απανθίσματα / νο16

ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ 2011 ΤΕΥΧΟΣ 16

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Στην εκκλησία στον άγιο Γεράσιµο, πολύ συγκινιόµουνα. Άκουγα το Ευαγγέλιο και συ-γκινιόµουνα. Το πάθαινα αυτό επειδή «έβλεπα» την εικόνα, τον Χριστό τον ίδιο. Μια Με-γάλη Παρασκευή κάναµε την ακολουθία. Η εκκλησία ήταν γεµάτη κόσµο. Τι έπαθα εκεί! Διάβαζα το Ευαγγέλιο κι όταν έφθασα στη φράση: «Ηλί, Ηλί, λιµά σαβαχθανί, τουτ’ έστι Θεέ µου Θεέ µου, ινατί µε εγκατέλιπες;», δεν µπόρεσα να την τελειώσω. Δεν είπα το «ινατί µε εγκατέλιπες;». Με πληµµύρησε η συγκίνηση. Κόπηκε η φωνή µου. Μπροστά µου είχα όλη την τραγική σκηνή. Είδα εκείνο το πρόσωπο. Άκουσα εκείνη τη φωνή. Τον έβλεπα τον Χριστό πολύ ζωντανά. Ο κόσµος κάτω περίµενε. Εγώ τίποτα, αδύνατον να προχω-ρήσω. Αφήνω το Ευαγγέλιο στο τετράποδο και γυρίζω µέσα στο Ιερό. Κάνω το Σταυρό µου, ασπάζοµαι την Αγία Τράπεζα. Έβαλα µία άλλη εικόνα, πιο ωραία, µέσα µου. Όχι πιο ωραία. Πιο ωραία από εκείνη δεν υπήρχε, αλλά ήλθε στο νου µου η Ανάσταση. Αµέσως γαλήνευσα. Μετά βγήκα στην Ωραία Πύλη και είπα:

- Συγχωρέστε µε, παιδιά µου, παρασύρθηκα. Μετά πήρα το Ευαγγέλιο και το είπα από την αρχή. Εκείνη, όµως, την ώρα όλο το εκ-

κλησίασµα πέταξε δάκρυα. Ήταν κακό αυτό. Ο καθένας µπορεί να σκέπτεται ό,τι θέλει. Δεν είναι, όµως, καλό ν’ αφηνόµαστε. Πρέπει να είµαστε συγκρατηµένοι.

Με επισκέφθηκαν στο κελλί µου σήµερα µερικά πνευµατικοπαίδια µου και ψάλλαµε µαζί τρεις φορές το «Χριστός Ανέστη». Τους ευχήθηκα: «εύχοµαι η Ανάσταση του Κυρίου ηµών Ιησού Χριστού ν’ αναστήσει µέσα στις ψυχές µας κάθε ευγενές και ωραίο συναίσθη-µα. Να µας οδηγήσει όλους προς αγιοσύνη και να νικήσει τον παλαιό άνθρωπο «συν τοις παθήµασι και ταις επιθυµίαις». Αυτό ζητάει ο Κύριος. Γι’ αυτό ευχόµαστε η Ανάστασή Του να βοηθήσει να ευδοκήσει να κατατροπώσοµε και να θανατώσοµε «τον παλαιόν ηµών άν-θρωπον», να γίνοµε άξιοι της Εκκλησίας Του. Έτσι ευχόµαστε ο Κύριος να µας βοηθήσει. Το µεγαλύτερο θαύµα που έκανε ο Χριστός είναι η Ανάστασή Του. Αυτό ποτέ να µην το ξεχνάµε. Χρόνια πολλά!»

Κάποιος έλεγε ότι σήµερα όλα προσεύχονται, η γη, ο ουρανός, τ’ αστέρια, τα λουλού-δια που µοσχοβολούν, τα ρυάκια που κελαρύζουν, τα γάργαρα νερά, τ’ αηδονάκια που κελαηδούν, οι πεταλούδες που πετούν, όλα ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη». Και τόσο είχε ενθουσιασθεί που φώναζε από χαρά δυνατά το «Χριστός Ανέστη!».

Λοιπόν, αυτό το ’χω πάθει κι εγώ στο Άγιον Όρος. Ήταν Πάσχα. Ανέβηκα µόνος µου στο βουνό προς τον Άθω, περίπου στα οχτακόσια µέτρα. Είχα µαζί µου την Παλαιά Διαθή-κη κι έβλεπα το γαλάζιο και καθαρό ουρανό, την απέραντη θάλασσα, που δεν είχε τέλος, τα δέντρα, τα πουλιά, τις πεταλούδες, τις οµορφιές και φώναξα δυνατά, γεµάτος ενθου-σιασµό: «Χριστός Ανέστη!». Καθώς το έλεγα – χωρίς να το καταλάβω – απ’ τη λαχτάρα µου άνοιξα τα χέρια. Ξεράθηκαν εκεί. Είχα πάθει τρέλα! […] Χωρίς να το καταλάβετε θα ερωτευθείτε το Χριστό.

Από το βιβλίο «Βίος και Λόγοι» – Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΟΔΟΥ ΜΕΤΣΟΒΟΥ

16. Κυριακή προσευχή («Πάτερ ἡμῶν...»)Φτάνοντας πια προς την πολύ σημαντική στιγμή της Θ. Κοινωνίας, με μια

σειρά δεήσεις μπροστά από τα καθαγιασμένα ήδη Τίμια Δώρα, ο Ιερέας παρα-καλεί τον Θεό να αξιώσει αυτόν και τους πιστούς να μεταλάβουν τα άχραντα μυστήρια. Και ο λαός απαντά: «Κύριε ἐλέησον» ή «Παράσχου Κύριε».

Τότε απαγγέλουν όλοι μαζί την «Κυριακή προσευχή», δηλ. την προσευχή που δίδαξε ο Κύριος στους μαθητές του, πάνω σε ένα ύψωμα της Γαλιλαίας:

Με την Κυριακή προσευχή, το «Πάτερ ἡμῶν...» δηλαδή, οι πιστοί παρακα-λούν τον Θεό, που τον ονομάζουν Πατέρα τους:

• Να δοξάζεται το όνομα του Θεού σε όλους τους ανθρώπους, με τα λόγια και τα έργα των πιστών Του

• Να έρθει η Βασιλεία του Θεού στις ψυχές όλων των ανθρώπων• Να εφαρμόζεται από όλους τους ανθρώπους το άγιο θέλημα του Θεού• Να δώσει ο Θεός «τον επιούσιο άρτο», δηλ. όλα όσα είναι αναγκαία για την

ψυχή και το σώμα του ανθρώπου, και πρώτα απ’ όλα το ίδιο το Σώμα και το Αίμα Του

• Να συγχωρήσει τις αμαρτίες τους, με την προϋπόθεση ότι κι αυτοί θα συγ-χωρούν τις αμαρτίες των άλλων

• Να μην επιτρέψει να βρεθούν σε περιστάσεις που θα τους εκθέσουν στον κίνδυνο της αμαρτίας.

Και στο τέλος, ομολογούν –με το στόμα του Ιερέα- ότι ο Θεός μπορεί να τους δώσει όλα αυτά γιατί είναι ο αιώνιος βασιλιάς και ο Παντοδύναμος Θεός, που προστατεύει και βοηθά τους ανθρώπους.

Με την Κυριακή προσευχή απευθυνόμαστε στον Θεό ονομάζοντάς τον «Πα-τέρα»: Λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Πόσο υπερβολική είναι η φι-λανθρωπία του Θεού!... Ποιός λόγος είναι αρκετός για ευχαριστία προς τον Θεό ο οποίος μας δίνει τόσα αγαθά; Εξέτασε, αγαπητέ μου, την ευτέλεια της δικής σου και της δικής μου φύσεως. Ερεύνησε με τί συγγενεύουμε, δηλαδή την γη, το χώμα, τον πηλό, το τούβλο, την σκόνη. Διότι αφού πλασθήκαμε από την γη, πάλι στην γη διαλυόμαστε μετά τον θάνατο. Όταν λοιπόν τα σκεφτείς αυτά, θαύμασε τον ανεξιχνίαστο πλούτο της μεγάλης αγαθότητας του Θεού προς εμάς. Διότι προστάχθηκες να Τον ονομάζεις Πατέρα, συ ο γήινος Εκείνον τον ουράνιο, ο θνητός τον Αθάνατο, ο φθαρτός τον Άφθαρτο, ο πρόσκαιρος τον Αιώνιο!»

από τη Θεία Λειτουργία από τη Θεία Λειτουργία από τη Θεία Λειτουργί

Η Ανάσταση στα Φάρασα της Καππαδοκίας - πατρίδα του Γέροντος Παϊσίου και του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη (Χατζεφεντή)

Η καµπάνα για την Ανάσταση στα Φάρασα χτυπούσε κοντά στα µεσάνυχτα. Τα καραούλια στα περάσµατα ήταν στις θέσεις τους. Όλοι κρατώντας λυχνάρια και δά-δες κινούσαν για την εκκλησία. Καθένας είχε στην τσέπη και ένα κόκκινο αυγό. Στον δρόµο προς την εκκλησία ορισµένοι ξέκοβαν από την συντροφιά και άφηναν κρυφά τα δώρα τους στους φτωχούς και στα ορφανά. Για να µην προκαλέσουν τους Τούρκους, οι Φαρασιώτες έκαναν την Ανάσταση µέσα στην εκκλησία και δεν έριχναν τουφεκιές. Το πρώτο «Χριστός Ανέστη» το έλεγε ο παπάς και ύστερα το έψαλλαν όλοι µαζί. Όλοι έµεναν ως το τέλος της Λειτουργίας και µεταλάβαιναν των Αχράντων Μυστηρίων. Στο τέλος ο παπάς ευλογούσε το εκκλησίασµα λέγοντας «Χριστός Ανέστη», και το πλήθος απαντούσε «Αληθώς Ανέστη». Μετά έδινε σε όλους από ένα κόκκινο αυγό. «Φρογκά-ναν», δηλαδή τσούγκριζαν, τα αυγά που είχαν µαζί τους και αντάλλαζαν ευχές. Όλοι έπαιρναν την ευχή των µεγαλυτέρων της οικογενείας, που συνήθως ήταν ο παππούς και η γιαγιά. Με τις λαµπάδες αναµµένες από το Άγιο Φως της Αναστάσεως γύριζαν στα σπίτια τους, σταύρωναν µε την κάπνα το επάνω µέρος της πόρτας, και, µε πρώτο τον παππού ή τον πατέρα, έµπαιναν στο σπίτι. Άναβαν τα καντήλια και τις λάµπες µε το Άγιο Φως και έπαιρναν θέση γύρω από το σοφρά. Πρώτα έτρωγαν το αυγό του Ευαγγελίου. Έτσι ξεσφράγιζαν το στόµα τους µε το αυγό, γιατί µε το αυγό το είχαν σφραγίσει για κάθε αρτύσιµη τροφή, πριν αρχίσει η Σαρακοστή. Αµέσως µετά γεύο-νταν τη µαγειρίτσα.

Όταν ξηµέρωνε ο Θεός την ηµέρα, το «Έγα Πάσκα», το Μέγα δηλαδή Πάσχα, οι Φα-ρασιώτες πήγαιναν στην εκκλησία για τη δεύτερη Ανάσταση. Παντού άκουγες το «Χρι-στός Ανέστη», «Αληθώς Ανέστη». Σαράντα µέρες αυτός ήταν ο χαιρετισµός. Μετά τη δεύτερη Ανάσταση έβγαιναν έξω από την εκκλησία. Πρώτα οι νέοι µε τα εξαπτέρυγα και το λάβαρο της Αναστάσεως, που στις δύο άκρες του κρέµονταν φαρδιές κόκκινες κορδέλες. Το λάβαρο της Αναστάσεως το σήκωνε εκείνος που έδινε τα περισσότερα χρήµατα για την εκκλησία. Ακολουθούσε ο παπάς, οι ψάλτες και οι πιστοί. Ψάλλοντες το «Χριστός Ανέστη» περνούσαν από όλες τις γειτονιές, για να καταλήξουν στο µισο-χώρι. Στο πέρασµα της ποµπής όσοι είχαν µείνει στο σπίτι έβγαιναν έξω κρατώντας κεριά αναµµένα και όλοι πρόσφεραν κάτι για την εκκλησία – χρήµατα, σιτηρά, ζώα. Στο µισοχώρι γινόταν µικρή δέηση και αµέσως στηνόταν ο χορός. Οι Φαρασιώτες χωρί-ζονταν σε δύο οµάδες και χόρευαν σε µεγάλο κύκλο, χωρίς όργανα, το χορό του « Έγα Πάσκα». Τραγουδούσαν οι ίδιοι οι χορευτές. Άρχιζε το τραγούδι η πρώτη οµάδα και το επαναλάµβανε η δεύτερη. Ο παπάς στεκόταν παράµερα, τους ευλογούσε και τους ευχόταν να γιορτάσουν και του χρόνου όλοι µαζί το «Έγα Πάσκα». Το τραγούδι ήταν ένας ύµνος προς την Θεοτόκο, που γέννησε τον Χριστό και χάρισε αυτόν τον θησαυρό και την ευλογία στον κόσµο όλον. Στη συνέχεια επέστρεφαν στον ναό. Από εκεί µε ευ-χές και τραγούδια έπαιρναν τον δρόµο για τα σπίτια τους, ενώ οι ήχοι του κεµανί και του ταµπουρά, το ούτι, το νταούλι και ο ζουρνάς δονούσαν τον αέρα. Τους Τούρκους δεν τους φοβόµασταν µας έβλεπαν που πανηγυρίζαµε και µόνο στην εκκλησία δεν έµπαιναν να προσευχηθούν. Σε όλα τα άλλα συµµετείχαν. Τελευταία µάλιστα µε τον Χατζεφεντή (αγ. Αρσένιο) τα πράγµατα ήταν πιο εύκολα, γιατί οι Τούρκοι της περιο-χής τον φοβούνταν και τον σέβονταν µαζί. Πολλούς τους είχε ευεργετήσει.

www.agiosvasileios.blogspot.com

Αγία Μαρία η Αιγυπτία (1η Απριλίου & Ε΄ Κυριακή των νηστειών)

Η αγία Μαρία όταν ήταν δώδεκα ετών έφυγε από τους γονείς της και πηγαίνοντας στην Αλεξάνδρεια έζησε βίον άσωτον για 17 έτη. Κάποτε από περιέργεια κινούμε-νη πήγε με πολλούς άλλους προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα, για να παρευρεθεί στην Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Εκεί εδόθη σε κάθε είδος ακολασίας και ατοπημάτων και πολλούς έσυρε στο βυθό της απωλείας. Θέ-λοντας να εισέλθει εις την Εκκλησίαν κατά την ημέρα την οποία υψωνόταν ο Σταυρός αισθάνθηκε τρεις και τέσσερις φορές κά-ποια αόρατη δύναμη να της εμποδίζει την είσοδο ενώ το πλήθος του λαού που ήταν μαζί της εισερχόταν ανεμπόδιστα. Με πληγωμένη την καρδιά απ’ αυτό το γεγονός, αποφάσισε να μεταβάλει τη ζωή της και να εξιλεώσει το Θεό δια μετανοίας. Κι έτσι επιστρέφοντας πάλι στην Εκκλη-σία μπήκε εύκολα σ’ αυτή.

Αφού προσκύνησε το Τίμιο Ξύλο αναχώρησε την ίδια μέρα από την Ιερουσα-λήμ πέρασε τον Ιορδάνη εισήλθε στα ενδότερα της ερήμου κι έζησε εκεί 47 χρόνια ζωή σκληρότατη και υπεράνθρωπη, μόνη της με μόνο το Θεό προσευχομένη. Περί τα τέλη της ζωής της συνάντησε κάποιον ερημίτη με το όνομα Ζωσιμά, του διηγή-θηκε τον βίο της απ’ την αρχή και τον παρεκάλεσε να της μεταφέρει τα άχραντα Μυστήρια προς κοινωνία. Αυτό έκανε και ο ερημίτης το ερχόμενο έτος κατά την Μεγάλη Πέμπτη. Το δε επόμενο έτος ήλθε πάλι ο Ζωσιμάς βρήκε αυτή νεκρή στην γη ξαπλωμένη και γράμματα κοντά της τα οποία έλεγαν: «Αββά Ζωσιμά, θάψε εδώ το σώμα της αθλίας Μαρίας. Πέθανα την ίδια μέρα κατά την οποία κοινώνησα των αχράντων Μυστηρίων. Να εύχεσαι για μένα». Ορίζεται δε ο θάνατος αυτής το έτος 378.

Της Οσίας η μνήμη τελείται κατά την πρώτην Απριλίου. Ορίσθηκε όμως αυτή και κατά την Ε΄ Κυριακή των νηστειών πλησιάζοντας ήδη το τέλος της αγίας Τεσ-σαρακοστής, προς διέγερση των ραθύμων και αμαρτωλών σε μετάνοια, έχοντας υπόδειγμα την εορταζομένη Αγία.

από το Τριώδιο

ξεχωριστοί άνθρωποι ξεχωριστοί άνθρωποι ξεχωριστοί άνθρωποι ξεχ