Top Banner
วารสารวิทยาการจัดการ คณะวิทยาการจัดการ ปีท่ 10 ฉบับที่ 1 วารสารวิทยาการจัดการ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL CHIANG MAI RAJABHAT UNIVERSITY ปีท่ 10 ฉบับที่ 1 เจ้าของ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ที่ปรึกษา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมบัติ สิงฆราช คณบดีคณะวิทยาการจัดการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กมลทิพย์ ค�าใจ รองคณบดีฝ่ายบริหาร ผู้ช่วยศาสตราจารย์มานพ ชุ่มอุ่น รองคณบดีฝ่ายวิชาการ และงานบริการวิชาการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วีระศักดิ์ สมยานะ ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายประกันคุณภาพและวิจัย อาจารย์พลศรัณย์ ศันยทิพย์ ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายกิจการนักศึกษา และฝึกประสบการณ์วิชาชีพ กองบรรณาธิการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดารารัตน์ ไชยาโส ผู้ช่วยศาสตราจารย์ศิรสา สอนศรี ผู้ช่วยศาสตราจารย์ศุภฤกษ์ ธาราพิทักษ์วงศ์ อาจารย์พิชญานันท์ อมรพิชญ์ อาจารย์อุบลวรรณา เกษตรเอี่ยม อาจารย์กุสุมา สุธาค�า อาจารย์รักษิณา พวงล�า อาจารย์รจนกร แบ่งทิศ อาจารย์ศุภทัต แดงเครื่อง อาจารย์เกษม กุณาศรี อาจารย์ ดร.อรกัญญา กาญจนธารากุล กองบรรณาธิการกลั่นกรองบทความ (ภายใน) ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.มนัส สุวรรณ สาขาภูมิภาคลุ่มน�้าโขงและสาละวินศึกษา ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.อนุรักษ์ ปัญญานุวัฒน์ สาขาผู้น�าทางการศึกษา และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
168

ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

Feb 05, 2017

Download

Documents

dinhthu
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL CHIANG MAI RAJABHAT UNIVERSITYปท 10 ฉบบท 1

เจาของคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ทปรกษาผชวยศาสตราจารย ดร.สมบต สงฆราช คณบดคณะวทยาการจดการผชวยศาสตราจารย ดร.กมลทพย ค�าใจ รองคณบดฝายบรหารผชวยศาสตราจารยมานพ ชมอน รองคณบดฝายวชาการ

และงานบรการวชาการผชวยศาสตราจารย ดร.วระศกด สมยานะ ผชวยคณบดฝายประกนคณภาพและวจยอาจารยพลศรณย ศนยทพย ผชวยคณบดฝายกจการนกศกษา

และฝกประสบการณวชาชพ

กองบรรณาธการผชวยศาสตราจารยดารารตน ไชยาโสผชวยศาสตราจารยศรสา สอนศรผชวยศาสตราจารยศภฤกษ ธาราพทกษวงศอาจารยพชญานนท อมรพชญอาจารยอบลวรรณา เกษตรเอยมอาจารยกสมา สธาค�าอาจารยรกษณา พวงล�าอาจารยรจนกร แบงทศอาจารยศภทต แดงเครองอาจารยเกษม กณาศรอาจารย ดร.อรกญญา กาญจนธารากล

กองบรรณาธการกลนกรองบทความ (ภายใน)ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.มนส สวรรณ สาขาภมภาคลมน�าโขงและสาละวนศกษาศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.อนรกษ ปญญานวฒน สาขาผน�าทางการศกษา

และการพฒนาทรพยากรมนษย

Page 2: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014

ผชวยศาสตราจารย ดร.สมบต สงฆราช สาขาเศรษฐศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.วระศกด สมยานะ สาขาเศรษฐศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.กมลณฏฐ พลวน สาขานเทศศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.ธรรมกตต ธรรมโม สาขานเทศศาสตรผชวยศาสตราจารย ดร.อนวต ศรแกว สาขาการตลาดผชวยศาสตราจารย ดร.กมลทพย ค�าใจ สาขาการบญชอาจารย ดร.กรวร ชยอมรไพศาล สาขาการบญชอาจารย ดร.กาญจนา สระ สาขาการจดการและบรหารทรพยากรมนษยผชวยศาสตราจารย ดร.สทธชย สาเอยม สาขาภาษาองกฤษผชวยศาสตราจารย ดร.เสร ปานซาง สาขาคอมพวเตอรอาจารย ดร.ศภกฤษ เมธโภคพงษ สาขาคอมพวเตอร

กองบรรณาธการกลนกรองบทความ (ภายนอก)ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.ทรงศกด ศรบญจตต สาขาเศรษฐศาสตร มหาวทยาลย

เชยงใหมรองศาสตราจารย ดร.อารย เชอเมองพาน สาขาเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยแมโจรองศาสตราจารย ดร.ธเนศ ศรวชยล�าพนธ สาขาเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมรองศาสตราจารยจ�าเนยร บญมาก สาขาการตลาด มหาวทยาลยแมโจรองศาสตราจารยธรภทร วรรณฤมล สอสารมวลชน มหาวทยาลยเชยงใหมรองศาสตราจารย ดร.นรนทร น�าเจรญ สอสารมวลชน มหาวทยาลยเชยงใหมรองศาสตราจารย ดร.บญฑวรรณ วงวอน สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏ

ล�าปางผชวยศาสตราจารย ดร.ไพฑรย อนตะขน สาขาการบญช มหาวทยาลยราชภฏล�าปางผชวยศาสตราจารย ดร.ปานฉตร อาการกษ สาขาการบญช มหาวทยาลยราชภฏ

เชยงรายอาจารย ดร.ปยวรรณ สรประเสรฐศลป สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยแมโจอาจารย ดร.กญญพสว กลอมธงเจรญ สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยแมโจอาจารย ดร.รฐนนท พงศวรทธธร สาขาการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลย

ราชมงคลลานนา

Page 3: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1

ฝายประสานงานทวไปนางสาวเบญจมาศ สตะพนธ

ตดตอสงบทความตพมพไดทกองบรรณาธการ“วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม”202 ถนนชางเผอก อ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50300โทรศพท : 053 – 885800 สถานทพมพ : กดพรนท พรนทตง

วตถประสงคของวารสารวารสารวทยาการจดการ เปนวารสารวชาการของคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย

ราชภฏเชยงใหม จดท�าขนเพอเผยแพรความรและผลงานวชาการในลกษณะของบทความวจยและบทความวชาการ ดานบรหารธรกจ การจดการ บญช เศรษฐศาสตร นเทศศาสตรและสงคมศาสตร บทความทตพมพในวารสารไดผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒ (Peer Review) ขอความและบทความในวารสาร ขอคดเหนของผเขยนแตละทาน ไมถอเปนทศนะและความรบผดชอบของกองบรรณาธการ

Page 4: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014

บทบรรณาธการ

บทความวชาการนนนอกเหนอจากสะทอนความกาวหนาในแวดวงวชาการแลว ยงสะทอนใหเหนความเปลยนแปลงในสงคมและชวตความเปนอยของผคนเปนอยางด ส�าหรบวารสารวทยาการจดการฉบบน ไดน�าเสนอบทความรวม 11 เรอง ซงเกยวของกบพฤตกรรมในดานตาง ๆ ของมนษย การสอสาร คณภาพชวตและการท�างาน

บทความสวนท 1 จ�านวน 3 เรอง มความเกยวของกบพฤตกรรมของผคน ทงพฤตกรรมการกเงนนอกระบบ พฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต และปจจยทสงผลตอความตงใจซอทางเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส ซงสะทอนใหเหนถงปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคของประชาชนในสงคมปจจบน สวนท 2 เปนบทความทนาสนใจในประเดนการเขาถงแหลงน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในประเทศก�าลงพฒนา สวนท 3 มความเกยวของกบความคดเหนและความตองการในดานการบรหารงานบคคล และ ความสมพนธของเพศตอคณภาพชวต การท�างานของพนกงานองคกร

สวนท 4 เปนบทความจากการศกษาเกยวกบชมชนทองถน 4 เรอง ซงเกยวของกบ การสอสาร ทงรปแบบการสอสาร การผลตและใชสอเพอประโยชนในเชงการพฒนา ปดทายฉบบดวยเรองการประกนคณภาพในสถาบนอดมศกษา ซงเปนบทความจากการศกษาระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพของพนกงานมหาวทยาลย

วารสารวทยาการจดการฉบบตอไป ก�าหนดออกเผยแพรในเดอนธนวาคม 2557 ขอเชญชวนนกวชาการ นกวจย และผสนใจในการน�าเสนอผลงานบทความวจยหรอบทความวชาการ ดานบรหารธรกจ และดานสงคมศาสตรผานวารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ผประสงคจะสงบทความเพอเผยแพร สามารถสงตนฉบบความยาวไมเกน 20 หนากระดาษ A 4 พรอมรายละเอยดเกยวกบผเขยน และแผนดสเกตตทบรรจบทความและบทคดยอ จ�านวน 1 แผน โดยสงมาไดทคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม 202 ถนนโชตนา ต.ชางเผอก อ.เมอง จ.เชยงใหม 50300 สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท คณะวทยาการจดการ 053-885800 , 053-885804

กองบรรณาธการ

Page 5: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1

สารบญContents

หนา

พฤตกรรมการกเงนนอกระบบในเขตพนท อ�าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม 7Unorganized Loan Behavior in Sansai Chiang Mai Province อารย เชอเมองพาน

พฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต ในอ�าเภอเมองจงหวดเชยงใหม 19Consumer Behavior towards Thai-Style Barbecue Buffets (Moo Kata) in Muang District, Chiang Mai Province จรวรรณ บญม และคณะ

การส�ารวจปจจยทสงผลตอความตงใจซอเพอพฒนากลยทธในการปรบปรง 35คณภาพเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสExploring Factors Affecting Purchase Intention to Develop Strategy for Improving the Quality of E-commerce Websiteรฐ ใจรกษ และคณะ

การเขาถงแหลงน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในประเทศก�าลงพฒนา 53Water Resource Accessibility and Economic Growth in Developing Countriesกนตา ตนนยม

ความคดเหนและความตองการในดานการบรหารงานบคคลของพนกงาน 65มหาวทยาลย สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมOpinions And Needs in Human Resource Management of Academic Staff In ChiangMai Rajabhat University.จอหนนพดล วศนสนทร

การศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างาน 83ของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมThe Relationship of Gender on Quality of Life in the work of Employeesin Private Companiesin Muang District, Chiang Mai.ปทมา บญชวย

Page 6: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014

การผลตคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชน 95รอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปางCreating of Product Development Manuals for Occupational Communities around Mae Moh Power Plant in Lampang Province.ชญญานช สวรรณกนธา

กจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED 105ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปางCommunication Activities to Develop Occupation Group Management by CIMED Model for Communit around the Mae Moh Power Plant in Lampang Province.เลศชาย สขไพศาล

การผลตวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค(สวนพทธธรรม)” 119ส�าหรบคายเยาวชนวดอโมงค จงหวดเชยงใหมProduction Documentary “Wat Umong (Suan Buddhadhamma)” For Buddhist Youth Camps Of Wat Umong Chiang Mai.คเณศพงษ อทธชนบญชร

รปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารก 131ต�าบลบานจนทร จงหวดเชยงใหมForm of communication in Buddhadhamma Propagation of Dhammacarika of Ban Chan, Chiang maiพระผดค�า ทตา

ระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากรสายวชาการ 145มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมLevel of Knowledge of Academic Staff Chiang Mai Rajabhat University Regarding the Quality Assuranceฉตราภรณ กาว

Page 7: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

พฤตกรรมการกเงนนอกระบบในเขตพนทอ�าเภอสนทรายจงหวดเชยงใหม

Unorganized Loan Behavior in Sansai Chiang Mai Province

อารย เชอเมองพาน1

การศกษาในครงนมวตถประสงคเพอทจะศกษาพฤตกรรมการกเงนนอกระบบในเขตพนทอ�าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม ผลการวเคราะหเกยวกบเงนกนอกระบบพบวา เนองจากรายไดไมเพยงพอตอการเลยงดสมาชกในครอบครว จงท�าใหตองพงการกเงน ซงมแหลงเงนกทงในระบบและนอกระบบ โดยทแหลงเงนกในระบบ สวนใหญจะมาจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ สวนแหลงเงนกนอกระบบนน สวนใหญมาจากการกเงนจากธรกจเงนกนอกระบบ กลมตวอยาง มวงเงนกเฉลย 25,379.58 บาท ตอครง และจะกปละ 2 ครง โดยดอกเบยสงสดทเคยเสยจากการกเงนนอกระบบ เฉลยแลว รอยละ 50.16 บาทตอเดอน สวนสาเหตทตองพงพาเงนกนอกระบบ เนองมาจากวามความสะดวก รวดเรว ทนตอการใชประโยชน สวนเงนทไดจากการกยมนน จะน�าไปเปนคาเลาเรยนของบตร และใชเปนเงนทนหมนเวยนในระบบ สวนวธการช�าระเงนกนน สวนใหญจะช�าระเงนกเปนรายเดอนและจะช�าระคนทงเงนตนและดอกเบย กลมตวอยางเหนวาอตราดอกเบยสงเกนไป แตกลบมความเหนวาวธการค�านวณดอกเบยนนมความเหมาะสมแลว เชนเดยวกบระยะเวลาทใหในการผอนช�าระ และการกเงนนอกระบบสวนใหญไมตองน�าสงของ มาใชเปนหลกประกนในการกเงน นอกจากนกลมตวอยางมความสามารถช�าระเงนกไดตรง ตามสญญาและระยะเวลาทก�าหนด แตกรณทไมสามารถช�าระไดตามก�าหนดนน สามารถทจะ ขอผอนผนได แตตองมการเสยดอกเบยเพมซงการถกขหรอท�ารายเนองมาจากการผดช�าระหนนนจะมเพยงสวนนอย

1 รองศาสตราจารย ดร.สาขาวชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

Page 8: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 20148

AbstractThe objective of this study was to study the behavior of unorganized

borrowing in Sansai district, Chiang Mai. The results found that the insufficient household income for raising a family was major factor for relying on a loan from both formal and informal financing sources. The most of formal financing source was from the Bank of Agriculture and Agricultural Co-operatives, whereas the informal financial source was borrowing from illegal financial institution or loan sharks. Samples have an average loan of 25,379.58 baht and loan 2 times a year. The highest average of the interest rate payment from unorganized borrowing was 50.16% per month. The reasons of the dependence on informal financing sources were convenience and time-of-use. The major purposes of borrowing were for child’s tuition and working capital. The most method of repayment was a monthly loan payment of both principal and interest. Even though, in the samples opinion, the interest rates were too high, the interest calculation method and repayment period were appropriate. In addition, most of informal financing sources did not require the collateral for a loan. The samples were able to repay the loan and meet the contract period. But if they cannot pay back on time, borrowers can request a waiver with additional interest. The threatened or attacked because of the default was only a minority.

ทมาและความส�าคญของปญหาปญหารายไดของประชากรในประเทศทอยในระดบทต�า ถอเปนปญหาทส�าคญล�าดบตน

ททกรฐบาลใหความสนใจ โดยเฉพาะเกษตรกร จากขอมลของส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2550) พบวา ประเทศไทยมคนจนอย 5.4 ลานคน คดเปนรอยละ 11 ของประชากรทงหมด และคนเหลานมรายไดต�ากวา 1,242 บาท/เดอน และสวนใหญรอยละ 17 มรายไดต�าเนองจากมแหลงรายไดไมแนนอน สงผลท�าใหรายไดไมพอกบคาใชจายในการ ด�ารงชพ กลมคนเหลานจงหนไปพงพาการกเงนจากแหลงเงนกนอกระบบ ทงๆ ทมอตราดอกเบยทสง สาเหตหนงทใหประชากรกเงนจากสถาบนการเงน เนองจากไมสามารถทจะเขาถงแหลงเงนกในระบบไดแตเนองดวยตลาดเงนกนอกระบบเปนแหลงเงนกทเกดขนตามธรรมชาต การด�าเนนงานไมตองขนอยกบกฎระเบยบหรอกฎเกณฑของกฎหมายดงนนตลาดเงนกนอกระบบจงเปนแหลง เงนกทอยนอกเหนอการควบคมของรฐบาล นอกจากนตลาดเงนกนอกระบบเปนทนยมของบคคลผดอยโอกาสเพราะการใหก ยมจะอยบนพนฐานของการรจกคนเคยกนระหวางผใหก กบผก ซงรปแบบการใหกมทงการใหผอนรายวน รายสปดาหและรายเดอน และทส�าคญคอ ตลาดเงนก

Page 9: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 9

นอกระบบเปนทนยมของกลมคนทมฐานะยากจน(ส�านกงานคณะกรรมการบรหารสนเชอเกษตรแหงชาต:2550) รองลงมาจะอยในภาคเหนอ ถงรอยละ 16 ซงภาคเหนอกเปนอกพนทหนงทมสดสวนคนยากจนเปนอนดบท 2 รองจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยศนยขอมลเพอการพฒนาชนบท (2550) ส�ารวจฐานะของประชาชนในป 2549 พบวามจ�านวนคนทมฐานะยากจนถง 1.2 ลานคน และสวนใหญกจะประกอบอาชพดานการเกษตรและรบจาง ส�าหรบอ�าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม กเปนอกพนทหนงในเจตภาคเหนอทมประชากรรวม 94,714 คน และม ผ ไปขนทะเบยนคนจนทมปญหาหนเงนก นอกระบบจ�านวน 2,847 คน (อ�าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม:2549) ดงนนจงเปนสงทนาจะท�าการศกษาถงพฤตกรรมการกเงนนอกระบบของครวเรอนในเขตพนทอ�าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม

วตถประสงคของการศกษาเพอศกษาถงพฤตกรรมกรรมการกเงนนอกระบบของครวเรอนในเขตอ�าเภอสนทราย

จงหวดเชยงใหม

ขอบเขตของการศกษาศกษาเฉพาะครวเรอนทขนทะเบยนแกไขหนนอกระบบกบอ�าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม

แนวความคดและทฤษฎทเกยวของ1. ทฤษฎความตองการของมาสโลวม 5 ล�าดบขนคอ 1) ความตองการทางดานรางกาย

(Physiological Need) 2) ความตองการความปลอดภย (Safty Need) 3) ความตองการทางสงคม(Social Need) 4) ความตองการยกยอง (Exteem Need) และ5) ความตองการส�าเรจในชวต (Self-Actualization Need) ในการศกษาครงนจะใชทฤษฎทเกยวของกบงานวจย 3 ล�าดบ ไดแก

1.1) ความตองการความปลอดภย (Safty Need) เปนความตองการทจะอยอยางมนคงและปลอดภยในชวตและทรพยสนและความมนคงในการท�างาน

1.2) ความตองการทางสงคม (Social Need) เมอมความปลอดภยในชวตและมนคงในการท�างานแลว คนเราจะตองการความรก มตรภาพ ความใกลชดผกพน ตองการเพอน การมโอกาสเขาสมาคมสงสรรคกบผอน ไดรบการยอมรบเปนสมาชกในกลมใดกลมหนงหรอหลายกลม

1.3) ความตองการส�าเรจในชวต (Self-Actualization Need) เปนความตองการ ทจะไดรบการยอมรบเคารพนบถอและยกยองจากเพอนมนษย เพอยกระดบความเปนมนษยของตนใหสงขนในสงคม ตองการเกยรตและชอเสยง มศกดศรและมสถานภาพหรอชนชนในสงคม

สาเหตท เลอกใชทฤษฎความตองการของมาสโลว เนองจากทฤษฎนจะอธบาย ความตองการขนพนฐานของคนในสงคมซงทฤษฎทเกยวของม 3 ล�าดบขน ประกอบไปดวย

Page 10: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201410

ความตองการความปลอดภย ความตองการทางสงคม ความตองการความส�าเรจในชวต การวเคราะหความตองการพนฐานกเปนจดเรมตนของความตองการทมอยเสมอและไมมทสนสดแมวาจะไดรบการตอบสนองสงใดสงหนงแลว ความตองการสงอนกจะเกดขนอกไมมจบสน ซงจะท�าใหสามารถวเคราะหถงสาเหตของปญหาทท�าใหมผกในระบบ Non bank เกดขน

2. ทฤษฎดอกเบยแบบ Flat rate คอ เงนตนคณกบอตราดอกเบยแบบ Flat rate คณกบ ระยะเวลาผอน คอ น�าเอายอดเงนตนเมอเรมกมาคดอตราดอกเบยจนจบอายสญญา การกยมทใชวธคดดอกเบยแบบน เชน การซอสนคาเงนผอน การเชา-ซอรถยนต สวนการหาวา ยอดผอนตอเดอนจะเปนเทาไหร กเอาเงนตนบวกกบดอกเบยทค�านวณไดในตอนแรกแลวหารดวยจ�านวนเดอนทจะผอน ผลลพธทไดกคอ ยอดเงนทตองผอนในแตละเดอน วธคดดอกเบยแบบน ดเหมอนวาอตราดอกเบยตอปจะถก แตแพงกวาความเปนจรงมาก สาเหตทใชทฤษฎอตราดอกเบยแบบ Flat rate ท�าใหทราบวาธรกจ Non bank คดอตราดอกเบยแบบใด ซงผกเปนฝายเสยเปรยบ อกทงยงบงบอกวาผกยงไมมความรในเรองอตราดอกเบยทธรกจ Non bankก�าหนดไวจงท�าใหผกตองเสยอตราดอกเบยเกนความเปนจรง ซงเกยวของกบงานวจย โดยทฤษฎนจะเปนประโยชน ตอผกและผทก�าลงตดสนใจทจะกกบระบบNon bankในแงของการคดอตราดอกเบยทแทจรง

3. ทฤษฎเศรษฐกจพอเพยงซงเปนปรชญาทยดหลกทางสายกลาง กอใหเกดความสมดลในการด�าเนนชวตประจ�าวนในสงคม ไมใชเพยงแคการประหยด แตยงชแนะแนวทางการใชชวต ในทางทควรจะเปน โดยสามารถน�ามาประยกตใชใหเขากบยคสมยปจจบนไดเปนอยางด ความพอเพยง ประกอบดวย ความพอประมาณ ความมเหตผล การมภมคมกนทดในตว อยบนเงอนไขความร และเงอนไขคณธรรม หรอทเรยกวา “3 หวงและ 2 เงอนไข” ไดแก

3.1) ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป ตามหลกทางสายกลาง

3.2) ความมเหตผล หมายถง ความมเหตผลทจะตดสนใจระดบของความพอด3.3) การมภมค มกนทดในตว หมายถง มความพรอมทจะเตรยมรบมอกบ

การเปลยนแปลงในดานตางๆ โดยพจารณาถงเหตการณทจะสามารถเกดขนได 3.4) เงอนไขความร หมายถง ความรดานตางๆ ทควรม และน�ามาใชประยกตกบ

หลกการเศรษฐกจพอเพยง3.5) เงอนไขคณธรรม หมายถง การด�าเนนชวตอยางมคณธรรม เชน มความซอสตย

สจรต อดทนและเพยรพยายามสาเหตทเลอกใชทฤษฎเศรษฐกจพอเพยง เนองจากธรกจ Non bank กอใหเกดทงผลด

และผลเสยหลายดาน หลกภายใตแนวคดเศรษฐกจพอเพยง คอ การกยมเงนของลกคาทมรายไดต�าจากธรกจ Non bank ตงอยบนหลกการของความมเหตผล พอประมาณและการมภมคมกนได

Page 11: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 11

อยางไร กลาวคอ โดยทวไปบคคลทไมมปจจยสทเพยงพอยอมไมสามารถด�ารงชวตไดอยางม ความสข ดงนน ทกคนจงปรารถนาทจะตอบสนองความตองการพนฐาน แตบคคลทมรายไดต�า มกมรายไดไมเพยงพอตอคาใชจาย จงเปนเหตใหตองไปพงเงนกยมจากแหลงใดแหลงหนงโดยยอมเสยดอกเบยมากหรอนอยแลวแตกรณ แตเนองจากมธรกจ Non bank ท�าใหบคคลทมรายไดต�าเขาถงสนเชอไดงายขน เหตผลนจงสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ความมเหตผลบคคลจะเลอกกกบ Non bank มากกวาธนาคารพาณชยเพราะไมตองใชหลกประกนหรอเอกสารตางๆ มากจนเกนไป ซงงายตอการด�าเนนงาน ความพอประมาณ เมอผใดสามารถเขาถงสนเชอไดงายโดยไมตองใชหลกประกนใดๆ บคคลนนกขาดแรงจงใจในการควบคมรายจาย ท�าใหทราบ ถงปญหาทแทจรงของการเรมทจะกของบคคลนนซงเปนหลกส�าคญทจะวเคราะหถงพฤตกรรม ของผกในระบบ Non bank ได การมภมคมกน ผมรายไดต�ามกขาดคณสมบตขอน นนคอ สนเชอจะกระตนการใชจายจนเกนพอ การกยมจาก Non bank กจะกอภาระหนสงกวาการกยม จากธนาคารพาณชย จงกลาวไดวา ผกมภมคมกนนอยลง

งานศกษาทเกยวของธรกจเงนก นอกระบบเปนแหลงการเงนทเกดขนเองตามธรรมชาต การด�าเนนการ

ไมตององกฎระเบยบของกฎหมาย ขนอยกบความพงพอใจของผกและผใหกเปนส�าคญ กนกภรณ ฝายขนธ จงไดมการศกษาถงสาเหตของการขยายตวของตลาดเงนกนอกระบบ ในปพ.ศ.2528 พบวา สาเหตทส�าคญทท�าใหตลาดเงนกนอกระบบมการขยายตวอยางรวดเรวนนมาจากการทตลาดเงนกในระบบไมสามารถจะตอบสนองความตองการและใหบรการคนทตองการกไดอยางทวถง กอปรกบบางพนทไมมการจดตงสาขาของสถาบนการเงน ในขณะทตลาดเงนกนอกระบบนนมการ กระจายอยเกอบทกหนทกแหง นอกจากนการทมกลมคนนยมเขาไปใชบรการมากขนเพราะไมมความยงยากทงดานเอกสารและการพจารณาคณสมบตของผก เพราะอาศยความเชอถอซงกน และกนและมการศกษาทางดานโครงสรางตลาดเงนนอกระบบและพฤตกรรมการก เงน ในกองบญชาการทหารสงสดของจนทพา บณยะสมต(2548) พบวา ผใหก สวนใหญจะเปน เพอนทหาร ญาตพนอง พอคา แมคาและรานทอง มแรงจงใจในการปลอยกคอ เงนกนอกระบบ ใหอตราผลตอบแทนทสง ในสวนของผกสวนใหญจะเปนนายทหารชนประทวน วตถประสงค ในการกสวนใหญน�าไปใชจายภายในครอบครว โดยรปแบบการกทนยมมากทสดคอ เงนกรายวนและรายเดอน(ตตยา เอยมลออ ,2539 และ อาทร เจยมเดนงาม,2544) ซงการกเงนนอกระบบนนเปนพนธะสวนบคลของบคคลทงสองในดานความไววางใจมความสมพนธกบภมหลงและเครอขายทางสงคมของผใหกยมและผกยม(วไลลกษณ อยส�าราญ ,2546) สวนสาเหตของการไปใชบรการเงนกนอกระบบคอ เพอเปนทนประกอบอาชพ ชวยเพมสภาพคลองในการใชจายในชวตประจ�าวน มความสะดวกรวดเรว และการก ไมจ�าเปนตองใชหลกทรพยค�าประกน จงเปนทางเลอก ของประชาชนทจะแสวงหาเงนมาใชสรางความสขใหกบครอบครว

Page 12: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201412

ระเบยบวธการศกษา

1. ประชากรและขนาดกลมตวอยางครวเรอนทขนทะเบยนปญหาหนสนนอกระบบในเขตพนทอ�าเภอสนทรายมทงสน 2,847

ครวเรอน การศกษาครงนจะท�าการสมตวอยางเพอท�าการศกษาดงน

1.1 ขนาดกลมตวอยางในการค�านวณหาจ�านวนตวอยาง จะใชสตรของ Yamane

Z(สวรรณา ธวโชต:2541) ทระดบความเชอมน 95% โดยมสตรดงตอไปน

โดยท n = จ�านวนครวเรอนกลมตวอยาง N = จ�านวนประชากรทงหมด e = รอยละขอความคลาดเคลอนทยอมใหเกด

เมอค�านวณหาขนาดกลมตวอยางตามสตรดงกลาวจะไดขนาด กลมตวอยางจ�านวน 350 ครวเรอน

1.2 การกระจายกลมตวอยางเพอใหครอบคลมทกพนทจ�านวนกล มตวอยางทค�านวณไดคดเปนรอยละ 12.30 ของ

ประชากรทงหมด ดงนนเพอใหกลมตวอยางมการกระจายใหครอบคลมประชากรใหมากทสด กจะน�าสดสวนดงกลาวไปค�านวณหากลมตวอยางในแตละพนท

2. วธวเคราะหขอมลขอมลทไดจากน�ามาวเคราะหถง 1) สาเหตของการกเงนนอกระบบ 2) วงเงนทกเงนจาก

ตลาดเงนนอกระบบ 3)อตราดอกเบยทตองจายและรปแบบของการผอนช�าระและ 4) ผลกระทบทไดรบจากการใชบรการเงนกนอกระบบทงนการวเคราะหดงกลาวจะใชสถตเชงพรรณนารอยละในการอธบาย

Page 13: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 13

ผลการศกษา

1. รายไดในการเลยงดสมาชกในครอบครวจากการส�ารวจขอมลพบวาครวเรอนทมรายไดไมเพยงพอตอการเลยงดสมาชกใน

ครอบครวถงรอยละ 55.60 ในขณะทครวเรอนทมรายไดเพยงพอตอการเลยงดสมาชกในครอบครวเพยงรอยละ 44.4

2. แหลงเงนกเมอประสบปญหาทางการเงนเมอประสบปญหาทางการเงน วธแกปญหาคอ กเงนจากแหลงเงนกทงในระบบและนอก

ระบบ ซงการกเงนในระบบสวนใหญแหลงเงนกมาจาก ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ (ธกส.) รอยละ 46.7 รองลงมาไดแก โรงรบจ�าน�า รอยละ 26.7 สหกรณออมทรพย รอยละ 23.8 สวนแหลงเงนกนอกระบบนนพบวา รอยละ 52.5 จะมาจากธรกจเงนกนอกระบบ รองลงมาคอการยมจากเพอน หรอญาตพนอง รอยละ 48.2 และรอยละ 31.7 เปนเงนทไดมาจากการเลนแชร

ทมา: จากการส�ารวจ

3. วงเงนกจากการส�ารวจพบวา วงเงนกสวนใหญอยระหวาง 5,000-10,000บาท ถงรอยละ35.9

รองลงมาคอกมากกวา 25,000 บาท รอยละ 28.9 กระหวาง15,001-20,000บาท จ�านวนรอยละ 17.6 ในขณะทกต�ากวา 5,000 บาท และระหวาง 10,001-15,000 บาท มจ�านวนเทากนคอ รอยละ 7.7 และกระหวาง 20,001-25,000 บาท มจ�านวนรอยละ 2.1 เทานน แตอยางไรกตามหากพจารณาวงเงนกโดยเฉลยแลวจะมคาเทากบ 25,379.58 บาทตอครง

Page 14: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201414

4. จ�านวนครงทเคยกจากการส�ารวจพบวามการกเงนนอกระบบต�ากวา 3 ครง รอยละ 79.6 รองลงมากระหวาง

3-5 ครง รอยละ 16.2 กระหวาง 9-11 ครง และ 12-14 ครง เทากนคอ รอยละ 1.4 และกจ�านวน 6-8 ครง และ 15-17 ครง รอยละ 0.7

5. อตราดอกเบยจากการส�ารวจพบวาอตราดอกเบยสวนใหญจะอยในอตรารอยละ 49-60 ตอเดอน ถงรอย

ละ 61.3 รองลงมาคออตราดอกเบยรอยละ 37-48 บาทตอเดอน รอยละ 35.9 โดยอตราดอกเบยทจะตองจายเฉลยเทากบ 50.16 บาทตอเดอน

6. สาเหตของการกยมเงนนอกระบบสาเหตทท�าใหตองมการกเงนนอกระบบในการแกไขปญหาทางการเงนของกลมตวอยาง

รอยละ 51.1 เหนวามความสะดวกรวดเรว ทนตอการใชประโยชน รองลงมาคอรอยละ 23.1 เหนวาการกเงนจากสถาบนการเงนในระบบมความยงยาก สวนรอยละ 21.8 ไมตองการใชทรพย ในการค�าประกนเงนก สวนการน�าเงนกนอกระบบไปใชประโยชนนน รอยละ 25.7 ใชเปนทน การศกษาของบตร รองลงมา รอยละ 23.5 น�าไปใชเปนทนหมนเวยนในการประกอบอาชพ

ทมา: จากการส�ารวจ

Page 15: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 15

7. หลกประกนในการกเงนนอกระบบจากการส�ารวจพบวา ผกเงนนอกระบบ รอยละ 48.4 ไมตองใชสงของในการค�าประกน

(กรณทวงเงนไมสงมากนก) รองลงมารอยละ 21.3 ตองใชบคคลในการค�าประกนเงนก ใชยานพาหนะค�าประกน รอยละ 16.4 ใชโฉนดทดนรอยละ 8.6 เครองใชไฟฟารอยละ 5.0 เครองประดบราคาแพงและอนๆ รอยละ 1.4 และ 2.1 ตามล�าดบ

8. ลกษณะการน�าเงนไปใชเงนกดงกลาวถกน�าไปใชเพอการศกษาของบตร-ธดา ถงรอยละ 48.9 รองลงมาจะใชเปน

ทนหมนเวยนในการประกอบอาชพ รอยละ 44.7 ในขณะทกไปใชจายในชวตประจ�าวนมรอยละ 31.9 น�าไปช�าระหน รอยละ 22.7 รกษาพยาบาลในยามเจบปวย รอยละ 14.9 ปรบปรง ทอยอาศยและใชจายอนๆ รอยละ 2.8 และ 3.5 ตามล�าดบ

9. ลกษณะการช�าระเงนกนอกระบบในการส�ารวจดานการผอนช�าระพบวา การผอนช�าระทงรายวน รายสปดาหและรายเดอน

สวนใหญจะผอนช�าระทงตนและดอก มไมมากนกทจะผอนช�าระเฉพาะดอกเบยหรอสงเฉพาะดอกเบยแตหากรวบรวมเงนไดมากกจะผอนช�าระเงนตนดวย

10. ความสามารถในการช�าระหนเงนกนอกระบบจากการส�ารวจพบวา รอยละ 62 นนสามารถช�าระหนไดตรงตามสญญา รอยละ 15.5

ไมสามารถช�าระหนไดตามสญญาแตไดรบการผอนผน มรอยละ 9.9 ทสามารถช�าระหนไดหมดภายในครงเดยว และรอยละ 8.5 ไมสามารถช�าระหนไดตามสญญา

11. ผลกระทบทไดรบหากผดเวลาช�าระหนจากการส�ารวจพบวา ผลกระทบทผกไดรบหากผดเวลาในการช�าระหนสวนใหญจะถกคด

ดอกเบยเพมเนองจากท�าใหเสยเวลาในการทวงถามถงรอยละ 51.8 รองลงมาคอรอยละ 13.9 จะท�าการยดทรพยสนหรอหลกประกนทน�ามาค�าประกนเอาไว ซงกรณยดทรพยสนนจะเปนกรณทวงเงนกสงๆ เทานน และมเพยงรอยละ 1.2 ทถกท�ารายรางกายเมอผดนดช�าระหนครงแรก

Page 16: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201416

ทมา: จากการส�ารวจ

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

1. สรปผลการศกษาผลการวเคราะหเกยวกบเงนกนอกระบบพบวา รอยละ 55.6 ซงมแหลงเงนกทงในระบบ

และนอกระบบ โดยทแหลงกเงนในระบบ รอยละ 37.1 มาจากธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ รองลงมา ไดแก การน�าสงของไปจ�าน�ากบโรงรบจ�าน�า เปนสดสวนรอยละ 21.2 สวนแหลงเงนกนอกระบบนนรอยละ 39.7 จะกเงนมาจากธรกจเงนกนอกระบบ รองลงมาไดแกการกเงนจากเพอน ญาตพนองเปนสดสวนรอยละ 36.4 โดย กลมตวอยางมวงเงนกเฉลยประมาณ 30,000 บาท ตอครง สวนใหญจะกปละ 2 ครง โดยจะเสยดอกเบยสงสดทเคยเสยจากการกเงนนอกระบบ เฉลยแลว รอยละ 11.4 บาทตอป สวนสาเหตทตองพงพาเงนกนอกระบบ รอยละ 51.1 เหนวา มความสะดวก รวดเรว ทนตอการใชประโยชน รองลงมาเหนวาการกเงนจากสถาบนการเงนนน มความยงยาก เปนสดสวนรอยละ 23.1 สวยเงนทไดจากการกยมนน รอยละ25.7 มจดประสงคเพอน�าไปเปนคาเลาเรยนของบตร รองลงมารอยละ 23.5 ใชเปนเงนทนหมนเวยนในระบบ สวนวธการช�าระเงนกนน สวนใหญจะช�าระเงนกเปนรายเดอนถงรอยละ 83.0 และรอยละ 50.4 นนจะช�าระคนทงเงนตนและดอกเบย สวนความเหนทมตอธรกจเงนกนอกระบบนน รอยละ 76.8 จะทราบแหลงเงนกมาจาก เพอน ญาตพนอง หรอคนสนท สวนรอยละ 74.6 เหนวาจ�านวนเงน ทใหกนนมความเหมาะสม แตรอยละ 54.9 เหนวาอตราดอกเบยนนสงเกนไป สวนรอยละ 59.9 เหนวาวธการค�านวณดอกเบยนนเหมาะสมดแลว เชนเดยวกบระยะเวลาทใหในการผอนช�าระหน สวนวธการช�าระเงนตนพรอมดอกเบยนน รอยละ 67.6 เหนวามความเหมาะสมแลว และรอยละ

Page 17: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 17

84.4 ไมตองน�าสงของมาใชเปนหลกประกนในการกเงน สวนใหญ รอยละ 62.0 นนจะสามารถช�าระเงนกไดตามสญญาและระยะเวลาทก�าหนด แตกรณทไมสามารถช�าระไดตามก�าหนดนน สวนใหญ รอยละ 51.8 สามารถทจะผอนผนได แตตองมการเสยดอกเพม ซงการถกขหรอท�ารายเนองมาจากการผดช�าระหนนนมเพยงสวนนอย

2. ขอเสนอแนะจากผลการศกษาพบวา ครวเรอนยงมความจ�าเปนตองกเงนนอกระบบ และตองเสย

ดอกเบยในอตราทสง ทงๆ ทกองทนหมบานคอยใหความชวยเหลอเงนทนแกครวเรอนในชมชนนนๆ ซงสาเหตหนงทครวเรอนตองมากเงนนอกระบบ อาจจะมาจากปรมาณเงนทนของกองทนหมบานไมเพยงพอตอความตองการ ดวยเหตนรฐบาลควรสนบสนนใหกองทนหมบานสามารถแสวงหาเงนทนในรปแบบอนๆ เพอใหมเงนทนด�าเนนงานเพยงพอตอความตองการของคนในชมชน ซงจะแกไขปญหาเงนกนอกระบบ และควรมการใหความรในเรองการบรหารการเงนของครวเรอน เพราะบางครวเรอนอาจจะขาดวนยในดานการใชจายท�าใหใชจายเกนตว

เอกสารอางองคนจ แกนจนทร.(2548).สภาพการมหนนอกระบบของประชาชนในกงอ�าเภอเหลาเสอโกก

จงหวดอบลราชธาน.แหลงขอมล[เขาถงไดจาก]www.riclib.go.th.จนทพา บณยะสมต.(2548).โครงสรางและพฤตกรรมการกเงนจากตลาดเงนนอกระบบในหนวย

ทหาร:กรณศกษากองบญชาการทหารสงสด.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.วไลลกษณ อยส�าราญ.(2546).การแลกเปลยนทางสงคมระหวางผ ใหกยมเงนกบผกยมเงน

นอกระบบในชมชนเมอง.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยธรรมศาสตร.สวรรณาธวโชต.(2541).วธวจยทางสหกรณ.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.(2550).ยทธศาสตรการบรหาร

จดการเศรษฐกจนอกระบบ.กรงเทพฯ:ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

ส�านกงานคณะกรรมการบรหารสนเชอเกษตรแหงชาต:(2550).ขอมลสนเชอนอกระบบ ของเกษตรกร.กรงเทพฯ:ส�านกงานคณะกรรมการบรหารสนเชอเกษตรแหงชาต

ศนยขอมลเพอการพฒนาชนบท:(2550).สถตขอมลครวเรอนทยากจน.กรงเทพฯ:ศนยขอมลเพอการพฒนาชนบท

อาทร เจยมเดนงาม.(2544).ธรกจเงนกนอกระบบในเขตเทศบาลนครเชยงใหม.เชยงใหม:มหาวทยาลยเชยงใหม.

Page 18: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 19: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

พฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในอ�าเภอเมองจงหวดเชยงใหม

Consumer Behavior towards Thai-Style Barbecue Buffets (Moo Kata) in Muang District, Chiang Mai Province

จรวรรณ บญม1 | ธวชชย บญม2

บทคดยอการศกษาพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผ ใชบรการราน

หมกระทะบฟเฟตในจงหวดเชยงใหม มวตถประสงคเพอศกษา ลกษณะทวไปของลกคาผใชบรการ และพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยเกบรวบรวมขอมลจากลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมจ�านวนทงสน 29 ราน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามลกคาผใชบรการ (Questionnaire) สมตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) ผวจยเลอกกจการรานหมกระทะบฟเฟต โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Selection) และ แบบก�าหนดโควตา (Quota sampling) จากลกคาผใชบรการ ณ รานหมกระทะบฟเฟต ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยเกบรวบรวมขอมลจากลกคาผใชบรการแหงละ 30 ตวอยาง เทากนทง 29 แหง วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส�าเรจรปทางสถต ส�าหรบสถต ทใชในการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม คอ คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คาต�าสด (Minimum) คาสงสด (Maximum) และ คาฐานนยม (Mode) สรปผลการวจยไดดงน

1. ลกษณะทวไปของลกคาผใชบรการลกคาผใชบรการสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 52.0 มอายเฉลย 24.58 ป มอาย

สงสด 66 ป มอายต�าสด 12 ป โดยสวนใหญมอายระหวาง 21 – 30 ป คดเปนรอยละ 56.4 มสถานภาพโสด คดเปนรอยละ 86.0 สวนใหญเปนกลมนกเรยนนกศกษา คดเปนรอยละ 57.9 มรายไดตอเดอน 5,000 บาท หรอต�ากวา คดเปนรอยละ 30.1 และมการศกษาในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 69.6

1 ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาการจดการและบรหารทรพยากรมนษย คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาการจดการและบรหารทรพยากรมนษย คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 20: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201420

2. ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต ลกคาผใชบรการสวนใหญไมมรานทใชบรการเปนประจ�า คดเปนรอยละ 56.6 และ มราน

ทใชบรการเปนประจ�า คดเปนรอยละ 43.4 สวนใหญมาใชบรการเดอนละ 1 ครง หรอนอยกวา คดเปนรอยละ 38.4 วนทมาใชบรการนนไมแนนอน คดเปนรอยละ 67.5 ชวงเวลาของเดอน ทมาใชบรการนนไมแนนอน คดเปนรอยละ 79.0 ฤดกาลทมาใชบรการนนไมแนนอน คดเปน รอยละ 81.1 สวนใหญมาใชบรการตงแตเวลา 18.01 – 20.00 น. คดเปนรอยละ 57.1 มาใชบรการครงละ 1 - 2 ชวโมง คดเปนรอยละ 48.4 นยมบรโภคเครองดมประเภทน�าอดลม คดเปนรอยละ 74.9 เสยคาใชจายในการใชบรการเฉลย 180.16 บาทตอครง โดยสวนใหญเสยคาใชจาย 151 – 200 บาทตอครง คดเปนรอยละ 59.3 สวนใหญมาใชบรการ 2 - 3 คนตอโตะ คดเปน รอยละ 51.1 ลกคาผใชบรการสวนใหญเปนกลมเพอน รนพ รนนอง คดเปนรอยละ 55.1 รบทราบขอมลขาวสารเกยวกบรานหมกระทะบฟเฟตจากประสบการณโดยตรงทเขาไปใชบรการ คดเปนรอยละ 70.1 เกณฑดานอาหารและเครองดมทลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตสวนใหญ ใชประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการ คอ รสชาตของน�าจม คดเปนรอยละ 77.4 เกณฑดานอนๆ ทลกคาผใชบรการสวนใหญใชประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการ คอ ความสะอาดภายในราน คดเปนรอยละ 55.6 สวนใหญมาใชบรการดวยยานพาหนะประเภทรถจกรยานยนต คดเปน รอยละ 57.9 ลกคาผใชบรการสวนใหญเหนวาผประกอบการควรก�าหนดราคาหมกระทะบฟเฟตโดยรวมเครองดมประเภท Soft Drink คดเปน รอยละ 64.9 มความคดเหนวาราคาหมกระทะบฟเฟตส�าหรบผใหญ (ไมรวมเครองดม) ควรอยในระดบราคา 101 – 150 บาทตอคน คดเปน รอยละ 54.5 และราคาหมกระทะบฟเฟตส�าหรบเดก (ไมรวมเครองดม) ควรอยในระดบราคา 51 – 100 บาทตอคน คดเปนรอยละ 51.3 รายการสงเสรมการขายทลกคาผใชบรการสวนใหญตองการ คอ ฟรน�าแขง คดเปนรอยละ 67.7

ขอเสนอแนะดานอาหารและเครองดมทลกคาผใชบรการสวนใหญตองการ คอ อาหารทสะอาด สดใหม ไมคางคน มคณภาพ ถกสขอนามย และไมมสารพษตกคาง ขอเสนอแนะดาน สถานทและสภาพแวดลอมภายในรานทลกคาผใชบรการสวนใหญตองการ คอ สถานทจอดรถ ทมปรมาณเพยงพอ เปนระเบยบ และมความปลอดภย ขอเสนอแนะดานพนกงานทลกคาผใชบรการสวนใหญตองการ คอ มนษยสมพนธทดยมแยมแจมใสพดจาไพเราะ

ค�าส�าคญพฤตกรรม, การบรโภค, หมกระทะ, บฟเฟต, ปจจยสวนผสมทางการตลาดบรการ

Page 21: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 21

AbstractThis research aims to study the general characteristic of consumers and

consumer behaviors towards Thai-Style Barbecue Buffets (Moo Kata) in Muang District, Chiang Mai Province. Questionnaires were used as the research tool to collect the data from 29 restaurants. Purposive and Quota sampling technique were used to select to samples and non-probability sampling. The researchers selected 30 samples from each of these barbecue buffets restaurants. Data analysis consisted of frequency, percentage, mean, standard deviation, minimum, maximum and mode. The results of study were as below;

1. General demographic information of customers of Thai-Style Barbecue Buffets Restaurant

Majority of the customers of barbecue buffets were women, at 52.0 percent. Their average age was 24.58 years, the oldest was 66 and the youngest was 12 years old which 56.4 percent were between 21-30 years who were married (86.0 percent). In addition, most of the customers were students (57.9 percent) who studied Bachelor degree and earned less than 5,000 baht a month.

2. Customers behavior towards Thai – Style Barbecue Buffets Restaurant

Majority of barbecue buffets customers (56.6 percent) didn’t have a regular buffet restaurant and of the 43.3 percent of them had a regular buffet restaurant. 38.4 percent came once a month or downwards, 67.5 percent didn’t have an exact day to come to barbecue buffets restaurant. Moreover most of customers didn’t have exactly period of the month and season when they would consume barbecue buffets (79.0 and 81.1 percent). 57.1 percent of the respondents came to barbecue restaurant during 18:01 – 20:00 o’clock and spent 1 to 2 hours to consume (48.4 percent) and also ordered carbonated soft (74.9 percent). Actually, respondents paid between 151 – 200 baht at a time (59.3 percent) or averagely they spent 180.16 baht per each consumption. They normally came to Thai – Style Barbecue Buffets restaurant with their friends (55.1 percent). Majority of the respondents (70.1 percent) knew and received information about barbecue buffet restaurant by direct experience. According to food and drink perspective, most of respondents (77.4

Page 22: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201422

percent) made decision to come to barbecue buffet restaurant based on taste of the sauces. Others perspective, 55.6 percent of the respondents made decision to come to barbecue buffet restaurant based on cleanliness of the restaurant and they came by bicycle (57.9 percent). Most of respondents (64.9 percent) agreed that the owner should include soft drink in the price of buffet. However 54.5 percent of them agreed price of buffet charged for adults (exclude soft drink) should be between 101 – 150 baht per person and 51.3 percent of the respondents also agreed that price of buffet charged for children (exclude soft drink) should be between 51 – 100 baht. Sale promotion that majority of respondents (67.7 percent) would like to have was free ice.

Suggestions in term of Food and Drink perspective, respondents needed to have freshness and quality and residue free of the foods. In term of Place and Physical evidence, majority of the respondents wanted enough and security of parking lots. In term of People, respondents expected staffs of barbecue buffets restaurant to have good human relation and politeness.

KeywordsConsumer behavior, Moo Kata, Thai-Style Barbecue, Buffet

ความเปนมาและความส�าคญของปญหาวถการบรโภคอาหารของคนไทยไดเปลยนแปลงไปตามยคสมย มการยอมรบวฒนธรรม

การบรโภคอาหารตางชาตทงแถบตะวนตกและตะวนออกมากขน นยมรบประทานทงอาหาร ปรงส�าเรจ และกงส�าเรจรป รวมถงมคานยมในการรบประทานอาหารนอกบานแทนการประกอบอาหารในครวเรอน เพราะตองการความสะดวกสบายและความรวดเรว ประกอบกบไมมเวลา ในการประกอบอาหารรบประทานดวยตนเอง สงผลใหธรกจรานอาหารมการขยายตวอยางตอเนอง ไมวาจะเปนการขยายสาขาของผประกอบการรายเดม หรอการลงทนเปดกจการของผประกอบการรายใหม

บฟเฟต (Buffet) เปนรปแบบหนงของการใหบรการดานอาหาร และเครองดมทนยม ใชกนอยางแพรหลายในธรกจรานอาหาร เนองจากผประกอบการสามารถประหยดตนทน ดานพนกงานใหบรการลงได กลาวคอผใหบรการจะจดอาหารวางบนโตะเพอใหลกคาสามารถเลอกรบประทานไดตามสะดวกดวยการบรการตนเอง (Self Service) ปจจบนผประกอบการธรกจ อาหารไทยไดน�าวธการดงกลาวมาประยกตใชกบอาหารหลากหลายชนด เชน บฟเฟตขนมจน บฟเฟตขาวแกง บฟเฟตตมซ�า บฟเฟตหมกระทะ บฟเฟตสก บฟเฟตขนมเคก บฟเฟตไอศครม เปนตน โดยอาจมการจ�ากดระยะเวลาในการรบประทานอาหาร หรออาจมการปรบในกรณ

Page 23: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 23

ทรบประทานเหลอ และคดราคาอาหารเปนรายบคคลในอตราเทากน โดยจะมการก�าหนดราคา ทแตกตางกนส�าหรบผใหญ และราคาส�าหรบเดก หรอก�าหนดราคาทแตกตางกนในชวงเวลากลางวน และเยน นอกจากนนยงมการใหบรการจดจ�าหนายเปนชดซงลกคาสามารถน�ากลบไป รบประทานทบานไดอกดวย

หมกระทะบฟเฟตเปนอาหารทมครบทง 5 หม ผบรโภคสามารถเลอกรบประทานไดอยางหลากหลาย อาท เนอสตว, แปงจากวนเสนหรอบะหม, ผกสดชนดตางๆ, ผลไม และไขมนจากสตว สงผลใหไดรบความนยมกนอยางแพรหลายทงในกล มนกเรยนนกศกษา กล มคนวยท�างาน และกลมครอบครว ซงสงเกตไดอยางชดเจนจากจ�านวนรานอาหารหมกระทะบฟเฟตทมเพมขนอยางตอเนอง ถงแมวาการบรโภคอาหารประเภทปงยางและเนอสตวในปรมาณมากเกนไปจะเปนปจจยเสยงทสงผลใหเกดโรคตางๆ ไดแก โรคมะเรง โรคหวใจและหลอดเลอด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และโรคอวน เปนตน รวมถงความเสยงทจะไดรบเชออโคไลอนเกดจาก ความไมสะอาดของการลางวตถดบทใชปรงอาหาร เชน ผก เครองปรง ภาชนะ ฯลฯ และเชอสเตรปโตคอกคส ซอส (Streptococus suis) ซงเกดจากการรบประทานเนอหมทปรงไมสก สงผลใหปวยเปนโรคไขหดบ

ระบบสงคมเศรษฐกจของทกประเทศในโลกปจจบน ไดมการเปลยนแปลงและพฒนาไปอยางรวดเรว การลมสลายของระบบสงคมนยมสงผลใหระบบเศรษฐกจแบบเสรแพรกระจายไป ทวโลก ภายใตระบบดงกลาว ธรกจ คอ หนวยเศรษฐกจส�าคญทท�าหนาทผลตสนคาและบรการตอบสนองประชากร หรอผบรโภคเพอการอยดกนด ตองเขาสระบบการแขงขน (Competition) ภายใตสภาวะการเปลยนแปลงและเงอนไขการแขงขนทเขมขนขนนเอง ธรกจทสามารถปรบตว ตามทนการเปลยนแปลงเทานน ทจะยงไดรบความนยม และการสนบสนนจากลกคา ธรกจ หรอองคการใดทไมร ซงถงพฤตกรรมของผบรโภคแลวการด�าเนนมาตรการและกลยทธการ ด�าเนนการตางๆ กจะไมไดผล แตในทางกลบกนหากไดเขาใจถงพฤตกรรมของผบรโภคและสามารถด�าเนนการใหสอดคลองแลวธรกจยอมมโอกาสทจะประสบผลส�าเรจได ดงนนพฤตกรรมผบรโภคจงเปนเรองส�าคญทสงผลตอความส�าเรจของธรกจ โดยเฉพาะอยางยงในโลกยคโลกาภวตน (Globalization) ซงพฤตกรรมผบรโภคมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว จ�าเปนตองมการตดตาม วเคราะห ศกษาและประยกต เพอการปรบวธการด�าเนนธรกจ (ธงชย สนตวงษ, 2540 : 308 – 309)

การประกอบธรกจใหมความเจรญกาวหนา ผประกอบการจ�าเปนตองค�านงถงลกคา ผใชบรการส�าคญ โดยมการศกษาพฤตกรรมการใชบรการของผบรโภค โดยเฉพาะอยางยงธรกจ หมกระทะบฟเฟตทตงอยในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ซงมผสนใจด�าเนนธรกจดงกลาว หลายราย ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษาพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยจะศกษาลกษณะทวไป และพฤตกรรมการใชบรการของลกคาทมาใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต ซงตงอย ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม เพอน�า ผลการวจยไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนารปแบบการด�าเนนธรกจทสอดคลองกบพฤตกรรมของผบรโภคตอไป

Page 24: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201424

วตถประสงคของการวจย1. เพอศกษาลกษณะทวไปของลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอเมอง

จงหวดเชยงใหม2. เพอศกษาพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผ ใชบรการ

รานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. ท�าใหทราบลกษณะทวไปของลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอ

เมอง จงหวดเชยงใหม2. ท�าใหทราบพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผใชบรการ

รานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม3. ผลการวจยสามารถน�าไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนารปแบบการด�าเนน

ธรกจทสอดคลองกบพฤตกรรมของผบรโภคตอไป

ขอบเขตของการวจย

ขอบเขตดานสถานทผวจยจะด�าเนนการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามโดยใชแบบสอบถาม เฉพาะกจการ

รานหมกระทะบฟเฟต ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทผประกอบการอนญาตใหผวจยด�าเนนการวจยไดเทานน ซงมจ�านวนทงสน 29 แหง ตงอยในพนท 11 ต�าบล ไดแก ต.ศรภม, ต.พระสงห, ต.ชางมอย, ต.ชางคลาน, ต.วดเกต, ต.ชางเผอก ต.สเทพ, ต.แมเหยะ, ต.หนองหอย, ต.หนองปาครง และ ต.ปาตน

ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยางประชากร คอ ลกคาผใชบรการกจการรานหมกระทะบฟเฟต ในจงหวดเชยงใหม กลมตวอยาง คอ ลกคาผใชบรการกจการรานหมกระทะบฟเฟต ในเขตอ�าเภอเมอง

จงหวดเชยงใหม ทใชบรการ ณ รานหมกระทะบฟเฟต ทง 29 แหง

ขอบเขตดานระยะเวลาการวจยครงนใชระยะเวลาทงสน 6 เดอน นบตงแตเดอน พฤศจกายน 2555 ถง

เดอนเมษายน 2556

Page 25: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 25

ประเภทของการวจยการวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research)

สถานทในการด�าเนนการวจยสถานทด�าเนนการวจย คอ กจการรานหมกระทะบฟเฟต ทตงอยในเขตอ�าเภอเมอง จงหวด

เชยงใหม ทผประกอบการอนญาตใหผวจยด�าเนนการวจยได มจ�านวนทงสน 29 แหง คอ หมกระทะบฟเฟต, ชางเผอกหมจม &หมกระทะ, ชมแพเนอกระทะเชยงใหม, A B C หมกระทะ สาขา 2, ล�าฮมคอ, ก�าพ9 หมกระทะบฟเฟต, หมกระทะชางเผอก สาขา 2, หมกระทะฟาฮาม, จลงหมกระทะ, หมกระทะ ABC ชางเผอก, ทาเบร สก ปงยาง, โพธเงน, เฮอนไมหมกระทะบฟเฟต, โบนสหมกระทะ, Hight ไฮหมกระทะ, PP หมกระทะ, น�าชยหมกระทะ, Win วนหมกระทะ, กนซาบาบคว ชาบหมอดน (กนซากระทะทอง), แซบชวร, VR สก, ลานไขกระทะทอง, ไฮโซหมกระทะ, หมกระทะ & ผกสด, ตนอยหมกระทะ + สก บฟเฟต, P.J หมกระทะ, พพหมจม & หมกระทะ, p.o.y หมกระทะ และ บานรมน�าสกหมกระทะ

ประชากรและกลมตวอยางประชากร คอ ลกคาผใชบรการกจการรานหมกระทะบฟเฟต ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวด

เชยงใหมกลมตวอยาง คอ ส�าหรบลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต ทตงอยในเขตอ�าเภอเมอง

จงหวดเชยงใหมทง 29 แหงนน ผวจยไมสามารถทราบจ�านวนทแทจรงของประชากรได ดงนน ผวจยจงใชวธการค�านวณจ�านวนกลมตวอยางโดยใชสตรของ W.G.Cochran โดยผวจยก�าหนดสดสวนของประชากรเทากบ 50% ก�าหนด คาความคลาดเคลอนเทากบ 5% และมระดบ ความเชอมนเทากบ 95% ค�านวณแลวไดจ�านวนกลมตวอยางไมนอยกวา 385 ตวอยาง

วธการสมตวอยางเนองจากไมสามารถทราบจ�านวนและรายชอทแนนอนของประชากรได ดงนนผวจยจง

ตองเลอกใชวธการสมตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) ผวจยเลอกกจการรานหมกระทะบฟเฟต โดยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Selection) กลาวคอ เลอกเฉพาะกจการทผประกอบการอนญาตใหผวจยด�าเนนการวจยได และเปนกจการทตงอยในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทมการใหบรการหมกระทะแบบบฟเฟตเทานน ซงมจ�านวน ทงสน 29 แหง ส�าหรบกลมตวอยางทเปนลกคาผใชบรการ ผวจยใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบก�าหนดโควตา (Quota sampling) จากลกคาผใชบรการ ณ รานหมกระทะบฟเฟต ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยเกบรวบรวมขอมลจากลกคาผใชบรการแหงละ 30 ตวอยางเทากนทง 29 แหง และใชแบบสอบถามจากลกคาเพยงโตะละ 1 ฉบบเทานน รวมจ�านวนแบบสอบถามทใช

Page 26: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201426

ในการเกบรวบรวมขอมลทงสน 870 ฉบบ ซงมจ�านวนมากกวาจ�านวนกลมตวอยางขนต�าทค�านวณไดจากสตรของ W.G.Cochran ทงนผวจยไดเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจากลกคาผใชบรการ ในระหวางวนท 2 มกราคม พ.ศ. 2556 ถง 22 มกราคม พ.ศ. 2556

วธการเกบรวบรวมขอมล1) ขอมลปฐมภม (Primary Source Data) เปนขอมลทรวบรวมจากการส�ารวจโดยใช

แบบสอบถามกลมตวอยาง ณ สถานทด�าเนนการวจย โดยผวจยจะด�าเนนการตามขนตอนตอไปน• สรางและพฒนาคณภาพของแบบสอบถาม• ท�าหนงสออยางเปนทางการเพอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลจาก

คณบดคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ถงเจาของกจการ• เกบรวบรวมขอมล ณ สถานประกอบการทอนญาตใหผวจยเกบขอมลได• เกบและตรวจสอบแบบสอบถามใหครบตามจ�านวนเพอน�าไปวเคราะหขอมล

2) ขอมลทตยภม (Secondary Source Data) เปนขอมลทรวบรวมโดยท�าการศกษาคนควาจากเอกสารตางทเกยวของ เชน หนงสอ วารสาร สงพมพ และเอกสารอน ตลอดจนรายงานการวจย วทยานพนธ และการคนควาอสระ รวมถงการสบคนขอมลจากระบบอนเตอรเนต

เครองมอทใชในการวจยเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) ลกคาผใช

บรการกจการรานหมกระทะบฟเฟต ทผ วจยพฒนาขนใหครอบคลมวตถประสงคของการท�า การวจย มรายละเอยดดงน

สวนท 1 ลกษณะทวไปของลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต มลกษณะเปนค�าถามปลายปด (Close Ended Form)

สวนท 2 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟต มลกษณะเปนค�าถามปลายปด (Close Ended Form) และค�าถามปลายเปด (Open Ended Form)

วธการสรางและพฒนาคณภาพเครองมอทใชในการวจย1) ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ2) สรางแบบสอบถามใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย3) พฒนาคณภาพของแบบสอบถามโดยใหผเชยวชาญ จ�านวนทงสน 5 ทาน ตรวจสอบ

ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) และความเหมาะสมของภาษา (Wording) แลวน�ามาปรบปรงแกไขใหมความเหมาะสม ส�าหรบผลการค�านวณหาคาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามโดยใชสตร IOC (Item objective congruence) พบวาไมมขอค�าถามใดทมคา IOC ต�ากวา 0.50 ดงนน จงถอวาแบบสอบถามอยในเกณฑทสามารถน�าไปใชงานได

Page 27: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 27

4) ทดลองใชแบบสอบถามจ�านวน 40 ชด กบผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในสถานประกอบการอน ซงไมใชพนทเปาหมายทผวจยจะเกบขอมลจรง

5) ปรบปรงแบบสอบถามใหมความถกตองนาเชอถอมากยงขน6) เกบรวบรวมขอมลจากแบบสมภาษณ และแบบสอบถาม ณ สถานทด�าเนนการวจย

ในระหวางเดอนธนวาคม พ.ศ. 2555 ถง มกราคม พ.ศ. 2556

วธการวเคราะหขอมลวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส�าเรจรปทางสถต ส�าหรบสถตทใชในการวเคราะหขอมล

จากแบบสอบถาม คอ คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คาต�าสด (Minimum) คาสงสด (Maximum) และคาฐานนยม (Mode)

สรปและอภปรายผลการวจยหมกระทะบฟเฟตเปนอาหารประเภทหนงทไดรบความนยมอยางแพรหลายในปจจบน

จากผลการวจยเชงส�ารวจของศนยวจยเอแบคนวตกรรมทางสงคม การจดการและธรกจ มหาวทยาลยอสสมชญ รวมกบสมาคมศษยเกามหาวทยาลยอสสมชญ (2544 : ออนไลน) เรอง การรบประทานอาหารแบบบฟเฟตของคนเมองกรง พบวากลมตวอยางสวนใหญหรอรอยละ 89.7 เคยไปทานอาหารบฟเฟต ส�าหรบประเภททนยมทานนน ไดแก อาหารปงยาง คดเปนรอยละ 47.0 ซงผลการศกษาพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในจงหวดเชยงใหมในครงน ไดชวยใหผประกอบการไดค�าตอบทสามารถน�าไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนารปแบบการด�าเนนธรกจใหสอดคลองกบพฤตกรรมของผบรโภค ทงนผวจยไดอภปรายผลการวจยโดยใชแนวคดการวเคราะหพฤตกรรมของตลาด 7 ประการ หรอ หลก 6Ws 1H (ฉตยาพร เสมอใจ, 2549 : 48 – 50) มรายละเอยดดงน

1. ใครคอตลาดเปาหมาย (Who is the Target Market?) ลกคาผใชบรการสวนใหญเปนเพศหญง มอายเฉลย 24.58 ป มอายสงสด 66 ป มอายต�าสด 12 ป โดยสวนใหญมอายระหวาง 21 – 30 ป มสถานภาพโสด เปนกลมนกเรยนนกศกษา มรายไดตอเดอน 5,000 บาท หรอต�ากวา มการศกษาในระดบปรญญาตร และมาใชบรการโดยใชรถจกรยานยนต สอดคลองกบผลการวจย เชงส�ารวจของศนยวจยเอแบคนวตกรรมทางสงคม การจดการและธรกจ มหาวทยาลยอสสมชญ รวมกบสมาคมศษยเกามหาวทยาลย อสสมชญ (2544 : ออนไลน) เรอง การรบประทานอาหารแบบบฟเฟตของคนเมองกรง ทพบวากลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง และมสถานภาพโสด นอกจากนนยงสอดคลองกบผลการวจยของ สมาล ศรปาน (2550 : บทคดยอ) ทไดศกษาทศนคตและพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทยางของรานหมกระทะในเขตปรมณฑล ผลการวจย พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญมอายระหวาง 21 – 30 ป และมการศกษาในระดบปรญญาตร

Page 28: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201428

2. ตลาดซออะไร (What Does the Market Buy?) ลกคาผใชบรการสวนใหญเสย คาใชจาย 151 – 200 บาทตอครง เฉลยครงละ 180.16 บาท สวนใหญนยมบรโภคเครองดมประเภทน�าอดลม และเหนวาผประกอบการควรก�าหนดราคาหมกระทะบฟเฟตโดยรวมเครองดมประเภท Soft Drink ลกคาผใชบรการสวนใหญตองการ อาหารทสะอาด สดใหม ไมคางคน มคณภาพ ถกสขอนามย และไมมสารพษตกคาง มสถานทจอดรถเพยงพอ เปนระเบยบ และปลอดภย รวมถงตองการพนกงานทมมนษยสมพนธทด ยมแยมแจมใสพดจาไพเราะ สอดคลองกบผลการวจยของ สรชย ไชยนตย (2546 : บทคดยอ) ทไดศกษาพฤตกรรมการรบประทานอาหารนอกบาน ของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชยงใหม พบวาปจจยดานผลตภณฑมผลตอการเลอกใชบรการรานอาหารในระดบมาก ไดแก อาหารมรสชาตอรอย อาหารมความสดสะอาดนารบประทาน ปจจยดานสถานททมผลตอการเลอกใชบรการรานอาหารในระดบมาก ไดแก สถานทจอดรถสะดวกกวางขวางเพยงพอ ปจจยดานบคลากรทมผลตอการเลอกใชบรการรานอาหารในระดบมาก ไดแก พนกงานใหบรการดวยความสภาพ มความยมแยมแจมใส พนกงานใหการตอนรบและ มอธยาศยไมตรทด พนกงานมความเตมใจใหบรการแกลกคาทนท

3. ท�าไมจงซอ (Why Does the Market Buy?) ลกคาผใชบรการใชเกณฑดานอาหารและเครองดมประกอบการตดสนใจ ซงผลการวจยพบวาสวนใหญพจารณาจากรสชาตของน�าจม รองลงมา คอ ราคาหมกระทะบฟเฟต และรสชาตของอาหาร ตามล�าดบ ส�าหรบเกณฑดานอนๆ คอ ความสะอาดภายในราน รองลงมา คอ การบรการของพนกงาน และความสะอาดของอปกรณ ตามล�าดบ สอดคลองกบผลการวจยของ สวรรณา นกพรานบญ (2544 : 55 – 57) ทไดศกษา ความเชอดานสขภาพและการบรโภคหมกระทะของนกศกษามหาวทยาลย เชยงใหม ผลการวจยพบวากลมตวอยางสวนใหญเลอกบรโภคโดยพจารณาจากความสะอาดของอาหาร และรสชาตอรอย นอกจากนนยงสอดคลองกบผลการวจยของ กานตชนต วงศแคะหลา (2548 : บทคดยอ) ทไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารเยนนอกบานของคนท�างานในเขตเทศบาลเมองเชยงใหม พบวา ความสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยในรานเปนปจจยดานลกษณะทางกายภาพทมคาเฉลยสงสด และปจจยดานบคลากรทมคาเฉลยสงสด คอ การทพนกงานใหการตอนรบ มอธยาศยทด และพนกงานบรการดวยความสภาพยมแยมแจมใส

4. ใครมสวนรวมในการซอ (Who Participates in the Buying?) ลกคาผใชบรการ สวนใหญมาใชบรการรวมกนในระหวางกลมเพอน รนพ รนนอง นยมมาใชบรการ 2 - 3 คนตอโตะ และรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบรานหมกระทะบฟเฟตจากประสบการณโดยตรงทเขาไปใชบรการ สอดคลองกบผลการวจยของ สวรรณา นกพรานบญ (2544 : 55-57) ทไดศกษาความเชอดานสขภาพและการบรโภคหมกระทะของนกศกษามหาวทยาลย เชยงใหม ผลการวจยพบวา กลมตวอยางสวนใหญนยมไปรบประทานกบเพอน รนพ รนนอง

5. ซอเมอใด (When Does the Market Buy?) ลกคาผใชบรการสวนใหญมาใชบรการเดอนละ 1 ครง หรอนอยกวา โดยวนทมาใชบรการ ชวงเวลาของเดอนทมาใชบรการ และฤดกาล

Page 29: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 29

ทมาใชบรการนนไมแนนอน และสวนใหญมาใชบรการตงแตเวลา 18.01 – 20.00 น. และใชบรการครงละ 1 - 2 ชวโมง สอดคลองกบผลการวจยของ สมาล ศรปาน (2550 : บทคดยอ) ทไดศกษาทศนคตและพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทยางของรานหมกระทะในเขตปรมณฑล ผลการวจยพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความถในการบรโภคเฉลย 1 ครงตอเดอน มาใชบรการครงละ 2 ชวโมง ชวงเวลาทนยมเขามารบประทานมากทสด คอ 18.31 – 20.30 น. และสอดคลองกบผลการวจยของ สวรรณา นกพรานบญ (2544 : 55-57) ทไดศกษาความเชอดานสขภาพและการบรโภคหมกระทะของนกศกษามหาวทยาลย เชยงใหม พบวากลมตวอยางสวนใหญไปบรโภคหมกระทะนอยกวาเดอนละครง นอกจากนนยงสอดคลองกบผลการวจยของ สรชย ไชยนตย (2546 : บทคดยอ) ทไดศกษาพฤตกรรมการรบประทานอาหารนอกบานของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชยงใหม ผลการศกษาพบวาวนทออกไปรบประทานอาหารนอกบาน และชวงเวลาของเดอนทออกไปรบประทานอาหารนอกบานสวนใหญแลวไมแนนอน รวมถงสอดคลองกบผลการวจยของ กานตชนต วงศแคะหลา (2548 : บทคดยอ) ทไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารเยนนอกบานของ คนท�างานในเขตเทศบาลเมองเชยงใหม พบวาวนทออกไปรบประทานอาหารเยนนอกบานสวนใหญมกจะไมแนนอน

6. ซอทไหน (Where Does the Market Buy?) ลกคาผใชบรการสวนใหญไมมรานทใชบรการเปนประจ�า คดเปนรอยละ 56.6 แตอยางไรกตามรอยละ 43.4 ของลกคาผใชบรการกเปนกลมทมรานทใชบรการเปนประจ�าเชนเดยวกน

7. ซออยางไร (How Does the Market Buy?) หลงจากลกคาผใชบรการตระหนกถงปญหาหรอความจ�าเปนทจะตองซอสนคาหรอบรการแลวจะท�าการแสวงหาขอมลเพอประกอบการตดสนใจประเมนทางเลอก ซงผลการวจยพบวาแหลงขอมลขาวสารของลกคาผใชบรการราน หมกระทะบฟเฟตสวนใหญ คอ ประสบการณโดยตรงจากการเขาไปใชบรการ รองลงมา คอ แหลงบคคล ส�าหรบเกณฑทใชในการประเมนทางเลอกนนผลการวจยพบวา เกณฑดานอาหารและ เครองดมทลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการ 3 ล�าดบแรก คอ รสชาตของน�าจม ราคาหมกระทะบฟเฟต และ รสชาตของอาหาร ตามล�าดบ ทงนลกคาผใชบรการสวนใหญเหนวาผประกอบการควรก�าหนดราคาหมกระทะบฟเฟตโดยรวมเครองดมประเภท Soft Drink อยางไรกตามผประกอบการสวนใหญยงคงนยมก�าหนดราคาโดยไมรวม เครองดมประเภท Soft Drink ส�าหรบเกณฑดานอนๆ ทลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตสวนใหญใชประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการ 3 ล�าดบแรก คอ ความสะอาดภายในราน การบรการของพนกงาน และ ความสะอาดของอปกรณตางๆ ตามล�าดบ เมอลกคาตดสนใจใชบรการแลวกจะมการประเมนผลหลงการซอ และเกดพฤตกรรมซอซ�าในกรณทมความประทบใจ

Page 30: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201430

ขอเสนอแนะในการวจย1. ผลการวจยพบวาจ�านวนลกคาทมาใชบรการในระหวางวนจนทร – วนพฤหสบด ม

นอยกวาลกคาทมาใชบรการในวนศกร – วนอาทตย ดงนนผประกอบการจงควรจดเตรยมอาหารชนดตางๆ ใหมปรมาณ และความหลากหลายสอดคลองกบจ�านวนลกคาทมาใชบรการในแตละชวงเวลาของสปดาห ทงนเพอชวยลดปญหาตนทนวตถดบทเกดจากของเหลอ คาใชจายในการจดเกบวตถดบ และปญหาความสดใหมของอาหารทใหบรการ ซงจะสงผลโดยตรงตอผลก�าไรของกจการ และความ พงพอใจของลกคาผใชบรการ นอกจากนนผประกอบการควรจดรายการสงเสรมการขายรปแบบตางๆ ในชวงเวลาทมปรมาณผมาใชบรการคอนขางนอย ไมวาจะเปนชวงวนจนทร – วนพฤหสบด หรอชวงเวลากอน 18.00 น. ทงนเพอเปนการกระตนยอดขาย ตลอดจนจงใจใหลกคาปรบเปลยนพฤตกรรมการใชบรการ

2. ผลการศกษาพบวาลกคาผใชบรการสวนใหญเปนกลมนกเรยนนกศกษา และมรายไดคอนขางต�า คอ มรายไดตอเดอนเพยง 5,000 บาท หรอต�ากวา นอกจากนนยงมความถในการมาใชบรการคอนขางต�า เพยงเดอนละ 1 – 2 ครงเทานน และมาใชบรการเพยง 2 – 3 คน ตอโตะ โดยลกคาผใชบรการสวนใหญเหนวาราคาหมกระทะบฟเฟตส�าหรบผใหญ (ไมรวมเครองดม) ควรอยในระดบราคา 101 – 150 บาทตอคน ซงเปนระดบราคาเดยวกนกบทผประกอบการ สวนใหญไดตงราคาไว จงเปนการยากทผประกอบการจะใชวธการเพมก�าไรใหมากขนดวยการ ขนราคาหมกระทะบฟเฟต เพราะเปนระดบราคาทสงกวาความคาดหวงของกลมลกคาเดมทม รายไดคอนขางต�า ดงนนผประกอบการจงจ�าเปนตองเลอกใชกลยทธการเพมก�าไรดวยวธการควบคมตนทนวตถดบ และลดคาใชจายของธรกจ ตลอดจนเพมประสทธภาพการท�างานของบคลากร นอกจากนนยงควรกระตนยอดขายดวยแสวงหาลกคากลมใหม ทยงไมเคยมาใชบรการ และใช วธการสงเสรมการขายในรปแบบตางๆ เชน ฟรน�าแขง, ฟรน�าเปลา, ฟรน�าอดลม, สวนลดในวนเกด 15%, ทาน 10 ครง ฟร 1, มา 5 จาย 4, มา 2 จายหวละ 189 มา 4 จายหวละ 169 มา 6 จายหวละ 149, เปนตน โดยเฉพาะในชวงเวลาทมผใชบรการนอย ไมวาจะเปนชวงวนจนทร – วนพฤหสบด หรอในชวงเวลากอน 18.00 น. ทงนเพอเพมจ�านวนลกคารายใหม และจงใจใหลกคาขาประจ�า มาใชบรการบอยมากยงขน

อยางไรกตามผประกอบการยงสามารถปรบขนราคาใหสงขนจากเดมไดดวยการก�าหนดราคาหมกระทะบฟเฟตโดยรวมเครองดมประเภท Soft Drink หรออาจใหลกคาผใชบรการสามารถเลอกระดบราคาได 2 รปแบบ คอ มทงราคาแบบไมรวมเครองดมประเภท Soft Drink และราคารวมเครองดมประเภท Soft Drink เนองจากผลการวจยไดแสดงใหเหนวาลกคาผใชบรการสวนใหญเหนวาผประกอบการควรก�าหนดราคาหมกระทะบฟเฟตโดยรวมเครองดมประเภท Soft Drink แตทงนระดบราคาทปรบเพมขนนนควรมความสมเหตสมผล (Reasonable Price) สอดคลองกบคณภาพของอาหารและเครองดมทมใหบรการ เนองจากผลการวจยแสดงใหเหนอยางชดเจนวาเกณฑดานอาหารและเครองดมทลกคาผใชบรการใหความส�าคญเปนอนดบท 2 คอ ราคาหมกระทะบฟเฟต

Page 31: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 31

3. ผลการวจยพบวาเกณฑดานอาหารและเครองดมทลกคาผใชบรการใชประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการอนดบท 1 คอ รสชาตของน�าจม และ รสชาตของอาหาร จดอยในอนดบท 3 นอกจากนน ความสดใหมของวตถดบทใชปรงหมกระทะ, ความสะอาดของวตถดบทใชปรงหมกระทะ, คณภาพวตถดบทใชปรงหมกระทะ จดอยในอนดบท 4, 5 และ 6 ตามล�าดบ ดงนนผประกอบการจงควรใหความส�าคญกบการตรวจสอบคณภาพ ความสะอาด และรสชาตของวตถดบชนดตางๆ ทในการประกอบอาหาร รวมถงการควบคมรสชาตของอาหารใหอยในมาตรฐานเดยวกน เพอใหลกคาผใชบรการเกดความประทบใจ และอยากเขามาใชบรการซ�า อยางไรกตามผประกอบการสามารถสอบถามความคดเหน และความตองการของลกคาอยางตอเนอง เพอน�าขอเสนอแนะไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาคณภาพตอไป

4. ผลการวจยพบวาเกณฑดานอนๆ ทลกคาผใชบรการใชประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการเปนอนดบท 1 คอ ความสะอาดภายในราน และ ความสะอาดของอปกรณตางๆ จดอยในอนดบท 3 ดงนนผประกอบการจงควรใหความส�าคญกบการดแลรกษาความสะอาดภายในราน ไมวาจะเปน โตะ/เกาอทอยบรเวณหนาราน ครว หองน�า และโดยเฉพาะอยางยงบรเวณพนทใหบรการอาหาร รวมถงความสะอาดและมสขอนามยของอปกรณตางๆ ทใชภายในราน อาท ตแชอาหาร ถาดใสอาหาร คมคบอาหาร ทพพ เตายาง จาน ถวย ชอน ตะเกยบ แกวน�า โถน�าแขง โถน�าซป โถน�าจม และอปกรณอนทใชสมผสอาหาร ทงนเพอใหผใชบรการเกดความมนใจในมาตรฐาน ความปลอดภย และมการบอกตอในเชงบวกแกผใชบรการรายใหม

5. ผลการวจยพบวาลกคาผใชบรการสวนหนงไดใหขอเสนอแนะเกยวกบบคลากรผใหบรการในประเดนตางๆ อาท พนกงานควรมมนษยสมพนธทด ยมแยมแจมใสพดจาไพเราะ, พนกงานควรใหบรการไดอยางถกตอง รวดเรว สภาพ และมคณภาพ, พนกงานควรมใจรกในการใหบรการ มความกระตอรอรนทจะใหบรการ ม service mind, ควรมจ�านวนพนกงานเพยงพอกบจ�านวนลกคา เพอสามารถใหบรการลกคาไดอยางทวถง, ควรใหพนกงานแตงกายสภาพ สะอาด เรยบรอย และเปนมาตรฐานเดยวกน, พนกงานควรมทกษะในการสอสารภาษาไทย ดงนนผประกอบการจงจ�าเปนตองใหความส�าคญกบการอบรมใหความรความเขาใจทถกตองกบพนกงานผใหบรการในประเดนเกยวกบวธการใหบรการ วธการดแลลกคา การตอนรบลกคา การปฏบตตวตอลกคา มารยาทในการใหบรการ ตลอดจนพฒนาทกษะการใหบรการและทกษะการตดตอสอสารกบลกคา นอกจากนยงควรเขมงวดในเรองของวนยในการท�างาน และการแตงกาย โดยอาจมการก�าหนด รปแบบการแตงกายใหเปนแบบเดยวกนเพอใหเกดความเปนระเบยบเรยบรอย

นอกจากนนผลการวจยยงพบวาเกณฑดานอนๆ ทลกคาผใชบรการใชประกอบการ ตดสนใจเลอกใชบรการเปนอนดบทสอง คอ การบรการของพนกงาน ซงแสดงใหเหนอยางชดเจนวาพนกงานบรการเปนกลมบคคลทจดหาบรการใหกบลกคา และมความส�าคญตอธรกจในการสรางภาพลกษณชอเสยงใหกบธรกจ ลกคาจะยนดทไดรบการบรการจากองคกรทพนกงานบรการ มความนอบนอม และสภาพในการตดตอกบลกคา หากลกคาเกดความฝงใจในบรการทไมด ของพนกงานบรการจะท�าใหภาพพจนขององคกรเสยไป (ยพาวรรณ วรรณวาณชย, 2551 : 105)

Page 32: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201432

ลกคาทมาใชบรการยอมคาดหวงวาจะไดรบการบรการทด หากไดรบการดแลต�ากวาทคาดหวง ลกคากอาจมความรสกไมดตอสถานบรการนน ในทางตรงขามหากไดรบการบรการทดหรอดกวาทคาดหวงไว ลกคายอมเกดความ พงพอใจมากทสด (พษณ จงสถตยวฒนา, 2548 : 131) ดงนนเพอสรางความพงพอใจและความประทบใจใหแกผใชบรการ ผประกอบการจงควรใหความส�าคญกบการสรรหาและคดเลอกบคลากร (Recruitment and Selection) ทมใจรกในงานบรการ (Service Mind) มมนษยสมพนธด มความกระตอรอรนในการใหบรการ สามารถใหบรการ ทมคณภาพได และมทกษะในการตดตอสอสาร เนองจากพนกงานตองใหบรการลกคาโดยตรง ในสถานการณตางๆ เชน การตอนรบและแนะน�าเงอนไขการใชบรการ, การจดเตรยมเตายาง และอปกรณบนโตะ, การตอบค�าถามและใหค�าแนะน�าตางๆ แกลกคา, การคดราคาอาหารและ รบช�าระเงนคาบรการ เปนตน ซงผประกอบการควรใหความส�าคญกบการฝกอบรมบคลากร (Training) หรอการสอนงาน (Coaching) ทงพนกงานบรการเกาและใหม เพอสรางความตระหนกในบทบาทหนาทและความรบผดชอบตอผใชบรการ รวมถงมการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานโดยพจารณาจากขอรองเรยนของผใชบรการรวมดวย ทงนเพอพฒนาและปรบปรงคณภาพการใหบรการอยางตอเนอง

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป1. ควรศกษาพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผใชบรการราน

หมกระทะบฟเฟตในนอกเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม2. ควรศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของผใชบรการ

รานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม และนอกเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม3. ควรศกษาปจจยทมอทธพลตอการเลอกใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผ

ใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในจงหวดเชยงใหม4. ควรศกษาความตองการบรโภคหมกระทะบฟเฟตของลกคากลมตางๆ ในจงหวด

เชยงใหม ไดแก กลมครอบครว กลมคนวยท�างาน กลมนกเรยนนกศกษา 5. ควรส�ารวจความพงพอใจของลกคาผใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตในเขตอ�าเภอ

เมอง จงหวดเชยงใหม 6. ควรศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชบรการรานหมกระทะบฟเฟตของลกคาผใช

บรการรานหมกระทะบฟเฟตทมาใชบรการในฤดกาลทแตกตางกน

Page 33: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 33

เอกสารอางองกานตชนต วงศแคะหลา. (2548). พฤตกรรมการบรโภคอาหารเยนนอกบานของคนท�างาน

ในเขตเทศบาลเมองเชยงใหม. การคนควาแบบอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม.

ฉตยาพร เสมอใจ. (2549). การบรหารการตลาด. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.ธงชย สนตวงษ. (2540). พฤตกรรมผบรโภคทางการตลาด. พมพครงท 9. กรงเทพฯ :

ไทยวฒนาพานช.พษณ จงสถตยวฒนา. (2548). การบรหารการตลาด การวเคราะห กลยทธและการตดสนใจ.

(พมพครงท 7). กรงเทพฯ : ส�านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ยพาวรรณ วรรณวาณชย. (2551). การตลาดบรการ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ส�านกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.ศนยวจยเอแบคนวตกรรมทางสงคมฯ. (2554). การรบประทานอาหารบฟเฟตของคนเมองกรง.

[ระบบออนไลน]. แหลงทมา http://www.ryt9.com/s/abcp/1211413 (20 ตลาคม 2555).

สมาล ศรปาน. (2550). ทศนคตและพฤตกรรมการบรโภคอาหารประเภทยางของรานหมกระทะในเขตปรมณฑล. สารนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สรชย ไชยนตย. (2546). พฤตกรรมการรบประทานอาหารนอกบานของประชาชนในเขตเทศบาลนครเชยงใหม. การคนควาแบบอสระบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

สวรรณา นกพรานบญ. (2544). ความเชอดานสขภาพและการบรโภคหมกระทะของนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม. การคนควาอสระวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาโภชนศาสตรศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม.

Page 34: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 35: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

การส�ารวจปจจยทสงผลตอความตงใจซอเพอพฒนากลยทธ ในการปรบปรงคณภาพเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส

Exploring Factors Affecting Purchase Intention to Develop Strategy for Improving the Quality of E-commerce Website

รฐ ใจรกษ1 | กลยา ใจรกษ2 | ศศวมล ขจรค�า3

บทคดยองานวจยนมวตถประสงคเพอส�ารวจปจจยทสงผลตอความตงใจซอในตลาดพาณชย

อเลกทรอนกสและพฒนากลยทธทสอดคลองกบปจจยทสกดได ผวจยไดท�าการส�ารวจจากกลมตวอยางในจงหวดเชยงใหม จ�านวน 150 คน ทเคยซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส ผลการวเคราะหขอมลจากกลมตวอยางพบวาปจจยส�าคญทสงผลตอความตงใจซอประกอบดวย 2 ปจจย ไดแก 1) ปจจยดานการออกแบบเวบไซต และ 2) ปจจยดานความมนคงปลอดภยและการใหบรการ นอกจากนเมอน�าผลลพธของสมการพยากรณทไดจากการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรมาตความรวมกบแนวคดตรรกศาสตรคลมเครอท�าใหผวจยสามารถระบกลยทธทใชในการปรบปรงเวบไซตทตรงกบความตองการของลกคาได

ค�าส�าคญ : การพาณชยอเลกทรอนกส, เวบไซต, คณภาพเวบไซต, กลยทธการปรบปรงเวบไซต

AbstractThe objective of this research is to explore the factors affecting purchase

intention in e-commerce market and develop a strategy that is consistent with the extracted factors. We selected a representative sample of 150 individuals in Chiang Mai who had purchased from e-commerce website. The results of data analysis found that the major factors affecting purchase intention consist of two factors: 1) website design and 2) security and services. In addition, when importing the results of predictive equation derived from multiple regression analysis in conjunction with the concept of fuzzy logic, we can identify the strategy for improving website that meets customer needs.

Keywords : E-commerce, Website, Quality website, Strategy for improving website

1 อาจารยประจ�าสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 อาจารยประจ�าสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม3 อาจารยพเศษสาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 36: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201436

1. บทน�าเทคโนโลยสารสนเทศทรดหนาทงระบบโทรคมนาคม ระบบคอมพวเตอร และระบบ

อนเทอรเนต ท�าใหการสอสารในชวตประจ�าวนและการด�าเนนธรกจเกดการเปลยนแปลงอยางกาวกระโดด ปจจบนธรกจจงสามารถเขาถงผบรโภคไดหลายระดบและยงสามารถโตตอบกบผบรโภคไดในทนท เพอใหเขาถงความตองการของผบรโภคในแตละระดบ ธรกจจงตองน�าเสนอบรการทหลากหลายผานเทคโนโลยดานการสอสารทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยงการสอสารในระบบอนเทอรเนต ซงพาณชยอเลกทรอนกส หรอ Electronic Commerce (E-commerce) ถอเปนการบรการบนระบบอนเทอรเนตแบบหนงทธรกจควรใหความสนใจ เนองจากในแตละปทผานมามผทซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสเพมขนอยางตอเนอง โดยพจารณาไดจากมลคารวมของการพาณชยอเลกทรอนกสในตลาดแบบผประกอบการกบ ผบรโภคทมแนวโนมเพมขน โดยป พ.ศ. 2551 มมลคาตลาดในภาพรวมอยท 63,425 ลานบาท ป พ.ศ. 2552 อยท 45,951 ลานบาท ป พ.ศ. 2553 อยท 67,783 ลานบาท และป พ.ศ. 2554 อยท 84,593 ลานบาท (ส�านกสถตพยากรณ, 2555) ขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวา ผบรโภคเรมรบรถงคณประโยชนทเกดจากการซอสนคาหรอบรการจากเวบไซตไดมากขนทกขณะ ผประกอบการธรกจจงจ�าเปนตองใสใจ และสนใจวาปจจยใดทเปนสาเหตส�าคญทท�าใหลกคาซอสนคาหรอบรการจากเวบไซตเพอจะไดพฒนากลยทธการด�าเนนงานของเวบไซตใหสอดคลองกบความตองการของลกคาไดอยางเตมประสทธภาพ

ในบทความนผวจยจงไดน�าเสนอการด�าเนนงานวจยเชงส�ารวจเพอใหทราบถงปจจยท สงผลตอความตงใจซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสในบรบทของประเทศไทย ภายหลงการวเคราะหผลส�ารวจทไดโดยใชการวเคราะหองคประกอบและการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปร ผวจยจงสามารถสรางสมการพยากรณทใชในการอธบายปจจยทสงผลตอความตงใจซอ และเมอน�าผลลพธของสมการดงกลาวมาค�านวณรวมกบแนวคดตรรกศาสตรคลมเครอท�าให ผวจยสามารถระบกลยทธทใชในการปรบปรงเวบไซตทตรงกบความตองการของลกคาได ซงจะเปนประโยชนตอการประยกตใชของผประกอบธรกจพาณชยอเลกทรอนกสตอไป

2. การทบทวนวรรณกรรม

2.1 การประเมนคณภาพเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสงานวจยในอดตแสดงใหเหนถงการพฒนาแบบประเมนคณภาพเวบไซตพาณชย

อเลกทรอนกสในมมมองทหลากหลาย ซงสามารถสรปแบบประเมนทมงานวจยอางองอยางตอเนองในชวงระหวางป ค.ศ. 2001 – 2010 ไดดงภาพท 1

Page 37: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 37

ภาพท 1 เครองมอประเมนคณภาพเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส ทน�าเสนอในชวง ค.ศ. 2001 - 2010

จากภาพท 1 กลองทไฮไลทดวยพนสเทา หมายถง เครองมอประเมนทโดดเดน ไดรบ ความนยม และมการศกษาจากนกวจยทานอนๆ อยางตอเนอง ซง ไดแก 1) แบบประเมน eTailQ (Wolfinbarger and Gilly, 2003) 2) แบบประเมน E-S-QUAL (Parasuraman et al., 2005) และ 3) แบบประเมน eTransQual (Bauer et al., 2006) โดยแบบประเมนทง 3 ทกลาวถงน ถอเปนแนวคดทสรางจดเชอมโยงทส�าคญของงานวจยดานการวดคณภาพของเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส

ส�าหรบเครองมอประเมนเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสทพฒนาขนหลงจากป ค.ศ. 2010 จะเปนเครองมอทสรางขนโดยตอขยายหรอปรบแตงจากเครองมอหลกเดมเพออธบายในบรบทของการศกษาเฉพาะเรอง หรอเปนการศกษาเกยวกบการยอมรบพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศตางๆ(Sabiote et al, 2012; Chen et al., 2013; John, 2013; Kim et al., 2013; Chiu et al., 2014)

ในการศกษาครงน ผวจยไดเลอกใชแบบประเมน eTailQ ทพฒนาขนโดย Wolfinbarger and Gilly (2003) ในการเกบความคดเหนของผทเคยซอสนคาจากเวบไซต เนองจากแบบประเมน eTailQ ถอเปนแบบประเมนรนแรกทไดรเรมน�าเสนอประเดนประเมนดานการบรการเขาไวในขอค�าถาม จงท�าใหค�าถามในแบบประเมน eTailQ สอดคลองกบประสบการณทงหมดทลกคารบรไดตลอดการซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส ซงเรมตงแตการทลกคาศกษาขอมลท น�าเสนอจากเวบไซต การสมคร และการเขาสระบบของลกคา ตามดวยการเพมรายการทตองการในตะกราสนคา โดยในทสดสนสดทการเลอกวธการจดสง และการช�าระเงน ในขนตอนการช�าระเงนนลกคามกจะกงวลกบประเดนทเกยวของกบความมนคงปลอดภยและความเปนสวนตวมากทสด ภายหลงทลกคาไดรบสนคาทจดสงมาแลวลกคาจะท�าการตรวจสอบคณภาพของสนคาและคณภาพของการบรการหลงการขายทเวบไซตไดจดไวให (Jairak and Praneetpolgrang, 2011)

Page 38: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201438

นอกจากนแบบประเมน eTailQ ยงมจ�านวนขอค�าถามทกระชบทสด ทจ�านวน 14 ขอ เมอเปรยบเทยบกบ แบบประเมน E-S-Qual ทมขอค�าถาม 22 ขอ และแบบประเมน eTransQual ทมขอค�าถาม 25 ขอ และแบบประเมนดงกลาวยงไมไดมการน�ามาทดสอบในบรบทของประเทศไทย

แบบประเมน eTailQ ไดผานการทดสอบมาแลวถง 3 ครง โดยถกน�าไปใชเพอประเมนเวบไซตทขายสนคาทวไปส�าหรบผบรโภคในสหรฐอเมรกาและแคนนาดา ซงแบบประเมนชดลาสดของ eTailQ สามารถแบงไดเปน 4 องคประกอบ ไดแก

1) องคประกอบดานการบรรลเปาหมาย ซงเปนชดค�าถามทแสดงถงรายละเอยดของการไดรบผลตภณฑทถกตอง การใหค�าแนะน�าทชดเจนแกลกคา และการสงมอบผลตภณฑทตรงตามเวลาทเวบไซตนไดสญญาไว

2) องคประกอบดานการออกแบบเวบไซต ซงเปนชดค�าถามทแสดงถงรายละเอยดของประสบการณของลกคาทมตอการใชงานเวบไซต รวมถงความรวดเรวในการเขาถงขอมล และการเลอกผลตภณฑทสอดคลองกบความตองการสวนบคคลเขาไวดวย

3) องคประกอบดานการบรการลกคา ซงเปนชดค�าถามทแสดงถงรายละเอยดของการตอบสนองทเปนประโยชนส�าหรบลกคา ความยนดทจะบรการ และการตอบสนองตอการถามขอมลของลกคาทเปนไปไดอยางรวดเรว

4) องคประกอบดานความเปนสวนตวและความมนคงปลอดภย ซงเปนชดค�าถามทแสดงถงรายละเอยดของความมนคงปลอดภยของการช�าระเงนดวยบตรเครดตและขอมลสวนบคคลทใชรวมกน

โดยรายละเอยดและขอค�าถามของแบบประเมน eTailQ ทไดรบการแปลเปนภาษาไทยแลวสามารถแสดงไดดงภาพท 2

2.2 การวเคราะหปจจยการวเคราะหปจจย (Factor Analysis) เปนเทคนคการรวมกลมตวแปรทคลายคลงกนไว

ในกลมเดยวกน โดยตวแปรในกลมเดยวกนจะมความสมพนธกนมาก และตวแปรทอยตางกลมหรอตางปจจยกนจะมความสมพนธกนนอย การวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) จะเปนการทดสอบทกตวแปรในตวแบบหรอโมเดลวาสามารถเปนตวแปรในปจจยแฝงใดไดหรอไม การวเคราะหแบบนไมจ�าเปนตองก�าหนดสมมตฐานระหวางตวแปรและปจจยแฝงไวกอน โดยโปรแกรมทางสถต เชน SPSS จะท�าการวเคราะหเพอจดความสมพนธระหวางตวแปรและปจจยแฝงให และผลการวเคราะหองคประกอบเชงส�ารวจจะท�าใหทราบวา ตวแปรใดม ความสมพนธทางตรงกบปจจยแฝงใด เพอหาวาตวแปรใดทจะรวมกลมเปนปจจยแฝงเดยวกน ไดอยางเหมาะสม (กรช แรงสงเนน, 2554)

Page 39: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 39

ภาพท 2 แบบประเมนคณภาพเวบไซต eTailQ ในชดภาษาไทย

Page 40: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201440

โดยปกตโปรแกรม SPSS จะใชสถตทเรยกวา การสกดองคประกอบโดยวธสวนประกอบหลก (Principle Component Analysis: PCA) ในการวเคราะหปจจย ซงการวเคราะหองคประกอบดวย PCA นนกถอกระบวนการหนงทสามารถใชในการวเคราะหเพอสกดองคประกอบได (ศภกจ วงศววฒนนกจ, 2555)

2.3 การวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปร (Multiple Regression Analysis) เปน

การวเคราะหเพอหารปแบบของความสมพนธเชงเหตและผลระหวางตวแปรตามหนงตวกบ ตวแปรอสระซงมหลายตว โดยมขอสนนษฐานวา ความสมพนธระหวางตวแปรตามและ ตวแปรอสระเปนความสมพนธเชงเสน (Linear Relationship) เพอทจะท�าใหสามารถน�าผลของตวแปรอสระแตละตวทมตอตวแปรตามมารวมกนได (Additively) กลาวคอ ตวแปรแตละตว ตองเปนเอกเทศจากกนและกนหรอถาตวแปรอสระมความสมพนธ หรอปฏกรยาตอกนและกน (Interaction) นกวจยตองสามารถแยกปฏกรยาของความสมพนธดงกลาวมาเปนตวแปรอสระ ตวหนงหรอหลายตวได และถาความสมพนธระหวางตวแปรไมเปนเชงเสน นกวจยกตองหาทางแปลงความสมพนธดงกลาวใหเปนเชงเสนเพอใหสอดคลองกบคณสมบตขนพนฐานของการวเคราะหการถดถอย ซงก�าหนดใหตวแปรอสระและตวแปรตามมความสมพนธเชงเสน (สทต ขตตยะ และ วไลลกษณ สวจตตานนท, 2554)

โดยปกตตวแปรอสระหรอตวแปรท�านายในการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรจะใชสญลกษณ X และตวแปรตามหรอตวแปรเกณฑจะใชสญลกษณ Y การวเคราะหถดถอยแบบหลายตวแปรนนเมอมตวแปรมากกจะท�าใหการค�านวณท�าไดยากและมความซบซอนเพมมากขน ตวอยางของสมการถดถอยหลายตวแปรสามารถแสดงไดดงน

สมการท (1) Y = A + (Bi)(X

i) + …. + (B

n)(X

n)

โดยท Y หมายถง คาของตวแปรตามหรอตวแปรเกณฑ A หมายถง คาสมประสทธของสมการ B

i…n หมายถง คาสมประสทธของตวแปรอสระใดๆ ตงแต i ถง n

Xi…n

หมายถง คาตวแปรอสระหรอตวแปรท�านายใดๆ ตงแต i ถง n

2.4 ตรรกศาสตรคลมเครอ (Fuzzy Logic)ฟซซลอจก (Fuzzy Logic) หรอตรรกศาสตรคลมเครอ ถอเปนแนวคดทไดพฒนามาจาก

ฟซซเซต (Fuzzy Set) ซงฟซซเซตเปนเซตทมขอบเขตไมเดนชดหรอคลมเครอ เปนการใชเหตผลแบบประมาณการคลายการเลยนแบบวธความคดทมนษยใช ซงในปจจบนไดมการน�าฟซซลอจกไปประยกตใชงานมากมายหลายสาขา โดยเฉพาะในสาขาปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence)

Page 41: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 41

ซงเปนสาขาหนงของวทยาศาสตรทออกแบบ และสงการใหเครองจกรท�างานเลยนแบบ ความสามารถของมนษยน�าไปใชงานในผลตภณฑหลายรปแบบ เชน ระบบควบคมการท�างานของเครองซกผา ระบบควบคมการท�างานของหมอหงขาว ระบบควบคมการจายไฟใหกบตเยน เปนตน

ภาพท 3 ฟงกชนการเปนสมาชกส�าหรบผลลพธของสมการการพยากรณ

ฟซซลอจกมลกษณะทพเศษกวาตรรกะแบบจรงเทจ (Boolean Logic) ตรงทเปนแนวคดทมการตอขยายในสวนของความจรงบางสวน (Partial True) โดยคาความจรงจะเปนเซตทมคาความเปนสมาชกอยระหวาง 0 กบ 1 หรอเขยนเปนสญลกษณ [0,1] โดยฟซซลอจกจะใชฟงกชนความเปนสมาชก (Membership Function) เพอก�าหนดระดบความเปนสมาชกของตวแปรทตองการใชงาน โดยการก�าหนดคาใหกบสมาชกทมความไมชดเจน ไมแนนอน และคลมเครอ ดงนนจงเปนสวนทส�าคญตอการด�าเนนการของฟซซเพราะรปรางของฟงกชนความเปนสมาชก มความส�าคญตอกระบวนการคดและแกไขปญหา โดยฟงกชนความเปนสมาชกจะไมสมมาตรกนหรอสมมาตรกนทกประการกได ฟงกชนความเปนสมาชกทใชงานทวไปมหลายชนดไมวาจะเปนฟงกชนสามเหลยม หรอฟงกชนสามเหลยมคางหม กสามารถน�ามาใชในการสรางฟงกชนความเปนสมาชกได (ชวลรตน ทองชวย และ ประสงค ปราณตพลกรง, 2554) ในงานวจยนผวจยไดเลอกใชฟงกชนแทนความเปนสมาชกดงภาพท 3 เพอใชค�านวณความเปนสมาชกรวมกบผลลพธทไดจากสมการพยากรณ หรอสมการถดถอยหลายตวแปร โดยทผลลพธสดทายของการค�านวณดวยวธนจะแสดงใหเหนถงระดบการตความแบบฟซซซงสอดคลองกบการตความของมนษย

Page 42: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201442

3. วธการด�าเนนการวจย

3.1 แผนการด�าเนนงานวจย1) ทบทวนวรรณกรรม คนหาแบบสอบถามทใชในการประเมนคณภาพเวบไซตพาณชย

อเลกทรอนกส โดยใชแบบสอบถามทคดเลอก (แบบประเมน eTailQ) เปนแนวคดเรมตนในการส�ารวจปจจยทสงผลตอความตงใจซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสในบรบทของประเทศไทย

2) แปลงแบบสอบถามทใชในการประเมนคณภาพเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสทคดเลอก (แบบประเมน eTailQ) ใหอยในฉบบภาษาไทย

3) เนองจากการศกษาในครงนเปนการวจยเชงส�ารวจ ผวจยจงเรมทดสอบกบกลมตวอยางจ�านวนไมมากกอนเพอแสดงใหเหนถงผลลพธในเบองตนของการใชแบบประเมน eTailQ ส�าหรบบรบทของประเทศไทย โดยเกบขอมลแบบสอบถามจากกลมตวอยาง จ�านวน 150 คน ซงกลมตวอยางจ�านวน 150 คน ถอวาเพยงพอและเหมาะสมในการใชสถตวเคราะหส�าหรบการสกดองคประกอบของตวแปร (Hair et al., 2009) ทงนกลมตวอยางทคดเลอกนนอาศยอยใน อ.เมอง จ. เชยงใหม และเปนผทเคยซอสนคาจากเวบไซต โดยใชการสมแบบสะดวกเพอใหเหมาะสมกบทรพยากรทไมมากจนเกนขอบเขตของการศกษาน

4) สกดองคประกอบของปจจยดวยเทคนคการสกดองคประกอบโดยวธสวนประกอบหลก หรอ PCA ในโปรแกรม SPSS

5) วเคราะหปจจยทสงผลตอความตงใจซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสดวยการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปร

6) สรางสมการถดถอยหลายตวแปรทใชในการพยากรณคาปจจยทสงผลตอความตงใจซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส

7) พฒนากลยทธทใชในการปรบปรงเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสทตรงกบความตองการของลกคาโดยการน�าผลลพธทไดจากสมการพยากรณในขอ (6) มาพจารณารวมกบฟงกชนความเปนสมาชกทน�าเสนอในภาพท 3 ซงถกสรางมาจากแนวคดทางดานตรรกศาสตรคลมเครอ

3.2 ผลลพธทไดจากการด�าเนนงานวจยผลลพธจากการศกษาในครงนท�าใหผวจยไดแบบประเมนเพอใชในการตรวจสอบคณภาพ

ของเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสทสอดคลองกบบรบทในประเทศไทย รวมถงท�าใหผวจยไดทราบถงปจจยทสงผลตอความตงใจซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส นอกจากนผวจยยงสามารถก�าหนดกลยทธทใชในการปรบปรงเวบไซตไดจากการพจารณารวมกนระหวางผลลพธทไดจากสมการพยากรณทไดจากการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรกบฟงกชนความเปนสมาชกทไดมาจากแนวคดตรรกศาสตรคลมเครอ

Page 43: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 43

4. ผลการวจย

4.1. ลกษณะทางประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถามผตอบแบบสอบถามเปนผทเคยซอสนคาจากเวบไซตจ�านวน 150 คน เปนชาย 67 คน

และหญง 83 คน โดยสวนใหญมอายอยระหวาง 21-30 ป คดเปนรอยละ 63 ทเหลอมอายต�ากวา 20 ป คดเปนรอยละ 14 มอายอยระหวาง 31-40 ป คดเปนรอยละ 14 และมอายระหวาง 41-50 ป คดเปนรอยละ 9 ผตอบแบบสอบถามโดยสวนใหญก�าลงศกษาอยในระดบปรญญาตรคดเปน รอยละ 69 ทเหลอมการศกษาในระดบทต�ากวาปรญญาตรรอยละ 24 และสงกวาปรญญาตร รอยละ 7 เมอพจารณาทอาชพชองผ ตอบแบบสอบถามพบวา โดยสวนใหญเปนนกเรยน หรอนกศกษา คดเปนรอยละ 59 ทเหลอเปนเจาของกจการ พนกงานบรษทเอกชน ขาราชการ หรอ พนกงานรฐวสาหกจ นอกจากนยงพบวาผตอบแบบสอบถามโดยสวนใหญมรายไดตอเดอน ต�ากวาหรอเทากบ 10,000 บาท ซงคดเปนรอยละ 88

4.2. พฤตกรรมการเลอกซอสนคาของผตอบแบบสอบถามสนคาทผ ตอบแบบสอบถามเคยเลอกซอสามารถเรยงตามล�าดบความสนใจไดดงน

1) เสอผา (76 คน) 2) เครองส�าอาง (54 คน) 3) สนคาไอท (47 คน) 4) โทรศพทมอถอและอปกรณเสรม (45 คน) 5) เครองประดบและนาฬกา (39 คน) 6) หนงสอ (20 คน) และ 7) อปกรณตกแตงบาน (13 คน) ซงผลส�ารวจดงกลาวชวยใหผประกอบการตดสนใจไดวามสนคาประเภทใดท เหมาะสม และสอดคลองกบความตองการของผบรโภคในปจจบน

เมอสอบถามถงเวบไซตทผ ตอบแบบสอบถามเคยซอสนคา ผ วจยพบวา รานคาใน Facebook ถอเปนรานคาออนไลนทผ ตอบแบบสอบถามเคยซอมากทสดคดเปนรอยละ 59 รองลงมา คอ เวบไซต Weloveshopping.com คดเปนรอยละ 21 เวบไซต Ebay.com คดเปนรอยละ 10 และเวบไซต Amazon.com คดเปนรอยละ 7 ตามล�าดบ แมวาการขายสนคาใน Facebook จะเปนเรองใหมเมอเปรยบเทยบกบเวบไซตท เป ดตลาดมานานกวาอยาง Weloveshopping.com Ebay.com หรอ Amazon.com แตจากผลส�ารวจแสดงใหเหนวา การขายสนคาผาน Facebook สามารถดงดดความสนใจของผซอสนคาออนไลนได ขอมลนท�าใหผประกอบการจ�าเปนทจะตองใสใจเพอทบทวนกลยทธในการเปดรานคาใน Facebook และ รานคาออนไลนในรปแบบของเวบไซตทวไปใหมากขน

4.3. ผลการสกดองคประกอบโดยวธสวนประกอบหลกในการศกษานผวจยไดใชวธการสกดองคประกอบโดยวธสวนประกอบหลก หรอ PCA ดวย

การหมนแกนในลกษณะของ Varimax Rotation และใชเกณฑในการตดสนโดยก�าหนดคาน�าหนกองคประกอบ (Factor Loadings) ของตวแปรในปจจยวาตองมคาสงกวา 0.5 และตววดตองไมม

Page 44: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201444

คาน�าหนกองคประกอบสงในหลายองคประกอบ ซงเปนเกณฑพจารณาทใชในการวจยเชงส�ารวจโดยทวไป และเปนเกณฑเดยวกบทปรากฏในงานวจยของ กลยา จนทะเดช และคณะ (2553)

ผลการวเคราะหพบวามการรวมกลมกนของขอค�าถามกอใหเกดกลมองคประกอบใหม ทแตกตางไปจากผลส�ารวจทไดจากแบบประเมน eTailQ ทใชกลมตวอยางในสหรฐอเมรกา และแคนาดา ซงผลลพธดงกลาวอาจมสาเหตมาจากความแตกตางของกล มตวอยางทใช ความเปลยนแปลงในเรองของภาษา หรอการทผวจยไดเพมองคประกอบดานความตงใจซอเขาไปในการวเคราะหดวย

ผลการวเคราะหองคประกอบดวย PCA ทแสดงในตารางท 1 พบวาตวแปรในแบบสอบถามทงหมด 17 ขอ สามารถจดกลมไดเปน 4 องคประกอบ ดงน

1) องคประกอบดานความมนคงปลอดภยและการใหบรการ ซงพบวามขอค�าถามทให คาน�าหนกองคประกอบสงอย 8 ขอค�าถาม แตมขอค�าถามอย 1 ขอ ทใหคาน�าหนกองคประกอบสงเกนกวา 1 องคประกอบ ผวจยจงตดขอค�าถามดงกลาวทงไป ซงเปนค�าถามทวา “เวบไซตน คดเลอกเฉพาะผลตภณฑทดเพอน�าเสนอแกลกคา” ท�าใหขอค�าถามทอย ในองคประกอบน เหลออย 7 ขอ

2) องคประกอบดานการบรรลเปาหมาย ประกอบดวยขอค�าถาม 3 ขอ เชนเดยวกบแบบประเมนคณภาพเวบไซต eTailQ

3) องคประกอบดานการออกแบบเวบไซต ประกอบดวยขอค�าถาม 3 ขอ เปลยนแปลงไปจากแบบประเมนตนฉบบ eTailQ ทมขอค�าถามอย 5 ขอในองคประกอบน

4) องคประกอบดานความตงใจซอ ประกอบดวยขอค�าถาม 3 ขอ ซงเพมเตมจากแบบประเมนตนฉบบ eTailQ เพอน�ามาใชเปนตวแปรเกณฑหรอตวแปรตามในการวเคราะหการถดถอยหลายตวแปร

ส�าหรบขนตอนในการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรผวจยไดก�าหนดใหความตงใจซอ (Purchase Intention) ทมาจากขอค�าถามจ�านวน 3 ขอ เปนตวแปรตาม และก�าหนดใหมตวแปรอสระ 3 ตวแปร ไดแก 1) ปจจยดานความมนคงปลอดภยและการใหบรการ (Security and Services) ทมาจากขอค�าถามจ�านวน 7 ขอ 2) ปจจยดานการบรรลเปาหมาย (Fulfillment) ทมาจากขอค�าถามจ�านวน 3 ขอ และ 3) ปจจยดานการออกแบบเวบไซต (Website Design) ซงมาจากขอค�าถามจ�านวน 3 ขอ ซงผวจยจะไดน�าเสนอผลการวเคราะหในหวขอถดไป

Page 45: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 45

4.4. ผลการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรภายหลงการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรครงท 1 ผวจยพบวาปจจยดานการ

บรรลเปาหมาย ไมสงผลตอความตงใจซอในกลมผทเคยซอสนคาจากเวบไซต จงเหลอปจจยส�าคญเพยง 2 ปจจยทสงผลตอความตงใจซออยางมนยส�าคญทางสถต ผวจยจงด�าเนนการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรอกครงโดยตดปจจยดานการบรรลเปาหมายออกจากการวเคราะห ซงผลการวเคราะหสามารถแสดงไดดงตารางท 2

Page 46: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201446

จากผลการวเคราะหในตารางท 2 ท�าใหผวจยสามารถสรางสมการพยากรณความตงใจซอ ในกลมลกคาทเคยซอสนคาไดดงน

YPurchase Intension

= 0.93 + (0.21)(XWebsite Design

) + (0.55)(XSecurity and Services

)

โดยทสมการพยากรณทน�าเสนอจะน�าไปใชตความรวมกบฟงกชนการเปนสมาชกทแสดงในภาพท 3 เพอก�าหนดกลยทธในการปรบปรงคณภาพเวบไซต ซงผลลพธของกลยทธจะไดน�าเสนอในหวขอถดไป

4.5. การก�าหนดกลยทธการพฒนาเวบไซตจากแนวคดตรรกศาสตรคลมเครอผลลพธจากการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรจะชวยใหผวจยสรปไดวาปจจยใด

ทสงผลตอความตงใจซอมากนอยเพยงใด แตผลวเคราะหทไดยงคงมความคลมเครอตอการก�าหนด กลยทธหรอการสรางค�าแนะน�าใหกบผประกอบการเนองจากผลลพธทค�านวณจากสมการพยากรณทไดจะแสดงในรปแบบของคาจ�านวนจรง ซงยากตอการตความส�าหรบการปฏบตตาม ดงนนเพอใหผ วจยสามารถก�าหนดขอแนะน�าทสอดคลองกบการรบรของลกคาผวจยจงน�าผลลพธของ การค�านวณทไดจากสมการพยากรณทน�าเสนอในหวขอท 4.4 มาตความโดยพจารณารวมกบแนวคดตรรกศาสตรคลมเครอวาผลลพธจากการค�านวณนนตกอยในชวงขอบเขตใดในฟงกชนการเปนสมาชกในภาพท 3

ยกตวอยาง เชน เมอลกคาใหคะแนนประเมนเวบไซตในดาน Website Design เปน 3.5 และ คะแนนประเมนเวบไซตในดาน Security and Services เปน 4.0 จะท�าใหผลลพธของ Purchase Intention จากการค�านวณดวยสมการพยากรณมคะแนนเปน 3.8 ซงยากแกการตดสนใจวาจะปฏบตอยางไรตอคะแนนดงกลาว แตเมอน�าผลลพธดงกลาวมาประเมนวาจะตกอยในชวงขอบเขตใดของฟงกชนความเปนสมาชก (ดงภาพท 2) ซงท�าใหผวจยทราบไดวา คาคะแนน 3.8 ม

Page 47: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 47

คาความเปนสมาชกของเซต Medium อยท 40% และมคาความเปนสมาชกของเซต High อยท 60% ผวจยจงตความไดละเอยดขนวา คะแนน Security and Service ท 4.0 และ Website Design ท 3.5 จะท�าใหลกคาม “ความตงใจซออยในระดบทดพอสมควร” ดวยการค�านวณในลกษณะนจงท�าใหผวจยก�าหนดกรณ (Case) ทไมซ�ากนส�าหรบกลยทธในการปรบปรงเวบไซตได 8 กรณ ซงเปน 8 กรณทมความแตกตางกนอยางชดเจนทงในแงของคะแนนประเมนและค�าแนะน�า ดงทไดน�าเสนอในตารางท 3

Page 48: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201448

ผลลพธจากการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปรท�าใหผวจยพบวา คณภาพดานความมนคงปลอดภยและการบรการสงผลตอความตงใจซอมากกวาคณภาพดานการออกแบบเวบไซตทประมาณ 2 เทาโดยพจารณาจากคาสมประสทธถดถอยปรบมาตรฐาน (Beta) ดงนนผวจยจงสรปกรณเพอสรางค�าแนะน�าของกลยทธในการปรบปรงเวบไซตโดยก�าหนดคาการเปลยนแปลงของคณภาพดานความมนคงปลอดภยและการบรการทละเอยดกวา (การเปลยนแปลงท 2.5 3.5 4.0 และ 4.5) เมอเปรยบเทยบกบการเปลยนแปลงของคณภาพดานการออกแบบเวบไซต (การเปลยนแปลงท 3.5 และ 4.5)

Page 49: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 49

5. สรปผลการวจยงานวจยนจดท�าขนโดยมวตถประสงคเพอส�ารวจปจจยทสงผลตอความตงใจซอและพฒนา

กลยทธในการปรบปรงคณภาพเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสทสอดคลองกบผลส�ารวจทได ผวจยไดเลอกใชแบบประเมน eTailQ ทผานการทดสอบมาแลว 3 ครงจากกลมตวอยางทอยในสหรฐอเมรกาและแคนนาดา ซงไมพบวาไดมการน�าแบบประเมนดงกลาวมาทดสอบในกลมตวอยางของประเทศไทย เมอน�าแบบประเมน eTailQ ฉบบทแปลเปนภาษาไทยมาสอบถามกลมตวอยางใน อ.เมอง จ.เชยงใหม ทเปนผทเคยซอสนคาจากเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสจ�านวน 150 คน ผลการวเคราะหองคประกอบดวยเทคนค PCA และดวยการหมนแกนในลกษณะของ Varimax Rotation พบวา แบบสอบถามจ�านวน 16 ขอ สามารถแบงไดเปน 4 องคประกอบ ไดแก 1) องคประกอบดานความมนคงปลอดภยและการใหบรการ จ�านวน 7 ขอค�าถาม 2) องคประกอบดานการบรรลเปาหมาย จ�านวน 3 ขอค�าถาม 3) องคประกอบดานการออกแบบเวบไซต จ�านวน 3 ขอค�าถาม และ 4) องคประกอบดานความตงใจซอ จ�านวน 3 ขอค�าถาม

ผวจยไดใชองคประกอบดานความตงใจซอเปนตวแปรตามในการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปร ผลการวเคราะหพบวา ความตงใจซอสามารถอธบายไดดวยปจจยทส�าคญ 2 ปจจย ไดแก 1) ปจจยดานความมนคงปลอดภยและการใหบรการ และ 2) ปจจยดานการออกแบบ สวนปจจยดานการบรรลเปาหมายพบวาไมสงผลตอความตงใจซออยางมนยส�าคญทางสถต ผวจยจงไดตดปจจยดงกลาวออกจากการสรางสมการพยากรณความตงใจซอ เมอน�าผลลพธทค�านวณไดจากสมการพยากรณไปพจารณาตความรวมกบฟงชนกการเปนสมาชกซงเปนเทคนคทเกดจากแนวคดทเกยวของกบตรรกศาสตรคลมเครอ ผวจยจงสามารถก�าหนดกลยทธพรอมค�าแนะน�าทชดเจนในการปฏบตได 8 กรณ ดงทไดน�าเสนอในตารางท 3 ซงการตความแบบฟซซรวมดวยจะท�าใหผลลพธทไดมความละเอยดและสอดคลองกบการตความของมนษยมากกวาการตความดวยผลลพธจากสมการพยากรณเพยงอยางเดยว

เชนเดยวกบงานวจยอนๆ งานวจยนมขอจ�ากดทควรขยายผลเพอศกษาเพมเตมตอในประเดนตอไปน 1) เนองจากกลมตวอยางทใชในงานวจยมจ�านวนจ�ากดและเปนผทอาศยอยเฉพาะใน อ.เมอง จ.เชยงใหม จงควรไดมการน�าแบบสอบถามทพฒนาขนไปเกบขอมลจากกลมตวอยางทอยในภมภาคอนของประเทศไทยเพอตรวจสอบความสามารถในการใชงานในขอบเขตทกวางขนของแบบสอบถาม 2) เนองจากตวแปรอสระทก�าหนดสามารถอธบายความผนแปร (Variance) ของความตงใจซอไดรอยละ 43 แสดงวานาจะยงมปจจยอนทสงผลตอความตงใจซออยอก ซงจ�าเปนตองไดมการทบทวนวรรณกรรมเพมเตมเพอคนหาปจจยดงกลาวตอไป และ 3) เนองจากงานวจยนท�าการส�ารวจเฉพาะกลมลกคาทเคยซอสนคาจากเวบไซตจงไมครอบคลมค�าอธบายส�าหรบกลมลกคาทยงไมเคยซอ งานวจยในอนาคตจงควรจดท�าขนเพอใหสามารถคนหาปจจยทครอบคลมส�าหรบกลมลกคาทง 2 กลม

Page 50: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201450

6. กตตกรรมประกาศบทความวจยนไดรบความชวยเหลอในการเกบแบบสอบถามและวเคราะหผลวจยจาก

นกศกษาสาขาคอมพวเตอรธรกจ คณะวทยาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม 2 ทาน ไดแก น.ส.จนตนา ธนบดทรพยากร และนายกตตนนท กลปประวทย นอกจากนผวจยตองขอขอบคณ ผตอบแบบสอบถามทกทานทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามส�าหรบงานวจยในครงนไวในโอกาสนดวย

7. เอกสารอางองกรช แรงสงเนน. (2554). การวเคราะหปจจยดวย SPSS และ AMOS เพอการวจย.

กรงเทพมหานคร : บรษท ว. พรนท (1991) จ�ากด.กลยา จนทะเดช จ�านง จนทโต และ นตยา วงศภนนทวฒนา. (2553). ความตองการเขาศกษา

ตอในระดบปรญญาโททางการบญช. วารสารวชาชพบญช. 6(17), 29-49.ชวลรตน ทองชวย และ ประสงค ประณตพลกรง. (2554). การประยกตตรรกศาสตรคลมเครอ

ในการประเมนระดบคณภาพความรส�าหรบระบบการจดการความรในบรบทของสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา. Journal of Information Science and Technology. 1(1), 43-53.

สทต ขตตยะ และ วไลลกษณ สวจตตานนท. (2554). แบบแผนการวจยและสถต. กรงเทพมหานคร : บรษท ประยรวงศพรนทตง จ�ากด.

ส�านกสถตพยากรณ. (2555). รายงานผลทส�าคญ ส�ารวจสถานภาพการพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทย พ.ศ. 2554. กรงเทพมหานคร : ส�านกงานสถตแหงชาต.

ศภกจ วงศววฒนนกจ. (2555). พจนานกรมศพทการวจยและสถต (พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร : ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Bauer, H.H., Falk, T., and Hammerschmidt, M. (2006). eTransQual: A transaction process-based approach for capturing service quality in online shopping. Journal of Business Research. 59(7), 866-875.

Chen, J.V., Rajkumar, T.M., and Yen, D.C. (2013). Success of electronic commerce websites: A comparative study in two countries. Information & Management. 50(6), 344-355.

Chiu, C.M., Wang, E.T., Fang, Y.H., and Huang, H.Y. (2014). Understanding customers’ repeat purchase intentions in B2C e-commerce: The roles of utilitarian value, hedonic value and perceived risk. Information Systems Journal, 24(1), 85-114.

Page 51: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 51

Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L., and Black, W.C. (2009), Multivariate Data Analysis, 7th ed., Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.

Jairak, R. and Praneetpolgrang, P. (2011). The development of a new capability maturity model for assessing trust in B2C e-commerce services. In Proceedings of the International Conference on Informatics Engineering & Information Science. Kuala Lumpur. Malaysia.

John, S.P. (2013). What are the factors influencing the information technology adoption in Asian region? A study of the B2C e-commerce systems success. Silpakorn University Journal of Social Sciences, Humanities, and Arts. 12(2), 71-96.

Kim, J., Yang, K., and Kim, B.Y. (2013). Online retailer reputation and consumer response: examining cross cultural differences. International Journal of Retail & Distribution Management. 41(9), 688-705.

Parasuraman, A., Zeithaml, V. A. and Malhotra, A. (2005). E-S-QUAL: A multiple-item scale for assessing electronic service quality. Journal of Service Research. 7(3), 213-233.

Sabiote, C.M., Frías, D.M., and Castañeda, J.A. (2012). E-service quality as antecedent to e-satisfaction: The moderating effect of culture. Online Information Review. 36(2), 157-174.

Wolfinbarger, M. and Gilly, M.C. (2003). eTailQ: Dimensionalizing, measuring and predicting etail quality. Journal of Retailing. 79(3), 183-198.

Page 52: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 53: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

การเขาถงแหลงน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในประเทศก�าลงพฒนา

Water Resource Accessibility and Economic Growth in Developing Countries

กนตา ตนนยม | ภาณพร เทยนแปน | วชราภรณ เกตรตน

บทคดยอวตถประสงคของการศกษาน คอ การวเคราะหความสมพนธระหวางการเขาถงแหลงน�า

และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยใชขอมลพาแนลจากประเทศก�าลงพฒนา 82 ประเทศ ตงแตป ค.ศ. 1991-2010 แบบจ�าลองเชงทฤษฎทใชในการศกษาครงน มาจากการน�าเสนอของ Barro (1990) และ Barro and Sala-I-Martin (1992) ผลการศกษา พบวา การเขาถงแหลงน�าและ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในประเทศก�าลงพฒนา 82 ประเทศ มความสมพนธเชงบวกในดลยภาพระยะยาว

ค�าส�าคญ : การเขาถงแหลงน�า การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ขอมลพาแนล ประเทศก�าลงพฒนา

AbstractThe objective of this study is analysis relationship between water resource

accessibility and economic growth by using panel data from 82 developing countries since 1991-2010. The theoretical models used in this study are Barro (1990) and Barro and Sala-I-Martin (1992). The result found that the water resource accessibility and economic growth in 82 countries have a positive relationship in long term equilibrium.

Keywords : Water accessibility, Economic growth, Panel data, Developing countries

บทน�า น�า (จระพร จตบ�ารง, 2544) เปนสารประกอบทพบมากถง 3 ใน 4 ของพนทโลก โดย

สวนใหญอยในสภาพน�าเคมในทะเลและมหาสมทรประมาณ 97 เปอรเซนต เปนน�าแขงตามขวโลกประมาณ 2 เปอรเซนต และน�าจดตามแมน�าล�าคลองตางๆ 1 เปอรเซนต ถาโลกเราปราศจากน�า สงมชวตตางๆ บนโลกกจะไมสามารถด�ารงชวตอยไดเลย แตน�ากมทงขอดและขอเสย หากมน�ามาก

Page 54: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201454

เกนไปกจะกอใหเกดผลเสยตอระบบเศรษฐกจ โดยไปท�าลายกจกรรมทางเศรษฐกจ เชนในป พ.ศ. 2554 มมลคาความเสยหายจากน�าทวมถง 130,102.60 ลานบาท (สจรต คณธนกลวงศ และคณะ, 2556) แตหากมน�านอยเกนไปกจะเกดผลเสย ซงอาจจะท�าใหมน�าไมเพยงพอตอการอปโภคและบรโภค โดยเฉพาะอยางยงภาคการเกษตรทตองพงพงน�าเปนหลก (วนเพญ สรฤกษ, 2547) จะกอใหเกดความเสยหายเปนอยางมาก

การเขาถงแหลงน�าอาจสงผลตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เนองจากน�าเปนสนคาสาธารณะอยางหนง ซงเปนปจจยการผลตทส�าคญ โดยเฉพาะในภาคเกษตรและภาคอตสาหกรรม ดงนน การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอาจไดรบผลกระทบทางบวกหรอทางลบจากการอปทานน�าของรฐบาล (ปราโมทย ไมกลด, 2557) กลาวคอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจะไดรบผลกระทบทางบวกจากการทรฐบาลอปทานน�ามากขน เนองจากภาคการผลตมการน�าน�าไปใชเปนปจจย การผลต ซงกอใหเกดผลผลตทมากขน สวนผลกระทบทางลบ กคอ การทรฐบาลอปทานน�า มากขน กกอใหเกดการใชจายในการอปทานน�าทมากขน แตความสมพนธระหวางการเขาถง แหลงน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจยงไมมรปแบบทสามารถอธบายไดแนนอน และยงม การโตแยงกนอยในเรองความสมพนธทบวกหรอลบของการเขาถงแหลงน�าและการเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจ (Barbier, 2004)

1. วรรณกรรมปรทศนการศกษาเกยวกบการเขาถงทรพยากรน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ในระยะ

เรมแรก Barbier ไดตระหนกถงความส�าคญของ “วกฤตน�าทวโลก” โดยการตรวจสอบความสมพนธระหวางการขาดแคลนน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจผานการวเคราะหเชงทฤษฎและเชงประจกษ ผานงานวจยเรอง “น�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ” ในป 2004 เพอตรวจสอบอทธพลของอตราการใชน�าตอเศรษฐกจในแบบจ�าลองการเจรญเตบโตทรวมสนคาททกคนสามารถใชประโยชนไดโดยไมสามารถกดกนได เปนปจจยการผลตส�าหรบผผลตเอกชน การศกษาในครงนจะดผลลพธสองขอทเปนไปไดของผลกระทบจากการขาดแคลนน�าแบบเปรยบเทยบและแบบสมบรณ ผลการศกษาพบวา ความสมพนธระหวางการเจรญเตบโตและอตราการใชน�าในประเทศตางๆ มลกษณะเปนรปตวยกลบหว และจากการประมาณคาความสมพนธชใหเหนวา อตราการใชน�าในปจจบนของประเทศสวนใหญยงคงไมจ�ากดการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตกรณประเทศสวนนอย การวเคราะหเชงประจกษชใหเหนวา การขาดแคลนน�าขนปานกลางถงรนแรง มผล กระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

นอกจากน Abbasinejad et al มการวจยเรอง “น�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในกลมประเทศ OPEC” ในป 2011 โดยใชแบบจ�าลองการเจรญเตบโตทรวมสนคาททกคนสามารถใชประโยชนไดโดยไมสามารถกดกนไดเชนกน ซงผลการศกษาทไดกออกมาคลายคลงกน โดย ผลการศกษาพบวา การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจไดรบผลกระทบทางลบจากการอปทานน�า

Page 55: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 55

ของรฐบาล แตไดรบผลกระทบทางบวกจากการมสวนรวมในการใชน�าของปจจยทน น�าไปส ความสมพนธในลกษณะรปตวยหวกลบระหวางการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและอตราการใชน�า ซงสอดคลองกบการประมาณคาจากประเทศตางๆ ในกลมประเทศ OECD นอกจากนยงมการ ชใหเหนวาอตราการใชน�าจดในปจจบนของประเทศสวนใหญไมไดเปนตวจ�ากดการเจรญเตบโต อยางไรกตาม ส�าหรบประเทศสวนนอยการขาดแคลนน�าขนปานกลางถงรนแรงอาจมผลกระทบทางลบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

3. วธการศกษา

3.1 แบบจ�าลองทใชในการศกษาการศกษาความสมพนธระหวางการเขาถงแหลงน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ม

การใชแบบจ�าลองการใชน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (Barro and Sala-I-Martin, 1992) ซงมการน�าเสนอวา อปทานทแทจรงของการใชน�าในแตละประเทศ เพอวตถประสงคทางการเกษตรและอตสาหกรรมภายในประเทศ ซงน�าเปนสนคาสาธารณะอยางหนง ทมขอจ�ากด คอ ความแออด

(Congestion) การสรางแบบจ�าลองอทธพลของการใชน�าตอหว (r) ตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ สามารถแสดงผานแบบจ�าลองการเจรญเตบโตทรวมสนคาสาธารณะททกคนสามารถใชประโยชนได เปนปจจยการผลตส�าหรบผผลตเอกชน

การสนบสนนการใชน�า (r) ตอผลผลตตอหวของผผลตท ith (y1) สามารถแสดงไดดงน

Rebelo (1991) กลาววา สวนหนงของการผลตเอกชนขนกบ ผลตอบแทนคงทของทนตอหวทพรอมทจะผลต (ki) ซงถกก�าหนดจากทงองคประกอบของทนทางกายภาพและทนมนษย และ A>0 คอ พารามเตอรทสะทอนถงระดบเทคโนโลย นอกจากน การผลตจะเพมขน เมอเทยบกบจ�านวนการใชน�า ซงอปทานผานสนคาสาธารณะ อยางไรกตาม เนองจากความแออด การไหลของน�าพรอมไปสผผลตท ith มความจ�าเปนทตองจ�ากดโดยการใชน�าจากผผลตทงหมดในเศรษฐกจ แสดงวาผลผลตตอหวมวลรวมของผผลตทงหมด N ในเศรษฐกจ คอ y=Ny ซงเปนไปตามการใชน�า โดยมนจะมการเพมขนสมพนธกบ y เพอทจะขยายการใชน�าไปสผผลตท ith ในทางตรงกนขาม การเพมขนในผลผลตตอหว มความสมพนธกบจ�านวนรวมของการใชน�าในเศรษฐกจ ท�าใหการใชน�าของผผลตแตละรายลดลง และดงนนลด yi ในสมการท (1)

ไมใชเฉพาะอปทานมวลรวมของน�าระบบเศรษฐกจมลกษณะของสนคาสาธารณทม ขอจ�ากด คอ ความแออด แตขอก�าหนดของอปทานยงอาจมผลกระทบจากทนของการอปทาน หรอการขาดแคลนน�า ม 2 วธซงอาจเกดขน

Page 56: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201456

หนง สามารถสมมตวารฐบาลใหน�าส�าหรบใชในเศรษฐกจโดยการจดสรรสวนแบงของผลผลตเอกชนโดยรวม เชน อปทานในแบบจ�าลองของสนคาสาธารณะทวไป Barro (1990) มขอโตแยงวา สามารถคดใหงายวา รฐบาลจายการไหลของผลผลตจากภาคเอกชน (เชน เรอรบและทางหลวง) ในการบรการทรฐบาลสามารถใหกบระบบเศรษบกจโดยรวม เพอทจะใหการใชน�าในระบบเศรษฐกจ (r) สามารถเหนวารฐบาลซอหรอจดสรรปนสวน (z) ของผลผลตในเศรษฐกจโดยรวม โดยเฉพาะอปทานของน�า (เชน เขอน เครอขายการชลประทาน ทอสบน�า สถานสบน�า เปนตน) ซงแสดงใหเหนวา r = zy อยางไรกตาม การใชน�าตอหวในระบบเศรษฐกจ (r) เพมขนสมพนธกบแหลงน�าทน�ากลบมาใชใหมตอหวตอป (w) ทยงคงคาดหวงวาผลผลตมวลรวมทเพมขนจะถกจดสรรส�าหรบอปทานของน�า ขณะน�ากลายเปนสงหายากมากขนเรอยๆ การใชน�าเพมขนสมพนธกบแหลงน�า รฐบาลมกจะใชประโยชนในการเขาถงแหลงน�าจดไดนอย ในการท�าเชนน ตองจดสสรและซอสวนแบงของผลผลตในเศรษฐกจมวลรวมใหมากขน ในรปของ เขอน สถาน สบน�า อปทานโครงสรางพนฐาน เปนตน แสดงวา ρ = r / w คอ อตราของการใชน�าเทยบกบจ�านวนน�าโดยรวม ดงนน

เมอ β > 0, 0 < α < 1 และ z(p) < 1 คอ สดสวนของผลผลตมวลรวมทจดสรรโดยรฐบาลส�าหรบการใหน�า ซงถกสมมตวาเปนฟงกชนทเพมขนของอตราการใชน�าในระบบเศรษฐกจเทยบกบแหลงน�าทมอย (ρ) นอกจากนน การเพมขนของผลผลตมวลรวม (y) ในระบบเศรษฐกจท�าใหการใชน�าเพมขน (r) สดทาย เกดการขาดแคลนน�ามากขน, i.e ρ→1, สดสวนของผลผลตทจดสรรโดยรฐบาลตอการอปทานน�ามขอบเขตเหนอ α และอตราของการจดสรร β

การขาดแคลนน�ายงมอทธพลตอการใชน�าในระบบเศรษฐกจจากการจ�ากดจ�านวนทงหมดของปรมาณน�าทมอย ส�าหรบการถอดถอน นนคอ แมวาทรพยากรทงหมดทใชเปนน�าจด (เชน ρ = 1), แตการถอดถอนน�ามจ�ากด ดงนนผลรวมตอหวของน�าจดทใชประโยชนไดก�าหนด ขอจ�ากดทางเศรษฐกจดงตอไปน

ซง r = z(ρ) < w ถา 0≤ρ≤1 และ r = z(ρ) = w ถา ρ = 1ท�าใหขอสมมตเปนมาตรฐานโดยอปทานของแรงงานและประชากรเหมอนกนและ

ประชากรโตทอตราคงท n ผลผลตตอหวในระบบเศรษฐกจจะถกจดสรรเปน

Page 57: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 57

โดย c คอการบรโภคตอหว k คอการเปลยนแปลงสตอกทนตอหวเมอเวลาผานไปและ ω คออตราคาเสอมของทน

สดทาย ผบรโภคทงหมดในระบบเศรษฐกจจะถกสมมตวามสวนแบงความพงพอใจทเหมอนกนตลอดเวลา ก�าหนดโดย

โดย υ คอ อตราความพงพอใจดานเวลา โดยคาสงสดของ W เทยบกบตวเลอกของ c และr ภายใตสมการ (1) ถง (4) โดยอตราผลตอบแทนแสดงออกมาในรป Lagrangian ดงตอไปน

ผลการ First Order Conditions คอ

และสมการของการเคลอนท (Equation of motion) คอ สมการท (4) โดยสมการท (7) คอเงอนไขมาตรฐานทอรรถประโยชนสวนเพมของการบรโภคเทากบราคาเงาของทน λ สมการท (8) พจารณาการจดสรรทเหมาะสมของอตราการใชก�าลงการผลตน�าของเศรษฐกจ รวมทงเสรมสภาพความซบเซาทก�าหนดโดยขอจ�ากดการขาดแคลนน�า μ คณ Lagrangean สามารถตความไดวาเปนคาความขาดแคลนของน�าจดในเศรษฐกจ สมการท (9) ระบการเปลยนแปลงเมอเวลาผานไปในมลคาสตอกของทนในเศรษฐกจ และสดทายสมการท (10) คอเงอนไข transversality ส�าหรบปญหานในระยะเวลาไมมทสนสด ความแตกตางใน (7) เกยวกบเวลาและอตราผลการทดแทน แทนใน (9)

Page 58: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201458

สมการขางตนแสดงใหเหนการเจรญเตบโตในการบรโภคตอหวทมผลกระทบทางลบจากการจดสรรของรฐบาลของผลผลตเพอจดหาน�าท 1-z(ρ) รบอทธพลทางบวกโดยการสนบสนนของการใชน�าเพอการผลตสวนเพมสทธของทนท และผลกระทบจากสภาพ การขาดแคลนน�า

3.2 ขอมลทใชในการศกษาการศกษานใชขอมลจากประเทศก�าลงพฒนา 82 ประเทศ ตงแตป ค.ศ.1991ถงป ค.ศ.

2010 ซงเปนขอมลทตยภม ทเปนขอมลพาแนล ไดแก ขอมลผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศตอประชากร ณ ราคาคงทป ค.ศ. 2005 (GDP per capita at constant price) (หนวย: ดอลลารสหรฐ) จากฐานขอมลดชนการพฒนาโลก (World Development Indicator: WDI) และขอมลการเขาถงแหลงน�า (Improved water) (หนวย: พนคน) จากโปรแกรมการตรวสอบรวมกนระหวางองคการอนามยโลกและกองทนเพอเดกแหงสหประชาชาต (The WHO/UNICEF Joint Monitoring Programme: JMP)

3.3 วธการวจยการศกษาความสมพนธระหวางการเขาถงแหลงน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ใน

กรณประเทศก�าลงพฒนา ใชวธการประมาณคาแบบจ�าลองพาแนลเนองจากการเกบขอมลในแตละประเทศมจ�านวนนอย หากใชเพยงขอมลอนกรมเวลาขอมลอาจมความคลาดเคลอนได

การศกษาน ก�าหนดใหตวแปรผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศอยในรปการเจรญเตบโตในรปแบบ Logarithm แทนตวแปรดวย และตวแปรการเขาถงแหลงน�าอยในรป Logarithm แทนตวแปรดวย การก�าหนดใหตวแปรอยในรป Logarithm เพอเปนการลดความผนผวนของขอมล ท�าใหคาของขอมลผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศและการเขาถงแหลงน�ามความตอเนองกน โดยการศกษานใชขอมลภาคตดขวางจ�านวน 82 ประเทศและขอมลอนกรมเวลาจ�านวน 20 ป ดงนน i=1,2,...,20 และ t=1,2,...,82 ซงท�าการศกษาทงหมด 3 ขนตอนดงตอน

3.3.1 การทดสอบความนงของขอมลพาแนล (Panel unit root tests)ในการทดสอบความนงของขอมล เปนการท�าการทดสอบเพอหลกเลยงขอมลทม

คาเฉลย (Mean) และความแปรปรวน (Variance) ทไมคงท เพอท�าใหไมใหเกดปญหาความสมพนธทไมแทจรง (Spurious regression) โดยใชวธการทดสอบความนงของขอมลพาแนลของ Levin, Lin and Chu (LLC) (2000), Im, Pesaran and Shin (IPS) (2003) และ Fisher type test ในการทดสอบ สามารถอธบายรายละเอยดดงตอไปน

Page 59: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 59

1) วธการทดสอบของ Levin, Lin and Chu (LLC) (2000)วธการทดสอบ LLC เปนวธการทดสอบทไดจากการถดถอย

สมการ Augmented Dickey-Fuller (ADF) และแตละหนวยของภาคตดขวาง ซงท�าการทดสอบดงสมการ (12) และ (13) ดงตอไปน

โดย p1 คอ จ�านวน Lag order ของ ∆(12)it และ, ∆ln(WAT)it คอ เวกเตอรคาสมประสทธ, dmt คอ จ�านวนของตวแปรภายนอก และ Eit คอ คาความคลาดเคลอน

สมมตฐานหลกของการทดสอบคอ H0 : ρ=0 (ขอมลพาแนลไมมความนง) และคาสถตทใชในการทดสอบคอ

โดยท คอ คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของ

2) วธการทดสอบของ Im, Pesaran and Shin (IPS) (2003)วธการทดสอบ IPS เปนการทดสอบโดยใช Augmented Dickey-

Fuller (ADF) ตามสมการ (10) และ (11) สมมตฐานหลกในการทดสอบคอ H0 : ρ=0 (ขอมลพาแนลไมมความนง) คาสถตทใชในการทดสอบคอ

เมอ และ สามารถเขยนสมการใหมได

Page 60: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201460

โดยท และ คอคาเฉลยและความแปรปรวนของ ρi

3) วธการทดสอบของ Fisher-type (Maddala and Wu (1999) และ Choi (2001))

วธการทดสอบของ Fisher-type เปนการทดสอบทรวมคาของคา P-value ของคาสถตทใชทดสอบความนงของแตละหนวยภาคตดขวางจากสมการ ADF ในสมการ (12) และ (13) ซงไดคาสถตทใชทดสอบตามสมการ (16) และ (17) ดงน

โดยท P คอ คาทใชทดสอบความนงของขอมลในแตละหนวยของภาคตดขวาง และท�าการการแจกแจงแบบ ϰ2 ทระดบวามเปนอสระเทากบ 2N โดย Choi (2001) ไดเสนอวธการทดสอบ The inverse normal test (Z) ดงน (Baltagi, 2008)

3.3.2 การประมาณคาแบบจ�าลองพาแนลโคอนทเกรชน

1) วธการประมาณคาแบบก�าลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square: OLS)

ท�าการประมาณคาตวแปร และ ดวยวธ OLS จะไดตวประมาณ จากสมการ (109) ดงน

โดยท i คอ จ�านวนประเทศทท�าการศกษา i=1,...,82 t คอ จ�านวนปทท�าการศกษา t=1,...,20 คอ ตวแปรตาม

Page 61: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 61

คอ ตวแปรอธบาย คอ คาเฉลยของ ln(GDP)it

คอ คาเฉลยของ ln(WAT)it

1.1) แบบจ�าลอง Random effects modelถาก�าหนดให αi เปนตวแปรสม (Random Factors) ทเปนอสระ

และมการแจกแจงในแตละหนวย ดงนนจะไดแบบจ�าลอง Random effects ดงน

โดยท αi + εit คอ คาความคลาดเคลอน (Error Term) ทประกอบดวย สวนประกอบเฉพาะแตละหนวยภาคตดขวางทไม มการเปลยนแปลงตามเวลาและสวนทเหลอ ซงสมมตใหไมมความสมพนธกนตลอดชวงเวลา

4. ผลการศกษาผลการทดสอบพาแนลยนทรทของตวแปร และ

ดวยวธการ LLC, Breitung, ADF-Fisher และ PP-Fisher ของกลมตวอยางทงหมดทระดบ Level พบวา เมอท�าการทดสอบความนงของขอมลทระดบ Level ทระดบนยส�าคญ 0.01 0.05 และ 0.10 ค าสถตท ได ยนยนผลการทดสอบว าอย ในช วงปฏ เสธสมมตฐานหลก นนคอตวแปร

และ ไมมยนทรท ดงนน ขอมลผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศและการเขาถงแหลงน�ามลกษณะขอมลแบบ I(0)

ผลการทดสอบสมการพาแนลดวยวธ Hausman Test ระหว างตวแปรตาม และตวแปรอสระ โดยมสมมตฐานหลก คอ การประมาณ

แบบจ�าลองในรปแบบ Random Effects เหมาะสมทสด และสมมตฐานทางเลอก คอ การประมาณแบบจ�าลองในรปแบบ Fixed Effects เหมาะสมทสด ซงผลการทดสอบพบวาทระดบนยส�าคญ 0.01 คาสถต Chi-Sq. Statistic ทไดเทากบ 3.093656 อยในชวงยอมรบสมมตฐานหลก แสดงวาการประมาณคาแบบจ�าลองในรปแบบ Random Effects มความเหมาะสม

ผลการประมาณคาสมการพาแนลดวยวธก�าลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square: OLS) ในรปแบบ Random Effects ทระดบนยส�าคญรอยละ 0.10 พบวา การเขาถงแหลงน�าเปลยนแปลงไปรอยละ 1 จะสงผลใหผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

Page 62: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201462

เปลยนแปลงไปรอยละ 0.004192 ในทศทางเดยวกน และสามารถเขยนสมการไดคอ

5. สรปและขอเสนอแนะการศกษาความสมพนธระหวางการเขาถงแหลงน�ากบการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของ

ประเทศก�าลงพฒนา พบวา การเขาถงแหลงน�าเปนปจจยดานบวกทท�าใหเกดการเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจของประเทศก�าลงพฒนา ซงสอดคลองกบแบบจ�าลองการใชน�าและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (Barro and Sala-I-Martin,1992) ในชวงทมผลกระทบเปนบวกเนองจากอตรา การใชน�าในประเทศก�าลงพฒนายงคงสดสวนนอยเมอเทยบกบประเทศพฒนาแลว (University of Michican, 2006) ปรมาณการใชน�าจงยงไมอยทจดสงสด และยงไมสงผลกระทบเปนลบตอ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตผลกระทบดานบวกดงกลาวเปนเพยงผลกระทบขนาดเลกซง ในระยะสนการเขาถงแหลงน�าอาจไมสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศก�าลงพฒนา แตในระยะยาวการเขาถงแหลงน�าจะกลายเปนปจจยหนงทสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศก�าลงพฒนา เนองจากการเขาถงแหลงน�าจะกอใหเกดการผลตทงทางดานเกษตรกรรมและภาคอตสาหกรรม ซงเปนภาคการผลตหลกทขบเคลอนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศก�าลงพฒนาในปจจบน (Eleonora et al, 2009)

การศกษาครงตอไปอาจมการเพมตวแปรทนาสนใจ เชน จ�านวนแหลงน�า ปรมาณน�าฝน เพอศกษาดวาตวแปรดงกลาวจะสนบสนนการเขาถงแหลงน�า และจะสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเพมขนมากนอยเพยงใด

6. เอกสารอางองจระพร จตบ�ารง. 2544. ความส�าคญของน�า.[ระบบออนไลน].

แหลงทมา: http://www.nectec.or.th/schoolnet/library/create-web/10000/science/10000-82.html

วนเพญ สรฤกษ. 2547. มมมองทางภมศาสตรกบความยงยนของการเกษตรไทย. ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

สจรต คณธนกลวงศ และคณะ. 2556. แนวคดความมนคงทางดานทรพยากรน�า: ประเทศไทยกบนานาชาต. คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Abbasinejad., et al. 2012. Water and Economic growth in OPEC country. Procedia Soial and Behavioral Sciences 31: 297-303.

Baltagi, Badi H. (2008). Econometric Analysis of Panel Data (4th ed.). The Atrium Southern Gate, UK: John Wiley & Sons Ltd.

Page 63: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 63

Barro, Bert J., & Martin, Xavier Sala i. (2004). Economic Growth (2nd ed.). London: The MIT Press.

Chen, Sheng-Tung, Kuo, Hsiao-I & Chen, Chi-Chung. (2007). The relationship between GDP and electricity consumption in 10 Asian countries. Energy Policy: Elsevier 35: 2611-2621.

Choi, I. (2001). Unit root test for panel data. Journal of International Money and Finance 20: 249-272.

Cominelli et., et al. 2009. Water: the invisible problem.[Online] Available: http://embor.embopress.org/content/10/7/671

Edward B. Barbier. 2004. Water and Economic Growth. The Economic Record 80(248): 1-16.

Engle, R.F. & C. W. J. Granger. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica 55 (2): 251-76.

Kao, C. (1999). “Spurious regression and residual–based tests for cointegration in panel data.”

Journal of Econometrics 90: 1-44.Levin, A; Lin, C. F & Chu, C. (2002). Unit root tests in panel data : Asymptotic and

finite sample properties. Journal of Econometrics 105: 1-24.Maddala, G. S. & S. Wu (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel

Data and A New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics 61: 631-52.

Pedroni, P. (1999). Critical Values for Cointegration Tests in Heterogeneous Panels with Multiple Regressors. Oxford Bulletin of Economics and Statistics 61: 653-70.

University of Michican. (2004). Water, water, everywhere, nor any drop to drink. [Online] Available: http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/freshwater_supply/freshwater.html

Page 64: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201464

ตารางท 1 ผลการทดสอบพาแนลยนทรททระดบ Level

ตวอยาง ตวแปร LLC Breitung ADF-Fisher PP-Fisher

82 ประเทศln(GDP)it -27.4466 -8.68148 604.012 682.624ln(WAT)it -4.69553 -9.69919 221.780 280.624

ทมา: จากการค�านวณ

ตารางท 2 ผลการทดสอบสมการพาแนลดวยวธ Hausman Test

ตวอยาง ตวแปรChi-Sq. Statistic

Chi-Sq. d.f. Prob.

82 ประเทศln(GDP)it

และ

ln(WAT)it

3.093656 1 0.0786

ทมา: จากการค�านวณ

ตารางท 3 ผลการประมาณคาสมการพาแนลดวยวธก�าลงสองนอยทสด (Ordinary Least Square: OLS)

ตวอยาง ตวแปร Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

82 ประเทศLNWATER 0.004192 0.001318 3.180795 0.0015

C -0.021537 0.012044 -1.788139 0.0739

ทมา: จากการค�านวณ

Page 65: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

ความคดเหนและความตองการในดานการบรหารงานบคคลของพนกงานมหาวทยาลย สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Opinions And Needs in Human Resource Management of Academic Staff In ChiangMai Rajabhat University.

จอหนนพดล วศนสนทร1

บทคดยอการวจยครงนมวตถประสงคเพอคนหาความคดเหนและความตองการในดานการบรหาร

งานบคคลของพนกงานมหาวทยาลย สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม แบงเปนประเดนคาตอบแทนและความมนคง สวสดการและขวญก�าลงใจทด ความกาวหนาและความภาคภมใจ โดยใชแบบสอบถามทตรวจสอบโดยผเชยวชาญและลงส�ารวจในคราวประชมอาจารยมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม โดยเกบกลมตวอยางไดทงสน 171 คน คดเปนรอยละ 52 ของประชากรทงหมด

ซงไดผลการวจยทส�าคญดงน 1) ความคดเหนในดานการบรหารงานบคคลตอสวสดการ พบวา ความคดเหนหลายขอปรากฏคะแนนระดบมากทสด มาก และนอย ซงเมอแปลความหมายของคาทไดจะมผลในแงลบตอมหาวทยาลยทงสน 2) ความคดเหนในดานการบรหารงานบคคล ตอขวญก�าลงใจของการปฏบตหนาท พบวา ความคดเหนหลายขอปรากฏคะแนนระดบมากสด มากและนอย ซงเมอแปลความหมายของคาทไดจะมผลในแงลบตอมหาวทยาลยทงสน 3) ความตองการในดานการบรหารงานบคคลตอคาตอบแทน พบการแสดงความตองการ อาท ตองการใหมหาวทยาลยปรบปรงอตราคาจาง/เงนเดอน ใหเทยบเทากบมหาวทยาลยอน เพอ การแขงขนและรกษาบคลากรทมความสามารถเอาไว (S.D.=0.80) หรอ ตองการใหมหาวทยาลยให คาจาง/เงนเดอน แกพนกงานมหาวทยาลยไดอยางถกตองตามมตคณะรฐมนตร (S.D.=1.02) 4) ความตองการในดานการบรหารงานบคคลตอสวสดการ พบการแสดงความตองการเพอ เรยกรองการสนบสนนเพอสรางแรงจงใจในการพฒนาผลงานทางวชาการ (S.D.= 0.93) และ ความตองการใหลดเงอนไขทยงยาก ซบซอน ในการขอทนศกษาตอ (S.D.= 0.87) และความตองการใหจดสรรงบประมาณเพอการศกษาดงานยงตางประเทศ (S.D.=1.04) 5) ความตองการในดาน การบรหารงานบคคลตอประเดนสญญาจาง พบการแสดงความตองการเพอเรยกรอง อาท ตองการใหมหาวทยาลยมการตอสญญาจาง เรมจาก 1 ป ตอเปน 4 ป แลวตอเปนจนถงอาย 60 ป (S.D.=0.84) และตองการใหมหาวทยาลยด�าเนนการตอสญญาจางถงอาย 60ป โดยมเงอนไข ของการยกเลกสญญาจางทเปนธรรม หรอเปนทยอมรบของทกฝาย (S.D.=1.03) โดยมองวาสญญาจางระยะสน 4 ป มสวนท�าใหไมกลาแสดงความคดเหน หรอวพากษวจารณการท�างานของมหาวทยาลยอยางตรงไปตรงมา (S.D.=1.05) และยงท�าใหเกดความไมมนคงในอาชพ หรออาจถกบอกเลกจางโดยขดตอหลก ธรรมาภบาล (S.D.=0.98) และสญญาจางระยะสนเพยง 4 ป ยงท�าใหขาดโอกาสในการตดตอธรกรรมทางการเงนเพอความมนคงของตนเองและครอบครว (S.D.=1.04)

ค�าส�าคญ : ความคดเหน ความตองการ พนกงานมหาวทยาลย

1 อาจารย ดร. ประจ�าสาขาวชานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 66: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201466

AbstractThe purpose of this research was to conclude the discussion, opinions and

needs of Human Resource Management in academic of staff in Chiang Mai Rajabhat University. For the issue of compensation and stability, Welfare and good morale, Advances and proud. Used the questionnaire examined by experts to survey at the meeting of Chiang Mai Rajabhat University. A total of 171 samples were collected, representing 52 percent of the total population.

The results were as follows, 1) Opinions of Human Resource Management in toward the welfare found that many opinions on Appeared highest level and less ,When interpreting the value obtained that appeared negatively impact to the university, almost all. 2) Opinions of Human Resource Management in toward the Morale of active duty found that many opinions on Appeared highest level and less ,When interpreting the value obtained that appeared negatively impact to the university, almost all. 3) Compensation issues, to found such requirements, the University revised pay rate / salary. Equivalent to other universities to compete and retain qualified personnel. (S.D.=0.80). And require the University to Wage / salary University employees correctly, the resolution of the cabinet. (S.D.=1.02). 4) Welfare issues found the requirements to claim. Support to create incentives for the development of academic work (SD = 0.93). And want to reduce the complexity of the conditions for funding further education (SD = 0.87). And need to the allocate funds for a study visit abroad (SD = 1.04). 5) The employment contract found the requirements A contract starting from 1 year to 4 years, and then increased to 60 years (SD = 0.84). And also requires Universities continue 60-year contract with the terms of the contract termination is justified. Or be acceptable to all parties (SD = 1.03). Supported by the expectation short 4 years contract has not contributed to comment. And criticize the work of the university is straightforward (SD = 1.05). And also cause instability in the profession. Or may be terminated by violation of good governance (SD = 0.98). And contracts for only 1 year to 4 years, absent the opportunity to contact a financial transaction for the security of themselves and their families (SD = 1.04).

Keywords : Opinions Needs Academic Staff

Page 67: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 67

1. บทน�าตามทคณะรฐมนตรในการประชมวนท 1 มถนายน 2542 ไดมมตอนมตหลกการให

มหาวทยาลยของรฐจดจางพนกงานในลกษณะพเศษ โดยมวาระการจางทก�าหนดเวลาชดเจนแทนการบรรจขาราชการใหมในสถาบนอดมศกษา โดยไดรบเงนคาจางหรอคาตอบแทนจากเงน งบประมาณแผนดนหรอเงนรายไดของมหาวทยาลยตงแตป 2542 เปนตนมา ทงนเปนไปตาม หลกการทมหาวทยาลยสามารถจดจางบคลากรทมความรความสามารถในแบบพเศษ เพอสรางแรงจงใจใหมคนดคนเกงมาเปนอาจารยในอดมศกษาของรฐเพอการแขงขนทางการศกษา โดยเรยกวา “พนกงานมหาวทยาลย”

ดงน พนกงานมหาวทยาลยจงกลายเปนกลมพนกงานของรฐทมการรบรองสถานภาพเพยงอ�านาจจาก มต ครม. เทานน ท�าใหยงขาดความชดเจนในเรองสทธสวสดการและคาตอบแทนตางๆทดจะนอย เมอเปรยบเทยบกบกลมขาราชการ ซงในชวง 2-3 ปทผานมาจงเรมเกดการรวมตวของกลมพนกงานมหาวทยาลยในสงคมเครอขายออนไลนและมการแลกเปลยนความคดเหนกนไปตางๆนานา อาท สทธสวสดการความมนคงในหนาทการงาน ความกาวหนา สญญาจาง เปนตน

การแสดงความคดเหนผานโลกสงคมออนไลนกยงมขอจ�ากดอยมาก เมอพบวา กลมพนกงานมหาวทยาลย ยงคงมความวตกกงวลในการทจะแลกเปลยนความคดเหน จงอาจเปนไปไดวา สญญาจางทท�าไวกบมหาวทยาลยมคราวละ 1-4 ปนน มผลใหกลมพนกงานมหาวทยาลยเกดความไมมนใจ หรอรสกไมมนคงหากตองมขอเรยกรองและไมกลาแสดงความคดเหนมากมาย ทงทเปนกลมนกวชาการทงสน

ความแตกตางระหวางขาราชการ กบ พนกงานมหาวทยาลย

ขาราชการ พนกงานมหาวทยาลย

สถานะ มกฎหมายรองรบ ตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา

ไมมกฎหมายรองรบ เปนลกจาง (ชวคราว) ในลกษณะการจางพเศษทมวาระการจางทก�าหนดเวลาชดเจน

อตรา+คาจาง เปนไปตามท ก.พ. ก�าหนด เปนไปตามทมหาวทยาลยก�าหนด (ครม. ให 1.5/1.7)

สวสดการ เปนไปตามทกรมบญชกลางก�าหนด

เปนไปตามทมหาวทยาลยก�าหนด

การขนเงนเดอน ปละ 6% 2 ครงตอ ป ปละ 4% 1 ครงตอ ป

คาตอบแทนต�าแหนง คณ 2 เทา ไดรบ 1 เทา

ภาพท 1 แสดงเปรยบเทยบสถานะพนกงานมหาวทยาลยกบขาราชการทมา : เครอขายพนกงานมหาวทยาลย (2556) จาก http://u-staff.blogspot.com/

Page 68: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201468

ดงนนงานวจยนจงมสวนชวยในการส�ารวจความคดเหนและความตองการ โดยอาศย เครองมอทเปนไปตามหลกวธวจย ซงจะท�าใหไดขอมลทมาจากความคดเหนและความตองการของพนกงานมหาวทยาลยในเชงวทยาศาสตร เพอจะไดสะทอนสงทอยในใจของพนกงานมหาวทยาลยทปฏบตหนาทราชการเชนกน แตกลบมความแตกตางในสทธสวสดการความมนคงอนแตกตางกนอยมากมายหลายประการ ดงเชน

ประการแรก การท�าสญญาจางของพนกงานมหาวทยาลย สบเนองมาจากการลดจ�านวนอตราขาราชการเมอ 14 ปทผานมาสการบรหารจดการทยดหยน แตความเปลยนแปลงทเกดขนกลบกลายเปนความไมมนคงในอาชพทจะตองผกตดอยกบระยะเวลาในสญญา ซงสญญาเหลานเองทแตละมหาวทยาลยก�าหนดเวลาขนเองและอาจใชเปนเครองมอในการสรางความไมเปนธรรมแกบคลากรภายในมหาวทยาลย

ประการตอมา เงนคาจางของพนกงานมหาวทยาลย เมอวนท 12 ตลาคม 2542 คณะรฐมนตรมมตก�าหนดใหจดสรรงบประมาณส�าหรบเปนคาใชจายในการจางพนกงานมหาวทยาลยใหเพมขนจากอตราเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการ คอ พนกงานสายวชาการ หรอสาย ก. ในอตรา 1.7 และสายสนบสนน หรอ สาย ข. ในอตรา 1.5 เทาของอตราขาราชการพลเรอนในมหาวทยาลยแรกบรรจตามขอเสนอของ คปร. ตอมารฐบาลในสมยป 2554-2556 ไดมมตคณะรฐมนตรใหปรบฐานเงนเดอนขาราชการพลเรอนให ป.ตร 15000 บาท ป.โท 17,xxx บาท และ ป.เอก 20,xxx บาท แตทผานมาพนกงานมหาวทยาลยกลบยงไมไดรบความชดเจนในเรองน

จากประการขางตน หากมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ตองการจะเกบบคคลากรทเกงไวท�างานกตองมกลไกทส�าคญคอ (1) คาตอบแทนและความมนคง (2) สวสดการและขวญก�าลงใจ (3) โอกาสความกาวหนาและความภาคภมใจ ดงนการศกษาความคดเหนและความตองการของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จงเปนการศกษาความคดเหนตอสทธสวสดการ เพอสรปอภปรายความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการและใชประโยชนจากผลการวจยเพอสะทอนไปยงมหาวทยาลยใหเขาใจ

โดยการศกษาวจยนใชงบประมาณสวนตวของผวจยในฐานนะนกวชาการและกรรมการสภามหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมจากตวแทนคณาจารย ซงไมเกยวของกบส�านกสภามหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม หรอส�านกงานสภาคณาจารยและขาราชการ แตเปนการด�าเนนการวจยเพอน�าขอมลเชงวชาการไปใชประโยชนตอการเสนอประเดนวาระตางๆ แกมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมตอไป

2. วตถประสงคการวจย 2.1 เพอคนหาความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอ

สวสดการ2.2 เพอคนหาความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอ

ขวญก�าลงใจของการปฏบตหนาท

Page 69: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 69

2.3 เพอคนหาความตองการของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอคาตอบแทน

2.4 เพอคนหาความตองการของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอสวสดการ

3. ขอสนนษฐานการวจย 3.1 พนกงานมหาวทยาลยมความคดเหนวา การท�างานทมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ยงขาดสวสดการและขวญก�าลงใจทด 3.2 พนกงานมหาวทยาลยมความคดเหนวา การท�างานทมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ยงขาดความกาวหนาและความภาคภมใจ3.3 พนกงานมหาวทยาลยมความตองการคาตอบแทนและความมนคงทมากขน

4. นยามศพทเฉพาะ 4.1 พนกงานมหาวทยาลย ในงานวจยนหมายความถง พนกงานตามสญญาจางของ

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เฉพาะในสายวชาการ ทปฏบตหนาทในต�าแหนงคณาจารย ไดแก อาจารย ผชวยศาสตราจารย รองศาสตราจารย และศาสตราจารย

4.2 ความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลย ในงานวจยนหมายความถง การแสดงความรสกนกคดในแงมมตางๆ ทมตอความมนคง ขวญก�าลงใจ ความกาวหนาและความภาคภมใจ โดยแสดงผานการใหคะแนนความถตงแตมากทสดไปจนถงนอยทสด

4.3 ความตองการของพนกงานมหาวทยาลย ในงานวจยนหมายความถง การแสดงการเรยกรองในสงตางๆ ไดแก คาตอบแทน สวสดการ สญญาจาง โดยแสดงผานการใหคะแนนความถตงแตมากทสดไปจนถงนอยทสด

5. แนวคด ทฤษฏและวรรณกรรมทเกยวของ

5.1 สถานะภาพตามกฎหมายของพนกงานมหาวทยาลยตามทคณะรฐมนตรในการประชมวนท 1 มถนายน 2542 ไดมมตอนมตหลกการ

ใหมหาวทยาลยของรฐจดจางพนกงานในลกษณะพเศษ โดยมวาระการจางทก�าหนดเวลาชดเจนแทนการบรรจขาราชการใหมในสถาบนอดมศกษา โดยไดรบเงนคาจางหรอคาตอบแทนจากเงน งบประมาณแผนดน หรอเงนรายไดของมหาวทยาลยตงแตป 2542 เปนตนมา ทงนเปนไปตาม หลกการเพอใหมหาวทยาลยสามารถจดจางบคลากรทมความรความสามารถในแบบพเศษเพอสรางแรงจงใจใหมคนด คนเกงมาเปนอาจารยในอดมศกษาของรฐเพอการแขงขนทางการศกษา ทเรยกวา “พนกงานมหาวทยาลย” (กระทรวงศกษาธการ, 2556)

Page 70: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201470

เมอวนท 12 ตลาคม 2542 คณะรฐมนตรมมตก�าหนดใหจดสรรงบประมาณส�าหรบเปนคาใชจายในการจางพนกงานมหาวทยาลยใหเพมขนจากอตราเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการคอ พนกงานสายวชาการ หรอสาย ก. ในอตรา 1.7 และสายสนบสนน หรอ สาย ข. ในอตรา 1.5 เทาของ อตราขาราชการพลเรอนในมหาวทยาลยแรกบรรจตามขอเสนอของ คปร. จนกวามหาวทยาลยจะปรบเปลยนเปนมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ (มตคณะรฐมนตร, 2542) อกทง ยงเปนการทดแทนสทธ สวสดการทพงมเพอจงใจในการจางอาจารยเกงๆในอตราจางทสงกวา

ตอมามตคณะรฐมนตร เมอวนท 17 กรกฎาคม 2550 ไดมมตวา สถาบนอดมศกษาทเปนสวนราชการและมหาวทยาลยในก�ากบของรฐใหไดรบการจดสรรงบประมาณเพอการ ปรบอตราคาใชจายในการจางพนกงานมหาวทยาลย โดยใหด�าเนนการปรบปรงคาตอบแทน การจางพนกงานมหาวทยาลยใหสมพนธกบการปรบปรงคาตอบแทนภาคราชการ และรฐบาล ในสมยปจจบนมมตคณะรฐมนตรปรบฐานเงนเดอนในวนท 1 มกราคม 2555 มอตราเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการในระดบปรญญาตร คอ 8,700 บาทและระดบปรญญาโท คอ 12,600 บาทและระดบปรญญาเอก คอ 17,010 บาท ซงตอมาในวนท 1 เมษายน 2555 มการปรบอตราเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการในระดบปรญญาตรเปน 11,680 บาทและระดบปรญญาโท เปน 15,300 บาทและระดบปรญญาเอกเปน 19,000 บาทและในวนท 1 มกราคม 2556 ในระดบปรญญาตรเปน 13,300 บาทและระดบปรญญาโท เปน 16,400 บาทและระดบปรญญาเอก เปน 20,000 บาทและครงตอไปในวนท 1 เมษายน 2557 จะตองปรบอตราเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการในระดบปรญญาตรเปน 15,000 บาทและระดบปรญญาโทเปน 17,500 บาทและระดบปรญญาเอกเปน 21,000 บาท ทงนเพอใหเปนไปตามนโยบายของรฐบาลทจะปรบใหอตราคาจางสงขนเทากนทวทงประเทศ และในวนท 31 มกราคม 2555 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบการปรบเงนเดอนเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการ โดยใหมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2555 ซงสงผลใหตองไดรบฐานเงนเดอนตามคณวฒ อกทงคาครองชพและการชดเชย โดยเปนไปตามเกณฑทก�าหนด นอกจากนเมอวนท 7 พฤษภาคม 2556 คณะรฐมนตรยงมมตเหนชอบอนมตเงนงบประมาณเพมเตมส�าหรบพนกงานมหาวทยาลยทบรรจกอน 1 มกราคม 2555 เพอปรบเพมคณวฒในป 2555-2557 (มตคณะรฐมนตร, 2556)

5.2 คาตอบแทนและความมนคงของพนกงานมหาวทยาลย สบเนองจากมต ครม. ตางๆ ทเกยวของท�าใหปจจบนมหาวทยาลยทวประเทศไทย

ไดมการปรบเงนคาจางใหแกพนกงานทสงขน แตทงนยงมในอตราทไมเทากน เนองจากสภามหาวทยาลยตางๆ เชอวาตนมอ�านาจในการบรหารจดการเงนงบประมาณทไดจดสรรมา ดงน ทผานมาจงมอตราเงนเดอนพนกงานมหาวทยาลยทแตกตางกนในแตละท ซงทผานมาไดมการรวบตวกนของเครอขายพนกงานในสถาบนอดมศกษากวา 40 แหงทวประเทศไดออกมาเรยกรอง

Page 71: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 71

ขอความเปนธรรม ตอเรองสทธประโยชนและอยากใหมการปรบปรงแกไขกฎระเบยบตางๆ ใหกบพนกงาน เพอไดรบสทธประโยชนและการดแลไมนอยกวา หรอเทาเทยมกบขาราชการ

โดยทผานมาส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ไดเชญตวแทนเครอขายพนกงานสถาบนอดมศกษาฯ และผเกยวของมาหารอในเรองดงกลาว แตยงไมไดขอสรป แตทประชมจะประสานขอใหทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.) ชวยไปรวบรวมขอมลทงหมด ของพนกงานมหาวทยาลยในทกสถาบน เพอดวาขอมลตางๆ เปนอยางไร และจะมวธ ชวยแกปญหาใหกบพนกงานมหาวทยาลยไดมสทธประโยชนตางๆ เทาเทยมกบขาราชการ หรอไมนอยกวาไดอยางไร นอกจากนยงทราบวาพนกงานมหาวทยาลยราชภฎสวนใหญ และพนกงานมหาวทยาลยของรฐ ตองการจะขอกลบมาเปนขาราชการ เพราะเหนวาระบบราชการมนคง เชน ไดรบสวสดการ สทธประโยชน เครองราชอสรยาภรณ เปนตน (เดลนวสออนไลน, 2555)

ศ.ดร.สมคด เลศไพฑรย อธการบดมหาวทยาลยธรรมศาสตร (มธ.) ในฐานะประธาน ทปอ. กลาววา หากจะแกปญหาดงกลาวคงตองศกษาวา ปญหาของพนกงานมหาวทยาลยอยตรงไหน และทผานมา ทปอ.พยายามขอใหรฐบาลชวยดแลพนกงานมหาวทยาลยมาตลอด ทวาถามมตเพมสทธประโยชนใหขาราชการจงขอใหพนกงานมหาวทยาลยมสวนดวย สวนทวาจะใหพนกงานถอยหลงกลบไปเปนขาราชการหมด เหนวาเปนไปไมได เพราะตอนนมหาวทยาลยมพนกงานมหาวทยาลยจ�านวนมาก สวนเรองสวสดการ การรกษาพยาบาล ระบบประกนสงคมตางๆ นน ยอมรบวาเปนปญหา เพราะแตละแหงกน�าไปจดสวสดการไมเหมอนกน มาตรฐานกลางไมม ซง ทปอ.อาจจะตองน�าปญหานไปหารอรวมกนตอไป (เดลนวสออนไลน, 2555)

ดาน ศ.(พเศษ) ดร.มณฑล สงวนเสรมศร อธการบดมหาวทยาลยพะเยา (พม.) กลาววา พนกงานมหาวทยาลยมปญหาเรอของสทธประโยชนและสวสดการตางๆ ทไมเทาเทยม หรอนอยกวาขาราชการจรงๆ แตเมอพนกงานเขามาท�างานใหกบมหาวทยาลยๆจะตองพยายามดแลพนกงานของตนเองใหดทสด เพราะจรงๆ แลวพนกงานกท�างานไมไดนอยไปกวาขาราชการหรอบางคนท�างานมากกวาดวย ดงนนรฐบาลและมหาวทยาลยตองชวยดแลพนกงานมหาวทยาลย สวนเรองทจะใหพนกงานมหาวทยาลยกลบไปเปนขาราชการตนเหนวาคงท�าไดยาก เพราะทกอยางเปลยนไปหมดแลวและพนกงานมจ�านวนเพมเรอยๆ (เดลนวสออนไลน, 2555)

Page 72: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201472

อตราเงนเดอนพนกงานมหาวทยาลยแรกบรรจ กลมมหาวทยาลยราชภฏ / ภาระงานสอนตอสปดาห

ชอมหาวทยาลยสายวชาการ สายสนบสนนวชาการ วนเดอนป ท

ปรบ

ภาระงานสอนตอสปดาห

โท เอก ตร โท เอก ขาราชการ พม.

ม.รภ.มหาสารคาม 28,000 33,600 21,000 25,400 29,400 7 ก.พ. 57 16 16

ม.รภ.ชยภม 26,400 32,300 17,520 22,950 15 15

ม.รภ.สรนทร 60,010 32,300 12 12

ม.รภ.กาญจบร 26,250 31,500 19,500 22,750 15 15

ม.รภ.พระนครศรอยธยา 24,600 30,000 17,290 18 ก.ย. 56 15 15

ม.รภ.อดรธาน 24,600 30,000 17,290 24,600 18 ก.ย. 56 12 12

ม.รภ.นครสวรรค 24,600 28,900 16,957 20,910 1 ม.ค. 56 12 14

ม.รภ.อบลราชธาน 24,600 28,900 12 12-15

ม.รภ. หมบานจอมบง 24,600 30,000 18,620 22,960 1 ม.ค. 56 16 16

ม.รภ.ร�าไพพรรณ 24,500 30,000 12 12

ม.รภ.บานสมเดจเจาพระยา 23,100 28,690 15,300 31 พ.ค. 56 12 12

ม.รภ.นครปฐม 22,960 28,000 13 ก.ย. 56

ม.รภ.พบลสงคราม 22,960 28,500 15,190 19,890 30 ก.ย. 56 12 15

ม.รภ.จนทรเกษม 22,950 28,500 15,190 19,890 1 ก.ย. 56 12 12

ม.รภ.สราษฏรธาน 22,950 28,950 15,190 19,190 15 15

ม.รภ.เพชรบรณ 22,950 28,500 1 ต.ค. 56

ม.รภ.พระนคร 22,020 26,720 15,270 18,530 9 ส.ค. 56

ม.รภ.ราชนครนทร 21,880 26,250 17,250 20,130 เม.ย. 57 12 12

ม.รภ.นครราชสมา 21,620 28,000 15 15

ม.รภ.เลย 21,000 27,300 24 ม.ค. 57 12 12

ม.รภ.สกลนคร 20,450 26,600

ม.รภ.รอยเอด 19,890 28,500 1 ต.ค. 56 12 12

ม.รภ.กาฬสนธ 19,000 30,620

ม.รภ.วไลยอลงกรณ 19,000 25,000 11,810 12 12

ม.รภ.อตรดตถ 18,900 24,000 15,000 24,000 14 14

ม.รภ.เพชรบร 18,400 24,700 12 12

ม.รภ.บรรมย 18,360 22,820 14,020 22,820 1 ต.ค. 55 12 18

ภาพท 2 แสดงอตราคาจางพนกงานมหาวทยาลยในกลมมหาวทยาลยราชภฏทมา : เครอขายพนกงานมหาวทยาลย (2556) จาก http://u-staff.blogspot.com/

5.3 การพฒนาทรพยากรมนษยสความเปนเลศความทาทายของการบรหารในยคของการแขงขนดวยทนมนษย “คน” เปนตนทน

ส�าคญขององคการในการท�าใหองคการบรรลเปาหมายเชงยทธศาสตรและตอบสนองตอสภาพการ เปลยนแปลงทปรบเปลยนอยตลอดเวลา ซงการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรการศกษา ยงจ�าเปนตองสรางความเขมแขงใหเพยงพอทจะเผชญตอการเปลยนแปลงดงกลาว (อาภรณ ภวทยพนธ, 2548) ทรพยากรบคคลทมสมรรถนะสง มความส�าคญตอความส�าเรจขององคการ และองคกรจะบรรลเปาหมายได จะตองมการบรหารทรพยากรมนษยอยางสรางสรรคและชาญฉลาด

Page 73: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 73

โดยใชทกษะการบรหารจดวางคนใหเหมาะสมกบงาน เพอจะไดดงศกยภาพและความสามารถทมอยในตวของบคลากรมาใชใหเกดประโยชนสงสด และองคกรทดจะตองใหความส�าคญในการสงเสรมใหบคลากรไดรบการพฒนาอยางตอเนอง เพอเพมประสทธภาพการปฏบตงาน และเพอรกษาคนเกงใหอยกบองคกร ทงนเพอท�าใหองคกรบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ และสรางความไดเปรยบทางการแขงขนกบองคการอนๆ ได (Competitive Advantage)

6.ขอบเขตของการศกษา การวจยมขอบเขตดานประชาการ คอ พนกงานตามสญญาจางของมหาวทยาลยราชภฏ

เชยงใหมเฉพาะในสายวชาการ ทปฏบตหนาทในต�าแหนงคณาจารย ไดแก อาจารย ผชวยศาสตราจารย รองศาสตราจารย และศาสตราจารย ทมสญญาจางกบมหาวทยาลยตงแตหนงป ขนไป

การวจยมขอบเขตเนอหา เนนการคนหาความคดเหนและความตองการของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เฉพาะประเดนดานการบรหารงานบคคล ผานการแสดงความรสกนกคดในแงมมตางๆ ทมตอ ความมนคง ขวญก�าลงใจ ความกาวหนาและความภาคภมใจ หรอการแสดงการเรยกรองในสงตางๆ ไดแก คาตอบแทน สวสดการ สญญาจาง โดยแสดงผานการใหคะแนนความถตงแตมากทสดไปจนถงนอยทสด

การวจยมขอบเขตเวลา ใชระยะเวลารวบรวมเปน สชวงๆ ละ 15 วน รวม 2 เดอน คอ ชวงทหนง : ออกแบบงานวจย ชวงทสอง : ลงส�ารวจขอมลและวเคราะหขอมล ชวงทสาม : สรปผล สถตบรรยาย ชวงทส : สรปอภปรายผล และลงส�ารวจในคราวประชมคณาจารยมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

7. วธการวจยและเครองมอวจย ความคดเหนและความตองการของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ใชแบบสอบถาม

ทตรวจสอบโดยผเชยวชาญ 2 ทาน จากนนน�าแบบสอบถามทแกไขปรบปรงแลวลงส�ารวจในคราวประชมคณาจารยมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ประจ�าปการศกษา 2/2566 ในวนท 12 มนาคม 2557 มจ�านวนประชากรเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการจ�านวนทงสน 326 คน (มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, 2557) ซงเกบกลมตวอยางไดทงสน 171 คน คดเปนรอยละ 52 ของประชากรทงหมด

จากนนจงใชสถตเชงพรรณนาท�าการวเคราะหขอมล คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ซงก�าหนดการใหคะแนนค�าตอบของแบบสอบถามดงน ระดบความคดเหนมากทสด ก�าหนดให 5 คะแนน ระดบความคดเหนมากก�าหนดให 4 คะแนน ระดบความคดเหนปานกลาง ก�าหนดให 3 คะแนน ระดบความคดเหนนอยก�าหนดให 2 คะแนน ระดบความคดเหนนอยทสดก�าหนดให 1 คะแนน (บญชม ศรสะอาด และมนตร อนนตรกษ, 2549) และ

Page 74: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201474

หาคาเฉลยของค�าตอบแบบสอบถาม โดยใชเกณฑในการแปลความหมายของคาเฉลย ดงน คอ คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง มความคดเหนอยในระดบมากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถงมความคดเหนอยในระดบมาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง มความคดเหนอยในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มความคดเหนอยในระดบนอย คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถงมความคดเหนอยในระดบนอยทสด

8.สรปผลการวจยผลการวจยของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการตามประเดนความคดเหนและความ

ตองการ ไดคาคาเฉลยรอยละ และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation หรอ S.D.) แสดงตามตารางสรปผลขอมลแยกประเดน ดงน

ตารางท 8.1 แสดงจ�านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถามจ�าแนกตามสถานะทาง ครอบครว

สถานะทางครอบครว จ�านวน (คน) รอยละโสด 83 48.54สมรส ยงไมมบตร 23 13.45สมรส มบตร และสามหรอภรรยา เบกคาเลาเรยนบตรได 11 6.43สมรส มบตร และสามหรอภรรยา เบกคาเลาเรยนบตร ไมได 49 28.65อนๆ 2 1.17ไมระบ 3 1.75

รวม 171 100.00

ตารางท 8.2 แสดงจ�านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถามจ�าแนกตามภาระการเลยง ดบพการ

ภาระการเลยงดบพการ จ�านวน (คน) รอยละดแล บพการ ยงท�างาน หรอเบกคารกษาพยาบาลไดอย 57 33.33ดแล บพการ ไมสามารถท�างาน หรอไมสามารถเบกคารกษาพยาบาลได

76 44.44

ไมมภาระเลยงดแลบพการ 35 20.47ไมตอบ 3 1.75

รวม 171 100.00

Page 75: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 75

ตารางท 8.3 แสดงจ�านวนและคารอยละของผตอบแบบสอบถามจ�าแนกตามระยะเวลาการ ท�างาน

ระยะเวลาการท�างาน จ�านวน (คน) รอยละระหวาง 3 เดอน -1 ป 5 2.92ระหวาง 1 ปกวา - 4 ป 47 27.49ระหวาง 4 ปกวา -7 ป 44 25.73ตงแต 7 ป ขนไป 72 42.11ไมตอบ 3 1.75

รวม 171 100.00

ตารางท 8.4 แสดงความคดเหนและความตองการเฉลยอยในระดบ มากทสด (ระหวาง 4.51–5.00)

คาตอบแทน คาจาง สวสดการตองการใหมหาวทยาลยปรบปรงอตราคาจาง/เงนเดอน ใหเทยบเทากบมหาวทยาลยอน เพอการแขงขนและรกษาบคลากรทมความสามารถเอาไว

(S.D.=0.80)

สญญาจางและความมนคงในการท�างานตองการใหมหาวทยาลยมการตอสญญาจางเรมจาก 1 ป (ผานชวงทดลองงาน) ตอเปน 4 ป แลวตอเปนจนถงอาย 60 ป

(S.D.=0.84)

ตองการใหมหาวทยาลยด�าเนนการตอสญญาจางถงอาย 60ป โดยมเงอนไขของการยกเลกสญญาจางทเปนธรรม หรอเปนทยอมรบของทกฝาย

(S.D.=1.03)

มหาวทยาลยควรมการสนบสนนเงนรางวลและประกาศเกยรตคณแก อาจารยทไดตพมพผลงานวชาการในวารสารตางๆทงในหรอตางประเทศ เพอสรางแรงจงใจในการพฒนาผลงานทางวชาการ

(S.D.= 0.93)

มหาวทยาลยควรมแนวทางการสนบสนนการพฒนาบคลากรเพอศกษาตอโดยลดเงอนไขทยงยาก ซบซอน ในการขอทนการศกษาอยางเปนธรรมและทวถง

(S.D.= 0.87)

การสนบสนนและการจงใจไมพบ

Page 76: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201476

ตารางท 8.5 แสดงความคดเหนและความตองการเฉลยอยในระดบ มาก (ระหวาง 3.51 – 4.50)

คาตอบแทน คาจาง สวสดการอตราคาจาง/เงนเดอนในปจจบน ไมสอดคลองกบสภาวะคาครองชพ/เงนเฟอ ซงไดรบต�ากวาเกณฑทควรจะได เมอเปรยบเทยบกบมหาวทยาลยอน

(S.D.=1.01)

สญญาจางและความมนคงในการท�างานสญญาจางระยะสน 4 ป ท�าใหทานไมกลาแสดงความคดเหน หรอวพากษวจารณการท�างานของมหาวทยาลยอยางตรงไปตรงมา

(S.D.=1.05)

สญญาจางระยะสน 4 ป ท�าใหเกดความไมมนคงในอาชพ หรออาจถกบอกเลกจางโดยขดตอหลกธรรมาภบาล

(S.D.=0.98)

สญญาจางระยะสน 4 ป ท�าใหขาดโอกาสในการตดตอธรกรรมทางการเงน เพอความมนคงของตนเองและครอบครว

(S.D.=1.04)

การสนบสนนและการจงใจตองการใหมหาวทยาลยจดสรรงบประมาณ ส�าหรบการศกษาดงานยงตางประเทศแก อาจารยประจ�าอยางเสมอภาคและทวถง

(S.D.=1.04)

มหาวทยาลยควรมระบบจงใจเพอใหเกดการพฒนาผลงานทางวชาการแก อาจารยอยางเปนรปธรรมชดเจน โดยมขนตอนทสะดวก รวดเรว การเดนเอกสาร ระยะเวลาพจารณา และการชวยเหลอชแนะเปนอยางด

(S.D.=1.08)

มหาวทยาลยควรกระจายอ�านาจการบรหารงบประมาณการวจยไปยงคณะเพอความสะดวกรวดเรวในการพจารณาทนวจยตามความเชยวชาญของศาสตรในสาขาตางๆไดคลองตวมากขน

(S.D.=1.08)

ตารางท 8.6 แสดงความคดเหนและความตองการเฉลยอยในระดบ นอย (ระหวาง 1.51-2.50)

คาตอบแทน คาจาง สวสดการไดรบการดแล คาจาง สทธสวสดการ ความมนคงความกาวหนา หรอสญญาจาง อยางเหมาะสมและจงใจ

(S.D.=1.05)

มหาวทยาลยให คาจาง/เงนเดอน แกพนกงานมหาวทยาลยไดอยางถกตองตามมตคณะรฐมนตรแลว

(S.D.=1.02)

เงนรางวล หรอเงนโบนส ทไดรบจากการจดสรรของมหาวทยาลยมความถกตองเหมาะสม โปรงใส และนาภาคภมใจ

(S.D.=0.97)

สญญาจางและความมนคงในการท�างานมการชแจงหลกการ รายละเอยด ขนตอนในการพจารณาใหตอสญญาจางฯ หรอไมตอสญญาจางฯ อยางชดเจน

(S.D.=1.05)

Page 77: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 77

มสวนรวมในการวางแผนจดสรร สทธประโยชน ความเสมอภาพ ความมนคงในการด�ารงสถานภาพของพนกงานมหาวทยาลยตามหลกการบรหารอยางมสวนรวมและธรรมมาภบาล อยางชดเจนเสมอมา

(S.D.=1.03)

มหาวทยาลยไดเปดโอกาสใหทานมสวนรวมในการก�าหนด วธการ ขนตอน การประเมนผลการท�างานอยางเปนธรรมและโปรงใส

(S.D.=1.02)

การสนบสนนและการจงใจมความพงพอใจตอการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลย (S.D.=0.99)

***ทงนไมปรากฏคะแนนคาเฉลยรอยละ และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation หรอ S.D.) ในระดบปานกลาง และระดบนอยทสด ทมนยส�าคญจงไมน�ามาแสดงผล

9. อภปรายผลการวจยพนกงานมหาวทยาลยสวนหนง (รอยละ 48.54) ยงคงเปนกลมหนมสาวทยงไมมครอบครว

และอกสวนหนงมาจากครอบครวของกลมขาราชการ (รอยละ 33.33) ทรนพอแมยงสามารถดแลตวเอง หรอมสวสดการเบกจายรกษาพยาบาลไดโดยไมตองพงพาลกหลาน แตทงนยงคงมกลมพนกงานมหาวทยาลยอกไมนอย (รอยละ 44.44) ทเปนพนกงานมหาวทยาลยมาจากกลม ครอบครวอนๆไมมสทธสวสดการในการเบกคารกษาพยาบาลใหตนเอง ครอบครวและบพการ อกทงยงไมสามารถเบกจายคาเลาเรยนของบตรไดถาหากมครอบครวในอนาคต (นพดล วศนสนทร, 2555) ซงจากขอมลเมอเปรยบเทยบกบกลมขาราชการเดมทสามารถเบกสงตางๆ ไดแลวนน แสดงใหเหนชดวากลมพนกงานมหาวทยาลยจะมปญหาเรองสวสดการอยางแนนอนในภายภาคหนา โดยงานวจยนจะไดอภปรายความคดเหนในประเดน ความมนคง ขวญก�าลงใจ ความกาวหนาความ ภาคภมใจ อกทงในประเดนความตองการ การเรยกรองในสงตางๆ อาท คาตอบแทน สวสดการ สญญาจาง ตามวตถประสงคการวจยดงน

9.1 ความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอสวสดการพบวา ความคดเหนหลายขอปรากฏคะแนนระดบมากทสด มาก และนอย ซงลวน

มความหมายในแงลบตอมหาวทยาลยทงสน อาท การดแลผลประโยชนในสวสดการตางๆ ทยงไมจงใจอยางเหมาะสม อกทงเงนรางวลและการประกาศเกยรตคณตางๆในงานดานวชาการกยงไมไดรบการสนบสนนเทาทควร อกทงขาดความชดเจน หรอขาดการมสวนรวมในการก�าหนดสทธสวสดการของกลมพนกงานมหาวทยาลยอยางชดเจน เสมอมา

Page 78: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201478

9.2 ความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอขวญก�าลงใจของการปฏบตหนาทพบวา ความคดเหนหลายขอ ปรากฏคะแนนระดบมากทสด มาก และนอย มความ

หมายแงลบตอขวญและก�าลงใจในการปฏบตงาน ทงสน อาท แรงจงใจในการพฒนาผลงาน ทางวชาการ แนวทางการสนบสนนการพฒนาบคลากร ระบบจงใจเพอใหเกดการพฒนาผลงาน ทางวชาการ การมสวนรวมในการวางแผนจดสรร สทธประโยชน เงนรางวล หรอเงนโบนส

ความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลย ในขอ 9.1 และ 9.2 สามารถอภปรายใหเหนชดเจนวา พนกงานงานมหาวทยาลยมความคดเหนถง ความภาคภมใจในระดบทนอยมาก อนมสาเหต มาจากการดแลผลประโยชนในสวสดการตางๆ ยงไมไดรบแรงจงใจอยางเหมาะสม และขาดการ มสวนรวมในการวางแผนจดสรร สทธประโยชน เงนรางวล หรอเงนโบนส ใหแกกลมพนกงานมหาวทยาลย

การแสดงความคดเหนของพนกงานมหาวทยาลยจงเปนการแสดงความร สกนกคด ในประเดนการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ทงนความคดเหนมใชขอมล ทถกตองเสมอไป ขนอยกบวาผแสดงความคดเหนเปนใคร มประสบการณหรอมเหตผลมากนอยเพยงใดประกอบดวย แตถงอยางไร ขอคดเหนกสามารถสะทอนขอมล ปรากฏการณ และเรองราวตางๆ ตามทปรากฏออกมาไดในระดบหนงเชนกน

9.3 ความตองการของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอคาตอบแทนพบวา ประเดนคาตอบแทนจากทคณะรฐมนตร เคยมมตอนมตก�าหนดใหจดสรรงบ

ประมาณส�าหรบเปนคาใชจายในการจางพนกงานมหาวทยาลยใหเพมขนจากอตราเงนเดอนแรกบรรจของขาราชการ คอ อตรา 1.7 เพอเปนการทดแทนสทธสวสดการทพงมเพอจงใจในการจางอาจารยเกงๆในอตราจางทสงกวา ท�าใหปจจบนมหาวทยาลยทวประเทศไทย ไดมการปรบเงนคาจางใหแกพนกงานทสงขน แตทงนยงมในอตราทไมเทากน เนองจากสภามหาวทยาลยตางๆ เชอวาตนมอ�านาจในการบรหารจดการเงนงบประมาณทไดจดสรรมา

ดงนกลมพนกงานมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมจงไดแสดงความตองการเพอเรยกรองคาตอบแทนทตนเชอวายงไมไดรบความเปนธรรม ซงลวนมคะแนนความตองการในระดบมากทสดอยหลายประเดน อาท ตองการใหมหาวทยาลยปรบปรงอตราคาจาง/เงนเดอน ใหเทยบเทากบมหาวทยาลยอน เพอการแขงขนและรกษาบคลากรทมความสามารถเอาไว (S.D.=0.80) หรอเชอวา มหาวทยาลยให คาจาง/เงนเดอน แกพนกงานมหาวทยาลยไดอยางถกตองตามมตคณะรฐมนตรแลว (S.D.=1.02) เปนตน

Page 79: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 79

9.4 ความตองการของพนกงานมหาวทยาลยในดานการบรหารงานบคคลตอสวสดการพบวา ประเดนสวสดการ พนกงานมหาวทยาลย ไดแสดงผานการใหคะแนนความถ

ตงแตมากทสดไปจนถงนอยทสด เพอแสดงการเรยกรองในประเดนสวสดการ ทเชอวาเปนสงทตนควรจะไดรบและยงมสวนเปนแรงจงใจในการพฒนาความกาวหนา อาท ความตองการการสนบสนนเงนรางวลและประกาศเกยรตเพอสรางแรงจงใจในการพฒนาผลงานทางวชาการ (S.D.= 0.93) หรอความตองการสนบสนนการศกษาตอ โดยมองวาทผานมายงคงมเงอนไขทยงยาก ซบซอน ในการขอทน (S.D.= 0.87) หรอความตองการใหจดสรรงบประมาณเพอการศกษาดงาน ยงตางประเทศ (S.D.=1.04) เปนตน

ตอมาในประเดนสญญาจางจดวาเปนความตองการของพนกงานมหาวทยาลย ในดานการบรหารบคคลตอสวสดการอยางหนงทเกยวของกบความมนคงทงภายในมหาวทยาลยคอการท�างาน และภายนอกมหาวทยาลยตอการท�าธรกรรมสญญาตอสถาบนการเงน ความ นาเชอถอ ภาพลกษณและความมนคง ซงทผานมากลมพนกงานมหาวทยาลย ยงคงมความวตกกงวลใน สญญาจางทท�าไวกบมหาวทยาลยมคราวละ 1-4 ป เพราะรสกไมมนใจ หรอไมมนคง หากตองมขอเรยกรอง และสงผลใหพนกงานสวนใหญไมกลาแสดงความคดเหนในทสาธารณะ

ทงนพนกงานมหาวทยาลย ยงไดแสดงผานการส�ารวจวจย โดยมคะแนนความถตงแตมากทสดไปจนถงนอยทสด เพอแสดงการเรยกรองในประเดนสญญาจาง อาทตองการใหมหาวทยาลยมการตอสญญาจาง เรมจาก 1 ป ตอเปน 4 ป แลวตอเปนจนถงอาย 60 ป (S.D.=0.84) และตองการใหมหาวทยาลยด�าเนนการตอสญญาจางถงอาย 60ป โดยมเงอนไขของการยกเลกสญญาจางทเปนธรรม หรอเปนทยอมรบของทกฝาย (S.D.=1.03) โดยมองวาสญญาจางระยะสน 4 ป มสวนท�าใหไมกลาแสดงความคดเหน หรอวพากษวจารณการท�างานของมหาวทยาลยอยางตรงไปตรงมา (S.D.=1.05) และยง ท�าใหเกดความไมมนคงในอาชพ หรออาจถกบอกเลกจางโดยขดตอหลกธรรมาภบาล (S.D.=0.98) และสญญาจางระยะสนเพยง 4 ป ยงท�าใหขาดโอกาสในการตดตอธรกรรมทางการเงนเพอความมนคงของตนเองและครอบครว (S.D.=1.04) อกดวย

ความตองการของพนกงานมหาวทยาลย ในขอ 9.2 และ 9.3 ไดแสดงผานการใหคะแนนความถตงแตมากทสดไปจนถงนอยทสด เพอแสดงการเรยกรองในประเดนตางๆ ซงปรากฏ ภาพรวมแสดงใหเหนวา พนกงานมหาวทยาลยยงคงตองการเรยกรองใหมหาวทยาลยสนอง ตอบตามความตองการทตนเชอวายงไมไดรบ หรอควรไดรบ ตามผลการส�ารวจวจย โดยสรป ผลการวจยเปนไปตามขอสนนษฐานการวจย คอ พนกงานมหาวทยาลยมความตองการคาตอบแทนและความมนคงทมากขนและมความคดเหนวา การท�างานทมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมยงขาดสวสดการ ขาดขวญก�าลงใจทด ขาดความกาวหนาและขาดความภาคภมใจ โดยปรากฏมความ คดเหนในดานความพงพอใจตอการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยโดยรวมในระดบนอย (S.D.=0.99) อกดวย

Page 80: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201480

เพราะฉะนนมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ก�าลงเผชญกบความทาทายของการบรหารในยคของการแขงขน ทจะตองท�าใหองคการบรรลเปาหมายเชงยทธศาสตรและตอบสนองตอสภาพการเปลยนแปลงทปรบเปลยนอยตลอดเวลา ขอมลจากการวจยทงหมดนจงสะทอนใหเหนวา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมยงไมสามารถตอบสนอง หรอสรางทศนคตรวมทดใหแกบคลากรไดอยางมประสทธภาพ ทงนเปนเพราะวาความคดเหนและความตองการของกลมพนกงานมหาวทยาลย ยงคงเปนอปสรรค ยงขาดการมสวนรวมและขาดความเขาอกเขาใจกนของคนในองคกร อนเปนหวใจหลกในการบรหารองคกรสมยใหมทตองพงพาศกยภาพของทรพยากรบคคลเปนส�าคญ เพราะวาการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรการศกษา เปนสงจ�าเปนตอการเปลยนแปลงและพฒนาขององคกร (อาภรณ ภวทยพนธ, 2548) ดงนนหากมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมตองการจะเกบบคคลากรทเกงไวท�างานกตองมกลไกทส�าคญคอ (1) คาตอบแทน (2) สวสดการ และ (3) ความภาคภมใจ/สญญาจางทมงคง ซงทกวนนยงมปญหาอยมาก และสงทจะตองด�าเนนการอยางตอเนอง กคอ การสรางระบบในการพฒนาศกยภาพและความสามารถของบคลากร ควบคไปกบระบบการรกษาคนใหอยกบองคกร โดยใชการจงใจ การสรางขวญและ ก�าลงใจใหบคลากรมความรสกอยากทจะท�างานรวมกบองคการนนๆ ตลอดไป (นพดล วศนสนทร,2555)

10. ขอเสนอแนะ10.1 ควรน�าผลการวจยนน�าเสนอตอผบรหารและสภามหาวทยาลยเพอรบทราบ

เพอใชเปนแนวทางในกรบรหารจดการงานดานบคคลของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมเพอใหเกดความพงพอใจ

10.2 ควรมการส�ารวจวจยเชนนในทกๆ ป เพอใชเปนฐานขอมลในการพฒนา ของการบรหารบคคลของมหาวทยาลย

10.3 ในอนาคตควรมการส�ารวจวจย เพมเตมในกลมประชากร ทเปนบคลากรของมหาวทยาลยในกลมอนๆ ดวย

10.4 สามารถน�าผลวจยนมาใชในการอธบายเชงทฤษฎเกยวกบการบรหารองคกรและใชเปนกรณศกษาในประเดนทางวชาการอนๆ เพอขยายองคความรตอไป

Page 81: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 81

เอกสารอางองกระทรวงศกษาธการ. (2556). บนทกขอความท ศธ 0509(5).5/2556 ลงวนท 13 กมภาพนธ

2556 สบคนเมอ 7 เมษายน 2557, จาก http://www.cabinet.thaigov.go.th/เครอขายพนกงานมหาวทยาลย. (2556) แสดงเปรยบเทยบสถานะพนกงานมหาวทยาลยกบ

ขาราชการ. สบคนเมอ 7 เมษายน 2557, จาก http://u-staff.blogspot.com/ เดลนวสออนไลน. (2555). เมอพนกงานมหาวทยาลยขอกลบเปนขาราชการ. ขาววนท 11

มถนายน 2555 สบคนเมอ 7 เมษายน 2557, จาก ww.dailynews.co.th/Content/education/15947

นพดล วศนสนทร. (2555). ความแตกตางระหวางขาราชการกบพนกงานมหาวทยาลย กรณกอนปรบอตราเงนเดอนของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม 15 ตลาคม 2555. สาขาวชานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. เอกสารอดส�าเนา.

บญชม ศรสะอาด และมนตร อนนตรกษ. (2549). เอกสารประกอบวชา 504702 การสรางเครองมอ ในการวจย. ภาควชาการวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

มตคณะรฐมนตร. (2542). ส�านกเลขาธการคณะรฐมนตร ตามส�าเนามตคณะรฐมนตร เมอวนท 12 ตลาคม 2542 สบคนเมอ 7 เมษายน 2557, จาก http://www.cabinet.thaigov.go.th/

มตคณะรฐมนตร. (2556). ส�านกเลขาธการคณะรฐมนตร ตามส�าเนามตคณะรฐมนตร เมอวนท 7 พฤษภาคม 2556 สบคนเมอ 7 เมษายน 2557, จาก http://www.cabinet.thaigov.go.th/

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. (2557). กองบรหารงานบคคล มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. ขอมล ณ วนท 31 มกราคม 2557. สบคนเมอ 7 เมษายน 2557, จาก http://www.personal.cmru.ac.th/web55/index.php?file=page&op=t_information_2555

อาภรณ ภวทยพนธ . (2548 ).Competency Dictionary . กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

Page 82: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 83: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

การศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

The Relationship of Gender on Quality of Life in the work of Employeesin Private Companiesin Muang District, Chiang Mai.

ปทมา บญชวย1 | ปะราส อเนก2

บทคดยอบทความนมวตถประสงค เพอ 1) เพอศกษาคณภาพชวตในการท�างาน ทง 4 ดานของ

พนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 2) เพอศกษาความสมพนธของเพศทสงผลตอคณภาพชวตพนกงานบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม กลมตวอยางทใชในการศกษาคอพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม จ�านวน 250 ราย วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และใชสถตเพอการทดสอบสมมตฐานคอสถตพนฐานสมประสทธสหสมพนธ แบบเพยรสน

ผลการศกษา พบวา เพศมความสมพนธตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม จงหวดเชยงใหมอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.78) จ�าแนกตามปจจยยอยรายดาน 3 อนดบแรก ไดแก ดานสภาพแวดลอมในการท�างาน (คาเฉลย 3.97) รองลงมา คอ ดานความปลอดภย อาชวอนามย (คาเฉลย 3.86) และดานคาตอบแทน (คาเฉลย 3.70) จ�าแนกตามเพศ พบวา เพศหญงมความสมพนธตอคณภาพชวตในการท�างานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มากกวาเพศชาย

ผลการศกษาปจจยความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทง 4 ดาน พบวา

1. ดานสภาพแวดลอมในการท�างาน พบวา เพศหญงมความสมพนธตอดานสภาพแวดลอมในการท�างาน มากกวาเพศชายและจากการทดสอบสมมตฐาน พบวา เพศไมมความสมพนธตอดานสภาพแวดลอมในการท�างาน

2. ดานความปลอดภย อาชวอนามย พบวา เพศหญงมความสมพนธตอดานความปลอดภย อาชวอนามย มากกวาเพศชายและจากการทดสอบสมมตฐาน พบวา เพศไมมความสมพนธ กบดานความปลอดภย อาชวอนามย

3. ดานการยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนา พบวา เพศหญงมความสมพนธตอดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา มากกวาเพศชายและจากการทดสอบสมมตฐาน พบวา เพศมความส�าคญตอดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา

1 นกศกษาหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ คณะวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 อาจารย ดร. ประจ�าสาขาวชาการตลาด คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 84: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201484

4. ดานคาตอบแทน พบวา เพศหญงมความสมพนธตอดานคาตอบแทน มากกวาเพศชาย จากการทดสอบสมมตฐาน พบวา เพศมความส�าคญตอดานคาตอบแทน

ค�าส�าคญ : คณภาพชวตในการท�างาน สภาพแวดลอมในการท�างาน ความปลอดภย อาชวอนามย การยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนา คาตอบแทน

ABSTRACTThe objectives of this study were 1) to study quality of life in 4 aspects of

work of employees in private companies in Muang District, Chiang Mai. 2) to study relationship of gender affected quality of life of employees in private companies in Muang District, Chiang Mai. The samples of this study were 250 employees in private companies in Muang District, Chiang Mai. Analysis of data was descriptive statistics composed of frequency, percentage, and average score. The statistics used to test hypothesis was basic statistics, Pearson’s correlation coefficient.

The result of this study was found that gender related with quality of life in the work of employees in private companies in Muang District, Chiang Mai. It was at a high level (average 3.78). The result was classified by 3 factors that were environment of working (average of 3.97), then safety of occupational health (average of 3.86), and the compensation (average of 3.70). The result classified by gender was found that female had more relationship on quality of life in the work of private companies in Muang District, Chiang Mai than male.

The results of studying about relationship of gender on quality of life in 4 aspects of work of employees in private companies in Muang District, Chiang Mai were as follows:

1. In environment of working aspect, it was found that female had more relationship of environment of working than male. From hypothesis test, it was found that gender had no relationship of environment of working.

2. In safety of occupational health aspect, it was found that female had more relationship of safety of occupational health than male. From hypothesis test, it was found that gender had no relationship of safety of occupational health.

3. In social acceptance, training, and developing aspect, it was found that female had more relationship of social acceptance, training, and developing than male. From hypothesis test, it was found that gender affected to social acceptance, training, and developing.

Page 85: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 85

4. In compensation aspect, it was found that female had more relationship of compensation than male. From hypothesis test, it was found that gender affected compensation.

Keywords : Quality of Life in the work. The Working Environment. Occupational safety. Social acceptance, training and development. compensation

บทน�าปจจบนการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย สงคมและเศรษฐกจของโลก สงผลตอการพฒนา

องคกร และการพฒนาทรพยากรมนษยทงภาครฐและเอกชน รวมทงองคกรระหวางประเทศ ซงกระทบตอการจดการระบบท�างานตางๆ ในองคกร โดยเฉพาะการเหนความส�าคญของคณภาพชวตการท�างานและสภาพแวดลอมในการท�างานของพนกงานทมการแขงขนสง ดงนนคณภาพชวตในการท�างานจงเปนรากฐานทท�าใหองคกรประสบความส�าเรจ สอดคลองกบ เฮอรซเบอรก (Herzberg อางถงใน ณฐเดช จนทรางศ, 2547:54) ทอธบายไววาการมคณภาพชวตการท�างานของพนกงานเปนปจจยจงใจ (Motivational Factors) และปจจยค�าจนหรอปจจยสขศาสตร (Maintenance or Hygiene Factors) ท�าใหพนกงานใชความสามารถและท�างานใหไดผลส�าเรจของงาน

ประเทศไทยไดมการสรางเกณฑมาตรฐานของคณภาพชวต เปาหมายหลกในการพฒนาคณภาพชวตคอการใหมความสามารถในการพงพาตนเอง คณภาพชวตในการท�างานเปน องคประกอบหรอเปนมตหนงทส�าคญของคณภาพชวต เปนค�าทมความหมายกวางครอบคลมไป ในทกดานทเกยวของกบชวตในการท�างานของแตละบคคลและสภาพแวดลอมในการท�างานภายในองคกรแตจะมเปาหมายส�าคญรวมกนอยทการลดความตงเครยดทางจตใจเพอเพมความพงพอใจในงานทซงถอเปนกลไกลส�าคญในการปรบปรงคณภาพชวตในสถานทท�างาน (ชตมา เทยนใส 2551:28)

แนวทางการพฒนาคณภาพชวตของพนกงานและสภาพแวดลอมในทท�างานอาจท�าไดหลายแนวทาง เชน เรมจากศกษาโดยใชปรชญาทางดานการแรงงานสมพนธทจะสนบสนนคณภาพชวตในการท�างาน ซงเปนความพยายามอยางเปนระบบขององคการ เพอเปดโอกาสใหแกพนกงานไดมบทบาททมผลกระทบตองานของตนและมสวนในการสรางประสทธผลขององคการในภาพรวมมากขน การปฏบตในกลมนจะเนนทการหาทางใหอ�านาจแกพนกงาน โดยการเปดโอกาสใหพนกงานเขามามสวนรวมในการตดสนใจซงเปนการเนนทการบรหารแบบมสวนรวมเพอใหเกดแรงจงใจและมความพงพอใจในการท�างาน (Werther&Davis : 1993 อางถงใน จ�าเนยร จวงตระกล, 2548:16)

ทรพยากรบคคลจะมสวนผลกดนใหองคกรมการพฒนาการอยางมระบบและตอเนองตลอดจนสงเสรมใหองคกรประสบความส�าเรจในการด�าเนนการในอนาคต ผทเกยวของกบงานบคลากรหรอบคคลทตองปฏบตงานเกยวของกบบคลากรขององคกร รวมกนใชความรทกษะและ

Page 86: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201486

ประสบการณในการสรรหาการคดเลอกและบรรจบคคลทมคณสมบตเหมาะสมใหเขาปฏบตงานในองคกรพรอมทงด�าเนนธ�ารงรกษาและพฒนาใหบคลากรขององคกรมศกยภาพทเหมาะสมตลอดจนเสรมสรางหลกประกนใหแกสมาชกทตองพนจากการรวมงานกบองคกรใหสามารถด�ารงชวต ในสงคมไดอยางมความสขในอนาคต คณภาพชวตของการท�างานจงเปนประเดนส�าคญประเดนหนงขององคกร ทองคกรควรเสรมสรางคณภาพชวตการท�างานดวยวธตางๆ เพอใหบคลากรม ความสขกบการท�างาน อนเปนการปองกนมใหบคลากรเกดความรสกวาคณภาพชวตในการท�างานต�าลง (นพดล สขเกษม, 2554:21)

ดวยความเปนมาและความส�าคญของปญหาดงกลาวขางตน ผวจยจงสนใจศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม เพอน�ามาเปนแนวทางการพฒนาคณภาพชวตการท�างาน และสงเสรมใหพนกงานบรษทเอกชนมคณภาพชวตทดขนตอไป

วตถประสงค1. เพอศกษาความสมพนธของเพศทสงผลตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงาน

บรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม2. เพอศกษาคณภาพชวตในการท�างานทง 4 ดานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอ

เมอง จงหวดเชยงใหม

วธด�าเนนการวจยการศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน

ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มวธด�าเนนการศกษาดงน

1. รปแบบการศกษาการศกษาครงนเปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยการคนหาความ

สมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างาน ไดแก 1. ดานสภาพแวดลอมในการท�างาน 2. ดานความปลอดภย อาชวอนามย 3.การยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนา 4. คาตอบแทนตอพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยใชวธการศกษาเชงส�ารวจ (Survey Research)

2. ประชากรและกลมตวอยาง1.ประชากร คอ พนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมองจงหวดเชยงใหม 2. กลมตวอยาง คอ พนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง ในจงหวดเชยงใหม โดยใช

วธแบบสมตวอยางสตรก�าหนดขนาดตวอยางของ W.G. Cochran (1953) ทระดบความเชอมน 0.05 ไดกลมตวอยางจ�านวน250 คน

Page 87: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 87

การวจยครงนไดใชแบบมโครงสราง (Questionnaire) ซงแบงออกเปน 3 สวนดงน สวนท 1 ขอมลทวไปของบคลากร ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา

ประสบการณในการท�างาน อตราเงนเดอน รายได ต�าแหนงงาน สวนท 2 ขอมลทสงผลตอคณภาพชวตในการท�างาน ไดแก 1.ดานสภาพแวดลอมใน

การท�างาน 2.ดานความปลอดภย อาชวอนามย 3.ดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา4.ดานคาตอบแทน

สวนท 3 ขอเสนอแนะของผใชแบบสอบถามโดยใชค�าถามปลายเปด

3. เครองมอทใชในการวจย1. ศกษาแนวคด ทฤษฎและงานวจยตางๆ ทเกยวของ2. ศกษาวตถประสงคและกรอบแนวคด3. ก�าหนดนยามตวแปรทใชในการวจย4. สรางแบบสอบถามฉบบรางเสนออาจารยทปรกษา5. น�าแบบสอบถามทไดรบการปรบปรงแกไขจากอาจารยทปรกษาแลว เสนอตอ

ผเชยวชาญเพอตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) และความเหมาะสม ของแบบสอบถามเพอปรบปรงแกไขใหมความสมบรณ

6. หาคา IOC (Index of Consistency)7. น�าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไขแลว หลง

จากนนไดทดสอบความเชอมน (Reliability) โดยน�าไปทดสอบกบพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทไมใชกลมตวอยาง จ�านวน 30 ราย

4. การเกบรวบรวมขอมล1. ผวจยไดรบอนญาตจดท�าหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏ

เชยงใหมขออนญาตเกบขอมลกบพนกงานบรษทเอกชน ในจงหวดเชยงใหม 2. ผวจยด�าเนนการสงและเกบแบบสอบถามกบกลมตวอยางดวยตวเอง3. การเกบรวบรวมขอมลวจยเรอง การศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวต

ในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

5. การวเคราะหและสถตทใช1. การแจกแจงความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ใชวเคราะห

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม2. คาเฉลย ใชในการจ�าแนกและแปรความหมายตวแปร3. สวนเบยงเบนมาตรฐาน(Standard Deviation) แสดงลกษณะการกระจายตว

ขอมล

Page 88: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201488

4. สถตทใช คอ การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธ โดยใชคณภาพชวตในการท�างาน ทง 4 ดาน

6. ระยะเวลาในการด�าเนนการศกษาไดก�าหนดระยะเวลาท�าการวจยในปการศกษา ตงแตเดอนกนยายน 2556 - พฤษภาคม

2557

กรอบแนวคดในการศกษา

เพศ- ชาย- หญง

คณภาพชวตในการท�างาน1. ดานสภาพแวดลอมในการท�างาน2. ดานความปลอดภย อาชวอนามย3. ดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา4. ดานคาตอบแทน

ผลการวจย

ขอมลทวไปของผกรอกแบบสอบถามจ�าแนกตามเพศ พบวา ผตอบแบบสอบถามเปนเพศชายจ�านวน 132 ราย และเพศหญง

จ�านวน118 ราย จ�าแนกตามอายพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนมากอายระหวางอาย 25-30 ป จ�านวน 75 ราย รองลงมา คอ อายต�ากวา 25 ปจ�านวน 63 ราย และอาย 36-40 ป จ�านวน 54 ราย จ�าแนกตามสถานภาพสมรสพบวา สถานภาพโสด จ�านวน 129 รายและรองลงมาเปนสถานภาพสมรส (รวมทง หมาย/หยาราง) จ�านวน 121 ราย จ�าแนกตามระดบการศกษาพบวา ระดบปรญญาตร จ�านวน 149 ราย และรองลงมาเปนต�ากวาปรญญาตร จ�านวน 82 ราย และปรญญาโทหรอสงกวาจ�านวน 19 รายจ�าแนกตามประสบการณในการท�างานพบวาสวนมากเปน 1-5 ป จ�านวน 92 ราย และรองลงมาเปนต�ากวา 1 ป จ�านวน 65ราย และ6-10 ป จ�านวน 57 รายจ�าแนกตามอตราเงนเดอนพบวา อตราเงนเดอนต�ากวา 10,000. บาท จ�านวน 108 ราย และรองลงมาเปน 10,001 – 20,000.บาท จ�านวน 93 ราย และ20,001 – 30,000.บาท จ�านวน 39 รายจ�าแนกตามต�าแหนงงานพบวา เปนลกจางรายเดอน/ป จ�านวน 98 ราย คดเปน และรองลงมาเปนลกจางประจ�า จ�านวน 71 ราย และลกจางรายวน จ�านวน 48 ราย

Page 89: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 89

ขอมลเกยวกบคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยใชคณภาพชวตในการท�างาน ทง 4 ดาน ไดแก

1. ดานสภาพแวดลอมในการท�างาน 2. ดานความปลอดภย อาชวอนามย3. ดานการยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนา4. ดานคาตอบแทน

จากการศกษาพบวาคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชนในเขต อ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในระดบมาก จ�าแนกตามปจจยยอยรายดาน เรยง 3 อนดบแรก ไดแก

1. ดานสภาพแวดลอมในการท�างานมความส�าคญตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในระดบมาก จ�าแนกตามปจจยยอยรายขอ 3 อนดบแรก ไดแก 1. ทท�างานของทานมการประชาสมพนธ ขาวสารตางๆ ทงในและนอกองคกร ทเปนประโยชน 2. ทท�างานของทานมการจดสถานทสะอาด มระเบยบ ไมมเสยงรบกวนและแสงสวางทเหมาะสม 3. ทานและเพอนรวมงานมการแบงงานและชวยเหลอกนจนบรรลวตถประสงค ตามล�าดบ

2. ดานความปลอดภย อาชวอนามย มความส�าคญตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในระดบมาก จ�าแนกตามปจจยยอยรายขอ 3 อนดบแรก ไดแก 1. ทท�างานของทานมระบบปองกนอคคภยด 2. ทท�างานของทานมยามรกษาความปลอดภยดแลดอยางทวถง 3. อปกรณ เครองมอและเครองจกรททานใชในการท�างานมความปลอดภย ตามล�าดบ

3. ดานการยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนา มความส�าคญตอคณภาพชวต ในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในระดบมาก จ�าแนกตามปจจยยอยรายขอ 3 อนดบแรก ไดแก 1. ทานและเพอนรวมงานมความสามคค รกใคร 2. ทานมโอกาสทจะไดรบคดเลอกใหเขารวมกจกรรมตาง ๆ ภายในองคกร 3. ทานไดเคยมสวนเขารวมในกจกกรมการอบรม สมมนากบทางองคกร) ตามล�าดบ

4. ดานคาตอบแทนมความส�าคญตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในระดบมาก จ�าแนกตามปจจยยอยรายขอ 3 อนดบแรก ไดแก 1. ทท�างานของทานมกองทนส�ารองเลยงใหแกพนกงาน 2. ทานพงพอใจกบเงนเดอนทไดรบในปจจบน 3. สวสดการททางองคกรของทานมใหแกพนกงานตามล�าดบ

การทดสอบความสมพนธของคณภาพชวตในการท�างานทง 4 ดานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม เปนการทดสอบสมมตฐานของการศกษาทวา เพศ มความสมพนธตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม” ซงการทดสอบสมมตฐาน ดงน

Page 90: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201490

เพศมความสมพนธตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมในระดบมาก พบวา เพศหญงมความสมพนธตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมมากกวาเพศชายผลการทดสอบสมมตฐานสรปไดวา เพศไมมความสมพนธตอคณภาพชวตในการท�างานพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมแตอยางใด

อภปรายผลจากผลการคนควาอสระ เรอง การศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวต

ในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมผวจยพบประเดนส�าคญทน�ามาอภปราย ดงน

ผลการศกษา พบวา คณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมโดยรวมอยในระดบมาก สวนใหญพบวาเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย มอายระหวาง 25-30 ปสถานภาพโสด ระดบการศกษาปรญญาตร มประสบการณในการท�างาน 1-5 ป อตราเงนเดอนต�ากวา 10,000 บาท เปนลกจางรายเดอนหรอป เมอพจารณาตามปจจยทสงผลตอตวก�าหนดดานคณภาพชวตทง 4 ดาน พบวา ดานสภาพแวดลอมในการท�างานเพศหญงมความสมพนธตอดานสภาพแวดลอมในการท�างาน มากกวาเพศชาย และจากการทดสอบสมมตฐานพบวา เพศไมมความสมพนธ กบดานสภาพแวดลอมในการท�างานสอดคลองกบ วสนต วตรสขมาลย (2554) ไดศกษาคณภาพชวตการท�างานของบคลากรคณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม พบวา บคลากรคณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม มคณภาพชวตการท�างานในภาพรวมในระดบมาก จากการศกษาผวจยจะเหนไดวาเพศหญงใหความความส�าคญกบสภาพแวดลอมในการท�างานมากกวาเพศชาย ซงพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมทเปนเพศหญงเหนวาสภาพแวดลอมในการท�างานมสวนชวยใหการท�างานเกดประสทธภาพมากยงขน

ดานความปลอดภย อาชวอนามยพบวาเพศหญงมความสมพนธตอดานความปลอดภย อาชวอนามย มากกวาเพศชาย และจากการทดสอบสมมตฐาน พบวา เพศไมมความสมพนธตอดานความปลอดภย อาชวอนามย สอดคลองกบพทยา โภคา (2553) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานทมตอองคการของโรงงานผลตภณฑพลาสตก จงหวดสมทรปราการ พบวากลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง ผศกษาวจยพบวา พนกงานเพศหญงบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ใหความส�าคญดานความปลอดภย อาชวอนามย มากกวา เพศชาย เพราะเหนวาเปนสงส�าคญ ดานการยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนาพบวา เพศหญง มความสมพนธตอดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนามากกวาเพศชาย และจากการทดสอบสมมตฐาน พบวา เพศมความสมพนธตอดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา ผวจยพบวาดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา เปนอกหนงปจจย ทส�าคญทจะชวยในการพฒนาคณภาพชวตพนกบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

Page 91: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 91

ใหดขน ดานคาตอบแทน พบวา เพศหญงมความสมพนธตอดานการยอมรบทางสงคมการฝกอบรมและพฒนา มากกวาเพศชาย ผวจยพบวาพนกงานเพศหญงบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ไดเหนวาคาตอบแทนเปนอกหนงปจจยทส�าคญในการท�างานเพราะสงผลตอ ดานคณภาพชวตโดยรวม และกอใหเกดแรงจงใจในการท�างาน

จากการศกษา ความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยมปจจยทง 4 ดาน ผวจยไดทราบวาคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม อยในระดบมาก ซงท�าใหเหนวาปจจยเหลานมความส�าคญในการชวยใหพนกงานบรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มคณภาพชวตในการท�างานทดขนตอไป

ขอเสนอแนะจากการศกษาความสมพนธของเพศตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษท

เอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมผศกษามขอเสนอแนะดงน1. ดานสภาพแวดลอมในการท�างานจากการศกษาพบวา พนกงานบรษทเอกชนใน

เขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมไดรบความรวมมอจากเพอนรวมงานและผ บงคบบญชา ใหค�าปรกษาในการท�างานในระดบปานกลาง บรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ควรมการปรบปรงภายในองคกรในดานการท�างานทเปนทม ความสามคค เพอเพมประสทธภาพในการท�างานและใหบรรลตามวตถประสงคทตงไว สอดคลองกบทฤษฏของมหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช (2536) กลาวถงสภาพแวดลอมในการท�างานวา สงตาง ๆ ทอยลอมรอบตวคนงานในขณะท�างานอาจเปนคน เชน หวหนาผควบคมงาน เพอนรวมงาน เปนสงของ เชน เครองจกร เครองกล เครองมอและอปกรณตาง ๆ เปนสารเคม เปนพลงงาน เชน อากาศทหายใจ แสงสวาง เสยง ความรอน และเปนเหตปจจยทางจตวทยาสงคม เชน ชวโมงการท�างาน คาตอบแทน

2. ดานความปลอดภย อาชวอนามยจากการศกษาพบวาบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มหองน�า โรงอาหารและการก�าจดขยะในองคกรอยางถกสขลกษณะ อยในระดบ ปานกลาง บรษทเอกชน ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ควรมการปรบปรงและแกไขดานการก�าจดภายในองคกรอยางถกสขลกษณะ เพอใหเกดสขอนามยทด และสถานทท�างานมความปลอดภยซงจะสงผลตอคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมดวย สอดคลองกบ http://www.wiboonproduct.com สภาพทปลอดภยจากอบตภยตางๆ อนจะเกดแกรางกาย ชวตหรอทรพยสนถกสขลกษณะในขณะทปฏบตงาน ซงกคอสภาพการท�างานทถกตองโดยปราศจาก “อบตเหต” ในการท�างาน พนทในการท�างานถกตองและมมาตราฐานในการรองรบสะอาดและปลอดภย

3. ดานการยอมรบทางสงคม การฝกอบรมและพฒนาจากการศกษาพบวาพนกงานบรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหมเปนทรกของผบงคบบญชาและเพอนรวมงานอยในระดบ

Page 92: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201492

ปานกลาง เนองจากการท�างานทขาดความสมพนธทด การจดกจกรรมภายในองคกร จะชวยใหพนกงานและผบรหารไดแสดงความคดเหน ความสามารถ จะชวยใหเกดความสามคคมากขน และอกหวขอยอย พบวา ในทท�างานมการใหพนกงานไปอบรมนอกสถานทอยในระดบนอย การจดกจกรรมอบรม เพอใหพนกงานออกนอกสถานทจะชวยใหเกดความรและทกษะใหม ๆ และกอใหเกดประโยชนกบบรษท ทจะท�าใหพนกงานไดน�าความรทจะไดมาน�ามาใชในการปฏบตและพฒนาองคกรตอไป สอดคลองกบทฤษฎของ Bogardus เรยกวา “แนวทางหาสายของ ความคดมนษย” (five lines of human thought) และมหาวทยาลยธรรมศาสตร (2556) คอกระบวนการตางๆ ทใชเพอชวยใหมความร ทกษะและทศนคตทจ�าเปนในการปฏบตงาน ในหนาท และเพอใหเกด ความรวมมอกนระหวางการปฏบตงานรวมกนในองคการ”

4. ดานคาตอบแทนจากการศกษาพบวา บรษทเอกชนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มการปรบเงนเดอนใหแกพนกงาน อยในระดบปานกลาง ท�าใหพนกงานมรายได ไมเพยงพอตอคาใชจาย ดงนนบรษทควรสวสดการ คาตอบแทน เพอใหโอกาสพนกงานไดมรายไดเพมขน และควรมการจายเพม ในกรณการท�างานนอกเวลา เพอสรางขวญและก�าลงใจใหแกพนกงาน ท�าใหคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานดขน สอดคลองกบแนวคดการบรหารจดการทรพยากรมนษย งานฝายบคคล http://www.thaihrwork.com/ การก�าหนดอตราคาจางและเงนเดอนนน ยอมเปลยนแปลงและผนแปรไปไดตามความตองการและการสนองตอบของตลาดแรงงานกบ ปจจยอนๆ ทมผลกระทบตอการก�าหนดอตราคาจางและเงนเดอน เชน คาครองชพ ความสามารถในการจายขององคการผลตผลและภาวะเศรษฐกจ ฯลฯ เปนตน

ขอเสนอแนะ ในการศกษาครงตอไป1. ควรมการเปรยบเทยบคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานบรษทเอกชน ในจงหวด

เชยงใหม เพอน�านโยบายไปสงเสรมคณภาพชวตในการท�างานของแรงงานเอกชน ในจงหวงเชยงใหม เนองจากการศกษาวจยครงนมระยะเวลาทจ�ากด การศกษาครงตอไปควรใชระยะเวลาในการศกษาใหมากขน เพอจะไดรปแบบทแนนอนและชดเจนขน

2. ควรมการศกษาในดานปจจยอนๆ ทเกยวของกบคณภาพชวตในการท�างาน เชน แรงจงใจในการท�างาน ความผกพนตอองคกร ความพงพอใจในลกษณะงาน เปนตน

3. ขอมลจากการศกษาครงนสามารถน�าไปจดโครงการสงเสรมคณภาพชวตในการท�างานใหกบผใชแรงงานในอตสาหกรรมประเภทอนๆ ตอไป

Page 93: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 93

บรรณานกรมกนกวรรณ ชชพ. กรณศกษาคณภาพชวตการท�างานของขาราชการในจงหวดชายแดนภาคใต.

กรงเทพฯ : การคนควาแบบอสระ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต คณะรฐประศาสนศาสตรสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2551.

ความปลอดภยอาชวอนามยและสงแวดลอม,ส�านกงาน. ความปลอดภยอาชวอนามย http://www.cpfworldwide.com/ (1 มนาคม 2557)

ชตมา เทยนใส.กรณศกษาคณภาพชวตในการท�างานของขาราชการทหารชนประทวนกรมพลธการทหารบกจงหวดนนทบร. ชลบร : หลกสตรปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป. วทยาลยการบรหารรฐกจมหาวทยาลยบรพา, 2550.

ชนกนต เหมอนทพ และ จนทรชล มาพทธ.ปจจยทมผลตอคณภาพชวตการท�างานของพนกงานโรงงานอตสาหกรรมในอ�าเภอพระประแดงมหาวทยาลยบรพา, , ม.ป.ท. 2551.

ด�ารงฤทธ จนทมงคล.กรณศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท�างาน และความผกพนตอองคกรกบอายการท�างานของพนกงาน ระดบปฏบตการ ในโรงงานอตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ: กรณศกษา บรษท เอส. เอม. ว. (ไทยแลนด) จ�ากด เชยงใหม : คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม, 2550.

เทพนม เมองแมน.พฤตกรรมองคการกรงเทพมหานคร : ไทยวฒนพานช, 2550.ธนาสทธ เพมเพยร. คณภาพชวตในการท�างานกบความผกพนตอองคการของพนกงานในกลม

อตสาหกรรมชนสวนอเลกทรอนกส ในเขตนคมอตสาหกรรมนวนคร จงหวดปทมธาน ปทมธาน : คณะบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยศรปทม, 2552.

ปยวรรณ พฤกษะวน และกาญจนาท เรองวรากร.ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตการท�างานของพนกงานบรษท กรณศกษา บรษท ควอลต เทรดดง จ�ากด นนทบร : หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยรามค�าแหง, 2556.

ผกาภรณ. คณภาพชวต กรงเทพมหานคร; ม.ป.ท. 2551.พระเทพเทว.คณภาพชวต กรงเทพฯ : แสงศลป, 2532.พทนย แกวแพง ธญลกษณ ขวญสข และ ณฐณชา ไชยเอยด.ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของ

พยาบาลโรงพยาบาลสงขลานครนทร สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2549.พทยา โภคา ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานทมตอองคการของ

โรงงานผลตภณฑพลาสตก จงหวดสมทรปราการ, ม.ป.ท. 2553.มนเสฏฐ ประชาศลปชย.คณภาพชวตในการท�างาน จตลกษณะ การถายทอดทางสงคมใน

องคการและความมงมนทมเทของพนกงาน กรณศกษาพนกงานบรษทเอกชนแหงหนง กรงเทพฯ : วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ)คณะพฒนาทรพยากรมนษยสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2555.

Page 94: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201494

รตนาภรณเจยกวฒนา.ปจจยในการท�างานทสงผลตอความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษท เรยบสซเนส (ประเทศไทย) กรงเทพฯ : ดษฎบณฑต สาขาการวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2552.

วจารณ พานช.คณภาพชวต http://www.anamai.moph.go.th/ (19 เมษายน 2555)วฑรยเสงเฮา. กรณศกษาคณภาพชวตการท�างานของขาราชการองคการบรหารสวนต�าบล

อ�าเภอเมองจงหวดชลบรมหาวทยาลยบรพา, ม.ป.ท. 2549.วรวรรณ บญลอม ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท�างาน ความผกพนตอองคการ

และพฤตกรรมการเป นสมาชกทดขององคการ ของขาราชการครวทยาลยเทคนคในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต เชยงใหม : คณะบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม, 2551.

วสนต วตรสขมาลย. กรณศกษาคณภาพชวตการท�างานของบคลากรคณะเทคนคการแพทย คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม, ม.ป.ท. 2554.

ศศวมล ยามศร. กรณศกษาคณภาพชวตในการท�างานของพนกงานเทศบาล สงกดเทศบาลนครเชยงใหม. เชยงใหม : คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม, 2554.

สายสดา มะโนชย. กรณศกษาคณภาพชวตการท�างานของพนกงานธนาคารกรงไทยจ�ากด(มหาชน) ส�านกงานเขตเชยงใหม 2 เชยงใหม : คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม, 2554.

อรอนงค เลองอรณ.ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการท�างาน การเสรมสราง พลงอ�านาจในงานของหวหนาหอผปวยกบพฤตกรรมกลาแสดงออกของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลศนยภาคใต, ม.ป.ท. 2552.

อานนท จรดล.กรณศกษาคณภาพชวตการท�างานของพนกงานบรษท ไทยเอนจเนยรงแอนดบสซเนสจ�ากด เชยงใหม ; บรหารธรกจมหาวทยาลยเชยงใหม, 2554.

Employee Motivation.ทฤษฎการจงใจพนกงาน http://humanrevod.wordpress.com/ (28 พฤษภาคม 2555)

Page 95: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

การผลตคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง

Creating of Product Development Manuals for Occupational Communities around Mae Moh Power Plant in Lampang Province.

ชญญานช สวรรณกนธา1 | สมพงษ บญเลศ2

ABSTRACTThe purpose of this Paper is to designing a qualified product development

manual for occupational communities around Mae Moh Power Plant in Lampang Province, comparing people’s knowledge and comprehension before and after using the manual, and studying the network group and the interested people satisfaction with the use of manual. The population used in this research were 30 people of the network group and the interested people. The research instrument consisted of the product development manual for occupational communities around Mae Moh Power Plant in Lampang Province, and the data were collected via the quality evaluation form of the manual, the pretest and the posttest, and the satisfaction questionnaire to the use of manual. The data were analyzed by using percentage, mean, standard deviation and t-test.

The findings indicate that the quality of product development manual for occupational communities around Mae Moh Power Plant in Lampang Province was at the highest level (µ=4.58, S.D. = 0.26). The comparative results of the test scores showed that the mean of the pretest scores was 15.33, and the mean of the posttest scores was 23.67 which was higher than the pretest scores at the significant level of 0.05 The satisfaction level of network group and the interested people with the use of manual was at the highest (µ=4.74, S.D. = 0.46).

Keywords : Occupational communities , Product Development Manual , Creating of ProductDevelopment Manual , The Occupational Communities around Mae Moh Power Plant in Lampang Province

1 นกศกษาหลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาสอและการสอสารเชงกลยทธ คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 รองศาสตราจารย สาขานเทศศาสตร คณะวทยาการจด มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 96: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201496

บทคดยอบทความวจยนมวตถประสงคเพอผลตคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบ

โรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ทมคณภาพ เพอเปรยบเทยบความรความเขาใจกอนและหลงการใชคมอ และเพอศกษาความพงพอใจตอการใชคมอของกลมเครอขายและผสนใจ ประชากรทใชในการวจยครงน คอ กลมเครอขายและผสนใจ จ�านวน 30 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย เครองมอเพอการสอสาร ไดแก คมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง และเครองมอเพอเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบประเมนคณภาพคมอ แบบทดสอบความรกอนและหลงการใชคมอ แบบสอบถามความพงพอใจของกลมเครอขายและผสนใจตอการใชคมอ วเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท

ผลการวจยพบวา คมอพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง มคณภาพอยในระดบดมาก (µ=4.58, S.D. = 0.26) ผลการเปรยบเทยบคะแนนความรความเขาใจกอนใชคมอมคาเฉลยเทากบ 15.33 หลงใชคมอมคาเฉลยเทากบ 23.67 ซงคะแนนเฉลยหลงใชคมอสงกวากอนการใชคมอ แตกตางอยางมนยส�าคญทางสถต ทระดบ .05 ความพงพอใจของกลมเครอขายและผสนใจตอการใชคมออยในระดบมากทสด (µ=4.74, S.D. = 0.46)

ค�าส�าคญ : กลมอาชพชมชน, คมอการพฒนาผลตภณฑ,การผลตคมอการพฒนาผลตภณฑ, กลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง

ความเปนมาและความส�าคญของปญหากลมอาชพชมชนเปนการรวมกลมของชาวบานทมอาชพเดยวกนโดยรวมกนด�าเนน

กจกรรมของกล มทมอย ในชมชนเพอแสวงหาผลประโยชนใหเกดขนแกกลมสมาชก โดยมวตถประสงคเพอเพมรายไดแกครวเรอน เสรมสรางเศรษฐกจชมชนและเปนแบบอยางทด ในการประกอบอาชพอยางพอเพยง สรางความสามคคและเสรมสรางความเขมแขงใหเกดขนในชมชน การพฒนาและการสงเสรมกลมอาชพชมชนใหประสบความส�าเรจขนอยกบองคประกอบ ไดแก ความพรอมของชมชน ทรพยากรในทองถน ความเสยสละของผน�ากลม ความสามคคของสมาชกกลม ความโปรงใสของคณะกรรมการ ความมงมนของสมาชกทจะประกอบอาชพ การสงเสรมจากเจาหนาทของรฐและหนวยงานทเกยวของ องคความรของชมชนในทองถน ขอจ�ากดดานเงนทน เทคโนโลยทเหมาะสม และตลาดรองรบผลตภณฑ กลมอาชพ หากกลมอาชพชมชนไดรบความชวยเหลอในดานการพฒนาผลตภณฑกลม และสงเสรมใหกลมอาชพมความคดรเรมสรางสรรคผลตสนคาตามความถนดและความเหมาะสมของแตละทองถน การพฒนาดานการตลาด การเชอมโยงเครอขายการผลต การขยายธรกจตามความพรอมและความตองการของกลม ในระยะยาวจะสงผลใหเกดการสรางงาน สรางรายไดแกกลมและชมชนตอไป (ธเนศ ศรวชยล�าพนธ, 2555 : 133)

Page 97: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 97

กลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ประกอบดวย กลมอาชพ ทส�าคญ 4 กลม ไดแก 1. กลมปยบานนาแช ต�าบลจางเหนอ 2. กลมดอกไมประดษฐ บานนาสนตราษฎร ต�าบลจางเหนอ 3. กลมขาวกลองบานเลางาม ต�าบลนาสก 4. กลมขนมอบบานแมจาง ต�าบล นาสก การรวมกลมท�าใหสมาชกเกดการเรยนรกระบวนการกลมและ การพฒนาศกยภาพการผลตและปรบปรงผลตภณฑใหตรงตามความตองการของตลาด โดยไดรบการสนบสนนจากองคกรภายนอกและไดรบความรดานการประกอบอาชพ จากการอบรมจากวทยากร การศกษาดงาน การแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมเครอขาย เพอน�าความรทไดรบมาผสมผสานกบภมปญญา ทองถนของตน

กล มอาชพชมชนทง 4 กล ม ทกลาวมาขางตนมการพฒนาผลตภณฑของกล ม อยางตอเนองจงท�าใหมผสนใจเขาเยยมชมและศกษาดงานเพอน�าไปเปนตนแบบในการพฒนา กลมอาชพชมชน ขอมลจากการสมภาษณหวหนากลมอาชพทง 4 กลม (มาณ กนทะวงศและนวลจนทร ทลมาลย. สมภาษณ, 19 กมภาพนธ 2556.) ปญหาทพบคอ 1. สถานทศกษาดงานและแหลงเรยนรขาดสอเพอการเผยแพรความร 2. การเกบเอกสารประกอบการอบรม ไมครบถวน ช�ารดและสญหายเปนผลใหขาดสอส�าหรบการเผยแพรสาระประโยชนใหกบผสนใจ 3. การศกษาดงานโดยไมมสอประกอบท�าใหไดรบขอมลคลาดเคลอน การผลตสอเพอ เปนชองทางน�าความร ไปสกลมเปาหมายจงมความจ�าเปนอยางยงส�าหรบแหลงศกษาดงาน สอทมความเหมาะสมควร มลกษณะพกพาไดสะดวกและน�ากลบไปใชทบทวนดวยตนเองได สอสงพมพนบวาเปนสอ ทมคณสมบตเหมาะสมเนองจากบรรจเนอหาสาระในปรมาณมาก มความนาเชอถอ ตนทน ในการผลตคอนขางต�า เขาถงกลมเปาหมายไดอยางกวางขวาง สะดวกในการใชงานและการจดเกบ และไมตองพงพาเครองมอและอปกรณเทคโนโลยใน การใชงาน (เครอวลย เผาผง, 2548 : 25)

การวจยครงนเนนการผลตคมอเผยแพรความรดานการพฒนาผลตภณฑ ของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ทมคณภาพ เพอใชเผยแพรความรใหกบกลมเครอขายและผสนใจ และสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนความร รวมทงเปนการสรางเครอขายทเขมแขงใหกบกลมอาชพชมชนและกลมเครอขาย โดยมงสงเสรมการพงตนเอง บนพนฐานศกยภาพของ ทองถน สงผลใหสมาชกกลมอาชพชมชน มความร ความสามารถและ มการพฒนาทกษะในการประกอบอาชพ เกดประโยชนตอตนเอง ครอบครวและชมชน สงผลให สรางชมชนทพงพาตนเองไดอยางยงยน

Page 98: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 201498

วตถประสงคของการวจย1. เพอผลตคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวด

ล�าปาง ทมคณภาพ2. เพอเปรยบเทยบความรความเขาใจกอนและหลงการใชคมอการพฒนาผลตภณฑของ

กลมเครอขายและผสนใจ 3. เพอศกษาความพงพอใจตอการใชคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมเครอขายและผ

สนใจ

สมมตฐานการวจย1. คมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง

มคณภาพอยในเกณฑระดบดขนไป2. กลมเครอขายและผสนใจมระดบความรความเขาใจกอนและหลงการใชคมอการ

พฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง แตกตางกนอยางม นยส�าคญทางสถตทระดบ .05

3. กลมเครอขายและผสนใจมความพงพอใจตอการใชคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง อยในระดบมากขนไป

วธด�าเนนการวจยประชากรทใชในการศกษาครงนไดแก กลมเครอขายและผสนใจเขาเยยมชมและศกษาดงานการ

พฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง จ�านวน 30 คน โดยเปนผทไมมความรเกยวกบเนอหาการพฒนาผลตภณฑทง 4 กลมอาชพมากอน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล1. เครองมอเพอการสอสาร ไดแก คมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบ

โรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปางมเนอหาเกยวกบการพฒนาผลตภณฑกลมอาชพ 4 กลม ไดแก 1. การพฒนาผลตภณฑกลมขนมอบ 2. การแปรรปผลตภณฑกลมขาวกลอง 3. การพฒนาผลตภณฑกลมปยหมก 4. การพฒนาผลตภณฑกลมดอกไมประดษฐ

2. เครองมอส�าหรบการเกบรวบรวมขอมล2.1 แบบประเมนคณภาพคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชน รอบ

โรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง เปนแบบมาตราสวนประมาณคา ก�าหนด 5 ระดบ โดยก�าหนดคณภาพ ดงน คณภาพระดบดมาก คณภาพระดบด คณภาพระดบปานกลาง คณภาพระดบพอใช คณภาพระดบควรปรบปรง

2.2 แบบทดสอบความรกอนและหลงการใชคมอ ส�าหรบกลมเครอขายและผสนใจแบบเลอกตอบ จ�านวน 30 ขอ

Page 99: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 99

2.3 แบบสอบถามความพงพอใจตอการใชคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ส�าหรบกลมเครอขายและผสนใจ แบบมาตราสวนประมาณคา ก�าหนด 5 ระดบ โดยก�าหนดดงน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

การเกบรวบรวมขอมลการวจยครงนผวจยไดด�าเนนการเกบรวมรวมขอมลจากกลมตวอยางตามล�าดบดงน1. กลมเครอขายและผสนใจท�าแบบทดสอบวดความรกอนใชคมอการพฒนาผลตภณฑ

ของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง2. กลมเครอขายและผสนใจใชคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบ

โรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง3. กล มเครอขายและผสนใจท�าแบบทดสอบวดความร หลงการใชค มอการพฒนา

ผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง 4. กลมเครอขายและผสนใจท�าแบบสอบถามความพงพอใจทมตอการใชคมอ การพฒนา

ผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง

การวเคราะหขอมลและสถตทใช1. ประเมนคณภาพของคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟา

แมเมาะ จงหวดล�าปาง วเคราะหขอมลโดยใชสถตดงน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ท�าการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส�าเรจรปทางสถต

2. เปรยบเทยบความรความเขาใจกอนและหลง การใชคมอการพฒนาผลตภณฑ ของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง วเคราะหขอมลดวยการทดสอบคาท แบบไมเปนอสระตอกน (บญชม ศรสะอาด, 2545:112) วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส�าเรจรปทางสถต

3. ความพงพอใจตอการใชคมอการพฒนาผลตภณฑกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟา แมเมาะ จงหวดล�าปาง ของกลมเครอขายและผสนใจ โดยใชสถตดงน การหาคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

4. สถตทใชหาคณภาพของแบบทดสอบวดความรกอนและหลงการใชคมอการพฒนาผลตภณฑกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง และแบบสอบถาม ความพงพอใจตอการใชคมอการพฒนาผลตภณฑกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ไดแก ความเทยงตรงเชงเนอหาโดยการหาคาดชนความสอดคลองระหวาง ขอค�าถามและวตถประสงค พจารณาความสอดคลองของผเชยวชาญ ความคดเหนสอดคลอง 0.5 ขนไป ถอวาผานเกณฑ (บญเชด ภญโญอนนตพงษ, 2545: 95)

Page 100: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014100

ผลการวจย1. คณภาพคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวด

ล�าปาง โดยภาพรวมดานการออกแบบและองคประกอบ ดานเนอหาและภาษา มคณภาพอยในระดบดมาก (µ= 4.58, S.D.= 0.26)

2. การเปรยบเทยบความรความเขาใจกอนและหลง การใชคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ของกลมเครอขายและผสนใจ มคาเฉลยคะแนนกอนใชคมอเทากบ 15.33 และหลงใชคมอมคาเฉลยเทากบ 23.67 สรปไดวาคะแนนของกลมเครอขายและผสนใจมคะแนนเฉลยหลงใชคมอสงกวากอนใชคมอ แตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

3. ความพงพอใจของกลมเครอขายและผสนใจตอการใชคมอพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง โดยรวมมความพงพอใจในระดบมากทสด (µ= 4.74, S.D. = 0.46)

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จ�านวน 30 คนพบวา กลมเครอขายและผสนใจสวนใหญเปนเพศหญงคดเปนรอยละ 93.3 เพศชาย คดเปนรอยละ 6.7 มอายระหวาง 26–35 ป คดเปนรอยละ 3.3 มอายระหวาง 36–45 ป คดเปนรอยละ 40 อาย 46 ป ขนป คดเปนรอยละ 56.7 กลมตวอยางส�าเรจการศกษาต�ากวาระดบปรญญาตร มรายไดตอเดอนต�ากวา 10,000 บาท และ ประกอบอาชพเกษตรกร คดเปนรอยละ 100

อภปรายผล1. คณภาพคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวด

ล�าปาง โดยภาพรวมดานการออกแบบและองคประกอบ และดานเนอหาและภาษา มคณภาพในระดบดมาก การทไดขอสรปเชนนเนองมาจากผวจยไดผลตคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ตามองคประกอบของ การผลตคมอทมคณภาพ สอดคลองกบ บญเกอ ควรหาเวช (2542:77) ทกลาวไววาลกษณะคมอทมคณภาพควรค�านงถงภาษาทชดเจน เขาใจงาย ใครครวญถงปญหา และสถานการณอยางทะลปรโปรง ควรออกแบบคมอใหสวยงามนาหยบอาน มรปภาพหรอการตนประกอบ เพอความนาสนใจปกควรมความสวยงามและทนทานตอการใชสอย สอดคลองกบ ครบน จงวฒเวศย และมาเรยม นลพนธ (2542 : 17-18) ทไดกลาวไววาคมอทด ประกอบดวยเนอหาสาระหรอรายละเอยดในคมอควรตรงกบเรองทตองการศกษาและไมยากจนท�าใหไมมผสนใจหยบอาน การน�าเสนอเนอหาควรใหเหมาะสมกบพนความรของผทจะศกษาขอมล เนอหาควรเหมาะสมทจะน�าไปอางองได ควรมกรณตวอยางประกอบในเรอง เพองายตอ การท�าความเขาใจ ควรมการปรบปรงเนอหาของคมอใหทนสมยเสมอ รปแบบตวอกษรทใชควรมขนาดใหญ และมรปแบบทชดเจนอานงาย เหมาะกบผใชคมอ ควรมภาพหรอตวอยางประกอบ ลกษณะการจดรปเลมควรท�าใหนาสนใจ การใชภาษาควรใหเขาใจงาย เหมาะสมกบผใชคมอ ระบบการน�าเสนอควรเปนระบบจากงายไปยาก หรอเปนเรอง ๆ ใหชดเจน ควรระบขนตอน

Page 101: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 101

วธการใชคมอใหชดเจน มแผนภม ตาราง ตวอยางประกอบใหสามารถน�าไปปฏบตไดอกทงยงสอดคลองกบ เครอวลย เผาผง (2548 : 25) ทไดกลาวถงลกษณะของคมอทดไวดงน คมอควร รปเลมกะทดรดเหมาะแกการพกพา มภาพประกอบสวยงาม อานเขาใจงาย และสามารถน�าไปใชอยางมประสทธภาพ เพอเพมประสทธผลในเรองใดเรองหนง มภาพและแผนภมประกอบเพอดงดดความสนใจ และเกดความเขาใจไดงายยงขน

2. การเปรยบเทยบความรความเขาใจกอนและหลง การใชคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ผลการวจยสะทอน ใหเหนวา การเรยนรผานคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ชวยใหผใชคมอมความรความเขาใจสงกวากอนใชคมอ ผลจากการศกษาพบวาสมาชกกลมเครอขายอาชพชมชนและผสนใจมความรความเขาใจกอนและหลงใชคมอ การพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง แตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 โดยคาคะแนนเฉลยหลงการใชคมอสงกวากอนการใชคมอ สอดคลองกบงานวจยของ เครอวลย เผาผง (2548) เรองการพฒนาคมอการจดกจกรรมสงเสรมการอาน คดวเคราะหและเขยนสอความหมายส�าหรบครภาษาไทย ผลการวจยพบวา ครภาษาไทยมความรความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมสงเสรมการอาน คดวเคราะหและเขยนสอความหลงการศกษาคมอสงกวากอนศกษาคมออยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 และมคาเฉลยความรความเขาใจอยในระดบมาก นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ ลนดา เพงสวรรณ (2550) ทไดศกษา เรอง ประสทธผลของสอสงพมพเพอสงเสรมพฤตกรรมการประหยดพลงงานในอาคาร กรณศกษานกศกษาปรญญาโทภาคปกต สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร พบวา การรบสอสงพมพเพอสงเสรมพฤตกรรมการประหยดพลงงานในอาคาร ท�าใหกลมตวอยางมความรและพฤตกรรมการประหยดพลงงานเพมมากขนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05

3. ความพงพอใจของกลมเครอขายและผสนใจตอคมอการพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง สามารถอภปรายผลไดดงน ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จ�านวน 30 คนพบวาสวนใหญเปนเพศหญง อาย 46 ป ขนไป ส�าเรจการศกษาต�ากวาระดบปรญญาตร มรายตอเดอนต�ากวา 10,000 บาท และประกอบอาชพเกษตรกร

ผลการศกษาความพงพอใจของกลมเครอขายและผสนใจตอการใชค มอ การพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง กลมตวอยาง มความพงพอใจโดยรวมตอการใชประโยชนจากคมอในระดบมากทสด ขอทไดคาเฉลยสงสดไดแก คมอน�าเสนอความรใหมทเปนประโยชน สามารถน�าความรไปใชในชมชน สามารถ น�าความรทไดรบถายทอดใหกบผอน และหลงจากใชคมอมความรความเขาใจเพมขน สอดคลองกบผลการศกษาของแคทซ บลมเบอรและกรวทช (Katz E, Blumler, Jay G;& Elihu,K.(1974), 1974,The Used of Mass Communication: 20) ไดศกษาเกยวกบทฤษฎการใชสอเพอประโยชนและการไดรบความพงพอใจ พบวา สภาวะทางสงคมและจตใจกอใหเกดความตองการและ ความจ�าเปนของบคคลและเกดมความคาดหวงจากสอมวลชนหรอขอมลขาวสาร แลวน�าไปสการเปดรบสอมวลชนตางกน กอใหเกด

Page 102: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014102

ผลหรอการไดรบความพงพอใจตามทตองการและ ผลอนทตามมา นอกจากน กตมา สรสนธ (2542: 99) กลาวไววา ผลการสอสารทางบวก (Positive Effect) หมายถง ผรบสารทมปฏกรยาในทางบวกหรอเชงตอบรบจะแสดงอาการ พงพอใจ สนบสนนการสงสารของผสงสาร อาจออกมาในรปค�าพด การปรบมอหรอการแสดงอน ๆ ส�าหรบตวผสงสารเอง เมอไดรบปฏกรยาในทางบวกกจะเกดความรสกกระตอรอรน ภาคภมใจ อยากท�าการสงสารนนตอไป ไดแก ผลการสอสารทบรรลวตถประสงคของผสงสารจะกอใหเกดผลดทงตอตวบคคลและสงคม สอดคลองกบงานวจยของ วณจนต ทองเกลยวทว (2555) ทไดท�าการศกษาเรอง การพฒนาหนงสออานเพมเตม เรอง ของดเมองสวรรคบร เพอเสรมความสามารถในการอาน คดวเคราะห และเขยน กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ส�าหรบชนประถมศกษาปท 5 ผลการศกษาพบวา นกเรยนมความพงพอใจตอ หนงสออานเพมเตมในระดบมากทสด เพราะหนงสออานเพมเตมมเนอหาเกยวกบเรองทองถนทนกเรยนพบเหนอยเปนประจ�า เนอหาไมซบซอน ตรงกบความสนใจมภาพประกอบ ดงดดความสนใจ ของนกเรยน อกทงยงสอดคลองกบผลการวจยของ ชาญชย รอดเลศ (2554) ทไดท�าการวจย เรองการศกษาและออกแบบสอการเรยนรงานศลปหตถกรรมปลาตะเพยน ผลการศกษาพบวา ผบรโภคมความพงพอใจตอสอการเรยนร เพอการอนรกษประเภท สอสงพมพมความพงพอใจ อยในระดบมาก เนองจากสอสงพมพ สรางความประทบใจท�าใหจดจ�าขอมลได งายตอการอานท�าความเขาใจ และมความสวยงาม

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะจากงานวจยจากการศกษาและทดลองใชคมอพฒนาผลตภณฑของกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟา

แมเมาะ จงหวดล�าปาง ของกลมเครอขายและผสนใจ ผวจยไดพจารณาและ มขอเสนอแนะ ดงน1.1 การผลตคมอเพอการเผยแพรความรสชมชนควรเนน รปภาพประกอบมากกวา

การใชตวอกษรเพอใหเกดความนาสนใจ รปแบบตวอกษรทใชควรมรปแบบทชดเจนอานงาย การใชภาษาและเนอหาควรเหมาะสมกบวย และระดบการศกษาของผใชคมอ

1.2 ควรสนบสนนกระบวนการเรยนรและขยายเครอขายการเรยนรของประชาชน และชมชนในชนบทโดยใชสอหลากหลายประเภททง ภาพ เสยง สงพมพ และสอบคคล เพอสรางการรบรอยางทวถง เกดประโยชนตอการเผยแพรความรสชมชน สงผลใหกลมอาชพชมชนสามารถพงพาตนเองอยางยงยน

2. ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยครงตอไปพฒนาสอใหสามารถน�าไปใชกบหนวยงานทเกยวของ เชน กรมพฒนาชมชน สถาบนการ

ศกษาในทองถนตอไป

Page 103: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 103

เอกสารอางองกตมา สรสนธ . (2542). ความรทางการสอสาร. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.กาญจนา แกวเทพ . (2547). สอสารมวลชน: ทฤษฎการสอสาร. กรงเทพฯ : เลฟ แอนด ลฟ.ครบน จงวฒเวศยและมาเรยม นลพนธ. (2542). รายงานการวจยการศกษาและจดท�าคมอ

การปฏบตงานอาสาสมครทองถนในการดแลมรดกทางศลปวฒนธรรม. นครปฐม: คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยศลปากร.

เครอวลย เผาผง. (2548). การพฒนาคมอการจดกจกรรมสงเสรมการอาน คด วเคราะหและเขยนสอความส�าหรบครภาษาไทย. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต: มหาวทยาลยศลปากร.

ชาญชย รอดเลศ.(2554) . การศกษาและออกแบบสอการเรยนรงานศลปหตถกรรมปลาตะเพยน. วารสารครศาสตรอตสาหกรรม.10(3),54-56.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ. สรยาสาสน.บญเกอ ครหาเวช. (2542). นวตกรรมการศกษา. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2545). การประเมนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส�าคญแนวคดและ

วธการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : วฒนาพานช .พสณ ฟองศร. (2554). การสรางและพฒนาเครองมอวจย. พมพครงท 3 .กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ.มาณ กนทะวงศและนวลจนทร ทลมาลย. (19 กมภาพนธ 2556). สมภาษณ. ลนดา เพงสวรรณ. (2550). ประสทธผลของสอสงพมพ เพอสงเสรมพฤตกรรม

การประหยดพลงงานในอาคารกรณศกษานกศกษาปรญญาโทภาคปกต.สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. วารสารพฒนสงคม. (1),175-205.ปรชา ชางขวญยน. (2552). เทคนคการเขยนและผลตต�ารา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ:

ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.ธเนศ ศรวชยล�าพนธ. (2554). เอกสารค�าสอนการพฒนาเศรษฐกจและชมชน. เชยงใหม :

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.อญชล วงษด. (2553). การพฒนาคมอเตรยมคลอดวถธรรมชาต. ปรญญาพยาบาลศาสตรมหา

บณฑต. มหาวทยาลยขอนแกน.Katz E, Blumler, Jay G;& Elihu,K.(1974) .The Used of Mass Communication :

Current Perspectives on Gratifications Research. Beverly Hill : Sage Publications.1974.

Page 104: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 105: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

กจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ

จงหวดล�าปางCommunication Activities to Develop Occupation Group

Management by CIMED Model for Community around the Mae Moh Power Plant in Lampang Province.

เลศชาย สขไพศาล1 | สมพงษ บญเลศ2

ABSTRACTThe purpose of this study is to apply the activities to develop occupation

group management by CIMED model that suitable for community around the Mae Moh power plant in Lampang province, and to evaluate the activities and satisfaction of the occupation member group. The samplers of this study is 32 members of occupation group. Research instruments included 1. Media communication activities to develop a management occupation group by CIMED model, consisted of 1) activities for management group and member 2) activities for marketing and customer, 3) activities for production and production support, 4) activities for accounting and financial, 5) activities for community industrial sustainability improvement and development. 2. Evaluations the quality of media communication activities 3. Assessment of knowledge before and after participating the media communication activities by CIMED model. 4. Evaluations the satisfaction for participating the media communication activities by CIMED model. Data was analyzed using the average percentage, standard deviation, and t-test. The finding showed the quality of the media communication activities to develop occupation group management is at high level. ( X = 4.36,S.D.= 0.46) The result of media communication activities showed the average score after participated activities were higher than before participated activities, significantly different at the 0.05 level. Satisfaction of the occupation member group on the communication activities to develop a management occupation group is at high level. ( X = 4.15, S.D. = 0.92)

Keywords : Communication Activities, Occupation Group Management, CIMED Model

1 นกศกษาหลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอและการสอสารเชงกลยทธ คณะวทยาการจดการมหาวทยาลย

ราชภฏเชยงใหม2 รองศาสตราจารย สาขาวชานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 106: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014106

บทคดยอการวจยครงนมวตถประสงคเพอประยกตการจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการ

กลมอาชพตามรปแบบ CIMED ทเหมาะสมกบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง เพอประเมนการจดกจกรรมและประเมนความพงพอใจของสมาชกกลมอาชพ ประชากรทใชในการวจยครงน คอ กลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง กลมตวอยางทใชในการวจย คอ สมาชกกลมอาชพ จ�านวน 32 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1. สอกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ประกอบดวย 1) กจกรรมดานการจดการกลมและสมาชก 2) กจกรรมดานการตลาดและลกคา 3)กจกรรมดานการผลตและงานสนบสนน การผลต 4) กจกรรมดานบญชและการเงน 5) กจกรรมดานการปรบปรงและพฒนาวสาหกจชมชนสความยงยน 2. แบบประเมนคณภาพสอกจกรรมการสอสาร 3. แบบทดสอบความรกอนและหลงการเขารวมกจกรรมการสอสารตามรปแบบ CIMED 4. แบบประเมนผลความพงพอใจตอการเขารวมกจกรรมการสอสารตามรปแบบ CIMED วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลยรอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท ผลการวจยพบวา คณภาพของสอกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพ มคณภาพในระดบมาก ( X = 4.36, S.D.= 0.46) ผลการจดกจกรรมการสอสารพบวาคะแนนเฉลยหลงเขารวมกจกรรมสงกวากอนเขารวมกจกรรมแตกตางอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 ความพงพอใจของสมาชกกลมอาชพทมตอกจกรรมการสอสารเพอพฒนา การจดการกลมอาชพ อยในระดบมาก ( X = 4.15, S.D. = 0.92)

ค�าส�าคญ : กจกรรมการสอสาร, การจดการกลมอาชพ, รปแบบCIMED

ความเปนมาและความส�าคญของปญหาหลงจากภาวะวกฤตเศรษฐกจป พ.ศ. 2540 เปนตนมา มความพยายามของรฐ

ประการหนง คอ การปรบฐานเศรษฐกจในภมภาคใหเกดการผลตในภาคเกษตรอยางยงยน ในดานหนงทนอกเหนอจากการสงเสรมเกษตรกรใหผลตแบบเกษตรทางเลอกแลว ไดมการผลกดนใหพฒนาอาชพเพอเพมรายไดจากอาชพนอกภาคเกษตร ซงสถานการณของภาคเหนอตอนบน การเตบโตของอาชพและรายไดนอกภาคเกษตรมสดสวนสงกวาภาคเกษตรอยางชดเจนเปนรายไดในภาคการเกษตรจ�านวน 542,072.28 ลานบาทคดเปนรายไดเฉลยจ�านวน 44,598.09 บาท ตอครวเรอนตอป และรายไดนอกภาคเกษตรจ�านวน 768,028.24 ลานบาท คดเปนรายไดเฉลยจ�านวน 169,563.59 บาท ตอครวเรอนตอป (รายงานส�ามะโนการเกษตร, 2546) ดงนน การเพมศกยภาพของการผลตเพอเพมรายไดนอกภาคเกษตร จงเปนทางออกทท�าใหภาคเกษตรอยได โดยมนโยบายทส�าคญคอ หนงต�าบล หนงผลตภณฑ (OTOP) การสงเสรมธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และการสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศน (Eco-Tourism) โดยรฐบาลใหการสนบสนนใหเกดการพฒนาใน 3 ภาคเศรษฐกจน เพอใหเกษตรกรสามารถสรางอาชพและรายได

Page 107: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 107

ในทองถน และเกดระบบเศรษฐกจทยงยนในทองถนดวย จะเหนวาแนวทางในการพฒนาเศรษฐกจนอกภาคเกษตรเปนยทธศาสตรทส�าคญ แตจะส�าเรจไดมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบความร ของผประกอบการ ขอมลทเกยวของกบกระบวนการผลตรวมถงศกยภาพ ขอจ�ากด และโอกาส โดยการเพมขดความสามารถในการบรหารจดการทมประสทธภาพ การพฒนาผลตภณฑให มคณภาพไดมาตรฐาน ตลอดจนมตลาดรองรบเพอใหเกดการกระจายผลประโยชนในชมชน อยางเปนธรรม อนจะน�ามาซงการพฒนาทยงยนอยางแทจรง

จากการใหการสนบสนนโครงการผลตภณฑชมชนทวประเทศโดยรฐบาล ซงมงหวง ในความเปนไปไดทจะใหโครงการทสรางกลมผผลตกลมเลกๆ ในระดบต�าบลนไดด�าเนนตอไปไดอยางยงยน ไมเปนภาระของรฐในภายหลง ซงจะท�าไดหรอไมมากนอยเพยงใดนนมปจจยหลายประการ หากพจารณาตามกระบวนการผลตโดยสวนใหญใชแรงงานทเปนสมาชกในครวเรอน ใชปจจยทนทครวเรอนพอมเปนทนเดมอยบาง และอาศยภมปญญาทมมากอน มาท�าการผลต ซงยงมฐานความรทางดานการตลาดอยนอย การบรหารจดการอยางไมมระบบ ไมมประสทธภาพ การศกษาเปรยบเทยบระหวางทนกบรายรบตอหนวยผลต ยงไมมากพอ การด�าเนนงานอาจเปนไปภายใตภาวะวางงานแฝง มตนทนคาใชจายสงกวารายรบ ผลผลตไมเปนทรจกแพรหลายและยงไมเปนทยอมรบในกลมผบรโภค โดยเฉพาะอยางยงผลผลตบางอยางมอายการใชงานสนหากผลต และขายไมออกเปนเวลานาน อาจเสอมคณภาพและไมเปนทตองการของตลาดอกตอไป ประกอบกบคนในทองถนหรอในชมชนพนบานเดยวกนปกตมกจะเคยชนกบผลตภณฑของทองถนใกลตวและไมคอยนยมบรโภค ดงนนปญหาการตลาดเพยงในเขตจงหวด หรอทองถน ยอมไมเพยงพอ ทจะสนองตอบตอการสรางอปสงคตลาดตอสนคาดงกลาว สงผลกระทบตอภาวะสภาพคลอง ของเงนทนหมนเวยนในการผลตตอไป ในทสดอาจท�าใหกจกรรม การผลตตองสะดดหรอปดลงเพราะปญหาดงกลาว

สบเนองจากในปงบประมาณ 2551 ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชน กรมสงเสรมอตสาหกรรม ไดมการปรบปรงหลกสตรโครงการพฒนาอาชพ(คพอ.DRIVE) โดยมวตถประสงค เพอปรบปรงเนอหาหลกสตรใหเขากบเหตการณและสภาวะเศรษฐกจในปจจบน และค�านง ถงประโยชนของกลมเปาหมาย ทจะน�าไปใชใหมประสทธภาพมากยงขนซงในการด�าเนนการ ดงกลาวพบวาระดบของศกยภาพในการจดท�าธรกจของวสาหกจชมชนมความแตกตางกน การอบรมทมอยเพยงหลกสตรเดยว ไมอาจสนองตอบความตองการในการพฒนาศกยภาพของธรกจทมระดบตางกนได ดงนนจงไดมการพจารณาจดท�าหลกสตรเพอใหเหมาะสมกบวสาหกจชมชน และผประกอบการอตสาหกรรมชมชนในแตละระดบขนโดยไดเรมการจดท�าหลกสตรเพอพฒนาวสาหกจชมชนทมศกยภาพ/ขนาดธรกจในระดบกลางทยงไมเคยเขารบการอบรมในหลกสตรโครงการพฒนาอาชพ(คพอ.DRIVE) มากอน โดยการน�าเนอหาหลกสตรและวธการน�าเสนอ ในรปแบบการพฒนาผประกอบอาชพอสระทมสมรรถนะเชงเศรษฐกจ (Competency based Economies through Formation of Enterprises:CEFE) ของโครงการพฒนาอาชพ

Page 108: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014108

(คพอ.DRIVE) ผนวกรวมกบหลกสตรมาตรฐานการจดการวสาหกจชมชน (มจก.) เขาดวยกนโดยใชชอวา “การพฒนาศกยภาพการบรหารจดการวสาหกจชมชน” (Community Industrial Management Efficency Development:CIMED) เพอใหผประกอบการ/วสาหกจชมชนเขาใจ เหนความส�าคญของ มจก.และน�าไปประยกตใชในธรกจได (ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชน กรมสงเสรมอตสาหกรรม:2551)

แนวทางหนงทน�ามาใชในการแกไขปญหาดงกลาว กคอ กจกรรรมการสอสารซงเปนกจกรรมการเรยนการสอนเพอการสอสาร โดยจดการเรยนการสอนตามทฤษฎการเรยนรซงมงเนนผเรยนเปนส�าคญ และจดล�าดบการเรยนรเปนขนตอนตามกระบวนการใชความคดของผเรยน การใชกจกรรรมการสอนดงกลาวไดอาศยทฤษฎทางภาษาศาสตรทผสมผสานกนหลายๆ ทฤษฎ ซงเรมจาก Chomsky (อางใน นนทยา แสงสน, 2534) ทมแนวคดวาถาคนเรามความร ความเขาใจแลว จะสามารถน�าไปประยกตใชได สวน Hymes (1972) นนมความเหนทแตกตางกน โดยม ความเชอวาการทคนเรามความสามารถในการสอสารได ตองมความรทงในดานตวภาษาและ ตองมความสามารถในการใชภาษาสอความหมาย โดยสามารถใชภาษาไดเหมาะสมถกตอง เมอมปฏสมพนธกบบคคลอนในสงคม สามารถทจะรวาจะพดอะไรควรพดเมอไร กบใคร ทไหน และอยางไร ซงแนวคดของ Hymes กเปนทยอมรบกนโดยทวไปจนถงปจจบนน

ดงนน การใชกจกรรมทางการสอสารจะชวยใหการน�าเสนอเนอหาหลกสตรการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการวสาหกจชมชน (CIMED) ในการแกไขปญหาในเรองของการพฒนาการจดการกลมอาชพ และท�าใหกลมเปาหมายมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร และไดรบองคความรจากการทไดเรยนผานกจกรรมการสอสารอยางเหมาะสม สามารถน�ากจกรรมไปประยกตใชในชวตประจ�าวนได

พนทอ�าเภอแมเมาะ ตงอยทางทศตะวนออกของจงหวด หางจากตวเมองล�าปางประมาณ 20 กโลเมตร อ�าเภอแมเมาะแบงพนทการปกครองออกเปน 5 ต�าบล 37 หมบาน ไดแกต�าบลบานดง ม 8 หมบาน ต�าบลนาสก ม 8 หมบาน ต�าบลจางเหนอ ม 6 หมบาน ต�าบลแมเมาะ ม 8 หมบาน ต�าบลสบปาด ม 7 หมบาน โดยประชากรสวนใหญมอาชพหลก รบจาง ท�านา ท�าไรและอาชพเสรม เลยงสตว หาของปา คาขาย และในป 2547 รฐบาลมนโยบายมงสการเสรมสรางความเขมแขง ใหกบระบบเศรษฐกจในระดบรากหญา โดยเฉพาะธรกจในระดบกลมชมชนหรอกลมวสาหกจชมชน ซงเปนโครงการหนงในแผนการพฒนาแบบยงยน ในแนวทางของระบบเศรษฐกจพอเพยงสามารถขจดปญหาความยากจน และเปนการสรางอาชพทยงยนและรายไดทมนคง โดยม งหวง ใหสมาชกภายในชมชนผลตสนคาและบรการ ทใชวตถดบและทรพยากรทมอยในทองถนมาใช ใหเกดประโยชนสงสด หรออาจเพมคณคาดวยเทคนค นวตกรรมหรอกระบวนการผลตททนสมย เพอแปรรปใหกลายเปนสนคาหรอบรการทมคณภาพ มจดเดนและจดขาย เพอใหชมชนสามารถสรางรายไดในระยะยาว โดยมจดหมายในการด�าเนนกจการ คอ การพงตนเองและพงพาซงกน และกนของสมาชกภายในชมชน

Page 109: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 109

อยางไรกตาม ถงแมวาทผานมาชมชนทอยรอบโรงไฟฟาแมเมาะมการจดตงกลมเพอ ผลตสนคาโดยใชภมปญญาทมในทองถน และในปจจบนบางกลมยงมการด�าเนนการ และ บางกลมสมาชกกลมไดถอนชอออกจากกลม เนองจากมการผลตสนคาตามความเขาใจของกลมเองโดย ขาดความร ทางดานการตลาด ผลตแลวจ�าหนายไมได ท�าใหรายไดทไดรบกลบ ไมเพยงพอตอ คาใชจาย และนอกจากนปญหาอกประการหนงคอการสงเสรมใหชมชนพฒนาและยกระดบผลตภณฑของชมชนใหเขาสระบบตลาดทงในและนอกประเทศนนยงไมมความพรอมในหลายดาน ทผานมามการจดตงกลมเพอผลตสนคาจ�าหนายหลากหลายชนด แตประสบปญหาทางดาน การตลาด สนคาทผลตไมสามารถจ�าหนายไดตามทคาดหวง เนองจากขาดความรทางดานการผลตทมคณภาพ การบรหารจดการ และปญหาทางดานการตลาด จงจ�าเปนตองศกษาหาชองทาง การตลาดเพมเตม และพฒนาผลตภณฑใหเหมาะสมกบความตองการของตลาด

ดงนน การท�าการวจยครงนจงมงศกษากจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพ ตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบพนทโรงไฟฟาแมเมาะจงหวดล�าปาง เพอน�าไปสการวางแผนธรกจหรอการปรบปรงระบบการจดการกล มอาชพชมชน เพอใหไดแนวทางการ เพมศกยภาพของกลมแบบมสวนรวม กจกรรมการสอสารการเรยนร เพอพฒนาการจดการ กลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะจงหวดล�าปาง จะท�าใหกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟา แมเมาะ จงหวดล�าปาง มแนวทางการสอสารและการจดการกลมอาชพทด ท�าใหการสอสาร และการจดการกลมในชมชนเขมแขง และขยายองคความรสต�าบลทมความสนใจตอไป

Page 110: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014110

กรอบแนวคด

วตถประสงคของการวจย1. เพอประยกตการจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ

CIMED ทเหมาะสมกบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง2. เพอประเมนการจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ

CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง3. เพอประเมนความพงพอใจของสมาชกกล มอาชพต อกจกรรมการสอสาร

เพอพฒนาการจดการกล มอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง

กจกรรมการสอสารตามรปแบบ CIMED

Page 111: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 111

วธด�าเนนการวจยประชากรทใชในการวจยครงน ไดมาจากการเลอกอยางเจาะจง (Purposive Sampling)

จากกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะทรวมกลมและด�าเนนกจกรรมของกลมอยางตอเนอง โดยพจารณาจากขอมลรายได และผลตภณฑทวางจ�าหนายอยในชมชน ประกอบดวย 8 กลมอาชพ ไดแก กลมขนมอบ กลมดอกไมประดษฐ กลมทอผา กลมขาวกลอง กลมตดเยบกระเปา กลมปย กลมมะนาว และกลมขนมจนโดยเลอกจากสมาชกกลม กลมละ 4 คน จ�านวน 32 คน

เครองมอทใชในการวจย1. เครองมอเพอการสอสาร ไดแก สอกจกรรมการฝกอบรมเชงปฏบตการ เพอพฒนา

การจดการกลมของกลมอาชพตามรปแบบCIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟา แมเมาะ จงหวดล�าปาง

2. เครองมอส�าหรบการเกบรวบรวมขอมล2.1 ประเดนสนทนากลมเกยวกบปญหาและความตองการกลมอาชพ ทครอบคลม

ถงเรอง การกอตงกลม โครงสรางของกลม การด�าเนนการกลม ทรพยากร การเงน การบญช การพฒนาผลตภณฑ การตลาด สภาพปญหาของกลมอาชพ

2.2 แบบประเมนคณภาพกจกรรมการสอสารเพอการเรยนรเรองการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง เปนแบบประเมนทสอบถามความคดเหนจากผเชยวชาญ แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ก�าหนด 5 ระดบ โดยก�าหนดคณภาพดงน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด จ�านวน 12 ขอ

2.3 แบบทดสอบความร ของกจกรรมการพฒนาจดการกล มอาชพชมชนรอบ โรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง เปนแบบทดสอบกอน-หลง (Pre-test - Post-test) ส�าหรบ กลมเปาหมาย (กลมเครอขายและผสนใจ) แบบถก-ผด (True/False) ใชส�าหรบเกบรวบรวมขอมลความรดานการจดการกลมอาชพ จ�านวน 30 ขอ

2.4 แบบสอบถามความพงพอใจตอสอกจกรรมฝกอบรมการพฒนาการจดการ กลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ส�าหรบใหสมาชกกลมอาชพทเขาอบรม เปนผประเมน เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ก�าหนด 5 ระดบ โดยก�าหนดดงน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ขนตอนด�าเนนการวจย1. สนทนากลมเกยวกบปญหาและความตองการเพอรวบรวมขอมลพนฐานทครอบคลม

ถงเรอง การกอตงกลม โครงสรางของกลม การด�าเนนการกลม ทรพยากร การเงน-การบญช การพฒนาผลตภณฑ การตลาด สภาพปญหาของกลมอาชพ เพอการประยกตรปแบบกจกรรม การสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED

Page 112: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014112

2. ประยกตรปแบบกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED และใหผเชยวชาญ จ�านวน 3 ทาน ประเมนผล ตามแบบประเมนคณภาพสอ น�าคะแนนมาวเคราะหและหาคาทางสถต โดยผานเกณฑทก�าหนด ระดบ 3.51 แกไขปรบปรงสอตามท ผเชยวชาญแนะน�า

3. น�าสอกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ไปใชกบกลมอาชพชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะจงหวดล�าปาง โดยมขนตอนดงน

(1) กลมเปาหมายท�าแบบทดสอบความรกอนเขารวมกจกรรมฝกการอบรม(2) กลมเปาหมายเขารวมกจกรรมฝกการอบรมการจดการกลมอาชพ(3) กลมเปาหมายท�าแบบทดสอบความรหลงเขารวมกจกรรมฝกการอบรม (4) กล มเป าหมายท�าแบบประเมนความพงพอใจสอกจกรรมการสอสาร

เพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED

สรปผลการวจย 1. การประยกตกจกรรมการสอสารในการพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ

CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ผลการพจารณาความเหมาะสม ของกจกรรมการสอสารตามรปแบบ CMED จ�านวน 6 กจกรรม เมอพจารณารายดานสามารถเรยงตามล�าดบไดคอ ดานแบบทดสอบมความสอดคลองกบเนอหา ดานคณภาพของสอกจกรรม ดานแบบฝกปฏบตกจกรรมการฝกอบรมและการสงเสรม และดานสอทใชในการน�าเสนอฝกอบรมแลกเปลยนเรยนร จากผเชยวชาญ ทง 3 ทาน มคาเฉลยเทากบ 4.36 มคาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.46 คณภาพอยในระดบมาก

2. ผลประเมนการจดกจกรรมการสอสารในการพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ผลการประเมนมคาเฉลยคะแนน กอนเขารวมกจกรรมเทากบ 17.20 และหลงเขารวมกจกรรม มคาเฉลยเทากบ 26.73 ดงตารางเปรยบเทยบจ�านวนและรอยละของผทตอบแบบทดสอบความรกอนและหลงเขารวมกจกรรม การสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED

Page 113: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 113

ความรกอนและหลงเขารวมกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED

จ�านวนผตอบถก (รอยละ) t-test(Sig)กอน หลง

1. ดานการบรหารจดการกลมและสมาชก2. ดานการบรหารจดการดานการตลาดและลกคา3. ดานการบรหารจดการดานการผลตและสนบสนนการผลต4. ดานการบรหารจดการดานการบญชและการเงน5. ดานการปรบปรงและพฒนาวสาหกจชมชนสความยงยน

16.83 (52.62)16.50 (51.58)18.50 (57.83)16.50 (51.57)17.67 (55.22)

25.67 (80.22)26.83 (83.85)27.5 (85.93)26.83 (83.87)26.83 (83.87)

0.0000.0000.0000.0000.000

คาเฉลย 17.20 (53.76) 26.73 (84.55) 0.000

สรปไดวา การทดสอบความรความเขาใจ ภาพรวม มความแตกตางกนระหวางกอนและหลงเขารวมกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED จ�านวน 5 ดาน (Sig ≤ 0.05) โดยหลงการอบรมพบวา ผท�าแบบทดสอบมผลคะแนนทสงขน สะทอนวาผตอบแบบสอบถามมระดบความรความเขาใจทสงขน แสดงวา การจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปางจะท�าใหกลมเปาหมายมความรความเขาใจในเนอหาการจดการกลมอาชพ สงขน โดยพบวา สวนใหญตอบขอค�าถามถกตอง เกณฑเฉลยรอยละ 80 ขนไป

3. ผลประเมนความพงพอใจของกลมอาชพตอกจกรรมการสอสารในการพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ผลประเมนโดยรวม มคาเฉลย 4.15 มคาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.92 เมอเทยบกบเกณฑแลวมความพงพอใจอยในระดบมาก

อภปรายผลจากการศกษาเรองกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ

CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ตามจดมงหมายและสมมตฐานทก�าหนดไว สามารถอภปรายผลโดยแบงออกเปน 3 ประเดน ดงน

1. การประยกตกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED มความเหมาะสม ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง

ผลการวจยพบวาคณภาพกจกรรมการสอสารในการพฒนาการจดการกลมอาชพตาม รปแบบ CIMED ภาพรวม อยในระดบมาก ( X = 4.36,S.D.=0.46 ) ทเปนเชนนเนองจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชกจกรรมการสอสารตามรปแบบCIMED มการจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย กลมอาชพมสวนรวมในการจดกจกรมการเรยนร ไดลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง อาศยกระบวนการกลมมการสอสารปฏสมพนธกบเพอนสมาชก และไดมโอกาสน�าเสนอ

Page 114: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014114

ผลงานของตนท�าใหเกดการเรยนรดวยตนเอง ดง ทศนา แขมมณ (2552) กลาววากจกรรมเปน สงทท�าใหผ เรยนเปนผสรางความรดวยตนเอง ผเรยนมโอกาสปฏสมพนธแลกเปลยนเรยนร และฝกฝนทกษะกระบวนการตางๆ สอดคลองกบงานวจยของ บญชม ศรสะอาด (2546) กลาววา การสรางแรงจงใจและการท�าใหตนตวในเรองของการประชาสมพนธและการสราง วสยทศนทน�าไปสการจดท�าแผนการพฒนาศกยภาพของทมงาน การน�าแผนไปสการปฏบตและการประเมนและสรปผล การจดการความรขององคกรในชมชนประกอบดวยการสรางความร การแยกประเภทความร การเกบรวบรวมความรการน�าความรไปใช การแลกเปลยนและการประเมนความร และสงทเปนปจจยความส�าเรจขององคกรคอความเปนผทกระตอรอรนทจะเรยนร ความเปนผน�า การมสวนรวมของสมาชกบรรยากาศในการท�างานแบบมสวนรวม ปฏบตการ การเรยนร และการทองคกรเปนกลางของการจดการเรยนร นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจย ของ วชร ขนเชอ (2545) ไดพฒนากจกรรมวดความสามารถในการสอสารและการน�าเสนอ พบวา ความสามารถในการสอสารโดยใชทกษะการพด และการฝกปฏบตผานกจกรรมของผเรยนและการไดเรยนรกระบวนการกลม รวมทงเกดปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยนดวยกน จะตองอาศยกจกรรมมาชวยในการเสนอแนวคดและการใหเหตผลตอสงทไดเรยนร

สรปการพจารณาความเหมาะสมของกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพ ภายหลงจากการสนทนากลม ผวจยไดท�าการสรางกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพ โดยสรางตามรปแบบการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการวสาหกจชมชน ทครอบคลมถงเรอง การบรหารจดการกลมและสมาชก, การบรหารจดการดานการตลาดและลกคา,การบรหารดานการผลตและงานสนบสนนการผลต, การบรหารจดการดานบญชและการบรหารปรบปรงธรกจสความยงยน เปนกจกรรมทใชส�าหรบการสอสารเพอโนมนาวใหกลมอาชพสนใจในประเดนปญหาเฉพาะเรอง โดยแตละกจกรรมการเรยนร เนนใหกลมอาชพเกดความกระตอรอรนสนใจทจะปฏบตเสาะแสวงหาความรและสรางองคความร เปดโอกาสใหสมาชกกลมอาชพไดแสดงทกษะหรอประสบการณการเรยนรทมอยซงแตละคนจะมความแตกตางกนทงดานความร และทกษะ สมาชกกลมอาชพมโอกาสรวมอภปราย แสดงความคดเหน พรอมทงไดความร ความจ�า ความเขาใจ การวเคราะห สงเคราะหและสามารถน�าไปใชในชวตประจ�าวนได ทงนในการประยกตกจกรรมการสอสารนนตองมความเหมาะสมและมความสอดคลองกบความตองการของกลม รวมทงตองมความสอดคลองกบสงคม วฒนธรรมของชมชน และวถการด�าเนนชวตของคนในชมชน โดยทสอกจกรรมการฝกอบรม และสอทใชในการแลกเปลยนเรยนรตองมความตอเนอง โดยอาศยแนวทางการพฒนาทมการชแจงสรางความเขาใจและเสนอแนวทางแกไขไปพรอมกน

2. ผลการประเมนการจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตาม รปแบบ CIMED

ผลการวจย พบวา ผท�าแบบทดสอบมผลคะแนนทสงขน สะทอนวาผตอบแบบสอบถามมระดบความรความเขาใจทสงขน แสดงวาการจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการ

Page 115: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 115

กลมอาชพตามรปแบบ CIMED ส�าหรบชมชนรอบโรงไฟฟาแมเมาะ จงหวดล�าปาง ทกดานจะท�าใหกลมเปาหมายมความรความเขาใจในเนอหาการจดการกลมอาชพ สงขน สวนมากมความแตกตางกนระหวางกอนและหลงการอบรม ทระดบนยส�าคญ 0.05 โดยพบวา สวนใหญตอบขอค�าถาม ถกตอง เกณฑเฉลยรอยละ 80 ขนไป ทงนอาจเปนเพราะวา การจดกจกรรมการสอสารตามรปแบบ CIMED ท�าใหกลมอาชพไดเรยนรกบความรใหม ซงบางเรองไดมการจดเตรยมใบความรหรอใหค�าแนะน�าเกยวกบแหลงขอมลตางๆ เพอใหกลมอาชพท�าความเขาใจ ใชค�าถามกระตนเพอใหกลมอาชพมการแลกเปลยนเรยนรระหวางสมาชกในกลม จงท�าใหกลมอาชพไดแบงปนความรความเขาใจของตนแกผอน และไดรบประโยชนจากความร ความเขาใจไปพรอมๆ กน เกดการคงทน ในการจ�า ดง ทศนา แขมมณ (2552) กลาววา รปแบบการจดกจกรรมทไดใชแนวคดทางการศกษาตางๆ มาจดกจกรรมการเรยนรแบบผสมผสานกนเพอใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ไดแก 1) แนวคดการสรางองคความร 2) แนวคดกระบวนการกลม 3) แนวคดเกยวกบความพรอมในการเรยนร 4) แนวคดเกยวกบการเรยนรกระบวนการ และ 5) แนวคดเกยวกบการถายโอน ความร ดงผลการวจยของสพตรา หลอเถน (2553) ; พลดดา ภผาใจ (2555); รศม โพธสาร (2555) และอารรตน ปะวะเสรม ( 2555) ไดพฒนากจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยใชโมเดลซปปา พบวา กระบวนการการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส�าคญ สงเสรมใหผเรยนมความคดและ ตดสนใจอยางมระบบ มสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนรทงทางรางกาย สตปญญา สงคมและอารมณ สามารถสรางองคความร และคนพบความร ไดดวยตนเองท�าใหผ เรยนมผลสมฤทธ ทางการเรยนสงกวาเกณฑทก�าหนด

จงเหนไดวาการประเมนการจดกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ในแตละชดกจกรรมมกระบวนการเรยนรแบบ 4 ขนตอน ขนท 1ขนน�า ขนท 2 ขนด�าเนนกจกรรมประกอบดวยการสรางสถานการณ การตงค�าถามหลก การวางแผนและการปฏบตกจกรรม การน�าเสนอผลงาน ขนท 3 ขนอภปราย ขนท 4 ขนสรป กลมอาชพเกดการพฒนาความคด มความสามารถในการสบคนขอเทจจรงเพอตอบค�าถามหลก โดยใชการวเคราะหสวนประกอบ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ ท�าใหผลสมฤทธหลงการเขารวมกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพสงขน ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

3. ผลการประเมนความพงพอใจของสมาชกกลมอาชพตอกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED

ผลการศกษา พบวา ภาพรวมกลมอาชพมความพงพอใจอยในระดบมาก ( X =4.15, S.D. = 0.92) โดยผวจยไดปฏบตตามขนตอนการจดกจกรรมทมความเหมาะสม ทงในเรองของการจดสภาพแวดลอมในการฝกอบรม สอและเทคโนโลยในการสอสารการฝกอบรม และดานความร ความเขาใจเกยวกบการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED ทเปนเชนนเนองมาจากการสงเสรมใหกลมอาชพไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรโดย มปฏสมพนธกบกลมสมาชกไดแลกเปลยน เรยนร กนในการท�ากจกรรม กลาพด กลาแสดงออกไดมโอกาสน�าเสนอผลงานของตน

Page 116: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014116

ดง ทศนา แขมมณ (2552) กลาวไววาผลทผเรยนไดรบจากการเรยนรโดยผานกจกรรมนนท�าใหผเรยนเกดความรความเขาใจในสงทเรยน สามารถอธบาย ชแจง ตอบค�าถามไดด มการสงเสรม ดานการพดและน�าเสนอ นอกจากนนยงไดพฒนาการมสวนรวมในการท�างานเปนกลม รวมทงเกดการใฝรใฝเรยน ท�าใหเกดความภมใจและท�าใหเกดความพงพอใจ สอดคลองกบ สพตรา หลอเถน (2553)ไดศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนรตามรปแบบซปปา (CIPPA Model) พบวานกเรยนมความพงพอใจตอกจกรรมการเรยนการสอนอยในระดบมากเชนกน

กลาวไดวาความพงพอใจของสมาชกกลมอาชพตอกจกรรมการสอสารตามรปแบบ CIMED เนองมาจากชดกจกรรมการสอสารตามรปแบบ CIMED มคณสมบตในการถายทอดเนอหาและประสบการณทเปนรปธรรมโดยเนนผเรยนเปนส�าคญ กลมอาชพสามารถรวมในการท�ากจกรรมตามประสบการณชวตของตนไดด เรยนรจากสงใกลตวสสงไกลตวไดดขน กลมอาชพไดเรยนรอยางมเปาหมาย สามารถจดจ�าไดอยางถาวร สงผลใหกลมอาชพมความพงพอใจตอการไดเขารวมกจกรรมการสอสารเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตามรปแบบ CIMED

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะจากการวจย จากสภาพปจจบนการจดการกลมอาชพสวนหนงเกดจากการสนบสนนจากภาครฐ

และภาคเอกชน เนนการชวยเหลอทนทเปนงบประมาณหรอเครองมอ อปกรณเปนหลก แตขาดการสงเสรมดานความรและการเรยนร ดงนนรปแบบการสนบสนนของทกฝายทเกยวของควรใหความส�าคญตอการเรยนรของชมชน

2. ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยในครงตอไป พฒนากจกรรมการสอสารเรองการจดการกลมอาชพเพอพฒนาความรส ชมชนใหม

คณภาพ และตรงกบความตองการของกลมเปาหมายมากยงขน และสามารถน�าไปใชกบหนวยงานทเกยวของ เชน กรมพฒนาชมชน สถาบนการศกษาในทองถนตอไป

3. ขอจ�ากดของการวจย บคลากรโดยเฉพาะผรวมวจยซงเปนสมาชกกลมอาชพมพนฐานความร ประสบการณแตก

ตางกนขดความสามารถในการเรยนรไมเทากน ความมงมนและความใสใจมากนอยตางกน ท�าใหการพฒนาคนเพอพฒนาการจดการกลมอาชพตองใชระยะเวลาพอสมควร

Page 117: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 117

เอกสารอางองกาญจนา แกวเทพ . (2547). ทฤษฎการสอสาร. กรงเทพฯ : ส�านกพมพ เลฟแอนดเลฟ.ทศนา แขมมณ. (2552). ศาสตรการสอนองคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ธภารตน พรหมณะ. (2546). การพฒนาแบบทดสอบวดความสามารถในการสอสาร

การสอความหมายทางคณตศาสตรและการน�าเสนอ ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6.วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวดและประเมนผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ.

ธเนศ ศรวชยล�าพนธ. (2554). เอกสารค�าสอนการพฒนาเศรษฐกจและชมชน.คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ. สรยาสาสน._____ . (2546). การวจยส�าหรบคร. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2545). การประเมนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส�าคญแนวคดและ

วธการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : บรษท วฒนาพานช จ�ากด.พลดดา ภผาใจ. (2555). การพฒนากจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยใชรปแบบซปปา

(CIPPA Model) ทเนนกระบวนการแกปญหา เรอง สมการเชงเสนตวแปรเดยว ชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

รศม โพธสาร. (2555). การพฒนากจกรรมการเรยนรคณตศาสตรตามรปแบบซปปา โดยใชโปรแกรม The Geometer’s Sketchpad เปนเครองมอชวยในการเรยนร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 4. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วชร ขนเชอ. (2545).การพฒนาชดการเรยนคณตศาสตร เรอง ตรรกศาสตรเบองตน โดยใชกระบวนการกลมเพอสงเสรมทกษะการสอสาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวดผลการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ส�ามะโนการเกษตร.(2546) ส�านกงานสถตแหงชาต.ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชน กรมสงเสรมอตสาหกรรม.(2551)สพตรา หลอเถน. (2553). การจดการเรยนรปแบบซปปา ในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

เรองการหารทศนยม ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

อารรตน ปะวะเสรม. (2555). การพฒนากจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยใชรปแบบ ซปปา (CIPPA Model) ทเนนกระบวนการแกปญหา เรอง บทประยกต ชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

Page 118: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 119: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

การผลตวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค(สวนพทธธรรม)” ส�าหรบคายคณธรรม วดอโมงค จงหวดเชยงใหม

Production of Documentary “Wat Umong (Suan Buddhadhamma)” For Buddhist Youth Camps Of Wat Umong Chiang Mai.

คเณศพงษ อทธชนบญชร1 | ชฏภคศ เขมวมตตวงค2 | สมพงษ บญเลศ3

ABSTRACTThe purpose of this research is to identify quality, effectiveness, and

satisfaction of viewers before and after watching documentary film. The appropriateness of the film inspected by specialists including the vice abbot of Wat Umong (Suan Buddhadhamma) and four professors. In order to see effectiveness of this medium, questionnaire were answered by sampling group, young people participating in religious camp at Wat Umong Suan Buddhadhamma held in 2013.

Research methods used are 1) quality assurance questionnaire for the documentary film 2) questionnaire on the film comprehension 3) viewer satisfaction questionnaire. Statistic formulas used are : 1) percentage 2) finding() 3) finding standard deviation (S.D.) 4) finding effectiveness index (E.I.).

The result of the research suggest that the quality of documentary film is very good ( = 4.56, S.D. =0.33). The effectiveness of the film before and after viewing it is 0.8019. The samples gain addition knowledge on the subject 80.19%. The film satisfaction is very satisfy ( = 4.71, S.D. =0.53).

Keywords : Quality, Satisfaction, Knowledge , understanding and Buddhist Youth Camps

บทคดยอการวจยนมวตถประสงคเพอศกษาคณภาพ ประสทธผลกอนและหลงรบชมวดทศนสารคด และ

เพอศกษาความพงพอใจตอวดทศนสารคด กลมตวอยางทประเมนคณภาพของวดทศนสารคดคอ รองเจา

1 นกศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสอและการสอสาร บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 ผชวยศาสตราจารย ดร.สาขาคอมพวเตอร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม3 รองศาสตราจารยสาขานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 120: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014120

อาวาสวดอโมงค(สวนพทธธรรม) และ คณาจารยผเชยวชาญ จ�านวน 4 คน รวม 5 คน กลมตวอยางทประเมนประสทธผลและความพงพอใจคอ เยาวชนทเขารวมกจกรรมคายคณธรรม ณ วดอโมงค (สวนพทธธรรม)ประจ�าป พ.ศ. 2556 หนงรนจ�านวน 30 คน

เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แบบประเมนคณภาพของวดทศนสารคด 2) แบบประเมนความร ความเขาใจในวดทศนสารคด 3) แบบประเมนความพงพอใจตอวดทศนสารคด สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ 1) คารอยละ 2) คาเฉลย ()3) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 4) ดชนประสทธผล (E.I.)

ผลการวจยพบวา วดทศนสารคดมคณภาพอยในระดบดมาก (= 4.56 , = 0.33) มดชนประสทธผลของวดทศนสารคดกอนและหลงรบชมพบวามคาเทากบ 0.8019 กลมตวอยางมความกาวหนาทางการเรยนรเพมขนคดเปนรอยละ 80.19 และความพงพอใจทมตอวดทศนสารคดมคาเฉลยรวมอยในระดบพงพอใจมากทสด (= 4.71, = 0.53)

ค�าส�าคญ : คณภาพ, ความพงพอใจ, ความรความเขาใจ , คายเยาวชนคณธรรม

บทน�าปจจบนวดทศนมสวนเกยวของและมบทบาทส�าคญกบชวตประจ�าวนของมนษยมากขน

(สธารตน วาจะเสน, 2550) ทงการใหความรและความบนเทง วดทศนเปนสอทน�าเสนอไดทงภาพและเสยง โดยภาพจะท�าหนาทหลกในการน�าเสนอเรองราวตาง ๆ และมเสยงคอยเปนสวนทเสรมใหไดรบความรและความเขาใจ รวมถงท�าใหการน�าเสนอมนาสนใจมากยงขน วดทศน เปนสอทเขาถงงายและมความรวดเรว วดทศนถกผลตและน�าเสนในหลายรปแบบทงเปน CD, VCD และ DVD หรอผานเครอขายอนเทอรเนต ซงจดประสงคในการน�าเสนอมทงใหความรและใหความบนเทงใหแกผชม โดยหากเปนในรปแบบการใหความบนเทงสวนมากจะเปนสอวดทศนในรปแบบบนเทงคด และหากเปนสอทตองการใหความรแกผชมกจะเปนในรปแบบสอวดทศนแบบสารคด

สารคดเปนเรองราวทมงแสดงความร ความจรง ทรรศนะ และความคดเหนเปนหลก ดวยการจดระเบยบความคดในการน�าเสนอรวมถงการผสมผสานในการถายทอดเพอใหเกดคณคาทางปญญา (ถวลย มาศจรส, 2545) สารคดสวนมากจะมงใหสาระความรแกผชมโดยมความเพลดเพลนเปนเบองหลง เปนการแสดงความร ความคด ความจรง ความกระจางแจง และเหตผลเปนส�าคญ โดยเนนใหทราบถงเรองราวตางๆ ดงนนการผลตสารคดจงตองค�านงถงขอมลของเรองทจะน�าเสนอเปนล�าดบแรก สารคดในปจจบนจะเปนเรองเกยวกบสถานทตาง ๆ , ธรรมชาต, ประวตบคคลส�าคญ หรอเหตการณส�าคญ โดยหากเปนสารคดเกยวกบสถานท กมกเปนสารคดเกยวกบวดหรอโบราณสถาน

โบราณสถานในประเทศไทยนนมมากมายหลายแหงแตทเหนกนสวนมากจะเปนโบราณสถานทอยในวด ซงวดทมโบราณสถานกมกจะอยตามจงหวดทมประวตความเปนมายาวนาน จงหวด

Page 121: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 121

เชยงใหมเปนจงหวดทมประวตความเปนมากวา 700 ป และเปนจงหวดทมวดและโบราณสถานมากมาย แตละวดมประวตความเปนมาในการสรางทแตกตางกน มทงวดทมการสรางมาเปนระยะเวลายาวนาน และวดใหม ๆ วดทมพนทเปนปาบางวดมโบราณสถานและตงอยในตวเมองเชยงใหม เปนสถานทปฏบตธรรมของชาวพทธทเปนคนเชยงใหมและคนจากตางถน รวมถงชาวตางชาตทตองการคนหาความสงบในรปแบบการปฏบตธรรมตามแนวทางศาสนาพทธ วดทกลาวนคอ “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)”

วดอโมงค (สวนพทธธรรม) เปนวดปาทมความรมรน พญากอนาโปรดใหสรางวดนราวพทธศตวรรษท 20 (อภวนทร อดลยพเชฏฐ, 2550) มการอนรกษทงธรรมชาตและโบราณสถานทสวยงามทางประวตศาสตรทมความเกยวของกบพทธศาสนาและจงหวดเชยงใหมมากมาย อกทงวดอโมงคยงเปนสถานทส�าหรบชาวไทยทนบถอศาสนาพทธรวมถงชาวตางชาตทมความสนใจในการปฏบตธรรมและฝกการท�าสมาธ ในสวนของเยาวชนนน วดไดมการจดคายเพอสอนธรรมะและปฏบตธรรมแกเดกและเยาวชนทสนใจ ฝกอบรมเยาวชนใหไดรบความรและความเขาใจในพทธศาสนา รวมถงใหทราบถงความส�าคญของโบราณสถานทปรากฏภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม)

จากการจดคายคณธรรมเพอการปฏบตธรรมส�าหรบเยาชนของทางวดอโมงค (สวนพทธธรรม) ทผานมา เยาวชนทมาเขาคายคณธรรม เปนเยาวชนทสถานศกษาจดสงมา ซงเยาวชนทมารวมกจกรรมคายมทงตองการมาปฏบตธรรมดวยความสมครใจและมาเพอรวมกจกรรมของทางสถานศกษาเพยงเทานน อกทงการปฏบตธรรมสวนมากกจะเนนใหเยาวชนเขาใจในการปฏบตตนเพยงอยางเดยวไมไดใหความรเรองสถานททมาฝกปฏบตธรรมนนคอวดอโมงค(สวนพทธธรรม) หรอหากมกจะเปนเพยงการทพระสงฆบรรยายเกยวกบประวต รวมถงโบราณสถานและโบราณวตถทมอยภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม) ซงไมคอยไดรบความสนใจเทาทควรจากเยาวชน โดยหนเหความสนใจไปสงอน เชน ธรรมชาตภายในวดมากกวา ท�าใหไมเปนไปตามเปาหมายของทางวด

จากปญหาทกลาวมา ผวจยไดสมภาษณครและพระภกษสงฆทเกยวของ มความเหนในทางเดยวกนวา มความจ�าเปนทตองพฒนาสอโดยเฉพาะสอวดทศนในรปของสารคด เพอใชประกอบในการใหความรและสรางความเขาใจกอนการมาปฏบตธรรม ดงนนผวจยจงท�าการวจยเกยวกบ ประวตและโบราณสถาน วดอโมงค (สวนพทธธรรม) รวมถงกจกรรมการปฏบตธรรมในวดอโมงค (สวนพทธธรรม) แลวจดท�าเปนวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” เพอเผยแพรใหเยาวชนทมาปฏบตธรรมทวดอโมงค (สวนพทธธรรม)ไดชม และมความรความเขาใจ ตลอดจนเหนคณคาวดเกาและโบราณสถานตางๆ ภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม) รวมถงเปนการเตรยมตวกอนมาเขาคายคณธรรมเพอปฏบตธรรมในวด อกทงยงเปนแนวทางแกวดอนๆ ทตองการน�าเสนอประวตความเปนมาและกจกรรมภายในวด

วตถประสงคการวจย1. เพอผลตวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)”ส�าหรบเยาวชนทมาเขาคาย

คณธรรม วดอโมงค จงหวดเชยงใหม

Page 122: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014122

2. เพอใหเยาวชนเกดความรความเขาใจเกยวกบประวต โบราณสถาน กจกรรมการปฏบตธรรม และการเตรยมความพรอมกอนเขาคายคณธรรมของวดอโมงค (สวนพทธธรรม) หลงจากไดรบชมวดทศนสารคดเรอง “ วดอโมงค (สวนพทธธรรม) ”

3. เพอศกษาความพงพอใจของเยาวชนทมตอวดทศนสารคดเรอง “ วดอโมงค (สวนพทธธรรม) ” ส�าหรบคายคณธรรม ของวดอโมงค (สวนพทธธรรม) จงหวดเชยงใหม

กรอบแนวคดการวจยจากการวจยเรองการผลตวดทศนสารคด เรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” ส�าหรบ

เยาวชนคายคณธรรมของวดอโมงค จงหวดเชยงใหมมกรอบแนวคดในการวจยดงน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษาวจย1. ไดองคความรเกยวกบการผลตวดทศนส�าหรบ วดอโมงค (สวนพทธธรรม) จงหวด

เชยงใหม2. ท�าใหเยาวชนทมาเขาคายคณธรรมไดรบความรและความเขาใจเกยวกบประวต โบราณ

สถาน การปฏบตธรรม รวมถงการปฏบตตน เมอมาเขาคายคณธรรมของวดอโมงค

การผลตวดทศนสารคด “วดอโมงค (สวนพทธ

ธรรม)”ส�าหรบเยาวชนคาย

คณธรรมมคณภาพดานภาพ ดานเสยง

เชงคณคาของวดทศน

ประสทธผลของวดทศน1. เยาวชนสามารถเลาความเปนมาของวดอโมงค (สวนพทธธรรม)ได2.เยาวชนสามารถบอกความเปนมาของโบราณสถานและโบราณวตถภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม)ได3. เยาวชนสามารถบอกถงลกษณะการปฏบตธรรมและและการปฏบตตนในวดอโมงค (สวนพทธธรรม)ได

บรบทวดอโมงค(สวนพทธธรรม)

1. ประวตความเปนมา2. โบราณสถาน3. โบราณวตถ

คายคณธรรมส�าหรบเยาวชน วดอโมงค

1. การปฏบตตน2. การปฏบตธรรม

ความพงพอใจในวดทศนดานการน�าเสนอ

ดานเนอหาดานภาษา และภาพรวมของวดทศน

Page 123: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 123

3. ไดวดทศนสารคดเรอง วดอโมงค (สวนพทธธรรม) ใชในการน�าเสนอส�าหรบคายคณธรรมส�าหรบเยาวชน ของวดอโมงค (สวนพทธธรรม) จงหวดเชยงใหม

ขอบเขตการวจย

ดานเนอหาการวจยครงนเปนการผลตวดทศนสารคด ใชเวลาในการน�าเสนอประมาณ 18 นาท โดย

ตวละครทด�าเนนเรองจะเปนผเลาเรองราวประวตความเปนมาของวดอโมงค (สวนพทธธรรม) พาเทยวชมสถานทส�าคญตาง ๆ ภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม) กจกรรมทางพทธศาสนาภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม) รวมไปถงขอควรปฏบตและไมควรปฏบตเมอเขามาภายในวดอโมงค (สวนพทธธรรม)

ดานประชากรและกลมตวอยางประชากร คอ ผรบชมวดทศนสารคดซงเปนเยาวชนทตองการไปเขาคายคณธรรม ณ วด

อโมงค (สวนพทธธรรม) จงหวดเชยงใหม ในปพทธศกราช 2556กลมตวอยาง เจาะจงเยาวชนทตองการไปเขาคายคณธรรม ณ วดอโมงค (สวนพทธธรรม)

จงหวดเชยงใหม ชวงเดอน สงหาคม ป พ.ศ. 2556 หนงกลม จ�านวน 30 คน

วธด�าเนนการวจยการวจยครงนผวจยใชรปแบบของการวจยแบบกงทดลอง(Quasi – Experimental Research )

กลมตวอยางทใชเปนกลมเยาวชนทตองการไปเขาคายคณธรรม ณ วดอโมงค (สวนพทธธรรม) ประจ�าป พ.ศ. 2556 จ�านวนหนงรน 30 คน

เครองมอทใชในการวจย êวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)”êแบบประเมนคณภาพของวดทศนสารคดโดยผเชยวชาญêแบบทดสอบความรความเขาใจกอนและหลงชมวดทศนสารคดêแบบประเมนความพงพอใจหลงการรบชมวดทศนสารคด

ขนตอนการด�าเนนงานวจยการศกษาวจยในครงน ผวจยมขนตอนดงตอไปน

Page 124: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014124

ขนศกษาเตรยมการวจยผ วจยศกษาประวตความเป นมาของวดอโมงค (สวนพทธธรรม) สถานท

ส�าคญตางๆ ภายในวดอโมงคทยงมปรากฏในปจจบน การปฏบตธรรมภายในวดอโมงค โดยศกษาทงจากเอกสารและการสมภาษณเจาอาวาสวดอโมงครปปจจบน (พระครสคนธศล) รวมถงผร อกหลายทานเพอเขยนบทและสตอรบอรดส�าหรบใชในการถายท�าวดทศนสารคดใหมเนอหาครบถวนและสมบรณตรงตามวตถประสงคทตงไวคอ ใหทราบถงประวตความเปนมาของวดอโมงค (สวนพทธธรรม) สถานทส�าคญตางๆ ภายในวด การปฏบตธรรมและการปฏบตตนเมอมาทวดอโมงค (สวนพทธธรรม)

ขนสรางเครองมอทใชในการวจยถายท�าวดทศนสารคดตามบทและสตอรบอรดทวางไวดวยกลอง Canon 60 D น�าไฟล

ทไดมาตดตอดวยโปรแกรม Sony Vegas Pro 11และใชโปรแกรม Adobe Photoshop CS3 ในการตกแตงภาพจนไดวดทศนสารคดทครบถวนสมบรณ จากนนสรางแบบประเมนคณภาพโดย ผเชยวชาญ แบบทดสอบความรความเขาใจกอนและหลงชมวดทศนสารคดและแบบประเมน ความพงพอใจหลงการรบชมวดทศนสารคด

ขนประเมนคณภาพและทดสอบวดทศนสารคดน�าวดทศนสารคดใหผเชยวชาญดานเทคนคและผเชยวชาญดานความรรวม 5 คน

ประเมนคณภาพพรอมท�าการปรบปรงแกไข แลวน�าวดทศนทไดปรบปรงแกไขแลวน�าไปทดสอบกบกลมยอยแบบ 1:1 จ�านวน 3 คน แลวน�าไปทดสอบกบกลมตวอยางยอยจ�านวน 10 คนอกครง เพอตรวจสอบระยะเวลาทเหมาะสมในการน�าเสนอ รวมถงเนอหาและเทคนคการน�าเสนอของ วดทศนสารคดวามอะไรตองแกไขอกหรอไม

ขนทดลองกบกลมตวอยางและเกบรวบรวมขอมลน�าแบบทดสอบความรความเขาใจกอนชมวดทศนสารคดใหกลมตวอยางจ�านวน 30

คน ซงเปนเยาวชนทตองการไปเขาคายคณธรรม ณ วดอโมงค (สวนพทธธรรม) ไดตอบแบบทดสอบกอนทจะชมวดทศนสารคด หลงจากนนจงน�าวดทศนสารคดเปดใหกลมตวอยางไดรบชมเมอจบแลวน�าแบบทดสอบหลงชมวดทศนสารคดพรอมแบบทดสอบความพงพอใจของเยาวชนทมตอ วดทศนสารคดใหกลมตวอยางลงมอท�าอกครงเพอเกบรวมรวมขอมล

Page 125: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 125

ผลการวจยกลมตวอยาง เยาวชนทตองการไปเขาคายคณธรรม ณ วดอโมงค จ�านวน 30 คน

ผลการวเคราะหประสทธผลผลการวเคราะหประสทธผลทางการเรยนร กอนและหลงชมวดทศนสารคดพบวา

ประสทธผลหลงการรบชมวดทศน มคาสงกวากอนรบชมวดทศนสารคด รอยละ 89.83 เมอเปรยบเทยบดชนประสทธผล (E.I.) ของวดทศนสารคดกอนและหลงรบชมพบวา

มคาเทากบ 0.8019 แสดงวากลมตวอยางมความกาวหนาทางการเรยนรเพมขน 0.8019 คดเปน รอยละ 80.19

ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบดชนประสทธผลของวดทศนสารคด

เยาวชนผรบชมวดทศนสารคด

( คน )

คะแนนเตม

ผลการทดสอบเยาวชน 30 คน ดชนประสทธผล

E.I.รอยละทเพมขน

กอนรบชม หลงรบชม

30 600 292 539 0.8019 80.19

ผลการวเคราะหความพงพอใจของกลมตวอยางหลงการรบชมวดทศนสารคดพบวาความพงพอใจโดยรวมอยในระดบพงพอใจมากทสด ( = 4.71, = 0.53) เมอ

พจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความพงพอใจมากทสดดานภาษาทใชสอความหมายตรงกบภาพ ( = 4.87, = 0.35) วดทศนสารคดเหมาะตอการน�าไปใชประโยชน ( = 4.87, = 0.35) ภาพเหมาะสมกบระดบผชม ( = 4.83, = 0.38) วดทศนสารคดสามารถถายทอดความรใหผชมไดด ( = 4.83, = 0.38) ภาษาทใชสอความหมายเขาใจไดงาย ( = 4.80, = 0.55) สารคด มความนาสนใจใหผชมคลอยตาม (= 4.73, = 0.38) ระยะเวลาในการด�าเนนเรองเหมาะกบระดบผชม ( = 4.73, = 0.38) การเรยงล�าดบการน�าเสนอเนอหาถกตองชดเจน ( = 4.63, =

0.67) จงหวะการใชภาษาเปนธรรมชาตไมตดขด ( = 4.63, = 0.67) เนอหาครบตามวตถประสงคทตงไว ( = 4.53, = 0.73) ใชภาษาถกตองเหมาะสมสอความหมายไดด ( = 4.53, = 0.73) และมความนาสนใจและเหมาะกบระดบผชม ( = 4.50 , = 0.67)ตามล�าดบ

Page 126: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014126

ตารางท 2 ผลการวเคราะหความพงพอใจของกลมตวอยาง 30 คน หลงรบชมวดทศนสารคด

รายการประเมนระดบความพงพอใจ

เยาวชน 30 คนการแปร

ผล

5 4 3 2 1

1. ดานการน�าเสนอสารคด

1.1 ภาพเหมาะสมกบระดบผชม 25 5 4.83 0.38 มากทสด

1.2 สารคดมความนาสนใจใหผชมคลอยตาม

4 4 2 4.73 0.58 มากทสด

1.3 การเรยงล�าดบการน�าเสนอเนอหาถกตองชดเจน

22 5 3 4.63 0.67 มากทสด

2. ดานเนอหา

2.1 มความนาสนใจและเหมาะกบระดบผชม

22 5 3 4.50 0.67 มากทสด

2.2 ระยะเวลาในการด�าเนนเรองเหมาะกบระดบผชม

24 4 2 4.73 0.58 มากทสด

2.3 เนอหาครบตามวตถประสงคทตงไว 20 6 4 4.53 0.73 มากทสด

3. การใชภาษา

3.1 ใชภาษาถกตองเหมาะสมสอความหมายไดด

20 6 4 4.53 0.73 มากทสด

3.2 ภาษาทใชสอความหมายเขาใจไดงาย

26 2 2 4.80 0.55 มากทสด

3.3 จงหวะการใชภาษาเปนธรรมชาตไมตดขด

22 5 3 4.63 0.35 มากทสด

3.4 ภาษาทใชสอความหมายไดตรงกบภาพ

26

4 4.87 0.35 มากทสด

4. ภาพรวมของวดทศน

4.1 วดทศนสารคดสามารถถายทอดความรใหผชมไดด

26 3 1 4.83 0.46 มากทสด

4.2 วดทศนสารคดเหมาะตอการน�าไปใชประโยชน

26 4 4.87 0.35 มากทสด

คาเฉลยรวม 4.71 0.53 มากทสด

Page 127: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 127

อภปรายผลการวจยจากผลการวจยสามารถอภปรายผลตามวตถประสงค ไดดงน1. ผลการวเคราะหคณภาพของวดทศนสารคดเรอง“วดอโมงค (สวนพทธธรรม)”จาก

ผเชยวชาญ 5 คน แบงเปนการประเมนประสทธภาพดานเนอหา ดานเทคนค และดานเสยง พบวา ประสทธภาพโดยรวมของภาพยนตรสารคด อยในระดบดมาก ( = 4.56, = 0.33) ซงไดผลการประเมนมาจากการตอบแบบประเมนคณภาพของวดทศนสารคดทไดสรางขน โดยสราง เปนค�าถามใหเลอกตอบ สอบถามความคดเหนของผเชยวชาญในดานภาพ เสยง เสยงประกอบ และภาพรวมของวดทศนสารคด ซงผเชยวชาญไดใหความคดเหนวาวดทศนสารคดมเนอหาทงายตอการเรยนร มการด�าเนนเรองทนาสนใจ การเคลอนไหวของการถายท�าท�าไดดมาก ภาพมความตอเนองและมความหมาย เสยงงายตอการเรยนรและเขาใจ สามารถสอความหมายไดตรงกบภาพ เสยงประกอบเปนเสยงธรรมชาตในวดอโมงคนนกมอทธพลตออารมณท�าใหคลอยตามวดทศนสารคด รวมถงความรสกนกคดและจนตนาการของผชม ซงวดทศนสามารถสอทงภาพและเสยง ในเวลาเดยวกน นอกจากนวดทศนสารคดยงมการใชเทคนคการน�าเสนอทนาสนใจและใช ภาษาเมองเปนภาษาหลกในการสอสาร ซงการใชภาษาเมองนนเหมาะสมกบเนอหาของวดทศนสารคด ท�าใหวดทศนสารคดเรอง“วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” นนมประคณภาพอยในระดบ ทดมาก

2. ผลการวเคราะหประสทธผลกอนและหลงรบชมวดทศนสารคดเรอง“วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” โดยการเรมน�าแบบทดสอบทผานการพจารณาจากผเชยวชาญและจากอาจารยทปรกษาซงสรางเปนขอค�าถามใหเลอกตอบมาทดสอบกบกลมยอยแบบ 1:1จ�านวน 3 คน เพอตรวจสอบประสทธภาพของเครองมอ และปรบปรงแกไข กอนทจะน�าไปทดลองกบกลมตวอยางขนาดเลกจ�านวน 10 คน จากนนน�าไปใชกบกลมตวอยางซงเปนนกศกษาสาขาศลปะการแสดง มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ทตองการไปเขาคายคณธรรมเยาวชน ณ วดอโมงค (สวนพทธธรรม) จ�านวน 30 คน โดยเลอกแบบเจาะจง(Purposive Sampling) ซงใชการหาดชนประสทธผล E.I. (Effectiveness Index) พบวากลมตวอยางมความรความเขาใจในการท�าคมภรใบลาน เพมมากขน มคาเทากบ 0.8019 คดเปนรอยละ 80.19 ซงสอดคลองกบงานวจยของ สธาวลย ธรรมสงวาลย (2551) ทไดท�าวจยเรอง การพฒนาสอวดทศนเพอสรางภาพลกษณหมบานเบญจรงค ซงจากการศกษาพบวา สอวดทศนสารคดสามารถท�าใหผชมมความเขาใจในประวตความเปนมา ขนตอนการผลตเครองเบญจรงคไทยในมตทน�าไปสการสรางภาพลกษณหมบานเบญจรงคได อนเปนผลทไดในลกษณะเดยวกน ซงผลจากการวจยพบวา วดทศนสารคดสามารถท�าใหผชม ไดมความรและความเขาใจในประวต โบราณสถาน การปฏบตตนและการปฏบตธรรม ในระดบมากขนไป

3. ผลการวเคราะหความพงพอใจภายหลงรบชมวดอโมงค (สวนพทธธรรม) กบกลมตวอยางนกศกษาสาขาศลปะการแสดง มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมจ�านวน 30 คนโดยเลอกแบบ

Page 128: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014128

เจาะจง (Purposive Sampling) โดยใชแบบประเมนความพงพอใจภายหลงรบชมภาพยนตรสารคด ซงสรางเปนค�าถามใหเลอกตอบพบวาความพงพอใจภายหลงรบชมภาพยนตรสารคดอยในระดบ พงพอใจมากทสด ( ) = 4.71 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) = 0.53 ซง Good (1973:320)ไดใหความหมายความพงพอใจไววา ความพงพอใจหมายถง สภาพ คณภาพ หรอระดบความ พงพอใจซงเปนผลมาจากความสนใจตางๆ และทศนคตทบคคลมตอสงนน Hornby ( 2000) ไดกลาววาความพงพอใจ หมายถง ความรสกทดเมอประสบความส�าเรจ หรอไดรบสงทตองการใหเกดขนเปนความรสกทพอใจและ Jacobson (1963 : 92) ไดกลาวถงปจจยทกอใหเกดความ พงพอใจและไมพงพอใจคอ 1)ทศนคตทมตอสงนน 2) ความพงพอใจสวนตว 3) ความมเสรภาพ ในการแสดงออก 4)การมสวนรวมรวมกบสงนนๆผลจากการวจยพบวา ผชมมความพงพอใจในเรองของเนอหาทชดเจน ด�าเนนเรองไดนาสนใจ ภาพทใชเหมาะสมสอดคลองกบเนอเรอง ภาษาทใชเปนภาษาเมองซงเหมาะสมกบเนอหา มการใชเสยงประกอบทเหมาะสม โดยเสยงและภาพด�าเนนไปอยางสอดคลองกน

ผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา วดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” เปนวดทศนสารคดทมคณภาพอยในระดบดมาก และมประสทธผลทท�าใหผชมเกดความร ความเขาใจ ในเรองราวเกยวกบวดอโมงค (สวนพทธธรรม) ทงประวต โบราณสถาน การปฏบตตนและการปฏบตธรรมภายในวด นอกจากนผชมยงมความพงพอใจภายหลงรบชมวดทศนสารคดอยในระดบพงพอใจมากทสด และเลงเหนวา วดทศนสารคดนมความเหมาะสมควรคาแกการเผยแพรเพอเกดประโยชนแกบคคลทวไปในทางทไดรบรเรองราวของวดอโมงค (สวนพทธธรรม)

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะดานการน�าไปใชêวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” น�าเสนอเรองราวของ วดอโมงค

(สวนพทธธรรม) จงหวดเชยงใหม โดยใชภาษาเมอง หากน�าไปใชเพอการเรยนรในภมภาคอนๆ ผน�าไปใชอาจหาขอมลเพมเตมนอกเหนอจากนเพอเสรมความเขาใจในเนอหาเพมมากขน

êวดทศนสารคดเรอง “วดอโมงค (สวนพทธธรรม)” สามารถน�าไปใชเพอการศกษาส�าหรบเยาวชนและประชาชนผสนใจ เพราะเนอหากลาวถงประวต โบราณสถาน รวมถงการปฏบตตวเมอเขามาอยภายในวด

2. ขอเสนอแนะดานการท�าวจยครงตอไปควรมการศกษาประวตวดอน ๆ ภายในประเทศเพอน�ามาผลตเปนวดทศนสารคดใน

การน�าเสนอใหกบเยาวชนและประชาชนผสนใจเพองายและสะดวกตอการศกษาเรยนร

Page 129: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 129

เอกสารอางองประคอง กรรณสตร.(2538). สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ

:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ถวลย มาศจรส.(2545) สารคดและการเขยนสารคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ธารอกษร.

ธรภาพ โลหตกล.(2552). กวาจะเป นสารคด . พมพครงท 5. กรงเทพฯ : อานเอาเรอง.พระครสคนธศล. 2554. เจาอาวาสวดอโมงค (สวนพทธธรรม) เจาคณะต�าบลสเทพเขต 2.

สมภาษณ, 21 ธนวาคม 2554.ลวน สายยศ และองคนา สายยศ.(2536). เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพมหานคร :ศนย

สงเสรมวชาการ.

วดอโมงค .(2509). ประวตวดอโมงค (สวนพทธธรรม). เชยงใหม : กลางเวยง.วลาส ฉ�าเลศวฒน และ นฤพล ตงตรรตน.(2551). VDO Podcast TV ออนไลน ท�าเองไดงาย

นดเดยว. กรงเทพฯ : โปรวชน. เศกศลป จตตกจ.(2552). การผลตสอวดทศนตนแบบสารคดเรอง ผวพรรณสตรกบการสบบหร.

นนทบร :1การศกษาคนควาอศระ ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Good, c. v. (ED).(1973). Dictionary of education 3rd ed. New York: McGraw-Hill.

Hornby, A. F. (2000). Advance learner’s dictionary (6th ed.). London : Oxford

University.

Page 130: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 131: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

รปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบลบานจนทร จงหวดเชยงใหม

Form of communication in Buddhadhamma Propagation of Dhammacarika of Ban Chan, Chiang mai

พระผดค�า ทตา1 | กมลณฏฐ พลวน2

ABSTRACTThe objectives of this research are to 1) study the context and lifestyle of

the people in Ban Chan, 2) study problems and needs of using Buddhism morality to solve people’s problems in Ban Chan, 3) study a model of communication in order to publicize the Buddhism morality of itinerant preaching at Ban Chan. This research was quality research using an interview in order to collect data from itinerant preaching that work at Ban Chan, total 7 hermitages consist of Ban Wat Chan hermitage, Ban Den hermitage, Ban Huay Bong hermitage, Ban nong dong hermitage, Ban Pong Khaw hermitage, Ban Huay Hom hermitage and Ban Mae Dad Noy hermitage.

The research showed thatContext and lifestyle of people in Ban Chan located in highlands, known

as Karens. Agriculture is their main job. They hold firmly in culture and traditions. Most of them are Buddhism, others are Christian. And transportation is difficult in rainy season.

There are a lot of problems in this community like drugs, gambling, lack of sanitation, alcoholic and poverty. The appropriate Buddhism morality that can solve these problems are 5 precepts Gharavasa-dhamma Iddhipada Phrommawihan Abaiyamuk 6 and Thittathammigattha.

There are three appropriate communication forms for spread the Buddhism morality interpersonal communication, large group communication and Mass communication through the conversation and explanation. The communication problems are lack of knowledge in Thai language in elder, juvenile not interesting in the Buddhism morality and Itinerant preaching don’t know how to translate dhamma language into karen language.

1 นกศกษาหลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอและการสอสารเชงกลยทธ คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 ผชวยศาสตราจารย ดร. สาขานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 132: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014132

Keywords : A Model of communication in Buddhadhamma Propagation, Dhammacarika (of Ban Chan, Chiang mai)

บทคดยองานวจยเรองรปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบล

บานจนทร จงหวดเชยงใหม มวตถประสงค 1) เพอศกษาบรบทและวถชวตของประชาชนต�าบลบานจนทร 2) เพอศกษาสภาพปญหาและความตองการน�าหลกพทธธรรมไปปรบใชเพอแกไขปญหาของประชาชนต�าบลบานจนทร 3) เพอศกษารปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของ พระธรรมจารกต�าบลบานจนทร การวจยนเปนการวจยเชงคณภาพเกบรวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณ พระธรรมจารกทปฏบตงานทต�าบลบานจนทร จ�านวน 7 อาศรม ประกอบดวย อาศรมบานวดจนทร อาศรมบานเดน อาศรมบานหวยบง อาศรมบานหนองแดง อาศรมบานโปงขาว อาศรมบานหวยฮอม อาศรมบานแมแดดนอย ผลการวจยพบวา

บรบทและวถชวตของประชาชนต�าบลบานจนทรตงอยในเขตพนทสง ประชาชน เปนชนเผากะเหรยง ประกอบอาชพหลกคอเกษตรกรรม ยดมนในวฒนธรรมและประเพณ นบถอศาสนาพทธและศาสนาครสต การคมนาคมล�าบากในชวงฤดฝน

สภาพปญหาในชมชนพบวามปญหาในดานตางๆ ดงน ปญหายาเสพตด ปญหาการพนน ปญหา การขาดสขอนามยทด ปญหาการดมสราในชมชน และ ปญหาความยากจน หลกพทธธรรมทเหมาะสมในการน�าไปปรบใชเพอแกไขปญหาของประชาชน ไดแกหลกศล 5 ฆราวาสธรรม อทธบาท 4 พรหมวหารธรรม 4 อบายมข 6 ทฏฐธมมกตถประโยชน

รปแบบการสอสารทเหมาะสมในการเผยแผพทธธรรมม 3 รปแบบ ดงน การสอสารระหวางบคคล การสอสารกลมใหญ การสอสารมวลชน ผานการสนทนา และการบรรยาย ปญหาในการสอสาร คอ ไฟฟาดบบอย การคมนาคมมความยากล�าบาก ผสงอายฟงภาษาไทยไมเขาใจ เยาวชนขาดความสนใจ พระธรรมจารกขาดทกษะในการแปลภาษาธรรมเปนภาษาทองถน (กะเหรยง)

ค�าส�าคญ : รปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรม, พระธรรมจารก

ความเปนมาและความส�าคญของปญหาการสอสารเปนกระบวนการหนวยหนงทมอทธพล เพอใหเกดการเปลยนแปลง ดาน

ความร ทศนคต พฤตกรรม การสอสารเปนทงศาสตร และศลป เปนกระบวนการในการถายทอดความรสกนกคด อารมณ ขาวสารขอมล ความร ภมปญญา คานยมความเชอ มรดกทางวฒนธรรม เพอวตถประสงคในการเชอมโยงความสมพนธกน ท�างานรวมกน กระชบไมตรระหวางกน ภายใตบรบทแวดลอมทางสงคมวฒนธรรม ทกระบวนการสอสารด�าเนนไป

Page 133: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 133

ในทางพระพทธศาสนาการเผยแผพทธธรรมเปนรปแบบหนงของกระบวนการสอสารทมงใหเกดการเปลยนแปลงและพฒนาในตวบคคลทางดานจตใจ องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาซงถอวาเปนบรมครของนกการสอสาร พระองคไดใชเวลาตลอดพระชนมายในการเผยแผพระพทธศาสนา โดยมงหมายสอสารใหผฟงรบรถงกระบวนการทเปนหลกความจรงของชวต ภายหลงจากทพระพทธองคไดทรงเสดจดบขนธปรนพพานแลว พระสงฆสาวกในพระพทธศาสนากไดเจรญรอยตาม ในการน�าหลกพทธธรรมสอสารไปสมวลมหาชนเพอใหเกดประโยชนสขตอมหาชน ในรปแบบตาง ๆตามความสามารถของตน

ในป พ.ศ. 2508 จงไดเกดโครงการพระธรรมจารก โดยมจดประสงคเพอเผยแผพระพทธศาสนา พฒนาทางดานจตใจ อบรมคณธรรมศลธรรม สชาวเขาเผาตางๆ ในประเทศไทย

ส�าหรบศนยอบรมศลธรรมต�าบลบานจนทรน จดไดวาเปนอกศนยหนงของโครงการ พระธรรมจารก ทไดน�าเอาหลกพทธธรรมค�าสอนในทางพระพทธศาสนา เขาไปอบรมพฒนาจตใจ ชาวเขาบนพนทสง จนประสบผลส�าเรจไดในระดบหนง ท�าใหชาวเขาทยงไมไดนบถอพระพทธศาสนาหนมานบถอพระพทธศาสนา สวนทนบถอพระพทธศาสนาอยแลวมความมนคงในพระพทธศาสนายงขน

รปแบบการสอสารในการสอสารเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกศนยอบรมศลธรรมฯ ต�าบลจนทร ถอเปนองคความรรวมสมยทนาสนใจศกษาเรยนรเปนอยางยงและยงเปนองคความรทเปนประโยชนตอพระภกษ สามเณร และบคคลทวไปเพอใหเกดความเขาใจในการน�าหลกพทธธรรมมาสอสารไปสมหาชนตามบรบทของแตละสงคมชมชนทมความหลากหลายทางชาตพนธ ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

การสอสารการเผยแผพทธธรรมศนยพระธรรมจารกบานวดจนทรจงเปนตนแบบของ พระสงฆทไดเขาถงเขาใจชมชนไดอยางเหมาะสมแกสมณะภาวะ เหมาะสมเปนอยางยงทจะเปนตนแบบใหศนยพระธรรมจารกอนๆ และพระภกษสงฆ-สามเณรในพระพทธศาสนา ไดน�าไปศกษาปรบใชในการเผยแผพระพทธศาสนาสบไป

วตถประสงคการวจยเพอศกษาบรบทและวถชวตประชาชนชมชนต�าบลบานจนทร เพอศกษาสภาพปญหาและ

ความตองการน�าหลกพทธธรรมไปปรบใช เพอแกไขปญหาในการด�าเนนชวตของประชาชนต�าบลบานจนทร และเพอศกษารปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบล บานจนทร การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ท�าการศกษาการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกในต�าบลบานจนทร จงหวดเชยงใหม โดยน�าขอมลทไดจากการสมภาษณพระธรรมจารกทปฏบตศาสนกจในพนทและแบบบนทกขอมลจากเอกสาร มาเรยบเรยงเนอหาและสรปผลถงวถชวตประชาชนต�าบลบานจนทร สภาพปญหาและความตองการใชหลกพทธธรรมในการด�าเนนชวตของ

Page 134: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014134

ประชาชนต�าบลบานจนทร และรปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบลบานจนทร จงหวดเชยงใหม ผวจยเลอกกลมผใหขอมลโดยการเลอกแบบเจาะจง จากพระธรรมจารกทประจ�าอย ต�าบลบานจนทร ทไดรวมกนขบเคลอนการเผยแผพทธธรรมส ประชาชน ต�าบลบานจนทรจ�านวน 7 หมบาน 7 อาศรม ซงมพระธรรมจารกอาศรมละ 1 รป รวมผใหขอมล 7 รปในต�าบลบานจนทร ตงแตป พ.ศ. 2552 – 2556 ไดแกอาศรมบานวดจนทร อาศรมบานเดน อาศรมบานหวยบง อาศรมบานหนองแดง อาศรมบานโปงขาว อาศรมบานหวยฮอม อาศรมบานแมแดดนอย

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลผวจยใชแบบสมภาษณ เปนเครองมอเกบขอมลในการสมภาษณจากพระธรรมจารก โดย

การวจยครงนเกบรวบโดยใชการกสนทนากลม มเนอหาแบงออกเปน 4 หวขอดงน 1.ขอมลทวไปของพระธรรมจารก 2.บรบทและวถชวตของประชาชนต�าบลบานจนทร 3.สภาพปญหาและ ความตองการน�าหลกพทธธรรมไปปรบใชเพอแกไขปญหาในการด�าเนนชวตของประชาชนต�าบลบานจนทร 4.รปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบลบานจนทร และแบบบนทกขอมลเอกสาร เปนเครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลจากเอกสาร หนงสอประวต

สรปผลการวจย

1. บรบทและวถชวตของประชาชนต�าบลบานจนทรต�าบลบานจนทร อ�าเภอกลยาณวฒนา จงหวดเชยงใหม เดมมชอวามเสค (ขนแจม)

มครอบครวคนพนเมองมาในหมบานไดเหนวดราง จงไดเชญนายหมอลา พรอมเพอนบานรวมกนกอสรางวดขนใหมไดเปลยนชอเปนบานวดจนทร ต�าบลแมศก ตอมาขนกบต�าบลแมนาจร และแยกออกเปนต�าบลบานจนทร อ�าเภอแมแจม ดวยสภาพภมประเทศเปนปาและภเขาสง ทรกนดาร การคมนาคมยากล�าบากเปนอปสรรคในการเดนทาง และการตดตอขอรบบรการจากภาครฐ จงมการจดตงโครงการพระราชด�าร เชน โครงการศนยศลปาชพในสมเดจพระนางเจาฯ บรมราชนนาถ โครงการหลวงบานวดจนทรอนเนองมาจากพระราชด�ารและศนยการเรยนรชมชนไทยภเขา แมฟาหลวงและไดแบงพนท 3 ต�าบลคอ ต�าบลบานจนทร ต�าบลแมแดด และต�าบลแจมหลวง เปนอ�าเภอกลยาณวฒนา เพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทรไดประกาศในราชกจจานเบกษา วนท 25 ธนวาคม พ.ศ.2552 ต�าบลบานจนทรมเนอททงหมดประมาณ 117,688.12 ไร ทศเหนอตดอ�าเภอปาย จงหวดแมฮองสอนทศใตตดกบอ�าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม ทศตะวนตกตดอ�าเภอเมองแมฮองสอน ทศตะวนออกตดอ�าเภอปาย จงหวดแมฮองสอนและอ�าเภอสะเมงจงหวดเชยงใหม สภาพพนทประกอบดวยภเขาสลบซบซอน พชพรรณเปนปาสน สภาพอากาศรอนชนในเดอนมนาคมถงตลาคม มสภาพ

Page 135: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 135

อากาศหนาวเยนในเดอนพฤศจกายนถงมนาคม สภาพสงคมและวฒนธรรม มประชากรชาย 2,106 ประชากรหญง 1,950 คนมจ�านวนครวเรอน 1,304 ครวเรอน (ขอมลส�ารวจประชากร และบาน ณ วนท 30 เมษายน 2556) ครอบครวสวนใหญเปนครอบครวเดยว การคมนาคมคอนขาง ยากล�าบากโดยเฉพาะชวงฤดฝน การศกษา มศนยเดกเลก 6 แหง โรงเรยนสงกดประถมศกษา 3 แหง มโรงพยาบาลขนาด 10 เตยง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพประจ�าต�าบล1แหง วฒนธรรมและประเพณวฒนธรรมและประเพณทด�ารงรกษาไว เชน ประเพณผกขอมอวฒนธรรมและประเพณทสญหาย เชน ประเพณ เดปอท (เกยวกบสะดอเดก) ประเพณทเกดขนใหม ประเพณบญสญจร ดานศาสนาและวฒนธรรมมวด/อาศรม 9 แหง (เปนอาศรมทมพระสงฆอยประจ�า 7 อาศรม อก 2 อาศรมไมมพระอยเอาไวท�าบญเทานน) มศาลเจา 1 แหงมโบสถ 6 แหง มความเคารพ ในผอาวโส และนบถอวญาณบรรพบรษ รปแบบการปกครองสวนทองถนระดบหมบานมก�านนและผใหญบานระดบต�าบลมนายกองคการบรหารสวนต�าบลในต�าบลบานจนทรประกอบดวย 7 หมบานดงน 1) บานหวยฮอม 2) บานสนมวง 3) บานวดจนทร 4) บานหนองเจดหนวย 5) บานแจมนอย 6) บานหนองแดง 7) บานเดน

ความสมพนธของคนในชมชนมการพงพาอาศยกนในเสมอนดงเพอนบานเดยวกน ความขดแยงไดรบการแกไขปญหาในระดบชมชน สาธารณปโภค ประกอบดวย ทท�าการไปรษณยโทรเลข 1 แหง โทรศพทสาธารณะ 2 แหง ล�าหวย 6 สายบง 8 แหงฝาย 6 แหงบอน�า 20 บอ มประปาภเขาและประปาผวดนมไฟฟาใช ทกหมบาน สภาพทางเศรษฐกจดานการคาและบรการ มธนาคารพาณชย1แหงสถานบรการน�ามนเชอเพลง (ปมหลอด) จ�านวน 13 แหงกลมอาชพ จ�านวน 9 กลมกลมออมทรพย จ�านวน 3 กลมกองทนหมบานจ�านวน 7 กองทน ดานการประกอบอาชพมพนทการเกษตร จ�านวน 21,833 ไร แบงเปนพนนา 12,313 ไรพนทไมผล 1,579 ไรพนทพชผก 3,725ไรครวเรอนเกษตรกร 1,196 ครวเรอน นอกเหนอจากการเกษตร1) รบจางทวไป 2) ท�างานองคการอตสาหกรรมปาไม ดานการทองเทยวมแหลงทองเทยวทส�าคญ 4 แหง 1) ศนยพฒนาโครงการหลวงวดจนทร 2) สวนปาหลวงวดจนทร 3) องคการอตสาหกรรมปาไมวดจนทร 4) มบ านพกรบรองโครงการหลวงวดจนทร และองคการอตสาหกรรมปาไม วดจนทร ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทรพยากรดนเปนดนรวนปนทราย มความอดมสมบรณตามธรรมชาตต�าจนถงปานกลางท�าใหไมสามารถจะเกบกกน�าไวใชทรพยากรน�ามแมน�าส�าคญ 9 สายไดแก 1) แมน�าแมหอย 2) แมน�าหวยเมยน 3) แมน�าหวยเมยน 4) แมน�าหวยฮอม 5) แมน�า หวยหนองแดง 6) แมน�าหวยฮอ 7) แมน�าหวยง 8) แมน�าหวยแจมกลาง 9) แมน�าหวยแจมนอย มอางเกบน�า 6 แหงมสระเกบน�า 1 แหง ดานทรพยากรปาไมมพนทปาไม ไดแก ปาสงวนแหงชาต 242,077.87 ไร พนทโครงการหลวงวดจนทร 151,259 ไร สภาพปญหาของชมชนปญหา ดานเศรษฐกจ 1) ราคาสนคาเกษตรตกต�า 2) น�าอปโภคบรโภคไมเพยงพอในฤดแลงปญหา ดานสงคมและวฒนธรรมคอการรบคานยมจากภายนอกเขามาในชมชนสวนปญหาดานทรพยากรและสงแวดลอมไดแก ไฟปาการขาดน�าและปาไมถกท�าลาย พระธรรมจารกทปฏบตศาสนกจเผยแผ

Page 136: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014136

พทธธรรมต�าบลบานจนทร มจ�านวน 7 รปมอาย 20 – 29 ป 3 รป อาย31- 39 ป และ 41- 49 ป 2 รปเทากนมชาตภมกะเหรยง 5 รป และพนราบ 2 รป มภมล�าเนาภาคเหนอ 6 รป และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 1 รป การศกษาปรญญาตร 6 รป ปรญญาโท 1 รป เปนนกธรรมเอก7 รป

2. สภาพปญหาและความตองการน�าหลกพทธธรรมไปปรบใชเพอแกไขปญหาในการด�าเนนชวตของประชาชนต�าบลบานวดจนทร ไดแกปญหาเหลานคอ

1. ปญหายาเสพตดถอวาเปนปญหาใหญในสงคมไทยทยาเสพตดไดเขาไปสภาคสวนตางๆ ของสงคม

ต�าบลบานจนทร กเปนหนงในพนท ทยาเสพตดไดเขาไปสบคลากรในชมชน ในสวนของยาเสพตดทเขามาในชมชน ไดแก ยาบา ฝน กญชา ผงขาว กาว เหลาและบหร ซงยาเสพตดเหลานมแหลงผลตมาจากทอน ซงต�าบลบานจนทรเปนเพยงทางผานของยาเสพตดเทานน ผลจากการทเยาวชนเขาไปยงเกยวกบยาเสพตดท�าใหเกดการทะเลาะกนในกลมผเสพและบคคลรอบขาง และไดสงเสยงรบกวนผอน ทางสวนราชการจงไดใหเดกผเสพไดรบการบ�าบด โดยไดรบแรงสนบสนนจากคน ในครอบครว ผน�าสวนทองถน และพระธรรมจารกในต�าบลบานจนทร ในการจดกจกรรมตางๆ โดยการมสวนรวมของคนในชมชน เชน การสวดมนตเยนสญจร การใหขอคดหลกธรรมในโอกาสตางๆ หลกพทธธรรมทเหมาะสมไดแก การสอนใหรจกคบมตร มตรแทเปนอยางไร มตรเทยม เปนอยางไร และการสอนใหเยาวชนตงอยในศล เชนศลขอท 5 การงดเวนจากการดมสราและเมรย โดยการมสวนรวมของเยาวชน จนท�าใหปจจบนปญหายาเสพตดจงเบาบางไปจากต�าบลบานจนทร

2. ปญหาการพนนการพนนในชมชนในแตละทองทกมความแตกตางกนไปสวนต�าบลบานจนทร

นนการพนนทพบกมการเลนหวยใตดน การพนนมวยทางทว การชนไก การเลนไผ ในสวนของ หวยใตดนนนผชอสวนใหญจะเปนผหญง ซงชอไปเพออยากเสยงดวงเทานน จะชอกนเพยงเลกนอย บางคนชอแลวไมถกกไมเสยใจ การพนนมวยกจะเลนในกลมทชอบดมวยดวยกน การเลน ไพสวนใหญทเลนกจะเลนเพราะความสนกสนานไมจรงจง เชนเลนในชวงทมงานศพของหมบาน จะเลนเพยงแคเปนเพอนกบเขาของงานจะเลนในเวลาหลง 4 ทมเพอวาเยาวชนบตรหลาน หลบหมดแลวจงเลน เปนตน แตวาการพนนนน กเปรยบดงงพษถงจะตวนอยกมพษรายแรงได พระธรรมจารกจงไดน�าหลกพทธธรรมเขาไปสงเสรมใหประชาชนในชมชนไดตระหนกถงภย ของการพนนโดยไดเทศน สอนในโอกาสการบ�าเพญบญตาง โดยใหขอคดหลกธรรม เชน สต การมความระลกได และสมปชญญะ มความรตว วาสงนดหรอดไมดควรหรอไมควร สอนให ด�ารงตนอยในศล ขอท 2 การเวนจากการคดโกงหลอกลวงเอาทรพยสนของคนอน และการรจกโทษของอบายมข คอปากทางแหงความเสอม การเลนการพนนกเปนทางหนงทจะน�าไปส ความเสอม เพราะเมอชนะยอมกอเวร เมอแพยอมเสยดายทรพยสนทเสยไป

Page 137: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 137

3. ปญหาการขาดสขอนามยทด การทคนในชมชนไดรบความสะดวกสบายในการด�ารงชวตมสงอ�านวย

ความสะดวกหลายอยางแตมอาหารเครองดม เครองใชจากภายนอกเขามาในชมชน แตสงทมากบความเจรญความสะดวกสบายทมาเปลยนแปลงวถชวตของคนในชมชนทมากบความเจรญกคอบคลากรในชมชนหลายคนเรมมปญหาดานสขภาพทแปลกใหม เชน โรคเกาท ปวดขอมอ ขอเทา บางคนปวดแขนปวดขา โดยไมทราบสาเหต บางสวนกคดวาเปนเพราะรบประทานอาหารส�าเรจรป ชอพชผกส�าหรบปรงอาหารมาจากทองตลาด การใชยาฆาหญา ยาฆาแมลง และการเปลยนแปลงทางภมอากาศ เมอพบวาตนเปนโรคแลวกท�าการรกษาโดยการไปรบบรการจากสถานพยาบาล ในชมชน การทานยาสมนไพรในชมชน เมอพบเจอปญหาเหลานหลายครอบครวจงไดตระหนก ถงภยของการทานอาหารทไมสะอาดมสารเคมเจอปน จงไดเรมปลกผกสวนครวกนเองในครอบครว เพอลดการใชสารเคมและพชผกจากภายนอกชมชน บางคนกหนมาทานอาหารเจ โดยมวตถประสงคใหหายจากโรคหรอเพอใหหางไกลจากสารพษเทานน ในสวนของพระธรรมจารกกไดใหหลกขอคดในการด�าเนนชวต โดยถอเอาความสะอาดในองครวมคอ หลกเรอน 3 น�า 4 คอความสะอาด จะบรบรณ คอตองสะอาดกายมากอน เมอกายสะอาดแลวเรอนทอยอาศยตองสะอาด จากนนจตใจตองสะอาดคอใจด ใจงาม และใจออนโยน ในมเมตตา น�า 4 คอ น�าค�า น�ามอ น�าใจ น�าสมานสามคค โดยมศล 5 น�าพาชวตไปสความสขมคณภาพชวตทด

4. ปญหาสราในชมชนสราถอวาเปนปญหาหลกระดบประเทศทเขาไปส ประเพณวฒนธรรมตางๆ

จนจะกลายเปนหนงเดยวกนกบกจกรรมตางๆ ในสงคม ในสวนต�าบลบานจนทรนน การดมสราประชาชนในชมชนจะดมตามประเพณในงานผกขอมอ คอทกคนจะดมไมวาเดกหรอผใหญ แตดมเพยงเลกนอยเทานน สวนในงานอนๆ มบางแตไมมาก เพราะคนในชมชนบานจนทรจะหยดท�ากจกรรมทางการเกษตรหรองานเลยงชวตในวนพระ โดยจะรวมกนเกบกวาดบาน ถนนหนทาง วดวาอาราม จะไมขายสราใหกบเยาวชน และงดการขายในวนพระอยางสนเชง แตกมปญหาอยบางในสวนของผคนทมาจากตางถน ทงมาคาขาย มาเทยว มาท�างาน ทยงดมกน คาขายในวนพระ ผลอนเนองมาจากโทษการดมสราทเคยพบในชมชนคอ ท�าใหครอบครวแตกแยก ทะเลาะกนในครอบครว พระธรรมจารกจงไดน�าหลกพทธธรรมทเหมาะสมบรรยายตามโอกาสทงหลกของศลหา การตงตนอยในความไมประมาท การน�าไหวพระเจรญจตภาวนา ท�าใหปญหาสราไดลดลงไปในหมประชาชนทนบถอพระพทธศาสนา อนเหนไดจากการงดเวนการขายการดมในวนพระ และงานบญตาง ๆ

5. ปญหาความยากจนความยากจนในชมชนอนเกดมาจากผลผลตทางการเกษตรตกต�า พนททาง

การเกษตรมนอย พนดนขาดความอดมสมบรณ การไดรบคานยมในการใชสนคาและบรการ ท�าให

Page 138: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014138

ตองกยมเงนจากกองทนตางๆ ในชมชน สวนการกนอกระบบจะไมคอยม จะมเพยงการกยมกนเองในภายในหมบานหรอพนอง ซงไมไดคดดอกเบย ในการใชเงนทกยมสวนใหญจะน�าไปเพอใชจาย ไมไดน�าไปลงทน บางสวนตองขายทท�ากนเพอชอรถ และเครองอ�านวยความสะดวก พนทท�ากนดนขาดความอดมสมบรณ ท�านาไดเฉพาะฤดฝน ผลผลตกพอกนในครอบครว เพอใหคนในชมชน มหลกธรรมทเหมาะสมในการพฒนาตนและมคณภาพชวตทดขน พระธรรมจารกกไดไหหลกธรรมน�าชวตไววา “หลกธรรมทเหมาะสมคอ ศล 5 คนจะรวยกเพราะมศล คนจะดกเพราะมศล คนจะมงมศรสขกเพราะมศล จะเปนทรกทเมตตากเพราะศล ศลจงประเสรฐกวาสงทงหลาย เมอมศลแลวกตองมความขยนหมนเพยรประกอบการงานเลยงชวต รจกรกษาทรพยทหาได รจกคบเพอนทด ไมใชจายเกดตว”

รปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบลบานจนทรการสอสารเพอน�าหลกพทธธรรมทเหมาะสมเขาไปแกปญหาการด�าเนนชวตของประชาชน

ต�าบลบานจนทร พระธรรมจารกไดใชการสอสาร 3 รปแบบไดแก 1) การสอสารระหวางบคคล (Interpersonal Communication) อนประกอบดวย การสอสารทประกอบดวยคน ตงแต 2 คนขนไป (person-to-person) การสอสารกลมยอย (Small Group Communication) 2) การสอสารกลมใหญ (Large Group Communication) เปนการสอสารของคนจ�านวนมาก และ 3) การสอสารมวลชน (Mass Communication) ซงพระธรรมจารกไดใชการรปแบบการสอสารทง 3 รปแบบนเขาสประชาชนต�าบลบานจนทรผานการบรรยายและการสนทนา ท�าใหไดรบความรวมมอจากคนในชมชนไดรวมกจกรรมเชน งดเหลาเขาพรรษา งดเหลาวนพระ ไหวพระสวดมนต งานบญสญจร การอบรมคณธรรม โดยมการจดรปแบบการสอนทหนาสนใจ คอเรอง ทจะสอสารนนเรมจากเนอหาทงายไปส เนอหาทยาก เปนล�าดบมขนตอนทชดเจนตอเนอง ตรงเนอหา ตรงจด ตรงประเดน มเหตมผลทสามารถตรกตรองใหเขาใจตามความเปนจรงได ในสวนทเกยวกบผรบสาร จะดตามความเหมาะสมของผรบสารแตละบคคล ใหความสนใจ เอาใจใสตามสมควรแกกาลเทศะและเหตการณ ใหผฟงมอสระในการแสดงความคดเหนและปฏบตดวยตนเอง ในสวนทเกยวกบผสงสาร การเรมตนทดคอสรางบรรยากาศ ความเพลดเพลนไมให ตรงเครยดในการสอสารใหเกยรตผฟง สอเนอหาใหเกดความเขาใจ ไมสอสารกระทบตนและผอน ใชภาษาทสภาพนมนวล เขาใจงาย มเทคนคการสอน โดยการยกตวอยางประกอบค�าอธบาย การเลานทานประกอบชวยใหเขาใจงายและชดแจนขน โดยใชอปกรณสอการสอนทใกลตว และการท�าตนใหเปนตวอยาง ในสวนของปญหาทพบบอยในการเผยแผพทธธรรมคอไฟฟาดบ การคมนาคมมความยากล�าบาก ในบางครงไมมคลนโทรศพท ผสงอายฟงภาษาไทยไมรเรอง เยาวชนขาดความสนใจ พระธรรมจารกขาดทกษะในการแปลภาษาธรรมเปนภาษาทองถน (กะเหรยง) ในสวนของพระธรรมจารกเอง การทบนดอยมพระนอย ในบางพนทมแตอาศรมแตไมมพระ กเปนปจจยหนงทเปนอปสรรคในการขบเคลอนงานการเผยแผพทธธรรม

Page 139: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 139

การอภปรายผลในสวนของบรบทและวถชวตของประชาชนต�าบลบานจนทร การศกษาบรบทและวถชวต

ของประชาชนต�าบลบานจนทร ถงการด�ารงอยและการพฒนาของคนชมชนในการด�าเนนชวต ดวยภมประเทศเปนพนปาและภเขาสง ทรกนดาร อาชพหลกของคนในชมชนคอการเกษตร หนวยงานราชการมแนวทางในการพฒนาพนท โดยการจดตงโครงการพระราชด�ารหลายโครงการ ผลทไดรบท�าใหพนทดงกลาวเรมมการพฒนาไปในทศทางทมประสทธภาพ ท�าใหคณภาพชวตและความเปนอยของคนในชมชนดขน สอดคลองกบ เกศน จฑาวจตร (2548:90) อางถง พทยา วองกล (2540:28) วาเพอชวยยกระดบทรพยากรในทองถนใหมการพฒนาอยางเปนระบบ ตองอาศยการเรยนรรวมของคนในทองถน ในดานสภาพปญหาและความตองการน�าหลกพทธธรรมไปปรบใชเพอแกไขปญหาของประชาชนต�าบลบานวดจนทร แมต�าบลบานจนทรจะเปนอ�าเภอทหางไกลจากความเจรญมากแตเมอตองปรบตวรองรบกบความเปลยนแปลงของสงคมภายนอก ท�าใหวฒนธรรมภาคนอกชมชนเขาไปสชมชนอยางหลกเลยงไมได ท�าใหเกดปญหาเศรษฐกจ วฒนธรรมประเพณ สขภาพอนามย สงเสพตด รวมทงปญหาสงแวดลอมเกดขนตามมาในชมชน จงไดเกดการขบเคลอนในการแกไขปญหา ของคนในชมชน โดมมพระธรรมจารกต�าบลบานจนทรไดรวมกบชมชนชวยในการขบเคลอนกจกรรมตางๆ ผานหลกธรรมทางพระพทธศาสนา ในชมชนในรปแบบการพฒนาดานจตใจ ผสมผสานกจกรรมผานความเชอทางดานวฒนธรรมประเพณ ดวยกระบวนการการพฒนาชมชนอยางมสวนรวม ซงสอดคลองกบ สรสทธ วทยารฐ (2549) อางถง อคน รพพฒน (2539:49) ไดแบง ขนตอนการพฒนาไว 5 ขน ดงน

ขนท 1 ชาวบานมสวนรวมในการคนหาปญหาและจดล�าดบ ความส�าคญขนท 2 ชาวบานมสวนรวมในการคนหาสาเหตแหงปญหาขนท 3 ชาวบานมสวนรวมในการคนหาและพจารณาแนวทางวธการในการแกปญหาขนท 4 ชาวบานมสวนรวมในการด�าเนนกจกรรมเพอแกปญหาขนท 5 ชาวบานมสวนรวมในการประเมนผลกจกรรมการพฒนา และยงสอดคลองกบงาน

วจยของสมาน งามสนท (2552:4-6). ไดศกษา “องคประกอบการสอสารทพงประสงคตามแนวแหงพทธ” ผลการวจยสรปวาตองประกอบดวยคณสมบต 5 ประการ

1. สจจะ ไดแก เรองทเสนอตอมวลชนนน ตองเปนเรองจรง เสนอหรอสงสารตามความเปนจรง ไมบดเบอน

2. ตถตา เรองแท เรองทเสนอหรอสงสารนนตองเปนเรองแท เสนอตามสภาพท แทจรง ไมคาดเดา ไมแตงแตมใสส ใสไข

3. กาละ เรองทเสนอนนตองเหมาะสมกบกาลเวลา4. ปยะ เรองทเสนอนนเปนเรองทคนชอบ หรอเสนอโดยวธทผรบสารชนชอบ5. อตถะ เรองทเสนอหรอสงสารนน ตองเปนประโยชนตอสวนรวม

Page 140: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014140

รปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของพระธรรมจารกต�าบลบานจนทร

พระธรรมจารกไดใชรปแบบการสอสารดงนการสอสารระหวางบคคล (Interpersonal Communication) เปนการสอสารทประกอบ

ดวยคน ตงแต 2 คนขนไป (person-to-person) การสอสารในรปของการสนทนา ในสวนการสอสารกลมยอย (small group communication) การสอสารรปแบบน ใชไดทงการบรรยายและการสนทนา สอดคลองกบปรมะ สตะเวทน (2546:35) วา การสอสารระหวางตวตอตว ผสงสารและผรบสารสามารถทจะตดตอและแลกเปลยนสารกนไดโดยตรง ในขณะทคนหนงจะเปนผสงสารและคนอนๆ จะเปนผรบสาร ดงนนการสอสารระหวางบคคลจงเกดขนไดทงในกรณคน 2 คน เชน การพดคยกนระหวางคน 2 คน การเขยนจดหมายถงกน การใชโทรศพทคยกน ในท�านองเดยวกน การสอสารระหวางบคคลกเกดขนไดในกรณของกลมยอย ซงมคนมากกวา 2 คนขนไป มารวมตวกนในลกษณะทสามารถตดตอและแลกเปลยนกนโดยตรง เชน การประชมกลมยอย การเรยนในชนเรยน เปนตน

การสอสารกลมใหญ (Large Group Communication) เปนการสอสารของคนจ�านวนมาก ผานลกษณะการบรรยาย สอดคลองกบปรมะ สตะเวทน (2546:35) วาเปนการสอสาร ระหวางคนจ�านวนมากซงอยในทเดยวกนหรอใกลเคยงกน เชนการอภปรายในหอประชม การพดหาเสยงเลอกตง การสอนทมกลมผเรยนจ�านวนมาก ซงอยในหลายหองเรยน จ�าตองอาศยสอการสอน เชน โทรทศนวงจรปดเขาชวย และการปราศรยในงานสงคมเปนตน การสอสารกลมใหญน โอกาสทผสงสารและผรบสารจะตดตอแลกเปลยนกนโดยตรงมอยนอย และขาดลกษณะของการสอสารแบบตวตอตว

การสอสารมวลชน (Mass Communication) เปนการสอไปผฟงจ�านวนมากในเวลาเดยวกนแมอยตางสถานทกนกสามารถรบฟงได ซงพระธรรมจารกไดใชรปแบบการบรรยาย ผานสอวทย จากการเปรยบเทยบกนทราบวาพระธรรมจารกไดใชรปแบบการสอสารผานการสอสารมวลชน มากทสด ใชการสอสารระหวางบคคลอยในระดบกลาง สวนกลางสอกลมใหญไดใช นอยทสด สอดคลองกบ พระมหาบญโฮม ปญญวฑโน (2549:131) ไดศกษารปแบบและวธการเผยแผพทธธรรมของพระราชธรรมวาท (ชยวฒน ธมมวฑฒโน) ผลการวจยพบวารปแบบการเผยแผพทธธรรมของพระราชธรรมวาท ในฐานะสอมวลชน เชน สอโทรทศน สอวทย สอสงพมพ และสออนเทอรเนต

วธการน�าเสนอธรรมะของพระราชธรรมวาท โดยผานงานเขยน การปาฐกถา และการบรรยายสรปไดดงน เขาใจงาย สนกสนาน เราใจ มคตสอนใจสอดแทรกอยโดยตลอดทนยคทนสมย ใชอกษรยอ เรองสน บทความทางวชาการ มส�านวนภาษาทสละสลวย ชดเจนเขาใจงาย ยกพทธศาสนสภาษต สภาษต ค�าคม ค�าพงเพย ค�ากลอน ค�าคลองจองค�าอปมาอปมย การเลนค�า

Page 141: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 141

ขอเสนอแนะงานวจยครงนจะเปนประโยชนแก พระภกษสามเณร และผ สนใจในงานเผยแผ

พระพทธศาสนา สามารถน�าไปเปนแนวทางในศกษาเรยนร การวางแผนในการพฒนาของแตละทองถนในอนาคต

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป1. ควรมการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของการเผยแผของพระธรรมจารกกบ

การเผยแผในสงคมเมอง2. ควรมการรปแบบการสอสารในการเผยแผพทธธรรมของสถานวทยพระพทธศาสนา

จงหวดเชยงใหม

Page 142: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014142

เอกสารอางองกนกภรณ ชเชดและสกรรจ พรหมศร. การถอดบทเรยนวธวทยาเพอเสรมสรางการเรยนรส�าหรบนก

ปฏบตภาคประชาสงคม. กรงเทพ ฯ : พ.เอ.ลฟวง, 2548.เกศน จฑาวจตร. การสอสารเพอการพฒนาทองถน. พมพครงท 3. นครปฐม : มหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐม, 2548.เกยรตศกด มวงมตร. สอพนบานสอสารสข. กรงเทพ ฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548. เหตพระ

ธรรมจารกแหงแผนดน. ม.ป.ท., 2553.คมอพระธรรมจารกเพอการสรางสรรคความดสสงคมคณธรรม. กรงเทพ ฯ : บณยศรงานพมพ,

2552. ตามแนวสมาน งานสนท. องคประกอบการสอสารทพงประสงคแหงพทธ. ม.ป.ท., 2552.ปรมะ สตะเวทน. หลกนเทศศาสตร.พมพครงท 10. กรงเทพ ฯ : ภาพพมพ, 2546.ประวตและผลงานพระมหาวฒชย วชรเมธ. http://www.vimuttayalaya.net/vAbout.aspx. (26

ตลาคม 2556)ประวตและผลงานพระมหาสมปอง ตาลปตโต. http://www.positioningmag.com.

(27 ตลาคม 2556)ประวตและผลงานพระอาจารยพะยอม กลยาโณ. http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php.

(25 ตลาคม 2556)พระไตรป ฏกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. ม.ป.ท.พระมหาจรญ ปญญาวโร. บทบาทของพระมหากสสปเถระในการเผยแผพระพทธศาสนาเถรวาท.

ม.ป.ท., 2540.พระมหาบญเลศ ธมมทสส. วธการเผยแผพระพทธศาสนาของพระราชวทยาคม. ม.ป.ท. 2543.พระมหาบญโฮม ปญญวฑโน. รปแบบและวธการเผยแผพทธธรรมของพระราชธรรมวาท (ชยวฒน

ธมมวฑฒโน). ม.ป.ท., 2549.พระมหาสมจตตภทร อจลธมโม. บทบาทของพระอานนท ในการเผยแผพระศาสนา. ม.ป.ท., 2537.พระมหาสชญา โรจนญาโณ. การศกษาบทบาทของพระมหาโมคคลลานเถระในการเผยแผพระพทธ

ศาสนา. ม.ป.ท., 2540.พระมหาอมรวชญ ชาคระเมธ. เทคนคการเผยแผพระพทธศาสนาของ พระโพธญาณเถร (ชา สภท

โท), ม.ป.ท., 2547.พระวฒกรณ วฑฒกรโณ. เทคนคและวธการเผยแผพทธธรรมของพะราชวรมน (ประยร ธมมจตโต).

ม.ป.ท., 2543.สรสทธ วทยารฐ.การสอสารเพอการพฒนา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: แกวเจาจอม, 2549.

Page 143: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 143

สรสทธ วทยารฐ. การสอสารเพอการพฒนา. กรงเทพ ฯ : ศนยสอและสงพมพแกวเจาจอม, ม.ป.ท., 2549.

อนงคทพย เอกแสงศร. การบรหารโครงการของรฐ.กรงเทพฯ :มหาวทยาลยรามค�าแหง, 2539.อบลรตน ศรยวศกด. สอสารมวลชนเบองตน สอมวลชน วฒนธรรม และสงคม. พมพครงท 2.

กรงเทพ ฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.De Fleur. M. L. Theories of mass communication. New York : David McKay,

1970.Roger, E.M. and F.F Shoemaker. Communication of innovation: a cross-cutural

approach the Feee Press, New York, 1971.

Page 144: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557
Page 145: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

ระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Level of Knowledge of Academic Staff Chiang Mai Rajabhat University Regarding the Quality Assurance

ฉตราภรณ กาว1 | สรศกด รชชศานต2

บทคดยอการศกษามวตถประสงคเพอศกษาระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของ

บคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ป พ.ศ.2556 เปนกลมตวอยางจากประชากรทงหมด 5 คณะ จ�านวน 215 คน เครองมอทใชในการเกบรวมรวมขอมลคอแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลย คารอยละ คาเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ANOVA ทดสอบความแตกตางโดยใชคาสถต F-test

ผลการศกษาพบวา ขอมลทวไปของตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 31 – 40 ป มระดบการศกษาสงสดอยในระดบปรญญาโท เปนอาจารยมากทสด รองลงมาเปนผบรหารคณะ/ศนย/ส�านก สงกดคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมากทสด รองลงมาคอคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มระยะเวลาการปฏบตงาน 7 – 10 ป รองลงมามการปฏบตงาน 3 – 6 ป ผมสวนรวมเกยวกบการประกนคณภาพในฐานะผรวบรวมเอกสารหลกฐาน รองลงมาเปนผมสวนรวมในฐานะกรรมการด�าเนนงาน

ผลการวเคราะหระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา พบวา บคลากร สายวชาการมระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา โดยรวมอยในระดบความรมาก (รอยละคาคะแนนเฉลย = 79.60) โดยมระดบความรดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษามากทสด (รอยละคาคะแนนเฉลย = 84.85) รองลงมาคอดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ (รอยละคาคะแนนเฉลย = 81.00) ดานนโยบายและแนวทาง การด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย (รอยละคาคะแนนเฉลย = 78.95) และดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ (รอยละ คาคะแนนเฉลย = 73.60) ตามล�าดบ

การเปรยบเทยบระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษากบต�าแหนงและคณะทสงกด พบวา บคลากรสายวชาทมต�าแหนงแตกตางกนมระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาไมแตกตางกน แตบคลากรสายวชาทมคณะวชาแตกตางกนมระดบความรเกยวกบการ

1 นกศกษาหลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม2 ผชวยศาสตราจารย ดร. สาขาวชาการบญช คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 146: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014146

ประกนคณภาพการศกษาแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยบคลากรสายวชาการทเปนผบรหารมหาวทยาลยมความรอยในระดบมากทสด (รอยละคาคะแนนมากทสด = 94.49) รองลงมาคอ ผบรหารคณะ/ศนย/ส�านก มความรอยในระดบมากทสด (รอยละคาคะแนน = 83.38) และอาจารยมความรอยในระดบมาก (รอยละคาคะแนนนอยทสด = 78.52) บคลากรสายวชาการทสงกดคณะครศาสตรมความรอยระดบมากทสด (รอยละคาคะแนนมากทสด = 83.43) รองลงมาคอ คณะวทยาการจดการมความรอยในระดบมากทสด (รอยละคาคะแนน = 82.14) คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมความรอยในระดบมากทสด (รอยละคาคะแนน = 82.03) คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความรอยในระดบมาก (รอยละคาคะแนน = 75.68) และ คณะเทคโนโลยการเกษตรมความรอยในระดบปานกลาง (รอยละคาคะแนนนอยทสด = 65.54)

ค�าส�าคญ : ระดบความร , การประกนคณภาพการศกษา, บคลากรสายวชาการ, มหาวทยาลย

ABSTRACTThe purpose of this study is to survey the level of knowledge of Chiang Mai

Rajabhat University academic staff regarding the academic quality assurance. The subjects of this study is a group of academic staff of five faculties, including 215 staff. The main tool of this study is the questionnaire. The data then was analyzed as a percentage, mean and standard deviation. The examination of the difference applies the F-test statistics and one-way analysis of variance (ANOVA). The findings reveal that most of the questionnaire respondents are female, aged 31- 40 years old, holding Master’s degree. Most of them are lecturers and others are faculties or administrators, mostly working in the Faculties of Humanities and Social Science and others are working in the Faculties of Science and Technology. Most respondents have been working there for 7 - 10 years and some have been working for 3 - 6 years. Also, most of the academic quality assurance staff are working in the documents managing section. Some of them are working as operating staff.

The result of knowledge level analysis regarding the academic quality assurance points out that the overall level of knowledge regarding the academic quality assurance of academic staff is high (79.60%). The methods of developing the system and strategies of academic quality assurance is in the average of highest level (84.85%). The second highest one is the strategies of assuring the academic quality considered as the faculty (81.00%). Next, the policy and the means of

Page 147: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 147

operating the academic assurance in terms of university is (78.95%). Additionally, the policy and the means of operating the academic assurance in terms of faculties is (73.60%).

The comparison between the knowledge level regarding the academic quality assurance and the positions and faculties that they work for reveals that the academic staff who are in different positions have the same knowledge level about the academic quality assurance. However, the academic staff who work in different faculties have the statistically significant difference of knowledge level regarding the academic quality assurance at the level of 0.05. It is also found that the academic staff working as the university administrators have the highest level of knowledge (94.49%). The second highest one is those who are the administrators of faculties, centers and institutes (83.38%). Furthermore, the knowledge of lecturers is in the high level (78.52%). It is discovered that the academic staff of the Faculty of Education have the knowledge in the highest level (83.43%). The staff working in the Faculty of Management Science have the knowledge in the second highest level (82.14%). The third highest level of knowledge belongs to the staff working in the Faculty of Humanities and Social Science (82.03%). In addition, the staff working in the Faculty of Science and Technology have the knowledge in the high level (75.68%). Besides, the staff working in the Faculty of Agricultural Technology have the knowledge in the moderate level (65.54%).

Keywords : Level of Knowledge, Quality Assurance, Academic Staff, University

บทน�าในป พ.ศ. 2542 ไดมการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 เกดขนโดยความในมาตรา 31 ก�าหนดใหกระทรวงศกษาธการมอ�านาจหนาทเกยวกบการสงเสรม และก�ากบดแลการจดการศกษาทกระดบและทกประเภท ก�าหนดนโยบาย แผนและมาตรฐานการศกษา รวมทงการตดตามตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษา เพอน�าผลประเมนทไดน�าไปใชก�าหนดแนวทางการพฒนาและจดการศกษา เพอประกนวาผเรยนทกคนไดรบการศกษาทมคณภาพ เตมตามศกยภาพและตรงตามความตองการ อยางคมคา เสมอภาคและเปนธรรม และหมวด 6 มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก หนวยงานตนสงกด และสถานศกษา จดใหมระบบการประกบคณภาพ

Page 148: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014148

ภายใน ซงเปนสวนหนงของการบรหาร และจดท�ารายงานประจ�าปเสนอตอหนวยงานทเกยวของและเปดเผยตอสาธารณชน ซงหากมหาวทยาลยใดไมสามารถพฒนาคณภาพการศกษาใหไดมาตรฐานและไมผานการประกนคณภาพการศกษา กจะท�าใหผ ใชบณฑตหรอสงคมขาด ความเชอมน ขาดความศรทธาตอการจดการศกษาของสถานศกษา

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมไดพจารณาเหนสมควรใหมการด�าเนนการเพอสงเสรมและพฒนาการจดการศกษาและงานตามพนธกจของมหาวทยาลยใหมคณภาพและประสทธภาพ และใหสอดคลองกบนโยบายประกนคณภาพการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คณะกรรมการสภามหาวทยาลยกไดประกาศนโยบายและแนวทางด�าเนนการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยเพอเปนแนวทางในการด�าเนนการดงน (คมอการประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, 2553 หนา 9)

(1) ใหมการก�าหนดตวบงชของมาตรฐาน ทมผลตอคณภาพการศกษาตามพนธกจของมหาวทยาลยทกดาน

(2) ใหมการประเมน (Assessment) คณภาพการศกษาในทกระดบ ทงระดบมหาวทยาลย คณะ สาขาวชา สถาบน ศนย และส�านก เพอพฒนา ปรบปรงมาตรฐานการศกษาของมหาวทยาลย และสรางความพรอมทจะใหมการตรวจสอบประเมน จากส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) เพอการรบรองคณภาพได

(3) สงเสรมใหมหาวทยาลย คณะ สาขาวชา สถาบน ศนยและส�านก ไดจดตง คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาขนภายในหนวยงาน โดยมคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทายาลยเปนผใหค�าปรกษาและประสานงาน เพอใหการด�าเนนกจกรรมประกนคณภาพการศกษาของแตละหนวยงานเปนไปอยางมประสทธภาพ

(4) สงเสรมและสนบสนนใหคณะ สาขาวชา สถาบน ศนยและส�านก ด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาอยางเปนระบบ และเผยแพรกจกรรมการประกนคณภาพการศกษาทไดด�าเนนการแลวทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย เพอเปนการประชาสมพนธคณภาพของแตละหนวยงาน

(5) สงเสรมใหหนวยงานหรอมหาวทยาลยตางๆ ภาครฐและเอกชน เขามารวมกจกรรมประเมนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลย คณะ สาขาวชา สถาบน ศนยและส�านก เพอพฒนาและรบรองคณภาพ

(6) ก�าหนดแนวทางปฏบตการประกนคณภาพการศกษาเพอเปนแนวทางเบองตนใหแตละคณะ สาขาวชา สถาบน ศนยและส�านก ไดน�าไปปรบปรง หรอพฒนาใหเหมาะสมกบสภาพของหนวยงาน

(7) ใหมหนวยงานรองรบการประกนคณภาพการศกษาการด�าเนนงานตามนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานตามระบบการประกนคณภาพ

ของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมนน สงส�าคญกคอบคลากรในมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Page 149: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 149

ทประกอบดวยบคลากรทงสายวชาการและสายสนบสนน ทงนเพราะวาบคลากรถอเปนทรพยากรทมคณคาและมความส�าคญทสดในการทจะขบเคลอนและผลกดนใหระบบการประกนคณภาพของทกๆ หนวยงานนนประสบผลส�าเรจตามวตถประสงคทวางไว โดยเฉพาะในการเปลยนแปลง เชงนโยบายทตองการน�าระบบการประกนคณภาพมาปรบใชในการพฒนาคณภาพขององคกร ทงในแงของตวผปฏบตงานและหนวยงาน สงส�าคญทตองค�านงถงเปนอยางยงกคอ บคลากรท มสวนเกยวของตอการด�าเนนงานตามระบบการประกนคณภาพการศกษานน มความพรอมตอการรบนโยบายรวมถงการน�าแนวทางการปฏบตของระบบการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมไปปรบใชในหนวยงานของตนเองไดมากนอยเพยงใด เพราะปจจยความส�าเรจของการลงมอปฏบตนนกขนอยกบความรวมมอรวมใจของบคลากรในแตละหนวยงานนนเอง ไมวาจะเปนบคลากรสายวชาการและสายสนบสนน

จากการด�าเนนงานตามนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานดงกลาวแลวนน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมไดมอบหมายใหส�านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพ จดโครงการประชมสมมนาเชงปฏบตการ การจดการความรดานการประกนคณภาพการศกษา ในวนท 6 มนาคม พ.ศ.2555 โดยมผเขารวมโครงการทงหมด 70 คน จ�าแนกเปน อาจารย จ�านวน 29 คน และเปนเจาหนาท จ�านวน 41 คน (สรปผลโครงการประชมสมมนาเชงปฏบตการ การจดการความรดานการประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, 2555) พบวา ผลการแบงกลมเพอระดม ความคดของอาจารยเกยวกบปญหาและอปสรรคในการด�าเนนงานดานการประกนคณภาพ การศกษา พบวาบคลากรไมมพนฐานความรดานการประกนคณภาพ และนอกจากนนบคลากร ในแตละหนวยงานเขาใจวาระบบประกนคณภาพเปนเรองของเอกสาร ท�าใหบคลากรหลายๆ คนเรมยดตดกบระบบเอกสารมากกวาระบบคณภาพ มองการด�าเนนงานตามระบบการประกนคณภาพการศกษาในมมมองทแยกสวนออกจากการด�าเนนการประจ�า จงท�าใหเกดการรบรวา ระบบดงกลาวเปนการสรางภาระเพมแกผรบผดชอบงานดานประกนคณภาพของแตละหนวยงาน ท�าใหขาดประสทธภาพและประสทธผลตอระบบการตรวจสอบหรอตรวจประเมนคณภาพ ทงจากหนวยงานภายนอกและภายในมหาวทยาลย อยางไรกตามบคลากรทเปนกญแจส�าคญ ในการจดการศกษาใหมคณภาพและไดมาตรฐานกคอบคลากรสายวชาการ เพราะบคลากร สายวชาการเปนผทมหนาทโดยตรงในการพฒนา/ปรบปรงหลกสตร อกทงเปนผทถายทอดและ ใหความรแกนกศกษาในทางดานวชาการและวชาชพอนสงผลใหนกศกษาจบการศกษาและ เปนบณฑตทดมคณภาพ และนอกจากนนเกณฑในการประเมนตวบงชทก�าหนดส�าหรบการประกนคณภาพการศกษาไดเนนไปยงคณภาพและศกยภาพของบคลากรสายวชาการมากกวาสายสนบสนน เชน ตวบงชท 2.2 อาจารยประจ�าทมคณวฒปรญญาเอก ตวบงชท 2.3 รอยละของอาจารยประจ�าทด�ารงต�าแหนงทางวชาการ ตวบงชท 2.4 ระบบการพฒนาคณาจารย เปนตน รวมถงเกณฑ ตวบงชความสามารถในดานการวจยและการบรการวชาการของบคลากรสายวชาการ เพราะ การเพมพนความรและประสบการณของบคลากรสายวชาการนนจะน�ามาสการพฒนาหลกสตร และการบรณาการเพอใชประโยชนทางดานการจดการเรยนการสอน

Page 150: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014150

ดงนน การศกษาครงนจงมงเนนทจะศกษาระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากรสายวชาการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เพอชใหเหนถงระดบความรและความเขาใจของบคลากรสายวชาการ อนจะน�าไปสการวางแผนพฒนาบคลากรสายวชาการในอนาคตใหดยงขน ตลอดจนเพอใหบคลากรสายวชาการไดตระหนกถงความส�าคญและความจ�าเปนทจะตองด�าเนนงานระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอทจะพฒนาองคกรไปสความเปนเลศไดตอไป

กรอบแนวคดการวจย

วตถประสงคของการศกษาการศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการ

ศกษาของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ตวแปรอสระ- ต�าแหนง- คณะวชา

ตวแปรตามประเภทความรเกยวกบการประกนคณภาพ

การศกษา 4 ดาน1. ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนน

งานการ ประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย

2. ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการ ประกนคณภาพการศกษาระดบคณะวชา

3. ดานกลไกการประกนคณภาพระดบ คณะวชา

4. ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไก ประกนคณภาพการศกษา

Page 151: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 151

วธด�าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยางการศกษาครงนมประชากรทเปนบคลากรสายวชาการ ซงประกอบดวย อาจารย และ

ผบรหารมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ทปฏบตงานในคณะวชาตางๆ ภายในมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จ�านวนทงสน 462 คน

กลมตวอยาง เนองจากประชากรทใชในการศกษามจ�านวนมากจงก�าหนดกลมตวอยางเพอเปนตวแทนประชากรดงกลาว และเพอใหไดขนาดตวอยางทเหมาะสมโดยใชสตรก�าหนดขนาดตวอยางของ Taro Yamane ทระดบความเชอมน รอยละ 95 คาความคลาดเคลอนรอยละ 5 โดยค�านวณจากจ�านวนบคลากรสายวชาการทสงกดในคณะวชาตางๆ จ�านวน 462 คน

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลการศกษาครงนใชเครองมอในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม ประกอบดวย ค�าถาม

ประเภทตางๆ โดยแบงออกไดเปน 3 ตอนดงนตอนท 1 เปนขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพสวนบคคล โดยสอบถามเกยวกบเพศ

ระดบอาย ระดบการศกษา ต�าแหนง คณะวชา อายการปฏบตงานในมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายงาน (Check List)

ตอนท 2 เปนค�าถามดานความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากรสายวชาการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม 4 ดาน ไดแก 1) ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ 2) ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะวชา 3) ดานกลไกการประกนคณภาพระดบคณะวชา และ 4) ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษา โดยก�าหนดใหผตอบแบบสอบถามเลอกค�าตอบเพยงค�าตอบเดยว

ตอนท 3 เปนค�าถามเกยวกบความคดเหนของบคลากรสายวชาการของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม โดยสอบถามขอมลเกยวกบปจจยความส�าเรจ ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการประกนคณภาพของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ซงลกษณะของขอค�าถามเปนค�าถามปลายเปด (Open Ended)

วธการสรางเครองมอการศกษาครงนใชเครองมอในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม ซงผศกษาไดสราง

เครองมอโดยมขนตอนดงน(1) ศกษาวธการสรางแบบสอบถามทใชในการเกบขอมลจากเอกสารและต�าราทเกยวของ

เพอเปนแนวทางในการก�าหนดกรอบความคดในการสรางเครองมอ

Page 152: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014152

(2) ศกษาแนวคดทฤษฎและเอกสารการวจยตางๆ ทเกยวของโดยพจารณาถงรายละเอยดตางๆ เพอใหครอบคลมวตถประสงคของการศกษาทก�าหนดไว

(3) ขอค�าแนะน�าจากอาจารยทปรกษา เพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามใหครอบคลมวตถประสงคของการศกษาเพอใชเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางเพอน�ามาวเคราะห

(4) น�าแบบสอบถามทไดใหผทรงคณวฒจ�านวน 3 คนตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) และความเหมาะสมของเนอหาเพอปรบปรงแกไขใหมความเหมาะสม

(5) เมอไดรบผลการประเมนจากผทรงคณวฒจงน�าแบบสอบถามทไดไปเขาระบบการหาความเทยงตรงของแบบสอบถาม (IOC: Item Objective Congruence Index)

การเกบรวบรวมขอมลผศกษาด�าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอน ดงน1. ตดตอบณฑตวทยาลยซงเปนหนวยงานทผศกษาไดเขาศกษาตอออกหนงสอจากคณบด

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เพอขออนญาตเกบขอมลจาก อาจารย ในมหาวทยาลย ราชภฏเชยงใหม

2. เกบรวมรวมขอมลจากกลมตวอยางทงหมดดวยตนเอง

การวเคราะหขอมลผศกษาด�าเนนการวเคราะหขอมลตามขนตอนดงนตอนท 1 วเคราะหขอมลปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม โดยใชสถตเชงพรรณนา

(Descriptive Statistics) เพออธบายลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวยสถตแจกแจงความถ (Frequency) และหาคารอยละ (Percentage) ซงจ�าแนกตามเพศ ระดบอาย ระดบการศกษา ต�าแหนง คณะวชา ระดบอายการปฏบตงานในมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ตอนท 2 วเคราะหระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากร สายวชาการของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ซงก�าหนดใหผตอบแบบสอบถามเลอกค�าตอบเพยงค�าตอบเดยว วเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพออธบายระดบความร ประกอบดวย ชวงรอยละของคาคะแนน โดยใชการวดระดบความรความเขาใจ และก�าหนดเกณฑการใหคะแนนในแตละขอ ดงน

Page 153: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 153

ตอบไดถกตอง ใหคะแนนน�าหนกเปน 1ตอบไมถกตอง ใหคะแนนน�าหนกเปน 0ตอบวาไมแนใจ ใหคะแนนน�าหนกเปน 0

โดยมเกณฑการก�าหนดชวงรอยละของคาคะแนนแตละระดบดงน

รอยละคาคะแนน ระดบความร

80.00 - 100.00 มากทสด

70.00 - 79.99 มาก

60.00 - 69.99 ปานกลาง

50.00 - 59.99 นอย

0.00 - 49.99 นอยทสด

ตอนท 3 เปนค�าถามเกยวกบความคดเหนของบคลากรสายวชาการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม โดยสอบถามขอมลเกยวกบปจจยความส�าเรจ และศกษาขอเสนอแนะเกยวกบการประกนคณภาพของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ซงลกษณะของค�าถามเปนค�าถามปลายเปด (Open Ended) ใชการวเคราะหแบบแจกแจงความถ (Frequency)

การวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐานน�าขอมลต�าแหนงและคณะทสงกดของบคลากรสายวชาการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

โดยใชคาสถต F-test และใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ANOVA (One WAY Analysis of Variance) เพอทดสอบต�าแหนงและคณะทสงกดทแตกตางกนมระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาแตกตางกน การทดสอบสมมตฐานใชระดบความเชอมน 95% จากนนท�าการทดสอบความแตกตางเปนรายค ดวยวธการของเชฟเฟ (Scheffe)

Page 154: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014154

สรปผลการวจย

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตารางท 1 แสดงจ�านวนและรอยละของสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพสวนบคคล จ�านวน (คน) รอยละ

1. เพศ

ชาย 88 40.93

หญง 127 59.07

รวม 215 100.00

2. อาย

ต�ากวา 30 ป 17 7.91

31 – 40 ป 130 60.47

41 – 50 ป 45 20.93

51 ปขนไป 23 10.70

รวม 215 100.00

3. ระดบการศกษาสงสด

ปรญญาตร - -

ปรญญาโท 165 76.74

ปรญญาเอก 50 23.26

รวม 215 100.00

4. ต�าแหนง

ผบรหารมหาวทยาลย 3 1.40

ผบรหารคณะ/ศนย/ส�านก 38 17.67

อาจารย 174 80.93

อนๆ - -

รวม 215 100.00

Page 155: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 155

สถานภาพสวนบคคล จ�านวน (คน) รอยละ

5. คณะทสงกด

วทยาศาสตรและเทคโนโลย 62 28.84

ครศาสตร 35 16.28

เทคโนโลยการเกษตร 11 5.12

วทยาการจดการ 34 15.81

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร 73 33.95

รวม 215 100.00

6. ระยะเวลาการปฏบตงานในมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

นอยกวา 3 ป 27 12.56

3-6 ป 43 20.00

7-10 89 41.40

11-14 32 14.88

15 ปขนไป 24 11.16

รวม 215 100.00

7. การมสวนรวมเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาในทกระดบ

ไมมสวนรวม 13 6.05

มสวนรวมในฐานผรวบรวมเอกสารหลกฐาน

114 53.02

มสวนรวมในฐานะกรรมการด�าเนนงาน

88 40.93

อน ๆ - -

รวม 215 100.00

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 31 – 40 ป มระดบการศกษาสงสดอยในระดบปรญญาโท เปนอาจารยมากทสด รองลงมาเปนผบรหารคณะ/ศนย/ส�านก สงกดคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมากทสด รองลงมาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มระยะเวลาการปฏบตงาน 7 – 10 ป รองลงมามการปฏบตงาน 3 – 6 ป ผมสวนรวมเกยวกบการประกนคณภาพในฐานะผรวบรวมเอกสารหลกฐาน รองลงมาเปนผมสวนในฐานะกรรมการด�าเนนงาน

Page 156: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014156

ตอนท 2 การวดระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา1. ระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

โดยรวม

ตารางท 2 แสดงคาเฉลยรอยละคาคะแนนของระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากรสายวชาการมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมในภาพรวมและรายดาน

ความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา รอยคะคาคะแนน ระดบความร

1. ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงาน การประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย

78.95 มาก

2. ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษา ระดบคณะ

73.60 มาก

3. ดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

81.00 มากทสด

4. ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษา

84.85 มากทสด

คาเฉลย 79.60 มาก

ผลการศกษาพบวา บคลากรสายวชาการมระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพ การศกษา โดยรวมอยในระดบความรมาก (รอยละคาคะแนนเฉลย = 79.60) โดยมระดบความรดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษามากทสด (รอยละคาคะแนนเฉลย = 84.85) รองลงมาคอดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ (รอยละคาคะแนนเฉลย = 81.00) ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย (รอยละคาคะแนนเฉลย = 78.95) และดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ (รอยละคาคะแนนเฉลย = 73.60)

Page 157: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 157

2. ระดบความรดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพ การศกษาระดบมหาวทยาลย

ตารางท 3 แสดงรอยละคาคะแนนของระดบความรดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงาน การประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย

ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย

รอยละคาคะแนน

ระดบความร

1. มหาวทยาลยไดก�าหนดระบบและกลไกในการประกนคณภาพการศกษาโดยใชระบบ PDCA

88.37 มากทสด

2. การประกนคณภาพการศกษาภายในมทงหมด 9 องคประกอบ 23 ตวบงช

77.67 มาก

3. มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จดอยในกลมสถาบน กลม ข ทมจดเนนดานการผลตบณฑตระดบปรญญาตร

80.00 มาก

4. การประเมนคณภาพการศกษาในระดบคณะ สถาบน ศนย ส�านก จะตองรบการประเมนการประกนคณภาพทง 9 องคประกอบ

84.65 มากทสด

5. ส�านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยเปนหนวยประสานงานกลางทสนบสนน การประกนคณภาพการศกษาภายนอกเทานน

87.91 มากทสด

6. สถานศกษาจะตองเตรยมเอกสารหลกฐานตางๆ ตลอดจนบคลากรตามค�ารองขอของส�านกงานรบรองมาตรฐานการศกษาและประเมนคณภาพการศกษา

53.49 นอย

7. สกอ. เปนหนวยงานดแลการประเมนภายนอก สวน สมศ. เปนหนวยงานทดแลการประเมนภายใน

66.98 ปานกลาง

8. การประกนคณภาพภายในเปนเรองของทกคน ในมหาวทยาลยรวมทงนกศกษา

92.56 มากทสด

รวม 78.95 มาก

Page 158: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014158

ผลการศกษาพบวา บคลากรสายวชาการมระดบความร ดานนโยบายและแนวทาง การด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย โดยรวมอยในระดบความรมาก มรอยละคาคะแนนเฉลยเทากบ 78.95 มระดบความรมากทสด ในเรอง การประกนคณภาพภายในเปนเรองของทกคนในมหาวทยาลยรวมทงนกศกษา มหาวทยาลยไดก�าหนดระบบและกลไกในการประกนคณภาพการศกษาโดยใชระบบ PDCA ส�านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยเปนหนวยประสานงานกลางทสนบสนนการประกนคณภาพการศกษาทงภายในและภายนอก และการประเมนคณภาพการศกษาในระดบคณะ สถาบน ศนย ส�านก ไมจ�าเปนตองรบการประเมนการประกนคณภาพทง 9 องคประกอบ มระดบความรมาก ในเรอง มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมจดอยในกลมสถาบนกลม ข ทมจดเนนดานการผลตบณฑตระดบปรญญาตร และการประกนคณภาพการศกษาภายในมทงหมด 9 องคประกอบ 23 ตวบงช มระดบความร ปานกลาง ในเรอง สกอ. เปนหนวยงานดแลการประเมนภายใน สวน สมศ. เปนหนวยงานทดแลการประเมนภายนอก และมระดบความรนอย ในเรอง สถานศกษาจะตองเตรยมเอกสารหลกฐานตางๆ ตลอดจนบคลากรตามค�ารองขอของส�านกงานรบรองมาตรฐานการศกษาและประเมนคณภาพการศกษา

3. ระดบความรดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพ การศกษาระดบคณะ

ตารางท 4 แสดงรอยละคาคะแนนของระดบความรดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงาน การประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

รอยละคาคะแนน

ระดบความร

1. หนวยงานระดบคณะตองจดท�ารายงานการประเมนคณภาพภายในเสนอตอส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาเปนประจ�าทกปการศกษา

87.44 มากทสด

2. มหาวทยาลยมนโยบายใหทกคณะก�าหนดระดบเปาหมายการด�าเนนงานทตองการบรรลในแตละปทกตวบงช

86.51 มากทสด

3. การด�าเนนกจกรรมการจดการความรของคณะ จดเปนการสนบสนนการประกนคณภาพภายในของคณะไปในคราวเดยวกน

80.93 มากทสด

4. ตงแตปการศกษา 2553 เปนตนมา คณะตองเผยแพร ผลการประเมนคณภาพการศกษาตอสาธารณชน บนเวบไซตของส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

65.58 ปานกลาง

Page 159: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 159

5. คณะทกคณะตองไดรบการประเมนคณภาพภายนอกอยางนอย 1 ครงในทกรอบ 3 ป

54.88 นอย

6. การประเมนคณภาพการศกษาระดบคณะ แตละคณะสามารถก�าหนดวาจะรบการประเมนกองคประกอบ กตวบงชกได

59.53 นอย

7. การบรณาการงานท�านบ�ารงศลปวฒนธรรมกบกจกรรมพฒนานกศกษา สามารถชวยยกระดบผลการประเมนคณภาพของคณะไดดวย

86.05 มากทสด

8. การประเมนการศกษาภายนอกโดยส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ในรอบท 3 มการตดสนเพอรบรองคณภาพหรอไมรบรองคณภาพระดบคณะ

67.91 ปานกลาง

รวม 73.60 มาก

ผลการศกษาพบวา บคลากรสายวชาการมระดบความรดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ โดยรวมอยในระดบความรมาก มรอยละ คาคะแนนเฉลยเทากบ 73.60 โดยมระดบความรมากทสด ในเรอง หนวยงานระดบคณะตองจดท�ารายงานการประเมนคณภาพภายในเสนอตอส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาเปนประจ�า ทกปการศกษา มหาวทยาลยมนโยบายใหทกคณะก�าหนดระดบเปาหมายการด�าเนนงานทตองการบรรลในแตละปทกตวบงช การบรณาการงานท�านบ�ารงศลปวฒนธรรมกบกจกรรมพฒนานกศกษาสามารถชวยยกระดบผลการประเมนคณภาพของคณะไดดวย และการด�าเนนกจกรรมการจดการความรของคณะจดเปนการสนบสนนการประกนคณภาพภายในของคณะไปในคราวเดยวกน มระดบความรปานกลาง ในเรอง การประเมนการศกษาภายนอกโดยส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ในรอบท 3 มการตดสนเพอรบรองคณภาพหรอไมรบรองคณภาพระดบคณะ และตงแตปการศกษา 2553 เปนตนมา คณะตองเผยแพรผลการประเมนคณภาพ การศกษาตอสาธารณชนบนเวบไซตของส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา มระดบ ความรนอย ในเรอง การประเมนคณภาพการศกษาระดบคณะ แตละคณะไมสามารถก�าหนดวา จะรบการประเมนกองคประกอบ กตวบงช และคณะทกคณะตองไดรบการประเมนคณภาพภายนอกอยางนอย 1 ครงในทกรอบ 3 ป

Page 160: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014160

4. ระดบความรดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

ตารางท 5 แสดงรอยละคาคะแนนของระดบความรดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

ดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะรอยละ

คาคะแนนระดบความร

1. ประสทธผลของการด�าเนนการประกนคณภาพการศกษาขนอยกบความมงมนของผบรหารเพยงอยางเดยว

88.37 มากทสด

2. มการประเมนคณภาพการศกษาในระดบคณะและสาขาวชา เพอน�าผลไปใชในการพฒนา และเตรยมความพรอมทจะรบการประเมนจากภายนอก

80.47 มากทสด

3. มหาวทยาลยเปนผก�าหนดตวชวด เกณฑ ทมผลตอคณภาพการศกษาทเหมาะสมทงในระดบคณะและระดบสาขาวชา

74.42 มาก

4. มหนวยประกนคณภาพของคณะ เปนหนวยประสานงานกลางทสนบสนนการประกนคณภาพทงภายในและภายนอก

70.70 มาก

5. การจดท�าคมอการประกนคณภาพการศกษาของคณะ โดยการมสวนรวมของทกฝายทเกยวของ

79.53 มาก

6. คณะตองก�าหนดใหมแนวทางการสรางสอเพอน�าเสนอรายงานการประเมนตนเอง

88.37 มากทสด

7. มคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ เพอวางแผน ก�ากบ ตดตามและประเมนผล

85.12 มากทสด

รวม 81.00 มากทสด

ผลการศกษาพบวา บคลากรสายวชาการมระดบความรดานกลไกการประกนคณภาพ การศกษาระดบคณะ โดยรวมอยในระดบความรมากทสด มรอยละคาคะแนนเฉลยเทากบ 81.00 โดยมระดบความรมากทสด ในเรอง ประสทธผลของการด�าเนนการประกนคณภาพการศกษา ไมไดขนอยกบความมงมนของผบรหารเพยงอยางเดยว คณะตองก�าหนดใหมแนวทางการสรางสอเพอน�าเสนอรายงานการประเมนตนเอง มคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ เพอวางแผน ก�ากบ ตดตามและประเมนผล มการประเมนคณภาพการศกษาในระดบคณะและสาขาวชา เพอน�าผลไปใชในการพฒนา และเตรยมความพรอมทจะรบการประเมนจากภายนอก และการจดท�าคมอการประกนคณภาพการศกษาของคณะตองอาศยการมสวนรวมของทกฝาย

Page 161: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 161

ทเกยวของ มระดบความรมาก ในเรอง มหาวทยาลยเปนผก�าหนดตวชวด เกณฑ ทมผลตอคณภาพการศกษาทเหมาะสมในระดบคณะ โดยในระดบสาขาวชา คณะจะเปนผก�าหนด และมหนวยประกนคณภาพของคณะ เปนหนวยประสานงานกลางทสนบสนนการประกนคณภาพทงภายในและภายนอก

5. ระดบความร ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกการประกนคณภาพ การศกษา

ตารางท 6 แสดงรอยละคาคะแนนของระดบความรดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไก การประกนคณภาพการศกษา

ขนตอนการพฒนาระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษา

รอยละคาคะแนน

ระดบความร

1. ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาเปนหนวยงานพฒนาระบบการตรวจสอบและประเมนผลการด�าเนนงาน

89.30 มากทสด

2. การตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาเปนขนตอนการด�าเนนการทบทวนและปรบปรงคณภาพการศกษา

80.47 มากทสด

3. การจดท�าแผนพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยเปนหนาทของคณะทกคณะ

87.19 มากทสด

4. มหาวทยาลยตองจดประชมผมสวนไดสวนเสยภายนอกเพอแจงผลการประเมนคณภาพการศกษา

83.72 มากทสด

5. มหาวทยาลยตองวางแผนประชม อบรมคณะท�างานใหมความรความเขาใจในการประเมนคณภาพการศกษา

86.51 มากทสด

6. มหาวทยาลยตองแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาเพอก�าหนดเกณฑ และตวชวด

79.53 มาก

7. มหาวทยาลยตองน�าผลการวเคราะหจดแขงจดออนและแนวทางการพฒนามาทบทวนปรบปรงกระบวนการท�างานดานการประกนคณภาพการศกษา

86.51 มากทสด

รวม 84.85 มากทสด

ผลการศกษาพบวา บคลากรสายวชาการมระดบความรดานขนตอนการพฒนาระบบ และกลไกการประกนคณภาพการศกษา โดยรวมอยในระดบมากทสด มรอยละคาคะแนนเฉลยเทากบ 84.85 มระดบความรมากทสด ในเรอง ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไมไดเปนหนวยงานพฒนาระบบการตรวจสอบและประเมนผลการด�าเนนงาน การจดท�าแผนพฒนาระบบ

Page 162: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014162

และกลไกประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยเปนหนาทของคณะทกคณะ มหาวทยาลยตองวางแผนประชม อบรมคณะท�างานใหมความรความเขาใจในการประเมนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยตองน�าผลการวเคราะหจดแขงจดออนและแนวทางการพฒนามาทบทวนปรบปรงกระบวนการท�างานดานการประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยไมจ�าเปนตองจดประชมผมสวนไดสวนเสยภายนอกเพอแจงผลการประเมนคณภาพการศกษา การตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาเปนขนตอนการด�าเนนการทบทวนและปรบปรงคณภาพการศกษา และมหาวทยาลยตองแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาเพอก�าหนดเกณฑ และตวชวด

6. ระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษารายดาน จ�าแนกตามคณะทสงกด

ตารางท 4.9 แสดงรอยละคาคะแนนเฉลยระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา จ�าแนกตามคณะทสงกด

คณะทสงกด

ดาน

วทยาศาสตรและ

เทคโนโลย

ครศาสตร เทคโนโลย การเกษตร

วทยาการจดการ

มนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร

ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย

71.77 78.21 61.36 78.31 88.36

ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

68.95 71.43 57.95 77.57 79.11

ดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ

80.18 88.57 71.43 83.61 78.28

ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษา

81.80 95.51 71.43 89.08 82.39

เฉลยรวม 75.68 83.43 65.54 82.14 82.03

แปลผลระดบความร มาก มากทสด ปานกลาง มากทสด มากทสด

Page 163: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 163

ผลการศกษาพบวา ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย พบวา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมความรอยในระดบมากทสด รองลงมาคอคณะครศาสตร คณะวทยาการจดการ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความรอยในระดบมาก และคณะเทคโนโลยการเกษตรมความรอยในระดบปานกลาง ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร คณะวทยาการจดการ คณะครศาสตรมความรอยในระดบมาก คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มความรอยในระดบปานกลาง และคณะเทคโนโลยการเกษตรมความรอยในระดบนอย ดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ คณะครศาสตร คณะวทยาการจดการ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความรอยในระดบมากทสด รองลงมาคอ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรและคณะเทคโนโลยการเกษตรมความรอยในระดบมาก ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษา คณะครศาสตร คณะวทยาการจดการ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตรและคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความรอยในระดบมากทสด และคณะเทคโนโลยการเกษตร มความรอยในระดบมาก

ตอนท 3 ความคดเหนของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เกยวกบปจจยความส�าเรจ และขอเสนอแนะเกยวกบการการประกนคณภาพการศกษา

ผลการศกษาเกยวกบปจจยความส�าเรจ และขอเสนอแนะเกยวกบการการประกนคณภาพการศกษา สรปไดดงน

ปจจยส�าคญทท�าใหการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมประสบความส�าเรจนน ผบรหารมวสยทศนทกวางไกล ตระหนกและเหนความส�าคญ ของการประกนคณภาพการศกษา พรอมทงก�าหนดนโยบายดานการประกนคณภาพทชดเจน เปนไปในทศทางเดยวกนทวทงมหาวทยาลย บรหารจดการมหาวทยาลยตามหลกธรรมาภบาล การมวฒนธรรมองคกรในการท�างานทมงเนนคณภาพ และรกองคกร ปฏบตหนาทโดยยดระบบประกนคณภาพเปนแนวทางในการด�าเนนงาน การสรางความตระหนกในความส�าคญของ งานประกนคณภาพแกบคลากรทกคนและการสรางความเขาใจในการด�าเนนงานระบบประกนคณภาพทงดานเนอหาและวธการอยางสม�าเสมอ มการประกนคณภาพการศกษาทครอบคลม ทงในระดบสาขาวชา ระดบคณะ และระดบมหาวทยาลย รวมถงหนวยงานสนบสนนการจด การศกษา ส�าหรบข อเสนอแนะเกยวกบการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษา ของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมนน เหนวาควรมงเนนการมสวนรวมอยางแทจรงของทกฝาย บคลากรควรไดรบการประชม อบรม ชแจงแนวทางการด�าเนนงาน รวมทงเกณฑตวบงชใหชดเจน อกทงควรมกจกรรมสรางความตระหนกในเรองความส�าคญของการประกนคณภาพการศกษา

Page 164: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014164

อภปรายผลผลการวเคราะหขอมลระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากร

สายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม พบวา บคลากรสายวชาการ มความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพรายดาน พบวา อยในระดบมากทง 4 ดาน โดยดานทมคาเฉลยของระดบความรเกยว การประกนคณภาพการศกษาสงสด คอ ดานขนตอนการพฒนาระบบและกลไกประกนคณภาพการศกษา รองลงมาคอ ดานกลไกการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ ดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบมหาวทยาลย และดานนโยบายและแนวทางการด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ ตามล�าดบ อาจเนองมาจาก ในปจจบนมหาวทยาลยไดมการเตรยมความพรอมเพอรองรบการประกนคณภาพการศกษาจาก ผประเมนอยางจรงจง และมหาวทยาลยมนโยบายดานการประกนคณภาพการศกษาทชดเจน คณบดมการแตงตงคณะกรรมการด�าเนนงานดานการประกนคณภาพการศกษา และนอกจากนนยงไดมการประเมนคณภาพการจดการศกษาทงในระดบสาขาวชา ระดบคณะ และระดบมหาวทยาลย เปนประจ�าสม�าเสมอทกรอบปการศกษา ท�าใหบคลากรสายวชาการของมหาวทยาลยตองเรยนรขอมลเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาอยางตอเนอง สอดคลองกบงานวจย ของคณะกรรมการด�าเนนงานการวจย สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดตรง (2554) ศกษาเรอง การประกนคณภาพการศกษาภายในมหาวทยาลยรามค�าแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดตรง พบวา บคลากรมความคดเหนเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาภายในมหาวทยาลยรามค�าแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดตรง โดยรวมอยใน ระดบมาก เชนเดยวกบสคนธา สงหทองและคณะ (2554) ศกษาเรอง การประกนคณภาพการศกษาภายในวทยาลยเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข กาญจนาภเษก พบวา บคลากร มความคดเหนเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาภายในวทยาลยในภาพรวมระดบมาก นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของใจชนก ภาคอต (2553) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการ มสวนรวมในการประกนคณภาพการศกษา : กรณศกษาสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร พบวา บคลากรของสถาบนมความรความเขาใจในดานการประกนคณภาพการศกษา รอยละ 77.10 มทศนคตตอการประกนคณภาพการศกษาอยในระดบเหนดวยมาก (คาเฉลย = 3.62) การม สวนรวมเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาอยในระดบปานกลาง (คาเฉลย = 3.36)

ขอเสนอแนะจากผลการศกษาจากผลการวเคราะหขอมลทพบ บคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

มระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาโดยรวมอยในระดบมาก ถอวาเปนเรองทดตอมหาวทยาลย แตหากพจารณาถงระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษารายดานแตละคณะมระดบความรทแตกตางกน ดงนนเพอใหเกดการสรางความรวมมอรวมใจจากบคลากรสายวชาการใหมแนวทางการปฏบตงานทางดานประกนคณภาพทมความสอดคลองและเปนไป

Page 165: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 165

ในทศทางเดยวกนทวทงองคกร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมจงควรจดประชม/อบรม/สมมนา ใหความรความเขาใจเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาใหกบแตละคณะ โดยพจารณาถงความแตกตางของระดบความร ของบคลากรสายวชาการ ทงน เนองจากผลการศกษาพบวา คณะเทคโนโลยการเกษตรมความรอยในระดบปานกลาง ส�าหรบอนๆ นนมความรอยในระดบมากและมากทสด โดยมหาวทยาลยควรเนนการสรางความรในเรองของหนวยงานทเขามาตรวจประเมนการประกนคณภาพการศกษา การจดเตรยมเอกสารหลกฐานตางๆ และบคลากรเพอรองรบ การตรวจประเมน ทงนเพราะการประเมนจาก สกอ. นนจะเนนการประเมน ตวบงชดานปจจย น�าเขาและดานกระบวนการเปนสวนใหญ ส�าหรบ สมศ. นนเนนการประเมนตวบงชดานผลผลตหรอผลลพธของการจดการศกษา และการสมภาษณจากบคลากรจะชวยใหการตรวจประเมน ไดสะทอนถงผลการปฏบตจรงและผลทเกดขนจรงของมหาวทยาลย และมหาวทยาลยควรเนน การสรางความรในเรอง การรบการประเมนคณภาพการศกษาภายนอก โดยการประชาสมพนธขาวสารหรอประกาศใหคณะทราบเพอคณะจะไดเตรยมความพรอมในการรบการตรวจประเมน ทเปนไปในทศทางเดยวกน ควรจดท�าประกาศแจงทศทางการตรวจประเมนในระดบคณะตงแตตนปการศกษาเพอใหบคลากรทมสวนเกยวของไดทราบและจดเตรยมขอมลเอกสารหลกฐาน ไดสอดคลอง และนอกจากนนคณะตองเผยแพรผลการประเมนคณภาพการศกษาตอสาธารณชนทงนเพอใหผมสวนไดสวนเสย เชน นกศกษา ผปกครอง สถานประกอบการผใชบณฑต และชมชน เปนตน ไดทราบมนใจในคณภาพของการจดการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

อนงยงมประเดนทเกยวของกบนโยบายและระบบการประกนคณภาพทงในระดบมหาวทยาลย ระดบคณะ และระดบสาขาวชา ทยงตองการการสรางการรบรและความเขาใจ และมขอเสนอแนะใหเรงท�าความเขาใจในรายละเอยด โดยการจดประชมหรออบรมใหความร เกยวกบรายละเอยด อนไดแก ผบรหารจะตองมนโยบายชดเจนและวางกลยทธส�าหรบการพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษา การสรางความตระหนกในเรองความส�าคญของการประกนคณภาพการศกษา และรณรงคใหทกสวนงานด�าเนนการท�างานตามกระบวนการประกนคณภาพการศกษาใหเปนสวนหนงของกระบวนการท�างานประจ�าวนเพอใหเกดความตอเนอง ควรมบคลกรเจาหนาทดแลงานประกนคณภาพโดยตรงหรอหนวยงานรองรบการท�างานประกนคณภาพ ในระดบคณะ เพอรบผดชอบในเรองการรวบรวมเอกสารหลกฐาน ควรมระบบสารสนเทศส�าหรบจดเกบเอกสารทสอดคลองกบตวชวดตางๆ รวมทงควรมนโยบายและก�าหนดผลทคณะควรไดรบเมอมการด�าเนนงานดานการประกนคณภาพการศกษาอยางจรงจง เชน การประกาศชนชมหรอ ใหรางวลแกหนวยงานทมคะแนนผลการประเมนดเดน เปนตน เพอใหบคลากรทกระดบมงไปสทศทางและเปาหมายเดยวกน การด�าเนนงานดานการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จะประสบความส�าเรจอยางแทจรงไดขนอยกบผบรหาร คณะท�างานการประกนคณภาพการศกษา และบคลากรในทกหนวยงาน บคลากรเหลานนจะตองเปนผทมความร ความเขาใจ เหนความจ�าเปน และความส�าคญของการประกนคณภาพการศกษา มความตงใจ เสยสละทจะด�าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาอยางแทจรง

Page 166: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

MANAGEMENT SCIENCES JOURNAL VOL.10 N0.1 2014166

ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยครงตอไปการศกษาวจยครงนศกษาเฉพาะระดบความรเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

ดงนน ควรมการศกษาวจยเกยวกบการมสวนรวมของบคลากรเกยวกบการด�าเนนงานดาน การประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เนองจากระบบกลไกการประกนคณภาพการศกษาตองอาศยการมสวนรวมจากทกฝายในการขบเคลอนทงระดบนโยบาย คอผบรหาร และระดบปฏบตการคออาจารยและบคลากรสายสนบสนน

เอกสารอางองคณะกรรมการด�าเนนงานการวจย สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดตรง (2554).

การประกนคณภาพการศกษาภายในมหาวทยาลยรามค�าแหง สาขาวทยบรการ เฉลมพระเกยรต จงหวดตรง. ตรง.

คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม (2553). คมอการประกนคณภาพการศกษาภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม พทธศกราช 2553. เชยงใหม : ส�านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม.

ใจชนก ภาคอต (2553). ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการประกนคณภาพการศกษา : กรณศกษาสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ฉตราภรณ กาว (2555). ระดบความร เกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของบคลากรสายวชาการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม : บรหารธรกจบณฑต, สาขาวชาการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

ประพนธ ผาสกยด (2550). การจดการความร KM ฉบบขบเคลอน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ใยไหมพกล แกวรากมข (2552). ความคดเหนของบคลากรทรบผดชอบดานการประกนคณภาพการ

ศกษาตอการบรหารจดการดานการประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย. บรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการทวไป บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

รพพร ค�าชม (2550). ความรความเขาใจในการจดท�าบญชครวเรอน กรณศกษา เกษตรในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดนาน. การคนควาแบบอสระบญชมหาบณฑต

มหาวทยาลยเชยงใหม.ศรสพรรณ เพชรบร (2552). ความรความเขาใจเกยวกบสารเคมทงการเกษตรกบการอนรกษ

ความสมดลทางนเวศวทยาชมชนบานมวงค�า เมองจอมเพชร แขวงหลวงพระบาง ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว. ศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขา

Page 167: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557

วารสารวทยาการจดการ คณะวทยาการจดการ ปท 10 ฉบบท 1 167

วชาการจดการมนษยและสงแวดลอม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. สมนก ภททยธน. การวดผลการศกษา. พมพครงท4. กาฬสนธ : ประสานการพมพ, 2546.สคนธา สงหทองและคณะ (2554). การประกนคณภาพการศกษาภายในวทยาลยเทคโนโลย

ทางการแพทยและสาธารณสข กาญจนาภเษก. นนทบร : ฝายประกนคณภาพการศกษา วทยาลยเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข กาญจนาภเษก สถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข.

ส�านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม (2555). สรปผลโครงการประชมสมมนาเชงปฏบตการ การจดการความรดานการประกนคณภาพการศกษา. เชยงใหม : มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม.

Page 168: ปีที่ 10 ฉบับที่ 1 2557