บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ ท่าเรือ เรือ สินค้า...

ความรทวไปเกยวกบ ทาเรอ เรอ สนคา

วชาการจดการพานชยนาว

ผสอน อ.ธรวรา บวชชยภม สาขาวชาการจดการโลจสตกส

มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา รวบรวมเพม พรอมอางองเอกสาร อ.วลาวรรณ ศรงามเพญ กรมการขนสงทางน า และพานชยนาว กระทรวงคมนาคม

หนงสอการจดการกจการพานชยนาว ผศ.น.ท.ส าราญ ทองเลก 2551

2

การพฒนาทาเรอ LCB ใหเปนประต Gateway ของภมภาคอนโดจนและจนตอนใต

Hong Kong

Shanghai

Pusan

Bangkok Port Hub of South Asia

Ho Chi Ming

Chaiwan

Port Kelang Singapore Jakarta

Secondary Route

Primary Route

North America

South America

Europe

Africa

Australia

3

4

B1 B2

B4

B3

B5 A3 A3

C1

C2

D1

D2

D3

ทาเทยบเรอ RO-RO

สนบสนนการขนสง สนคารถยนต

C3 A1

A2

A4

A5

11

5

B1 B2

B4

B3

B5 A3 A3

C1

C2

D1

D2

D3

เพมทาเทยบเรอ

เพอเพมศกยภาพ

ของการเปนGate WAY

C3 A1

A2

A4

A5

12

6

เปดใหบรการแลว จะเปดใหบรการ

ตอไป ทาเทยบเรอ ในอนาคต

13

ทาเรอ B-4

TIPSCD

7

เรอขนสงรถยนตสงออก

ททาเรอแหลมฉบง ทา A-5

RO-RO

8

• ทาเรอ คอ สถานททเรอเขาจอดเทยบทาไดอยางปลอดภย เพอท าการบรรทกขนถายสนคาเตมเชอเพลงน า และอาหาร และเปนททรบสงผ โดยสารทเดนทางโดยทางเรอทปจจบนนยมใชใน การทองเทยวเปนสวนใหญ

ทาเรอ • ค าวา “ทาเรอ” หรอ “เมองทา” ทางภาษาองกฤษใชวา “Port” หรอ “Seaport ”

หมายถงอาณาบรเวณพนทส าหรบใหเรอเขาจอดเทยบทา มการทอดสมอเรอ มอปกรณหรอสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ในการด าเนนกจกรรมระหวางเรอกบชายฝง เชน การขนถายสนคาจากเรอขนสฝง หรอจากเรอลงเรอ หรออาจกลาวอยางสน ๆ วา ทาเรอ คอ อาณาบรเวณพนททมการตดตอกนระหวางเรอกบชายฝง ตวอยางทาเรอตางประเทศทมความส าคญดานการพฒนาในยโรป ไดแก รอตเตอรแดม (Rotterdam’s Europort) ทาเรอแอนทเวรพ (Port of Antwerp) ทาเรอแฮมเบรก (Hamburg Port)

• ทมา http://thboatbuu.wordpress.com

www.themegallery.com LOGO

• ความหมายของค าวา “ ทาเรอ ”

• จากการศกษาขอมลเกยวกบทาเรอของ Alderton (1980) ค าวา “ทาเรอ” หรอ “เมองทา” ทางภาษาองกฤษใชวา “Port” หรอ “Seaport ” หมายถงอาณาบรเวณพนทส าหรบใหเรอเขาจอดเทยบทา มการทอดสมอเรอ มอปกรณหรอสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ในการด าเนนกจกรรม ระหวางเรอกบชายฝง เชน การขนถายสนคาจากเรอขนสฝง หรอจากเรอลงเรอ หรออาจกลาวอยางสน ๆ วา ทาเรอ คอ อาณาบรเวณพนททมการตดตอกนระหวางเรอกบชายฝง (Ship/Shore interface)


• ทาเรอตางๆ อาจมววฒนาการท าใหเกดการพฒนาเจรญขนโดยธรรมชาตตลอดเวลาทผานไป ทาเรอทเกาแกสามารถถกพฒนาใหเปนทาเรอท มเทคโนโลยทนสมย มศกยภาพทงดานสงแวดลอมและดานการขนสงสนคา ดงตวอยางทาเรอตางประเทศทมความส าคญดานการพฒนาในยโรป ไดแก รอตเตอรแดม (Rotterdam’s Europort) ทาเรอแอนทเวรพ (Port of Antwerp) ทาเรอแฮมเบรก (Hamburg Port) ส าหรบทาเรอของ ไทยทส าคญตอการพฒนาประเทศสวนใหญเปนทาเรอของรฐ ภายใตการก ากบดแลของกระทรวงคมนาคม ไดแก ทาเรอกรงเทพ ทาเรอแหลมฉบง ทาเรอมาบตาพด ทาเรอน าลกสงขลา ทาเรอน าลกภเกต เปนตน


• ทาเรอจะประกอบดวยพนททมลกษณะเปนทก าบงเรอ (Harbour) ทงลกษณะทเปนธรรมชาตหรอทมนษยสรางขนและสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ส าหรบเรอกบชายฝง สงกอสรางทมความส าคญหรอเกยวของกบทาเรอไดแก อเรอ (Dock) เขอนกนคลน (Breakwater) หมดหรอหลกผกเรอ (Dolphin) และบรเวณทใหเรอเขาจอดเทยบทา (Berth) ซงทาเรอแตละแหงควรมจ านวนทาส าหรบเทยบเรอตามความเหมาะสม ขนกบขดความ สามารถในการรองรบการขนสงสนคาของแตละทาเรอ (Port Capacity) และการควบคมคาใชจายตางๆ (Costs) เพอใหกจการทาเรอไดรบผลประโยชนสงสด


13


ทาเรอ - ความหมายของทาเรอ ทาเรอหรอเมองทา (Port or Seaport) หมายถง อาณาบรเวณพนทสาหรบใหเรอเขาจอด มการทอดสมอ มอปกรณในการอ านวยความสะดวกในการด าเนนกจกรรมระหวางเรอกบชายฝง หนาทของทาเรอ ทาเรอเปนอตสาหกรรมบรการประเภทหนง มความส าคญอยางยงตอการพฒนาทางเศรษฐกจของประเทศทก าลงพฒนา เปรยบเสมอนเปนจดรวมเสนทางของการขนสงสนคา (Transport Chain) เรมจากการยกขนสนคาลงเรอจากทาหนงไปสอกทาหนง ดงแสดงในรป

• รปท 2 (1,2) ทาเรอทพฒนาจากรปแบบทาทเปนธรรมชาต(Natural Harbour Configuration)


1.2.3 ลกษณะของทาเรอ

รปแบบทาเรอโดยทวไปจะม 2 ลกษณะคอ

1. ทาเรอทพฒนาจากรปแบบทาทเปนธรรมชาต (Natural Harbour Configuration)

ทาเรอ

12

2. ทาเรอทออกแบบกอสรางใหมรปแบบแตกตางไปจากสภาพทาทมอยในธรรมชาต (Artificial Harbour Configuration)

ทาเรอ

13

หนาทหลกของทาเรอ

• 1.การควบคมและใหความชวยเหลอในการเดนเรอ

• 2.การน ารอง

• 3.การลากจง

• 4.การปฏบตงานบรรทกขนถายสนคา


ทาเรอ

• ทาเรอ คอจดขนถายสนคาเปลยนจากพาหนะหนงเปนอกพาหนะหนง ส าหรบการขนสงทางทะเล กจะท าการบรรทกและขนถายสนคาและออกจากทาเรอไป สวนการขนสงภายในประเทศสนคาจะถกขนสงมาโดยรถบรรทก รถไฟและอนๆ มายงทาเรอ กลบกนเมอสนคาขนถายขนจากเรอกจะเกบรกษาไวททาเรอ และท าการขนสงตอไปภายในประเทศโดยพาหนะอน ทาเรอถอเปนกจกรรมหนงของกระบวนการ LOGISTICS โดยทาเรอท าหนาทใหการบรการในการขนถายสนคา โดยทาเทยบเรอจะตองมลกษณะทางกายภาพและโครงสรางพนฐานรวมถงความลก ความกวางของชองทางเดนเรอ ความยาวหนาทา เขอนกนคลน ชองทางส าหรบใหรถบรรทกเขา-ออก รวมทงทางรถไฟ ซงจะท าใหทาเรอสามารถเชอมตอการคมนาคมทเปนแบบการขนสงตอเนองหลายรปแบบ คอ การขนสงทงทางเรอและทางบกรวมกน


ตวเกณฑบวกน าเพอความปลอดภย Bar

adder ตวเกณฑบวกน าเพอความปลอดภยหนาทาเทยบเรอ

Laemchabang channel's bar adder

Berth no. Bar adder Unit Berth no. Bar adder Unit

A 0 C 0 10.6 m.

A 1 10.1 m. C 1 10.6 m.

A 2 10.3 m. C 2 10.6 m.

A 3 10.3 m. C 3 10.6 m.

A 4 10.1 m. Fair way 10.6 m.

A 5 10.6 m.

B 1 10.4 m.

B 2 10.1 m.

B 3 10.6 m.

B 4 10.2 m.

B 5 10.6 m. www.themegallery.com LOGO

พนทเขตทาเรอศรราชา Srirachapilot district


การแบงประเภทของทาเรอ

• - แบงแยกตามหนาทหรอลกษณะการใชงาน เชน ทาเรอเกบสนคาหรอทาเรอขนสงสนคา ทาเรอปลอดภาษ ทาเรอภายในประเทศ ทาเรอเพอการทหาร ทาเรอขนสงทางทะเลในเขตอตสาหกรรมขนาดใหญ ทาเรอน ามน ทาเรอขนสงผ โดยสาร เปนตน

ทาเรอเกบสนคาหรอทาเรอขนสงสนคา


• - แบงแยกตามลกษณะพนทหรอสภาพภมศาสตร เชน ทาเรอชายฝงทะเล ทาเรอน าลก ทาเรอปากแมน า ทาเรอแมน า เปนตน


• - แบงแยกตามขนาดของทาเรอ เพอเปรยบเทยบวตถประสงคหรอก าลงการผลตของทาเรอแตละแหงเทาทมอยในปจจบนนยมเปรยบเทยบขนาดทาเรอจากตวเลขทส าคญ คอ

• 1.น าหนกสนคาทงหมดททาเรอควบคมในแตละป • 2.มลคาสนคาททาเรอควบคมทงหมด ถามเรอเขาออกผานทาทาแต

ละปเปนจ านวนมากอยางสม าเสมอ ถอวาเปนทาเรอขนาดใหญ • 3.จ านวนทาเทยบเรอทใชประโยชน กลาวคอ ถามทาเทยบเรอส าหรบ

ใหเรอเขาจอดขนสงสนคาหลายจดอนจะชวยเพมขดความสามารถในการรบรองการขนสงสนคาหรอท าใหการขนสงสนคามความสะดวกและรวดเรวขน จะพจารณาวาทาเรอนนมขนาดใหญ

• 4.ขนาดของเรอทใหญทสดซงสามารถใชสงอ านวยความสะดวกบนทาเรอนนไดพจารณาจากการทมทาเรอขนาดใหญสามารถเขาเทยบทาด าเนนกจการบนทาไดอยางเหมาะสม


โครงสรางพนฐาน 1. โครงสรางพนฐาน 1.1 รองน าทางเดนเรอ (Navigation Channel) 1.2 ทาเรอ (Port) /อปกรณขนถายสนคา (Port Equipment)

1.3 อตอเรอ (Shipyard) 1.4 สถานประกอบการทเกยวของกบการขนสง - สถานขนสงสนคา (Truck Terminal) - สถานตรวจและบรรจสนคาเขาตคอนเทนเนอรเพอการสงออก(สตส.) (OFF-

Dock Container Freight Station หรอOFF-Dock CFS) - โรงพกสนคาเพอปลดปลอยของขาเขาและบรรจของขาออกทขนสงโดยระบบ

คอนเทนเนอรนอกเขตท าเนยบทาเรอ (รพท.) หรอ (Inland conTainer Depot หรอ ICD) - ยานกองเกบตสสนคา Connainer Yard หรอ CY

- สถานทเกบรกษาสนคา

2. ยานพาหนะทางน า (เรอ - Vessel) 3. บคลากรดานพาณชยนาว

26

- การน ารองเรอ

การตรวจตราการเดนเรอ

ตรวจสอบเหตการณน ามน

• การน ารองคออะไร • การน ารอง คอการเดนเรอในพนทคบแคบ พนทอนตราย ในชองทางการ

เดนเรอจ าเพาะ เชนในรองน าหรอชองทางแคบๆ มการเดนเรอหนาแนน มอปสรรค อนตรายตอการเดนเรอมาก ในพนทดงกลาว นายเรอหรอกปตนเรอผซงมความช านาญในการเดนเรอในทะเลกวาง ไมสามารถใชแผนทหรอเครองมอเดนเรอใดๆมาก ากบหรอประกอบการเดนเรอไดทน เพราะมเวลาจ ากด ตองคด ตองตดสนใจกระท าการอยางรวดเรว ทนทวงท จงจ าเปนทตองมผช านาญการเดนเรอในพนทจ ากด ในรองน าทคบแคบ หรอทอนตรายทนายเรอหรอกปตนไมคนเคยมาแนะน าการเดนเรอใหผานพนทนนไปสทหมายอยางปลอดภย การแนะน าการเดนเรอนนเรยกวา"การน ารอง"ซงเปนทงศาสตรและศลป ตองใชผทมความรความสามารถพเศษและมความช านาญการเดนเรอทองถนโดยเฉพาะ ผช านาญการเดนเรอทองถนนนเรยกวา"ผน ารอง"ซงตองผานการฝกการน าเรอมากกวา 6 เดอน มการสอบภาคทฤษฎ สอบภาคปฏบต


• ตองไดรบใบอนญาตจากทางราชการใหสามารถท าการน ารองเรอได ผน ารองทไดรบใบอนญาตใหมๆจะถกก าหนดใหท าการน ารองเรอขนาดเลกกอน เพอใหเกดความช านาญแลวจงจะไดรบการเลอนชนใบอนญาตสงขนจนกระทงไดรบใบอนญาตใหสามารถท าการน ารองเรอไดไมจ ากดขนาดความยาวของเรอ ซงใชเวลาไมนอยกวา 6 ป และเมอท าการน ารองเรอครบ 10 ป ผน ารองคนนนจะไดรบใบประกาศนยบตรเปนผ เชยวชาญการน ารองจากกระทรวงคมนาคม ซงประกาศลงในราชกจจานเบกษา

• เชน กฎกระทรวง ฉบบท ๑๕ (พ.ศ. ๒๕๑๐) ออกตามความในพระราชบญญตการเดนเรอในนานน าไทย พระพทธศกราช ๒๔๕๖


รองน าทางเดนเรอ (Navigation Channel) 1.1 รองน าทางเดนเรอ (Navigation Channel)

“ทางเดนเรอ” มลกษณะเปนโครงขายเสนทางคมนาคมทเปนตวก าหนดพนทมโอกาสใชการขนสงทางน า กบขนาดเรอใชงานทเปนไปได ซ งม 2 ลกษณะ คอ รองน าทางเดนเรอล าน าในประเทศ และรองน าทางเดนเรอชายฝงทะเล

1.1.1 รองน าทางเดนเรอในล าน าในประเทศ การขดลอกและบ ารงรกษา รองน าเพอชวยแกไขปญหารองน าตนเขน ใหสามารถใชประโยชนได ซงนอกจากจะท าใหเรอสามารถสญจรไดโดยสะดวกและปลอดภยแลว ยงชวยรกษาสภาพทางชลศาสตรและชวยใหการระบายน าเปนไปดวยด อนเปนการชวยบรรเทาปญหาอทกภยไดอกทางหนง ลกษณะการขดลอกรองน ามหลายกรณไดแก กรณตนเขน ท ว ๆ ไป, หนาตดแมน าไมเพยงพอตอการระบายน า, เกดสนดอนทรายกลางแมน า, บรเวณคงแมน าดานในบรเวณทมดนงอกออกมาจากแนวฝงเดมท าใหฝงตรงขามถกกดเซาะ เปนตน

3

ตวอยางรปแบบการขดลอกรองน า

การขดลอกกรณเกดสนดอนทรายกลางแมน า

การขดลอกบรเวณคงแมน าทมดนงอกซงอกฝงจะถกกดเซาะ

สวนประกอบของระบบการขนสง- 1. โครงสรางพนฐาน (รองน า)

4

รองน าทางเดนเรอ (Navigation Channel)

31

การขดลอกกรณตนเขนทว ๆ ไป

การขดลอกกรณหนาตดแมน า ไมเพยงพอตอการระบายน า


รองน าทางเดนเรอล าน าในประเทศทส าคญม 5 เสนทาง ไดแก แมน าเจาพระยา,แมน าปาสก,แมน าแมกลอง,แมน าทาจน และแมน าบางปะกง


- ม.เจาพระยาจากปากน า-อ.เมอง จ.อางทอง 180 กม.

- ม.ปาสกจากจดบรรจบถง อ.ทาเรอ 47 กม.

- ม.ทาจนจากปากน าถงนครปฐม 78 กม.

- ม.แมกลอง/บางปะกงเฉพาะชวงปากน า 10 กม.

ทางเดนในล าน า

5


ขอจ ากดทางเดนเรอในล าน า • โครงสรางสะพาน

– ความสงชองลอด 4.7 เมตร – ระยะหางตอมอ 26.5 เมตร

• รองน า – กม. 0 – กม. 45 (สะพานสาทร)

• ความกวาง 100.0 เมตร • ความลก 6.5 เมตร

– กม. 45 – กม. 170 (อ.ปาโมก) • ความกวาง 40.0 เมตร • ความลก 1.7 เมตร

หมายเหต 1. ขอจ ากดโครงสรางสะพานพจารณาทระดบน าสงสด 2. ขอจ ากดรองน าพจารณาทระดบน าลงต าสด


6


1.1.2 รองน าชายฝงทะเล ม 307 รองน า แบงเปน รองน า

- ขนาดใหญ 25 รอง กวาง 60 ม.ขนไป ความลกจาก LLW. ประมาณ 3 -9 ม.

- ขนาดกลาง 84 รอง กวาง 30-50 ม. ความลกจาก LLW. ประมาณ 2-3 ม.

- ขนาดเลก 198 รอง กวาง 20-30 ม. ความลกจาก LLW. ประมาณ 1.0-2.0 ม.

ขนาดของรองน าพจารณาจากขนาดความกวาง ของรองน าเปนหลก

กรมฯ ดแลขดลอกบ ารงรกษาจ านวน 178 รองน า และองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ดแล 129 รองน า ซ งยงขาดความพรอมดานเครองมออปกรณและกรมฯยงตองขดลอกบ ารงรกษาอย


7


1.1.3 รองน าระหวางประเทศ รองน าระหวางประเทศทส าคญทอยในความดแลของการทาเรอแหง

ประเทศไทย ไดแก - รองน าทาเรอแหลมฉบง ความลก 14 เมตร จากระดบน าทะเลปาน

กลาง - รองน าทาเรอกรงเทพ มความยาว 18 กโลเมตร ความกวางรองน าใน

ทางตรง 150 เมตร และความกวางรองน าในทางโคง 250 เมตร รองน าดงกลาวไดรบการบ ารงรกษาใหคงความลกท 8.5 เมตร จากระดบทะเลปานกลางหรอ 6.5 เมตร จากระดบน าลงต าสด แมน าบรเวณทาเรอกรงเทพ มความลกระหวาง 8.5-11 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลาง

รองน ามาบตาพดอยในความดแลของ กนอ. ความลกหนาทา 12.50

เมตร จากระดบน าทะเลปานกลาง


8


1.2.4 โครงสรางทาเรอ ขนอยกบการออกแบบเพอความเหมาะสมในการใชงาน และชนดหรอขนาดเรอทจะเขาเทยบทา โดยทวไปจะม 2 ลกษณะ คอ 1) Wharf หรอ Quay เปนโครงสรางทาเรอทสรางขนานกบแนวฝงส าหรบใหเรอจอดเทยบกบฝงได มโครงสรางแขงแรงสามารถรองรบยานพาหนะหรออปกรณขนาดใหญท มน าหนกมาก อาท รถบรรทกสนคา เครนยกสนคา เปนตน

2) Pier หรอ Jetty เปนโครงสรางทาเรอทสรางออกไปจากฝงทะเลหรอตลงของแมน าส าหรบใหเรอเขาเทยบทา ท าดวยไมหรอเหลกกลา และทส าคญคอโครงสรางตองมลกษณะโปรง ไมกดขวางทางเดนของกระแสน า มระดบความลกของน าหนาทาเพยงพอใหเรอเขาจอดไดอยางเหมาะสม ทาเรอลกษณะนมกจะเปนรปตวท (T) หรอรปตวแอล (L)

ทาเรอ

14

1.2.5 ประเภทของทาเรอ

ทาเรอมวตถประสงคในการใชงานและต าแหนงทตงแตกตางกนไป ดงนนการจ าแนกประเภทของทาเรอมหลายวธการ เชน 1) แบงแยกตามหนาทหรอลกษณะการใชงาน เชน ทาเรอเกบสนคาหรอทาเรอขนสงสนคา ทาเรอปลอดภาษ ทาเรอภายในประเทศ ทาเรอเพอการทหาร ทาขนสงทางทะเลในเขตอตสาหกรรมขนาดใหญ ทาเรอน ามน ทาเรอขนสงผโดยสาร เปนตน 2) แบงแยกตามลกษณะพนทหรอสภาพภมศาสตรท ทาเรอนนตงอย ตวอยางเชน ทาเรอชายฝงทะเล ทาเรอน าลก ทาเรอปากแมน า ทาเรอแมน า เปนตน 3) แบงแยกตามขนาดของทาเรอ (Port size) เพอเปรยบเทยบวตถประสงคหรอก าลงการผลตของทาเรอแตละแหง เทาทมอยในปจจบนนยมเปรยบเทยบขนาดทาเรอจากตวเลขทส าคญ เชน ปรมาณสนคา , มลคาสนคา, จ านวนเรอ และจ านวนทาเทยบเรอ เปนตน 4) แบงตามสถานะและอปกรณขนถายสนคาม 7 ประเภท ไดแก ทาเทยบเรอบรรทกตสนคา, ทาเทยบเรอสนคาทวไป, ทาเทยบเรอบรรทกสนคายานยนต, ทาเทยบเรอสนคาเทกอง, ทาเทยบเรอบรรทกสนคาเหลว, ทาเทยบเรอประมง, ทาเทยบเรอทองเทยว

ทาเรอ

15

ทาเรอ

5) แบงตามลกษณะสากลในการเดนเรอระหวางประเทศ โดยทาเรอหรอเรยกวา “ Terminal Port” เปนสถานททใหบรการขนถายสนคา ซงจะตองมโครงสรางพนฐานทงความยาวหนาทา ความกวางและลกหนาทา รวมทงรองน าทางเดนเรอ เขอนกนคลน พนทหลงทาท เปนลานกองหรอโกดงเกบสนคา ระบบเชอมตอทงทางถนนและรถไฟ และหากเปนทาเรอทมบทบาทของศนยโลจสตกสซงหลายแหงทวโลกไดใหความส าคญ เนองจากมการแขงขนสงทางการคาเชน เดมเปนการเกบรกษาสนคา แตใหมไดปรบปรงเพมคณคาการใหบรการไดแก การพมพและปดฉลาก/เครองหมาย/ตวหนงสอสนคา, การด าเนนการของ FTZ การเลอกเสนทางขนสงและการตอนองอตราการใหบรการและการจดการเรองเรยกรองการขนสง เปนตน ลกษณะทาเรอแบงเปน 3 ประเภท ดงน

16

ทาเรอ

- Original- Destination Port เปนทาเรอทเปนจดตนทาง-ปลายทางของการขนสงสนคาเพอขนถายสนคาเขาไปในประเทศหรอออกจากประเทศ

- Transhipment Port หรอ Transit Port เปนทาเรอทเรอแม (Direct Vessel) จอดรบสงตสนคาทรวบรวมจากทาเรอใกลเคยงซงมกจะมขนาดเลกหรอปรมาณสนคาตไมมากเพยงพอทเรอแมจะไปรบไดทงนขนสงโดย Feeder Vessel เชน ทาเรอสงคโปร ทาเรอตนหยงปาราปส เปนตน

- Inland Container Depot (ICD) หรอเรยกวา “ทาเรอบก” เปนทาเรอทอยในแผนดนทไมมกจกรรมทางเรอเขามาเกยวของ ซงมลกษณะเปนศนยรวบรวมและกระจายสนคาท มการตรวจพธการศลกากรเพอปลอยของขาเขาและบรรจของขาออกทขนสงโดยระบบคอนเทนเนอร

ปจจยทประกอบการพจารณาวาทาเรอมขดความสามารถในการแขงขนหรอไม ประกอบดวย Throughput Capacity และ Time in port 17

1.2.6 กจกรรมหลกของสถานขนสงสนคาระหวางประเทศ: ทาเรอแมน า 1) ด าเนนกจกรรมขนถายสนคา 2) ด าเนนกจกรรมขนสงสนคาระหวางสถานฯ กบทาเรอ 3) ด าเนนพธการศลกากรทงขาเขาขาออกท าใหผใชบรการ

ประหยด คาใชจายเมอเปรยบเทยบกบการเดนทางไปท าพธการศลกากร

ท ทาเรอ 4) ด าเนนกจกรรมตามความตองการพเศษ เชน ระบบคลงสนคา อนตราย ระบบคลงสนคาหองเยน ระบบคลงสนคามลคาสง

และ ระบบคลงสนคาพเศษอนๆ

ทาเรอ

18

1.2.6.1 สงอ านวยความสะดวกขนพนฐานทตองจดใหม อปกรณการขนถายตคอนเทนเนอรทง 20 ฟต และ40 ฟต พนทบรรจสนคา และพนทเปดตเพอน าสนคาออกจากต เครองชงน าหนก (Weighbridge) การลอมรวรอบพนทรวมถงการรกษาความปลอดภย และระบบไฟฉาย

ชนดกวาดพนทกวาง (Floodlighting) การเกบรกษาสนคาชวคราวเพอการตรวจปลอย การใหบรการดานพธการศลกากรทงสนคาขาเขาและสนคาขาออก อาคารส านกงานผประกอบการศนยกลางการขนสงสนคา ตวแทนด าเนน

พธการศลกากร ผรบจดการขนสง ผประกอบการขนสงทางน า ทางบก เจาของสนคา ฯลฯ

ระบบการสอสารคมนาคมตางๆ เชน โทรศพท โทรสาร เทเลกซและอนเตอรเนท

Source : UNCTAD (2533)

ทาเรอ

19

1.2.6.2 บรการเพมเตมเพอการใหบรการทครบวงจรมากยงขน

การใหบรการรวมตสนคาจากผสงสนคารายยอยและกระจายสนคาไปยงผรบสนคารายยอย (Consignment Consolidation Services)

การขนถายและการขนสงตสนคา การตรวจสอบความสมบรณเรยบรอยของตสนคาและการบนทกผลการ

ตรวจสอบทงขาเขา-ขาออก การซอมแซมตคอนเทนเนอร ระบบตดตามตคอนเทนเนอรทควบคมโดยคอมพวเตอร การใหบรการท าความสะอาดและอบน ายา (Fumigation) สนคาบรรจตคอน

เทนเนอร พนทปรบอากาศส าหรบใหบรการบรรจสนคา/เปดตสนคาต Reefer

ทาเรอ

20

1.2.7 ทาเรอในประเทศไทย

ทาเรอในประเทศไทยจะไดพจารณาแบงตามพนทหรอสภาพทางภมศาสตรททาเรอนนตงอย ไดแก ทาเรอแมน าภายในประเทศ ทาเรอชายฝงทะเล และทาเรอน าลกซงจะเปนทาเรอระหวางประเทศ 1) ภาพรวมทาเรอในประเทศไทย 2.1) ประเทศไทยมทาเรอตงอยในภมภาคตางๆ ตามความตองการใชงานของพนทอยางหลากหลายทงทาเรอสนคา ทาเรอโดยสาร ทาเรอทองเทยว แพปลา ฯลฯ 2.2) จากรายงานการส ารวจ ป 2546 พบทาเรอลกษณะตางๆ รวมกน 601 แหง พบวา

ทาเรอ

22

สดสวนทาเรอประเภทตางๆ ของประเทศไทย

9.80%1.90%

35.60%

52.70%

แพปลา

ทาเรอสนคา

ทาทราย

ทาเรอทองเทยว

-พจารณารายทาเรอประเภทตางๆในประเทศไทยมแพปลามากทสด ตอมาเปนทาเรอสนคา ทาทรายและทาทองเทยว

-พนทจงหวดระนองมแพปลามากทสด 50 แหง, นครศรธรรมราช 40 แหง, ระยอง 28 แหง, พงงา 27 แหง และชมพร 21 แหง

ทาเรอ

2.2.1) ส าหรบทาเรอสนคา พบวายกเวนกรงเทพและปรมณฑล (80 แหง) จงหวดทมทาเรอสนคามากทสดเปนจงหวดพระนครศรอยธยา จ านวน 40 แหง (สวนทอยในแมน าเจาพระยาท อ.บางปะอน-อ.บางไทร, สวนในแมน าปาสก อ.นครหลวง-อ.ทาเรอ) รองลงมาเปนชลบร (24 แหง), ปทมธาน 14 แหง, ฉะเชงเทรา (13 แหง) และสราษฏรธาน 12 แหง

2.2.2) พจารณาจากจ านวนทาเรอทตงอยในทางน าพนท ตาง ๆ พบวา

- ทะเลอาวไทยมทาเรอตงอยมากทสด จ านวน 245 แหง รองลงมาเปนทะเลอนดามน 156 แหง

- ทางน าในประเทศพบวาแมน าเจาพระยาเปนทตงทาเรอมากทสด จ านวน 120 แหง รองลงมาเปนแมน าปาสก จ านวน 30 แหง คลองรงสต จ านวน 15 แหง แมกลอง จ านวน 11 แหง แมปง จ านวน 11 แหงและบางปะกง จ านวน 10 แหง ฯลฯ

23

ทาเรอ

ทาเรอทส าคญในประเทศไทย

1.2.7.1 ทาเรอแมน าภายในประเทศทส าคญ 5 สาย

ไดแก แมน าเจาพระยา,ปาสก,แมกลอง,ทาจนและบางปะกง 1) ทาเรอในแมน าเจาพระยา - แมน าเจาพระยาเปนแมน าส าคญทไหลผานกรงเทพฯซงเปนศนยกลางการคาและการคมนาคมของประเทศ จงเปนพนททมทาเรอตงอยหนาแนนประมาณ 80 ทา โดยแบงเปน 3 ชวง คอ - ชวงคลองใหม กม.ท 33 จนถงเชงสะพานสาทร กม. ท 45 ยาวประมาณ 12 กม. เรอทเขาใชทามอตรากนน าลกไมเกน 7.62 เมตร ใชเวลาเดนทางจากปากแมน า 3 ชวโมง มทาเรอ 28 ทา กบทนจอดเรอ กทท. 5 ทน (บรเวณสะพานพระราม 9) และมอตอเรอ 4 แหง ไดแก อกรงเทพ อหะรนสต อซชบยารด และอเจาพระยา (อวงเจาเดม)

ทาเรอนครสวรรค

ทาเรอใน อ.ปาโมก จ.อางทอง

ทาเรอ อ. บางปะอน – บางไทร จ. อยธยา 24

46

- ชวงคลองใหม กม.ท 33 จนถงคลองส าโรง กม. ท 21.5 ยาวประมาณ 11.50 กม. เปนสวนทมความหนาแนนมากทสด เรอทเขาใชทามอตรากนน าลกไมเกน 7.92 ม. ส าหรบการเดนเรอขาออก ใชเวลาเดนทางจากปากแมน า 2 ช วโมง มทาเรอ 40 ทา (รวมทาเรอของ กทท.) กบหลกเทยบเรอกลางน า 36 หลก สามารถจอดเรอได 6 ล า และมอ ตอเรอ 1 แหง คอ อพระราม 3

- ชวงคลองส าโรง กม.ท 21.50 ถง กม. 0 รวมความยาว 21.50 กม. เรอทเขาใชทา กนน าลกไมเกน 8.23 เมตร ใชเวลาเดนทางจากปากแมน า 1 ช วโมง มทาเรอ 38 ทา กบมหลกเทยบเรอกลางน า 9 หลก จอดเรอได 4 ล า และมอ ตอเรอ 3 แหง คอ บรษทอตลไทยมารน จ ากด และอ เอเชยนมารน 2 แหง

ทาเรอตสนคาทไดรบอนญาตใหเปนทาเทยบเรอสาธารณะบรการขนสงสนคาระหวางประเทศ 6 ทา และไดรบอนญาตใหขนถายตคอนเทนเนอร 5 ทา คอ บรษท บางกอกโมเดอรน เทอรมนอล จ ากด , บรษท บดเอสเทอรมนอล, บรษท ไทยพรอสเพอรต เทอรมนอล จ ากด, บรษท ยไนเตดไทย ชปปง จ ากด, บรษท สยามบางกอกพอรท จ ากด และบรษท ธนาพรชย จ ากด กบบรษท ธนาพรชย พอรท เซอรวส จ ากด

ทาเรอ

แผนทแสดงต าแหนงทาเรอบรเวณแมน าเจาพระยา

รายชอทาเรอใกลทตงโครงการ แมน าเจาพระยา 1. ทาเรอ บรษท ไทยรวมทนคลงสนคา (สาขา2) 2. ทาเรอ บรษท แมคคอยไทยแลนด จ ากด 3. ทาทรายกระจาง 4. ทาทรายสมชาย 5. ทาทรายวลล (ทาทรายปยะรกษเดม) 6. ทาเรอ บมจ.คลงสนคายไนเตดแสตนดารดเทอรมนล 7. ทาเรอ บรษท ไทยเรยอน จ ากด (มหาชน 8. ทาทราย จนทมา 9. ทาทรายเมษทรายทอง 10. ทาทราย บรษท แฮนสน คอนกรต (ปท.) จ ากด 11. ทาทรายบานไทย 12. ทาเรอ บรษท อางทองชการเทอรมนอล จ ากด 13. ทาเรอ บรษท รวมกจอางทองคลงสนคา จ ากด 14. ทาทรายประจวบ 15. ทาทรายเสยจวบ 16. ทาราง 17. ทาทรายเฉลมชย 1 18. ทาทรายชศกด 19. ทาทาทรายเสยสง 20. ทาทรายพ 21. ทาทรายคณสนาม 22. ทาทรายปาชล 23. ทาทรายเดนชย (เจเขม) 24. ทาทราย พ พ วาย 25. ทาทราย บรษท บางไทรอยธยา จ ากด 26. ทาดนเสยหนาม 27. ทาทรายบอโคกทอง

25

ทาเรอ

- แมน าสวนทเลยจากชวงดงกลาว สวนใหญเปนทาของเอกชนโดยพบมาก ทบรเวณ อ.ปาโมก จ.อางทอง จ านวน 27 แหง และ อ.บางปะอน-บางไทร จ.พระนคร ศรอยธยา จ านวน 15 แหง สวนใหญขนถายสนคาประเภททราย น าตาลทราย และ ปย เปนตน ส าหรบทาเรอภาครฐไดแก ทาเรอนครสวรรค จงหวดนครสวรรค และทาเรอพจตร จงหวดพจตร

- จงหวดปทมธานและนนทบร ทาเรอสนคาในแมน าเจาพระยาชวงจงหวดปทมธาน-นนทบร สวนใหญเปนทาทรายและหนกอสรางโดยมสภาพเปนทาเรอปลายทางส าหรบน าไปใชในอตสาหกรรมกอสรางทมหนาแนนในพนทภาคกลางตอนลาง (กรงเทพ – นนทบร – สมทรปราการ) บางแหงเปนโรงงานผลตชนสวนคอนกรต เชน เสาเขม คานพนส าเรจรป (โรงงานฮอแสงชย)

26

ทาเรอ 2) ทาเรอในแมน าปาสก ทาเรอในแมน าปาสกจาก อ.นครหลวง-อ.ทาเรอ ม 31 แหง (รวมทาเรอของขนถายปนซเมนตท จ.สระบร) มการขนสงสนคาหนาแนน 2 บรเวณ ไดแก อ.ทาเรอ แมน าปาสกชวงอ าเภอทาเรอเปนทาเรอตนทางของสนคาจากพนทใกลเคยงรวมถงพนทหางออกไปจนถงภาคตะวนออกเฉยงเหนอหลายชนด เชน หนกอสราง, สนคาเกษตร (มนส าปะหลง ขาวโพด) อาหารสตว เปนตน สวนสนคาขาขนมผลตภณฑปโตรเลยมขนสงขนไปคลงน ามนของ TPI และอ าเภอนครหลวง สนคาขนสงผานทาเรอในอ าเภอนครหลวงมหลายชนดเชน ถานหน, แรเหลก ทาเรอทส าคญคอ ทาภทรนครหลวง ทารงทวทรพย ทาทรานสยนคโอเชยน ทาจมโบ ทาน าสน

ทาเรอเอกชน ในแมน าปาสก

27

รายชอทาเรอใกลทตงโครงการ แมน าปาสก 1. ทาเรอ บรษท ป ยไทย จ ากด 2. ทาเรอ น าสน 3. ทาเรอ บรษท จมโบเจตต จ ากด 4. ทาเรอ ทงทอง 5. ทาเรอ บรษท พ อาร อนเตอรเทรด จ ากด 6. ทาเรอ บรษท เอส พ อนเตอรมารน จ ากด 7. ทาเรอ บรษท ธนาวฒรตนมงคล จ ากด (ทากตตวน) 8. ทาเรอ หจก. รงทวทรพยขนสง 9. ทาเรอ บรษท เอม พ ปโตรเลยม จ ากด 10. ทาเรอ บรษท ท เอช นครหลวง (ปดกจการ) 11. ทาเรอ บรษท โชคชย คลงสนคา จ ากด 12. ทาเรอ บรษท สหขนสงเจรญกจ จ ากด 13. ทาเรอ บรษท ท เอช นครหลวง (ปดกจการ) 14. ทาเรอ บรษท ไทยเซทรลเคม จ ากด (มหาชน) 15. ทาเรอ บรษท ทรพยสถาพรคลงสนคา จ ากด 16. ทาเรอ บรษท แพน นครหลวง 17. ทาเรอ ภทรนครหลวง 18. ทาเรอ นครหลวงรงเรอง 19. ทาเรอ บรษท ไอ ซ พ จ ากด 20. ทาเรอราง (ปดกจการ) 21. ทาเรอ บมจ. อตสาหกรรมปโตรเคมคลไทย (TPI) 22. ทาเรอ บรษท ซ พ อนเตอรเทรด จ ากด 23. ทาเรอ บรษท พ อาร เทรดดง จ ากด 24. ทาเรอ บรษท สยามเกรนอนเตอรเทรน จ ากด (NCA) 25. ทารอ บรษท บางปะอนไซโล จ ากด 26. ทาเรอ บรษท อนเตอรทราน จ ากด 27. ทาเรอ บรษท แหลมทองเกษตรภณฑ จ ากด 28. ทาเรอ บรษท สหฟารม จ ากด 29. ทาหน อดมศลา 30. ทาเรอ บรษท ไทยไซโลอตสาหกรรม จ ากด 31. ทาเรอ บรษท ชลทวทรพย จ ากด 32. ทาเรอ บรษท กรงเทพโปรดวส จ ากด 33. ทาเรอ บรษท ชยประสทธพชผล จ ากด

แผนทแสดงต าแหนงทาเรอบรเวณแมน าปาสก

10

2 3

1

4

11

13

14 5

15 6 7

9 8

18 17

16

19

20

22

21

23

24

25

26

27 28

33 29 31 30 32

อ าเภอนครหลวง

อ าเภอทาเรอ

พนทโครงการ

12

ทาเรอ

28

ทาเรอ

3) แมน าทาจน มทาเรอหลายแหงเรมจากทาวดชองลมบรเวณฝงขวา (หนหนาไปทางทายน า) ชวงระหวางปากแมน ากบสะพานตามแนวถนนธนบร - ปากทอ ทาเรอบรษทเอราวณขนสง จ ากด กบทาแสงทองบรเวณอ าเภอสามพรานชวงระหวางถนนเพชรเกษมกบถนนปนเกลานครชยศร และทาเรอของโรงงาน

น ามนพชในเขตอ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม

การขนถายปยเคมททาเอราวณขนสงในแมน าทาจนท อ. สามพราน 4) แมน าแมกลอง

ทาเรอสวนใหญเปนการขนถายผลตภณฑปโตรเลยม เชน ทาเรอของคลงน ามนเอมพ เชลล พท เปนตน นอกจากนพบทาขนถายเศษเหลกสงเขาโรงถลงทระยอง กบทาเรอบรษท แมกลองพาณชย จ ากด เปนทาเรอเอนกประสงค ขนสงแร ซง อาหารทะเล ทงหมดตงเรยงรายสองฝงแมน าแมกลองชวงจากปากแมน าถงแนวสะพานบนถนนธนบร - ปากทอ 29

ทาเรอ

5) แมน าบางปะกง ทาเรอในแมน าบางปะกงทส าคญประกอบดวยทาเรอบางปะกงเทอรมนอลทพฒนาขนเพอรองรบการขนสงตคอนเทนเนอรของเรอเดนทะเล ขนาดใหญ ทาขนถายผลตภณฑปโตรเลยม ทาเกษตรรงเรองซงมการขนถายสนคาหลายชนด (ขาวสาร ถานหน เหลกมวน ถวเหลอง) ทาขาวของบรษท ไทยมาพรรณ จ ากด ทาแสงทอง ทาไทยวา และทาของบรษทสหวรยา จ ากด

การขนถายสนคาททาเกษตรรงเรองในแมน าบางปะกง

30

1.2.7.2 ทาเรอชายฝงทะเล กระจายอยในพนทภมภาคตาง ๆ

ไดแก

1) ชายฝงทะเลอาวไทย (ภาคตะวนออก) 2) ชายฝงทะเลอาวไทย (ภาคใต) 3) ชายฝงทะเลอนดามน

ทาเรอ

ชายฝงทะเลอาวไทย (ภาคะวนออก)

31

1.1 ทาเทยบเรอในจงหวดชลบร สวนใหญ ตงอยใน

บรเวณอาวอดม อ .ศรราชา และบรเวณแหลมฉบง ประกอบดวย

(1) ทาเทยบเรอบรษท ศรราชาไซโล จ ากด ทาเรอมลกษณะเปนสะพานยนออกไปในทะเลโดยสรางไขวครอมกบทาเรอของ บรษท ศรราชาฮาเบอร จ ากด มแนวสะพานยนออกไปในทะเลทางทศตะวนตกยาวประมาณ 3 กม. ทระดบน าลก 12.5 ม. ตวสะพานสรางเปนทวางสายพานจนถง ปลายทา

ทาเรอ 1) ชายฝงทะเลอาวไทย (ภาคตะวนออก)

32

(2) ทาเทยบเรอบรษท ศรราชาฮาเบอร จ ากด แนวสะพานทาเทยบเรอทยนไปในทะเลสรางไขวกบสะพานทาเทยบเรอของบรษท ศรราชาไซโล จ ากด ไปในแนวทศ 300 องศา ทระดบน าลก 14.5 เมตร

(3) ทาเทยบเรอบรษท สยามซพอรต จ ากด มลกษณะเปนสะพานยนลงไปในทะเลยาวประมาณ 2,800 เมตร มความลกหนาทา 14.5 เมตร สนคาสวนใหญเปนน าตาลทราย ชนไม และซเมนต การขนถายน าตาลทรายมทงการบรรจในระวางซ งอาศยสายพานล าเลยง และการบรรจใสกระสอบ

(4) ทาเทยบเรอบรษท ไทยออยส จ ากด มลกษณะเปนสะพานยนลงไปในทะเลยาวประมาณ 900 เมตรทปลายสะพานเปนทาเทยบเรอรปตว T ยาวประมาณ 650 เมตร มความลกหนาทา 5 เมตรส าหรบขนถายน ามนเชอเพลงและแกสขนาดไมใหญมาก หากเปนเรอขนาดใหญ จะจอดททนทหางจากสะพานทาเทยบเรอประมาณ 1,200 เมตร ล าเลยงน ามนโดยปมผานทอทวางอยใตทะเลขนสฝงทบรเวณโคมสะพานทาเทยบเรอ

ทาเรอ

33

(5) ทาเทยบเรอบรษท เอสโซ จ ากด มลกษณะเปนแทนเทยบเรอ แทนแรกอยทแนวน าลก 15 ม. หางจากฝง 1,500 ม. สวนอกแทนอย เหนอแทนแรกขนไปทางตะวนออกเฉยงเหนอประมาณ 850 ม. ตวสะพานยาว 250 เมตร ปลายสะพานสรางยนออกจากฝงประมาณ 500 ม. แนวสะพานและแทนเทยบเรออยในแนวทศ 300 องศา และหางจากแทนเทยบเรอออกไปในแนวทศดงกลาวประมาณ 700 ม. มทนจอดเรอขนาดใหญอยทระดบน าลก 20 ม. แทนเทยบเรอทงสองแหง รวมทงทนจอดเรอขนถายน ามนเชอเพลงหรอแกส โดยปมผานทอทวางอยใตทะเลขนสฝง (6) ทาเทยบเรอการปโตรเลยมแหงประเทศไทย เปนทาเทยบเรอล าเลยงน ามนและแกส ม 2 ทา โดยทาแรกอย เหนอแหลมฉบงขนไปประมาณ 3 กม. มลกษณะเปนสะพานยนลงไปในทะเลยาวประมาณ 1,300 ม. ทแนวน าลก 10 ม. ทปลายทาเทยบเรอจะอย เหนอทนปากรองน าของทาเรอพาณชยแหลมฉบงประมาณ 1,500 ม. สวนทาเรออกทาอย เหนอทาเรอแรกขนไปประมาณ 2 กม. สรางยนออกไปในทะเลยาวประมาณ 650 ม. บรเวณหนามความลก 7 ม.

ทาเรอ

34

1.2) ทาเทยบเรอในจงหวดระยอง สวนใหญตงอยบรเวณนคมอตสาหกรรมมาบตาพด อ าเภอเมอง จงหวดระยอง เชน

ทาเรอ

(1) ทาเทยบเรอบรษท ไทยพรอสเพอรต เทอรมนอล จ ากด (Thai Prosperity

Terminal CO., Ltd.) เปนทาเรอใหบรการขนถายสนคาสาธารณะ ส าหรบขนถาย

สนคาเทกองและตคอนเทนเนอร

(2) ทาเทยบเรอบรษท แอลไลแอนซ รไฟนนง จ ากด (Alliance Refineing CO., Ltd.) เปนทาเรอเฉพาะกจ (Dedicated Berth) ส าหรบขนถายผลตภณฑปโตรเลยม เปนการรวมกจการระหวางบรษท ระยอง รไฟนเนอร จ ากด กบบรษทสตาร ปโตรเลยม รไฟนเนอร จ ากด

(3) ทาเทยบเรอบรษท ทาเรอระยอง จ ากด (Rayong Bulk Terminal CO., Ltd.) เปนทาเรอเฉพาะกจ (Dedicated Berth) ส าหรบขนถายสนคาเทกอง เชน แรเหลก แรทองแดง ผลตภณฑเหลก

35

ทาเรอ

(4) ทาเทยบเรอบรษท ป ยแหงชาต จ ากด (National Fertilizer Public CO., Ltd.) เปนทาเรอเฉพาะกจ (Dedicated Berth) ขนถายสนคาเทกอง เชน ป ย

(5) ทาเทยบเรอบรษท มาบตาพด แทงค เทอรมนอล จ ากด (Maptaphut Tank Terminal CO., Ltd ) เปนทาเรอเฉพาะกจ (Dedicated Berth) ขน ถายสนคาเหลว

(6) ทาเทยบเรอบรษท ไทยแทงค เทอรมนอล จ ากด (Thai Tank Terminal CO., Ltd.) เปนทาเรอใหบรการขนถายสนคาสาธารณะ ขนถายสนคาเหลว

(7) ทาเทยบเรอบรษท ปโตรเคมแหงชาต จ ากด (National Petrol Chemical CO., Ltd.) เปนทาเรอสนคาน ามนและแกส

36

2) ชายฝงทะเลอาวไทย (ภาคใต)

ทาเรอ

มทาเรอส าคญ เชน

1) ทาเรอของ บจก. เพชรบรเทอรมนอล ซงเปนทาเรอน ามน

2) ทาเรอบางสะพานของ บจก. ทาเรอประจวบ ซงเปนทาขนถายผลตภณฑเหลกของกลมสหวรยา

3) ทาเรอน ามนในจงหวดชมพร

4) ทาเรอในแมน าตาป อ าเภอเมอง จงหวดสราษฎร-ธาน ซงมการขนถายทงสนคาบรรจตคอนเทนเนอร ปนซเมนต ยบซม ผลตภณฑปโตรเลยม

5) ทาเรอขนถายยบซมทอ าเภอขนอม

37

2) ชายฝงทะเลอาวไทย (ภาคใต) (ตอ)

ทาเรอ

38

(1) ทาเรอบางสะพาน จ.ประจวบครขนธ ขดความสามารถของทาเรอ เปนทาเรอขนถายสนคาระหวางประเทศ โดยสนคาคอ เหลก จากบรษท สหวรยา จ ากด โดยทาเรอมลกษณะเปนเขอนเทยบเรอยนลงไปในน ามสองดาน มลกษณะเปนตว L คอ ดานแรกมความยาวหนาทารวม 450 ม. ลก 15 ม. วสยสามารถ รบเรอขนาด 60,000 - 100,000 DWT และดานทสองมความยาวหนาทารวม 245 เมตร ลก 8-11 เมตร วสยสามารถรบเรอขนาด 20,000 DWT โดยมความยาวตลอดหนาทาเทยบเรอ 1,400 เมตร กวาง 7 เมตร

แผนทแสดงทตงทาเรอประจวบและพนทบรเวณหนาทา

ทาเรอ ตวอยางทาเรอชายฝงทะเลภาคใต

39

(2) ทาเรอทาทอง จ.สราษฎรธาน รองรบเรอขนาดไมเกน 1,000 ตนกรอสส สามารถผานเขา-ออกรองน า

ไดตลอดเวลา ตงอยบรเวณปากน าตาป ต าบลบางกง อ าเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน พนทประมาณ 44 ไร 69 ตารางวา ขนาดของทาเรอยาว 193.60 เมตร (ดานหนา) ดานขางคลองทาทองยาว 41.60 เมตร ความกวางทาเทยบเรอ 13.60 เมตร ลานส าหรบวางสนคาพนท 5,000 ตารางเมตร และโกดงเกบสนคา 2 หลง กวาง 20 เมตร ยาว 50 เมตร รวมพนท 2,000 ตารางเมตร

บรหารทาเรอโดยบรษท ไทยปโตรเลยมเซอรวส จ ากด

ทาเรอ

ทาเรอปญจะในแมน าตาป จ.สราษฎรธาน 40

(3) ทาเรอขนอม - มลกษณะเปนสะพานเทยบเรอยนลงไปในน า ทาท 1 สะพานยาว 70 เมตร สะพานกวาง 10 เมตร ความยาวหนาทา 40 เมตร ความลกหนาทา 8.2 เมตร และทาท 2 สะพานยาว 180 เมตร สะพานกวาง 10 เมตร ความยาวหนาทา 84 เมตร ความลกหนาทา 9.2 เมตร ซงเรอเขาเทยบทาไดมากทสด 2 ล าตอครง

บรหารงานโดยบรษท ทาเรอขนอม จ ากด สนคาทขนถายผานทาคอแรยบซม จากบรษท แรสมพนธ จ ากด ซงเปนบรษทในเครอเดยวกน โดยขนถายสนคาแรสงออกไปอนโดนเซย และเวยดนาม

แผนทแสดงทตงทาเทยบเรอขนอมและพนทบรเวณหนาทา

ทาเรอ

41

3) ชายฝงทะเลอนดามน)

ทาเรอ

ทาเรอทส าคญ เชน ทาเรอเจยรวานช จ .กระบ , ทาเรอเซาทเทนพอรท จ . กระบ และทาเรอกนตง จ.ตรง เปนตน

42

ทาเรอกนตง จ.ตรง

- เปนทาเรอชายฝงทมการตดตอการคาระหวางประเทศในกลมประเทศสามเหลยมเศรษฐกจ IMT-GT (อนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย) สนคาทขนถายสวนใหญเปนประเภทสนแรยปซม และไมยางพารา เปนตน - เปนทายนลงไปในแมน า ม 2 ทา โดยทาท 1 กวาง 15.50 ม. ยาว 144 ม. ลก 5 ม. จาก LLW รองรบเรอขนาดใหญทสด 3,000 ตนกรอส จอดไดพรอมกนคราวละ 2 ล า และทาท 2 กวาง 24.50 ม. ยาว 90 ม. ลก 6 ม. จาก LLW รองรบเรอขนาดใหญทสด คอ 3,300 ตนกรอส จอดไดคราวละ 1 ล า

ทาเรอ

1.2.7.3 ทาเรอระหวางประเทศ

เปนทาเรอทมการตดตอท าการคากบตางประเทศ ทาเรอทส าคญ เชน

- ภาคกลางและภาคตะวนออก : ทาเรอกรงเทพ, ทาเรอน าลกแหลมฉบง จ.ชลบร , ทาเรอมาบตาพด จ.ระยอง

- ภาคใต : ทาเรอน าลกสงขลา และภเกต ,ทาเรอระนอง จ.ระนอง

- ภาคเหนอ : ทาเรอเชยงแสน จ.เชยงราย 44

ทตง

- ตงอยระหวางหลกกโลเมตรท +26.5 ถง +28.5บนฝงซายของแมน าเจาพระยา ต าบลคลองเตย ปากคลอง พระโขนง กรงเทพฯ

- มระบบเชอมโยงการจราจรทสามารถตดตอขนสงสนคาไปยงภมภาคตางๆในประเทศ และประเทศเพอนบาน ไดโดยสะดวก ดวยระบบถนน ทางดวน ทางหลวง และทางรถไฟ

ทาเรอ

45

อาณาบรเวณ ทางบก ไดแกเขตพนททเปนกรรมสทธของการทาเรอ แหงประเทศไทย (กทท.) ณ

ทาเรอกรงเทพ มพนทประมาณ 2,353 ไร แบงเปน 1) การใชพนทในเขตรวศลกากร ในกจการ ทาเรอประมาณ 860 ไร 2) นอกเขตรวศลกากร ในกจการทาเรอประมาณ129ไร 3) พนทส ารองเพอการขยายงานในอนาคต 169 ไร 4) พนทใหหนวยงานราชการขอใชประมาณ 217 ไร 5) พนท ใหหนวยงานของรฐและเอกชนเชาประมาณ 596 ไร 6) พนทชมชนประมาณ 197 ไร และทางสญจรประมาณ 185 ไร

ทาเรอ

ทางน า

รองน าตอนนอก จากปากรองกโลเมตรท -18 ถงปอมพระจลฯ กโลเมตรท 0 ยาว 18กโลเมตรและรองน าตอนในตงแตปอมพระจลฯ กโลเมตรท 0 ถงสะพานพระพทธยอดฟาฯ กโลเมตรท 48 ยาว 48 กโลเมตร รวมเปนระยะทางน า 66 กโลเมตร

46

รองน าทางเขา รองน าสนดอนทาเรอกรงเทพมความยาว 18 กโลเมตร ความกวางรองน าในทางตรง 150 เมตร และความกวางรองน าในทางโคง 250 เมตร รองน าดงกลาวไดรบการบ ารงรกษาใหคงความลกท 8.5 เมตร จากระดบทะเลปานกลางหรอ 6.5 เมตร จากระดบน าลงต าสด แมน าบรเวณทาเรอกรงเทพ มความลกระหวาง 8.5-11 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลาง เรอเดนสมทรทกล าทแลนผานสดดอนปากน าเจาพระยาจะเขาเทยบทา ณ ทาเรอกรงเทพจะตองรบเจาพนกงานน ารองของกรมการขนสงทางน าและพาณชยนาว ซงตงอย ณ ละตจด 13o 26' เหนอ ลองจจด 100o 35' ตะวนออก

ทาเรอ

47

สงอ านวยความสะดวกพนฐาน

ทาเทยบเรอ / หลกผกเรอ

ล าดบท ทาเทยบเรอ/หลก/ทน ความยาว (เมตร)

จ านวน ขนาดจ ากดของเรอ ความยาว/กนน าลก

(เมตร)

สมรรถวสย (ล า)

1. ทาเทยบเรอเขอนตะวนออก 1,528 8 ทา 172.26 / 8.23 91.46 / 4.57

7 1

2. ทาเทยบเรอเขอนตะวนตก 1,660 10 ทา 172.26 / 8.23 10

3. หลกผกเรอกลางน าคลองเตย 1,400 36 หลก 172.26 / 8.23 7

4. หลกผกเรอกลางน าบางหวเสอ 1,520 25 หลก 172.26 / 8.23 8

5. ทนผกเรอสาธประดษฐ 1,580 5 ทน 137.19 / 7.00 91.46 / 7.00

4 1

เนองจากทาเรอกรงเทพมขอจ ากดดานรองน า ท าใหเรอทจะผานเขามายงทา หรอทจอดเรอของทาเรอกรงเทพจะตองมขนาดไมเกน 12,000 เดทเวทตน ยาวไมเกน 172 เมตร และกนน าลกไมเกน 8.2 เมตร

ทาเรอ

48

เครองมอทนแรง

ทาเรอ พนทวางสนคา

49

สงอ านวยความสะดวกพนฐาน (ตอ)

เรอบรการ ล าดบท ประเภทเรอ สมรรถวสย จ านวน (ล า)

1. เรอลากจง 1,225 - 2,400 แรงมา 11

2. เรอรบขยะ 160 และ 200 แรงมา 2

3. เรอรบเชอก 74 - 187 แรงมา 12

4. เรอบรรทกน า 425 แรงมา 1

5. เรอรบรองและตรวจงาน (เรอรองน า 17) 2,000 แรงมา 1

6. เรอสนดอน 2,500 ลกบาศกเมตร 3

7. เรอขด 206.47 - 420 เมตรกตน 3

8. เรอดน 120 ลกบาศกเมตร 7

9. เรอจง 200 - 350 แรงมา 5

10. เรอวางทน 500 x 2,600 แรงมา 2

11. เรอส ารวจ 150 - 400 แรงมา 5

ทาเรอ

50

72

ป จ านวนเรอ (GRT.) สนคาทวไปขาเขา (ตน) สนคาตขาออก (ตน) รวม รวมขาเขา-

ออก

(เทยว) ระวางบรรทก เขา ออก เขา ออก เขา ออก (ตน)

2541 2,275 21,491,070 1,858,551 280,420 3,459,171 7,325,356 5,317,722 7,605,776 12,923,498

2542 2,175 21,423,381 1,889,963 159,932 3,731,080 7,064,069 5,621,043 7,224,001 12,845,044

2543 2,276 22,861,051 2,007,448 107,121 4,104,005 7,029,603 6,111,453 7,136,724 13,248,177

2544 2,470 25,801,555 1,811,559 128,335 4,107,712 7,311,695 5,919,271 7,440,030 13,359,301

2545 2,519 27,372,559 1,789,507 114,256 4,395,939 7,665,023 6,185,446 7,779,279 13,964,725

2546 2,379 26,614,747 1,848,560 112,720 4,886,268 7,778,615 6,734,828 7,891,335 14,626,163

2547 2,402 26,107,903 1,980,835 91,183 5,966,965 7,266,306 7,947,800 7,357,489 15,305,289

2548 2,570 27,669,211 2,234,197 52,592 6,617,575 7,126,815 8,851,772 7,179,407 16,031,179

จ านวนเรอและปรมาณสนคา ผานทาเรอกรงเทพ (คลองเตย) (ปงบประมาณ)

ทมา : กระทรวงคมนาคม

- อยทางภาคตะวนออกของประเทศไทย - มพนทขนาด 6,340ไร ประกอบดวยทาเทยบเรอทเปดใหบรการแลวดงน 1) ทาเทยบเรอตคอนเทนเนอร 7 ทา 2) ทาเทยบเรอเอนกประสงค 1 ทา 3) ทาเทยบเรอ Ro/Ro 1 ทา 4) ทาเทยบเรอโดยสารและเรอ Ro/Ro 1 ทา 5) ทาเทยบเรอสนคาทวไป ประเภทเทกอง 1 ทา 6) อตอและซอมเรอ 1 ทา

ทาเรอ

51

สามารถรองรบเรอขนาดใหญพเศษ (Super Post Panamax) ได กทท. เปนองคกรบรหารทาเรอโดยรวม สวนงานดานปฏบตการเปนของเอกชนท เชาประกอบการหรอท

เรยกวา Landlord Port เปนทาเทยบเรอทมอตราการเตบโตของการใหบรการขนถายสนคา

สงสดแหงหนงของโลก จากการจดอนดบทาเทยบเรอทเปน World Top Container Port โดยนตยสารชนน าของโลก เชน Loylld List เปนตน

ทลฉ. ไดรบการสนบสนนสงเสรมจากรฐบาลในการเปนทาเรอหลกของประเทศแทนทาเรอกรงเทพ โดยมนโยบายจ ากดตสนคาผานทาเรอกรงเทพไวไมเกน 1.0 ลานทอย ตงแตป 2539 เปนตนมา

ทาเรอ

52

75

B1 B2

B4

B3

B5 A3 A3

C1

C2

D1

D2

D3 C3

A1

A2

A4

A5

53

ทาเรอแหลมฉบง

76

ทาเทยบเรอ (A)

ยาวหนาทา (เมตร) ความลก ลกษณะทา

ขดความ สามารถ

A0 590 -14.0 เมตร จาก MSL

ทาเทยบเรอเอนกประสงครองรบสนคาทวไป ทขนสงโดยเรอล าเลยง เรอเดนทะเล ชายฝง และเรอ Conventional 750,000 ตน/ป

A1 365 -14.0 เมตร จาก MSL

ทาเทยบเรอโดยสารระหวางประเทศจากเรอ Ro/Ro และทาเทยบเรอสนคาทวไป ประเภทรถยนต

รบเรอโดยสารขนาด 70,000DWT 60,000 คน/ป

A2 400 -14.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอเอนกประสงคขนสงสนคาทวไป และสนคาต

เรอขนาด 50,000 DWT รบสนคา ปละ 0.6 ลานตน และต 0.4 TEU

A3 350 -14.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอเอนกประสงค รองรบตสนคาได 0.4 ลาน TEU

A4 250 -14.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอสนคาทวไป (เทกอง-น าตาลและ กากน าตาล )

เรอสนคาทวไปขนาด 40,000 DWT สนคา 0.7 ล านตน

A5 450 -14.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอ Ro/Ro เพอรองรบรถยนต สงออกและเรอสนคาทวไป 700,000 คน

ทาเรอแหลมฉบงมทาเทยบเรอ 18 ทา ดงน ทาเรอ

77

ทาเทยบเรอ (B และ C)



B1-B4 300 -14.0เ มตร จาก MSL ทาเทยบเรอตสนคา รบเรอ 50,000 DWT สนคา, 0.6 ลาน TEU

B5 400 -14.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอตสนคา รบเรอ 50,000 DWT สนคา, 0.8 ลาน TEU

C0 500 -16.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอสนคาทวไปมตบรรทกมาดวยและ รบสนคา และทาเรอ Ro/Ro

ทาเทยบเรอสนคาทวไปมตบรรทก มาดวยเทยวละไมกน 50 TEU และรบสนคา 1 ลานตน ทาเรอ Ro/Ro 1.1 ลานตน/ป

C1-C2 700, 500 -16.0 เมตร จาก MSL ทาเทยบเรอตสนคา ปละ 1.4, 1.0 ลาน TEU

C3 500 -16.0 เมตร จาก MSL

ทาเทยบเรอตสนคา

ปละ 1.0 ลาน TEU

ทาเรอ

78

ทาเทยบเรอ (D)



D1 700 -16.0เมตร จาก SL

ทาเทยบเรอตสนคา

ปละ 1.4 ลาน TEU

D2-D3 ทาละ 500 -16.0เมตร จาก SL ทาเทยบเรอตสนคา ปละ 1.0 ลาน TEU/ทา

ทาเรอ

ผบรหารทาเรอแหลมฉบง

ทาเทยบเรอ ผบรหาร 1. ทาเทยบเรอ A0 บรษท แอล ซ เอม ท จ ากด 2. ทาเทยบเรอ A1 บรษท แหลมฉบง ครซเซนเตอร จ ากด 3. ทาเทยบเรอ A2 บรษท ไทยแหลมฉบง เทอรมนล จ ากด 4. ทาเทยบเรอ A3 บรษท ฮทชสน แหลมฉบง เทอรมนล จ ากด 5. ทาเทยบเรอ A4 บรษท อาวไทยคลงสนคา จ ากด 6. ทาเทยบเรอ A5 บรษท นามยง เทอรมนล จ ากด 7. ทาเทยบเรอ B 1 บรษท แอลซบ คอนเทนเนอร เทอรมนล 8. ทาเทยบเรอ B 2 บรษท เอเวอรกรน คอนเทนเนอร เทอรมนล (ประเทศไทย) จ ากด 9. ทาเทยบเรอ B 3 บรษท อสเทรนซ แหลมฉบง เทอรมนล จ ากด

ทาเทยบเรอ ผบรหาร 10. ทาเทยบเรอ B 4 บรษท ท ไอ พ เอส จ ากด 11. ทาเทยบเรอ B 5 บรษท แหลมฉบง อนเตอรเนชนแนล เทอรมนล จ ากด 12. ทาเทยบเรอ c0 บรษท ฮทชสน โร-โร เทอรมนล (ประเทศไทย) จ ากด 13. ทาเทยบเรอ c1 บรษท ฮทชสน แหลมฉบง เทอรมนล จ ากด 14. ทาเทยบเรอ c2 บรษท ฮทชสน แหลมฉบง เทอรมนล จ ากด 15. ทาเทยบเรอ c3 บรษท แหลมฉบง อนเตอรเนชนแนล เทอรมนล จ ากด 16. ทาเทยบเรอ D1 บรษท ฮทชสน แหลมฉบง เทอรมนล จ ากด 17. ทาเทยบเรอ D2 บรษท ฮทชสน แหลมฉบง เทอรมนล 18. ทาเทยบเรอ D3 บรษท ฮทชสน แหลมฉบง เทอรมนล จ ากด

79

จ านวนเรอผานทา ปรมาณสนคาเขา-ออก ทาเรอแหลมฉบง (ปงบประมาณ)

ปรมาณสนคา (ตน)

ป จ านวน สนคาทวไป สนคาบรรจต รวม ตสนคา(T.E.U.)

เรอ (ล า) ขาเขา ขาออก ขาเขา ขาออก ขาเขา ขาออก ขาเขา ขาออก

2541 3,050 192,276 1,005,066 4,005,933 8,539,858 4,198,209 9,544,924 698,071 726,631

2542 3,300 109,412 710,421 5,013,175 10,634,555 5,122,587 11,344,976 850,661 905,206

2543 3,869 62,897 1,134,553 5,978,906 11,783,506 6,041,803 12,918,059 1,036,069 1,074,939

2544 4,155 58,654 1,309,630 6,766,532 13,162,344 6,825,186 14,471,974 1,148,724 1,163,715

2545 4,316 93,143 1,258,594 8,523,918 15,717,468 8,617,061 16,976,062 1,317,910 1,338,741

2546 4,296 106,211 1,307,228 9,559,382 17,766,752 9,665,593 19,073,980 1,541,997 1,505,372

2547 4,625 108,732 1,450,045 10,815,551 20,026,525 10,924,283 21,476,570 1,767,803 1,762,080

2548 4,287 131,036 1,356,956 12,473,675 21,534,954 12,604,711 22,891,910 1,859,115 1,896,927

ทมา : กระทรวงคมนาคม

1. มทาเทยบเรอ 3 ทา ความยาวรวม 510 ม. กวาง 30 ม. ความลกหนาทา 10 ม. (เมอน าลงต าสด) ประกอบดวย - ทาเทยบเรอสนคาทวไป 2 ทา มความยาว 180 ม. และ 175 ม. ตามล าดบ - ทาเทยบเรอสนคาเทกอง 1 ทา มความยาว 155 ม. 2. รองน ามความยาว 4 กม. กวาง 120 ม. ลก 9 ม. 3. พนทกลบล าเรอมเสนผาศนยกลาง 300 ม. 4. พนททาเรอ 115,000 ตรม. 5. ลานคอนเทนเนอร 50,000 ตรม. 6. โรงเกบสนคา 6,720 ตรม. 7. พนทใชสอยทวไป 9,300 ตรม.

ทาเรอน าลกสงขลา

ทาเรอ

60

ตงอยในจงหวดภเกต ทางดานชายฝงทะเลอนดามน ปจจบนมบทบาทส าคญในการรบเรอทองเทยวมากกวาเรอสนคา โดยมทาเทยบเรอทงหมด 2 ทา ซงมสงอ านวยความสะดวกทาเรอ ดงน 1. ทาเทยบเรอความยาว 360 เมตร กวาง 30 เมตร ลก 10 เมตร รบสนคาทวไปขนาด 20, 000 DWT ความยาวเรอไมเกน 210 เมตร กนน าลกไมเกน 8.5 เมตร โดยจอดเรอเทยบทาพรอมกนได 2 ล า และเรอล าเลยงได 4 ล า 2. รองน ามความยาว 1,500 เมตร กวาง 120 เมตร ลก (เมอน าลงต าสด) 9 เมตร และพนทกลบล าเรอมเสนผาศนยกลาง 360 เมตร

ทาเรอ

ทาเรอภเกต

61

รองน า

รองน าทางเดนเรอเรมตงแตบรเวณทศตะวนตกของเกาะชางจนถงทาเทยบเรอ รวมระยะทาง 28 กโลเมตร โดยมความลกของรองน า 8 เมตร จากระดบน าลงต าสด และความกวางของรองน า 120 เมตร ตลอดระยะแนว รองน า ต ดต งเครองหมายชวยการเดนเรอเพอเพมความปลอดภย ในการ เด น เ ร อ

ทาเรอ

ทาเรอระนอง จ.ระนอง ตงอย รมฝงแมน ากระบร ฝงตะวนออก ต.ปากน า อ.เมอง จ.ระนอง เนอท 315 ไร

62

ลกษณะของทาเรอระนอง ทาเทยบเรออเนกประสงค มขนาดความกวาง 26 เมตร ยาว 134 เมตร สามารถรบเรอสนคาขนาดไมเกน 500 ตนกรอสส จอดเทยบทาไดพรอมกน 2 ล า มสะพานเชอมฝงกวาง 10 เมตร ยาว 212 เมตร จ านวน 2 สะพานทาเทยบเรอตสนคา มขนาดความกวาง 30 เมตร ยาว 150 เมตร สามารถรบเรอสนคาขนาดไมเกน 12,000 เดดเวทตน จอดเทยบทาไดครงละไมเกน 1 ล า มสะพานเชอมฝงกวาง 7.5 เมตร ยาว 212 เมตร สะพานเชอมกบทาเรออเนกประสงค กวาง 8.50 เมตร ยาว40 เมตร

ทาเรอ

สงอ านวยความสะดวก เรอลากจง เครองมอทนแรงประเภทตาง ๆ ส าหรบการยกขนและเคลอนยายสนคา พนทฝากเกบสนคา 1. โรงพกสนคา มพนท 1,500 ตารางเมตร 2. พนทวางสนคาทวไป 7,200 ตารางเมตร 3. พนทวางตสนคา 19,000 ตารางเมตร สามารถฝากเกบตสนคาขาออกได 405 ทอย. ตสนคาขาเขา 285 ทอย. และตสนคาเปลา 590 ทอย.

63

1) เปนทาเรอเฉพาะกจ ซงรฐไดก าหนดใหบรการอตสาหกรรมทผลตขนในบรเวณมาบตาพด อยในความรบดแลของการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย รกอสรางแลวเสรจเมอเดอนมนาคม 2535 2)ทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด ระยะ 1 แบงทาเรอออกเปน 2 ประเภท คอ 2.1) ทาเรอสาธารณะ (Public Terminal) เปนทาเรอทไมจ ากดผใชบรการ โดย กนอ . กอสรางส งอ านวยความสะดวกพ นฐานและทาเทยบเ รอให ประกอบดวย 2 ทาเทยบเรอ คอ (1) ทาเทยบเรอทวไป (General Cargo Berth) บรหารจดการโดยบรษท ไทยพรอสเพอรตเทอมนอล จ ากด (TPT) ประกอบดวย - ทาเทยบเรอน าลกขนาดความยาวหนาทา 330 ม. ลกหนาทา 12.5 ม. - ทาเทยบเรอชายฝงขนาดความยาว 135 ม. ทดนหลงทา 49 ไร 3 งาน 70 ตรว. อาคารเกบสนคา 4,000 ตรม.พนทกองเกบสนคากลางแจงประมาณ 75,000 ตรม.

ทาเรอมาบตาพด จ.ระยอง

ทาเรอ

64

(2 )ทาเทยบเรอสนคาเหลว (Liquid Cargo Berth) บรหารจดการโดยบรษท ไทยแทงค เทอรมนอล จ ากด (TTT) ประกอบดวย ทาเทยบเรอขนาดความยาว 280 เมตร จ านวน 2 ทา ทดนหลงทาจ านวน 169 ไร

(2.2) ทาเรอเฉพาะกจ (Dedicated Terminal) มทงหมด 5 ทา ประกอบดวย (1) ทาเทยบเรอ RBT (บรษท ทาเรอระยอง จ ากด) ขนาดความยาว 1,002 เมตร (2) ทาเทยบเรอ NFC (บรษทปยแหงชาต จ ากด (มหาชน)) ความยาว 265 ม. พนทหลงทา 60 ไร

ทาเรอ

65

(2.3) ทาเทยบเรอ ARC ประกอบดวย - ทาเทยบเรอ SPRC ความยาวทารวม 1,045 เมตร ทาขนถายน ามน ขนาด 810 เมตร ทาขนถายกาซขนาด 235 เมตร พนทหลงทา 42 ไร - ทาเทยบเรอ RRC ความยาวทา 579 เมตร ( South 1 : 260 เมตร, South 2 : 209 เมตร, South 3 : 110 เมตร พนทหลงทา 67 ไร 3) ทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด ระยะ 2 3.1) พนทในการประกอบอตสาหกรรมประมาณ 1,470 ไร โดยมพนทถมทะเลแลวรวม 380 ไร และยงไมถมรวม 1,090 ไร 3.2) บรษท บแอลซพ เพาเวอร จ ากด ไดขอใชพนท 600 ไร กอสรางโรงไฟฟา BLCP เพอจ าหนายกระแสไฟฟาใหกบ กฟผ. โรงไฟฟา BLCP ไดลงนามในสญญาใชพนทกบ กนอ. เมอวนท 30 มถนายน 2543 และไดขอใชพนทรวม 600 ไร ประกอบดวยทาเทยบเรอยาว 380 เมตร โรงไฟฟา ขนาด 1,400 MW จ านวน 360 ไรทดนส าหรบเกบถานหน จ านวน 240 ไร

ทาเรอ

66

ทาเทยบเรอ 1. ทนเทยบเรอขนาด 12x50 เมตร จ านวน 2 ทา รองรบเรอขนาด 150 ตนกรอส ความยาว 40 เมตร จอดพรอมกนได 5-6 ล า รถบรรทกสามารถลงไปรบ - สงสนคาขางเรอไดทนละ 6-9 คน และขณะนเอกชนก าลงตอเรอคอนเทนเนอรขนาดเลก (ขนาด 300 ตนกรอส ซงจะแลวเสรจในป 2550) 2. เขอนเทยบเรอความยาว 430 เมตร รบเรอพรอมกนได 3 ล า เหมาะส าหรบการบรรทก ขนถายสนคาขนาดใหญ น าหนกมากโดยใชปนจนเคลอนทยกขนสนคาบรรทก ขนถายสนคาขนาดใหญ น าหนกมากโดยใชปนจนเคลอนทยกขนสนคา 3. ดานเครองมอยกขนสนคา - ปนจนเคลอนทขนาด 50 เมตรกตน 1 คน - รถยกสนคาขนาด 5 เมตรกตน 1 คน และขนาด 10 เมตรกตน 1 คน - สายพานล าเลยงสนคา 3 ชด

ทาเรอ

67

1.2.7.4 ทาเรอประเทศเพอนบานในภมภาคทส าคญ เชน

ประเทศสาธารณรฐประชาชนจน ,พมา ,สปป.ลาว, เวยตนาม, มาเลเซย และสงคโปร เปนตน ดงน

ทาเรอ

69

1 ) ทาเรอประเทศสาธารณรฐประชาชนจน (จนตอนใตมณฑลยนาน) 1.1) ทาเรอซอเหมา

- เรมกอสรางป 2533 พนท 6 ตารางกโลเมตร รองรบการขนถายสนคาขนาด 300,000 ตน/ป จ านวนผโดยสาร 100,000 คน/ป ม 4 ทาประกอบดวย Xiaoganlanba (Lesser Olive Valley), Hutiaoshi (Tiger leaping rock), Lasadu (Lasa Ferry) และ Nandeba (Nande Bay) - สนคาสงออก 10,000 ตน สวนใหญเปนสาลกบแอปเปล สนคาน าเขามประมาณ 30,000 ตน สวนใหญเปนล าไยแหง ล าไยสด และยางพารา เกอบทงหมดเปนการคาขายกบประเทศไทย - ทาเรอม 2 ระดบ ความยาวหนาทาแตละระดบประมาณ 240 เมตร จอดไดครงละ 2-3 ล า ทเหลอจอดรอฝงตรงขาม การขนถายสนคาแตละล าใชเวลา 3 – 4 ชวโมง ความลกหนาทาทระดบน าลงต าสดประมาณ 1.5 เมตร เรอคาขายกบทาเรอเชยงแสน 33 ล า เรอทใชงานทวไปเปนเรอ 250 ตน กวาง 6 เมตร ยาว 34 เมตร

ทาเรอ

1.2) ทาเรอจงหง

- เรมกอสรางป 25437 เปดใชงานป 2539 ป 2543 กอสรางอาคารแลวเสรจ โดยในป 2546 มสนคาผานทาประมาณ 220,000 ตน เปนสนคาสงออก 160,000 ตน ไดแก สาล แอปเปล เครองใชประจ าวน เครองใชไฟฟา สนคาน าเขามประมาณ 60,000 ตน ไดแก ล าไยแหง รถยนตใชแลว (สงตอไปประเทศพมา) เครองดมชก าลง ฯลฯ ความลกหนาทาประมาณ 1.5 เมตร - พนทใชงานทาเรอม 3 ระดบ สวนบนสดเปนอาคารทท าการทาเรอ อาคาร ผโดยสารขาเขา-ขาออก และมลานขนาดใหญเปนทจอดรถบรรทกสนคา พนท ระดบกลางกบลางใชส าหรบใหเรอเทยบทาในฤดน ามากกบฤดน านอย

71

ทาเรอ 1.3) ทาเรอกวนเหลย

- เปนทาเรอใตสดของจน เปนชมชนขนาดเลกมประชากรประมาณ 2,000 คน - การบรหารทาเรอยภายใตการก ากบดแลของทาเรอ จงหง สถตสนคาและเรอจงรวมอยทจงหง - อยางไรกตามจากการเปนทาเดยวท ใชงานไดสะดวกในฤดแลงกบการมคาธรรมเนยมเรอและสนคาต ากวาทาเรอจงหง จงท าใหพอคานยมใชเปนท ขนถายสนคามากกวา โดยสนคาผานเขาออกทาเรอกวนเหลยมสดสวนมากถงรอยละ 70 ของสถตทาเรอจงหงทงหมด สนคาขาออกเปน แอปเปล สาล เครองใช สนคาขาเขาเปนล าไยแหง เงาะ มงคด มะมวง ทเรยน เครองดมชก าลง เปนตน 72

ทาเรอ 2) ทาเรอประเทศสหภาพเมยนมาร

- เปนทาเรอระหวางประเทศ (Myanmar International Terminals Thilawa : MITT) เปนทาเรออเนกประสงค

ระหวางประเทศ, ทาเรอ Hutchison Port Holding (HPH) รบผดชอบดานการพฒนาและการบรหารสงอ านวยความสะดวกตงแตป 2540 ทตงอยบรเวณ Thilawa อยปากแมน าอระวด อยหางจากกรงยางกงประมาณ 25 กโลเมตร รองรบเรอเดนทะเลตามมาตรฐานระดบโลกได - ทาเรอ MITT ม 4 ทา คอ Kyauktan Township, Thanlyin, Myanmar และ MIPL ออกแบบส าหรบรองรบสนคาเหลว สนคาเทกอง และสนคาทวไป มพนทประมาณ 150,000 ตรม. มการด าเนนงานในลกษณะการผลตและการบรการอยในบรเวณทาเรอ - ทาเรอมความยาว 200 ม. ลก 10 ม. เรอขนาดไมเกน 20,000 ตน สามารถเขาเทยบทาได มสงอ านวยความสะดวกในการขนถายสนคาไดแกรถบรรทก รถพวง และยานพาหนะอนๆ ทใชในการขนถายสนคาสามารถเขาถงบรเวณทาเรอไดโดยสะดวก มระบบทา และถงเกบ (Tank Farm) ในการขนถายสนคาเหลว มโรงเกบสนคาพนท 3,000 ตารางเมตร และมระบบคอมพวเตอรควบคมการน าเขาและสงออกสนคา

73

ทาเรอ

3) ทาเรอประเทศสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม 3.1) ทาเรอ Hai Phong - อยภายใตการก ากบดแลของสายการเดนเรอแหงชาตของประเทศเวยดนาม - มรองน าทมความยาว 42 กม. ความลก 4.5 ม. ระดบน าขนน าลงโดยเฉลย 2.5 - 4.5 ม. สามารถรองรบเรอขนาดไมเกน 10‚000 DWT และมทนลอยเพอขนถายสนคากลางน าอก 3 ทน มความลก 7.5 ม. ซงอย ในแมน า Bach Dang - หลกผกเรออก 9 หลก มความลก 14 ม. อยในอาว Ha Long และอก 3หลก ในอาว Lan Ha - มทาเรอหลก 11 ทา ความยาวหนาทา 1‚700 ม. ความลก 8 ม. สามารถรบเรอบรรทกสนคาเทกอง สนคาบรรจถง สนคาทวไปและเรอคอนเทนเนอร ทาเรอ Chu Ve ม 3 ทา ความยาวหนาทา 485 ม. ลก 8.5 ม. สามารถรบเรอบรรทกสนคาท วไป และเรอคอนเทนเนอร สถานทจดสนคามพนททงหมด 651‚000 ตรม. เปนลานเกบกลางแจง 600‚000 ตรม. เปนโกดงเกบ 51‚000 ตรม. ซงสามารถจสนคาไดทงหมด 150,000 ตน

74

ทาเรอ

- ส าหรบเครองมออ านวยความสะดวก เชน ปนจนลอยน า (Floating Crane) 28 คน ขนาด 10 MT และ 80 MT, ปนจนยกสนคาหนาทา 2 คนขนาด 40 MT, รถปนจนยกตสนคาชนดลอยาง 4 คน ขนาด 40 MT, ปนจนทมแขนยนส าหรบแขวน 37 ตว ขนาด 5-42 MT, รถยก Forklifts 27 คน, เรอลากจง 8 ล า ขนาด 510 และ 3‚200 แรงมา เปนตน

75

ทาเรอ

3.2) ทาเรอไซงอน (Saigon port) สามารถรองรบเรอขนาดน าหนกไมเกน 32‚000 DWT และ 60‚000 DWT บรเวณทนขนถายสนคาลอยน า ประกอบดวย - ทาเรอ Nha Rong ม 5ทา เปนทาเรอผโดยสารและสนคาทวไป ความยาวหนาทา 842 ม. ความลก 8.2 - 9.1 ม. - ทาเรอ Khonh Hoi ม 5 ทา เปนทาเรอคอนเทนเนอร/ สนคาทวไป ความยาวหนาทา 908 ม. ความลก 8.2-10 ม. - ทาเรอ Tan Thuan ม 4 ทา เปนทาเรอโรโร/ คอนเทนเนอร / สนคาเทกองแหง ความยาวหนาทา 713 ม. ความลก 11 ม. - ทาเรอ Tan Thuan (2) ม 1 ทา เปนทาเรอสนคาเทกองแหง / สนคาถง ความยาวหนาทา 210 ม. ความลก 10.5 ม. - ทาเรอ Can Tho ม 1 ทา เปนทาเรอคอนเทนเนอร/ สนคาทวไป ความยาวหนาทา 160 ม. ความลก 10 ม. ทนขนถายสนคาลอยน า ความลก 3.3-13.5 ม. 76

95

3.2) ทาเรอไซงอน (Saigon port) สามารถรองรบเรอขนาดน าหนกไมเกน 32‚000 DWT และ 60‚000

DWT

ทาเรอ

บรเวณทนขนถายสนคาลอยน า

จ านวนทา

ประเภททาเรอ ความยาว (เมตร)

ความลก

(เมตร)

ทาเรอ Nha Rong 5 โดยสาร/สนคาทวไป 824 8.2-9.1

ทาเรอ Khonh Hoi 5 คอนเทนเนอร/สนคาทวไป 908 8.2-10

ทาเรอ Tan Thuan 4 โรโร/คอนเทนเนอร/สนคาเทกองแหง

713 11

ทาเรอ Tan Thuan (2) 1 สนคาเทกองแหง/สนคาถง 210 10.5

ทาเรอ Can Tho 1 คอนเทนเนอร/สนคาทวไป 160 10

ทนขนถายสนคาลอยน า - 3.3-13.5

ทาเรอ

3.2) ทาเรอไซงอน (Saigon port) (ตอ) - สถานจดเกบสนคา มพนท 500‚000 ตรม. แบงเปนโรงเกบสนคา 70‚167 ตรม. โรงคดแยกสนคา8‚200 ตรม. และลานเกบสนคากลางแจง 227‚638 ตรม. ลานเกบตคอนเทนเนอร 140‚000 ตรม. สถานจดเกบสนคาสามารถรองรบสนคา 628.000 ตน และตคอนเทนเนอร 15.000 teus

- เครองมออ านวยความสะดวก เชน ปนจ นลอยน า ขนาด 100 MT จ านวน 1 คน, รถปนจนเคลอนท 5 คน, รถปนจนยกตสนคาชนดลอยาง 2 คนขนาด 6 - 40 MT, รถคานเคลอนทยกตสนคา 21 คน ขนาด 80-100 MT, Crawler Crane 3 คน, รถยกตสนคา 7 คน ขนาด 5-15 MT, ปนจนยกตสนคาชนดเดนบนราง 7 ตว ขนาด 25 - 90 MT, Tractor with trailer / Chassis 19 คน ขนาด20/40 ต และเรอลากจง 19 ล า ขนาด 425 และ 2,400 แรงมา เปนตน

77

97

ทาเรอ ประเภททาเรอ ความยาว ความลก ขดความสามารถ

(เมตร) (เมตร) (DWT)

ทาเรอ Tien Sa (ทาท 1 และ 2) โรโร/คอนเทนเนอร/โดยสาร 740 9 30,000

ทาเรอ Tien Sa (ทาท 3) คอนเทนเนอร 165 9 -

ทาเรอ Song Han ทาท 1-5 คอนเทนเนอร/โดยสาร/สนคาทวไป 528 9

ทาเรอ Song Han ทาท 6 คอนเทนเนอร/โดยสาร/สนคาทวไป 140 9

ทาเรอ Song Han ทาท 7 คอนเทนเนอร/โดยสาร/สนคาทวไป 80 9 3,000

หมายเหต : เครองมออปกรณไดแก ปนจนหนาทา 17 คน, รถยก 28 คน, รถลาก 12 คน ขนาด 1.5 – 4.2 ตน, รถพวง บรรทกสนคา 10 คน และเรอลากจง 6 ล า ขนาด 350 แรงมา และ 1,700 แรงมา

พนทวางสนคาทงหมด 193,350 ตร.ม. เปนคลงสนคา 14,000 ตร.ม. และลานวางสนคากลางแจง 125,350 ตร.ม. วางได 60,000 TEU

3.3) ทาเรอดานง มจ านวน 2 ทา คอ ทาเรอ Tien Sa รองน ามความยาว 14.8 กม. และทาเรอ Song Han รองน ายาว 22.2 กม. สามารถรองรบเรอน าหนกไมเกน 75,000 GRT

ทาเรอ

ทาเรอ

ทาเรอดานง

79

ทาเรอ 3.4) ทาเรอประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป. ลาว) เปนประเทศไมมพนทชายฝงทะเล ดงนน ทาเรอท มจงจ ากดเฉพาะทาเรอแมน า โดยทาเรอส าคญของ สปป.ลาว ม 2 ลกษณะคอ ทาเรอตามขอตกลงเดนเรอ 4 ประเทศ (จน พมา ลาว และไทย) และทาเรอตดตอกบประเทศไทย

1) ทาเรอตามขอตกลงเดนเรอ 4 ประเทศ สปป.ลาว มทาเรอตามขอตกลงวาดวยการเดนเรอพาณชยในแมน าลานชาง - แมน าโขง 6

แหง ไดแก ทาเรอบานไซ , ทาเรอเชยงกก, ทาเรอเมองมอม, ทาเรอบานคอน, ทาเรอหวยทราย และทาเรอหลวงพระบาง

ทาเรอเมองมอม

ทาเรอหวยทราย

80

ทาเรอ 2) ทาเรอตดตอกบประเทศไทย สปป.ลาว มทาเรอในแมน าโขงส าหรบรองรบการขนสงสนคาและผโดยสารกบประเทศไทยหลายจด ทงหมดอยในบรเวณทมชมชนทงสองฝงแมน า ทาเรอเหลานจงมลกษณะพนฐานเปนทาเรอรองรบการเดนเรอขามแมน าโขง และมการขนสงตดตอกบประเทศไทย เชน (1) ทาเรอหวยทราย (สปป.ลาว) - ทาเรอเชยงของ (ไทย) (ทาเรอหวยทรายใชทงการเดนเรอตามความยาวของแมน าโขงตามขอตกลงการเดนเรอพาณชยในแมน าลานชาง- แมน าโขง และการเดนเรอขามฟากเชอมกบประเทศไทย) (2) ทาเรอบานศรบญเรอง หรอบงกวาง (สปป.ลาว)-ทาเรออ าเภอบานแพง (ไทย) (3) ทาเรอเมองหนบน-ทาเรอทาอเทน (ไทย) (4) ทาเรอแขวงค ามวน (สปป.ลาว) - ทาเรอนครพนม (ไทย)

ทาเรอแขวงค ามวน

83

101

การขนสงสนคาผานแมน าโขง

ทาเรอ 5) ทาเรอประเทศราชอาณาจกรกมพชา

(1) ทาเรอสหนวลล (Sihanoukville) ประกอบดวย - ทาเรอเปนสะพานเทยบเรอ (Jetty) เปดด าเนนการป 2503 สะพานเทยบเรอมความยาว 290 ม. สามารถรบเรอไดทง 2 ฝงมความยาว 580 ม. สามารถรบเรอพรอมกนไดถง 4 ล า มคลงสนคา 2 หลง มพนท 12,000 ตรม. และ 35,000 ตรม. ส าหรบเกบสนคาทวไป - เขอนเทยบเรอ (Guay)ใหม สรางขนในป 2512 มความหนาทา 350 ม. ความลกกนน าลกไมเกน 10 ม.รองรบเรอขนถายสนคาพรอมกนได 3 ล า มคลงสนคา 3 หลง มพนท 24,000 ตรม. และลานวางตคอนเทนเนอร 25,000 ตรม. นอกจากนยงมทาเรอน ามนอก 2 ประเภท คอ - ทาเทยบเรอ เปนสะพานเทยบเรอ มความยาว 53 เมตรและความกวาง 5 เมตรและความลกของทาเรอเมอเทยบกบระดบน าทะเล 4.2 เมตร - ทนจอดเรอ เปนการจอดเรอสะดวกทสามารถรบเรอทกนน าลกไมเกน 6 เมตรเขามาเทยบเรอ

เพอสบน ามนโดยการผกเรอไวกบ 4 ทน

ทาเรอ เครองมออ านวยความสะดวก เชน รถปนจนเคลอนท ขนาด 64 ตน จ านวน 2 คน, รถปนจน, รถปนจน ขนาด 40.6 ตน จ านวน 2 คน , รถยกตสนคา ขนาด 459 ตน จ านวน 5 คน, รถยกตสนคาเปลา ขนาด 7.5 9 ตน จ านวน 1 คน, รถพวง ขนาด 20-40 ตน จ านวน 15 คน, ปนจนชนดคนยกยาว ขนาด 10-50 ตน จ านวน 5 คน เปนตน ทาเรอสหนวลลเปนทาเรอทมลกษณะพเศษทชวยปองกนเรอทเทยบทา โดยการยกระดบทาเทยบเรอดวยการใชเกาะทเปนลกษณะคลายปกเปนทบงคลนน า และมการสรางแนวกนน า

86

ทาเรอ 6) ทาเรอประเทศมาเลเซย

(1) ทาเรอ Tanjung Pelepas (PTP) ประกอบดวย (ขอมลป 2548) - ทาเรอ ระยะท 1 ประกอบดวยทาเทยบเรอ 6 ทา ความยาวแตละทา 360 ม. (รวม

2.16 กม.)ระยะกนความลกตามแนวจอด –15 ม., แองกลบล า 600 ม. และประตใช เปนทงทางเขาและออก กวาง 14 ชองทาง - ทาเรอ ระยะท 2 ประกอบดวย ทาเรอ 2 ทา ยาวทาละ 360 ม. (รวม 0.72 กม.) ระยะกนความลกตามแนวจอด -16 ม. (สามารถขดลอกลกไดมากทสดถง -19 ม.) - ความจของพนทวางตคอนเทนเนอร ส าหรบรองรบตคอนเทนเนอร จ านวน 4.5-6 ลาน TEU ตอป พนทวางทงหมด 1.2 ลาน ตร.ม. จ านวนตทวางไดบนพน 22,120 TEUs ความจทสามารถวางตไดทงหมด 110,000 TEUs และจดส าหรบตคอนเทนเนอรแชแขง (Reefer Points) 2,100 จด - อปกรณของทาเรอ เครองยกตคอนเทนเนอรททาเทยบเรอ จ านวน 14 เครอง ยน ออกไปยกไกล18 แถว และ 10 เครอง ยนออกไปยกไกล 22 แถว เครองยกตลอยาง จ านวน 57 เครอง (ก าลงสงมาอก 15 เครอง)

ทาเรอ

ทาเรอตนหยงปาราปส

ทาเรอคลาง

ทาเรอ (2) ทาเรอ Klang เปนทาเรอทใหญทสดมการขนถายมากถง 4.8 ลานต มทายอย 3 แหง คอ - North Port เปนเขตการพาณชยเสร มทาเรอรวม 18 ทา รองรบเรอ

สนคาขนาด 30,000 - 80,000 DWT. เปนทาเรอสนคาบรรจต 9 ทา ทาเรอสนคาประเภท Break Bulk

5 ทา ทาเรอสนคาเหลว 2 ทา และทาเรอสนคาเทกอง 2 ทา - South Port มทาเรอรวม 8 ทา แบงเปนทาเรอสนคาเหลว 2 ทา

ทาเรอสนคาเท กอง/ Break Bulk 1 ทา ทาเรอเพอการคาภายในประเทศ 5 ทา รองรบเรอสนคาขนาด

6,000 – 40,000 DWT. - West Port มทาเรอรวม 14 ทา แบงเปนทาเรอสนคาบรรจต 4 ทา

ทาเรอสนคา เหลว 3 ทา ทาเรอสนคา Break Bulk 4 ทา ทาเรอสนคาแหง 2 ทา และทาเรอสนคา

ปนซเมนต 1 ทา รองรบเรอสนคาขนาด 30,000 - 80,000 DWT.และมการพฒนากอสรางทาเทยบเรอ

เพมขนอก เปน 31 ทา ปจจบนเปนทาเรอททนสมยมากท สดแหงหนงของโลก มการใชหนยนต

ทดแทนแรงงานคนในดานตางๆ ท าใหใชแรงงาน

ทาเรอ

(3) ทาเรอปนง (Penang Port)

ทาเรอปนงตงอยดานชายฝงตะวนตกของคาบสมทรมาเลย ซงเปนพนทอยในเขตทางภาคเหนอของประเทศมาเลเซยท อตสาหกรรมอเลคโทรนคก าลงขยายตว

ทาเรอ

Butterworth Wharf NB CT1

ความยาวทาเทยบเรอทงหมด 497 ม. 600 ม.

ขนาดพนทตวทาเรอ 98 ไร 262 ไร

ความลก -9.0 ม. -12 ม.

จ านวนเครองยกสนคา 3 5

ขนาดพนทส าหรบวางตคอนเทนเนอร 3,150 TEU 4,400 TEU

ความสามารถรบตคอนเทนเนอรไดตอป 305,000 TEU 600,000 TEU 90

สงอ านวยความสะดวกท มอย: ในปจจบนมทาคอนเทนเนอรอย 2 ทา คอ Butterworth Wharf Container Terminal และ North Butterworth Container Terminal (NBCT1) อยในทาเรอPenang โดยมอปกรณและสงอ านวยความสะดวกในทาเรอ รายละเอยดดงน

109

ทาเรอ 7) ทาเรอประเทศสงคโปร ทาเรอของประเทศสงคโปร (PSA Singapore) อยภายใตการก ากบดแล

ของการทาเรอและพาณชยนาวแหงสงคโปร (Maritime and Port Authority หรอ MPA) ประกอบดวย

- ทาเรอส าหรบขนถายสนคาคอนเทนเนอร 4 ทา คอ ทาเรอ Tanjong Pagar , ทาเรอ Keppel, ทาเรอ Brani และทาเรอ Pasir Panjang และมจ านวนทารวม 37 ทา รวมความยาวหนาทา 10,314 ม. บนพนท 339 เฮกเตอร เรอกนน าลกไมเกน 15 ม. และมปนจนหนาทา 112 ตว โดยใหบรการสงอ านวยความสะดวกรวมกน สามารถรองรบการขนถายสนคาคอนเทนเนอรไดเฉลยวนละ 40,000 ต (20 ลาน TEU/ป) และรองรบเรอสนคาเขามาจอดเทยบทาไดเฉลย 60 ล าตอวน

- มสายการเดนเรอใหเลอกใชบรการไดถง 200 สายการเดนเรอครอบคลม 600 ทาเรอ ใน 123 ประเทศ และส าหรบการขยายทาเรอในอนาคตจะเพมทาขนถายสนคาคอนเทนเนอรใหเปน 42 ทา รวมความยาวหนาทา 12,014 เมตร บนพนท 402 เฮกเตอร เรอกนน าลกไมเกน 15 ม. และมปนจนหนาทา 132 ตว

110

ทาเรอสงคโปร

111

ทาเรอ

World Container Port Map

(1) Leam Chabang – Hong Kong (6) Tokyo – Honolulu (11) Port Said – Fremantle (16) Southampton – Cape Town (21) New York – Rio Gallegos (26) Sydney – Wellington(2) Hong Kong – Tokyo (7) Sydney – Tokyo (12) Cape Town – Fremantle (17) New York – London (22) New York – Recife (27) Fremantle - Adelaide(3) Leam Chabang – Hamburg (8) Sydney - Sanfrancisco (13) Cape Town – Buenos Aires (18) Halifax – Southampton (23) San Francisco – Panama (4) Tokyo – Hamburg (9) Sydney – Panama (14) Cape Town – Dakar (19) Halifax – Southampton (24) San Francisco – Lima (5) Tokyo – San Francisco (10) Jakarta – Fremantle (15) Dakar – London (20) New York – Cape Town (25) Sydney – Auckland

N America

JapanChina

E EuropeW Europe

Africa

S America

Middle East

Korea

SE ASia

Australia

Leam Chabang

Hong Kong

Tokyo

Cape Town

Panama

San Francisco New York

Southampton

Adelaide Auckland

New ZealandWellington

Rio Gallegos

Lima

Hamburghalifax

dakar

Port Said

Fremantle

Jakarta

Sydney

Seattle

Honolulu

Recife

Rio de Janeiro

Montevideo

(4)

(5)

(6)

(8) (23)

(24)

(9)

(18)(17)

(19)

(20)

(21)

(22)

(16)

Buenos Aires

(15)

(14)

London

(3)

(11)

(12)(27)

Melbourne(26)

(25)

(9)

(8)

(1)

(2)

(4) (5)

(6)

(13)

(7)

(10)

(3)

112

เครองมออปกรณขนถายสนคา

113

1. รปแบบและเครองมออปกรณขนถายสนคา

2. หนวยขนสงมาตรฐาน (การบรรจสนคาดวยตคอนเทนเนอร)

3. ปจจยทมผลตอการเลอกเครองมออปกรณและเทคโนโลยในการขนถายสนคา


1. รปแบบการขนถายสนคา

เรอ

การขนถาย

เรอ, รถยนต, รถไฟ

รปแบบท 1 เกบพกในโกดงสนคา

รปแบบท 2 วางกองชวคราวหนาทา

รปแบบท 3 ขนถายออกนอกทาทนท

ขอด • การใชทาเรอ ยานพาหนะ เครองมอ มประสทธภาพสงเพราะไมตองรอ

• การรวม คดแยก และกระจายสนคา ท าไดสะดวก

ขอเสย • มคาขนถายซ าซอน และคาเกบ รกษาสนคา

ขอด • การใชทาเรอ ยานพาหนะ เครองมอ มประสทธภาพสงกวารปแบบท 3 แตอาจต ากวารปแบบท 1 เมอเกด ความคบคงทหนาทา

• ไมมคาเกบรกษาสนคา

ขอเสย • มคาขนถายซ าซอน • อาจเกดความคบคงบรเวณหนาทา หากการขนสงตอเนองไมสมพนธกน

• การรวมคดแยกสนคาท าไดใน ขอบเขตจ ากด

ขอด • ไมมคาขนถายซ าซอนและ คาเกบรกษาสนคา

ขอเสย • การใชทาเรอ ยานพาหนะ เครองมอมประสทธภาพต ากวารปแบบอนเพราะตองรอกนตลอด

• การรวมคดแยกสนคาท าไดในขอบเขตจ ากดทสด

115

เครองมออปกรณทใชขนถายสนคาสามารถแยกตามลกษณะสนคาและรปแบบการขนถายได ดงน

• การเคลอนยายสนคาระหวางเรอกบโรงพกสนคาหรอการขนสงตอเนอง

• การเคลอนยายสนคาในโรงพกสนคาหรอคลงสนคา

เครองมออปกรณทใชเคลอนยายสนคาระหวางเรอกบทาเรอ รวมถงยานพาหนะขนสงตอเนองมไดทงการใชเครองมอตดตงในเรอและเครองมอตดตงบนทาเรอ และโดยทเครองมอขนถายมกเปนเครองมอขนาดเลก มกใชเทาทจ าเปนกบทาเรอทไมมเครองมอขนถาย มรศมท าการจ ากด เครองมออปกรณทพจารณาในสวนนจงครอบคลมเฉพาะเครองมอตดตงบนทาเทานน


116

2. เครองมออปกรณขนถายสนคา 2.1 การเคลอนยายสนคาระหวางเรอกบโรงพกสนคาและระบบขนสงตอเนอง มทงการเคลอนทในแนวดงและแนวราบซงสามารถด าเนนการไดโดยใชเครองมอทางกล และทางลม เชน

• การใชรถขด (Back Hoe) จวงตกสนคาจากระวางเรอขนกองบนทาหรอบนยานพาหนะขนสงตอเนอง

• การใชรถเครน (Mobile Crane) พรอมอปกรณยกขนทเหมาะสมกบลกษณะสนคา เชน ตะขอส าหรบเกยวสายสลง Grab ส าหรบตกสนคาเทกอง ฯลฯ

• การใชเครน (Crane) เคลอนทบนรางหนาทาพรอมอปกรณยกขนทเหมาะสมกบลกษณะสนคา

• การใชทาวเวอรเครนแบบฐานอยกบทพรอมอปกรณยกขนทเหมาะสมกบลกษณะสนคา

• การใชระบบนวแมตกเมอสนคาเปนวสดเทกองขนาดเลก • การใชปมเมอสนคาเปนของเหลว


2.2 การเคลอนยายสนคาในโรงพกสนคาหรอคลงสนคา เนอหาทเสนอในสวนนครอบคลมเฉพาะการเคลอนยายสนคาซงสามารถด าเนนการได

โดยใชเครองมอตอไปน 1) รถเขน ลกษณะเปนการใชรถ 2 ลอ ท าหนาทเคลอนยายสนคาดวยแรงคนเขน อาจมตะเกยบ

ส าหรบสอดใต Pallet เพอใชเครองไฮโดรลกยกขนจากพนกอนเขน 2) Fork Lift ลกษณะเปนรถ 4 ลอ มตะเกยบ (คลายสอม) สอดใต Pallet แลวใชเครองไฮโดรลก

ยกสนคาขนจากพนเพอเกบบนชนในทสงหรอเคลอนยายไปต าแหนงตางๆ ในคลงสนคา มความส าคญในการเคลอนยายวสด เนองจากมความคลองตวในการใชงาน พบวามทงในการเคลอนยายวตถดบ เปนสวนหนงของขบวนการผลต และเคลอนยายผลตภณฑส าเรจรป

3) Gantry Crane ลกษณะเปนปนจนชนดมขาหยงชกรอก ซงปรบปรงมาจาก Traveling Crane เพอจะน าไปใชงานภายนอกอาคาร ตวคานจะมคานสองดานซงขากจะมลกลอทจะ ใชเลอนไปบนรางหรอเลอนไปบนพน สวนชดกวานหรอเครองยก กจะเคลอนทไปมาไดเชนเดยวกบ Traveling Crane และชดกวานทวไปจะเปนกวานแบบไฟฟา ส าหรบขนาดเลกอาจจะเปนกวานแบบใชคนดงหรอใชคนหมนกได


118 ขนยายระหวางเรอ โกดงและยานพาหนะตอเนอง

ขนยายในโรงพกและคลงสนคา

นอกจากน ยงสามารถสรางมลคาเพมใหกระบวนการขน ถายสนคา ซงจะชวยลดความซ าซอนในการขนถายสนคา และชวยลดตนทนในการขนถายสนคาได เชน พวกสนคาเกษตรไดแก

- ป ย : ใชวธการบรรจถงขณะขนถาย

- ซเมนต : ใชวธการขนถายดวยผาใบ + G Sling

- ดน, หน, ทราย : ใชวธการเทใสโกรก

- น าตาล, ขาวสาร : ใชวธการขนถายดวยสายพาน



2. หนวยขนสงมาตรฐาน (Container)

หนวยขนสงมาตรฐานหรอการบรรจสนคาดวยคอนเทนเนอรเปนปจจยส าคญ

• ท าใหการขนถายสนคาท าไดรวดเรว และท าใหการใชเรอและทามประสทธภาพสงขน

• การใชหนวยขนสงมาตรฐานหรอการบรรจสนคาดวยตคอนเทนเนอรจงขยายตวอยางรวดเรว

แตเนองจากตคอนเทนเนอรมราคาแพงการใชขนสงสนคาภายในประเทศจงอยในวงจ ากด

ประเภทของตคอนเทนเนอรทใชงาน ไดแก Dry Cargoes, Refrigerator Cargoes, Garment Container, Open Top, Flat-rack


วธการขนยายตคอนเทนเนอรในทาเรอ ทาเรอททนสมยจะใชระบบการจดการทเรยกวา Port Automation คอการใชระบบคอมพวเตอรและหนยนตในการจดการเคลอนยายตคอนเทนเนอร การจดการเคลอนยายตฯ มหลายลกษณะ เชน การจดเรยงต (Stacking Lanes), การขนยายตไปหนาทา และการยกตหนาทาบรรจลงเรอ (Slot Stacking),

ชนดและขนาดของตฯ ชนดของการบรรจตแบงเปน - CFS (Container Freight Station) บรรจไดทง FCL และ LCL - CY (Container Yard) จะตองบรรจสนคาประเภทเตมต เรยกวา FCL (Full

Container Load) - ขนาดตสวนใหญจะม 2 ขนาด คอ ขนาด 20 ฟต มปรมาตรบรรจได 32 –

33.5 ลบ.ม. และ น าหนกบรรจไมเกน 21 ตน, ตขนาด 40 ฟต มปรมาตรบรรจได 76 ลบ.ม. และ น าหนกบรรจ ไมเกน 27.4 ตน ซงขนอยกบประเภทสนคาอกดวย


• ปจจยหลกแหงความส าเรจของการใชตคอนเทนเนอรในประเทศ 1. การใชตคอนเทนเนอรกบสนคาทขนสงตอเนองกบตางประเทศ

2. การมเครอขายขนสงตคอนเทนเนอรแบบปดเพอใหตไมสญหายเพราะมราคาแพง

3. การมผดแลซอมบ ารงใหตอยในสภาพด เชน การมอบใหผบรหารศนยขนสงสนคาทางน ารบผดชอบด าเนนการ

4. การก าหนดคาบรการสนคาบรรจตต ากวาสนคาบรรจแบบอนเพอจงใจใหผประกอบการสนใจใชตมากขน

5. การเกบคาบรการตตามระยะเวลาใชงานเพอเพมรอบการหมนเวยน


1) นโยบาย วตถประสงคขององคกร รวมถงวสยทศน และเปาหมาย

2) คณลกษณะสนคา อตราขนถายทตองการ

3) มตการใช เชน ระยะเคลอนทตามแนวตง แนวราบ

4) ขนาดพนทใชงานรวมถงการจดผงการไหลของกจกรรม

5) ความปลอดภย ความสะดวก และเทคโนโลยควบคมทเหมาะสม

6) ลกษณะภมประเทศ การคมนาคม พาหนะขนสงตอเนอง


4. ปจจยทมผลตอการก าหนดเทคโนโลยขนถายสนคา

125

กจการอเรอ

126

อตอเรอ

1.3 กจการอเรอ อตสาหกรรมตอและซอมเรอเปนอตสาหกรรมพนฐานของธรกจพาณชยนาวและชวยสรางงานทงในสวนของอเรอและในสวนของอตสาหกรรมทเกยวของเปนจ านวนมาก เชน งานโครงสราง โลหะ สะพาน แทนขดเจาะและส ารวจน ามน และปนจน เปนตน นอกจากนยงเปนอตสาหกรรมทเกยวเนองกบการปองกนประเทศเพราะจะเปนการสนบสนนประเทศดานความมนคงและเศรษฐกจในยามสงคราม ปจจบนกจการอเรอมประมาณ 200 แหง (ณ เดอนกนยายน 2549) มขดความ สามารถตอและซอมเรอขนาด 100 ตนกรอสขนไปประมาณ 30 แหง โดยมอเรอทมศกยภาพในการตอและซอมเรอขนาด 4,000 ตนกรอสขนไป 7 แหง ซงรวมทงอเรอของบรษท ยนไทยชปยารด แอนด เอนจเนยรง จ ากด จงหวดชลบร ทสามารถซอมเรอขนาด 80,000 ตนกรอส และตอเรอขนาด 13,000 ตนกรอส

127

ป

จ านวนเรอ/ตนกรอส

2545

2546

2547

2548

ตอเรอ - จ านวนล า - ตนกรอส

46

4,646

123

5,085

153

4,824

122

4,093

ซอมเรอ -จ านวนล า - ตนกรอส

1,606

2,488,238

596

2,548,259

629

2,676,055

630

2,911,773

ตารางแสดงผลงานการตอ-ซอมเรอ

ทมา : สมาคมตอเรอและซอมเรอไทย (ณ กนยายน 2549)

อตอเรอ

128

กจการอเรอสามารถจ าแนกตามขนาดและศกยภาพได 3 กลม คอ 1) อเรอขนาดเลก

- มศกยภาพในการตอเรอและซอมเรอทมขนาดไมเกน 500 ตนกรอส - กระจายอยตามจงหวดชายฝงทะเลทางภาคตะวนออกและภาคใต สมทรสาคร สมทรสงคราม และตามรมแมน าสายส าคญของประเทศ - ใหบรการตอและซอมเรอไม เรอประมง และเรอขนาดเลกทใชภายในประเทศหลก

2) อเรอขนาดกลาง - มศกยภาพในการตอและซอมเรอเหลกทมขนาดตงแต 500-4,000 ตนกรอส รวมทงสามารถตอเรอทใชอลมเนยม

และพลาสตกเสรมใยแกว (ไฟเบอรกลาส) เปนวสดล าเรอได - มประมาณ 10 อ ตงอยในเขตกรงเทพมหานครและจงหวดใกลเคยง - อเรอกลมนมเทคโนโลยและการตลาดทด จงประสบความส าเรจพอสมควรและมตลาดคอนขางใหญเมอเมอเปรยบเทยบกบอเรอกลมอน

อตอเรอ

129

อตอเรอ

3) อขนาดใหญ อเรอกลมนมศกยภาพในการตอและซอมเรอขนาดตงแต 4,000 ตนกรอส ขนไป ม 7 อ ดงน

อเรอ ทตง ขดความสามารถ ลกษณะอเรอ 1. บรษท ยนไทย ชปยารด แอนด เอนจเนยรง จ ากด

ในบรเวณทาเรอแหลมฉบง สามารถซอมเรอขนาด 80,000 ตนกรอสได และตอเรอขนาด 13,000 ตนกรอส ปจจบนเรอทเขามาซอมท ามขนาดเฉลย 20,000 ตนกรอส

มอลอย (Floating Dock) ขนาดใหญ ยาว 282 เมตร

2. บรษท อตลไทยมารน จ ากด

ใน จ.สมทรปราการ รมฝงแมน าเจาพระยาระหวางปากแมน าเจาพระยากบทาเรอกรงเทพ

มความสามารถทงในดานการตอและซอมเรอเหลกและอลมเนยม สามารถตอและซอมเรอขนาดตงแต 4,000 ตนกรอส

มอลอยยาว 150 เมตร และ Shipway ยาว 100 เมตร

3. บรษทเอเชยน มารน เซอรวส จ ากด (มหาชน)

จ.สมทรปราการ รมฝงแมน าเจาพระยา ระหวางปากแมน าเจาพระยากบทากรงเทพ

มขดความสามารถทงในดานการตอและซอมเรอสามารถใหบรการซอมเรอขนาด 8,200 เดทเวทตน และ 20,000 เดทเวทตน

เปนอลอย

130

อตอเรอ

อเรอ ทตง ขดความสามารถ ลกษณะอเรอ 4.. บรษทอเรอกรงเทพ จ ากด

ตงอยทกรงเทพมหานคร รมแมน าเจาพระยา

สามารถใหบรการทงการตอและซอมเรอ มขดความสามารถในการตอและซอมเรอขนาดตงแต 4,000 ตนกรอสได

มอแหง (Dry Dock) ขนาดยาว 114 เมตร และ 108 เมตร และ Shipway ยาว 105 เมตร

5. บรษท แอล พ เอน และวศวกรรม จ ากด

ตงอยทกรงเทพมหานคร สามารถใหบรการทงการตอและซอมเรอโดยในการตอเรอยงเปนเรอขนาดเลก สวนการซอมเรอสามารถซอมเรอขนาด 5,000 ตนกรอส ได

ในดานการซอมเรอ มอลอย 1 อ ความยาว 107 เมตร

6. บรษท เอส อ เอ ชพยารด จ ากด

ตงอยทกรงเทพมหานคร(ตรวจสอบ)

มขดความสามารถในการซอมเรอสามารถซอมเรอไดถง 9,000 ตนกรอส

ม อลอย 1 อ ความยาว 107 เมตร

7.บรษท อเรอวงเจา จ ากด

ตงอยทกรงเทพมหานคร มขดความสามารถในการตอและซอมเรอขนาดตงแต 5,000 ตนกรอส

มอลอย 1 อ ความยาว 90 เมตร และ Shipway ยาว 105 เมตร

131

สถานประกอบการทเกยวของกบการขนสง


1. สถานขนสงสนคา (Truck Terminal) สถานขนสงสนคาเปนสถานทรวบรวมและกระจายสนคาภายในประเทศ ซงหากมการบรหารจดการทดจะ

มสวนชวยสงเสรมธรกจการขนสงสนคา ชวยใหการขนถายสนคาเกดความประหยด สะดวก และรวดเรว กรมการขนสงทางบกจงไดมแนวความคดในการจดตงสถานขนสงสนคาสาธารณะ เพอจดระเบยบดวยรถบรรทกมาตงแตป พ.ศ. 2512 คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 23 มนาคม พ.ศ. 2536 ใหกรมการขนสงทางบก ด าเนนโครงการกอสรางสถานขนสงสนคาชานเมองกรงเทพมหานครและปรมณฑลโดยใชงบประมาณแผนดน กรมการขนสงทางบกจงไดท าการเวนคนทดนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล เพอกอสรางสถานขนสงสนคา จ านวน 3 แหง คอ 1) สถานขนสงสนคาคลองหลวง (ดานทศเหนอ) ต.คลองส อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 2) สถานขนสงสนคารมเกลา (ดานทศตะวนออก) เขตลาดกระบง กทม. 3) สถานขนสงสนคาพทธมณฑล (ดานทศตะวนตก) อ.สามพราน จ.นครปฐม

133


สถานขนสงสนคา (Truck Terminal)


สถานขนสงสนคาแตละแหงมกจกรรมหลก คอ การขนถายสนคาทวไป (ไมมสนคาตคอนเทนเนอร) ผาน Cross-dock Platform โดยเนนการใชประโยชนดานการขนสงมากกวาการเพมมลคาสนคา กจกรรมรอง คอ การรบฝากสนคา ส าหรบกจกรรมอน ๆ เปนการอ านวยความสะดวกใหกบผประกอบการขนสงสนคา ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ชวยเพมประสทธภาพการขนสงสนคาทางถนน โดยท ผประกอบการขนสงสนคาสามารถใชรถบรรทกหมนเวยนไดตลอด 24 ชวโมง จงไม จ าเปนตองจอดรถบรรทกรอเวลาอนญาตเขาเมอง รวมทงชวยเพมประสทธภาพในการขนถายสนคา 2. ชวยลดการสญเปลาจากการบรรทกสนคาไมเตมคนรถ 3 . ชวยพฒนาระบบการขนสงสนคาดวยรถบรรทก การขนถายสนคา การกระจายสนคา และกจกรรมท เก ยวของกบการขนสงสนคา มความทนสมยไดมาตรฐาน

ประโยชนทางออมทคาดวาจะไดรบ 1. ชวยบรรเทาปญหาการจราจรในเขตเมอง 2. ชวยลดปญหาอบตเหตและการใชสงเสพยตดของพนกงานขบรถบรรทก 3. ชวยลดการบรรทกน าหนกเกนกวาทกฎหมายก าหนด 4 . ช ว ยจ ด ร ะ เบ ยบกา ร ใ ชประโยชนในทดนของเมอง 5. ชวยลดปญหามลพษท เกดจากรถบรรทกขนาดใหญในเขตเมอง


2. สถานตรวจและบรรจสนคาเขาตคอนเทนเนอรเพอการสงออก (สตส.) ส.ต.ส. หรอ OFF-Dock Container Freight Station (OFF-Dock CFS) เพอยายกจกรรมในเรองของการบรรจ เขาตในสวนของการสงออกทบรเวณทาเรอกรงเทพออกมาใหบรการดานนอก จากนนจงน าสนคาทบรรจเขาตแลวบรรทกขนรถหวลากเพอลากเขาไปยงเขตทาเรอ ซงจะท าใหการด าเนนงานทเกดขนในบรเวณทาเรอสามารถด าเนนการไดรวดเรวขน และยงเปนการเพมพนทภายในเขตทาเรอใหมากขนดวย ปจจบนม สตส. ท ไดรบอนญาตใหจดตงและเปดด าเนนการจ านวนทงสน 16 แหง ซงสวนใหญจะตงอยในบรเวณท มการคมนาคมขนสงสะดวก และใกลกบนคมอตสาหกรรม เปนสถานทซงไดรบอนมตใหเปนสถานทส าหรบการตรวจและบรรจสนคาเขาตคอนเทนเนอรเพอการสงออกเพยงอยางเดยวเทานน แตในปจจบนผสงออกสามารถปฏบตพธการใบขนสงสนคาขาออก ณ สตส. นน ๆ โดยไมตองน าใบขนสนคาไปผานพธการท อนสามารถขอตรวจและบรรจสนคาได ณ จดเดยวกน (ONE STOP SERVICE)

136


สถานตรวจและบรรจสนคาเขาตคอนเทนเนอรเพอการสงออก (สตส.)


3. โรงพกสนคาเพอตรวจปลอยของขาเขาและบรรจของขาออกทขนสงโดยระบบคอนเทนเนอรนอกเขตท าเนยบทาเรอ (รพท. หรอ ICD) (Inland Clearance Deport หรอ Inland Container Deport หรอ ICD) หรอคอ ทาเรอบก (Inland Port) เนองจาก ICD มการใหบรการทใกลเคยงกบทาเรอ แตจะแตกตางตรงท ไมมกจกรรมเกยวกบเรองเรอเขามาเกยวของ โดยกจกรรมพนฐานท รพท. คอ การใหบรการบรรจสนคาเขาตประเภท LCL (Less than Container Load) การใหบรการชวคราวส าหรบจดเกบสนคาและตสนคาประเภท FCL (Full Container Load) การเกบรกษาและท าความสะอาดตเปลา ท าพธการทางศลกากร ซงสามารถใหบรการไดกบผใชทวไปทงในสวนของการน าและสงออก รวมถงการใหบรการขนสงตในหลายทางเลอก เชน ทางถนน และทางรถไฟ กรมศลกากรใหจดตง ICD ทางถนนขน 4 มมเมองรอบกรงเทพฯ เพอลดความแออดของทาเรอกรงเทพ ท าใหบรการสนคาผานทาไดอยางมประสทธภาพยงขน


ในปจจบนม รพท. ทบรการทงหมด 4 แหง มการลงทนและบรหารจดการใน 2 รปแบบ คอ 1) ผประกอบการเอกชนลงทนบรหาร ทส าคญม 3 แหง คอ ECT, SCT ภาครฐลงทนให 2) ผประกอบการเอกชนเขามาบรหารมเพยงแหงเดยว คอ สถานบรรจและแยกสนคากลองลาดกระบง (LICD) หรอท เรยกวา ICD ลาดกระบง เพอสนบสนนการน าเขาและสงออกของทาเรอตสนคาคอนเทนเนอรทแหลมฉบง สถานบรรจและแยกสนคากลอง จ านวน 6 สถาน รองรบปรมาณคอนเทนเนอรปละประมาณ 400,000 – 800,000 ทอย โดยกอสรางแลวเสรจเมอวนท 25 ตลาคม พ.ศ. 2538 ใชเงนงบประมาณรวม 2,943.543 ลานบาท และใหสมปทานเอกชนประกอบการเปดด าเนนการ เมอวนท 9 เมษายน พ.ศ. 2539 ตงอยใกลกบนคมอตสาหกรรมลาดกระบงหางจากทาเรอแหลมฉบงประมาณ 118 กโลเมตร สามารถเชอมโยงการขนสงตคอนเทนเนอรกบทาเรอแหลมฉบงไดทงทางถนนและทางรถไฟ


หนวยงานราชการทประจ าการ ไดแก การรถไฟแหงประเทศไทย ศลกากร ดานตรวจพช ดานตรวจสตวปา ดานตรวจสตวน า ดานกกสตวระหวางประเทศ ดานอาหารและยา และดานปาไม ปรมาณตคอนเทนเนอรผานเขา-ออก ICD ลาดกระบงเพมขนอยางตอเนองทกป โดยในป พ.ศ. 2546 มปรมาณ 1.16 ลานต ป พ.ศ. 2547 จ านวน1.27 ลานทอย โดยปรมาณตคอนเทนเนอรน าเขาเพมขนรอยละ 5.7 และปรมาณตคอนเทนเนอรสงออกเพมขนรอยละ 6.4 ทงน การขนสงใชรถบรรทกประมาณรอยละ 70 และอกรอยละ 30 เปนการขนสงโดยทางรถไฟ และตคอนเทนเนอรน าเขาประมาณรอยละ 47 เปนตเปลา และอกรอยละ 48 เปนตประเภท FCL

140


ICD 4 แหงทด าเนนการอยในปจจบน

141


ICD ลาดกระบง


4. ยานกองเกบต สนคา (Container Yard หรอ CY) ในปจจบนมทงหมด 21 แหง ซงสวนใหญมทตงบรเวณถนนบางนา- บางประกง อ าเภอเมองและอ าเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ และทาเรอกรงเทพ ผใหบรการยานกองเกบตสนคา (Container Yard Service Provider) บางรายไดพฒนาการบรการดวยการใหบรการแบบครบวงจร เชน บรษท บางกอก โมเดอรน เทอรมนอล จ ากด ทใหบรการทาเรอ ยานกองเกบสนคา โรงพกสนคาขาเขา-ขาออก และบรการจดท าพธการศลกากรโดยผานระบบ EDI ปจจบนการรถไฟแหงประเทศไทยก าลงด าเนนโครงการกอสรางยานเกบกอง ต สนคามวตถประสงคเพอท าใหการขนสงทางรถไฟเปนศนยกลางการขนสงต คอนเทนเนอรในลกษณะท ผใชบรการเขารวมท าการขนสงสนคากบทางรถไฟดวย เปนการขยายความสามารถในการใหบรการและอ านวยความสะดวกในการใชบรการใหสามารถแขงขนในธรกจการขนสงสนคาภายในประเทศ และรองรบการขยายตวของทาเรอแหลมฉบงในระยะท 2

143


ทตงยานกองเกบตสนคาน ารอง 4 สถาน

สถานประกอบการทเกยวของกบการขนสง 5. สถานทเกบรกษาสนคา ม 2 ประเภท ตามลกษณะการใหบรการ คอ

สถานทเกบรกษาสนคาสาธารณะ (Public Warehouse) ซงประกอบดวยคลงสนคา (Warehouse) ไซโล (Silo) และหองเยน สถานทเกบรกษาสนคาสวนบคคล (Private Warehouse) ซงมอยจ านวนมาก สวนนจะกลาวถงเฉพาะสถานทเกบรกษาสนคาสาธารณะทใหบรการแกบคคลทวไป

5.1 คลงสนคา คลงสนคาสาธารณะทใหบรการมทงหมด 83 แหง แบงเปน 1) คลงสนคาขององคกรคลงสนคาในสงกดของกระทรวง

พาณชย 7 แหง 2) คลงสนคาสาธารณะของเอกชนอก 76 แหง ทอยในการ

ดแล ของกรมการคาภายในในสงกดของกระทรวงพาณชย ต งอ ยในจงหวดกรงเทพมหานคร 25 แหง สมทรปราการ ชลบ ร พระนครศรอยธยา จ านวน 178 และ 5 แหง ตามล าดบ

145


5.2 ไซโล ไซโลสาธารณะทใหบรการมผประกอบการทงหมด 13 ราย มกตงอยตามแนวแมน าเจาพระยา ใชเกบผลผลตและผลตภณฑทางการเกษตร 5.3 หองเยน หองเยนสาธารณะท ใหบรการสวนมากใชเกบพกสนคาจ าพวกอาหารทะเล ผกและผลไม น ายาเคมและอน ๆ โดยจ านวนรวม 102 แหง ต งอย ในจ งหวดกรงเทพมหานคร 21 แหง สมทรสาคร 28 แหง สมทรปราการ 12 แหง ปทมธาน 9 แหง เชยงใหม 8 แหง และสงขลา 3 แหง ผใหบรการรกษาสนคาบางสวนใหบรการเฉพาะรบฝากสนคา บางสวนใหบรการทงรบฝากและใหบรการตอเนอง

146

สถานประกอบการทเกยวของกบการขนสง 5.4 คลงสนคาทณฑบน

สถานทเกบสนคาอกประเภทหนงทเรยกวา คลงสนคาทณฑบน เปนการใหสทธประโยชนแกผสงออกตามหลกเกณฑและเง อนไขของคลงสนคาทณฑบนตามมาตรา 8 และ 8 ทว แหงกฎหมายศลกากร พ.ศ. 2469 โดยงดเวนการเกบอากรขาเขาและขาออกแกของทน าเขามาจากตางประเทศ และเกบในคลงสนคาทณฑบนเพอสงออกไปยงนอกประเทศ ทงนไมวาจะสงออกในสภาพเดมทน าเขาหรอในสภาพท ไดผลต ผสม หรอประกอบเปนอยางอน ม 7 ประเภท คอ

1) คลงสนคาทณฑบนประเภทโรงผลตสนคา ซงผไดรบอนมตใหจดตงสามารถน าวตถดบจากตางประเทศเขา

มาท าการผลต หรอผสม หรอประกอบเปนสนคาส าเรจรปสงออกไปจ าหนายยงตางประเทศ โดยงดเวนการเกบอากรขาเขาและอากรขาออกแกของทปลอยออกไป เพอสงออกนอกราชอาณาจกร ทงนไมวาจะสงออกในสภาพเดมทน าเขาหรอในสภาพทไดผลต ผสม หรอประกอบเปนอยางอน เชน โรงงานเสอผา โรงงานอาหารกระปอง โรงงานประกอบรถยนต เปนตน

147

สถานประกอบการทเกยวของกบการขนสง 2) คลงสนคาทณฑบนทวไป จดต งขนเพ อประโยชนในการเกบรกษาของท น าเขามาจาก

ตางประเทศ การบรรจหรอแบงบรรจ การขนถายสนคา การกระจายสนคา และเพอกจการอน ๆ เหนสมควรอนจะเปนการชวยสนบสนนการผลต การประกอบอตสาหกรรม และการคาระหวางประเทศใหมประสทธภาพมากยงขน ปจจบนมจ านวนทงสน 30 แหง

3) คลงสนคาทณฑบนประเภทรานคาปลอดอากร ม 2 ประเภท คอ คลงสนคาทณฑบนกลาง และคลงสนคาทณฑบน

เพอขาย ปจจบนมจ านวนทงสน 22 แหง เชน คลงสนคาของบรษท คงเพาเวอร ดวตฟร จ ากด

4) คลงสนคาทณฑบนท วไปส าหรบจดแสดงสนคาหรอนทรรศการ หรอ คสท. ตงขนเพอประโยชนในการน าเขามาจากตางประเทศ ผลต ผสม ประกอบ หรอบรรจในประเทศ ไดรบยกเวนอากรตามกฎหมายศลกากรหรอกฎหมายอน หรอของในประเทศซงไมมคาอากร เขามาจดแสดงสนคาหรอนทรรศการ หรอเพอกจการอน ๆ อนเปนการชวยสนบสนนการผลต การประกอบอตสาหกรรมและการคาระหวางประเทศตลอดจนจงใจใหมการลงทนในประเทศเพมมากขน ปจจบนมจ านวนทงสน 3 แหง

148


5) คลงสนคาทณฑบนทวไปส าหรบเกบน ามน ตงขนเพอใชเปนสถานท เกบน ามนทน าเขามาใชภายในประเทศ

หรอสงออกไปจ าหนายยงตางประเทศ โดยการผอนคลายภาระการช าระภาษอากรของผน าเขา รวมทงการสนบสนนการส ารองน ามน เพอความมนคงดานพลงงานของประเทศ ปจจบนมจ านวนทงสน 1 แหง ไดแก คลงสนคาของบรษท เพชรบรเทอรมนอล จ ากด อ .บานแหลม จ.เพชรบร

6) คลงสนคาทณฑบนส าหรบอซอมหรอสรางเรอ เพอใชเกบสวนประกอบ อปกรณประกอบ และวสดส าหรบซอม

หรอสรางเรอหรอสวนของเรอท ไดรบยกเวนอากร ปจจบนมจ านวนทงสน 18 แหง

7) เขตคลงสนคาทณฑบนส าหรบประกอบการคาเสรทปลอดจากภาระทางภาษอากร ส าหรบประกอบการคาเสรทปลอดจากภาระทางภาษอากร คอ อาณาบรเวณท กรมศลกากรอนมตใหจดต งขน มวตถประสงคเพอใหเปนทรวมของคลงสนคาทณฑบน 2 ประเภท คอ

149


ค ล งส น ค าทณ ฑบนตามมาตรา 8 และแกไขเพมเตม เพอประโยชนในการเกบรกษาของทน าเขาจากตางประเทศ หรอของทมทณฑบนเพอการกระจายสนคา การบรรจ หรอแบงบรรจ การขนถายสนคา การแสดงสนคาและนทรรศการ การบ ารงรกษาและงานดานวศวกรรม การวจยและการพฒนา หรอเพอแสดงในงานนทรรศการหรองานอนทคลายกน หรอกจการอน ๆ ทอธบดกรมศลกากรเหนสมควร ปจจบนมจ านวนทงสน 2 แหง

ค ล ง ส น ค า ท ณ ฑ บ น

ประเภทโรงผลตสนคา เพอใหจดตงสามารถน าวตถดบจากตางประเทศเขามาท าการผลต ผสม ประกอบ บรรจ หรอด าเนนการอนใด แลวสงออกไปจ าหนายยงตางประเทศ จ านวนทงสน 16 แหง

150

สถานประกอบการทเกยวของกบการขนสง 5.5 นคมอตสาหกรรม

เขตพนทดนซ งจดสรรไวส าหรบโรงงานอตสาหกรรมเขาไปอยรวมกนอยางเปนสดสวน อนประกอบดวย พนทอตสาหกรรม สงอ านวยความสะดวก สาธารณปโภค และสาธารณปการ เชน ถนน ทอระบายน า โรงจ ากดน าเสยสวนกลาง ระบบปองกนน าทวม ไฟฟา น าประปา โทรศพท ยงประกอบไปดวยบรการอน ๆ ท จ าเปน เชน ทท าการไปรษณยโทรเลข ธนาคาร ศนยการคา ทพกอาศยส าหรบคนงาน สถานบรการน ามน เปนตน

ปจจบนการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยมนคมอตสาหกรรมภายใตการก ากบดแล มจ านวนทงสน 33 แหง กระจายอยใน 15 จงหวดทวประเทศ มโรงงานทอยในความควบคมประมาณ 2,700 โรงงาน

พนทนคมอตสาหกรรมแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1) พนทเขตอตสาหกรรมทวไป หมายถง เขตพนททก าหนดไวส าหรบการประกอบอตสาหกรรม

152


2) พนท เขตอตสาหกรรมสงออก หมายถง เขตพนททก าหนดไวส าหรบการประกอบอตสาหกรรม การคา หรอการบรการ เพอสงสนคาออกไปจ าหนายยงตางประเทศ และกจการอนท เปนประโยชน หรอเกยวเนองกบการประกอบอตสาหกรรม การคา หรอการบรการ เพอสงสนคาออกไปจ าหนายยงตางประเทศ ไดรบสทธพเศษดานภาษอากร ปจจบนการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยรวมมอกบกรมศลกากรประกาศใหนคมอตสาหกรรมจ านวนทงสน 10 แหง จากทงหมด 33 แหง ใหเปนพนทเขตอตสาหกรรมสงออก

ประเทศทใหความสนใจในการลงทนท นคมอตสาหกรรมมากท สด

คอ ประเทศญปน ในสดสวนรอยละ 50% ของการลงทนจากตางชาตทงหมด รองลงมาคอประเทศสหรฐอเมรกา และองกฤษ ดวยสดสวน 18% และ 13% ตามล าดบ

ยานพาหนะทางน า (เรอ)

154

• โครงสรางของเรอ ประกอบดวย 2 สวนทส าคญคอ – สวนทเปนตวเรอหรอล าเรอ (Hull) ประกอบดวย Holds และ

Tanks – สวนทเปนเครองจกร (Machinery) ซงจะรวมถงเครองยนตและอปกรณตาง ๆ

• ลกษณะพนฐานของเรอ – Single Deck Vessels เปนเรอทมดาดฟาชนเดยว เหมาะสมกบการบรรทกสนคาเทกอง (bulk cargoes) เชน ถานหน เมลดธญพชตาง ๆ


155

– Tween Deck Vessels เปนเรอทมดาดฟาเพมขนอกหลายชนทดานลางของดาดฟาเรออนบนสด (main deck) เหมาะสมกบการบรรทกสนคาทวไป ดาดฟาเรอแตละชนจะชวยปองกนความเสยหายของสนคาได

– Shelter Deck Vessels เปนเรอทมดาดฟาเพมขนอกหนงชนเหนอดาดฟาเรออนบนสด เหมาะสมกบการบรรทกสนคาหลายประเภท เชน เรอบรรทกแกส (Gas Carriers) เรอบรรทกไม (Wood Carriers) เรอหองเยน (Refrigerated Ships) เรอบรรทกน ามน (Oil tankers) เรอคอนเทนเนอร หรอเรอบรรทกสนคาบรรจต (Container Ships) และเรอโร-โร (Roll-on/Roll off Ships)


156

• ประเภทของเรอ 1. เรอสนคา (Cargo ship) เปนเรอทใชส าหรบการบรรทกสนคา จ าแนกตาม

ลกษณะสนคาทขนสงเปน 4 ก ลม คอ กลมท 1 เรอบรรทกสนคาเหลว (Tankers)

กลมท 2 เรอบรรทกสนคาเทกอง (Bulk Carrier) กลมท 3 เรอบรรทกสนคาทวไป (General Cargo Ship) กลมท 4 เรอคอนเทนเนอร (Container Ships) กลมท 5 เรอประเภทอน ๆ

2. เรอโดยสาร (Passenger ship) เปนเรอทใชส าหรบขนสง คนโดยสาร หรอคนโดยสารและสนคา อาจจ าแนกเปน

- เรอโดยสารประจ าทาง (Liner) - เรอโดยสารทองเทยว (Cruise ship) - เรอโดยสารและสนคา เชน เรอ โร-โร (Ro-Ro) เรอเฟอรร (Ferry)


157

• ประเภทของเรอสนคา – Cargo Ships เปนเรอสนคาซงอาจใชค าวา Liner (เรอประจ า) หรอ Tramp (เรอจร)

ส าหรบบรรทกสนคาทวไปไมจ าเปนตองมเฉพาะสนคาอยางใดอยางหนง อาจบรรทกสนคาเกาทเปนหบหอและไมเปนหบหอ เรอสนคาทวไป จะเรยกวา Breakbulk ship มลกษณะคลายเรอบรรทกถานหนแตจะบรรทกสนคาผสมหลายอยาง บางล าม Gantry cranes ประจ าเรอดวย โดยจ าแนกตามลกษณะสนคาทขนสงเปน 4 กลม คอ

• กลมท 1 เรอบรรทกสนคาเหลว (Tankers) เปนชอรวมทใชเรยกเรอบรรทกสนคาเหลวทกชนด ออกแบบพเศษส าหรบสนคาจ าพวกน ามน สารเคม หรอใชบรรทก

แกส จงเปนเรอทคอนขางอนตรายและตองการการควบคมดแลความปลอดภยในการขนสงและสบถายสง


158

• กลมท 3 เรอบรรทกสนคาท วไป (General cargo ship) เปนเรอทบรรทกสนคาไดหลายชนดรวมกน โดยระวางสนคาอาจวางเปนชน ๆ (tween deck) เพอแกไขปญหาการวางซอนทบของสนคาในระวางจนเกนไป มความสะดวก ในการเขาออกเมองทาตางๆ ไดอยางด สามารถใหบรการในลกษณะเรอประจ าทา ง ( Cargo liner) ห ร อ เ รอจร (Tramp ship) ไดตามความตองการของผใชบรการ

• กลมท 2 เรอบรรทกสนคาเทกอง (Bulk carrier) เปนเรอทมดาดฟาชนเดยวขนาดใหญ ส าหรบบรรทกสนคาเทกอง (แบบไมหบหอ) อาจเปนเรอสนคาเทกองแหง (Dry bulk carriers)


159

• กลมท 4 เรอคอนเทนเนอร (Container Ships) ส าหรบบรรทกสนคาทถกบรรจเปนต เปนเรอขนาดใหญ มการพฒนาออกแบบใหเหมาะสมกบระบบการขนสงประเภทตาง ๆ และตองมทาเรอทรองรบอยางเหมาะสมในดานเทคโนโลยของอปกรณขนถาย หรอการใชระบบคอมพวเตอรในการขนยกสนคา ขอดของการขนสงประเภทนคอสะดวก รวดเรว สนคาไดรบความเสยหายนอย

• กลมท 5 เรอประเภทอน ๆ เปนเรอทใชบรรทกสนคาทมลกษณะแตกตางไปจากสนคาทวไป จงมลกษณะโครงสราง อปกรณแตกตางไปจากเรออน ๆ เชน

- เรอบรรทกรถยนต (Vehicle carrier) - เรอหองเยน (Reefer/refrigerated vessel)

- เรอบรรทกสนคาหนก (Heavy lift ship) - เรอโรโร (Roll on – Roll off) - เรอแลช (LASH : Lighter Aboard Ship)


160

เรอโดยสาร (Passenger Ships/Cruise Liners)

เปนเรอโดยสารทมลกษณะเฉพาะตว ม สงอ านวยความสะดวกจ านวนมาก มคาใชจายในการบ ารงรกษาสง โดยทวไปมขนาดใหญกวาเรอประเภทอน ภายในเรอจะมหองอาหาร หองพกผโดยสาร หองดภาพยนตร หองโถงส าหรบเตนร า สระวายน า ทออกก าลงกาย และสงบนเทงตางๆ มการแบงลกษณะการ ใชงานเปนเรอวงระยะใกล เชน เรอเฟอรร และเรอวงระยะไกล เชน เรอเดนสมทร, เรอสตารครส เปนตน


161

เทคโนโลยเรอ การเทคโนโลยมาใชกบเรอมหลายดาน เชน การออกแบบรปทรงเพอ

- ลดแรงเสยดทาน มเสถยรภาพ ไมโคลง ลดน าหนกเรอ

- มความเรวสง ประหยดเชอเพลง ควบคมไดงาย

- มความปลอดภย และไมกอใหเกดมลภาวะ

โดยสามารถพจารณาในประเดนตาง ๆ ทส าคญดงน

1) การจดการกบตวเรอ

2) เครองยนตขบเคลอนเรอ

3) น ามนเชอเพลง

4) เรอความเรวสง

5) อปกรณประจ าเรอ


162

การใชพลงงานทดแทน สบเนองมาจาก

- น ามนเชอเพลงมราคาผนผวนคอนขางสงมาตงแตป 2548 และเรมลดลงและคอนขางคงทมาตงแตชวงประมาณเดอนกนยายน 2549

- รฐบาลไดมนโยบายและแผนดานสงเสรมพลงงานทดแทนทเหมาะสมกบประเทศ เพอกระจายชนดเชอเพลงและลดการพงพาการน าเขาพลงงาน มาตรการทส าคญมาตรการหนง คอ สงเสรมการใชกาซธรรมชาต (NGV) กาซโซฮอล และไบโอดเซล ทดแทนน ามนเชอเพลงในภาคการขนสงตามความเหมาะสมกบศกยภาพดานการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศ

- กรมการขนสงทางน าและพาณชยนาวไดด าเนนการอยางตอเนองมาตงแตป 2548 โดยไดศกษาในกรณของเรอประมงรวมกบ ปตท. และมความเหนวาการใชระบบ NGV เหมาะสมกบเรอทเดนในเสนทางประจ าและมก าหนดระยะเวลาเดนเรอทแนนอน เชน เรอขามฟาก เรอโดยสารประจ าทาง เพราะสามารถก าหนดปรมาณกาซทใชไดอยางแนนอน


163

โครงการสงเสรมการใช NGV ในภาคการขนสงทางน า โดยรวมมอจาก ปตท. ดงน 1) โครงการทดลองใช NGV ในเรอ Motor Barge คาดวาจะสามารถลดการน าเขาน ามนจากตางประเทศปละประมาณ 5,760,000 ลตร

หรอ คดเปนมลคา 115 ลานบาท (คดทราคาน ามนดบ 60 USD/BBL) และคาดวาจะสามารถตดตงเครองยนตแลวเสรจภายในเดอนมถนายน 2550

2) โครงการ NGV ในเรอเฟอรร สามารถลดการน าเขาน ามนจากตางประเทศไดปละประมาณ 600,000 ลตร หรอ

คดเปนมลคา 12 ลานบาท (คดทราคาน ามนดบ 60 USD/BBL), ลดตนทนคาเชอเพลงของผประกอบการลงไดประมาณ 30% และลดมลพษทเกดจากเครองยนตดเซล ทงน ปตท. ก าลงกอสรางโรงงานผลตกาซธรรมชาตเหลว (LNG) ท จ.ระยอง จะแลวเสรจราวตนป 2550

3) โครงการทดลองใช NGV ในเรอดวนเจาพระยา สามารถลดการน าเขาน ามนจากตางประเทศไดปละประมาณ 825,000 ลตร หรอ

คดเปนมลคา 16.5 ลานบาท (คดทราคาน ามนดบ 60 USD/BBL) และลดตนทนคาเชอเพลงของผประกอบการลงไดประมาณ 20%


164

ความสมพนธระหวางทาเรอและเรอ เพอความปลอดภยในการด าเนนกจการ ทาเรอและเรอจะตองมความ สมพนธกน ขนอยกบแบบทาเรอ ประเภทของเรอ และปรมาณการบรรทกของเรอทาเรอจะตองออกแบบใหสมพนธกบประเภทเรอทจะเขามาเทยบทา โดย ตองมระดบความลกของรองน าหนาทาทเหมาะสมเพอใหเรอขนาดตางๆ สามารถจอดไดอยางปลอดภย ควรมอปกรณหรอสงอ านวยความสะดวกทพอเพยงระหวางทาเรอและเรอทสมพนธกนเพอเพมศกยภาพในการขนสงสนคาประเภทตางๆ ทส าคญ คอ โครงสรางของทาเรอหรอทาเทยบหรอจะตองมนคงแขงแรง มความปลอดภย และไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมทางน า


165

การก าหนดขนาดการบรรทกสนคาของเรอจะเขา

เทยบทาเรอ มปจจยพจารณา คอ

- Ship’s Draft หรอ Draught ขนาดกนน าลกของเรอ เปนตวเลขก าหนดขนาดการบรรทกเพอวดความลกของเรอ เชน เมอเรอบรรทกสนคาเตม (Full Load) หรอไมไดบรรทกสนคาเลย (Light Load) จะมขนาดความลกเทาใด

- Load Line หรอ Safety Load Line เปนแนวเสนก าหนดขนาดปลอดภยในการบรรทกสน คา หรอเปนระดบท ปลอดภยในการก าหนดขนาดสงสดของการบรรทกสนคา


166

การวดขนาดตนเรอ

การวดขนาดตนเรอ (Tonnage measurement) หมายถง มาตราวดขนาดเรอทใชวดเกยวกบการระวางบรรทกสนคาของเรอสนคาและคาขนสง ซงการวดขนาดตนเรอดงกลาวแบงไดเปน 2 ลกษณะ คอ

- วดปรมาตรของตวเรอ (Volume tonnage) - วดน าหนกเรอและสนคา (weight tonnage)


167

การวดขนาดตนเรอ สามารถแบงการวดขนาดตนเรอออกเปน 5 วธดงน

1. Deadweight Tonnage (D.W.T.)

เดทเวทตนเนจ คอ น าหนกรวมท เรอสามารถจะบรรทกสนคาไดสงสดรวมทงเสบยงสมภาระ (Stores) และเชอเพลง (Bunker fuel) และมหนวยเปนน าหนก เชน ตนละ 1,000 กโลกรม หรอ ตนละ 2,240 ปอนด

ตวอยาง : ถาเรอล าหนง มเดทเวทตนเนจ = 12,000 เมตรกตน

ถาเรอล าน มน าหนกในสภาวะ light displacement = 4,500 เมตรกตน

เรอล านจะบรรทกสนคาและเสบยงสมภาระและเชอเพลง = 7,500 เมตรกตน


168

2. ตนเนจของสนคา (Cargo tonnage) การวดตนเนจของสนคาสามารถวดได 2 รปแบบ คอ วดเปนน าหนก

หรอปรมาตรกไดตามแตจะตกลงกนระหวางผรบขนสนคาและผสงสนคา

- การวดตนเนจของสนคาตามน าหนกมทงระบบอเมรกน คอ 2,000 ปอนด (short ton) และระบบองกฤษ คอ 2,240 ปอนด (long ton)

- การวดตนเนจของสนคาตามปรมาตรโดยปกต ใ ชห นงตน (measurement ton) มปรมาตรเทากบ 40 ลกบาศกฟต แตในบางกรณอาจใชตวเลขจ านวนมากกวา

ส าหรบการวดตนเนจของสนคานน บรษทเรอใชหนวยวดเปนน าหนก 1 freight ton เทากบ 1,000 กโลกรม หรอเปนปรมาตรเทากบ 1 ลกบาศกเมตร ซงแลวแตจะเรยกเกบหรอตามแตจะตกลงกน


169

3. ตนเนจของระวางขบน าของเรอ (Displacement tonnage) ตนเนจ ของระวางขบน าของเรอมหนวยเปนน าหนก คอ ตนละ

2,240 ปอนด ซงเปนน าหนกของตวเรอรวมทงทกสงทกอยางทอยบนเรอในขณะนน จ านวนน าหนกทค านวณไดคอ น าหนกโดยรวมของน าทถกแทนทโดยเรอในขณะนน ๆ

ตนเนจ ของระวางขบน าเฉพาะตวเรอ (displacement light) คอน าหนกของเรอทไมรวมสมภาระ (stores) น ามนเชอเพลง (bunker fuel) และสนคา

ตนเนจ ระวางขบน าบรรทก (displacement loaded) คอ น าหนกของตวเรอรวมทงสมภาระ น ามนเชอเพลง สนคาและผโดยสาร


170

4. ตนกรอสของเรอ (Gross tonnage) - การค านวณปรมาตรตนกรอสใชวดจากตวเรอและจะไมใชวดจากสนคา

- ปรมาตรตนกรอสก าหนดไดโดยการค านวณชองวางภายในเรอ (vessel’s closed – in space) ซงมหนวยเปนลกบาศกฟตและน ามาหารดวยจ านวน 100 และมกจะเรยกกนในอดตวา Gross Registered Tonnage ( G.R.T.)

ดงนน 1 ตนกรอส จงมคา = ปรมาตร 100 ลกบาศกฟต การค านวณปรมาตรตนกรอสนจะน าไปใชในการค านวณเพอจายเปนคา น ารอง คาเขาอแหง (dry dock-dues) และในบางครงส าหรบคาผานทาง (Tonnage due) เปนตน


171

5. ตนเนจของเรอ (Net tonnage)

ตนเนจของเรอ คอ จ านวนปรมาตรตนกรอสของเรอลบดวยปรมาตรชองวางทถกครอบครองโดยคนประจ าเรอ เครองจกร (machinery) น ามนเชอเพลง สมภาระ และหองพกอน ๆ ทไมใชส าหรบการบรรทกสนคา


172

บคลากรดานพาณชยนาว

173


1. หมายถง ผประกอบอาชพในกจการพาณชยนาว ประกอบดวย กจการการขนสงทางทะเล กจการการประกนภยทางทะเล กจการการเดนเรอ กจการอเรอ กจการทาเรอ


174

2. หมายรวมถง ผประกอบอาชพในกจการอยางอนทเกยวเนองโดยตรงหรอเปนสวนประกอบกบกจการดงกลาวตามทก าหนดในกฎกระทรวง แบงออกเปน 2.1 คนประจ าเรอ ตามพระราชบญญตการเดนเรอในนานน าไทย พระพทธศกราช 2456 ใหค าจ ากดความไวดงน "นายเรอ" หมายความวา ผควบคมเรอก าปน หรอเรออนๆ แตไมรวมถงผน ารอง "คนประจ าเรอ" หมายความวา คนทมหนาทท าการประจ าอยในเรอ "ลกเรอ" หมายความวา คนประจ าเรอนอกจากนายเรอ


175

นอกจากนนสามารถแบงกลมตามผทมหนาทท าการประจ าอยในเรอเปน 3

กลม คอ 1. พนฐานการศกษา แบงเปน

* ระดบนายประจ าเรอ (Officer) * ระดบลกเรอ (Rating) 2. หนาทในการปฏบตงาน แยกโครงสรางการบรหารงานภายใตการก ากบดแลของนายเรอ (Master) ทเปนผท าหนาทควบคมสงสดในเรอ ออกเปน 2 ฝาย ประกอบดวย * ฝายเดนเรอ (Deck Department) รบผดชอบเกยวกบการเดนเรอ การขนสง และบรรทกสนคา การขนถายสนคา การน าเรอเขาสเสนทางเดนเรอ

และเขาเทยบทาเรอดวยความปลอดภย * ฝายชางกลเรอ (Engine Department) รบผดชอบดแลเครองจกรกลทใชขบเคลอนภายในเรอทงหมด

สวนประกอบของระบบการขนสง : 3.บคลากรดานพาณชยนาว

176

3. โครงสรางการบรหาร เพอใหการปฏบตงานเปนไปตามหลกสากลนยมในเรอเดนระหวางประเทศ แบงออกเปน 3 ระดบคอ * ระดบบรหาร (Management Level) ประกอบดวย นายเรอ (Master) ตนเรอ (Chief Officer) ตนกลเรอ (Chief Engineer) และรองตนกล (First Engineer) * ระดบปฏบตการ (Operational Level) ประกอบดวย นายประจ าเรอทมล าดบชนบงคบบญชารองจากระดบบรหาร ทงฝายเดนเรอและฝายชางกลเรอ อาท ตนหน (2nd Officer) ผชวยตนหน (3rd Officer) นายชางกล (2nd Engineer) และผชวยนายชางกล (3rd Engineer) * ระดบสนบสนน (Support Level) ประกอบดวย ลกเรอทท าหนาทสนบสนนการท างานของนายประจ าเรอ อาท สรงเรอ (Bosun) นายทาย (Able Seaman) กลาส (Ordinary Seaman) สรงชางกล (Fitter) ชางน ามน (Oiler) ชางเชด (Wiper) และคนครว (Cook)


177

2.2 บคลากรพาณชยนาวบนฝง หมายถง ผประกอบวชาชพในธรกจพาณชยนาวประกอบดวย กจการอเรอ กจการทาเรอ กจการเกยวเนองกบการพาณชยนาว เชน กจการประกนภยทางทะเล กจการนอกทา และกจการรบจดการขนสงสนคา เปนตน ปจจบนมการจ าแนกกลมปฏบตงานในธรกจตางๆ เหลาน เปน 2 กลมทส าคญคอ

- บคลากรดานเทคนค ไดแก ผปฏบตงานในกจกรรมท ผประกอบการตองอาศยบคลากรทมคณวฒเฉพาะทาง และมความรความสามารถในงานดานใดดานหนงโดยเฉพาะ เชน วศวกรตอเรอ (Naval Architect) วศวกรเรอ (Marine Engineer) ซงปฏบตงานในกจการอเรอท ตองอาศยผทส าเรจการศกษาโดยตรง รวมทงผท ผานงานหรอมประสบการณในอาชพคนประจ าเรอในระดบการบรหารแ ล ะ ป ฏ บ ต ก า ร ม า แ ล ว - บคลากรดานบรหาร ไดแก ผปฏบตงานในงานดานการบรหารการจดการองคกร เชน นกกฎหมาย นกบญช นกบรหาร ฯลฯ ซ งบคคลเหลาน ผประกอบการสามารถใชบคลากรจากสาขาวชาชพอนปฏบตหนาทแทนได

รวมทงอาจจะมการเสรมประสบการณดานธรกจพาณชยนาวเพมเตมจากหลกสตรฝกอบรมระยะสนตาง ๆ เปนตน


178

ต าแหนงหนาทความรบผดชอบของบคลากรดานพาณชยนาวทปฏบตงานบนเรอ ประกอบดวย

1. นายเรอ (Master) นายเรอเปนตวแทนของผประกอบการขนสงทางทะเล มความรบผดชอบสงสดในการเดนเ รอใหเกดความปลอดภยทงดานตวเรอ การบรรทกสนคา การจดเกบสนคาในระวางและการขนถายสนคา

นายเ รอมอ านาจหนาท เสมอนนกกฎหมายและนายแพทย สามารถจบกมลกเรอ/ผโดยสารทสรางความวนวายบนเรอได และ ในบางกรณกสามารถกกขงได


179

กฎหมายพาณชยนาวไดใหอ านาจนายเรอไวอยางกวางขวางและการกระท าใด ๆ ของนายเรอยอมมความผกพนโดยตรงตอผประกอบการฯ ของเรอล านน ๆ

นายเรอจ าเปนตองมใบรบรองการประกอบอาชพ (Master’s Certificate) โดยทวไปจะตองผานการสอบ และการออกใบรบรองโดยสถาบนการคาระหวางประเทศ (Board of Trade)

นายเรอตองเปนผท มความสามารถในการเดนเรอในนานน า ทก าหนดไวในเขตการเดนเรอของเรอล านน ๆ


180

2. บคลากรภายในเรอ สามารถแบงออกเปน 3 ฝายหลก ไดแก

บคลากรฝายเดนเรอ (Deck Department) บคลากรฝายชางกลเรอ (Engine Department) บคลากรฝายเสบยงและบรการ (Catering)

3.บคลากรดานพาณชยนาว

181

2.1 บคลากรฝายเดนเรอ (Deck Department) หรอ ฝายปากเรอ ประกอบดวย

ตนเรอ (Chief Officer หรอ Chief Mate) คอ หวหนาซงดแลรบผดชอบเกยวกบดานการเดนเรอตงแตตนทางถงปลายทาง การน าเรอเขา-ออกจากทา การปฏบตงานในเรอทเกยวกบสนคา ไดแก การจดวาง การขนถายและบรรทกสนคาบนเรอ รวมทงการดแลรกษาเรอและอปกรณตางๆ ยกเวนบรเวณหองเครองและอปกรณทเกยวของ

ตนเรอเดนสมทรจะมผชวยอยางนอยอก 2 คน คอ ตนหน ท 1 และตนหนท 2 เพอชวยงานและเชนเดยวกบนายเรอ


182

ฝายเดนเรอ (Deck Department) ไดแก 1) นายเรอ / Master 2) ตนเรอ / Chief Officer or Chief Mate 3) ตนหน / Second Officer 4) ผชวยตนหน / Third Officer 5) สรงปากเรอ / Bosun 6) นายทาย / Ablebosy Seaman 7) กลาส / Ordinary Seaman


ในขณะทเดนเรออยในทะเลตนเรอและตนหนจะมหนาทเดนเรอโดยผลดกนเขาเวร (watch – keeper) สลบกนครงละประมาณ 4 ชวโมง เชน

ตนเรอ : 04.00 – 08.00 น. และ 16.00 – 20.00 น. ตนหนท 2 : 08.00 – 12.00 น. และ 20.00 – 24.00 น. ตนหนท 1 : 00.00 – 04.00 น. และ 12.00 – 16.00 น.

183

สรงเรอ (Bosun) ท าหนาทเปนหวหนาคอยควบคมและใหค าแนะน าลกเรอ (Deck hand) ในการปฏบตงานท วไป ทงน ลกเรอระดบตางๆ มต าแหนงเรยกเปนภาษาองกฤษ ดงน

1) Able Bodied Seamen (A.B.) มเวลาท างานในทะเล (sea service) ไมต ากวา 3 ป ในฝายเดนเรอ

2) Ordinary Seamen (O.S.) มเวลาท างานในทะเลไมต ากวา 2 ป

3) Efficient Deck-Hands (E.D.H.) มเวลาท างานในทะเลไมต ากวา 1 ป

4) Able-Seaman - A/B นายทาย 5) Ordinary Seaman - O/S กลาส


184

2.2 บคลากรในฝายชางกล (Engine Department)

ตนกล (Chief engineer) คอผดแลรบผดชอบสงสดตอหองเครองซ งมหนาท รายงานตรงตอนายเรอ ตนกลดแลเครองจกรใหญ เครองจกรยอย ระบบไฟฟาและอปกรณอน ๆ ทเกยวของ เชน เครองยกขนสนคา (Cargo gear) เครองท าความเยน (refrigerating machinery) เครองบงคบหางเสอ (steering gear) ระบบระบายอากาศ (ventilation system) เปนตน

ตนกลยงรบผดชอบตอการควบคมปรมาณเชอเพลง การดแลเครองจกรและการซอมแซม

ตนกลมผชวยไมต ากวา 2 คน คอ ตนกลท 1 และตนกลท 2 นอกจากนยงมนายชางไฟฟา (electrician) ชวยแบงเบาภาระดแลเครองจกรในสวนทเกยวของกบระบบไฟฟาบนเรอ


185

ฝายชางกลเรอเรอ (Engine room department) ไดแก

1) ตนกล (Chief Engineer – ตนกลท 1)

2) รองตนกล (Second Engineer – 2E)

3) นายชางกลท 3 (Third Engineer – 3E)

4) นายชางกลท 4 (Forth Engineer – 4E)

5) นายชางไฟฟา (Electrical Engineer)

6) สรงชางกล (Fitter)

7) ชางยนตท 1 (Motorman (1) or Oiler) - ชางน ามน)

8) ชางยนตท 2 (Motorman (2) or Wiper - ชางเชด)

9) ชางไฟฟา (Electrical Mate)


186

2.3 บคลากรฝายเสบยงและบรการ (Catering Department) รบผดชอบทาง ดานการจดเตรยมอาหารส าหรบคนประจ าเรอ รวมทงดแลความเปนอย ตลอดเวลาจนสนทนาการตางๆ เพอใหคนประจ าเรอด าเนนชวตไดอยางมความสข

1) คนครว Chief cook 2) บรกร Steward ในบางบรษท นายวทยควบคมดแลการสงเสบยงดวย 2.4 พนกงานวทย หรอนายวทย (Radio officer) เปนคนประจ าเรอท

มหนาทตดตอและดแลเครองมอสอสาร ไมขนกบฝายเดนเรอหรอฝายชางกลเรอ


187

ในการวาจางคนประจ าเรอนน หนวยงานของรฐเปนผก าหนดจ านวนคนประจ าเรอขนต า (maning scales) ซงเรอบรรทกสนคาขนาด 10,000 ตนเดทเวท จะมคนประจ าเรอประมาณ 30 คน ส าหรบเรอทใชระบบออโตเมตกเขาควบคมการท างานของเครองจกรคนประจ าเรอกอาจถกลดลงได การวาจางงานจะท าไดโดยการใชสญญาวาจาง (Articles of Agreement) ระหวางเจาของเรอและลกเรอซงควบคมดแลโดยกรมเจาทา แตในหลาย ๆ ประเทศ การวาจางงานจะใชสญญาทมการควบคมโดยสถาบนแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Office : ILO)


188


3. สถาบนการศกษา 3.1 คนประจ าเรอ (Seafarer)

3.1.1 สถาบนการศกษาของรฐ ศนยฝกพาณชยนาวกรมขนสงทางน าและพาณชยนาว เปนสถาบนการผลตและฝกอบรมบคลากรในระดบนายประจ าเรอ (Officer) และลกเรอ (Rating) ซงหลกสตรทเปดสอนในปจจบน ม 3 ประเภท ดงน

3.1.1.1 หลกสตรปกต ประกอบดวย - หลกสตรนกเรยนเดนเรอพาณชย ระยะเวลาศกษา 5 ป ส าหรบผส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาปท 6 สายวทยาศาสตร - หลกสตรนกเรยนประจ าเรอพาณชย ระยะเวลาศกษา 15 สปดาห ส าหรบผส าเรจ การศกษาชนมธยมศกษาปท 6 สายวทยาศาสตร และ ปวช. ประเภทชางอตสาหกรรม - หลกสตรนกเรยนลกเรอเดนทะเลระยะเวลาการศกษา 15 สปดาห ส าหรบผส าเรจ การศกษาชนมธยมศกษาปท 3

189


3.1.1.2 หลกสตรนกเรยนเดนเรอพาณชย (ชางกลเรอพเศษ) ระยะเวลาการศกษา 3 ป โดยรบผส าเรจการศกษาในระดบ ปวส. สาขาชางยนต

3.1.1.3 หลกสตรฝกอบรมระยะสน 25 หลกสตร ส าหรบคนประจ าเรอทม ความประสงคจะสอบเลอนชน หรอตออายใบอนญาตประกอบวชาชพเปนตน ส าหรบผทส าเรจการศกษาในหลกสตรปกตระยะเวลาการศกษา 5 ป ปจจบนศนยฝกไดมความรวมมอกบมหาวทยาลยบรพา ในการอนมตใหส าเรจการศกษาจากฝายเดนเรอไดรบปรญญาบตรวทยาศาสตรบณฑต (สาขาวทยาการเดนเรอ) และจากฝายชางกลเรอไดรบปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต (สาขาวศวกรรมเครองกลเรอ)

ในระดบลกเรอ ศนยฝกพาณชยนาวจะมหลกสตรนกเรยนประจ าเรอพาณชย รบผส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาปท 6 หรอเทยบเทา และหลกสตรลกเรอเดนทะเล รบผส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาปท 3 ทงสองหลกสตร ใชเวลาศ ก ษ า 1 5 ส ป ด า ห

ส าหรบผทไมไดจบการศกษาสายสามญแตมความประสงคจะศกษาตอในระดบนายประจ าเรอ ศนยฝกพาณชยนาวยงไดมหลกสตรชางกลเรอพเศษ ใชเวลาศกษา 3 ป เปดรบผส าเรจการศกษาระดบ ปวส. อกดวย

190

บคลากรดานพาณชยนาว 3.1.2 สถาบนการศกษาของเอกชน

3.1.2.1 โรงเรยนนาวกวาณชย ผลตบคลากรระดบลกเรอโดยผส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาปท 6 ระยะเวลาการศกษา 1 ป 3.1.2.2 โรงเรยนราชาพาณชยนาว ผลตบคลากรระดบลกเรอ โดยรบผส าเรจการศกษา ระดบมธยมศกษาปท 3 ระยะเวลาการศกษา 1 ป 3.1.2.3 โรงเรยนการเรอพาณชยไทย ผลตบคลากรระดบลกเรอ โดยรบผส าเรจการศกษา ระดบมธยมศกษาปท 3 ระยะเวลาการศกษา 1 ป

3.2 บคลากรพาณชยนาวบนฝง ส าหรบสถาบนการศกษาบคลากรพาณชยนาวบนฝง จะแบงระดบการศกษาเปนสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา และสถาบนการศกษาระดบอาชวศกษา ดงน 3.2.1. สถาบนการศกษาระดบอดมศกษา 3.2.1.1 สถาบนการศกษาของรฐ เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ม.ธรรมศาสตร,

ม.เกษตรศาสตร (วทยาเขตศรราชา),ม.รามค าแหง, ม.เทคโนโลยสรนาร และ ม.บรพา (วทยาลยการพาณชยนาว )

191

บคลากรดานพาณชยนาว 3.2.1.2 สถาบนการศกษาของเอกชน เชน ม. เกษมบณฑต, ม.อสสมชญ,

ม. ธรกจบณฑต ,ม. บรพา

อยางไรกตาม มสถาบนอดมศกษา และสถาบนเอกชนหลายแหงมการเปดฝกอบรมระยะสนส าหรบ ผจบการศกษาสาขาอนใหมความรดานพาณชยนาวสถาบนทมชอเสยง และเปนทรจกด ไดแก สถาบนพาณชยนาว จฬาลงกรณมหาวทยาลย โรงเรยนธรกจการขนสงและการคาระหวางประเทศ เปนตน

ส าหรบการเขาศกษาในสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา จะเปดรบโดยใหผส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญสอบเขาเรยนไดโดยผานการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยดงกลาวได

3.2.2 สถาบนการศกษาระดบอาชวศกษา ซงมเฉพาะสถาบนการศกษาของรฐไดแก โรงเรยนชางกรมอทหารเรอ, วทยาลยเทคโนโลยและอตสาหกรรมการตอเรอนครศรธรรมราช, วทยาลยเทคโนโลยและอตสาหกรรมการตอเรอพระนครศรอยธยา และวทยาลยเทคโนโลยและอตสาหกรรมการตอเรอหนองคาย


สวสด 193

บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ ท่าเรือ เรือ สินค้า...

Documents