اڵم ده ڵێت "هه ڤااڵنی مه كته بی سیاسی ده بێت ئه وه بزانن ئێمه به شێك نین له پارتی و هه رچی پارتی وتی ئێمه بێده نگ بین" و ده پرسێت" پارتی له گه ڵ به غــــدا په یوه ندییه كانی خراپه ، یه كێتی ساڵه های ساڵ په یوه ندییه كانی ده بێت ته جمید بكات؟ یان له به رئه وه ی پارتی گۆڕانی ناوێت، ده بێــــت هه موان گۆڕان ئیهمال بكه ین و رێككه وتنامه ی ده باشان

فه رامۆش بكه ین؟".ناوبراو پێشــــنیار ده كات كه یه كێتی رۆڵی مام جه الل بۆ نێوانگیری له ده ست نــــه دات و موباده ره بكات و له ئاســــتێكی به رز وه فــــد بنێرێت بۆ به غــــدا بۆ الی شــــیعه كان به مه به ســــتی چاره ســــه ری كێشــــه كان و ده ڵێت " ئه گه ر سبه ی رۆژ پارتی له گه ڵ به غداو مالیكی پێكهاته وه ، ئێمه له به رامبه ر شیعه و مالیكی وه اڵممان

چی ده بێت؟".به هرۆز گه اڵڵی له نامه كه یدا ده پرسێت"

بۆ له گــــه ڵ به غــــدا تێكیبده ین؟ به دیل چییه ؟ له سه ر ماده ی 140 له سه ر ماده كه ركوك؟ گه ڕانــــه وه ی جێناكۆكه كان و یان له ســــه ر 70 حه فتا هــــه زار ده نگه ته زویره كه ی كوردی ســــوریا كه ئێستا پارتــــی ئامــــاده ی كــــردوه و ده یــــه وێ كوردی په ناهه نده كانی له هه ڵبژاردنــــی سوریا بۆ سه ر سندوقی ده نگدان بهێنێ و

ده نگه كانیان بۆ خۆی تۆماربكات".ناوبراو باس له وه ده كات كه پێویسته مه كته بی سیاسی یه كێتی یه ك هه ڵوێست بن" هه ق نییه به رامبه ر پارتی هه ندێك نه رم و هه ندێكیش ره زای قورس بێ ، ئه م

سیاسه ته بۆ یه كێتی باش نییه ".یه كێتی په یوه ندییه كانی به رپرســــی له توركیــــا پێشــــنیار ده كات "له گــــه ڵ پارتی دابنیشن له ســــه ر ئه وه ی ئه گه ر به رنامه ی جیابونه وه یان هه یه له ســــه ر به رنامه شیان ئه گه ر پێمانبڵێن؟ عێراق نییه به شوێن به دیلدا بگه ڕێین".هه روه ها ده ڵێت" ئه مــــڕۆ له دنیای ده ره وه هیچ به رنامه یه ك بۆ دروســــتكردنی ده وڵه تی كوردی له ئارادا نییه ، به الی كه م حاڵی

حازر نییه ".گه اڵڵی ده پرســــێت" ئایا له گه ڵ به غد تێكیبده یــــن ده توانین 3 مانگ موچه ی

هه رێمی كوردستان بده ین؟".ناوبراو جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه كــــه پارتی خــــۆی به ســــه ریاندا فه رز ده كات و وایلێهاتوه نابێت قســــه بكه ن" چونكه دڵی فاڵن ده گیرێ و فیســــارمان

لێتوڕه ده بێت".له كۆتایــــی نامه كه دا به هــــرۆز گه اڵڵی ده ڵێت" هه ڤــــااڵن ئیــــداره ی ملمالنێ و به ڕێوه بردنــــی كاره كانــــی یه كێتی به م شــــێوه یه ی ئێســــتا هیچ به دڵــــم نییه ، ئه گــــه ر چاكی نه كــــه ن، دوارۆژ یه كێتی

له گۆڕه پانی سیاسه ت دورده كه وێته وه و، نابێـت به مه هه ڵبخه ڵه تێن كه له ناوچه هه رێــــم ده ره وه ی كوردســــتانییه كانی هه ندێك ده نگمان له حیزبه كانی تر زیاتر هێناوه ".ئاماژه یــــه بۆ) دوا هه ڵبژاردنی

پارێزگاكانی عێراق(.

سه عدی پیره : ئێمه حزبێكی سیاسین نه ك كۆمپانیای بازرگانی

به هرۆز گه اڵڵی : یه كێتی وای لێهاتوه له به رخاتری دڵی كاك مه سعود به شداری كۆنگره ی حزبی ده عوه ناكات

ئا: نزار گزالی، هه ولێر

سه عدی ئه حمه د پیره ئه ندامی مه كته بی سیاسی و به رپرسی مه ڵبه ندی

(3(ی هه ولێر یه كێتی نیشتمانی كوردستان له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "تائێستا گفتوگۆمان له سه ر ئه وه نه كردوه كه یه كێتی كاندیدی

ده بێت بۆ سه رۆكایه تی هه رێم یان نا".

ده نگوباســــی لــــه دوا بــــا ئاوێنــــه : تاڵه بانییــــه وه ده ســــتپێبكه ین، هه واڵی

چییه ؟سه عدی پیره : باشه

ئاوێنــــه : باشــــه ؟ واته هێشــــتا ئێوه بــــۆ ئــــه ون چاوه ڕوانــــی گه ڕانــــه وه ی ســــكرتێریی پۆســــتی وه رگرتنــــه وه ی یاخود دوای تێپه ڕینی 5 مانگ به ســــه ر نه خۆشكه وتنیدا بیرتان له دانانی كه سێك

كردوه ته وه له شوێنی ؟ســــه عدی پیره : ئه وه كۆنگره بڕیاری لێده دات، كه ی كۆنگره گیرا ئه وكاته مام جه اللیش قسه یه كی لێده كات و كۆنگره ش قسه ی له سه ر ده كات، به اڵم ئێستا كاتی ئــــه وه نییه و مــــام جه اللیــــش له ژیانه و له چاره ســــه ركردندایه ، ئــــه و بابه ته الی

ئێمه هه ر مه تره ح نیه .زۆره ســــااڵنێكی تــــۆ ئاوێنــــه : له نزیكه وه یه كێتیدایت و له سه ركردایه تی پێشبینی ده كه یت له روداوه كانه ، ئاگات

یه كێتی دوای تاڵه بانی چۆن بێت؟سه عدی پیره : زۆر حه زمان له و جۆره پرســــیارانه نیه ، تاڵه بانــــی له ژیاندایه ، ئیشه اڵ ته مه نی به قه د چوزانم، تا دونیا دونیایــــه ده بێت، بۆیه ئێســــته بۆ ئێمه نه مه تره حه نه وه اڵمیشی هه یه الی ئێمه . له ئێســــتادا مام جه الل هه یــــه و یه كێتی مام بزوێنــــه ره ، هێزێكی نیشــــتمانیش جه الل له كاتی شۆڕشــــیش جاری واهه بو (5 تا 6( مانگ له ده ره وه ی واڵت ده بو، ئه وكات هۆكاره كانــــی په یوه ندیكردنیش نه بو، نه ته له فۆن هه بوو نه هیچ. بڕیاری زۆر چاره نوسسازیش وه رده گیرا، ئێستا دو جێگــــری هه یه ، مه كته بی سیاســــی كارای هه یــــه ، ئــــه و مه كته ب سیاســــیه كارگێڕی هه یــــه . داموده زگاكانی دیكه ی هه ركه ســــه و ئیشــــی خۆی ده كات چی قه وماوه ؟! شتێكی ئه وتۆ نه قه وماوه كه ئێستا بڵێین ئێمه به هه ڵه داوان و یه كێتی

به وه خه ریك ئه وه بێت.

ئاوێنه : باشه ، با بێینه سه ر پرسیاری ئێوه و گۆڕان، بۆچی كۆبونه وه ی نێوانتان

نه كرا؟ســــه عدی پیره : بۆ كۆبونه وه نه كرا؟! كۆبونه وه كرا، ئه وه ی كه گۆڕان و یه كێتی دو رێكخــــراون و هه قیقــــه ت ئه وه یه كه گــــۆڕان له ناو هه ناوی یه كێتیه وه هاتوه و ئیعالنی بزوتنه وه كه ی خۆیانیان كردوه و نوێنه رایه تی یه كێتــــی كــــه پێیانوابوه به رژه وه نــــدی و تێڕوانیــــن و ئامانجه كانی ئه وان نــــاكات، ســــه ره تا گرژیه ك هه بو چونكه ئه وكاته گــــۆڕان ده بوایه به ڵگه بێنێتــــه وه بــــۆ له یه كێتــــی جیابۆته وه ، ده بوایه یه كێتیش وه اڵمیانبداته وه ، به اڵم له و ماوه یــــه ی دوایی له نــــاو په رله مان به یه كه وه یــــن، له كــــۆڕ و كۆبونــــه وه كان یه كێتی و نێوان په یوه ندی به یه كه وه ین، گۆڕان جیــــاوازی هه یه له گه ڵ په یوه ندی گــــۆڕان له گه ڵ هه ر حزبێكی دیكه ی ئه م هه رێمی كوردســــتانه ، ئێمه یه ك دونیا شــــه هیدی هاوبه شــــمان هه یه ، خه باتی منداڵی له ئاهه نگی هه یه ، هاوبه شــــمان شــــه هیدانمان و دۆســــته كانمان هه ردوال ئه مری ئه وانــــه ی له ناشــــتنی حازرین، خــــودا ده كه ن هه ر به یه كــــه وه حازرین و په یوه ندی به هه مانشێوه . له سه یرانه كان كۆمه اڵیه تیمان به شێوه یه كی باش ماوه ، من پێموایه بۆ دانیشتن به یه كه وه و گه ڕان

بۆ خاڵــــی هاوبه ش یــــه ك دونیا خاڵی هاوبه ش و هۆكارمان هه یه ، دابنیشــــین و

گفتوگۆی له سه ر بكه ین.ئاوێنه : بــــه اڵم ده نگۆی ئــــه وه هه یه كه یه كێتی له رێككه وتننامه ی ده باشــــان

پاشگه زبوه ته وه ؟ســــه عدی پیره : مــــن ئیدیعــــای وام نه كــــردوه ، ئه وه ی ئه و ئیدیعایه ی كردوه له و بپرســــه ، هیچ گۆڕانكاریه ك به سه ر

ده باشان نه هاتوه .هه نــــگاوی كــــوا ئــــه ی ئاوێنــــه :

عه مه لیتان؟سه عدی پیره : ده باشــــان بریتی بوه له وه ی كه ئێمه له مه ســــه له ی ده ستوردا له نــــاو بێــــت به ته وافــــوق پێویســــته په رله مــــان یان لــــه ده ره وه ی په رله مان. ســــه رۆكی په رله مانیــــش ته كلیف كراوه له گــــه ڵ هه یئه تێك ئــــه و بابه ته له گه ڵ مه كته ب سیاســــی حزبه كان به یه كێتی و پارتیشــــه وه گفتوگۆ بكات. بۆ ئه وه ی نیمچــــه ئیجماعێــــك دروســــت بــــكات. چونكه ده ستور مه سه له یه كی نیشتمانی نه ته وه ییه ، پێویسته ئیجماعێكی له سه ر بێــــت، به اڵم له وه ی كه رێكه وتننامه یه ك كرابێت و پاشگه زبونه وه ی تێدابێت شتی

وا من باوه ڕناكه م.ئاوێنــــه : باشــــه به بڕوای تــــۆ ئه گه ر نه وشیروان مســــته فا خۆی كاندید بكات

بۆ سه رۆكایه تی هه رێم، ده نگی قاعیده ی یه كێتی بۆ خۆی مسۆگه ر ناكات؟

ســــه عدی پیره : ده زانــــی تۆپ خڕه ، نه وشیروان مسته فا باسی ئه وه ی نه كردوه خــــۆی بپاڵێوێت، هێشــــتا مه ســــه له ی خــــۆ پااڵوتن بــــۆ ســــه رۆكایه تی هه رێم نه كراوه ته وه ، كــــه كرایه وه )لكل حادث حدیث( ئه وكاتــــه ئه و الیه نانه به یه كه وه داده نیشــــن، خۆ ئه و مه سه النه هه موی یــــه ك پاكێجه ، هه موی ده ســــه اڵته كانی نــــاو هه رێم هــــی به غدا هه مــــوی یه ك پاكێجــــه ، ئه وكاته الیه نه سیاســــیه كان رێكه وتننامه یه ك ده كــــه ن. ئه و هه رێمه ده بێت به ڕێوه بچێت، كه ده بێت به ڕێوه بچێت، خۆ ئــــه و هه رێمی كوردســــتانه به بێ ئیداره و بێ به رپرسان نامێنێته وه . ئه وكاته رێكه وتننامه ی له سه ر ده كرێت، تائیســــتا نه مزانیوه كه كاك نه وشیروان هه ڵبژێرێت، خۆی ویســــتبێتی مسته فا منیش له ســــه ر ئه گــــه رو گریمانه و ئه و

شتانه قسه ناكه م.ئاوێنــــه : رات چییــــه به رامبه ر به وه ی كه ده وترێت مه كته بی سیاســــی یه كێتی رو قاعیده كه شــــی پارتییــــه و له گــــه ڵ

له گۆڕانه ؟ســــه عدی پیــــره : به هه ڵه داچونێكــــی ئه و ئــــه وه پڕوپاگه نــــده ی گه وره یــــه ، كه ســــانه یه كه ناحه زی یه كێتین، ئه وجا

جارێك عــــه رز خــــواره ، جارێك جه وی سلێمانی ســــارده و، جارێك فاڵن كه س له گــــه ڵ پارتیــــه و جارێك فــــاڵن كه س لــــه دژی پارتیه . ئێمه له گــــه ڵ یه كێتی نیشــــتمانین، هه مــــو هه ڤااڵنی مه كته بی سیاسی و سه ركردایه تی یه كێتی نوێنه ری به رژه وه ندی كوردن له ڕێگه ی یه كێتیه وه ، كاریش ده كــــه ن بۆ ئــــه وه ی له هه رێمی كوردستان كه ش و هه وایه كی ئازاد هه بێت كه خه ڵك بتوانێت رایه كانی خۆی بڵێت، ئه و خزمه تگوزاری و پێداویســــتیانه ی كه كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردســــتان چاوه ڕێی ده كه ن بتوانین جێبه جێ بكه ین، له ئاست متمانــــه و بــــڕوای خه ڵكدا بیــــن. به اڵم لــــه وه ی كه مه كته بی سیاســــی یه كێتی وه ك بااڵترین ده ســــه اڵت له ناو یه كێتی بزوتنه وه و له گه ڵ كۆمه ڵ و نیشــــتمانی، یه كگرتوو گۆڕان داده نیشێت، ئه وه مانای ئه وه نیــــه ، چوین له گه ڵ هه ركه ســــێك دانیشــــتین ئه وه ئێمه به ره و ئه و چوین. هه ر كه سه مان ده چین شته كانی خۆمان له سه ر مێز داده نێین و به راوردی ده كه ین و گفتوگۆی له سه ر ده كه ین، ره نگه له سه ر نیــــوه ی هاوڕابیــــن و له ســــه ر نیوه كه ی دیكه ی هاوڕا نه بین، له سه ر ئه وانه ی كه هاوڕانین، گفتۆگــــۆ ده كه ین، بۆ ئه وه ی

رێگه یه كی بۆ بدۆزینه وه .به رژوه ندییــــه پێتوانییــــه ئاوێنــــه : ئابــــوری و سیاســــیه كانی یه كێتی زیاتر له گه ڵ پارتی تێكهه ڵكێشتره تا گۆڕان و الیه نه كانی دیكه ، هه ر ئه مه ش وایكردوه له هاوپه یمانیه تی پارتی به رده وام بێت؟

سه عدی پیره : ئێمه حزبێكی سیاسین، كۆمپانیایه كی بازرگانی و بزوتنه وه یه كی بنچینه ی له ســــه ر نیــــن، بازرگانیــــش بازرگانی گفتوكۆ ناكه ین. ئێمه به رنامه ی ئابوریمان هه یه بۆ هه رێمی كوردستان، ئه و به رنامه ئابوریــــه بۆ هه مو خه ڵكی نیشتمانی یه كێتی كوردستانه . هه رێمی دوره له مه سه له ی بازرگانی، ئه گه ر یه ك دویه ك بۆ خۆیان به شێوه ی مه شروع یان نامه شروع كاســــبی ده كه ن یان نایكه ن،

ئه وه بابه تێكی تره .ئاوێنــــه : ماوه یــــه ك له مه وبه ر یه كێك له ئه ندامانی ئه نجومه نی ســــه ركردایه تی پارتــــی رایگه یانــــد كه بــــۆ هه ڵبژاردنی داهاتــــو، دوای پارتــــی، گــــۆڕان دوه م ده بێت، پێتوانییه له كوردســــتاندا ئه مه

وایه ؟ســــه عدی پیره : مــــن پێموایــــه ئه و

به رێزانــــه هه قــــه دان به خۆیانــــدا بگرن تــــا رۆژی ده نگدان، ســــندوقی ده نگدان یه كالیی ده كاته وه كێ راست ده كاو كێ راســــت ناكات. من پێموایــــه ئه و جۆره ژمارانــــه و ئه و جــــۆره ئامارانه ته نها بۆ به رزكردنه وه ی وره ی الیه نه كه ی خۆیه تی. من پێموایه ده قاوده ق پێچه وانه كه یه تی، ئه گه ر ئه وه وایه من كاتی خۆشی گوتم و ده شیڵێمه وه بۆ یه كێتی به ئاگادێنێته وه ؟ با رۆژی هه ڵبژاردن ســــود له عونســــری موفاجه ئه بــــكات، ده نگه كان بژمێرێت و موباره كی بێــــت، بۆ له ئیســــتاوه ئێمه خه به ر ده كاته وه ؟ من وه كو خۆم ئه گه ر شــــتێكی واهه بێت مونافســــه كه ی خۆم به خه بــــه ر ناهێنم. ده ڵێــــم با بخه وێ تا رۆژی ده نگدان. ئه و جۆره قسانه له الیه ن هه رچ الیه نێكه وه بكرێت، به ڵگه ی ئه وه یه

كه راست نیه . ئاوێنه : ســــه باره ت به ســــه رۆكایه تی هه رێم، ئایــــا وه ك مه ال به ختیار ده ڵێت ئێــــوه وه كو یه كێتــــی به دیلتان نییه بۆ

بارزانی ؟ســــه عدی پیــــره : كاك مه البه ختیــــار بۆخۆی وه اڵمی ئه وه ی الیه ، وه اڵمیشــــی دایه وه ، له خۆی بپرسن، هه روه ها كه سێك بۆ سه رۆكی هه رێم خۆی كاندید نه كردوه ئه و موناقه شــــه یه زیــــاده ، ئه وكاته ئه و مناقه شه یه ده كرێت كه ئێمه ئه لف و بێ و جیممان هه بێت، ئه وكات قســــه له سه ر

هه مویان بكه ین.ئاوێنه : ئایــــا یه كێتی كاندیدی ده بێت بــــۆ پۆســــتی ســــه رۆكایه تی هه رێم یان

بارزانیش كاندیدی ئێوه یه ؟ســــه عدی پیره : تا ئێستا مناقه شه ی

ئه وه مان نه كردوه .ئاوێنه : تــــۆ وه ك ئه ندامێكی مه كته ب سیاسی یه كێتی هه ڵبژاردنه وه ی بارزانی

به پێویست ده زانیت؟ســــه عدی پیره : من ئه ندامی مه كته بی سیاسیم ئه وه بۆ من جائز نیه له رێگه ی رۆژنامه وه رایبگه یه نم، یه كه مجار له گه ڵ حزبه كه ی خۆم باسی ده كه م، پاشانیش هــــه ردو مه كته بــــی سیاســــی به یه كه وه مناقه شــــه ی ده كه یــــن، تــــۆ ناڵێی من ئه ندامی مه كته بی سیاسیم، ئیدی ئه گه ر ئه وه م ده بێت وابكــــه م. ئه وه به یه كێك ده كرێت كه بێالیه ن بێت خۆی قســــه ی خۆیده كات، له كاری سیاســــیدا له ڕێگه ی رۆژنامــــه وه ئێمه قســــه له گــــه ڵ یه ك

ناكه ین.

سه عدی ئه حمه د پیره فۆتۆ: نزار

دانانی كه سێك له جێی مام

جه الل الی ئێمه هه ر مه تره ح نیه

هه ڤااڵنی مه كته بی سیاسی ده بێت ئه وه بزانن ئێمه

به شێك نین له پارتی و هه رچی پارتی وتی ئێمه

بێده نگ بین

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌به‌هرۆز‌گه‌اڵڵی

Page 4: ژمارە 375

هەنوکە(375( سێشه ممه 42013/4/30

بۆچی‌سلێمان‌به‌گ؟

كورد‌له‌هێڵی‌ته‌ماسدا..ده‌بێت‌فریای‌خۆی‌بكه‌وێت

موتڵه‌گ‌بۆ‌ئاوێنه‌:هه‌ڵوێستی‌‌كورد‌ده‌رهه‌ق‌

به‌حه‌ویجه‌‌له‌ئاستی‌‌پێویست‌نه‌بو

ئا: ئیحسان

ئه و پرسیاره ی كه له ئێستادا ده كرێت ئه وه یه بۆچی ته قینه وه ی عه ره به

سوننه كان له حه ویجه وه گوێزرایه وه بۆ سلێمان به گ و قه ره ته په ؟، ئایا سلێمان

به گ و قه ره ته په چ گرنگیه كی هه یه بۆ كورد؟، سه رچاوه یه كی سه ربازی

رایده گه یه نێت سلێمان به گ دو بابه تی تێدایه ، یه ك ده كه وێته سنوری حه مرین و سنورێكی نزیكه له كفریه وه ، دو زۆربه ی دانیشتوانه كه ی به عسی و سه ر به گروپه

چه كداره كانن.

له باره ی ئه و كێش���ه یه ی كه له حه ویجه رویداو له ناوچه ی س���لێمان به گی س���ه ر به ق���ه زای دوزخورمات���و پ���ه ره ی پێدرا پله دارێك���ی س���ه ربازی ب���ۆ ئاوێنه وتی له كوژراوه كانی هه ندێ���ك "ده ركه وت���وه ب���ه گ و س���لێمان خه ڵك���ی حه ویج���ه گوندی ئه فس���انه ی س���ه ر به داقوق بون، بۆی���ه كاتێ���ك س���ه ره تا حه ویجه ی���ان كرده س���ه نته ری ئامانجه كه ی���ان، دواتر گه ڕانه وه ب���ۆ ناوچه كانی خۆیان و له وێوه

ده ستیانپێكردو فراوانیانكرد".له ناوچه ی س���ه ربازییه سه رچاوه ئه و س���لێمان به گ رونیشی كرده وه كه كورد

له هه مو ناوچه ی ته ماسدا هێزی هه یه واتا له نێوان جه ل���ه والو كوڵه جوو قه ره ته په و جه ب���اره و دوزخورمات���وو ده وروب���ه ری، له یالن و ده وروبه ری كه ركوك، بۆیه ده بێت ئه مجاره به وریاییه وه سیاسییانه مامه ڵه ی

سیاسه ت و سه ربازی خۆی بكات.له به رامب���ه ردا ئه ندام���ی ئه نجومه ن���ی نوێنه رانی عێراق دكتۆر له تیف مس���ته فا له لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه ئاماژه ی به وه كرد كه ده بێت كورد ته قلیدی بیرنه كاته وه و وتی "با به تێڕوانینی پیالن نه ڕوانینه بابه ته كه و تێوه بگلێنن، ك���ورد ده یانه وێت بڵێی���ن ئه وه تا له ئه نبارو موسڵ و چه ندین شوێنی سوننی تر شه ڕ هه ڵگیرساوه ، بۆیه ئێستا كورد ئه گ���ه ر فراوانت���ر له بیركردنه وه ی ته قلیدی و نه ته وه یی بیربكاته وه ده توانێت س���ۆزی عه ره بی س���وننه ب���ۆ الی خۆی

رابكێشێت".وتیش���ی عێراق په رله مانتاره ی ئ���ه و سوننه م ش���ۆڤێنی له س���ه ركرده ی "من بیس���توه وتویه تی ئاس���اییه به المانه وه ن���ه ك كه رك���وك، به ڵكو س���ه اڵحه دین و دیاله و موس���ڵیش بخرێته سه ر هه رێمی باكور، به مه رجێك ئه م س���ه ركردایه تیه ی ئێستا شۆڤێنی نه بێت و ته نها بیر له كورد نه كات���ه وه ، وه ك چ���ۆن ده وڵه تان���ی تر ده ی���ان نه ته وه ی تێدایه له س���ه ر بنه مای

هاواڵتیبون، به اڵم م���ن ئومێدم نیه به م بڕیاربه ده ستانه ی ئێستای كورد".

بچوكترین هه ڵ���ه دا كورد له ئه گ���ه ری ده كه وێت���ه نێو ملمالنێ س���ه ربازییه كه ی ئێس���تاوه و تێوه ده گلێت له و ناوچه یه كه س���وننه ی لێ كۆبوه ته وه و سه نته ره كه ی بوه ت���ه س���لێمان ب���ه گ، له وباره ی���ه وه به رپرس���ی مه كۆی گ���ۆڕان له قه ره ته په نایب خه لیفه خه لیل بۆ ئاوێنه رایگه یاند "ئێمه ی كورد هاوس���نورین له گه ڵ هه مو ناوچ���ه داب���ڕاوه كان به تایب���ه ت له گه ڵ عه ره بی س���وننه دا، له كه ركوكه وه تاوه كو س���لێمان به گ و حه وزه ی حه مرین، بۆیه ئه گ���ه ر ك���ورد وری���ا نه بێ���ت و به عه قڵ كارنه كات، ئه وا پریش���كی به رده كه وێت و تێوه ده گلێت له م دوبه ره كییه ی ش���یعه و

سوننه دا".عه ش���ایه رو ئاماژه كردن���ه ش���ایه نی چه كداره كانی س���لێمان به گ ماوه ی سێ كردبو ناحیه كه یانی���ان كۆنترۆڵ���ی رۆژ له حكومه ت���ی عێراق���ی و رێگه ی���ان نه دا پۆلیس و سوپا بچێته ناوه وه ، بۆیه دوای سێ رۆژ هێزی س���واتی مالیكی گه یشته ناوچه ك���ه و له گه ڵ س���وپادا كۆنترۆڵیان

كرده وه و له چه كداره كانیان وه رگرته وه .هاوكات به ڕێوه به ری ناحیه ی قه ره ته په س���یروان شكور باس���ی له وه كرد كه ئه م

كێشه ده رهاویشته ی ئێس���تا كێشه یه ی ك���وردو پێش���وی هه ڵپه س���ێراوه كانی به غدا، ش���یعه و سوننه یه كه كه ڵه كه بوه و چارس���ه ر نه كراوه ، بۆیه ئێس���تا سه ری

هه ڵداوه ته وه .

له ب���اره ی كاریگه ری ش���ه ڕی ش���یعه و سوننه بۆ سه ر كورد به ڕێوه به ری ناحیه ی قه ره ته په وت���ی "ئه م ناوچه یه به حوكمی ئه وه ی كوردیش���ی تێدایه ، بۆیه ش���ه ڕی شیعه و س���وننه كاریگه ری ده بێت له سه ر ك���ورد، چونك���ه خودی كورد به ش���ێكه

له كێشه كه له عێراقدا".ئه ندامه كه ی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق له تیف مسته فا به ئاوێنه ی راگه یاند كورد ده توانێت به سیاسه تێكی حه كیمانه ی دور له ره گه زپه رس���تی سۆزی زۆربه ی عه ره به س���وننه كانی ئه و ناوچان���ه بۆ الی خۆی رابكێشێت، "له ئێستادا الیه نی تایه فه گه ری زاڵه نه ك الیه نی نه ته وه یی، جاران ناوچه دابڕاوه كان زۆر شوڤێنی و نه ته وه یی بون، ئێس���تا زیاتر تایه فه گه رین، بۆیه ده بێت له ئاستی بڕیاربه ده س���تانی كوردس���تان ئه م گۆڕانكارییانه داب���ن و هه وڵبده ن ئه و ناوچان���ه بهێننه وه ژێرده س���تی خۆیان و به بیری نه ته وه ی���ی بیرنه كه نه وه ، چونكه ئ���ه و ناوچانه ئێس���تا س���ۆزیان جواڵوه

به رامبه ر به كورد".ناحیه ی سلێمان به گ له روی ئیدارییه وه ده كه وێت���ه س���ه ر ق���ه زای دوزخورماتو له پارێ���زگای س���ه اڵحه دین و خاڵی نێوان حه مری���ن و دوزخورماتوو ق���ه زای كفری

پێكده هێنێت.

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

ئایا كورد كه هێزی بردوه ته هه مو ناوچه دابڕاوه كان كه به هێڵی ته ماسی

نێوان كوردستان و به غدا ناسراوه ، دیسانه وه ئه و ناوچانه چۆڵناكاته وه وه ك پێشوتر ئه نجامیداوه ؟، ئه مه ئه و پرسیاره یه كه وه اڵمه كه ی الی سه ركردایه تی كورد جێگیر نه بوه .

ئه ندامی ئه نجومه ن���ی نوێنه رانی عێراق دكتۆر له تیف مس���ته فا ئام���اژه به وه ده كات كه مه ترس���ی س���ه ر كورد له و ناوچانه ده كه وێته س���ه ر هه ڵسوكه وتی حكومه تی هه رێ���م، ئایا چۆن مامه ڵه ی دۆخه ك���ه ده كات، ئ���ه وان ده ڵێن ئه و ش���ه ڕ دوێنێ كوردس���تانین، ناوچانه كه وتوه ته ناوچه ی كاكه ییه كان و ده بێت پێش���مه رگه بچێت هه مو ئ���ه و ناوچانه بپارێزێت، ئه گه ر له راگه یاندنه كان ته نها خۆیان نمایش بكه ن و قس���ه بكه ن، ئه وا وه كو چۆن پێش���تر جه له والو سه عدیه و مه نده لیمان له ده ستچو ئه مجاره ش چه ند

شوێنێكی دیكه مان له ده ست ده چێت.پرس���یاره كه ئه وه ی���ه ئای���ا مالیكی ته نه���ا مه به س���تی ئ���ه وه نی���ه ك���ه به پاس���اوی حه ویجه و كێشه ی سوننه و چه كداره كان���ی ناوچه كه هێ���ز بهێنێنه له به رامبه ر ب���كات ناوچه كه و جێگیری هێزی كوردیدا، ئه فس���ه رێكی وه زاره تی قه ره ته پ���ه له ناوچ���ه ی پێش���مه رگه نه یویست ناوی ئاشكرا بكرێت بۆ ئاوێنه وه زاره تی "له سه رۆكایه تی هه رێم و وتی پێمانراگه یه ن���دراوه پێش���مه رگه وه كه هێ���زی خۆمان ببه ین���ه ناوچه كه و توندوتۆڵت���ری بكه ی���ن، چونكه هه مو ئه و ئه گه رانه لێكدراونه ته وه كه ره نگه

مالیكی مه به ستی بێت".س���ه باره ت به كۆچكردنی كورده كانی قه ره ته په و مه ترس���ی له ده ستدانی ئه و ناوچه یه به ڕێوه به ری ناحیه ی قه ره ته په سه ر به پارێزگای دیاله سیروان شكور بۆ ئاوێنه وتی "یه ك ماڵی كورد له قه ره ته په كۆچی نه كردوه ، به ڵكو توركمانی شیعه به ره و كه ربه الو نه جه ف و به غدا كۆچیان ك���ردوه و عه ره ب���ی س���وننه ش به ره و

كه ركوك".به ڕای به ڕێوه به ری ناحیه ی قه ره ته په ده بێت ك���ورد فریای خ���ۆی بكه وێت، چونك���ه كێش���ه كان زۆر ئاڵ���ۆز بوه و

ئێس���تا گه مه یه ك���ی هه رێم���ی هه یه ، بۆیه "به بڕوای من نه خش���ه ی سیاسی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���ت س���ه د س���اڵه هه یه ئێس���تا ئه مریكا ده یه وێت به پێی س���ه رله نوێ خۆی به رژه وه ندیه كان���ی

دایبڕێژێته وه ".ئه وه ی مه ترسییه له ئێستادا عه ره بی جموجۆڵه كانیان له لێ���دوان و س���وننه رایانگه یان���دوه كه نابێ���ت كورد هێزی پێش���مه رگه به ره و ناوچ���ه دابڕاوه كان بگوێزێته وه ، به و بۆنه یه وه یه كشه ممه ی راب���وردو چه ن���د ئه ندامێكی لیس���تی عه ره بی ئه نجومه نی پارێزگای كه ركوك و عه ره به كان���ی ئه و پارێزگایه رایانگه یاند ك���ه جوڵه پێكردنی هێزی پێش���مه رگه بۆ ناوچه كێشه له س���ه ره كان دۆخه كه خراپتر ده كات و رو له و ناوچانه نه كه ن،

ئه گه رنا به رویاندا ده وه ستنه وه .الی خۆیه وه ئه ندامه كه ی ئه نجومه نی نوێنه ران���ی عێ���راق له تیف مس���ته فا سیاس���ه تی به چۆنێت���ی س���ه باره ت كورد له ئێس���تا وت���ی "دۆخه كه به ره و تائێس���تا ده ڕوات، ناوخ���ۆ ش���ه ڕی سیاس���ه تمه دارمان نیه له و بیركردنه وه ته قلیدی���ه كالس���یكیه ده ربچێ���ت كه بۆچی نابێت كورد حوكمی ئه و ناوچانه بكات كه كوردو عه ره ب و توركمانیش���ی تێدای���ه ، كه چی ئێمه ده ڵێین ته نها ئه و شوێنانه ی كوردی لێیه و ده ستبه رداری

شوێنه تێكه ڵه كان ده بین".مسته فا راشیگه یاند دابه شبونی عێراق له به رژه وه ندی كورده ، عێراقێكی به هێز توانا س���ه ربازی و نه وت���ی و داراییه كه ی دابه ش���بوی له عێراقێك���ی به هێزت���ره الواز، ئه گه ریش عێ���راق دابه ش ببێت بۆ هه رێمی سوننه و ش���یعه ، مه ترسی گه وره له س���ه ر كورد نابێ���ت، چونكه

هه رچه نده سوننه كان ده كه ونه سنوری ته ماسی كورده وه و ئه گه ر هه رێمێكیش دروس���تبكه ن هه رێمێكی به هێز نابێت و كێش���ه یه كی زۆریان ده بێت له ملمالنێی ناوخۆیی و ده ره كی و ناتوانن وه كو جاران حوكمی عێراق بكه ن، ئه وه تا كوردستان 20 س���اڵه هه رێمه نه یتوانیوه ئابوری و هێزێكی پته وو یه كگرتو بونیات بنێت.

ئه مج���اره ش كورد هێزی هه رچه نده بردوه ته س���ه رجه م س���نوری ته ماسی نێ���وان هه رێ���م و به غدا ب���ه اڵم به ڕای به رپرس���ی مه كۆی گۆڕان له قه ره ته په نای���ب خه لیل كورد س���ود له وانه كانی پێشو وه رناگرێت، له وباره یه وه وتی "بۆ نمونه چه ند س���اڵێك له مه وپێش ئێمه هێزمان به مه به ستی پاراستنی ئاسایشی ناوچه ك���ه هێنابو كه جێ ده س���تمان دیاربو، كه چی ش���یعه و س���وننه ی ئه م ناوچه یه ده س���تیانكرده نێو ده س���تی یه كت���رو چون له به غدا داوایانكرد هێزی

كورد له م ناوچه یه ده ربكرێت".وتیش���ی گ���ۆڕان هه ڵس���وڕاوه كه ی "هێنانی هێ���زی پێش���مه رگه به پالن و دانیش���تن و رێككه وت���ن ده بێت له گه ڵ الیه نه كانی ناوچه كه ، كه چی كورد به بێ پالن هێ���زی بردوه ، به وه ی بۆش���ایی ئه من���ی هه ی���ه ، كه ئێمه پێش���تر ئه م س���ه ركه وتو تاقیكرده وه رێگه یه م���ان دوای سه قامگیربونی دۆخه كه نه بوین و س���وپای عێراق هات ده ریكردین، بۆیه ده ڵێم ئێستا سوننه ی ئه م ناوچه یه بۆ به رژه وه ندی خۆیان ده ڵێن با كورد هێز بهێنێت، بۆیه یان ده بێت كورد ئه مجاره به هێزه وه نه كشێته وه ئه گه ر قوربانیش بدات، یاخود ئه گه ر وه كو پێشوتر بێت و ده ربكرێ���ت، ئه وا توش���ی گه وره ترین

شكست ده بێت".

ئا: شێركۆ عه بدواڵ

ساڵح موتڵه گ داوا له عێراقیه كان ده كات كه له دوای "كاره ساتی

حه ویجه "وه پێویسته هه مویان هه ست به مه ترسی دابه شبون و لێكترازانی

عێراق بكه ن، ئه و ده ڵێت "هه ڵوێستی بێالیه نانه ی كورد له و كاره ساته دا

له ئاستی پێویست و خوازراودا نه بو".

جێگ���ری س���ه رۆك وه زیران���ی عێراق و كه س���ایه تی دیاری لیس���تی عێراقیه و سوننه كان "ساڵح موتڵه گ" كه سه رۆكی به دواداچونی لێكۆڵین���ه وه و لیژن���ه ی له لێدوانێكیدا حه ویجه یه ، كاره س���اتی س���ه باره ت به روداوه كانی ئه م دواییه ی حه ویجه به ئاوێنه ی راگه یاند كه ده كرا رێگه له رودانی ئه و "كاره ساته " بگیرێت كه رویدا گه ر ده س���تی شاراوه ویستی خۆی نه سه پاندایه ، به بێ ئه وه ی ناوی ئه و "ده سته شاراوه "یه بهێنێت، ئه و وتی "من و وه زیری پ���ه روه رده ش هه وڵماندا رێگه ی له چونی هێزه كانی سوات بگرین ب���ۆ ناو مه یدانی مانگرت���وه كان، به اڵم خه ڵكێك هه بون ئه وه یان نه ده ویست".

موتڵ���ه گ جه غتی ل���ه وه كرده وه كه ئه نجام���ی لێكۆڵین���ه وه و به دواداچونی لیژنه كه ی���ان دوای گوێگرت���ن له هه مو ئاش���كراو په یوه ندی���دار كه س���انی باڵوده كات���ه وه ب���ۆ رای گش���تی به بێ ئه وه ی چاوپۆشی له هیچ كه س و الیه نێك بكات، له به رئه وه ی په یوه ندی به خوێنی به وه ش ئاماژه ی عێراقیه كانه وه هه یه . كرد كه تائێس���تا گوێی���ان له فه رمانده سه ربازیه كان گرتوه و لێكۆڵینه وه له گه ڵ ئه م الیه ن���ه ی كێش���ه كه كۆتایهاتوه و له ڕۆژان���ی ئاین���ده دا گوێ له ش���ێخی خۆپیشانده ری خه ڵكی عه شائیره كان و حه ویجه ده گرن به مه به س���تی گه یشتن

به راستی كاره ساته كه .ئه و ره خن���ه ی له هێزه كانی س���وات گ���رت ب���ه و پێیه ی ك���ه وه ختی خۆی ئێس���تا پێكیانهێناوه و ئه مه ریكیه كان ئێمه پێویستمان پێی نیه ، ناوبراو وتی "به ر له روداوه كه ، شه وێكی دره نگوه خت چوم بۆ ماڵی وه زیری به رگری له پێناو ئ���ه وه ی نه قه وم���ێ و خوێن ن���ه ڕژێ و خه به ركردنه وه ی و له س���ه ر س���وربوم ته له فونكردنی ب���ۆ محه مه د ته میم كه له حه ویجه بو، به اڵم به هه ند وه رگرتنی بونه خێرا بایه خپێنه دان���ی گرفته كه و

هۆی رودانی ئه و كاره ساته ".له وه اڵمی پرسیارێكیش���دا سه باره ت ده ره���ه ق ك���ورد به هه ڵوێس���تی موتڵ���ه گ حه ویج���ه ، به روداوه ك���ه ی وت���ی "هه ڵوێس���تی بێالیه نانه ی كورد له و كاره س���اته دا له ئاس���تی پێویست و

خوازراودا نه بو، گوێمان له ئیدانه كردنی به رامب���ه ر ب���و هه رێ���م حكومه ت���ی به كاره ساتی حه ویجه ، به اڵم دوای ئه وه هیچ په یوه ندییان نه كردو هه ڵوێستێكی بێالیانه نیان گرته به ر له نێوان حكومه تی

به غداو خه ڵكی حه ویجه دا".

دوڕیانی نێوان که رکوک -تکریت

کورد هه ڵوێستێكی بێالیانه نیان

گرته به ر له نێوان حكومه تی

به غداو خه ڵكی حه ویجه دا

شیعه و سوننه ی ئه م ناوچه یه

ده ستیانكرده نێو ده ستی یه كترو چون له به غدا

داوایانكرد هێزی كورد له م ناوچه یه

ده ربكرێت

كورد ده توانێت به سیاسه تێكی

حه كیمانه ی دور له ره گه زپه رستی سۆزی زۆربه ی

عه ره به سوننه كانی ئه و ناوچانه بۆ الی

خۆی رابكێشێت

فۆتۆ: ئیحسان هێڵی ته ماسی نێوان هێزی پێشمه رگه و هێزه کانی سوپای عێراق

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ساڵح‌موتڵه‌گ

Page 5: ژمارە 375

ئاوێنە. شوان حەمە

لەم دیدارەدا ساڵح موسلیم هاوسەرۆکی بەهێزترین پارتی کوردی )پەیەدە( لەسوریا، تیشک دەخاتە

سەر کاریگەریەکانی پرۆسەی ئاشتی نێوان پەکەکەو حکومەتی تورکیا.

هەمانکات پەیوەندییەکانی پارتەکەی بەڕژێمی بەشار ئەسەد و ئیخوانەکان و

گرژیەکانی نێوان خۆی و مەسعود بارزانی و پێشبینی ئایندەی سوریا.

ئاوێنە: لەئێستادا دانوستان لەنێوان هەیە. تورکیادا پەکەکەو حکومەت����ی س����ەرچاوەیەكی چەن����د بەگوێ����رەی نافەرم����ی وەزی����ری دەرەوەی ئەمریکا ئامۆژگاری ئەردوغان����ی کردوە بەوەی تورکەکان دو کۆبونەوەی ڕاس����تەوخۆ ئەنجام ب����دەن، یەکەمی����ان ئەردوغان لەگەڵ ئۆجەالن، دوەمیش����یان وەزیری دەرەوەی تورکیا )داود ئۆغلۆ( لەگەڵ ت����ۆ. ئایا ئێ����وە وەک پارتی یەکێتی دیموک����رات )پەی����ەدە( ناترس����ن لەم

نێوەدا ببنە قۆچی قوربانی ؟س����اڵح موس����لیم: نا بەپێچەوانەوە. ئێم����ە وای دەبینی����ن ڕێکەوتنی نێوان کوردو حکومەت����ی تورکیا بەهێزترمان دەکات. پێمانخۆش����ە ه����ەردو گەل����ی ک����ورد و تورک کۆتایی بەخوێنڕش����تن بێنن. بەش����ێوەیەک کە کورد بەمافە ب����گات. خ����ۆی دیموکراتیکەکان����ی ڕێکەوتنی کوردو تورک فش����ارەکانی لەڕابردودا کەمدەکاتەوە. ئێمە س����ەر بەربەست تورکیاوە بەهۆی فشارەکان لەنێوان سااڵنی ٢٠٠٩و دروستكاربون. ٢٠١١ لەئاکامی ڕێکەوتنی نێوان هەردو حکومەت����ی س����وری و تورک����ی ئێمە شۆڕش����ی کاتێک بوین. زەرەرمەن����د گەالنی سوریا دروستبو، تورکیا هەوڵیدا شەڕی ناوخۆ لەنێوان کوردو عەرەب و تورکمان دروس����تبکات. دەمەوێت بڵێم کە ڕێکەوتنی نێ����وان پەکەکەو تورکیا

هەرگی����ز ئێمەش����ە. لەبەرژەوەن����دی پەکەکە ئێمە ناکات����ە قۆچی قوربانی وەک تۆ باسی دەکەیت. ئێمە کوردین و هەموم����ان پێک����ەوە ی����ەک ئایندەمان هەیە. ئەوە ئاش����کرایە ک����ە تورک و عەرەب و فارس هەمیش����ە پێکەوە دژی کورد یەکیانگرتوە، پێویس����تە ئێمەش دژەکانمان یەکگرتوبین و لەناوخۆماندا بناس����ین . لەشەڕو لەئاش����تیدا بەهێزو

باوەڕەوە لەبەرانبەریاندا بوەستین.ئاوێنە: ماوەیەک لەمەوبەر سەرۆکی س����وریا ڕایگەیاند کە هەزاران س����اڵە کورد لەس����وریا دەژی، ئ����ەو لێدوانەی بەشار ئەسەد وا لێکدرایەوە کە پارتی لەگەڵ یەکێتی دیموک����رات )پەیەدە( ڕژێمی س����وریا لەدانوس����تاندایە؟ ئایا یان لەدانوس����تاندان، ئێوە بەڕاس����ت

ئامادەن دانوستانی ئاشکرا بکەن؟س����اڵح موس����لیم: بەرلەهەر ش����ت دەبێ����ت بزانی����ن دە س����اڵ لەمەوبەر بەشار ئەس����ەد لێدوانی لەو شێوەیەی نەب����و! بەڵێ حکومەتی س����وریا زیاتر لەجارێک داوای دانوستانی لەگەڵ ئێمە کردوە، ئێمە ئازادی����ن لەبڕیارداندا، چ بەرەیەک چ هەڵدەبژێری����ن و بەرەیەک

هێزێکی وەک ی����ان ڕەتدەکەین����ەوە، ب����ەاڵم دەمێنین����ەوە. س����ەربەخۆ بڕیاری ئێمە بەش����داریکردنە لەبەرەی لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆنی س����وریادا، نەک

ڕژێم.ئاوێنە: لەبەر ئەو هۆیەیە ئێوە لەگەڵ ئیخوان موس����لیمیندا لەزیاتر لەش����ارو لەس����وریا ئازادکراو ش����ارۆچکەیەکی هاوبەش����تان لیژن����ەی رێککەوت����ون و

پێکهێناوە؟ساڵح موس����لیم: نا، پرس����ەکە بەو ش����ێوەیە نییە تۆ لێکیدەدەیتەوە. وتم ئێم����ە ئازادین لەبڕیاردان، لەئاس����تی لۆکاڵدا هاوبەشیمان لەگەڵ ئیخوانەکان هەیە، ئەوی����ش بەحوکمی تێکەڵبونی ناوچەی����ەک. واتە ئیتنیک����ی چەن����د ڕێکەتنی ئێم����ەو ئیخوانەکان بەرهەمی پێویس����تی هەردوالیە. بەب����ڕوای ئێمە لەس����وریا هێزێکی ئیخوان موسلیمین سەربەخۆو خاوەنبڕیاری خۆیان نین. ڕاس����تەوخۆی کاریگەری لەژێر بەڵکە

تورکیاو فەرەنساو ئەمریکادان.ئاوێن����ە: ت����ۆ لەنزیک����ەوە زۆرێ����ک لەبەرپرس����ە نێودەوڵەتیەکانت بینوەو ئ����اگاداری وردەکاریەکان����ی ناوخ����ۆی

سوریایت. بەبڕوای تۆ ئایندەی سوریا بەرەو کوێ دەچێت؟

ڕەوشەکە لەئێستادا موسلیم: ساڵح ئاڵۆزە. کەس نازانێ دۆخەکە بەرەوکوێ دەچێت. لەس����وریا شۆڕش بۆ ئازادی و دژی س����تەم دروس����ت بو، بەاڵم دواتر چەندین الیەنی دەرەکی دەستێوەردانیان ک����رد. تورکی����او کۆم����کاری عەرەبی و ئەمری����کا کەوتونەتە ڕوس����یاو چین و ناو هاوکێش����ەکانەوە. ب����ەش بەحاڵی ئێم����ە لەبەرنامەماندا نەبو شۆڕش����ی ب����ەاڵم ناچارکراین. چەکداری بکەین، بەخەباتی دیموکراتیک باوەڕمان ئێمە هەیە. هەمو هەوڵێک دەدەین لەئەگەری شەڕی ناوخۆدا خۆمان و یەکێتی گەلی

خۆمان بپارێزین.ئاوێن����ە: باس����ی ئەوەت ک����رد کە چەندی����ن الیەن����ی دەرەک����ی بونەتە ناوخۆییەکانی لەهاوکێش����ە کارەکتەر سوریادا. ئەگەر شەڕی ناوخۆ ڕوبدات و ئێوە ناچار بکرێن، ئایا داوای یارمەتی لەهێزە چەکدارەکانی پارتی کرێکارانی

کوردستان دەکەن؟س����اڵح موس����لیم: لەئێس����تادا ئێمە توانای خۆپاراستنمان هەیە. هیوادارین

پێوس����تمان بەیارمەت����ی نەبێت. بەاڵم ئەگەر ناچاربکرێین ئەوا نەک یارمەتی گەریال، بەڵکە یارمەتی پێش����مەرگەش

داوا دەکەین.ئاوێن����ە: ئێس����تا تۆ لەبروکس����یلی بەگوێرەی بەلجیکای����ت. پایتەخت����ی زانیاریەکان����ی من س����بەینێ دەچیتە ئەمستردامی پایتەختی هۆڵەندا، ڕەنگە دوای س����ەفەری هۆڵەن����دا بگەڕێیتەوە کوردس����تان. مانگی داهاتوش دەچیتە مۆسکۆ. ئایا بەڕاست تۆ دیبلۆماتکاری )پەیەدە(یت یان سەرۆکیت؟ بەشەکانی تری پارتی ئێوە کێ بەڕێوەی دەبات؟

ساڵح موس����لیم: سیس����تەمی ئێمە هاوس����ەرۆکییە. لەکۆنگ����رەی پێن����ج لەقامیشلو دو هاوسەرۆک هەلبژێردران، من، )ساڵح موسلیم (و ئاسیا عوسمان. ڕەنگ����ە لەداهات����ودا هەردوکمان وەک دو هەڵنەبژێرێن����ەوە هاوس����ەرۆک هاوسەرۆکی نوێ هەڵبژێردرێن، ئەوەش کارێک����ی نۆرماڵە. ئێم����ە ٢٥ نوێنەری دیموکراتیک لەجڤاتی هەڵبژێردراومان هەیە، ئەو جڤاتە کۆمیتەی ڕێبەرایتی پارتەکەی����ەو هەموی����ان هەڵبژێردراوی هاوس����ەرۆکەکان پێنجن. کۆنگ����رەی

کارەکانی����ان دابەش دەک����ەن و ئەرکی سەرش����ان، دەکەوێت����ە جیاجیای����ان زۆرجار وا پێویس����ت دەکات یەکێکمان لەناوەوەو یەکێکیشمان لەدەرەوە بین. ئەوروپا بۆ ئێم����ە گرنگی خۆی هەیە، هەرکات من بگەڕێمەوە قامیشلو، لێرە مەجلیسی ئەوروپامان هەیە و کارەکانی

حیزب بەڕێوە دەبەن.ئاوێن����ە: من ت����ۆم بین����وە بەزیاتر لەزمانێ����ک لێدوان دەدەی����ت. تۆچەند

زمان دەزانیت؟عەرەبی و کوردی و موس����لیم: ساڵح

تورکی و ئینگلیزی.ڕاب����ردودا جۆرێک لەماوەی ئاوێنە: لەگرژی لەنێوان تۆو مەسعود بارزانیدا

دروستبو، ئێستە نێوانتان چۆنە؟ساڵح موسلیم: نێوانمان باشە. پێشتر لەگەڵ دوکەس����یدا لەقسەوباس����ێکی ڕۆژنامەوانێک هەندێک ڕەخنەم گرتبو تا ئەو برادەرانە کەمێک ئیحراج بن، من ناوی مەس����عودم نەهێنابو! بەداخەوە ئەو کەسە بەتەفس����یری خۆی، بەاڵم بەناوی منەوە، قسەکانی باڵوکردبوەوە. لەکۆبونەوەیەکدا گلەیی کاک مەسعود کردبو کە نەدەبوا ئەو قس����انە بکەم، منیش ب����ۆ ئارامکردن����ەوەی دۆخەکە ڕونکردنەوەیەکم باڵوکردەوە. باشتروایە کاک مەسعود ڕاستەوخۆ گوێ لەخۆمان

بگرێت، نەک لەم و لەو.ئاوێن����ە: ت����ۆ لەدیدارێکی پێش����وی ئاوێنەدا داوای هاوکاریت لەپارچەکانی تری کوردس����تان کرد. لەنێوان دیداری پێش����وو ئەم دیدارەدا هاوپشتی گەلی ک����ورد لەپارچەکانیتر ب����ۆ ئێوە چۆن

هەڵدەسەنگێنیت؟س����اڵح موس����لیم: م����ن دەمەوێ����ت سوپاس����ی گەل����ی خۆم����ان بک����ەم. س����وپاس بۆ گەلی ک����ورد لەهەرچوار پارچەکەی کوردس����تان. س����وپاس بۆ هەمو یارمەتییە مادی و مەعنەویەکان. لەبەرانبەر هاوکاریەکانی گەلی خۆماندا

هەست بەسەربڵندی دەکەین.

5کوردستانی )37٥( سێشه ممه ٢٠١3/4/3٠

ساڵح موسلیم: ڕێکەوتنی پەکەکەو حکومەتی تورکیا ئێمە بەهێزتر دەکات

شوان حه مه و ساڵح موسلیم فۆتۆ: تایبه ت

ئا: شاسوار مامه

به پێچه وانه ی داواكاریه كانی حكومه تی توركیاوه موراد قه ره یالن رایگه یاند"

8ی ئایار گه ریالكان به چه كه وه له توركیا ده كشێنه وه هه رێمی

كوردستان و پرۆسه ی كشانه وه ش تا وه رزی پایز ده خایه نێت و ئه گه ر

گه ریالش له كاتی پاشه كشه دا روبه روی هه ر هێرشێك ببێته وه ،

ئه وا به مانای راگرتنی ئه و قۆناغه یه و له چوارچێوه ی داكۆكیكردنی پیرۆز

به رپه رچی ئه و هێرشانه ده ده ینه وه ".

له كاتێكدا رۆژی ٢٥ نیس���ان فڕۆكه به ئاس���مانی توركیا س���یخوریه كانی چیای قه ندیل ده سوڕانه وه به مه به ستی ئاش���كراكردنی ش���وێنی ئه و كۆنگره رۆژنامه گه ری���ه ی ك���ه وابڕی���ار بو بۆ سه رۆكی كۆماجڤاتی كوردستان موراد قه ره ی���الن س���ازبكرێت، هه رچه ن���ده كۆنگره ك���ه له ب���ه ر ه���ۆكاری ئه منی كاتژمێریك دواكه وت، به اڵم له كاتژمێر ٢٠و٢ پاشنیوه ڕۆ له بن خێمه یه كدا زیاتر له ٢٠٠ رۆژنامه نوسی كه ناڵه لۆكاڵی و توركی و بیانیه كان كۆبونه وه بۆ ئه وه ی ئ���ه و به رپرس���ه ی پارت���ی كرێكارانی كشانه وه ی چۆنێتی واده و كوردستان گه ریالكان به میدیاكان رابگه یه نێت.

ئ���ه و خێمه یه ی ك���ه له ژێریدا موراد قه ره ی���الن و هاجه ر زاگ���رۆس و زه كی كۆنس���ه ی ئه ندامان���ی ش���ه نگالی سه ركردایه تی كۆماجڤاتی كوردستان، به یاننامه یه ش���ه ش خاڵیه كه یان تێدا خوێنده وه ، له الیه ن هێزی پاراس���تنی گه له وه له ش���ێوه ی بازن���ه بازنه دا تا چاو ب���ڕی بكردایه گه ریال به ش���وێنه به رزه كان���ه وه ده بین���ران و چاودێری

ئارامی ناوچه كه یان ده كرد.ك���ه به یاننامه ی���ه ئ���ه و به پێ���ی وه رگێڕدرابوه س���ه ر زمان���ی توركی و ئینگلیزی و به سه ر هه مو رۆژنامه نوسان دابه شكرا و، هه ڤاڵ هاجه ر كه ئافره ته و خوێندی���ه وه كۆنس���ه یه ئه ندام���ی

وتی "به هه م���ان ئ���ه و پالن���ه ی ك���ه گه ریال چوبونه ئ���ه و ده ڤه رانه ، گروپ دیس���پلیندا ته نزیم و له ژێ���ر گ���روپ

به چه كه كانیانه وه ده كشێنه وه ".داوا " هات���وه له به یاننامه ك���ه دا كه ده كه ی���ن توركی���ا له ئه رته ش���ی ج���دی به هۆش���یاری و پێویس���ته هه ڵس���وكه وت بكات، ئه گ���ه ر له كاتی كشانه وه دا هێزه كانمان بكرێنه ئامانج و بۆمب���اران بكرێ���ن، ئه وا پرۆس���ه كه راده گیرێت و له س���ه ر بنكه ی پاراستنی ره وا ماف���ی وه اڵمدانه به كارده هێنین".

له ئاگربه سته كانی پێشو به تایبه تی (كش���انه وه ی گه ریال له الیه ن حكومه تی هێرش���یان قۆزراوه ته وه و توركی���اوه كردۆته سه ریان و ژماره یه كی به رچاویان

لێكوشتون(.پارت���ی كرێكارانی كوردس���تان داوا ده كات ك���ه بۆ چاره س���ه ركردنی هه ر هه ڵه و ئاس���ته نگیه ك كه دێته رێگای پرۆس���ه كه ، لیژنه یه ك ب���ۆ چاودێری

پرۆسه كه پێكبهێنرێت.به پێی زانیاریه سه ربازیه كان ژماره ی ئ���ه و هێزه ی په كه كه كه له ناو باكوری كوردس���تان و ناوچه توركیه كانن، كه

س���ه ربازیه كانی به رپرسه هه ندێكجار په كه ك���ه ئام���اژه ی بۆ ده ك���ه ن كه گه ریالكانیان تا سه ر )ده ریای ره ش( رۆیشتون، نزیكه ی ٢٥٠٠ جه نگاوه رن، هه ر ئه مه ش���ه وایكردوه كه هه میشه ی ئه و پارته جه خت له سه ر هه ستیاری و كش���انه وه كه پرۆس���ه ی ئاڵ���ۆزی

بكه نه وه . پاشه كش���ه ی چاودێ���ران به پێ���ی هێزه كان���ی گه ری���ال له ن���او توركی���ا به هه نگاوێكی گرنگی پرۆسه ی ئاشتی له توركی���ا داده نرێت بۆ كۆتایی هێنان به ملمالنێ���ی خوێناوی نێ���وان كورد و حكومه تی توركیا كه له ساڵی ١٩84ه وه هه زار ل���ه 4٥ زیاتر ده س���تپێكردوه و

كوژراوی له هه ردوال لێكه وتۆته وه .حكومه تی ئه مه ریكا كه به هاوپه یمانی س���تراتیژی ئه نقه ره ناسراوه له یه كه م كاردان���ه وه ی به رامب���ه ر كش���انه وه ی گه ریالكانی پارتی كرێكارانی كوردستان له خاك���ی توركی���ا، ل���ه زاری باتریك ڤنته ری���ل، جێگری وته بێژی وه زاره تی ده ره وه ی ئه مه ریكا پش���تگیری خۆی بۆ هه وڵه ئازاكانی حكومه تی توركیا و دوپاتكرده وه په یوه ندیداره كان الیه نه

"به بێ ئ���ه وه ی ناوی پارتی كرێكارانی كوردستان بهێنێت".

جڤاتی كۆم���ا به یانه كه ی به پێ���ی كوردستان پرۆسه ی ئاشتی كه خۆیان "به پرۆس���ه ی چاره سه ری دیموكراتی " ناوزه د ده كه ن له سێ قۆناغ پێكهاتوه ، دوای رونیك���رده وه قه ره ی���الن وه ك كشانه وه ی گه ریال قۆناغی یه كه م ته واو س���احه ی ده كه وێته تۆپه كه ده بێت و

حكومه تی توركیاوه .ئه و باس���ی له وه كرد ك���ه قۆناغی ده كه وێته سه رشانی حكومه ت و دوه م پێویسته ریفۆرمی بنه ڕه تی له ده ستوردا به نكوڵیكردن���ی كۆتای���ی ب���كات و به زهنیه تی كۆمه ڵ���گا بهێنێت و كورد مه ده نی و دیموكراس���ی ئ���اوا بكات و، وتی " پێویسته سیسته می جاشایه تی و شه ڕی تایبه تیش هه ڵبوه شێنرێته وه ".

س���ه رۆكی كۆماجڤاتی كوردس���تان ئاماژه ب���ۆ ئ���ه وه ده كات كه كاتێك قۆناغی دوه م به سه ركه وتویی كۆتایی قۆناغی س���ێهه م )ئاس���ایی ه���ات، بونه وه ( ده س���تپێده كات و ئازادكردنی رێبه ر ئاپۆش ده كه وێته ئه م قۆناغه وه و ئ���ه و ده مه دوركه وتن���ه وه ی یه كجاری

گه ری���الش چه كفڕێدان���ی له چ���ه ك و ده كه وێته هه مان قۆناغه وه .

واده ی راگه یاندن���ی له گ���ه ڵ كش���انه وه ی گه ریال، پارتی ئاش���تی و دیموكراسی)به ده په ( رایگه یاند" گه لی كوردو كه جه ك���ه هه نگاوه گرنگه كانی خۆیان نا و ئێستا پێویسته حكومه تی توركیا هه نگاو بنێت و ئێمه بڕیارمانداوه باكوری كوردس���تان له سه رانس���ه ری ده ستبكه ین به كۆبونه وه ی جه ماوه ریی له گه ڵ گه لی كورد بۆ ش���یكردنه وه ی پرۆس���ه ی كش���انه وه ی قۆناغه ك���ه و

گه ریالكان".په رله مانت���اری ئوچ���ه ر، ئ���ۆزدال به ده پ���ه ، به ئاوێن���ه ی راگه یاند" ئێمه به ده په ناوه ندی گشتی له كۆبونه وه ی بڕیارمان���دا كه له 4٥ ناوچه ی باكوری به كۆبونه وه ی ده ستبكه ین كوردستان جه ماوه ری له گه ڵ گه لی كورد، چونكه له ئێس���تادا قۆناغه كه پشتیوانی گه لی

كوردی ده وێت".ئوچه ر رایگه یاند " له كاتی كشانه وه ی گه ریالكان پێویس���ته گه ل هه ستیارو هۆش���یاربن، بۆ ئ���ه وه ی هیچ زیانێك

به هێزه كانی گه ریال نه گات".

باكور‌خۆی‌‌بۆ‌كشانه‌وه‌ی‌‌گه‌ریال‌ئاماده‌‌ده‌كاتپه كه كه له ده ریای ره شه وه گه ریال ده كشێنێته وه

چه ند گه ریالیه کی په که که له وه ندیل فۆتۆ: شوان مه حه مه د موراد قه ره یالن

ئازادكردنی رێبه ر ئاپۆش ده كه وێته

قۆناغی سێهه مه وه و چه ک فڕێدانی

گه ریالش له هه مان قۆناغدایه

باشتروایە کاک مەسعود ڕاستەوخۆ

گوێ لەخۆمان بگرێت، نەک لەم و لەو

Page 6: ژمارە 375

شكاندنی پیرۆزییهه ڵبژاردنی پێ����وه ره كان به هه مو ئه مس����اڵی په رله مان و سه رۆكایه تیی هه رێم، هه ڵبژاردنی س����ه روو ئاسایی ده ب����ن. ئه گ����ه ر ئ����ه وه ی په رله مان ب����ۆ هه ڵس����ه نگاندنه وه یه كی تازه ی هێزه سیاس����یه كان گرنگ بێت، ئه وا هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێم، ته واوی سیس����تم و پرۆس����ه سیاس����ییه كه ی ئه نجامه كه ی، به ستراوه ته وه و پێوه س����ندوقه كان و ناو له ده نگی واوه تر دوورتر له چوار ساڵی سه رۆكایه تیی، كاریگه ریی ئاینده یی داده نێ. ئێستا راس����ته ملمالنێكه له نێ����وان پارتی و ده یه وێ پارت����ی ئۆپۆزس����یۆندایه ، مه س����عود بێت، نرخێ����ك به ه����ه ر بارزانی بۆ جاری س����ێیه م بكاته وه به سه رۆك، ئۆپۆزسیۆنیش له به رده م ته حه دایه كی فره ره هه ندی گه وره دایه كه رێگه له و كاره نایاساییه بگرێ و دواتری����ش كاندیدی بۆ پۆس����ته كه هه بێت. به اڵم ئه وه ی ئه و ملمالنێیه یه كالده كاته وه ، نه ده نگده رانی پارتی و نه ئه وانه ی ئۆپۆزسیۆنیش����ن، به ڵكو له ئێس����تاوه كه یه كێتییه قاعیده ی ده نگ����ی ناڕه زایی بۆ هه ڵبژاردنه وه ی بارزانی - یان لێده بیس����ترێ، به اڵم م����ه رج نییه ، ئه و ناڕه زایه تییه هه روا بمێنێت����ه وه ، ئه گ����ه ر كاندیده ك����ه ی ئۆپۆزس����یۆن نه توان����ێ دڵ و ده نگی مانایه ك ده س����ته به ربكات و ئ����ه وان

به بڕیاری ره تكردنه وه كه یان بدات. جارێ پێویسته له ناو ماڵی پارتی - ه وه ، قسه یه ك له و گرفته گه وره یه بكه ی����ن ك����ه ئ����ه م هه ڵبژاردنه بۆی دروس����تكردون.. كێشه ی ئه وان به ر یه كێتی، قاعیده ی له ئۆپۆزس����یۆن و كێشه ی ناو پارتی خۆیه تی كه ده بێ ته نیا مه سعود بارزانی كاندیدی ئه وان لێپێچینه وه له سه روی ئه ویش بێت و بێت. خ����ۆ ئه گ����ه ر ئ����ه و پێكهاته چیمه نتۆیی����ه نه بوایه ، ده كرا هه ردو بارزانی )مه سعودو نێچیرڤان(، چاو میدڤیدیف(ی )پوت����ن و له نموونه ی روس����یا، یان )ئه ردۆگان و عه بدوڵاڵ گویل(ی توركی����ا بكه ن، كه بۆ ئه م ده وره یه نێچیرڤان بارزانی خۆی بۆ س����ه رۆكایه تیی هه رێم كاندید بكات، مه سعود بارزانی - ش سه رۆكایه تیی حكوم����ه ت وه ربگرێ. به اڵم گرفته كه ئه وه یه ك����ه پارتی ئاماده یی ئه وه ی تێ����دا نیی����ه له ناوخ����ۆدا ته جاوزی ب����كات، بۆیه ئه و گ����رێ حزبییه ی سه ره نجام چاره س����ه ره كه ده كه وێته ده ره وه ی خۆی، ئه ویش به كه سێتیی ئ����ه و ركاب����ه ره وه به نده ك����ه دێته مه یدانه ك����ه وه . كه س����ێتییه ك ك����ه به ڕای من پێویس����ته نائیس����المیی بێت، چونك����ه یه كێتییه كان له نێوان بارزانی و ئیس����المییه كدا، یان ده نگ ناده ن، یانیش بارزانی هه ڵده بژێرن. جگه ل����ه وه ش ئه گه ر ئۆپۆزس����یۆن نه خاته خ����ۆی كارتی به هێزتری����ن كار، ئ����ه وا زه ره رێكی گ����ه وره به ر له خۆی، له پرۆسه ی سیاسیی هه رێم ده دات. بۆیه ش����ه ئه و پرس����یاره ی ئێستا ده كرێ، زۆر ره وایه كه بۆچی نایه ته مس����ته فا، خۆی نه وشیروان ناو ركابه رییه كه وه و شان ناداته به ر ئه و به رپرسیارێتییه گه وره یه ؟.. بۆ ئۆپۆزسیۆن، له ده نگی جگه ئه وه ی ده نگ����ی زۆرین����ه ی یه كێتییه كانیش به ده ستبهێنێت و ئه گه ر بۆ جارێكیش جه ماوه رییه كه ی قورس����اییه بێ����ت خۆی تاقیبكاته وه . ئاخر ئه و له ساڵی ده خرێت����ه پۆس����تی )1992(ه وه ئه ویش ره تیده كات����ه وه ، ب����ه رده م و ته نیا له ترس����ی شكست و دۆڕان !.. له كاتێكدا كه م نین ئه و سه ركردانه ی دنی����ا ك����ه ت����ا بونه ته س����ه رۆك، له هه ڵبژاردنه كاندا جارێ����ك چه ن����د هه س����تاونه ته وه . شكستیانهێناوه و هه ندێكی����ش ده ڵێن ئاخ����ر ئه وه بۆ ئ����ه و ده بێته موجازه فه یه كی گه وره ، وه ك ئه وه ی دنیای سیاسه ت خاڵی بێت له موجازه فه . باشه ئه گه ر ئه مڕۆ ئ����ه وه نه كات، ئ����ه ی به ته مایه كه ی بیكات ؟.. ئێ ئ����ه م خۆپارێزییه ش ك����ه درێژه ی كێش����ا، ئیتر له خانه ی زوه����دی سیاس����یی – ت����ه وازوع و ه وه ده رده چێ����ت و ده بێت����ه جۆرێك ئێمه ش كه سێتیی، له به پیرۆزكردنی ئه م����ڕۆ پێویس����تمان به ش����كاندنی پیرۆزیی هه یه ، جا چ له ده س����ه اڵت

بێت یان له ئۆپۆزسیۆن.

تایبه‌ت)375( سێشه ممه 662013/4/30

[email protected]

47 ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

ئه وه ی له ئێستادا بوه ته وێردی سه ر زمانی راگه یاندن و سه ركرده سیاسیه كان و چاودێران و واڵتانی

ناوچه كه شه ڕی سوننه یه له ناوچه دابڕاوه كان، له و نێوه نده دا ره نگه

كورد پریشكی گه وره ی به ربكه وێت، سه رچاوه یه كی بااڵی سه ربازییش

ده ڵێت ئه گه ر كورد تێوه بگلێت وه زعی خراپ ده بێت و ره نگه ئه مه ی ئێستا هه یه ته ڵه یه ك بێت بۆ تێوه گالنی

كورد.

ناوچه ی دوزخورماتو ده بێته چه قی ملمالنێكان

سه رچاوه یه كی بااڵی سه ربازی به پله ی عه قی����د له دوزخورماتو له لێدوانێكیدا بۆ ئاوێنه نه یویس����ت ناوی ئاشكرا بكرێت وتی "ه����ه ر له دوای حه ویجه س����لێمان ب����ه گ كۆنترۆڵ ك����را، به اڵم پرس����یار ئه وه یه بۆچی دوای حه ویجه له سلێمان به گ س����ه ریهه ڵدا، چونكه له ده وروبه ری س����لێمان تاوه ك����و دوزخورمات����وه وه به گ و ب����ۆ زنجیره چیاكان����ی حه مرین و قه ره ته په ، بۆ جه ب����اره و له حه مرینه وه له پش����ته وه ی سلێمانبه گیشه وه تاوه كو تكریت و حه ویجه و ریاز له دوای 2003وه شوێنی سه ره كی به عسی و تیرۆریستانه ، ده یان ئه میری سه ر به نه قشبه ندیه كانی

تێدایه ".وتیش����ی س����ه ربازیه كه س����ه رچاوه "ده توانم بڵێم له س����ه ر ئاس����تی عێراق ب����ۆ له كه ركوك����ه وه ناوچه ی����ه ئ����ه و تازه خورمات����وو داق����وق و دوزخورماتوو س����لێمان بگ و له وێوه تاوه كو چیاكانی حه مرین و نێوانی قه ره ته په و جه له وال كه ناوچه ی دبج����ی پێده وترێت، له وێوه بۆ ناوچه ی نه دا له رێگای ئیمام وه یس����ه وه بۆ ش����اره بان و مه نده لی، ئه مه هێڵێكی زۆر به هێزی س����وننه و به عسیه كانه كه ده توانم بڵێم ل����ه 90% عه ره به كانی ئه و ناوچانه سه ر به گروپه تیرۆریستیه كان و به عسیه كانن، بۆیه مالیكیش مه به ستێكی هه یه ك����ه ره نگه بیه وێ����ت به یه كجاری

بیانسڕێته وه ".هاوكات قایمقامی قه زای دوزخورماتو بون����ی له ب����اره ی عه ب����دول ش����ه الل دوزخورماتوو س����لێمان ب����ه گ به چه قی "ناوچه ی ده ڵێت كێش����ه كان ملمالنێ و دوزخورمات����و گرنگی����ی خ����ۆی هه یه ، هه م ل����ه روی س����تراتیژی و س����نوریی و

جیۆپۆلیتیكیه وه ، هه م هه مو ناوچه كانی ده به ستێته وه عێراق باش����وری باكورو

به یه كه وه ".

بارودۆخه كه ده گاته كوێ؟قایمقامی دوزخورماتو سوپای عێراقی به خه تابار ده زانێت به وه ی كێش����ه كه ی ده ستپێكردوه ، "عه ره بی سوننه ماوه ی مانگرت����ن و خۆپیش����اندانیان رۆژه 70ده س����تپێكردوه ، به ب����ێ ئ����ه وه ی چه ك به كاربهێنن به اڵم سوپا هێرشی كردوه ته رێژه یه كی پێش����وتر ئه گه ر س����ه ریان، خه ڵكی سوننه ناڕازی بوبێت ئێستا هه ر هه مویان دژی حكومه تن، بۆیه پێموایه دابڕانێ����ك دروس����تده بێت ل����ه و ناوچه س����وننییانه له گه ڵ حكومه تی ناوه نددا، كه ئه مه ش ره نگه ره نگدانه وه ی خراپی هه بێت له سه ر ناوچه دابڕاوه كان، چونكه

له و سنورانه ملمالنێیه كی زۆر هه یه ".سه رچاوه سه ربازیه كه ی ئاوێنه به دوری نازانێ����ت ك����ه له ئه گه ری دروس����تبونی هه رێمی سوننه كان كورد مه ترسی زیاتر له ئێستای له سه ر دروستده بێت، "ئه گه ر بێتو هه رێمی سوننه دروست ببێت كورد

وه زع����ی خراپ ده بێت، چونكه ئێس����تا ئه گه ر یه ك دوژمن����ی هه بێت، ئه وكات

چه ند دوژمنێكی بۆ دروست ده بێت".له ب����اره ی ئاین����ده ی ك����ورده وه له و دروس����تبونی له ئه گ����ه ری ناوچان����ه دا هه رێم����ی س����وننه دا، ش����ه الل عه بدول ده ڵێت "ده بێت سیاسیه كانی كورد كار له س����ه ر ئه و بابه ته بكه ن، به اڵم نابێت ئێمه ش له و سنوره ده ستبه رداری خاكی خۆمان بین، به بڕوای ئێمه ئه گه ر عه ره به س����وننه كان په الماری ناوچه دابڕاوه كان نه ده ن ئه وا ره نگه له ناوچه كانی خۆیان خۆیان راگیر بكه ن، ئه گه ریش په الماری ناوچ����ه دابڕاوه كان ب����ده ن به تایبه تیش قه ره ته په و دوزخورمات����وو كه رك����وك و جه له وال ئه وا مه ترس����ی شه ڕی گه وره ی ب����ه دواوه دێت و هێ����زه كوردیه كان له و ناوچانه بێده نگ ناب����ن، به هیوام هێزه

كوردیه كان تێوه نه گلێن له ملمالنێكه ".هه ر دوای دروس����تبونی كێش����ه كه ی عه ره ب����ی "س����ه ركرده كانی حه ویج����ه س����وننه رایانگه یاند باشترین چاره سه ر ب����ۆ كێش����ه كانیان راگه یاندنی هه رێمی سوننه یه "، به اڵم ئایا كورد پالنی چییه

بۆ دوای هه رێمی سوننه ؟

عه شایه ره كان هۆشداری ده ده نه كورد

موختاری ئاوێنه زانیاریه كانی به پێی گونده كانی س����لێمان به گ و ده وروبه ری ئه ندامی س����ه نگاوی مه حم����ود له گه ڵ مه كته بی سیاس����ی یه كێتیدا قس����ه یان كردوه كه ئه گ����ه ر نه یه ته رێگه یان ئه وا ئه مانیش نایه نه ئه و س����نوره ی كوردی تێدایه و هیچ كێشه یه كیان له گه ڵ كورددا

نیه .عه قیده س����ه ربازیه كه باسی له وه كرد كه ئه گه ر ك����ورد تێوه بگلێ����ت وه زعی خ����راپ ده بێت و ره نگه ئه مه ی ئێس����تا هه یه ته ڵه یه ك بێت بۆ تێوه گالنی كوردو ده بێت كورد ئاگاداری جوڵه و سیاسه تی

خۆی بێت.دوزخورمات����و ق����ه زای قایمقام����ی به وه كرد ئاماژه ش����ی ش����ه الل عه بدول ئه گه ر عه ره به كان ل����ه و ناوچانه درێژه به هه ڵمه ته كانی����ان ب����ده ن به دڵنیای����ی نێوانمان����ه وه و ده كه وێت����ه دابڕانێ����ك ل����ه و حاڵه ته دا ده بێ����ت الیه نی كوردی

س����ه روماڵی ناوچه كه و دابه زێنێته هێز هاواڵتی����ان بپارێزێت، بۆی����ه ئه گه ریش ملمالنێك����ه زۆر تۆخ بێته وه یان ده بێت كورد ناوچه ی خۆی داببڕێت یان ده بێت

ته سلیمی عه ره به سوننه كان بێت.به اڵم به رپرس����ی مه كۆی قه ره ته په ی بزوتنه وه ی گۆڕان نایب خه لیفه خه لیل ده ڵێ����ت "بردنی هێزی پێش����مه رگه بۆ ئه و ناوچانه عه قاڵنی نیه و پێویست بو به ڕێككه وتن بوایه و نه گه ڕایه ته وه دواوه ، چونكه پێش����وتر هێزمان ب����ردو دواتر كش����اینه وه ، بۆیه پێموایه ئ����ه م كاره

سه ركه وتو نابێت".هاوكات سه ركرده ی هێزه زه مینیه كانی عێ����راق عه ل����ی غێدان جوڵ����ه ی هێزی ناوده ب����ات و به مه ترس����ی پێش����مه رگه ده ڵێت "جوڵه كردنی هێزی پێش����مه رگه رێككه وتنی پێشێلكردنی مه ترسیداره و

نێوان كوردو به غدایه ".ش����ایه نی ئاماژه ی����ه له م����اوه ی یه ك هه فته ی كێش����ه كانی حه ویجه و سلێمان ب����ه گ و قه ره ته په و جه له وال نزیكه ی 200 هاواڵتی و سه رباز كوژراون و زیاتر له 300

هاواڵتیش بریندار بون.

هێڵی ته ماسی ناوچه دابڕاوه كان.. هێڵی ئاگر و خوێن

ئه گه ر بێتو هه رێمی سوننه دروست

ببێت كورد وه زعی خراپ ده بێت، چونكه ئێستا

ئه گه ر یه ك دوژمنی هه بێت، ئه وكات

چه ند دوژمنێكی بۆ دروست ده بێت

ئا: ناسیح مسته فا

ماوه ی زیاتر له ساڵێكه ، رانیه كراوه به ئیداره ی سه ربه خۆی راپه ڕین، به اڵم تائێستا هیچ گۆڕانكاریه ك له ئیشوكاری ئیداری سنوره كه به دی ناكرێت، به شێكی زۆری هاواڵتیانیش پێیانوایه هۆكاری چاالك نه بونی ئیداره ی راپه رین

سیاسیه و كابینه ی حه وته م نایه وێت درێژه به كاره كانی كابینه ی

شه شه م بدات. سه رپه رشتیاری ئیداره ی سه ربه خۆی راپه رین - یش ده ڵێت"پێموانیه هۆكاره كه سیاسی

بێت، چونكه ئاشكرایه سه رۆكی حكومه ت و سه رۆكی هه رێم به ده ست

كێوه یه ، كه س ده ستی نه گرتون، ده توانن رێوشوێنی پێویست بۆ

ئیداره كانیتریش بگرنه به ر".

له مباره یه وه هاواڵتی محه مه د یوسف حه س���ه ن ته م���ه ن 31 س���اڵ پێیوایه ئیداره ی راپه رین به مش���ێوه یه ی ئێستا هیچ گرنگیه كی نیه و نه بونی باش���تره له بونی "من نازانم ئ���ه م ئیداره یه دوای ئ���ه و م���اوه زۆره له ده س���تبه كاربونی چ���ی بۆ رانی���ه كردوه ، تائێس���تا من بچوكتری���ن گۆڕانكاریم به دی نه كردوه ، ئه گه ر هه ر به م شێوه یه به رده وام بێت نه بونی زۆ باش���تره له بونی ، به راستی ته نها ناوێ���ت ئیداره یه كم���ان ئێم���ه تابلۆیه ك بێت و له س���ه ری نوس���رابێت ئه مه راپه رین، س���ه ربه خۆی ئیداره ی ناوێك���ی بێناوه ڕۆك���ه " محه مه د وه ك خۆی باسی ده كات ده یه وێت له رێگه ی رۆژنامه ی ئاوێن���ه وه به حكومه ت بڵێت ئیداره ی راپه رین نه خه نه ناو ملمالنێی حیزبایه تیه وه "وه كو من تێبینیم كردوه ه���ۆكاری س���ه ره كی چاالكنه بونی ئه م

ئیداره ی���ه سیاس���یه و كابینه ی حه وت په كبخات كاروچاالكیانه ئه و ده یه وێت ك���ه كابینه ی پێش���وتر ئه نجامیداون، بۆیه ده مه وێ���ت له ڕێگه ی رۆژنامه كه ی ئێوه وه تكا له حكومه ت بكه م ئیداره ی ملمالنێ���ی ن���او نه خه ن���ه راپه ری���ن واز بڵێم: مه به س���تمه حیزبایه تیه وه ، له و په نجا به په نجایه ی نێوان س���نوری زه ردو سه وز بهێنن واتا چاوه ڕێ نه كه ن ت���ا ناوچه یه كی���ش له س���نوری پارتی وه كو ئیداره ی س���ه ربه خۆ ده ستبه كار ده بێت، ئینجا ئیداره ی راپه رین چاالك بكه ن"هه روه ها هاواڵتی بێستون سه مه د مامئاغا ته مه ن 34 س���اڵ س���ه ره ڕای ئه وه ی گله یی زۆری له سستی ئیداره ی راپه ڕین هه یه ، پێیوایه هه بونی ئیداره كه له نه بونی باشتره "پێموایه كارێكی باش

كراوه كه رانیه كراوه ت���ه ئیداره یه كی س���ه ربه خۆ هه رچه نده له بیرمه 3ساڵ دوای راپه رینی 1991، كاك كۆس���ره ت به ده نگێكی به رز له یادی راپه ریندا وتی رانی���ه ده كه ین به پارێ���زگا، ئه گه رچی نه بردۆته سه ر، به ڵێنه یان ئه و تائێستا به اڵم با هیچ نه بێ���ت ئیداره كه چاالك بكه ن"هه روه ه���ا بێس���تون وه ك خۆی باس���ی ده كات گله ی���ی زۆری هه ی���ه ، به شێوه یه كی گشتی و رانیه له ئیداره ی ده ڵێت"ته نها ئیداره ی راپه رین سس���ت نی���ه ، وه ك من ده یبینم هه مو كاره كان به گش���تی سس���تیه كی زۆری���ان پێوه دیاره ، من چه ند س���اڵێكه بیس���تومه پاركی رانیه دروس���ت ده كرێت كه چی ئاسه واریش���ی دیار نیه ، جگه له مه ش نازانم شه قامی 60مه تری ده وری رانیه

دوسایدی هه روه ها به س���ه رهات، چی رانی���ه هه ر ده س���تپێنه كرا بو به چی ؟ به راس���تی هه مو ئه و شتانه ی باسمكرد جێگه ی داخن، به اڵم چی له م ده سه اڵته ناڕه زایی بكه ین"له باره ی خه مس���ارده نه بونی چاالك سنوره كه و دانیشتوانی راپه ڕین، سه رپه رش���تیاری ئی���داره ی عه بدولحه می���د راپه ڕی���ن ئی���داره ی راگه یاند"ئێمه به ئاوێن���ه ی عه بدوڵ���اڵ ده س���تبه كاربونمانه وه له س���ه ره تای ب���ه اڵم نه وه س���تاوین، له هه وڵ���دان راپه ری���ن، ئی���داره ی چاالككردن���ی په یوه ندی به بڕیاری په رله مانه وه هه یه ، وابه نیازین له مانگی 5ی ئه مساڵ له گه ڵ بۆ په رله مانی كوردس���تان كۆبینه وه ، بكه ینه به رێوه به رایه تی���ه كان ئه وه ی له ئێستاش���دا به ڕێوه به رێتی گش���تی ،

فه رمانگ���ه ی ئ���اوی رانیه ك���راوه به به ڕێوه به رێتی ، له ماوه یه كی نزیكدا ئه و بڕیاره جێبه جێ ده كرێت"هه ر له باره ی ئه و گۆڕانكاریانه ی كه جێگه ی بایه خی خه ڵكی رانیه ن سه رپه رشتیاری ئیداره ی راپه ری���ن وتی "له راس���تیدا به پێی ئه و بڕیاره ی ئیداره ی گه رمیان دروستبوه ، ئیداره ی راپه رینیش به پێی هه مان بڕیار دروس���تبوه ، بۆیه ئێمه له هه وڵداین بۆ ساڵی داهاتو بودجه یه كی دیاریكراومان گه رمیان، ئیداره ی هاوشێوه ی هه بێت دامه زراندنی���ش بڕی���اری هه روه ه���ا له سنوری ئیداره كه مان جێبه جێ بكرێت، هه ر كاتێكیش پڕۆژه ی دوس���ایدی ناو بازاڕی رانیه جێبه جێكرا ئه وا هه نگاوی دوه ممان ناونانی ش���ه قام و فولكه كانی

ناوشار ده بێت"

"ئیداره ی راپه ڕین، ناوێكی بێناوه ڕۆك "

رێگای دوزخورماتو فۆتۆ: ئیحسان

ناو بازاڕی شاری ڕانیه فۆتۆ: رێبه ر نه جم

Page 7: ژمارە 375

حه‌ویجه‌قه زا پڕ كێشه و گرفته كه ی عێراق، ماوه ی ده ساڵه كه مترین ئارامی به خۆوه بینیوه ، یه كێكه له مۆڵگه ی گروپ���ه چه كداره كان، هه فته ی رابردو رۆژێكی خوێناوی به ڕێكردو ناوی بوه س���ه ردێڕی هه واڵه كانی جیهان:

حه ویجه .ئ���ه م قه زایه ، ده كه وێته )55 كیلۆمه تر( باشوری رۆژئاوای كه ركوكه وه و له سه ره تادا ته نها گوندێكی ئاوه دان بوه و ناوی "مه لحه " بووه . حكومه تی عێراق له س���اڵی )1942( كردویه ت���ی به ناحیه ، له س���اڵی )1957( ناوه ك���ه ی گ���ۆڕاوه و كراوه ت���ه حه ویجه . له ساڵی )1962( ده كرێته قه زاو ناحیه كانی ریازو عه باس���یه ی ده خرێته سه ر. له ساڵی )1984( ناحی���ه ی زابی ده خرێته س���ه ر، كه له بنه ڕه تدا س���ه ر به پارێزگای موس���ڵ بوه و پاش���ان خراوه ته سه ر سه اڵحه دین و

دواتریش كه ركوك.له كاتی دروس���تكردنی پڕۆژه ی ئاودێری حه ویج���ه له الیه ن حكومه ت���ی عێراقیه وه یاس���ین 1936(دا، )1935و له س���ااڵنی هاشمی سه رۆك وه زیرانی ئه وكاتی عێراق، زیاتر ل���ه )27( ه���ه زار خێزانی عه ره ب ه���اورده ی حه ویج���ه ده كات و پرۆس���ه ی

ته عریبكردنی حه ویجه ده ست پێده كات.به مه به ستی نیشته جێكردنی ئه و خێزانه عه ره بانه ، حكومه تی عێراق روبه ری )2255 كیلۆمه تر دوجا( زه وی ئه م قه زایه به سه ر هۆزه كانی عوبێ���دو جبورو ئه لبوحه مدان و ته كارته و دوریین دابه شده كات. ئیدی له و كاته وه ب���ه رده وام حكومه ته یه ك به دوای یه كه كانی عێراق هه وڵی زیادكردنی رێژه ی عه ره ب و كه مكردنه وه ی كوردیان له و قه زایه دانیش���توانه كه ی زۆرینه ی هه نوكه داوه . عه ره به و كه مێك كوردو توركمانی تێدایه . ژماره ی دانیشتوانی ئێستای ئه م قه زایه كه زیاتر له پێن���ج ناحیه و )226( گوندی به س���ه ره وه یه ، به زیاتر ل���ه )400( هه زار ك���ه س ده خه مڵێنرێت. بژێوی س���ه ره كی كشتوكاڵكردن له س���ه ر دانیشتوانه كه شی "چاندنی گه نم و جۆو لۆكه و گه نمه شامی" و

به خێوكردنی ئاژه ڵه .له سه رده می رژێمی به عسدا، ژماره یه كی له ده زگاكان���ی دانیش���توانه كه ی زۆری ئاسایش و هه واڵگری وجێگه هه ستیاره كانی ئ���ه و رژێمه دا كاری���ان ك���ردووه . كاتێك له ساڵی )2003( ئه مریكا په الماری عێراقی دا، دوایین ناوچه كه كه وته ژێر ده ستیان قه زای حه ویجه بوو، له كاتی په الماردانیشیدا دوچاری به ره نگاربونه وه یه كی چه كدارانه ی ئه مریكی���ه كان بۆی���ه هات���ن، س���ه خت به پاڵپشتی تانك و چه كی قورس و فڕۆكه ی

ئاباتچی ، كۆنترۆڵی حه ویجه یان كرد.له ماوه ی ده س���اڵی رابردودا، حه ویجه به یه كێك له په ناگه و مۆڵگه سه ره كیه كانی گروپ���ه چه كداره كانی عێراق داده نرا. هه ر ئه و گروپانه ش له ژێر هه ڕه ش���ه و فش���اردا ده یان خێزانی كوردیان ناچاركرد، حه ویجه به جێبهێڵن. ته نانه ت ده نگۆی ئه وه ش هه یه كه سه دام حس���ێن به ر له ده ستگیركردنی ماوه یه ك���ی زۆر تیایدا ماوه ته وه ، پاش���ان عیزه ت دوری روی تێك���ردوه و خۆی تێدا

حه شارداوه .ئه مریكا پێشوی س���وپای به رپرسێكی له عێراق، حه ویج���ه ی به "ناوچه ی هندییه وتویه ت���ی وه س���فكردوه و س���نوره كان" "ناوچه یه كی مه ترس���یداره و پڕه له گروپی چه كدارو به رپرس���انی به عس و ئه فس���ه ره هه اڵتوه كان". به وته ی چه ند شایه دحاڵێكیش تائێستا هه ندێك دروشمی به عس به دیواره س���ه ره كیه كانی ئه و قه زای���ه وه ماوه ته وه ، كه یه كێك له و دروش���مانه ئه مه یه : "به بێ

سه دام كه رامه تمان نییه ".كاتێك گه نج���ه بێكاره كانی ئه م قه زایه چون���ه ریزی س���وپای نوێ���ی عێراقه وه ، كه وتنه به ر په الماری گروپه چه كداره كان و ژماره یه ك���ی زۆری���ان ك���وژران، ئه وه ش س���ه رۆك هۆزه كانی ناچارك���رد له پێناوی دۆزینه وه ی ناوچه كه ی���ان و ئاواكردنه وه ی هه لی كار ب���ۆ گه نجه كانی���ان، هێزه كانی سه حوه بۆ ده رپه ڕاندنی گروپه چه كداره كان دروس���ت بكه ن. به اڵم ئ���ه وه ش نه یتوانی

ره وشی شاره كه زۆر ئارام بكاته وه .سێشه ممه ی رابردوو، به هۆی پێكدادانی عێراق���ه وه س���وپای خۆپیش���انده ران و له حه ویج���ه ، زیاتر له په نجا كه س كوژران. له ئێستاش���دا حه ویجه بوه ته س���ه ره تای قۆناغێك���ی نوێ له عێراقدا، ك���ه دیارنییه

كۆتاییه كه ی به كوێ ده گات.

7 )375( سێشه ممه 2013/4/30 عێراق

پرۆفایل

ئا: سۆران كامه ران

له دوای روداوه كانی قه زای حه ویجه وه ، خۆپیشانده ره سوننه كان

هێزێكی چه كداری تایه ت به خۆیان دروستده كه ن و ره وشی عێراق زیاتر

به ره و گرژبون ده چێت. پارله مانتارێكی هاوپه یمانی كوردستان ده ڵێت "ئه وه ی

سوپای عێراقی ده یكات ئه نفالمان دێنێته وه بیر". به اڵم پارله مانتارێكی لیستی ده وڵه تی قانون، دروستكردنی هێزێكی چه كدار به هه نگاونان به ره و دروستكردنی "ده وڵه تی میلیشیایی "

ناوده بات.

راب���ردوو سێش���ه ممه ی رۆژی )2013/4/23(، هێزه كانی سوپای عێراق خۆپیش���انده رانی گۆڕه پانی په الماری ش���ارۆچكه ی حه ویجه ی���ان دا، كه بوه هۆی ك���وژران و برینداربون���ی زیاتر له )160( ك���ه س. دواتریش له ناوچه كانی موسڵ و سه اڵحه دین و فه لوجه و رومادی چه ندین روبه ڕبونه وه ی چه كداری رویداو ژماره یه ك هاواڵتی و س���ه ربازی عێراقی ك���وژران. هه ر ئه وه ش وایك���رد رۆژی هه ینی خۆپیشانده رانی سوننه مه زه بی عه ره ب له پارێ���زگای ئه نبار پێكهێنانی هێزێك���ی چه كداری تایب���ه ت به خۆیان

رابگه یه نن.ئ���ه و پێكهێنان���ی له كاردان���ه وه ی لیس���تی پارله مانتاری هێزه دا، خانمه ده وڵه ت���ی قان���ون حه ن���ان فه تالوی ، ل���ه به یاننامه یه كدا ك���ه كۆپیه كی الی ئاوێنه یه ، رایگه یان���د "پێكهێنانی هه ر هێزێكی چه كداری ل���ه ده ره وه ی هێزی ده وڵه ت، هه نگاونانه به ره و دروستكردنی ده وڵه تی میلیش���یایی ". ناوبراو داوای عێراق ئێستای چاره سه ركردنی دۆخی ده كات. له هه مانكاتدا راشیده گه یه نێت، ئه گ���ه ر دۆخه كه چاره س���ه ر نه كرێت و بدرێته ده ست ئه و كه سانه ی "به خوێن

تینون، ئه وا عێ���راق ده بێته گۆڕه پانی شه ڕی تائیفی ".

عێ���راق به رگ���ری وه زاره ت���ی په الماردان���ی رایده گه یه نێ���ت، خۆپیشانده رانی حه ویجه ، به هۆی بونی چه ند كه سێكی داواكراوه وه بووه له ناو به اڵم خۆپیشانده ران خۆپیشانده راندا. ئ���ه وان ده كه ن���ه وه ل���ه وه جه خ���ت خۆپیشاندانی ئاشتیانه یان ئه نجامداوه و

حكومه ت په الماریانی داوه .ئه نبار خۆپیش���انده رانی وته بێ���ژی ده كات ئاش���كرای زه ی���ن، قوس���ه ی به مه به ستی پاراستنی ماڵ و شه ره فیان "له ده ست میلیش���یاكانی مالیكی " ئه و هێزه یان دروستكردوه . پاشان سوپای عێراقی به وه تۆمه تبار كرد، كه له بری پاراس���تنی هاواڵتیان كار بۆ پاراستنی حكومه ت���ی ئێس���تا ده كات. هه روه ها به كوشتنی ده ستیكرد "حكومه ت وتی

خۆپیشانده ران".له كۆتاییه كان���ی مانگ���ی دوان���زه ی س���اڵی رابردوه وه ، عه ره به سوننه كان له پارێزگاكان���ی ئه نبارو س���ه اڵحه دین و به مه به ستی دیاله و كه ركوك، نه ینه واو به دیهێنانی داواكارییه كانیان، به رده وامن له خۆپیش���اندان و ناڕه زای���ی ده ربڕین و

له ئێستاش���دا دوا دواكاریان مانگرتن. البردنی نوری مالیكی سه رۆك وه زیران و روداوه كانی له س���ه ر دادگایكردنێت���ی

حه ویجه .هاوپه یمانی كوردستان پارله مانتاری )پارت���ی ( ش���وان محه م���ه د ته ها، له لێدوانێك���دا بۆ ئاوێنه پێكهێنانی هێزی چه ك���داری س���وننه كان به "كاردانه وه " س���ته مه ی "ئه و له به رانبه ر ناوده بات، س���وپای عێراق لێیكردون". به گوێره ی مادده ی نۆی ده س���توری عێراق نابێت س���وپا له ملمالنێ���ی سیاس���ی و ب���ۆ به كارببرێت. هاواڵتیان سه ركوتكردنی پاڵپش���ت به و مادده یه ، شوان محه مه د كه ئه ندامی لیژنه ی ئاسایش و به رگرییه له پارله مانی عێراق، ده ڵێت "ئه و كاره ی

سوپای نیزامی ده یكات، نایاساییه ".عه ره به ئێس���تای له ب���اره ی دۆخی س���وننه كانه وه ، پارله مانتاره كورده كه رایده گه یه نێ���ت س���وننه كان له به رده م دووڕیانێك���دان "ی���ان نه م���ان، ی���ان به ره نگاربونه وه و خۆپاراستن". وتیشی "له ڕاس���تیدا ئه وه ی س���وپای عێراقی به رامب���ه ر ژن و م���اڵ و منداڵ���ی ئ���ه و دێنێته وه ئه نفالمان ده یكات، ناوچه یه بی���ر، چونكه هه م���ان عه قڵیه ت و هه م

تێڕوانینه به رامبه ر هاواڵتیان".پێكهێنانی هێ���زی چه كداری له الیه ن سوننه كانه وه كه به وته ی خۆیان ته نها به مه به س���تی به رگریی���ه ، له الیه ن زانا ئاینیه ناسراوه كانی سوننه وه پێشوازی لێكراو به هه نگاوێكی ئه رێنی وه سفكرا. شێخ عه بدولمه لیك سه عدی كه یه كێكه له زان���ا ئاینیه ناس���راوه كانی س���وننه له عێراق، له به یاننامه یه كدا پش���تیوانی

خۆی بۆ پێكهێنانی ئه و هێزه راگه یاند. داواشیكرد تا په المار نه درێن، روبه ڕوی

هێزه ئه منیه كان و سوپا نه بنه وه .دوای توندبون���ه وه ی ناكۆكی���ه كان و روبه ڕبون���ه وه په ره س���ه ندنی چه كداریی���ه كان له ناوچه جیاوازه كاندا، سه رۆك وه زیرانی عێراق نوری مالیكی ، له وتارێك���دا "پاش���ماوه كانی حیزب���ی به عسی " به وه تۆمه تبار كرد كه "ئاگری فیتنه یان هه ڵگیرساندوه ". له وتاره كه یدا هۆش���داریی دای���ه هاواڵتیان���ی عێراق به گشتی و دانیش���توانی پارێزگا سوننه نشینه كانی رۆژئاوای عێراق به تایبه تی و وت���ی "فیتنه وه كو ئاگر وایه ، جیاوازی له نێ���وان بێتاوان و تاوانب���اردا ناكات". بۆی���ه داوایكرد رێز له س���وپا بگیرێت و

به دیالۆگ كێشه كان چاره سه ر بكرێن.له ئێس���تادا له الیه ك سوننه و شیعه ی له ناكۆك���ی و عێ���راق فه رمان���ڕه وای ملمالنێ���دان، له الیه ك���ی تریش ماوه ی نزیكه ی دوو مانگه له دژی په سه ندكردنی خواستی له به رچاوگرتنی به بێ بودجه پارله مانتاره وه زی���رو كوردی ، الیه نی به جێهێش���توه و به غدایان ك���ورده كان گه ڕاونه ته وه كوردس���تان. بۆیه ره وتی سه در داواده كه ن حكومه تی عێراق، كار

بۆ هێوركردنه وه ی دۆخه كه بكات.ئه ح���رار كوتل���ه ی په رله مانت���اری )ره وتی س���ه در( عه بدولحسێن رێسان، ب���ۆ ئاوێنه ی رونكرده وه به پێویس���تی ده زانێت خۆپیشانده ران له سه ر ره وتی ب���ه رده وام خۆی���ان ئاش���تیخوازانه ی ب���ن و كار بۆ هێوركردن���ه وه ی دۆخه كه بكه ن. پێكهێنانی هێزی سوننه كانیشی له هه مانكاتدا ناوب���رد". به "ناقانون���ی داوایك���رد حكومه ت ب���ه ده م داواكاری داواكارییه بچێت و خۆپیش���انده رانه وه ب���ۆ قانونیه كانی���ان "ده س���توریی و جێبه جێ بكات". وتیش���ی "پێویس���ته هه مو الیه نه كان رۆڵ بۆ هێوركردنه وه ی

دۆخه كه بگێڕن".

ئا: بارام سوبحی

رۆژنامه یه كی به ریتانی ئاشكرای ده كات له كاتێكدا به هاری واڵتانی

عه ره بی گه نجان له ڕێگه ی فه یسبوكه وه به ڕێوه یان بردوه ، به اڵم

به هاری عه ره بی له عێراق، له الیه ن سه رۆك هۆزو كۆنه به عسیه كانه وه سه ركردایه تی ده كرێت. رێكخه رێكی

خۆپیشاندانه كانی ئه نباریش رایده گه یه نێت داوای پاراستنیان

له چه كداره كانی سوپای نه قشبه ندی كردوه .

به ریتان����ی ته له گراف����ی رۆژنام����ه ی له راپۆرتێكدا كه له الیه ن كۆڵن فریمانی ده ره وه ی په یامنێران����ی به رپرس����ی رۆژنامه كه وه ئاماده ك����راوه ، باس له وه ده كات به ه����اری عێراق����ی ك����ه خۆی له ناڕه زایی����ه جه ماوه رییه كانی هه ندێك له ش����اره كانی عێراق����دا ده بینێت����ه وه ،

له به هاری واڵتانی عه ره بی جیاوازه . نێوان ه����ۆكاری جی����اوازی ناوبراو، به ه����اری عه ره ب����ی و عێراقی ب����ۆ ئه وه ده گێڕێته وه ، له واڵتانی تونس و میس����ر گه نجان رابه رایه تی خۆپیشاندانه كانیان كردوه و فه یس����بوكیان كردوه ته چه كی له عێراق "س����ه رۆك ده س����تیان. به اڵم هۆزه كان له گه ڵ ئه و كۆنه به عسیانه ی كه بونه هاوكاری قاعیده و دژی سوپای ئه مری����كاو هێزه ش����یعه كان جه نگان، خۆپیش����اندانه كان س����ه ركردایه تی

ده كه ن".س����وننه كانی عه ره به خۆپیشاندانی س����اڵی كۆتای����ی له رۆژان����ی عێ����راق رابردوه وه ده س����تی پێكردوه ، سه ره تا چه ند داواكارییه كی س����اده یان هه بوو، به اڵم پاش����تر ب����ۆ داواكاری سیاس����ی گۆڕان. ل����ه دوای په الماردانی گۆڕه پانی خۆپیش����انده رانی حه ویج����ه ش له الیه ن سوپای عێراقیه وه ، له رۆژی سێشه ممه ی رابردو، داوای البردنی مالیكی سه رۆك

وه زیران و دادگایكردنی ده كه ن.هه فته یه وه ، ئه م گرژییه كانی به هۆی جارێكیت����ر ب����اس و خواس����ی ش����ه ڕی ناوخۆیی و تایفی هاته ئارا، كه به بۆچونی رۆژنامه نوس����ه به ریتانیه ك����ه دورنی����ه له ئێس����تادا عێراق دوچاری هه مان ئه و

جه نگه ناوخۆییه ببێته وه ، كه له سااڵنی )2006 و 2007(دا توش����ی هات. چونكه "حكومه ت بڕوای وایه خۆپیشاندانه كان مایه ی هه ڕه شه ن و هێزه كانی ئه مریكاش له عێراقدا نه ماون، كه هه وڵیانده دا رێگه

له شه ڕی تائیفی بگرن". ل����ه دوای روخانی رژێمی به عس����ه وه له س����اڵی )2003(، ش����یعه كان به هۆی بون����ه فه رمانڕه وای زۆری ژماره یانه وه رایده گه یه نن س����وننه كانیش عێ����راق. وه كو هاواڵتی پله دو مامه ڵه یان له گه ڵدا ده كرێت و له مافه كانیان بێبه ش ده كرێن. ب����ه اڵم به وته ی رۆژنام����ه به ریتانیه كه ، ترس����ی عێراق ش����یعه ی حكومه ت����ی له س����وننه كان هه یه ، چونكه "له ماوه ی ده ساڵی رابردودا بونه ته خاوه نی چه ك و میلیشیاو ش����اره زاییان له ش����ه ڕكردندا ئه وه ئه گه ری جگه له وه ی په یداكردوه ، هه یه له الیه ن ده وڵه ته سوننه كانی وه كو

سعودییه وه هاوكاری بكرێن".به ریتانیه ك����ه رۆژنام����ه راپۆرت����ی له كاتێكدای����ه ، چه ن����د رۆژێك له مه وبه ر خۆپیشاندانه كه ی له رێكخه رانی یه كێك ئه نبار رایگه یاند ب����ه ر له چه ند مانگێك نه قش����به ندییه وه گروپ����ی له الی����ه ن تاوه ك����و پێوه ك����راوه ، په یوه ندیی����ان به اڵم بكه ن. پاسه وانی خۆپیشانده ران رێكخه رانی خۆپیش����اندانه كه داواكه یان ره تكردۆته وه ، كه چی له دوای روداوه كه ی نه قشبه ندییه كان جارێكیتر حه ویجه وه په یوه ندیان پێوه كردون و ئه مجاره رازی بوون. چونكه "له ئێس����تادا به ڕاس����تی

س����ه ربازی به پاسه وانی پێویس����تمان هه یه ".

ئ����ه و رێكخه ره ، ئاماژه ب����ه وه ده كات له س����ه ره تادا له به ر پاراس����تنی ره وتی ئاشتیخوازانه ی خۆپیشاندانه كان، داوای ره تكردۆت����ه وه . نه قش����به ندییه كانیان ب����ه اڵم دوای روداوه ك����ه ی حه ویج����ه ، به رپرس����انی گروپی نه قشبه ندی پێیان له قاعیده و جیاوازین "ئێمه راگه یاندون برا س����وننه كانمان ناكوژین. ئامانجمان به رگریك����ردن له س����وننه و ش����ه ڕكردنه له دژی ئه و عێراقیانه ی بونه ته پشتیوانی

ئێران".به پێی زانی����اری ده زگاكانی توێژینه و هه واڵگری ئه مریكا، گروپی نه قشبه ندی ، گروپێك����ی چه كداری عه ره بی س����وننه مه زه ب����ن و ژماره ی����ان له نێوان )1 - 5( هه زار چه كداردایه و له الیه ن سه ركرده ی هه اڵتوی به عس����یه كانه وه عیزه ت دوری زۆرین����ه ی ده كرێ����ن. س����ه ركردایه تی ئه ندامان����ی ئه م رێكخ����راوه ش، به ر له روخانی رژێمی به ع����س له ریزی گاردی كۆماری����دا بوون، یاخود له ناو س����وپاو ده زگا ئه منیه كانی به عس����دا ئه فس����ه ر

بوون.ئ����ه و گروپ����ه له ڕێگه ی س����ایته كانی ئینته رنێت����ه وه ، خۆی����ان واناس����اندوه

ك����ه گروپێكی نه ته وه ی����ی و چه كدارن و به رگ����ری له كه مینه ی س����وننه له دژی حوكمی شیعه ده كه ن. له م هه فته یه شدا به رپرسیارێتی خۆیان له چه ندین هێرش جیاوازه كانی له ناوچ����ه ك����ه راگه یاند عێراق له دژی هێزه كانی س����وپاو ده زگا به وته ی ئه نجام����دراوه ، كه ئه منیه كان خۆی����ان ب����ۆ تۆڵه كردن����ه وه ب����ووه له

روداوه كه ی حه ویجه .له الی����ه ن خۆیه وه ئه ندام����ی لیژنه ی ئاسایش و به رگری له پارله مانی عێراق حاكم زامل����ی ، رونیك����رده وه زانیارییه ئه وه ی����ان به ڕون����ی هه واڵگریی����ه كان س����ه لماندوه كه "س����وپای نه قشبه ندی له ئاڵۆزییه كانی ئه م دواییه تێوه گالوه ".له الیه ك����ی تره وه چه ن����د راپۆرتێكی رۆژنامه وانی له زاری دانیشتوانی ناحیه ی سلێمان به گ و به رپرسانی ئه منی و ئیداری ئه و ناوچه یه وه ، ئاش����كرای ده كه ن ئه و هێزه ی له رۆژی سێش����ه ممه وه تا رۆژی هه ینی كۆنترۆڵی ناحیه ی سلێمان به گی نه قشبه ندییه كان و به گروپی كرد، سه ر

رێكخراوه ی قاعیده بوون.ناحیه ی س����لێمان به گ سه ر به قه زای دوزخورمات����وه و له )200ك����م( باكوری به غدای����ه ، ده كه وێت����ه س����ه ر رێگ����ه ی گش����تی كه ركوك – به غ����دا. زۆرینه ی س����وننه عه ره ب����ی دانیش����توانه كه ی مه زه ب����ن و س����ه ر به خێڵ����ی به یات����ن، دانیشتوانه كه ی به نزیكه ی هه شت هه زار

كه س ده خه مڵێنرێت.به وت����ه ی هاواڵتیه ك����ی دانیش����توی نه قش����به ندی چه كداره كانی ناحیه كه ، چه ن����د بژارده یه كی����ان ب����ۆ هاواڵتیان داناوه ، كه بریتی بوون له جێهێش����تنی كردن و كۆم����ه ك یاخ����ود ناحیه ك����ه ، چونه ری����زی ئه و گروپ����ه وه . له رۆژی چوارشه ممه ی رابردودا ناكۆكی كه وتۆته نێ����وان قاعیده و نه قش����به ندییه كانه وه ، به جێهێشتوه و ناحیه كه ی قاعیده بۆیه ده س����تی ژێر كه وتوه ته به ته واوه ت����ی

نه قشبه ندییه كانه وه . عێ����راق، س����وپای هه ین����ی رۆژی له هێرش����ێكی فراوان����داو به پاڵپش����تی فڕۆك����ه توانی ناحیه ی س����لێمان به گ كۆنت����رۆڵ بكات����ه وه و چه كداره كانی لێ

وه ده ربنێت.

پارله مانتارێكی كورد: كرده‌وه‌كانی‌‌سوپای‌‌عێراق‌ئه‌نفالمان‌بیر‌ده‌خه‌نه‌وه‌

خیڵه‌كان‌و‌كۆنه‌‌به‌عسیه‌كان‌سه‌ركردایه‌تی‌‌به‌هاری‌‌عێراق‌ده‌كه‌ن

چه ند هێزێکی سوپای عێراق له کاتی پشکنینی ناوچه یه کی سه ر به شاری که رکوک فۆتۆ: یه حیا ئه حمه د

کۆبونه وه ی چه ند سه رۆک عه شره تێکی عێراقی فۆتۆ: یه حیا ئه حمه د

ئه گه ر دۆخه كه چاره سه ر نه كرێت و بدرێته ده ست ئه و كه سانه ی به خوێن تینون، ئه وا عێراق ده بێته گۆڕه پانی

شه ڕی تائیفی

گروپی نه قشبه ندی:ئێمه جیاوازین له قاعیده و برا سوننه كانمان

ناكوژین. ئامانجمان به رگریكردن له سوننه و شه ڕكردنه له دژی ئه و

عێراقیانه ی بونه ته پشتیوانی ئێران

Page 8: ژمارە 375

ئابووری(375( سێشه ممه 2013/4/30 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

"وه اڵ مانگێك به 220هه زار دینار به ڕێ ناكرێت". دوای وه رگرتنی موچه ی

خانه نشینیه كه ی و بژاردنی به ده سته له رزۆكه كانی پیاوێكی به ته مه ن له بانكی

تانجه رۆی سلێمانی وه های وه ت.

هه ر خانه نشینێك، بڕی موچه كه ی له 400 ه���ه زار دینار كه مت���ر بێت، مانگانه ب���ڕی 100 ه���ه زار دین���اری پێده درێت، ئ���ه وه بڕیارێكه له الی حكومه تی عێراقی له سه ره تای ئه م س���اڵه وه ، چۆته بواری له هه رێ���م ب���ه اڵم جێبه جێكردن���ه وه ، به پاس���اوی جۆرواجۆر تائێستا ئه و 100 هه زار دیناره نادرێت، ئ���ه وه له كاتێكدا په رله مانتارێك���ی كوردی عێراقی جه خت ل���ه وه ده كات���ه وه ، كه له به غ���داوه ئه و پاره دێ���ت، ب���ه اڵم له هه رێ���م نادرێته

خانه نشینان.دواكه وتنی هه مواری یاسای خانه نشینی له عێراق، بوه هۆكاری ئه وه ی په رله مانی بی���ر له ده ركردنی عێراق، له ئه مس���اڵدا بڕیارێ���ك بكات���ه وه ، ب���ۆ خه رجكردنی ده رماڵه ی���ه ك ب���ۆ ئه و خانه نش���ینانه ی موچه كه یان له خوار 400هه زار دیناره وه یه ، هه ر ئه وه ش بوه هۆكاری ده ركردنی ئه و بڕیاره ی ، "هه تا یاسای خانه نشینی عێراق هه موار ده كرێته وه ، هه ر خانه نش���ینێك ئه گ���ه ر موچه كه ی له 400 ه���ه زار دینار كه متر بێت، ئه وا مانگانه بڕی 100 هه زار دیناری پێبدرێت، بۆ ئه و خانه نشینانه ش موچه كانی���ان له نێ���وان 400 هه زار دینار تا كه متر500 له ه���ه زار دیناردایه ، بۆیان

بكرێته 500 هه زار دینار.ئه ندام���ی لیژنه ی دارایی له ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق، په رله مانتار ش���ۆڕش حاجی ، جه خت ل���ه وه ده كاته وه كه ئه و بڕی���اره ده بێت هه رێمی كوردس���تانیش بگرێته وه ، چونكه وه ك ئه و رونیده كاته وه دوای ده رچون���ی ئ���ه و بڕی���اره ، ئ���ه و په یوه ندی به بری���كاری وه زاره تی دارایی هه رێ���م، ره ش���ید تاهی���ره وه ك���ردوه ، پێیڕاگه یان���دوه كه ده بێت ئ���ه و بڕیاره هه رێمیش بگرێته وه ، به اڵم ره شید تاهیر وتویه تی ناتوانین، ئه و پاره دابین بكه ین، چونك���ه "بودجه ی هه رێ���م، پێش به غدا

په سه ندكراوه و بڕی ئه و پاره زیاده یه ش له بودج���ه ی هه رێمدا جێگی���ر نه كراوه ، جگه له وه حكومه تی عێراقیش ئه و پاره زیاده ی���ه نانێرێت بۆ هه رێم"، دوای ئه وه ئه و په رله مانتاره په یوه ندی به وه زاره تی دارایی عێراق و راوێژكاری یاسای لیژنه ی دارایی ئه نجومه ن���ی نوێنه رانی عێراقه وه ده كات، ئه وانی���ش راده گه یه نن كه بڕی ئه و ده رماڵه ی���ه له چوارچێوه ی بودجه ی

17% ده نێردرێته هه رێم. "خ���ۆم ده ڵێ���ت حاج���ی ش���ۆڕش

ك���ردوه ، له وباره ی���ه وه به دواداچون���م له چوارچێ���وه ی عێراق���ی حكومه ت���ی بودجه 17% ئه و پاره ی ده نرێت بۆ هه رێم، ئه گه ر به رپرسانی هه رێم ئه و پاره نه ده نه خانه نشینان، جا به هه ر پاساوێك بێت، ئ���ه وه كه مته رخه من و ده بێت فش���اریان بخرێته س���ه ر تا ئه و مافه ی خانه نشینان

بده ن". ئه و رونیش���ی ده كاته وه ، كه پاساوی حكومه ت���ی هه رێم بۆ نه دان���ی ئه و 100 ه���ه زار دین���اره ب���ه و خانه نش���ینانه ی

موچه ی���ان له 400هه زار دین���ار كه متره ، ئه وه یه كه بودجه ی هه رێم چه ند رۆژێك په س���ه ندكراوه عێراق بودج���ه ی پێش "به رپرس���انی وه زاره ت���ی دارایی هه رێم ده ڵێن ئه و 100 هه زار دیناره ، له بودجه دا جێگیر نه كراوه بۆیه نایده ین، به اڵم ئه وه به ده ركردن���ی رێنماییه ك���ی ئه نجومه نی

وه زیرانی هه رێم چاره سه ر ده بێت".هه ر له وباره یه وه ئه ندامی لیژنه ی دارایی له په رله مان���ی كوردس���تان، په رله مانتار عوم���ه ر س���دیق هه ورامی ئام���اژه به وه ده كات زیادكردن���ی ه���ه ر ده رماڵه یه ك به بێ ئ���ه وه ی له بودجه دا جێگیركرابێت، دواج���ار كاریگه ری ده بێت له س���ه ر ئه و پالنه ی حكومه ت ده ستنیش���انی كردوه ب���ۆ كارك���ردن، ئه و جه خ���ت ده كاته وه له وه ی ، كه پێویس���ته حكومه تی ناوه ند ئه و بڕه زیاده یه بنێرێت بۆ خانه نشینانی هه رێمی���ش "خانه نش���ینانی هه رێمیش، ه���ه ر خانه نش���ینی ده وڵه ت���ی فیدراڵی عێراقن بۆیه ئه رك���ی حكومه ته ئه و بڕه پاره ی���ه بنێرێت بۆ هه رێمیش". ئه و وای به باش ده زانێ ، ئه گه ر حكومه تی ناوه ند

پابه ن���د نه بو، ب���ه وه ی پاره كه بنێرێت، ئه وا پێویس���ته حكومه تی هه رێم، نه وت بفرۆش���ێ و به پاره كه ی ئه و ده رماڵه یه ی

خانه نشینانی هه رێمی لێبدات.ئ���ه م په رله مانتاره ی لیژن���ه ی دارایی په رله مان���ی كوردس���تان، هێما به وه ش ده كات كه سااڵنه حكومه تی ناوه ند به بێ به رنامه و وردبینی كردن، چه ند بڕیارێك ده رده كات، ك���ه ره نگ���ه له به ش���ێكیدا راسته وخۆ مه به س���تی زیانگه یاندن بێت به به رنام���ه و كاری پرۆژه كانی حكومه تی هه رێم "زیادكردنی موچه و ده رماڵه به بێ به رنامه ، مان���ای وایه حكومه تی عێراقی ناتوان���ێ خزمه تگ���وزاری وه ك���و پرۆژه پێشكه ش���ی هاواڵتیان���ی خ���ۆی بكات، ناچ���ار ئه و سیاس���ه ته ده گرێته به ر، كه راس���ته وخۆ پاره بنێرێت ب���ۆ گیرفانی هاواڵتی���ان، ئه م���ه ش جگ���ه له زیان���ه ئابوریه ك���ه ی دژایه تیكیش���ه حكومه تی عێراقی به رامبه ر هه رێ���م به كاریده هێنێ بۆ ئه وه ی حكومه تی هه رێمیش، نه توانێ پرۆژه پێش���كه ش بكات، به شێكی هه ره ده رماڵه دا له موچ���ه و بودجه كه ی زۆری

خه رج بكات".وته بێ���ژی وه زاره تی دارای���ی و ئابوری هه رێ���م دلێ���ر تاری���ق، جه خ���ت له وه ده كاته وه ، له به رئه وه ی بودجه ی هه رێم، پێش بودجه ی عێراق په سه ندكراوه ، بۆیه زیاده ی 100 دیناری خانه نشینی له بودجه دا جێگیر نه ك���راوه "بودجه ی 2013 به پێی پێداویس���تی وه زاره ته كان دابه شكراوه ". ئه و به ئه ركی حكومه تی عێراقی ده زانێ ، ئه و پاره زیاده یه ی خانه نشینی بنێرێته پێچه وانه ش���دا، له حاڵه تی هه رێمی���ش، وه ك ئ���ه و ده ڵێ���ت "ده بێ���ت وه زاره تی دارای���ی س���ه رژمێریه ك ئه نجامبدات، تا ده ربكه وێت چه ند خانه نش���ین له هه رێمدا موچه ك���ه ی له 400 هه زار دینار كه متره ، ئه نجومه نی له سه رۆكایه تی داوا ئه وكاته وه زیران و په رله مانی كوردس���تان بكات، به یاسایه ك یان رێنماییه ك چاره سه رێك

بۆ ئه و كێشه یه بدۆزنه وه ".* به پێ���ی زانیاریه كان���ی په رله مانتار ش���ۆڕش حاج���ی له س���ه رجه م عێراقدا نزیكه ی 1ملیۆن و 200هه زار خانه نش���ین

هه یه .

تائێستا‌100هه‌زار‌دینار‌ده‌رماڵه‌ی‌‌خانه‌نشینی‌‌له‌هه‌رێم‌نه‌دراوه‌په رله مانتارێكی عێراق: حكومه تی عێراق پاره كه ی ناردوه ، به اڵم له هه رێم نادرێت

ئا: عه باس ره سوڵ

به پێی ئاماری فه رمی وه زاره تی شاره وانی و گه شتوگوزار، ئه مساڵ

ژماره ی گه شتیاران و سه ردانكه رانی هه رێمی كوردستان 18% زیادی

كردوه و ته نها له خاڵه سنوریه كانی پارێزگای سلێمانی و فرۆكه خانه ی

سلێمانیدا ژماره كه گه یشتۆته 105 هه زار كه س، ئه وه ته نها گه شتیارانن،

نه ك كۆی گشتی سه ردانكه ران.

كه رتی گه شتیاری له پێڕس���تی رێنماییه گه شتیاریه كانی وه رزی به هاری ئه مساڵدا به ڕێوه به رایه تی گه ش���تیاریه كانی ناوچه گه شتوگوزار، س���نوری س���لێمانی كردوه به 6 زۆنی سه ره كی ، بۆ دابه ش���كردنی قه ره باڵغی سه یرانی ئه مساڵ، به اڵم به وته ی ئه حمه د گه شتیاری و پرۆژه ی خاوه ن س���لێمان له بواری گه ش���توگوزار "ئه وانه شاره زا هه مویان شوێنی سه یرانی ته قلیدین بۆ به س���ه ربردنی تاقه رۆژێك ده گونجێن و راكێش���انی گه شتیاری كه مترین هێزی

بیانیان هه یه ".

كه رتی گه شتیاری هه رێم به رهه مداره ؟به وت���ه ی ئابوریناس محه مه د ئاراس، له روی ئابوریه وه گه ش���تیار كه س���ێكه كه ه���ه ر له وكاته وه ی داخڵی س���نوری واڵت ده بێ���ت پ���اره خ���ه رج ده كات و له به رامبه ردا پاره ناباته ده ره وه ، به ڕای ئه و ئابوریناس���ه پێشخس���تنی كه رتی

گه ش���تیاری هه رێ���م قۆناغێك���ی زۆری ماوه ، ك���ه ببێته كه رتێكی به رهه مهێن و له ئێستادا ژماره ی ئه و كه سانه زۆر كه من كه له كه رتی گه شتیاری هه رێمدا بژێوی و هه ڵكه وته ی بكه وێت و ده س���ت كاریان

ناوچه گه ش���تیاریه كانی هه رێم جۆرێكه كه گه ش���تیار كه مترین خه رجی ده كات له گه ڵ ئه وه ش���دا، ئه م ك���ه م خه رجیه نه بۆت���ه خاڵێكی به هێز بۆ راكێش���انی ژم���اره ی زۆری گه ش���تیاران له واڵتانی

دراوس���ێوه ، ئه و ئابوریناسه رای وایه "گرانی���ی بازاڕ و س���یفه تی دواكه وتویی خراپی ش���وێنه گه شتیاریه كان و خراپی رێگاوبان و ش���ێوازه كۆنه كانی هاتوچۆ خاڵ���ی الوازن به س���یمای گه ش���تیاری

هه رێمه وه ".

پالنی ستراتیژی گه شتیاری داسیار محه مه د، له هۆبه ی راگه یاندنی به ڕێوه به رایه تی گش���تی گه شتوگوزاری س���لێمانی به ئاوێن���ه ی راگه یاند "پالنی نوێی ده س���ته ی گه شتوگوزار هه یه ، بۆ بوژاندن���ه وه ی ناوچه گه ش���تیاریه كان و كاركردن له س���ه ر دروس���تكردنی خاڵی به هێز بۆ راگێش���انی گه شتیاری بیانی و ش���وێنێكی چه ن���د نۆژه نكردن���ه وه ی ئاینیه كان". ش���وێنه واره شوێنه واری و ئه و راگه یاندنكاره باس���ی له وه ش كرد كه له بودجه ی 2013 بڕی 15 ملیار و 100 ملیۆن دینار، ته نها بۆ به ڕێوه به رایه تی

سلێمانی ته رخانده كرێت.

گه شت = پشوبه وته ی هاواڵتیان، رۆتیناتی ئیداری و له رابردودا بێپالنی حكومه تی هه رێ���م، وای كردوه گه ش���ت و س���ه یران شتێكی جیانه كراوه بێ له پشوه كان و سه یرانه كان له رۆژان���ی كاردا پش���وی فه رمیان بۆ دروس���ت ده كرێ���ت، ل���ه م باره ی���ه وه ئابورین���اس محه م���ه د ئ���اراس ده ڵێت زیانێكی زۆر پش���وی "دروس���تكردنی دوالیه نه یه بۆ ئابوری ، ئه گه ر حكومه ت پالنی ئاب���وری به هێزی هه بێ ، ده بوایه لێكی بداته وه كه له و هه مو رۆژه پشوه دا چه ند كارمه ند كار ناكات". هه روه ها ئه و ئابوریناس���ه وتیشی "ئه گه ر به م جۆره لێكدان���ه وه ی بۆ بكرێت ل���ه وه ده چێ وه رزی گه شت و س���ه یران بۆ حكومه تی

ئێمه زیانی زیاتربێ له قازانج و داهاتی "

گومان له گه شه ی 18% هه یه هه ر له وباره ی���ه وه به ڵێنده ر ئه حمه د س���لێمان، كه له سااڵنی هه ش���تاكاندا، كاری به ڵێنده رایه تی گه شتیاری كردوه ده ڵێت "من هی���چ باوه ڕێكم به و ڕێژه یه نیه و ئه وه حكومه ت ده یه وێ شكس���تی كه رتی گه ش���تیاری خ���ۆی په رده پۆش بكات". ئه و به ڵێنده ره ئه وه شی به به ڵگه هێنایه وه كه به شێكی زۆری گه شتیارانی سااڵنی رابردو ئێرانی بون، ئه مساڵیش به هۆی قه یرانی دارایی ئێران و دابه زینی به ه���ای تمه ن���ی ئێرانی���ه وه كه مترین گه ش���تیاری ئێران���ی هاتون���ه هه رێم و زۆربه ش���یان له چادر و له ن���او ئۆتۆمبێل خه وتون، هه روه ها باسی ئه وه شی كرد كه واڵتێك كه مترین مه رجی گه شتیاری هه بێ ، له روی رێگاوبان و جۆری هاتوچۆ و گران���ی به نزین و نه بونی مه زارگه و قه اڵو ش���وێنه واره وه چۆن گه ش���ه ی 18%ی

ده بێت!.ئ���اراس محه م���ه د ئابورین���اس ئ���ه وه ش ده خات���ه رو تا ئام���اری رون ناتوان���رێ نه بێ���ت، له به رده س���تدا گه ش���ه ی كه رتی گه ش���تیاری بزانرێت. س���ه باره ت به ئاماریش، داسیار محه مه د له راگه یاندن���ی به ڕێوه به رایه تی گش���تی گه ش���توگوزار ئه و راستیه ی نه شارده وه كه تائێس���تا ئامارێكی وه ه���ا ورد نیه كه داهات���ی كه رته كه و ئ���ه و پاره یه ی له رێی گه ش���تیاریه وه دێت���ه هه رێمه وه

بخه مڵێنێت.

"له‌2013دا‌گه‌شتیار‌18%‌زیادی‌‌كردوه‌"به ڵێنده رێكی گشتیاری : ئه و ئاماره راست نیه ، حكومه ت ده یه وێ شكستی كه رتی گه شتیاری پێ داپۆشێ

حكومه تی عێراقی له چوارچێوه ی

بودجه 17% ئه و پاره ی ده ینێرێت بۆ هه رێم، ئه گه ر به رپرسانی هه رێم ئه و پاره نه ده ن،

ئه وا كه مته رخه من و ده بێت فشاریان

بخرێته سه ر

زیادكردنی هه ر ده رماڵه یه ك به بێ ئه وه ی له بودجه دا جێگیركرابێت، دواجار

كاریگه ری ده بێت له سه ر ئه و پالنه ی حكومه ت ده ستنیشانی كردوه بۆ كاركردن

سه یرانگایه کی گه شتیاری له هه رێمی کوردستان فۆتۆ: عه باس ره سوڵ

له سه رجه م عێراقدا نزیكه ی 1ملیۆن و 200هه زار خانه نشین هه یه فۆتۆ: رێبه ر نه جم

Page 9: ژمارە 375

ئا: ئاكۆ حه مه د رابی

باژێڕوانی قه زای سۆرانی بزوتنه وه ی گۆڕان ئاماژه به وه ده دات كه

له هه ڵبژاردنی داهاتوی هه رێمی كوردستاندا، بزوتنه وه ی گۆڕان له ده ڤه ری سۆران ده نگێكی زۆر

به ده ست دێنێت، جه ختیش له سه ر ئه وه ده كاته وه كه هه قه پارتی واز له كلتوری باره گا سوتاندن بهێنێت.

باژێڕوانی قه زای سۆرانی بزوتنه وه ی گۆڕان "ئه نوه ر حه مه شه ریف" ئاماژه به وه ده كات ك���ه په یوه ندییان له گه ڵ هه مو الیه نه سیاس���ییه كانی ده ڤه ری س���ۆران له ئاستێكی باش���دایه ، ته نها پارتی دیموكراتی كوردس���تان نه بێت، ئه و وتی "هه مو هێزه سیاسیه كانی ئه و ده ڤه ره س���ه ردانیان كردوین و ئێمه ش سه ردانمان كردون. به اڵم تائێستا لقی 10ی پارتی سه ردانی نه كردوین و ئێمه ش سه ردانی ئه وانمان نه كردوه . په یوه ندی ئێمه ش ن���ه ك به ته نها ل���ه و ده ڤه ره ، به ڵكو له سه ر ئاس���تی بااڵ په یوه سته به ئه نجامدان���ی كۆمه ڵێك چاكس���ازی ریشه یی و گه ڕاندنه وه ی ئه و یاسایانه ی كه ره هه ندی نیشتمانییان هه یه . به اڵم به داخه وه تائێستا ده سه اڵت نایه ته ژێر باری ئه و داواكاریانه ی كه ئۆپۆزسیۆن و

شه قام داوای ده كات".هه فته ی راب���ردو دوباره هه ڵبژاردنی مه كۆكانی بزوتنه وه ی گۆڕان ئه نجامدرا، هه ڵبژاردن بۆچ���ی ئ���ه وه ی له باره ی له مه كۆی سۆران ئه نجامنه درا، ناوبراو ئه وه ی رونكرده وه كه " ساڵی رابردو كه هه ڵبژاردنی ناوخۆی بزوتنه وه ی گۆڕان ئه نجام���درا، ئ���ه و هه ڵبژاردنه له چه ند ش���وێنێك دواخ���را به ه���ۆی هه ندێك كێش���ه وه ، یه كێ���ك له و ش���وێنانه ش

سۆران بو، هێش���تاش ماوه یه كی كه م واته ساڵێك به سه ر هه ڵبژاردنی ئێمه دا تێنه په ڕی���وه ، بۆیه له قه زای س���ۆراندا هه ڵبژاردنی ئێمه ئه نجام نه درا. چونكه ئێم���ه 6مانگ���ه هه ڵبژاردنمان كردوه ، ئه گین���ا له ئێس���تادا مه كۆكه مان هیچ كێش���ه و گرفتێكی نی���ه و كاره كانمان زۆر به باش���ی به ڕێوه ده به ین". ئه نوه ر حه مه شه ریف جه ختیش له سه ر ئه وه ده كاته وه ك���ه له هه ڵبژاردنی داهاتودا

ل���ه و ده ڤ���ه ره دا پێش���بینی ده كه ین به ده س���تبهێنین و زۆر ده نگێك���ی كه ده توان���م بڵێم هه ڵبژاردنی ئه مجاره بۆ بزوتن���ه وه ی گۆڕان ده بێته موفاجه ئه و الیه نی ده س���ه اڵت توشی سه رسوڕمان ئێم���ه خاوه نی "چونك���ه ده كه ی���ن. ده نگێكی زۆرین ل���ه و ناوچه یه داو رۆژ ل���ه دوای رۆژیش خه ڵكی له س���ه رجه م چی���ن و توێژه جیاجیاكان پش���تگیری خۆیانم���ان بۆ دوپاتده كه ن���ه وه و بۆیه

ئێمه زۆر گه ش���بینین. وتیشی " ته نها كێشه مان ئه و س���اخته كاری و ته زویرو نانبڕینكردنه یه كه ده سه اڵت له و ده ڤه ره ئه نجام���ی ده دات، ئه گه ر ئه مه نه بێت سیاسیه كان هاوكێش���ه به دڵنیاییه وه گۆڕان���كاری گه وره به خ���ۆوه ده بینن هه روه ك ده ڤ���ه ره دا". له و به تایبه تی ناوبراو ئاماژه ی به وه ش���دا به و پێیه ی كه ئ���ه و ده ڤه ره خه ڵكی تێكۆش���ه رو خه ڵكی وای تێدایه كه هه میشه چاویان له به رژه وه ندی گش���تیه نه ك تایبه تی، له به ر ئه وه ش���ه م���ن وای ده بینم كه ئه مجاره هیچ شتێك كاریان تێناكات و ده ن���گ به بزوتنه وه ی گ���ۆڕان ده ده ن. وه ك دیاره له هه ڵبژاردنه كانی رابردودا دوجار مه كۆی س���ۆران سوتێنرا، بۆیه ئه و پرس���یاره مان روبه روی باژێڕوانی سۆرانی بزوتنه وه ی گۆڕان كرده وه كه ئه گه ر له هه ڵبژارنی ئه مجاره ش هه مان شت دوباره بوه وه ئایا ئه وان له حاڵێكی وادا چ بڕیارێ���ك ده ده ن؟ ب���ۆ وه اڵمی ئه م پرس���یاره ئه نوه ر ده ڵێت " ئێمه ئومێد ده كه ین كه پارتی جارێكیتر بیر له سوتاندنی باره گاكانی ئێمه نه كاته وه و ئه زمونی له رابردوی ئه و كارانه ی خۆی وه رگرتبێ���ت و جارێكی دیكه هه ڵه ی وا دوباره نه كاته وه . چونكه ئێمه پێمانوایه ئه مه هه ر به زیانی خۆی ده ش���كێته وه له رابردودشدا به هۆی ئه م كاره پارتی

له و ده ڤه ره و له كوردس���تانیش له روی سیاس���ی و مه عن���ه وی زیان���ی زۆری پێگه یش���ت. چونك���ه ك���ه خه ڵكێك به پێ���ش ب���اره گای ئێم���ه دا ره تده بو ده یبینی كه باره گامان سوتاوه ، زیاتر س���ۆزی بۆ ئێمه ده جواڵو الیه نگرانمان به هۆی ئ���ه و كاره وه زی���ادی كردبێت كه می نه كردوه . ئه گه ر ئه مه ش س���ێ باره بوه وه ئه وكات بڕیارێك ده ده ین". وتیش���ی " ده مه وێت ئه وه ش بڵێم كه حزبێك زیاتر له 60ساڵ له مه یداندا بێت زۆر س���ه یره بیر له سوتاندنی باره گای ئه گه ر بكاته وه . ئۆپۆزسیۆن حزبێكی ئه مه ش س���ێ باره بوه وه له س���ۆران دیس���ان هه ر خ���ودی پارت���ی تیایدا زیانمه ند ده بێت نه ك ئێمه ". سه باره ت به وه ش ك���ه ئایا له دوای هه ڵبژاردنه وه هی���چ به ربه س���تێكیان له س���ۆران بۆ دروس���تكراوه له الیه ن ده س���ه اڵته وه ، باژێڕوان���ی س���ۆران رایگه یان���د " تا ئێس���تا به رون���ی و به ئاش���كرایی هیچ نه كراوه . بۆ دروست به ربه س���تێكمان به اڵم ئه وه نده ی ئێمه ئه زمونمان هه بێت ده سه اڵت له سه روه ختی هه ڵبژاردنه كان زیاتر كێش���ه دروس���ت ده كه ن و چاو له خه ڵك س���ور ده كه ن���ه وه و ته له فۆن بۆ خه ڵك ده ك���ه ن. بۆیه ئومێده وارین ش���تانه ئه و ئه مجاره دا له هه ڵبژاردنی

نه بینین.

9 (375( سێشه ممه 2013/4/30 لۆکاڵ

ئا: ئاسۆ سه راوی

به ستنی سێیه مین كۆنفرانسی ، نه ته وه یی الوانی كوردستان، له كه مپی

دۆمیز، ژماره یه ك رێكخراوه كانی الوان و له سه رو هه موشیانه وه الوانی یه كێتی توڕه ده كات و كۆنفرانسه كه

به ناشه رعی ده زانن و ده ڵێن "ئه و كۆنفرانسه ی له رۆژئاوا به سترا،

سێیه مین كۆنفرانسی الوانی هه رچوار پارچه ی كوردستانه " سكرتێری

الوانی پارتیش، كۆنفرانسی كه مپی دۆمیز به شه رعی ده زانێ و ده ڵێت

"كۆنفرانسه كه ی رۆژئاوا، ئایدیۆلۆژیای په كه كه ی به سه ردا زاڵبو، به اڵم ئه وه ی كه مپی دۆمیز زۆرینه ی رێكخراوه كانی الوانی تێدابوه ،

به ئیسالمیه كانیشه وه ".

"نزیكه ی راب���ردودا رۆژی له چه ن���د هه رچ���وار الوان���ی رێكخ���راوی 60پارچه ی كوردس���تان"، له كۆنگره یه كی له سلێمانی ، هه ڵوێستی رۆژنامه نوسیدا خۆی���ان به رامبه ر كۆنفرانس���ی كه مپی دۆمی���ز راگه یاند و به س���تنی هه ر كۆڕ و س���ێهه مین به ناوی كۆبونه وه یه كی���ان كۆنفرانس���ی نه ته وه ی���ی الوانی كورد به ناشه رعی وه سفكرد و یاداشتێكیشیان ئاڕاس���ته ی الیه ن���ه په یوه ندیداره كانی هه رێم كرد و به تایبه ت داوایان له وه زیری رۆش���نبیریی و الوان د. كاوه مه حمود كرد، كه هه ڵوێس���تی خ���ۆی به ڕونی یه كالیی بكاته وه له سه ر كۆنفرانسه كه ی كه مپی دۆمیز، به وته ی ئه وان، وه زارتی رۆشنبیریی بودجه ی كۆنفرانسی كه مپی دۆمیزی دابینكردوه "ده بێت وه زاره تی رۆشنبیریی رونیبكاته وه ، به چ هۆكارێك هه رچوارپارچ���ه ی الوان���ی به ن���اوی كوردستان بودجه ی ئه و كۆبونه وه یه ی

كه مپی دۆمیز دابین ده كات". سكرتێری یه كێتی الوانی دیموكراتی كوردستانی )پارتی ( ئومێد خۆشناو كه هه ڵسوڕێنه ری سه ره كی كۆنفرانسه كه ی كه مپی دۆمیزه و له كۆنفرانسی رۆژئاوای الوان به ش���دارییان نه ك���ردوه ، جه خت له شه رعیبونی كۆنفرانسی كه مپی دۆمیز ده كات���ه وه و ده ڵێت "كۆنفرانس���ه كه ی رۆژئ���اوا ك���ه به ن���اوی الوان���ی هه ر چوارپارچ���ه ی كوردس���تانه وه كراوه ، 17 رێكخ���راو ب���ون، ك���ه ته نها 6یان راسته وخۆ رێكخراوی الوان بون، به اڵم له كۆنفرانسی كه مپی دۆمیز75رێكخراوی

الوان���ی هه رچوارپارچه ی كوردس���تان به ش���دارییان تێدا ك���ردوه ". ئه و باس ل���ه وه ش ده كات، كه كۆنفرانس���ه كه ی رۆژئاوا به رێڕه وه ی حیزبایه تیدا براوه و ئایدیۆلۆژیای په كه كه ی به سه ردا زاڵبوه "هه ربۆیه ئێمه و زۆرێك له رێكخراوه كانی تری الوانی���ش بایكۆتمانكرد، به بڕوای ئێم���ه كۆنفرانس���ی كه مپ���ی دۆمی���ز كۆنفرانس���ی ش���ه رعی درێژه پێده ری

دوه می هه ولێره ".ئومێد خۆش���ناو نكوڵی له وه ناكات، كه وه كو رێكخراوه كانی الوان، له س���ه ر

ش���ه رعیه تی كۆنفرانسه كان، كێشه یان هه یه ده ڵێت "راسته كێشه هه یه ، به اڵم ناكرێ���ت وه زاره تی رۆش���نبیریی ببێته د.كاوه ی ئێمه له كێش���ه كان، به شێك بانگێشتكردوه ، رۆشنبیریمان وه زیری كه چی ئاماده نابێت، ده ڵێت كێشه تان هه یه ، راسته كێش���ه مان هه یه ، به اڵم ماوه یه ك���ی زۆره ئه و كێش���ه یه هه یه ، ده ن���گ نه هاتۆت���ه وه زاره ت بۆچ���ی چاره س���ه ری ئه و گرفته ب���كات، ده بو ئه وان چاره سه ریان بكردایه نه ك ببنه

به شێك له كێشه كان".

رونده كاته وه ، ئ���ه وه ش خۆش���ناو، رێكخراوی كۆمه ڵ���ه ی په ره پێدانی كه تواناكان���ی الوان���ی س���ه ر به یه كێتی به ش���داری كوردس���تان، نیش���تمانی كۆنفرانس���ه كه ی كه مپ���ی دۆمیزی���ان كردوه و "ته نها رێكخراوی ئازادی الوانی یه كێتی و الوانی گۆڕان و په كه كه و چه ند رێكخراوێك���ی كه م���ی ت���ر نه بێت، كه هه مویان ل���ه روی ئایدیۆلۆژیه وه نزیكن له كۆنفرانسی به ش���دارییان له یه كه وه ، كه مپ���ی دۆمی���ز نه ك���ردوه ، هه م���و رێكخراوه كانی ت���ری الوان به جیاوازی بیر وبۆچونیانه وه ، به ئیسالمیه كانیشه وه به شداری كۆنفرانسی كه مپی دۆمیزیان

كردوه ".ئازادی رێكخراوی به اڵم س���كرتێری الوان���ی س���ه ر به یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان، هێمن عه مید ئاماژه به وه ده كات، ك���ه ئ���ه وان وه ك رێكخراوی ئازادی الوان، ته نها میوانی كۆنفرانسی رۆژئاوابون، نه ك خاوه ن و هه ڵسوڕێنه ر، هه روه ها پێچه وانه ی قس���ه كانی ئومێد خۆش���نا و ك���ه وتب���وی 17 رێكخ���راو به شدارییان له كۆنفرانسه كه ی رۆژئاوادا

ك���ردوه ، ئ���ه و ده ڵێ���ت "60رێكخراوی كوردس���تان پارچه ی هه رچوار الوانی به ش���دارییان له كۆنفرانسه كه ی رۆژئاوا

كردبو".ئ���ه و جه خ���ت ده كاته وه ل���ه وه ش، ك���ه هیچ رێكخراوێك���ی الوانی یه كێتی به ش���داری كۆنفراسی كه مپی دۆمیزیان الوانی رێكخ���راوی "ته نها نه ك���ردوه ،

یه كێتی ، رێكخراوی ئازادی الوانه ".هێمن عه می���د ره خن���ه له وه زاره تی رۆش���نبیری و الوانیش ده گرێت به وه ی پ���اره ی بۆ كۆنفرانس���ی كه مپی دۆمیز دابینكردوه "ده بو وه زاره تی رۆشنبیریی ئ���ه وه ی بیر بوایه ، كۆنفرانس���ی الوان ك���راوه ، بۆیه نه ده بو هی���چ پاره یه كی به پاس���اوی ئ���ه و كۆنفرانس���ه خه رج

بكردایه ".الوان���ی الیه ن���ه ئیس���المیه كان، كه رۆژئاوای���ان كۆنفرانس���ی به ش���داری نه كردوه ، به اڵم به ش���داری كۆنفرانسی كه مپی دۆمیزیان ك���ردوه ، بۆچونێكی تریان هه یه ، پێیانوایه ، خراپیی دۆخی ئه منی له رۆژئ���اوا هۆكاربوه بۆ ئه وه ی به شداری كۆنفرانس���ی رۆژئاوا نه كه ن،

ئۆفیسی گش���تی سه نته ری به رپرسی په ره پێدان���ی الوانی س���ه ر به كۆمه ڵی ئیس���المی فاروق محه مه د ئاماژه به وه ده كات، كه باردۆخی ئه منی له رۆژئاوا له بار نه بوه ، بۆیه به شدارییان نه كردوه . "ئه و كۆنفرانس���ه ش كه له رومیالن له 26مانگی س���ێ كرا، له ژێ���ر ئه منیه تی س���وپای س���وریادا ك���راوه ، ئه مه ش هه روه ها نی���ه ". قه بوڵك���ردن مایه ی ئه وه ش رونده كات���ه وه كه ئه وان وه ك رێكخراوه كانی الوان، له باش���ور لیژنه ی هه ماهه نگ���ی رێكخراوه كانی���ان هه یه و به زۆرینه ی ده نگی ئه و لیژنه یه ئه وه یان ره تكردۆته وه كه به شداری كۆنفرانسی رۆمیالن بكه ن "به اڵم رێكخراوی ئازادی الوان، تاكالیه نه و به ب���ێ گه ڕانه وه بۆ بڕی���اری لیژنه كه چون به ش���داری ئه و

كۆنفرانسه یان كرد".

دۆمی���ز، كه مپ���ی كۆنفرانس���ی *كه رۆژانی ش���ه ممه و هه ین���ی رابردو سه رۆكایه تی له وتاری جگه به ڕێوه چو هه رێم، هی���چ الیه نێكی حكومی هه رێم

به شداری نه كردبو.

كۆنفرانسی الوان دو له ت كرا الوانی یه كێتی و پارتی شه ڕی هه ڵبژاردنیان ده ستپێكرد

الوانی پارتی : كۆنفرانسی كه مپی

دۆمیز شه رعیه و درێژه پێده ری

كۆنفراسی دوه مه

الوانی یه كێتی : كۆنفرانسه كه ی كه مپی دۆمیز هیچ شه رعیه تێكی نییه

وێنه یه ک له کۆنفرانسی که مپی دۆمیز فۆتۆ: تایبه ت

باژێڕوانی‌بزوتنه‌وه‌ی‌گۆڕان‌له‌سۆران:

هیوادارین پارتی له هه ڵبژاردنی داهاتودا بیر له باره گا سوتاندن نه كاته وه

تائێستا ده سه اڵت نایه ته ژێر باری ئه و داواكاریانه ی كه ئۆپۆزسیۆن و

شه قام داوای ده كات

Page 10: ژمارە 375

C M Y K

‌11ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(375( سێشه ممه 102013/4/30 (375( سێشه ممه 2013/4/30

هه مو گه شتیارێك له كاتی گه شتكردنیدا بۆ واڵتێكی بیانی دوای س���ه ردانكردنی بۆ ش���وێنه مێژویی���ه كان ئ���ه وا حه ز به گه ڕان و ش���ت كڕین ده ك���ه ن، بۆیه ڕاس���ته خۆ خۆیان ده كه ن به گه وره ترین بازاڕو مۆڵێك كه ڕویه كی ته الرس���ازی و ئه ندازه ی���ی جوان���ی هه یه ، ب���ه اڵم كه ده گه ڕێت���ه وه واڵته كه ی خۆی هه س���ت به په شیمانیه كی زۆر ده كات كاتێ دوباره تاقیده كات���ه وه . بۆیه پێش ئه وه ی هیچ شتێك بكڕیت له گه ش���ته كه تدا كه مێك بیربكه ره وه كه ش���ت كڕی���ن له واڵتانی ده ره وه ی واڵته كه ت ئه وه یه كه تۆ جلو به رگ و ئیكسسواراتێك بكڕیت كه له الی

خۆتان ده ست نه كه وێت.• بگ���ه ڕێ به دوای دوكانی پۆش���اك و له ش���اره بچ���وك: ئیكسس���واراتی Paris ,New York) گه وره كانی وه كوTokyo,( بوتیك���ه بچوكه كان )دوكان( تایب���ه ت جلوبه رگ���ی پارچ���ه و زۆر ده فرۆش���ن، كه ته نها هی دیزاینه رێكی

محه لیی ئه و شاره یه .• ئه گه ر سه ردانی ئه وروپات كرد: سود

له سه ردانه كه ت وه ربگره بگه ڕێ به دوای فرۆشگای ئه و دیزاینه رانه ی كه له واڵتانی تردا ش���وێنیان نیه ، بیربك���ه ره وه كه هه ندێ جلوبه رگ���ی دیزاینه ره كانی ئه و واڵته بكڕیت وه كو )Gucci(له ئیتاڵیاو له فه ره نسا، )Yves Saint Laurent)له واڵته كانی خۆیان���دا نرخی چونك���ه كه متره ل���ه )%15-10( به رهه مه كانیان له واڵتانی تری ئه وروپا، وه هه ندێ براندی Marni ،Dolce &Gabbana)تری وه ك���وله مارك���ه جیهانییه كان���ی تر )،Prada

نرخیان )10-80%( هه رزانتره .• س���ود له مۆده ی ئه و واڵته وه ربگره : زۆرب���ه ی ج���ار جلوبه رگ���ی ئه وروپی جۆراوج���ۆرو ڕه نگ���ی زۆرو مۆدێل���ی ت���ازه ن، بۆیه ئه گه ر ه���ه ر ته نوره یه ك یا زنجیرێك یا جاكێتێكی جوانت بینی ئه وه مه وه سته له كڕینی چونكه دڵنیابه له به رئ���ه وه ی له واڵت���ی خۆت ده س���ت ناكه وێت ئه وا زۆر جوان و نایاب ده بێ، بۆی���ه چی ت���ر خۆت بێ ب���ه ش مه كه له خۆڕێكخستنت ڕه نگه ته نها پێویستت

به كه مێك یارمه تی ڕاوێژكاری هه بێت.

گاکاوڕ

ئ���ه م هه فته یه هه ندێ گۆڕانكاری له ناو ماڵه كه دا ئه كه یت، ل���ه روی ده رونیه وه ده كه یت و به ئاس���وده یی زیاتر هه ست

هه فته یه كی باشه بۆت.

ئ����ه م ماوه یه هه ندێ ده س����كه وتی دارایت ده بێ����ت، چه ن����د یارمه تییه ك����ت ل����ه الی هاورێكانته وه بۆ دێت كه هه رگیز چاوه ڕوانی

نه بویت و پێی سه رسام ده بیت.

هه فته یه كی پڕ رۆمانسی به سه رده به یت، زیات���ر بای���ه خ به خۆشه ویس���ته كانتان ده ده ن كات���ه كان بۆ ئ���ه وان ته رخان

ده كه ن، هه ینی رۆژی به ختته .

هه ندێ كێش���ه ی گه ده تان بۆ دروس���ت ده بێ���ت، ئه مه ش زیاتر به هۆی ئه و هه مو قیرسچمه ییه وه یه كه له كاره كانی رۆژانه تدا

ده یكه یت و له سه ریان سوریت.

ره نگه ئه م ماوه یه بۆ تۆ به سودبێت، بۆ كۆكردنه وه ی پاره ، له روی سۆزداریه وه بێبه خ���ت ده بیت و چه ن���د رۆژی دوایی

كاتێكی ئاڵۆز به سه رده به یت.

هاوڕێكانت له ش���وێنی كاره كه ت هه ندێ گومانیان له س���ه رت هه ی���ه ، هه وڵبده ئه وه نده دوره په رێز نه بیت لێیان، پێنج

شه ممه رۆژی به ختته .

هه وڵبده ئه و پڕوپاگه ندانه كار نه كه نه س���ه ر چاالكی رۆژان���ه ت. ئه وانه چه ند مه به ستیان تۆن و ناحه زی كه س���ێكی

شكاندنته له پرۆژه كانت.

كێش���ه تان هه ندێ خێزانیه وه له روی ده بێ���ت. ره نگه هه ندێ له و كێش���انه ببێته هۆی دابڕانی هه ندێ له ئه ندامانی

خێزانه كه تان، وریایانه بیربكه نه وه .

ئ���ه م هه فته ی���ه هه س���ت به كه می���ی چاالكی ئه كه ی���ت، هه ندێ كه س زیاتر ده س���توه رئه ده نه كاره كانت، پێویسته

وریاتربیت.

غیره كردنت وات لێده كات كه له هه مو ش���تێك به گومان بی���ت، ره نگه ئه و بیركردنه وانه ت ببێته هۆی بێزاركردنی

منداڵه كانت و ناره حه تیان بكات.

پێ���ش ئ���ه وه ی هه ر ش���تێك بكه یت ئاگاداربه كه نه بێته هۆی برینداركردنی هاوبه شی ژیانت، هه وڵبده خۆت به سه ر

الیه نی سۆزداریتدا زاڵ بكه یت.

قرژاڵدوانه‌‌

ئه م ماوه یه كێش���ه ی ته ندروس���تیتان بۆ دروس���ت ده بێت به تایبه تی كێشه ی ده م و ددان، ل���ه روی چاالكی���ه وه زیاتر

هه ست به وزه ی له شت ده كه یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

چۆن شت ده كڕیت له و واڵتانه ی كه سه ردانیان ده كه یت!؟

[email protected] Twitter @SafeenArif

س���ه ره تای هه فته ی داهاتوو به رنامه ی له كه ناڵ���ی ده ن���گ" "خۆش���ترین (NRT2(وه پێش���كه ش ده كرێ���ت كه تیایدا خۆش���ترین ده نگی كوردس���تان

هه ڵده بژێردرێت.به ئاوێن���ه ی ئ���اگادار كه س���ێكی راگه یان���د ك���ه له زۆربه ی ش���اره كانی كوردستانه وه هه واڵتیان به شداریان له م به رنامه یه دا ك���ردووه و )هودا خه لیل(

به رنامه كه ده بێت، یش پێشكه شكاری

كه به چه ن���د قۆناغێك���دا تێده په ڕێت و لێژنه ی له ه���ه ر قۆناغێك���دا ده نگ���ی به رنامه كه ده نگی یه كالكه ره وه ده بێت كه له هونه رمه ندان نه جمه دین غوالمی، دی���اری قه ره داغ���ی، كاروان كامی���ل، وێڕای پێكهات���ووه ، ئیبراهیم كی���ژان ئه وه ش له چه ند قۆناغێكی به رنامه كه دا هاواڵتی���ان بۆی���ان هه ی���ه له ڕێگ���ه ی ده نگدان���ه وه خۆش���ترین ده نگ دیاری

ده كه ن.

سازان بارزانی له نمایشكارییه وه بۆ رۆژنامه گه ری

سازان بارزانی كه كچێكی ته مه ن 24 س���اڵی ك���وردی دانیش���توی یه كگرتوه كان���ی ویالیه ت���ه ئه مه ریكایه و یه كێكه له نمایشكاره ناسراوه كانی جلوبه رگی ئه و واڵته ، گۆڤارێكی به ناوبانگی له سه ر تۆڕی

ئینته رنێت دامه زراندوه .

ئه نجلس له ل���ۆس كه س���ازان چاوپێكه وتن���ی ل���ه دوا ده ژی ده كات به وه ئاماژه رۆژنامه وانیدا كه هه ر له منداڵییه وه نمایشكاریی خه ون و خولیای بوه و زۆرجار له به ر خش���ڵ و ماڵه وه یان ئاوێنه ك���ه ی جلوبه رگ���ی دایك���ی له به ركردوه و خۆی پێڕازاندوه ت���ه وه ، ئه و باس ل���ه وه ش ده كات ك���ه ه���ه ر ئه م له سه ر كه وایلێكردوه خولیایه ش ئینته رنێ���ت گۆڤارێك���ی ت���ۆڕی تایب���ه ت به مۆدێل���ی جلوب���ه رگ به ناوی SpazMag ده ربكات، كه ئێس���تا یه كێكه له گۆڤاره ناسراوه

ئه لكترۆنییه كانی جیهان.س���ازان بارزانی كار بۆ چه ندین جیهان���ی كۆمپانی���ای مارك���ه و ك���ورز، مای���كل وه ك���و ده كات ، نیم���ان مارك���وس، ئه م���ازۆن و بازرگانییه كانی له زۆربه ی ریكالمه

ئه مه ریكاشدا ده رده كه وێت.

خۆشترین ده نگی كوردستان دیاریده كرێت

فیستیڤاڵی سینه مایی كان بۆ یه كه مجار له 1939دا ده ستیپێكرد، به اڵم دوای تێپه ڕینی سێ رۆژ به سه ر كردنه وه یدا،

به هۆی هه ڵگیرسانی جه نگی دووه می جیهانیه وه راگیرا تا ساڵی 1946، له و ساڵه وه تا ئێستا نه وه ستاوه ته نها له ساڵی

1968دا نه بێت به هۆی شۆڕشی گه نجانی فه ره نساوه

تا 1955 له فیستیڤاڵی سینه مایی "كان"دا خه اڵتنه دراوه

خه اڵتی گرنگتری���ن گه وره تری���ن و فیستیڤاڵی كان

خه اڵتی "چڵه خورمای ئاڵتونییه "

خه اڵتی باشترین كورته فیلمخه اڵتی باشترین ده رهێنه ر

خه اڵتی باشترین ئه كته رخه اڵتی باشترین ژنه ئه كته ر

خه اڵتی باشترین سیناریۆخه اڵتی لیژنه ی داوه ریی

خه اڵتی گه وره بۆ باشترین فیلم )كه جیوازه له چڵه خورمای ئاڵتونی (

ژماره ی فیلمی ئه و واڵتانه ی خه اڵتی چڵه خورمای ئاڵتونیان وه رگرتووه 18 * ئه مه ریكا 12 * ئیتالیا 11 * فه ره نسا 10 * به ریتانیا * ژاپۆن و دانیمارك 4

* روسیا، سوید، سربیا، مۆنتینگرۆ، ئه ڵمانیا، به لجیكا 2

* جه زایر، به رازیل، یكوسلوڤاكی، ئێران، هندستان، مه كسیك، رۆمانیا، نیوزالند، ئیسپانیا، سویسرا، چین،

توركیا، یۆنان 1

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خه‌اڵته‌کان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌و‌واڵتانه‌ی‌خه‌اڵتکراون

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جوانترین‌ماچ

فیستیڤاڵی ئه مساڵ به فیلمی "گاتسپی مه زن" ده كرێته وه كه له ده رهێنانی "باز لۆرمان"ی ئوستورالییه له نواندنی لیۆناردۆ دیکاپریۆ و چه ندین ئه ستێره ی

هۆلیۆد رۆڵی تیاده گێڕن

دوای س���یحری جوانی و پڕ له ته لیس���می مۆنیكا فێنی و فای داناوی و مارلین مۆنرۆ، فیستیڤاڵی "كان" دیمه نی ماچێكی نه مری پۆل نیومان و جوان ڤۆدۆردی كرد به پۆس���تكارتی 66هه مین فیستیڤاڵی ئه مساڵی س���ینه مایی كان، كه له فیمی "نی���و كایند ئۆف الیف"ه وه وه رگیراوه و

له ساڵی 1963دا له الیه ن میلفیل شافیلن ده رهێنراوه

یۆل كه ده رهێنه ره كه ی یه لماز گۆنایه ، تاكه فلیمه كه ئازار و خه مه كانی كورد ده گێڕێته وه خه اڵتی چڵه خورمای ئاڵتونی له ساڵی 1982دا

پێبه خشراوه ن فلیمه كه به زمانی توركییه

فیلمێکی ئێرانی به ناوی )رابردوو( له ده رهێنانی ئه سغه ری فه رهادی و فیلمێکی مه غریبیش به ناوی )ژیانی دادپه روه رانه( له ده رهێنانی عه بدوله تیف

كشیش، له فیلمه پاڵێوراوه كانی 66هه مین فیستیڤاڵی "كان"ی 2013

ستیڤن سپێلبێرگ ده رهێنه ری ئه مه ریكایی سه رۆكی داوه رانی

به شی پێشبڕكێی سه ره كی فیلمه کان بۆ وه رگرتنی خه اڵتی

چڵه خورمای ئاڵتونی

ئه مساڵ له به شی سینه فۆندانداسیۆنی تایبه ت به كورته فیلم له كۆی 1550

فیلم ته نها 18 فیلم پاڵێوراون بۆ وه رگرتنی خه اڵتی تایبه ت

به كورته فیلم

جین كمپیۆن ده رهێنه ری ناسراوی دانیماركی سه رۆكی

ده سته ی داوه رانی به شی فیلمه كورته كانی سینه فۆنداسیۆنه ،

كه ته نها ژنه ده رهێنه ری براوه ی چڵه خورمای ئاڵتونیه

كه له ساڵی 1992دا به فیلمی "پیانۆ" خه اڵته كه ی پێبه خشرا

سازان بارزانی

Page 11: ژمارە 375

C M Y K

‌11ره‌نگاڵه‌ره‌نگاڵه(375( سێشه ممه 102013/4/30 (375( سێشه ممه 2013/4/30

هه مو گه شتیارێك له كاتی گه شتكردنیدا بۆ واڵتێكی بیانی دوای س���ه ردانكردنی بۆ ش���وێنه مێژویی���ه كان ئ���ه وا حه ز به گه ڕان و ش���ت كڕین ده ك���ه ن، بۆیه ڕاس���ته خۆ خۆیان ده كه ن به گه وره ترین بازاڕو مۆڵێك كه ڕویه كی ته الرس���ازی و ئه ندازه ی���ی جوان���ی هه یه ، ب���ه اڵم كه ده گه ڕێت���ه وه واڵته كه ی خۆی هه س���ت به په شیمانیه كی زۆر ده كات كاتێ دوباره تاقیده كات���ه وه . بۆیه پێش ئه وه ی هیچ شتێك بكڕیت له گه ش���ته كه تدا كه مێك بیربكه ره وه كه ش���ت كڕی���ن له واڵتانی ده ره وه ی واڵته كه ت ئه وه یه كه تۆ جلو به رگ و ئیكسسواراتێك بكڕیت كه له الی

خۆتان ده ست نه كه وێت.• بگ���ه ڕێ به دوای دوكانی پۆش���اك و له ش���اره بچ���وك: ئیكسس���واراتی Paris ,New York) گه وره كانی وه كوTokyo,( بوتیك���ه بچوكه كان )دوكان( تایب���ه ت جلوبه رگ���ی پارچ���ه و زۆر ده فرۆش���ن، كه ته نها هی دیزاینه رێكی

محه لیی ئه و شاره یه .• ئه گه ر سه ردانی ئه وروپات كرد: سود

له سه ردانه كه ت وه ربگره بگه ڕێ به دوای فرۆشگای ئه و دیزاینه رانه ی كه له واڵتانی تردا ش���وێنیان نیه ، بیربك���ه ره وه كه هه ندێ جلوبه رگ���ی دیزاینه ره كانی ئه و واڵته بكڕیت وه كو )Gucci(له ئیتاڵیاو له فه ره نسا، )Yves Saint Laurent)له واڵته كانی خۆیان���دا نرخی چونك���ه كه متره ل���ه )%15-10( به رهه مه كانیان له واڵتانی تری ئه وروپا، وه هه ندێ براندی Marni ،Dolce &Gabbana)تری وه ك���وله مارك���ه جیهانییه كان���ی تر )،Prada

نرخیان )10-80%( هه رزانتره .• س���ود له مۆده ی ئه و واڵته وه ربگره : زۆرب���ه ی ج���ار جلوبه رگ���ی ئه وروپی جۆراوج���ۆرو ڕه نگ���ی زۆرو مۆدێل���ی ت���ازه ن، بۆیه ئه گه ر ه���ه ر ته نوره یه ك یا زنجیرێك یا جاكێتێكی جوانت بینی ئه وه مه وه سته له كڕینی چونكه دڵنیابه له به رئ���ه وه ی له واڵت���ی خۆت ده س���ت ناكه وێت ئه وا زۆر جوان و نایاب ده بێ، بۆی���ه چی ت���ر خۆت بێ ب���ه ش مه كه له خۆڕێكخستنت ڕه نگه ته نها پێویستت

به كه مێك یارمه تی ڕاوێژكاری هه بێت.

گاکاوڕ

ئ���ه م هه فته یه هه ندێ گۆڕانكاری له ناو ماڵه كه دا ئه كه یت، ل���ه روی ده رونیه وه ده كه یت و به ئاس���وده یی زیاتر هه ست

هه فته یه كی باشه بۆت.

ئ����ه م ماوه یه هه ندێ ده س����كه وتی دارایت ده بێ����ت، چه ن����د یارمه تییه ك����ت ل����ه الی هاورێكانته وه بۆ دێت كه هه رگیز چاوه ڕوانی

نه بویت و پێی سه رسام ده بیت.

هه فته یه كی پڕ رۆمانسی به سه رده به یت، زیات���ر بای���ه خ به خۆشه ویس���ته كانتان ده ده ن كات���ه كان بۆ ئ���ه وان ته رخان

ده كه ن، هه ینی رۆژی به ختته .

هه ندێ كێش���ه ی گه ده تان بۆ دروس���ت ده بێ���ت، ئه مه ش زیاتر به هۆی ئه و هه مو قیرسچمه ییه وه یه كه له كاره كانی رۆژانه تدا

ده یكه یت و له سه ریان سوریت.

ره نگه ئه م ماوه یه بۆ تۆ به سودبێت، بۆ كۆكردنه وه ی پاره ، له روی سۆزداریه وه بێبه خ���ت ده بیت و چه ن���د رۆژی دوایی

كاتێكی ئاڵۆز به سه رده به یت.

هاوڕێكانت له ش���وێنی كاره كه ت هه ندێ گومانیان له س���ه رت هه ی���ه ، هه وڵبده ئه وه نده دوره په رێز نه بیت لێیان، پێنج

شه ممه رۆژی به ختته .

هه وڵبده ئه و پڕوپاگه ندانه كار نه كه نه س���ه ر چاالكی رۆژان���ه ت. ئه وانه چه ند مه به ستیان تۆن و ناحه زی كه س���ێكی

شكاندنته له پرۆژه كانت.

كێش���ه تان هه ندێ خێزانیه وه له روی ده بێ���ت. ره نگه هه ندێ له و كێش���انه ببێته هۆی دابڕانی هه ندێ له ئه ندامانی

خێزانه كه تان، وریایانه بیربكه نه وه .

ئ���ه م هه فته ی���ه هه س���ت به كه می���ی چاالكی ئه كه ی���ت، هه ندێ كه س زیاتر ده س���توه رئه ده نه كاره كانت، پێویسته

وریاتربیت.

غیره كردنت وات لێده كات كه له هه مو ش���تێك به گومان بی���ت، ره نگه ئه و بیركردنه وانه ت ببێته هۆی بێزاركردنی

منداڵه كانت و ناره حه تیان بكات.

پێ���ش ئ���ه وه ی هه ر ش���تێك بكه یت ئاگاداربه كه نه بێته هۆی برینداركردنی هاوبه شی ژیانت، هه وڵبده خۆت به سه ر

الیه نی سۆزداریتدا زاڵ بكه یت.

قرژاڵدوانه‌‌

ئه م ماوه یه كێش���ه ی ته ندروس���تیتان بۆ دروس���ت ده بێت به تایبه تی كێشه ی ده م و ددان، ل���ه روی چاالكی���ه وه زیاتر

هه ست به وزه ی له شت ده كه یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

Fashionگۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ

دیزاینه ر و راوێژكاری fashion "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

چۆن شت ده كڕیت له و واڵتانه ی كه سه ردانیان ده كه یت!؟

[email protected] Twitter @SafeenArif

س���ه ره تای هه فته ی داهاتوو به رنامه ی له كه ناڵ���ی ده ن���گ" "خۆش���ترین (NRT2(وه پێش���كه ش ده كرێ���ت كه تیایدا خۆش���ترین ده نگی كوردس���تان

هه ڵده بژێردرێت.به ئاوێن���ه ی ئ���اگادار كه س���ێكی راگه یان���د ك���ه له زۆربه ی ش���اره كانی كوردستانه وه هه واڵتیان به شداریان له م به رنامه یه دا ك���ردووه و )هودا خه لیل(

به رنامه كه ده بێت، یش پێشكه شكاری

كه به چه ن���د قۆناغێك���دا تێده په ڕێت و لێژنه ی له ه���ه ر قۆناغێك���دا ده نگ���ی به رنامه كه ده نگی یه كالكه ره وه ده بێت كه له هونه رمه ندان نه جمه دین غوالمی، دی���اری قه ره داغ���ی، كاروان كامی���ل، وێڕای پێكهات���ووه ، ئیبراهیم كی���ژان ئه وه ش له چه ند قۆناغێكی به رنامه كه دا هاواڵتی���ان بۆی���ان هه ی���ه له ڕێگ���ه ی ده نگدان���ه وه خۆش���ترین ده نگ دیاری

ده كه ن.

سازان بارزانی له نمایشكارییه وه بۆ رۆژنامه گه ری

سازان بارزانی كه كچێكی ته مه ن 24 س���اڵی ك���وردی دانیش���توی یه كگرتوه كان���ی ویالیه ت���ه ئه مه ریكایه و یه كێكه له نمایشكاره ناسراوه كانی جلوبه رگی ئه و واڵته ، گۆڤارێكی به ناوبانگی له سه ر تۆڕی

ئینته رنێت دامه زراندوه .

ئه نجلس له ل���ۆس كه س���ازان چاوپێكه وتن���ی ل���ه دوا ده ژی ده كات به وه ئاماژه رۆژنامه وانیدا كه هه ر له منداڵییه وه نمایشكاریی خه ون و خولیای بوه و زۆرجار له به ر خش���ڵ و ماڵه وه یان ئاوێنه ك���ه ی جلوبه رگ���ی دایك���ی له به ركردوه و خۆی پێڕازاندوه ت���ه وه ، ئه و باس ل���ه وه ش ده كات ك���ه ه���ه ر ئه م له سه ر كه وایلێكردوه خولیایه ش ئینته رنێ���ت گۆڤارێك���ی ت���ۆڕی تایب���ه ت به مۆدێل���ی جلوب���ه رگ به ناوی SpazMag ده ربكات، كه ئێس���تا یه كێكه له گۆڤاره ناسراوه

ئه لكترۆنییه كانی جیهان.س���ازان بارزانی كار بۆ چه ندین جیهان���ی كۆمپانی���ای مارك���ه و ك���ورز، مای���كل وه ك���و ده كات ، نیم���ان مارك���وس، ئه م���ازۆن و بازرگانییه كانی له زۆربه ی ریكالمه

ئه مه ریكاشدا ده رده كه وێت.

خۆشترین ده نگی كوردستان دیاریده كرێت

فیستیڤاڵی سینه مایی كان بۆ یه كه مجار له 1939دا ده ستیپێكرد، به اڵم دوای تێپه ڕینی سێ رۆژ به سه ر كردنه وه یدا،

به هۆی هه ڵگیرسانی جه نگی دووه می جیهانیه وه راگیرا تا ساڵی 1946، له و ساڵه وه تا ئێستا نه وه ستاوه ته نها له ساڵی

1968دا نه بێت به هۆی شۆڕشی گه نجانی فه ره نساوه

تا 1955 له فیستیڤاڵی سینه مایی "كان"دا خه اڵتنه دراوه

خه اڵتی گرنگتری���ن گه وره تری���ن و فیستیڤاڵی كان

خه اڵتی "چڵه خورمای ئاڵتونییه "

خه اڵتی باشترین كورته فیلمخه اڵتی باشترین ده رهێنه ر

خه اڵتی باشترین ئه كته رخه اڵتی باشترین ژنه ئه كته ر

خه اڵتی باشترین سیناریۆخه اڵتی لیژنه ی داوه ریی

خه اڵتی گه وره بۆ باشترین فیلم )كه جیوازه له چڵه خورمای ئاڵتونی (

ژماره ی فیلمی ئه و واڵتانه ی خه اڵتی چڵه خورمای ئاڵتونیان وه رگرتووه 18 * ئه مه ریكا 12 * ئیتالیا 11 * فه ره نسا 10 * به ریتانیا * ژاپۆن و دانیمارك 4

* روسیا، سوید، سربیا، مۆنتینگرۆ، ئه ڵمانیا، به لجیكا 2

* جه زایر، به رازیل، یكوسلوڤاكی، ئێران، هندستان، مه كسیك، رۆمانیا، نیوزالند، ئیسپانیا، سویسرا، چین،

توركیا، یۆنان 1

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خه‌اڵته‌کان

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئه‌و‌واڵتانه‌ی‌خه‌اڵتکراون

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جوانترین‌ماچ

فیستیڤاڵی ئه مساڵ به فیلمی "گاتسپی مه زن" ده كرێته وه كه له ده رهێنانی "باز لۆرمان"ی ئوستورالییه له نواندنی لیۆناردۆ دیکاپریۆ و چه ندین ئه ستێره ی

هۆلیۆد رۆڵی تیاده گێڕن

دوای س���یحری جوانی و پڕ له ته لیس���می مۆنیكا فێنی و فای داناوی و مارلین مۆنرۆ، فیستیڤاڵی "كان" دیمه نی ماچێكی نه مری پۆل نیومان و جوان ڤۆدۆردی كرد به پۆس���تكارتی 66هه مین فیستیڤاڵی ئه مساڵی س���ینه مایی كان، كه له فیمی "نی���و كایند ئۆف الیف"ه وه وه رگیراوه و

له ساڵی 1963دا له الیه ن میلفیل شافیلن ده رهێنراوه

یۆل كه ده رهێنه ره كه ی یه لماز گۆنایه ، تاكه فلیمه كه ئازار و خه مه كانی كورد ده گێڕێته وه خه اڵتی چڵه خورمای ئاڵتونی له ساڵی 1982دا

پێبه خشراوه ن فلیمه كه به زمانی توركییه

فیلمێکی ئێرانی به ناوی )رابردوو( له ده رهێنانی ئه سغه ری فه رهادی و فیلمێکی مه غریبیش به ناوی )ژیانی دادپه روه رانه( له ده رهێنانی عه بدوله تیف

كشیش، له فیلمه پاڵێوراوه كانی 66هه مین فیستیڤاڵی "كان"ی 2013

ستیڤن سپێلبێرگ ده رهێنه ری ئه مه ریكایی سه رۆكی داوه رانی

به شی پێشبڕكێی سه ره كی فیلمه کان بۆ وه رگرتنی خه اڵتی

چڵه خورمای ئاڵتونی

ئه مساڵ له به شی سینه فۆندانداسیۆنی تایبه ت به كورته فیلم له كۆی 1550

فیلم ته نها 18 فیلم پاڵێوراون بۆ وه رگرتنی خه اڵتی تایبه ت

به كورته فیلم

جین كمپیۆن ده رهێنه ری ناسراوی دانیماركی سه رۆكی

ده سته ی داوه رانی به شی فیلمه كورته كانی سینه فۆنداسیۆنه ،

كه ته نها ژنه ده رهێنه ری براوه ی چڵه خورمای ئاڵتونیه

كه له ساڵی 1992دا به فیلمی "پیانۆ" خه اڵته كه ی پێبه خشرا

سازان بارزانی

Page 12: ژمارە 375

بیروڕا(375( سێشه ممه 122013/4/30 [email protected]

بۆچی پێویسته له و شه ڕه بترسین؟

بازرگانانی مه رگ

نووس����ەرو ”ئەفس����انەکان“دا لەکتێبی ڕەخنەگ����ری فەرەنس����ی ڕۆاڵن ب����ارت مۆدێ����رن و کۆمەڵ����گا وێنەیەک����ی ھاوچەرخەکانمان بۆ دەکێشێت کە پڕە لە ئەفسانە، ئەم نووسەرە نیشانیئەدات لە بەش����ێکبووە ئەفس����انە وەکچ����ۆن پێکھاتی کۆمەڵگا کۆن و تەقلیدییەکان، ئاواش بەش����ێکی س����ەرەکی پێکھاتی کۆمەڵ����گا مۆدێ����رن و ھاوچەرخەکان����ە. ئەگەر ئەفس����انە کۆن����ەکان حیکایەت و بەس����ەرھاتی دیۆ و درن����ج و بوونەوەری ناسروش����تییان پاڵەوان����ی س����یحری و ئەفس����انەی کۆمەڵگا ئەوا گێڕابێتەوە، ھاچەرخەکان پەیوەس����تە بەبەش����ێکی زۆری ئ����ەو دیاردان����ەوە کە ل����ە ژیانی ڕۆژان����ەدا ڕوودەدەن. بارت خۆی باس لەژمارەیەکی زۆری ئەو دیاردانە دەکات، جەماوەرییەکان، زۆرانبازیی����ە لەوان����ە ژیانی ئەکتەرەکانی س����ینەما، کێبڕکێی پاس����کیل، نووس����ین بۆ منااڵن، دانان و ژنھێن����ان و پادش����اکان، البردن����ی شوکردنی کەس����ایەتییە بەناوبانگەکان، دەفرە فڕی����وەکان و خەیاڵی زانس����تی، یاری من����ااڵن، مەتب����ەخ و تایت و ڕۆنی چێش����تلێنان و ری����کالم و ئۆتۆمۆبێ����ل و ھت����د... بەبۆچوونی بارت ئەم ش����تانە بەش����ێکی گرنگ����ی ئ����ەو زمان����ەن کە کۆمەڵ����گا مۆدێرن����ەکان بەھۆیەوە باس لەخۆیان دەکەن و خۆیان بە خۆیان و بە دەوروبەرەکەیان دەناسێنن. بەبۆچوونی بارت بڕێکی زۆر لە نمایش و تەمسیلکردن لەپش����تی ئ����ەم ئەفس����انە تازانەی ناو کۆمەڵ����گا مۆدێرنەکان����ەوە ئامادەی����ە. نمایشێک تێکەڵێکە لە درۆ و موبالەغە و

ساختەکاری. ب����ارت ڕۆالن بۆچوونان����ەی ئ����ەم لەزۆرس����ەرەوە س����ەرنجڕاکێش و قابیلی گرنگیپێدان����ن. ئ����ەوەی ب����ەالی منەوە گرنگییەکی تایبەتی ھه یە ئەو ش����تەیە کا بارت ناوی ”نمایش����کاری“ لێدەنێت، دەرکەوتنی چۆنیەتی مەس����ەلەی واتە وێنەکان و شتەکان و دیاردەکان لەناو فەزا کۆمەاڵیەتییە جیاوازەکاندا. بەبۆچوونی بارت لەم دەرکەوتن����ەدا بڕێکی زۆر لە ئامادەیە. موبالەغە درۆ و ساختەکاری و ئەمەش مانای ئەوەیه ھه موو کۆمەڵگایەک بڕێک درۆی گەورە و موبالەغەی ناڕاست و س����اختەکاری فرەج����ۆری تێدایە، بەاڵم ئەم درۆ و ناڕاس����تی و س����اختەکارییانە وەک نمایشکردنی ڕاستی و بەختەوەری و ھت����د... دەوڵەمەن����دی و ئازایەت����ی و نیشانئەدرێن. ئەم نمایشکارییەیە بەالی منەوە گرنگییەکی تایبەتی ھه یە. چونکە پێموایە ئاکاری سەرەکی کۆمەڵگایەکی وەک کۆمەڵگای ئێمە و بڕێک لە کۆمەڵگا ئەم بەڕەھاکردن����ی دراوسێکانیش����مان کۆمەڵگا لێرەدا نمایشکارییەیە، دۆخی تەنھا ”دیاردە“ و ”ش����تی“ پڕ س����اختە دروس����تناکات، بەڵکو خۆش����ی دەبێتە بڕێکی زۆریش بوونەوەرێکی س����اختە و لە ئینسانی ساختە دروستدەکات. واتە ھه م وێنەی ناڕاس����ت و پڕ موبالەغە و پڕ درۆ لەسەر خۆی دروس����تدەکات، ھه م ناچاردەکات ھه موو ئەو ئینسانەکانیش وێنە س����اختە و درۆزنانە لەس����ەرخۆیان دروس����تبکەن ک����ە کۆمەڵ����گا دەیەوێت

دروستیبکەن. لەم ئاس����تەدا کۆمەڵ����گای ئێمە کەم شت لە ھه قیقەتی خۆیدا دەژی، لەباتی ئەوە ”نمایش����ی“ ئەو شتانە دەژی. بۆ نموونە نمایشی دین، نمایشی سیاسەت، خوێندن و نمایش����ی خێزان، نمایش����ی بەحوکمی ھتد... نووس����ین نمایش����ی ئ����ەوەی نمایشیش����ن بڕێک����ی زۆر ل����ە موبالەغە و درۆ و س����اختەکاریان تێدایە. لەم ڤێستیڤاڵی نمایشەدا ئەوەی گرنگە ڕووکەش و ش����تەکانە، دەرەوەی دیوی وێنەکانییانە لەبەرچاودا، نەک پێکھاتە ویژدانییەکانیان. ئەخالق����ی و ناوەکی و بۆ نموونە دین����داری ئەوەندەی ناردنی وێنەیەک����ە بۆ ئەوانیتر و ب����ۆ کۆمەڵگا، چاوەڕوانییەک����ە، ڕۆڵ و س����ەلماندنی لەڕێ����گای جلوبەرگ و ڕیش و دەرکەوتنی تایبەتی جەس����تەوە، ئەوەندە دۆخێکی ناوەکی و ویژدانی نیی����ە، پەیوەندی بە ئارامی و ڕاستگۆیی و دەوڵەمەندبوونێکی ڕۆحییەوە ھه بێت. ئەوەی لێرەدا گرنگە وێنەکانە، نمایش����کردن و خۆنیشاندانە، نەک پەیوەندییەکی ڕاستۆگیانە لەنێوان

ئینس����ان و قەناع����ەت و وی����ژدان و حەز و ئارەزووە ڕاستەقینەکانی خۆیدا.

ئ����ەم دۆخە وادەکات کۆمەڵگا ئاکاری ش����انۆیەک وەربگرێ����ت، ئەکت����ەرەکان خۆیان ڕاس����تەقینەی ژیانی لەناوی����دا نەژی����ن، بەڵکو ئەو ڕۆڵ و دەورانە ببینن کە تەماشاکەرەکان چاوه ڕوانن بیانبینن. ئەوەی لەم ش����انۆیەدا گرنگە ئەوە نییە ئایا ئەو ئەکتەران����ە باوەڕیان بەچییە، کامانەن، ڕاس����تەقینەکانیان قەناعەتە چی بەگرن����گ دەزانن و چیی����ان بەالوە الوەکییە، چییان خۆشدەوێت و بەچیش قەڵ����س و دەھری ئەبن، ئ����ەوەی گرنگە خۆنمایشکردنەکە خۆیەتی، ئەو وێنەیەیە بەرھه میدەھێنن و خۆی����ان لەس����ەر کە کۆمەاڵیەتی و ژینگە بەو دەیبەخشنەوە لەم دەژی����ن. تیای����دا فەرھه نگیی����ەی دۆخانەدا مەسەلەی سەرەکی ئەوە نییە ئەو ئینسانە نمایشکەرە ”کێیە“، بەڵکو ئەوەیە چۆن دەببینرێت، ئەوە نییە ئەو چ پەیوەندییەکی بە ”خودی خۆی“ەوە ھه یە، ئەوەیە چ ج����ۆرە پەیوەندییەکی لەگەڵ دەرەوەی خۆیدا دروس����تکردوە، ئ����ەوە نیی����ە چ ”ش����وناس“ێکی ھه یە، ئەوەی����ە ب����ەچ جۆرێ����ک لەن����او فەزای بەکورتی دەردەکەوێت. کۆمەاڵیەتی����دا مەس����ەلەی ئەوەی ئەو کەس����ە کێییە و چییە، بیر و بۆچ����وون و حەز و ئارەزووە ڕاس����تەقینەکانی کامانەن، گرنگ نییە، ئ����ەوەی گرنگە ئ����ەو چ����ۆن لەبەردەم کۆمەڵ����گا و ئەوانیتردا دەردەکەوێت و بە چ جۆرێک دەبینرێت، کام وێنە بۆخۆی دروستدەکات و چۆن خۆی نمایشدەکات. ئەم دۆخەیە وادەکات ئینسان بوونێکی س����اختە و پڕ درۆ بژی، بەاڵم بوونێکی

سەالمەت و خواستراو.وێنانەش ئەو دروس����تکردنی کردەی کردەیەکی لەپڕ و خۆبەخۆ نییە، بەڵکو کردەیەک����ە تیایدا پێش����وەخت ھه موو زۆرج����ار بەرھه مھێن����راون، وێن����ەکان ئەوەی تەفاس����یلەکانییەوە. بەتەواوی لەبەرکردنی ئەنجامیئەدەن کەس����ەکان ئەو وێنانە و س����ەرلەنوێ نیشاندانەوەیە ب����ە کۆمەڵگا. کردەی نیش����اندانی ئەم وێنان����ە کردەی س����ەلماندنی لێکچوونی ک����ردەی لەیەکت����ر، ئینس����انەکانە یەکتریی����ە وێنەکان����ی کۆپیکردن����ی لەپێناوی پاراس����تنی ئەو وێنەیەدا کە کۆمەڵ����گا دەیەوێ����ت. بێگومان ئەوەی لێرەدا دەمرێت ئازادییە، ئازادی ئینسان لە دروس����تکردنی وێنەی خۆیدا. ھه موو س����اختەکارییەک لە وێنەکانی ئینساندا لەناو ف����ەزا کۆمەاڵیەتییە جیاوازەکاندا، ھێمایە بۆ س����اختەکاری لەپرۆسەی بە مرۆڤب����وون و لە توانای دروس����تکردنی س����ەربەخۆدا. تایب����ەت و شوناس����ی مرۆڤێ����ک پێش����وەخت ئازادان����ە خۆی ئازادانە ناتوانێ����ت دروس����تنەکردبێت، وێنەی خۆی بکێشێت و نیشانیبدات. ئەو وێنانەش کە بەوشێوەیە دروستدەکرێن و دەبنە کۆپییەکی چەندجارەی یەکتری، ھه میشە کۆمەڵێک وێنەی بێپەیوەندین. ناتوانن ھیچ جۆرە پەیوەندییەک لەگەڵ یەکتردا دروستبکەن. پەیوەندی کاتێک دروس����تدەبێت کە وێن����ەکان لەیەکتری جیاوازب����ن، ناکۆکب����ن لەگ����ەڵ یەکدا، بەش����ێوازی جیاواز یەکتری پڕبکەنەوە، لەیەکتری دووربکەونەوە، بەریەکبکەون و

لەیەکتری جیاببنەوە. لەڕاس����تیدا ئەم وێنانە پێویس����تیان بەتەماشاکردن و ناسینەوە نییە، چونکە ھه مووی����ان یەک وێنەن و وەک وتیش����م بڕێکی زۆری ئەو وێنەیەش لەسەر درۆو وێنانە ئەم دروس����تبووە. ساختەکاری لەنێوان بێقواڵیی لەگەمەیەکی بەشێکن کەس����ەکان و کۆمەڵگادا. لەم گەمەیەدا کەس����ەکان دەس����تی کۆمەڵگا دەگرن و دەیبەنە ناو ڕۆحی خۆیانەوە، بۆئەوەی نیش����انیبدەن ک����ە ڕۆحێک����ی بێزەرەرو ئەمەش ”موحت����ەرەم“ن. گوێڕای����ەڵ و سەرەتای دروس����تبوونی شمولیەتێکی ترسناکە، چونکە دۆخێکە لەسەر ڕۆحی کۆپیکردن و شاردنەوەی جیاوازییەکانی ئینسان لەیەکتری دەژی. ئینسان لێرەدا ڕاستەقینەی دەموچاوی ئەوەی لەباتی خۆی ھه بێ����ت، دەمامکی ھه یە، لەباتی ئەوەی خ����ۆی بێت، ئەویت����رە، لەباتی گوێڕایەڵێک����ی ئازادبێ����ت، ئ����ەوەی

بێئیرادەی کۆمەڵگایە.

ئه وه ی له م چه ن���د رۆژه دا له حه ویجه و کۆمەڵگاو ساختەکاریت���ر روی���دا، ماوه یه كی ش���وێنه كانی زۆره نه خش���ه ی بۆ ده كێشرێت، ئه مه له ئاژاوه و نیه و جۆرێكه خۆنیش���اندان ده وروب���ه ر، واڵتان���ی ك���ه گێچ���ه ڵ رۆڵ���ی گ���ه وره ی تێدا ی���اری ده كه ن، كوش���تنی چه كداره كان���ی گۆڕه پان���ی ھه رچۆنێك حه ویجه خۆنیشاندانه كانی بێ سه ره تایه ك بو بۆ ئه وه ی ئاگره كه دابگیرسێت، به اڵم خۆنیشانده ر چه كی بۆ چیه ، چه كی قورس���ی وه ك ھاوه ن و

دۆشكه و ئاربیجی و چه كی تر؟ده مێك���ه نه خش���ه بۆ ئ���ه م روداوه ده كێش���رێت، من چومه ت���ه حه ویجه و ریازو ده ش���تی كاكی به كاكی حه مرین، به درێ���ژای ده س���اڵی راب���ردو ئ���ه و ناوچه یه چه كدارو گروپی تیرۆریس���تی تێدابوه و ئه وان قه سابخانه یان بۆ كورد

سازكردوه .له رابردودا له و ناوچه یه ده یان كورد ھه ر له به ر كوردبون كوژران و له ناوبران، چه ند س���اڵ له مه وب���ه ر به ڵێنده رێكی كوردیان ھه ر له به رئه وه س���ه ربڕی كه له و ناوچه یه كاری رێگه و بانی ده كرد، كوردێكی دۆستی ئێمه یان له ریاز كوشت كه زیاتر له چل س���اڵ بو له و ناوچه یه

بو، بوبوه خه ڵكی ئه وێ .له 10 س���اڵی رابردودا زیاتر له ھه زار ماڵ���ی كورد له و ناوچه ی���ه ده ركراون و راونراون، بێئه وه ی نه حكومه تی مالیكی

نه كه س له سه ریان بێته وه اڵم.ماوه یه كی زۆره خه ڵكێك له س���نوری كه ركوك ته پڵی ئه و ش���ه ڕه ده كوتن، ھه ندێ زۆرج���ار زۆره وه به داخێك���ی له كورده حه یاته كه ش بانگه ش���ه ی ئه و

شه ڕه ی كردوه و خه ونی پێوه بینیوه .

ئێستا كه شه ڕ به ره به ره له كه ركوك و ناوچ���ه دابڕێنراوه كان نزیك ده بێته وه و وته بێژی خۆنیشاندانه كانی كه ركوكیش به ئاره زوی خۆی ھه ڕه شه ده كات، ئیتر كورد ده بێت له ھه ركات زیاتر ئاگای له وه بێت كاتێ پڕیش���كی ئاگره كه ده گاته ماڵی كورد، ملمالنێی ش���یعه و سوننه كاڵده بێته وه و ش���ه ڕه كه ده بێته شه ڕی ك���وردو عه ره ب، ئ���ه وه چ گه مژه یه كه ده یه وێ جارێكی تریش ش���ه ڕی كوردو عه ره ب له م ناوچه یه دروس���ت بێته وه بۆ ئه وه ی ع���ه ره ب ببنه وه یه ك، ئاخر له س���یه كانی س���ه ده ی رابردوه وه ، كه عه ره ب شه ڕی كوردیان كردوه شیعه و س���وننه پێكه وه كردویان���ه ، ھه رچه ند ئێمه سوننه زیاتر سته میان لێكردوین، له ئه نفال���دا عه ره بی ش���یعه و س���وننه پێكه وه ب���ون، له س���ته مكاریدا ده رھه ق به كورد ھه میش���ه پێكه وه بون، مرۆڤ ده توانێ ئاوڕ له مێژو بداته وه بۆ زانین و بینینی ئه و راس���تیه ، ئێمه ده بێ له وه بترسین كه شه ڕ ده گاته سنوری ناوچه دابڕێن���راوه كان و نابێ به وه گه ش���بین بین، كورد وه ك ئینسان ئه گه ر بتوانێ ھۆیه ك بێت بۆ ئاش���تی بیكات چاكه ، گه ر نا ھۆیه ك بێت بۆ شه ڕه كه و خۆی تێبخا، نه ك ھیچ ده سكه وتی نابێ بگره

زه ره ریش ده كات.ئێم���ه كه ده مانگوت با پێش���مه رگه له ئاش���تیدا بچێته س���نوری حه مرین و ئ���ه و زنجیره ی���ه به رنه دات ل���ه م رۆژه ده ترس���این، ئه و كات شه ڕ له ماڵه كه ی ت���ۆوه دوربو، ب���ه اڵم ئێس���تا ئه وه ته له نزیكی ماڵه كه ی���ه و ھه ندێكیش الیان وایه ئیتر ئه وه فرسه تێكی باشه ، ئاخر له ڕێی خوا مرۆڤ ھه یه شه ڕو ئاشوبی

پێفرسه ت و ده سكه وت بێت!ش���ه ڕ ھه مو جوانیه كان ده شێوێنێ و ھیچ بوارێك بۆ ھه ناسه دان ناھێڵێته وه ، دو به ی���ه ك له په یوه ندیكردن���م م���ن ناسیاوی ریازه وه ئه وه م بۆ ده ركه وت، كه كه س نازانێ ئامانج له م شه ڕه چیه ، ئه وان ھه موی���ان ده ڵێن دیاره بڕیارێك ھه یه كه پێویسته شه ڕ ھه بێت، بۆچی شه ڕ ھه بێت نازانن، ئێستا كه شه ڕه كه له ده س���كه وت و بیر ھه یه ئه وه ن���ده ی تااڵن و س���وتاندن و وێرانكردن و كوشتن ده كرێته وه ئه وه نده بیر له وه ناكرێته وه ، كه خودا مرۆڤی پێ جوانترین بونه وه ری

خۆیه تی .له شه ڕه كه ی حه ویجه دا شه ڕكه ره كانی ھه ردوال كارتن و بزوێنه ره كان له شوێنی دیكه وه ن، من حه زناكه م كه س بكوژرێ ، به اڵم به المه وه س���ه یره ئیتر ده رگاكان به ته واوه ت���ی داده خرێن و قرمژنی گولله

ده بێته بڕیارده ر.ئه م���ڕۆش پێكدادان���ه كان ش���ه ڕو

ته واونه ب���ن س���به ی ت���ه واو ده بن له و نێوانه دا كوڕو كاڵی زۆر ده بنه قوربانی و ھه ندێ���ك الیانوای���ه خۆی���ان ده چنه به ھه شت و ئه وانیتر بۆ دۆزه خ ده نێرن، س���ه یره كه له وه دای���ه ئ���ه وان نازانن، ئه س���ڵی دۆزه خه كه شه ڕه كه ی ئه وانه و له ئاس���ایش و ده كرێ به ھه ش���ته كه ش

ئارامیدا دروست بێت.راس���ته له حه ویج���ه و ھه ڵه ته كان���ی حه مرین گروپ���ه جیاجیاكانی جیهادو س���وات و قاعی���ده و نه قش���به ندی و به عس���یه كان ھه ن، به اڵم حكومه تیش له راب���ردودا ھه رگی���ز نی���ازی نه ب���وه زه مینه ی ئاش���ته وایی سه رتاس���ه ری و لێپرسینه وه ی نه رم پیاده بكات، ئه وه تا

رۆژه كه گه یشت به م رۆژه .ھێش���تا ھه ر س���ه ره تایه و ش���یوه ن خرای���ه ده یان ماڵی كورده وه ، ئه وانه ی ده یانگوت ده كردو بانگه شه ی شه ڕیان ھ���ه ر ده بێت ش���ه ڕێ بكرێت ش���ه رم

نایانگرێت و ته ریق نابنه وه .تا شه ڕه كه له روی كاته وه درێژبێته وه له روی روب���ه ره وه فراوانتر ده بێت، تا ل���ه روی روب���ه ره وه فراوانتربێت زیاتر له ماڵی كورد نزیك ده بێته وه ، به مه ش ش���یوه ن له زۆر ماڵی تر به رزده بێته وه بێئه وه ی كورد ھیچی ده س���تبكه وێت، ك���ورد پێویس���تی به رێگه یه كی تره بۆ دور كه وتن���ه وه له و دنیا ناش���یرینه ی به زۆر تێیخراوه ، ئه وه ی ئێستا په كه كه رێگه له دۆزینه وه ی ده یكات جۆرێك���ه راس���ته كه ئه گه ر نه یاره كانمان دیسان

درۆ نه كه ن.له سوریاش له ئێرانیش و له عێراقیش و كورد پێویس���تی ب���ه و زمانه یه له گه ڵ بێخوێن بێشه ڕو دراوس���ێیه تی ئه ویتر به رده وام ك���ورد له كه ناری ئارام نزیك ده كاته وه پێكه وه ژیانی س���ته مكارانه و پڕ زه برو زه نگ ھه رگیز تا س���ه ر نیه ، له ناوچه دابڕاوه كان كورد ده بێت ئه مه بكات به وه ش ئه گه ری ش���ه ڕ له ماڵه كه

دورده خرێته وه .

حكومه تی ھه رێمی كوردس���تان ئه وه ی كه زۆر ش���انازی پێ���وه ده كات بریتیه كوردس���تان ھه رێم���ی له پاراس���تنی توندوتیژیه كان و ته قینه وه و له ئیرھاب و له ناوبردن���ی گروپ���ه تون���دڕه وه كان، به مه ش ته نها جه ختی كردۆته وه له سه ر پاراستنی ئاسایشی سیاسی و ئه مه شی به تاكه ڕێگه زانیوه بۆ پاراستنی گیانی ھاواڵتیانی ھه رێمی كوردستان، ڕاسته ئیجابیه و ده ستكه وتێكی ئه مه كارێكی ب���اش بوه ب���ۆ ھاواڵتی���ان له ھه رێمی كوردس���تاندا، به اڵم له الیه كی تریشه وه چه ن���د الیه نێكی تری ئاس���ایش ھه یه به گرنگیه وه حكوم���ه ت تائێس���تا كه س���ه یری نه كردوه و پالنی دانه ناوه بۆ پاراستنی له كاتێكدا كه ئه و الیه نانه ش ھیچی كه متر نیه له ئاسایشی سیاسی ، له وانه ش ئاسایش���ی خۆراك و گه شت و

گوزارو ته ندروستی . ئه مانه ھه موی���ان كۆمه ڵێك ئه ڵقه ی لێكجیاناكرێنه وه به س���تراون و پێكه وه چونكه له كاتێكدا كه حكومه ت به ته نگ ھاواڵتیانه وه ی���ه گیان���ی پاراس���تنی كاره له ته قین���ه وه و له پاراس���تنیان كاتدا له ھه مان ده بێ���ت ئیرھابیه كان، به ته نگ ئه وه ش���ه وه بێت ك���ه گیانی ھاواڵتیان بپارێزێت له نه خۆش���یه درم و ترسناكه كانی وه ك شێرپه نجه و ئایدزو.. ھتد، چونكه له ھه مو بواره كاندا مرۆڤ ڕوب���ه ڕوی م���ردن ده بێت���ه وه ، مردنی ته قینه وه كان تیرۆریس���تیه كان و كاره مردن���ی ب���ه اڵم خێ���ران یه كس���ه رو ئه وانی تر له ڕێگه ی نه خۆش���یه كانه وه له س���ه رخۆو درێژخایه ن���ه و ئه م جۆره مردنه ی���ان به ئازارت���ره ، ئێم���ه ڕۆژانه له ھه رێمی كوردستاندا گوێبیستی ئه وه ده بی���ن كه ژماره ی س���ه رمایه داره كان 30 له ئێستاش���دا له ھه ڵكش���اندایه و ملیاردێرو زیاتر ل���ه 10 ھه زار ملیۆنێر ھه ی���ه ، ئه م���ه ش له كاتێكدای���ه ك���ه ده وڵه مه نده كانیش���دا واڵته له زۆربه ی ئه م ڕێژه یه له س���ه رمایه دار بونی نییه ،

لێره وه پرس���یارێك ڕوبه ڕوی حكومه ت ده بێته وه ك���ه ئایا ئه م ده وڵه مه ندبونه گرتوه ؟، سه رچاوه ی له چیه وه خێرایه ئایا حكومه ت به ئه ركی خۆی ھه ستاوه به دیاریكردن���ی مه رج���ی تایب���ه ت بۆ دانانی یان له كاره كانیاندا بازرگانه كان به ته كنه لۆژیای كارا پشكنینی لیژنه ی

نوێ بۆ پش���كنینی ھه م���و جۆره كانی شمه كه بازرگانیه كان له خاڵه كانی سه ر سنور به تایبه تیش بۆ خۆراك و ده رمان، چونكه له به رامبه ر زیادبونی سه رمایه ی ژماره ی ده بینی���ن س���ه رمایه داره كان ترس���ناكه كان نه خۆش���یه قوربانیان و زۆر ده بن ك���ه دوایه مین ڕوداویش ئه و كوێربون���ه به كۆمه ڵه بو ك���ه تیایدا 30 ھاواڵتی له شاری ھه ولێر به ھۆی لێدانی به س���ه رچوه وه ماوه ده رزیه كی جۆره ڕویدا، ڕۆژانه نه خۆشیه كانی شێرپه نجه و كۆلیسترۆڵ و ش���ه كره و ئایدزو چه ندان نه خۆشی ترسناكی تر، له سه ر منااڵن و كۆرپه ل���ه كان له زیادبوندان، به ش���ێك له بازرگانه كان���ی كوردس���تان ئێس���تا س���ه رقاڵی ئ���ه م ج���ۆره بازرگانیانه ن كه ئه وانیش ده س���تیان تێكه اڵوكردوه له گ���ه ڵ مافیاكان���ی جیهان���ی چونكه له ئه م ڕێگه ی���ه وه ده توانن له ماوه یه كی كه مدا قازانجێكی زۆر بكه ن، ش���ایه نی باسه س���اڵی پار گه وره ترین مامه ڵه ی بازرگانی له س���ه ر ئاس���تی جیهانی بۆ ده رمانی ماوه به س���ه رچو ئاش���كرابو كه نرخه ك���ه ی 450 ملیۆن دۆالربو كه 80 ج���ۆر ده رمان���ی له خۆگرتبو ئه مه له كاتێكدای���ه كه له واڵتان���ی ڕۆژئاوادا توندترین چاودێری و پش���كنین ھه یه و س���زای توندیش دانراوه ب���ۆ ئه وانه ی ئه م كاره بك���ه ن، به اڵم نابێت ئه وه ش له یاد بكه ین كه ڕۆژئاوایه كانیش ته نها به ده نگ پاراس���تنی گیانی ھاواڵتیانی خۆیانه وه ن و ئه گه ر بزانن ئه و ده رمان و خۆراكانه به ره و واڵتانی تر له ئاس���یاو ئه فریقاو ئه مری���كای التین و ڕۆژھه اڵتی ناوه ڕاس���ت ده چێ���ت ئ���ه و گرنگیه ی

پێناده ن.س���ه رژمێریه جیهانیه كان باس له وه ده كه ن ك���ه بازرگانی جیهانی له بواری ده رمان���دا س���ااڵنه 275 ملیار دۆالره و له م ڕێژه یه ش 85 بۆ 92 ملیار دۆالری له سه ر ده رمانی ماوه به سه رچوه بۆ ئه م به ھاوكاری كۆمپانیاكان مه به س���ته ش ھه ڵده س���تن مافیاكان بان���ده له گه ڵ به گۆڕینی به رواری به س���ه رچونی ئه م ده رمانانه و گرنگ���ی ناده ن به تێكچونی پێكهاته ی ده رمان���ه كان، ته نانه ت ئه م ده رمانانه كوتانی منااڵنیش ده گرێته وه ، به پێی سه رژمێریه جیهانیه كان سااڵنه

8 ملیۆن من���داڵ و به س���ااڵچو ده بنه قوربانی ئه م جۆره ده رمانانه .

س���ه رژمێریه ك بێ���ت و ئه گ���ه ر له نه خۆشخانه كانی كوردستان وه ربگرین ئه م ڕاس���تیه مان ب���ۆ ده رده كه وێت كه له به رده م كوردس���تان ھه رێمی ئێستا مه ترسی جینۆسایدێكی نوێدایه چونكه ڕۆژانه ڕێژه ی نه خۆش���یه ترسناكه كان له زیادبون���دان و له مه ش به ش���ێكی زۆر گه نجانی���ش ده گرێت���ه وه له من���دااڵن به ڕێژه یه كی زۆر ڕو له به كارھێنانی ماده ھۆشبه ره كان و خواردنه وه ده كه ن، ئه و جینۆس���ایده ی كه ئێس���تا به ڕێگاوه یه ھیچی كه مترنی���ه له كیماباران و ئه نفال چونكه ئه وه ی له ئێستادا به ڕێوه ده چێت به ھه مان ش���ێوه ژه ھراویكردنی مرۆڤی ك���ورده به اڵم ئه م جاره ی���ان له ڕێگه ی ده رم���ان و خۆراكی ماوه به س���ه رچوو به كارھێنان���ی پی���س و ژینگه یه ك���ی نازانس���تی ناته ندروس���ت و كه لوپه لی له ڕوی پێكهاتیان���ه وه ، به مه ش نه وه ی نوێ به ره و مه رگێكی له سه رخۆ ده چێت، له م بواره دا ھه س���ت ده كرێت تۆڕێكی مافیای���ی به ھێز كۆنترۆڵ���ی ئه م بواره بازرگانیه ی كردوه ، ته نانه ت حكومه تیش ناتوانێت ڕێگه ی���ان پێبگرێت و بیانباته به رده م دادگا چونكه ئه م تۆڕه خاوه نی ده س���ه اڵت و میلیشیا و س���ه رمایه یه كی گ���ه وره ن و ھی���چ دادگاو ده زگایه ك���ی ئه منیش ناتوانێت ده س���تگیریان بكات یان لێپرسینه وه یان له گه ڵدا بكات، له م ڕوه وه ده توانین بڵێین ئه مانه ئه رگه نه كۆنی كوردس���تانن و ده ستبردن بۆیان زۆر مه ترسیداره ، چونكه خۆیان خاوه ن ده سه اڵتێكی س���ێبه رن. ئه م بانده كه له الیه ك به رپرسیاریه تی سیاسیان ھه یه له ھه مان كاتدا ده س���تیانگرتوه به سه ر بازرگانی ھه رێمداو بۆ ئه م مه به سته ش په یوه ندیان ھه ی���ه به تۆڕێكی بازرگانی ھه رێمایه تی له واڵتانی دراوسێ و ته نانه ت له گه ڵ كۆمپانیاو بازرگانه كانی ڕوسیاو چی���ن و ئه وروپاو ئه مری���كاش، ئه مانه ته نها بیر له قازان���ج ئه كه نه وه و ئه وه ی به الیان���ه وه ھیچ نه بێت ھه س���تكردنه به به رپرسیاریه تی به رامبه ر به گوزه ران و

ته ندروستی و ژیانی ھاواڵتیان...

له تیف فاتیح فه ره ج

عومه ر عه لی محه مه د

له شه ڕه كه ی حه ویجه دا

شه ڕكه ره كانی ھه ردوال كارتن و

بزوێنه ره كان له شوێنی دیكه وه ن

ئێستا ھه رێمی كوردستان

له به رده م مه ترسی جینۆسایدێكی نوێدایه چونكه ڕۆژانه ڕێژه ی

نه خۆشیه ترسناكه كان

له زیادبوندان و له مه ش به شێكی

زۆر له مندااڵن ده گرێته وه

19 »»

Page 13: ژمارە 375

نه جیب مه حفوز له رۆمانی )كوڕانی گه ڕه ك(دا ده نوسێت:

)س���ه یر له وه دابو كه خه ڵكی درۆ و به ساردیی و ره بابه كانیان ده له سه كانی كه لله ت���ا وه رگرت، گاڵته جاڕیی���ه وه ره قییان گه یش���ته ئ���ه وه ی كه بڵێن: كارم���ان به راب���ردوه وه نیی���ه ، هی���چ هیوایه كیشمان نیه جگه له سیحره كه ی ئه گه ر سه رپش���كمان نه بێت، عه ره فه له نێ���وان جه به الوی و س���یحردا بكه ن ئه وا س���یحر هه ڵده بژێری���ن...( هه روا ئاوا ده نوس���ێت ) هه ر كه توندوتیژیی ده بێت ده یان���وت: لێیانبدایه زیان���ی زۆرداری كۆتایی بێت و ش���ه ویش رۆژی به دواوه ی���ه و ئه وس���ا له گه ڕه كه كه ماندا له ناوچونی زۆرداری���ی ده بینین و رۆژی روناكی سه یرو س���ه مه ره كان هه ڵدێت( لێ���ره وه ئ���ه و ك���رداره تون���ده له الی كۆمه اڵن���ی خه ڵك س���ه رهه ڵده دات كه ده گه نه ئه وپه ڕی نائومێدی و بۆ گه یشتن به ئامانجه كانیان الیان گران نیه كه په نا بۆ هه مو ش���تێك به رن به سیحریشه وه ، ئه م نائومێدییه ش له ره فتارو ویس���تی ده س���ه اڵته وه س���ه رچاوه ده گرێت كه نائومێدكردنی كاری له سه ر به رده وامه خه ڵ���ك و فریودانیان. ل���ه الی ئێمه ش له ئێستادا ئومێده كانی خه ڵك كه وتنی پێی ناوه ته ئه وپه ڕی به رپرسیاریه تیه وه له الی خه ڵك خۆی، ئه و خه ڵكه ره نگه ئیتر نه توانن بڕوا به هیچ هه لومه رجێك و له ئیراده ی جگه بكه ن كه س���ایه تیه ك خۆیان نه بێت. كه وتنی خواس���ته كانی خه ڵ���ك ره نگ���ه الی به ش���ێكی زۆری ناو حیزبه كان به رپرسان و رۆشنبیرانی به گاڵته جاڕییه وه وه ربگیرێت و به دروشم و لێكیبده نه وه . نه یاره كانیان بانگه وازی هه رچۆنێكبێ���ت ئه وه ویس���تی خه ڵكه ب���ۆ كه وتن���ی ئومێده كانی���ان ل���ه الی ده سه اڵتدارانی ئه م هه رێمه و ره نگه چیتر نه توانن درێژه به م كه وتنانه ی ته مه نیان بده ن له س���ایه ی ئ���ه م رۆژگاره لیخن و تاریكه دا. ئه وانه ش���ی درك به رۆژگار و ئ���ازاری خه ڵك ده كه ن هه س���تده كه ن تارمایی ده سه اڵتێكی پۆلیسی و تۆقێنه ر به ناویاندا دێت و ده چێت، ده س���ه اڵتێك كه عه قل���ی ب���ۆ خزمه تكردنی خه ڵك به كارناهێنێ���ت به ڵك���و دوا خانه كانی به هێزكردن و ب���ۆ به كارهێناوه عه قڵی مانه وه ی خۆی له س���ه ر رێ���گای رژێمه س���ه ركوتكاره كانی دونیا، ئێستا ئیتر گ���ه ل ده زانێ���ت كێ س���ته مكاره و كێ

زیاتر له بیس���ت س���اڵه فریویانده دات. هی���چ كاتێكی���ش بیركردن���ه وه ی گه ل ب���ۆ رزگاربونی خۆیان ناكه وێته س���ه ر ویس���ت و ئی���راده ی ئه و ده س���ه اڵته ی ده س���ه اڵتداریان ده كات. ئه وه ی ئه مڕۆ به شێك له چاودێران و نوخبه یه كی بچوكی ناو رۆشنبیرانی ئێمه ی سه رقاڵكردوه ، ئه و ئاراستانه یه كه ده سه اڵتدارانی ئه م هه رێمه به به رنامه كار بۆ خۆسه پاندن و ژیانی به زیندانیكردنی بێده نگك���ردن و كۆمه اڵنی خه ڵك ده كه ن. ده سه اڵتدارانی ب���ۆ ئه وه ی���ان به ته واوه ت���ی ئێم���ه یه كااڵبۆته وه ك���ه چیتر ناتوانن له گه ڵ ئه م میلله ت���ه دا هه ڵبكه ن ئه گه ر پاره و له پش���ته وه س���ه ركوتكاریان هێزێكی نه بێ���ت. ئ���ه وه ی ئه مان���ه له رابوردو ئێستادا ده یانویست ئه وه بو كه ده بێت هه مو خه ڵ���ك له ژێر وێن���ه و هه یبه تی رابوردویان���دا بژین و نابێت هه رچیانكرد كۆمه اڵنی خه ڵك ره خن���ه بگرن و بێنه ده ن���گ. ئه م هاوكێش���ه یه به ته واوه تی بۆته ه���ۆكاری هه ڵخلیس���كاندنی ئه م جۆره گوتاره سواوه له الی ده سه اڵت. له ئێستادا كه ده سه اڵت به هه مو مانایه ك مه رگ���ی خۆی له الی���ه ن میلله ته وه پێ راگه یه ندراوه ، هه ر ئه مه ش���ه وایكردوه كه مه حاڵه ئیتر بتوانن مۆدێلێكی تازه له الی خه ڵك بۆخۆیان وێنه بكێشنه وه . له ناوجه رگه ی ئه م گۆڕانكاریه گه رمانه ی ناوچه كه دا ئه م ده س���ه اڵته پێی ناوه ته سه ر رێگایه ك كه خۆی له خۆسه پاندن و سه ركوتكاریدا ده بینێته وه ، هه ڵبژاردنی ئه م رێگایه ش مه رگی ئه م ده سه اڵته ی له ن���او حه تم���ی ش���تێكی كردۆت���ه كۆمه اڵنی خه ڵك���دا، هیچ گه مه و فێڵ و چاوبه س���ته كیه كیش چیت���ر كۆمه اڵنی خه ڵك ناهێنێته وه س���ه ر ئه و باوه ڕه ی كه بڕوا به م ده سه اڵته بكه نه وه . لێ���ره وه ده مه وێ���ت بچم���ه س���ه ر پرسی )رۆش���نبیران( له م هه لومه رجه نادی���اره دا، نادیار ب���ه وه ی كه تادێت ئه وه بیس���ت س���اڵه ه���ه ر كۆمه ڵێك له ژێر هه ژمونی به به رده وامی ده موچاو هه ڵب���ژاردن و گه م���ه ی دیموكراس���یدا ده سه اڵتداری خه ڵك ده كه ن و نایانه وێت له پۆس���ته كانیان رۆژی���ش ی���ه ك بۆ دوربكه ون���ه وه . ل���ه وه ش گرانت���ر نیه به به رده وامی رۆش���نبیر كۆمه ڵێك كه له به هه شتی گێله پیاواندا ده ژین و خزمه ت به خواستی ئه و ده موچاوانه ده كه ن كه نایانه وێت وازو ده س���ه اڵت به جێبهێڵن و

به رده وامن له پاس���اوهێانه وه ی قێزه ون بۆ مانه وه یان. ئه وه ئه و رۆش���نبیرانه ن ك���ه له گه ڵ گه نده ڵكاران و ده س���ه اڵتی قۆرخكاریدا هاوبه شی داڕزانی كۆمه ڵگا ده ك���ه ن له ده ره وه ی ئه و به هه ش���ته ی گێله پیاواندا. ئێس���تا به دواساته كان و مه رگی رۆشنبیرانی ناو ئه و حیزبانه ی ده س���ه اڵت دێته ئه ژمارك���ردن ئه گه ر ئیتر بی���ر له ده ربازبونی گه ل نه كه نه وه له م رۆژگاره به تارمای بوه دا، به ش���ێك له و رۆش���نبیرانه له په ن���ا نانی دزراوی كۆمه ڵگا به درێژای ئه م سااڵنه ی دوای بونه ته بازرگانی وش���ه فرۆشتن و وشه به پاره ده فرۆشنه وه بۆ پارێزگاریكردنی ئه و به رپرس���انه ی ت���ادێ واڵت به ره و وێرانبون ده به ن، وشه ی ئه و رۆشنبیرانه ب���ۆ خه ڵ���ك زۆرگرانت���رو قورس���تره له هه ڵپه كاری ئه وكه سه ده سه اڵتدارانه ی كه سااڵنێكه ژیانی خه ڵكیان له به ریه ك هه ڵوه شاندوه . ده بێت ئه وه ش بڵێیین له گه ڵ مه رگی ده س���ه اڵته س���ته مكارو خوێنمژه كاندا مه رگی ئه و رۆشنبیرانه ش هه میش���ه ده ست پێ ده كات كه ده بنه

قه ڵغانی مانه وه یان. بۆ ئه وه ی له م هه لومه رجه غه مناكه ی كوردس���تاندا كه تارمایی ده سه اڵتێكی دێت و به ناوماندا سته مكارو كوش���نده

ده چێ���ت ده بێت رۆش���نبیرانی ناو ئه و حیزبانه یان ده بێت ژیانی خۆیان له گه ڵ ئه و هێزانه دا هه ڵبژێرن یان كاتی ئه وه هاتوه بێنه ده نگ و ئاوڕێك له ویس���ت و خه می خه ڵ���ك بده نه وه . ب���ۆ ئه وه ی به گشتی رۆشنبیران له م سات و كاتانه دا خۆیان نه كه نه رێگا نیشانده ری خه ڵك و ئ���ه و رێگایه بۆ ئیراده ی خه ڵك خۆیان به جێبهێڵن، له ئێستادا ئیتر كاتی ئه وه رۆشنبیرانه ی به ئه و رۆشنبیران هاتوه ن���او حیزبه كانی ده سه اڵتیش���ه وه كه هه س���ت ب���ه م هه لومه رجه ترس���ناكه ده ك���ه ن و هێش���تا خه م���ی خه ڵكیان ل���ه ال ون نه ب���وه كاتی ئ���ه وه هاتوه له گ���ه ڵ هه مو رۆش���نبیرانی ده ره وه ی له گه ڵ رۆش���نبیرانی حیزبه كانیان���دا و س���ه ربه خۆدا له گروپێك���دا كۆببنه وه و به بێ ترس بێنه ده نگ و ببنه هێزێكی ره خنه گری گه وره تا به ر به ده سه اڵتی ئه و كه سانه بگرن كه ده یانه وێت ژیان و گوزه رانی كۆمه ڵگا به ره و دیكتاتۆریه ت و ده س���ه اڵتێكی تۆقێنه ران���ه به رن. ئه و رۆشنبیرانه ی ناو ئه و حیزبانه به گشتی ده بێت ئه و هه س���ته یان ل���ه ال هه بێت كاتێك ده س���ه اڵت به ره و دیكتاتۆریانه ده ڕوات به ته نی���ا به ش���ێك له كۆمه ڵگا كۆت و به ن���د ناكات، به ته نیا زیندان بۆ ده نگه ئازادو بوێره كان دروس���تناكات، به ته نی���ا نابێته هێزێكی پۆلیس���ی بۆ سه ركوتكردن و راوه دونانی نه یاره كانی، به ڵك���و دواج���ار ده بێت���ه هێزێك كه هه رچی وه فابێت بۆ رۆش���نبیرانی ناو حیزبه ك���ه ی خۆیش���ی نایبێت و رۆژێك دێت ده گاته س���ه ره یان. ئه م نمونه یه له به رچ���او بگرن كاتێ���ك )زینۆوێڤ( الده برێت و دواتر )ستالین( له سێداره ی ده دات، پێش له سێداره دانی )زینۆوێڤ( به ستالین ده ڵێت )ئاخۆ هاوڕێ ستالین تێده گات؟( ئه مه گداری وه فاو له مانای ستالین به راوێژێكی ناخۆشه وه وه اڵمی ده دات���ه وه و پێی ده ڵێ���ت )به ڵێ باش نه خۆشییه ، جۆرێك ئه وه تێده گه م...

كه زیاتر سه گه ل توشی ده بن..( ئیت���ر هی���وادارم ئه وان���ه ی خۆیان به رۆش���نبیر ده زانن و ده توانن عه قڵیان به كاربهێن���ن له هه ركوێیه ك���ن، س���ه ر به هه رچ رێكخراوو حیزبێكن، بێن و له یه ك له ئازادییه كانی داكۆكیكردن بۆ به ره دا خه ڵك و بۆ مه ینه تیه كانیان كۆببنه وه و بێنه ده ن���گ، چاویان له پله ی وه زیری و په رله مانت���اری و موچ���ه ی زۆر نه بێت، روبكه نه ئازاره كانی كۆمه ڵگاو له ناویاندا له به هه ش���تی بژی���ن و س���ه ربه رزانه گێله پی���اوان بێن���ه ده ره وه و دۆزه خی ناو كۆمه ڵگا هه ڵبژێ���رن چونكه ئه مه یه كێكه له س���یفاته به رزه كانی دونیای

رۆشنبیر.

رێبین هەردی

س���وپاو لەش���کر ب���ەردەوام یەکێک لەو گرفت���ە س���ەرەکی و ئالۆزانە ب���ووە کە رژێمە سیاسیە جۆراوجۆرەکانی روبەروی چەندان دۆخی ناکۆک بەیەک کردۆتەوە. بەتایبەتی بۆ ئەو رژێمە سیاس���یانەی کە ئەیانەوێت دیموکراس���ی بن، هیچ شتێک هێندەی لەشکرو س���وپا هەم پێویست و ه���ەم مەترس���یدار نی���ە ب���ۆ رژێمێکی ئەنوسێت نوس���ەرێک وەک دیموکراتی. هەمیشە نەتەوەیی ئاسایشی "پاراستنی گرفتێکی گ���ەورەو ئالۆزی بۆ هەموو ئەو ئەیانەوێت کە دروستکردوە کۆمەڵگایانە لەناو رژێمێکی دیموکراسیدا بژین. چونکە هی���چ نەتەوەیەکی دیموکرات���ی نایەوێت لەش���کرێکی بێگانە بەزۆر حوکمی بکات، ب���ەاڵم لەهەمان کاتدا هی���چ نەتەوەیەکی ئازادیەکان���ی نایەوێ���ت دیموکراتی���ش بەهۆی س���وپاو لەش���کرێکەوە کە خۆی بکرێ���ت". س���ەرکوت دروس���تیکردووە واتە هەم���وو نەتەوەیەک بۆ پاراس���تنی خۆی لەهەرەش���ەی دەرەکی پێویس���تی بەبون���ی س���وپاو لەش���کرێک هەیە کە لەکاتی پێویستدا بەرگری لێبکات، بەاڵم هەمیشە ئەگەری ئەوە هەیە هەمان سوپا رو لەن���اوەوە بکات و بب���ێ بەئامرازێکی گەورەی سەرکوتکردنی هەموو دەنگێکی نەیاری ئەو فەرمانڕوایەی لەشکرو سوپا لەکاتی هەڕەش���ەی دەرەکی���دا گوێگری راکانین. بونی لەش���کر هەمیشە مەترسی بووە بۆ دیموکراسی. ئەو نەریتانەی لەم دەزگایەدا پەیرەوی ئەکرێت، تەواو ناکۆکن بەجیهانی دیموکراتی. "س���وپا ناچارە بۆ خۆئامادەکردن بۆ روبەروبونەوەی دوژمن رێورەس���مێک بگڕێت���ە بەر ک���ە ناکۆکە بەجیهانی دیموکراس���ی. س���وپا ئەبێت بێ چەندوچون و بێ هی���چ وتوێژیک ئەو فەرمانانە جێبەجێ بکات کە لەسەرکردەو سەرلەش���کرەکانەوە ب���ۆی ئەچێت. ئەو لەش���کرەی چەندوچون���ی فەرمان���ەکان ب���کات، ناتوانێت لەمەیداندا بەدروس���تی کارب���کات" هەروەه���ا کاری س���وپا زۆر تەنان���ەت بەنهێنی���کاری و پەیوەس���تە هەواڵگ���ری نهێنیەوە کە هەموو ئەو رێ و رەسمانە لەگەڵ رێورەسمی دیموکراسیدا ناگونجێن کە بنەماکەی لەس���ەر وتوێژی

کراوەو ئازادی زانیاری دامەزراوە. سوپا دروس���تکردنی سەرەکی بەهانەی هەمیشە مەترسی دەرەکیە لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی. بەاڵم زۆرجار بەرس���تی خۆی بووە بە هەڕەش���ەیەکی سەرەکی لەسەر ئاسایشی نەتەوەو ئەو کۆمەلگایەی بریارە بۆ بەرگریکردن لێی دروست بوبێت. وەک نوس���ەرێک ئەڵێت "ئەزمون���ی والتەکانی ئەمەری���کای التی���ن باش���ترین نمونەی ئ���ەم دۆخەیە. لەم بەش���ەی جیهاندا کە بەش���ێوەیەکی رێژەی���ی دورە لەجەنگ و ملمالنێی چەک لەنێ���وان دەولەتەکانیدا. بەب���ەراورد بەکیش���وەرەکانی تر یاس���ا وەرگرتووە. بەج���دی نێونەتەوەییەکانی زۆر ش���تگەلێکی التیندا لەئەمەری���کای هەیە کە ش���ایەنی دەستخۆش���ین و باقی جیهان ئەتوانێت وانەی زۆر لەم بەش���ەی جیهانەوە فێربێت س���ەبارەت بەشێوازی میانڕەوانەی هەڵس���وکەوت لەگەڵ کێشە نێونەتەوەیەکاندا. چونکە لەبەر هەر هۆیەک بێت – بونی ش���اخی سەخت لەسنوری نێوان دەوڵەتەکاندا، یان ئاستێکی بەرزی رەفت���اری عاقاڵن���ە لەپەیوەن���دی نێوان نەتەوەکاندا، یان بەهۆی دەسەاڵتی واڵتە یەکگرتوەکان���ی ئەمەری���کاوە- کەمترین جەن���گ لەئەمەریکای التین���دا رویداوە. بەالم لەناو ئەم بەش���ەی دنیادا کودتای زۆری س���ەربازی روی���داوە ک���ە بونەتە دیموکراتیەکان" حکومەتە روخانی هۆی رۆژهەاڵت���ی لەواڵتان���ی زۆر بەش���ێکی ناوەڕاست و والتە عەرەبیەکانیش بەهەمان دۆخ���دا تێپەڕیون. زۆرێک ل���ەم واڵتانە لەعێراق���ەوە بۆ میس���رو لیبیاو س���وریا بەکودتای سەربازی حکومەتی سەربازی دروس���تکرا ک���ە نەک خۆی ب���ۆ جەنگی ب���ۆ س���ەرکوتکردنی دەرەک���ی، بەڵکو تەرخانکرد. گەلەکانی خۆی���ان نەتەوەو قس���ەکردن واڵتانەدا ئ���ەم لەزورب���ەی بەچەککردن و گرنگیدان سوپاو لەگرنگی دروشمی لەژێر پۆش���تەوپەرداخکردنی، خۆئامادەک���ردن دەرەک���ی و مەترس���ی ب���ۆ بەرگ���ری ل���ەواڵت ئەکرێ���ت، بەاڵم لەناوەڕۆکدا بون بەهێزێکی سەرکوتکەری کۆمەڵگا کە بەرگری لەمانەوەی هێزێکی دیاریکراو ئەکەن. رەنگە دۆخی ئێس���تای س���وریا باش���ترین بەڵگەی ئەوە بێت کە ئەو هێزە سەربازیە پر چەکەی حکومەتی بەعس���ی س���وری دروس���تی ک���ردووە، ئەگەرچی بەناوی مەترس���ی ئیسرائیلەوە

دروس���تکراوە، ب���ەاڵم لەناوەڕۆکدا بووە بەقەڵغان���ی س���ەرەکی پاراس���تنی رژێم لەهەم���وو ناڕەزایەکی ناوخۆیی. س���وپا ب���ەوەی کە ه���ەم چەک���ی زۆر قورس و ه���ەم هێزێک���ی ریکخراوو پر دس���پلین و گوێراێەڵە، وەک هەڕەشەیەکی گریمانەیی ترسناک بو س���ەر ئازادیەکانی کۆمەڵگا ئەمێنێتەوە، هەر لێرەوە لەزوربەی واڵتە دیموکراتیەکاندا رێ و رەسمی زۆر قورس و گران بۆ کۆنتڕۆلکردنی س���وپا دانراوە کە دورخس���تنەوەیەتی گرنگرتر لەهەمووی لەو ملمالنێ سیاس���یانەی کە لەناوخۆی واڵتدا لەنێوان هێزە سیاسیە جیاوازەکاندا هەیە. ئەکرێت نمونەی ئیس���رائیل وەک یەکێ���ک ل���ەو دەوڵەتان���ە دابنێی���ن کە پرچەکی بەهێزو س���وپایەکی ئەگەرچی ئامادە کردوە، بەاڵم لەمێژوی خۆیدا دور بووە لەو مەترسیانەی ئەشێت ئەم هێزە بۆ ئازادیەکانی ئیس���رائیلیەکان دروستی بکات. ئیس���رائیل کە رەنگ���ە لەهەموو دەوڵەتێک���ی ت���ر زیاتر ل���ەم ناوچەیەدا لەبەردەم ب���ەردەوام هەبێ���ت و ناحەزی هەڕەشەی پەالمارداندا بێت، بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا سوپای لەبواری سیاسی ناوخۆ دورخس���تۆتەوەو بەش���ێک نی���ە لەهیچ لێرەوە ئیسرائیل ملمالنیێکی سیاس���ی. کە روبەروی ناحەزی زوربەی دەوڵەتانی دەوربەر و هەموو دەولەتە ئیس���المیەکان بۆتەوە، لەمێژوی خۆیدا هیچ کودتایەکی نەبینیووەو س���وپا هەڕەشە س���ەربازی

نەبووە بۆ فەزای سیاسی واڵت.

یەکێک لەه���ەرە گرفتە س���ەرەکیەکانی لەهەرێم���ی دیموکراس���ی ئەگ���ەری بونی ب���ۆ ئەگەڕێت���ەوە کوردس���تاندا، لەش���کرێک کە نەک لەملمالنێی سیاسی ناوخ���ۆ دور نیە، بەڵک���و بەهەموو هێزو توانایەوە بەشدارە لەالیەنگری و سەپاندنی لەهەرێمی دیاریکراو، سیاس���ی هێزێکی کوردستاندا لەشکرو سوپا سەر بەحیزبە سیاسیەکانن و بەپێی فەرمان و بڕیارەکانی ئەوان ئەچن بەڕێوە. ئەم هێزە ئەگەرچی بەناوی پاراستنی ئاسایشی نەتەوەییەوە دروستکراوە، بەاڵم لەئەرزی واقعدا بووە بەباڵی س���ەربازی ئەو هێزە سیاسیانەی لەکوردستاندا لەملمالنێی سیاسیدان. ئەم دۆخە گەورەترین مەترس���ی بۆ ئاسایشی دروس���تکردووەو نەتەوەیی کوردس���تان دۆخێکی هێناوەتە پێش���ی کە هەمیشە ئەگەری ئەوەی گرژی و ملمالنێی سیاسی، سەربکێشی بۆ گرژی و ملمالنێی سەربازی لەئ���ارادا بێت. بەڕاس���تیش هەمیش���ەو سیاس���یدا، ناکۆکیەکی لەهەر بەردەوام هەموان هەست بەنزیکبونەوەی ئەم دۆخە ئەکەین. لەهەرێمی کوردس���تاندا لەشکرو س���وپا بەش���ێکن لەملمالنێی سیاس���ی و دەستکاری ژیان و ئازادی کۆمەڵگای ئێمە بەقازانج���ی هێزێک لەهێ���زەکان ئەکەن. ئەزمونی س���ەر گ���ەورەی هەرەش���ەی هەرێمی���ش ن���ە جیهان���ی دەرەوەو ن���ە نەبونی هەڵبژاردنی پاک و نە بەتااڵنبردنی س���امانەکەیەتی، بەڵکو هەم���وو ئەمانە دەرئەنجامی بونی س���وپاو لەش���کرێکی حیزب���ی و سیاس���ین ک���ە لەبچوکتری���ن یەکیانەوە ت���ا گەورەترین کەرتیان بوون بەبەش���ێک لەگەمەی سیاس���ی واڵت. تا ئەم دۆخەش بەردەوام بێت، ئاسایش���ی کوردس���تان ن���ەک ل���ەدەرەوە، بەڵک���و لەناوەوە توش���ی داڕمان و قەیرانی گەورە

ئەبێت.

13 )375( سێشه ممه 2013/4/30 [email protected]بیروڕا

سوپاو مەترسیەکانی

رۆشنبیران له به هه شتی گێله پیاواندا

لەهەرێمی کوردستاندا

لەشکرو سوپا بەشێکن لەملمالنێی

سیاسی و دەستکاری ژیان و ئازادی کۆمەڵگای

ئێمە بەقازانجی هێزێک لەهێزەکان

ئەکەن

نه جات نوری

ئازاد جه الل

ئیس����المییه كاندا هێزه له كۆنگره ی هه میشه له نیوه زیاتر هه ڵه بجه ییه كان ده رده چ����ون و چانس����ی بردنه وه ی����ان پارت����ی له كۆنگ����ره ی هه ب����وه ، دیموكراتی كوردس����تاندا خوایه لێم نه گ����ری به گوناه )ده كه س����ه به ڵێن موته ئكیده " "عه شه ره ی پێدراوه كه (، له ڕی����زی ناوه كانی����ان ده رچ����ون و پێش����ه وه ی س����ه ركه وتوان تۆماركرا. له كۆنگره ی یه كێتیشدا خانقینییه كان و ك����ه ده یانزان����ی كۆس����ره تییه كان

مه یدانه كه بۆ ئه وانه .نی����ه ج����وان له كۆمه ڵناس����یدا

ناوچه گه رێتی و عه شیره تگه رێتی . ب����ه اڵم كتێبێ����ك له ب����ازاڕ هه ی����ه به ن����اوی )مێ����ژوی عێراق����ی ن����وێ ( نوس����ه ره كه ی )عه ل����ی وه ردی(ی����ه و كراوه به كوردیش.. ئه و كتێبه باس����ی به ریتانییه كان له دژی ده كات شۆڕش له ساڵی 1920دا.. جموجوڵ و چاالكی هه مو شاره كانی عێراق شیده كاته وه .. ده نوس����ێت له خانه قین به ریتانییه كان تێكشكان و ئااڵی ده وڵه تی عوسمانییان هه ڵك����ردوه ، له هه ڵه بجه ئیداره نیمچه س����ه ربه خۆ بو، له سلێمانی حكومه تی مه لیك مه حمود دام����ه زرا.. كه دێته سه ر باسی شاری هه ولێر ده نوسێت: له هه ولێر كه س مێ����ش میوانی نه بو، كاپتنی ئه و ش����اره ناوی كاپتن )هو( بو ش����ه وان له قه راغ����ی قه اڵ ده خه وت له ترسا.. هه ركه س����ێك بیوتایه )ها( كاپت����ن زراوی ده تۆق����ی و ڕایده كرد.. كاپتن به وردی موتابه عه ی دۆخه كه ی ده كرد.. ڕۆژێك چه ند سوارێك به ره و

هه ولێ����ر هاتن له دوره وه س����واره كانی بینی ویس����تی ڕاب����كات، ب����ه اڵم كه ته ماشای نزیككه وتنه وه س����واره كان ماستیان عه شیره تی خۆشناون و كرد ب����ۆ ئه ربیل هێن����اوه .. به درێژایی ئه و ماوه ی����ه هه ولێ����ر تۆزی م����ردوی لێ

نیشتبو. ئه وه گێڕانه وه ی����ه له م مه به س����تم نیه كه خه ڵكی هه ولێر به ترس����نۆك و خه ڵكی س����لێمانی به ئازا ناو ببه م... هه ولێرو س����لێمانی هه ر كوردستانن، به اڵم خوا ئه وه بگرێ كه بڵێ : هه ولێر وه كو س����لێمانی وای����ه . بینای به رزو جاده ی پان ئازادی به رجه سته ناكه ن و

ئاسوده یی به ده رون نابه خشن. له هه ولێ����ر زه مینه س����ازی هه یه بۆ به ده س����ه اڵت و درێژه دان ملكه چبون و جامان����ه وه ، ب����ه كاڵوو ده س����تگرتن

ڕه خن����ه و یاخیب����ون و له س����لێمانی ه����اوارو زیته ڵی هه یه . له س����ه رده می س����ه عبه ( به )مه دین����ه س����ه ددامدا ناوده برا.. ئه م ش����اره سنوری ئازادی به زان����دوه ، به جۆرێك كه ش����انازییه ب����ۆ هه م����و بواره كانی ڕۆش����نیبری و كایه كانی هونه رو سیاسه ت و ته نانه ت بیركردن����ه وه و جوان����ی خاوێنی هه م سروشت و هه م مرۆڤ... له كه ركوكه وه هونه رمه ندان هاتن و له سلێمانی دراماو سینه مایان پێشكه شكرد، له هه ولێره وه هات����ن و لێره وه ئازادیی����ان برده وه بۆ

ئه وێنده رێ . كه وات����ه با س����لێمانی چێتی بكه ین هی����چ نه نگییه كی تێدا نیه ، به اڵم دور له عه ش����یره تگه ری ، چونكه شارچێتی ڕێگه پێدراوه و مه ده نیدا له دامه زراوه ی

ته ندروسته .

با سلێمانیچێتی بكه ین، هیچ عه یبه یه كی تێدا نیه !

له هه ولێر زه مینه سازی هه یه

بۆ ملكه چبون و درێژه دان

به ده سه اڵت و ده ستگرتن به كاڵوو

جامانه وه

ئه وانه ی خۆیان به رۆشنبیر ده زانن و ده توانن عه قڵیان

به كاربهێنن له هه ركوێیه كن،

سه ر به هه رچ رێكخراوو حیزبێكن، بێن و له یه ك به ره دا

بۆ داكۆكیكردن له ئازادییه كانی خه ڵك کۆببنه وه

دیمه نێک له شاری سلێمانی

Page 14: ژمارە 375

وه ها ده زانم پێش ئه وه ی قس���ه له سه ر تایبه تمه ندی که یسه كه بکه ین، پێویسته به گش���تی قس���ه له س���ه ر خه اڵتکردن بکه ین. خه اڵت کرده یه كی پێبه خش���ینه ناوه ندێکه وه، که س���ێکه وه، الی���ه ن له کارێک، که س���ێک، بۆ ده زگایه ک���ه وه، دانپیانان، پێزانی���ن، وه ک به رهه مێک، ریزگرت���ن، و ل���ه س���ه رووی هه موویه وه

په یوه ندی دروستکردن. خه اڵت به خشین به رهه مهێنانی جۆرێکه له په یوه ندی، که راسته وخۆ یانی جۆرێک له ده س���ه اڵت. چ ج���ۆره په یوه ندیه ک یان ده س���ه اڵتێک به رهه مدێ���ت کاتێک ده سه اڵت خه اڵت ده به خشێت. ئاشکرایه په یوه ندیه کی ده سه اڵتیانه. به اڵم کاتێک په یوه ندی خۆی جۆرێکه له ده س���ه اڵت، که وات���ه ده س���ه اڵتێکی ده س���ه اڵتیانه. ئه گه ر به ووردی قس���ه بکه ین له رێگای خه اڵته وه، به تایب���ه ت کاتێک له الیه ن ده س���ه اڵته وه ده به خشرێت، ده سه اڵتێک له الیه ن ده س���ه اڵته وه ده به خشرێت به که سی خه اڵتکراو له پێناوی ده سه اڵتدا. ده به خشێت ده سه اڵت ده سه اڵت که واته

له پێناوی ده سه اڵتی زیاتردا. س���ه ره تا ده بێت ئه وه روون بکه مه وه که هه رچه نده من خه اڵتکراوم، به اڵم به هیچ ش���ێوه یه ك من ب���ه تایبه ت یان بۆ هیچ کواڵیتیه ك���ی کاره کانم، من خه اڵت نه ك���راو. به ڵکو له ناوچ���ه ی گه رمیان، له دوو س���اڵی راب���ووردوودا، کراوه به جۆرێ���ک له نه رێت ک���ه هه موو ئه وانه ی باڵوکه ره وه یه ک، کتێبێک یان نوسینیان نوس���یوه خه اڵت بکرێن. که واته کرده ی نوسین خه اڵت ده كرێت، سه رباری نوسه ر یان ناوه رۆکی نوسین، له پێناو هاندانی

زیاتری نوسین. دی���اره ئه م کاره له س���ه ره تادا وه ها ده رده که وێت ک���ه کارێکی خه مخۆرانه ی چاک���ی پێویس���ت بێت. ب���ه اڵم کاتێک زیاتر لێ���ی وورد ده بیته وه به جۆرێکی تر ده رده که وێت. یه که م کرداری نوسین، ک���ه لێکۆڵینه وه، توێژینه وه، پش���کنین ده گرێته وه، له الی���ه ن مرۆڤه وه ئه نجام ئه درێت. ئه م مرۆڤه پێویس���تی به ئه وه هه یه که ژیانی بۆ ته رخان بکات. کاتێک مرۆڤێک ژیانی بۆ بوارێکی وه ها ته رخان ده كات ئه وا ، له س���اته وه ختی ئێستای کۆمه ڵگای کوردی به گش���تی و گه رمیان به تایبه تی، ل���ه به ر نه بوونی خوێنه ری زۆر، بازاری زین���دوی کتێب، هاریکاری ناوه ن���د و ده زگا و رێکخ���راوه كان، ئ���ه وا که سێک که ژیانی بۆ بواری لێکۆڵینه وه ته رخ���ان کردبێ���ت ناتوانێت له س���ه ر به رهه مه که ی ب���ژی. ئه مه ناتوانرێت به لۆجیکی س���ه رمایه داری ته ماشا بکرێت ک���ه کااڵ بازار بریاری له س���ه ر ئه دات. به ڵکو ئێمه له س���ه رده مێکی تایبه تداین ک���ه مه عریفه پێویس���ته له س���ه رتاپا بواره كاندا بۆ باش���کردنی جۆری ژیان، ده س���ه اڵت، په یوه ن���دی کۆمه اڵیه ت���ی، ئابوری و ئاسایش���ی نیشتمانی. له سه ر ئ���ه م بنه مایان���ه، وه ك زۆرب���ه ی زۆری واڵتانی دیموکرات و پێش���که وتوو ئه رکی حکومه ته که سااڵنه نه ک خه اڵت به ڵکو بودجه ی تایبه تی هه بێت بۆ ئه نجامدانی پ���رۆژه ی لێکۆڵین���ه و و توێژینه وه. نه ك ل���ه ش���ێوازی داهێنان���ه کاریکاتێری و رۆش���نبیری. وه زاره تی کۆمیدیه ک���ه ی به ڵکو به پێی پێوه ری زانستی ناوه رۆکی پرۆژه کان. نه ك له س���ه ر بنه مای خزم ته که تول و ب���اڵ و حی���زب و خزمێن���ه و بنه ماڵه. ل���ه دۆخێکی وه هادا، مه عریفه نرخی ده بێت، سودی ده بێت له ئه نجامدا گه ش���ه ی گرنگی پێکهێنه رێکی ده بێته

کۆمه اڵیه تی.به اڵم کاتێک ده زگایه ك دێت، خه اڵتێک ته نها له سه ر بنه مای نوسراو، گرنگ نیه هه رچیه كه و هه رچۆنێکه، ده به خشێته وه، ئه وا خاوه نی نوس���ین نازانێ چۆن لێی تێبگات. گه ر خ���ه اڵت هێمای پێزانینه، ئه وا نوسه ری خه اڵتکراو هه ست ده كات له به رامبه ر نوس���ینه كه یدا پێی زانراوه، ب���ه اڵم چ ج���ۆره پێزانینێ���ک. لێره دا ته نه���ا یه ك پێوه ر هه ی���ه ئه ویش وه ك هه م���وان. ئه مه پوچ بوون���ه وه ی مانای خه اڵته. چونکه ل���ه هیچ کوێیه كی ئه م دونیای���ه دا خ���ه اڵت نیه ک���ه به بێ هیچ پێوه رێک بۆ هه موو نوس���راوێک بدرێت له هه ر بوارێکدابێ���ت هه رچۆنێک بێت. خ���ه اڵت ئامانج���ی س���ه ره كی هاندانه. هاندان���ه نه ك ب���ۆ نوس���ین، به ڵکو بۆ باش���ترکردنی بواری نوسین. به اڵم ئه م

جۆره خه اڵته نوسه ره كان وه ها لێده كات که ته نها بنوس���ن، چونکه ئه وه به س���ه بۆئ���ه وه ی خه اڵت بکرێ���ن. ره نگه ئه مه ل���ه و روانگه یه وه هاتبێت ک���ه گه رمیان ناوچه یه ك���ه ده بێت نوس���ه ره کانی هان بدرێن، گرنگ نیه هه رچیه ك ده نوسن.

م���ن گه رمیان���م ب���ه ره ن���ج و ئه رکی س���ه ر ش���انی خۆم نزیکه ی ده ساڵ له زانکۆیه كی ئه وروپی ت���ا پله ی دوکتۆرا خوێندومه. ه���ه ر گه رمیانیه كی تر گه ر ده رفه تی بۆ بره خسێت نه ك وه ك من زۆر دڵنیام باشتریش ده بێت. به م پێیه، گه ر حکومه ت یان ه���ه ر الیه نێک ده خوازێت بواری رۆش���نبیری ی���ان مه عریفی یان ئه كادیمی له گه رمیان ببوژێنێته وه ئه وا ئه وه ی پێویسته پاڵپش���تی بێ مه رجه بۆ ئه وه ی که س���ه كان ب���ه ئازادی ژیانی خۆیان رێک بخه ن. خه اڵتێکی وه ها چی ده به خش���ێته نوس���ه رێک؟ چ په یامێکی پێئه دا؟ گه ر من ل���ه به رامبه ری کتێبی حکومه ت و سامانی سروشتی له هه رێمی کوردس���تان خه اڵت���م وه رگرتبێت ئه وه پرۆژه یه ك بوو پێش���که ش به وه زاره تی خوێندنی بااڵ کرا، به هیچ ش���ێوه یه كی وه اڵمی نه درایه وه. بۆچی کتێبێک شایانی خه اڵت���ه، کاتێک که حکوم���ه ت پاره ی خه ڵکی له ده س���تدایه ئاماده نیه به هیچ شێوه یه ك پولێکی بۆ ته رخان بکات؛ له کاتێکدا کتێبه كه تاقه کتێبه له سه رتاپا مێژووی کورددا، له هه ستیارترین بواردا که کاریگ���ه ری هه یه له س���ه ر یه ك به

یه كی تاکه كانی کۆمه ڵگا.

توێژینه وه، لێکۆڵین���ه وه، نوس���ین، بااڵتری���ن کاره، ل���ه هه ر کوێ زانس���ت حورمه تی هه بێت، زۆرترین بڕی بودجه و کتێبخان���ه و بوار ره خس���اندن بۆ دابین ده كرێت. له هه ر کۆمه ڵگایه كیش���دا که حورمه تی نه بێت ئه وا به پارچه ته تکه و ره زیانه یه ك ده بێت خاوه نه که ی مه منون و ده س���ت به سه ر س���نگه وه بێت. کاری مه عریفی زۆر بااڵتره له کاری سیاس���ی، له کاری بازرگانی، له کاری هه ر بوارێکی تر. گه ر ه���ه ر هه نگاوێکی باش هه یه له کۆمه ڵگای مرۆڤایه تیدا له س���ه ر بنه مای مه عریفه ی���ه نه ک هیچ ش���تێکی تر. له هه رکوێ مه عریفه بێ ن���رخ بوو، ئه وان هیچ ش���تێکی تر جگه له پ���اره نرخی

نیه. بۆیه ئه م خه اڵته ب���ۆ پوچکردنه وه ی مان���ای خه اڵت���ه، بۆ دڵخۆش���کردنێکی باوکانه یه ل���ه الیه ن که س���انێکه وه که نوس���ین و مه عریفه له الی���ان نرخی له هیچ که مت���ره. ئه م خه اڵته مامه ڵه كردنه له گه ل که س���ی نوسه ردا وه ك مناڵێک، >ب���ا دڵیانخۆش بکه ین ش���تێکیان پێ ببه خش���ین ل���ه به رامب���ه ر کاره كانیان، هه موویان ب���ه یه که وه با دڵیان له یه كتر دانه مێنێ���ت<. س���وککردن یه کێکه له ده س���ه اڵته هه ره س���ه ره كیه كانی کرده دیکتاتۆری���ه كان. حکومه ت���ی هه رێم له ب���واری س���وککردنی مێ���ژوو و هونه ر و هه موو رۆژنامه نوس���ی و بیرکردن���ه وه و بوارێکی تردا ره نگه وه ك گه نده ڵی له نێو حکومه ته یه که مه کانی سه ر گۆی زه ویدا بێت. سوککردن، ئه تکردن، مێگه لیکردن، جه ماعیک���ردن هه م���وو ئه مان���ه پالنی ووردی ب���ۆ دائه رێژرێ���ت بۆئه وه ی هیچ به ها وسه نگ و نرخ و گرنگی نه مێنێت. بۆ ئه وه ی رۆژنامه نرخی نه بێت به سه دان و هه زار رۆژنامه ده ربکه. بۆئه وه ی خه اڵت هیچ گرنگیه كی نه مێنێت له مسه ری واڵت بۆ ئه و سه ری واڵت وه ك نوگه شوجاعه

به سه ر هه مواندا ببیبه خشه وه.

بیروڕا(375( سێشه ممه 142013/4/30

ده‌ینوسێت

بۆچی‌خه‌اڵتکردنه‌که‌م‌قبوڵ‌ناکه‌م؟

[email protected]

له ئێستادا مش���تومڕو گفتوگۆی پرسی سه رۆكایه تی هه رێم به تایبه تیش بونی كاندیدی ئۆپۆزسیۆن و نایاسایبونی خۆ كاندیدكردن���ه وه ی بارزان���ی به ته واوی په راوێ���ز پارله مان���ی هه ڵبژاردن���ی هۆكاره كه ی ره نگ���ه ك���ه خس���توه ، كاریگ���ه ر نه بون���ی خ���ودی پارله مان بێت له پرس���ه سیاسی و كێشمه كێشمه سیاس���یه كاندا، هه رچه نده له م خوله ی پارله ماندا به هۆی بونی ئۆپۆزسیۆنه وه پارله مان كاراب���و به اڵم نه یتوانی رۆڵی هاواڵتیانی هه ربۆی���ه بگێڕێت.. خۆی كوردس���تان ئۆمێدیان ب���ۆ گۆڕانكاری كاڵبۆته وه و په رله مان���ه وه له كه ناڵ���ی ئێس���تا روگه كه ئاراس���ته ی پۆس���تی فشاره كان بۆیه هه رێمه ، سه رۆكایه تی له س���ه ر ئۆپۆزس���یۆن رو له زیادبون���ه بۆ دیاریكردن���ی كاندیدێكی به هێز كه بتوانێت كورس���یه كه ی سه رۆكی هه رێم بباته وه ، وه كاتی ئه وه یه ئۆپۆزسیۆن بكاته وه ، ده س���ه اڵت له وه رگرتنی بیر ئه گ���ه ر ئۆپۆزس���یۆن به رنامه و پالنی وه رگرتن���ی ده س���ه اڵتی نه بێت و هه روا به ئۆپۆزسیۆنبون بمێنێته وه بنه ماكانی

ئۆپۆزسیۆنبون له ده ست ده دات.ئۆپۆزس���یۆن نێوه نده ش���دا ل���ه م له ب���ه رده م دو ئه گه ردای���ه یان ئه وه تا كاندی���دی خ���ۆی ده بێت بۆ پۆس���تی س���ه رۆكی هه رێ���م، ل���ه م حاڵه ت���ه دا بونی كاندید واتا داننان به سیس���تمی سه رۆكایه تی، كه ئۆپۆزسیۆن به توندی دژایه تی���ان ده ك���رد، ب���ه اڵم ده توانن له كات���ی ده رچون���ی كاندیده كه یان���دا له سه رۆكایه تیه وه سیستمی حوكمڕانی بگۆڕن بۆ پارله مانی. له حاڵه تی نه بونی كاندیدیشدا ئه وكات ئومێدی هاواڵتیان و ش���ه قام بۆ ئۆپۆزسیۆن كاڵده كه نه وه و ره نگ���ه رێ���ژه ی به ش���داری هاواڵتیان

له هه ڵبژاردندا داببه زێت.له حاڵه ت���ی بون���ی كاندی���د له الیه ن دیراس���ه و ده بێ���ت ئۆپۆزس���یۆنه وه خۆیان بكه ن و ورد لێكۆڵینه وه یه ك���ی بۆ هه م���و ئه گه رێ���ك ئاماده بكه ن كه دێته ب���ه رده م كاندیده كه یان له حاڵه تی ده رچون یاخود ده رنه چون، له ئێستاشدا باس له نه وشیروان مسته فاو سه اڵحه دین به هادین ده كرێت، ك���ه ره نگه ئه وه ی بتوانێت ركابه ری به هێزو یه كالكه ره وه ی بارزانی بكات نه وشیروان مسته فا بێت )هه رچه ن���ده هی���چ ئاماژه یه ك نیه بۆ پێودانگه ی ب���ه و خۆكاندیدكردن���ی(، نه وشیروان مسته فا خاوه نی بنكه یه كی جه ماوه ری���ی به رفراوان���ه به جۆرێ���ك

س���ه ره ڕای الیه ن���ه ئۆپۆزس���یۆنه كان به ش���ێكی زۆری ده نگ���ی الیه نگران���ی یه كێتێش بۆ خۆی مس���ۆگه ر بكات كه ره نگه س���ه باره ت به ده نگی یه كێتی كه ده نگی یه كالكه ره وه ده بێت بۆ سه رۆكی هه رێم س���ه الحه دین به هادین نه توانێت ئه و ده نگه به هێزه مسۆگه ر بكات له ناو یه كێتیدا، ئه گه ر ئۆپۆزس���یۆن به جدی داهات���ودا له هه ڵبژاردن���ی بیانه وێ���ت سیس���تمی حوكمڕانی بگ���ۆڕن ده بێت فش���اری گه وره له س���ه ر نه وش���یروان مسته فا دروست بكه ن بۆ ئه وه ی خۆی كاندید بكات بۆ سه رۆكی هه رێم چونكه هه مو ئه گه ره كان به و ئاراس���ته یه ن كه تاكه كه س���ێك بتوانێ���ت ملمالنێیه كی سه خت و چاره نوسساز له گه ڵ بارزانیدا نه وشیروان مس���ته فایه و زۆرێك بكات ئاراس���ته یه ن كه له ئه گه ره كانیش به و ئه نجامه كه ی به سه ركه وتنی نه وشیروان مس���ته فا ده بێ���ت، گه ر ش���رۆڤه یه كی ورد بكه ی���ن بۆ ئاس���تی ده نگده ران و پێگه ی هێزه كانی هه رێم به تایبه تیش له هه ڵبژاردنی 2010دا و سێ پارێزگاكه ی هه رێ���م وه ربگرین پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان )671965( ده ن���گ واتا 36%ی ده نگه كانی س���ێ پارێزگاكه ی هه رێم، یه كێتی نیشتیمانی كوردستان (397929( واتا )21%(ی ده نگه كان، )425793(ی گ���ۆڕان بزوتن���ه وه ی ده نگه كان واتا له ) 23%( و یه كگرتوی ئیس���المی ) 214222( ده ن���گ وات���ا (12%(ی ده نگه كان و كۆمه ڵی ئیسالمی )8%(ی وات���ا ده ن���گ )144996)43%ی ئۆپۆزس���یۆن واتا ده نگه كان، به ده ستهێناوه و، هه رێمیان ده نگه كانی به ده نگی یه كێتیشه وه ده كاته )%64( ی ده نگه كان به و پێودانگه ی زۆرینه ی بنك���ه ی جه م���اوه ری یه كێت���ی ده نگ به نه وشیروان مس���ته فا ده دات چونكه س���ه ره ڕای ئه وه ی یه كێتی به لیس���تی جیا داده به زێت و كاندیدی بۆ پۆس���تی س���ه رۆكی هه رێم نابێ���ت، الیه نگرانی پارته كه یان له ده سه اڵتدارانی نیگه رانن كه له ژێر هه یمه نه ی بارزانی و پارتیدایه بۆیه شه قامی یه كێتی له نێوان بارزانی و نه وشیروان مس���ته فادا، نه وش���یروان مسته فا هه ڵده بژێرێت، هاوكات ده نگی ش���ه قامی یه كگرتوش بۆ نه وش���یروان مسته فایه به هۆی ئه و فشارو دژایه تیه به رده وام���ه ی پارت���ی ب���ۆ یه كگرت���و باره گاكانیان س���وتانی به تایبه تی���ش له ده ڤه ری بادینان، هه ربۆیه نیگه رانیه كی گه وره و په نگخواردو به رامبه ر به بارزانی

له ن���او ش���ه قامی یه كگرت���ودا هه یه ، سه باره ت به الیه نه كانی ترو شه قامیش نه وشیروان مسته فا پێگه یه كی گه وره ی هه ی���ه به هۆی ئ���ه وه ی راس���ته وخۆو تون���د ره خنه كانی ئاراس���ته ی خودی بارزانی و ده س���ه اڵتدارانی كوردس���تان هه مو هاوكات بێس���ڵه مینه وه ، كردوه كه موك���وڕی و گه نده ڵ���ی و رۆتین���ات و ك���وردی ده س���ه اڵتی خراپ���ه كاری بارزانی ئه ستۆی ده كه وێته راسته وخۆ ب���ه و پێوه دانگه ی بارزان���ی له هه ره می ده س���ه اڵتدایه ، به دیوه ك���ه ی تریش���دا هه م���و هه وڵ و هه نگاوێك���ی رێكخراوی مه ده نی و چاالكوان و رۆژنامه و سه نته ره رابردودا كردویانه له ماوه ی ئه هلیه كان ده چێت���ه تای ت���ه رازوی نه وش���یروان

مسته فاوه .به و ئه گ���ه ره كان هه مو هه ربۆی���ه و ئاراس���ته یه ن كه ده نگی ئۆپۆزس���یۆن چوارس���اڵی روداوه كان���ی به ه���ۆی له هه ڵكشاندایه و ده نگه كانی رابردوه وه ئه گه ر نه وشیروان مسته فا خۆی كاندید بكات زیاتر 50%ی ده نگه كان مسۆگه ر

ده كات.له به رامبه ریش���دا مه س���عود بارزانی م���اوه ی دو خوله س���ه رۆكی هه رێمی كوردستانه و تائێس���تا یه كالنه بۆته وه ئایا خۆی كاندی���د ده كاته وه بۆ خولی س���ێیه م یان نا كه ئه گه ر مه خره جێكی یاس���ایی بۆ نه دۆزنه وه بۆی نیه خۆی كاندید بكاته وه ، چونكه به پێی ماده ی

یاسای س���ه رۆكایه تی هه رێم سێیه می ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێ���م بۆ چوار س���اڵه و ده ش���ێ بۆ ج���اری دوه میش خ���ۆی هه ڵبژێرێته وه و له م���اده ی 64 ی ره شنوس���ی پ���رۆژه ی ده س���توری ئاماژه به هه مان ش���ێوه هه رێمیش���دا به وه كراوه كه ماوه ی ویالیه تی سه رۆكی هه رێم بۆ چ���وار س���اڵه و ده كرێت بۆ ویالیه تێكی تریش خ���ۆی هه ڵبژێرێت، واتا ناتوانێت بۆ خولی س���ێیه م خۆی كاندی���د ب���كات، به اڵم س���یناریۆكانی پارتی بۆ كاندیدكردنه وه ی بارزانی به و پارله مانی كوردستان ئاراسته یه ن، كه ل���ه و ماوه ی���ه ی له به رده می���دا م���اوه یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێم هه موار بكاته وه ، یاخود له وماوه یه دا ده س���تور ماده ی به پێ���ی چونكه تێپه ڕێنرێ���ت 64ی ره شنوس���ی ده ستور، له وكاته وه دو خول ئه ژمار ده كرێت كه ده س���تور تێپه ڕێنرێت واتا له و كاته ی ده س���تور تێپه ڕێنرێ���ت، بارزانی بۆی هه یه بۆ دو خولی دیكه خۆی بپاڵێوێت، به اڵم ئایا بارزانی له به رامبه ر كاندیدێكی به هێزی ئۆپۆزسیۆندا چی پێده كرێت، به وپێیه ی بارزانی ده توانێت ته نها ده نگی خودی پارته ك���ه ی خۆی به ده س���تبێنێت كه له هه ڵبژاردنی 2010 دا ته نها له 36%ی ده نگی سێ پارێزگاكه ی هه رێمی هه یه و هاوكات ئه گه ره كان به و ئاراسته یه ن كه له هه ولێرو گ���ۆڕان بزوتنه وه ی ده نگی سلێمانی و ده نگی یه كگرتوی ئیسالمیش له پارێزگای دهۆك له هه ڵكشاندان، به و پێودانگه ش ئه گه ر ساخته كاری نه كرێت

ده نگی بارزانی له 40% تێپه ڕ ناكات.به اڵم پرس���یارو ته ح���ه دای به رده م ئۆپۆزس���یۆن له حاڵه ت���ی بردن���ه وه ی كاندیده كه ی���ان ئه وه یه كه ئایا پارتی و بارزان���ی گه یش���تونه ته ئه و خ���ودی ئاسته ی كه ئه گه ر كاندیدی ئۆپۆزسیۆن س���ه ركه وت، عه رش���ی س���ه رۆكایه تی هه رێ���م راده س���تی كاندی���دی ب���راوه بكه ن، به وپێی���ه ی حوكمڕانی ئه مڕۆی هه رێم به ته واوی حیزبی و شه خس���یه و زۆرب���ه ی دۆس���ێكانی ن���ه وت و پاره و سامان و هێز له ده ستی شه خس و پارته ده سه اڵتداره كاندایه ، به دیوه كه ی تریشدا ئایا ئه توانن راده ستی نه كه ن كه دۆخی ئێستای كوردستان گۆڕاوه به هۆی بونی باڵیۆزو نوێنه رایه ت���ی زۆربه ی واڵتانی دونیا له هه ولێرو دروستبونی دۆخێكی نه خ���وازراو له حاڵه تی جێنه هێش���تن و راده ستنه كردنی كورسی سه رۆكایه تی؟

هاوكات له حاڵه تی خۆكاندیدكردنه وه و سه ركه وتنی بارزانی له خولی سێیه می سه رۆكایه تی به ته واوی به ردی بناغه ی رژێمی سیستمی حوكمڕانی بنه ماڵه یی ئاڵوگۆڕی ئه گه ره كان���ی داده نرێ���ت و له رێ���ی س���ه رۆكایه تی ده س���ه اڵتی

هه ڵبژاردنه وه به ته واوی الواز ده كات.

حاکم سابیر

دوای په سندكردنی بودجه ی عێراق بۆ ساڵی ) 2013 ( به بێ په رله مانتارانی كورد گ���رژی و ئاڵۆزی نێ���وان به غداو هه رێمی كوردس���تان تون���دی زیاتری تێكه وت، له وكاته وه الیه نه سیاسیه كانی كوردس���تان چه ندی���ن كۆبونه وه ی���ان كرد، تا ئێره زۆر كێش���ه نه بو، به اڵم بڕیاردرا كۆتایی پێ���ش له كۆبونه وه ی لیژنه ی���ه ك پێكبهێن���رێ بۆ نوس���ینی نامه یه ك و ئاراس���ته ی حكومه تی به غدا بكرێ���ت، ئه مه جێگای س���ه رنج بو بۆ هه موان، له وێوه ده كرێت بڵێن تێبینی و تێڕوانین���ی جی���اواز له م���ه ڕ نامه كه و هۆكاره كانی ئ���ه م بڕی���اره هه یه ، كه خاڵێك له چه ن���د به كورتی ده كرێ���ت

كورتیبكه مه وه :یه ك���ه م، گفتوگۆ له گ���ه ڵ حكومه تی مه ركه زیی���ه ن���ه ك گ���روپ و الیه ن���ه سیاسیه كانی عێراق، بۆیه ناكرێ الیه نه سیاس���یه كانی كوردستان بڕیار له سه ر چاره سه ری كێشه كان بده ن، باشتروایه حكومه تی هه رێمی كوردستان نامه كه ی كوردستان له په رله مانی بنوس���یبایه و تاوت���وێ بكرابوای���ه ئینج���ا ره وان���ه كرابوای���ه ، چونكه ئه ندامانی په رله مان له الیه ك نوێنه رانی خه ڵكی كوردستانن و

هه ڵبژێردراون، له الیه كی دیكه نوێنه ری حزب و الیه نه سیاسیه كانن.

دوه م، نابێ���ت نام���ه نوس���ین ب���ۆ كورد نوێنه رانی ناوه ن���د حكومه ت���ی له به غ���دا بینوس���ن، چونك���ه خۆیان ناوه ندی���ی و له حكومه ت���ی به ش���ێكن ده نگیان ب���ۆ داوه ، به اڵم ده كرێت ئه و نوێنه ران���ه وه ك س���ه رچاوه ی زانیاری سودیان لێوه ربگیرێ له الیه ن حكومه تی

هه رێم و په رله مانی كوردستان.له ب���اره ی س���ه ردانیكردنی وه ف���دی كوردیشه وه بۆ به غدا له چه ند ڕویێكه وه

كێشه ی هه بوه ، بۆنمونه :• له ڕوی پێكهاته ی لیژنه كه ناكرێت جێگری سه رۆك وه زیرانی عێراق ببێته سه رۆكی لیژنه و س���ه رۆكی فراكسیۆنه كوردس���تانیه كانی په رله مان���ی عێراق ببنه ئه ندام، چونكه هه مو ئه نجومه نی وه زیران���ی عێ���راق له ئه ندام���ی ئ���ه و فراكس���یۆنانه ك���ه له په رله مانتاران���ی

عێراقن متمانه یان وه رگرتوه .• جێگری سه رۆكی حكومه ت گفتوگۆ له گه ڵ س���ه رۆكی حكومه ت ده كات ئایا له ڕوی ئیداری و یاس���ایی و ده سه اڵته وه هاوش���انن؟ ئای���ا ل���ه ڕوی ده رونیه وه جێگری س���ه رۆكی ئه نجومه نی وه زیران له الی سه رۆكی ئه نجومه نی وه زیران هه ر خ���ۆی وه ك جێگر نایه ته به رچاو؟ یان

به دیوێكی تر ئایا سه رۆكی ئه نجومه نی وه زی���ران وه ك جێگری خۆی مامه ڵه ی له گ���ه ڵ س���ه رۆكی وه ف���ده كوردیه كه

نه كردوه ؟• سه رۆكی فراكسیۆنه كان كه ئه ندام ب���ون له لیژنه گفتوگۆ له گ���ه ڵ به غداو چونه ت���ه الی )س���ه رۆكی حكومه تی عێ���راق( له كاتێكدا خۆی���ان متمانه یان

پێ���داوه تا ببێته س���ه رۆكی حكومه ت متمانه ش���یانداوه چ���ۆن ه���ه روه ك به جێگره ك���ه ی كه ئێس���تا س���ه رۆكی وه فدی گفتوگۆیه له گه ڵ به غدا جێگری سه رۆكی حكومه ت سه رۆكی لیژنه یه كه ك���ه فراكس���یۆنه كان ئه ندام���ن ل���ه و

لیژنه یه .كه نوسییان نامه یه ش به و سه باره ت بۆ به غداو راده س���تی حكومه ت و الیه نه سیاس���یه ش���یعه كانیان ك���رد ده كرێ بڵێین له چه ند رویه كه وه الوازه ، له وانه ، نامه ی به هێزو یاس���ایی ئه و نامه یه یه بینوس���ێت و هه رێم ك���ه حكومه ت���ی بۆ كوردس���تان به په رله مانی بی���دات وه رگرت���ن به س���ود هه ڵس���ه نگاندن

له نوێنه رانی كورد له به غدا.به س���ه رۆكی بدرێت نامه كه هاوكات هه رێ���م له كۆبونه وه ی���ه ك ب���ۆ الیه نه ئه گ���ه ر بخوێنرێت���ه وه سیاس���یه كان تێبینیه ك هه بێت له سه ر نامه كه ده كرێ

به ڕاوێژ له گه ڵ په رله مان زیادیبكه ن.وێنه ی نامه كه بدرایه هه مو دۆس���ت و الیه نه په یوه ندیداره كان چ له عێراق یان یه كگرتوه كان نه ت���ه وه وه ك ده ره وه ، له واڵتانی���ش وه كو ئه مریكاو به ریتانیاو واڵتانی نزی���ك له بارودۆخی عێراق، تا بازنه ی گفتوگۆی نێوانمان فراوانتربێت

له به رژه وه ندی كورد ده بێت.-

عه‌رشی‌سه‌رۆكایه‌تی‌هه‌رێم..‌له‌به‌رده‌م‌نه‌وشیروان‌مسته‌فاو‌بارزانیدا‌

نوێنه‌ری‌‌كورد‌فه‌رمانبه‌ری‌‌ده‌وڵه‌تی‌‌عێراقن

زۆربه ی زۆری واڵتانی دیموکرات و پێشکه وتوو

ئه رکی حکومه ته که سااڵنه نه ک خه اڵت

به ڵکو بودجه ی تایبه تی هه بێت بۆ ئه نجامدانی پرۆژه ی لێکۆڵینه و ه و

توێژینه وه

هه مو ئه گه ره كان به و ئاراسته یه ن كه ده نگی ئۆپۆزسیۆن به هۆی روداوه كانی

چوارساڵی رابردوه وه له هه ڵكشاندایه و

ئه گه ر نه وشیروان مسته فا خۆی

كاندید بكات زیاتر 50%ی ده نگه كان

مسۆگه ر ده كات

محه مه د ره ئوف

جێگری سه رۆكی حكومه تی عێراق

گفتوگۆ له گه ڵ سه رۆكی حكومه ت ده كات ئایا له ڕوی ئیداری و یاسایی و

ده سه اڵته وه هاوشانن؟

Page 15: ژمارە 375

15 (375( سێشه ممه 2013/4/30 تەندروستی

فه‌زیحه‌ی‌‌ده‌رزییه‌كه‌فه زیح���ه ی واته رگێ���ت، ئه و كات���ه ی كه نیكسۆن سه رۆكی پێشووی ئه مریكا بوو، به مه به ستی هه ڵبژاردنه وه ی بۆ جاری دووه م هه ڵسا به س���یخوریكردن له س���ه ر پارتی دیموكراته كانی له باڵه خانه ی )واته رگێت( ل���ه س���اڵی 1972، ئ���ه وه ش بوویه هۆی ئه وه ی پارتی پارێزگاران له و هه ڵبژاردنه دا سه ركه وتن به ده س���ت بێنێت، نیكسۆن بۆ جاری دووه م بویه وه به سه رۆكی ئه مریكا.

رۆژنامه ی )واش���نتۆن پۆست( نهێنی ئه و كاره ی هه ڵمال���ی ك���ه په یوه س���ت بوو به سیخوریكردن به سه ر باڵخانه ی واته رگێت، بۆیه ئه نجومه نی پیرانی ئه مریكا لیژنه یه كی لێكۆلێنه وه ی رێكخس���ت ب���ۆ به دواچوونی راس���تیه كان، به اڵم به ر ل���ه وه ی لیژنه كه بڕیاری خۆی بدات، نیكسۆن ده ستی له كار كێشایه وه له ساڵی 1974، ئه وه ش بووه هۆی ئه و رووداوه ی ب���ه )فه زیحه ی واته رگێت(

ناسراو واته رووداوه ئابڕوبه ره كه .په یوه ن���دی ئاش���كراكردنی هه روه ه���ا له كلینت���ۆن( بی���ل )مونیكالویس���كی و ش���وێنێكی گشتی وه ك كۆش���كی سپی، ئه مانه و چه ندی���ن رووداوی تر بوونه هۆی ئ���ه وه ی رۆڵ و گرنگ���ی رۆژنامه گ���ه ری له

رووداوه جیاوازكاندا. 2013/4/2 رۆژی ل���ه ئ���ه وه ی پ���اش ژماره ی���ه ك ل���ه هاواڵتیانی هه رێ���م بوونه قوربانی سیس���ته می ناته ندروستی هه رێم و قاچاخچیه ت���ی ده رمان���ی كۆمپانیاكان، له ئێستاشدا ژماره یه كی زۆری ئه و هاواڵتیانه به پێی ووته ی پس���پۆرانی چاو پێویس���ته

چاوه كانیان ده ربهێنرێت!ئه وه ی به رگوێمان كه وت له جه نابی وه زیر، بڕیار وابوو كه لیژنه ی���ه ك به دواچوون بۆ ئه و دۆسیه بكات، به اڵم پاش تێپه ربوونی نزیكی مانگێك تا ئێس���تا هیچ ئه نجامێكی ئ���ه و لیژنه یه دی���ار نیه ، به پێ���ی هه واڵی میدیاكانی���ش بێ���ت، چوار له و كه س���انه ك���ه به گومانی قاچاخچی ئ���ه و ده رزییه وه گیرابوون ئازاردكراون! سه رۆكی حكومه ت ك���ه بریاربوو خ���ۆی به دواداچوون بۆ ئه و دۆسیه بكات، به اڵم سه رۆك له به ر خاتری حزبه ك���ه ی ورته ی لێنه هاتوو بێده نگ بوو، ئه م له كاتێكدایه دۆس���یه كی له و جۆره له فه زیحه ی واته رگێت قورستره و له دۆسیه ی

مۆنیكا لویسكی ناشرینتره .خراپتر ل���ه وه ش ئ���ه وه ی بێده نگی خۆی پزیش���كان و س���ه ندیكاكانی راگه یان���د ده رمانس���ازانی هه رێمی كوردس���تان بوو، ئاخر سه ندیكایه ك له كارێكی له و جۆره دا هه ڵویس���تێك وه رنه گرێت، س���ه ندیكایه ك ناره زایی به یاننامه یه كی ده ركردنی توانای نه بێت، سه ندیكایه ك توانای ئه وه نه بێت به ده نگی به رز قسه بكات، بۆ ئه وه باش نیه ده رگاكانی كۆڵوم بكه یت و چونكه شوێنیان گرتووه له م كۆمه ڵگایه دا، خانووه كانیشیان

بدرێت به دوور هه ژاری ئه م كوردستانه .ئه گه ر له ه���ه ر وواڵتێكی دیكه دا فه زیحه ی ل���ه و جۆره روویبداییه ده بوویه مانش���ێتی سه ره كی رۆژنامه و گۆڤاره كان و كه ناڵه كانی راگه یاندن، چونكه به وه ده سه اڵتی چواره م سه نگ و قورسایی خۆی په یدا ده كات، كه بتوانێت رای گش���تی له سه ر ئه و رووداوانه به رێته توانبارانیش وكه یس���ی بجوڵێنێت

به رده م دادگا و یه ك الی بكاته وه . چونك���ه هه مووم���ان ب���اش ده زانین كه ده س���ه اڵته كانی دیكه ی ئ���ه م هه رێمه كه ده سه اڵتی )ته شریعی و ته نفیزی و قه زائیه ( توش���ی داڕمانێكی ئه خالقی خراپ بوون، ئ���ه وه ش وایك���ردووه چه ندین دۆس���یه ی سیاس���ی له وانه ش دۆس���یه ی سه رده شت عوس���مان ل���ه دادگاكان���ی هه ولێ���ردا به

هه ڵواسراوی بمێنیته وه .ئه م���ه ل���ه كاتێكدا ل���ه م���اوه ی هه فته ی پێش���وودا 27000 بیس���ت و حه وت هه زار له ش���اری )dexamethasone( ده رزی س���لێمانی ده ستی به س���ه ردا گیراوه ، كه

به قاچاخی هاتوونه ته كوردستان.جه نابی وه زیر، ئه مه حاڵی وه زاره ته كه ته ، ئیجرائ���ات بچوكتری���ن ناتوانێ���ت ك���ه له س���ه ر دۆس���یه یه كی له و ج���ۆره بكات، كه چه ندی���ن هاواڵتی بوونه ت���ه قوربانی ، وه زاره تێك توانای ئه وه ی نه بێت كۆنترۆڵی هاورده كردنی ده رمان ب���كات، وه زاره تێك به ده ست قاچاخچیه كانی ده رمانه وه بێت، وه زاره تێك وه ك دوكان���ی به قاڵی مامه ڵه دوكانداره كانیش���ی بكات ده رماندا له گه ڵ ببنه )به قاڵی ده رمان(، وه زاره تێك گیانی هاونیش���تمانیه كانی ببێته مشكی تاقیگه و تێستی له س���ه ر بكات، هاونشتمانیان ئێوه

ناوی لێده نێنچی ؟فه زیح���ه ل���ه ده رزییه ك���ه فه زیح���ه ی ئابڕوبه ره كه ی واته رگێ���ت خراپتره ، به اڵم نیكسۆن چووه مێژووه وه ، ده تۆش فه رموو ب���ه كۆڵێك فایلی ده س���ته وه بڕۆ به رده م دادگا و راستی بۆ خه ڵك ئاشكرا بكه ، گه ر

نا ده ك داوه شێ وه زیری ته ندروستی .*میدیاكاری ته ندروستی

ئاژار خواردنی‌‌نیسك‌له‌35%ی‌‌ئاسن‌بۆ‌له‌ش‌دابین‌ده‌كات دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

پس���پۆڕی نه خۆش���ێكانی دڵ دكت���ۆر جه مال شه عبان مامۆستا له په یمانگای نه ته وه ی���ی ب���ۆ نه خۆش���ییه كانی دڵ دوپاتیكردۆته وه ، كه یه ك قاپ نیس���ك له 35% ی ئاس���نی رۆژانه ی له ش دابین ده كات، ئه وه ش���ی رونكردۆته وه كه له 20%ی خه ڵك كێشه ی كه میی ئاسنیان

هه یه له له شیاندا. لێكۆڵین���ه وه كان ده ڵێ���ن كه میی ئه م مادده یه له له ش���دا ره نگ���ه ببێته هۆی گرف���ت له هه رس���ی خ���واردن، بۆی���ه ش���اره زایانی بواری خ���ۆراك ئاماژه ی به س���ودیی ئه و به ها خۆراكیانه ده كه ن له نیس���كدا هه یه ، ئه مه جگ���ه له وه ی ئه وانه ی ده یانه وێ كێشیان كه م بكه ن ئه وه ده توانن نیس���ك بخ���ۆن چونكه كالۆری كه می تێدایه كه ئه مه ش هۆكاره بۆدابه زاندنی كێش، هه روه ها یه ك قاپ نیس���ك ته نها 230 كالۆری و یه ك گرام چه وری و18 گ���رام پرۆتی���ن تێدایه ، هه رچه ن���ده م���ادده ی كاربۆهیدرات���ی زۆر تێدای���ه ، به اڵم ته نه���ا 10% ی ئه و ده كه وێت ده ست له نیس���ك كالۆریه ی ش���ه كری ساده یه . نابێت ئه وه ش له بیر بكرێت ك���ه له كاتی خواردنی نیس���ك مرۆڤ زیاتر هه ست به تێربون ده كات و ماوه یه كی زۆر به رگه ی برسێتی ده گرێت هه روه ها مادده ی ریش���اڵی زۆر تێدایه كه بۆ هه رس���كردن باش���ه ، هه روه ها بۆكه مكردنه وه ی رێژه ی كۆلیس���ترۆڵی

زیانبه خش به سوده ..

ئا: هه ستیار حه سه ن

فشاری دەرونی بەهۆی ڕژانی کۆمەڵیک هۆڕمۆنی وەک )ئەدرێنالین و نۆر ئەدرێنالین و هۆڕمۆنی کۆرتیسۆڵ(

ەوە دروستدەبێت کە سەرجەمیان یارمەتیدەرن بەپێدانی وزەی

لەناکاو بۆ جەستەمان لەو کاتانەدا کە ڕوبەڕوی شەڕ دەبینەوە یان

دەمانەوێت لەمەترسییەک هەڵبێین.

دکتۆر دەیڤد پۆس���ن ش���ارەزای بواری فش���اری دەرون���ی و دکتۆر کاس���لیین هۆڵ ش���ارەزاو دۆزەرەوەی دامەزراوەی فش���ارە دەرونییەکان لەواڵتی ئەمریکا ڕایدەگەیه نن، ئەو فش���ارانەی لەڕۆژانی ئێستاماندا بونی هەیە زۆربەیان فشاری

دەرونین وەک لەفشاری فیزیایی. دکت���ۆر ه���ۆڵ دەڵێ���ت: "جەس���تەی م���رۆڤ تەوای ئەو وزەی���ەی تێدایە کە لەکاتی فش���اردا پێویستی پێیدەبێت و بەردەوام لەوریاییەک���ی بەرزدایە بەاڵم

بەشێوەیەکی شاراوە".ڕوب���ەڕوی فش���ارێکی دەرونی کاتێک

دەبیت���ەوە، جەس���تەت ک���رژ دەبێت، یارمەتیدەرە بۆیە ڕێگایەکی فیزیای���ی بۆ ڕزگاربون لەبەش���ێک ل���ەو وزەیە. ئەمانەش چەند ڕێگایەکن بۆ نەهێشتنی ئ���ەو فش���ارە دەرونییەی لەس���ەرمان

دروست دەبێت:1.گوش���ینی توپێک���ی فش���ار )تۆپی س���ترێس(: ڕاس���تە ئەم���ە ڕێگایەکی کالس���یکە، بەاڵم بەڕاستی کاری خۆی

دەکات.دکتۆر پۆس���ن دەڵێت: کاتێک توش���ی فشاری دەرونی دێین، جەستەمان کرژ دەبێ���ت و بەش���ێوەیەکی فیزیاوی ڕەق هەڵدێین، کاتێک تۆپەکە دەگوش���ین و بەریدەدەی���ن، یارمەت���ی خاوبونەوەی دەرچونی لەڕێگەی دەدات جەستەمان بەش���ێک لەوزەی جەستەمان و بەمەش

ئارامیمان پێدەبەخشێت.2.ڕێگ���ە بەخ���ۆت بدە ت���ا بگریت: بۆ زۆرێک لەخەڵکی، هەس���تکردن بەپڕیی )توڕەبون و فش���ار( واتای دروستبونی فرمێس���ک لەناخەوە دەگەیه نێت، بەاڵم لەجیاتی هەڵگرتنی ئەو فرمێس���کانە، ڕێگەدان بەڕۆیشتنیان بۆ دەرەوەی ناخ

لەوانەیە کلیلی گەڕانەوە بێت بۆ دۆخی ئاسایی.

پۆس���ن دەڵێ���ت: هەرش���تێک کە ئەو یارمەتیدەرەو دەرەوە، دەکاتە هەستە بەتایبەت گریان زۆر بەسودە، تەنانەت چەن���د س���ەرچاوەیەک ڕایدەگەێن���ن، ڕزگاربون ب���ۆ یارمەتی���دەرە گری���ان لەهۆڕمۆنەکان���ی فش���ار لەجەس���تەدا بەهۆی کردنە دەره وەی ئەو هۆڕمۆنانە

لەڕێی فرمێسکەکانەوە.3. سەماکردن: س���ه ماكردن ڕێگایەکی سەرس���وڕهێنەرە بۆ کردن���ە دەرەوەی وزەی زی���ادە، لەبەرئەوەی لەم ڕێیەوە ژمارەیەکی زۆر ماس���ولکە دەکەونە کار

.4.باسکردنی فشارەکەت: پۆسن دەڵێت لەبارەی قس���ەکردن "هەناس���ەیەک.. هەس���تەکانت و فڕێدانە دەره وەی لەنێو

سنگت، زۆر سودبەخشە بۆت.قسەکردن ڕێگایەکی گەورەیە بۆ کردنە دەرەوەی وزەی فشار، بەاڵم لەوە باشتر ئەوەی���ە کە بتوانیت لەگەڵ کەس���ێکی دیکەدا قسە بکەیت، کاتێک ڕوبەڕو بۆ کەس���ێک قسە دەکەیت، ڕێژەیەکی زۆر

لەالیەن )ئۆکسیتۆس���ین( لەهۆڕمۆنی جەس���تەوە دەردەدرێت کە هۆڕمۆنێکی

سەرسوڕهێنەرە بۆ هێورکردنەوە.جیاوازییەکی هەرچەندە 5.هاوارکردن: ئەوتۆ لەنێوان دەربڕینی فش���ار لەڕێی قس���ەکردن و هاوارکردنەوە نییە، بەاڵم گ���ەر بتوانین کارێکی باش���ترەو گرنگ ئەوه یە کە پێویس���تە وریابین لەکوێدا

هاوار دەکەین.٦.نوس���ینی نامەیەکی پ���ڕ لەقین کە جارێک���ی دی نەیبینیتەوە: پڕۆس���ەی نوسینی نامەیەکی توڕە یان پڕ لەفشار باش���ە ڕێگایەکی گەورەیەو کارێک���ی بۆ دامرکانەوە، تەنه���ا ئەوەنده گرنگە کە نابێ���ت جارێکی دی ئ���ەوە نامەیە

ببینیتەوە یان بیخوێنیتەوە.جواڵوە: پەندۆڵێکی س���ەیرکردنی .7پێش���تر ب���ەم کارە ئاش���نابویت "هەر ش���تێک پەیوەن���دی بەڕیتم-بەردەوامی یان جوڵەی ئاوەوە هەبێت" سەیرکردنی زۆر سودبەخشە، هەرچەندە پێدەچێت ڕاس���تەخۆ کاریگەری دیارنەبێت، بەاڵم ئەم ڕێگایە جەس���تە ئارام دەکاتەوەو

مێشکت دەخاتە دۆخێکی هێمنەوە.

هه رچه ن���ده رێژه ی توش���بونی ژنان و به نه خۆشێكانی دڵ هاوشێوه ی پیاوان یه كن، به اڵم ئه م نه خۆش���یه به هۆكاری یه ك���ه م دێت بۆ مردنی ژن���ان له پاش ته مه نی ٦5 ساڵی و له هه مو جۆره كانی ش���ێرپه نجه زیات���ره ب���ۆ له ناوبردنی

كه سه كان.توێژینه وه كان زۆرین���ه ی هه رچه ن���ده ده ڵی���ن كه پیاوان 7 بۆ 8س���اڵ زوتر پێش ژنان توشی نه خۆشییه كه ده بن. به اڵم رێژه كه له پاش ته مه نی ٦5 ساڵی ده گۆڕێ���ت و ژنان زیات���ر روبه روی ئه م

كێشه یه ده بنه وه .نیشانه كانی نۆرینه ی دڵ له ژنان:-

به هه مان ش���ێوه ی پیاوان نیشانه كانی بریتین له هه ستكردن به ئازارو ناره حه تی ئافره ته كه له وانه ش���ه كه له س���ینگ. توش���ی نۆرین���ه ی دڵه ك���ه بوبێ���ت و هیچ نیش���انه یه كی نه بێ . ب���ه اڵم ئه م نیش���انانه ی خواره وه زیاتر ئاماژه یه كه

بۆ نه خۆشییه كه :-• ناره حه تی له كاتی هه ناسه دان.

• ئازاره ك���ه زیاتر له م���ل و قوڕگ یان خواره وه ی پشت باڵوده بێته وه .

رشانه وه و به هێڵنجدان و هه ستكردن •تێكچونی هه رس.

• عه ره قكردنه وه یه كی بێهۆ.

• هه س���تكردن به ماندوبون���ی كتوپڕو هه س���تكردن نه ك���راوو، كۆنت���رۆڵ

به گێژبون.ئه و هه نگاوانه ی كه پێویسته بگیرێنه به ر

بۆ دوركه وتنه وه له نه خۆشێكانی دڵ.ره نگ���ه هۆیه ك���ی تری مردن���ی ژنان به نه خۆش���ێكانی دڵ ئ���ه وه بێ���ت كه نیش���انه كانی نه خۆش���ییه كه له ژن���ان كه متر ده ربكه وێت و كه مرونتربێت وه ك له پیاوان كه ئه مه ش ببێته هۆی ئه وه ی كه متر خۆیان به پزیشك نیشان بده ن. به گش���تی هۆكاره كانی نه خۆش���ییه كه

له ژنان و پیاوان بریتین له :• جگه ره كێش���ان، به رزیی په س���تانی خوێ���ن، به رزیی رێژه ی كۆلیس���ترۆڵی هه بون���ی ته م���ه ن، زیانبه خ���ش،

نه خۆشییه كه له خێزانه كه دا.نه خۆشییه كه له هه بونی جگه ده كرێت كۆنترۆڵ���ی ئه ندامان���ی . له ن���او بكرێ���ت و نیش���انه كان س���ه رجه م هه روه ه���ا بۆكه مكردنه وه ی توش���بون وه رزش پێویس���ته به نه خۆش���ییه كه بكرێ���ت و پارێ���ز بكرێ���ت ل���ه و جۆره خواردنانه ی ك���ه ده خورێت به تایبه تی ئه بێت چه وریی و سوێریی و شیرینی كه م تێدابێت و هه روه ها كێشێكی ته ندروست

هه ڵبژێریت.

نه‌خۆشی‌‌دڵ‌به‌هۆكاری‌‌یه‌كه‌م‌داده‌نرێت‌بۆ‌مردنی‌‌ژنان‌له‌پاش‌ته‌مه‌نی‌‌65ساڵ

‌7رێگا‌بۆ‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌فشاره‌‌ده‌رونێكانت

Page 16: ژمارە 375

خوێندن(375( سێشه ممه 162013/4/30 [email protected]

هاوڕێ���ی ئازیز كاك س���ه ردار، ڕێزو نوس���ینه كه ی زۆرم. خۆشه ویس���تی به ڕێزتانم خوێن���ده وه و حه زده كه م له و ڕووه وه هه ندێ شت بڵێم، دیاره قسه كانم له س���ه ر ئه وه نییه ئاخۆ من مامۆستام یان نا... نامه وێت ئه و دۆخه كۆمیدییه وه ربگرم و به شداری ئه و به شه ی قسه كان بكه م. به اڵم پێموایه گرفتی »مامۆستا/ قوتابی« له خۆرهه اڵتی ئێمه داو له هه موو واڵت و له هه م���وو س���وچ و كه لێنێك���ی دینی به بارگه یه كی ناوچه ی���ه دا ئ���ه م باركراوه و سروش���تێكی په تریاركیانه ی هه ندێج���ار به جۆرێ���ك وه رگرت���وه ، په یوه ندی نوس���ه رو خوێنه رانیشی هه ر له و چوارچێوه دینییه دا ده خوێنرێته وه . به شدارییه كه بیكه م، ده مه وێت ئه وه ی له قس���ه كردندا له سه ر كێشه یه ك تادێت ب���ه ره و ئاڵ���ۆزی ده چێت، پێش���موایه له پاش���ه ڕۆژدا ئ���ه م كێش���ه یه زیاترو توندت���ر ڕووب���ه ڕووی دونی���ای ئێم���ه ده بێت���ه وه ، چونكه به بێ پاككردنه وه ی ب���واری »فێربوون« ل���ه و عه قڵییه ته باوكس���االره ئه س���ته مه هه تا پرۆسه ی ڕه وت���ه خوێندن���ه وه «ش »كتێ���ب سروشتییه كه ی خۆی وه ربگرێت. له هه ر ژێرخانێكی موق���ه ده س عه قڵییه تێكدا به هێزو قایمی هه بێت، مه ترس���ی ئه وه هه یه په یوه ندی قوتابی و مامۆستا ببێته په یوه ندی ئاغ���او كۆیله ، یاخود ئه گه ر واش نه بێ���ت به وج���ۆره بخوێنرێته وه . س���ه ره تا ده بێ���ت په یوه ندییه ك���ه له و له س���ه ری موقه ده س���ه ی ته پوت���ۆزه نیش���توه بته كێنرێت، بێئ���ه وه ی ئه مه رێگا خۆشكردن بێت بۆ زیاندان له ماناو كێشه كه فێربوون. مه عریفه ت و گرنگی مامۆس���تا« »قودس���ییه تی له وه دایه له كۆمه ڵگای ئێمه دا یه كس���انكراوه ته وه مه عریف���ه ت« به »قودس���ییه تی ئه مه ش ش���تێكه ده بێت جیابكرێته وه ، مه عریفه ش ته قدیس���ی چۆن هه روه ك درێژك���راوه ی ڕه هه ن���ده دینییه ك���ه ی ناخمان���ه و مه عریفه ی پی���رۆزو ئه به دی بوونی نییه . ئێستا له خه یاڵدانی ئێمه دا مامۆستا س���ه مبولی باوكی مه عریفییه ، ئه ویدی گه وره یه كه ده بێت كڕنوش���ی بۆبه ری���ن. كولت���ووری »م���ن علمنی حرف���ا صرت له عب���دا«، كولتوورێكی ترسناكه كه مانای مامۆستای له نێوان دوو جه مس���ه ردا گیركردوه ، جه مسه ری ته قدیس و جه مسه ری نه فره ت، ته قدیس له به رئ���ه وه ی هه ڵگ���ری مه عریفه ت���ه ، نه فره تی���ش له به رئ���ه وه ی س���ه مبولی ده س���ه اڵت و هێم���ا ناش���یرینه كانێتی. ئه م قس���انه ی به ڕێزت���ان كردتان وه ك به هانه ی���ه ك ده بین���م ڕوونتر له س���ه ر ئه و گرفته ڕابوه س���تین و ڕای خۆم له و

ڕووه وه كه مێك ڕوونتر به یانبكه م.س���ه ره تا ده بێت بڵێم من هه میش���ه ئ���ه وه ده زان���م، به قوتاب���ی خ���ۆم له ته وازوعێك���ی موزه یه فه وه نه هاتووه ، ڕق���م له هه م���وو خۆبچوككردنه وه یه كی درۆزنانه یه ، هه ڵوێسته كه م دوورو نزیك په یوه ن���دی به ته وازوعه وه نییه ، به ڵكو به پێناس���ه كردنه وه ی مانای په یوه ندی له كولتووری هه یه مامۆستاوه قوتابی و ئێمه دا. كولتوورێ���ك گه ر ئه مڕۆ بتێك بش���كێنێت، به یانی به رل���ه وه ی له خه و هه س���تابین بتێك���ی تازه ی خس���تۆته جێگا. قوتابیبوون دۆخێكی وجودییه ، له خۆی و بیه وێ���ت بوونه وه رێك ه���ه ر ئه وانیت���ر تێب���گات، قوتابییه ... به اڵم ه���ه روا كێش���ه كه ده زانی���ت خ���ۆت ئاس���ان نییه . ئێم���ه ده توانین له دوو بكه ین. گۆشه نیگاوه س���ه یری قوتابی یه كه میان ئه و گۆشه نیگایه یه كه ته نها له ڕوانگ���ه ی ده س���ه اڵته وه له قوتاب���ی ده ڕوانێت، ته نیا بوون���ه كۆمه اڵیه تییه بچوك و شوناسه كۆمه اڵیه تییه ته سك و له به رچاوده گرێ���ت و ڕاده س���ته كه ی مان���ای قوتاب���ی كورتده كات���ه وه ب���ۆ مان���ا »مه كته بییه ك���ه ی«، واته ته نیا له بازنه ی هاوكێشه ی ده سه اڵتدا قوتابی ده بینێته وه ، له چێوه یه كدا تێیدا قوتابی مامۆستاش گوێگره كه یه ، الوازو الیه نه لێره دا به هێزو قس���ه كه ره كه یه . الیه نه قوتاب���ی بوونه وه رێك���ی كۆمه اڵیه ت���ی

بچ���وك و بێده ن���گ و بێكاراكته ره . ئه مه بۆ ته قلیدییه بۆچوون���ی س���وننه تی و بۆچوونێك���ه قوتابیب���وون، دۆخ���ی هه س���تی ڕووكه ش په رستی ئێمه تێیدا نوقمه و ناتوانێت ل���ه م وێنه ڕه مزییه ی قوتابیبوون ده ربازبێت، ته واو وه ك ئه و وێنه یه ی له منداڵییه وه له ڕۆحی خۆماندا وه ك قوتابی هه ڵمانگرتووه و له ناخماندا چێن���راوه . دۆخی دووه م قوتابی به پێی مه ودای نێوان م���رۆڤ و ته واوی كایه ی مه عریف���ی ده پێورێت، واته قوتابیبوون وه ك په یوه ن���دی نه زانێكی بچوك »كه ئینسانه « به نه زانراوێكی گه وره وه »كه قوتابیبوون س���ه یرده كرێت. دونیایه « الی من ئ���ه و هه س���ته وجودییه یه كه ده توانین پرس���یار له تاریك���ی بكه ین،

تاریكییه كی ناكۆتا.به كورت���ی قوتابی الی من دۆخێكی دۆخێكی به ڵك���و نییه ، كۆمه اڵیه ت���ی

ئه نتۆلۆژییه .كاك س���ه رداری ئازیز. مرۆڤ ره نگه لێ���ره دا بپرس���ێت كه ئێم���ه ده زانین بوونه وه رێك���ی بچوكین كه س���نووری زانینمان له چاو گه وره یی نه زانراوه كاندا له فێرب���وون ده بێ���ت ب���ۆ بچوك���ه ، نه وه س���تین، بۆ ده بێت قوتابی ئه به دی گه وره ی���ه ی تاریكیی���ه ئ���ه و بی���ن؟ پێیده ڵێین كایه ی نادیار، ئه و كایه یه ی هه میش���ه بانگمانده كات ب���ۆ بینینی، تاریكییه ك���ی بێس���نووره ، هی���چ كات كۆتای���ی نایه ت. به اڵم ئ���ه م نه زانراوه گه وره ی���ه ی ده رونمان له به رئه وه گرنگ نییه كه ده بێت بیناسین، ئه م نه زانراوه له فیك���ری مرۆڤ���دا به ده ی���ان ن���اوی جیاوازه وه دێته پێش���ێ، وه ك »ش���ت له خۆی���دا«ی كانتی، وه ك »نه س���تی فرۆی���دی«، وه ك »ریزیۆمی دۆلۆزی« وه ك كافكای���ی« »كۆش���كی وه ك »البیرێنتی بۆرخیس���ی« وه ك »ڕیالی الكانی«و چه ندین ش���ێوه ی تریش، كه پێكڕا ئاماژه ن بۆ ئه و مه عما ناكۆتایه ی گه مارۆی ئێم���ه ی مرۆڤ���ی داوه ، ئه و نه زانراوه ئه به دیی���ه ، ئه و »هه رگیز«ه دووباره یه ی كه له ده نگی قه ڵه ڕه شه كه ی »ئ���ه دگار ئاالن پۆ«وه ده یبیس���تین و به رده وام ده یبیس���تینه وه . پرسیاره كه هه ر ئه وه نیی���ه كه ئاڵۆزیی و گه وره یی ڕووب���ه ری نادی���ار ئه وه مان به س���ه ردا ده س���ه پێنێت كه هه میشه قوتابی بین، ل���ه و ڕوانگه یه وه به هیچ جۆرێ���ك من قسه ناكه م. قوتابیبوون ڕه نگه به دیوێكدا به ره نجامی ئه و دۆخه بێت كه هایدگه ر ناوی ده نێت »بوون � له � جیهان«دا، به اڵم من له و گۆشه نیگایه وه لێیناڕوانم. مه به س���تی م���ن ئ���ه و س���اته یه ك���ه »س���وبێكت � خود« ده رگاكان له سه ر خۆی داده خات و ده ڵێت ته واو. قوتابی ئ���ه و به ش���ه ی ناخمانه ك���ه ناهێڵێت ده رگاكه دابخه ین و بڵێین ته واو. ڕه نگه ئاس���ایی بێ���ت ڕۆژێك پرس���یارێكمان له دونیا نه مێنێت، چیتر هیچ ش���تێكی سروشت و كۆمه ڵگاو مێژوومان بۆ گرنگ ئ���ه وه ی پرس���یارمان نه بێ���ت، به اڵم له خودی خۆم���ان نه مێنێ���ت ئه وه یان كوش���نده یه . م���رۆڤ له پرۆس���ه یه كی به رده وامی چنینی خودو دروستكردنی خوددایه ، مه عریفه ی دونیا كه ره سته یه كه بۆ ناس���ینی خود... قوتابی هیچ نییه جگ���ه له ناوێكی تر بۆ ئه و بوونه وه ره ی به رده وام خۆی ده چنێت، جاڵجاڵۆكه یه ك له بری ئه وه ی تۆڕێك له ده ره وه بچنێت فێربوونی���ش ده یچنێ���ت، له ن���اوه وه به شێكی گرنگی ئه وكاری »خودچنی«و »سوبێكتسازی«یه یه . ئه مه ڕیتۆریك نیی���ه وه ك هه ندێك له ئه كادیمیس���تی خه یاڵ ته س���ك و پۆزه تیڤیست و چه قیو له زمان���ی مردوی خۆیان���دا ناویده نێن، ئ���ه و تاریكییه ی به ڵك���و ئاماژه یه بۆ به »ش���ه وی مرۆڤ به هۆی���ه وه هیگڵ جیه���ان« ن���اوزه دده كات، ئاماژه یه بۆ ئ���ه و قه ڵه ڕه ش���ه ی ئادگار ئ���االن پۆ له ناخ���ی خۆمان���دا، ك���ه پێمانده ڵێت »هه رگیز« ... هه رگیز تاریكی ناخمان ته واو نابێت، هه رگیز »من«ێكی ساف و بێگ���رێ و بێپرس���یارو بێدوودڵی بوونی نییه ، خ���ود یان نییه ی���ان كه هه بوو

خودێك���ی هه الهه الی���ه . م���رۆڤ ته نیا له به رئه وه فێرنابێت چونكه چوارده وری پ���ڕه له نهێن���ی، به ڵك���و له به رئه وه ی فێرب���وون تاك���ه به ڵگه یه كه له س���ه ر مرۆڤب���وون كه به ده س���تمانه وه ماوه . لێره دا قس���ه یه كی »ئه دگار دیگاس«م دێته وه ی���اد كه ده ڵێت »نیگاركێش���ان ق���ورس نییه ، ت���ا ئه وكات���ه ی هیچی لێتێناگه یت«. ئه وه بۆ قوتابی بوونیش دروسته ... هه موومان ده بین به قوتابی به و ئومێ���ده ی ڕۆژێك چیت���ر قوتابی نه بین، به اڵم هێنده ی ده زانین »قوتابی � بوون« چییه ئیت���ر هیچ كات بۆمان ت���ه رك ناكرێ���ت. من له بیس���ت و دوو ساڵیمدا زانكۆم به جێهێشت، به و نیازه نه هاتم���ه ده رێ ك���ه واز له قوتابیبوون بهێنم، به ڵكو به پێچه وانه وه نیازی هه ره گه وره م ئه وه بوو ئیتر بۆ ئه به د قوتابی بم. له به رئه وه هیچ كات نه مویس���تووه له جێگایه ك���دا ب���م كه قوتاب���ی نه بم. فێریبووم له ژی���ان ش���تێك گرنگترین له واڵتانی به گش���تی و م���رۆڤ ئه وه یه ناتوانێ���ت به تایب���ه ت ئێمه ش���دا قوتاب���ی. ببێت���ه له قوتابخانه كان���دا كاره س���اتی سیستمی په روه رده ی ئێمه ئ���ه وه نییه مامۆس���تای تێ���دا نییه ، به پێچه وان���ه وه ئه وه یه كه قوتابی تێدا نییه . ك���ه واده ڵێم چاوم له س���ه ر ئه و ڕاستییه ش���ه ، ك���ه هه موو سیس���تمی بۆئه وه ی���ه مۆدێ���رن، خوێندن���ی قوتابییه كه ی ناخمان ده س���ته مۆبكات و ب���ه اڵم بیبه س���تێته وه . ڕامیب���كات و سیس���تمی په روه رده ی ئێمه به تایبه ت سیس���تمی دروس���تكردنی مامۆستایه ، س���ه یرێكی بچوكی دونی���ای ئێمه بكه ده بینی���ت هه موو كه س���ێك ده توانێت تێیدا ببێت به مامۆس���تا، ب���ه اڵم كێن ئه وان���ه ی ده توانن قوتابی ئه به دی بن؟ من كێش���ه م له گه ڵ نوس���ینی زۆربه ی ڕۆشنبیرانی كورددا ئه وه یه كه نوسین و به الغه ت و داڕش���تن و ڕوونگه رایی له ناو تێكسته كانیاندا وه ك ستایلی مامۆستای مه كته ب���ی لێهات���ووه »ب���ه اڵم ئ���ه وه مامۆستا مۆراڵی دیكه یه «، باس���ێكی له ڕۆش���نبیریی كوردی���دا هێدی هێدی كوش���نده و مۆراڵێكی ده بێته خه ریكه من زۆر لێیده ترسم. هه ر نوسه رێك زۆر به یه قینه وه بنوسێت، به عه قڵی ئه وه ی حه قیقه ت ده سه لمێنێت و ده یچه قێنێت و لێده كه م���ه وه . س���ڵی دایده كوتێ���ت، ماوه یه ك له وه وبه ر خوێنه رێك لێیپرسیم »ب���ۆ نوس���ینه كانت وه ه���ا درێ���ژن، زۆربه یان به چه نده ها به ش ته واو ده بن، هه س���ت ناكه یت خوێنه ر وه ڕز ده بێت و ناتوانێ���ت بیخوێنێت���ه وه ؟« له وه اڵمدا گوتم »بێگوم���ان ده زانم، چۆن نازانم. ب���ه اڵم له به ر ئ���ه وه ی م���ن یه قینێكی كۆتاییم نییه بیبه خش���م به خوێنه ر، بۆ هه م���وو تێزێ���ك چه ند بچ���وك بێت، پێچه وانه گومانی به گومان و پێویستیم هه یه ، به سوڕانه وه ی زۆر هه یه به ده وری ئه و شته دا كه ده مه وێت بیبینم و بیڵێم. خۆش���به ختن ئه وان���ه ی له س���ه ره تای

نوس���ینه وه ده زان���ن ده گ���ه ن به كوێ. مه عریف���ه ت وه ك حیكای���ه ت نییه ، من له ڕۆماندا له سه ره تاوه ده زانم ده گه م بۆ له كۆتایی���ه وه زۆرج���ار ك���وێ، مه عریف���ه ت ب���ه اڵم ده س���تپێده كه م، جۆرێك���ی ت���ره ، م���رۆڤ ده توانێ���ت ده س���تپێبكات، به اڵم هی���چ كۆتاییه ك ئه و خۆش���به ختن پێیب���گات. نیی���ه ده زان���ن له س���ه ره تاوه نوس���ه رانه ی له كۆتایی���دا له كوێ وه س���تاون. ڕه نگه ئ���ه وه داواكاریی مامۆس���تایه كی زانكۆ له س���ه ره تاوه كه له قوتابییه كه ی بێت بزانێ���ت ده گاته ك���وێ، ب���ه اڵم ئه وه داواكاریی نوس���ه ر نییه له ڕۆحی خۆی. من مامۆستایه ك نیم كه وانه ده ڵێته وه ، من نوسه رم، نوس���ه ریش ئه و كه سه یه بیركردنه وه كان���ی خۆیدا له ن���او ك���ه ونده بێت، درێژی نوسینه كانم په یوه ندی ب���ه دوای حه قیقه ت و هه یه به گه ڕانه وه ڕاكردنی���ش لێی له یه ككات���دا«. دیاره نازان���م ئه و خوێنه ره له من تێگه یش���ت یان نا، به اڵم واتێده گه م هه تا نوسینیش ده شێت ملكه چی دوو جۆره عه قڵییه ت بێ���ت، عه قڵییه تی مامۆس���تا به رامبه ر به عه قڵییه تی قوتابی. مامۆستا هه میشه حه قیقه تێكی گه وره و دروش���م ئاس���او گه وره ی پێیه ، ڕێ نیشانده ری سیاسی و ئه خالقی و مه عریفییه ، حه زی له مینبه رو وه عزدادان و فێركه ربازییه . به پێچه وانه ی قوتابییه وه كه دوودڵییه كی نه بڕاوه یه ، به رده وام ده مانگێڕێته وه س���ه ر هه مان بابه ت، به رده وام شێوازمان پێده گۆڕێت، كتێبمان پێده گۆڕێت، بواری كاركردنمان مه عریفییه وه له كایه یه كی پێده گۆڕێت، ده مانبات بۆ یه كێكی ت���ر، له بوارێكی نوسینه وه بۆ بوارێكی تر، له میتۆدێكه وه بۆ ئه وی ت���ر، له مامۆس���تایه كه وه بۆ ئه وی تر، له شێوازێكی گوزارشته وه بۆ ش���ێوازێكی تر. قوتابیب���وون واده كات هه موو نوس���ینێك ب���ه زۆر بپچڕێنیت، چونكه نوس���ین به جۆرێك له جۆره كان نه وه ك گومانه كانمان���ه ، مانیفێس���تی چه قاندنی یه قینێك���ی ناكۆتا بێت. بۆ نمونه كه من سه یری »دۆن كیشۆت« ده كه م، ده زانم ئه و تێڕوانینه ، تێڕوانینی به ئه زموونێك���ی كوردێ���ك من���ه ، تایبه تیی���ه وه كه به ته نه���ا له ده ره وه ی واڵت و دوور له زێدی خۆی ده ژی، ده زانم ئه م دۆن كیشۆته دۆن كیشۆتی ئه وانی تر نییه ، بۆیه كه ده نوس���م هه وڵده ده م له زۆرترین دۆن كیشۆته كان نزیكببمه وه تا بكرێت له دۆن كیشۆتی خۆم تێبگه م. به كورت���ی زۆرج���ار ده نوس���ین ته نیا خۆم���ان له تێگه یش���تنی بۆئ���ه وه ی تێبگه ین، بۆئه وه ی ڕیشه ی ئه و وێنه یه بۆئه وه ی له سه رماندایه ، كه بدۆزینه وه بزانین ئه و خ���وده دێرینه ی له ناوماندا چه قی���وه ، چی پێیه و له كوێوه هاتووه . ئ���ه وه هه س���تێكه پێمده ڵێ���ت هه موو ئایدیای���ه ك به ش���ێكه له زنجیره یه ك���ی ناكۆت���ای ئایدیا كه تێگه یش���تن له هه ر ئایدیای���ه ك گرێ���دراوی جێ���گای ئه و ئه وه ی زنجیره كه دا. له ن���او ئایدیایه یه »الكان« ناویده نێت »زنجیری داله كان � سیگنیفیكانته كێته « ته نیا فۆرمێكی زمانه وان���ی نیی���ه ، به ڵك���و ش���ێوه ی ڕیزبه ن���دی ئایدیاكانیش���ه ، كه هه موو ئایدیایه ك مانای خ���ۆی له وانی تره وه وه رده گرێت. ئه و ڕسته به ناوبانگه ی كه ده ڵێ���ت »بۆئه وه ی له ی���ه ك تێبگه ین پێویستیمان به دوو هه یه « ته واو لێره دا ده سه لمێت، به اڵم به زیاتره وه ، بۆئه وه ی له یه ك تێبگه ین پێویس���تیمان به دوو و به س���ێ و به ناكۆت���اش هه ی���ه . ڕۆحی »مامۆس���تای گ���ه وره « ناتوانێت ئه م پرۆس���ه یه ببینێت، به ڵكو ته نیا ڕۆحی »قوتاب���ی گ���ه وره « ده توانێ���ت ئه م ئه زموون���ه بژی. لێره دا ب���ۆ چاوروونی زیات���ر، ش���تێكی دی ه���ه ر له دیگاس وه رگرم، ئه و ده ڵێت »زۆر به خته وه رم كه س���تایلی خۆم نه دۆزیوه ته وه ، گه ر س���تایلی خۆم بدۆزیبایه ته وه له وه ڕزیدا ده مردم«. س���تایل الی نیگاركێشێكی وه ك دیگاس، مان���ای حه قیقه تی بااڵ، ئه و ش���ته ی گوایه ده بێت هونه رمه نده به اڵم س���تایل هه یانبێت، گ���ه وره كان مان���ای كۆتای���ی ش���ته كانیش، مانای داخس���تنی زنجیره كه ، مانای دركاندنی دوا قس���ه كه ته واوی ش���ته كان له دوا قاڵب و فۆرمی خۆیاندا دیلده كات. ئه وه دۆخی راس���ته قینه ی مرۆڤی ڕۆشنبیرو هونه رمه نده ، كاره سات ئه وه یه دواماڵی

خ���ۆت بدۆزیت���ه وه ... س���تایلی خۆت بدۆزیت���ه وه . واته هه موو ڕۆژێك هه مان خ���ود دووباره بكه یته وه ، هه مان بابه ت، هه مان گوزارش���ت و ش���ێوازی هه مان بیركردنه وه . لێره وه هه میشه سه رسامم به و نوسه رو ڕۆژنامه نوسانه ی تا مردن هه ندێ���ك ڕس���ته به ش���ێوه ی جیاوازو له سیاقی جیاوازدا به اڵم به هه مان ماناو عه قڵیی���ه وه ڕه هه ن���دی به هه م���ان جارێكی���ان دووباره ده كه ن���ه وه . له هاوڕێیه كم پرس���ی كه زۆر له س���ه ر باس���ێكی دیاریكراو قسه ده كات، گووتم »بێ���زار نه بوویت له وه ی زۆر له س���ه ر یه ك شت ده نوسیت، وه ك ئه ڵمانه كان ده ڵێن پاس���كیل دووجار نادۆزرێته وه ، هه موو ئیت���ر ده دۆزرێته وه و یه كج���ار پاسكیلێكی تر، ڕه نگه كه ی هه ر جۆرێك دووباره ی���ه ، پاس���كیلێكی بێ���ت، دۆزینه وه یه كی نوێ نییه ؟«. هاوڕێكه م وه اڵمێكی دامه وه كه ماناكه ی ش���تێكی له مج���ۆره بوو »ب���ه وه دا واقع له خۆیدا چه قی���وه و خ���ۆی دووباره ده كات���ه وه ، ڕاستییه كان به رده وام ناچارین ئێمه ش دووباره بكه ین���ه وه ت���ا زۆرتین خه ڵك تێده گه ن و ش���ته كان ده گۆڕێن«. دیاره من كێش���ه م له گه ڵ ئ���ه وه دا نه بوو كه واق���ع چه قیوه ، به اڵم كێش���ه م له گه ڵ ئ���ه وه دا بوو ك���ه هاوڕێكه ش���م له گه ڵ واقع���دا چه قیب���وو. من خ���ودی ئه و له چوارچێوه ی جیاوازی جیاوازیی���ه ش نێ���وان تێ���زی »قوتاب���ی ئه به دی«و »مامۆس���تای ئه به دی«دا ده بینمه وه ، ئه ب���ه دی مامۆس���تای خۆدووباره كردنه وه یه ك���ی ئه به دیش���ه ، فۆبیایه ئه ب���ه دی قوتابی له كاتێك���دا هه م���وو له خۆدووباره كردن���ه وه . له جۆره كان به جۆرێ���ك مامۆس���تاكان

وه ڕزی���ی و ده ردی به ده س���ت مرۆڤ ده ناڵێنن. خۆدووباره كردنه وه وه گه ر بیه وێت مامۆس���تایه ك بێت خۆی ب���ه ده ری نه كات���ه وه دووب���اره »ڤیتگنشتاین« ده چێت، ده بێت هه موو وانه ی���ه ك ماوه یه كی زۆر بێده نگ بێت و بیربكاته وه . به كورتی پرسیاره كه ئه وه نییه مرۆڤ ئای���ا قوتابییه كی ئه به دی بێت ی���ان ن���ا؟ به ڵك���و ئه وه یه چۆن ئه وه بێ���ت؟ ئه ب���ه دی قوتابییه ك���ی پرس���یاره ه���ه ره س���ه خته كه ی ژیانه ه���ه ره پرس���یاره ك���ه م »الیه ن���ی

سه خته كه ی ژیانی منه «.ڕه نگ���ه لێ���ره دا جیاوازییه كی بچوك له نێ���وان قوتاب���ی و كۆیل���ه دا بك���ه م. قوتابی به بڕوای من ئه و كه س���ه یه كه هه میش���ه له ژێر س���یحری پرسیاردایه ، له كاتێكدا كۆیله یه ك وه اڵم ئه فس���ونی لێده كات و ده كه وێته ژێر س���یحرییه وه و واده زانێت له وێ���وه ته واوی وه اڵمه كانی ده ستده كه وێت. قوتابی ئه و كه سه یه كه ده زانێت »هێشتا تێنه گه یشتووه «، ئه م »هێشتا«یه ش ئه به دییه ، هه میشه ییه ، شتێك نییه به یانی ته واو بێت، شتێك مامۆس���تایه ك، حه كیمێك نیی���ه الی

بگیرس���ێته وه و فه یله س���وفێك ی���ان بگاته كۆتایی، به ڵك���و له گه ڵ مه رگدا ڕاده وه ستێت بێئه وه ی گه یشتبێته هیچ وێستگه یه كی كۆتایی. به كورتی قوتابی ئه و كه سه یه كه قوتابخانه ی نییه . ئه مه ب���ه و مانایه نییه م���ن دژی قوتابخانه بم، به ڵك���و به و مانایه ی ك���ه قوتابی له قوتابخان���ه ناگاته مه قامی قوتابێتی، مه قامێ���ك كه به ب���ڕوای من مرۆڤ ئه و كاته پێیده گات كه له ناو كتێبخانه یه كی گ���ه وره دا بمرێ���ت... بمرێت و هێش���تا ئه و كتێب���ه ی نه دۆزیبێت���ه وه كه بۆی ده گه ڕێ���ت. مه قامی قوتابی هه میش���ه له مه قامی مامۆستا گه وره تره . مامۆستا مه عریف���ه دا بچوك���ی له جێگایه ك���ی ده گه ێنێت، زانیاریی���ه ك گیرده خوات، به اڵم قوتابی هه میشه شتێكی زۆرتری ده وێ���ت ل���ه وه ی مامۆس���تا ده توانێت بیبه خش���ێت، مامۆس���تابوون هه میشه ده توانێت قوتاب���ی كاتییه ، ڕۆڵێك���ی ب���ۆ هه تاهه تایه و له هه م���وو جێگایه ك قوتابی بێت، به اڵم مامۆس���تا ناتوانێت هه میشه مامۆستا بێت. به اڵم له ڕاستیدا قوتاب���ی ئه و كه س���ه یه ك���ه ده زانێت »ی���ه ك مامۆس���تاو دوا مامۆس���تا« بوونی نییه ، ده زانێت هه موو ش���تێك »پۆتێنس���یالیته یتی فێربوون و پرسیار لێكردن و وه اڵمگیری« تێدایه ، وش���ه ی به وش���ه ی نییه یه كس���ان مامۆس���تا ته ریقه ت، به وش���ه ی ش���ێخی ئاغ���ا، به ڵكو س���اتێكه له ساته كانی ئاڵوگۆڕی مه عریف���ی، نزیكبوونه وه یه كه له فیكری ئه ویتر، مامۆس���تا ئه و كه سه نییه كه خۆی خۆی ناوده نێت مامۆستا، به ڵكو ئه و كه سه یه كه له ساتێكی دیاریكراودا، دیاریكراو، پرس���یارێكی له به رامب���ه ر ده ره���ه ق به ئه زموونێك���ی تایبه تی من ناویده نێم مامۆستا... مامۆستا نازناوێك نییه ئه وانی تر بیبه خش���ن به كه سێك، خ���ۆی قوتاب���ی نازناوێك���ه به ڵك���و ده یه وێت. كه س���ه ی به و ده یبه خشێت لێ���ره وه په یوه ندی مامۆس���تاو قوتابی به بڕوای م���ن خاڵێكه ته واو پێچه وانه ی په یوه ندی »ئاغ���او كۆیله «ی هیگڵی، پۆڵ���ه پێچه وانه كه یه ت���ی، ئه نتی تێزه ڕه هاو بێ سنتێزه كه یه تی. مامۆستا ئه و كه س���ه یه كه له ژێر هیچ فشارێكدا وه ك مامۆستا ناناسرێت، به ڵكو ئه و كه سه یه بێئه وه ی ب���ه دوای دانپیاناندا بگه ڕێت، مامۆس���تا وه ك قوتابییه وه له الی���ه ن ده ناسرێت، بۆیه مامۆستای راسته قینه زۆرجار ئه و كه س���ه یه ك���ه نایبینین، ره نگ���ه هه ر له س���ه رده می ئێمه ش���دا نه ژی، ره نگه له مێژبێت مردبێت... ئه و كه س���ه ی قوتابخان���ه ، كۆمه ڵگا، زانكۆ وه ك مامۆستا به سه رماندا ده سه پێنن، مامۆستا نین. مامۆس���تای ڕاسته قینه كه س���ێكه مرۆڤ خۆی هه ڵیده بژێرێت، سروش���تی هه ڵبژاردنه كه ش���ی به بڕوای من ته عبی���ر له وپه ڕی ئ���ازادی مرۆڤ ده كات، لێره وه بۆئه وه ی ته واو ته عبیر بێت له ئازادی، ته عبیر بێت له كردارێكی هوشیارو سه ربه ست ده بێت به وازهێنان كۆتایی بێت. جیاوازی په یوه ندی نێوان مامۆس���تاو قوتابی ب���ه وه له په یوه ندی عاش���ق و مه عش���وق جیاده بێته وه ، كه مه به س���ت تێی���دا توانه وه نیی���ه له ناو یه كتردا، به ڵكو مه به ست نزیكبوونه وه و لێكترازانه . مه عش���وق ئه و كه سه یه كه له سه ره تادا ده مانه وێت له گه ڵیدا بگه ینه پل���ه ی یه كگرتنی مه حاڵ، واته توانه وه له ناو یه كدا، به اڵم په یوه ندی مامۆستاو قوتابی له سه ره تاوه بۆئه وه داده مه زرێت بێت و كۆتایی له جێگایه ك���دا بۆئه وه ی بپچڕێت. به كورتی مامۆس���تا به شێكی گرنگی خودی من���ه ، یه كێ له چاالكییه بااڵكان���ی هه ر س���وبێكتێك ئه وه یه كه ده توانێت مامۆستای خۆی دروستبكات و مامۆستاو دۆزینه وه ی لێبهێنێت، وازی وازلێهێنانی گرنگترین پرۆس���ه ی ژیانی هه موو خوێنده وارێك���ه ... به بڕوای من مامۆس���تای بااڵ »میتا � مامۆس���تا« »مامۆستایه ك هه موو مامۆستاكانی تر بخات���ه ژێر ڕكێفی خۆیه وه و ڕیزبه ندیان بۆبكات« بوونی نییه ، به ڵكو وش���ه ی مامۆس���تا ئاماژه ی���ه بۆ كه س���ێك كه ئێم���ه هه ڵیده بژێری���ن ن���ه وه ك ئ���ه و بڕیارده ده ین ئێم���ه هه ڵمانببژێرێ���ت، گوێی لێبگرین، بێئ���ه وه ی ئه و زۆرمان لێبكات ی���ان داوام���ان لێب���كات یان ه���ه ر له بنه ره ته وه به تایب���ه ت بۆ ئێمه

قسه بكات.

مامۆستا/ قوتابینامه‌یه‌ك‌بۆ‌كاك‌سه‌ردار‌عه‌زیز

له هه ر عه قڵییه تێكدا

موقه ده س ژێرخانێكی به هێزو

قایمی هه بێت، مه ترسی ئه وه هه یه په یوه ندی قوتابی و

مامۆستا ببێته په یوه ندی ئاغاو

كۆیله

من كێشه م له گه ڵ نوسینی زۆربه ی

ڕۆشنبیرانی كورددا ئه وه یه كه نوسین و به الغه ت و داڕشتن و ڕوونگه رایی له ناو تێكسته كانیاندا

وه ك ستایلی مامۆستای

مه كته بی لێهاتووه

19 »»

به ختیار عه لی

Page 17: ژمارە 375

17 (375( سێشه ممه 2013/4/30 کۆمه‌اڵیه‌تی

خراپ ڕه فتاركردن به رامبه ر به مندااڵن جه سته یی ش����ێوازه كانیه وه ، به هه مو ی����ان ده رونی یان سێكس����ی له هه مو كۆمه ڵگ����ه كان به درێژای����ی مێژو بونی هه بوه و به رده وامیشه ، كه سه رجه میان پێش����ێلێكاری مافه كانی منداڵ و مافی مرۆڤن. وه ده ستدرێژی سێكسی به پێی كۆمه ڵگه كان كه م تا زۆر قسه و باسی لێوه كراوه و ده كرێت، به اڵم له ئاس����تی پێویست و خواسته كاندا نییه كه ببێته هۆی پاراس����تنی منداڵ و هۆش����یاری خێزانه كانیان. خاڵی هاوبه شی نێوان كۆمه ڵگاكان ده رب����اره ی ئه م حاڵه ته بێده نگب����ون و له خ����ۆالدان و بریتی����ه نكوڵیك����ردن لێ����ی . له سه رتاس����ه ری ناوبه ناو له كوردس����تانیش جیه����ان و كه ناڵه كان����ی راگه یان����دن لێره و له وێ باس ل����ه وه ده كه ن كه ده س����تدرێژی سێكس����ی كراوه ت����ه س����ه ر منداڵێك یان چه ند منداڵێ����ك، ئه مه جگه له و حاڵه تانه ی كه به هۆی ترس و شه رمی خێزانه كان����ه وه په رده پۆش ده كرێن و ئاشكرا نابن. ئه م خراپ ڕه فتاركردنه به كچان به رامب����ه ر ته نها سێكس����یه ناكرێ����ت، به ڵكو كوڕانی����ش دوچاری ده بن. لێره دا كۆمه ڵه پرسیارێك دێته پێش، ئایا ئه و كه س����انه كێن كه ئه م تاوانه ئه نجام ده ده ن؟ له كوێ ئه نجامی

ده ده ن؟ بۆچی ئه نجامی ده ده ن؟حاڵه تان����ه ی ئ����ه و به گش����تی ، تێداكراوه ، ده ركه وتوه لێكۆڵینه وه یان كه ئه نجامدانی ئه م كاره نه شیاوه له و شوێنانه دا بوه كه منداڵ تیایدا هه ست به بونی ئاسایش و دڵنیایی و پاراستنی ژیان����ی ده كات وه ك ماڵ����ی خۆیان، ماڵی خزم و كه س و دراوسێ ، باخچه و قوتابخان����ه ،.. هتد. هه ندێك كاتی تر كه منداڵ سه رقاڵه به یاریكردن له به ر ده رگای ماڵی خۆیان، یاخود بۆ كڕینی ش����یرینیه ك چوه ته دوكانێكی نزیك، ی����ان له ماڵی یه كێك له دراوس����ێ یان كه سه نزیكه كانی سه رقاڵی یاریكردنه ده بێت����ه قوربانی ئه م تاوانه كه تێیدا تێركردنی له پێن����او ده س����تدرێژیكار

ده‌ستدرێژی‌سێكسی‌بۆ‌سه‌ر‌منداڵ‌وه‌ك‌تاوانێكی‌‌شاراوه‌

ئه وروپای رۆژهه اڵت و ئاسیای ناوه ڕاست:

جیاکاری ره گه زی %1627 ملیۆن ژن

باشوری ئاسیا:جیاكاری ره گه زی %37

124 ملیۆن ژن

ئه فریقیا:جیاكاری ره گه زی %23

33 ملیۆن ژن

رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست و باكوری ئه فه ریقیا:

جیاكاری ره گه زی %2425 ملیۆن ژن

ئه مه ریكای التین و باشور:جیاكاری ره گه زی %1

9 ملیۆن ژن

ئاسیای باشوری رۆژهه اڵتی ئاسیا:

جیاکاری ره گه زی %1783 ملیۆن ژن

ئه وروپای رۆژئاواو باكوری ئه مه ریكا:

جیاكاری %0

تا ساڵی 2012 زیاتر له 90% دانیشتوانی جیهان له ڕێگه ی تۆڕی مۆبایله وه ده رفه تی په یوه ندیكردنیان به یه كتره وه هه یه

300 ملیۆن ژن كه متر له پیاوان به شداربووی هێڵه كانی مۆبایلن،

له واڵتانی كه م ده رامه ت و ناوه ند ده رامه ت

93% ژنان ده ڵێن له ڕێگه ی مۆبایله كانیانه وه هه ست

به ئارامی و ئاسایشێكی زیاتر ده كه ن

هندستان:مۆبایل رۆڵی هه بووه

له دۆزینه وه ی كار بۆ ژنان

ئه فغانستان:مۆبایل رۆڵی

هه بووه له هاندانی ژنان بۆ خوێندن

پاكستان:به رزكردنه وه ی

رێژه ی خوێنده واری

سنگال:

كاریگه ر بووه له ئاشنا بوون به ته كنیك و ته كنه لۆجیا

مۆبایل..‌ده‌رفه‌تێك‌بۆ‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌جیاوازی‌‌چینایه‌تی‌

1.4 ملیار به شدار بوو300 ملیۆن ژن

1.1 ملیار به شداربوو

2.6 ملیار ژن 2.9 ملیار پیاو

ژماره ی كۆی ژنان و پیاوان له واڵتانی كه م ده رامه ت و ناوه ند ده رامه ت

ملیۆن‌ژن‌كه‌متر‌له‌پیاوان‌به‌شداربووی‌‌هێڵه‌كانی‌‌مۆبایلن

ئه و حاڵه تانه ی ده شارێنه وه زۆر زیاترن له وه ی باس ده كرێن

جیهان����ی سێكس����یه كانیدا ح����ه زه پاك و پێگ����ه ردی منداڵێتی ئه م تاكه

ده شێوێنێت.ره نگه كه م رۆژ تێپه ڕێت حاڵه تێك له و حاڵه تانه س����ه ردانی كلینیكه كان له كاتێكدا نه كات، راوێژكاریه كان یان ئ����ه و حاڵه تان����ه ی ده ش����ارێنه وه زۆر زیاترن ل����ه وه ی باس ده كرێن، چونكه زۆرجار له الیه ن كه س����ه نزیكه كانه وه

ئه م ده ستدرێژیه ئه نجام ده درێت.ئه نجامدانی ئاوها كارێك هه م له ڕوی یاساوه تاوانه و س����زایه كی توندی بۆ دانراوه و هه م ل����ه ڕوی كۆمه اڵیه تیه وه

به هۆی قوربانی قێزه ون����ه .. كارێكی ئ����ه و ك����رداره ی به رامب����ه ری كراوه ، له ناو كۆمه ڵگه دا هه میش����ه به چاوێكی جی����اواز س����ه یر ده كرێ����ت، چونك����ه به شێك له الیه ن تائێس����تا به داخه وه له كۆمه ڵگه ی كوردی له ئاوها تاوانێكدا ده ستدرێژیكارو قوربانی به هه مان چاو س����ه یرده كه ن. ئه مه وێڕای ئه و زه بره ده رونی����ه ی له ده رئه نجام����دا دوچاری ئ����ه و مندااڵنه ده بێ����ت و هۆكاره بۆ ش����ێواندنی هه م����و ئ����ه و جوانیانه ی له خه یاڵیاندا ب����ۆ ژیان و چوارده وریان دروس����تیانكردوه و بگ����ره هه ندێكجار

له تۆڵ����ه ی ئ����ه و س����زا كۆمه اڵیه تیه ی به س����ه ریاندا ده س����ه پێنرێت ده بن����ه

دوژمنێكی سه رسه ختی كۆمه ڵگه .له ڕودانی له پێناو به رگرتن هه ربۆیه ئه م تاوانه و كه مكردنه وه ی ده ره نجامه خراپه كانی له سه ر قوربانی به پێویستی

ده زانین ئه م پێشنیارانه بخه ینه رو:1- الیه نی یاس����ایی : له ڕوی یاساوه به هی����چ ش����ێوه یه ك چاوپۆش����ی له و كه س����انه نه كرێ����ت كه هه ڵده س����تن به م تاوانه و به س����زای ره وای خۆیان به ش����ێوه ی هه وڵنه درێت بگه یه نرێن و عه شائیری چاره س����ه ری ئه م كێشه یه

بكرێ�ت. 2- الیه ن����ی ده رون����ی : ه����اوكاری و له رێگه ی چاره سه ری ده رونی گونجاو پێش����كه ش پس����پۆره وه كه س����انی به قوربانی����ه كان بكرێ����ت تاكو بتوانن مامه ڵه له گ����ه ڵ حاڵه ته كه یان بكه ن و جارێكی تر بگه ڕێنه وه نێو كۆمه ڵگه و ژیانی ئاسایی خۆیان ده ستپێبكه نه وه ، به ه����اوكاری و پێویس����تی ئه م����ه ش س����ه رجه م ده س����ه اڵت و هه ماهه نگی

رێكخراوه په یوه ندیداره كان هه یه .له ڕوی كۆمه اڵیه ت����ی : الیه ن����ی -3ب����ۆ هه وڵبدرێ����ت كۆمه اڵیه تی����ه وه

كۆمه ڵگ����ه و هۆش����یاركردنه وه ی چۆنێت����ی ده رب����اره ی خێزان����ه كان پاراس����تنی منداڵ له م جۆره تاوانه و هه روه ها چاودێریكردنیان. ش����ێوازی له كاتی رودانی ئه م ده ستدرێژیه دا بۆ منداڵه كانیان پێویسته داوای هاوكاری یاس����ایی و ده رونی له كه سانی پسپۆرو

شوێنی تایبه تمه ند بكه ن.

* رێكخ����راوی وچان بۆ قوربانیانی پێشێلكاری مافی مرۆڤ

په ره پێدان����ی س����ه نته ری *D.H.R.D دیموكراسی و مافی مرۆڤ

ده ستدرێژیكار له پێناو

تێركردنی حه زه سێكسیه كانیدا جیهانی پاك و

پێگه ردی منداڵێتی ئه م

تاكه ده شێوێنێت

به داخه وه تائێستا له الیه ن به شێك

له كۆمه ڵگه ی كوردی له ئاوها

تاوانێكدا ده ستدرێژیكارو

قوربانی به هه مان چاو سه یرده كه ن

Page 18: ژمارە 375

تایبه‌ت(375( سێشه ممه 2013/4/30 18

300 ملیۆن دۆالر بۆ ئاسایشی نه ته وه یمان ده رمانیش به شه رتی چاو ده رهێنان!

دانا ئه مین

له م���اوه ی 22 س���اڵدا ئه گه ر گه وره كانمان به راس���ت له خه م���ی خه ڵك و ئاینده ی واڵت���دا بونای���ه ، ئه یانتوانی چه ندین نه وه ی س���اڵحی به مۆراڵمان بۆ پێ بگه یه نن. به پێچه وانه وه ، حزبه كان كه وتنه پێش���بڕكێ بۆكڕینی ویژدان و داماڵینی ئینسانی كورد له به هاكان، كه وتنه س���ه رپا كردنی توێژێك���ی كۆمه اڵیه تی بێ مۆراڵی ویژدان

تۆپیو بۆدگیركردنی بازاڕ بۆهه ردو حزب. كاربه ده س���تانی هه رێ���م له گ���ه ڵ ئه م توێ���ژه ناش���یرینه دا به رپرس���ن له هه مو جۆره بازرگانیه ك. هێنانی كهول و جگه ره و خواردن و ده رمان و ئاس���ن و... هه موی له الیه ن هه رد و حزب و به هۆی ئه م توێژه وه كۆنترۆڵكراوه . له سایه ی ئه م بانده دا، ڕۆژانه خراپترین ئۆتۆمبێل و كااڵی ئه لكترۆنیی ئه گه یه نرێته بازاره كانمان، ترسناكترین جۆری جگه ره و كهول له ژێر ناوی سه یر س���ه یردا ئه هێنرێته كوردستان كه نازانرێت له كوێ دروس���تكراون و چۆن دێنه كوردستان. له س���ایه ی هاتنی خراپترین جۆری خواردن، ئاسایش���ی خۆراك له مه ترسیه كی ڕاس���ته قینه دایه و به هۆیه وه له ده ساڵیی ڕابردودا

چه ندین نیشانه ی نه خۆشی ترسناك له م هه رێمه بچوكه دا سه ریهه ڵداوه ! بێمتمانه ترین ده رمان ئه گاته كوردس���تان كه له چه ند س���اڵی ڕابردوودا ده یانجار وه زاره تی ته ندروستی شه رمه زار كردوه وكه سیش سزا نه دراوه . كارمه ندانی ته ندروستی هه ولێر بیریانه ، چه ند س���اڵێك پێش ئێس���تا، كاتێك تایه رهه ورامی ویس���تی له سه ر هێنانی ده رمانی خراپ چه ند كاربه دستێكی ته ندروستی هه ولێر سزا بدات،خه ریك بو

خۆی له وه زیریی بخات.س���كانده ڵی ده رزیه چاوده رهێنه ره كانی ئه مجاره ، نیش���انه یه كی مه ترس���یداره كه ئیداره ی هه رێم له ده س���تێكی ئه میندا نیه ، ئه گه رن���ا له كوێی دونیادا بوه ده رزیه ك بهێنرێته كوردستان، له سه ده ی بیست و یه كه مدا ده م وده ست چاوی مرۆڤ كوێر بكات و به كارهێنه رانی ده رزیه كه خێرا بڕۆن چاویان ده ربهێنن؟! له وه ش تاڵتر، حكومه ت هیچ گوناهو به رپرسیارێتیه ك ناخاته ئه س���تۆی خۆی. ئه م ڕوداوه له هه رشوێنێكی دیكه بوایه به واڵته دواكه وتوه كانیش���ه وه كه یه ك تۆز ئینس���ان ڕێزی هه بوایه ، ده مێك بو حكومه ت ده س���تی له كاركێش���ابۆوه و ده س���ه اڵتداران درابونه دادگا، كه چی لێره وه زیری ته ندروستیه كه ش���مان جورئه تی ده ستله كاركێش���انه وه ، یان ته نانه ت داوای

لێبوردنكردنی نیه له خه ڵك و له قوربانیه كان. ب���ێ باكیی حكومه ت له س���كانداڵی ده رزی���ه چاوده رهێنه ره كان، س���یگناڵێكی مه ترسیداره كه له سایه ی ئیمتیازی زۆر و زه وه ند و، نه بونی لێپێچینه وه و له ئه ستۆ گرتنی به رپرسیارێتی، له وه ناچێت ئه م ده سه اڵته نیازی ڕۆێشتن و بڕوای به ده ستاوده ستكردنی ده س���ه اڵت هه بێت. پێئه چێت كاربه ده ستان هه ر له بردنی نه وت و سامان و بازرگانیی بێمایه له س���ه ر حسابی خه ڵك به رپرسیار بن، له به رامبه ریشدا نه خۆشیی و ده رد و به اڵ كێش���ه ی ئه وان نه بێت، به تایبه تی كه ئه وان خۆیان و كه سوكاریان به شێكی دابڕاون له م كۆمه ڵگا پڕ ده رد و نه خۆشیه ، ئۆتۆمبێل و جل وبه رگ و پێاڵوو مه شروب و جگه ره و خواردنیان هه موی له ش���وێنی تایبه ته وه دی���ت و له هه ره گران به هاكانی جیهانن، بۆ ده رمان و چاره س���ه ریش نه ك توخنی پزیشك و داو و ده رمانی ئێره ناكه ون، به ڵكو بۆ

هه اڵمه تێكیش ده گه نه نه خۆشخانه كانی ئه وروپا و ئه مریكا.ئ���ه م بازرگانی كردنه به ژیانی خه ڵكه وه ، له كاتێكدایه س���ااڵنه له بودجه ی خه ڵك نزیكه ی س���ێ سه د ملیۆن دۆالر ئه درێت به ئه نجومه نی ئاسایشی نه ته وه یی هه رێم. هه رچه ن���ده كه س بۆی نیه ئاگای له كاری ئه م ده زگایه بێت، به اڵم له ئێس���تادا كه ئاسایش���ی ته ندروس���تیی و خۆراكی هه رێم گه یش���تبێته ئه م دۆخه ترس���ناكه و له و الشه وه رۆژانه چه ندین كه س له كه ركوك ئه بنه خۆراكی ئۆتۆمبێله بۆمبڕێژكراوه كان، خه ڵكی ئه هێنێته س���ه ر ئه و ڕاس���تیه ی كه وه زیفه ی ئه م ده زگایه مس���ۆگه ركردنی ئاسایش���ی مانه وه ی هه ردو حزبه له س���ه ر كورس���ی حوكم له ڕێگه ی چاودێریكردنی

خه ڵك وئۆپۆزسیۆنه وه .

مه حمود یاسین كوردی

به ڕێز خۆكاندیدكردنه وه ی پرس����ی مه سعود بارزانی بۆ پۆستی سه رۆكی هه رێم ئه م����ڕۆ بۆت����ه گه رموگوڕترین بابه ت����ی ڕۆژ، بێده نگبوون����ی خودی بارزانیش له به رامبه ر ئه و ته فس����یرو ته ئویل����ه بۆ م����ادده ی 2و 3 و 17 ی یاس����ای ژم����اره 1ی س����اڵی 2005ی سه رۆكایه تی هه رێم كه ئاخۆ بارزانی ماف����ی خۆكاندیدكردنه وه ی هه یه یان ن����ا؟ ئایا خول����ی 2005 ك����ه له الیه ن په رله مانی كوردستانه وه هه ڵبژێردراوه ب����ۆی هه ژمار ده كرێت ی����ان نا؟ له م به تایبه تی ئۆپۆزسیۆن سه روبه نده ش حه مله یه ك����ی گ����ۆڕان بزوتن����ه وه ی ده س����تپێكردوه و تون����دی ئیعالم����ی وێن����ه ی بارزانی خه ریكه له ش����ه قامی كوردی وه ك����و بوته فیلقه و موباره ك و ئ����ه و س����ه ركردانه ده رده ك����ه وێ كه ده ستكاری یاساو ده ستووریان كردوه به م����اوه ی حوكمڕانی درێ����ژه دان بۆ خۆیان، ئه گه رچ����ی بارزانی به فه رمی هه تا ئێس����تا هی����چ قس����ه یه كی له م باره ی����ه وه نه كردوه به اڵم پارتی وه كو )قیاده و قاعی����ده ی حیزبی (، هه موو بۆ چڕكردۆته وه خۆی����ان هه وڵه كانی دووب����اره كاندیدكردن����ه وه ی بارزانی و قانه ع����ه ت پێكردنی ناوب����راو به وه ی یاس����ایی و ئاس����اییه ده كرێت بارزانی بۆ خولێكی تر خ����ۆی هه ڵبژێرێته وه ، قه یرانی هه ڵبژاردنی س����ه رۆكی هه رێم ل����ه خ����ودی هه ڵبژاردنه كه و ته نه����ا ڕێگادان ب����ه بارزانی قه تیس نابێته وه به ڵكو كێشه ی چۆنیه تی كۆكردنه وه ی ده ن����گ و ب����ه ده س����تهێنانی متمانه ی 50%+1ی ده نگی هه رێمی كوردستانیش یه كێ����ك ده بێت له كێش����ه و قه یرانه سیاسیه كانی دوای تێپه ڕاندنی پرسی دێته بارزان����ی خۆكاندیدكردن����ه وه ی ئ����ارا، چونكه ئه م ج����اره جیا له وه ی یه كێتی بڕیاریداوه به لیس����تی جیاواز په رله مانی هه ڵبژاردنه كانی به شداری كوردس����تان بكات له هه م����ان كاتدا ده نگی یه كێتییه كان سه نگی مه حه ك ده بێت بۆ ده ستنیشانكردنی سه رۆكی

داهاتووی هه رێم.ب����ه حوكم����ی ئ����ه وه ی پارت����ی له

دوای����ن هه ڵبژاردنه كانی 2010/3/7ی ئه نجومه ن����ی نوێنه ران����ی عێ����راق كه به لیس����تی ك����راوه بوو، س����ه رجه م له هه رس����ێ پارت����ی كاندیده كان����ی پارێزگاكه ی هه رێم 671.965 ده نگی ڕێژه ی ده كات����ه كه به ده س����تهێناوه 36%، له به رامبه ردا یه كێتی خاوه نی 397.929 ده نگ����ه كه ده كاته رێژه ی 26% ئه مه ش گه وره ترین كارتی فشاره له ده ست یه كێتی كه پۆستی سه رۆكی یه كالكه ره وه ده بێت، قس����ه ی هه رێم ئێمه لێره ئه وه یه له غیابی مام جه الل ئایا بنكه ی جه ماوه ری یه كێتی ئاماده یه ده نگ به بارزانی بدات و وه كو كاندیدی هاوبه شی خۆیان له چوارچێوه ی دوو لیس����تی جیاواز سه یر بكه ن؟ گریمان پارت����ی ئیحتیفازی به و رێژه ی 36%ی ده نگه كانی خۆی كردبێت )ئه مه جگه له رووداوی تیرۆركردنی سه رده ش����ت عوسمان و رووداوه كانی 17ی شوبات و سوتاندنی بنكه و باره گاكانی یه كگرتوو له بادینان ك����ه كاریگه ریی نه رێنییان ده بێت له س����ه ر ده نگ����ی پارتی ( ئه وا پارتی هه ر ناتوانێ گرێنتی ده رچوونی بارزان����ی بكات، ئایا به رێز مه س����عود بارزانی ئاماده ی نه فسی و سیاسی به و باگراونده مێژووییه ی خۆی و بنه ماڵه و عه شیره ت و حیزبه كه یه تی كه سه رقاڵی كۆكردن����ه وه ی ده نگ����ی الیه نگران����ی یه كێت����ی بێت كه هیچ گرێنتیه ك نییه ده نگی پێ بده ن دووریش نییه وه كو توڵه یه ك له به رامبه ر ته همیش����كردنی كادی����رو الیه نگران����ی یه كێت����ی ل����ه حكوم����ه ت و دامه زراوه كان����ی هه رێ����م سزایه كی توندی مێژووی بارزانی بده ن له به رامبه ر كاندیدی ئۆپۆزسیۆن یان هه ر كه س����ێكی تر و له كورس����یه كه ی بهێنن����ه خواره وه ، چونك����ه مه علومه به رێز م����ه ال به ختیار ل����ه وتاره كه ی سه باره ت به پشتگیری كردنی یه كێتی ب����ۆ كابین����ه ی حه فته م����ی نێچیرڤان بارزانی وتبووی : "ئه گه ر پش����تیوانی مام ج����ه الل و مه كته بی سیاس����یتان، ده وێ ، كابینه ك����ه س����ه ركه وتنی بۆ ئاماده ی����ن. به اڵم ئه گه ر پش����تیوانی باقی ئ����ۆرگان و قه واعیدو جه ماوه ری یه كێتیتان پێویس����ته ، دڵنیابن، هه تا ئه م السه نگییه ی له حكومه تدا هه یه و

ئه و غ����ه دره ی ل����ه یه كێت����ی كراوه ، جه ماوه ری قه واعیدو چاكنه كرێته وه ، ناكات، پش����تیوانیتان نه ك یه كێتی، جه ماوه ری خرۆش����انی ئه گه ر به ڵكو روب����دات، به تایبه ت����ی ل����ه هه ولێردا، ره چاوی بكه ن كه ه����ه زاران ئه ندام و جه م����اوه ری یه كێتیش بڕژێنه س����ه ر

شه قامه كان.له م حاڵه ته بارزانی دوو ده ستكه وتی له كی����س ده چێت یه كه می����ان بازدان به س����ه ر یاسای س����ه رۆكایه تی هه رێم ب����ه وه ی جارێك����ی تر خ����ۆی كاندید ده كات����ه وه و وێنه ی وه كو دیكتاتۆرێك ك����ه هه وڵ����ی ده س����تكاری كردن����ی یاس����اكانی داوه له پێن����او به رژه ندی تایبه تی خۆی و بنه ماڵه و حیزبه كه ی ، سیاس����ی و ئینتیحارێك����ی ئه م����ه ش مێژوویی قورس و كه مه رشكێنه له سه ر ئاس����تی نێوده وڵه تی خراپ به س����ه ر ده شكێته وه ، كه س����ایه تی ڕه مزیه ت و

ئه و ده رفه ته ش����ی له ده س����ت ده چێت ماندێال واش����نتۆن و ج����ۆرج وه ك����و ده ربك����ه وێ مێ����ژوو بۆ خ����ۆی تۆمار بكات، دووه م: هی����چ گرێنتیه ك نییه كه مه سعود بارزانی به ده نگی پارتی ده ربچێت یاخود یه كێتییه كان ده نگی پ����ێ بده ن به تایبه تی ل����ه غیابی مام براگه ورایه تی له س����ه رده می جه الل و یه كێتییه كان ڕه سوڵ، كاك كۆسره ت جوالندن����ی هێ����زی زێره ڤان����ی به ره و كۆسره ت بێبه ش����كردنی س����لێمانی و ڕه س����وڵیان بۆ ماوه ی دوو س����اڵ له پۆستی جێگری س����ه رۆكی هه رێم له

بیرنه چووه !.بۆیه پێش����بینی ده كه م بارزانی زۆر ته حلیلی ته فس����یرو چاوه ڕێی ژیرانه قانونیه كان����ی حیزب ب����كات و بڕیاری كۆتای����ی بده ن ب����ه وه ی بارزانی مافی یاسایی خۆیه تی خۆی كاندید بكاته وه ب����ه اڵم ئه و ئاماده نابێت خۆی كاندید بكات����ه وه ، به مه ش مه س����عود بارزانی چه ند ئامانجێ����ك ده پێكێ یه كه میان: خ����ۆی وه كو ڕه مزێكی دیموكراس����ی و ده ستاوده ست كردنی ده سه اڵت پیشان ده دات، دووه م: كارتێك����ی به هێ����زی ده ستی ئۆپۆزسیۆن ده سوتێنێ به وه ی ناهێڵێ خۆهه ڵبژاردنه وه ی خۆی وه كو كارتێك����ی پروپاگه نده ی راگه یاندن له به كاربهێنن، هه ڵبژاردنه كان كه مپینی پێگه ی جه ماوه ری و حیزبی و سێیه م: سیاسی خۆی وه كو مه سعود بارزانی هه ر ده مێنێت����ه وه ، چونكه بارودۆخی سیاس����ی هه رێم����ی كوردس����تان به سیس����ته م رێكنه خراوه ، هه ر كه سێك بچێته شوێنی بارزانی پێگه و ده سه اڵتی سیاسی هه ر له ئه و زیاتر نابێت ئه مه حه قیقه ت����ی ئه م واڵته یه ، باش����ترین نموون����ه ش س����ه رۆكایه تی كابین����ه ی شه ش����ه م بوو له الی����ه ن )د.به رهه م ساڵح(ه وه ئه گه رچی پیاوێكی به تواناو لێهاتوو بوو به دانپێدانانی دۆس����ت و دوژمن به اڵم له رێ����گای میدیاكانه وه ده یبیس����ت كه یه كێك ل����ه گرنگریتن ك����ه حكومه ته ك����ه ی وه زیره كان����ی بوو وه زیری سامانه سروش����تییه كان له گ����ه ڵ جێگری س����ه رۆكی حیزبێكی تر له توركیا س����ه رقاڵی واژووكردنی

گرێبه ست و ته رتیباتی نه وتن!

موحسن ئه دیب

له ساڵی 2003وه رۆژی 28 نیسانی هه مو س���اڵێك وه ك رۆژی جیهانی ته ندروستی و سه المه تی شوێنی كار دیاریكراوه ، له سه ر ئاستی نێوده وڵه تی )به تایبه ت رێكخراوی نێوده وڵه ت���ی ( هه ڵم���ه ت و چاالكی كاری جۆراوجۆر ب���ۆ گرنگی���دان به دابینكردنی ژینگه یه ك���ی ب���اش و گونجاو بۆ ش���وێنی كار ئه نجام���ده دات، به ئامانج���ی ئ���ه وه ی ببینه خاوه نی ش���وێنی كارێكی شایسته و س���ه المه ت و پارێزراو. بۆیه گرنگه ئێمه ش وه ك كورد الیه ك به الی ئه م پرسه گرنكه دا بكه ینه وه و هه ڵوێس���ته یه ك له سه ر كرۆك و فه لسه فه ی ئه م بواره بكه ین، له مڕوه شه وه رێكخراوه كان���ی میدی���اكاران و میدی���او كۆمه ڵگای مه ده نی ده بێت پشكی شێریان

هه بێت بۆ گرنگیدان به م مه سه له یه .

ئه خالق بااڵیی و گرنگیدان به ژینگه س���ه ره تا ئه بێت ئه وه بزانین گرنگیدان به ژینگه ی شوێنی كار، به شێكه له پرسێكی گرنگتر و گشتگیرتر، كه گرنگیدانه به ژینگه خۆی به ش���ێوه یه كی گشتی . خه مخواردنی ژینگه له دو ره هه نده وه گرنگیه كی ئه خالقی

زۆری هه یه :یه ك���ه م: ئ���اكار بااڵی���ی ه���ه ر تاك و كۆمه ڵگای���ه ك له وه دا به رجه س���ته ده بێت ك���ه خه م���ی ئ���ه و ش���تانه بخ���وات كه خه مخۆریان نییه ، ره نگ���ه له مڕوانگه یه وه ژینگه بێكه س���ترین بێت، لێ���ره وه ئه گه ر هه موان هاوڕابین كه به ده مه وچونی خه ڵك فه زیله یه ك���ی ئه خالق���ی بااڵ بێ���ت، ئه وا ل���ه وه بااڵتر ئه وه یه كه ب���ه ده م خه ڵكان و شتانێكه وه بچیت كه خه مخۆریان نه بێت. له و روه شه وه كه ژینكه بێكه سترینه كه واته بااڵترین فه زیله ت ئه وه یه خه مخۆری ژینگه

بین زیاتر له هه ر شت و كه سێك.دوه م: گرنگ���ی ، گرنگی���دان به ژینگ���ه به ك���ۆی گرنگیدان���ه ك���ه له وه دای���ه كۆمه ڵگا و ك���ۆی مرۆڤایه تی ، به ئێس���تا و

به ئاینده ، چونكه هه م���وان به كۆی چین و توێژه كان���ه وه ، به س���ه رجه م گیان���ه وه ر و بێگیانه كانیشه وه ش���یری ژینگه ده مژین. ئه گه ر به م لۆژیكه ساده و ته ندروسته بایه ، ده بو تاكه كان له هه ر ش���تێك زیاتر خه می ژینگه ی���ان بخواردایه ، به اڵم مه س���ه له كه ته واو به پێچه وانه وه یه و به به راورد به ش���ته كه مترین تایبه ته كانمان نیمچ���ه تایبه ت و گرنگی به ژینگه ده ده ین، به تایبه ت له واڵته دواكه وتوه كان���دا و له ناویش���یاندا هه رێمی كوردس���تان، ره نگه بتوانین هۆكاری زۆر ریزبكه ین له مباره یه وه ، به اڵم ره نگه كورت و پوخترین هۆكار ئه وه بێت، كه له به ر ئه وه ی ژینگه خاوه نی زۆره )هه موان له ژینگه داین(

بۆیه خاوه نی نییه . لێره وه گرنگیدان به ژینگه واته گرنگیدان به ك���ۆی تاك���ه كان و كۆمه ڵ���گاكان و كۆی مرۆڤایه تی ، هه میش���ه ش ئه و مرۆڤانه زۆر كه م���ن كه خه می هه م���وان ده خۆن، نه ك به ته نه���ا خه می خۆی���ان و خه می و چین و ترۆپكی به مپێی���ه دیاریك���راو، توێژێكی ئه خالق بااڵی���ی و مه زنی هه ر كۆمه ڵگایه ك له وه دا به رجه س���ته ده بێت ك���ه زۆرترین ژم���اره ی مرۆڤی هه بێت گرنگ���ی به ژینگه

بدات.

بۆچی گرنگی به شوێنی كار بده ین؟بێگومان له به رئه وه ی ئێستا له سه ر ئاستی جیهان ژینگه بوه ته زانست و كۆلیژ و به شی تایب���ه ت له وباره یه وه كراونه ت���ه وه ، بۆیه پۆلێنكاریش ب���ۆ ژینگه كراوه و له روانگه ی جیاوازه وه گرنگی پێده درێت، یه كێك له و بواران���ه ی جیاكراوه ته وه و گرنگی تایبه تی پێده درێت، بابه تی ئه م نوس���ینه ی ئێمه یه

كه شوێنی كاره .ئه و دو تایبه تمه ندییه ی ئاماژه مان پێكرد زۆریش تاراده یه كی به ژینگه ، س���ه باره ت به هه ندێك جیاوازی )چه ندێتی ( بۆ شوێنی كاریش دروستن، چونكه له الیه ك زۆرترین ك���ه س س���ود له ش���وێنی كار ده بینێت،

له به رئه وه ی :

1. زۆرترین كه س له ش���وێنی كار، كار لێره وه گرنگیدان به س���ه المه تی و ده كات، ته ندروس���تی ش���وێنی كار یانی گرنگیدان به ته ندروستی و سه المه تی زۆرترین مرۆڤ.

2. زۆرب���ه ی ئه وان���ه ی كار له ش���وێنی كاردا ده كه ن، له و كه س���انه ن كه كه مترین ئیمتیازیان هه یه و ئاس���تی بژێوی ژیانیان زۆر له خوار بژێوی به رپرسان و سه رمایه داره گرنگی���دان به مپێی���ه س���اخته كانه وه یه . به س���ه المه تی و ته ندروس���تی شوێنی كار، یانی گرنگیدان به ته ندروس���تی و سه المه تی

زۆرترین مرۆڤی شایسته .3. ش���وێنی كار ش���مه ك و خ���ۆراك و ب���ۆ پێداویس���تییه كان خزمه تگ���وزاری و هه موان دابی���ن ده كات، كه واته گرنگیدان به س���ه المه تی و ته ندروستی ش���وێنی كار یانی گرنگیدان به ته ندروس���تی و سه المه تی سه رجه م ئه وانه ی كه سود له به رهه مه كانی

ئه وان وه رده گرن.4. ئابوریه كی به هێز و ئاینده یه كی گه ش

به ن���ده به ش���وێنی كارێكی ته ندروس���ت و سه المه ته وه ، بۆیه گرنگیدان به سه المه تی و ته ندروستی ش���وێنی كار یانی بونیاتنانی

ئابورییه كی به هێز و ئاینده یه كی گه ش.لێره وه ده چمه سه ر دوه م تایبه تمه ندی شوێنی كار، كه هه مان دوه م تایبه تمه ندی ژینگه ش���ه ، وات���ه وه ك چ���ۆن گرنگیدان به ژینگ���ه گرنگیدان���ه به زۆرتری���ن خه ڵك به جیاوازی���ه ك ش���ێوه ش و به هه م���ان به ژینگه ی شوێنی گرنگیدانه له چه ندێتیدا كاری���ش، گرنگیدان���ه به زۆرترین خه ڵك، به تایبه ت ئه و خه ڵكانه ی كه شایس���ته ی زۆرتری���ن خزمه ت���ن، چونك���ه زۆرتری���ن خزمه ت ده كه ن، ه���اوكات زۆرینه ی زۆری خه ڵك���ن، لێره وه ئاس���تی گرنگیدانی هه ر كۆمه ڵگای���ه ك به ژینگ���ه ی ش���وێنی كار، یه كسانه به ئاستی به وه فایی و نمه ك حه اڵڵی ئه و كۆمه ڵگایه . به دیوێكی تردا یه كس���انه ئاینده بینی هۆش���یاری و ئاستی به بڵندی ئه و كۆمه ڵگایه ، چونكه هه ر كۆمه ڵگایه ك به ته نگ س���ه المه تی و ته ندروستی كرێكار و به رهه مه كان���ی كرێ���كاره وه نه چێت، هه ر

له ئێستاو ئاینده ی خۆی دۆڕاندوه .

شوێنی كار كوێیه ؟ بێگوم���ان ژینگ���ه ی ش���وێنی كار زۆر بوار و زۆر شوێن ده گرێته وه ، له كێڵگه یه كی بچوكه وه تا ده گات���ه زه به الحترین كارگه ، له باخچه یه كی ساوایانه وه تا ده گاته مه زنترین زانك���ۆ، له فه رمانگه یه ك���ی ته ندروس���تی گوندێكه وه ، تا ده گاته گه وره ترین تاقیگه و تا الكۆاڵنه وه له دوكانێكی نه خۆش���خانه ،

ده گاته قه ره باڵغترین سۆپه رماركێت..

په یوه ندی نێوان گرنگیدان به شوێنی كار و دادپه روه ریی كۆمه اڵیه تی

له روانگه یه كی تره وه گرنگیدان به شوێنی كار، س���ه لمێنه ری بون���ی دادپه روه ری���ی كۆمه اڵیه تیش���ه ، چونك���ه بیرمان نه چێت له شوێنی كاردا زۆرترین و و شایسته ترینی خه ڵك هه ن كه پێویس���یان ب���ه وه هه یه

خه میان بخورێت. لێ���ره وه كاتێك گرنگی ب���ه و نه خۆش���خانه گش���تیانه نادرێ���ت و پێداویس���تی گونجاویان بۆ دابین ناكرێت، كه زۆرترین كارمه ند كاریان تێدا ده كه ن و زۆرترین خه ڵكی هه ژار و مامناوه ند ده شێت زه مینه یه كی ب���ه اڵم لێببین���ن، س���ودی ئابوری ناته ندروستی وا ده خوڵقێنرێت كه كه ده كرێته وه ، بازرگانی نه خۆش���خانه ی خزمه تی كه مترین كه س ده كه ن به زۆرترین پاره ، ئ���ه وه مانای ئه وه یه كه له و واڵته دا گرنگ���ی به ش���وێنی كار وه ك پێویس���ت نادرێ���ت، چونك���ه وه ك وتم���ان یه كێك شوێنی س���ه ره كییه كانی له تایبه تمه ندییه كار ئه وه ی���ه كه زۆرترین و شایس���ته ترین

خه ڵك سودی لێده بینن. ه���ه روه ك چ���ۆن پشتگوێخس���تنی ئه و قوتابخانان���ه ی ك���ه زۆرتری���ن خوێندكار سودی لێده بینن، ده بێته هۆی ئه وه ی كه خه ڵك ناچار بك���ه ن منداڵه كانیان بخه نه ئ���ه و قوتابخانه ئه هلیانه ی ك���ه بازرگانه س���اخته كان، به سه رمایه ی ئه وان بنیاتیان ن���اون. به كورت���ی كاتێك ش���وێنی كاری خه ڵك شایس���ته ترین خه ڵ���ك و زۆرترین ته ندروست و س���ه المه ت نییه ، ئه وه مانای ئه وه ی���ه زۆرترین خه ڵك و شایس���ته ترین خه ڵ���ك ل���ه و واڵت���ه دا پش���تگوێخراون و حسابیان بۆ ناكرێت، كاتێكیش ئه مه رویدا ئی���دی نه ده بینه خاوه ن���ی كۆمه ڵگایه كی ته ندروس���ت و س���ه المه ت، نه ئابوریه ك���ی

سه وز و به هێز، نه ئاینده یه كی گه ش.

چۆن گرنگی به شوێنی كار ده درێت؟ده بێ���ت ئ���ه وه بزانین ك���ه گرنگیدان به سه المه تی و ته ندروستی شوێنی كار، یانی ئه وه ی كه كۆی پێداویستییه كانی ژیانێكی باشی مادی و مه عنه وی بۆ ئه وانه دابینبكه ین كه كاری���ان تێدا ده ك���ه ن، به جۆرێك كه هی���چ بیانویه ك نه هێلێرێت���ه وه بۆ ئه وه ی كه ژیانی خۆیان و نه وه كانیان له ئێس���تا و ئاین���ده دا بچوكتری���ن زیانی���ان پێبگات. بۆ ئه مه ش پێویس���ته هه مو رێوش���وێنێك

بگیرێته به ر، هه ر له جۆری دیزاینی شوێنی كار و ئه نجامدانی ریس���ایكڵه وه ، تا ده گاته له هه مو ته ندروستی س���ه المه تی و ئه وه ی بواره كانی سیاسه تی كاردا په یڕه و بكرێت، نه خۆشیه كان مه ترس���یه كان و له سه رجه م بپارێزرێ���ن، ژیانی���ان مس���ۆگه ربێت، به و مانای���ه ی به ته نها به مه رگی خودایی بمرن، ن���ه وه ك بێده ربه س���تی حكومه ت و خاوه ن كاره كان ژیانی���ان لێوه ربگرێت���ه وه ، ئێمه چه ندین ش���ه هیدبونی ش���اهیدی سااڵنه كرێكاری بیناسازی و فه رمانگه كانی كاره با و چه ندی���ن ش���وێنكاری تری���ن، ئه مه جگه له وه ی شوێنكاره كانی واڵتی ئێمه ده شێت نه خۆشی چه ندین به رده وامی سه رچاوه ی

كورتخایه ن و درێژخایه نبن.به پێویستی ده زانم له كۆتایدا ئاماژه به وه بكه م كه له دوای س���وتانی ئۆتێل سۆما و به قوربان���ی بونی چه ندین هاواڵتی ، له گه ڵ هاوڕێیه كمدا ك���ه له به ریتانیا گه ڕابویه وه و زۆر ش���اره زای ش���ێوازی ژیان و ش���وێنی كار بو ل���ه و واڵته دا، گفتوگۆیه كی زۆرمان ك���رد، زۆر ب���ه وردی و دورودرێژی باس���ی ئه و رێوش���وێنانه ی بۆ كردم كه له شوێنی كاره كاندا گیراونه ته به ر بۆ ئاسانكاری كار و ژیانی كرێكار و هاواڵتیان و دورخستنه وه یان له زیان، دوای بێده نگییه ك، هیچم پێنه وترا جگ���ه ل���ه وه ی به هاوڕێك���ه م بڵێم"كه واته هاوڕێ له و واڵته ی تۆ تێیدا ده ژیت، هه مو رێوش���وێنێك گیراوه ته به ر كه مرۆڤه كان زیانیان پێنه گات و نه مرن، مه گه ر به قه زا و قه ده ر و مه رگ���ی خودای���ی نه بێت. به اڵم ل���ه م واڵت���ه ی خۆماندا هه م���و دۆخه كان له ب���ارن بمرین، ئه گ���ه ر نامرین ئه وه خوا

نامانكوژێت..."ئ���ه وه ش به پێویس���ت ده زان���م ئاماژه ب���ه وه بكه م، كه ئێس���تا كه م ت���ازۆر ئه و هۆش���یارییه له كوردستانیش دروست بوه و چه ند رێكخراوێك دروستبون بۆ گرنگیدان به ژینگه و ژینگه ی كار له وانه ش)رێكخراوی ته ندروس���تی و س���ه المه تی ژینگ���ه ی كار

له كوردستان(.

بۆچی بارزانی خۆی كاندید ناكاته وه ؟

ژینگه ی سه وز و مرۆڤه سه وزه كانرامانێك‌له‌رۆژی‌‌جیهانی‌‌ته‌ندروستی‌‌و‌سه‌المه‌تی‌‌شوێنی‌‌كار

ترۆپكی ئه خالق بااڵیی و مه زنی هه ر كۆمه ڵگایه ك له وه دا به رجه سته ده بێت

كه زۆرترین ژماره ی مرۆڤی هه بێت

گرنگی به ژینگه بدات

ئه م جاره ده نگی یه كێتییه كان

سه نگی مه حه ك ده بێت بۆ

ده ستنیشانكردنی سه رۆكی داهاتووی

هه رێم

Page 19: ژمارە 375

(375( سێشه ممه 2013/4/30 19تایبه‌ت

ئ����ه و وه اڵم����ی ده توانی����ن لێ����ره وه پرسیاره مان ده ستبكه وێت كه ئایا بۆچی له ماوه یه كی كورتدا ئه و هه مو سه رمایه داره گ����ه وره له كوردس����تاندا ده ركه وتن به اڵم له گ����ه ڵ ئ����ه و س����ه رمایه زۆره ش����یاندا ئاماده نی����ن له كوردس����تاندا وه به رهێنان ئه نج����ام ب����ده ن، به ڵكو له ئ����ه و جۆره ده توانن كه به كاریده هێنن بازرگانیانه دا زۆرترین قازانج بكه ن له كورتترین ماوه دا ئه ویش له سه ر خوێن و ژیان و ته ندروستی هاواڵتیان،له به ر ئ����ه وه ئێمه ده بێت ئه و ڕاستیه بزانین كه دوژمنه كانمان به شێوه ته قلیدیه كانی جاران هه وڵی جینۆسایدی نه ته وه ی كورد ن����اده ن، به ڵكو ئالیه تی

ئ����ه و جینۆس����ایده له ئێس����تادا گۆڕاوه و به ه����اوكاری له گ����ه ڵ تۆڕێك����ی مافی����ا ناوخۆ به رپرسی بازرگان و له سیاس����ی و ئه نجام ده درێت و له چه ند ساڵی ئاینده دا ده بینین كه قوربانیانی ده س����تی ئه مانه ده یان هه زار كه س تێده په ڕێنێت، چونكه كاریگه ری مادده كیمیاییه كان له خواردن و ده رمانی ماوه به س����ه رچو به شێوه یه كی جینات����ی له س����ه ر كار س����ه ربه خۆیه و كرۆمۆس����ۆمه كان ده كات و دوای چه ن����د س����اڵێك له كه ڵه كه بون كار له ته ندرستی ئه ندامه كان ده كات و له شێوه ی نه خۆشی ترس����ناكدا ده رده كه وێ����ت و س����ه ره نجام توش����بوه كه ڕوبه ڕوی مه ترس����ی مه رگ

ده كات����ه وه ، له ب����ه ر ئه وه ل����ه م كاته دا به رپرس����یاریه تێكی گ����ه وره ڕو ده كاته كه كوردس����تان هه رێم����ی حكومه ت����ی به رنامه یه ك دابڕێژێت بۆ ڕوبه ڕوبونه وه ی ئ����ه م باندانه و به هه مان ش����ێوه ی گروپه تیرۆریستیه كان هه وڵی ڕیشه كێشكردنیان بدات و بیاندات به دادگا بۆ ئه م مه به سته ش

پێویسته ئه م هه نگاوانه بگرێته به ر: یه ك����ه م: دۆزین����ه وه ی ئه و به رپرس����ه گه وران����ه ی ك����ه له پش����تی ئ����ه م جۆره بازرگانیه وه ن و په لكێشی به رده م دادگایان

بكات و كه س له سه رو یاساوه نه بێت.دوه م: هه مو هۆكارێكی ته كنه لۆژی نوێ به كاربهێنێت و بیداته ده س����ت لیژنه كانی

پشكنین و چاودێری له ناوخۆی شاره كان و خاڵه سنوریه كان.

ده زگاكان����ی له ڕێگ����ه ی س����ێهه م: ڕاگه یاندنه وه هه ڵمه تێكی وشیاركردنه وه ی چۆنیه تی ده س����تپێبكرێت و هاواڵتی����ان م����ادده به كارهێنان����ی مامه ڵه ك����ردن و خۆراك����ی و ده رمانی����ه كان خۆی����ان ببن ب����ازاڕو دوكان و به س����ه ر به چاودێ����ر

ده رمانخانه كان.چواره م: وه زاره تی ته ندروستی بكرێته وه زاره تێكی خاوه ن تواناو سه ربه خۆو دور له هه ر چاودێریه كی به رپرسه حیزبیه كان و به ئازادان����ه بتوانێت له پێناو پاراس����تنی

گیانی هاواڵتیاندا كاربكات.

به هرۆز جه عفه ر

مه س���ه له یه ك هه یه ده ڵێ���ت: هه ركاتێك باس���ی ئاش���تی كرا، تۆ خۆت بۆ ش���ه ڕ ئاماده بكه . ك���ورد له وه ته ی مێژو هه یه ، یه ك قۆناغ شك نابه یت له شه ڕو ملمالنێدا نه بووبێت. پردی په ڕینه وه ی زلهێزه كان و شوێنی داگیركردن و گه مه ی دراوسێكانی نه بوبێت. چونكه به م س���تایله پێ به پێ هێناویه تی ، بوارێكی نه بوه بۆ بیركردنه وه و خۆ ڕێكخستن. هه ربۆیه ده وترێت: كورد

له سه ر مێزو گفتوگۆ ئه یدۆڕێنێت..؟.به ڕێز، ئۆج���ه الن خۆی ئه ڵێت: توركیا منی زین���دان نه كردوه ، به ڵك���و توركیا ته نه���ا پاس���ه وانی زیندانه ك���ه ی منه !! ئه وه ی كه كتێبه كانی ئه م سه ركرده یه ی ك���ورد بخوێنێت���ه وه ، تێده گات ئێس���تا جیهان ته نه���ا بریتی نییه له قوتابخانه ی : لیبراڵیزم و سۆشیال دیموكراتی و ئیسالم و ئیشتراكیه ت، به ڵكو پارادایم و قوتابخانه ی پێنج���ه م هه یه ، ناوی بیرو فه لس���ه فه ی ئۆجه النیزمه . ئێمه له م چه ند دێڕه باسی فك���رو فه لس���ه فه ی ئۆج���ه الن ده كه ین، ن���ه ك موجامه ل���ه ی سیاس���ی الیه نێك. چونك���ه ئۆج���ه الن بوێران���ه له كتێبی " بابه تێك له گه لێ���ك" القه ی به رگریكردن ده كات، ك���ه نوخبه و ڕۆش���نبیری كورد یه هود ده نوسێت: پێنه كردوه ، هه ستیان ته وراتی هه یه ، مه س���یح ئینجیل، عه ره ب

قورئ���ان، كوردی���ش ئ���ه م كتێبه ی منی هه یه ". ئێمه ش ده مانه وێ بگه ینه ئه وه ی ، كه له ناو ك���ورددا نه بوه ، كه س���ێتیه كی قوتارك���ه ر ب���وه ، ب���ۆ هه تاهه تایه كورد له میحنه تی دوبه ره كی و بیری جوداخوازی و

ژێرده سته یی ده ربهێنێت.دوای پانزه ساڵ، گرتن و زیندانیكردنی ڕێبه رێكی ك���ورد، زیاتر ل���ه )24( جار س���نوربه زاندنی خاك���ی واڵتێك���ی ت���ر له الیه ن توركیا، زیانێكی قوڵی ئابوری و، نێوده وڵه تی ئیقلیم���ی و ئابڕوچونێك���ی توركی���ا، دوای ئ���ه وه ی به ملیۆنان كه س له شه قامه كان و هه زاران كه س له زیندانه كانی توركیا، به قس���ه یه كی ئۆجه الن مانگرتن دوای ماڵ���ه وه ، ده چن���ه ده ش���كێنن و به رپرس���انی هه رێمی كوردستان ئه وه ی له دانوستانه كانی خۆیان سه باره ت به وزه و ن���ه وت، گه یش���تنه ئه و ڕش���ته یه ی كه : چاره سه رو به رهه می بۆڕی نه وته كه به ناو ژوری زیندانه كه ی ئۆجه الندا تێده په ڕێت". به پێش چاوی جیهانه وه ، توركیای خاوه ن پێگه ی س���تراتیژیی و ئابوری و عه سكه ری گه وره ، هانای بۆ زیندان برد، له زیندانه وه قۆناغی ئاشتی ده ستپێده كات. سه دانجار وترا: چاره سه ر له ئیمراڵیه . قۆناغه كه بۆ كورد پڕه له ئاڵۆزیی و ترس و پرس، كورد ئه ترسێت و ئه پرسێت، له به ر دو هۆكاری

سه ره كی :یه كه م: ك���ورد مێژویه كی تاڵی له گه ڵ

تورك و ئه مریكاش���دا هه یه . زۆربه ی كات فێڵی لێكراوه و، خزێنراوه ته ناو دۆخێكه وه كه ب���ه و ه���ه زم ناكرێت. له ئێستاش���دا توركی���ا ب���ۆ ئه مری���كا زۆر گرنگه ، هه م بنكه یه كی سه ربازی و هه واڵگری گه وره ی ئه مریكا له توركیا هه یه . هه م دیوارێكیان له گه ڵ ئێران به ین���ه . وه له ڕوی كلتوری كوردی مه س���ه له ی دیموكراسیش���ه وه ، لێده ربك���ه ی توركی���ا ت���ه واو واڵتێك���ی هێش���تا بۆیه دیموكرات���ه . ئه وروپ���ی و ڕێگه یه ، وه زاره تی ده ره وه ی س���ه ره تای ئه مریكا، ئام���ۆژگاری توركیا ده كات كه مامه ڵ���ه ی ژیرانه له گه ڵ ن���ه وت و غازی عێراق بكه ن، ده بێت هه مو شت به پرس و ڕای حكومه تی مه ركه زیی عێراق بكرێت! بۆ جاری دوه میش ئه مریكا به كوردی وت: بیر له جیابونه وه مه كه نه وه ! دوای ئه وه ی ئاس���تی په یوه ندی ئه ردۆغ���ان و مالیكی تا ش���ه ڕه جنێویش ڕۆیش���ت، له ئێستادا باڵوئه كه نه وه ، ئه وه توركیا ڕۆژنامه كانی كه توركی���او عێراق به چاودێری ئه مریكا، كۆبونه وه ی نهێنییان ئه نجامداوه . له سه ر پرسی: ئاسایش، نه وت و وزه . ئه گه ر ئه مه ڕاستبێت، ئه وه زه مه نی ڕاكێشانی به ڕه كه له ژێر پێ���ی كورد نزیكبۆت���ه وه ، چونكه كورد له م نێوه ن���ده چی ده كا؟ كوردێك بێ مالیكی و عێ���راق، بێ ئێران و توركیاو ئه مریكا! بالۆره ی ناوخۆی كوردستانیشی

بێته سه ر!

دوه مین هۆكار كه كوردو هاوكێش���ه كه ئاڵۆز ئه كات، ئاڵۆگۆڕی به په له ی سیاسی به گۆڕانكاری���ی ناوچه كه ی���ه ، جیه���ان و س���ه یردا تێده په ڕێ���ت، كوردیش ده بێت بزانێت هه ر گۆڕانێك، له هه ر ش���وێنێكی دونیا ڕوبدات كاریگه ری له س���ه ر پرس و ترس���ه كه ی هه یه . به تایبه ت ئه و دۆخه ی ئه مری���كای تێكه وتوه ، وه ك���و ئابڵوقه ی ئێران و فشاره كانی ئه نجومه نی ئاسایش. هه روه ه���ا پرس���ی كۆنترۆڵكردن���ی بازاڕ له الیه ن چین���ه وه ، ئینجا ش���ه ڕو گرژی له گه ڵ كۆریای باكور، ئه وسا نوزه نوزی ش���ه ڕی سارد له گه ڵ ڕوس���یا، تا ئه گاته ته قینه وه كان���ی ئه مدوایی���ه له بۆس���تن و ئێستا ئیسرائیلیش ته نانه ت ته كساس.. كۆڵێكی داوه به س���ه ر ئه مریكادا، به وه ی ترسی له دراوسێیه تی میسرو ئیخوانه كان هه ی���ه و، ش���ه وانه باش ناخ���ه ون! ئه وه جگ���ه له به هاری عه ره ب���ی و قه یرانه كانی ن���او عێ���راق. كه واته له س���ه ر ئاس���تی جیه���ان و ناوچه كه ، خه ڵكێك���ی گه ره كه بزانێت ئێستا پرس���ی كورد به ره و كوێ ئه چێت؟ وه لێ ئه وه ده زانین به دوای ماف كه وتوین، وه كو غاندی ئه ڵێت: یه كه مجار گاڵت���ه ت پێده كه ن، دوه مج���ار ئینكاری بونت ئه كه ن، س���ێهه مجار: شه ڕت له گه ڵ ئه كه ن، هه ركاتێك شه ڕیان له گه ڵ كردی ئه وا دان به بونی تۆدا ئه نێن! به اڵم چۆن و

كه ی ؟

ڤیان مه جید

بزوتن����ه وه ی كاتێ����ك 2009 له س����اڵی گ����ۆڕان بڕی����اری دابه زینی به لیس����تێك به ش����ه ئه وده م، له هه ڵبژاردنه كان����دا، ب����ه وریاك����ه ی جه م����اوه ری یه كێت����ی هه نگاوێك����ی پۆزه تیڤی دان����ا و هاوڕابوو رۆژنامه نووس����ه نوس����ه ر و له گ����ه ڵ سه ربه خۆكان، كه به م هه نگاوه ره نگبێت دیموكراس����یه كی فیعلی ل����ه و هه رێمه ی وه ك گۆمی چه قبه س����توو له 18 ساڵی راب����ردووی به ر ل����ه 2009، ده س����ه اڵتی به ته واف����وق و په نجا ب����ه په نجاو دوو پایته خت����ی و دوو ئیداره یی ده برده رێ .. ئ����ه و ده م، ئه و خه ڵكان����ه ی جه ماوه ری )ینك( بوون و له شه ڕه نێوخۆییه كانیدا له گ����ه ڵ پارت����ی كه س����وكاریان ببون����ه سوتماك، یاخود ئه وانه ی ئاره زوومه ندی ده س����ه اڵتی بنه ماڵه و خێڵ و پاش����ایه تی كاریگه ری له ژێ����ر یاخ����وود نه ب����وون، كولتوری سیاسی خۆرئاوابوون، هه رزوو دابڕی و یه كێت����ی له س����ه نگه ری خۆیان چوونه نێو كاروانێكی نوێتری خه بات..

كاروان����ی فیكه و چه پڵه و كارتی زه ردیان داهێن����ا. ئێمه مانانی����ش له ژێ����ر لێوه وه لێ����ره و ل����ه وێ ده مانووت حه ق����ه ئیتر یه كێتی لێره دا بوه س����تێت..حه قه له مه زیاتر جه ماوه ره وش����یاره كه ی فه رامۆش به رژه وه ندی نه كات. حه قه سیاس����ه تی له گ����ه ڵ بااڵده س����تی بنه ماڵ����ه كان وه ال

نێت و سیاس����ه تی به رژه وه ن����دی له گه ڵ شه قام دروس����ت بكات. حه قه و حه قه و س����ه دان بیرو بۆچوونی نوزه ڵه ئاسامان به گوێی بمانتوانیبا ئه وه ن����ده ی ده وت و سه ركردایه تیش����ماندا ده دا و ده شمانووت ئه م شاره ته نها چه ند بنه ماڵه یه ك نیه و كوردستانیش ته نها له عه شیره تێك یان دووان پێ����ك نه هاتووه ، ب����ه اڵم ئه وده م ئێم����ه ش ترس����ی به رژه وه ندیمان هه بوو بۆی����ه نه مانده وێرا قس����ه به ده نگی به رز بڵێن، ده ترس����این له م به ینه دا ش����ه ڕی كه س����یمان پێ بفرۆش����ن و وه ك هه موو جاره كانی تر به وتارێكی بێ مۆڕاڵی نێو

وێبه زبڵدانه كان گیرۆده مانكه ن.راس����تی له مێژه وه ك نوسه رێك، یان له رووداوه كان و بووم كه س����ێك كه نزیك خ����ۆم هه ڵوێس����ت، ل����ه ب����ووم دوور دوێنێی قس����ه كانی ده خوارده وه ..به اڵم س����ه رۆكی كه ركوكی كه م����ال دكت����ۆر پێش����ووی پارله م����ان و لێكدانه وه كان����ی بزوتن����ه وه ی لێكۆڵین����ه وه ی ژووری گۆڕان و هه ڵوێسته نادیاره كانی یه كێتی ، ئه مجاره ی����ان ئێم����ه و هه م����وو ئه وانه ی ش����تێكمان نی����ه لێی بترس����ین، دێنێته گۆ و ده مانخاته سه ودای پرسیارێكه وه ..

تاكه ی بێده نگ بین؟راس����تییه كی روونه ك����ه ئه مڕۆ غیابی س����ه رۆكی عیراق و س����كرتێری یه كێتی ، بێده نگییه كی مه ترس����یئامێزی به س����ه ر ره وشی بڕیاردانی حزبیدا له نێو یه كێتی

پێده چێت سه ركردایه تی دروستكردووه و دووچاری دابه شبوونكردبێت له نێوخۆیاندا جه ماوه ره كه ش����ی له گ����ه ڵ له الی����ه ك و

له الكه ی تر..ئه گه ر ئامانجی سه ركردایه تی )ینك( تا ئێستا ئه وه بووبێت كه ناگه نه ئه نجامێك هه بێت و به دیلیان پالێوراوێك����ی له وه ی گومانی����ان هه ی����ه له س����ه ركه وتنی هه ر پاڵێوراوێك له به رامبه ر سه رۆكی ئێستای هه رێمدا، یاخود له ره وشی گشتی ده ترسن كه ره نگ����ه به هۆكاری ئه و هه ڵوێس����ته سیاسیه ی له هه مبه ر پارتیدا وه ریبگرێت و به هۆیه وه هه رێم دووچاری س����ه رله نوێ دوو ئیداره یی بكاته وه و له خراپترین باردا شه ڕی نێوخۆو براكوژی دروستبێته وه ..یاخود به هۆی س����ه رقاڵی ئه م دوو هێزه به چاره سه ركردنی ئه و باروودۆخه ی هه رێم دووچاری دێت له ئاكامی سه ركه وتن یان س����ه رنه كه وتنی به دیلێك كه تا ئێس����تا ناوی نیه و له ئه نجامیش����دا به غدا و هێزی دیجله توش����ی خراپترم����ان بكه ن، ئه وا من به ش����به حاڵی خۆم پێم وایه یه كێتی ئه وه بزانێت كه جه ماوه ره كه ی پێویسته

شتێكی دی ده ڵێت.جه ماوه ری یه كێتی به مێژووی كۆنگره نێوخۆییه كان هه موو ده م سه لماندوویه تی كه هاوڕای سه ركردایه تی نیه و به تایبه ت ئێستا كه كاریزمایی مامجه اللی لێدووره ، چونكه به هێزت����ره . ناهاوڕایی����ه ئ����ه م جه م����اوه ری یه كێت����ی پێی وای����ه دوای

مام جه الل، تاكه به دیلێك بۆ س����ه رۆكی هه رێ����م كه بتوانێ����ت یه كێتی و هه رێم له بپارێزێت و الوازبوون پارچه پارچه بوون و خۆش����گوزه رانی بهێنێته ئاراوه ، خودی ئ����ه و كه س����ه یه ك����ه له هه ڵبژاردنه كانی پێش����وودا كولتوری ئۆپۆزسیۆنی فیعلی له م هه رێمه دا هێنایه ژیانی سیاسیه وه و ه����ه ر ئه ویش����ه ده توانێ����ت ئه مجاره یان ده سه اڵت ده ستاوده ستكردنی كولتوری

بخولقێنێت.ده مه وێ����ت ئ����ه وه بخه م����ه ڕوو، وه ك كه سێك كه ته نها به كه متر له دووده رزه ن ده نگ س����ه ركردایه تی كۆنگره ی س����ێی یه كێتی����م دۆڕاند و له هیچ لیستێكیش����دا بڕیارم����داوه له ورۆژه ش����ه وه نه ب����ووم و س����ه ربه خۆبم، ئه ندامی هی����چ حزبێكی كوردی نیم و ناش����بم، ب����ه اڵم به وپه ڕی متمانه وه ده ڵێم كه )كاك نه وش����یروان ئه گه ر بشڵه قێنێت(. گۆمه كه ده توانێت س����ه ركردایه تی یه كێتیش وشیارانه وه ك جه ماوه ره ك����ه ی بیربكات����ه وه ئه وا ئه م ئه گه ره تاوتوێ ده كات و به پرس����یارێتی به ه����ۆكاری دیموكراس����ی ئه زموون����ی به رژه وه ن����دی تاكه كه س����ه كان ناخات����ه ده كات خ����ۆش رێگ����ه به رمه ترس����ی و ئه مجاره یان سه رۆكێكی تر، سیاسه تێكی تر، ره نگێكی تر بااڵ ده ستبێت، پێم وایه به مه ش ده توانرێت ه����ه م یه كێتی و هه م هه رێمیش له و مه ترسیه گه وره یه ی ئه مڕۆ

باڵی به سه ریاندا كێشاوه قوتار بكات.

بازرگانانی مه رگ... پاشماوه

كاك سه رداری ئازیز...حه زده ك���ه م بۆچوونه ك���ه م كه مێك زۆرت���ر ل���ه وه ش ڕوونبكه م���ه وه . له م س���ااڵنه ی دواییدا له كایه ی فه لسه فیدا موناقه ش���ه یه كی زۆر هه ی���ه له س���ه ر »زانی���اری پێغه مبه رانه «و »زانیاریی بلیمه تانه «. بۆ نمونه جیاوازی چییه له نێوان ئه و گووتاره ی مه سیح ده یهێنێت له گ���ه ڵ ئه وی شكس���پیردا؟ نامه وێت ورده كارییه كانی له موناقه ش���ه و باس بكه م، به اڵم ئه م كێش���ه یه به دیوێكی به كێش���ه ی گرێدراوه ت���ه وه ت���ردا ئیندیفیدوالییه ته وه یونفێرس���الییه ت و مه سیح، وه ك كه سانی له فه لسه فه دا. ماركس، فرۆید جۆره مه زهه ب و ڕێبازێك ده هێن���ن كه له خۆی���ان جیانابێته وه ، وات���ه ت���ه واوی سیس���تمی فیكریان گرێدراوی شوێنگه ی خۆیانه ، به رهه می ئه و س���اته و جێگایه یه ك���ه خۆیانی تێدان، لێره وه تێڕوانینی فیكریان زۆر س���وبێكتیڤ »ژاتی«یه ، به اڵم له گه ڵ ئه وه شدا ده بینین ته نیا ئه و فیكرانه ی زۆر سوبێكتیڤن، توانای ئه وه یان هه یه ببن به گشتی و یونفێرسال. لێره وه یه هه موو هه ڵوێستێكی سوبێكتیڤ ته نیا له و چوارچێوه یه دا سه یرده كرێت چه ند ته عبیر له ڕۆحێكی گش���تیش ده كات. به بڕوای من فیكر ته نیا كاتێك ده توانێت زۆر س���وبێكتیڤ و تایبه ت���ی بێت كه بێت. یونفێرسالیش زۆر له هه مانكاتدا هه م���وو یه كێك له ئێمه پێویس���تیمان س���ه لیقه یه كمان هه س���تێك و به وه یه هه بێ���ت كه بۆ چ ش���تێك ده گه ڕێین. ئ���ه وه ی ل���ه و دیالۆگ���ه دا به الم���ه وه باش���ه ئه و خاڵه یه كه س���وبێكتیڤ و یۆنفێرس���ال پێكه وه گرێده دات، به اڵم ئه وه ی پێم خراپه ئه وه یه كه سیفه تی مامۆس���تا له پێغه مب���ه ران و بیری���اره كورتده كات���ه وه ، گه وره كان���دا زۆر وات���ه به جۆرێ���ك له ج���ۆره كان تێزی »میت���ا � مامۆس���تا« »مامۆس���تای گ���ه وره « »برا گ���ه وره ی مه عریفی« ده س���ه پێنێت. له م خاڵه دا هه ڵوێستی هه ریه ك له ئاالن بادی���ۆو ژیژیك زیاد له پێویس���ت مامۆستاپه رسته ، به وه ی مێژووییه مه عریف���ی و باوك���ه بوونی گرنگ به س���ه نتراڵ و زۆر گ���ه وره كان ڕێزێكی من گه رچی ته ماش���اده كه ن. زۆرم ب���ۆ ئه و ڕه هه نده هه یه له فیكری گێڕانه وه ی ڕه هه ن���دی هه ردووكیاندا، ڕێ���ز بۆ یونفێرس���ال، كه له پۆس���ت مۆدێرنه دا به جۆرێكی ترس���ناك بێنرخ ده كرێت. به اڵم كورتكردنه وه ی س���اته مه عریفییه كانی���ش ب���ۆ ته نی���ا چركه ترس���ناك به ش���تێكی مه زهه بییه كان ده زانم. مامۆس���تا ته نی���ا ئه وانه نین كه پێغه مبه رانه ڕێگامان نیشانده ده ن ی���ان ئ���ه و مه زهه به م���ان ده ده نێ كه ده شێت كانگای هه موو وه اڵمێك بێت، به ڵكو ئه وانه ن كه بۆ ش���تی بچوكیش پرسیاریان لێده كه ین... لێره وه ده شێت بۆ هه ر پرس���یاره و مامۆس���تایه كمان هه بێت، بێئه وه ی ئه وه به و مانایه بێت كه مه عریفه یه كێتییه كی ناوه كی یان س���تراكتورێكی گشتی و هاوكۆییه كی

پته وی ناوخۆی نییه .لێره دا دوو وێنه ی مامۆستا هه یه كه مامۆستایه ك جیایانبكه ینه وه . ده بێت نه خشه یه كی شارێك و بۆ ده ماننێرێت پێمانده ڵێ���ت پێش���وه خت داوێن���ێ به كوی���ادا بڕۆی���ن، له كوێ���وه بڕۆینه ناوه وه ، به چ ش���ه قامێكدا تێبپه ڕین، بچین ب���ۆ چ چێش���تخانه یه ك، بۆ چ ئوتێلێك، س���وار چ جۆره ته كسییه ك

بی���ن و له كوێ���وه بێین���ه ده رێ. ئه وه ئه وجۆره یه له مامۆس���تا كه من حه زم لێیاننییه و خۆش���م لێیاننایه ت. به اڵم به رامبه ر به وه جۆرێكی تر له مامۆستا هه یه ، ك���ه له گه ڵمان���دا بیرده كاته وه بچی���ن ب���ۆ چ ش���ارێك، له گه ڵماندا بیرده كات���ه وه بۆ بچی���ن، له گه ڵماندا بیرده كاته وه گه ر بچین كێش���ه كانمان چی ده بێت، له گه ڵماندا له نه خش���ه ی شاره كه وردده بێته وه ، هیچ ڕێگایه كی حه تمیمان بۆ دانانێت، هیچ وه اڵمێكی كۆتاییمان ناداتێ���ت، به اڵم ئاره زووی س���ه فه رو گرنگ���ی س���ه فه رو زانیاری پێویس���تمان بۆ سه فه ر ده داتێ، به اڵم په یمانی ئه وه مان پێنادات ون نه بین، به ڵكو به جۆرێك له جۆره كان ئاماده یه له »ش���اری ونببێ���ت. له گه ڵمان���دا هه وڵمدا س���پییه كان«دا مۆس���یقاره ئ���ه و وێنه یه به مامۆس���تا ببه خش���م. »ئیسحاقی لێو زێڕین« ئه و كه سه یه كه له گ���ه ڵ قوتابییه كانیدا ونده بێت و ده مرێ���ت، نوێن���ه ری مه عریفه تێك���ی ڕه ه���او بااڵ نیی���ه ، به ڵك���و نوێنه ری گومانێك���ی بااڵی���ه ، نوێن���ه ری ئ���ه و مامۆس���تایه یه كه ده مرێ���ت بۆئه وه ی ڕێگای خۆیان قوتابییه كانی خۆی���ان ته واو بكه ن، باش���ترین مامۆستا ئه و مامۆستایه كه گرفتێكی له گه ڵ ئه وه دا نیی���ه بمرێت، به ڵك���و گرفتی له گه ڵ ئه وه دا هه ی���ه قوتابییه كه ی نه توانێت وازی لێبهێنێت و به جێیبهێڵێت، هه موو مامۆس���تایه كی م���ه زن و ڕاس���ته قینه مامۆستایه بۆ ماوه یه كی دیاریكراو، بۆ دروستكردنی بۆ دیاریكراو، بابه تێكی دیاریكراو... خواس���تێكی هه س���ت و ئ���ه وه ئه وج���ۆره مامۆس���تایه یه كه من خۆش���مدێت لێ���ی. چونكه وه ك له مامۆس���تایه كیش بۆئه وه ی گووتم، پێویس���تیمان هه میش���ه تێبگه ی���ن لێره دا مامۆستا به مامۆستایه كی تره . به پێغه مب���ه ران نیی���ه كاراكته رێ���ك به كه س���ێك به ڵكو به راوردیبكه ی���ن، به راورد ده كرێت كه پرس���یاره كانمان كۆمه كمانده كات ڕاس���تده كاته وه ، بۆ خه یاڵمان نه مرێت، داوای ملكه چیمان لێن���اكات، به ڵكو داوای نه ترس���انمان لێده كات، نامانبه ستێته وه به پۆله كه ی خۆی���ه وه ، به ڵك���و به ره اڵمان���ده كات جیهان ببینین... به كورتی مامۆس���تا ئه و كه س���ه یه كه هه میشه ده منێرێت بۆالی یه كێكی تر، ئه و كه س���ه یه كه ده زانێت بۆئه وه ی له و تێبگه م ده بێت لێ���ی دووربكه ومه وه ، ئه مه ش جارێكی ت���ر خاڵێك���ی جیاوازی���ی بنه ڕه تییه كه قوتابیدا مامۆس���تاو له په یوه ندی جیایده كات���ه وه له په یوه ن���دی »ئاغاو

كۆیله « یان »عاشق و مه عشوق«.»له ڕێ���گای شیش���رۆ ڕس���ته كه ی ڕس���ته یه كی فێرده بین« فێركردنه وه ئه به دیی���ه . م���رۆڤ ته نی���ا له دۆخی قوتابیبووندا ده توانێت مامۆستاش بێت. ئه و هێڵه كوش���نده یه ی دونیای مامۆس���تاو قوتاب���ی جیاده كات���ه وه ، ده بێ���ت هه ڵبگیرێ���ت... »قوتاب���ی ئه نتۆل���ۆژی و دۆخ���ه ب���وون« �ئه به دییه كه مانه ، به اڵم »مامۆستایی« ڕۆڵێكه ، په یوه ندییه كه ، یه كدی بینین و

یه كگرتنێكی ڕاگوزه ره .

هیوادارم توانیبێتم شتێكی كه میش بێت له سه ر تێڕوانینی خۆم ده رباره ی

كێشه كه ڕوونبكه مه وه .

سوپاسی زۆرو هیوام به رده وامیته

مامۆستا/ قوتابی... پاشماوه

ژماره: 657 فه رمانگه ی دانوسانی سلێمانی 1 ڕێكه وت: 2013/4/24 كارگێری خۆیی

ئاگاداری به پێی ئه و داوایه ی كه له الیه ن داواكار پێش���كه ش به م فه رمانگه یه كراوه له الیه ن )محمد زكی پاش���ا خان( ل���ه )2013/4/2( خاوه نی كارگ���ه ی )ئ���������ادار( بۆ دروستكردنی خواردنی ئاماده كراو پڕۆژه ی بچوك، داوای تۆماركردنی ئه و ئامێرانه ی كردوه كه له ئامێری میكانیكی ژماره )65( ساڵی )1952( باڵوی ده كه ینه وه هه ر كه س���ێ خۆی به په یوه ندیدار یا خاوه نی هه ریه ك ل���ه و ئامێرانه داده نێ له ماوه ی (15( پان���زه ڕۆژدا س���ه ردانی ئ���ه م فه رمانگه یه بكات، به پێچه وان���ه وه به ناوی

داواكاره وه تۆمارده كرێت و بڕوانامه ی پێده درێت.له گه ڵ ڕێزدا...

دادنوس: دادنوسی سلێمانیقاسم محه مه د ئه بوبه كر

ئامێره كان:

bo6azlcl مه كینه ی قیمه كردن _ جۆری *م���ۆدیل 2012 توركی _ ژماره _ 1000160

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )مختار فارس عزیز( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )بهاالدین رشید سعید( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )محمد قادر محمد( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )توانا علی محمود ( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )هاوڕێ حسن ده روێش( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )فریدون علی احمد( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )قادر فتاح عزیز( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه . * ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )دارا نوری مصطفی( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )اسماعیل عثمان نه جمه دین( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه . * ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )عادل عبدالله عارف( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .* مۆڵه تێكی كارگه ی دۆشه كی ئه میر ونبوه به ناوی )ئ��اكۆ محه مه د فه ره ج( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

* باجیێكی زانكۆی سلێمانی -به شی ڤیتێرنه ری-ونبوه به ناوی )دیار ناصر حكیم( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه پرسگه ی ئاوێنه .

ونبوون

ترس و پرسی كورد: ئه نقه ره یان واشنتۆن؟

كاك نه وشیروان پاڵێوراوی جه ماوه ری یه كێتییه ؟

Page 20: ژمارە 375

J01193_FREE PLATE_Extension Awena_NP_20x30_Hor_ADs_OL.pdf 1 4/14/13 6:20 PM

ریکالم

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

[email protected]کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د